CAP. V
CAPITVLVM QVINTVM
VILLA ET HORTVS villa et hortus Iülii. Iülius in magná villá habitat' Pater et máter et trés liberi in villá habitant' Iulius et Aemilia trés liberós habent: duÓs filiÓs et unam filiam Ecce
eorum'. sefvórum
earum: ancillmum e¿ : Aemili¿
ancillás habet.
-ó -a:
inhortó, in vllla cumMárcó, camlulía
-t(' inhortls, invTllls cum setvls, cum anclllls
N0//
K%,AWh
""D.}Ñ
RffiÑ
rosa" liliurdu
ed : hortó
pulcher -chra -ch¡um: hortus pulcher (rn) rosa pulchra (l) lilium pulchruz (z) eíus : Syrae foedus -a -um
32
e
In villá multi servt habitant. Dominus eÓrum est Iü-
lius: is multós servós habet. Ancillae quoque multae in villá habitant. Domina eárum est Aemilia: ea multás
is : Iulizs
R¡-*.2
nón duás filiás.
pulcher
Iúlius in villá suá habitat cum magná familiá' Pater et máter habitant cum MárcÓ et QuintÓ et Iuliá' Iülius et
t0
Aemilia in villá habitant cum hberrs et sefvrs et ancillis. Villa Iulii in magnÓ hortÓ est. In Italiá sunt multae
villae cum magnts hortis. In hortis sunt rosae et lilia' Iulius multás rosás et multa lilia in hortÓ suÓ habet' Hortus Iulii pulcher est' quia in eÓ sunt multae et pulchrae rosae liliaque.
Aemilia fEmina pulchra est. Syra nÓn est fémina pulchra, neque pulcher est násus eius, sed foedus est'
l5
CAP.
V
1. óstium
2. átrium 3. impluvium 4. peristllum 5. cubicula 6. óstium
5.
Syra, quae bona ancilla est, násum magnum et foedum
habet. Iülius est yi,r Aemiliae, feminae pulchrae. Iülius
Aemiliam amat, quia ea pulchra et bona femina est. Aemilia Iülium virum suum amat et cum eó habitat.
eo :
Pater et máter liberós suós amant. Iülius nón sólus, sed
sólus -a -um
lulro
cum Aemiliá et cum magná familiá in villá habitat.
In villá sunt duo óstia: óstium magnum et óstium ¡_
parvum. Villa duo óstia et multás fenestrás habet.
-r-
l
óstium et fenestra
In villá Iülii magnum átrium est
est cum
impluvió. Quid
in impluvió? In eó est aqua. In átrió nüllae fenestrae
eo : impluvio
sunt.
33
CAP. V
\-'
/
t-/
peristylum
etiam - quoque: ettam peristylum - P. quoque
id : impluvium
Etiam peristylum magnum et pulchrum in villá est. ,peristylum' est vocábulum Graecum. In villis Graecis et Rómánis magna et pulchra peristyla sunt. Estne im-
pluvium in peristyló? Id nÓn in peristylÓ, sed in
30
átriÓ
est. In peristylÓ parvus hortus est.
In villá sunt multa cubicula. Quintus in cubiculÓ
35
parvó dormit. Estne magnum cubiculum Márci? Id quoque parvum est. Iülius et Aemilia in cubiculÓ magnÓ 1l
(:
ei) : servl
e¿ : cubicula
dormiunt. Ubi dormiunt servi? Ii quoque in cubiculis dormiunt. Suntne magna eÓrum cubicula? Ea nÓn magna sunt, €t
multi servl in
unÓ cubiculÓ dormiunt.
40
H,tiam ancillae mult¿ie in ünó cubiculO dormiunt, neque t,
eae '. anctllae
eae magna cubicula habent.
ea: Aemiliu
Aemilia in peristyló est. Estne sóla? Aemilia sóla nÓn est: liberi cum eá in peristylO adsunt. Iulius abest. Ae-
sine <+ cutrl
34
milia sine viró suó Iulió in villá est. Ubi est Iulius? In oppido Iüsculó est sine Aemiliá, sed curn servls quattuor.
45
CAP V
rÍ
L.l,
Iülia rosás pulchrás in hortó videt et ab Aemiliá discé-
dit. Iam ea cum Aemiliá nón est. Aemilia eam nón ),CI
rD É
;J
Aemilia cum Márcó, Quintó Iüliáque in peristyló est.
videt. Puella in hortó est.
3. Ét 0)s) ll¡.
)r )¡.
oa
Iülia
cum
Aemili¿ est
o o----+ Iülia ab Aemili¿i discédit
Aemilia imperat: "Márce et Qutnte! Iüliam vocáte!" Márcus et Qulntus Iüliam vocant: "Iülia! Veni!" sed
Iulia
eós nón audit neque venit.
Iülia puerós vocat: "Márce et Quinte! Venrte! Hic
eo.t : puero.s
hortus
rnultae rosae sunt." Puerr Iüliam audiunt, neque ii ab Aemiliá discédunt.
Quintus: "Carpe rosás, Iülia!" Iülia rosás carpit et cum quinque rosts ex hortó venit.
Iülia in hortó est
*f_. ir
I
Iülia ex hortó venit
Iülia: "Vidé, máter! Vidéte, pueri! Vidéte rosás ilil.j
meás!" Iülia laeta est, rosae eam délectant.
Aemilia: "Ecce puella pulchra cum rosrs pulchrrs!" Verba Aemiliae Iüliam délectant.
Márcus: "Rosae pulchrae sunt; puella sine rosts pulchra nón est!" Verba Márci Iüliam nón délectant! 55
Aemilia (iráta): "Tacé, puer improbe! Iülia puella pulchra est
-
cum rosts et sine rosfs. " 35
CAP. V
Iülia: "Audrte, Márce et Quinte!" Márcus: "Máter nón videt násum tuum foedum!" Márcus et Quintus rident: "Hahahae!" Iülia: "Audr, mamma: puerr etiam mé rtdent!" izs
1-
eis) : puerzs
70
Iülia plórat et cum üná rosá ab iis discédit. Aemilia: "Tacéte, pueri improbi! Násus IUliae foedus
nón est. Discédite ex peristyló! Sümite céterás e¿s : rosas
ils : ros¿s
eásque
rosás
in aquá pónite!"
Pueri céterás quattuor rosás sümunt et cum iis discé-
75
dunt. Aemilia, quae iam sóla est in peristyló, ancillás vocat:
"Delia et Syra! Venite!" e¿s : ancill¿s
Délia et Syra ex átrióieniunt. Aemilia eás interrogat:
"suntne puen in
átrió?"
80
:
Délia respondet: "In átrió sunt." Aemilia: "Quid agunt Márcus et Quintus?" Délia: "Pueri aquam sümunt ex impluvió ..." Syra: "...et rosás in aquá pónunt."
Hic domina et ancillae puerós audiunt ex átriÓ: Quin-
85
tus plórat et Márcus rtdet.
Aemilia: "Quid iam agunt pueri? Age, Délia! discéde eós : pueros
et interrogá eós!" Délia ab Aemiliá et Syrá discédit.
Aemilia Syram interrogat: "Ubi est Dávus?" Syra respondet:
"In oppidó
est cum dominÓ."
Délia ex átrió venit et dominam vocat: "VenI, mina! Vent!" Aemilia: "Quid est, Délia?" 36
90
Ó do-
CAP.
Délia: "Qurntus est in impluvió!" 95
Aemilia: "In impluvió? Quid agit puer in impluvió?" Délia: "Aquam pulsat et te vocat." Aemilia: "Quid agit Márcus?"
,.W ffi&
Délia: "Is ridet, quia Quintus in-aquá est!" Aemilia: "Ó, puer improbus est Márcus! Agite! Iú;,ü0
lium vocáte, ancillae! " Syra: "Sed dominus in oppidó est."
Aemilia: "Ó, iam rürsus abest Iülius!" Délia: "Age! Veni, domina, et Márcum verberá!" Quid agit domina? Domina iráta cum ancillis ex peri;15
styló discédit.
GRAMMATICA LATI}.{A Accusatlztus
tAl Mascuhnum :t0
Iülius nón unum fiIium, sed duós filios habet 'FTlium' est accüsátrvus singuláris (vide cap.
frlium
tll). 'Frlios'
accüsátrvus plürális est. Accüsátrvus: singularis -um (nóminá-
Irlros -uTn -ós
trvus -us), plürális -os (nóminátivus -D.
tBl Féminrnum : [5
Iülius nón duás filias, sed ünam frliam habet. 'FTIiam' est accüsátrvus singuláris (vide cap.
filiam
lll).
'Frlias'
Irlras
accüsátrvus plürális est. Accüsátrvus: singuláris -am (nóminá-
-am
trvus -a), plürális -as (nóminátrvus
tcl Neutrum. -:'0
-as
-a.e).
Villa nón ünum cubiculum, sed multa cubicula habet. 'Cubiculum' accüsátrvus singuláris est.'Cubicula' accüsátivus plürális est. Accüsátlvus: singuláris -um (J4óminátivus), ,l ,\__ plürális -a (- nóminátivus).
-/
t
'. ^, \ t ! ! ,, \. \ '-r_ -.j *''-]J* J
cubiculum cubicul¿
-um -a
6--)
r37
\
V
V
CAP.
ablátivus (abD
Ablatlztus
horto
tAl Masculinum. In horto Iülii. In hortls Italiae . ,Horto' ablátivus singuláris est. 'Hort¿s' ablátivus plürá-
hort¿s
-ó -¿s
lis est. Ablativus: singuláris -o, plürá}is
q
tBl Fémintnum. In vill¿ lulii. In villls
vllla -ls
-¿s
cum -t
oppides Graects
130
'
,Oppido' ablátivus singuláris est. 'Oppides' est ablátivus plürális. Ablativus: singuláris -o, plürális -7s.
oppidrs
inl ex
RÓmánis.
In oppido Tüsculó. In
oppido
-o
-¿s.
.Vtlla' ablátivus singuláris est. 'Vill¿s' ablátivus plürális est. Ablativus: singuláris -4, plürális -¿J. [C] Neutrum.
vrll¿s
-a
125
In, ex, ab, cum, sine cum ablativÓ: in átriÓ, in horto ,zx\ta\ía, qb AemLIic,, ab oppidó, cumservo,
135
cubiculls, 0x
l-o_ I -a
ab I -¿s sine
sine pecünia, sine rosls.
indicátivus (ind)
Imperatlztus et indicatl'uus
cum liberes,
I
vocá vocáte
vocat vocant
"DávUm vOcá, Serve!" Servus Dávum Vocat. "Iuliam vocáte, puert!" Pueri Iüliam vocant. ,Vocá' est imperátrvus singuláris, 'vocar' indicátivus singuláris (vidc cap. rv). 'vocáte' imperátrvus plürális est, 'vocant' indicátivus plürális. Imperátrvus: singularis - , plürális -te
140
-
Indicáttvus: singuláris -r, plürális -nt.
sing.
Ul -a
-at
l2l
-¿
-ete
-et
-ent
13) -e
-it
l4l
38
plUr. -arc -ant
-r -it
-ite -unt
-fte
-iunt
Exempla: tl] -a, -ate; -&t, -ant:
145
tt, ,
te dominum, servi!
Salüta dominurr, serve!
Salüt¿
Servus dominum saluta¿.
Servr dominum salutant.
l2l -e, -éte; -et, -ent: Tace, puer! Puer tacet.
150
Tacéte, pueri! Pueri tacent.
t3l -e, -ite; -it, -unt: Discéde, serve! Servus discédir.
l4l -1, -lte; -it, -iunt: Ven¿, Iulia! Iülia venit.
Discédire, servi! Servi discédunt. 155
Yenlte, puert! Pueri veniunt.
CAP. V
PENSVM A Iulius et Aemilia in vill- habit- cum liber- et serv-. Dominus mult- serv- et mult- ancill- habet. Aemilia in peristyl- est cum Márc- et Quint- et Iüli-. Iülia mult- ros- in hort- vid- et ab Aemili- discéd-. Iam Aemilia puell- nón vid-, neque pueri eam vid-. Aemilia: "Márce et Quinte! Voc- Iuliam!" Pueri Iüli- voc-: "Iülia! Ven-!" et Iulia puer- voc-: "Márce et Quinte, ven-!" Iülia puerós nón aud-, sed pueri Iüli- aud-. Iülia: "Cür pueri nón ven-?" Iülia ex hort- ven- cum V ros- pulchr-. Iulia: "Vid- ros- meás, máter! Vid-, puen!" Márcus: "Rosae pulchrae sunt, puella sine ros- pulchra nón est!" Iülia cum un- ros- discéd-. Pueri rld-. Aemilia: "Tac-, pueri! Süm- ros- et discéd-!" Pueri
ros- süm- et discéd-; in átri- aqu- süm- ex impluvi- et rosin aquá pón-.
rosa
lilium násus
óstium fenestra
átrium
impluvium aqua
peristylum cubiculum pulcher foedus sólus
habitat amat
carpit délectat agit etiam
cum
EX
Aemilia cum lulius in magná [: Iülió] habitat. Iulius -. femina est. quia Aemilia] bona et Aemiliam -, - [: virÓ suÓ. Aemilia in peristyló est liberis suts, sed est. Iülia rosás Aemiliá discédit; iam puella in Iülia -hortó venit cum V Puella laeta-est: rosae eam et -. -. impluvium] est in In impluUbi est impluvium? [:
-
-
hortus
sine ab
PENISVM B
vió
Vocabul& noua:
villa
est. In átrió nüllae
-
sunt.
-.
PENSVM C
ea
id eó eá
ll eae ea eós eás
eórum eárum
lls ablátivus
Num Iülius sólus in villá habitat? Quot filiós et quot filiás habent Iülius et Aemilia? Ubi est impluvium? Ubi dormiunt servt? Adestne Iúlius in peristyló cum Aemiliá? Ubi est Iülius? Estne Aemilia sóla in peristyló? Quid Iülia agit in hortó? CUr puerr Itrliam rident? 39