MEDIA OP KAMP Een inspiratiegids voor leiding
Dat het klikt tussen jongeren en media, is al meermaals gezegd en geschreven. Maar wat vang je daarmee aan op kamp? Keer je samen met je leden back to basics of grijp je de kansen van de digitale media? Met dit e-book wil Mediaraven niet pleiten voor een onbeperkt gebruik van digitale media op kamp. We willen jeugdverenigingen inspireren en tips geven om verantwoord met media op kamp te gaan. Veel leesplezier!
2
Wat stelt een dia-avond nog voor als alle foto’s op Facebook staan? Maxim (23) leider chiro Bellegem
10 dagen per jaar heb ik geen gsm op zak. Effe die vrijheid, ik vind dat niet slecht. Klaartje (14) scouts Oelegem
De virtuele wereld mag niet de bovenhand nemen op kamp. Adrien (20) scouts Willem van Saeftinghe
Als wij tijdens het kamp niet meer communiceren over het kamp, zullen er kinderen niet meer mee mogen. Zeker weten. Robbe (22) chiro Tandem
Mogen of niet, we nemen onze gsm toch stiekem mee. Iliah (15) FOS de Flamingo’s
Op de bezoekdag brengen ouders de gsm van hun kinderen mee. Grappig om zien hoe onze leden dan hun achterstand op sociale media willen inhalen. Noëmie (25) leidster scouts Oelegem
Iedere jeugdbeweging heeft bepaalde tradities. Op kamp gaan zonder gsm is daar eentje van. Charles (22) scouts Gulden Vlies
Ik kan mij inbeelden dat we binnenkort op tocht gaan met een app in plaats van met een stafkaart. Dierto (15) FOS de Flamingo’s
Gsm’s zijn deel van de leefwereld van jongeren, ze mogen dus gerust mee op kamp. Seppe, Kazou Nationaal 3
Opvallende cijfers MM 14% van de groepen in Vlaanderen heeft geen afspraken over media. MM Als er wel afspraken zijn, dan zijn die in 60% van de gevallen uitgeschreven. MM Een opmerkelijk verschil: op 95% van de kampen van kamporganisaties (zoals Kazou en Jeugdtip) zijn gsm’s
MM Is een gsm toegestaan? Dan is de
MM De kampcommunicatie is in alle
kans erg groot (96%) dat die enkel op
gevallen naar ouders gericht. Soms
afgesproken tijdstippen
wordt er ook aan de oud-leiding
bovengehaald mag worden.
(35%) en leden die niet mee zijn op
MM Tijdens 75% van de kampen communiceert de leiding in naam van de groep over het kamp. MM Met kop en schouders het populair-
kamp (30%) gedacht. MM Een fototoestel van de leiding is op maar liefst 94% van de kampen aanwezig. Vaak is er ook een geluidsinstallatie (83), laptop (74%)
toegelaten. Jeugdbewegingen zijn
ste medium voor communicatie van-
strikter. Bij hen is een gsm maar op
op kamp is Facebook (97%), gevolgd
48% van de kampen welkom.
door een website (36%) en sms’jes
MM De brief is bijlange nog niet af-
(17%). Het aandeel van Instagram
geschreven. Vanop 88% van de
(9%) en Twitter (8%) is eerder klein.
kampen vertrekken nog brieven
en een beamer (40%).
naar familie en vrienden.
4
Mediaraven heeft een vragenlijst verspreid onder de groepsverantwoordelijken van Vlaamse jeugdverenigingen. 262 verantwoordelijken hebben de enquĂŞte ingevuld. 100 daarvan gaan op kamp met een kamporganisatie, de anderen geven leiding in een jeugdbeweging. De vragen die we stelden, polsten naar de situatie bij de 14- tot 16-jarigen. 5
6
Wist je dat... Wat zegt de nationale leiding over
nn FOS Open Scouting stimuleert de
media op kamp? Stimuleren ze het
leiding om filmpjes te maken op
een professionele fotograaf naar een
gebruik of raden ze het eerder af?
kamp. Na de zomer monteren ze een
kamp. Die zorgt voor beeldmateriaal
Mediaraven nam poolshoogte.
mega-aftermovie van alle kampen.
voor hun publicaties.
nn Chirojeugd Vlaanderen heeft een eigen kamp-app. ‘Op Bivak!’ brengt de leiding rechtstreeks in contact met de hoofdzetel in geval van nood. Al 700 leiders downloadden de app. nn Kazou vraagt hun animatoren om tijdens het kamp een groepsfoto te posten op Facebook.
nn FOS Open Scouting stuurt ieder jaar
nn Jeugdtip laat de animatoren foto’s
nn Jeugdverenigingen hebben vaak
posten op hun Instagram. Jep, alle
(nog) geen nationale richtlijnen.
leiding krijgt toegang tot het officiële
Behalve Kazou, JNM en Jeugdtip.
account van de organisatie!
Op Kazoukamp is gsm-gebruik toe-
nn Scouts en Gidsen Vlaanderen doet iedere zomer een kampentour. Ze fotograferen ingenieuze sjor-
gestaan vanaf 12 jaar, bij JNM is dat vanaf 16 jaar. Jeugdtip doet het zonder concrete leeftijd.
constructies en verspreiden de foto’s via sociale media.
7
Afspraken maken Goede afspraken maken goede vrienden, dat geldt ook voor media op kamp. Deze methodiek zet je alvast op weg om tijdens een leidersvergadering te brainstormen over afspraken. Aan de slag, beste groepsleiding!
1_Vragen vooraf ►► Let erop dat je afspraken overeenstemmen met de richtlijnen van de nationale leiding.
2_Hup met de geit Verdeel de leidingsploeg in groepjes van 4. Zorg dat medeleiding niet samen zit.
►► Maak je verschillende afspraken per leeftijdscategorie?
Ieder groepje schrijft 4 situaties op die al dan niet echt zijn voorgevallen. 2 met een positief effect en 2 met een negatief effect.
►► Wat als iemand de kampafspraken niet naleeft? Bespreek vooraf de gevolgen om discussie bij een eventuele overtreding te vermijden.
Misschien helpen deze stellingen om de discussie op gang te trekken.
►► Vermijd namen van sociale netwerken. Sociale media veranderen snel. Wat vandaag populair is, is morgen misschien al voorbijgestreefd.
►► Onze groep communiceert te weinig tijdens het kamp ►► De leiding springt bewust om met het portretrecht van de leden ►► Het is ouderwets als jongeren hun gsm niet mogen meenemen op kamp Bedenk er zelf gerust nog andere!
8
3_Verdeel en heers
4_Gooi het op tafel
5_Vergeet de leden niet
Breng alle situaties van de discussiegroepjes samen en verdeel ze onder in een van deze thema’s:
Overloop met de hele groep alle situaties uit de thema’s die jullie het belangrijkste vinden, zowel de succesverhalen als de situaties waarin het misliep.
Eens het charter is goedgekeurd, overloop je het uiteraard ook eens met de leden. Zij zullen zich tenslotte aan de afspraken moeten houden.
►► Cyberpesten ►► Privacy ►► Contact met ouders ►► Communicatie tussen leiding ►► Spelen ►► Andere Om te beslissen over welke van die thema’s jullie zeker afspraken willen, laat je alle leiding 5 punten uitdelen. Hoe belangrijker iemand iets vindt, hoe meer van die 5 punten hij of zij aan een thema geeft.
PS: Niks dat zo snel evolueert als het Welke lessen hebben jullie daaruit geinternet. Je voelt dus waarschijnlijk zelf trokken? Wat is voor herhaling vatbaar? al aan dat je de afspraken best ieder jaar opnieuw overloopt en aanpast waar Verzamel zo veel mogelijk input. nodig. Tegen een volgende vergadering stelt de groepsleiding op basis daarvan een soort charter voor. Voordat er op een volgende vergadering gestemd wordt over het charter, stuur je iedereen het voorstel door. Zo krijgt alle leiding de kans om op zijn gemak een mening te vormen voor de vergadering.
9
Portretrecht Heuh? Inderdaad, voordat je een foto verspreidt waarop iemand herkenbaar staat afgebeeld, vraag je in principe altijd zijn of haar (schriftelijke) toestemming. Minderjarigen kunnen volgens de wet zelf geen toestemming geven voor het gebruik van hun foto. Je hebt de toestemming van de ouders of voogd nodig. In de praktijk hebben ouders weinig problemen met foto’s van hun kinderen. Meer zelfs: na afloop van een kamp staan ze vaak te popelen om de foto’s te zien. Maar maak duidelijke afspraken.
10
5 Tips 88 Laat bij de inschrijvingen ouders aanvinken of je foto’s van hun kind mag verspreiden. Let wel: wettelijk houdt dat geen steek, maar het helpt wel om mensen te sensibiliseren. 88 Neem geen stiekeme foto’s. Kondig op voorhand aan dat je een foto neemt en waarvoor je die wil gebruiken. 88 Vermeld bij de foto’s die je online plaatst een e-mailadres zodat ouders een seintje kunnen geven als ze een foto liever niet op het net zien. 88 Een disclaimer met de vermelding dat je de foto’s niet gebruikt voor commerciële doeleinden is zeker nuttig. 88 Verspreid geen persoonlijke gegevens van de geportretteerden 88 Post geen genânte of andere foto’s die je van jezelf ook niet zou willen zien verschijnen. 11
Spelletjes Als je ervoor kiest om digitale media mee te nemen op kamp, kun je het maar beter goed inzetten.We helpen je graag op weg.
Paparazzi Verdeel je leden in groepen van 4. Met een sjaaltje of een touwtje bind je de handen van de leden aan elkaar, zodat ze een sliert vormen. Een van de leden op het uiteinde van de sliert krijgt een camera of smartphone. In 15 minuten probeer je zo veel mogelijk foto’s te maken van de andere teams. Let op: het hele team moet op de foto zichtbaar zijn, anders telt de foto niet mee. Het team dat het minst als groep gefotografeerd is, wint het spel.
GSM-tikkertje
Blinde Mol
Iedereen wandelt rond (in het lokaal, of buiten) en wanneer de spelleider 'pang!' roept, sms't iedereen een boodschap (bijvoorbeeld: pang! jij bent dood!) naar iemand anders uit de groep. De persoon die het meest sms'en krijgt, mag niet langer meedoen.
Verdeel de groep in 2 (of meer) teams. Uit elke groep krijgt een iemand een blinddoek om. De rest wordt opgesloten in een kamer (of tent). Het geblinddoekte teamlid krijgt ook een sleutel voor die kamer en een smartphone waarmee ze kunnen filmen.
GeoGuessr
De geblinddoekte personen kunnen niet Regendag op kamp? En toch zin om vir- zien, maar kunnen wel beelden doorstutueel op dropping te gaan? Dan is www. ren van hun omgeving via Skype, HanGeoGuessr.com misschien wel een alter- gouts, Facetime of een andere app waarnatief. Deze website dropt je ergens ter mee je kunt videochatten. Welk team kan haar blinde collega het snelst met de wereld in Google Street View. Wie kan sleutel naar hun kamer gidsen? het snelst raden waar hij precies gedropt is?
Meer inspiratie nodig voor spelletjes? Surf naar spelensite.be/nugames 12
Apps Popular Knots
Spelfiches
Paalsteek, mastworp, platte knoop‌ Hoe ging dat nu ook alweer? De gratis app Popular Knots legt je in een handomdraai uit hoe je welke knoop legt.
Vrije momenten waarop je niet weet wat te doen, zijn vanaf nu voltooid verleden tijd. Installeer deze app en je hebt meteen honderden ideeĂŤn voor spelletjes in je broekzak zitten!
voor Android
voor Android en iOS
Ulysse Gizmos
KMI / Meteo.be
De app Ulysse Gizmos is een van de meest uitgebreide kompassen in app-vorm die er bestaan. Het kompas bevat onder andere een speedo-, clinoen magnetometer.
Niks zo doorslaggevend voor een kampplanning als het weer. Met deze app check je supersnel de weersvoorspellingen op basis van je locatie.
voor Android
voor Android en iOS
Meer apps nodig? Surf naar mediahelpdesk.be/vraag/apps-op-kamp 13
►► Zelf experimenteren met media? mediaraven.be/vrijwilligers ►► Op zoek naar apps? mediahelpdesk.be/vraag/apps-op-kamp ►► Op zoek naar nugames? spelensite.be/nugames
www.mediaopkamp.be
Met dank aan: Kazou, Jeugdtip, Chirojeugd Vlaanderen, Scouts en Gidsen Vlaanderen, KSJ-KSA,VKSJ, JNM, Jeugd Rode Kruis, FOS Open Scouting en KLJ Speciale dank aan: Scouts Oelegem, Jeugdraad Kortrijk, FOS de Flamingo’s en Chiro Magneet Tekst: Anke Keerman, Kristof D’hanens & Brecht Vanderstraeten, foto’s: Giselle Galeas & Stijn Vandamme Vragen en/of opmerkingen? help@mediaraven.be