& "
! "# $"%"
TEMAT NUMERU
I
UTRZYMANIE RUCHU
RECEPTA NA UR I ¡ƄŵÚƄąĞĪÚɷƹŵňƧɷÚɷűŵưąňƧŻŇɷȿɍȻ I ŵŒøąŻƧɷƄŵÚŊŻűŒŵƄƊɷňĪėþưƧŒűąŵÚøƧĺŊąĞŒ I ŒűŵÚơÚɷąĜąĽƄƧơŊŒżøĪɷơɷưÚĽŇÚþưĪą
OTWÓRZ SIĘ NA KRAFT
> 16
ZIELONE FABRYKI
> 68
KIM JEST EKOKONSUMENT?
ʙɷɂȿ
& 7-|mb-mb; o7 ru ;l ঋѴ; vro৵ 1 l b m-rofo l
Stacja do przygotowania naturalnej wody mineralnej
Eurowater oferuje niezawodne stacje uzdatniania wody oparte na m-fmo o1 ;ঋmb;fv 1_ |;1_moѴo]b-1_ ou- lo7 jo l v v|;lb; 0 7o
Od doradztwa po kompletne ro b.zanie Doradztwo
Produkcja
Doradztwo przy projektowaniu b 7o0ou ; u .7 ;ॉ
om|-৵ i rozruch
Projektujemy i wykonujemy v v|;l m-f b<hv . ru;1 f. b m-f ৵v ;f f-hoঋ1b
Eurowater Sp. z o.o. Centrala Izabelin Tel.: +48 22 722 80 25
77 b-j )uo1j- Tel.: +48 71 345 01 15
77 b-j 7-ॉvh Tel.: +48 58 333 13 80
Szkolenia
Serwis
";u bv ] -u-m1 fm b ro] -u-m1 fm w tym serwis prewencyjny
" hoѴ;mb- 7Ѵr;uvom;Ѵ o0vj ] f.1;]o
85
www.eurowater.pl
lat
UZDATNIANIA WODY 1936 - 2021
bm=oĺrѴŠ; uo -|;uĺ1ol
SPIS TREŚCI
BEZPIECZNY PRODUKT 56 I Znane i nowe zagrożenia bezpieczeństwa żywności Bartosz Kruszewski 60 I Bezpieczeństwo żywności w pandemii Marta Stachnik 65 I Odświeżanie opakowania – co musisz wiedzieć, zanim zaczniesz? Antoni Łuchniak G O S P O DA R K A O D PA DA M I 68 I Zielone fabryki Agnieszka Nawirska-Olszańska 74 I Oko w oko z ekokonsumentem Małgorzata Zawilska-Rospędek ZARZĄDZANIE 78 I Wpływ pandemii na zarządzanie firmą w przyszłości Piotr Potejko HISTORIA 84 I Jagiellońskie anegdoty piwne Maria Falińska TECHNOLOGIE 88 I Produkty do wymienników ciepła i sprężarek chłodniczych Klüber Lubrication 89 I Czujniki, które się uczą = przemyślana konserwacja Mettler Toledo 90 I Niskie procenty Mateusz Jackowski
Fot.: 123rf
18 SYSTEMY WIZYJNEJ KONTROLI JAKOŚCI Damian Żabicki BEZPIECZNY PRODUKT
Fot.: 123rf
T E M AT N U M E R U : UTRZYMANIE RUCHU 18 I Systemy wizyjnej kontroli jakości Damian Żabicki 22 I Transport międzyoperacyjny oraz systemy przepływu surowców i produktów Marian Panasiewicz, Jacek Mazur 30 I Poprawa efektywności w browarze Patryk Gawron 36 I Nowoczesne UR pod czujnym okiem firm Liliana Kaniuch 40 I Recepta na UR Wywiad z Łukaszem Łąckim, kierownikiem wsparcia technicznego PepsiCo 42 I System optymalizacji energii elektrycznej Marcin Habrych, Marek Tutak 48 I Cel: efektywność energetyczna Beata Owczarek 50 I Układy przyjęcia mleka oraz śmietanki Łukasz Wołoszyn 52 I Różne wymagania – adaptacyjna produkcja Franz Rossmann
T E M AT N U M E R U : U T R Z Y M A N I E R U C H U
BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI W PANDEMII Marta Stachnik
60
BEZPIECZNY PRODUKT Fot.: 123rf
Z ŻYCIA BRANŻY 8 I Pandemia – katalizator zmian – nowe otwarcie? Paweł Błażewicz 12 I Różne browary – jedna pandemia Liliana Kaniuch 16 I Otwórz się na kra Wywiad z Markiem Kamińskim, prezesem Polskiego Stowarzyszenia Browarów Rzemieślniczych
65 ODŚWIEŻANIE OPAKOWANIA – CO MUSISZ WIEDZIEĆ, ZANIM ZACZNIESZ? Antoni Łuchniak
Kierunek Spożywczy 2/2021 3
OD REDAKCJI
Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
Liliana Kaniuch redaktor wydania tel. 32 415 97 74 wew. 39 tel. kom. 510 940 345 e-mail: liliana.kaniuch@e-bmp.pl
Nieustanne działania N
a jednej z naszych konferencji usłyszałam, że w Polsce bardzo łatwo jest zakupić nowoczesną maszynę, ale o wiele ciężej znaleźć odpowiednio przeszkolonego pracownika, by ją naprawił. W odpowiedzi na te słowa rozwinęła się dyskusja, której konkluzją była zgodność, że mimo wszystko najważniejsze są wczesne działania, ciągłe i nieustanne, na każdym etapie „życia” urządzenia. Dzięki temu zmniejsza się awaryjność oraz przyśpiesza reakcję oraz skraca czas konserwacji.
C
iągłe kontrolowanie procesów jest również ważne w przypadku wytwarzanego produktu. O tym m.in. pisze Damian Żabicki, który podkreśla wizyjną rolę kontroli jakości. Nie można tu ponadto pominąć procesów przepływu surowca i produktu w zakładzie, które także są ważnym ogniwem ciągłości produkcji. Transport międzyoperacyjny oraz systemy przepływu surowców i produktów to główne zagadnienia, o których pisze Marian Panasiewicz.
W
numerze Kierunku Spożywczego nie może również zabraknąć trady-
cyjnej tematyki z branży browarniczej. Polecam bardzo ciekawy materiał Pawła Błażewicza, który ukazuje sektor piwowarski po roku działania w pandemii, podkreślając stabilny trend wzrostu produkcji i spożycia piwa bezalkoholowego. A o tym, jakie są metody wytwarzania piwa o niskiej zawartości alkoholu, pisze Mateusz Jackowski.
W
magazynie zwracamy też uwagę na kwestie środowiskowe, które mają coraz większe znaczenie dla przedsiębiorstwa, m.in. w zakresie zmniejszenia zużycia energii, a co za tym idzie – kosztów. Na tym skupia się Patryk Gawron w artykule „Poprawa efektywności w browarze”. Tu nie można pominąć i wątku konsumenta, a właściwie dziś – „ekokonsumenta”. O tym, kim jest i jakie podejmuje wybory, pisze Małgorzata Zawilska-Rospędek.
M
am nadzieję, że tematyka bieżącego numeru zaciekawi Państwa na tyle, aby móc zrobić choć chwilę przerwy w nieustannych działaniach w pracy, w trwającym sezonie produkcyjnym branży spożywczej.
KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: biuro@e-bmp.pl www.kierunekSPOZYWCZY.pl BMP to firma od prawie 30 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.
Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż. Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; dr hab. inż. Zygmunt Zander, prof. UWM – Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; dr hab. inż. Dorota Kręgiel – Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności, Katedra Biotechnologii Środowiskowej, Politechnika Łódzka; dr hab. inż. Agnieszka Nawirska-Olszańska – Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu; Paweł Błażewicz – historyk, miłośnik i popularyzator historii i kultury piwa, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, kulturapiwa.pl; dr inż. Bartosz Kruszewski – Katedra Technologii i Oceny Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie; prof. dr hab. inż. Marian K. Panasiewicz – Katedra Inżynierii i Maszyn Spożywczych – Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny wydania: Przemysław Płonka Redaktor wydani: Liliana Kaniuch Redakcja techniczna: Marcin Maćkała Prenumerata, kolportaż: Aneta Jaroszewicz Dyrektor działu handlowego Mateusz Grzeszczuk Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 25,00 (w tym 8% VAT) Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001
PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Fot. na okładce: Tajfun
4 Kierunek Spożywczy 2/2021
W OBIEKTYWIE
ZAKŁAD AMBRA S.A. W maju 2021 roku AMBRA podpisała umowę na budowę instalacji fotowoltaicznejo mocy 1 MW dla swojej winiarni w Woli Dużej koło Biłgoraju. Budowa farmy fotowoltaicznej jest ważnym elementem realizacji strategii zrównoważonego rozwoju AMBRA przyjętej na lata 2020-2025. Strategia zakłada zmniejszenie negatywnego wpływu działalności AMBRA na środowisko, a jednym z głównych celów strategii jest redukcja emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych Źródło i fot.: AMBRA S.A.
Kierunek Spożywczy 2/2021 5
W USA ZABRAKŁO KECZUPU. WSZYSTKIEMU WINIEN COVID W wyniku obostrzeń w USA brakuje keczupu, a popyt na jednorazowe saszetki z keczupem sprawił, że ich cena rośnie. Firma Heinz zdecydowała się na otworzenie dwóch kolejnych linii produkcyjnych, zwiększając tym samym swoje możliwości o 25%. W dobie pandemii rozrastanie się hal wspomaga cyfryzacja. Firmy, które nie zdążyły się dostosować, słono płacą za to zaniechanie. Hamburgery, frytki, keczup – trudno lepiej opisać nawyki żywieniowe Amerykanów. Pandemia COVID-19 sprawiła jednak, że kultowego, pomidorowego dodatku na stołach w USA jest mniej. Wszystkiemu winne są zmiany związane z obostrzeniami sanitarnymi i zaleceniami amerykańskiego odpowiednika polskiego sanepidu. W przyfabrycznych stołówkach czy restauracjach odchodzono od ogólnodostępnych i dużych opakowań na rzecz małych saszetek z pojedynczą porcją keczupu.
Fot.: 123rf
Fot.: 123rf
Z P O R TA LU K I E R U N E K S P O Z Y W C Z Y . P L
KLIENCI ZŁOWIENI W SIEĆ, NAWYKÓW NIE ZMIENIĄ Europejczycy nie tylko zwiększyli liczbę e-zakupów, ale obiecują, że nawet po zakończeniu pandemii nie zrezygnują ze swoich nowych nawyków. Po pokonaniu COVID-19, 9 na 10 osób pozostanie przy zakupach online, wynika z raportu specjalnego McKinsey. Aż 92% respondentów badania McKinsey – „Nastroje konsumentów europejskich podczas kryzysu związanego z koronawirusem” deklaruje, że jeżeli chodzi o zakupy w sieci, w 2021 nic nie zmieni w swoich nawykach. A mówimy tu o naprawdę pokaźnej grupie. Aż 94% ankietowanych korzysta z tej formy nabywania dóbr. To ważny trop dla biznesu. Źródło: informacja prasowa CIEKAWOSTKA
Źródło i fot.: informacja prasowa
PARTNERSTWO BIEDRONKI, POLMLEK I CHEP Efektywna współpraca największej sieci handlowej w Polsce – Biedronki, pioniera i lidera rynku wynajmu palet – CHEP i wiodącej firmy mleczarskiej Polmlek – tworzy zrównoważony łańcuch dostaw, odpowiadający na potrzeby branży mleczarskiej. Bez względu na czynniki zewnętrzne, produkty o szybkiej rotacji dostarczane są do sklepów na czas i z zachowaniem wszystkich wymogów bezpieczeństwa. Na znak owocnej współpracy, w maju tego roku na drogi wyjechały ciężarówki Biedronki z logotypami partnerów oraz hasłami, które odzwierciedlają wartości kluczowe dla wszystkich trzech firm. Źródło i fot.: informacja prasowa
Szypułka prawdę ci powie Polska wiosenna truskawka intensywnie pachnie, a jej szypułka jest świeża, soczyście zielona, sztywna i delikatnie odstaje od owocu. Koszt jej produkcji sprawia, że jest droższa od importowanej z południa Europy i północnej Afryki. Jak rozpoznać polską truskawkę jeszcze przed jej spróbowaniem? Polskie truskawki wiosenne są uprawiane w szklarniach i mają smak tych polowych. Dla wielu jest on wspomnieniem dzieciństwa. Owoce są średnio jędrne, soczyste, lekko poziomkowe i kwaskowate. Warto wiedzieć, że nasze truskawki, uprawiane w strefie klimatu umiarkowanego, są uznawane za wyjątkowo smaczne. To kolejny argument za tym, by już wczesną wiosną szukać tych polskich. Źródło: informacja prasowa Fot.: 123rf
6 Kierunek Spożywczy 2/2021
Z P O R TA LU K I E R U N E K S P O Z Y W C Z Y . P L
ROZMAITOŚCI
Aż
62% CZY NASZE BABCIE BYŁY LESS WASTE? O ROZSĄDNYM GOSPODAROWANIU JEDZENIEM Czym jest koncepcja less waste i dlaczego tak o niej głośno w ostatnim czasie? To filozofia, która ma na celu ograniczenie śmieci do minimum poprzez racjonalne wykorzystywanie produktów. Co to oznacza w praktyce? Przemyślane decyzje zakupowe, nabywanie mniejszych ilości żywności i wykorzystywanie w maksymalnym stopniu tego, co znajduje się w naszych lodówkach i spiżarniach. To podejście wydaje się szczególnie istotne, jeśli przyjrzymy się liczbom – zgodnie z szacunkami Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, co roku na świecie marnuje się około 1,3 miliarda ton żywności nadającej się do spożycia, a jeśli te liczby nie robią na nas wrażenia, to warto wspomnieć, że podejście less waste to także ulga dla naszego portfela – w końcu mniej śmieci to więcej (zaoszczędzonych) pieniędzy. Źródło i fot.: informacja prasowa
JAKIMI KONSUMENTAMI SĄ POLACY? PANDEMIA STWORZYŁA DWIE NOWE KATEGORIE Najnowsze badanie preferencji konsumenckich pokazuje, że jedna czwarta z nas jest rozważna i pragmatyczna. Chce nabywać jak najtaniej markowe produkty. Z kolei prawie jedna piąta to zakupowi entuzjaści, podatni na opinie influencerów. Kolejne dwie kategorie – shopperzy z przymusu i cenoholicy – są tak samo popularne. Jedną cechuje niechęć do kupowania, a drugą – koncentracja na cenach. Najrzadziej spotykani są shopperowi domatorzy. Badacze zaczęli ich wyróżniać dopiero w ostatnim roku. Nowymi typami klientów są też ekocentryczni i świadomi koneserzy. Łączy ich zainteresowanie społeczną i ekologiczną działalnością nabywanych marek.
konsumentów zwraca uwagę, czy produkt, który kupuje jest w opakowaniu z recyklingu Źródło: informacja prasowa
„ „Włączając się w obecnie rosnące trendy, pragniemy zaprezentować naszą nową propozycję – Okovitę BUH. To bierbrand, czyli destylat, którego bazę stanowi tylko i wyłącznie piwo BUH” – Janusz Palikot, współwłaściciel Przyjaznego Państwa, producenta piwa BUH. Źródło i fot.: informacja prasowa
MLEKOVITA LIDEREM BRANŻY W RANKINGU 200 NAJWIĘKSZYCH POLSKICH FIRM WEDŁUG „WPROST” Grupa MLEKOVITA jest najwyżej notowanym przedstawicielem branży mleczarskiej w rankingu 200 największych polskich firm, przygotowanym przez redakcję tygodnika „Wprost”. Osiągnięte w 2020 r. rekordowe przychody ze sprzedaży – ponad 5,6 mld zł – przełożyły się na awans o 8 pozycji w stosunku do zeszłorocznego zestawienia. Dowodzi to, że spółka nie tylko należy do czołówki w całej polskiej gospodarce, ale i że skuteczne prowadzenie firmy umożliwia dynamiczny rozwój także w okresach kryzysu.
MLEKOVITA to firma ze 100% polskim kapitałem, będąca największą grupą mleczarską w Polsce oraz największym eksporterem przemysłu mleczarskiego. Efektywność zarządzania i osiągane rokrocznie coraz lepsze wyniki finansowe bezpośrednio przekładają się na systematyczny wzrost wartości przedsiębiorstwa, które jest cenione zarówno na rynku polskim, jak i zagranicznym. W minionym roku, mimo trudnej sytuacji rynkowej i zawirowań związanych z pandemią COVID-19, dzięki skutecznej strategii i pełnej mobilizacji całego zespołu, MLEKOVITA osiągnęła rekordowe wyniki – w 2020 roku przychód Grupy wyniósł ponad 5,6 mld zł. Źródło: informacja prasowa Fot.: 123rf
Źródło: informacja prasowa
Kierunek Spożywczy 2/2021 7
Fot.: 123rf
Z ŻYCIA BRANŻY
PANDEMIA – KATALIZATOR ZMIAN – NOWE OTWARCIE? Sytuacja rynku piwa w Polsce Paweł Błażewicz
Temat pandemii wciąż jest „na językach” nas wszystkich. Niestety wirus, poza skutkami zdrowotnymi, dotknął przedsiębiorców i gospodarkę. Branża browarnicza najmocniej ucierpiała przez ograniczenia w działaniu lokali gastronomicznych, organizacji plenerowych imprez masowych oraz zawirowania w turystyce.
8 Kierunek Spożywczy 2/2021
Z ŻYCIA BRANŻY
Przystosować się do nowego Po roku życia z pandemią oswoiliśmy się z nią. Mimo że temat zachorowań towarzyszy nam każdego dnia, nie mówimy już o nowej rzeczywistości czy niepewności jutra. Mając nawet szczyt kolejnej – bodajże trzeciej – fali pandemii (zachorowania na poziomie 25-30 tys. przypadków dziennie), nauczyliśmy się my, ale przede wszystkim nasze biznesy, funkcjonować. Podstawą do odnalezienia się w covidowym świecie było jeszcze mocniejsze postawienie na elastyczność naszych browarów, optymalizację procesów, szukanie nowych kanałów dystrybucji odpornych na lockdown w gastronomii i oferowanie produktów poszukiwanych przez klientów zamkniętych w domach czy pozbawionych okazji do wyjść na miasto i spotkań z przyjaciółmi. Pracownicy w maseczkach, dystans, dezynfekcja to już nie problem, a standard. Radzimy sobie z kwarantannami, izolacjami – prowadzimy produkcje i trafiamy do klientów. Słowem, jakoś jest…
Przetrwać Ostatni akapit zaczynał się od pełnego optymizmu stwierdzenia, że mimo trudnego czasu branża piwowarska wie, jak sobie radzić z tą kryzysową, trudną sytuacją. Jednak kończył się konkluzją, że nie jest dobrze, a tylko „jakoś”. Aby branża z optymizmem patrzyła w przyszłość brak nam jeszcze jednego elementu: zapewnienia o legislacyjnej i podatkowej stabilizacji ze strony rządzących. To jest warunek sine qua non – bez niego browarnictwo nie poradzi sobie z kolejnymi kryzysami.
Fot.: 123rf
P
rzyzwyczailiśmy się już chyba do tego, że każda wypowiedź, wiadomość, komunikat, a nawet rozmowa rozpoczyna się i kończy tematem pandemii COVID-19. Jednak z drugiej strony po ponad roku codziennego z nią obcowania przyzwyczailiśmy się do niej… No może nie przyzwyczailiśmy, a raczej okiełznaliśmy i nauczyliśmy się z nią żyć. Gdy w marcu 2020 wirus SARS-CoV-2 dotarł do naszego kraju i zaczął się pierwszy lockdown (zachorowania były na poziomie kilkudziesięciu przypadków w całym kraju), nie wiedzieliśmy, z czym mamy do czynienia. Puste ulice, kolejki w sklepach, policyjne i wojskowe patrole na ulicach to obraz społeczny, który zapadł w pamięci. Był jednak także niewidoczny obraz gospodarczy, który odcisnął równie mocne piętno, także na branży browarniczej. Elementami tej epidemicznej rewolucji była całkowita zmiana systemu naszej codziennej pracy, destabilizacja poziomów surowcowych, przerwane łańcuchy logistyczne oraz ręczny hamulec zaciągnięty przez handel oraz HoReCa w momencie gotowania się branży do letniego sezonu. Nikt nie wiedział, z czym mamy do czynienia, jak, kiedy i czy w ogóle da się to opanować oraz kiedy się to skończy. Jak bardzo było nam to obce może świadczyć przykład Browarów Lubelskich Perła, gdzie przy pozytywnym wyniku jednego pracownika browar nie rozlewał piwa 14 dni.
WIOSENNE SPOTKANIE BROWARNIKÓW Kulminacyjnym momentem webinarium: Wiosenne Spotkanie Browarników – edycja maj, które organizowane było przez firmę BMP Sp. z o.o. – wydawcę magazynu Kierunek Spożywczy, był panel dyskusyjny moderowany przez prof. Aleksandra Poredę, w którym udział wzięli przedstawiciele organizacji branżowych: Bartłomiej Morzycki – dyrektor generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego, Andrzej Olkowski – prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich oraz Marek Kamiński – prezes Polskiego Stowarzyszenia Browarów Rzemieślniczych. W arcyciekawej dyskusji panowie poruszyli najważniejsze tematy, które odcisnęły swoje piętno na naszej branży i z pewnością wywrą znaczący wpływ na jejkondycję. Waga poruszanych w czasie dyskusji tematów – moim zdaniem – wymaga pewnego rodzaju podsumowania, utrwalenia, a może po prostu jeszcze jednego, subiektywnego punktu widzenia osoby pracującej i przyglądającej się branży w tym trudnym i fascynującym czasie. Zatem i ja wrzucam tych kilka kamyczków do naszego ogródka…
Polskie browarnictwo to olbrzymia i dojrzała gałąź branży spożywczej. Jednak nie jest to branża pokryta kuloodpornym materiałem. Podwyżka akcyzy, która weszła na początku 2020 roku, a następnie pandemia koronawirusa to dwa mocne ciosy, które sprawiły, że browarnikom zrobiło się ciemno przed oczami i nogi się ugięły. Idąc dalej tym bokserskim porównaniem – kolejne ciosy zakończą się ciężkim knock downem branży, po którym może się ona nie podnieść. W tym momencie browarnictwo musi dotrwać do końca covidowej rundy, a następnie siąść w narożniku z możliwością odetchnięcia i dawki tlenu dostarczonej od rządowego trenera (stabilnych i trwałych rozwiązań prawnych i podatkowych). Dobry trener wie, że w takim momencie jego rolą jest danie chwili oddechu i możliwości dojścia bokserowi do siebie – w innym razie jedyne co pozostanie to rzucenie ręcznika w kolejnej rundzie i doprowadzenie do zakończenia kariery dobrze zapowiadającego się zawodnika, którego postawa była nadzieją na dobre wyniki w kolejnych latach.
Kierunek Spożywczy 2/2021 9
Z ŻYCIA BRANŻY
Zatem mam nadzieję, że najważniejszym komunikatem, jaki rządzący usłyszą od zjednoczonej branży piwnej, będzie apel o stabilność przepisów w perspektywie czasu, która pozwoli na odbudowanie poniesionych strat nie tylko przez piwo, ale także wszystkie branże zależne i powiązane.
Ważny wolumen Kolejnym niezwykle ciekawym zjawiskiem, z jakim mamy do czynienia w ostatnim czasie, jest bardzo mocna katalizacja zachowań konsumenckich, które w znaczący sposób wpłynęły na konsumpcję alkoholu – w tym piwa. Mimo (a może powinniśmy używać stwierdzenia „przez”) pandemii wydatki na alkohol urosły w stosunku do 2019 roku o 7%, a ich wartość osiągnęła poziom 39 mld złotych. Oznacza to, że 30% wartości spożywczego koszyka zakupowego stanowił alkohol. Za wzrostem tym stoi zwiększenie zainteresowania wszystkimi alkoholami mocnymi. Praca zdalna i brak obowiązku porannego stawiania się „świeżym” w biurze zaowocowała tym, że sprzedaż wódki wzrosła we wszystkich dostępnych wariantach. A zainteresowanie jakościowymi niszami, jak: whisky, gin, rum, tequila – wprost wystrzeliły. Ich wzrosty były imponujące: rum (+30%), gin (+26%) i tequila (+20%). Równie dobrze miały się w pandemii wina, których konsumpcja rosła, a prawdziwy renesans przeżywają wina musujące – zwłaszcza prosecco (+27,7%).
W ubiegłym roku wartość rynkowa piwa bezalkoholowego przekroczyła miliard złotych
Na tym tle zdecydowanie odróżnia się piwo, które w ubiegłym roku zanotowało spadek produkcji na poziomie 5-6 procent w odniesieniu do całej branży. Jest to o tyle ważne, że na spadek ten złożył się spadek produkcji browarów wielkich i proporcjonalnie większe straty browarów regionalnych oraz rzemieślniczych (głównie przez większe zaangażowanie z kanałach najmocniej dotkniętych ograniczeniami). Oczywiście mnie, jako osobę związaną z branżą, spadek nie cieszy. Mniej uwarzonego i sprzedanego piwa to mniejszy obrót, mniej środków na inwestycje. Przede wszystkim jednak mniejsze zaangażowanie branż zależnych. Trzeba pamiętać, że o tyle, o ile mniej piwa wyprodukujemy, o tyle mniej zużyjemy surowca, zamówimy opakowań, kartonów czy w końcu o tyle spadnie nasze zaangażowanie spedycji. Jednak widzę w tym wszystkim także pozytywne strony. Pierwszą z nich jest to, że piwo okazało się produktem potrzebującym ludzi. Potwierdziło, że pije się je w towarzystwie, w knajpie, na festiwalu, na świeżym powietrzu. Gdy tego wszystkiego zabrakło, zanotowało spadek. Pozostałe alkohole natomiast potwierdziły
10 Kierunek Spożywczy 2/2021
swój zamknięty w czterech ścianach samotniczy charakter. Moim zdaniem to trend, który może prowadzić do niebezpiecznych modelów konsumpcji. Potwierdza to wiele razy powtarzaną prawdę, że z perspektywy czasu to dzięki piwu obserwowaliśmy w ostatnich latach pozytywną zmianę w sposobie konsumpcji alkoholu, preferującą okazjonalną konsumpcję alkoholi lekkich w miejsce sporadycznych kontaktów (do odcięcia) z alkoholem mocnym. Uważam, że powinniśmy bronić tego z wielkim trudem wypracowanego modelu i w dalszym ciągu utrzymywać trend promocji takich alkoholi, które jak piwo będą niosły (obok alkoholu) wiele smaku, aromatu, niski poziom alkoholu w przeliczeniu na objętość, a przede wszystkim „lgnęły” do spotkań z ludźmi, a nie zatrzaskiwały ich w czterech ścianach. Oczywiście sprawni interlokutorzy będą znajdować statystyczne modele oraz retoryczne figury, których celem będzie pokazanie jak cenną, degustacyjną i kulturotwórczą rolę pełnią już nie małpki, a „małpy” (bo jakoś podatek cukrowy trzeba było obejść). Jednak dla nich – już na zakończenie – mam argument ostateczny… Szach i mat!
Nowy trend Otóż ostatni rok, mimo swej wyjątkowości, pokazał, że piwo poza tą stabilną i dojrzałą częścią ma także nowe życie, które pokazuje całą jego wyjątkowość. Tym nowym początkiem jest bowiem piwo bezalkoholowe! To właśnie piwo pozbawione procentów (a warto zauważyć, że piwo i wino bez procentów to wciąż piwo i wino, natomiast destylat bez procentów to…) jest nowym otwarciem dla branży. W ubiegłym roku wartość rynkowa piwa bezalkoholowego przekroczyła miliard złotych! To dzięki piwu bez procentów dostępnemu w wielu różnych wariantach smakowych naszą branżą znów zainteresowali się ludzie młodzi. A, co moim zdaniem najważniejsze, segment piw bezalkoholowych nie został zawładnięty przez jedną gałąź branży. Konsumenci szukający piwa bez procentów mogą sięgać po produkty „0%” (produkt bezalkoholowy to taki, w którym alkohol nie przekracza 0,5%), oferowane zarówno przez producentów wielkich, jak regionalnych czy najmniejszych rzemieślników. Oczywiście różnią się sposoby powstawania tego rodzaju produktów. Browary koncernowe wybierają najczęściej dealkoholizację piw z podstawowej oferty, browary regionalne przerywaną fermentację piw o lekkich brzeczkach nastawnych, a kra romansuje z specjalnymi szczepami drożdżowymi. Jednak bez względu na obraną drogę wszystkie one idą w kierunku oferowania piw równie smacznych jak tradycyjne, ale pozbawionych alkoholu. Miejmy zatem nadzieję, że koniec pandemii będzie oznaczał dla branży piwa nowe otwarcie, w którym będziemy świadkami synergicznej współpracy rządzących z odpowiedzialną, różnorodną branżą, której bezalkoholowe skrzydło rośnie w siłę.
A gdyby tak opakowania na żywność były neutralne klimatycznie?
Wybierz naturę. Wybierz karton. Opakowania pełnią kluczową rolę w bezpiecznym dostarczaniu żywności na całym świecie, ale mogą też przysparzać naszej planecie problemów. A gdyby tak opakowania powstawały z materiałów pochodzenia roślinnego i nie miały wpływu na klimat? W Tetra Pak mamy już opakowania kartonowe o ograniczonym wpływie na środowisko, ale naszym celem jest tworzenie ich wyłącznie z materiałów, które są w pełni odnawialne, w pełni nadające się do recyklingu i neutralne klimatycznie. To część naszej drogi do stworzenia najbardziej zrównoważonego na świecie opakowania na żywność.
Dowiedz się więcej na gonature.tetrapak.pl