aras grup

ARAS MAKİNA GENEL MÜDÜRÜ HAMDİ KAYMAK: “BASIM-AMBALAJ SEKTÖRÜ

AVANTAJLI KONUMUNU KORUMAYA DEVAM EDİYOR.”

Aras Makina Genel Müdürü Hamdi Kaymak, pandemi dönemi ve sonrasına ilişkin öngörülerini dergimize aktardı.

Aras Grup Genel Müdürü Hamdi Kaymak

Malumunuz ki çok sıkıntılı bir dönem içindeyiz ve devam ediyor. Firma olarak koranavirüs’ten nasıl etkilendiniz? Piyasanın pandemi dönemindeki duruşu nedir? Bu konudaki görüşleriniz nelerdir?

Biz 2020 yılına girerken pozitif beklentilerle başladık. Senenin başlangıcında pandemi hiçbirimizin öngörüsü değildi. Böyle bir durumu ilk defa yaşıyoruz. Biz genel ekonomide sıkıntıların devam ediyor olması ve finansal sorunların farkında olmamıza rağmen bu yıla ilişkin daha pozitif beklentiler içerisindeydik.

Yatırımların bir önceki yılın üzerinde olmasını bekliyorduk.

Bunun birçok sebebi vardı. Ertelenen bazın yatırımların bu yıl içerisinde hayata geçeceğini düşünüyorduk. Çok önemli fuarlarımız olacaktı. Özellikle ambalaj sektörü için InterPack fuarı, yine makineciler için Haziran’daki Drupa fuarı. Bu fuarların da yeni yatırımlara katacağı motivasyon ile bazı yeni yatırımların hayata geçmesinin hızlanacağını düşünüyorduk.

Hem global sektörle ilgili hem de özel olarak bizim pazarımızın daha hareketli geçeceği beklentisine sahiptik. Ocak ayı başında pandemiyle ilgili haberler geliyordu ama biz problemin daha çok Asya coğrafyasıyla sınırlı kalacağını, kısa süre içinde de sorunun çözüleceğini düşünüyorduk. Ama Mart ayıyla birlikte tüm dünyada hızlı yayılması ve bizzat Türkiye olarak da bunu birebir yaşamaya başlamış olmamız çok genel olarak tüm sektörler için hızlı bir duraklamayı beraberinde getirdi. Özellikle Mart-Nisan aylarında birçok proje tamamen durdu. Yaz döneminde kontrol sağlanacağı ve sonrasında da kaldığımız yerden devam ederiz iyimserliğini de taşıyorduk. Şu ana kadar son 6 ay grafiğine baktığımızda geldiğimiz nokta itibariyle maalesef bir süre daha bu durumun daha uzun bir süre devam edeceğini gözlemliyoruz. Geçen yıldan siparişi verilen projeler ve yine yılın başında sonuçlanan bazı projelerimiz olmuştu. Bu süreçte bazı makinelerimiz geldi kurulumlarını yaptık ama yeni projelerin çoğunluğunda bir duraklama yaşadık. Basım sanayisinin içerisinde biliyorsunuz etiket -ambalaj sektörü önemli bir yer kaplıyor. Pandemi sürecinde açıkçası etiket-ambalaj alanındaki faaliyet gösteren üreticilerimizin büyük çoğunluğunun üretim süreçlerinde belirgin bir

yavaşlama olmadı. Yine bu dönemde iş kapasitesini arttıran firmalarımız da oldu. Yeni yatırımlardaki genel yavaşlama açıkçası ambalaj sektöründe daha az hissedildi. Hem baskı hem baskı sonrasına yönelik yatırımlar yavaşlama da olsa hareketliliği korudu. Biz bu süreçte ambalaj sektörüne yönelik 2 adet KOMORI 7 renkli ve çift laklı yüksek otomasyonlu baskı makinesi siparişi geçtik. Yine baskı sonrasına yönelik özellkikle kesim makinelerine yönelik taleplerdeki hareketlilik devam etti. Ticari matbaalarda daha belirgin hissedilen kapasite azalması ambalaj sektöründeki pozitif artışlarla yatırım dengesini koruma şansı sağladı. Mayıs ve Haziran aylarında düzenlenecek sektörün en önemli fuarları InterPack ve Drupa önümüzdeki yıla ertelendi. Bu fuarların sağlayacağı pozitif katkı maalesef ertelenmiş oldu. Açıkçası pandemi döneminin sonlanacağına dair yakın vadede pozitif bir beklenti yok. Kişisel olarak hem InterPack hem Drupa fuarlarının açıklanan yeni takvimlerinde yapılabileceği konusunda şüphelerimiz devam ediyor. Açıkçası 2021 yaz sezonuna kadar tüm fuarlar için bu negatif beklentiyi paylaşabilirim. Biz pandemi sürecinde tüm fuar organizasyonlarının ertelenmesinin daha doğru olacağını düşünüyoruz. Her ne kadar resmi olarak bu açıklamalar bugünden yapılamıyor olsa da keza Türkiye içinde yapılacak fuarlar için de maalesef bu şartlarda fuar yapılma ihtimalinin zor olduğunu görüyoruz. Bu ortamda fuara gelen ziyaretçilerin çok fazla olamayacağını biliyoruz. Çünkü pandemi güvenlik şartları altında maskelerle, sosyal mesafelerle sağlıklı görüşmeler fuar ortamında çok zor. Her ne kadar genel ekonomideki daralma ve pandemi sürecindeki yaşanan özel pazar daralmaları negatif bir etki yartmış olsa da, yine de yılın toplamı için ambalaj sektörü yatırımlarındaki hareketlilik sayesinde toplam sektör yatırımlarında çok belirgin bir düşüş olmadığını da söyleyebiliriz. Biz yaz sonu itibarı ile 3 adet yeni KOMORI 16 sayfa web ofset baskı makinesi kurulumunu da gerçekleştirmiş olacağız.

Yeni dönemde nasıl bir çalışma çizgisi olacak? Firma olarak virüse karşı nasıl önlemler aldınız? Müşterilerinizle görüşmeleriniz ve satışlarınız bu kapsamda nasıl gerçekleştiriliyor? Bu konuda neler söylemek istersiniz?

Bu pandemi çok kısa sürede sonuçlanmayacağını gördük. Benim kişisel tahminim 2021’in ortalarına kadar şu anki yaşadığımız yeni normalleşme adı altında tanımladığımız süreç devam edecek gibi görünüyor. Evet, bu süreçte birçok değişimler olacak. Bu anlamda kültürel olarak da ciddi değişimler gerçekleştirilecek. Bu süreçte seyahatlerin çok sınırlı olacağını biliyoruz. Ama ben orta -uzun vadede de daha önceki dönemlerdeki kadar seyahat sirkülasyonunun olmayacağımı düşünüyorum. Pandemi sürecinde hızlanan kültürel değişimler neticesinde fuar ziyaretleri, firma ziyaretleri, yeni lansman aktiviteleri gibi bir çok faaliyet artık daha az seyahat ile gerçekleştirilecek. Genel olarak fiziksel ziyaretleri azalarak, online internet teknolojileri sayesinde birçok faaliyet artık uzaktan yapılacak. Bazı fuar organizasyonları, yeni teknoloji tanıtımları ve makine testleri gibi çalışmalar hızlı internet bağlantılarıyla sanal ortamlar üzerinden yapılacak. Artık teknolojinin verdiği imkanlarla artık fiziksel olarak beraberlik olmasa da benzeri verimlilikte görüşmeleri ve toplantıları online olarak yapma imkanımız var. Yine bu süreçte makine üreticileri sanal fuarcılık konseptini geliştirdiler. Sanki neredeyse fiziksel olarak fuar alanında ya da fabrikadaymışız gibi tüm gözlemleri yapabilecek yazılımsal altyapılarını geliştirdiler. Ofisinizde, masanızdan yeni makine lansmanlarını istediğiniz detayda izleme imkanı sunuyorlar. Şu an zorunlu olarak yapılan uzaktan toplantı ve görüşmelerin pandemi sonrasında yoğun olarak devam edeceğini biliyoruz. Gördüğümüz kadarıyla yeni normalleşme dediğimiz kavramın ana göstergelerinden biri de uluslararası seyahatler, fuarlar, makine lansmanları, görüşmeler, toplantıların birçoğu artık bulunduğumuz yerlerden, sanal ortamlarda yapılacak. Böylece iş için yapılan seyahatlerde uzun vade de ciddi anlamda azalma olacağını tahmin ediyoruz. Pandemi başlar başlamaz firmamızla ilgili çok ciddi güvenlik önlemleri aldık. Uluslararası tüm güvenlik standartları ne gerektiriyorsa firmamızda uygulamaya başladık. Ofislerimizde maske, sosyal mesafe ve hijyenik temizlik konularında en üst seviyede önlemeler alındı. Daha çok bireysel kullanım malzemelerine ağırlık verdik. Bu süreçte firma ziyaretleri de oldulça azaldı. Bazı firmalar hala ziyaretçi kabul etmiyorlar. Biz de açıkçası olabildiğince dışardan gelen ziyaretleri sınırladık. Bu kurallar pandemi sonrasına kadar aynı hassasiyetle devam edecek. Yine şirket içi doktor ve iş yeri güvenlik uzmanlarınız denetiminde tüm tıbbi kontrollere önem veriyoruz. Bu süreçte bazı özel makine kurumları için yurt dışından gelecek mühendis ziyaretlerinde sınırlı da olsa yaşanan sıkıntılar seyahatlerin kolaylaşması ile birlikte çözülmüş oldu

Sektörlerin çoğu sıkıntıya düştü. Firma olarak devletten herhangi bir destek aldınız mı?

Biz faaliyetlerimize aynı şekilde devam ettik. Herhangi bir devlet desteğine ihtiyaç duymadık. Güvenlik tedbirleri sebebiyle özellikle pandeminin ilk 2 ayında bazı çalışanlarımızı evden çalışma sistemine yönlendirdik. Dolayısıyla faaliyetlerimizde hiçbir daralma ve değişim olmadı. Biz daha çok hizmet-servis firmasıyız. Açıkçası servis taleplerinde belirgin bir azalma da yaşanmadı.

Bu dönemde müşterilerinizle ve üye olduğunuz derneklerle olan ilişkiniz nasıldı?

Tabi bu dönemde hepimizin moral-motivasyona ihtiyacı var. Hem ticari faaliyet işbirliğimiz olana tüm sektör üyeleri hem de vakıf ve derneklerimizle sıkı bağlantı içerisindeydik. Bu süreçte iletişimlerimizde herhangi biz azalma olmadı. Genel olarak süreç, soğukkanlı yönetildi. Bazı dernek ve vakıflarımız internet üzerinden toplantılar organize etti ve hem dünyada bu sürecin nasıl yönetildiği hem de sektör üyelerinin özel olarak neler yaptığına dair bilgi ve tecrübe paylaşımı sağlandı. Bu dönemlerde sosyal örgütlenmelerin önemi paylaşımları kolaylaştırması anlamında ayrıca daha da arttı.

Pandemi döneminde fuarlar ve toplantılar iptal oldu. Bu aydan itibaren bazı toplantı programları açıklanmaya başlandı. Bu konudaki düşünceleriniz nelerdir?

Eskisi gibi yoğun iletişim imkanı sağlayan etkinlikleri bizlerde özledik. Fakat yeni normalleşme dönemi için çok acele edilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Hala önümüzdeki sürece ilişkin belirsizliklerin devam ediyor olması temkinli bir normalleşmeyi gerektiriyor. Bu sebeple çok hayati olmayan, yoğun katılımlı tüm etkinliklerin bir süre daha ertelenmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu tür etkinliklerde daha çok sanal ortamın kullanılması sonrasına ilişkin güvenli geçiş sürecine de katkı sağlayacaktır. Biliyorsunuz pandeminin ilk aylarında genel beklenti yaz aylarında azalacağı, belki de tamamen kontrol altına alacağı şeklindeydi. Ama bugün tüm dünyada genel bir artış yaşanıyor ve Sonbahar aylarında maalesef bu artışın hızlanacağını da biliyoruz. Bu sebeple sürece bizim de bireysel anlamda destek vermemiz gerekiyor. İşimiz çok önemli ve devamı için gerekli aktivitelere devam etmeliyiz. Ama bu çalışmalar, önlemleri maksimum seviyede sürdürerek yapılmalı. Sağlık örgütlerinden gelen tüm önerileri dikkate alarak, yeni döneme ilişkin yeni programlar oluşturmalıyız. Bu sebeple çok katılımlı fiziksel aktiviteler ve fuar katılımlarını bu süreçte ertelemek faydalı olacaktır.

Sektörel anlamda nasıl davranılabileceği hususunda tavsiyeleriniz nelerdir?

En zor dönemlerde bile hayat devam ediyor. Basım sektörü bir çok sektöre kıyasla daha avantajlı. Bireysel tüketime yönelik yoğun üretim olanaklarımız var. Bu durum ambalaj ve etiket sanayi için daha geçerli olmakla birlikte ticari matbaacılığın için de geçerli. Biliyorsunuz ticari matbaacılığın ana faaliyet alanlarından biri kitap baskısı ve bu dönemde kitap satışlarında da artış söz konusu. Dolayısıyla bu alanda da gözlenebilir bir hareketlilik var. Bazı matbaalarımızın ticari matbaacılık ürünleri için bu dönemde ihracat oranlarını da arttırdıklarını biliyoruz. Bu sebeple yeni dönemde hem iç pazar ama özellikle ihracata yönelik daha çok bireysel tüketim ürünlerindeki talep artışlarına yönelik yeni organizasyon yapılanmaları kapasite artışlarına katkı sağlayacaktır.