Ik wil uitdrukking geven aan een toenemende onrust die zich langzaam in mij begint te manifesteren. Als ik om mij heen kijk zie ik een verdeelde wereld. Veel boosheid en ontevredenheid. Als ik de TV en de radio aanzet of de krant opensla wordt het nieuws gedomineerd door veel spreekwoordelijke ‘boze witte mannen’. Boze witte man lijkt een trendy begrip. Eerst zaten ze in de marge en nu blijken er ineens ontzettend veel van te zijn. Waar komt dat toch vandaan? Ik leef in dezelfde wereld en heb me niet ontworsteld aan het echte leven, ik sta er juist middenin. Ik heb geen topinkomen dat mijn bewustzijn heeft vernauwd en heb ook tegenslagen en teleurstellingen gekend en toch ben ik niet boos. Ik vind vaak dat ik het getroffen heb om in dit goed georganiseerde, democratische, veilige en rijke land te leven. Ik kan het zelfs begrijpen dat anderen hier ook graag willen zijn als ze hun eigen moeilijkheden moeten ontvluchten. Ik zie dat als een logisch gevolg van onze welvaart. Het Volk/de burger schijnt momenteel volgens sommigen overal genoeg van te hebben en het niet meer te pikken. Enkelen van hen zullen terecht ergens hun buik vol van hebben, maar bij velen vraag ik me af waarom zo ongesteld? En vooral: waarom zo agressief?
Ik herken me niet in het profiel wat dagelijks van ‘Het Volk’ wordt geschetst. Ik maak er tenslotte ook deel van uit. Het woord ‘Volk’ begint mij daarom de laatste tijd erg te irriteren. Alsof het niet over mij gaat. Ik ben er van overtuigt dat ik niet de enige ben. Er worden vaak krachttermen en scheldwoorden gebruikt in plaats van een zin nig debat waar argumenten tegen elkaar gehouden worden. Het gevoel bekruipt mij dat de onderbuik misbruikt c.q. gekaapt wordt door cynische politieke stromingen. Niet alleen in Nederland maar overal om ons heen, het lijkt wel een virus. Bij deze wil ik afstand van nemen van deze cynische onderstroom. Het hedendaagse volk is naar mijn mening gemêleerder van cultuur, samenstelling en meningen dan het containerbegrip‘ boze witte man’. En deze boze witte man zou ook zo nu en dan eens naar zich zelf moeten kijken, dat relativeert enorm. .
‘Het Volk’ zet zich volgens hun zogenaamde zelfbenoemde voorvechters af tegen de elite. Dat klinkt prachtig Robin Hood-achtig, maar dat is het niet. Deze zogenaamde voorvechters van het volk zijn zelf ook elite, zij het van een twijfelachtige soort. Zij willen de denkers, hoeders van de rechtstaat, de critici, de kunstzinnige en de filosofen het liefst de mond snoeren. Want die zullen de eerste zijn die hun positie in twijfel trekken en die nuance en de waarheid willen zoeken. Een beschaving heeft elite nodig dat is de realiteit. Een egalitaire samenleving is een mooi gegeven, maar mensen zijn te divers in achtergrond, talent, intelligentie en ambitie om ze allemaal als hetzelfde te zien. Dat verschil zal er altijd zijn en gelukkig maar. Maar de elite staat ook voor een bovenlaag die voorop loopt, richting geeft, bestuurt, regeert, onderzoekt en vormgeeft. Dat vindt niet iedereen even fijn en dat is op zich te begrijpen. Echter, zonder die laag heb je of anarchie of een eenvormige geïndoctrineerde samenleving met altijd nog een elite, maar dan één met dictatoriale trekken. Iedereen die toegang heeft tot macht kan daar misbruik van maken en een heel aantal doet dat helaas ook. Maar dat maakt onze huidige elite niet per definitie slecht. Elite is een net zo’n diverse en ongrijpbare groep als ‘Het Volk’. Ik denk dat een kritische houding naar de elite een gezonde instelling is. Er tegen zijn is een raar soort non realisme.
Ik ben aardbewoner en momenteel tezamen met ± 130 duizend anderen Zwollenaar. Daarnaast ben ik met ± 16 miljoen anderen Nederlander, met 743 miljoen anderen Europeaan, en met 7 miljard wereldburgers, wereldburger. Als je dat kosmopolitisch bekijkt zijn we allemaal broeders en zusters. Door de technologische ontwikkelingen is de aarde kleiner dan deze ooit was. We horen en zien vrijwel alles wat er in de wereld gebeurt. Dat maakt dat je de pracht en schoonheid maar ook de pijn en ellende ervaart. Als goede buren wil je delen en helpen waar nodig. Wij leven ‘toevallig’ aan deze zijde van de aardbol, Noblesse oblige. Door de open grenzen gaan er deuren open die ons veel hebben gebracht. De culturele rijkdom is er daar één van. Deze culturen hebben invloed op die van ons. Mijn wereld wordt er in ieder geval mooier, spannender, dynamischer en minder benauwd van. Van diversiteit valt veel te leren. Ook over je eigen cultuur. Dat is voor mij van onschatbare waarde.
Natuurlijk neemt het ook spanningen en problemen met zich mee. Dat zijn uitdagingen waar we op alle fronten met z’n allen aan moeten werken. Ik begrijp dat dat weerstand oproept. Maar er valt wat te winnen. Niet door te polariseren maar open te staan voor het andere perspectief. Samen met de ander zoeken naar nuance in plaats van extremen. Een gezamenlijkheid die over alle breuklijnen en culturele verschillen heen loopt zal het extremisme uiteindelijk kunnen minimaliseren. Cynisme wordt grotendeels gecreëerd en is niet per definitie intrinsiek. Op cynisme groeit niets, cynisme zelf groeit bij de gratie van wantrouwen, achterdocht en een vermoeden van achtergesteldheid. In feite breekt het alleen maar af. Vandaar dit manifest tegen cynisme. Ik ben optimistisch, misschien naïef, maar ik voelde me geroepen dit op te schrijven en te delen. Ik vertrouw op een mooie toekomst!