ProAgri tegnologie vir die boer technology for the farmer
Mei / May 2014 No / Nr 171 ISSN 1042 - 1558
S贸 span jy
Trokkies vir die plaas
NAMPO:
Kaart binne
Spesiaal:
Die wildseisoen is hier Meganisasie | Gewasproduksie | Hulpbronbestuur | Veeboerdery
Redakteursbrief
Voorblad
’n
Heerlike, sappige, soet lemoen, ’n avokado wat groen oopblom as jy met die mes nader kom, ’n granaat met elke pit vol belofte... Vrugte is heerlik, maar daar is niks so lekker soos die vrug op jou eie arbeid nie. In hierdie dae wanneer die stropers tussen die ryp mielierye deur kloof en menige boer (erken dit nou maar!) so opgewonde soos ’n plaasseun oor sy eerste kalf, na die stroom pitte wat in die tapkar ingevoer word, staar, dan word die vreugde van nog ’n seisoen se arbeid amper tasbaar. ProAgri was onlangs Al daardie moeilike besluite oor planttyd, kultivars, in die Wes- en Oosbewerking, masjiene, krediet en kontrakte se gevolge Kaap om video's oor 'n word nou ’n werklikheid en dit is ook hier waar die kaf verskeidenheid spogvan die koring geskei word. produkte en maatskap’n Boer het geen ander keuse as om met die gevolge pye te maak. Onthou van sy besluite en aksies saam te leef en daaruit te leer om gereeld op Younie, anders as sekere verkose verteenwoordigers met Tube/ProAgrivideos te maatjies in plekke wat netelige ondersoeke kan laat gaan loer om te sien verdwyn. hoe dinge regtig werk. Teen die tyd wat jy hierdie ProAgri in die hande het, sal daar nog ’n verkiesing verby wees. Die aanloop tot die verkiesing is gekenmerk deur ’n vlaag plaasaanvalle, dreigende uitsprake en nog dreigender beoogde wetgewing wat daarop gemik is om die vrug van jou arbeid aan ander uit te deel. Ons kan nie hierdie dinge ignoreer nie, maar ons kan ook nie mismoedig raak nie, want op die ou end moet daardie bordjie pap van êrens af kom. Ek vertrou jy gaan hierdie maand die disse op ProAgri se spyskaart geniet en van waarde vind vir die volgende reeks besluite! Blaai asb na bl 39 vir ons spesiale afdeling met die oog op die jagseisoen wat voorlê en kom kuier gerus by ons by NAMPO in die Hinterland-saal. Die kaart is op bl 36. Boer slim! Annemarie Joubert >annemarie@proagri.co.za
Inhoudsopgawe / Contents Meganisasie 3 Die regte stroper maak ’n taai taak soet 7 Jupidex: Kverneland doen dit weer 9 LEMKEN maak berge gelyk 11 Kubota neem die goue myl oor 13 Maxus kerf sy nis uit 15 VW Constellation: Net die man vir die lang pad Gewasproduksie 16 Presisieboerdery is die hoeksteen van volhoubaarheid 19 Equalizer: Minimumbewerking vir maksimum wins 21 Valley ken sy storie, bult op en bult af 23 Massey Ferguson-wydwerkplanters is ’n wenkonsep Hulpbronbestuur 27 Staalmeester luister na die boer 29 Nuwe tegnologie om energie te bespaar in boerdery 30 Só span jy Bonnox 33 Orsi tap melk uit gras Spesiale afdeling Wild en jag 39 Wildsvleis raak al hoe gewilder 41 Huntex maak erns met die wildboer 43 Ellalien Davey verstaan ’n bok se kop Veeboerdery 45 KK Animal Nutrition dra boerdery deur droogte Gereeld 46 Veilings 51 GeneGids 53 AgriTrader 65 Tweedehands www.proagri.co.za
’n Stewige heining beteken ’n netjiese boerdery en die mense van Bonnox kan jou help om in ’n kits en met min arbeid ’n heining te span wat van jou skaaplammers tot jou koedoes kan hou waar hulle hoort en hulle beskerm. Lees hoe dit gedoen moet word op bl 30 en maak gerus ’n draai by die Bonnox-tent by die Plaasvars-fees.
Gebou 2, Menlyn Woods, Spritestraat 291, Faerie Glen Tel: 0861-777-225 www.smartpublishing.co.za Business-to-Business: Agriculture ABC January tot March 2014 – 39 763 Copyright © 2013. All rights reserved. No material, text or photographs may be reproduced, copied or in any other way transmitted without the written consent of the publisher. Opinions expressed are not necessarily those of the publisher or of the editor. We recognise all trademarks and logos as the sole property of their respective owners. ProAgri shall not be liable for any errors or for any actions in reliance thereon.
ProAgri Redakteur tydskrif en aanlyn Annemarie Joubert > 082-320-3642 annemarie@proagri.co.za
7
Verslaggewer Du Preez de Villiers > 082-598-7329 dupreez@proagri.co.za Senior bemarker Stefan van Wyk > 082-381-7563 stefan@agritrader.co.za
9
Bemarkers: Klein advertensies Xander Pieterse > 079-524-0934 xander@proagri.co.za Adele van Tonder > 0861-777-225 adele@proagri.co.za
11
Uitleg & grafika Esta van Niekerk Navrae Engela du Plessis > 0861-777-225 engela@proagri.co.za
21
30
Rekeninge Ronel Keet > 0861-777-225 accounts@smartpublishing.co.za Verspreiding en intekening Marlien v d Westhuizen > 0861-777-225 marlien@smartpublishing.co.za
Smart Publishing Sakebestuurder George Grobler
41
SPESIAAL NAMPO-kaart op bl 36 ProAgri 171 – Mei / May 2014
3
Die regte stroper maak ‘n taai taak soet
’n Nuttige nuwe ontwikkeling is ’n blaser met ’n ry spruitstukke wat voor aan die koringtafel gemonteer word. Dit blaas ’n sterk lugstroom wat stingels na die snystaaf neig en pitte na die koringtafel se awegaar dwing om oesverlies aansienlik te verminder.
S
weet, seer rûe en rou hande was in die goeie ou tyd die kernkenmerke van oestyd op die plaas. Die taai oumense het koring met sekels gesny, met donkies en muile op die trapvloer uitgetrap om die korrels uit die are te kry en dit gewan. Wan (graan suiwer) het destyds beteken dat hulle die getrapte spulletjie met gaffels in die lug gegooi het sodat die wind die kaf kon wegwaai en die swaarder korrels op die grond kon terugval waar dit later opgetel kon word. As die wind nie sterk genoeg waai om die graan ordentlik te wan nie, het die oumense geglo dat hulle moes fluit om die wind te roep. Van sekelsny en van mieliekoppe met die hand pluk of die plante met kapmesse afkap en aanry tot die moderne stroper was ’n lang en interessante pad van tegnologie-ontwikkeling met osgetrekte sekellemsnyers, selfbinders, stoomenjins en trapma-
sjiene, soos die oumense die dorsmasjien genoem het. Vandag se moderne stropers doen maar presies wat die oumense gedoen het; net makliker, vinniger en meer gemeganiseerd. Die Engelse noem immers ’n stroper ’n combine harvester, wat bloot beteken dat dit al die oeswerk in een beweging doen: die graan afsny, dors (die korrels uit die are of die pitte van die stronk af of die pitte uit die peule haal) en wan (die kaf van die korrels skei). ’n Stroper is ’n duur stuk toerusting, daarom moet die graanboer baie mooi kies om seker te maak hy koop die regte masjien wat die beste werk in sy besondere omstandighede sal doen. Die heel eerste besluit wat die boer moet neem, is of hy hoegenaamd ’n stroper moet koop en of hy van ’n stroopkontrakteur se dienste gebruik wil maak.
Gewoonlik bied ’n stroopkontrakteur die boer die voordeel van die mees gevorderde en byderwetse tegnologie, wat sommige boere nog nie kan bekostig nie – soos presisieboerderystroperkaarte waarvolgens die boer sy volgende seisoen se plantdigtheid en bemesting haarfyn kan beplan. Omdat stroop sy bestaan is, het die kontrakteur gewoonlik ook die beste masjinerie en personeel wat die doeltreffendste kan stroop. ’n Goeie, betroubare stroopkontrakteur kan vir die boer baie van die kopsere wat maar met strooptyd gepaard gaan uitskakel. Maar stroopkontrakteurs kan ook vir die boer ekstra sorge skep. Daar moet fyn beplan word presies vir wanneer die kontrakteur se dienste bespreek word – veral vir gewasse soos soja wat presies op die regte tyd gestroop moet word – en as die kontrakteur nie op die regte tyd opdaag nie, sit die gefrustreerde boer met afgekapte arms en wag. Die boer moet dus mooi besin wat vir hom die lonendste en gerieflikste opsie sal wees – om ’n kontrakteur te gebruik of om ’n stroper te koop en die werk self te doen. Verlede keer het ons gesels oor sleepstropers, selflopers en mielieplukkerkoppe. Vandeesmaand kom koringtafels onder die loep. Koringtafel Koring en ander kleinsaadgewasse word met ’n koringtafel gestroop tensy die koring vooraf platgesny word om dit eenvormig te laat ryp word en korrelverlies as gevolg van wind te beperk. In so ’n geval pak die platsny-
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
5
er dit in windrye en dan word ’n opteller voor aan die stroper gemonteer om die reeds gesnyde koring op te tel en na die voerkamer te vervoer. Maar vir staande koring of soortgelyke gewasse monteer die boer ’n koringtafel aan sy stroper. Heel voor aan die stropertafel is ’n tol met spane en grypers wat die gewas mooi netjies teen die snystaaf vasdruk sodat dit skoon en netjies afgesny kan word. Die snystaaf bestaan uit ’n ry sekelmeslemmetjies wat teenoor mekaar beweeg om die gewas af te sny sodat dit op die tafel val, waar dit met awegare na die voerkamer vervoer word. Sommige stropertafels het vervoerbande (drapers) in plaas van awegare. Die vervaardigers daarvan beroem hulle daarop dat die gewas sagter hanteer word en dus minder korrels verloor voordat dit in die voerkamer beland. Boonop word al die are met die koppe in dieselfde rigting op die vervoerband gepak en die materiaal word nie gewring of geknoop soos ’n awegaar soms doen nie, sodat die stroper egaliger gevoer word en met minder rukke en stote werk vir vinniger, gelykmatiger stroopwerk en minder stremming aan die stroper se bewegende dele. ’n Relatief nuwe ontwikkeling is die buigsame snyerstawe wat die grondkontoere meer getrou as ’n starre snyerstaaf volg. ’n Boer wat laagdraende soja op golwende lande stroop, sal eerder so ’n stropertafel met ’n buigsame snyerstaaf koop. Aan die wye stropertafels wat deesdae beskikbaar is, is die voertol soms in twee gedeel sodat die twee tolle onafhanklik van mekaar op en af kan beweeg oor grondglooiinge. Dit sorg dat die tolle deurgaans op presies die regte hoogte werk vir akkurate en netjiese stroopwerk. Sake waarna die boer moet oplet as hy ’n stropertafel wil aanskaf, is die volgende:
www.proagri.co.za
’n Stropertafel met ’n vervoerband hanteer die gesnyde graan netjieser en sagter as een met ’n awegaar sodat minder korrels verlore gaan, en dit voer die materiaal egaliger sodat die stroper nie met rukke en stote werk nie. • Pas die stropertafel maklik aan jou stroper en pas hy by jou stroper se kapasiteit (stroop hy so wyd as wat jou stroper kan hanteer) en die gewasse wat jy wil stroop? • Is dit maklik en vinnig om hom aanen af te haak en om sy hidrouliese en elektriese koppelings te maak? • Sny en voer hy die gewas deeglik en skoon, maar sonder om korrels of pitte te verniel of te vermors? • Gaan kyk in ware boerdery-omstandighede hoe die stropertafel werk met die produk wat jy met hom wil stroop. Kan hy verstel om deurgaans, ook in wisselende omstandighede, doeltreffend te werk? Kan jy die verstellings vanuit die stroper se kajuit doen? • Is hy betroubaar en stewig vervaardig? • Is dit maklik en vinnig om hom te versien?
• Hoe maklik is dit om met die stropertafel te werk? • Daar is deesdae stelsels beskikbaar waar jy ’n blaaswaaier met spruitstukke aan ’n stropertafel kan monteer sodat ’n sterk windstroom van voor die gewas in die lemme help waai en enige pitte wat uitspring netjies tot in die awegaar blaas vir vollediger herwinning. Regverdig die gewasse wat jy stroop so ’n stelsel? • Word die stropertafel verskaf deur ’n gevestigde, betroubare handelaar wat tegniese raad en steun, sowel as diens en onderdele kan voorsien? Praat met en kuier by boere in jou omgewing wat soortgelyke gewasse in soortgelyke omstandighede stroop. Luister na hulle raad en kyk hoe hulle tegnologie werk. Volgende keer lig ons die stroper se deksel en kyk hoe die dorsproses daarbinne werk.
ProAgri 171 – Mei / May 2014
5
Meganisasie Meganisasie
Kverneland doen dit weer Sien ons by NAMPO
Cultibar 12000
V
andat die eerste Kverneland CLG sy spesiaal versterkte Sweedse staaltande in Suid-Afrikaanse grond ingeslaan het, jare gelede, is daar ’n standaard gestel waaraan boere enige ander grondbewerkingsmasjien kon meet. Met ongekende dieptebewerkings in selfs die moelikste gekompakteerde en klipperige grond, het Kverneland die boer se staatmaker geword om grond te deurlug en voor te berei vir vrugbare plantwerk. Dié nuwe tegnologie met onafhanklike opwaartse en sywaartse wegbreekaksies het die onbegaanbare begaanbaar gemaak sonder staantyd in die land weens sweisplekbreuke, want aan ’n Kverneland word alles stewig vasgebout. Dit het ook wêrelde van aanpasbaarheid oopgemaak met verstelbare bewerkingswydtes en maklike vervanging van onderdele. Vandag bly Kverneland op die voorpunt van tegnologie en boere wat Jupidex se uitgebreide uitstalling vanjaar by NAMPO besoek, sal hulle kan verkyk aan die nuutste wat deur die beste gebied word. Kyk net hier! Cultibar 12000 Die nuwe Cultibar 12000-tandeg het ’n
Qualidisc T www.proagri.co.za
werkdiepte van 300 tot 400 mm met ’n wegbreekaksie van 640 kg. Hy is 12 m wyd met 32 tande en kan opvou tot 4,5 m vir padvervoer. Die sykante kan ook afgehaal word, sodat hy 10 m wyd is met 28 tande. Die tandspasiëring van die CLC-tipe tand wat ook met ’n vlerkskaar toegerus kan word, is 365 mm. Sy ideale werkspoed is tussen 7 en 10 kmh. CTC-reeks Vir ’n nuwe dimensie in grondbewerking het Kverneland die CTC-reeks bekend gestel. Die alles-in-eenmasjien laat ’n gladde saadbed met ingewerkte biologiese materiaal vir grondverryking. Die CTC bestaan uit vier verskillende werksafdelings. Dit begin met ’n snykouter om deur plantreste en materiaal op die land te sny, ’n tandbewerking vir gronddeurlugting, mengskottels om die materiaal in die grond in te werk en ’n roller vir saadbedvoorbereiding. Daar is drie sleepmodelle van 4 m, 5 m of 6 m wyd met 15, 17 of 21 tande, en die CTC werk op sy beste tussen 10 en 12 kmh. Jupidex se manne sê hulle het hom getoets met vlerkskare aan die tande tot op ’n doeltreffende diepte van 320 mm. Boere het ook ’n wye keuse met
Jupidex is die alleenverspreider van Kverneland in Suid-Afrika. Van 1999 af staan Koot van der Merwe en sy span gereed om jou die beste van die beste te bied. Kverneland is die naam wat wêreldwyd verbind word met gehalte en presisie. In Suid-Afrika is Kverneland net om die draai van jou plaas af. Jupidex se produkte word wyd versprei deur handelaars soos OVK, VKB, KaapAgri, Mascor en vele ander regoor die land. Besoek www.jupidex.co.za vir meer inligting of skakel Nico Storm by 033-386-3574. betrekking tot tandspasiëring, tipe snykouter en skare, asook die tipe roller. Soos altyd, maak Kverneland voorsiening vir verskillende grondsoorte en omstandighede. Qualidisc T Die Qualidisc T-skotteleg is ideaal vir vlakbewerking in ’n minimumbewerkingstelsel waar dit ewe gladweg deur groen materiaal of stoppels sny en die saadbed perfek voorberei. Die skottels sny tot op ’n diepte van 15 cm, die harke help om die materiaal te versprei en die twee rollers sorg dan vir ’n netjiese saadbed. Die voorste roller het ronde stawe om kluite te breek en die agterste roller se plat stawe wat vinnig in die rondte draai, werk die laaste materiaal in die bolaag in. Trekkerkrag word bespaar deurdat die rollers van die voorste balk af gedra word. Die agterste wiele is daar vir padvervoer en, soos al Kverneland se nuwe skottelêe, kan die masjien weggevou word tot ’n gerieflike padvervoerbreedte van 3 m. Die Qualidisc is beskikbaar in wydtes van 3,5 m as driepuntmodel en 5 tot 7 m as sleepwerktuie. Optima HD Wanneer die grond reg is en die nodige reën geval het, is dit ook tyd om Kverneland se Optima HD-planters uit die skuur te trek. Die robuuste planter het homself nou na twee seisoene in SuidAfrika bewys as nog ’n Kvernelandstaatmaker. Die planters is beskikbaar in werkwydtes van 3 tot 9 meter, maar die bielies vou ook netjies op om deur die plaashek te ry. Die Optima het ’n groot sentrale kunsmisbak en ’n voordeel wat veral saadmielie-aanplanters geniet, is die gemak waarmee die plantereenhede ontkoppel kan word vir die aanplanting van die regte aantal rye mannetjies en wyfies. Al hierdie Kverneland-toerusting en nog vele meer kan weer vanjaar by die Jupidex-standplase by NAMPO besigtig word. ProAgri 171 – Mei / May 2014
7
Meganisasie Meganisasie
Skep ‘n saadbed vir ‘n koning:
LEMKEN maak berge gelyk “Baie maatskappye het al verbeteringe op die basiese dis aangebring, maar hierdie is totaal nuwe tegnologie. Jy kan sien die ouens in Duitsland het gaan sit en dink en dit hulle taak in die lewe gemaak om toerusting te ontwikkel wat regtig goed werk,” sê Hannes.
deur Annemarie Joubert
“D
ie werk het altyd soos ’n berg voor my gelê, maar met LEMKEN se hulp is grondvoorbereiding nie meer ’n beperkende faktor nie,” sê Hannes Joubert, groente- en sitrusboer van Kirkwood in die Oos-Kaap. Oor voorbereiding vir sy uitgerekte planttyd op die 600 hektaar onder pitlose waatlemoene, spanspekke, botterskorsies, asook mielies en koring vir wisselbou, kan niemand vir Hannes iets vertel nie. Hy worstel al jare lank met kontrakteurs en werktuie wat tydrowend is, swaar op diesel en nie so doeltreffend soos wat hy dit graag sal wil hê nie. Toe hy in ProAgri die artikels oor LEMKEN se toerusting lees, het dit vir hom na die oplossing gelyk. Karel Munnik van LEMKEN SA het vir hom brosjures oor die werktuie aangestuur en sonder dat hy enige werktuig in aksie gesien het, het hy in ’n Rubin, Karat en Diamant-ploeg belê. Hy is nie ’n oomblik spyt nie.
Só pas LEMKEN in die boerdery In die winter, terwyl die sitrus nog gepluk word, word daar reeds met grondvoorbereiding en plantwerk begin op die res van die Habata-boerdery se grond. Van daar af word daar elke week, tot in November, geplant om seker te maak daar is deurlopende voorsiening aan die mark. Die Rubin word ingestoot om met sy skottel- en rolaksie korte mette van die onkruid en oesreste te maak. Die oesreste bestaan nie soos in ’n saaiboerdery net uit mielie- en koringreste nie, maar selfs waatlemoene, spanspekke en botterskorsies wat op die land agtergebly het. Die ses meter breë Rubin gly glad en vinnig deur die reste en onkruid en werk dit vlak in die grond in. Wanneer die onkruid hergroei, vorm dit ’n egalige bed wat dan weer deur die Rubin gesny en ingewerk word voor dit kans kry om saad te skiet. Die dubbele bewerking is dubbel en dwars die moeite werd, want die Rubin is op ’n baie ligte dieseldieet. Hannes sê waar ander toerusting tussen 10 en 15 liter diesel per hektaar opslurp, pik die Rubin aan ’n ongelooflike 5 tot 6 liter. Net voor plant, word die Karat met sy tandbewerking en rollers gebruik om ’n perfekte, stewige saadbed te skep. Die Karat het twee stelle tande, wat binne enkele minute gewissel kan
Op Habata-boerdery naby Kirkwood spat selfs die spanspekke wanneer die Rubin sy pad deur oesreste werk.. www.proagri.co.za
Hannes Joubert sê LEMKEN se toerusting beteken dat grondvoorbereiding nie meer soos ’n berg voor hom lê nie. word afhangende van die diepte van die bewerking wat nodig is. In ouer lande, waar daar ’n opbou van patogene is, word die Diamantomswaaiploeg ontplooi om oesreste diep in te werk en die uitbreek van siektes te verhoed. Al die lande is onder besproeiing, meestal drupbesproeiing wat uitgetrek word sodra die oes af is. Die weer speel dus ook ’n groot rol in die bepaling van planttye. As dit gereën het, moet die lande vinnig bewerk word. Die dag voor ProAgri se besoek aan die plaas het daar onverwags 40 mm reën uitgesak en Hannes sê hy het gewonder of die Rubin tot sy reg sal kom in die modderbad. Aanvanklik was daar aanpaksels aan die skottels, maar na ’n paar uur se sonskyn was alles so reg soos reën! Die LEMKEN-toerusting was ook vir Hannes ’n stap in die rigting na presisie-boerdery. Die masjiene loop presies reguit agter die trekker aan, net waar die GPS sê daar moet geloop word om die plantwerk later makliker te maak. Die groot werk nou is om elke blok van die uitgebreide boerdery se resultate in te voer om beplanning vir die volgende seisoen te doen. “Dit is die ander groot voordeel van die LEMKEN-toerusting,” sê Hannes. “Alles vou op tot drie meter breed, wat dit vir my moontlik maak om die toerusting padlangs en oor nou bruggies tussen die plase te sleep.” Tot 50 km moet afgelê word om al die boerdery se grond te bereik. Hannes kan nie uitgepraat raak oor die tegnologie wat in alles ingebou is nie: “Kyk net die hoek van die skottels, die rollers wat verskillende groottes is, die feit dat elke skottel en tand sy eie wegbreekveer het; en hy haak aan die driepunt... nee, hierdie mense het regtig gedink.” Skakel Karel Munnik by 082-412-2577 of Blackie Swart by 082-404-9651 of stuur ’n e-pos na sales@lemken.co.za vir meer inligting. Besoek gerus ook www.lemken.com om na die volledige reeks toerusting te kyk. ProAgri 171 – Mei / May 2014
9
Meganisasie Meganisasie Meganisasie
Kubota annekseer die Goue Myl Sien ons by NAMPO
2014 Die smal, kragtige Kubota-trekkers glip seepglad deur die sitrusboorde
M
et ’n gemiddelde prys van R160 000 per hektaar vir ’n stuk grond in die Loskop-skema, word die pad tussen Marble Hall en Groblersdal nie verniet die Goue Myl genoem nie. Alhoewel die opbrengs op hierdie grond met hierdie water en met hierdie klimaat uitstekend is, kan ’n boer wat grond bewerk in hierdie peperduur streek, nie bekostig om foute te maak nie; daarvoor is die grond te kosbaar. Daarom doen die wyse boer deeglike navorsing en koop vanuit die staanspoor net die beste, doeltreffendste werktuie. Dit is geen wonder dat ses boere in die streek oor die afgelope twee jaar hulle vorige trekkers vir Kubotas ingeruil het nie. Hierdie kranige oranje Japannese trekker met sy gevorderde tegnologie en billike prys het drie jaar gelede begin om die boerderygemeenskap in vervoering te bring. Kubota vervaardig vir die afgelope 81 jaar hulle eie trekkers van voor tot agter om seker te maak dat selfs die geringste boutjie en wassertjie aan Kubotabetroubaarheid voldoen. Niks word aan ander hande oorgelaat nie. Du Preez de Villiers het by Dawie Naudé, bestuurder van HN Pieterse-
boerdery wat met uitvoersitrus en -tafeldruiwe boer, gaan uitvind hoekom hy onlangs twaalf smal Kubotatrekkers gekoop het. Hy gebruik die trekkers uitsluitlik om die moderne hidrostatiese Martignani-spuite, (wat die gifdeurdrenkte waterpartikels elektries laai om aan die plante vas te heg) te trek. “Vir die ou, konvensionele spuite was ’n trekker van 34 tot 36 kilowatt voldoende, maar vir ons nuwe Martignani-spuite het jy ’n trekker van 45 kilowatt nodig en die Kubota 7040 met sy 51 kilowatt laat waai deur ons boorde,” sê Dawie. “Ons het ook ’n paar 8540’s, wat effens groter is, vir die sitrusboorde gekoop omdat dié spuite effens groter is. Wat my dadelik opgewonde gemaak het van die Kubota is sy hidrouliese skakeling wat beteken dat die operateur hoegenaamd nie aan die koppelaar hoef te raak met die gedurige rattewissel as hy tussen die boorde deur moet vleg nie. ’n Koppelaar sterf ’n vinnige dood in ’n boord.” Die kragaftakker werk ook hidrostaties en onafhanklik van die trekkerspoed, wat verseker dat die spuitstof steeds konstant toegedien word as die
Gerhard Kriek, verteenwoordiger van Tractor Warehouse in die Loskopskema-streek, Dawie van Rensburg, bestuurder van HN Pieterse-boerdery en Victer Kerslake, eienaar van Tractor Warehouse, by die energieke Kubotatrekker wat kleingeld van groot werk in boorde en wingerde maak. www.proagri.co.za
Die Kubota se ratte word verwissel met slegs ’n ligte gewrigsaksie. trekker se enjinomwentelinge wissel. “Ek moes dit self op die proef stel toe Gerhard Kriek van Tractor Warehouse vir my vertel het dat ek teen dieselfde kilowatts, 30% van my dieselrekening kan afknip as ek my vloot met Kubotas vervang. Ek kon my oë nie glo toe ek die resultate sien nie. Dit gaan dus nie moeilik wees om te besluit watter trekkers ek vir ons beplande uitbreidings gaan aanskaf nie.” Victer Kerslake is die eienaar van Tractor Warehouse en hy ken sy produkte se eienskappe op die punte van sy vingers. “Die Kubota is so lig op brandstof omdat die Japannese die enjin se ringe uitgegooi het om enjinwrywing te verminder. Die diesel word ook loodreg op die suiers gespuit vir optimale werkverrigting. “Vir die klein oppervlaktes in boorde en onder tonnels het die Kubota nog ’n uitmuntende eienskap. As die trekker skerper as 30 grade moet draai, kan die drywer met die druk van ’n knoppie die buitenste wiel vinniger laat draai om die trekker se draaisirkel drasties te verklein. Ons kan nou elke gang in die wingerde ’n halfmeter smaller maak, wat grondbenutting beduidend verhoog,” sê Dawie. “Ons het gesien dat as ons net een Kubota op ’n plaas kan kry, is dit net ’n maand of twee maande voordat die boere ons begin bel om nog te kom aflewer,” sê Gerhard. “Met hierdie wêreldklas, uitmuntende Japannese produk wen almal.” Vir meer inligting, skakel Jan van der Westhuizen, bemarkingsbestuurder van Kubota, by 079-692-1282 of e-pos jan@kubota.co.za. Besoek gerus ook www.kubotasa.co.za. ProAgri 171 – Mei / May 2014
11
A
s jy ’n skitterproduk raakloop wat ware waarde vir geld bied, is dit wys om sommer twee daarvan te koop. Dit is wat Pierre van Zyl van Eastern Hydraulics in Germiston gedoen het toe hy op die Maxus-trokkie afgekom het. Na agt maande werk die twee Maxusse nog net so perfek as toe hy hulle gekoop het en hy het geleer dat dit die trokkie is waarop jy deur dik en dun kan reken. Eastern Hydraulics is al 26 jaar aan die gang en hulle werk is hoofsaaklik om die massiewe hidrouliese silinders vir mynmasjinerie te versien. “Ons het ’n trokkie nodig gehad wat moes aanpas by ons vrag,” verduidelik Pierre. Nadat hy in September verlede jaar die eerste Maxus gekoop het om die lang roetes uit die Laeveld na Botswana te takel, was hy so beïndruk dat hy in Januarie nog een vir die fabriek gekoop het vir die heen-en-weertjies. Ons groter trokke het te duur geraak om vir plaaslike takies te gebruik en was lomp en moeilik in die verkeer. ’n Trokkie wat 1,5 ton kon laai was dus die volmaakte voertuig.” Gerrit is nou al ses jaar hoofbestuurder en hy het sy huiswerk deeglik gedoen voor hy die Maxus aangeskaf het. “Die trokkie val gerieflik in die klas waar jy nie elke jaar padwaardigheidstoetse hoef te ondergaan soos met die groter trokke nie. Die drywer het ook net ’n kode agt nodig en hoef ook nie oor ’n openbarevervoerlisensie te beskik nie. Omdat een van ons groot kliënte in Potgietersrus is, pla die tolhekke vreeslik, maar die Maxus glip gelukkig as ’n gewone voertuig deur omdat hy enkel-agterwiele het. Daarbenewens mag hy die lang pad teen 120 kmu kafdraf in plaas van die 80 kmu waarteen die groter trokke moet voortkruie.”
Meganisasie Meganisasie
Maxus kerf sy nis uit
Sien ons by NAMPO
2014 Pierre van Zyl van Eastern Hydraulics is baie tevrede met die Maxus wat soos ’n gewone voertuig parkeer, ’n lekker gerieflike kajuit het en uiters suinig met die diesel werk.
langer as ’n langbak-bakkie s’n, maar daardie 300 mm beteken die wêreld as jy lang silinders moet vervoer. Daarbenewens maneuvreer en parkeer die Maxus soos ’n gewone bakkie in die stad en hy kan selfs in ’n motorhuis pas. Daar is omtrent geen prysverskil tussen ’n gewone 1-ton bakkie en die 1,5 ton Maxus nie en die bak is by die prys ingesluit. Die Maxus is eintlik gebou om 2 ton te dra, maar in Suid-Afrika is dit slegs vir 1,5 ton gelisensieer. Die voordeel is dat hy elke dag tot op die wettige maksimum gelaai kan word sonder dat hy ooit verniel sal word. Omdat Maxus deel is van die groter CMH-groep, kan die voertuig by een Dra sy vrag soos ’n man van die 70 CMH-handelaars regoor Die Maxus se bak is maar 300 mm die land gediens word. “Ons dienssentrum is ’n paar blokke weg en die ouens buig werklik agteroor om goeie diens te lewer. Ek het nog nie ’n dag se probleme gehad nie en die ouens is ook bereid om ’n versiening op kort kennisgewing te verskuif as dit moet,” getuig hy. Met sluitweerremme (ABS), elektroniese stabiliteitsbeheer (ESP), Enoch Kunene, trokbestuurder, en Pierre van Zyl, ’n radio, kraghoofbestuurder, is baie seker dat die veeldoelige trokkie stuur en lugverso seker as wat, sy man op ’n plaas kan staan. www.proagri.co.za
Die Maxus skrik nie vir ’n swaar vrag nie en kan heeldag lank in Johannesburg en omgewing ronddraf om aflewerings te doen. Maar op ’n grondpad is hy ewe tuis. sorging, is die bestuurder ’n gelukkige man wat nog baie tyd en energie tussen die ritte het om sy werkstrots mooi blink en skoon te hou. “Die kooptransaksie was ook ’n ervaring. Voor Maxus die bak vir ons rubberbehandel het, het hulle dit gou na ons toe gebring sodat ons ’n 3 mm staalplaat aan die binnekant van die kante kon vassweis vir die ekstra beskerming. Dit het geen invloed op die Maxus se waarborg nie,” sê Pierre Omdat die trokkie voorwielaangedrewe is, bestuur dit soos ’n droom op ’n grondpad en sinkplaatpad en die besondere groot bakvolume sal dit net ’n droom op elke plaas maak. Om een van hierdie oulike werkesels van nader te leer ken, skakel vir Steven McHaffie van Maxus by 011841-2000, 072-993-6320 of e-pos hom by stevenmch@cmh.co.za ProAgri 171 – Mei / May 2014
13
Meganisasie Meganisasie
Net die man vir die langpad
Sien ons by NAMPO
2014
Standplaas 194
VW Constellation 19.320
V
olkswagen MAN verstaan landbou in Suid-Afrika se unieke vervoerbehoeftes. Dit is ’n lang pad mark toe, brandstof is duur en as daar dalk ’n meganiese probleem langs die pad ontstaan, moet dit vinnig en maklik herstel kan word. Dit is waarom MAN onlangs by die Johannesburgse Internasionale Motorskou twee baie spesiale voertuie uit die VW Constellation-stal bekend gestel het. Die trokke word in Brasilië vervaardig as deel van MAN Truck & Bus se uitgebreide reeks swaardiens kommersiële voertuie. Die reeks word al hoe gewilder in Afrika se ontwikkelende ekonomieë, nadat dit sy staal in SuidAmerika gewys het. Die twee werkesels wat nou hulle pad na Suid-Afrika gebaan het, is spesiaal ontwerp om presies die werk te doen wat Suidelike Afrika van ’n trok verwag. “Die VW Constellation-reeks is baie veelsydig, beskikbaar in voorhaker- en vastebak-modelle, met 6X2 en 4X2 asplasings, wat dit ideaal vir langpadvervoer maak,” sê Bruce Dickson, hoofuitvoerende beampte, MAN Truck & Bus SA. Hy sê die veelsydige trokke word reeds wyd gebruik vir hoëvolumevervoer, koelvervoer en ook vir werklike swaar vragte. Betroubaarheid en ekonomiese brandstofverbruik is die hoofredes waarom die voertuie so aantreklik is en Bruce sê die Constellation-reeks se aandryfstelsel is presies na die smaak en behoeftes van Suid-Afrikaanse gebruikers aangepas. Die trokke wat by JIMS 2013 vertoon is, sluit die VW Constellation 19.320 4X2 voorhaker en die VW Constellation 24.250 starrebakvragdraer in.
www.proagri.co.za
Livingstone Malaudzi, hoof van Produkbestuur by MAN Truck & Bus SA, sê: “Die VW Constellation-reeks het goeie potensiaal om aan enige nismarkbehoeftes in die medium- en langpadvervoerbedryf te voldoen. Die VW Constellation 19.320 het ’n massiewe 44 ton bruto kombinasiemassa, wat dit ver voor die meeste ander 4X2 voorhakers plaas met betrekking tot loonvrag- en sleepvermoë.” Met so ’n perd kan werklik reuse vragte vervoer word. Boere en ander rolspelers in die landbou kan veral kennis neem van die veelsydigheid van die VW Constellation 24.250 starrebakvragdraer met sy lang wielbasis van 5,819 meter, wat die perfekte platform vir ’n verskeidenheid baksoorte bied. Toegerus met tralies, sal dié meneer ’n hele trop beeste voerkraal toe kan vat, met ’n verkoelingsbak op sal jy ’n hele land se groente gerieflik by die mark kan kry en met gewone valkante sal jy enigiets anders wat aangery moet word, soos tonne voerbale, vinnig, flink en veilig kan vervoer. Die VW Constellation 24.250 se meganiese veerstelsel stel hom in staat om sy vrag soos ’n man te dra, maar deurgaans die maksimum gerief en padhouvermoë te handhaaf. ’n Welkome toevoeging wat ekonomie verhoog, is die optelbare volgbyas (tag axle) wat vir die eienaar die volgende voordele bied: • Wanneer die vragmotor leeg of lig gelaai is, kan jy die volgbyas se twee wiele optel, wat bande bespaar en vir jou ’n laer toltarief behoort te beteken – die tollenaars kan jou immers nie laat betaal vir wiele wat nie aan die pad raak nie. • Wanneer die vragmotor gelaai is,
laat sak jy die volgbyas se wiele, wat jou ’n beter gewigsverspreiding gee en die vragmotor se padhouvermoë verbeter. Die ekstra twee wiele se remstelsels verseker ook beter stopkrag onder vrag en dit verhoog die vragmotor se sleepvermoë sonder om die voertuig se voorkant te wil oplig. Albei die modelle is beskikbaar met dag- of slaapkajuite, wat dit moontlik maak om jou trekkers en werktuie of voer tot in Tanzanië aan te ry. Die kajuite is uiters gerieflik en gebruikersvriendelik. Nog ’n groot voordeel, veral vir die langpad in Afrika waar jy nie ’n gesofistikeerde diensstasie agter elke bos uitskop nie, is die absolute betroubaarheid van die voertuig met sy robuuste onderstel, asook die gemak waarmee foute opgespoor en onderhoudswerk gedoen kan word. Die trok het ’n maklik herstelbare aandryfstelsel, gegrond op die Cummins ISBe-enjin met interverkoelde turbo-aanjaging en die betroubare Eaton FS 6306 B handratkas. Jou Constellation gaan nooit ’n oomblik langer as wat nodig is in die werkswinkel staan staan nie, want sy plek is immers op die pad, maar MAN se mense sal jou ook nie in die steek laat nie. Daar is ’n netwerk van veertien volledig toegeruste handelaars en vyftien diens- en onderdelestasies op strategiese plekke regoor Suidelike Afrika. Bruce sê: “Die VW Constellationtrokreeks se gewildheid neem toe, want dit is ’n doelgeskikte voertuig, aangepas om aan die behoeftes van enige nismark te voldoen. Doeltreffende brandstofverbruik, betroubaarheid en maklike onderhoud beteken lae bedryfskoste oor die langtermyn, wat dit veral aantreklik maak vir gespesialiseerde vervoeroperateurs in Suidelike Afrika.”
VW Constellation 24.250 Besoek www.mantruckandbus.co.za om uit te vind waar jou naaste handelaar is of skakel 011-928-6800. ProAgri 171 – Mei / May 2014
15
Gewasproduksie
Presisieboerdery is die hoeksteen van volhoubaarheid Artikel verskaf deur Monsanto
Sien ons by NAMPO
2014 Roodebank Saadsaal 2
P
resisieboerdery of satellietboerdery, is ’n boerderybestuurskonsep gebaseer op die waarneming en reaksie van variasies binne-in ’n land. Presisieboerdery handel oor plaasbestuur as ’n geheel met behulp van nuwe tegnologie soos satellietbeelde, inligtingstegnologie en geografiese hulpmiddels, met optimale opbrengste van insette, terwyl hulpbronne bewaar word. Die elektroniese rewolusie van die afgelope paar dekades het gestalte gegee aan twee tegnologiese uitvindsels wat in die volgende dekade ’n belangrike impak op landbou gaan hê, naamlik geografiese inligtingstelsels (GIS) en die globale posisioneringstelsel (GPS). Tesame met die GIS en die GPS het ’n groot verskeidenheid sensors, monitors en beheerders van landboutoerusting ontstaan. Gesamentlik stel hulle produsente in staat om elektroniese gids-hulpmiddels te gebruik om onder meer die bewegings van landbouwerktuie meer akkuraat te beheer, die presiese posisionering vir verskillende bewerkings en chemiese toedienings te bepaal, en al die data
16
ProAgri 171 – Mei / May 2014
in samewerking met ander databronne soos byvoorbeeld agronomie en klimaat, te ontleed. Waar om te begin Vir ’n produsent wat presisieboerdery suksesvol wil invoer, is dit aanvanklik baie belangrik om so veel as moontlik kennis oor sy natuurlike hulpbronne in te win. Dit beteken ’n beter begrip van sy grondtipes, grondvog (hidrologie), mikroklimaat en lugfoto’s. Voordat ’n produsent ’n opbrengskaart kan produseer, moet hy die veranderende faktore wat die opbrengs op sy lande beïnvloed, identifiseer. ’n Opbrengskaart moet dien as bevestiging van die variasie in data wat op die lande bestaan. Boerderybestuurstrategieë en voorskrifkaarte sal waarskynlik nie net gebaseer wees op opbrengskaarte nie. ’n Plaaskaart en lugfoto’s is die belangrikste bron van inligting waarsonder ’n produsent nie met presisieboerdery moet begin nie. Voordele van presisieboerdery • Verminder bemestingskoste en die
aanwending van chemiese produkte. • Verminder besoedeling veroorsaak deur chemikalieë. • Verhoog opbrengste. • Verskaf meer inligting vir bestuursdoeleindes. • Verskaf verbeterde boerderyrekords. Dit is baie belangrik om goeie rekords te hou, veral van klimaatstoestande. Groot klimaatsgebeure op kritieke tye kan ’n betekenisvolle invloed hê op byvoorbeeld onkruiddoderprestasie, bestuiwing en korsvorming. • Verbeter naspoorbaarheid. • Verbeter die inherente kwaliteit van plaasprodukte, byvoorbeeld proteïenvlakke in mielies (voer). Presisieboerdery poog om boerderybestuur op grondvlak te verbeter deur aandag te gee aan agronomie, omgewingsbewaring en ekonomie. Stadiums en tegnieke 1. Geografiese ligging van data Dit stel die produsent in staat om inligting wat versamel is, byvoorbeeld grondontledings, inligting oor wwww.proagri.co.za
opbrengs en grondpotensiaal bo-op mekaar te plaas. Dit word op twee maniere bepaal: a. Die land word deur middel van ’n GPS-toestel binne-in die trekker, afgebaken terwyl die produsent om die land ry. b. Die land word afgebaken op ’n basiskaart verkry vanaf satelliet- of lugfoto’s. 2. Omskrywing van variasie Intra- en interland-variasie word deur verskeie faktore teweeggebring, soos klimaatstoestande (hael, droogtes, reën, ens.), grond (tekstuur, diepte, stikstofvlakke), bewerkingstelsels (geenbewerking), onkruid en siektes. Permanente aanwysers, hoofsaaklik grond, voorsien produsente met inligting oor die belangrikste omgewingsfaktore. Deur middel van puntdata kan die status van ’n gewas gemonitor word, byvoorbeeld deur te kyk of siektes ontwikkel, of die gewas aan vog- of stikstofstremming lei en of dit beskadig is deur byvoorbeeld hael. Sodanige inligting kan afkomstig wees van weerstasies en monitors, waarnemings met die blote oog en satellietbeelde. 3. Strategieë om met variasie te werk Produsente wat grondkaarte gebruik en insette wil varieer kan van twee strategieë gebruik maak: a. ’n Voorspelbare aanslag gebaseer op ontledings van statiese aanwysers
soos grond, geleiding en die land se geskiedenis gedurende die normale gewassiklus. b. ’n Beheerde aanslag. Inligting afkomstig van statiese aanwysers word gereeld gedurende die gewassiklus opgedateer deur middel van:
- Monsterneming: Bepaal biomassa en blaarchlorofil-inhoud, die weeg van vrugte en so meer. - Afstandswaarneming: Deur middel van afstandsbeheerde netwerke is dit moontlik om lug- en grondtemperatuur, lug-, grond- en blaarhumiditeit en windspoed te meet. - Waarneming op die land: ’n Sensor in ’n voertuig meet byvoorbeeld blaarstatus terwyl die produsent om die land ry. - Lug- of satellietafstandswaarneming: Multilaag beelde, soos infrarooi, word gebruik om kaarte met biofisiese parameters op te stel. 4. Die inwerkingstelling van praktyke wat variasie hanteer Nuwe inligtings- en kommunikasietegnologie maak gewasbestuur vir produsente makliker en meer uitvoerbaar op grondvlak. Opsomming Met presisieboerdery kan die hoeveelheid kunsmis en ander gewasinsette aansienlik verminder word terwyl opbrengs verhoog word. ’n Tweede, en moontlik groter, voordeel is die langtermyn invloed wat presisieboerdery op die natuurlike omgewing het. Deur die regte hoeveelheid van ’n produk op die regte tyd op die regte plek in die land toe te dien, bevoordeel dit die gewas, grond en grondwater. Presisieboer-dery is dus ’n hoeksteen van volhoubare boerdery, aangesien dit aspekte soos grond, gewasse en produsente respekteer.
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
17
Gewasproduksie
C
apstone Seed SA bied boere ’n eenvoudige bastermielie- en oopbestuifde-mieliepakket aan vir graan-, kuilvoer- en weimielies teen baie bekostigbare pryse. Ons mielies is nie geneties gemodifiseer of “Roundup Ready” nie, wat ons uitvoerstatus pas, asook by baie boere byval vind om hulle eie redes. Ons mielies val in die kort-, medium- en langgroeiseisoenklasse, wat die boer ’n keuse vir elke boerderypraktyk gee. Ons mielies is ook wyd aangepas regdeur Suid-Afrika. Proewe word deurlopend gedoen om elke variëteit in verskillende natuurlike toestande te evalueer. Dit is partykeer moelik om te glo dat Nottinghamweg in die hartjie van die binneland van Natal en die oostekant van Vryheid in NoordNatal dieselfde hoogte bo seevlak is, maar tog soos dag en nag verskil wat betref reënval, temperatuur, koue, bewolktheid en plantegroei! Juis hier kry Capstone Seed sy mieliebasters en oopbestuifde mielies van bewese telers soos dr Pip Nelson, wat hierdie verskille verstaan!
geel mieliebaster ideaal vir die droër dele van die Vrystaat, Noordwes en die Noord-Kaap. Met mediumgrootte koppe en baie plantmateriaal word hierdie mielie ook vir kuilvoer gebruik, met droëland-graanoeste van 5,4 t behaal tussen Bethlehem en Paul Roux. Baie aanpasbaar. Medium tot lank. CAP 9444: Geelmieliebaster, absoluut aanpasbaar soos ’n verkleurmannetjie, hetsy vir kuilvoer of graan; die mielie sal jou nie in die steek laat nie! Uitstekende siekteweerstand, droogteverdraagsaam, meerkoppig, klein pitte, geel tot rooi kleur pitte - uitstekend vir duiwe, baie plantmateriaal, ’n lang lys eienskappe wat jy as die boer self kan beproef en weet dat jy tevrede anderkant gaan uitkom. Medium tot lank.
Kyk net wat het Capstone vir die boer: CAP 444 NG: Geel mieliebaster uit dr Pip Nelson se stal, met lyne wat hierdie baster baie sterk meerkoppig maak. In proewe het CAP 444 NG al tot vyf koppe per plant gedra. Die mielie spruit ook maklik en toon uitstekende verdraagsaamheid teenoor droogtetoestande. Daarom is hierdie
CAP 122-60: Geel bastermielie, 14,7 t in die westelike besproeiingsge-
biede, 10 t plus in Mpumalanga, kort groeier (kort tot medium in kouer gebiede) uitstekende staanvermoë – twee haelstorms na mekaar in die binneland van Natal, toe staan hulle nog steeds! Redelike siekteweerstand, met goeie terugvoering van droogteverdraagsaamheid uit Botswana. Hierdie bastermielie presteer goed vanaf die Oos-Kaap tot in Limpopo, onder besproeiing of op droëland, meerkoppig, uitstekende graangehalte, kan hoë plantestand hanteer en gaan pas in jou beplanning as boer. CAP 9001: Wit bastermielie, presteer uitstekend in die Natalse Middelland en word meestal vir kuilvoer ingespan. Hierdie mielie het al soveel as 72 t kuilvoer geproduseer in die Wintertongebied, en in die Oos-Kaap is hoogtes van drie tot vier meter bereik. Twee groot koppe, wat hoog gedra word, met baie plantmateriaal gee CAP 9001 ’n uitstekende plant-graanverhouding in die kuilvoorbunker, wat tog elke boer se droom is! Redelik siekteverdraagsaam, maar ’n spuitprogram word sterk aanbeveel. Nelson’s Choice: Teen ’n prys van minder as R500/25 kg kan jy bekostig om hierdie wit, oopbestuifde mieliekultivar as weimielies vir jou bees of skaap te plant. Nelson’s Choice is deur dr Pip Nelson geteel met siekteweerstand as die hoofdoel! 109 van die beste teellyne beskikbaar is daarin ingebou vir droogteverdraagsaamheid, uitstekende siekteweerstand, staanvermoë, kophoogte, baie plantmateriaal, uitstekende maaleienskappe, trotsering van hoë hitte-eenhede en ’n oesverwagting van tussen 8 en 10 ton in sekere gebiede. Die vraag is: Moet jy nie ook Nelson’s Choice plant om jouself te oortuig nie? Mediumgroeier. Okavango: Geel oopbestuifde mieliekultivar, massiewe plant, twee baie groot koppe, groot blare, langseisoengroeier, kuilvoerkoning, verbetering op Sahara wat betref staanvermoë, siekteweerstand, deel van die pakket vir opkomende boere, wyd aangepas, groot verkoper in die ou Transkei, meestal vir dieregebruik. Baie bekostigbaar; jy sal nooit weet as jy hom nie probeer nie.
Skakel jou naaste Capstone Seed-kantoor nou vir verdere inligting. HOOFKANTOOR: Hoëveld-areabestuurder: Thys Fourie Vrystaat en Noord-Kaap: Johan Roux KZN: Steve Woolley-Kufal Suid- en Wes-Kaap: Cecil Van Rooyen Oos-Kaap: Mark Wattam Swaziland: Bongani Dlamini
0861 113167 082 326 6797 082 657 6941 082 654 2162 082 871 0050 084 287 3277 00268 251 87649
marketing@capstone.co.za potchsales@capstone.co.za vrystaatverkope@capstone.co.za skzn.sales@capstone.co.za suidkaapverkope@capstone.co.za mark@capstone.co.za swazi@capstone.co.za
Gewasproduksie Gewasproduksie
Minimumbewerking vir maksimum wins:
Plant wyd en presies met Equalizer SL Min-till-mielieplanter
N
iks staan stil op Deon Bresler se plaas naby Bultfontein as dit planttyd is nie. Maar waar daar vroeër jare ’n menigte trekkers en werktuie ingespan is om die grond voor te berei en te plant, verloop sake nou aansienlik vinniger. Met sy twee Equalizer SL-minimumbewerkingsplanters, het planttyd ’n plesier geword en die uitgestrekte lande, wat op plekke tot 4 km wyd lê, word rats beplant met pit-vir-pit presiesheid. Twee tapkarre se uitlaaigeute is aangepas om massakunsmis uit te laai tot in die planters se eie awegaaraanvuller. Dit beteken dat die Equalizers se groot kunsmispense sommer blitsig gevul kan word. Saam met die saadbakke van 70 liter wat elkeen tot drie sakkies saad op ’n slag kan hanteer, beteken dit dat die planters ’n allemintige stuk aarde kan beplant voordat dit weer volmaaktyd is. Deon-hulle gebruik al ’n hele paar jaar lank Equalizer se wyeraamtegnologie; eers met ander plantereenhede, maar met die ontwikkeling van Equalizer se eie minimumbewerkingsmielieplantereenhede het hulle gou die geleentheid aangegryp om die Equalizer-pad ten volle te loop... saam met die oorskakeling na minimumbewerking.
Deon sê: “Ek dink dis maar hoofsaaklik koste wat ons almal druk in ’n rigting om te kyk waar ons kan spaar, so dit was vir my seker die belangrikste oorweging wat ons laat besluit het om dié manier van bewerking toe te pas.” Waar Deon vroeër tussen 80 en 90 liter brandstof per hektaar nodig gehad het, gebruik hy nou minder as 50 liter. Sy besproeiingslande is geheel op ’n geenbewerkingstelsel, maar hy sê die droëlande met hulle sandgrond en kompaksie vra steeds ’n tand. Nogtans is dit vir hom belangrik om soveel as moontlik van die reste op die land te hou vir vogbewaring. Theebo Tech se Min-till Equalizerfynsaadplanters is al langer as ’n dekade wyd bekend en gewild en dit lyk reeds of die Min-till mielieplanters dieselfde pad loop. Frikkie Senekal, tegniese en bemarkingsadviseur, sê: “Twee-derdes van ons verkope oor die afgelope jaar, is minimumbewerkingplanters.” Fyn tegnologiese ontwikkeling, baie navorsing en twee jaar se veldtoetse het gesorg dat boere kan reken op akkurate, konstante en onafhanklike saad- en kunsmisplasing. Die geheim van die konstante en presiese saad- en kunsmisplasing lê opgesluit in die plantereenheid se
Dié 12-ry 914 SL-model wat op Piet van Rensburg van Bultfontein se plaas loop, spog met ’n nuwe raamontwerp wat dit makliker maak vir die ingenieurspan in die Kaap om rywydtes aan te pas by boere se spesifieke behoeftes. www.proagri.co.za
Sien ons by NAMPO
2014
Equalizer se minimumbewerkingsmielieplanters beloof om net so gewild te wees soos hulle fynsaadbroers by mielieboere soos Deon Bresler, wat reste maklik en blitsig wil hanteer, maar akkuraat wil plant. parallelskakeling wat sorg dat die diepteverhoudings altyd presies dieselfde bly, selfs in kontoere. Die planter het ’n hidrouliese wegbreekaksie, wat dus wegdoen met breekpenne wat kort-kort vervang hoef te word. Die silinder kan ook gestel word vir die regte afwaartse drukking vir die soort grond en dit sorg dat die eenheid egalig loop. Die tand se werkdiepte kan van 130 tot 250 mm gestel word. Die saaidiepte wat deur die dieptebeheerwielietjies gedoen word, het sewe verstellings van 13 mm elk. ’n Equalizer-boer kan maar weet dat hy nie net op die voorste tegnologie kan reken nie, maar ook op ’n span plaaslike kundiges, met goeie diens en onderdele wat altyd beskikbaar is, en prysbepaling wat nie regstreeks aan die rand se waarde gekoppel is nie. Praat met Ruan Jonas by 079522-8639 of Gideon Schreuder by 021-981-4542 of Frikkie Senekal by 082-828-8426 om te hoor wie die Equalizer-handelaar naaste aan jou is en besoek www.equalizer.co.za vir meer inligting oor Equalizer-minimumbewerkingplanters. ProAgri 171 – Mei / May 2014
19
20
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Gewasproduksie
Valley ken sy storie, bult op en bult af deur Annemaie Joubert
Die hellings is ’n groot uitdaging, maar Valley se mense het kom help met die uitmeting en beplanning en die tweede vyftoring doen nou van Januarie af onverstoord sy werk oor Dit is baie maklik om met die Valley te werk, sê berge en deur dale. Doewie Viljoen van Oewerzicht naby Greyton. “Kyk, Daar is altesaam ek druk net die knoppie.” 84 hektaar onder groente, hoofsaaklik kool en brokkoli, p Kootjie Viljoen se plaas, Oeweren die twee Valley-spilpunte benat die zicht, naby Greyton in die Wesgrootste deel daarvan. Wanneer daar Kaap, MOET Valley sy storie ken. Daar nie groente op die land is nie, word is sekerlik ander spilpunte wat teen weiding vir die skape geplant of mielopdraandes kan uitloop, of hellings ies vir kuilvoer. kan hanteer, maar om een te kry wat Kootjie sê die spilpunte vorm ’n gelyk op en af loop terwyl hy bergbaie belangrike deel van die boerdery, klim, is voorwaar ’n prestasie! want daar moet na oeste vinnig weer “Dit is hoekom ons Valley gekoop geplant word om die grond behoorlik het,” sê Doewie Viljoen, besproeiingste benut, en vir reën kan daar nie bestuurder van die boerdery. gewag word nie. Vloeibare kunsmis Die eerste Valley is nou so vier jaar word ook baie doeltreffend en sonder op die plaas en Doewie sê op grond enige probleme deur die spilpunte van die goeie diens wat hulle ontvang toegedien. en die probleemvrye besproeiing, het Al die Valley-spilpunte se pype is hulle dadelik weer vir Valley genader ten volle gegalvaniseerd en die spilom die boerdery se groente-afdeling punt wat nou al ’n hele paar jaar se uit te brei.
O
Die Valley-spilpunt loop regtig bult op en af sonder enige aanpassings! www.proagri.co.za
aanhou werk agter die blad het, lyk nog net so mooi en staan nog net so stewig soos op sy eerste dag. Die besproeiing geskied regstreeks van onder uit die vallei uit die Riviersonderendrivier (regtig!) en die pompe en spilpunte moet voorwaar hulle storie ken om die water orals eweredig te lewer. Op Oewerzicht word daar min water op ’n slag toegedien, maar baie dikwels, om te verseker dat die water in die grond indring en nie langs die hellings afloop nie. Doewie vertel dat hulle in hulle droë tyd in Januarie skielik ’n ongelooflike klomp reën gekry het en toe het hulle gesien wat kan gebeur as die land spoel. ’n Streep mielies loop tot anderkant die pad soos die pitte uitgespoel het. Skedulering vir die besproeiing geskied dus streng op grond van wat die grondvogmeters sê en die stelsels kan per radio beheer word. Buitendien betaal hulle vir elke druppel water en dit kan nie vermors word nie. “Op die ou end gaan dit oor goeie diens en betroubaarheid en dit kry ons by Valley,” sê Kootjie. “Jy kan maar net so in die vallei af kyk om te sien Valley is koning hier.” Die tegniese man wat gereed staan om te help as enigiets sou fout gaan, is Bertus Coetzee, en verder sorg Gert Engelbrecht en sy span van Overberg Agri dat boere die regte raad en die regte toerusting op die regte tyd kry. Doewie sê: “Kyk, hy val nie om nie, hy sit nie vas nie, hy verstop nie en hy gaan staan nie – wat wil jy meer hê?” Daar is ook ’n storie van ’n boer wat sy Hilux in die spilpuntspoor vergeet het en die Valley wat onverstoord oor hom gery het, maar daaroor wil niemand praat nie... Vir meer inligting oor hoe jy ook die lewe se op- en afdraandes met Valley-spilpuntbesproeiing kan baasraak, praat met Gert van der Werff by gert.vanderwerff@valleyirrigation. co.za, of besoek Valley se webwerf by www.valley-za.com. ProAgri 171 – Mei / May 2014
21
22
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Gewasproduksie
Massey Ferguson-wydwerkplanters is ’n wenkonsep Sien ons by NAMPO 2014 na die volgende land trek nie.” Rudolph, wat sowat 2 500 hektaar mielies en soja plant, het sy MF 8816-planter (nou die MF 9816) met rywydtes van 76 cm gebruik om 1 200 hektaar soja te plant. Voorheen het hy ’n fynsaadplanter (seeder) hiervoor gebruik. “Plantspasiëring en ontkieming is baie beter en ek het ook beter beheer oor diepteplasing met die Elardus Erasmus (links) en Hendri van Vreden van Filterdienste, Bethal by Elardus se MF 8816,” sê hy. MF 8180. Die MF 8816 skarnier op twee plekke, met ses rye wat vorentoe toevou. Dit het Elardus en Rudolph plant albei et Massey Ferguson se wydwerk’n teleskopiese trekstang wat korter reeds meer as ’n dekade met MF 555planters kry jy die beste van alle word as jy plant sodat die planter so planters en het dit nie eens oorweeg wêrelde – maksimum produktiwiteit na as moontlik aan die trekker is. Die om na ’n ander fabrikaat te kyk toe in planttyd en tegnologie wat jou opplanter word ten volle hidroulies behulle wou oorskakel na wydwerkplanbrengs en winsgewendheid verhoog. heer en ry-eenhede kan uit die kajuit ters nie. Die rede hiervoor is die Twee swaers tussen Middelburg en aan- of afgeskakel word. Twee 2 500 MF-uitmeetmeganisme wat met Hendrina kan hiervan getuig. Elardus liter tenks waarmee gif en entstof of positiewe lugdruk werk. Dit sorg vir Erasmus van Islardu Boerdery en sy vloeibare kunsmis toegedien kan word, presiese saadhantering en akkurate swaer, Rudolph Schoeman van Christo verminder staantyd. spasiëring en diepteplasing. Schoeman Edms Bpk, het na een sei“Hierdie planter is ’n toonbeeld van “Met Massey Ferguson is jou plansoen elk reeds ’n tweede swaardiens,” sê Rudolph. “Dit het die testand doodeenvoudig baie beter as MF-wydwerkplanter bestel. In die raam van ’n 24-ry planter en kan baie met ander planters,” sê Elardus. “Die toekoms sal elkeen met twee 16-rygewig op die disselboom dra. Leeg of spasiëring is absoluut akkuraat en hy planters die werk van vyf agtryplanvol, maak dit in minder as ’n minuut plant nie dubbels nie. As ons 50 000 ters doen. oop en toe. Ek het 1 200 hektaar gepitte per hektaar wil neersit, 260 mm “Met ’n wydwerkplanter het jy plant teen gemiddeld 100 hektaar per uit mekaar, doen hy dit presies. Met ’n minder trekkers en minder arbeid dag, sonder ’n minuut se probleme.” mielie-opbrengs van sowat 7,5 ton per nodig en het jy beter beheer oor die Die planters se verskillende seksies hektaar skat ek ek wen omtrent 400 plantproses,” sê Elardus, wat 2 000 kan 15% op en af krink sodat al die kilogram per hektaar.” hektaar mielies en 1 000 hektaar soja ry-eenhede heeltyd in kontak met die Met sy 16-ry-MF 8180-planter (nou plant. grond is vir ’n konstante diepte. Omdie MF 9180) met dat elke seksie sy eie ratkas het, bly 76 cm-rywydtes saadspasiëring konstant wanneer teen plant hy 90-120 kontoere geplant word. hektaar mielies En natuurlik kan albei swaers per dag teenoor boonop staatmaak op die advies en 45 hektaar per dag ondersteuning van MF-kenner, Hendri met ’n agtryplanvan Vreden, en die span by Filterdienter. Korrelkunsmis ste op Bethal. word van die planDrie MF-wydwerkplanterreekse is ter af toegedien. beskikbaar in sleep- en driepuntopsies Die planter bestaan met 12, 16 en 24 rye en rywydtes van uit twee robuuste 76 cm of 91 cm afhangend van die agtry-seksies wat model. Die driepuntplanters stapel op vorentoe toevou. vir maklike padvervoer. “Die toevouproses is eenvoudig en jy Vir meer inligting kontak jou Massey hoef ook nie eers Ferguson-handelaar of skakel Hennie al die bakke leeg Strydom van Barloworld Agriculture te maak voor jy die Hendri van Vreden en Rudolph Schoeman (regs) by by 082-808-1148. planter toemaak en Rudolph se MF-wydwerkplanter.
M
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
23
Solids-Liquid Separator
www.proagri.co.za
ProAgri 170 – April 2014
25
Hulpbronbestuur
king aan hulle oor te dra. Uiteindelik gaan dit oor diens wat hand-aan-hand met die produk moet stap.”
Sien ons by NAMPO 2014
Staalmeester luister na die boer deur Du Preez de Villiers Die Staalmeester-inligtingsdag in Hartbeesfontein was ’n fees van toerusting. Hierdie kerwer omskep ’n fris boomstomp binne sekondes in spaanders.
D
ie boer weet beste watter werktuie en tegnologie vir hom werk. Daarom luister verstandige werktuigverskaffers wat die boer sê om nommerpas toerusting te ontwikkel wat werklik werk. Dis hoekom Staalmeester, op wie se werktuie talle boere regoor die land staatmaak, sy handelaars by hulle fabriek op Hartbeesfontein byeengebring het: om hulle jongste produkte te wys en om by verteenwoordigers te hoor presies wat hulle en die boere van hulle werktuigverskaffer verwag. Handelaars het die kans deeglik benut om hulle verwagtinge van maaloppervlaktes, lemgroottes, kilowatts, snyspoed en nog wat te stel en Staalmeester se slimkoppe het deeglik kennis geneem om hulle produkte nog meer boervriendelik en doeltreffend te maak. Handelaars kon ook terugvoer oor praktiese ondervinding in die veld met mede-handelaars en Staalmeester se manne deel en dit was ook baie leersaam en waardevol. “Om ’n werktuig te verkoop is een
Die Staalmeesterspan met hulle eenvormige drag wat handelaars met raad en daad bystaan. ding, maar om die eindgebruiker toe te rus om die produk reg en tot die beste van sy vermoë aan te wend is bietjie ingewikkelder,” sê Martin Coetzee, hoofuitvoerende beampte van Staalmeester. “Die enigste manier waarop Staalmeester kan verseker dat die boer as eindgebruiker daardie waarde en genot ervaar, is om ons handelaars en agente te bemagtig om selfs die fyner puntjies van ’n werktuig se wer-
Staalmeester gebruik indrukwekkende masjiene met rekenaarbeheer om fyn afgeronde werktuie te vervaardig waarop die boer jaar na jaar na jaar kan reken. Hierdie plasmasnyer het die vervaardigingstyd van ’n spesiale waster met 300% verminder. www.proagri.co.za
Meer as 60 jaar se ervaring Staalmeester is gebore in 1951 toe een van die eerste mobiele stropers en grondboontjie-ontdoppers gebou is en daarmee die fondament stewig gelê is vir een van Suid-Afrika se grootste landbou-ondernemers. Martin Coetzee senior het in 2000 werktuie begin invoer om die reeds bestaande voermaak-reeks uit te brei en aan te vul. Vandag is Martin Coetzee junior aan die stuur van sake en met 108 werktuie op hulle uitstalwerf in Hartbeesfontein kyk hierdie familiebesigheid nie een oomblik terug nie. Boere is natuurlik baie bly oor Staalmeester se sukses, want dit verseker dat hulle altyd staatmakerwerktuie het waarmee hulle doeltreffend kan boer. Staalmeester bou self hulle eie reeks hamermeulens en kuilvoerstropers, maar verskaf en rugsteun ook toerusting soos kuilvoerkerwers, kuilvoerwaens, snyers, harke, misstrooiers en kunsmisstrooiers uit lande soos Italië, Turkye en Brasilië om hulle reeks uit te brei volgens boere se behoeftes. Hulle het ook onlangs begin om bosboutoerusting soos saagmeulens en spaanderkerwers (chippers) in te voer, want die behoefte om grond se drakrag te optimaliseer deur indringerstruike en -bosse in brandhout of spaanders te omskep, het deesdae baie gewild geword. Die handelaars was beïndruk met die fabriek, waar die jongste rekenaargedrewe snytoerusting ingespan word om staal tot op die regte millimeter te sny of te buig. Daarna is die handelaars na die onderdelewinkel geneem. Staantyd is ’n woord wat Staalmeester nie kan verduur nie. Staalmeester doen baie navorsing en besoek oorsese vervaardigers waar duursame en beproefde werktuie aangekoop word en, indien nodig, aanpassings aangebring word om vir Suid-Afrikaanse toestande voorsiening te maak. “Ons het al in die verlede toerusting ingevoer wat na ’n ruk se werk op die plaas nie die mas kon opkom nie, en dan voer ons dit eenvoudig nie verder in nie,” sê Martin. “Ons wil nie Staalmeester se naam en plakker op ’n masjien sit wat vir ’n boer hoofbrekens besorg en vir ons ’n verleentheid is nie. Prys is dus nie die oorwegende faktor in ons besluitnemingsproses nie.” Vir meer inligting oor Staalmeester se nommerpas werktuie en toegewyde diens aan die boer, kontak Staalmeester 018-431-0300 of stuur ’n epos na info@staalmeester.co.za. Besoek ook www.staalmeester.co.za. ProAgri 171 – Mei / May 2014
27
28
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Hulpbronbestuur
Nuwe tegnologie om energie te bespaar in boerdery S
tygende energiekoste – hetsy die koste van brandstof of die koste van elektrisiteit – hou ’n bedreiging vir die winsgewendheid van menige boerdery in. Afhangend van die aard van die bedryf, kan die doeltreffende gebruik van energie dalk ’n belangrike faktor wees om te bepaal of ’n boerdery in die huidige ekonomiese klimaat kan oorleef. Nuwe tegnologie is gelukkig aan die boer se kant; nie altyd so vinnig as wat ’n mens sou wou nie, maar stadig maar seker word die boer bemagtig om energie-uitdagings die hoof te bied. Elektrisiteitsverbruik se koste kan op drie maniere verminder word: • Totale gebruik word verminder deur meer doeltreffende energiebenutting en beperking van verliese. • Verbruik buite piektye is meer betroubaar omdat onderbrekings tydens piektye waarskynliker is. Verbruik buite piektye kan ook goedkoper wees. • Deur die piek self af te bring, kan die boerdery die vaste koste vanaf Eskom verlaag. Meer doeltreffende motors Ou elektriese motors kan ’n bron van energievermorsing wees. Vervang dit met energiedoeltreffende motors vir besparing. Opwindende nuwe motors is besig om op die toneel te verskyn. Kyk gerus na die Emrax Direkte-
www.proagri.co.za
asmotors (http://enstroj.si/Electricproducts/emrax-motorsgenerators. html) vir skeppingskrag uit selfs lande soos Slowenië. Sonkrag Sonkrag klink na ou nuus. Dit bly egter een van die opwindendste energiebronne. Vul jou Eskom-krag aan met sonkrag om jou piekverbruik te verlaag. Die koste kan jou verras, want dit is glad nie meer so duur soos vroeër nie. Ontwikkeling in sonpaneeltegnologie is steeds besig om die koste te verminder en die doeltreffendheid op te stoot. Indien jy dit naas Eskom installeer en dus die sonkrag gebruik om jou Eskomkrag aan te vul, sal jy die koste van jou installasie waarskynlik vinnig kan terugbetaal uit die besparing. Dit is die maklikste om aanvanklik deel te bly van die netwerk. Jy kan altyd later geld aan batterye spandeer om heeltemal van Eskom los te kom. ’n Interessante nuwe produk op die mark, is sonpanele waar ’n klein omskakelaar (inverter) in die sonpaneel geïntegreer word. In plaas daarvan dat al die sonpanele saam se gelykstroom bymekaarkom en dan deur ’n sentrale omsetter in wisselstroom omgesit word, sit elke sonpaneel self die stroom reeds in wisselstroom om. Die voordeel daarvan is ’n meer robuuste
stelsel waar een sonpaneel wat onklaar raak, nie veroorsaak dat die totale stelsel af is nie. Dit het natuurlik ook die voordeel dat dit makliker is om later sonpanele by te voeg om die lewering te verhoog. Batterye Die goedkoop berging van energie bly die ding waarvoor almal wag, maar wat steeds nie werklikheid geword het nie. Daar is opwindende nuwe tegnologieë op die horison, soos vloeibaremetaalbatterye (www.ambri. com), verbeterde litiumioonbatteryvervaardigingsprosesse (google gerus Tesla motors se nuwe “Gigacity”) en dan natuurlik die belofte wat batterye met grafeen of nanobuise (nanotubes) inhou. Hierdie ontwikkelinge beloof om die koste en duursaamheid van batterye dramaties te verbeter, maar nie een daarvan is al op die punt waar dit kommersieel vervaardig kan word nie. Die jongste statistieke in Amerika wys dat die sonpanelemark teen ’n vinniger tempo groei as die selfoonmark. Dis dus elke boer se eie keuse: gaan ek deel word van die nuwe neigings en die nuwe tegnologie tot die boerdery se voordeel gebruik? Met skoue soos NAMPO en ekspo’s soos die KragDag Ekspo, word dit steeds makliker om ingeligte besluite te neem.
ProAgri 171 – Mei / May 2014
29
Hulpbronbestuur
Só span jy Bonnox Elf stappe na sukses
Stap 1
1. Bestel jou materiaal by die vriendelike personeel van Bonnox, want dan kry jy die regte Bonnox-heining en hulle sal seker maak dat jy al die regte pale, binddraad en gereedskap volgens die Bonnox-standaard kry, om die werk te doen. 2. Meet jou heining uit in dele van 98,5 meter (vir ’n rol draad van 100 m lank, sodat die draad om die pale gedraai kan word) en span ’n skietlyn sodat die heining mooi reguit loop. 3. Plant jou hoek- en trekpale stewig en diep in sement, tussen 750 en 800 mm diep. ’n Goeie wenk is om die sement breër na ondertoe te gooi, want dan word dit stewiger geanker. Daar is reeds gate in Bonnox se trekpale geboor, sodat die stutpale teen die regte hoek vasgebout kan word. As jy jou eie pale gebruik, maak seker dat die hoek met die grond nie meer as 35˚ is nie. Die stutpale word ook in sement geanker. 4. Slaan jou Y-ysterpale langs die skietlyn in, 600 mm diep in die grond in. Hulle kan 10 m van mekaar af ingeslaan word, maar jy kan dit ook bietjie nader aanmekaar plaas vir nog ’n stewiger heining. Maak seker die pale is mooi regop 30
ProAgri 171 – Mei / May 2014
Stap 5
Stap 4 Stap 6 en ewe hoog. Onthou, jy benodig geen verdere sparre nie, want die vertikale drade hou die heining regop en stewig. 5. Sodra die sement goed droog is, kan die rol Bonnox afgerol word. 6. Knip vir so halwe meter (2 – 3 blokke) die vertikale drade op die punte uit en maak die dwarsdrade mooi stewig van onder af om die een paal vas. Die onderste draad
Stap 7 wwww.proagri.co.za
moet net bokant die grond wees. Dit lyk netjies as die punt van die draad met ’n regte Bonnox-krul (skarnierlas) afgewerk word. 7. Terwyl die res van die heining nog op die grond lê, word ’n klamp of skroefbalk sowat twee meter van die tweede trekpaal af vasgeskroef. oor die hele hoogte van die heining, Die klamp bestaan uit 2 “ou I-beam ysterpale“ wat aanmekaar vasgebout word, of nog makliker is om een by Bonnox te koop of te huur.
weer vorentoe waar dit met ’n tang aanmekaar vasgedraai word. Bind die boonste draad deur die gat in die paal vas om seker te maak die hoogte is reg. Wenk: Knip vooraf die binddraad in die regte lengtes, dan gaan die werk vinniger. En siedaar! Jy is klaar en spog met ’n heining wat nog jou kleinkinders se vee gaan binnehou. Volledige oprigting-instruksies is by Bonnox beskikbaar.
Stap 8 8. Nou word jou draad- of kabeltrekkers (dit is beter om twee of drie op ’n slag te gebruik) met bloudraad aan die klamp en die paal gehaak en die draadtrekwerk kan begin. 9. Dit is goed om so twee tot drie manne op verskillende plekke in die middel van die heining te laat staan om dit regop te hou en te skud terwyl die trekkery aan die gang is. Dit verseker dat dit meer eweredig en stywer gespan kan word. 10.Wanneer die dwarsdrade so snaarstyf is dat jy amper kitaar op hulle kan speel, maar voor die kinkel uit die dwarsdrade getrek word, kan die punte om die trekpaal gebuig en weer netjies met ’n Bonnox-krul vasgemaak word. Die kinkel is daar sodat die draad kan uitsit en krimp saam met temperatuurwisselings. 11.Die klamp en kabeltrekkers kan nou afgehaal word en die dwarsdrade word elkeen stewig aan elke Y-paal vasgemaak. Daar is twee maniere om dit te doen: Vou die binddraad van voor af om die paal en draai die punte met ’n Bonnox-krul om die dwarsdraad vas, of vir ’n nog stewiger binding, vou die draadjie van voor af om die paal, draai die punte om die dwarsdraad en bring dit www.proagri.co.za
Vir bestellings en meer inligting, skakel 012-666-8717 of 076-1699068 of besoek www.bonnox.co.za. Volgende keer vertel ons meer oor al die verskillende gebruike van Bonnox, sowel as ’n nuwe opwindende produk wat binnekort beskikbaar gaan wees.
Stap 11
Braam Swart van Pretoria en sy drie manne wat al 19 jaar vir hom werk, Thomas Mabela, Thomas Phosa en Absalom Thobela is Bonnox se bobaasdraadspanners. ProAgri 171 – Mei / May 2014
31
32
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Hulpbronbestuur Meganisasie
Meer gras gee meer melk
Laat Orsi help L
ekkerbekkig! Die koeie van Canon Rocks weet wat hulle wil hê. Hulle stel net belang in die boonste sappige groen spriete van die welige kikoejoe op die plaas. Vir die stingels en stamme waaruit nuwe lewe moet spruit, voel hulle vere terwyl hulle turende oor die blou Oos-Kaapse see na die melkery beweeg. Gelukkig is die gedugte pa en seunkombinasie, Christo en Chris Potgieter, deeglik bewus van die waarde van die sterk vinnige hergroei van die gras terwyl dit groeiseisoen is. Om die proses te bestuur, het hulle ’n flink skopper in die agterry geplaas. Die Orsi-graskerwer van Inttrac Trading is nou ’n onmisbare skakel in die melkery waar daar tans 700 koeie in melk is. “Kyk net hier,” sê Christo, terwyl hy op sy knieë in die gras neersak en die groenigheid oopdruk met sy hande
deur Annemarie Joubert
om die wit stingels en stamme van die gras bloot te lê. “Die koeie eet net tot so 70 mm bokant die grond en dan vorm die droë materiaal later ’n digte mat, wat al hoe digter en digter word, en die hergroei wat daaruit kom, is yl en swak.” Die Orsi breek die mat en laat die gesnyde stukkies op die grond sodat dit kan verrot en die gras se wortels weer behoorlik hulle werk kan doen, naamlik om te sorg vir digte, welige hergroei. Christo sê: “Dit is baie belangrik om daardie droë pol weg te slaan. Ons het dit nou al ondervind waar die bees geloop het op hergroei uit die droë gras, val ons melkproduksie en waar ons met die Orsi deurgegaan het en ons kry daardie stewige hergroei, dan begin jou melkproduksie weer klim.” Enige melkboer weet dat beter en beter melkproduksie die enigste pad vorentoe is in dié bedryf waar liters rande moet word.
Die hamers met hulle skerp lempunte swaai los om die tollende silinder om die gras netjies en skoon op die verlangde hoogte af te kap.
Só werk die Orsi Die Orsi is ’n swaar, stewige masjien met ’n silinder wat vinnig in die rondte draai, aangedryf deur die trekker se kragaftakker. Aan die silinder
Die Orsi-graskerwer van Inttrac breek die dooie mat wat kikoejoe vorm op, sodat die hergroei welig en vinnig kan plaasvind. www.proagri.co.za
is rye hamers met skerp lempunte gemonteer. Hoe vinniger die silinder draai, hoe vinniger kap die hamers. Die snywerk sorg dat die graslande waar die Orsi loop, al hoe gelyker word. Volgens Chris het hulle gevind dat hulle liefs nie te vinnig moet ry nie, want die trekker se spoed het ’n invloed op die lengte van die gekapte gras en hulle wil dit so kort en fyn as moontlik hê vir vinniger verrotting. Die hoogte van die silinder kan verstel word sodat langer gras, soos veldgras, ook daarmee gekap kan word. Met ProAgri se besoek het die Orsi in ’n land gewerk waar die gras letterlik onder die koeie uitgegroei het as gevolg van die baie goeie reën in Januarie. Christo-hulle kon dus wys hoe die Orsi die lang gras kan kap en daarna die droë bed kan fynmaak. Normaalweg slaan hulle die gras so 10 mm bo die grond af en hulle ondervind geen probleem dat wortels uitgetrek of beskadig word nie. Die masjien is robuust en benodig die minimum onderhoud. Christohulle het ook ander toerusting van Inttrac, soos ’n Vence Tudo-planter en Strautmann-misstrooier en hy sê hulle het genoeg vertroue in die Inttracspan om die nodige ondersteuning te gee indien daar dalk eendag iets sou foutgaan. “Met die Orsi se hulp is ek nou ’n suksesvolle grasboer en dus ’n beter melkboer,” sê Christo. Die Orsi het ook ’n grootboet vir ontbossing. Kyk gerus na ’n video oor sy indrukwekkende aksie by http://bit.ly/InttracORSI. Vir boerdery sonder sukkel, praat met Inttrac Trading by 016-3655799 of 082-566-1455 of Adam van Aswegen by 078-457-0952. E-pos: inttrac@cyberserv.co.za en besoek ook www.inttrac.co.za.
Christo en Chris Potgieter van Canon Rocks in die Oos-Kaap sê hulle verkry beter melkproduksie vandat die Orsi help met grasbestuur. ProAgri 171 – Mei / May 2014
33
34
ProAgri 170 – April 2014
www.proagri.co.za
D
ie jagseisoen is hier en dit is weer tyd om hierdie kosbare Suid-Afrikaanse kultuur te koester. Tradisioneel het Suid-Afrikaanse jagters in die wintermaande na die jagvelde gestroom om hulle biltong- en droëworstrommels vol te maak. Vleisverwerking vir die pot of die vuur het maar aan die agterspeen gesuig. Sienings in die vleiskamers op jagplase is egter besig om te verander. Die ontploffing in die wildbedryf met die gepaardgaande skerp toename in wildsvleisproduksie, het daartoe gelei dat mense met ander oë na wildsvleis begin kyk het. Dit is veral die gesondheidswaarde daarvan wat groot opgewondenheid veroorsaak en daar word tans toenemend navorsing oor hierdie uitstekende proteïenbron gedoen. Oor die laaste paar jaar is die wildafvalmark ook besig om gesond te groei. Rooiboktong het al fynproewerstatus en die lewer, niertjies en die netvet word wyd en syd gebruik vir lekkernye soos skilpadjies en pofadders. "Benewens die feit dat wildsvleis 100% organies is en ’n lae vetinhoud het, is die yster-, sink- en proteïeninhoud van wildsvleis hoër as die van gewone rooivleis,” sê dr Maretha van der Merwe van die Departement Gesondheidsdienste. Sy het haar doktorsgraad oor die gehalte van wildvleis in die plaaslike mark gedoen. “Wildvleis het ook ’n ensiem wat cholesterol in ons are afbreek, wat dit die enigste natuurlike cholesterolbestryder maak. Die kans dat jy groeihormone of antibiotika in gewone vlaktewildvleis sal kry, is ook baie skraal. "Gedurende die afgelope 15 jaar het ons na die wildvleisuitvoermark gaan kyk om die voorkoms van siektetoestande en die persentasie afkeurings te bepaal. Haar- en misbesoedeling, kneusings en swak hantering was die oorwegende redes, maar ek
Dr Maretha van der Merwe verduidelik die beplande wildsvleisskema en die voordele van wildvleis aan wildsboere. www.proagri.co.za
Wild en Jag
Wildsvleis - vleis vir die toekoms deur Du Preez de Villiers
Marius Human, bestuurder van Kings Meat Deli in Castle Walk, Pretoria wys met trots die keurige verpakte wildsnitte wat hulle te koop aanbied. kan met sekerheid sê dat siektes bitter min as rede aangevoer word. Wildvleis het verder ’n natuurlike vermoë om bakterieëgroei te inhibeer." ’n Baie interessante eienskap van wildsvleis is dat dit ’n baie lae pH in vergelyking met ander vleis het. Dit beteken dat die houvermoë en raklewe van dié vleis baie beter en langer is omdat bakterieë nie maklik in sulke omstandighede kan vermeerder nie. Slegs een doodskoot Die persepsie dat wildsvleis baie taai is, is een van die redes hoekom wildsvleis ongewild onder Suid-Afrikaners is, maar ons jagters moet eintlik net beter leer skiet. Wanneer ’n bok in ’n ja(a)gtog aan onnatuurlike spanning onderwerp word, veroorsaak die adrenalien dat die melksure in die spiere in glikogeen (energie) onttrek word wat maak dit die vleis se pH die hoogte inskiet, wat die vleis taai maak. Dit lei ook daartoe dat die bok nie behoorlik uitbloei nie en die bakterieë vinniger in die vleis vermeerder. Dit verminder dus ook die houvermoë van die vleis. Die geheim is om die dier se lyding so kort as moontlik te maak deur ’n goedgeplaaste skoot oor ’n lang afstand. (Menslikheid op die jagveld is belangriker as wat ons dink.) "Ek jag en eet al vir jare wildsvleis en maak voorkeursnitte so min as moontlik gaar. Die vleis is altyd murgsag," sê dr Van der Merwe. "Ons het baie navorsing gedoen en die spanningsvlakke in beeste nadat hulle deur ’n slagpale is, is baie hoër as dié van ’n bok wat mooi met een skoot in die wildernis (sy eie habitat) doodgeskiet is." Waar gaan ons met al die vleis heen? Onvoldoende wetgewing skep ’n geweldige wurgplek vir die groeiende wildsvleisbedryf. Dit noop ’n snelgroeiende groep ondernemers, oftewel
biltong- en droëworsvervaardigers, om wildsvleis in hulle motorhuise te verwerk en dan onwettig aan die mark te lewer. Daar hang ook ’n groot vraagteken oor die wildsvleis wat in ons restourante bedien word, wat ’n tydjie gelede baie publisisteit in die vleismark geniet het. Dr Van der Merwe is ook in samewerking met die WRSA (Wildbedryf Suid-Afrika) vir die afgelope agt jaar in ’n stryd met Departement Landbou gewikkel om ’n wildsvleisskema op die been te bring wat wetgewing sal instel sodat wildboere hulle vleis kommersieel aan die mark kan lewer. Die nodige regulasies vir veilige, naspeurbare en ge-etiketteerde wildsvleis raak nou noodsaaklik. Tans sorteer die verwerking van wildsvleis onder rooivleiswetgewing wat heeltemal onvoldoende, onprakties en nie-kostedoeltreffend is. “’n Bepaling in die bestaande wet wat ’n groot probleem skep, is dat jy nie dooie diere in ’n abattoir mag inbring nie, maar soos ons almal weet word ’n wildsbok in die veld geskiet en die karkas na die abattoir gebring. Ons het ’n behoefte om ’n unieke riglyne/wetgewing vir die produksie van wildsvleis voor te stel," sê sy. "Ons poog om ’n basiese slagfasiliteit op elke wildsplaas te registreer, wat vleis vir die kommersiële mark kan verwerk. Ons het ’n kursus ontwikkel om ’n plaaswerker of gesinslid op te lei om basiese vleisinspeksies te doen en om ’n naspeurbaarheidstempel vir elke jagplaas te gee." Dr Van der Merwe en haar span is vasberade om die knoop deur te haak ten spyte van baie administratiewe probleme en teenstand uit verskeie oorde. Vir meer inligting kan dr Maretha van der Merwe by marethavdm7@gmail.com gekontak word. ProAgri 171 – Mei / May 2014
39
Wild en Jag 40
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Wild en Jag
HuntEx maak erns met die wildboer deur Du Preez de Villiers
V
ier jaar oud en veertigduisend besoekers... Dit is beslis ’n teken dat die Suid-Afrikaanse jag- en wildbedryf besig is om ongekende hoogtes te bereik. Vanjaar is ook die eerste jaar dat WRSA (Wildbedryf Suid-Afrika) hulle volle steun agter HuntEx ingegooi het en Adriaan Woudstra, organiseerder van die spogskou, is baie ingenome met die besluit: "Ek het gereken as die jagter na die skou toe kom, sal die wildplaaseienaar, wat deel is van ’n baie groot bedryf, ook wil kom en dan is alles onder een dak. As ek die WRSA kon trek, kon ek ook verskaffers aan die wildbedryf soos voerprodusente, die veeartsenybedryf en draadverskaffers wat nie andersins sou kom nie, ook hier saambring," sê hy. Herman Barnard, hoofbestuurder van WRSA, stel dit ook duidelik dat dit die regte besluit was. "Jagters is ’n gemeenskaplike teikenmark vir HuntEx en WRSA. Baie wildboere maak staat op die steun van jagters om op hulle plase te kom jag en hulle help sodoende met die bestuur en beheer van wildgetalle. Die oorgrote meerderheid Suid-Afrikaanse jagters eet die vleis van die diere wat hulle jag, wat die benadering van volhoubare benutting verder bevorder. Dus is dit ’n wen-wen situasie vir jagters en wildboere. Dit is vir ons baie belangrik om die wilden jagbedryf op een platform bekend te stel en waar kan dit beter gedoen word as by HuntEx?"
Dr Peter Oberem is op die WRSA se algemene jaarvergadering, wat tydens HuntEx plaasgevind het, as die nuwe president van die organisasie aangestel. Hy het die leisels by dr Gert Dry oorgeneem. www.proagri.co.za
Die Golden Breeders-groep was sterk verteenwoordig: Richard York, Hendrik van der Walt, Johan Oosthuizen, Mike Englezakis, Barry York en Panico Nicoliades in ’n ligte luim. Golden Breeders dink nuut en het ’n moderne markaanslag. Hulle het besluit om volgende jaar ’n spesiale veiling vir Golden Breeders se kliënte te hou as blyk van waardering vir hulle ondersteuning deur al die jare. Links: Willem Immelman, direkteur van Safari & Outdoor, glo dat HuntEx dié jag- en wapenskou in die wêreld gaan word. Hulle stal elke jaar met mening uit en span 50 personeellede in. Hulle het ook vir sommige van hulle verskaffers stalletjies beskikbaar gestel. Hierdie omvangryke jag- en buitelewewinkel met takke in Stellenbosch en Pretoria, het ook onlangs ’n tak in Sandton oopgemaak. Regs: Is jou versekering as wildboer op datum? Riflesure bied volledige versekering vir vuurwapens, veld en jaghutte, ook ten opsigte van aanspreeklikheid. Frik Nel, die eienaar, kyk holisties na die boer se behoeftes en bied ook oesversekering vir gewasboere. Elzet Moore en sy vrou, Linda, het Frik by die stalletjie ondersteun.
Die nege nasionale finaliste wat meegeding het om die gesogte Wildboer van die Jaar-titel ontvang hulle toekennings tydens WRSA se gala-dinee tydens HuntEx. Ellalien Davey (tweede van regs) van Romano Ranch tussen Naboomspruit en Nylstroom, het met die louere weggestap. ProAgri 171 – Mei / May 2014
41
Wild en Jag 42
ProAgri 171 – Mei / May 2014
wwww.proagri.co.za
Wild en Jag
Ellalien Davey verstaan ’n bok se kop O
ns kultuur het vroeër veronderstel dat die wild- en jagbedryf manswêreld is, maar die bordjies is vinnig besig om verhang te word. Ellalien Davey is onlangs, tydens Wildbedryf Suid-Afrika se galadinee, as die tweede vroulike Wildboer van die Jaar in twee jaar aangewys. Romaco Ranch tussen Naboomspruit en Nylstroom is die plaas waar Ellalien en haar man, Colin, en hulle drie seuns, Rodney, Malan en Colin junior met hulle verskeidenheid skaarswildspesies woeker. "Die baie manne op die plaas is ’n uitdaging, maar die seuns het elkeen sy eie unieke sterkpunte wat mooi saamwerk om ’n formidabele span te vorm,” lag sy. "Ons het die wildboerdery in 2000 begin en met die vlaktewild afgeskop. Dit het mooi gevorder sodat ons kans gesien het vir skaarswild. Die goue wildebeeste was van die begin af met ons en toe kom die buffels. Daarna het ons swartwitpense ingekry en ons jongste toevoeging, vier jaar gelede, was bastergemsbokke. "My pa, Jimie Malan, was ’n baanbreker in die wildbedryf en dis waar ons kinders die liefde daarvoor ontwikkel het. Hy was een van die eerste wildboere wat die gouewildebeesgeen begin ontgin het en vandag is ons genetika so gevestig en wyd dat ons suksesvol vir lang horings en ’n ligte kleur kan teel," sê sy. “Hy het aanvanklik verskillende teelmetodes toegepas toe die genetika maar skraps was en moes groot kuddes in groot kampe laat loop sodat die bulle hulle koeie kon uitsoek. Vandag kan ons deur middel van die kleiner kampstelsels die bulle rondskuif om vir die ligte kleur en lang horinglengtes te teel. "Ek glo elke spesie moet in ’n
Ellalien Davey ontvang die toekenning as Wildboer van die Jaar by dr Gert Dry en dr Peter Oberem, tydens WRSA se onlangse gala-dinee. spesifieke grootte kamp loop. Die kampe op ons plaas vir swartwitpense is 60 ha, vir buffels 200 ha en vir blouwildebeeste sal ons tussen 80 en 120 ha gebruik."
Weiding verg fyn bestuur "Ons weiding neig na die suur kant, maar met die oorvloedige water hier in die Waterberge het ons die hele jaar voldoende weiding. Vir die skaarswild in kampe word daar in die winter ’n gebalanseerde rantsoen in die vorm van wildspille uitgesit, met lusern as ruvoeraanvulling om die diere se kondisie konstant te hou vir die kalfseisoen. Sodra Die manne in Ellalien se lewe: Malan, Colin die eerste lentereën geval het, sr, Colin jr en Rodney staan bankvas agter kan ons gou sien dat die diere haar. die smaakliker gras verkies en dan staak ons die byvoeding.” de oor hulle eerste veiling wat in Junie Goeie water beteken gaan plaasvind. "Ek het al die jare uit ongelukkig dat onkruiddie hand verkoop en sodoende aan my plante soos laventel- en mark en reputasie gebou. Maar die tyd bankrotbos ook weliger is ryp en ons eerste veiling vind vangroei en Ellalien moet jaar as deel van die Prime Geneticsgedurig spanne instuur groep plaas. Alhoewel ek veronderstel om die probleemplante is om daarna uit te sien, is ek hartseer uit te roei. oor my spogdiere wat ek gaan verloor. Een van my gouewildebeesbulle, CorVersigtig met hantetez, wat te koop aangebied gaan word, ring en handel het op 24 maande reeds ’n horing"As die wild hanteer lengte van 28 duim gehad.” moet word, gebruik ons Romaco Ranch is in ’n gebied waar die beproefde metode baie eksterne parasiete voorkom. van ’n boma of pyl die Ellalien het roldippe bo die soutlekdiere met ’n helikopter. ke opgesit wat dipstof aan die diere Ek is baie gesteld daarafsmeer sodra hulle die sout begin lek. op dat ’n dier nie lank Vir interne parasiete, wat veral in die in ’n boma staan nie en kleiner kampstelsels ’n probleem is, gou na sy bestemming tree sy voorkomend op deur gereeld geskuif moet word." Cortez het al op 24 maande ’n allemintige horingwurm- en eiertellings te doen. Ellalien is opgewonlengte van 28 duim gehad.
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
43
Wild en Jag
31 Mei, Saterdag om 12:00 Matjiesvlei, Beaufort-Wes
Kontakpersone: Gerald: 083-460-3968; Marcelle:082-303-7308; Jan: 082-572-1516
Volledige ll i reeks pompe en onderdele. Tel 061-113-8633 Besoek ons by
www.ikapatrading.co.za
qualify for 10 % discount on any purchase when showing
us u n s r a V s!! k i l g a a d
this advert.
Ahrens Guns best known for their excellent service and high quality E-mail: info@ahrensguns.com Tel: int+264-(0) 61-251225 Fax: int+264-(0) 61-259097 Cell: 081-124-9292 44
ProAgri 171 – Mei / May 2014
lees www.proagri.co.za www.proagri.co.za
Veeboerdery
Sien ons by NAMPO
2014
“KK Animal Nutrition was my ruggraat deur die droogte.” deur Du Preez de Villiers Louis en Grietha van Rensburg word oorval deur ander boere in die distrik oor hoekom hulle so suksesvol met hulle skape boer. “Ons volg net KK Animal Nutrition se resepte getrou, is hulle eenvoudige antwoord”
S
taalstreng bestuur en KK Animal Nutrition was die twee troefkaarte in Louis van Rensburg buite Sannieshof se pakkie om die afgelope drie jaar se droogte uit te stof. In die hitte van die stryd kon hy sy Bonsmaras se ruvoer aanvul met gebrekkige kuilvoer van mielies wat nie geskik was vir oes nie, gemaalde mielieblare, en selfs die padreste langs sy plaas, maar KK Animal Nutrition se grondstowwe het gesorg dat sy beeste kondisie behou. Louis verstaan voeding en hy het al lankal besef dat hy sy hand op die pols moet hou om te verseker dat sy diere dieselfde resep kry as die een in KK Animal Nutrition se allesomvattende handleiding. Omdat Louis se voetspore gereeld in sy mengkamer te siene is, het hy kans gesien om sy ureum-persentasie stelselmatig te verhoog tot op maksimum vlakke, maar vandag spog hy met beeste in uiters goeie kondisie. “Ek wissel egter die ureum tussen seisoene af volgens behoefte,” sê hy.
KK Animal Nutrition se flink diens en stiptelike aflewerings verseker dat Louis nie aan sy rantsoen van sy Bonsmaras en sy vrou se Vleismerino’s hoef te peuter nie. “’n Dier wat heeljaar dieselfde rantsoen kry, is ’n dier wat presteer,” sê hy. Hy het ook gevind dat as hy ’n bietjie moeite doen om op groot maat te koop en deelvragte te reël, is sy voerrekening aansienlik laer. Stephan Cronjé, KK Animal Nutrition se streeksverteenwoordiger, het vier jaar gelede vir Louis hulle produkgids in die hand gestop en tot vandag toe gebruik Louis die resep waar hy KK Animal Nutrition se Kimtrafos 12 Grandé, swawel en ureum inmeng.
Kontak gerus vir Alina Taute by 082-322-0333 of ataute@kkan.com om jou met raad en daad by te staan.
“Die mense wil vuisslaan oor my lammers” Grietha, Louis se vrou, het onlangs haar Vleismerinostoet geregistreer. Haar raad oor skaapboerdery word hoog aangeslaan in die Sannieshofboeregemeenskap en boere staan tou om van haar teelmateriaal te koop.
Louis wys hoe hy die resepte uit die menggids op ’n bordjie geskryf het sodat die mengspan dit maklik kan volg. www.proagri.co.za
Sy is die afgelope drie jaar een van CMW se top-skaapboere in Wes-Transvaal en verdien baie goeie geld omdat haar wol se gehalte so hoog is. “Ek skryf dit toe aan KK Animal Nutrition se briljante produkte,” verklap sy haar geheim. “My ooitjies is nou ’n jaar oud en my skapies staan twee hande hoër as die gemiddeld. Ons hamels slag 28 kg uit en my dragtigheidspersentasie is tussen 92% en 95%.” Verlede jaar se aanwas het uit 80% tweelinge bestaan terwyl die veld soos ’n tafel gelyk het. Grietha is ook ’n geesdriftige deelnemer aan slaglamkompetisies en haar Vleismerino’s se verstommende groot lammers het die beoordelaars genoop om vir haar ’n superlam-afdeling te skep. “Mense vra ons gereeld hoekom ons diere bo hulle s’n uittroon. As hulle net in KK Animal Nutrition se produkgids gaan rondsnuffel en die raad van hulle verteenwoordigers volg en hulle tyd-beproefde produkte koop, sal hulle net soveel bevrediging soos ons geniet,” sê Louis.
So lyk ’n slaglam wat met KK Animal Nutrition se grondstowwe grootgemaak is.
Louis by die Drotsky-menger wat hy effens verander het om die sakke vol grondstowwe makliker in te gooi. ProAgri 171 – Mei / May 2014
45
Veilings
STAAKBOERDERY HOBHOUSE/TWEESPRUIT 540 HA PLAAS, VEE, TREKKERS EN TOERUSTING In opdrag van ons kliënt wat aftree en emigreer sal die volgende bates per openbare veiling te koop aangebied word,
Wanneer: Waar: LIGGING:
DV DONDERDAG 15 MEI 2014 om 10H00 DIE PLAAS LIONDALE, LIONS RUMP DISTRIK HOBHOUSE S:29 22” 37’ en E:27 7” 14’
PLASE: 540 HA Waterryke plaas met 21 ha geregistreerde waterreg e.a besproeiingsmoontlikhede. Goeie boorgate, riviergrens en fonteine. Aangeplante weidings, lusern en goeie kampe. VERBETERINGS: 2 x Netjiese wonings, 4 slaapkamer & 3 slaapkamer. Staalstoor en melkstal. VOERTUIE, TREKKERS EN TOERUSTING: Ford, Fiat en Massey Ferguson Trekkers. Lusern e.a. vee & droëland implemente. Isuzu Bakkie en sleepwaens. VEE: ± 83 Bruin Switsers en ±480 Merino Skape. Padaanwysings: Vanaf Thaba’Nchu in die rigting Ladybrand, neem afrit regs na Hobhouse vir ±15km, volg ons wegwysers na die plaas. Veilingsvoorwaardes vir vaste eiendom: 10% Deposito betaalbaar by toeslaan van bod op vaste eiendom. Volledige voorwaardes sal voor aanvang van die veiling gelees word en is ook by kantoor of op ons webblad nicosmithagri.co.za beskikbaar. Veilingsvoorwaardes vir los bates: R 1000 Kontantdeposito vooraf betaalbaar by registrasie, asook afskifte van die nodige FICA dokumente. 10% Koperskommissie + BTW per verkoopte item betaalbaar. Betaalwyse slegs kontant, bankgewaarborgde tjek of internet betalings sal aanvaar word. Artikels mag onttrek of bygevoeg word sonder verdere kennisgewing. Volledige voorwaardes by kantoor of op ons webblad nicosmithagri.co.za beskikbaar
BESIGTIGING WOENSDAG DIE DAG VOOR VEILING VANAF 14H00-17H00 VIR INLIGTING KONTAK JEANDRE 082-807-0325 OF BESOEK www.nicosmithagri.co.za vir volledige besonderhede en foto’s
STAAKBOERDERY VEILING ROUXVILLE In opdrag van ons kliënt Mnr. PJ Swanepoel wat boerderybedrywighede staak sal die volgende bates per openbare veiling te koop aangebied word,
Wanneer: Waar:
DV WOENSDAG 21 MEI 2014 om 10H00 DIE PLAAS BLOEMFONTEIN A&B, DISTRIK ROUXVILLE
PLASE: Die Plaas Bloemfontein A&B, Distrik Rouxville, grootte 1 052 ha. BESKRYWING: Goed gevestigde lusern waarvan 6 ha onder vloedbesproeiing en 15 ha op watertafel. Geregistreerde waterreg van 84 000 m³, asook 99 100 m³ opgaar waterreg (Nr’s. 23002750 & 23002723). 1 030 ha Goeie weiding verdeel in veelvoud van kampe, almal met eie suipings en netjiese drade. Standhoudende gronddamme en fontein. VERBETERINGS: 2 x Groot toesluitstore asook 1 x netjiese voerstoor. Ou plaasopstal (werkerswoning). Baie mooi topografie. TREKKERS, VOERTUIE EN WAENS: 2 x Ford 6600 – Massey Ferguson 135, 165 – 1985 Toyota Landcruiser Diesel(110 000 km’s) – Dieselkar – Isuzu Trok – Sleepwaens ens. LUSERN E.A. IMPLEMENTE: Falcon Bossiekapper – Claas Markant Baler(3jr oud) – 4 x Tolsnyers – 4 x Harke – Drotsky PC24 – Skraper – Planters – Hidrouliese kontra – Korsbreker ens. GEREEDSKAP EN DIVERSE: Goukoppelpype(150mm) – Pompe – Enjins – Kompressor – PTO Welder – PTO Sementmenger – Voermenger – Doseer e.a. toerusting. Padaanwysings: Vanaf Smithfield in die rigting van Rouxville, ±7 km voor Rouxville draai links by ons wegwysers. Veilingsvoorwaardes vir vaste eiendom: 10% Deposito betaalbaar by toeslaan van bod op vaste eiendom. Volledige voorwaardes sal voor aanvang van die veiling gelees word en is ook by kantoor of op ons webblad nicosmithagri.co.za beskikbaar. Veilingsvoorwaardes vir los bates: R 1000 Kontantdeposito vooraf betaalbaar by registrasie, asook afskifte van die nodige FICA dokumente. 10% Koperskommissie + BTW per verkoopte item betaalbaar. Betaalwyse slegs kontant, bankgewaarborgde tjek of internet betalings sal aanvaar word. Artikels mag onttrek of bygevoeg word sonder verdere kennisgewing. Volledige voorwaardes by kantoor of op ons webblad nicosmithagri.co.za beskikbaar
BESIGTIGING WOENSDAG DIE DAG VOOR VEILING VANAF 14H00-17H00 VIR INLIGTING KONTAK JEANDRE 082-807-0325 OF BESOEK www.nicosmithagri.co.za vir volledige besonderhede en foto’s 46
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Veilings
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
47
Veilings 48
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Veilings
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
49
Veilings 50
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Auctioning of • Residential • Moveable assets • Agricultural • Commercial T: 012-998-2810 F: 086-651-7089 /086-594-9301 C: 079-964-3562 (Elric) C: 082-823-7208 (Johan)
E-Mail: johan@apolloauctions.co.za elric@apolloauctions.co.za Web: www.apolloauctions.co.za
GeneGids
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
51
GeneGids 52
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Protect your assets on the farm
AgriGids
- Chicken house curtains - Waterproof ground nets - Grain covers - Bakkie and trailers tarps - Truck cargo nets - Anything made to order
We also supply hand ratchets, corner plates, load binders ect. Only Grade A materials are used. Two year guarantee on our factory products. Quality products since 1997.
Tel: 013-246-1483 Cell: 082-447-2494 (Evan) 082-851-8724 (Orpie) liontarpsmid@gmail.com
•
www.lion-tarps.co.za
MILDEX bied aan:
TOP DOG DAY 5 & 6 Junie 2014 Gassprekers bespreek beesgenetika! Peter Milton bied verskeie kursusse oor veeboerdery aan en doen konsultasies op jou plaas.
www.proagri.co.za
Bespreek by Anja 076-869-5576 admin@petermilton.co.za Peter Milton 083-630-8868 info@petermilton.co.za www.petermilton.co.za
ProAgri 170 – Mei / May 2014
53
AgriGids 54
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
AgriGids
2014 Amarok
D/C 103kW 2.0 TDI Trendline 4x2 From: R359 900 Save: R36 100 Only at Mc Carthy Volkswagen Silver Oaks. Terms and conditions apply. Car featured fitted with optional equipment.
Mc Carthy Volkswagen Silver Oaks New Vehicles Sales Executive: Wouter Botes Tel: 012 809 8032 Cell: 082 769 1389
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
55
AgriGids
Pro P r Agri ProAgriProAgri tegnologie no ologie vir die boer ol tegnologie vir die boer
Mei / May 2014 Mei / May No2014 / Nr 171 No1042 / Nr 171 ISSN - 1558 ISSN 1042 - 1558
technology hn nolog ogy for the farmer Mei / May 2014 technology for the farmer No / Nr 171 ISSN 1042 - 1558
r vir die boe tegnologie mer y for the far technolog
BOERVROU OE O ER BOERVROU
stoffmanne manne m uit stof uit Meganisasie | Gewasproduksie Gew G wasprro oduk | Hulpbronbestuur | Veeboerdery Meganisasie | Gewasproduksie | Hulpbronbestuur | Veeboerdery
Meganisasie
ery ur | Veeboerd
bestu sie | Hulpbron
| Gewasproduk
W l jy Wil j off boet b t en sus op ProAgri se voorblad wees? Kom kuier by ons ProAgri-stalletjie, Hinterlandsaal 9, dan laat ons dit gebeur!
56
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
AgriGids
Weg met kragonderbrekings! Bespaar duisende op jou kragrekening! Verander jou bestaande dompelpomp, sentrifugale pomp of enige toerusting met ’n 3-fase motor na sonkrag met ons reëlbare-spoedomsetter (variable speed drive converter).
Verleng die leeftyd van jou elektriese motors met ons omskakelaar se “sagte” aansit.
Pomp-omskakelaar vanaf
R6 223 Sonpanele @ R13,50 per Watt 5 kW bi-direksionele omskakelaar
R19 379 Kontak ons vir enige sonkragstelsels huishoudelik en kommersieel Ons werk landwyd
Wilco van Niekerk: 072-390-6183 www.secure-automation.co.za info@secure-automation.co.za www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
57
AgriGids
WA Meganiese Dienste • Sleepstrooiers vir die strooi van hoendermis, kalk, houtspaanders, kraalmis asook korrelmis • Strooi met hulp van bankiegeutprodukte in 2 gelyke rye • 1 jaar waarborg
‘‘Mega Spread”
3,5 ton strooierwydte 1,6 m
Strooiprodukte met spinners op bankie 6 m rye
Strooiprodukte in wingerd rye 2,5 m
2 ton strooier tafeldruiwe wydte 1,6 m
5 ton strooier wydte 1,8 m
Strooiprodukte op bankie 6 m rye een kant
Alle funksies kan op enige strooiers gebruik word Beltfunksie is ook beskikbaar vir korrelkunsmis Kalibrasie van 0 kg tot soveel jy wil hê per hektaar GPS-funksie ook opsioneel beskikbaar
Fieldstraat 15, Industriële gebied, Worcester Tel: 023-347-0593 Faks: 086-544-6675
58
ProAgri 171 – Mei / May 2014
Willem Liebenberg 083-609-8816 Epos: waliebenberg@telkomsa.net Gerrie Groenewald 081-588-2032
www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
59
AgriGids
Die boer se alsiende oog... Stel jy belang om jou plaas in een oogopslag te beskou met ’n eg Suid-Afrikaansvervaardigde hommel? EasyUAV bied ’n pasgemaakte stelsel vir: • Inspeksie van grensdrade, watertenks, skuurdakke, silo’s, torings en moeilik begaanbare plekke. • Monitering van gewasvordering, plantsiektes, onkruid en vee. • Moniteringsroetes op lukrake tye vir plaasveiligheid en verwildering van jakkalse en rooibekvinke. • Wildtel • Kolbespuitings Vir jou eie pasgemaakte onbemande lugstelsel, skakel vir Wesley Versfeld by 083-616-6040 of wesley.versfeld@easyuav.com of besoek www.easyuav.co.za. 60
ProAgri 171 – Mei / May 2014
Survcor landmeters bied: • Neem van gedetailleerde lugfoto’s • Manipulering van lugfoto’s om gewasprobleme te bepaal met NDVI (Normal Difference Vegetation Index) • Kartering van plase met behulp van lugfoto’s • Akkurate kontoerbepaling met gevorderde programmatuur • Deurlopende oesskattings en berekende voorspellings Vir ‘n gedetailleerde plaaslugfoto en landmeterdiens presies vir jou behoeftes, kan Peter Gill by 082-901-1505 of pgill@survcor.co.za gekontak word. Besoek ook gerus sy webwerf, www.survcor.co.za www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
61
AgriGids 62
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
AgriGids
’n Betroubare aanwender van Cedar verf Skakel Ryno Keeve 078-460-3322 of epos keeve@lantic.net
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
63
AgriGids
Goedkoop, maklik, k l Slaap rustig met ’n wonderpomp Verby is die dae van lang slote grawe vir pompaanlê, pomproes, kabeldiefstal, uitbrand en sukkel met pompinstallasie en -onderhoud. Verbeel jou ’n liggewig pomp wat heeltemal van plastiek gemaak is, met ’n gewone huishoudelike kompressor aangedryf word en enige kragbron van jou keuse kan gebruik. Rocky Road Construction in Pretoria het baie na aan die volmaakte pompstelsel gekom met hulle Boorgatlugpomp. Die pomp word heeltemal van politeenpyp gemaak en het geen metaalonderdele wat weggevreet kan word nie. Die pomp is dus geskik in water met ’n hoë sout-, yster- en sandinhoud.
Met vyf M vyf e vy eenvoudige env nv voudige stappe kan jy jou droompomp aan die ie e gang ga an ng g kry:: 1.. Koppel 1 Kop ppel el die waterleweringspyp waterleweringspyp aan die water-uitlaat en en die die lugpyp di lu ugp gp pyp aan die e luginlaat. lug u nlaat. ugi 2.. Koppel 2 pel el die e d e luginvoerpyp di lugi u nvoerpyp aan die kompressor. 3.. Laat 3 Laa a t sak sak k die pomp pomp in n die d boorgat. bo oorgat. 4.. Maak 4 Maa a k die diie e pomp pom mp aan aan die bokant stewig vas sodat dit nie eu itt die die boorg orr at sto o oot o nie. uit boorgat stoot 5 Skakel 5. Ska k kel die die di e kompressor komp mpressor mp o aan or aan en begin pomp!
Die pomp is geskik vir boorgate en daar is geen waardevolle elektriese kabel wat na die boorgat loop nie. Gewone en goedkoop HDPE pyp word as bedieningspyp gebruik. Dit kan ook as ’n rugsteunpomp gebruik word omdat dit so vinnig geïnstalleer word en met soveel verskillende kragbronne kan werk. Die groot deurbraak is dat die pomp met ’n eenvoudige huishoudelike kompressor aangedryf word. Die kompressor kan dan maklik met ’n sonpaneel, windlaaier, petrol- of dieselmotor aangedryf word en die pomp sal nie uitbrand as die boorgat droogloop nie! Die pomp weeg ’n skamele 2,9 kg, wat dit ’n droom maak om te installeer, selfs in minder as ’n uur. Onderhoud is kinderspeletjies, want al die diensbare onderdele is bogrond en geen elektriese dele word onder die water gedompel nie.
Kontak gerus vir Heim Botha by 083-340-1838 vir meer inligting oor hierdie uitstaande produk heim@vodamail.co.za
64
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
AgriGids
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
65
AgriGids 66
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Tweedehands
R52 900
BTW ingesluit
Skakel Callie 082-414-2569
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
67
Tweedehands 68
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Skakel ons vir bestellings of herbouings “Sandblasting” en opbouing van landboutoerusting ook beskikbaar. Herstel, herbou en ombouing van vragmotors Tweedehandse vragmotors ook beskikbaar Kwaliteit en puik diens
Tweedehands
AGRICULTURAL EQUIPMENT SUPPLIERS
Moenie met jou broek op jou kniee gevang word nie!!!
VERVANG OF HERBOU JOU BALER BETYDS!!
Kontak Lourens Snr: 072-206-6909 / Lourens Jnr: 072-568-6908 Eos: bassonlpj@gmail.com
FUNTIME INFLATABLES Kindervermaak skakel Willie 084-469-5026 of Janine 076-314-9298 vir “PAY EN GLY” Spookhuis, 12 m hoë glybaan, ”Rocket”, dam met bootjies, Paintball, skietbaan en vele meer EPOS: wjinflatables@vodamail.co.za
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
69
Tweedehands 70
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Tweedehands
www.proagri.co.za
ProAgri 171 – Mei / May 2014
71
Tweedehands 72
ProAgri 171 – Mei / May 2014
www.proagri.co.za
Jan Lancer Semea Sleepstrooier Bethal, Paul Janse Van Rensburg, 083-2992-919, R165 000 + BTW
John Deere 5425 TWD 2010 2 600 ure, Middelburg, Jacques Van Den Berg 082-7805-514 R 205 000 + BTW
JD9530 2009 4 000 ure Middelburg, Jaco Strydom 083-6336-968, R 1 900 000 + BTW
John Deere 6100D 2012 1 700 ure, Marquard, Hansie Van Rooyen 082-3399-565 R 400 000 + BTW
John Deere 6130D Trekker Delmas Peet Vorster, 082-7866-167, R 340 000 + BTW
John Deere 6430MFWD 2008 Middelburg, Jacques Van Den Berg 082-7805-514, R 330 000 + BTW
John Deere 1750 10 Ry PV met Gifspuitte x 2 Grootvlei, Willem Smalberger, 071-257-0917, R 250 000 + BTW
John Deere 4730 2009, 2 536 ure, Bethal, Paul Janse Van Rensburg, 083-2992-919, R 1 800 000 + BTW
John Deere 9600 1996 4 784 ure, Frankfort, Christoff Jacobs, 082-561-2982 R 600 000 + BTW
John Deere 9670STS 2008 2 204 ure, Frankfort, Christoff Jacobs, 082-561-2982 R 1 650 000 + BTW
John Deere 8270R, 2012 2300 Bethal, Paul JV Rensburg, 083-2992-919, R 1 350 000 + BTW
John Deere 8310R 2012 1 500 ure, Grootvlei, Christoff Jacobs, 082-5612-982, R 1 900 000 + BTW
John Deere 9670 STS 2008 2 600 ure, Harrismith, Izak Pienaar, 082-6998-213, R 1 470 000 + BTW
John Deere 8410MFWD 2000 13 390 ure, Middelburg Johan Botha, 083-4410-291, R 600 000 + BTW
John Deere 9520, 2 003 ure, Bethal, Paul Janse Van Rensburg, 083-2992-919, R 1 100 000 + BTW
John Deere 9630T 2009, 3 300 ure Grootvlei, Willem Smalberger, 071-2570-917, R 2 000 000 + BTW
John Deere S670 + 608C Plukkerkop 2012, 896 ure, Grootvlei, Willem Smalberger, 071-2570-917, R 2 500 000 + BTW
Massey Ferguson 660 Cab 2005 4 500 ure, Delmas, Sarel Opperman, 079-086-7467, R 200 000 + BTW
McCormick ZTX 2005, 6205 ure, Bethlehem, Jan Bester, 082-8971-255, R 420 000 + BTW
Vir meer inligting kontak Hannelie Nelson 011-063-2630 Hanlie.Nelson@afgri.co.za www.johndeeredealer.co.za/afgri
Vicon Rota Flow Presisiestrooier Bethal, Paul Janse Van Rensburg, 083-2992-919, R 165 000 + BTW