PRACE ORYGINALNE
Oznaki dobrego stanu zdrowia w ocenie żołnierzy Jednostki Wojskowej Komandosów Signs of good health in the evaluation of Special Commando Unit soldiers Paweł F. Nowak1, Łukasz Choła2 1 Katedra
Metodyki Wychowania Fizycznego Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej; kierownik: dr hab. Jerzy Pośpiech, prof. nadzw. PO 2 Jednostka Wojskowa Komandosów w Lublińcu; dowódca: płk Ryszard Pietras
Streszczenie. Wstęp: Zrozumienie istoty dobrego stanu zdrowia pozwala na wyjaśnianie zachowań zdrowotnych, ich przewidywanie i korygowanie, co ma istotne znaczenie w promocji i edukacji zdrowia określonych grup społecznych. Cel pracy: Celem pracy było poznanie sposobu rozumienia zdrowia przez żołnierzy zawodowych poprzez ustanowienie przez nich hierarchii skojarzeń z dobrym zdrowiem. Materiał i metody: W badaniach uczestniczyli żołnierze Jednostki Wojskowej Komandosów z Lublińca (596 mężczyzn w wieku 23–56 lat). Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem techniki ankietowej. Wyniki: Najczęstszym skojarzeniem z dobrym stanem zdrowia i najwyżej lokowanym w ustanawianej przez badanych hierarchii były dobre wyniki badań laboratoryjnych, następnie sprawność fizyczna i brak dolegliwości fizycznych (bólu). Wnioski: W świadomości żołnierzy zawodowych silnie zakorzenione jest biomedyczne, nazbyt wąskie rozumienie zdrowia, odwołujące się jedynie do biologicznych funkcji organizmu. Słowa kluczowe: komandosi, postrzeganie zdrowia, żołnierze zawodowi Abstract. Introduction: Understanding of the essence of good health allows to explain health behavior, its prediction and correction, what is particularly important for promoting health education among specified social groups. Aim: The purpose of this article was to gain knowledge of how professional soldiers understand health by introducing their hierarchy of associations with good health. Material and methods: The study was conducted in Special Commando Unit in Lubliniec (among 596 men, aged 23–56). The study was based on a method of diagnostic survey using questionnaires. Results: The most common association with good health, with the highest position in the hierarchy established by the surveyed group, were good laboratory test results followed by physical fitness and lack of physical ailments (pain). Conclusions: Biomedical, overly narrow understanding of health, referring only to the biological functions of the human body is deep-rooted in the minds of professional soldiers. Key words: commando, health perception, professional soldiers
Nadesłano: 3.07.2012. Przyjęto do druku: 5.09.2012 Nie zgłoszono sprzeczności interesów. Lek. Wojsk., 2012; 90 (4): 323–328 Copyright by Wojskowy Instytut Medyczny
Wstęp Definiowanie zdrowia jest trudnym zadaniem ze względu na wielowymiarowość i abstrakcyjność pojęcia. Obecnie najczęściej cytowana jest definicja Światowej Organizacji Zdrowia, która zakłada, iż zdrowie jest nie tylko brakiem choroby czy kalectwa, lecz również stanem dobrego samopoczucia w wymiarze biopsychospołecznym. Należy wyróżnić profesjonalne i potoczne rozumienie dobrego stanu zdrowia. Duża rozbieżność w tym względzie skutkuje mniejszą efektywnością prowadzonych programów w zakresie promocji i edukacji zdrowotnej [1].
Adres do korespondencji: dr Paweł F. Nowak WWFiF Politechnika Opolska ul. Prószkowska 76, 45-758 Opole tel. +48 697 719 604, e‑mail p.nowak@po.opole.pl
Indywidualne rozumienie i definiowanie stanu zdrowia jest kluczowym elementem tych koncepcji zdrowia, które zakładają podmiotowość człowieka wobec niego [2]. Współcześnie jedną z najbardziej znaczących jest koncepcja według Antonovsky’ego, która zakłada holistyczne i procesualne rozumienie zdrowia. W przeciwieństwie do podejścia patogenetycznego ludzkie zdrowie podlega ciągłym zmianom zgodnie z aktywnością (lub jej brakiem) człowieka, która doprowadza do przesuwania się w określonym kierunku pomiędzy dwoma skrajnymi biegunami zdrowie–choroba. Myślenie o zdrowiu, zgodne z powyższą koncepcją, skłania do osobistego
Oznaki dobrego stanu zdrowia w ocenie żołnierzy Jednostki Wojskowej Komandosów
323