Autorzy prof. dr hab. n. med. Ewa Augustynowicz‑Kopeć Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa dr n. med. Małgorzata Bała Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Bogusława Baranowska Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Waldemar Banasiak Ośrodek Chorób Serca Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław prof. dr hab. n. med. Maria Barcikowska Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, Warszawa Centralny Szpital Kliniczny MSW, Warszawa prof. dr hab. n. med. Witold Bartnik Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Zbigniew Bartuzi Uniwersytet Mikołaja Kopernika Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
lek. Maciej Bochenek Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków dr n. med. Marek Bodzioch Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr n. med. Wojciech Bodzoń NZOZ Chorób Naczyń Angiomed, Kraków dr n. med. Ewa Bogacka CDT Medicus, Lubin prof. dr hab. n. med. Anna Boroń‑Kaczmarska Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice dr hab. n. med. Piotr Boros Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa prof. dr hab. n. med. Anna Bręborowicz Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Jan Brożek McMaster University, Hamilton, Kanada
dr hab. n. med. Bronisław Bednarz Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Tomasz Brzozowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Andrzej Beręsewicz Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Andrzej Budaj Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
lek. Iwona Bestry Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa
dr n. med. Grzegorz Cebula Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków
dr hab. n. med. Bogdan Biedunkiewicz Gdański Uniwersytet Medyczny dr n. med. Maria Bieniaszewska Gdański Uniwersytet Medyczny dr n. med. Barbara Bieńkiewicz Uniwersytet Medyczny, Łódź dr hab. n. med. Grażyna Biesiada Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Zofia T. Bilińska Instytut Kardiologii, Warszawa dr hab. n. med. Grażyna Bochenek, prof. UJ Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
VI
dr n. med. Jan Ciećkiewicz Instytut Ratownictwa Medycznego, Kraków Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Nowy Targ dr hab. n. med. Andrzej Cieszanowski Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Barbara Cybulska Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa lek. Piotr Czapiński Centrum Leczenia Padaczki i Migreny, Kraków prof. dr hab. n. med. Stanisław Czekalski Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Zbigniew Maria Czernicki Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Anna Członkowska Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Piotr Daniel Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Andrzej Dąbrowski Uniwersytet Medyczny, Białystok prof. dr hab. n. med. Andrzej Dąbrowski Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa dr n. med. Joanna A. Didkowska Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa prof. dr hab. n. med. Anna Dmoszyńska Uniwersytet Medyczny, Lublin
dr hab. n. med. Andrzej Chamienia Gdański Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Robert Drabczyk Szpital Wojewódzki, Bielsko‑Biała
dr hab. n. med. Ewa Cichocka-Jarosz Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Maciej Drożdż DeVita, Wrocław
prof. dr hab. n. med. Jerzy Chudek Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice † prof. dr hab. n. med. Hanna Chwalińska‑Sadowska Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa dr n. med. Anna Ciechomska Wishaw General Hospital, Wishaw, Wielka Brytania
dr n. med. Bożena Dubiel Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków prof. dr hab. n. med. Jacek Dubiel Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Jan Duława Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Magdalena Durlik Warszawski Uniwersytet Medyczny
Autorzy dr n. med. Ewa Duszczyk Warszawa prof. dr hab. n. med. Jadwiga Dwilewicz‑Trojaczek Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Lidia Gorzelińska Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Dorota Górecka Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa
dr n. med. Ilona Dziemianko Uniwersytecki Szpital Kliniczny, Wrocław
prof. dr hab. n. med. Paweł Górski Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Krzysztof J. Filipiak Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Aleksandra Grela‑Wojewoda Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Kraków
prof. dr hab. n. med. Anna Filipowicz‑Sosnowska Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa prof. dr hab. n. med. Urszula Fiszer Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Robert Flisiak Uniwersytet Medyczny, Białystok prof. dr hab. n. med. Edward Franek Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, Warszawa Centralny Szpital Kliniczny MSW, Warszawa
dr n. med. Piotr Grzanka Szpital Wojewódzki, Opole prof. dr hab. n. med. Iwona Grzelewska‑Rzymowska Uniwersytet Medyczny, Łódź dr n. med. Daria Handkiewicz-Junak Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Gliwice prof. dr hab. n. med. Olga Haus Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
dr n. med. Marzena Frołow Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Andrzej Hellmann Gdański Uniwersytet Medyczny
prof. dr hab. n. med. Irena Frydecka Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, Wrocław
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Herman Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Kraków
dr n. med. Piotr Gajewski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Marcin Hetnał Szpital Specjalistyczny im. L. Rydygiera, Kraków
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Gąsior Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
prof. dr hab. n. med. Piotr Hoffman Instytut Kardiologii, Warszawa
dr hab. n. med. Anita Gąsiorowska Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Jerzy Hołowiecki Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Gliwice
dr n. med. Jacek Gąsiorowski Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr n. med. Ireneusz Gierbliński Warszawa † prof. dr hab. n. med. Wiesław Gliński Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Andrzej Gładysz Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław mgr pielęg. Anna Głowacka Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Piotr Głuszko Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa prof. dr hab. n. med. Marek Gołębiowski Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Ewa Gorczyca‑Wiśniewska Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa
dr hab. n. med. Andrea Horvath Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Zbigniew Hruby Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Ośrodek Badawczo‑Rozwojowy, Wrocław prof. dr hab. n. med. Waleria Hryniewicz Narodowy Instytut Leków, Warszawa prof. dr hab. n. med. Juliusz Huber Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Jacek Imiela Międzyleski Szpital Specjalistyczny, Warszawa Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. Roman Jaeschke MD MSc McMaster University Hamilton, Kanada prof. dr hab. n. med. Renata Jankowska Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr n. med. Miłosz Jankowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Andrzej Januszewicz Instytut Kardiologii, Warszawa lek. Władysław Januszewicz Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Januszewicz Warszawa dr n. med. Dorota Jarosz Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Barbara Jarząb Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Gliwice prof. dr hab. n. med. Jacek Jassem Gdański Uniwersytet Medyczny dr hab. n. med. Dariusz Jastrzębski Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Wiesław Wiktor Jędrzejczak Warszawski Uniwersytet Medyczny dr hab. n. med. Grażyna Jurkowska Uniwersytet Medyczny, Białystok prof. dr hab. n. med. Jacek Juszczyk Poznań prof. dr hab. n. med. Marek Jutel Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław „ALL–MED”Medyczny Instytut Badawczy dr hab. n. med. Marek Kabat, prof. IK Instytut Kardiologii, Warszawa dr n. med. Janusz Kabata Global Care Clinical Trials, Gdańsk dr n. med. Elżbieta Kacprzak Uniwersytet Medyczny im. K. Marcikowskiego, Poznań lek. Krzysztof Kaczmarek Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Aleksander Kania Szpital Uniwersytecki, Kraków dr hab. n. med. Bogusław Kapelak Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków prof. dr hab. n. med. Anna Kasperlik‑Załuska Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki, Warszawa Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Jarosław D. Kasprzak Uniwersytet Medyczny, Łódź dr n. med. Krzysztof Kazimierczak Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław
VII
Autorzy dr n. med. Dorota Klimaszyk Szpital Miejski im. F. Raszei, Poznań prof. dr hab. n. med. Marian Klinger Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław lek. Maciej Kluziak Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr hab. n. med. Stanisław Kłęk Szpital Specjalistyczny im. Stanleya Dudricka, Skawina prof. dr hab. n. med. Longina Kłosiewicz‑Latoszek Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Wanda Knopińska‑Posłuszny SP ZOZ z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii, Olsztyn prof. dr hab. n. med. Brygida Knysz Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław prof. dr hab. n. med. Franciszek Kokot Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice dr n. med. Andrzej L. Komorowski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej Curie, Kraków dr n. med. Marek Konka Instytut Kardiologii, Warszawa dr n. med. Janusz Konstanty‑Kalandyk Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków dr n. med. Anna Kopff Łódź prof. dr hab. n. med. Radzisław Kordek Uniwersytet Medyczny, Łódź dr hab. n. med. Mariusz Korkosz Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr hab. n. med. Maria Korzeniewska‑Koseła, prof. IGiChP Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa dr n. med. Aleksandra Kotlińska‑Lemieszek Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Justyna Kotynia Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Marek L. Kowalski Uniwersytet Medyczny, Łódź dr hab. n. med. Małgorzata Krajnik Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Collegium Medicum im. L. Rydygiera, Bydgoszcz prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk Warszawski Uniwersytet Medyczny
VIII
dr n. med. Wiesław Królikowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Wiktoria Leśniak Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Katarzyna Kruczak Szpital Uniwersytecki, Kraków
dr n. med. Krzysztof Lewandowski Gdański Uniwersytet Medyczny
prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Andrzej Lewiński Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki, Łódź Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa dr n. med. Marek Krzanowski NZOZ Chorób Naczyń Angiomed, Kraków dr hab. n. med. Krzysztof Krzemieniecki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków mgr Barbara Krzyśko Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań mgr psych. Marzena Krzywda Hospicium Palium Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Barbara Krzyżanowska‑Świniarska Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin prof. dr hab. n. med. Andrzej Książek Uniwersytet Medyczny, Lublin dr n. med. Paweł Kuca Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa prof. dr hab. n. med. Eugeniusz J. Kucharz Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kula Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Piotr Kułakowski Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
dr hab. n. med. Grzegorz Lis Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr n. med. Aleksandra Łacko Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław prof. dr hab. n. med. Magdalena Łętowska Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa prof. dr hab. n. med. Jacek Łuczak Hospicjum Palium Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Tomasz Mach Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Bogusław Maciejewski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Gliwice dr hab. n. med. Urszula Mackiewicz Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa dr n. med. Paweł Maga Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr n. med. Joanna S. Makowska Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka‑Panas Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Jolanta Kunert‑Radek Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Ewa Małecka‑Tendera Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
dr hab. n. med. Marcin Kurzyna, prof. CMKP Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
dr n. med. Krzysztof Małecki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Jan Kuś Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Władysław Manikowski Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Andrzej Kübler Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska, prof. IR Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa dr hab. n. med. Renata Langfort Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa dr hab. n. med. Wojciech Leppert Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Magdalena Marczyńska Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Kazimierz Marek Zabrze prof. dr hab. n. med. Krzysztof Marlicz Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin dr n. med. Leszek Masłowski Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Ośrodek Badawczo‑Rozwojowy, Wrocław
Autorzy prof. dr hab. n. med. Lucyna Mastalerz Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Agata Niżankowska‑Jędrzejczyk Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr hab. n. med. Henryk Mazurek, prof. IGiChP Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy im. J. i I. Rudników, Rabka‑Zdrój
prof. dr hab. n. med. Ewa Niżankowska‑Mogilnicka Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr hab. n. med. Michał Mączewski Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Rafał Niżankowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Janusz Meder Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa
dr n. med. Beata Nowak Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław
dr n. med. Filip Mejza Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Michał Nowicki Uniwersytet Medyczny, Łódź
dr n. med. Janina M. Michalak Centralny Szpital Kliniczny MSW, Warszawa dr farm. Bogumiła Michalewska Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa dr n. med. Paweł Mielnik Revmatologisk avdeling, Førde Sentralsjukehus, Norwegia
prof. dr hab. n. med. Roman Nowicki Gdański Uniwersytet Medyczny dr hab. rehab. Roman Nowobilski, prof. UJ Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków lek. Henryk Olechnowicz Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków
lek. Piotr Mierzewski Strasburg, Francja
dr hab. n. med. Marzena Olesińska Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa
mgr Irena Milaniak Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków
prof. dr hab. n. med. Magdalena Olszanecka-Glinianowicz Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
prof. dr hab. n. med. Piotr Milkiewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny
prof. dr hab. n. med. Włodzimierz T. Olszewski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Dagmara Mirowska‑Guzel Warszawski Uniwersytet Medyczny Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa dr n. med. Andrzej Mital Gdański Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Tomasz Ozorowski Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego, Poznań
dr n. med. Anna Mokrowiecka Uniwersytet Medyczny, Łódź
dr n. med. Agnieszka Padjas Uniwersytet Medyczny Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Karolina Mrówka Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Cezary Pałczyński Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź
dr n. med. Jacek Mrukowicz Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków
dr n. med. Katarzyna Pancer Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Jacek Musiał Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Tomasz Pasierski Międzyleski Szpital Specjalistyczny, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Michał Myśliwiec Uniwersytet Medyczny, Białystok
dr hab. n. med. Waldemar Patkowski Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Wacław Nahorski Gdański Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. med. Małgorzata Paul Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
dr n. med. Krystyna Niedzielska Ośrodek Kształcenia Medycznego AKSON, Milanówek
† ks. mgr filozofii Zbigniew Pawlak Hospicjum Palium, Poznań
dr hab. n. med. Maciej Niewada Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr n. med. Marek Pazurek Uniwersytet Medyczny, Łódź
† dr hab. n. med. Marek A. Pertkiewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Łukasz Pielok Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Władysław Pierzchała Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Jacek A. Pietrzyk Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr n. med. Witold Pikto‑Pietkiewicz Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Małgorzata Pilarczyk Szpital MSW, Poznań dr n. med. Ewa Płaczkiewicz‑Jankowska Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków dr hab. n. med. Robert Pływaczewski, prof. IGiChP Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa prof. dr hab. n. med. Maria Podolak‑Dawidziak Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr n. przyr. Barbara Podsiadło Warszawa dr hab. n. med. Marcin Polkowski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie, Warszawa Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Lech Poloński Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice dr n. med. Aleksander Prejbisz Instytut Kardiologii, Warszawa dr n. med. Witold Prejzner Gdański Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Piotr Pruszczyk Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Anna Przondo‑Mordarska Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr hab. n. med. Piotr Przybyłowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków dr n. med. Witold Przyjałkowski Warszawski Uniwersytet Medyczny dr n. med. Piotr Pysz Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Grzegorz Raczak Gdański Uniwersytet Medyczny
IX
Autorzy prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Tadeusz Robak Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Barbara Rogala Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Jacek Roliński Uniwersytet Medyczny, Lublin prof. dr hab. n. med. Leszek Romanowski Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Aleksandra Rosiek Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa prof. dr hab. n. med. Ewa Rowińska‑Zakrzewska Warszawa dr hab. n. med. Jacek Rożniecki Uniwersytet Medyczny, Łódź
prof. dr hab. n. med. Jana Skrzypczak Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Leszek Szczepański Wyższa Szkoła Społeczno‑Przyrodnicza im. Wincentego Pola, Lublin
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sładek Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Jacek Szechiński Uniwersytecki Szpital Kliniczny, Wrocław
prof. dr hab. n. med. Jolanta Słowikowska‑Hilczer Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Jadwiga Słowińska‑Srzednicka Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Jerzy Socha Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa dr hab. n. med. Jerzy Soja Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr hab. n. med. Bogdan Solnica, prof. UJ Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. przyr. Elżbieta Teresa Rożynek Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa
dr hab. n. med. Maciej Sopata Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Bolesław Rutkowski Gdański Uniwersytet Medyczny
prof. dr hab. n. med. Maciej Sosnowski Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
dr n. med. Weronika Rymer Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław
dr n. med. Jadwiga Staniszewska‑Varga Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa
dr hab. n. med. Tomasz Sacha Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Jerzy Sadowski Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Piotr Sawiec Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków dr n. med. Małgorzata Serafin‑Król Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Janusz A. Siedlecki Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa
dr n. med. Andrzej Stanke Wojewódzki Szpital Zespolony, Elbląg prof. dr hab. n. med. Jerzy Stefaniak Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Janina Stępińska Instytut Kardiologii, Warszawa prof. dr hab. n. med. Tomasz Stompór Uniwersytet Warmińsko‑Mazurski, Olsztyn dr hab. n. med. Grzegorz Styczyński Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Władysław Sułowicz Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Andrzej Surdacki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Hanna Szajewska Warszawski Uniwersytet Medyczny
dr hab. n. med. Leszek Szenborn, prof. UM Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław prof. dr hab. n. med . Jacek Szepietowski Uniwersytet Medyczny, Łódź lek. Bartosz Szetela Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr n. med. Jan Sznajd Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków prof. dr hab. n. med. Wiktor B. Szostak Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa prof. dr hab. n. med. Andrzej Szuba Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław 4 Wojskowy Szpital Kliniczny, Wrocław dr n. med. Konstanty Szułdrzyński Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków dr hab. n. med. Piotr Szymański, prof. IK Instytut Kardiologii, Warszawa dr n. med. Monika Świerczyńska‑Krępa ZLS Medex sp. z o.o., Bielsko-Biała dr n. med. Zbigniew Świerczyński Szpital Chirurgii Małoinwazyjnej i Rekonstrukcyjnej, Bielsko‑Biała dr n. med. Renata Talar‑Wojnarowska Uniwersytet Medyczny, Łódź prof. dr hab. n. med. Witold Tłustochowicz Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa piel. dypl. Elżbieta Tomaszewska Hospicjum Palium Szpitala Przemienienia Pańskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Witold Z. Tomkowski Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa prof. dr hab. n. med. Adam Torbicki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Maria Trusz‑Gluza Katowice dr n. med. Magdalena Twardowska Kraków
prof. dr hab. n. med. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Janusz Szajewski Szpital Praski, Warszawa
dr n. med. Matylda Sierakowska Uniwersytet Medyczny, Białystok
† prof. dr hab. n. med. Andrzej Szczeklik Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
prof. dr hab. n. med. Anetta Undas Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków
dr hab. n. med. Wojciech Szczeklik Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
dr n. med. Ewa Walczak Instytut Reumatologii im. E. Reicher, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Stanisław Sierakowski Uniwersytet Medyczny, Białystok prof. dr hab. n. med. Piotr Skałba Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice
X
Autorzy prof. dr hab. n. med. Krystyna de Walden‑Gałuszko Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn Wojewódzkie Centrum Onkologii, Gdańsk prof. dr hab. n. med. Jerzy Walecki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa dr hab. n. med. Bożena Walewska‑Zielecka Warszawski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Zofia Wańkowicz Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa prof. dr hab. n. med. Krzysztof Warzocha Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa prof. dr hab. n. med. Marta Wawrzynowicz‑Syczewska Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin prof. dr hab. n. med. Małgorzata Wągrowska‑Danilewicz Uniwersytet Medyczny, Łódź dr n. med. Dariusz Wąsowski Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa prof. dr hab. n. med. Urszula Wereszczyńska‑Siemiątkowska Uniwersytet Medyczny, Białystok
prof. dr hab. n. med. Andrzej Więcek Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice prof. dr hab. n. med. Piotr Wiland Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr hab. n. med. Jerzy Windyga Instytut Hematologii i Transfuzjologii, Warszawa prof. dr hab. n. med. Jan Wodniecki Kraków dr n. med. Jacek Wojarski Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze dr n. med. Agnieszka Wroczyńska Gdański Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. med. Henryk Wysocki Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań dr n. med. Wojciech Wysocki Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Kraków prof. dr hab. n. med. Piotr Zaborowski Uniwersytet Warmińsko‑Mazurski, Olsztyn
mgr socjol. Iwona Wesołowska Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań
prof. dr hab. n. med. Wojciech Załuska Uniwersytet Medyczny, Lublin
dr hab. n. med. Stefan Wesołowski, prof. IGiChP Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Witold A. Zatoński Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej‑Curie, Warszawa
prof. dr hab. n. med. Elżbieta Wiatr Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa
dr hab. n. med. Jan Maciej Zaucha, prof. GUMed Gdański Uniwersytet Medyczny Szpital Morski im. PCK, Gdynia
dr hab. n. med. Karol Wierzbicki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Kraków
dr n. med. Michał Zawadzki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Centralny Szpital Kliniczny MSW, Warszawa prof. dr hab. n. med. Krystyna Zawilska Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań Centrum Diagnostyczno-Lecznicze INTERLAB, Poznań prof. dr hab. n. med. Marian Zembala Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze prof. dr hab. n. med. Wojciech Zgliczyński Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa prof. dr hab. n. med. Irena Zimmermann‑Górska Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego, Poznań Katedra Reumatologii Wyższej Szkoły Edukacji i Terapii, Poznań dr n. med. Sławomir C. Zmonarski Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich, Wrocław dr n. med. Grażyna Zwolińska Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, Kraków prof. dr hab. n. biol. Zofia Zwolska Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Warszawa dr n. med. Sławomir Żegleń Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze mgr prawa Mariusz Żelichowski Kancelaria Notarialna A. Krasowski, M. Żelichowski sp. cyw., Kielce
dr hab. n. med. Jan Zawadzki Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa
XI