Jan Kruijsse ‘vangt’ zeewier in de Oosterschelde
‘Binnenkort is zeewier even normaal als sla en tomaat’
6
Jongeren scoren gemiddeld een 34 op 100 op kennis 20 over voeding
‘Ik kook enkel met Noordzeevis, ook bijvangst’
Voedsel voor de toekomst
Chef Seppe Nobels
Wat hebben een boer in Ecuador en een lokale supermarkt in Leuven met elkaar gemeen? Een afhankelijkheid van landbouw en voeding. Beide partijen hebben er baat bij dat die aan ecologische en sociale parameters voldoen, schrijft Jan Wyckaert, directeur van Rikolto in België.
W
e staan als mensheid voor een gigantische uitdaging. Tegen 2050 moeten we 9,8 miljard mensen van voedsel voorzien. Dat zijn er 2,2 miljard meer dan vandaag, een enorm verschil. Bij die bevolkingsgroei moet je nog andere, bijkomende problemen rekenen, zoals de klimaatverandering, land-, water- en grondstoffenschaarste en de stijgende gemiddelde leeftijd van boeren wereldwijd. We zijn beland in een productie-consumptiesysteem dat globaal vertakt is, met een groeiende veestapel en voedselverspilling. Tel alles op, en je begrijpt dat we als mens voor een complex vraagstuk staan. In deze contreien liggen we nog niet echt wakker van de vraag of we morgen wel eten op ons bord krijgen. We zijn meer bezig met de opwarming van de aarde en de kloof tussen arm en rijk. Toch staat voedsel in direct verband met die problemen. Rikolto, vroeger Vredeseilanden, is al decennialang actief in de context van armoedebestrijding in het Zuiden. De focus ligt op landbouw, omdat twee derde van de ruim 800 miljoen mensen die in absolute armoede leeft boer is. We hebben ons altijd gericht op familiale bedrijven – op boeren die de productiemiddelen in eigen handen hebben. Familiaal georganiseerde landbouw neemt 70 procent van de voedselproductie wereldwijd voor haar rekening. Een familiaal georganiseerde landbouw staat ver van het industriële model, waar je aandeel-
www.voedselvoordetoekomst.be
houders hebt die kijken naar kwartaalcijfers en de kortetermijnwinst, waardoor ecologische en sociale bezorgdheden vaak minder hoog op de agenda staan. Familiale boeren hebben er baat bij dat de duurzaamheid gerespecteerd blijft. Hun kinderen en kleinkinderen moeten ook nog kunnen leven van datzelfde stuk grond. Op die familiale boerenbedrijven zit grote druk. De toplaag is goed georganiseerd en kan produceren voor de markt, maar een deel is op dit moment niet in staat om tegemoet te komen aan de kwaliteit of kwantiteit die de markt eist. Rikolto zet in op die grote groep familiale boeren die potentie heeft, maar die het aan kennis en middelen ontbreekt om aan de eisen te voldoen. De voedselproblematiek waar we voor staan als we straks met ruim 9 miljard zijn, zorgt ervoor dat we al die boeren heel hard zullen nodig hebben om de collectieve mondiale problemen aan te pakken. We kunnen niet alleen meer door een armoedebril kijken naar familiale boeren als slachtoffers die geholpen moeten worden. Wij hebben hen nodig, net zoals zij ons nodig hebben. NIET MEER IN DE MARGE In de regio’s waar we wereldwijd actief zijn, versterken we boeren en hun organisaties. Dat doen we op verschillende niveaus, van productie tot organisatie. We geven advies rond teelttechnieken die moeten leiden tot een betere kwaliteit en een hogere kwantiteit. We begeleiden
1
Wat eten we morgen?
Jan Wyckaert: ‘Uit alles blijkt dat je landbouw en voeding niet meer kunt loskoppelen van consumentengedrag, of van supermarkten, of van ecologische of sociale impact.’
Lees verder op
2
Zijn de bonen-, quinoa- en zeewierburgers die plots in de supermarkten opduiken een hype die wel weer overwaait? Een plantaardige biefstuk met bietensap in plaats van bloed een gimmick? Sojamelk een slap aftreksel van the real thing? Wij denken van niet. Zeker als je weet dat we 3,5 miljard meer mensen kunnen voeden als we onze eiwitten uit plantaardige bronnen halen. Dat we er verder 75 miljard veedieren een miserabel bestaan mee kunnen besparen, en we er het broeikaseffect met een vijfde mee kunnen verminderen.
Als we de groeiende wereldbevolking op een duurzame manier willen voeden, is het noodzakelijk dat we meer plantaardige en minder dierlijke voeding Lees verder op
Volg ons op
2
12