1 BESTUURSVERSLAG 2012 INLEIDING De jaarverslaglegging van MC over het jaar 2012 valt samen met het einde van de vierjarige subsidiëring van rijkswege, waarbij MC aan het begin van deze cyclus heeft ingezet op het uitoefenen van de functie als productiehuis, producent en podium. Omdat het ministerie van OC&W de verantwoordelijkheid voor de productiehuizen heeft afgestoten verliest MC ruim € 1,28 miljoen op een totaal subsidievolume van € 2 miljoen op jaarbasis. MC zal zich om die reden vanaf 2013 vooral richten op de exploitatie van haar podium teneinde haar artistieke signatuur via de programmering alsnog vorm te geven. In het jaarverslag over 2011 werd al gemeld dat MC een beroep zal doen op de zogenaamde Uitstapregeling van de gemeente Amsterdam, met behulp waarvan MC uiterlijk in 2016, maar zo mogelijk eerder haar activiteiten kan financieren uit de exploitatie. Over de periode 2013-2016 heeft de gemeente Amsterdam MC een bedrag van € 2,5 miljoen toegekend, waarmee ze kan investeren in de organisatie en de exploitatie van het theater. De bezuinigingen op rijksniveau en de focus op de exploitatie van het theater hebben in 2012 geleid tot een ingrijpende reorganisatie bij MC, waarbij van een aantal medewerkers afscheid is genomen en een aantal medewerkers naar andere functies zijn doorgeschoven. Hiertoe is een reorganisatie- en sociaal plan opgesteld, waarbij we de medewerkers die we moesten laten gaan met behulp van de frictiekostenregeling van het ministerie van OC&W hebben kunnen laten afvloeien. Ondanks deze sombere periode was 2012 ook een mooi jaar, een jaar waarin we voluit hebben geïnvesteerd in de programmering en samenwerkingsverbanden zijn aangegaan met partijen die zowel inhoudelijk als financieel een bijdrage hebben geleverd aan de exploitatie van MC. We hebben wederom boven de begrote aantallen gepresteerd, zowel qua activiteiten als qua inkomsten. Desondanks sluiten we het jaar af met een negatief resultaat. Dit komt onder andere doordat we met een ‘schone lei’ aan de periode 2013-2016 wilden beginnen en dus een aantal balansposten (oninbare debiteuren) hebben opgeschoond. Daarnaast is er een voorziening groot onderhoud getroffen, en als laatste was de afrekening van de servicekosten vrij hoog. MC heeft met de koersverlegging in 2012 een ambitieuze stap gezet in de richting van cultureel ondernemerschap. Met behulp van een aantal daartoe aangezochte deskundigen zal een volgende professionaliseringsslag worden gemaakt, zodat MC als financieel gezonde organisatie vorm kan blijven geven aan wat zij belangrijk blijft vinden: een theater voor ‘nieuwe tijden in een oude stad’.
5
1 ACTIVITEITEN 1. 1 VOORSTELLINGEN BH (REPRISE) (FEBRUARI 2012) Wegens het succes van de eerste speelperiode in 2010 hebben we de voorstelling BH, wederom met succes, in het voorjaar in reprise genomen. BH is een voorstelling over de beperkte houdbaarheid van het vrouwelijk lichaam. Geïnspireerd door de documentaire van Sunny Bergman Beperkt Houdbaar laten zes vrouwen elkaar alle hoeken van de kamer zien. Naar aanleiding van teksten van Mariëlle van Sauers ontwikkelden zes actrices van verschillende generaties en afkomst onder leiding van Mariëlle (schrijver) en Marjorie Boston (regie) een spannende en toegankelijke montagevoorstelling over schoonheid en beeldvorming anno nu. De cast van de voorstelling bestond uit Jetty Mathurin (cabaretier), Marit van Bohemen (actrice), Bo Bojoh (actrice), Senna Gourdou (maker/singer-songwriter), Wandana Biekram (maker/student dramaturgie) en Isabel Berenos (danschoreografe). “Toch blijft er balans tussen gene en waardigheid. Waar de jonge meiden nog paraderen met hun lichamen en de 52-jarige Bo Bojoh alles in het werk stelt om er jonger uit te zien – “Als je ouder wordt, gewoon heel verbaasd kijken: 10 jaar eraf” – is de nuchtere en wijze Mathurin het hart van de voorstelling. Zo wordt BH een college in kijken naar normale vrouwen, dat en passant duidelijk maakt dat het niet gaat om wat je kunt zien, maar wat je kunt voelen.” – De Volkskrant KIJKDOZEN (FEBRUARI 2012) Actrice en schrijfster Jenny Mijnhijmer maakte naar aanleiding van BH een performance in een caravan die in de foyer van het theater stond. Jenny Mijnhijmer nodigde voorafgaand aan en na afloop van de voorstelling mensen uit in haar caravan voor een intieme performance over het vrouw-zijn. Via de interactie met haar publiek ontwikkelt zij het project verder. WINNAARS VAN HOLLANDSE NIEUWE 12 (MEDI BROEKMAN EN QUINSY GARIO) (MAART 2012) De twaalfde editie van Hollandse Nieuwe was op vele vlakken een groot succes en leverde twee bijzondere prijswinnaars op: toneelschrijver Medi Broekman won de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfprijs met haar tekst Muren hebben Oren en T. Martinus werd winnaar van de Hollandse Nieuwe Theatermakerprijs met The Thief of Certainties. De prijs hield in dat de stukken verder uitgewerkt konden worden en in het voorjaar van 2012 door MC door geproduceerd zouden worden om in maart 2012 als ‘double-bill’ te spelen in het MC Theater. Medi Broekmans Muren hebben Oren is een poëtisch stuk over leven in de grote stad, alsook een beklemmende vertelling over eenzaamheid en het verlies van een kind. De voorstelling werd onder regie van de kersverse MC artist-in-residence voor 2012, Lenne Koning, uitgebracht met in de hoofdrollen Samora Bergtop, Anke van ’t Hof en Koen Kreulen, aangevuld met vijf figuranten. Dat bleek een schot in de roos: Lennes beeldende theaterstijl sloot wonderwel aan bij de associatieve en breekbare kwaliteiten van de tekst. Ze werden dramaturgisch begeleid door Marijn van der Jagt.
6
De andere winnaar, dichter T. Martinus a.k.a. Quinsy Gario is een maatschappelijk betrokken maker die vanuit zijn werk als spoken word-performer een cross-over maakte naar het theater. Hij werkte voor Hollandse Nieuwe zijn ideeën uit onder begeleiding van Peer van den Berg en met Dewi Reijs, die ook zijn tegenspeelster was. De jury van het festival schreef over hem: “Bij Martinus voel je de noodzaak die hij heeft om zijn verhaal te vertellen.” Dat bleken ware woorden: kort na het festival behaalde hij landelijke bekendheid toen hij bij een kunstproject in Dordrecht tijdens de intocht van Sinterklaas hardhandig door de politie werd afgevoerd. Hij maakte voor de ‘double bill’ van The Principles of Certainties onder regie van Peer van den Berg en dramaturgische begeleiding van Maarten van Hinte een fascinerende locatievoorstelling die zowel binnen als buiten het MC Theater plaatsvond, waarin hij met onbevangen frisheid een nieuwe theatervorm aanging op de grens tussen een theatrale vertelling en een poëziehappening. De double bill trok volle zalen en was een groot succes. Medi Broekman is naar aanleiding van Muren hebben Oren gevraagd om een voorstelling te schrijven voor Theater Bellevue. Quinsy heeft zich vastgebeten in het voor hem nieuwe medium theater. Hij heeft het afgelopen jaar twee nieuwe voorstellingen gemaakt, voor het Over het IJ Festival en voor Podium Mozaïek, en is met het artistieke team van ‘Principles’ (Peer van den Berg, Dewi Reijs en Maarten van Hinte) en in samenwerking met het Koninklijk Instituut voor de Tropen bezig een nieuwe voorstelling/ performance te ontwikkelen over de kolonisatie van de Oost en de West. Hollandse Nieuwe wil een springplank zijn voor nieuwe stemmen in het culturele veld. Met de ‘double bill 2012’ is het ons weer gelukt om dat waar te maken. NINA SIMONE (A)LIVE (MEI 2012) Dat we in ons laatste jaar als productiehuis een van onze grootste successen hebben geboekt met een voorstelling is wat wrang. Want Nina Simone (A)Live was dit seizoen een ongekend succes. Na de eerste try-out waren binnen 48 uur alle voorstellingen in het MC Theater uitverkocht. Toen we de voorstelling in oktober hernamen gebeurde dat opnieuw. En dan te bedenken dat we tijdens het maken van de voorstelling veel mensen hoorden zeggen: “Waarom een stuk over Nina Simone, dat is toch helemaal niet actueel?” Maarten van Hinte en Marjorie Boston hebben in de loop van 2010 en 2011 met research de basis gelegd voor de voorstelling. Er is met veel zorg gecast. Toen in februari 2012 de repetities begonnen zat er een uniek team van mensen om de tafel: zangeres Sabrina Starke, acteur Hans Dagelet, DJ LoveSupreme, gitarist Alvin Lewis, singer/songwriter Gery Mendes, actrice Aisa Winter en (uit Suriname) klassiek pianiste Liesbeth Peroti. Simpelweg the Story of Nina Simone spelen met één actrice in de hoofdrol had Nina’s veelzijdigheid en oorspronkelijkheid geen recht gedaan. Daarom spelen alle performers in de voorstelling Nina Simone. Ze zijn als het ware de stemmen in haar hoofd. Alle teksten zijn ook echt van Nina: het zijn citaten uit interviews, uit liedjes, uit haar vele concertregistraties en uit haar autobiografie. Alle zeven acteurs spreken dus met haar stem, maar we hebben ze stuk voor stuk gevraagd vanwege hun persoonlijke affiniteit met een of meerdere aspecten van Nina Simones leven. We hebben mede daardoor vanaf dag één een uitzonderlijk open en intens repetitieproces gehad en dat proef je in de voorstelling. De vorm van de voorstelling is geïnspireerd door Nina’s beroemde concert in 1976 in Montreux, Zwitserland. Een legendarisch en bizar concert waarin ze met een schokkende openhartigheid vertelde over haar ups en downs. Het decor vanuit dit concept is ontworpen door een van onze
7
productieleiders, Donna Muller. De bijzondere muzikale arrangementen zijn voor een deel door de cast zelf aangedragen, maar vooral ook meesterlijk en verrassend uitgewerkt door musical director Alvin Lewis. Ook hier weer: geen kopieën. Nina Simone (A)Live was onderdeel van MC’s internationale RIGHTABOUTNOW Festival en daar bleek dat de voorstelling ook aansloeg bij mensen die geen Nederlands verstonden. Het was geweldig om ook van internationale artiesten als Gregory Porter en Zara McFarlane te horen hoe prikkelend en inspirerend ze de voorstelling vonden. Vanwege het wegvallen van de subsidie konden we niet meteen op tournee met Nina Simone(A)Live, maar we zullen in 2013 onderzoeken hoe we dit alsnog kunnen bewerkstelligen. ALIDA DORS (LIVING APART AND TOGETHER) (MEI 2012) Choreografe Alida Dors was in 2009 en 2010 artist-in-residence bij MC. Haar gezelschap, Stichting Backbone, is een van de vaste bespelers van MC Theater. Ze komt uit de breakdance en is al enige tijd bezig met de zoektocht deze dansstijl te vermengen met die van de moderne/ klassieke dans en theater. Haar vertrekpunt is hiphop, omdat die volgens haar een schoonheid bevat die een hoop mensen ontgaat. Tegelijkertijd hekelt ze de regels en breekt ze met de strakke codes van dit genre. In mei ging haar voorstelling Living Apart and Together in première tijdens het RIGHTABOUTNOW Festival. RIGHTABOUTNOW FESTIVAL (MEI 2012) Het RIGHTABOUTNOW Festival van 2012 bracht als hoofdprogramma de première en voorstelling Nina Simone (A)Live. Nina Simone zei ooit: ‘An artist’s duty is to reflect the times he lives in.’ Dat is ook waar het RIGHTABOUTNOW Festival voor staat. Het begon met creatievelingen die samenkwamen in een huiskamer. Vervolgens werd het een event in verschillende theaterhuizen en nu is het een vierdaags multidisciplinair festival in eigen huis. We tasten de nieuwe ontwikkelingen af, nationaal en internationaal, en vieren die zoektocht jaarlijks feestelijk met RIGHTABOUTNOW. Het was dit jaar moeilijk om voor een relatief laag bedrag artiesten te programmeren. De programmering zou mede daardoor heel mager zijn geweest zonder de muziekprogrammering. De acts die tijdens het RIGHTABOUTNOW Festival waren geprogrammeerd waren: Alida Dors, Tuck & Patti, Sabrina Starke, Zara McFarlane, Gregory Porter, Floating Points, ESKA, Rahaan, Hetain Patel, Linar Ogenia, Ayanna Witter-Johnson, Jameszoo, Kijk een Ster, Romana Vrede, Shabnam Shabazi, Maxwell Golden, DJ Lovesupreme en Juice. RIGHTABOUTNOW CONFERENTIE: NEW REALITIES: ART & IDENTITY IN MULTICULTURAL EUROPE Op 10 oktober 2012 hebben wij een internationale conferentie georganiseerd. De conferentie had als doel het benoemen en analyseren van de verschillende inter- en multiculturele kunstuitingen in het Europese kunstenlandschap. De conferentie belichtte onderwerpen als identiteit, multicultureel Europa, cultuurbeleid, diversiteit in de kunsten en de daarmee gepaard gaande multidisciplinaire makers. Onderwerpen die voor ons de realiteit van de dag zijn maar die door beleidsmakers worden weggezet als non-issues. Door deze conferentie te organiseren hopen we een dialoog te kunnen starten over culturele diversiteit op internationaal niveau. Wij hadden een programma voor ogen waarmee wij een
8
keur aan partners, deelnemers, makers en artiesten uit het binnen- en buitenland het woord wilden geven om behoeftes en belangen kenbaar te maken en de successen van het nieuwe Europa, het multiculturele Europa, te laten zien. Maar de gevolgen van het huidige cultuurbeleid, waaronder onze reorganisatie, dwongen ons tot andere keuzes en we hebben het programma geconcentreerd op één dag in plaats van drie dagen. JEFFREY SPALBURG (THUUS) – PREMIÈRE 13 DECEMBER 2012 MC THEATER In 2012 ontwikkelde Jeffrey Spalburg bij MC zijn derde soloprogramma, Thuus, onder begeleiding van Maarten van Hinte en met muzikale ondersteuning van Wiboud Burkens. Jeffrey begon als acteur bij Made in da Shade en heeft altijd een fascinatie gehad voor stand-up comedy. In eerste instantie schreef hij voor anderen (o.a. Najib Amhali, Jörgen Raymann), maar bracht onder de vleugels van MC zijn passies voor theater en comedy bij elkaar. Hij heeft inmiddels een eigen, herkenbare stijl en bouwt gestaag aan een eigen publiek. Vergeleken met zijn eerste twee programma’s, Brommers Kiek’n en Spiekerboks, is Thuus persoonlijker. Niet alleen grappig, maar ook kwetsbaar: een man die tussen de dood van zijn vader en de geboorte van zijn zoontje op zoek gaat naar wat zijn werkelijke ‘thuus’ nu is. Thuus toerde vanaf voorjaar 2012 in het kleinkunst-try-outcircuit. De première vond plaats op 13 december in het MC Theater. De voorstelling toert momenteel door heel Nederland. HOLLANDSE NIEUWE TONEELSCHRIJFCURSUS EN READINGS – DECEMBER 2012 Op 24 september startte de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfcursus onder leiding van Thomas Verbogt, met gastdocenten Nirav Christophe, Ger Beukenkamp en Maarten van Hinte. Op 13, 14 en 15 december hadden we voor het eerst openbare (in plaats van de normaal besloten) readings van de stukken uit de cursus. Dit deden we omdat er geen Hollandse Nieuwe Festival in 2013 gepland kon worden vanwege budgettaire beperkingen. De openbare readings hebben heel goed gewerkt en trokken alle dagen volle zalen met een enthousiast en zeer betrokken publiek. Deelnemers aan de Hollandse Nieuwe Toneelschrijfcursus en readings waren: Kenneth Aidoo, Leonike Baerwaldt, Nellie Bakboord, Michelle de Bruijn, Desiree Deitmers, Hakima Elouarti, Eva van Heijningen, Mireille Kroonenberg, Anita Plowell, Stuart Rahan, Bianca Samethini, Katelijn Udo de Haes, Cheryl Vliet en Sophie Zijlstra WERKTITELS Elk kwartaal krijgt een theatermaker lab/maaktijd om aan een project of een onderzoek naar eigen keuze te werken. De makers krijgen als het ware voor drie weken lang de sleutel overhandigd van een van onze theaterzalen. De ruimte wordt als het ware als locatiestudio gebruikt. Vervolgens komen daar twee werkpresentaties uit. Deze presentaties worden gemaakt onder de titel genaamd MC Werktitels; SamSam van Mike van Wetten (februari 2012) Met zijn voorstelling Samsara had Mike van Wetten op het Hollandse Nieuwe Festival 12 een vorm gevonden die absurd, maar tegelijkertijd ook realistisch is. Hij kruipt dicht op de huid en in het hoofd van zijn personages. In Samsam ging hij verder met het onderzoeken van deze signatuur. Maar waar Samsara over een jongen alleen op zijn kamer ging, gaat Samsam over
9
twee mensen met elkaar in een kamer. De voorstelling onderzoekt de stille verlangens, dromen en irritaties van een man en een vrouw in een poging twee totaal verschillende werelden samen te laten komen in naam der liefde. Startend vanuit filmische beelden, stilte en mis-en-scène ging Mike van Wetten samen met Nita Kersten op zoek naar beweging, tekst en toenadering. Onder begeleiding van Mike van Alfen mondde dit onderzoek uit in een spannende studie naar stil spel, lichaamstaal en ruimtegebruik. De presentatie bevatte absurditeit, ambiguïteit en schrijnende situaties, waarbij onvervuld verlangen de inhoudelijke rode draad was. MC Makerslab (in samenwerking met Theater Na de Dam) (mei 2012) Aansluitend op de nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam vindt Theater Na de Dam plaats: een theaterprogramma bestaande uit meerdere voorstellingen in verschillende theaters en op verschillende locaties rondom de Dam (en in de toekomst gelukkig in meer Nederlandse steden). De makers van het MC Lab hebben in het kader van Theater Na de Dam een MC Tori gemaakt vanuit de verhalen die er in hun familie bestaan met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog. Zij hebben die achtergrond vertaald vanuit hun eigen discipline en achtergrond. Het resultaat is een mix van dans, verhalen, zang en beeld over dat wat hen bindt met de jaren ’40-’45. Vallen van Ellik Bargai (juni 2012) Initiator van deze werktitel was Ellik Bargai, maar het was bedoeld als onderzoeksproject van het MC Makerslab. Echter niet iedereen was beschikbaar voor dit project. Uiteindelijk namen naast Ellik ook nog Wandana Biekram, Lenne Koning, Macarena Loma Yevenes, Linar Ogenia en Mike van Wetten aan dit onderzoek deel. Ze wilden als groep het collectieve makerschap onderzoeken. Zowel in vorm als in inhoud lieten zij zich inspireren door het verschijnsel ‘vallen’. Daarbij hielden zij zich onder andere bezig met de vraag: ‘Wat is groter: de angst voor het springen of de angst voor het vallen?’ De zes droegen allemaal materiaal aan. Dit had een sterk fysiek karakter met vaart, absurde humor maar ook met poëtische momenten. Er werd bewust ruimte gelaten voor toeval en improvisatie. Een keuze die voortkwam uit het inhoudelijke gegeven van de overgave aan het onbekende, dat verbonden is aan ‘het vallen’. De begeleiding en eindregie waren in handen van Mike van Alfen. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de presentatie in september ook enkele malen op het Amsterdams Fringe Festival te tonen, maar door ziekte en beschikbaarheidsproblemen werd deze vervangen door presentaties van Tweezaamheid van MC-artist-in-residence Linar Ogenia. Hora Final (december 2012) Hora Final was de laatste Werktitel van 2012. Het project was een onderdeel van het internationale samenwerkingsproject met Companhia de Teatro Heliópolis uit São Paulo in Brazilië. Voor dit project brachten we vijf Braziliaanse performers tussen de 19 en 27 jaar met wie we in november in workshopverband in São Paulo hadden gewerkt samen met een groep van vijf Nederlandse leeftijdsgenoten die we via audities hebben geselecteerd. Het inhoudelijke kader was afgeleid van het format dat we al eerder met veel succes hadden gehanteerd voor de gelijkaardige samenwerking met Theatre Royal Stratford East (Londen) en KCnOna (Mechelen) in 2009, getiteld Final Hour: “Als je nog één uur te leven hebt, wat wil je
10
elkaar en het publiek dan nog vertellen, of laten zien? Welke doelen wil je dan nog bereiken of welke geheime liefdesverklaringen leg je af? Wat laat je achter en waar droom je van?” Taal was de grootste uitdaging in de korte tijd die er tot onze beschikking stond. Vooral om de Nederlanders en Brazilianen samen te laten werken. Er was bovendien op voorhand geen tijd geweest om de Nederlandse deelnemers met onze methodiek te laten kennismaken, zoals dat wel het geval was met de Braziliaanse, door ons bezoek eerder in het jaar met de voorstelling PUSH/VAI. Gelukkig waren muziek en internet (met name YouTube) een effectief middel om de chemie alsnog tot stand te brengen. Het werd hierdoor weer eens duidelijk dat jongeren uit grote steden over de hele wereld altijd een manier vinden om met elkaar te kunnen communiceren en elkaar kunnen begrijpen door referenties te delen, zelfs als ze niet dezelfde taal spreken. Vanwege de taalbarrière werd er gekozen voor een voornamelijk fysieke, muzikale en beeldende speelstijl. Daardoor werd de in het Portugees gebruikte tekst geen obstakel om de presentatie te kunnen meebeleven. De tien deelnemers vertelden hun verhalen in een mix van theater, dans, muziek, capoeira, rap en martial arts. De presentaties werden omlijst met een korte uitleg en beelden van de uitwisseling. Beide presentaties werden zeer goed bezocht en ontvangen. Het wederzijdse enthousiasme over de samenwerking gaat leiden tot een vervolg. Allereerst staat een volgende stap in de ontwikkeling en presentatie van Hora Final en nieuwe workshops in São Paulo in het najaar van 2013 op het programma, maar ook voor daarna is er de wens uitgesproken om samen door te gaan. De spelers waren: Donizete Bomfim Dos, Klaviany Oliveira Costa, Anderson da Silva, Daniel Fernandes da Silva, Jessica Alexandre da Silva, Sharona Martowirono, Shanti Manoharan, Max Clement, Genelva Krind en Christopher van der Meer. ARTIST-IN-RESIDENCE (A.I.R.) Linar Ogenia Linar was onze artist-in-residence in 2012. Het bijzondere aan Linar is de samensmelting binnen zijn bewegingsvocabulaire van martial arts, de mimetechniek van Etienne Decroux, breakdance en salsa. Deze stijlen vermengen zich organisch, waarbij soms de ene en dan weer de andere de overhand heeft. Daarnaast klinkt in zijn werk door dat hij een liefhebber van Japanse anime en een fervent gamer is. Dat uit zich in materiaal waarbij het trial & error-principe en de herhaling regelmatig terugkomen. Hij maakt graag gebruik van meerdere werelden/realiteiten. Maarten van Hinte noemde het zelfs een game dramaturgie. Linar maakte in 2012 de etude Tweezaamheid en de voorstelling Untrue over de gapende leegte na een op de klippen gelopen relatie. MC MAKERSLAB De makers van het MC Makerslab werken op de vloer onder begeleiding van een ‘master’ uit het veld. Ter voorbereiding van de workshop werken wij met de makers aan tafel, door een lezing te geven over de ‘master’ en hem/haar in de juiste context te presenteren (reflectie). En ten slotte werken de makers samen ‘onderzoekend’, door voorstellingen te bezoeken en te bespreken. Er zijn drie soorten deelnemers: afgestudeerde podiumkunstenaars die zich willen bekwamen in het vak ‘theatermaken’, autodidacte podiumkunstenaars die zich willen verdiepen in dit vak, en ‘aanverwante’ professionals die zich middels deze training willen verdiepen in het artistieke en
11
praktische aspect van het theatermaken. De ‘masters’ in 2012 waren Mieke Wolters en Stefano Taiuti. Deelnemers hieraan waren: Senna Gourdou, Monique van der Werff, Aisa Winter, Lenne Koning, Wandana Biekram, Ellik Bargai, Linar Ogenia, Macarena Loma Yevenes, Hanneke Kuijpers, Donna Muller en Quinsy Gario. MC TORI’S In hun intimiteit en oprechtheid zijn de MC Tori’s, informele theatrale jamsessies rond een maker of performer, een heel goed voorbeeld van wat MC is: een vrijplaats voor nieuwe stemmen en een ontmoetingsplek. De MC Tori’s blijken een eigen publiek te genereren dat een trouwe MCachterban creëert. We hebben wederom dit jaar met veel succes prachtige middagen gedeeld. Op elke Torimiddag is er een vaste host, Jeffrey Spalburg, als constante factor. Jeffrey is niet alleen de host van de MC Tori, maar hij doet in elke Tori ook een theatrale column naar aanleiding van het thema van de maker. Dit waren de makers, performers of andere creatieven van de MC Tori van 2012: 5 februari
Bas van Rijnsoever (Nieuwe Helden)
4 maart
Raymi Sambo
1 april
Saul van Stapele
4 mei
Makers van het MC Makerslab (coproductie met Theater Na de Dam)
3 juni
Hakim Traïdia (gecanceld)
2 september
i.s.m. Manuscripta
7 oktober
Alida Neslo
4 november
Hesdy Lonwijk
4 december
Niels Nieuborg (om persoonlijke redenen gecanceld)
In mei 2012 werd in de Stadsschouwburg Amsterdam de eerste TORI XL georganiseerd, waarin een multidisciplinaire ode werd gegeven aan leven en werk van Nina Simone door verschillende kunstenaars.
1.2 MC PROGRAMMERING MC programmeert multidisciplinair in haar theater: een mix van live muziek, exposities, clubavonden met dj’s en toneelvoorstellingen. Programmering is een directe voedingsbron voor MC, essentieel voor het binnenhalen van talent en het trekken van een groter publiek. Via programmering profileert het MC Theater zich als belangrijk cultureel brandpunt voor de stad. Naast projecten die in eigen huis ontwikkeld en gemaakt zijn en die al een heel breed scala van genres en stijlen opleverden, hebben we events en festivals aangegrepen om te laten zien hoe onze theaterprogrammering eruit zou moeten zien. De muziekprogrammering heeft ten opzichte van 2011 een grote vlucht genomen en is van groot belang voor de exploitatie van MC. De visie achter de programmering gaat aan één kant uit vanuit de ruimte die we bieden aan nieuw nationaal en internationaal talent en biedt aan
12
de andere kant het podium aan meesters en voorbeelden. MC staat voor emerging artists en masters, zowel nationaal als internationaal, en zowel de reguliere gigs in verschillende settings (theaterzaal, grote studio, foyer, toko en kleine studio), als de muziekprogrammering die deel uitmaakte van festivals (RIGHTABOUTNOW, Afrovibes, ADE) en eigen series, zoals Electric Avenue en de Studio Sessions. MC heeft in 2012 gebouwd aan een duidelijk profiel, met een eigen smoel en signatuur, waarbij ‘zwarte’ kwaliteitsmuziek het uitgangspunt is met een focus op soul, funk, hiphop, world, electronica, blues, afrobeat en beats. Hiermee bouwt MC gestaag aan een eigen publiek, een unieke positie in het muzikale landschap van Amsterdam, en internationaal. Vaak wordt gezocht naar de cross-over met andere disciplines, de link met theater, de achtergrond van de muzikant/maker, de verdieping in en het verhaal achter de muziek. Dit is wat MC onderscheidt in zijn muzikale programmering ten opzichte van andere podia in de stad. In 2013 zal dit beleid worden gecontinueerd en wordt er ook actief gezocht naar samenwerkingspartners, waaronder Top Notch, Subbacultcha, Mojo en Paradiso, om zo een breder draagvlak te creëren in de verschillende scenes en ze beter te bedienen. Verder zal worden ingezet op verbreding van het programma om zo vanuit het ‘eigen’ publiek geleidelijk een bredere doelgroep en positie in de markt te verwerven.
1.3 SAMENWERKINGEN IN NEDERLAND Voor MC is het essentieel om zichzelf in een andere context te plaatsen door middel van uitwisseling en samenwerking met andere organisaties. TONEEL – Bye Bye Banda Bou, geschreven door Esmee Pietersz-Ronde, was een Hollandse Nieuwe Festivalproductie, die veel succes had en daarom door Theater Bellevue is gevraagd voor een reeks lunchvoorstellingen. Spelers waren Farida van den Stoom, Ignaro Petronilia en Isabel Berenos. De regie was in handen van Peter Eversteijn. Daarna heeft de productie ook met succes op het Black Magic Woman Festival in het Bijlmer Parktheater gestaan. – MC TORI XL in de Stadsschouwburg Amsterdam. MC’s Tori ging voor het eerst ‘on tour’ en wel als bijzondere XL-versie in de Stadsschouwburg Amsterdam. Het werd uiteindelijk een multidisciplinaire ode aan leven en werk van Nina Simone. Deelnemers waren o.a. Jeffrey Spalburg (host), Pete Philly, Jetty Mathurin, Lemn Sissay, Mar, Pien Feith, ZO! Gospel Choir onder leiding van Berget Lewis en ft. Shirma Rouse, Alida Dors, Ronald Snijders, Hans Dagelet, Sabrina Starke, Liesbeth Peroti, Aisa Winter, Gery Mendes, Alvin Lewis, DJ LOVESUPREME, Dionne Verwey, DJ Mad10, DJ A Hunter, Karsu Dönmez en Joya Mooi. – Hardliners van White Rabbit. White Rabbit Theater is één van de huisgezelschappen van het MC Theater en staat onder artistiek leiderschap van Monique van der Werff. In coproductie met MC bracht ze de voorstelling Hardliners uit, de tweede voorstelling van White Rabbit. Het idee van de voorstelling kwam voort uit Moniques fascinatie voor jonge extremisten. Ze stelde zich de vraag: ‘Wat motiveert je om extremist te worden? Wat bezielt mensen om te willen doden of sterven voor hun ideaal?’ In de
13
aanloop naar de repetities heeft ze drie informele avonden georganiseerd, de Hardliner Cafés, waar ze aan de hand van tekstfragmenten en themagesprekken met het publiek vooronderzoek deed voor de voorstelling. Het publiek betrekken bij het ontwikkelen van een voorstelling is een belangrijk onderdeel van White Rabbits werkwijze. De voorstelling is samen met acteurs/makers Koen Kreulen en Khadija Massaoudi gemaakt, onder regie/begeleiding van Monique van Hinte. Hardliners ging in september 2012 in première en toerde tot en met december. Hardliners is veel gespeeld en goed ontvangen. De thematiek maakte vooral bij een jong publiek verrassend veel los. – MC meets Koos (in samenwerking met Mugmetdegoudentand). In samenwerking met Mugmetdegoudentand heeft MC een masterclass georganiseerd met de legendarische modeontwerper Koos van den Akker. De inmiddels Amerikaanse Koos van den Akker (73) zat in 2012 al 50 jaar in het vak. Hij werd wereldberoemd met de truien die hij maakte voor comedian Bill Cosby. Diens personage Heathcliff ‘Cliff’ Huxtable droeg ze in The Bill Cosby Show. Grote successen (hij werkte voor o.a. Liz Taylor, Anthony Quinn, Ringo Starr, Cher, Bette Midler, QVC-tv), afgewisseld met diepe dalen (verkoop bedrijf, overlijden van zijn partner en vrijwel de hele vriendenkring in de jaren negentig aan aids). Koos, still alive and kicking, werkt nog elke dag van ’s ochtends 6 tot ’s avonds 6 aan zijn one-of-a-kind-pieces in zijn atelier in het Fashion District van New York. Marcel Musters, die al jaren een aantal maanden per jaar in New York woont, raakte bevriend met de eigenzinnige ontwerper. Mugmetdegoudentand haalde Koos, zijn vriend en personal assistant Dominic Sowinski en zijn workroom naar Nederland. LITERATUUR – Manuscripta Manuscripta is de feestelijke opening van het boekenseizoen. In het eerste weekend van september presenteren meer dan honderd Nederlandse uitgevers de nieuwe titels van het komende seizoen. Er zijn boekpresentaties, podiumoptredens, interviews met bekende en debuterende auteurs, signeersessies, literaire strips, exclusieve previews van boekverfilmingen en bijzondere buitenacts. MC organiseert in samenwerking met Manuscripta de eerste MC Tori van het theaterseizoen. 2 september 2012 was alweer de vierde samenwerking met Manuscripta, deze keer onder leiding van Lou Niestadt. ONDERWIJS – Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) MC’s dramaturge Katja Hieminga is sinds 2008 als onderzoeker betrokken bij het lectoraat Kunst- en Cultuureducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Onderwerp van dit onderzoek is ‘Culturele diversiteit en de opleiding Theaterdocent’. MC vormt het voorbeeld van een theaterpraktijk waarbinnen culturele diversiteit onder makers, personeel en bezoekers een vanzelfsprekendheid is. MC’s visie, werkwijze en manier van communiceren fungeren als spiegel en inspiratie voor een interculturele theateropleiding en praktijk. MC is hiermee een onmisbare voedingsbodem voor het onderzoek en is de samenwerking tussen de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en MC intensiever geworden. Concrete samenwerking wordt beoogd op het gebied van onder andere stages en (gast)docentschap. – Lang Zullen Wij Leven van TG Slapelozen in september 2012
14
MC heeft in samenwerking met de AHK (Theaterdocentopleiding) en TG Slapelozen een productie gemaakt met de community van het stadsdeel Westerpark en studenten van de AHK. – Komen en Gaan (Jan Langendijk/Mimeopleiding) in november 2012 Naast de samenwerking met de opleiding Theaterdocent van de AHK was er ook een samenwerking met de Mimeopleiding van dezelfde hogeschool. Het idee is afkomstig van mimer en theatermaker Jan Langendijk. Komen en Gaan is de theatrale ontmoeting van een groep ouderen, grotendeels van Surinaamse afkomst, wonende op het Westerdokseiland, met een groep studenten van de Amsterdamse Theaterschool. Jan woont op Westerdokseiland en doceert aan de Mimeopleiding. Beide groepen wonen in dezelfde stad, maar in totaal verschillende werelden. De studenten staan aan het begin van hun werkzame leven, terwijl de ouderen dit al achter zich hebben gelaten. De voorstelling was een combinatie van de verhalen van ouderen over hun leven en de zoekende fysieke aanwezigheid van de jonge mimers. De ouderen waren tijdens hun relaas gefilmd en tijdens de voorstelling geprojecteerd als bewegende en pratende portretten. Bijzondere verhalen naast de onbevangen, zoekende aanwezigheid van de mimers. Maar het meest ontroerend was het moment dat de twee groepen op de vloer echt samen kwamen. FILM – Cinekid Cinekid is het internationale film-, televisie- en mediafestival voor de jeugd van 4 tot 16 jaar dat ieder jaar in de herfstvakantie plaatsvindt. Het MC Theater is reeds een aantal jaar hosting venue voor het Cinekid for Professionals-programma (expertmeetings, seminars, masterclasses). Aangezien er ieder jaar makers uit MC’s netwerk betrokken waren bij het Cinekid for Professionals-programma (als deelnemer dan wel als ‘master’), hebben MC en Cinekid besloten vanaf 2012 de samenwerking te intensiveren. DIVERSEN MC was host en partner van het grote Amsterdamse Theaterfeest dat op 14 mei in samenwerking met Toneelgroep Amsterdam, Stadsschouwburg Amsterdam, Orkater, de Toneelmakerij, Bellevue en Frascati georganiseerd werd. Dit jaar hebben meerdere theaters (groepen) zich bij het collectief aangesloten. Het feest was bedoeld om de werknemers van de organisaties en de vaste artiesten die daar werken, wat beter te leren kennen.
1.4 INTERNATIONALE SAMENWERKINGEN Het doel van MC’s internationaliseringsbeleid is het opzetten van langdurige, multidisciplinaire uitwisselingen van makers, voorstellingen, kennis en ervaring. Samenwerkingspartners zijn onder andere: - Contact Theatre in Manchester (UK) Dit betreft een intensieve samenwerking voor het Flying Solo Festival, dat zowel een Engelse als een Nederlandse editie kent. In 2012 heeft MC op het Flying Solo Festival twee makers van het Contact Theatre geprogrammeerd, en heeft een Nederlandse maker, Dionne Verwey, zich in
15
Manchester kunnen presenteren met de door haar ontwikkelde solo ‘Man’. Het stuk was in een korte versie al zo goed dat ze er de Top Naeff Prijs voor kreeg, en bovendien is het genomineerd voor de AHK Eindwerkprijs (uitslag eind maart 2013). –
Théâtre de la Mer (Frankrijk)
Met het Théâtre de la Mer hebben we gewerkt aan een project dat in 2013 in Marseille voor de culturele hoofdstad wordt ontwikkeld. Théâtre de la Mer is een theatergezelschap/community arts-centrum gevestigd in het multiculturele Marseille in Frankrijk. MC is een meerjarige samenwerking met Théâtre de la Mer en het Daba Teatr (Casablanca) aangegaan, bestaande uit een MC Exchange en diverse workshoptrajecten, eindigend in een eerste voorstelling in Marseille in 2013, het jaar dat Marseille culturele hoofdstad van Europa is. –
Teatro Heliopolis/SESC (Brazilië)
In São Paulo (Brazilië) zijn we een samenwerking aangegaan met Teatro Heliópolis en het SESC, respectievelijk voor een nieuw stuk met jongeren uit de Favela en het spelen van de voorstelling PUSH/VAI. Het theatergezelschap Teatro Heliópolis uit São Paulo maakt voorstellingen en biedt theaterworkshoptrajecten aan aan jongeren. De insteek van Teatro Heliópolis is het maken van theater met en voor mensen vanuit verschillende culturele achtergronden en sociale lagen waarbinnen hun eigen verhalen centraal staan. De voorstelling Hora Final heeft zowel in São Paulo als in Amsterdam gespeeld. – Afrovibes Festival (Zuid-Afrika/Nederland) – UK Arts (Londen, UK). Three Furies is een project dat Engelse poet/performer Zena Edwards in opdracht van het Afrovibes Festival en UK Arts heeft ontwikkeld en dat wij samen met hen hebben geproduceerd. Ons aandeel bestond op haar verzoek met name uit het inhoudelijk begeleiden van Zena en het aandragen van een Nederlandse deelneemster aan het project. Dat werden er uiteindelijk twee: Clara Opoku (aka CIA), die samen met Zena en met de Zuid-Afrikaanse dichteres met M’bali Vilakazi de teksten schreef en in de voorstelling voordroeg, en Sharon Jane Dompig, filmer/ fotograaf, die prachtig beeldmateriaal voor in de voorstelling schoot. Three Furies werd op 13 april gepresenteerd in MC. Daarna is het op uitnodiging van UK Arts ook vier keer in Engeland gespeeld en er is een bijzondere filmregistratie van de performance gemaakt. Die registratie is in het najaar getoond in Nederland en in Engeland op alle edities van het Afrovibes Festival. Naar aanleiding van de presentatie in MC wilde UK Arts de hele productie laten toeren, maar daar hebben ze uiteindelijk niet voldoende financiering voor gevonden. –
Stage Toto Kisaku (Kinshasa, Congo)
Theatermaker, acteur, regisseur en theaterdirecteur Toto Kisaku uit Kinshasa, Democratische Republiek Congo (RDC), heeft zes weken bij MC doorgebracht in het kader van het Enriching Cultures-programma. Hij had in het voorjaar van 2011 contact met ons gezocht naar aanleiding van een voorstelling die hij bij ons gezien had. In januari 2012 liet hij weten dat hij een aanvraag wilde indienen voor de pilot van het Enriching Cultures-programma om een paar weken lang bij MC een kijkje in de keuken te komen nemen. Zijn verzoek was enerzijds artistiek: hij wilde inzicht krijgen in onze manier van theatermaken. Anderzijds wilde hij van dichtbij zien hoe wij het theater ‘runnen’. Hoe we programmeren, presenteren en communiceren om het publiek te krijgen dat hij simpelweg nergens anders in Nederland in het theater tegenkwam. Zijn aanvraag is als pilot voor het programma gekozen. Hij vond dit het meest leerzame verblijf dat hij tot nu toe in het buitenland heeft gehad. Voor ons was het bijzonder om te zien dat hij als grootstedelijk theatermaker in Kinshasa voor dezelfde soort dilemma’s en keuzes komt te staan
16
als wij, en er voor een deel ook dezelfde inspiratiebronnen op nahoudt, en in zijn denken over zijn vak en zijn podium eenzelfde ontwikkeling doormaakt. Daar komt bij dat hij de Nederlandse podiumkunsten midden in een zware crisis trof, waar wij ook onder te lijden hadden. Dat leverde hele interessante gesprekken met Toto op. Hij werkt in een context waarbij niets gegeven wordt. Zijn strategieën wat dat betreft zijn voor ons in de nieuwe Nederlandse context heel leerzaam. We hebben nu goed contact met zowel Toto en zijn k-mu theatre. Hij is in oktober terug geweest voor onze conferentie en heeft ons uitgenodigd om in 2013 naar Kinshasa te komen om zijn praktijk te beleven en om een verdere samenwerking op te zetten met het k-mu theatre.
1.5 EXPOSITIES Sinds jaar en dag werken wij nauw samen met verschillende vormgevers, beeldend kunstenaars en fotografen in onze theaterprojecten. Tot nu toe was dat vooral zichtbaar in onze producties, ons publiciteitsmateriaal en op onze website. Nu kunnen we er ook ‘live’ aandacht aan besteden. We gebruiken de tentoonstellingsruimte in MC op verschillende manieren. Daar hebben we bijvoorbeeld in het afgelopen jaar ruimte geboden aan fotograaf Jean van Lingen: niet alleen artistiek maar ook historisch een belangrijke tentoonstelling die we in samenwerking met het TIN hebben opgezet. We hebben ook werk van jonge kunstenaars getoond, zoals Brian Elstak, en het controversiële ‘Zwart van Roet’-project in huis gehaald, een historische en aangrijpende tentoonstelling die veel stof deed opwaaien.
1.6 EDUCATIE 2012 bleek een goed jaar voor MC Educatie. Mede door de groei van muziekeducatieprogramma’s en het organiseren van de Theateradviesdag was er meer werk dan ooit. Dit leidde ertoe dat Sophie de Vries het team (freelance) kwam versterken. In 2012 werd ook steviger ingezet op het vinden van samenwerkingspartners op het gebied van educatie. Zo zijn er projecten ontwikkeld met Studio West, Nowhere, Appelsap, het ROCvA en jINC. Hieronder een overzicht van de door MC Educatie in 2012 ontwikkelde programma’s. BH Net als vorig jaar was de verkoop van de voorstelling BH onder scholen succesvol. Ongeveer een derde van de zaalbezetting op schooldagen bestond uit scholieren. Er zijn geen workshops verkocht. Wel werd het lespakket afgenomen en ingezet op onder andere het Fons Vitae en ROCvA. Voor de studenten van ROCvA in combinatie met studenten van Lucia Marthas werden op twee avonden nagesprekken verzorgd met Marjorie Boston, Mariëlle van Sauers en een aantal van de actrices onder leiding van ondergetekende. JINC Vorig jaar hebben we geconcludeerd dat het jammer is dat MC Theater totaal geen programma heeft voor basisschoolleerlingen, en dan met name groep 7/8. Deze kids staan op de drempel naar de middelbare school (toekomstig publiek) en bovendien zijn de basisscholen, veel meer
17
dan de middelbare scholen die ons bezoeken, een afspiegeling van de stad. Theater wordt vooral bezocht door havo/vwo-scholen en cultuurprofielscholen, beide zijn overwegend ‘wit’. De diversiteit van basisscholen is veel groter, omdat ze simpelweg (grotendeels) een afspiegeling zijn van de wijk. Om onze directe omgeving (West/Nieuw West) binnen te krijgen in ons theater vonden we het dan ook belangrijk een traject voor basisscholen op te zetten. In plaats van het wiel opnieuw uit te vinden en in korte tijd te proberen een netwerk van scholen op te bouwen, werd besloten om contact te leggen met jINC. Deze organisatie werkt met heel veel scholen uit Amsterdam en organiseert bedrijfsbezoeken voor basisschoolleerlingen, waarbij ze 2,5 uur moeten ‘meewerken’ in het bedrijf. Speciaal voor deze doelgroep is er een workshop ontwikkeld waarbij de kinderen na een rondleiding door het gebouw een opdracht krijgen vanuit verschillende ‘afdelingen’ van het MC Theater. Zo moeten ze een postercampagne bij een voorstelling maken vanuit de afdeling Communicatie & Marketing (en het plan aan hen pitchen!), en een scène maken van het Artistiek Team (er werd gewerkt met onder andere Nina Simone als bron). De workshop viel in zeer goede aarde bij jINC. Voor volgend jaar is besloten om iedere maand één workshop voor een basisschool uit de buurt te doen. De eerste drie staan reeds gepland. BASISWORKSHOPS Ook dit jaar werd de – mede door MC ontwikkelde – basisworkshop aangeboden door Theater Educatie Amsterdam. NINA SIMONE (A)LIVE Lespakket & workshops Er is een lespakket ontwikkeld bij de voorstelling Nina Simone (A)Live. Dit lespakket kon ingezet worden bij de vakken: Nederlands, Muziek, Maatschappijleer, Drama/Theater en CKV. De voorstelling was aanvankelijk (tijdens de eerste speelperiode) niet zo populair onder de scholen. Een aantal scholen gaf aan dat ze vermoedden dat de voorstelling vrij ver van de belevingswereld van hun leerlingen af zou liggen. Toen er echter een buzz rondom de voorstelling ontstond, raakten de cultuurcoördinatoren toch geïnteresseerd, werd de vraag naar het lespakket groter (het doel van het lespakket is aansluiting vinden bij de belevingswereld van de leerling) en stroomden de reserveringen binnen. Bij de tweede speelreeks was de bezettingsgraad met scholieren op schoolavonden rond de 40% (dus meer dan de 33% die we normaliter als norm aanhouden). Aan de leerlingen van het Sint Vituscollege hebben we een workshop gegeven voorafgaand aan het voorstellingsbezoek. Insteek was het volgende: Een diva? Een politieke activiste? Doctorandus? Moeder? Klassiek musicus? Jazzzangeres? Lastpak? Al deze ‘labels’ zou je op Nina kunnen plakken. Zelf weigerde ze echter gedurende haar leven om zichzelf of haar muziek te labelen. Nina wilde niet in een hokje geplaatst worden. MC liet zich door deze eigenschap van Nina inspireren bij het maken van de voorstelling Nina Simone (A)Live: het niet willen conformeren aan het hokje waar mensen je in willen stoppen, maar meerdere mensen tegelijk kunnen en willen zijn. Hoe tegenstrijdig dat ook is. Het claimen van
18
het recht om te zijn wie je bent. Welke labels geven mensen jou? Hoe zou jij jezelf labelen? Of ben jij als Nina en weiger je jezelf in een hokje te laten stoppen! Het ‘labelen’ bleek een succesvolle en verdiepende insteek. Bij toekomstige herneming(en) zal dit format ook weer worden aangeboden. VAI Samen met het SESC en Municipal Council for Childhood Brazil is een educatieproject rondom de voorstelling PUSH (VAI) ontwikkeld. Het thema van de voorstelling, huiselijk geweld, seksueel misbruik, maar ook empowerment, sloot aan bij de missie van met name laatstgenoemde organisatie. THEATERADVIESDAG De Theateradviesdag vond dit jaar plaats in het MC Theater en er is een programma gemaakt rondom een quote van Mark Mieras: ‘Waarom theater een hoofdzaak is.’ Gedurende de dag hebben we de impact van theatereducatie op de ontwikkeling van de hersenen van jongeren onder de loep genomen en van daaruit een pleidooi gehouden voor een centralere plek van theater(educatie) in het curriculum van scholen. De dag werd geopend door keynote spreker Mark Mieras, gevolgd door diverse performances en workshops van Elvira Stein (Cultuurcampus), Karlijn Benthem (DOX/HauTheater), Alexander Kauffman (Barlaeus) en Deny de Jong (Offspring). Uit de evaluatie bleek dat de deelnermers de inhoud en de organisatie van de dag als zeer succesvol hebben ervaren. MC TAKES OVER In 2012 waren we met het St Nicolaaslyceum in gesprek over een ‘MC takes over’ (in navolging van projecten op het Barlaeus Gymnasium en het Calandlyceum). Uiteindelijk is er een samenwerking gepland voor medio mei/juni 2013. Het project moet nog concreet worden ingevuld. ROCVA December 2011 besloot MC contact te leggen met het ROCvA (Art & Entertainment College). We waren geïnteresseerd in wat deze school deed en zagen bovendien regelmatig studenten van de opleiding bij ons in huis tijdens voorstellingen en events. Hieruit is een initiatief voor het van de grond krijgen van een nieuwe opleiding voort gekomen: ‘Performing Business’: een Associate Degree ter bevordering van het ondernemerschap in de podiumkunsten. Deze opleiding zal mogelijk onder de parapluconstructie van de nog op te richten ‘Centra voor Innovatief Vakmanschap’ komen. Voor deze constructie is een aanvraag gedaan bij Platform Betatechniek. Deze aanvraag is niet gehonoreerd. Wel heeft de gemeente Amsterdam (EZ/ PRES/DMO) een startkapitaal toegezegd. To be continued… MUZIEKEDUCATIE Het
afgelopen
jaar
hebben
we
een
start
gemaakt
met
het
ontwikkelen
van
muziekeducatieprogramma’s rondom muziekacts in het MC Theater. Zo was er de lecture van Cody Chesnutt (in coproductie met Studio West), waren er meerdere edities van ‘Op de bank met…’, onder andere met Gilles Peterson (in coproductie met Appelsap en Nowhere) en de Nina
19
Simone Beat Battle (in coproductie met Studio West). Voor de Beat Battle heeft MC meerdere sponsoren weten te strikken: Buma Beats, Tone Control en Ableton. Met al deze partijen willem we verder in gesprek over sponsoring voor toekomstige muziekeducatieprogramma’s. De muziekprogramma’s van 2012 waren alle vol. Dit pleit voor meer programma’s in 2013. Net zoals in 2012 zet MC in op zo veel mogelijk samenwerkingen met andere partijen om de kosten te drukken en tegelijkertijd de impact te vergroten (andere partijen mobiliseren ook hun achterban weer, dus de doelgroep voor zowel het educatieprogramma als het concert wordt breder). VERHUUR In 2012 heeft MC meerdere educatieprogramma’s gefaciliteerd voor partijen die ruimtes huurden in ons gebouw. Zo vonden onder andere de finales van VERS (School der Poëzie) en de Red Bull Music Academy plaats in het MC Theater.
20
1.7 COMMUNICATIE & MARKETING 2012 was een belangrijk jaar voor de communicatie & marketing van MC. Naast de eigen producties en festivals van MC heeft de programmering van muziek en theater in het MC Theater een hoge vlucht genomen. Dit vergde een nieuwe aanpak voor het communicatieteam van MC. Voorheen werd er in de communicatie- en marketingaanpak veel gedacht vanuit het aanbod als producent, waar we zelf alle invloed op hadden. Nu hebben we als team te maken met allerlei samenwerkingspartners. Impresariaten, festivalorganisatoren en vooral ook de artiesten zelf. De toename van de programmering betekende ook dat we ons als team moesten herbezinnen op de communicatiemiddelen die we inzetten en welke doelgroepen we daarmee bereiken. Er is veel overlap in ons publiek voor het theater- en muziekaanbod, maar er werden ook behoorlijk wat acts in het MC Theater geboekt die een eigen communicatieaanpak vergen voor een specifieke subcultuur. Daarnaast is er een groot verschil in de tijdspanne van programmering van theater en muziek. Het theateraanbod wordt veelal ruim van tevoren, ten minste een half jaar, vastgelegd. In de muziekwereld werkt dat weer heel anders. Soms worden de acts bijvoorbeeld pas twee maanden van tevoren bekend. Uitbreiding van het team Doordat de druk op het team door deze veranderingen flink toenam, is in 2012 hierop een nieuwe medewerker toegevoegd aan het communicatieteam, die zich met name met de muziekprogrammering van het MC Theater bezighoudt. Daarnaast wordt het team standaard aangevuld met één of twee stagiairs. Aanpassingen in website en ticketing Door de toename en de diversiteit van het aanbod van het MC Theater werd de agenda van de website van MC steeds belangrijker. In 2012 hebben we hierin een aantal ingrijpende wijzigingen doorgevoerd waardoor het voor de bezoeker makkelijker is geworden te navigeren binnen het aanbod, de disciplines duidelijk zijn en bovendien de ticketing per act soepeler verloopt. Voor de muziekprogrammering bieden we alleen online verkoop. Voor de theaterprogrammering wordt naast online verkoop (met name bij bijvoorbeeld premières) ook nog met reserveringen gewerkt. In 2013 wil MC alleen nog online verkoop voor beide disciplines aanbieden. Daarnaast heeft MC in 2012 veel samengewerkt of meegewerkt aan pilots van resellers als Vakantieveilingen, de HEMA, Groupon, Vanavonduit.nl. MC wil hiermee een nieuw publiek bekendmaken met het MC Theater. Bundelen van aanbod In 2012 heeft MC het MC Magazine uitgegeven, waarin ze op unieke wijze via artikelen, interviews en beeldreportages het aanbod van MC onder de aandacht bracht. Het MC Magazine representeerde het artistieke profiel van MC, haar aanbod en de bezoekers. Mede door het magazine onderscheidt MC zich in de stad van andere culturele instellingen. Maar het maken van het MC Magazine (met een frequentie van 2 x per jaar) heeft een lange productietijd nodig, terwijl het programma-aanbod van het MC Theater steeds onderhevig is aan veranderingen. Daarom kan het magazine het aanbod van MC niet volledig representeren. In
21
2012 is opnieuw nagedacht over hoe we de communicatie van het aanbod moeten aanpakken. We hebben een start gemaakt met een vernieuwde geprinte maandagenda en digitale nieuwsbrief. Dit zal in 2013 gerealiseerd worden. Daarnaast heeft MC via een postercampagne in september 2012 het nieuwe muziekaanbod van het MC Theater onder de aandacht gebracht. Mixin.nl MC heeft een eigen creatief platform, mixin.nl, waarop ze via interviews, blogs en videoclips aandacht besteedt aan de creatieven van de stad, maar ook het aanbod van het MC Theater naar voren schuift. Mixin.nl heeft in 2012 40.000 bezoeken gehad. Een groot deel van deze bezoekers gaat ook naar de website mconline.nl, die op jaarbasis 150.000 bezoeken heeft gehad. Eigen producties & events Het C&M-team van MC heeft alle voorstellingen van (de makers van) het productiehuis en het eigen festival RIGHTABOUTNOW begeleid. Reprise van BH In februari ging de voorstelling BH in reprise met tien voorstellingen in het MC Theater. MC heeft deze reprise van BH aangegrepen om een nieuw publiek kennis te laten maken met het MC Theater. Zo heeft MC een grote actie opgezet met de Westerparkbuurt in samenwerking met de Staatskrant Amsterdam West. Hierin konden bewoners in de buurt met een grote korting naar het MC Theater om de voorstelling te bezoeken en kennis te maken met het MC Theater. Daarnaast zijn er resell-acties opgezet met sites als Vakantieveilingen en Vanavonduit.nl en lezersaanbiedingen met Vrouw.nl en de Linda. Nina Simone (A)Live De theatervoorstelling Nina Simone (A)Live was dé hit van 2012 voor het MC Theater. De combinatie van fenomeen Nina Simone, de cast van de voorstelling én een gedegen communicatie & marketingcampagne die we als team heel vroeg hebben kunnen inzetten, heeft ervoor gezorgd dat Nina Simone (A)Live drie weken (twee weken in mei en nog een week in oktober) voor een uitverkochte zaal in het MC Theater heeft gespeeld. De voorstelling lag erg goed in de media. Er zijn ontzettend veel aankondigingen geplaatst in verschillende bladen (glossy’s, waaronder Esta en Cosmopolitan, maar ook muziekbladen als Jazzism) en er is veel aandacht geweest op de radio en in de dagbladen. Naast de standaard communicatiemiddelen als flyers en posters heeft het team een aantal bijzondere acties ingezet: – Het MC Magazine van januari 2012 stond in het teken van Nina Simone met een reportage van Pablo Cabenda over haar leven en werk, een interview met Maarten van Hinte over Nina en de uitgangspunten voor de voorstelling en een bijzondere fotoreportage van Ruud Baan en Isis Vaandrager met de crew van Nina Simone (A)Live. – Tijdens de Uitmarkt in augustus 2011 hebben Gery Mendes, Sabrina Starke en DJ LOVESUPREME een (muzikale) preview gegeven van Nina Simone (A)Live. – MC heeft in samenwerking met de Uitgids en een early bird-actie in samenwerking met het Holland Festival bijna 200 kaarten in de voorverkoop verkocht.
22
– MC heeft Nina Simone (A)Live-sessions opgezet waarbij we verschillende artiesten hebben gevraagd een eigen versie te brengen van een nummer van Nina Simone, onder wie Pien Feith, Joya Mooi en Mar. Deze sessions zijn gefilmd door Dough’nut en verspreid via Facebook en blogs. RIGHTABOUWNOW Festival 2012 De voorstelling Nina Simone (A)Live was ook onderdeel van het RIGHTABOUTNOW Festival, waar naast voorstellingen van makers uit binnen- en buitenland ook vier dagen lang veel muziekacts stonden geprogrammeerd. De programmering van het RIGHTABOUTNOW Festival is interdisciplinair en wil zo veel mogelijk bezoekers uit verschillende scenes bij elkaar brengen. De opzet en programmering van het festival geven voor de communicatie wel een tweestrijd. Aan de ene kant promoten we een festival waarin we het publiek acts willen presenteren zonder in grenzen of hokjes te denken. Aan de andere kant is het gezien de opzet van het festival, waarin we losse kaarten voor de programmaonderdelen verkopen, wel nodig om in doelgroepen (en daarmee soms in hokjes) te denken om de voorstellingen goed te kunnen verkopen aan media en publiek. Dit heeft ook te maken met het feit dat het RIGHTABOUTNOW Festival nog niet bekend is bij een groot publiek. Het team communicatie & marketing heeft erop ingezet om in deze campagne zowel het festival in het algemeen als de losse acts te promoten via een postercampagne, een eigen website (mc-rightaboutnow.nl), een programmaboekje en een videotrailer voor het festival. RIGHTABOUTNOW conferentie 2012 MC organiseerde dit jaar voor het eerst een internationale conferentie die een geheel andere benadering nodig had dan we gewend zijn. De doelgroep van professionals is een andere dan die MC normaliter bereikt en daarbij werd er hoog ingezet op groepen uit het buitenland. Door middel van direct mailings, een Conferentie-pagina binnen de website en socialmediagroepen als Facebook, fora en LinkedIn werden deze aangesproken. Ook is er flink ingezet op het behalen van free publicity in de vakgerichte (buitenlandse) publicaties, met succesvolle plaatsingen in onder andere de Performing Arts News, en is er geadverteerd via onder meer LinkedIn. Daarbij is er een speciaal beeld ontwikkeld en verspreid op gerichte plekken als hoge- en theaterscholen. Ook heeft MC ‘influencers’ benaderd die een eigen achterban aanspraken en zijn er speciale deals aangeboden om grotere groepen binnen te halen. Zo deed een groep van het Herman Brood College de conferentie aan. Ondanks de relatief lage opkomst van buitenlandse bezoekers heeft MC veel aanzien in het buitenland verkregen, mede door de napubliciteit. Voor dit project heeft MC een freelancer ingeschakeld en heeft het communicatieteam samengewerkt met een Engelssprekende vrijwilliger. TORI XL Een paar dagen na de laatste voorstelling van Nina Simone (A)Live in het MC Theater vond de TORI XL (tribute to Nina Simone) plaats in de Stadsschouwburg Amsterdam. Voor het communicatieteam van MC was het een uitdaging om goed te communiceren wat het verschil was tussen de voorstelling Nina Simone (A)Live en de TORI XL. We hebben er daarom voor gekozen om de media-interviews en -aandacht pas na de première van de voorstelling op gang te brengen, zodat er zo min mogelijk sprake was van concurrentie met de voorstelling. Het
23
succes van de voorstelling Nina Simone (A)Live, het concept van de TORI XL en communicatie via de betrokken artiesten zorgden ervoor dat de TORI XL bijna 500 bezoekers heeft getrokken. Voorstellingen van artists-in-residence In 2012 heeft het communicatieteam de voorstellingen van de winnaars van het Hollandse Nieuwe Festival 2012 (Medi Broekman en Quinsy Gario), Linar Ogenia, Alida Dors en Jeffrey Spalburg begeleid. Hierin is MC verantwoordelijk voor de gehele communicatiestrategie van de artiest en de voorstelling. Afhankelijk van de maker, de werkwijze en/of het thema van de voorstelling proberen we zo veel mogelijk aansluiting vinden met de doelgroep van de artiest, en de maker zo veel mogelijk in de media zichtbaar te laten zijn. De campagnes pakten heel verschillend uit, afhankelijk van hoe onderscheidend of hoe groot de achterban van de maker is. Het werk van Alida Dors is bijvoorbeeld heel opvallend binnen de moderne danswereld en kreeg veel aandacht in de media. Theatermaker Quinsy Gario heeft een heel grote achterban door bijvoorbeeld zijn ‘Zwarte Piet is Racisme’-campagne. Coproducties MC is in 2012 diverse coproducties aangegaan met makers in het veld, waaronder Hardliners van Monique van der Werff, Komen en Gaan van Jan Langedijk en Lang Zullen Wij Leven van Theatergroep Slapelozen. In deze producties is MC sparringpartner voor de maker op het gebied van communicatie. MC denkt mee met de maker over een communicatieaanpak, maar de maker is zelf eindverantwoordelijk voor het artwork en de keuze van communicatiemiddelen. MC ondersteunt via haar eigen communicatiemiddelen (website, MC Magazine, Facebook) en door het bereiken van de media via haar eigen perscontacten. In het geval van Hardliners was het boekingsbureau (Grünfeld) verantwoordelijk voor de tourneepubliciteit. Eigen programmering Het communicatieteam heeft frequent overleg met de theater- en muziekprogrammeurs van MC om inzicht te krijgen in het geprogrammeerde aanbod en de bijbehorende doelgroepen. Vooral voor het muziekaanbod, waar voor MC een geheel nieuwe markt is te veroveren, zijn soms een heel specifiek doelgroepgerichte aanpak en samenwerking met een mediaplatform essentieel. In 2012 heeft MC een samenwerking opgezet met onder andere Vice Magazine, DJ Broadcast, Subbacultcha, Red Light Radio, 22 Tracks, Radio 6, Sublime FM (voorheen Arrow Jazz), Nine Licks, Dance.nl, Rush Hour en Last FM om haar aanbod onder de aandacht te brengen. Daarnaast heeft MC veel geïnvesteerd in de registraties (in foto en op video) van eigen producties en programmering. Hiermee willen we ons publiek, maar ook boekingsbureaus en artiesten laten zien wat een podium als MC te bieden heeft. MC is een nieuw podium binnen het culturele landschap van Amsterdam en wil een eigen positie claimen binnen dit landschap. Samenwerking in programmering MC heeft in 2012 samengewerkt met festivals en organisaties als Afrovibes Festival, Amsterdam Fringe Festival, Amsterdam Dance Event, Dekmantel, Liteside Festival, King Shiloh en Yard Vibes. Hierin is het communicatieteam sparringpartner voor de organisatie in de communicatie. MC neemt het aanbod mee in haar standaardcommunicatie (website, Facebook, Twitter en indien mogelijk in het MC Magazine), maar denkt ook mee over media-inzet en/of specifieke marketingacties.
24