Het Onderonsje huiskrant editie juli 2015 woonzorgcentrum De Berk
●● TERUGBLIK OP HET FAMILIEONTBIJT VAN 13 JUNI
2
â—?â—? INHOUDSTAFEL
Bewonersinfo 04 Jarigen 05 Nieuwe bewoners 05 Afscheid 06 Verslag bewonersraad
Nieuws 08 Nieuwbouwproject 09 In de bloemetjes 10 Hitteplan Thema 12 Meerhoutse gehuchten: Gestel Weetje 16 Zomervakantie In de kijker 18 Bewoner: Wiske Laermans 20 Medewerkster: Els Willekens 22 Activiteit: Week van de Valpreventie 24 Dier: de koe Gedichten 07 Zomer 30 Vriendschap
17 Activiteiten 28 Moppentrommel 29 Puzzel 31 Voor de kleintjes
3
●● BEWONERSINFO
Jarigen juli Jeanne Wouters
°01.07.1931
Mans Verhoeven
°05.07.1922
Thalie Croonenborghs
°06.07.1924
Martha Van Rossem
°07.07.1930
Fons Coomans
°16.07.1933
Charel Gabriëls
°16.07.1929
Anna Michiels
°16.07.1931
augustus Marie-Lou Tordoor
°02.08.1956
Marie Thijs
°03.08.1921
Leonie Teunckens
°15.08.1925
Emma Croonenborghs
°16.08.1925
Staf Geukens
°18.08.1937
Rosa Michiels
°18.08.1937
Paula Aerts
°28.08.1931
september Elza Geukens
°07.09.1932
Rosa Van De Weyer
°15.09.1927
4
Nieuwe bewoners Maria D'Joos
●● BEWONERSINFO
op 11.05.2015
Welkom in De Berk!
Afscheid Benedictus Boeckmans
*01.05.2015
Gaston Vervoort
*24.06.2015
Juist nu je er niet meer bent, zul je altijd bij ons zijn.
5
●● BEWONERSINFO
Verslag bewonersraad 26 mei 1. Voorstelling van de teams onderhoud, zorgondersteuning en de kapster Ann Van De Reyd is leidinggevende van deze teams. Ze maakt de uurroosters en werkplanning op, doet de bestellingen van materialen en plant overlegmomenten in. Ze licht hier de taken van haar teams toe. Onderhoud Deze medewerkers poetsen kamers, burelen, cafetaria, toiletten en gangen. Volgende maand krijgen ze nieuwe poetskarren die gemakkelijker en ergonomischer werken. Zorgondersteuning Zij brengen bewoners naar de refter voor de maaltijden, dekken tafels, snijden vlees, helpen af en toe afwassen, dekken bedden op en brengen koffie rond. Kapster De kapster werkt op dinsdag, donderdag en vrijdag. Wijzigingen in de nieuwbouw • groter kapsalon met nieuwe en moderne apparaten • onderhoud en zorgondersteuning worden één team: woonassistenten Er zijn veel vragen over de nieuwbouw. Binnenkort zullen we die ook beantwoorden. 2. Avondwandelingen De avondwandelingen vinden plaats van 26 mei tot en met 15 september, telkens op dinsdag. We vertrekken om 18.30 uur aan het onthaal. De bedoeling is dat je samen met een familielid meewandelt in groep. Daarna kun je gezellig iets drinken in de cafetaria. Kan je niet met familie wandelen, gaat een vrijwilliger mee. Zo krijgt iedereen de kans om mee te gaan wandelen. Als je meewil, vul dan het inschrijvingsblad op het magneetbord aan het onthaal in. Op maandag 21 september gaan we een laatste keer wandelen en trakteren we alle wandelaars op smoutebollen van de kermis. 3. Familieontbijt op 13 juni Opnieuw kunnen bewoners samen met hun familie genieten van een lekker ontbijtbuffet. Alle families ontvingen een brief om hiervoor in te schrijven. 4. Taichi lessen Deze activiteit valt in de smaak: de oefeningen zijn rustig en niet moeilijk. De lesgever brengt af en toe ook een grappige toets. 5. Varia • Enkele voorstellen voor films: De heren van Zichem, Schipper naast Mathilde, 101 Dalmatiërs, Sissi, Bambi, De dikke en de dunne, Soldier Blue, Charlie Chaplin, Louis de Funes. • Frans Van Kerckhoven stelt voor om eens samen (vrouwen en mannen) iets te gaan drinken in het Magazijn.
6
â—?â—? GEDICHT
Het wonder van de zomer De zon schijnt en schijnt en veel narigheid verdwijnt jong en oud verblijd om de mooie natuur wijd en zijd om al die zomerpracht die zo plots was aangebracht bloemen, bomen en groen in velden, weiden en plantsoen buiten overal kinderspel het slaapuur nu van geen tel de buren met hun praatjes met iedereen de beste maatjes is dit het zomerwonder misschien dat wij zo zelden willen zien zon, genegenheid en licht en tevredenheid op menig gezicht. 7
●● NIEUWS
Nieuwbouwproject
De bouwfirma’s werken goed verder. Hier en daar wordt nog geverfd of worden plafonds gemaakt, op andere plaatsen wordt het vast meubilair al geplaatst.
De binnenkant van het gebouw krijgt stilaan vorm. Maar ook de aanleg rond het gebouw krijgt al aandacht.
8
In de bloemetjes
â—?â—? NIEUWS
21 juni is de langste dag van het jaar, de dag van het licht. Om deze dag te vieren, zetten we onze bewoners op 18 juni in de bloemetjes. Op elke kamer werd een bloemetje afgegeven, onze bewoners waren er heel blij mee!
9
●● NIEUWS
Hitteplan
België is een raar weerlandje. In de zomermaanden kan het de ene week koel zijn met regen, de volgende week zonnig en warm. Warme zomerdagen gaan wel eens gepaard met hittepieken en veel ozon in de lucht. Die kunnen de gezondheid schaden, zeker bij jonge kinderen, hulpbehoevende personen en ouderen.
Er zijn algemene richtlijnen die iedereen best opvolgt tijdens hittedagen. In ons woonzorgcentrum hebben we nog bijkomende richtlijnen opgenomen in een hitteplan, om het onze bewoners op warme dagen zo aangenaam mogelijk te maken. Het hitteplan treedt in werking vanaf de derde opeenvolgende dag waarop het warmer is dan 24°C. Mogelijke gevolgen van hitte, zon, en ozon • huiduitslag: bultjes of blaasjes die jeuken of branden • uitdroging: droge mond, weinig urine en ingevallen ogen • spierkrampen: in buik, armen en benen • uitputting: duizeligheid, hoofdpijn en braakneigingen • hitteslag: rode huid, snelle hartslag, verwardheid en braakneigingen • zonnesteek: hoofdpijn, misselijkheid, koorts • beschadiging van slijmvliezen: kortademigheid, irritatie van ogen, keelpijn 10
●● NIEUWS
Algemene voorzorgsmaatregelen • drink meer dan gewoonlijk en vooral water • blijf binnen • koel je lichaam af in een douche of bad • beperk lichamelijke inspanningen • bescherm je met zonnecrème en een hoedje • draag luchtige en lichtgekleurde kledij • hou ramen en zonwering overdag gesloten • verlucht ‘s nachts • eet licht verteerbare voeding Bijkomende maatregelen in woonzorgcentrum De Berk • menu’s en dranken worden aangepast (lichtere en vochtrijke voeding, milkshakes, ijsjes) • we bieden op meer tijdstippen dranken aan • we voorzien gekoelde dranken op de kamer • we verfrissen de bewoners met verstuivers, koude washandjes of verkoelende voetbaden • we passen de activiteiten aan (minder fysiek, in aangepaste ruimte) • we leggen de benen van de bewoners hoger om vochtophoping te vermijden • zonnewering blijft overdag naar beneden, in koelere periodes verluchten we de ruimtes • we brengen bewoners naar koelere ruimtes • we kleden de bewoners dunner aan
11
●● THEMA
Meerhoutse gehuchten
Gestel ligt in het zuidoosten van Meerhout. De belangrijkste straten zijn Gestelsesteenweg, Hovesteenseweg en Oude Baan.
Al in 1425 had Gestel een kapel en een eigen schepenbank die mocht rechtspreken over kleine misdrijven. De kapel, schepenkamer en tiendschuur (hier werden belastingen geïnd) stonden op de dorpsschans, de enige Meerhoutse schans die nog duidelijk herkenbaar is en waar nu de kerk, de pastorie en nog een deel van de vest liggen. In 1823 werd Gestel een dochterkerk van de parochie Meerhout en in 1869 werd het een zelfstandige parochie. De huidige kerk werd in 1872 voltooid.
12
●● THEMA
Vroeger was er maar één steenweg in Meerhout, die liep van het dorp naar de weg Geel-Mol. In 1870 werd de Gestelsesteenweg aangelegd om verbinding te krijgen met Diest, Hasselt en Beverlo. Tussen 1918 en 1940 konden de inwoners van Gestel zelf in alles voorzien: meubelen, kleding, voedsel en ontspanning. Ze moesten dus niet naar het centrum van Meerhout of naar omliggende dorpen gaan om inkopen te doen. Al voor de Eerste Wereldoorlog had Gestel openbare straatverlichting. Die werkte met petroleumlampen.
13
â—?â—? THEMA
In 1908 werden het kleine klooster en de school gebouwd.
Ken jij deze kapel? De kapel van Sint-Jan Baptist is gelegen aan de Gestelsesteenweg naast nummer 193. De kapel is achterin gelegen, een eindje van de weg. In oude Gestelse registers wordt naar verluidt reeds een kapel vermeld in 1699. Het geschilderde jaartal 1783 boven de deur verwijst dan ook mogelijk naar een herstelling of wederopbouw van de kapel.
Elk jaar, einde april - begin mei, staat Gestel twee dagen op zijn kop: dan zakken duizenden punkrockfans van over de hele wereld af naar de Oude Baan voor het festival Groezrock. 14
●● THEMA
Mans Wilms is opgegroeid in Gestel: “Wij woonden in de St. Barbarastraat, vroeger heette die Schoolstraat. Mijn ouders hadden vijf kinderen: drie jongens en twee meisjes. Ons moeder verzorgde twee geiten, een varken en kippen. Vader werkte in de put in Luik tot ze het sas in Gestel aanlegden, daarna was hij nachtwaker aan het sas. De eerste bakker van Gestel kwam recht over ons. Voordien konden we alleen pistolets eten als er iemand naar Scherpenheuvel ging en er meebracht. In onze straat kwam alle jeugd samen om kaart te spelen. Als het donker werd, staken we petroleumlampen aan. Tijdens de oorlog werden er in de school naast ons Duitsers gestationeerd. Die zaten aan de ene kant van het speelplein, wij moesten aan de andere kant blijven. Kort daarna mochten we niet meer naar school gaan tot de oorlog gedaan was. Het was wel plezant wonen in Gestel. Mijn vriendin woonde vroeger naast ons. Ze is later met haar man naar Mol verhuisd maar is uiteindelijk terug naar Gestel gekomen omdat ze het in Mol niet gewoon kon worden. Nadat ik trouwde, heeft mijn man nog anderhalf jaar mee ingewoond bij mijn ouders zodat we konden sparen. Daarna zijn we in het Centrum gaan wonen.”
Mia D’joos woonde ook in Gestel met haar ouders, ze was enig kind. “Eerst huurde mijn moeder een kamer bij mijn tante, nadien zijn we verhuisd naar een huisje in de Kerkstraat. Mijn moeder was huisvrouw, mijn vader werkte in de koolmijn in Beringen. Op mijn zestiende zijn we uit Meerhout weggetrokken maar toen ik vierentwintig was ben ik met mijn man terug in Gestel komen wonen, op de Gestelsesteenweg. Ik heb er altijd graag gewoond.”
15
●● WEETJE
Zomervakantie De zomervakantie is de jaarlijkse grote vakantie voor scholieren. Na deze vakantie begint een nieuw schooljaar in een nieuw leerjaar. Deze lange vakantie stamt uit de agrarische tijd, toen er in juli en augustus veel werk was op het land en de schoolgaande kinderen daar moesten helpen. In België loopt de zomervakantie van 1 juli tot en met 31 augustus. Voor studenten aan de hogescholen en universiteiten zelfs tot half september. Andere landen In Nederland krijgen de leerlingen zes weken vakantie. De vakanties zijn gespreid over drie regio’s: Noord-, Midden- en Zuid-Nederland. Tussen het begin van de vakantie in de eerste regio en die in de laatste regio zit drie weken verschil. Bijvoorbeeld voor 2015 zijn de zomervakanties in Nederland als volgt: Regio Noord: van 4 juli 2015 tot 16 augustus Regio Midden: van 11 juli tot 23 augustus Regio Zuid: van 18 juli tot 30 augustus Ook in Duitsland duurt de zomervakantie zes weken en zijn deze periodes gespreid over verschillende regio’s. Andere Europese landen en de USA hanteren een zomervakantie van zes à zeven weken, die valt tussen juli en augustus. Ons land kent dus een langere zomervakantie dan de meeste andere landen.
Andere sectoren Ook in andere sectoren in ons land wordt in juli en/of augustus een vaste zomervakantie gehouden. Vele bedrijven zijn afhankelijk van het bouwverlof, dat drie weken duurt. De rechtbanken houden een gerechtelijk verlof van 1 juli tot en met 31 augustus. Maar ook werknemers die hun vakantie vrij kunnen kiezen nemen grotendeels een langere vakantie op in juli of augustus. Zo kunnen ze samen met hun schoolgaande kinderen op vakantie gaan of thuis genieten van het mooie zomerweer. In juli en augustus mogen de boeken voor een tijdje aan de kant en kunnen de kinderen genieten van een welverdiende vakantie voor ze naar een nieuw leerjaar gaan.
16
Activiteiten
●● KALENDER
juli
dinsdag 07 crèmekar dinsdag 28 14.00 uur verjaardagsfeest donderdag 30 14.00 uur optreden Magda
augustus
vrijdag 14 dinsdag 25 woensdag 26
september
08.00 uur 14.00 uur 14.00 uur
woensdag 02 of 09 14.00 uur donderdag 03 14.00 uur zondag 13 14.00 uur zondag 20 14.00 uur maandag 21 18.00 uur dinsdag 22 14.00 uur
verjaardagsontbijt verjaardagsfeest volksspelen bib
wandeling naar Okra Berg optreden Sally optreden jeugdharmonie Orbis Musicana kermisbal met The Jackets smoutebollenwandeling verjaardagsfeest
Elke dinsdag is er een avondwandeling. Alle activiteiten vind je op de maandkalender. Het volgende huiskrantje wordt verdeeld vanaf 1 oktober.
17
●● IN DE KIJKER
Wiske Laeremans Voor de meeste bewoners is ons woonzorgcentrum nog onbekend terrein wanneer ze hier komen wonen. Maar onze bewoner in de kijker kende het gebouw al toen ze in januari naar hier verhuisde. Zij heeft hier immers vroeger nog gewerkt.
Wiske Laermans geboren op 2 januari 1927 in Meerhout woont in wzc De Berk sinds 7 januari 2015
Wiske, vertel ons eens over je carrière hier in De Berk. Wiske: “Ik ben jarenlang huisvrouw geweest en heb vijf kinderen grootgebracht, drie meisjes en twee jongens. Mijn man is spijtig genoeg vroeg gestorven en dan heb ik beslist om een cursus bejaardenhulp te volgen via de kav. Tijdens die cursus heb ik hier in De Berk een stage van honderdzestig uren gedaan en daarna ben ik hier blijven werken tot ik in 1982 op pensioen ging.” Wat was er toen helemaal anders dan nu? Wiske: “Er is veel veranderd, dat is ook logisch want we zijn meer dan dertig jaar verder. Maar het grootste verschil is misschien wel dat het rusthuis toen werd geleid door zusters en dat de mannen en de vrouwen gescheiden werden. Ik stond te werken op de mannengang, dat was op de tweede verdieping bij zuster Bertha.” Heb je ook een leuke anekdote van toen? Wiske: “Ik herinner me Wiske Sik nog. We noemden haar zo omdat ze altijd sikte. We wilden haar dat afleren maar dat was niet gemakkelijk. Na een tijdje dachten we dat ze het dan toch eindelijk afgeleerd was, tot we ontdekten dat ze die sikken in de bloempot op haar kamer verstopte. Daar hebben we nog lang mee moeten lachen.”
18
●● IN DE KIJKER
Heb je altijd in Meerhout gewoond? Wiske: “Ja. Ik ben de dochter van Jefke Laermans van de Rooiaarde. Mijn ouders waren boeren. Ik ben altijd op de Rooiaarde blijven wonen." Het was er goed wonen dan. Wiske: “Oh, ik heb er altijd graag gewoond. En ik heb er mooie herinneringen. Mijn zoon André kwam met zijn muziekgroep Kastaar bij mij in het waskot repeteren. Dat vond ik heel plezant! Dan was er jong volk in huis en werd er veel plezier gemaakt.”
In 2007 was er een groot feest voor Wiske die toen tachtig jaar werd. De kinderen zorgden voor een leuk fotoboek met vele herinneringen. Over twee jaar, als je negentig wordt, opnieuw feest, Wiske?
"Ik heb hier altijd met hart en ziel gewerkt."
19
●● IN DE KIJKER
Els Willekens
Els is maatschappelijk werkster in ons woonzorgcentrum. Alle bewoners kunnen een beroep op haar doen maar niet iedereen weet waarvoor ze precies bij haar terecht kunnen. We geven haar dan ook graag het woord om ons hierin wegwijs te maken. We zullen meteen met de deur in huis vallen. Wat zijn jouw taken hier? Els: “Het grootste deel van mijn tijd gaat naar het traject dat mensen doorlopen van inschrijving tot opname. Ik doe de intakegesprekken met de kandidaat-bewoners waarbij we de inschrijving op de wachtlijst in orde brengen en een dossier opstarten. Daarnaast volg ik de wachtlijsten en de evolutie van de ingeschreven personen op. Ter voorbereiding van de vergaderingen van het opnameteam doe ik huisbezoeken. Nadat door het opnameteam beslist is welke ingeschreven persoon kan opgenomen worden, regel ik een opnamegesprek en na dit gesprek bezorg ik de nodige informatie aan alle diensten. Wanneer een nieuwe bewoner toekomt, ontvang ik hem of haar en de familie, samen met één van de hoofdverpleegkundigen. We begeleiden hen naar de kamer en doen een praatje om ze op hun gemak te stellen. Een week na opname ga ik even langs om te vragen hoe de eerste dagen verlopen zijn en wat er eventueel nog moet voorzien worden. Na zes à acht weken volgt dan nog een familiecontact.” Daarna heb je dan niet zoveel contact meer met bewoners? Els: “Na de opname is het contact inderdaad beperkt. Hiermee bedoel ik dat ik zelf niet actief bij bewoners langsga. Maar bewoners kunnen wel naar mij komen. Ik help hen bij de aanvraag van een parkeerkaart of tegemoetkomingen en luister naar eventuele klachten.
20
Voor bewoners die het moeilijk hebben om de maandelijkse facturen van het woonzorgcentrum te betalen, kijk ik of een financiële regeling mogelijk is. En bij bewoners onder voorlopig bewind onderhoud ik de contacten met de voorlopig bewindvoerder. Ook mensen die tot aan hun opname in Meerhout woonden maar nu in een andere gemeente in een woonzorgcentrum verblijven, help ik verder bij financiële moeilijkheden." Je bent hier al een tijdje een bekend gezicht. Els: “In 2000 ben ik hier beginnen werken. Daarvoor had ik anderhalf jaar in het woonzorgcentrum van Arendonk gewerkt.” Werken in de ouderenzorg bevalt je dus? Els: “Ja, zeker. Tijdens mijn studie moest ik stages doen. Ik koos voor ouderenzorg: ik heb stage gelopen in het woonzorgcentrum van Turnhout en als zorgbemiddelaar in Lommel. Daar merkte ik dat ouderenzorg me echt ligt. Nog altijd.” Is daar een reden voor? Els: “Ik weet niet of het echt de reden is maar mijn grootmoeder was al dement bij mijn geboorte. Ik heb haar langzaam zien achteruitgaan. Misschien vind ik het daarom zo belangrijk om ouderen goed op te vangen tijdens de laatste levensjaren.”
●● IN DE KIJKER
Els: "De waardering die je krijgt van bewoners en familie, soms gewoon in een heel klein gebaar, maakt deze job zo mooi." Sinds februari kreeg Els hulp van een stagiaire: Inne woont in Westerlo en studeert aan PXL in Hasselt. De stage is afgelopen, dus polsten we even bij Inne naar haar ervaringen. Wat vond je van de stage, Inne? Inne: “Ik heb hier veel geleerd! Er was veel afwisseling in de taken die ik van Els en Leen kreeg en ik vond het ook heel leuk om te helpen bij activiteiten. Ik ben hier heel goed opgevangen door alle collega’s. Waarom koos je voor een stage in een woonzorgcentrum? Inne: “Vorig jaar, tijdens mijn stage bij de Vlaamse Alzheimer Liga, merkte ik dat ik echt wel verder wil in de ouderenzorg. Ik koos voor mijn laatstejaarsstage dan ook bewust voor een woonzorgcentrum. En het is me heel goed bevallen.” Wat zal je je blijven herinneren van De Berk? Ine: “De medewerkers vormen een heel goed team, er is hier een aangename sfeer. Contacten met familie en bewoners zijn heel open en ze slagen er hier echt in om een thuis te creëren voor de bewoners."
Inne: "Bedankt aan alle collega’s, bewoners en familie!" 21
●● IN DE KIJKER
Week van de valpreventie Van 20 tot 24 april vond de vierde editie van de week van de valpreventie plaats. Het doel van deze week: bewoners, familie, vrienden en vrijwilligers stimuleren om zoveel mogelijk te bewegen en valpreventietips geven. We organiseerden daarom allerlei aangepaste activiteiten. Dit jaar ging de campagne dieper in op de verhoogde risico’s om te vallen als je bepaalde medicatie neemt. We stemden het wekelijkse krantuurtje hierop af. Het is geen gemakkelijk onderwerp maar wel heel belangrijk om erover te praten.
Het eka-team stak een leuke (maar moeilijke) fotozoektocht in elkaar. De hele week konden bewoners een wandeling rondom het woonzorgcentrum maken om de vragen te zoeken en op te lossen. Op vrijdag werden de winnaars bekendgemaakt tijdens een kleine receptie. Fanny Van Roy eindigde op de derde plaats, Leonie Vandeperre werd tweede en Leonie Teunckens was onze winnaar. De scores lagen wel heel dicht bij elkaar, de schiftingsvraag bepaalde de winnaar. Maar ze kregen alle drie een hele lekkere fruitmand cadeau. We organiseerden ook een val-quiz, die we via logo ontvingen, en een val-kiennamiddag met vitaminezakjes als prijs.
22
●● IN DE KIJKER
Maar onze bewoners genoten nog het meest van de bewegingsles met kleuters. De kinderen turnden en dansten erop los, onze bewoners konden niet anders dan meedoen en lachen om die schattige gezichtjes. Als afsluiter las juffrouw Andrea nog een mooi verhaal voor.
Enkele reacties van bewoners en familie: • Het was heel fijn, dit mogen ze nog eens organiseren. • Ik heb ervan genoten. • Het zou fijn zijn om meer activiteiten met kindjes te doen! • Superinitiatief, jammer dat de tijd zo kort was!
Ook familieleden hadden aandacht voor de valpreventie en plezier in de activiteiten. Herman Horemans is de winnaar van de origineelste foto tijdens de fotozoektocht. Dat verdient een gratis drankje in onze cafetaria Herman! En dan is het nu enkel nog aftellen tot de volgende week van de valpreventie!
23
●● IN DE KIJKER
De koe
De koe is alomgekend. Nu zien we koeien De uier vooral op boerderijen maar bij vele bewoners De uier is verdeeld in vier kwartieren, elk hadden ze vroeger een koe in huis. met een tepel. De melk wordt gevormd in de melkblaasjes van de uier. Melkvormende cellen Vier magen halen de nodige bestanddelen uit het bloed. De koe is een herbivoor en heeft vier magen. Om een liter melk te maken moet er driehonderd Ze slikt gras in zonder te kauwen. Als de eerste tot vierhonderd liter bloed door de uier stromen. maag vol is komt het gras terug in de mond en In de melkklieren hoopt de melk zich op en kauwt de koe het fijn. Daarna wordt het gras wanneer de druk te groot wordt, lopen de terug ingeslikt en komt het in de tweede maag druppeltjes via kleine en grote melkkanaaltjes die het voedsel verteert en naar de derde maag in de melkboezem. Enkel wanneer op de juist voert. Hier wordt het vocht uit het verteerde manier op de tepels geduwd wordt, komt er voedsel gehaald. In de vierde maag worden de melk uit. Bij het machinaal melken worden voedingsstoffen verteerd. vier tepelhouders gebruikt die luchtledig Via de magen van de koe wordt het voer in gezogen worden door een vacuümpomp. De het bloed opgenomen en in de uier omgezet in melk gaat rechtstreeks van de uier naar de melk. koeltank zonder in aanraking te komen met de buitenlucht. Ze wordt op de boerderij bewaard in Melkproductie een grote koeltank op 4°C. Een koe moet twee maal per dag gemolken worden, zeven dagen per week en dit gedurende ongeveer tien maanden nadat het kalfje geboren is. Enkel de eerste weken moet het kalfje de melk van de moeder drinken. De rest van de periode melkt de boer de koe voor consumptie. Om productief te blijven moet de koe ieder jaar een kalf krijgen. Een koe is negen maanden drachtig. Een goede melkkoe geeft ongeveer vijfentwintig liter melk per dag. De melkproductie kan verhoogd worden door de koe krachtvoer bij te geven.
24
●● IN DE KIJKER
25
●● IN DE KIJKER
Rassen De voorloper van onze melkkoe is de oeros: twee meter hoog en met lange, naar voren uitstekende hoorns. Dit wilde dier is geleidelijk door de mens gedomesticeerd, waarna de tamme runderen voor hun melk en vlees werden gehouden. De eerste koeien zijn zevenduizend jaar geleden in Nederland gesignaleerd.
Volgende rassen komen voor in België: Holstein Friesians Een kruising van twee koerassen: Holsteinkoeien uit Duitsland en Friesian-koeien uit Friesland (Nederland). Ze zijn zwart-wit gekleurd en produceren veel melk. Daarom worden ze in vrijwel heel Europa gefokt. Jersey Ze komen oorspronkelijk van Jersey, een eilandje tussen Frankrijk en Engeland. Het zijn vrij kleine grijs-bruine koeien. Hun melk is rijk aan botervet en dus geschikt voor boterproductie. Ze zijn het meest verspreide melkras in de wereld. West-Vlaams rood rund Het Belgisch rood rund of het rode ras van West-Vlaanderen heeft een lange geschiedenis. Het is een vroegrijp ras dat gekend is om de uitstekende vleeskwaliteit. De melkproductie is laag. Oost-Vlaams wit-rood rund Dit ras is een nakomeling van de runderen die in de achttiende eeuw in de Denderstreek gehouden werden. Het lichaam is overwegend wit met op de kop en hals een typisch rode kleuraftekening, op de romp en poten komen al of niet kleine rode vlekjes voor. Het is een typische dubbeldoelkoe: geschikt voor zowel melk- als vleesproductie.
26
●● IN DE KIJKER
Wit-blauw ras van België Aan het einde van de negentiende eeuw kwam in grote delen van hoog en midden België een mengelmoes van lokaal landvee voor. Door een strenge selectie werd uiteindelijk het Belgisch wit-blauw ras bekomen. Oorspronkelijk ging het om een dubbeldoelkoe maar vandaag wordt dit ras vooral voor het vlees gekweekt. Kempens rood-bont rund Witte dieren met rode tot donkerrode vlekken. Oorspronkelijk was dit een dubbeldoelras met nadruk op de melkproductie. Vandaag wordt dit ras uitsluitend gehouden voor de melkproductie.
De koe wordt een herkauwer genoemd.
27
●● MOPPENTROMMEL
Moppentrommel Twee mollen lopen over straat. Zegt de ene tegen de andere: “Het regent weer pijpenstelen.” Waarop de andere: “Het wordt vannacht weer een modderbad bij mij thuis!”
Drie vrienden zitten op een verlaten eiland, wanneer plots een fles aanspoelt. In de fles zit een briefje met daarop de boodschap: “Wie dit leest, mag een wens doen.” De eerste zegt onmiddellijk: “Ik wil naar huis en de rest van mijn leven dansen en feesten.” Geen tel later is hij verdwenen. Daarop zegt de tweede: “Ik wil naar huis en de rest van mijn leven lekker voor TV hangen.” Ook hij verdwijnt van het eiland, waarop de derde zegt: “Verdorie, nu zit ik hier alleen. Ik wou dat mijn twee vrienden terugkwamen …”.
28
Oplossing vorige puzzel
●● PUZZEL
We zochten het antwoord Tijd heelt alle wonden. Proficiat Leonie Teunckens! Zij won een leuke verwenactiviteit.
Nieuwe puzzel: - ur
o=m +ge
-e
-kt
-h
+d -i
-t +ft
a=o + d
Bewoner:………………………………………………………………………………………………………. Kamer:…………………………… Afgeven aan het onthaal ten laatste op 27 juli. 29
â—?â—? GEDICHT
Vrienden zijn als bomen ze wachten tot je nog eens langskomt en ze zijn onverstoorbaar als je wegblijft ook na maanden afwezigheid kan je de draad weer oppikken omdat ondertussen niets werd afgebroken. Vrienden zijn als bomen op een goede afstand van elkaar geplant zo moeten ze niets van elkaar betwisten ze kennen ook geen afgunst maar nodigen elkaar uit om hoger te groeien. Vrienden zijn als bomen en bomen buigen niet maar ze wuiven.
30
●● VOOR DE KLEINTJES
31
Tijdens de karaoke op 30 april waagden zowel bewoners als familieleden zich aan een zangstonde.