មនសិការជាតិ

1

អ្វីទៅដែលទៅថា មនសិការជាតិ ? ពាក្សមនសិការជាតិ ទនេះ ចង់ សំទៅពី ផ្ត ន ់គំនិត ពី សតិ អារមណ៍ ដែលយក្ប្រទោជន៌ ជាតិជាធំ មិនទលើក្តំ ទក្ើង ប្រទោជន៍ រក្សពួ ក្។ អ្វីៗដែលជាអាយុជីវ ិតជាតិ គឺ មានតម្មៃខ្បស់

មិនអាចឋិ តទៅទសមើ

ឬទៅទប្កាមរុ គគលណាមួ យ

ទរើ ទុក្ជារុ គកលទ

េះមានឋានៈ

ខ្ពង់ខ្ពស់ោ៉ាងណាក្៏ ទោយ។ ទែើមបីរញ្ច ា ក្់ប្តង់ ណា ដែលជាប្រទោជន៍ ប្រជាជាតិ ប្តង់ណាដែលមិនដមន ទយើងសូមទលើក្ដតទរឿង សង្ក្រកមមួ យមក្និ ោយ។ តាមធមមតា ចំ បំងរំងជលដតងដត

ំមក្នូ វ កាអ្នតរយ ជី វ ិតមនុ សស

ប្ទពយសមបតតិ ែូ ទចនេះគឺ ជាប្រភពម្នការហិនទោចទលៃចផ្ាែល់ប្រជារស្តសត ែល់ជីវ ិតមនុ សសសតវទំង អ្ស់ ។ រ៉ាុដនតការទធវើចំបំង អាចជួ យទរោចរសង់ប្រជាជាតិ ទរើ សិនជាចំ បំងទនេះ មានលក្ខណៈជាចំ បំង តសូយក្ ឯក្រជយពីប្ក្ញំររទទស (Guerre d’indépendance) ឫជាចំ បំងការពារទឹក្ែី ប្រឆំង និ ងការឈ្លៃនពានររទទស (Guerre contre l’invasion étrangère) ។ មានមជឈោានខ្ៃេះទទៀត បនរដនែម សង្ក្រគមរែិ វតតន៍ (Guerre révolutionnaire) ដែលទរៀរចំទធវើទ ជាតិ ឯង។

ចំ បង់អ្ស់ទំងទនេះទគទុក្ជាចំ បំងប្តឹ មប្តូវ

ើង ទែើមបីក្ំចាត់អ្ំណាច ផ្តតច់ ការក្បត់

(Guerre

juste)

ផ្ទុយពី ចំបំងអ្យុតិ ធ ត ម៌

(Guerre injuste) ដែលទប្ចើនជាចំ បំងជិ េះជាន់ សងកត់សងកិនរៃន់ទឹក្ែីទគ។ 1

2 អ្តែន័យលងទលើទនេះ បនរញ្ច ា ក្់ឱ្យទ

ើញថា ប្រទោជន៍ប្រជាជាតិ មានលក្ខណៈ មិនសមរសរទៅ

នឹ ងប្រទោជន៍មនុ សសឬរុគគលជានិចាជាកាលទទ

មានទពលខ្ៃេះរសរ

រស

ែូ ទចនេះ

េះ

ែូចដែលទយើងទ

ើញលងទលើរោរ់ ។

មានទរលខ្ៃេះទទៀតផ្ទុយគ្នន

ប្រទោជន៍ ជាតិ ប្តូវដតដចក្ឱ្យោច់

ប្រទោជន៍ រុគគល ឬប្រទោជន៍ប្ក្ុម។ លគឹក្ណាប្រទោជន៍ ទំងពី ទនេះប្ច

ំគ្នន លគឹក្ទ

ពី

េះរសុក្ទទស

ទប្ចើនដតមានទប្គ្នេះថានក្់ទប្ពាេះរុ គកលឬប្ក្ុមមួ យកាន់អ្ំណាចផ្តតច់ ការ យក្ប្រទទសទំងមូ លមក្ទធវើជា សមបតតិផ្តទល់ខ្ួន ៃ

ទែើ មបីរំទរ ើប្រទោជន៍ ផ្តទល់ខ្ួនដតរ៉ា ៃ ុទណាណេះ។

យក្ទរឿងប្រទោជន៍ ផ្តទល់ខ្ួនមក្ទធវ ៃ ើ ជាទរឿងជាតិ

ទៅរសុក្ណាក្៏ ទោយទរើ អ្ក្ ន ែឹ ក្

យសមបតតិរែាមក្ទធវើជាសមបតតិខ្ួន ៃ

រសុក្ទ

ំ

េះនឹង

កាៃយទៅជារសុក្គ្នមន ទសរ ីភាពគ្នមនប្រជាធិ រទតយយមិ នលន។ រស្តសតភាគទប្ចើនមុខ្ជាប្តូវធ្លៃក្់ខ្ួន ៃ ទៅជាពលរែារ ទ រ់ រនសំ សំររ់ ដតពួ ក្ជនមួ យកាតរ់តូច ប្ចបច់ មួលទៅតាមអ្ំទពើចិត។ ត ចំ ទពាេះរញ្ញវនតដែលជាអ្នក្ទចេះែឹង ផ្ៃូវដែលអាចទែើរបនមានរី ធំៗ ៖ 

ផ្ៃូវទី១ ជាផ្ៃូវរសួល គ្នមនទប្គ្នេះថានក្់ ទប្ពាេះបនរស់រសួលទោយបន រុណយសក្តិ លុយកាក្់

"ចូលស្ទឹកាមបត់ "

ទធវើមាមបនដែលអ្នក្កាន់អ្ំណាចបនរំរ៉ានខ្ៃួន។ផ្ៃូវទនេះទគទៅថា ។ 

ផ្ៃូវទី២ បនែល់ផ្ូវដែល ៃ

ំឲ្យបនសុខ្រសួលដែរ ទប្ពាេះសមឺ ជនរស់ទៅឯក្ឯង មិ នរវ ីរវល់អ្ី វ

ទំងអ្ស់ គិ តដតយក្សុខ្មានក្់ ឯង។ ផ្ៃូវទនេះទគទៅថាផ្ៃូវ 

" ស្ន្សំស្ុខ "។

ចំដណក្ផ្ៃូវទី៣វ ិញ គឺ ជាផ្ៃូវពិ បក្ទប្ពាេះប្តូវទរ់ទល់ និងរញ្ច ា ទផ្សងៗក្នុងការរស់ទៅ ក្នុងសនតិ សុខ្ផ្តទល់ខ្ួន។ ៃ

ផ្ៃូវទនេះតប្មូវឲ្យមាន មនសិការជាតិ ខ្ពស់

ទោយទហតុ ថាោមី ជនប្តូវទធវើ​ើ្

សក្មមភាពខ្ៃេះដែលជាប្រទោជន៍ សងគម ឥតគិតពី រុណយសក្តិ លុយកាក្់ ឬក្ិ តិយ ត សផ្តទល់ខ្ួន ៃ អ្វីទ

ើយ។ ផ្ៃូវទនេះទគទៅថា

"មន្ស្ិការជាតិ"។

ក្នុងសងគមដខ្មរទយើង រញ្ញ វនតមួយចំ នួនបនទប្ជើ ទរ ើស យក្ផ្ៃូវទីមួយនិងទីពីរ ទប្ពាេះទ

ើញថាបនសុខ្

រសួល ខ្ៃេះទទៀតក្៏ បនរុណយសក្តិ បនលុយកាក្់សុីចាយ សុខ្សរាយហុីោ។ ចំដណក្រញ្ញ វនត មួ យចំនួនតូច ដែលមានសតិ អារមមណ៍ខ្ពស់ សុខ្ចិតតរស់ទៅលំបក្ ទធវើការទទៀងប្តង់ទៅតាមសមតែ ភាពររស់ខ្ួន ៃ

គ្នមនគិតគូ រយក្ចិតតទ្ៃើមទៅោវយណាទទ។

ជនចំ ពូក្ទនេះមិ នសូវបនទទួ លការ

ររ់ អាន ពី មជឈោានលងទលើរ៉ាុ ម នទទ ផ្ទុយទៅវ ិញចទរ ើនដតទគសងស័យថាអ្ទពា​ាេះអ្ញ្ុា េះទៅវ ិញ។

2

3 ចំ ណុចប្តង់ ទនេះររាញនូ វទិ ែាភាពពីក្ុងសងគ ន មដខ្មរ ៖ តិែាភាពទីមួយបនែល់ក្ងវេះគំនិតប្រជាធិរទត យយ

ក្នុងការប្គរ់ ប្គងប្រទទសជាតិ

រសុក្ទយើងមិនទន់ ទែើរែល់

ែំ ណាក្់ ការមួ យដែលយក្មតិ

ពលរែាជាធំ យក្មតិ ភាគទប្ចើនមក្ទគ្នរពឲ្យបនប្តឹមប្តូវ។ សងគមដខ្មរទៅដហលក្នុង យុគសក្តិភូមិ ទៅទ

ើយ

ទយើងទៅទប្កាយឆាយក្នុង

សទប្មចទចញពីរសទរ់ ទលើ

ទពលសពវម្​្ា។

ទៅរសុក្ដខ្មរទគសទងកតទមើ លទ

ទរើ ទុក្ជាផ្ទុយពីមតិទូទៅក្៏ ទោយ ក្៏ទៅដតសមឬប្តូវែដែល ខ្ុ សពី

រសុក្ទគឯទទៀតៗ ដែលយក្មតិ មោជនជាធំ។ ទៅក្នុងប្រទទសទំងទ រសរតាម អ្នក្ែឹ ក្ មាសមុ ខ្អ្វីទ

ើញថាអ្វីៗ

េះ ទរើមតិ ភាគទប្ចើនមិ នយល់

ំទគទប្ចើ នយក្ទៅគិ ត ទហើយទរើ ប្តូវទែើ រ្យ ទគក្៏ ទែើ រ្យដែរ មិនដមនជាទរឿងអា

េះទទ។ ទគយល់ថាអ្វីៗដែលសទប្មចទៅ មិ នដមនប្តឹ មប្តូវមួ យរយភាគរយទទ គឺ មាន

ចទ ៃ េះមានខ្ុ សខ្ៃេះប្តូវខ្ៃេះ ែូ ទចនេះទហើយទរើ មានមតិផ្ុយឬមានសំ ទ ទណើរអ្វី ដរៃក្សមរមយលអ ទគក្៏្យ យក្ទៅគិត ទែើ មបីរទញ្ាញជារូរមនត្ី មមួយដែល មរសរទៅតាមរញ្ច ា ដែលទចាទ។ ទៅរសុក្ដខ្មរមិ ន ែូ ទចនេះទទ អ្នក្ែឹក្

ំទប្ចើ នមានចរ ិតប្ក្ទអ្ើតប្ក្ទម អ្សមិមានៈ មិ នរវ ីរវល់និងមតិ រស្តសតទ

ើយ។ ទរើទុក្

ណាជាមានការ ទិ េះទទៀនលៃំងោ៉ា ងណាក្តី ក្៏ ឥតឈឺក្ាលរវល់ោតរ់ ឬទ្ៃើយតរវ ិញ ទុ ក្អ្នក្ឯទទៀត ែូ ចមិ នែឹងអ្ី ទំងអ្ស់។ ទិ ែាភាពទីពីរ បនែល់ឥរ ិោរ្បក្់ សាតនិ យមក្នុងមជឈោាន ប្រជាពលរែាទយើងភាគទប្ចើន។ សូ មបីដតពួក្រញ្ញ វនតដខ្មរដែមបរទរៀនសូប្ត

ទចេះែឹ ងអាចពិ ចារណាបនខ្ៃេះ

ក្៏ ពុំសូវណានរទញ្ាញ

ទោរល់ រ៉ាុ ម នដែរ។ ទនេះមក្ពី អ្ី វ ? ក្តាតធំ ដែលអាចឲ្យយើង យើ់នូវផ្នត់នំនូត់បែបបយូ យំម កពីទ កលបនចាសនយ កពីទ ចរ ត់ស ក គ យើង យ ែ​ែ់ប្បយៅយើង ឲ្យខ្លលចយ ឲ្យរញ

យ (Nous sommes influencés par

une culture de soumission qui engendre la peur) ។យយើង ខ្លលចយសេចយខ្លលចកន្រូេទយ ខ្លលចអ្នតពធនយ ។់។យ ខ្លលចសីវខ្លលចប្ំបនយ សុខចត ់អ្ េ ុគើ​ើនសប្កពន ឹពែននតពយ ែ់ម្ននតពន ែអ្ យប្រ យំប្បយៅថាយ « អ្នក្ោន

ដសបក្ោច អ្នក្លៃចដសបក្សវត ិ »យ។ ត ែឋភាីទនីទរខ្ល យ់ងយូ យ ជាំវ ូត គ្ននតយ ចត ញ្ចឹកគ្ននតយៅផ ត

យៅកព។យ ការែ​ែ់អ្នតពែឹ ពននបាូចត់េយ យធវងយ្េ

សផ្តេសនយពង ់យ ំមកញើភាំធនយោើសារយ រាស្រសេែខនតរខ្លលចកត ូហ៊ាូ់វ៉ា ។យ ែរាបណារាស្រសេយើង យៅម្នូពន រ ឹ់ផ តជា​ាយខោើយៅយ

ងើែរាបណាបញ្ញផូេែខែរយៅកតូទូន យ ម្នូកូសតការជា់តម្ននកញូយ ប្ំបនប្គ្នូនយ យ

ែរាបយន ស គកែខែរយើង យៅែ់យែព់ពន់យៅយ ៀ់។យ កជ្ឈោឋូែខែរខល ែ​ែ់ម្នូំន ូត់សុ តែត ើ ឋ កយយប្ចង ូើ់នថាស គកយើង យកតូែកូយៅូឹ ថ្ក់នយីពយ យំម យច ែ់យែង រយៅកុខខល ៗែ​ែរយ យប្រ កូុ សសម្នូសុទម្នូចាើយ ម្នូកុ ខរបរយអ្នតពខល ម្នូ្ទ សែកែ យ ម្នូ ឡាូជ្ត យប្រ ប្រ់។យ យបងយកង ់យៅខ្ល ្លវផូយាបាើផ ត

យ យំយ

ង

ម្នូការយបា យតនត់យ ម្នូរោឋនត

3

4 បា់យម្នូសភាយូត សា​ាប័ូយ្ស ៗយ ៀ់សនរាបន ប្ំបន ប្ំ ប្បយ ស។យែវ យចនត យស្សុពយើង យែង រយៅកុខែ​ែរយ យប្រ ម្នូសពកែភាីប្ំបនផ តស័ើ។យ ូត ាើែវយចានត យ កត ូខុ សទន អ្សនយ យ ប៉ាុ ែូេយបង យំីតចារណាបូេតចយ យំយ

ង

ថា ត ែឋភាីអ្សនយូ យ ប្គ្នូន

ែ់ជាសនបពយប្ៅយ ែ​ែ់រុី័ ន ធស់កញ ើែ​ែ់ម្នូជ្កងម។យ យ់ង ស ក គ យើង ឈមែបបណា ? ជ្កងមកញើរានររ វនត

យន យ បាូែ់នការកតូឲ្យ់រកលយៅអ្វទៗែ​ែ់ជាផ តរភាីយ ភាីរថ្លថ្វរយ នត ូត ភាីកាលហ៊ាូ។យ កូុ សស់អយ

កូុ សសយច ែឹ យ កូុ សសកាលហ៊ាូយ កូុ សសរថ្លថ្វរយ នត ស ក គ យើង កតូសវផសាគ់នយ កតូសវផ្េ់ន់រកលប៉ាុនែូយ យ យី់ខល ម្នូយំបូេុ បង្អអបន ឬយធវងបាីយៅយ ៀ់។យកជ្ឈោឋូអ្នតពែឹ ពននែខែរខល យច ែ់ស្សពែពេ ៗថាយខលញូ ស្សឡា

នស្សុពយ បន យរ ងរាស្រសេយ ប៉ាុ ែូេយៅពនតុ ែញ ចត ់រេ បសនខញូយ ល កតូច ន យ

យប្ចងូយីពយ យ យប្រ ជាយរឿ

ង

ម្នូជ្ូចនីវពខ្ល យ់ងយូ

បន ខញូពុ ល ន ឲ្យយធវងយ្េសផ្តេសនាមកែ់ចត់េ។យ យម្នល យ

ងើប្់ូផរពកយធោបាើយ

ែបបណាយែងកែទបូេុ បង្អអបនយ ឬយធវងបាបជ្ូទន យន យោើយចា ថាយ អ្យញ្ច អ្ញ្ុច កត ូយច ចបនយ ឬយប្បង

់ុ លាការយែងកែទចា់ន ការណ៍។យយយបង ម្នូប្ប់ត ពកែីទកាែស់ឬីទ កហជ្ូយស ក គ សុទផ ត់យព៏កតូរផ ទរផ់នើព ចត ់េ ុ ពោពន ែ​ែរយំមអ្សនយលាពធនៗទន យន យធវងាមកែ់អ្នយីងចត់ែេ ់កេ ។យ ស គកែខែរយើង ូត អាចឈាូយ

យៅកុខឲ្យបាូយ់ឿូែវចយំយពង់យ

យបា ប នយចា់ំនូត់យ « ប្់ទយតេសុទពវូឯ

់ុ ប្ាមែ់ស្សទបន អ្ព នត ែឹពនន

» សតូយ ។យ សងគមណាដែលមិនឲ្យតម្មៃទៅ មនុសសលអមិនខ្ំ

ការពារ ជនចំពូក្ទនេះដរទៅជាជាន់គ្ននដ្មទទៀត សងគមទ

េះទប្រៀរបនទៅរុគល គ មានក្់ដែល ខ្ំជីក្ែី

ទែើមបីក្រ់ខ្ួ នឯងដតរ៉ា ៃ ុទណាណេះ។យ ជ្កងមកញើយ ៀ់ែ​ែ់ធងូនណាសនែ​ែរយ ំម ភាីស ក គ យើង កតូបាូអ្បន រ នយ កូុ សសឲ្យហ៊ាូ ប្់ូផខលញូឯ ។យ យ

ញ ់ការខុ ស

់ុែវយកេចបាូជាយ យើង ហ៊ាូថា​ា៉ា ែវយចនត ? ស គកែខែរយប្បៀបយៅតពយលាោូកញើយ

ែ​ែ់ម្នូអ្នតពយែង រ់ញែវច់យៅយូ ៖យ - តួទី១ គឺអ្ក្ ន ែឹក្

ំដខ្មរធំ ៗ ទប្ចើនចូ លចិ តអ្ ត ងគុយទលើចារ់ មិនប្ពមទទួ លខ្ុសប្តូវ អ្វីៗទំងអ្ស់

ចំ ទពាេះមុខ្មតិមោជន

ចំ ទពាេះសោែរ័ នណាទ

ើយ។

ទគមិនដែលទ

ើញទមែឹ ក្

ំដខ្មរណាមួ យ

ប្រកាសថា ខ្​្ំុទធវើខ្ុស ខ្​្ំុសូមទទួ លក្ំ ហុសទំងរសុង ចំ ទពាេះមុខ្ជាតិ ចំ ទពាេះមុ ខ្ោធ្លរណៈជន។ ផ្ទុយទៅវ ិញដតឥរ ិោរ្ ប្ក្អ្ឺ ប្ក្ទម ខ្វេះទសចក្តីកាៃោន ក្នុងការទទលខ្ុ សប្តូវចំ ទពាេះសក្មមភាព ដែលខ្ៃួនបនទធវើ។ ទរើទោដតនិ ោយវ ិញ គឺ ែទណើ ត មយក្ប្តូវដតមានក្់ឯង ទហើយទ្ៃើយោ៉ា ងរសួលថា ខ្ៃួនឥតមានក្ំ ហុសអ្វីទទ គឺ អ្ក្ ន ឯទទៀតទទទតើ ដែលទធវើខ្ុសទ

េះ ។ ការទ្ៃើយោក្់ គ្ននទ

េះ គឺ ជាទមាៃរ់

មួ យដែលមានហូរដហរមក្ប្គរ់ ររររហូតមក្ទល់នឹងសពវម្​្ាទនេះ។

4

5 - តួ ទី២ គឺ រស្តសតដខ្មរទូទៅ ៖ ទយើងមានទមាៃរ់ រស់ក្ុងសុ ន រិន រង់ ចាំដតអ្នក្មានរុណយមក្ទរោចរសង់។ តាំងម្តពី ទែើមទរៀងមក្

ទយើងមិនដែលបនទទួ លការអ្រ់រ ំ

ឲ្យបាូើ់នចបាសសនអ្ទ យវ ៅថាយសរ ទភាីយ

សត ត ក ធ ូសយ ប្បជាធតបយ់ើយយន យ យ អ្វទែ​ែ់យៅថាសត ត ូ ធ ត ពរណទើពត ចី ច ់រែឋយ ។យ យម្នល យ រសនយៅផ ត់ផ់នែ់ពនតុ

ងើយើង

ម្នលបន ចាសនយ យៅយប្ៅចរូេំនូត់យ ប្បជាធត បយ់ើយូត ការផ តផ់េូ៍សព់យលាព។យ

អ្នតពណាបាូយរៀូសវប្់ព៏ម្នូន័ីវសន សវប្់ូត យំយន ព៏ យៅែ

់ពនតុ អ្ផ តជា​ារ

ញ ់ការអ្បនរ នខល យៅយ ចនែណពឯអ្នតពែ​ែ់កតូបាូយៅយរៀូយ វ់ែ់នរថ្ងសាលបន ។យ ្នត់នំនូត់រ ន ចានអ្ព នត ម្នូបុ ណយយូ យ ជា

ប្បនីកញ ើែ៏ សកខ្លូនែ​ែ់រារាន យ កតូឲ្យស្សុពយើង យែង រយ់ឿូយៅបាូយ យប្រ ំន ូត់យូ ជាយរឿ ជ្ប្កុ យ ែខែរភាំយប្ចងូកតូឲ្យំត់អ្វទទន អ្សនយ ចានែ់ស្សល់យ

ងើប្បំ់នវសនរបសនខញូយៅឲ្យអ្នត ល ពែឹពនន

ទន ស្សុ ។យកោ៉ា យ ៀ់យ ឥយ រ តាបថ្យូ យធវងឲ្យយកែឹពននែខែរខល កាូនែ់បាូចត់េយ សនយៅយ ៀ់យ យប្រ គ្នែូអ្នតពណា​ាមកឃ្លយន កង ់សពកែភាីយ យ ស គកចាសនយូ យច ែ់ែ​ែ​ែ់កតូផ្តលសនបវរ។ េ ស គកែខែរយើង ូត អាចឈាូយៅរពយសច់េទចនយរ ងូបាូយ បាូសាគ់នការផ្តលសនបវរខល េ ។យ យើង សយ ក់យ

ង

ប្់ នយូ យ

ង យ បូេអ្នយីងយ្េសផ្តេ

ងើបយនទសខលញូ។យយម្នល យ

ងើយ ្នត់នំនូត់

់ុ ប្ាមែ់ឥរ តាបថ្ណាកញ ើខ្លូយ់ងយូ យ

យើង ច នយ់ងពើពកុខន ទបញ្ញ ផូេែខែរកពផ តូតច័ ើ ឆ បូេតច។យ

ជាយរឿើៗថាយ បញ្ញ ផូេែខែរែ​ែ់ជាអ្នតពយច ែឹ ម្នូចនយណ ផ តជា​ាយ យប្ចងូសូសនសុខកតូ

សវផរផ ទរផ់នអ្ទ យវ ប្ៅីទ អា​ាមែក

។យ ឥរ តាបថ្យូ អាច្េ់នឲ្យបាូសុខីត់ែកូយ ឲ្យបាូស្សល់ែ់នការ

រសនយៅយ ែ់នការប្បពបអាជ្ទ ផពកែ។យ ប៉ាុែូេចនយរ ប្បជាជា់ត ែខែរយើង ផ ត

យ ែ​ែ់ប្់ូផសទុ យច

ីទ សា​ាូ

ភាីកញ ើកត ូសាវហបនយ បញ្ញ ផូេប្់ូផម្នូកុខន ទយ កញើែ៏ សនខ្លូន យែងកែទពន្រនទពនសាែរ់ទយ ែខែរយើង ឲ្យយបង ព ែននតពយកង ់យំយកង ់ឯ យៅជ្ុន ផ ត

ខលញូយ ។យ បញ្ញ ផូេប្់ូផម្នូយសចពេទកាលហូហ៊ាូបយញ្ច

ក់ត យ ហ៊ាូ

ូត ាើការីត ់ឲ្យី់រែឋែខែរបាូែឹ បាូឮ្ យ ពុន យៅសាង់ន ើពសុខែ់ម្ននតពនឯ ។យ យោើសារែខែរ យើង ភាំយប្ចង ូកត ូសវផយច ែឹ យប្ៅប្ជ្ យ

ងើខ្លលចអ្នតពធន យន យ ៀ់បញ្ញផូេប្់ូផហ៊ាូយច

កុខយែង ់ញ

ពនតុ ែន យណងរយរៀបចន ប្ំបនប្ំ ស្សុពយ សយ។ ស គកែខែរយើង ូត អាចឈាូយៅកុខបាូយ់ឿូយ ់ុ ប្ាមែ់អ្នតពែឹពននយ យធវងការយរៀបចនស្សុពយ សយ ឲ្យ យៅាមកប្បយាជ្ូ៍ ជា់តីត់ៗយ ់ុ ប្ាមែ់ប្បជាី់រែឋសុខចត់េយធវងស ប្ាមែ់បញ្ញ ផូេហ៊ាូបយញ្ច

ក់ត្េ់នយាប់នពុនត ការសា ជា់ត យ។យ

-ជមាឺទី៣ដែលទយើងចង់ យក្មក្ររាញទ ទមែឹ ក្

ំដខ្មរ។ ទគសទងកតទ

ការជាកញ ើអ្នតពែឹពននយ ់ុ

េះ គឺគំនិត «រយរសួលនិោយ» ដែលដតងដតមក្ញំញី

ើញជាទរឿយៗថា អ្នក្ែឹក្

ំដខ្មរភាគទប្ចើនមិនសូវមានចក្ខុវ ិស័យ (Vision)

ប្បក្ែនិ យមប្តឹ មប្តូវចាស់ោស់ទោេះ ។ ផ្តុយទៅវ ិញចទប្មើនដតមានគំ និតខ្ៃីរក្ដតផ្ៃូវរសួលមិនចង់

5

6 ពិ បក្

រស់ដតមួ យដគៗ

យក្រួចខ្ៃួនដតមួ យទពលរ៉ាុ ទណាណេះ

រទរៀរទធវើការដររទនេះ មិ នសួវទប្រើខ្ួរក្ាលទប្ចើ ន

គតទ

ើយ។

ំពិបក្គិត ការររប្រចាំម្​្ាប្តឹ មដតទធវើក្ិចាការធមម

តាែូ ចពី មុន គ្នមនផ្តៃស់រូរអ្វ ត ី ឲ្យថ្ែទែ្លពយៅរពការចន យរ ងូយ កត ូឲ្យំន ូត់ថ្ែទ់វ់លាសនយៅយ់ង ់យយប្រ យ

ឥតគិតទវងឆាយទៅអ្

ងើ។យឥរ តាបថ្ែវ ចយូ ជាយរឿ បង្អអពន ែនយណងរយ

់ុអ្ទ ? ជាយរឿើៗអ្នតពែ​ែ់ម្នូំន ូត់ថ្ែទយកត ូសវផម្នូយំឯ យ

ជ្ញ ើគ្ននប្ ប៉ាុ នែូយ យ ម្នូយី់ខល យ យំយីបប្ជាើឲ្យយ ៀ់។យ យបង អ្ព នត យន កត ូសវផម្នូសាែរ់ទ រ ឹ បូេតច ្ យ យន ចបាសសនជាប្់ូផយបា ប នំនូត់ខលញូែ់កេ យែងកែទើពខុ ស។យ ស គកយើង ព៏ែវចជាស ក គ ចាសនយ ស្សុពែរ យ ៀ់ែ​ែរយ ម្នូ ម្នលបនកញើយ កតូ់អយ ំទយពៀបស ់ ក ន ំនូត់ថ្ែទៗយ ពុន ឲ្យយច ទន យន យ ននឲ្យកូុ សសយបងពែននតពយ អាចននពពវរពកាើយរឿ ចាសនយ ជាយ ់នូឹ

រវចយប្រ ំនូត់អ្សន

់ុ ននឲ្យម្នូយប្គ្ន ថានតពន ែ់ន

កលបនចាសន។

យរឿ កញ ើែ​ែ់ំញ រឲ្យឆ្ងង់នយន យ ំម ការែ​ែ់ស ក គ យើង កតូសវផយ់ងពែនយពងពយ អ្នតពែ​ែ់ខន ប្បឹ ឲ្យំន ូត់ ជាែ្លផ្តកយសា ។យ្ទុើយៅផ ត

ខលញូយយច

កត ូចវ ់ចត់េយៅផ ត អ្សនយន យ

។យ ប្់ ន យូ យ

ងើែ​ែ់នន្់យ

យយំយ

ង

យប្ចងូែ់ម្នូការប្ចែណូ​ូត នទឈានតូត យម្នូអ្នតពសអបន

ងើែ​ែ់ស ូ គ យើង ែបលពីទ ស ក ក អ្មរប ុ ៉ា :

ស គកយើង ស ក់នអ្នតពយ

ប្បយាជ្ូ៍ អ្ទក វ ញ ើែ់នស្សុពយ ស។ស គកយើង គ្នែូ ម្នលបន្េ់ន់រកល

យៅអ្វទៗែ​ែ់ម្នូ់ពោណៈយជាផ តរភាីយ( Notre société néglige le culte du héros ) យើង ហពន ែវចជា យនលចតបន យីពូវផី់ទពកែយ ែ​ែ់អ្ែពយសនតហជា់តយ ែខែរប្ំបន ជ្ននូន យ បាូយធវងចនយរ ជា់ត ម្ន់ុនវកត។យ ំម យោើសារយ

ងសឈាកអ្នតពម្នូំុ ណទន យន យ

ងើយ

ែ​ែ់ស្សុពែខែរបាូយៅំ ន ផ ន យៅរ

វ់ែ់ន

សីវរថ្ងយ។

សរុបយសចពេទកពយ ស ក គ ែខែរយើង ់ប្កូផឲ្យអ្នតពែឹពននប្ំបន ជាូន ថាែពន ម្នូកូសតការជា់ត រ ឹ ប៊ាឹ យ យែង កែទ យែង រយតព យៅរពភាីផឧ្ឍយូ យ ។យ ែរាបណាអ្នតពែឹពននែខែរយៅែ់ប្បកាូន ឬពររយ កតូើពំន ូត់ប្បជាធតប យ់ើយជាយគ្ន់យន យ យ ប្បយ សយើង កតូអាចឈាូយៅរពការចន យរ ងូ យ

វ់លាសនយ ឲ្យបាូតបនរ

័ស

ងើ។យ យបងអ្នតពែឹពននែខែរែត ់ជាបន ំនូត់ចាសនំនរ ត់យ ចវ ់ចត់េយធវងការយែង កែទ្់ប្បយាជ្ូ៍ ផ្តទ់នខញូជា ល

ជា ប្បយាជ្ូ៍ ជា់ត យន យ ប្បែ

់ជាីត បាពូត រពកូុ សស់អកពជ្ញ ើយធវងការយ យែង កែទប្ំបន ប្ំ ស្សុពយ

ស។ ការពសា ប្បយ សូទកញើៗយ យចា ជាបញ្ហ ា សែំសា ែ ុ

ីទ បាពជា ទ បន្ុ់យ ប្់ូផយប្បង យី់យផលាែ៏ ើវរយ ប្់ូផ

យប្បងកយធោបាើយប្ចងូយ ជាីត យសសយ ក្តាតមនុសសជាក្តាតមួយសំលន់រំផ្ុតយ ។យ យែង កែទឲ្យអ្នតពម្នូសក់ា ភាីយ

អ្នតពសាអ់សអនយ

ននគ្ននតកពយធវងការជ្វូជ្់ត ឲ្យបាូយប្ចង ូយន យ

យំប្់ូផយធវងា៉ា ណាយ

បយ ង ់ ក ជា

បរ តាកាសថ្ែទកញើយ ែ​ែ់្េ់ន់រកលូត សូេតសុខប្ំបនប្គ្នូន ែ់នជ្ូជ្នីវពយូ ។យ យូ ជាភារៈពត ចអ្ ច ព នត ែឹ ពននរែឋប្ំបន ជាូន ថានតពន យែ​ែ់ជាអ្នតព

ញ ់ខុ សប្់ូផចន យរ ជា់ត យចនយរ ប្បផ់េតសាស្រសេយ។

6