Γονεϊκή συμμετοχή στην προσχολική εκπαίδευση στο Ρέθυμνο
ΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ελένη Νικολουδάκη
Σκοπός του προγράμματος
Σκοπός του προγράμματος ήταν να εξετάσει εάν η
συμμετοχή των γονέων στην προσχολική εκπαίδευση συμβάλλει στη βελτίωση των επιδόσεων των παιδιών τους και πιο συγκεκριμένα στη βελτίωση της φυσικής δραστηριότητας και των δεξιοτήτων γραμματισμού.
Επιλογή των δραστηριοτήτων Οι πρακτικές φυσικής άσκησης είναι οι πλέον
κατάλληλες έτσι ώστε οι γονείς να περάσουν δημιουργικά και κυρίως ευχάριστα χρόνο με το παιδί τους. Η φυσική άσκηση επίσης βοηθά τόσο στη διατήρηση
της φυσικής κατάστασης, όσο και στην ενεργοποίηση γνωστικών δεξιοτήτων όπως η προσοχή, η μνήμη, η αντίληψη.
Επιλογή των δραστηριοτήτων
Η ανάγνωση ιστοριών επιλέχθηκε καθώς αποτελεί
έναν απο τους υψηλοτερους δείκτες για την πρόοδο και τη σχολική επιτυχία των παιδιών.
Συμμετέχοντες
Συμμετέχοντες ήταν γονείς μαθητών ηλικίας 4-6
ετών που φοιτούσαν σε δημόσια νηπιαγωγεία του νομού Ρεθύμνης, κατα τη σχολική χρονιά 2015-2016. Οι γονείς συμμετείχαν κατόπιν δικής τους επιθυμίας. Συνολικά συμμετείχαν περίπου 100 γονείς καθώς και όλα τα παιδιά που φοίτησαν στα συνεργαζόμενα νηπιαγωγεία.
Συμμετέχοντες Οι γονείς που συμμετείχαν στην παρέμβαση έλαβαν
σαφείς οδηγίες σχετικά με τις δραστηριότητες φυσικής άσκησης και την εφαρμογή των τεχνικών ανάγνωσης ιστοριών. Όσον αφορά στις δραστηριότητες φυσικής άσκησης, ακολουθήθηκε έμμεσος τρόπος παρέμβασης, κι έτσι οι γονείς έλαβαν σημειώσεις. Όσον αφορά στην εφαρμογή τεχνικών ανάγνωσης ιστοριών, ακολουθήθηκε άμεσος τρόπος παρέμβασης, όπου οι γονείς συμμετείχαν σε συναντήσεις.
Συμμετέχοντες
Συνολικά συμμετείχαν 6 νηπιαγωγεία
(5ο Νηπιαγωγείο Ρεθύμνου, 1ο Νηπιαγωγείο Ατσιποπούλου, 4ο Νηπιαγωγείο Ατσιποπούλου, 2ο Νηπιαγωγείο Ρεθύμνου, 7ο Νηπιαγωγείο Ρεθύμνου και το Νηπιαγωγείο Φουρφουρά)
Σχεδιασμός: 1ο μέρος παρέμβασης-Φυσική άσκηση (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2015) Κατά το πρώτο μέρος της παρέμβασης οι γονείς
έλαβαν οκτώ καρτες (μια κάθε εβδομάδα) με προτεινόμενες δραστηριότητες φυσικής άσκησης, και επεξήγηση των δραστηριοτήτων. Οι κάρτες μπορεί να περιλάμβαναν ένα κινητικό παιχνίδι, μια πρόταση για βόλτα, ή οτιδήποτε μπορεί να δραστηριοποιήσει τους γονείς και τα παιδιά τους. Το σημαντικότερο είναι ότι οι δραστηριότητες θα είναι ανέξοδες και εύκολες στην εφαρμογή τους.
Κάρτες φυσικής άσκησης
Αυξηση της συχνότητας περιπάτων σαν οικογένεια..
Βόλτες στη φύση..
Καρτες φυσικής άσκησης
Ρίψεις.. Προσπαθώ να πετύχω το στόχο. Περπατάω με διάφορους τρόπους.
Κάρτες φυσικής άσκησης
Πετάω και πιάνω τη μπάλα με διάφορους τρόπους.
Βελτιώνω την ισορροπία μου!
Κάρτες φυσικής άσκησης
Πηδάω εμπόδια
Ομαδικά παιχνίδια
Κάρτες φυσικής άσκησης
Σκοπός των καρτων φυσικής άσκησης ήταν επίσης
το να πραγματοποιούνται εκτός σπιτιού, έτσι ώστε οι γονείς να εκτιμήσουν την σημασία της άσκησης στη φύση. Ωστόσο υπήρχε περιγραφή των δραστηριοτήτων και για την περίπτωση που θα πραγματοποιούνταν μέσα στο σπίτι.
Σχεδιασμός: 2ο μέρος παρέμβασης-Ανάγνωση ιστοριών (Φεβρουάριος-Μάρτιος 2016)
Κατά το δεύτερο μέρος της παρέμβασης οι γονείς
διδάχθηκαν στρατηγικές ανάγνωσης ιστοριών κατάλληλες για την ηλικία των παιδιών τους. Οι στρατηγικές αυτές ήταν: (α) εξοικείωση με τις συμβάσεις του γραπτού λογου, (β) εξάσκηση των παιδιών στη διαλογική ανάγνωση, (γ) εξάσκηση στην κατανόηση του λεξιλογίου, και (δ) εξάσκηση στην αναδιήγηση ιστοριών.
Ανάγνωση ιστοριών
Για κάθε μια από τις παραπάνω τεχνικές
πραγματοποιήθηκαν συνολικά δύο συναντήσεις. Κάθε συνάντηση διαρκούσε μια ώρα. Κατά την πρώτη συνάντηση, οι γονείς ενημερώνονταν για μια τεχνική ανάγνωσης και δίνονταν σημειώσεις. Κατά τη δεύτερη συνάντηση πραγματοποιούνταν πρακτική εξάσκηση της τεχνικής μαζί με τους γονείς. Οι συναντήσεις διήρκησαν συνολικά οκτώ εβδομάδες.
Ανάγνωση ιστοριών
Για την καλύτερη κατανόηση των τεχνικών
ανάγνωσης ιστοριών, χρησιμοποιήθηκαν διάφορα βιβλία με κατάλληλο κείμενο. Οι γονείς εξασκούνταν στις τεχνικές πάνω στα κείμενα των βιβλίων που τους δίνονταν, ενω στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν βιβλία που ήδη είχαν στο σπίτι τους.
Αποτελέσματα Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής δείχνουν οτι τα
παιδιά βελτίωσαν τις επιδόσεις τους, τόσο στις κινητικές τους δεξιότητες, όσο και στις δεξιότητες γραμματισμού. Η ικανότητα αναδιήγησης των παιδιών φάνηκε
επίσης να βελτιώθηκε.
Αποτελέσματα Πριν την έναρξη της παρέμβασης τα παιδιά που
εξετάστηκαν στην αναδιήγηση ακολούθησαν παρόμοιο μοτίβο. Εκαναν αναφορά σε πολύ βασικά στοιχεία του κειμένου, όπως τον πρωταγωνιστή και το τέλος της ιστορίας. Σχεδόν κανένα δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες.
Αποτελέσματα Μετα την ολοκλήρωση της παρέμβασης φάνηκε οτι
ο προφορικός τους λόγος εμπλουτίστηκε, χρησιμοποίησαν νέο λεξιλόγιο, έδωσαν περισσότερη προσοχή σε στοιχεία του κειμένου (τόπος, χρόνος, πρωταγωνιστές, προβλημα που αντιμετώπιζε ο ήρωας, σειρά των επεισοδίων, τέλος). Γενικότερα φάνηκε να έχουν αποκτήσει μια πολύ καλύτερη αντίληψη της δομής των ιστοριών, την οποία μπορούσαν να αποδώσουν με μεγαλύτερη ευκολία και προθυμία.
Εντυπώσεις γονέων-Φυσική άσκηση «Ήταν μια ωραία ευκαιρία να παίξουμε με τα
παιδιά μας!» «Ενθουσιάστηκαν με τα παιχνίδια και έκαναν και δικές τους παραλλαγες» «Πήραμε και τα ξαδελφάκια μας και παίζαμε όλοι μαζί πολύ ώρα!» «Θα κρατήσουμε τις κάρτες με τα παιχνίδια να τις κάνουμε και το καλοκαίρι που θα έχει ανοίξει ο καιρός»
Εντυπώσεις γονέων- Ανάγνωση ιστοριών «Μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον το πρόγραμμα.
Νιώθω οτι παίρνω πολλά πράγματα» «Είναι πολύ όμορφα αυτά που κάνετε! Εγω προσωπικά δεν τα γνώριζα όλα αυτά» «Τα ρωτούσα πράγματα που τελικά τα ήξεραν. Ηταν μια ευκαιρία να δω κι εγω σε τί επίπεδο βρίσκονται!» «Είναι πολύ ωραία ευκαιρία αυτή, να μαζευόμαστε και να συζητάμε πράγματα»
Εντυπώσεις γονέων- Ανάγνωση ιστοριών «Το ξεκίνησα με φόβο γιατί ήθελα να είμαι σίγουρη
για ότι έκανα. Τελικά δε με δυσκόλεψε πολύ!» «Τους αρέσει τόσο πολύ να παίζουν με τα γράμματα και τους ήχους που πλέον πολλες φορές, δεν θέλουν να διαβάσουμε την ιστορία, αλλά να παίξουν με τα γράμματα.» «Με όλα αυτά περνάει ευχάριστα η ώρα το απόγευμα. Εχουμε πράγματα να κάνουμε»
Εντυπώσεις γονέων- Ανάγνωση ιστοριών «Σου έχω μια έκπληξη! Εκαναν αναδιήγηση χωρίς
ιδιαίτερο κόπο! Ενθουσιάστηκα.. Το ξανακάναμε και με άλλα παραμύθια και έτσι σιγουρεύτηκα για να στο πω!»
« Η μαμά μου έφτιαξε βιβλιοθήκη στο σπίτι
και την έβαλε χαμηλά για να φτάνω. Εχω βάλει εκεί τα βιβλία μου. Τώρα δεν βλέπω καθόλου τηλεόραση, πάω εκεί και διαβάζω. Ερχεται και η αδελφή μου και διαβάζουμε μαζί».
Προβλήματα-Παρατηρήσεις Φθίνουσα συμμετοχή των γονέων Δυσκολία στην εύρεση ώρας συνάντησης που να
βολεύει όλους τους γονείς. Αρκετοί γονείς βρήκαν πιο εύκολο γι’ αυτούς να συμμετέχουν μέσα απο τις σημειώσεις, και δεν προτίμησαν τις συναντήσεις που έγιναν. Πίεση χρόνου που ένιωσαν οι νηπιαγωγοί.
Συμπεράσματα
«Οι γονείς θέλουν καθοδήγηση μέσα απο
συγκεκριμένα πράγματα, τα οποία να είναι στοχευμένα και όχι δύσκολα για αυτούς» «Είναι πολύ σημαντικό εμείς να γινόμαστε δάσκαλοι των παιδιών και των γονέων. Οι γονείς είναι σαν τα παιδιά! Θέλουν καθοδήγηση συγκεκριμένη και στοχευμένη» «Εχει σημασία να είμαστε όλοι συνεπείς.. Συνεπείς νηπιαγωγοί-συνεπείς γονείς-συνεπή παιδιά»
Συμπεράσματα Οι γονείς θέλουν να συμμετέχουν, αλλά δεν ξέρουν τον
τρόπο. Είναι αρκετά δύσκολο να επιθυμούν όλοι οι γονείς να συμμετέχουν σε δράσεις που οργανώνονται απο το σχολείο. Πρέπει να υπάρχει ποικιλία στις δραστηριότητες που επιλέγουμε-οι δραστηριότητες συμμετοχής να οργανώνονται ανάλογα με την ομάδα γονέων που έχουμε απέναντί μας κάθε φορά. Πέρα απο τις δραστηριότητες που θα επιλέξουμε, έχει σημασία η σχέση, η εμπιστοσύνη, η επικοινωνία που χτίζεται ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τα παιδιά.
Ευχαριστούμε πολύ
• Τις νηπιαγωγούς που τόσο πολύ μας βοήθησαν • Τους γονείς που θυσίασαν τον πολύτιμο χρόνο τους,
για να βοηθήσουν τα παιδιά τους • Τις φοιτήτριες που συνεργάστηκαν μαζί μας • Τους μαθητές μας, που μας έδειξαν οτι αξίζει να προσπαθούμε για την πρόοδό τους.