เยาวลักษณ์ ชโลวัตร
เยาวลักษณ์ ชโลวัตร
PREFACE หากพู ด ถึ ง สิ่ ง ที่ ท� ำ ให้ ม องแล้ ว รู ้ สึ ก สบายใจ หรื อ สิ่ ง ที่ เ ป็ น จุ ด พั ก สายตา สิ่งแรกที่ใครหลายคนนึกถึงก็คงไม่พ้นสิ่งสวยงามที่มีสีเขียว แต่ หากเป็นสถานที่ก็คงเป็นสวนขนาดใหญ่ที่มีต้นไม้ล้อมรอบ แต่จะว่าไป แล้ ว ส� ำ หรั บ เราสวนสามารถไปอยู ่ ที่ ไหนก็ ได้ ขอแค่ เป็ น เพี ย งต้ น ไม้ ต ้ น เล็กๆต้นเดียวก็ถือว่าเป็นสวนส�ำหรับเราได้แล้ว ไม่จ�ำเป็นต้องเป็นสวน ขนาดใหญ่ ทั้งนี้การปลูกต้นไม้ ในขวดใสหรือเทอร์ราเรียม (Terrarium) นั้นเข้ า ท่ า เลยที เดี ย วที่ จ ะหยิ บ ยกความเป็ น ธรรมชาติ ม าไว้ ใกล้ ตัว เรา และไม่จ�ำเป็นที่ต้องมีพื้นที่ขนาดใหญ่ก็สามารถมีสวนเป็นของตัวเองได้ อีกทั้งยังมองเห็นบรรยากาศภายในสวนได้เป็นอย่างดี หนังสือ “Terrarium Step-By-Step” เล่มนี้จึงเกิดขึ้นให้กับผู้ที่สนใจ ได้ท�ำความรู้จักกับเจ้าต้นไม้ ในขวดเหล่านี้ให้ดีมากยิ่งขึ้น
CONTENTS Page 13
Step 1 : story of Terrarium
23
Step 2 : Decisions
27
Step 3 : Terrarium elements
43
Step 4 : Let's do it
8
55
Step 5 : Maintenance
63
Step 6 : Ideas Of terrarium
81
where to buy
Terrarium
Step-By-Step
terrarium
หลายคนคงเคยเห็นต้นไม้ท่ีอยู่ใน ขวดใส เคยเกิดค�ำถามในใจกันบ้างหรือ ไม่ ต้นไม้ ไปอยู่ในขวดได้อย่างไร ปลูก ต้นไม้ ในขวด ต้นไม้จะตายหรือไม่ ต้อง ปลู ก ด้ ว ยวิ ธี ไ หน วั น นี้ เ ราจะมาค้ น หา ค�ำตอบไปพร้อม ๆ กัน ไปทีละขั้นตอน
12
STEP 1 : Story of Terrarium
Terrarium
Step-By-Step
What is
terrarium สวนขวดแก้ว หรือที่เราได้ยินกันคุ้นหูกันว่า “เทอร์ราเรียม” นั้น ก็คือ สวนจิ๋วที่ถูกย่อขนาดลง มาอยู่ในภาชนะแก้วสีใส ซึ่งเจ้าสวนจิ๋วนี้ ได้จำ�ลอง ระบบนิเวศน์คล้ายป่าดิบชื้นมาไว้ในภาชนะ ทำ�ให้ ต้นไม้สามารถเติบโตได้ เหมาะกับคนที่อาศัยอยู่ใน พืน้ ทีจ่ ำ�กัด ทีอ่ ยากหยิบยกความเป็นธรรมชาติมา ไว้ในห้องของตัวเอง รวมไปถึงคนที่ไม่ค่อยมีเวลา ก็สามารถตอบโจทย์ได้ดี เพราะว่าไม่ต้องคอยมา รดน้ำ�เลย
- Dr. Nathanial Ward -
16
Terrarium History ในปี ค.ศ. 1827 ดร.นาทาเนี ย ล วอร์ ด (Dr. Nathanial Ward) นักฟิสกิ ส์ชาวอังกฤษผูห้ ลงใหล ทางด้านพฤกษาศาสตร์ ได้ศกึ ษาเกีย่ วกับผีเสือ้ กลาง คืน (Sphinx Moth) ทีก่ า� ลังออกจากไหมซึง่ ฝังอยูใ่ นดิน ชื้น เขาสังเกตเห็นว่ามีต้นเฟินเล็กๆ และหญ้าที่เติบโต ขึ้นบนดินภายในขวดโหลแบบปิด ที่ไม่เคยรดน�้าเลย เป็นเวลาถึง 4 ปี แต่ต้นไม้เหล่านี้กลับเจริญเติบโตขึ้น เรื่อย ๆ จากการค้นพบครั้งนี้ท�าให้เกิดการจัดสวน ขวดแก้ว “Terrarium” ขึ้นมาหรือที่เรียกกันอีกชื่อว่า “Wardian Case” ต่อมาภายหลังนักพฤกษาศาสตร์และผู้ช�านาญ การจัดสวนรุ่นหลังใช้วิธีเคลื่อนย้ายพืชเขตร้อนข้าม มหาสมุทร โดยใส่ไว้ ในภาชนะขวดแก้วใส และหลังจาก นัน้ ในปี ค.ศ. 1860 สมัยวิกตอเรีย สวนขวดแก้วยังถูก น�ามาตกแต่งภายในบ้าน เปรียบเสมือนสัญลักษณ์ของ ผู้ดีในขณะนั้นอีกด้วย
Terrarium
Step-By-Step
Feature of Terrarium สวนขวดแก้วแบบปิด เป็ น การปลู ก ต้ น ไม้ ไ ว้ ใ นภาชนะแบบที่ มี ฝาครอบไว้ โดยที่ภายในขวดสามารถควบคุม ความชื้ น และอุ ณ หภู มิ ไ ว้ ต้ น ไม้ ที่ จ ะปลู ก นั้ น จะเป็นต้นไม้ที่ต้องการความชุ่มชื้นพอสมควร การดูแลรักษานั้นท�าได้ง่ายมาก เปิดฝารดน�้า เดื อ นละครั้ ง ก็ พ อแล้ ว เหมาะส� า หรั บ คนที่ ไม่มีเวลา
กวางน้อยในสวนหิน
สวนขวดแก้วแบบเปิด เป็นการปลูกต้นไม้ ไว้ ในภาชนะแบบที่ไม่มี ฝาครอบไว้ คล้ายกับการปลูกในลักษณะทั่วไป ต้องคอยดูแลรดน�้าอยู่บ่อย ๆ เพราะความชื้น ระเหยออกไปได้ง่าย แต่ก็ต้องอย่ารดน�้ามาก จนเกินไป เนื่องจากภาชนะไม่มีรูระบาย ส�าหรับ ชนิดของต้นไม้จะสามารถเลือกได้มากกว่าสวน ขวดแก้วแบบปิด
แล้วสงสัยกันบ้างหรือไม่ ว่า ปลูกต้นไม้ในสวนแบบปิด ท�ำไมต้นไม้ ไม่ตาย สวนขวดแก้วแบบปิดนั้น ยังชีพตัวเองได้ด้วยระบบนิเวศน์ ที่ใช้ภาวะ ความชื้นหมุนเวียนภายในขวดแก้ว เมื่อต้นไม้คายน�้ำออกมา จะเกิดไอน�้ำ ขึ้นภายในขวดแก้ว จะเกิดการกลั่นตัวเป็นฝ้ามัว ๆ คล้ายกับหมอกที่ผิวแก้ว ด้านใน และเมื่อภายในแก้วมีความชื้นมากขึ้น หมอกก็จะกลายเป็นหยดน�้ำ เกาะผนังแก้ว และไหลกลับสู่ดินอีกครั้ง วนเวียนอยู่อย่างนี้ตลอดไป จากระบบนิเวศน์ทเี่ กิดขึน้ ภายในขวดแก้ว จะพบว่าความแปรปรวนของ บรรยากาศด้านนอกนัน้ จะไม่มผี ลต่อสภาพบรรยากาศภายในขวดแก้วเลย และต้นไม้จะสามารถเจริญเติบโตได้ดว้ ยตัวมันเอง โดยไม่ตอ้ งการรดน�ำ้ เป็น ระยะเวลานาน นีแ่ หละคือความมหัศจรรย์ของ “สวนขวดแก้ว (Terrarium)”
20
อากาศหมุนเวียน
Terrarium
Step-By-Step
22
STEP 2 : decision
Terrarium
Step-By-Step
24
ก่อนที่จะเราจะเริ่มจัดสวนขวดแก้ว ลองมาตอบค�าถามสัก 2 - 3 ข้อกันก่อน 1 จะเอาเจ้าสวนขวดแก้วนี้ไปวางไว้ตรงไหน 2 อยากจะใช้ต้นไม้ชนิดใด 3 อยากจัดสวนขวดแก้วในภาชนะรูปทรงใด
Tip - ชนิดของต้นไม้ที่จะน�ามาปลูกนั้นต้องเหมาะสมกับขนาดของภาชนะ และต�าแหน่งที่จะวางสวนขวดแก้วด้วยว่าจะได้รับปริมาณแสงมากน้องเพียงไหน เพราะแสงสว่างที่สวนขวดแก้วต้องการนั้นจะขึ้นอยู่กับชนิดของต้นไม้เป็นหลัก
Terrarium
Step-By-Step
26
STEP 3 : terrarium elements
Terrarium
Step-By-Step
28
ภาชนะ ถือเป็น
ส�าคัญเลย ภาชนะที่จะน�ามาใช้
ในการจัดสวนขวดแก้วนั้น ควรเป็นขวดแก้วสีใส จะได้เห็นชัน้ ของสวนขวดแก้วอย่างชัดเจน ภาชนะแก้ว ที่มีทรงตื้นและปากกว้างจะปลูกได้ง่ายกว่าภาชนะ ปากแคบและทรงสูง ๆ แต่ก็ถือว่าเป็นความท้าทาย อย่างหนึ่ง ก่อนน�ามาใช้ ให้นา� ภาชนะไปล้างท�าความสะอาด ให้เรียบร้อยก่อน พวกขวดโหลทีใ่ ส่อาหารก็สามารถ น�ากลับมาใช้ ได้นะ แต่ต้องท�าความสะอาดฆ่าเชื้อ ฆ่ากลิ่น โดยผ่านความร้อนก่อน แถมยังประหยัด ค่าใช้จ่ายได้อีกด้วย
Terrarium
Step-By-Step
30
คัตตันบัด
ช้อน
ปากคีบ
ใช้เช็ดท�ำความสะอาดภายในภาชนะ หลังจัด สวนขวดแก้วเสร็จ
ใช้สำ� หรับขุดหรือท�ำร่องดินก่อนปลูกต้นไม้ลงแก้วใส หรือไว้ส�ำหรับตักวัสดุปลูกใส่ในภาชนะ
ใช้หยิบจับวัสดุ ปลูกต้นไม้ ความยาวขึน้ อยูก่ บั ขนาด และความสูงของภาชนะ หรือจะใช้ตะเกียบมาประยุกต์ แทนก็ ได้ส�ำหรับภาชนะที่ปากแคบทรงสูง
อุปกรณ์
Terrarium
Step-By-Step
ฟ็อกกี
คราดเล็ก พลั่วเล็ก เสียมเล็ก
ใช้ส�ำหรับให้น�้ำกับต้นไม้ ในสวนของเรา
ใช้ ในการกลบหรือแซะดินในส่วนที่เราต้องการ เป็นอุปกรณ์เสริมในการจัดสวน
วัสดุปลูก สแฟกนัมมอส เป็นมอสแห้ง มี
ดิน แนะน�ำให้ ใช้ดินอัดเม็ด ช่วยลด
คุณสมบัติอุ้มน�้ำได้ดี มีความโปร่ง ปัองกันไม่ให้ดินไหลลงไปชั้นล่าง
ปัญหาความเลอะเทอะในตอนท�ำได้ แต่ ถ้าไม่มี สามารถใช้ดินปลูกต้นไม้ ปกติได้ ต้องเลือกดินเป็นแบบดินร่วน หรือดินพีทมอส ก็สามารถปลูกใน สวนขวดแก้วได้ หากเป็นสวนแบบเปิด ที่ปลูกต้นไม้อวบน�้ำ ต้องมีคุณสมบัติ โปร่งร่วน และเบา มีขายแบบส�ำเร็จรูป ใช้งานง่ายและสะดวก
32
กรวด มีหลายสีหลายขนาด เช่น สีขาวนวล สีเหลืองอ่อน สีส้มอ่อน สีด�ำ เป็นต้น อาจใช้เบอร์ ใหญ่หน่อยรองชั้น ล่าง เบอร์เล็ก ๆ อยู่ชั้นบนเป็น วัสดุตกแต่งก็จะช่วยเพิ่มสีสัน ความสวยงามมากยิ่งขึ้น ก่อน ใช้ควรล้างท�ำความสะอาดก่อน
Terrarium
Step-By-Step
หินภูเขาไฟ มีความพรุน ซึ่งเป็น ที่อยู่อาศัยของแบคทีเรีย เก็บความชื้นได้ดี มีแร่ธาตุสูง
ตัวละคร สิ่งที่ขาดไม่ได้เลย ที่จะท�าให้สวนขวดแก้วของเรานั้นไม่ เหมือนใคร คือ ตัวละคร หรือตัวตุ๊กตาต่าง ๆ นั่นเอง โดย ตุ๊กตาที่เราจะน�ามาใส่ในสวนขวดแก้วนั้นควรท�ามาจาก เซรามิก ยาง เรซิ่น หรือพลาสติก แต่ไม่แนะน�าให้ ใช้ดินปัน เนื่องจากไม่สามารถโดนน�้าได้ หากเราอยากสร้างเรื่องราวในสวนขวดแก้วให้เป็นไป ตามทีเ่ ราต้องการก็แค่เลือก น้องหมา น้องแมว น้องหมี หรือ ตัวการ์ตูนสุดโปรดลงไปได้เลย เจ้าพวกนี้แหละ ที่จะท�าให้ สวนขวดแก้วของคุณน่ารักมากขึ้นกว่าเดิม
พรรณไม้
มอส
( Moss )
เป็นพืชที่นิยมปลูกในการจัดสวนขวดแก้วแบบปิด มากที่สุด เพราะว่าเป็นพืชขนาดจิ๋วที่ไม่มีดอก และเมล็ด ชอบความชื้น ชอบแสงแดดปานกลาง ถึงร�าไร สามารถแซะมอสที่ขึ้นจากตามธรรมชาติ มาไว้ ใช้ ในจัดสวนขวดก็ ได้
36
พรมออสเตรเลีย ( Nerve plant ) เป็นไม้คลุมดินที่มีขนาดไม่ใหญ่มากนัก มีทั้งแบบ ใบเขียวลายขาว ใบเล็ก กับ ใบสีเขียวลายชมพู ใบใหญ่กว่า เป็นพืชที่ชอบความชุ่มชื้นสูง
เฟินเจ้าฟ้า
เป็นพืชที่ชอบความชุ่มชื้น แต่ต้องระมัดระวัง ในการเลือกสายพันธุ์ ควรเลือกเฟินที่เป็น สายพันธุ์แคระ เช่น เฟินผักชี เฟินเจ้าฟ้า เฟินก้านด�า เฟินกนกนารีอินโด เป็นต้น
เฟิน
( Fern ) Terrarium
Step-By-Step
หูเสือ
( Indian borage )
เป็นไม้คลุมดินขนาดเล็ก ใบคล้ายใบบัวบกแต่มี ขนนุ่มขึ้นปกคลุม มีลายขาวๆ ขีดกระจายบนบริเวณ ใบ ขยายพันธุ์ง่าย เป็นต้นไม้ที่ชอบความชุ่มชื้น แต่ไม่ถึงกับมีน�้าขัง
เป็นไม้คลุมดิน ใบมีขนอ่อนๆคลุม ชอบดิน ปลูกชุ่มชื้น แต่ไม่มีน�้าขัง เพราะมีลักษณะ ค่อนข้างอวบน�้า ขยายพันธุ์ด้วยวิธี การปักช�าหรือแยกไหล
พรมญี่ปุน (พรมก�ามะหยี่) ( Flame violet )
38
สับปะรดสี
( Bromeliad )
เป็นพันธุ์ ไม้ประดับที่มีใบเป็นกลีบแข็ง ๆ เจริญเติบโตช้า ดูแลง่าย ชอบแสงแดดปานกลาง สามารถทนแล้งได้ดี สามารถวางไว้ด้านบนสุดของ สวนขวดแก้วได้เลย สายพันธุ์ที่จะเลือกมาปลูกใน สวนขวดแก้วต้องเป็นสายพันธุ์เล็กแคระ
มีหลายรูปทรง ลักษณะสุดพิเศษของ เจ้าทิลแอนด์เซียนี้ก็ คือ สามารถวางไว้ ในภาชนะใส ได้เลย โดยไม่ต้องใช้เครื่องปลูกเลย
ทิลแอนด์เซีย (สับปะรดอากาศ) ( Tillandsia )
Terrarium
Step-By-Step
เหมาะกับการน�ามาปลูกกับสวนขวดแก้วแบบเปิด ชอบแสงแดด แต่บางสายพันธุ์สามารถอยู่บริเวณ ร่มร�าไรได้ ก่อนจะน�ามาปลูกควรจัดกลุ่ม ความต้องการของแสงและน�้าที่คล้ายกันก่อน
แคคตัสและไม้อวบน�้า
( Cactus &Succulent )
40
Tip - นอกจากนี้ยังมีพรรณไม้อื่นๆอีก อาทิเช่น ไข่มุก บอนสี กล้วยไม้ บิโกเนีย ไม้กินแมลง เป็นต้น ขอแค่เป็นต้นไม้ที่ชอบร่มร�ำไร ชอบความชื้น โดยที่ก่อน ซื้อต้นไม้ลองคุยกับคนขายว่า ต้นไม้ที่ซื้อมานั้นชอบอยู่แบบไหน ความสูงของ ต้นไม้จะสูงสุดเท่าไร เพราะต้องอย่าลืมว่าต้องค�ำนึงถึงขนาดของภาชนะด้วย
Terrarium
Step-By-Step
42
STEP 4 : let's do it
Terrarium
Step-By-Step
Terrarium layers
44
มอส ดิน
สแฟกนัมมอส ถ่านทุบ (ใส่หรือไม่ใส่ก็ ได้)
กรวด , หินภูเขาไฟ
Terrarium
Step-By-Step
Open -Terrarium
46
ขั้นตอนการท�า 1
หลังจากได้ภาชนะที่ชอบ ก็ ใส่กรวดหรือหินภูเขาไฟลงไปเป็นชั้นแรก ให้สูงจากก้นโหลประมาณ 2-3 เซนติเมตร เพื่อเป็นชั้นระบายน�้า
2
ใส่ถ่านทุบเพื่อกรองน�้าและดูดซับกลิ่น Terrarium
Step-By-Step
3
ใส่ดินส�าหรับปลูกไม้อวบน�้าลงไป ใช้ช้อนขุดเป็นหลุมเอาไว้ส�าหรับใส่ต้นไม้
4
ใช้ปากคีบในการช่วยจัดวางต้นไม้ของเรา ตกแต่งด้วยตัวละครที่ชื่นชอบ
48
5
ตกแต่งด้วยกรวดเบอร์เล็กหรือจะทรายก็ ได้ตามใจชอบเลย
Terrarium
Step-By-Step
Closed -Terrarium
50
ขั้นตอนการท�า 1
หลังจากได้ภาชนะแบบที่มีฝาปิดที่ชอบ ก็ ใส่กรวดแและหินภูเขาไฟลงไป ให้สูงจากก้นโหลประมาณ 2-3 เซนติเมตร เพื่อเป็นชั้นระบายน�้า
2
ใส่สแฟกนัมมอสในชั้นต่อไป (แช่น�้าก่อนใส่นะ) เพื่อป้องกันดินไหลลงไปในชั้นล่าง Terrarium
Step-By-Step
3
ใส่ดินลงไป
4
เพิ่มพื้นที่สีเขียวโดยการใส่ต้นไม้หรือมอสลงไป ตามด้วยตัวละครหรือหินตกแต่ง
52
5
เมื่อจัดสวนเรียบร้อยแล้วพรมน�้านิดหน่อยเพื่อความชุ่มชื้น ทิ้งให้ละอองน�้าระเหยไปหมดก่อน ปิดฝาให้แน่น แค่นี้ก็เสร็จแล้ว
Terrarium
Step-By-Step
54
STEP 5 : maintenance
Terrarium
Step-By-Step
แสงสว่าง (Lighting) ส�าคัญมากที่จะท�าให้ต้นไม้สามารถด�ารงชีวิตได้ จึงควร วางสวนขวดแก้วไว้บริเวณที่มีแสงแดดส่องถึง เช่น ริมหน้าต่าง พยายามหมุนภาชนะบ้าง เพื่อไม่ให้ต้นไม้โน้มเอียงเข้าหาแสงแดด จนเสียรูปทรง แต่ถ้าไม่สามารถวางไว้บริเวณริมหน้าต่างได้ ก็ ไม่เป็นไร ส่วนแสงเทียมหรือแสงสว่างจากหลอดไฟก็สามารถ ช่วยได้ โดยการใช้หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์เปิดให้ต้นไม้ ได้รับแสง ประมาณ 10 – 12 ชัว่ โมง/วัน เนือ่ งจากต้นไม้ทกุ ต้นนัน้ ต้องการแสงใน การสังเคราะห์อาหาร
Tips - อย่าวางสวนขวดแก้วไว้บริเวณที่เป็น จุดก�าเนิดความร้อน เช่น หลังตู้เย็น - อย่าวางสวนขวดแก้วให้ถูกแดดโดยตรง เพราะ จะท�าให้อุณหภูมิสูงขึ้น ท�าให้ต้นไม้ตาย ในที่สุด 56
Terrarium
Step-By-Step
58
การรดน�้ำ (Watering) นิยมรดน�้ำด้วยการฉีดน�้ำพ่นให้ทั่ว โดยใช้ฟ็อกกีหรือกระป๋องสเปรย์ สวนขวดแก้วแบบเปิดนั้นต้องหมั่นคอยรดน�้ำ แต่ต้องระวังอย่ารดให้เกิด น�้ำท่วมขัง เพราะภาชนะนั้นไม่มีรูระบายน�้ำ ส�ำหรับสวนขวดแก้วแบบปิด จะต้องพิถพ ี ถิ นั ในช่วงแรกสักหน่อย รดน�ำ้ ให้เกิดความชืน้ พอเหมาะแล้วค่อย ปิดภาชนะ แต่จากนัน้ ก็ ไม่ตอ้ งดูแลอะไรมากอีกเลย อาจจะรดน�ำ้ เดือนละครัง้ ก็พอแล้ว หรือสังเกตเอาจากอาการของต้นไม้หรือความชื้นของหน้าดิน ส่วนชนิดของน�้ำนั้น ใช้น�้ำสะอาดทั่วไป เช่น น�้ำฝน น�้ำดื่ม น�้ำประปาที่ขัง ไว้จนใส ไร้ฤทธิค์ ลอรีน ถ้าเป็นสวนขวดแก้วแบบเปิดทีป่ ลูกไม้อวบน�ำ้ นัน้ ต้อง คอยสังเกตความเปลีย่ นแปลงของพวกมันบ้าง หากผิวใบหรือต้นค่อนข้างลีบ มีรอยย่น แสดงว่าให้น�้ำน้อย ถ้าใบร่วง ต้นเน่าเละ แสดงว่ารดน�้ำมากเกินไป
Terrarium
Step-By-Step
โรคและแมลง (Diseases & Insect) หากพบเจออาการผิดปกติ เช่น ใบไหม้ ด่างซีดเป็นจุด มีอาการ เน่า ก็ ให้รีบก�าจัดใบเหล่านั้นทิ้ง รวมไปถึงใบไม้ที่มีรอยพับ ม้วน เชื่อมด้วยเส้นใย ซึ่งอาจเป็นที่อยู่ของแมลงก็ ให้ตัดทิ้งเช่นกัน แล้ว พ่นยาฆ่าเชื้อราแบบอ่อนๆอย่างน้อยเดือนละครั้ง แต่ถ้าหากตอน จัดท�าสวนมีการควบคุมที่ดีอยู่แล้ว ทั้งภาชนะที่ปลูก วัสดุรองพื้น วัสดุปลูก และพันธุ์ ไม้สะอาด ก็จะไม่ค่อยพบโรคหรือแมลงดังกล่าว นอกจากจะติดมากับดินเก่าของบริเวณรากพืช
60
ภาชนะ (Container) ความใสสะอาดของสวนขวดแก้วนัน้ ถือว่าเป็นสิง่ ส�ำคัญ เพราะ จะท�ำให้เรามองเห็นต้นไม้ ได้อย่างชัดเจน หมั่นเช็ดผิวแก้วด้านนอก ด้วยผ้านุม่ ๆ ชืน้ ๆและเช็ดให้แห้งด้วยผ้านุม่ อีกรอบ หรือใช้กระดาษ หนังสือพิมพ์ หากมีคราบนิว้ มือ รอยสกปรกต่างๆ ให้เช็ดออกด้วย แอลกอฮอล์ ส่วนด้านในภาชนะให้ ใช้เศษผ้าหรือส�ำลีชุบน�้ำเช็ดจน สะอาด หากเป็นคราบขาวๆ ต่อกันเป็นชัน้ หรือคราบหินปูนภายใน ภาชนะให้ ใช้น�้ำผสมกับน�้ำส้มสายชูจาง ๆ
Terrarium
Step-By-Step
62
STEP 6 : ideas of terrarium
Terrarium
Step-By-Step
Bulb Garden
64
อุปกรณ์ คีม
ไขควง
ถุงมือ
น�้ำยาล้างจาน
หลอดไฟที่ไม่ใช้แล้ว
คัตตันบัด
กรวย
ตะเกียบ
ปากคีบแบบยาว
Terrarium
Step-By-Step
1
2
3
4
ขัน้ ตอนการท�ำ 1
ค่อย ๆ ใช้คีมแกะบริเวณขั้วของหลอดไฟ
2
เมื่อขั้วหลอดไฟหลุดเรียบร้อยแล้ว ให้ ใช้คีมกระทุ้งลงไป หรือใช้ ไขควงเข้ามาช่วยให้ ไส้ของหลอดไฟหลุดออกมา (ขั้นตอนนี้ต้องใช้ความระมัดระวัง)
3
ท�ำความสะอาดโดยใช้น�้ำยาล้างจานแล้วล้างน�้ำเปล่าให้สะอาด
4
จากนั้นหาฐานมารอง อาจใช้กรวดขนาดใหญ่ที่มีเป็นตัวยึดกับหลอดไฟโดยใช้กาวร้อน 66
5
6
7
8
ขัน้ ตอนการท�ำ 5
ใส่กรวด หินภูเขาไฟ และตามด้วยสแฟกนัมมอส (แช่น�้ำแล้ว)
6
ใส่ดินอัดเม็ดโดยใช้กรวยเข้าช่วย
7
ใช้ปากคีบแบบยาวใส่ต้นไม้ลงไปในหลอดไฟ
8
ใส่หินก้อนเล็กๆ และตุ๊กตาเพื่อสร้างเรื่องราว พร้อมท�ำความสะอาดภาชนะให้ ใสโดยใช้คัตตันบัด Terrarium
Step-By-Step
Mi racle Necklace
68
อุปกรณ์ สร้อย
คีม
โหลขนาดเล็ก
ตะเกียบ
สกูรว์ตะขอ
คัตตันบัด
กรวย
ปากคีบแบบยาว
Terrarium
Step-By-Step
1
2
3
4
ขัน้ ตอนการท�ำ 1
ใส่กรวดลงไปในโหลเพื่อรองเป็นพื้นชั้นแรก
2
ใส่หินภูเขาไฟ
3
ใส่สแฟกนัมมอส (แช่น�้ำแล้ว) เพื่อกันไม่ให้ดินไหล
4
ใส่ดินลงไปโดยใช้กรวยเข้าช่วยเพื่อความสะดวก
70
5
6
7
8
ขัน้ ตอนการท�ำ 5
ใส่มอสลงไป
6
ท�ำความสะอาดรอบขวดโหลให้ ใสสะอาด
7
เจาะสกรูว์เข้าไปกับฝาของโหล
8
ร้อยเชือก แค่นี้ก็พร้อมใช้งานเป็นเครื่องประดับสวย ๆ จ้า
Terrarium
Step-By-Step
Succulent Timeless
72
ตัดผ้าสักหลาดแบ่งขนาดของผ้าเป็นขนาดของกลีบดอกแต่ละชั้น เป็นแกนชั้นใน กลีบดอกเล็ก กลีบดอกกลาง กลีบดอกใหญ่
อุปกรณ์ ผ้าสักหลาด กรรไกร กาวร้อน ขวดแก้ว
Terrarium
Step-By-Step
1
2
3
4
5
6
8
ขัน้ ตอนการท�ำ 1
ท�ำแกนชั้นในของดอกกุหลาบ
2
น�ำกลีบดอกไม้แต่ละกลีบมาเรียงทับกัน แล้วติดกลีบโดยใช้กาวร้อนเป็นตัวยึด จนได้เป็นดอกกุหลาบหิน (ขนาดใหญ่หรือเล็กขึ้นอยู่กับขนาดขวดแก้ว)
Terrarium
Step-By-Step
SimpleHood
76
ขัน้ ตอนการท�ำ
อุปกรณ์ ผ้าที่ไม่ใช้แล้ว
1
กรรไกร เชือกป่าน
ตัดผ้าเป็นสี่เหลี่ยมโดยวัดขนาดจากความกว้าง ของปากขวดสวนขวดแก้ว
2
น�ำผ้ามาวางบนปากขวดสวนขวดแก้วที่จัดแล้ว
3
น�ำเชือกป่านมามัดเป็นโบ แค่นี้ก็เรียบร้อยแล้ว
Terrarium
Step-By-Step
Mr.& Mrs.
Potato
78
อุปกรณ์
ขัน้ ตอนการท�ำ
สีอะคริลิก
น�ำสีอะคริลิกมาเพนต์ลงบนกรวด
พู่กัน
หรือวาดเป็นตัวการ์ตูนต่าง ๆ
กรวดเบอร์ ใหญ่
จากนั้นน�ำไปใส่ตกแต่งภายในสวนขวดแก้ว
Terrarium
Step-By-Step
80
Where to buy ร้านขายสวนขวดแก้ว ร้าน Tiny tree Garden ซ.สขุมวิท 31 เปิด : เวลา 11.00-19.00 น. หยุดทุกวันอังคาร Facebook / Instagram / LineID : tinytreegarden Tel : 080-555-1595 ร้าน Palmmetto (ไม่มีหน้าร้าน) Facebook / IG : palmmettostudio Tel : 082-465-9619, 089-761-1447 ร้าน Terrarium Scene (ไม่มีหน้าร้าน) Facebook : terrariumscene ร้าน Peterplant (ไม่มีหน้าร้าน) Facebook : PeterPlantShop
Terrarium
Step-By-Step
Where to buy แหล่งซื้อต้นไม้ ตลาดนัดสวนจตุจักร (อังคาร 18.00 – 24.00 น. พุธ - พฤหัส 07.00 - 18.00 น.) สนามหลวง 2 (เสาร์ – อาทิตย์)
แหล่งซื้อขวดแก้ว ตลาดนัดสวนจตุจักร ส�าเพ็ง ธนบุรีศึกษา แผนกเครื่องแก้วและเครื่องครัว ตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป
แหล่งซื้อตุกตาเซรามิก P&A SHOP ตลาดนัดสวนจตุจักร ซอย 9 โครงการ 17 (ศุกร์ – อาทิตย์ เวลา 9.00 – 18.00 น.) ตลาดนัดสวนจตุจักร
82
Special Thanks ขอบคุณผศ.ศุภนิตย์ วงศ์ทางสวัสดิ์ อาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์สรนัยน์ นนท์ปิยสกุล อาจารย์ปฏิมา กลิ่นส่ง อาจารย์วัยวัฒน์ สายทุ้ม อาจารย์ศิวนนท์ แนกซ์ ไชยช่อฟ้า คณะกรรมการตรวจจุลฯ ขอบคุณ คุณพ่อ คุณแม่ น้องบอม น้องแบม และโป้ที่ช่วยเหลือและเป็นก�ำลังใจ ขอบคุณช.ศรีชวนะที่ท�ำให้เกิดหัวข้อสวนขวดแก้วนี้ขึ้นมา ขอบคุณกรปพรรธน์ ส�ำหรับภาพสีน�้ำสวยๆภายในเล่ม ขอบคุณฝ้ายและพี่วิน ส�ำหรับภาพถ่ายสวยๆภายในเล่ม ขอบคุณสอง อุ้ม มี่ พี่จี ฝ้ายอุ๊ หลิว ปู เพื่อนทุกคน ขอบคุณพี่ๆ ทุกคนในกองบรรณาธิการ นิตยสาร my home ขอบคุณข้อมูลจาก พี่น�้ำค้าง Tiny tree พี่ยู Peterplant ขอบคุณสถานที่ ร้าน farm to table ร้าน Little tree garden ร้าน Tiny Tree Garden Fai’s Etude home กองบรรณาธิการ นิตยสาร my home Terrarium
Step-By-Step
จุลนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญานิเทศศาสตรบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2557 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยศิลปากร
Terrarium
Step-By-Step
86
Terrarium
Step-By-Step
มาเรียนรู้ขั้นตอนการปลูกต้นไม้ ในขวดแก้ว ไปพร้อม ๆ กันเถอะ