08arc008z00
29-09-2008
16:36
Pagina 48
Documentatie Interieur
48
ArchitectuurNL #08 / 2008
Informatiecentrum Rechtspraak Rotterdam Atelier Kempe Thill, Rotterdam
1 1
De overdekte Galeria waarin het informatiecentrum staat is een visueel drukke ruimte
2
Situatie informatiecentrum tussen de recht-
3
Alle techniek van de enorme schuifdeuren is
bankgebouwen op de Kop van Zuid 1:2500
5
Een translucente polyester balie vormt het hoofdonderdeel van het interieur
Tussen zwaarlijvige en zwaar beveiligde rechtbankgebouwen op de Kop van Zuid, net over de Erasmusbrug, is een laagdrempelig informatiecentrum geplaatst met een sprankelende uitstraling. Kempe Thill legde de lat mooi hoog door een concept met zero-tolerance te hanteren en dit tot in de puntjes uit te werken.
in de vloer of de deuren zelf verwerkt 4
Het informatiecentrum is opgevat als een
Mascha van Damme
transparant meubel
e ad ak in m el ilh W
Po sth um ala an
2
Er werd een gebouw gevraagd dat er bijna niet mag zijn, maar toch een statement maakt. Het Informatiecentrum Rechtspraak ligt ingeklemd tussen twee hoge rechtbankgebouwen met een donkere gevelbekleding en dito uitstraling. De openbare ruimte tussen beide gebouwen is overkapt met een glazen dak. In de smalle stedenbouwkundige locatie van deze Galeria gebeurt visueel veel, maar bij gebrek aan winkels, die er uit veiligheidsoverwegingen nooit zijn gekomen, is het er veel te rustig. Op deze moeizame plek moest een zichtbaar en toegankelijk informatiecentrum komen zonder het licht en het zicht te belemmeren. De balie is (bijna) alles Ondanks de kleine afmetingen bezit het informatiecentrum een grote monumentaliteit. En dat was precies de bedoeling. De ruimte in de Galeria is niet breder dan zeventien meter. Aangezien er een brede publieksroute moest overblijven en een ‘achterkant’ werd vermeden, bleef er logischerwijs slechts een langgerekte, smalle bouwvorm over met een breedte van hooguit zes meter. Kempe Thill vatte het informatiecentrum op als een klein transparant meubel, met zo min mogelijk architectonische elementen maar wel van de grootst mogelijke afmetingen. De maatvoering wordt bepaald door de afmetingen van de ramen. Door de combinatie van een staalconstructie met geplakt glas is een zeer strak profiel mogelijk. Het resultaat is een volledig glazen gebouw,
08arc008z00
29-09-2008
16:37
Pagina 49
49
3
waarin de lange publieksbalie en de kleur wit de hoofdelementen vormen. Het kunstbudget werd aangewend om de balie door een kunstenaar te laten ontwerpen. De witte balie van translucente polyester platen wordt van achteren aangelicht en de lichtkrant schijnt zijn publieksinformatie door de balie heen. Transparantie en akoestiek Bijna onzichtbaar achter taatsdeuren gaan een betaalloket, een pantry en toiletvoorzieningen schuil. Aan beide kopse kanten zijn afsluitbare ruimtes voor persoonlijke gesprekken ingericht. Het interieur van het informatiecentrum kan door middel van lichtdoorlatende, grijze gordijnen van de buitenwereld worden afgeschermd. Om te voorkomen dat de transparante spreekkamers voor vermakelijke taferelen zorgen, bijvoorbeeld omdat in een scheiding verwikkelde personen emotioneel op elkaar reageren, is hier een dubbele laag gordijnen toegepast. De gordijnen hebben nog een tweede functie. Het gebruik van harde materialen vergt doordachte ingrepen om de akoestiek te beheersen. Gordijnen, maar ook de met smalle gleuven bewerkte platen van de tussenwanden, het zitmeubel annex informatiezuil en delen van de balie, dempen het geluid. Zelfs de vectorputten werken akoestisch. Integratie installaties in architectuur Grote automatische schuifdeuren, die speciaal voor dit project werden ontwikkeld, geven toegang tot het interieur. De grote transparantie en het compacte ruimtegebruik bieden nauwelijks mogelijkheden om de benodigde installaties uit het zicht te houden. Omdat alle zijden van het informatiecentrum vanuit de omringende gebouwen zichtbaar zijn, bood ook het platte dak geen soelaas. De grootste installaties zijn in de grond verwerkt. Verder is met onwaarschijnlijke precisie een maximale integratie van installaties in de architectuur nagestreefd: het mechanisme van de schuifdeuren bijvoorbeeld is in de deuren zelf verwerkt, het hele pakket aan elektrische bedrading en de sprinklerinstallatie is in het
4
5
ArchitectuurNL #08 / 2008
08arc008z00
29-09-2008
16:37
Pagina 50
Documentatie
50
dak verstopt en in de vectorputten is niet alleen de verwarming aangebracht, maar ook de aanvoer van verse lucht. Die wordt vervolgens afgezogen via de sleuf waarin de gordijnrails is bevestigd. Tot de bedrading van de passcanner aan toe, die in de schuifdeur is weggewerkt, is over deze integratie nagedacht. Ook het warmtegordijn bij de entree is in het vectorrooster in de vloer weggewerkt.
je binnen een zonnig gevoel, alsof het buiten helemaal geen Nederlandse, grijze herfstdag is en je in de bron van licht staat die de openbare ruimte beschijnt.
Openheid versus veiligheid Het Informatiecentrum Rechtspraak is een voor Nederland uniek initiatief waarmee de rechtbank haar bezoekers sneller en efficiënter wil helpen. Hiervoor moest veel uitgedokterd worden, want hoe spreid je een open houding ten toon terwijl veiligheidseisen hun beslag krijgen. Door een incident met een steekpartij werd de psychologische discussie over openheid versus veiligheid halverwege het proces opnieuw geopend. Op subtiele wijze zijn kleine concessies gedaan ten aanzien van het transparante concept. Zo zijn boven de balie spankabels aangebracht, die kwaadwillenden afschrikken of hen in het ergste geval kunnen tegenhouden. Volgens beproefd concept zitten de baliemedewerkers op een verhoogd podium achter de toch al vrij hoge balie, wat bijdraagt aan een gevoel van veiligheid. Verrassende werking De verborgen opdracht die Kempe Thill zichzelf heeft opgelegd was om door middel van dit lichte gebouw een tegenwicht te bieden aan de donkere gesloten gebouwen in de directe omgeving. Zelfs zonder kennis van dit gegeven krijg
ArchitectuurNL #08 / 2008
Projectarchitecten André Kempe en Oliver Thill, Teun van der Meulen i.s.m. David van Eck,Takashi Nakamura, Peter Graf, Andris Rubenis Opdrachtgever VROM Rijksgebouwendienst, Den Haag Adviseur constructie en installaties Rijksgebouwendient, Advies & Architecten Aannemer Bouwbureau en Aannemingsbedrijf De Wilde, Waddinxveen Opdracht Juli 2005 Start bouw Juli 2007 Oplevering Mei 2008 Bruto vloeroppervlakte 215m2 Bruto inhoud 700m3 Totale bouwkosten € 1.300.000 inclusief installaties (€ 480.000) excl. BTW Leveranciers: Beglazing ABC Van Strien, Dongen Extra blank geïsoleerde beglazing AGC Flat Glass Europe: Thermobel Starlite HR++ Staalconstructie Staal 2000, Gouderak Entreedeuren DJS hekwerken, Vuren Polyester balie Vincent de Rijk, Rotterdam Installaties ULC technisch beheer, Utrecht Foto’s Ulrich Schwarz 6
De spreekkamers kunnen met geluid-
opstort, isolatie, constructieve vloer
dempende gordijnen worden afgesloten
7
steetec zonweringssysteem
7
Plattegrond en doorsnede 1:250
8
gepoedercoat aluminium zetprofiel
1
balie
2
spreekkamer
3
betaalloket
8
Detail doorsnede gevel 1:20
1
gepoedercoat aluminium profiel, aluminium kokerprofiel (bevestigingselement), minerale wol, staalligger
2
kitnaad, Thermobel Starlite HR++ glas, gepoedercoat klemprofiel, staalprofiel
3 4
gepoedercoat klemprofiel, staalprofiel bestaande vloer: natuursteen in mortel gelegd, betonopstort, isolatie, constructieve vloer
5
geanodiseerd aluminium rooster, convector, minerale wol, bestaande vloer
6
6
polyurethaan gietvloer, holtevloer, beton-
1
2 2
3
1
2
8
7
5
3 4
7
8
1
6