Beskerm jou oes 2: Gebruik die regte spuitpunte

Goeie oesbeskerming begin by ’n goeie spuit. Verlede maand het ons die verskillende onderdele van spuite bespreek en waarna ’n boer moet oplet as hy ’n spuit koop. Nou praat ons verder oor spuitpuntsoorte en volgende maand tref ons ’n kostevergelyking tussen sleep- en selfaangedrewe spuite.

Spuitpunttipes

Verskeie oorsese maatskappye vervaardig ’n uiteenlopende reeks spuitpunte, elk met sy eie doel en aanwending:

Platwaaiertipe spuitpunte (Flat-fan)

Platwaaierspuitpunte word op die meeste plase gebruik vir die breedwerpige of strooktoediening van onkruiddoder op goed voorbereide grond.

Breedwerpige toedienings met platwaaierspuitpunte

Platwaaierspuitpunte word eweredig op die spuitbalk gemonteer. Die spasiëring van die spuitpunte hang af van die spesifieke spuithoek van die spuitpunt en die hoogte van die spuitbalk van die grondoppervlak af. Die spuitbalk moet op ’n spesifieke hoogte bo die grondoppervlakte geplaas word sodat ’n 30% oorvleueling op die kante van die spuitpatrone tussen spuitpunte verkry word. ’n Kodenommer op die spuitpunt dui die spuithoek en lewering van platwaaierspuitpunte aan. So byvoorbeeld dui die getal 80 in die kodenommer 8004 op die spuitpunt aan dat die spesifieke spuitpunt die spuitmengsel teen ’n hoek van 80° uitspuit. Die laaste twee syfers in die kodenommer, naamlik 04, dui (in Amerikaanse terme) die lewering van die spuitpunt aan wat in hierdie geval die volgende sal wees: 4 VSA gelling per minuut by ’n druk van 40 pond per vierkante duim. Platwaaierspuitpunte met verskillende spuithoeke en lewerings word in die handel aangebied.

Strookbespuiting met platwaaierspuitpunte (Egalig)

Kodenommers op hierdie spuitpunte word gevolg deur ’n “E”. Dit beteken dat, anders as die gewone platwaaierspuitpunte, ewe veel spuitmengsel oor die hele spuitwydte van die spuitpatroon van ’n spuitpunt gelewer word en dus nie toelaat vir oorvleueling met ander spuitpunte nie. Die hele spuitstrookwydte word dus eenvormig benat deur die een spuitpunt. Die “E”-tipe spuitpunte moet nie vir breedwerpige toedienings gebruik word nie.

Kegeltipe spuitpunte

Van die kegeltipe spuitpunte is die volgende twee van groot belang:

Holkegelspuitpunte

Soos die naam aandui en weergegee word, is die spuitpatroon van hierdie spuitpunt in die vorm van ’n hol kegel. Dit is belangrik om te let op die wyse waarop die spuitpunt aanmekaar gesit moet word. Holkegelspuitpunte is by uitstek geskik vir die toediening van swam- en insekdoders en ook blaarvoeding op plante. Die feit dat spuitdruppels in die vorm van ’n holkegel uitgespuit word, bring mee dat verskillende druppels die teiken teen verskillende invalshoeke bereik. Op die manier word beter indringing en benatting in digte plantlower verkry. So byvoorbeeld kan versteekte insekte en swamme ook makliker getref word. Holkegelspuitpunte is besonder geskik vir die toediening van sowel kontak- as sistemiese plantbeskermingsmiddels. Die aanwending van een, twee of drie spuitpunte per ry en die plasing daarvan sal afhang van die grootte van die plante sowel as die digtheid van die lower.

Eienskappe van holkegelspuitpunte:

• Druppels bereik die teiken vanuit verskillende invalshoeke, wat blaarbenatting (veral in digte lower) bevorder. • Fyn druppels word gewoonlik gevorm, wat indringing en benatting bevorder, maar ook die gevaar van swewing (drift) verhoog. • Werk teen drukvlakke van 300 tot 500 kPa.

Volkegelspuitpunte

Deur slegs die kern of swaaiplaatjies van die spuitpunt te verander, kan die spuitpatroon van ’n holkegel na ’n volkegel verander word. ’n Volkegelspuitpunt is by uitstek geskik vir die na-opkomsbeheer van onkruid en insekte in gewasse deur breedwerpige of strookbespuiting. Hierdie spuitpunte werk by drukvlakke van tussen 300 tot 500 kPa. Die opvolgbespuitings van onkruid in staande mielies is ’n goeie voorbeeld

waar volkegelspuitpunte doeltreffend aangewend word.

Volkegelspuitpunte kan ook met groot sukses reg bokant die mielierye geplaas word om ’n spesifieke teiken op die plante, byvoorbeeld die kelke van mielieplante wat besmet is met mieliestamruspelarwes, te benat.

Indien ruspes nie te diep in die kelke in beweeg het nie, kan hulle doeltreffend beheer word deur korrekte plasing van holkegelspuitpunte bo-oor die rye en die toediening van genoeg spuitstof om druppelvorming in die kelke te bewerkstellig.

Vloedstraalspuitpunte (floodjet)

Hierdie tipe spuitpunt kan doeltreffend gebruik word vir grondingewerkte onkruiddoder en tot ’n mindere mate vir vooropkomsonkruidbeheer. In ander lande word die spuitpunte gebruik om vloeibare kunsmis toe te dien, maar hulle word in Suid-Afrika veral gebruik in boorde, veral vir toedienings onder die lower van bome.

Eienskappe van vloedstraalspuitpunte:

• Werk teen lae druk van 100 tot 200 kPa • Lewer groot druppels en min swewing (drift) • Betreklik groot spuitopeninge wat nie maklik verstop nie. • Lewer ’n breë spuitwydte

Platwaaier

Die spuitpunte lyk so:

Volkegel Holkegel

Holkegel Volkegel

Platwaaier

Opmerking

Die aanwending van die regte spuitpunte, die regte plasing, druk en lewering is aspekte wat boere nog grootliks verwaarloos en wat uiteindelik lei tot swak beheer en ’n vermorsing van duur spuitmiddels. Raadpleeg kundiges as jy twyfel. Op die ou end betaal ’n goeie oes dubbel en dwars die moeite en moontlike koste om kundige hulp in te win. In die volgende aflewering bespreek ons lugondersteunde balkspuite wat baie doeltreffend werk, maar nog nie algemeen gebruik word nie en vergelyk die koste van driepunt-, sleep- en selfaangedrewe spuite.