EDUCACIÓN DOCUMENTAL

Mónica Muñoz Sobrino C.P.I. de Mondariz - 10 xaneiro 2013

ALFABETIZACIÓN INFORMACIONAL (ALFIN) Que, Por que, Onde, Cando, Como...?

É saber cando e por que precisas información, onde atopala, e como avaliala, empregala e comunicala dun xeito ético.

CILIP. UK, 2004

โ ก Maior difusiรณn da informaciรณn

➡ Maior difusión da información ➡ Creadores de información

➡ Maior difusión da información ➡ Creadores de información ➡ Preponderancia dos soportes dixitais

➡ Maior difusión da información ➡ Creadores de información ➡ Preponderancia dos soportes dixitais ➡ Materiais multimedia para a aprendizaxe

Precisamos co単ecer o esencial dos novos formatos.

... CANDO E POR QUE...

... CANDO E POR QUE...

... CANDO E POR QUE...

... ONDE ATOPALA...

... E COMO AVALIALA...

... EMPREGALA...

... E COMUNICALA...

estrutura

estrutura contido

... DUN XEITO ÉTICO

Aclarando termos

Aclarando termos

Formaci贸n de usuarios

Aclarando termos

Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

Aclarando termos

Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

Aclarando termos

Competencia Informacional Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

Aclarando termos

Competencia Informacional Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

ALFIN

Aclarando termos

Competencia Informacional Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

ALFIN

Aclarando termos

Competencia Informacional Formaci贸n de usuarios

Educaci贸n Documental

ALFIN

AMI

Na escola

Na escola

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos)

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos) •

Informe DeSeCo (Definition and Selection

of Competencies), 1999

Na escola

As competencias básicas son aquelas que permiten identificar aquelas aprendizaxes que se consideran imprescindibles desde un enfoque integrador e orientado á aplicación dos saberes adquiridos. O seu logro deberá capacitar ás alumnas e ós alumnos para a súa realización persoal, a incorporación satisfactoria á vida adulta e o desenvolvemento dunha aprendizaxe permanente ao longo da vida.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia.

OCDE (Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económicos) •

Informe DeSeCo (Definition and Selection

of Competencies), 1999

• Pruebas PISA (Program for International Student Assessment)

Na escola

Na escola

Na escola

Na escola

Na escola

Esta competencia consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información, e para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e da comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

Na escola

Esta competencia consiste en dispoñer de habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información, e para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van desde o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das tecnoloxías da información e da comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse.

Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Na escola

Na escola

Na escola

O papel da biblioteca escolar neste ámbito sería dispor os recursos de forma efectiva; orientar a súa utilización; deseñar xunto co resto do profesorado programas de formación na búsqueda, selección e uso das fontes informativas e o traballo documental, apoiar propostas de proxectos interdisciplinares que favorezan o uso dos recursos informativos e a elaboración de traballos de investigación documental, e axudar ó profesorado a que, dende as súas respectivas materias, reforce estes aprendizaxes.

Propostas para traballala

Propostas para traballala

Propostas para traballala

É unha metodoloxía integradora que trata de adecuar, no ensino, as necesidades educativas e os intereses do alumnado, baseándose para iso no tratamento da información e no enfoque globalizado e interdisciplinario, para favorecer a construción do coñecemento, a consecución das competencias básicas e a significatividade e contextualización das aprendizaxes.

Propostas para traballala

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo. • Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

• Estimula a reflexión e a crítica.

Propostas para traballala • É unha aprendizaxe por experiencia: aprender facendo.

• Parte dos intereses e necesidades do alumnado.

• Intenta respostar a problemas reais e cotiáns.

• O tratamento, análise e interiorización do aprendido debe ser interdisciplinar.

• Inclúe contextos de aprendizaxe formais e informais.

• É un traballo colectivo planificado e organizado polo propio grupo.

• Atende á diversidade, á socialiación e á Educación en Valores.

• Manexa con éxito a información, ordeándoa, catalogándoa, estruturándoa, interpretándoa e comunicándoa.

• Estimula a reflexión e a crítica.

• A avaliación ten carácter formativo, e guía o proceso. Nela tamén participa o alumnado.

Que entendemos por competencia informacional?

Articulaci贸n de programas para el desarrollo de la competencia informacional desde la biblioteca escolar

3

1

COMUNICACIÓN DO COÑECEMENTO

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2 TRATAMENTO DA INFORMACIÓN

PROGRAMA 1: Coñecer a biblioteca e aprender a utilizala

3

1

COMUNICACIÓN DO COÑECEMENTO

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2 TRATAMENTO DA INFORMACIÓN

PROGRAMA 1: Coñecer a biblioteca e aprender a utilizala

3

1

COMUNICACIÓN DO COÑECEMENTO

BÚSQUEDA DE INFORMACIÓN

2 TRATAMENTO DA INFORMACIÓN

PROGRAMA 2: Aprender a investigar e a utilizar a información

Proxectos Documentais Integrados

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigaci贸ns nas que o alumnado traballa directamente coa documentaci贸n (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar aut贸nomamente.

Proxecto

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigaci贸ns nas que o alumnado traballa directamente coa documentaci贸n (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar aut贸nomamente.

Proxecto

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigaci贸ns nas que o alumnado traballa directamente coa documentaci贸n (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar aut贸nomamente.

Documental

Proxecto

Os Proxectos Documentais Integrados son pequenas investigaci贸ns nas que o alumnado traballa directamente coa documentaci贸n (independentemente do soporte) aprendendo a aprender e a traballar aut贸nomamente.

Documental

Integrado

Proxecto

Proxecto

Acci贸n que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Proxecto

Acci贸n que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Proxecto

Acci贸n que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodolox铆a do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Proxecto

Acci贸n que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Metodolox铆a do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Documental

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Integrado

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Proxecto

Documental

Acción que se concibe e planifica cun obxectivo, acotada no tempo e con recursos e axentes definidos.

Documento = algo que enseña ou instrúe sobre algo.

Enseñar (docere) = facer, saber, anunciar

Integrado

Integrar = constituir un todo.

Completar un todo coas partes que faltaban.

Facer que algo ou alguén pasen a formar parte dun todo.

Aunar, fusionar dous ou máis conceptos, correntes, etc., diverxentes entre sí, nunha soa que as sintetice.

Metodoloxía do Traballo por proxectos Kilpatrick - Dewey

Construción creativa do coñecemento a partir de documentos

Metodoloxías multidisciplinares e globalizadoras

TEMA

PEC

TEMA

PEC

TEMA PXA

PEC

TEMA PXA

B

I B A LIO TEC

mu

sopo i t rt l

es

PEC

TEMA PXA

B

I B A LIO TEC

mu

sopo i t rt l

es

PEC

PXA

B

I B A LIO TEC

informativos

TEMA

mu

sopo i t rt l

es

TEMA PXA

B

I B A LIO TEC

informativos

ficc i贸n

PEC

ÁREA

mu

sopo i t rt l

es ÁREA

ÁREA

TEMA

informativos

ficc ión

PEC

PXA

B

ÁREA

I B A LIO TEC ÁREA

ÁREA

mu

sopo i t rt l

es ÁREA

ÁREA

informativos

ficc ión

PEC

TEMA PXA

B

I B A LIO TEC ÁREA V

A

ÁREA

C

OM

U N I D A DE

EDU

C

AT

I

ÁREA

alumnado

profesorado

mu

sopo i t rt l

es ÁREA

ÁREA

informativos

ficc ión

PEC

TEMA

familias

PXA

B

persoal non docente

I B A LIO TEC ÁREA A

ÁREA

C

OM

U N I D A DE

EDU

V

asociacións

C

AT

I

ÁREA

alumnado

profesorado

mu

sopo i t rt l

es ÁREA

ÁREA

informativos

ficc ión

PEC

TEMA

familias

PXA

B

persoal non docente

I B A LIO TEC ÁREA A

ÁREA ENTORNO

C

OM

U N I D A DE

EDU

V

asociacións

C

AT

I

ÁREA

alumnado

profesorado

mu

sopo i t rt l

es ÁREA

ÁREA

informativos

ficc ión

PEC

TEMA

familias

PXA

B

persoal non docente

I B A LIO TEC ÁREA A

ÁREA

C

OM

U N I D A DE

EDU

V

asociacións ENTORNO

biblioteca municipal

C

AT

I

Documentación CALDERÓN REPISO, Andoni. Informe APEI sobre alfabetización informacional. APEI, 2010. [30/12/2012] <http://www.edu.xunta.es/biblioteca/blog/files/Informeapeialfin.pdf>

ARIAS, Azucena, e outras. O traballo por proxectos en Infantil, Primaria e Secundaria. Xunta de Galicia.

2009 [30/12/2012] <http://www.edu.xunta.es/ftpserver/portal/DXC/9002463-Proxectos_Web.pdf>

DURBAN, Glòria, CID, Ana e GARCÍA GUERRERO, José. Programas para el desarrollo de la competencia informacional articulados desde la biblioteca escolar. Junta de Andalucía. 2012 [30/12/2012] <http:// www.juntadeandalucia.es/averroes/bibliotecaescolar/images/MisPdf/DR4/DR4BECREA.pdf>

PIQUÍN, Rosa e REY, Ana. Proyectos Documentales Integrados. ¿Que son? ¿Cómo hacerlos? [30/12/2012] <http://www.juntadeandalucia.es/averroes/bibliotecaescolar/images/MisPdf/educacioneninformacion/ pdi.pdf>