DODATEK REKLAMOWY DO GAZETY WYBORCZEJ
CO PO GIMNAZJUM? Zaplanuj swoją karierę
Krok przed decyzją Decyzja o tym, jak, czego i gdzie się uczyć, to jedna z najważniejszych spraw, o jakich myśli każdy gimnazjalista. Jak dobrze wybrać szkołę, zawód? Lektura proponowanych artykułów Wam w tym pomoże. Potraktujcie je jak puzzle tworzące układankę pod tytułem „Moja przyszłość”. ewnie masz niejedną wątpliwość, pytania, obawy. Wszyscy pytają: Do jakiej szkoły idziesz? Czy już wybrałeś zawód? Gdzie składasz dokumenty? Założę się, że te i inne pytania padają pod Twoim adresem. Czasem denerwują, a czasem przypominają, że ważna decyzja tuż-tuż. Wiem, że podejmowanie decyzji o dalszej edukacji i wyborze zawodu wwieku 15-16 lat może „boleć”, może być czymś trudnym. Ale chyba się zgodzisz, że będą możliwe! Podejmowanie decyzji jest trudne. Od zawsze sprawiało kłopoty, także wiele lat temu, gdy świat był uporządkowany i przejrzysty, a zmiany dokonywały się powoli. Tym bardziej dzisiaj, gdy zmiana wpisana jest w nasze życie. Wiele dzieje się wokół, coś, co dzisiaj jest „takie”, jutro już zupełnie „inne”. Stąd pojawiają się wątpliwości przy podejmowaniu decyzji. Co warto wziąć pod uwagę, by podjąć optymalną decyzję? Pierwszym krokiem jest rozpoznanie własnego potencjału. Jak? Chcesz się dowiedzieć? Jeśli tak, to usiądź wygodnie i przeczytaj ten tekst (tylko uważnie). Nie jest zbyt długi, bo zależy mi na tym, aby Cię nie zanudzić! Mam jeszcze jedną propozycję: weź kartkę i ołówek. Zrób notatki dotyczące swoich zainteresowań, marzeń i uzdolnień. Stwórz swój niepowtarzalny „portret”. Pewnie będzie super!
P
Poznaj siebie. Ważne jest, by przed wyborem szkoły . wiedzieć dużo o sobie:. Zainteresowania. Każdy z nas posiada zainteresowania, choć nie zawsze potrafimy je nazwać i o nich mówić. A naprawdę warto, ponieważ większość dorosłych zadowolonych ze swojej pracy mówi, że sekret ich szczęścia polega przede wszystkim na tym, że otrzymują pieniądze za to, co uwielbiają robić. Warto przyjrzeć się swoim zainteresowaniom, bo może uda Ci się znaleźć to „coś”, co będziesz lubił robić, i uczynić z tego sposób na życie.
Uzdolnienia. Zdolności stanowią te różnice między ludźmi, które decydują o niejednakowych rezultatach w uczeniu się i działaniu przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowywaniu się. Pewnie zaobserwowałeś to u siebie i swoich znajomych. Jedni tyrają na szóstkę i nie zawsze im się to udaje, a inni mają najlepszą ocenę w kieszeni, a dokładnie w dzienniku bez
wysiłku! Ale na innym przedmiocie może być odwrotnie. Przykłady uzdolnień? Proszę bardzo: inteligencja, spostrzegawczość, wyobraźnia, zręczność oraz zdolności specjalne, np. matematyczne, językowe, literackie, interpersonalne, plastyczne, muzyczne, techniczne, sportowe czy organizacyjne. A Ty jakie masz uzdolnienia?
mi, uczynni, dyskretni, uczciwi, a inni obojętni, nieopanowani, niecierpliwi. Również w sferze edukacji i pracy, w podejściu do obowiązków niektóre osoby są systematyczne, odpowiedzialne, skrupulatne, dokładne i sumienne, podczas gdy inne zachowują się beztrosko, „spoko”, „na luziku”. Powinny więc wykonywać inne prace. A Ty jaki jesteś?
Umiejętności.
Stan zdrowia.
Zastanawiasz się czasami nad tym, co umiesz robić najlepiej? Może ktoś Cię już pytał o to, co potrafisz, na czym się znasz? Jeśli tak, to przypomnij sobie udzielone wówczas odpowiedzi. Jeśli dojdziesz do wniosku, że niewiele możesz tu wymienić – nie szkodzi. Pomyśl zatem, jakimi umiejętnościami jesteś zainteresowany, co chciałbyś umieć robić. Może np. umiesz łatwo nawiązywać kontakty z innymi, doradzać im, może jesteś przywódcą wśród znajomych, albo potrafisz znaleźć rozwiązanie w trudnej sytuacji, a może dobrze gotujesz czy naprawiasz sprzęt. Powodzenia w poszukiwaniach!
Jeśli jesteś pod opieką jakieś specjalistycznej poradni, to zapytaj lekarza, czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania zawodu, który sobie wymarzyłeś. Zawód, który Ciebie interesuje, nie może być w kolizji ze stanem zdrowia. To też jest ważne! W Internecie możesz znaleźć testy służące do tego, aby samodzielnie spróbować określić swoje predyspozycje. Wykonując je, możesz otrzymać informacje o tym, co lubisz, co Cię interesuje, w czym będziesz dobry. Możesz to potraktować jak „przymiarkę” do określenia siebie. Jeśli masz ochotę, to skorzystaj z podanych niżej adresów:
Wartości. Wartości to podstawowe kryterium – przewodnik w kształtowaniu naszych postaw. Są wyobrażeniem tego, co jest godne pożądania, na zdobyciu czego najbardziej Ci zależy. Jeśli np. dla Ciebie wartością jest pomaganie innym, warto wybrać zawód, w którym można tę wartość realizować. Nie powinno się wybierać zawodu pozostającego w sprzeczności z preferowanymi wartościami. A co Ty sobie cenisz w życiu?
Temperament. Z pewnością zauważyłeś, że w tych samych okolicznościach ludzie różnie reagują na to samo zdarzenie. Jedni bardzo emocjonalnie, inni zaś spokojnie. Jedni potrafią długo wykonywać monotonne zajęcie, nie odczuwając znużenia, innych po minucie dopada zniecierpliwienie i zniechęcenie. Są też osoby niezwykle łatwo nawiązujące kontakt z innymi, ale też takie, które wolą samotność i własne towarzystwo. Różnice w reagowaniu na te same bodźce związane są właśnie z temperamentem. Do jakiej grupy osób Ty należysz?
Cechy charakteru. W przypadku cech charakteru mówimy o tych dobrych, stanowiących naszą mocną stronę lub o złych, które składają się na nasze słabe strony. Jedni są uprzej-
Czym kierować się, podejmując decyzję
o wyborze szkoły? Powyższe pytanie jest ciągle aktualne. Nie traci ono na znaczeniu. Zadaje je sobie także gimnazjalista, który ma wybrać najlepszą ofertę, będącą spełnieniem wszelkich oczekiwań, nawet marzeń. Prawda?
Jeśli zdarzy się, że coś Cię zaintrygowało, masz ochotę omówić z kimś wyniki Twojej pracy z testem; jeśli nie masz pewności, czy dostatecznie dużo wiesz o sobie, to poszukaj pomocy. Możesz porozmawiać ze szkolnym doradcą zawodowym (jeśli jest ktoś taki w Twojej szkole), pedagogiem szkolnym, wychowawcą. Porozmawiaj ze swoimi rodzicami/opiekunami, znajomymi. Możesz poszukać specjalisty, którym pomoże dokonać wyboru szkoły czy zawodu.
Aby dobrze wybrać szkołę, warto kierować się: z informacjami o sobie (czy to dla mnie?), z informacjami o swoich możliwościach (trzeba pamiętać, że dostanie się do danej szkoły to jedno, a to, czy sobie poradzę z nauką w niej i będzie mi się w niej podobać – to drugie), z ofertą edukacyjną, zawodową szkoły (jej zgodnością z zainteresowaniami, uzdolnieniami itp.), z wynikami nauczania (informacje omaturach, egzaminach potwierdzających kwalifikacje zawodowe), z wymogami rekrutacyjnymi obowiązującymi w danej szkole, z osiągnięciami szkoły, np. w olimpiadach, konkursach zawodowych, turniejach, z informacjami (w przypadku szkół zawodowych) o tym, czy szkoła współpracuje z pracodawcami, z w przypadku liceum ogólnokształcącego tym, co kryje się pod nazwą pięknie, bajkowo brzmiącej nazwy profilu (co oferuje ido czego nam się przyda?), z jakie zajęcia dodatkowe proponuje szkoła. Na tym zakończę wymienianie czynników, które warto przeanalizować. Pewnie myślisz, że listę trzeba uzupełnić. Oczywiście jest taka możliwość. Do dzieła! Co chcesz dodać? Inne czynniki ważne dla Twoich rówieśników znajdziesz także na tej stronie. Ważne, by mieć taką listę dla siebie, gdyż ona porządkuje nasze myślenie, może być pomocna w podjęciu słusznej decyzji. A przecież o to chodzi!
t Więcej o ofercie pomocy znajdziesz na s. 4.
t O tym, gdzie szukać informacji o szkołach, piszemy na s. 3.
z www.talentgame.pl z http://labirynt-zawodow.progra.pl z http://zawodowe.info z http://www.interklasa.pl/portal/index/web? webURL=/portal/dokumenty/doradztwo_testy/predyspozycje/test_klimow.htm z http://einsteinpce.strefa.pl/gimnazjum/index.htm z http://www.kariera.pl/psychotesty/pokaz/id/1 z http://www.interklasa.pl/portal/index/web? webURL=/portal/dokumenty/doradztwo_testy/zawodowe_predyspozycje.htm
Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Dodatek został przygotowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.