Bierna ochrona ppoż. – z czego ją wykonać?

INSTALACJE Bierna ochrona ppoż.

– z czego ją wykonać?

Tomasz Łukaszewski

Obok planowania biernej ochrony pożarowej na etapie  projektowania, istotne jest odpowiednie jej wykonanie  na etapie realizacji. Niezbędny jest dobór właściwych materiałów  budowlanych oraz gotowych produktów, posiadających odpowiednie  certyfikaty, aprobaty techniczne, deklaracje stałości właściwości  użytkowych oraz klasyfikację ogniową.

Wskład biernej ochrony przeciwpożarowej wchodzą: » zabezpieczenia szczelin i dylatacji środkami ogniochronnymi. W większości budynków stosuje się szczeliny dylatacyjne, których celem jest przejęcie naprężenia wynikającego wywołanymi przez różnice temperatur zmianami objętości i odkształceń w konstrukcji. Do zamknięcia takich szczelin, zapobiegając rozprzestrzenianiu się ognia i dymu, można wykorzystać masy ognioochronne lub taśmy dylatacyjne z PVC; » zabezpieczenia przejść kablowych, które wykonuje się w oparciu o różnego rodzaju bloczki ognioochronne, poduszki ognioochronne, zaprawy ognioochronne, czy pianki ognioochronne. Do zabezpieczenia stosuje się także modułowe dławiki kablowe, skrzynki kablowe, a także płyty z wełny mineralnej. Istniejące już ściany chroni się poprzez dodatkową ich obudowę. W nowych ścianach stosuje się przegrody ceramiczne, żelbetowe, które projektuje się i wykonuje zgodnie z odpornością ogniową tych materiałów; » zabezpieczenia przeciwpożarowe przejść instalacyjnych, gdzie stosuje się głównie produkty posiadające wkład pęczniejący, który w warunkach pożaru, kilkukrotnie zwiększając swoją objętość, wypełnia przestrzeń powstałą w wyniku przepalenia się np. rur z tworzywa sztucznego; » zabezpieczenia ogniochronne materiałów palnych, w zależności od zastosowanej konstrukcji budynku: stalowej, żelbetowej czy drewnianej. W przypadku konstrukcji stalowej wykorzystuje się trzy rodzaje zabezpieczeń. Są to farby ogniochronne na bazie wodorośli rozpuszczalnikowej, płyty oraz natryski. W konstrukcjach żelbetowych stosuje się głównie płyty i natryski. Odpowiednia grubość tych materiałów pozwala chronić przed wysoką temperaturą a przede wszystkim chroni zbrojenie, które jest współodpowiedzialne za nośność, szczelność izolacyjną danej konstrukcji. Na rynku dostępne są już także farby ochronne przeznaczone do żelbetonu. W przypadku konstrukcji drewnianych zabezpieczenia można wykonać, obudowując

Przepusty kombinowane w ścianie i stropie Fot. Promat

drewno płytami ognioochronnymi, chroniąc je przed bezpośrednim działaniem ognia, a w sytuacji, kiedy z powodów projektowych drewno musi pozostać wyeksponowane (np. w obiektach zabytkowych), w celu zabezpieczenia przeciwpożarowego wykorzystuje się lakiery i impregnaty, których cała gama dostępna jest na rynku.

CO MÓWIĄ PRZEPISY?

Elementy, jakie projektant powinien uwzględnić w zakresie biernej ochrony  pożarowej, zawarte są w przepisach znajdujących się w Rozporządzeniu Ministra  Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,  jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z rozporządzeniem budynki muszą być podzielone na określonej wielkości strefy pożarowe.  Wszelkie instalacje techniczne przechodzące przez ściany oraz stropy powinny znajdować się  w odpowiednich przejściach, zwanych przepustami instalacyjnymi, umiejscowionymi pomiędzy poszczególnymi strefami pożarowymi.  Parametry, jakie powinny spełniać ściany, stropy, drzwi oraz przepusty instalacyjne w precyzyjny sposób określają przepisy budowlane. Ich uwzględnienie pozwala projektantowi na wyróżnienie metod oraz działań, których celem jest wzmocnienie odporności konstrukcji poprzez  zwiększenie nośności ogniowej (R), szczelności ogniowej (E), oraz izolacyjności ogniowej (I)  obiektu.  Nośność ogniowa (R) określa czas, po jakim dany element konstrukcji przestaje spełniać  swoją funkcję. Dochodzi do tego na skutek zniszczenia mechanicznego, utraty statyczności,  przekroczenia granicznych wartości przemieszczeń lub zbyt dużych odkształceń, na co wpływ  ma działanie czynników zewnętrznych. Czas, po jakim konstrukcja przestaje spełniać swoją funkcję oddzielającą, określa parametr E – szczelność ogniowa. Dzieje się to wskutek pojawienia się na powierzchni nienagrzewanej płomieni, pęknięć lub dużych szczelin, przez które przenikają płomienie lub gazy. Przyczyną może być także odpadający od konstrukcji jej element.  Oceny szczelności ogniowej dokonuje się na podstawie trzech aspektów:  1.  Sprawdzając zakres pęknięć lub otworów przekraczających podane wymiary. Weryfikację  przeprowadza się na podstawie penetracji szczelinomierzem o średnicy 6 oraz 25 mm. 2.  Określając stopień zapalenia się lub żarzenia tamponu bawełnianego w czasie 30 s, na które  może być przyłożony do nienagrzewanej powierzchni elementu badawczego. 3.  Badając stopień utrzymywania się płomienia na powierzchni nienagrzewanej przy ogniu  ciągłym trwającym dłużej niż 10 s. Izolacyjność ogniowa (I) – parametr ten określa czas, po którym element przestaje spełniać funkcję oddzielania wskutek przekroczenia temperatury granicznej na powierzchni  nienagrzewanej. Jej oceny dokonuje się na podstawie pomiaru przy maksymalnym przyroście  temperatury ograniczonym do 180°C w dowolnym punkcie nienagrzewanej powierzchni elementu badawczego lub pomiaru przyrostu średniej temperatury powierzchni nienagrzewanej  elementu badawczego, który powinien być ograniczony do 140°C.