Ahsap birlestirmeler

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

AHŞAP TEKNOLOJİSİ

AHŞAP BİRLEŞTİRMELER

ANKARA-2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; •

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

•

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

•

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

•

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.

•

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

•

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ............................................................................................................... ii GİRİŞ ..................................................................................................................................1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1.................................................................................................3 1. Perspektif .........................................................................................................................3 1.1. Perspektifin Tanımı ve Önemi ...................................................................................3 1.2. Perspektif Çeşitleri ....................................................................................................6 1.2.1. Paralel Perspektif ...............................................................................................6 1.2.2. Konik Perspektif ..............................................................................................10 1.3. Perspektif Çizim Kuralları.......................................................................................11 1.4. Perspektif Çizimlerin Ölçülendirilmesi ....................................................................12 UYGULAMA FAALİYETİ...........................................................................................14 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................16 UYGULAMALI TEST ..................................................................................................18 ÖĞRENME FAALİYETİ–2...............................................................................................20 2. AHŞAP BİRLEŞTİRMELER.........................................................................................20 2.1. Ahşap Birleştirmelerin Tanımı ve Önemi.................................................................20 2.2. Ahşap Birleştirme Çeşitleri......................................................................................20 2.2.1 En Birleştirmeler ...............................................................................................20 2.2.2. Köşe Birleştirme Çeşitleri ................................................................................24 2.2.3. Ayak Kayıt Birleştirmeler ................................................................................29 2.2.4. Boy Birleştirmeler ............................................................................................30 2.2.5. Dişli Birleştirmeler...........................................................................................31 UYGULAMA FAALİYETİ...........................................................................................36 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................38 UYGULAMALI TEST ..................................................................................................40 MODÜL DEĞERLENDİRME...........................................................................................44 CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................45 ÖNERİLEN KAYNAKLAR ..............................................................................................46 KAYNAKÇA ....................................................................................................................47

i

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD

543M00047

ALAN

Ahşap Teknolojisi

DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI

Ahşap Teknolojisi Alan Ortak Dersi Ahşap Birleştirmeler Perspektif ve ahşap birleştirmelerin çizim kurallarını kullanarak, perspektif ve ahşap birleştirmeleri çizmeyi öğrenme materyalidir.

SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK

40/32 Geometrik çizimler, görünüş çıkarma ile ahşapta ölçülendirme ve ölçekler modüllerini başarmış olmak.

Perspektif ve Ahşap birleştirme çizimi yapmak Genel Amaç Gerekli ortam sağladığında bu modülle; standartlara uygun olarak perspektif ve ahşap birleştirmelerin net resimlerini (ön-yan-üst görünüş) çizebileceksiniz.

MODÜLÜN AMACI

Amaçlar 1. Görünüşleri verilen cismin standartlara uygun perspektif çizimini yapabileceksiniz.

2. Resmi çizilmesi istenen ahşap birleştirmelerin standartlara uygun çizimlerini yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Teknolojik donanımlı, resimhane ortamı sağlanmalıdır.

ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Ahşap teknolojisi alanı işlevsel değerleri ile mekânların kullanışlığını, estetik değeriyle de yaşadığımız ve çalıştığımız mekânların sıcak, sevimli ve renkli bir ortam hâline gelmesini sağlar. Bu alan sanatı ve tekniği birleştirerek ürünü ortaya çıkarır. Alanda ahşap ve ahşap ürünleriyle birlikte boya, vernik, renk, cam, plastik, çelik ve metal gibi gereçler de kullanılmaktadır.

Bu alanın sağladığı istihdam olanakları, mevcut ve potansiyel olarak sahip olduğu katma değer yaratma gücüyle, ülkemizin önemli faaliyet sektörlerinden birisidir.

Bu modülde çizmiş olduğunuz iş resmi görünüşlerinin tam olarak anlaşılabilmesi için, üç görünüşüde aynı anda görmemizi sağlayan ve teknik resmi görselleştiren perspektif konusunu, perspektifin uygulama kurallarını ve çiziminde dikkat edilecek hususlarla, ahşap teknolojisinde kullanılan ahşap birleştirmelerin çizim tekniklerini göreceksiniz. Çizdiğiniz teknik resmin anlaşılır olması çok önemlidir. Çünkü iş resmini uygulamaya koyacak olan teknik elemanlar, üretimlerini bu çizimler doğrultusunda yaparlar.

Günümüzde bilgisayar teknolojisinin sağladığı imkânlar sayesinde eskiye göre daha kolay perspektif çizimleri yapılabilmektedir. Hayal eldilen odalar, mobilyalar sanki gerçek gibi alıcıya gösterilebilmektedir.

Ahşap teknolojisinde kullanılan ahşap doğal bir ürün olduğundan, işlenirken gösterdiği özellikler kendine özgüdür. Ahşabın dayanımı ve sağlamlığı yapılan birleştirmelerin tekniğine uygunluğu ve yerine göre kullanımı ile mümkündür.

Bu modülde perspektif ve ahşap birleştirmelerin kuralına uygun yapım şeklini ve çizimini öğrenerek bilgi ve becerinizi geliştireceksiniz.

1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 AMAÇ Görünüşleri verilen cismin kurallara uygun perspektif çizimini yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA Ø Ø Ø

Ders öğretmeninden aldığınız perspektif çizimleri inceleyiniz. İnternet sitelerinden ve kullanan iş resimleri üzerindeki perspektifleri inceleyiniz.

Paralel perspektif çeşitlerinden, ahşap teknolojisinde en çok izometrik, dimetrik ve kavaliyer perspektif çizimi tercih edilmektedir. Bunun nedeni sizce ne olabilir?

1. PERSPEKTİF 1.1. Perspektifin Tanımı ve Önemi Bir cismin, İzdüşüm düzlemine göre belli açılarda tutulması sonucu, cismin İzdüşüm düzleminde oluşan üç boyutlu görüntüsüne perspektif denir. Yani cismin üç yüzeyinin aynı anda ifade edilebildiği bir uygulamadır.

Görünüş çıkarma uygulamalarında, cisme üç yönden ve dik olarak bakılırken; Perspektifte cisme tek yönden bakılmaktadır. (Paralel perspektif) Cisim belli açılarda tutulduğundan, sadece bir yüzeyi değil aynı anda üç yüzeyi görülebilmekte ve cismin bütünlüğü hakkında daha iyi fikir verebilmektedir.

Perspektifi diğer bir tanımlama ile cismin insan gözü ile görüldüğü şekli ile ifade edilmesi şeklinde de açıklayabiliriz.

Perspektif ile bir parça (cisim, eşya vb.) ifade edilebileceği gibi, bir mekân veya bir yerde üç boyutlu olarak anlatılabilir. Bu anlatımlar meslek alanlarına göre değişiklikler arz etmekte ve çizim tekniklerinde de farklılıklar olabilmektedir. Genel olarak mekân ve yer tasarımları ile ilgili konularda konik perspektif çizimleri uygulanırken; tek eşyaların veya cisimlerin çiziminde Paralel perspektif yöntemleri uygulanmaktadır.

Perspektif resimlerin teknik alanda sağladığı avantajlar şunlardır: Ø Ø

Cismi 3 boyutlu (genişlik, yükseklik, derinlik) olarak görmemizi sağlar.

Cismin farklı yüzlerindeki ayrıntıları bir arada görmemizi sağlar.

3

Ø Ø Ø

Tanıtım, reklâm, pazarlama işlerinde yeterli teknik bilgiye sahip olmayanların bile kolaylıkla anlamasını sağlar.

Cisimleri doğada gördüğümüz şekilde resmedilmesini sağlar. İmalât işlerinde kolaylık sağlar.

Şekil 1.1. Cismi 3 boyutlu görünüşü

4

5

1.2. Perspektif Çeşitleri 1.2.1. Paralel Perspektif

Şekil 1.2 Paralel perspektif çizimi

Paralel perspektif cismin gerçekte karşılıklı paralel duran kenarlarının (yüzeylerinin), perspektif çizimlerinde de paralel olarak çizilmesidir. Paralel perspektif uygulamaları bir mekan için değil genelde tek cisimler için kullanılır. Paralel perspektifte, resim düzleminde en anlamlı ve cismin en fazla ayrıntılarının ifade edildiği görüntünün elde edilebilmesi için en uygun açı değerleri kullanılır ve bu açı değerlerine göre perspektife isim verilir. Paralel perspektif çizimlerinde ilk yapılması gereken işlem; çizim alanının oluşturulmasıdır. Çizim alanı, çizilmek istenen perspektif çeşidine göre çizilmiş üç kılavuz çizgiden oluşur ve bundan sonra çizilecek bütün çizgiler bu üç çizgi dikkate alınarak çizilir ve bu çizgilere mutlaka paralel olur.

Paralel perspektif çeşitlerini başlıca iki ana başlık altında inceleyebiliriz. Ø

Ø

Aksonometrik perspektif • İzometrik perspektif • Dimetrik perspektif • Trimetrik perspektif Eğik perspektif • Kavaliyer perspektif • Militer perspektif

6

1.2.1.1. Aksonemetrik Perspektif Aksonometrik perspektif; altındaki üç perspektif çeşidinin ortak ismi olup, tek başına bir çizim uygulaması değildir.

1.2.1.1.1. İzometrik Perspektif İzometrik perspektif; Cismin üç temel ekseninin de İzdüşüm düzlemine göre eşit açı dereceleri ile tutularak oluşturulan pozisyonuna göre çiziminin yapıldığı uygulamadır.

Cisim, üç yönde de eşit ölçüde eğik tutulduğundan, gerçekte üç kenarda %82 oranında küçük görünür; ancak, çizim kolaylığı açısından her üç yönde de 1/1 ölçüler kullanılır. Oluşan çizimdeki açılar 120 ve 60 derece olarak ortaya çıkacaktır.

Şekil 1.3. İzometrik perspektif çizimi

1.2.1.1.2. Dimetrik Perspektif İzdüşüm düzlemine iki ekseni eşit açı dereceleri ile tutulur ve çizim alanı bir tarafa 7, diğer tarafa 42 derecelik açı yapacak şekilde oluşturulur. Perspektifin daha anlaşılır olması için, cismin ön görünüşü genellikle 7 derecelik alana, yan görünüşü ise 42 derecelik alana gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Kenarlar izdüşüm düzlemine paralel olmadığı için her iki yüzeyin ölçüleri de belli oranda küçülür ancak bu küçülme 7 derecelik kenarda çok az 42 derecelik kenarda yarıdan biraz az olduğundan ortalama değerler olan 1/1 ve ½ oranları çizimde esas alınır. (7 derecelik kenarda 1/1, 42 derecelik kenarda ½) Dimetrik perspektif çizimlerinde çizim alanını oluşturan kılavuz çizgiler açı ölçer ile işaretlenip belirlendikten sonra, bütün çizimler bu çizgilere paralel olarak ve gönyeler birbiri üzerinde kaydırılarak yapılır. Uygulaması diğer yöntemlere göre daha zordur, ancak elde edilen perspektif görüntüsü oldukça gerçekçi bir görüntüdür.

7

Şekil 1.4. Dimetrik perspektif çizimi

1.2.1.1.3. Trimetrik Perspektif Trimetrik perspektifte cismin sağa, sola veya öne, ne kadar eğileceği, izdüşüm düzlemine göre hangi açılarda duracağı, parçanın biçimine ve detaylarına göre tamamen serbest bırakılmıştır. Diğerlerinden farklı tarafı ise diğer yöntemlerde dik (90 derece) duran kılavuz çizgilerden biri bu yöntemde serbest olarak sağa veya sola doğru değişik açıda durabilir. Açı değerlerinin farklı olması çizim ve uygulama açısından resmi zorlaştırdığından ve seçilen açıların her zaman iyi bir görüntü oluşturmadığından tercih edilmeyen bir yöntemdir. Kullanılacak açı değerlerine göre kenar ölçülerinin ne oranda küçüleceği de dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir.

Şekil 1.5. Trimetrik perspektif çizimi

8

1.2.1.2. Eğik Perspektif Eğik perspektif; altındaki iki perspektif çeşidinin ortak ismi olup, tek başına bir çizim uygulaması değildir.

1.2.1.2.1. Kavaliyer Perspektif Cismin ön görünüşünü oluşturan yüzeydeki kenarlar birbirine dik olacak şekilde yerleştirildikten sonra eğik izdüşümde olduğu gibi değişik açılarda paralel ışınlar gönderilerek görüntüsü resim düzlemi üzerine düşürülür. Bu ışınlar çizim kolaylığı olması açısından genellikle 30, 45 veya 60 derecelik açılarla gönderilir. Eğer 30 derecelik açı ile çizilmişse kenar uzunluğu 1/1, 45 veya 60 derecelik açılardan biri ile çizilmişse ½ olarak alınır.

Şekil 1.6. Kavaliyer perspektif çizimi

1.2.1.2.2. Militer Perspektif Bu perspektif çizim yöntemine geçmişte askerî planların yapılmasında sıklıkla kullanıldığından askerî perspektif anlamına gelen militer perspektif denilmektedir. Ön ve yan yüzeyler arasındaki açı 90° olarak alınır. Bu nedenle eksenlerin yatayla yaptığı açı 45°-45°ya da 30° - 60°dir. Bu yöntemde kavaliyer perspektifin tersine üstten görünüş gerçek görünümünde çizilir. Üstten iç kısımların daha ayrıntılı görülmesinin istendiği şekillerde ve planların perspektif resimlerinin çizimi için uygundur.

Şekil 1.7 Militer perspektif çizimi

9

Şekil 1.8. Militer perspektif çizimi

1.2.2. Konik Perspektif Cismin gözün gördüğü şekli ile ifade edilmesidir. Cismin kenarları gerçekte paralel olmasına rağmen, cisme bakıldığında kenarlar paralel değilmiş gibi ve derinliği oluşturan kenar çizgileri ilerde bir noktada kesişecekmiş gibi görünür. Bir yolun ortasına geçip ileri doğru baktığımızda, bulunduğumuz noktanın geniş ve ileri gidildikçe daraldığını hatta göz hizasında nokta haline geldiğini görürüz. Ama aslında yolun daralmadığını ve hep aynı genişlikte devam ettiğini de biliriz. Yine bir koridorun başından baktığımızda, sonuna doğru giderek küçüldüğünü görebiliriz. (Görsel olarak) İşte gözümüzün gördüğü gibi ve gerçekçi olarak çizilen bu perspektife konik perspektif denir. Konik perspektifte derinliği ifade eden kenarların hiçbiri birbirine paralel değildir ve izafi olarak göz noktası adı verdiğimiz bir noktada birleşir. Ø Ø

Bina veya iç mekânların çiziminde uygulanan bir yöntem olup iki çeşidi vardır.

Merkezi perspektif Köşe perspektifi

Bu konu ahşap iş resmi ile ilgili diğer modüllerde de kapsamlı olarak verilmiştir.

Şekil 1.9. Konik perspektif çizim (merkezi)

Şekil 1.10. Konik perspektif çizimi (köşe)

10

1.3. Perspektif Çizim Kuralları Ø Ø Ø Ø

Cismin boyutlarına ve şekline uygun perspektif şekli seçilmelidir.

Amaca uygun perspektif şekli tercih edilmelidir.

Cismin boyutları ile formuna uygun bir çizim tekniği ve sırası izlenmelidir.

Farklı parçaların birleşimi ile oluşmuş cisimlerin perspektiflinde parçalar ayrı ayrı ve aşamalı çizilmelidir.

Şekil 1.11. Geometrik şekillerin perspektif çizimi

Ø

Tek parçadan oluşan boşluklu cisimlerin perspektif çiziminde ise prizma yöntemi adı verilen teknik uygulanır. Prizma yönteminde, cismin tüm boyutlarını kapsayan büyüklükte bir prizmatik kutu çizilerek boşluklar çıkarılır.

Şekil 1.12. Geometrik şekillerin perspektif çizimi

Ø

Herhangi bir temel izdüşüm düzlemine paralel olmayan yüzeyleri bulunan cisimlerin perspektif çizimlerinde de kutu yönteminin uygulanması pratiklik sağlar.

11

Şekil 1.13. Geometrik şekillerin perspektif çizimi

Ø

Dairesel veya dairesel yüzeyleri olan cisimlerin perspektiflerinin çiziminde prizma yöntemi ile birlikte dört merkezli elips çizme yönteminden yararlanılır.

Şekil 1.14 Geometrik şekillerin perspektif çizimi

1.4. Perspektif Çizimlerin Ölçülendirilmesi Ölçülendirme modülünde anlatılan ölçülendirme kurallarına uygun ölçülendirme yapılır.

12

Şekil 1.15 . Geometrik şekillerin perspektif çizimi

Şekil 1.16. Köşe birleştirme perspektif çizimi

13

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Perspektif çizimi uygulaması yapınız.

İŞLEM BASAMAKLARI

ÖNERİLER

Ø Cismin görünüşlerini inceleyerek perspektifin çiziminde hangi yöntemin uygun ve pratik olacağı belirlenir. Bu örnekte cisim iki ana parçadan oluştuğundan perspektif çizimi iki aşamalı olarak yapılır. Ø T cetvelinizle kâğıdınızı masa veya plançetanıza bant ile köşelerinden bağlayınız. Ø Önce ince çizgi ile çizim yapınız.

Ø Perpektifin özelliğini veren eksenler çizilir. Örneğin, izometrik eksenler çizilir.

Ø Çiziminizin doğruluğuna eminseniz daha sonra koyulaştırınız.

Ø Cismin alt ve üst parçası oluşturulur.

Ø Çizimlerinizin üzerinden T cetvelinizi geçirirken, çizim kâğıdınızın kirlenmesini önlemek için T cetvelinizi esnetmeyi unutmayınız.

14

Ø Cismin genel hatları koyulaştırarak yardımcı çizgileri temizlenir. Daha sonra ölçülendirme yapılır. Ø Anted kısmına gerekli bilgileri ve ölçeği dik norm yazıyla yazarak doldurunuz. Ø Bantları düzgünce açarak çizim kâğıdınızı dosyanıza kaldırınız.

15

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak değerlendiriniz.

Çoktan Seçmeli Sorular 1.

Perspektif resimlerin teknik alanda sağladığı avantaj hangisidir?

A.) Cismi 3 boyutlu (genişlik, yükseklik, derinlik) olarak görmemizi sağlar.

B.) Cismin farklı yüzlerindeki ayrıntıları bir arada görmemizi sağlar.

C.) Tanıtım, reklâm, pazarlama işlerinde yeterli teknik bilgiye sahip olmayanların bile kolaylıkla anlamasını sağlar.

D.) Hepsi

2.

Aksonometrik perspektif kaça ayrılır?

A.) İzometrik, dimetrik ve trimetrik olmak üzere üçe ayrılır.

B.) İzometrik, dimetrik ve militer olmak üzere üçe ayrılır.

C.) İzometrik, dimetrik ve konik olmak üzere üçe ayrılır.

D.) Kavaliyer ve trimetrik olmak üzere ikiye ayrılır.

3.

Eğik perspektif kaça ayrılır?

A.) İzometrik, dimetrik ve trimetrik olmak üzere üçe ayrılır.

B.) İzometrik, dimetrik ve militer olmak üzere üçe ayrılır.

C.) İzometrik, dimetrik ve konik olmak üzere üçe ayrılır.

D.) Kavaliyer ve militer olmak üzere ikiye ayrılır..

4.

İzometrik perspektifin özelliğini veren eksen çizgileri kaçar derecedir?

A.) 25 – 45 derece B.) 30 – 30 derece C.) 20 – 20 derece D.) 7 – 42 derece

5.

Dimetrik perspektifin özelliğini veren eksen çizgileri kaçar derecedir?

A.) 30- 30 derece B.) 15- 25 derece C.) 7- 42 derece D.) 20-50 derece

6.

Kavalier perspektifin özelliğini veren eksen çizgisi kaç derece olarak uygulanabilir?

A.) 30-42-55 derece B.) 30-45-60 derece C.) 30-42-55 derece.

D.) 20-32-45 derece.

16

7.

Tek mobilya çizimlerinde genel olarak hangi perspektif çeşidi kullanılır?

A.) Paralel perspektifler B.) Merkezi perspektif C.) Köşe perspektif D.) Konik perspektif

8.

Herhangi bir temel izdüşüm düzlemine paralel olmayan yüzeyleri bulunan cisimlerin perspektif çizimlerinde hangi yöntem kullanılır?

A.) Kareleme yöntemi B.) Bölme yöntemi C.) Kutu yöntemi D.) Birleştirme yöntemi

9.

Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A.) Cismin boyutlarına ve şekline uygun perspektif şekli seçilmelidir.

B.) Amaca uygun perspektif şekli tercih edilmelidir.

C.) Cismin boyutları ile formuna uygun bir çizim tekniği ve sırası izlenmelidir.

D.) İsteğe göre perspektif şekli tercih edilmelidir.

10.

Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A.) Ön görünüş en iyi kavaliyer perspektifte görünür.

B.) Üst görünüş en iyi militer perspektifte görünür.

C.) Konik perspektifte cisimler gözün gördüğü gibi çizilmez.

D.) İzometrik perspektifte ön, yan ve üst görünüşler eşit oranda görünür.

17

UYGULAMALI TEST UYGULAMALI TEST Aşağıda görünüşleri ve ölçüleri verilen cisimlerin izometrik perspektiflerini çizerek ölçülendiriniz.

Aşağıda görünüşleri ve ölçüleri perspektiflerini çizerek ölçülendiriniz.

verilen

cisimlerin

dimetrik

Perspektif çizimlerini yaparak aşağıdaki kriterlere göre kontrol ediniz.

18

ve kavaliyer

AÇIKLAMA: Kendinizde gözlemlediğiniz davranışlar için “evet”, gözlemleyemediğiniz davranışlar için “hayır” seçeneğini işaretleyiniz.

Değerlendirme Ölçütleri 1

Evet

Cismin boyutlarına ve şekline uygun perspektif şekli seçebildiniz mi?

7

Perpektifin özelliğini veren eksen çizgilerini uygun açılarda çizebildiniz mi? Çizimi yaparken ince yardımcı çizgiler kullandınız mı?

Cismin boyutları ile formuna uygun bir çizim tekniği ve sırası izleyebildiniz mi?

Farklı parçaların birleşimi ile oluşmuş cisimlerin perspektiflinde parçaları ayrı ayrı ve aşamalı çizebildiniz mi?

Herhangi bir temel izdüşüm düzlemine paralel olmayan yüzeyleri bulunan cisimlerin perspektif çizimlerinde kutu yönteminin uygulanmasını yapabildiniz mi?

Perspektif dış kenarlarını koyulaştırabildiniz mi?

8

Yardımcı çizgileri temizlediniz mi?

9

Perspektifi ölçülendirdiniz mi?

2 3 4 5

6

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapamadığınız işlemler için konunun ilgili yerine bakınız. Öğretmeninizden veya önerilen kaynaklardan yararlanınız. Başarılı iseniz diğer bölüme geçiniz.

19

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ÖĞRENME FAALİYETİ–2 AMAÇ Ø

Resmi çizilmesi istenen ahşap birleştirmelerin standartlara uygun çizimini ve perspektifini çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Ø Ø Ø

Ders öğretmeninden aldığınız ahşap birleştirme çizimleri inceleyiniz. İnternet sitelerinden ve kullanan iş resimleri üzerindeki ahşap birleştirmeleri inceleyiniz.

Ahşap birleştirmelerin nerelerde kullanıldıklarını araştırınız.

2. AHŞAP BİRLEŞTİRMELER 2.1. Ahşap Birleştirmelerin Tanımı ve Önemi Ahşabın dayanımı ve sağlamlığı yapılan birleştirmelerin tekniğine uygunluğu ve yerine göre kullanımı ile mümkündür. Birleştirmelerde dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıralayabiliriz: Ø Ø Ø Ø Ø Ø

Tutkal yüzeyi ne kadar çoksa birleştirmenin dayanımıda o kadar iyi olacaktır.

Ahşabın makta kısmı tutkalı iyi tutmaz. Bu nedenle yüz ve cumba kısımlarının yüzeyi fazla tutulmalıdır.

Parça kalınlığına göre belli oranlarda birleştirme için pay bırakılmalıdır.

Birleştirmelerde sıkılık faktörü önemlidir. Ne az olmalı, nede parçayı zorlayıp çatlatmalıdır. Kısaca tatlı sıkı konumda olmalıdır.

Birleşim yerleri gönyesinde ve alıştırılmış (Alıştırma testeresi kullanılabilir.) olmalıdır. İç odun iç oduna, dış odun dış oduna denk gelmelidir ( Ahşabın çalışmasının denk gelmesi amaçlanır.).

2.2. Ahşap Birleştirme Çeşitleri 2.2.1 En Birleştirmeler Ahşap teknolojisinde geniş tablalar iki veya daha çok parçanın yanyana getirilip, çeşitli yöntemlerle birleştirilerek yapıştırılması sonucunda elde edilirler. Bunun nedeni; ahşabın çalışmasından dolayı oluşabilecek şekil değişikliğini en alt seviyede tutarak tablanın düzgün doğrultuda kalmasını sağlamaktır.

20

En birleştirmelerin kullanım yerleri olarak zemin, tavan ve lambriler ile geniş masif tabla elde edilerek kullanılması gereken yerleri (okul sıraları gibi) sayabiliriz.

2.2.1.1. Düz En Birleştirme İki parça düz olarak birleştirilmiş ve yapıştırılmıştır. Resimde parçanın kenarlarını belirten ana çizgiler kalın, birleştirme yerleri ise ince sürekli çizgi ile çizilmelidir. Makta taraması 45° 'lik eğimle l mm - 3 mm aralıklı olur. Yüz ve cumba görünüş resminin karışmaması için görünüşlerde içleri taranmadan boş bırakılır. Perspektif çizimlerinde ise doğal görüntü veren yüz, cumba ve makta taraması yapılır.

Şekil 2.1. Düz En Birleştirme

2.2.1.2. Lambalı En Birleştirme Düz birleştirmeye göre %50 daha tazla tutkallama yüzeyi oluşur. Ahşap binaların tavan ve yer döşemelerinin yapılmasında kullanılır. Cumbalar düz olarak alıştırılır ve kalınlığın 1/2 'si genişlik ve derinlikte lamba açılarak birleştirilir. Ön görünüşte iki parçanın birleşme çizgisi ince sürekli çizgiyle, lambanın derinliği de kesik çizgilerle belirtilir. Üst görünüşte ise yalnızca lambanın genişliği kesik çizgi ile gösterilir.

Şekil 2.2. Lambalı En Birleştirme

21

2.2.1.3. Kendinden Çıtalı Kinişli En Birleştirme Kinişin kalınlığı, parça kalınlığının 1/3 ü, derinliği ise yaklaşık parça kalınlığının yarısı olacak şekilde yapılır. Çizimde 0,5–1 mm tutkal boşluğu da dikkate alınmalıdır. İş parçasında fazla fire nedeniyle küçük işletmeler tarafından fazla tercih edilmez. Tavan ve yer döşemesi malzeme üreticileri tarafından tercih edilir.

Şekil 2.3. Kendinden Çıtalı Kinişli En Birleştirme

2.2.1.4. Yabancı Çıtalı Kinişli En Birleştirme Yapımı basit olduğu için küçük işletmeler tarafından tercih edilen bir birleştirme yöntemidir. Cumbaları alıştırılan tahtaların ortalarına kalınlığın 1/3 'ü genişlik ve 1/2 'si derinlikte kiniş açılır. Kinişlerin ortalarına konulan aynı kalınlıkta ve kinişlerin toplam derinliğinden l mm daha kısa dar çıtalarla birleştirme gerçekleştirilir. Çıtaların elyafının iş parçası elyafına dik olması tercih edilir. Bu nedenle çıtaların yerine kontraplak da konulabilir.

Şekil 2.4. Yabancı Çıtalı Kinişli En Birleştirme

22

2.2.1.5. Kavelalı En Birleştirme Kavela, parçalardaki deliklerin toplam uzunluğundan 2 mm kısa olmalıdır. Bu durumun ve birleştirme yapılmadan önce delik çevrelerine açılan havşaların ön ve yan görünüşte belirtilmesi gerekir. Kavelalar ve delikler parça içinde kaldıkları için kesik çizgilerle çizilir. Kavela ekseni üst görünüşte merkezden geçen yatay ve düşey ince eksen çizgisi ile daire çapını 2-3 mm geçecek şekilde çizilmelidir.

Şekil 2.5. Kavelalı En Birleştirme

2.2.1.6. Makinede Yapılan En Birleştirmeler Masif parçaların makinede birleştirme yapılmasıyla geniş yüzeyli tablaların elde edilmesinde kullanılır. Büyük ve seri üretim yapan işletmeler bu yöntemi tercih ederler.

Kalınlığı çıkan parçaların cumbaları düzeltilerek yanyana getirilir ve freze makinalarında özel bıçaklarla kanallar açılır. Makinede tek ayar yapılıp parçalar bir düz, bir ters olarak açılarak birleştirme bitirilir. V şeklinde işaretleme mutlaka yapılmalıdır.

Şekil 2. 6. Makinede Yapılan En Birleştirmeler

23

2.2.2. Köşe Birleştirme Çeşitleri Köşe birleştirmeler denildiğinde genel anlamda birbiri ile 90 derece veya değişik açılarda köşe oluşturan birleştirmeler akla gelir. Birleştirme yapılan parçaların konumlarına göre bu birleştirmeler de üç şekilde gruplandırılır. Çerçeve köşe birleştirmeler, elyaf köşeye dik birleştirmeler ve elyaf köşeye paralel birleştirmeler(Masif tabla birleştirmeler). Ancak köşe birleştirmeler denildiğinde farklı bir husus belirtilmemişse çerçeve köşe birleştirmeler anlaşılmalıdır.

2.2.2.1. Çerçeve Köşe Birleştirmeler Bu birleştirmeler mobilya kapakları, kapı ve pencereler, ilan dolabı vb. yerlerde kullanılan ve cumba (yan yüzeyler) ların birbiri ile genellikle 90 derece açı oluşturduğu yapım tekniğidir. Birleştirme ile lamba, kiniş, kordon veya pah gibi bir kenar şekillendirmesi de uygulanır. Çerçeve köşe birleştirmeler uygulanan yapım tekniğine göre sınıflandırılırlar.

2.2.2.1.1. Açık Zıvanalı Birleştirmeler Zıvananın uzunluğu parça genişliği, kalınlığı ise parça kalınlığının 1/3 ü kadar yapılır. İki parçadan ortası boşalana dişi zıvana, iki kenarı boşalana ise erkek zıvana adı verilir.

Lambalı zıvanada (2/3 lambalı) zıvana derinliği lamba kalınlığı kadar az açılır, erkek zıvanalardan biri de lamba derinliği kadar küçük olur. Resim üzerinde birleştirmenin zıvana olduğunu göstermek amacıyla zıvananın köşeleri ince çizgi ile köşegen olarak birleştirilir ve bu işarete zıvana işareti adı verilir.

Şekil 2.7. Açık Zıvanalı Birleştirmeler

24

2.2.2.1.2. Hampaylı Zıvanalı Birleştirmeler Hampaylı zıvanada parça genişliğinin 2/3 zıvana olarak parça genişliği kadar açılırken, 1/3 ü 1 cm derinliğinde açılır. Zıvana kalınlığı parça kalınlığının 1/3 ü kadar olur.

Resim üzerinde zıvana işareti sadece 2/3 lük kısıma konulur, hampay olarak ifade edilen kısıma konulmaz.

Şekil 2.8. Kinişli Hampaylı Zıvanalı Birleştirmeler

2.2.2.1.3. Gönye burun Zıvanalı Birleştirmeler Zıvana birleştirme yapılacak parçalardan biri parça genişliği kadar derinlikte ortası boşaltılarak dişi zıvana yapılır ve bir kenarı de 45 derece (gönye burun) olarak kesilir.

Diğeri ise bir tarafındaki kapak tamamen çıkarılırken diğer tarafındaki kapak 45 derece kesilmek sureti ile birleştirme yapılır.

Şekil 2.9. Gönye Burun Zıvanalı Birleştirmeler

25

2.2.2.1.4. Gönye burun Kavelalı Birleştirmeler Parçalardan ikiside 45 derece olarak kesilir ve kesilen yüzeylerine dik olacak şekilde iki adet kavela markası yapılır. Kavelanın kalınlığı enaz parça kalınlığının 1/3 ü, en fazla ise yarısı kadar olur. Kavela delikleri dik olarak delinmeli ve tutkal boşluğu dikkate alınmalıdır.

Kavelaların başlarına da pah kırılması gerekir.

Şekil 2.10. Gönye burun Zıvanalı Birleştirmeler

26

2.2.2.2. Elyaf Köşeye Paralel Birleştirmeler Kutu mobilya yapımında kullanılan bu birleştirme yönteminde birleşen iki parçanın elyafları birbirine paraleldir. Genel olarak uygulama şekilleri; 1.Düz birleştirme 2.Kavelalı birleştirme 3.Lambalı kinişli birleştirme 4.Yabancı çıtalı gönye burun birleştirme 5.Kendinden çıtalı gönye burun birleştirme

6.Kırlangıçkuyruğu dişli düz ve gönye burun birleştirme.

Şekil 2.11. Elyaf Köşeye Paralel Birleştirmeler

27

2.2.2.3. Elyaf Köşeye Dikey Birleştirmeler Kutu mobilya yapımında kullanılan bu birleştirme yönteminde birleşen iki parçanın elyafları birbirine dik olarak gelmektedir. Genel olarak uygulama şekilleri; Ø Lambalı kinişli birleştirme Ø Kinişli paylı birleştirme Ø Kinişli, yabancı çıtalı birleştirme Ø Kinişli yabancı çıtalı gönyeburun birleştirme Ø Kinişli, kendinden çıtalı gönyeburun birleştirme Ø Kinişli,90 derece çıtalı gönyeburun birleştirme Ø Düz kanal birleştirme Ø Kırlangıçkuyruğu kanal birleştirme Ø Lambalı kavelalı gönyeburun birleştirme Ø Kavelalı gönyeburun birleştirme Ø 90 derece kavelalı gönye burun birleştirme.

Şekil 2.12. Elyaf Köşeye Paralel Birleştirmeler

28

2.2.3. Ayak Kayıt Birleştirmeler Mobilyacılıkta üretilen eşyaların çoğu ayaklı veya bazalıdır. Masa, sehpa, sandalye, koltuk veya dolapların ayakları bulunur. Ayaklar ile kayıtların birbiri ile birleştirilmelerinde dayanıklı ve uygun yapım tekniğinin kullanılması çok önemlidir. Mobilyanın uzun ömürlü olması bu kuralların doğru ve tam olarak uygulanmasına bağlıdır.

Ayak kayıt birleştirmeler uygulanan yapım tekniğine göre sınıflandırılırlar.

2.2.3.1. Düz Zıvanalı Ayak Kayıt Birleştirmeler Ayakların belirli kısımlarına kayıt kalınlığına göre dişi zıvanalar açılır. Zıvanaların genişliği kayıt genişliği kadar, kalınlığı ise kayıt kalınlığının 1/3 ü kadar olur. Kayıtın kenarı genellikle ayak kenarında 5 mm kadar içeride düşünülür. Dişi zıva açılırken de bu ölçüye dikkat edilir.

2.2.3.2. Hampaylı Zıvanalı Ayak Kayıt Birleştirmeler Ayakların üst kısımlarına zıvana uygulanacaksa genellikle düz değil hampaylı olarak düşünülür. Hampaylı zıvana da kayıt genişliğinin 1/3’ü kadar kısım tam olarak değil 1 cm derinlikte boşaltılır. Kayıtların 2/3’lük kısmı ise ayak içerisinde gönyeburun olarak birleşir.

Zıvana kalınlığı parça kalınlığının 1/3’ü kadardır.

Şekil 2.13. Hampaylı Zıvanalı Ayak Kayıt Birleştirmeler

29

2.2.3.3. Kavelalı Ayak Kayıt Birleştirmeler Kayıtlara iki adet kavela deliği açılır, kavela deliklerinin çapı en fazla parça kalınlığının ½ si, en az da 1/3 ü kadar olmalı ve kavelaların uçları 45 derece olarak pahlandırılmalıdır. Ayak üzerine açılan delikler kayıtlardakilerine göre açılır ve takılarak içeride birleştirilir.

Şekil 2.14. Kavelalı Ayak Kayıt Birleştirmeler

2.2.4. Boy Birleştirmeler Genelllikle doğramacılıkta olmak üzere boyları standart kereste boylarından uzun olan işlerde (merdiven korkulukları, çatı ve sundurma doğramaları vb.) kullanılan bir birleştirme şeklidir. Başlıca uygulama yöntemleri; Ø Ø Ø Ø

Ø

Lambalı boy birleştirme Zıvanalı boy birleştirme Yabancı zıvanalı boy birleştirme Parmak (Dişli) boy birleştirme Kırlangıçkuyruğu birleştirme.

30

Şekil 2.15. Boy Birleştirmeler

2.2.5. Dişli Birleştirmeler Sandık, çekmece, kutu vb. masif olarak üretilen mobilya veya elemanlarının yapımında kullanılır. Genel olarak elyaf köşeye dik birleştirmeler sınıfına girer. Oldukça sağlam ve üstün bir birleştirme çeşididir. Özellikle hareketli, çok kullanılan ve geniş yüzeylerde uygulanır.

Burada kullanılacak malzemenin cinsi ve niteliği, uygulamayı etkileyen en önemli faktördür. Kullanım yerine göre seçilen ağacın cinsi, yeterli kurulukta olması, elyafının düzgün olması, yapılması düşünülen işin niteliğine uygun yapım tekniğinin belirlenmesi önemlidir. Dişli köşe birleştirmeler uygulanan yapım tekniğine göre sınıflandırılırlar.

31

2.2.5.1. Düz Dişli Köşe Birleştirme Parça genişliği, parça kalınlığını geçmeyecek değerde tek sayıda eşit parçaya bölünür, dişi olacak parçada çift sayılı dişler, erkek olacak parçada tek sayılı dişler boşaltılarak işlem yapılır.

Şekil 2.16. Düz Dişli Köşe Birleştirme

2.2.5.2. Kırlangıçkuyruğu Açık Dişli Köşe Birleştirme Parça genişliği 4’e bölünerek ¼ değeri bulunur. Bu değer dışa gelecek yüzeyde sol ve sağ kenardan makta kısmına çizilir. Bu değerin birbuçuk katı kadar bir değer de içerden ve iki taraftan işaretlenir. İçerde bu iki çizginin arasında kalan mesafe ölçülerek, tek sayıya bölünür. Çıkan değer parça kalınlığını geçmeyecek ölçüde olmalıdır. Uç kısımdaki karşılıklı iki nokta birleştirilir ve bu açı bir atlanarak gönye yardımıyla taşınır.

Şekil 2.17. Kırlangıçkuyruğu Açık Dişli Köşe Birleştirme

32

2.2.5.3. Kırlangıçkuyruğu Yarım Gizli Dişli Köşe Birleştirme Parça genişliği 4 e bölünerek ¼ değeri bulunur. Parça kalınlığının ¾ ü maktaya parça genişliğince paralel olarak çizilir. Bu değer (1/4 parça kalınlığı) dışa gelecek yüzeyde sol ve sağ kenardan ¾ parça kalınlığını gösteren çizgi üzerinde çizilir. Bu değerin birbuçuk katı kadar bir değer de içerden ve iki taraftan işaretlenir. İçerde bu iki çizginin arasında kalan mesafe ölçülerek, tek sayıya bölünür. Çıkan değer parça kalınlığını geçmeyecek ölçüde olmalıdır. Uç kısımdaki karşılıklı iki nokta birleştirilir ve bu açı bir atlanarak gönye yardımıyla taşınır.

Şekil 2.18. Kırlangıçkuyruğu Yarım Gizli Dişli Köşe Birleştirme

33

2.2.5.4. Kırlangıçkuyruğu Tam Gizli Dişli Köşe Birleştirme Dişlerin dışardan hiç görünmediği bir uygulamadır. Parçanın maktasına yarım gizli dişli birleştirmede olduğu gibi çizim yapılır ancak önceden parçanın iki yanında 5 mm kadar gizlilik payı düşünülür ve parçanın maktasından ¼ parça kalınlığı derinliğinde , ¾ parça kalınlığı genişliğinde gizlilik payı olarak bırakılır. Geride kalan ¼ miktarındaki yüzey de 45 derece olarak çizilir.

Şekil 2.19. Kırlangıçkuyruğu Tam Gizli Dişli Köşe Birleştirme

34

2.2.5.5. Kırlangıçkuyruğu Tekne Geçmeler Eğimli diş uygulamalarının yapıldığı bir yöntemdir. Farklı olarak önce erkek sonra dişi parçası boşaltılan bir birleştirme şeklidir, özel bir çizim ve markalama tekniği kullanılır.

Şekil 2.20. Kırlangıçkuyruğu Tekne Geçmeler

35

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Lambalı en birleştirme çizim uygulaması yapınız.

İŞLEM BASAMAKLARI

ÖNERİLER

Ø Belirlediğniz birleştirmenin ön görünüşünün ( Birleştirmenin en iyi görüneceği bakış doğrultusunda) kaplayacağı alanı ölçeğe uygun tespit ediniz. Belirlediğiniz alanın yanında ve üstünde belli bir boşluk bırakmayı unutmayınız. Ø T cetvelinizle kâğıdınızı masa veya plançetanıza bant ile köşelerinden bağlayınız. Ø Önce ince çizgi ile çizim yapınız. Ø Çiziminizin doğruluğuna eminseniz daha sonra koyulaştırınız.

Ø Ön görünüşün altına ve tam hizasına üst görünüşü ölçülendirme için yeterli alan bırakarak çiziniz.

Ø Çizimlerinizin üzerinden T cetvelinizi geçirirken, çizim kâğıdınızın kirlenmesini önlemek için T cetvelinizi esnetmeyi unutmayınız.

36

Ø Ön görünüşün sağ yanına yan ve tam hizasına görünüşü ölçülendirme için yeterli alan bırakarak çiziniz. Ø Kurşun kalemle çizim yaparken kalemi döndürerek kullanınız.

Ø Ölçülendirme kurallarına uygun ölçülendirmeyi yapınız.

Ø Ölçülendirme uygulayınız.

kurallarını

Ø İzometrik perspektifini ( daha anlaşılır kılmak için açılmış olarak) çizerek desen ve taramasını yapınız. Ø Anted ksmına gerekli bilgileri ve ölçeği dik norm yazıyla yazarak doldurunuz. Ø Bantları düzgünce açarak çizim kâğıdınızı katlayarak dosyanıza kaldırınız.

37

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında kazandığınız bilgileri, aşağıdaki soruları cevaplandırarak değerlendiriniz.

Çoktan Seçmeli Sorular 1.

Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Birleştirmelerin sağlamlığı tutkal yüzeyine bağlıdır.

B) Ahşabın tutkalı en iyi tuttuğu kısmı makta kısmıdır.

C) Birleştirmelerde parça kalınlığı önemlidir.

D) Ahşabın cumba ve yüz kısmı tutkalı iyi tutar.

2.

Aşağıdakilerden hangisi Lambalı En Birleştirmeyi açıklamaktadır?

A) Cumbalar düz olarak alıştırılır ve kalınlığın 1/2 'si genişlik ve derinlikte lamba açılarak birleştirilir.

B) İki parçaya kiniş açılır.

C) Parça kalınlığının 1/3’ü alınır.

D) Hepsi

3.

Aşağıdakilerden hangisi Açık Zıvanalı Çerçeve Köşe Birleştirmeyi açıklamaktadır?

A) Resim üzerinde zıvana işareti sadece 2/3 lük kısma konulur.

B) Dişler tek sayı olur.

C) Zıvananın uzunluğu parça genişliği, kalınlığı ise parça kalınlığının 1/3’ü

kadar yapılır.

D) Özel bir çizim tekniği vardır.

4.

Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Dişli birleştirmelerde Parça genişliği, parça kalınlığını geçmeyecek değerde tek sayıda eşit parçaya bölünür.

B) Zıvananın uzunluğu parça genişliği, kalınlığı ise parça kalınlığının 1/3’ü

kadar yapılır.

C) Birleştirmelerin sağlamlığı tutkal yüzeyine bağlıdır.

D) Dişli birleştirmelerde dişi parçanın iki yanı boşaltılır.

5.

Aşağıdakilerden hangisi Hampaylı Zıvanalı Çerçeve Köşe Birleştirmeyi açıklamaktadır?

A) Zıvanada parça genişliğinin 2/3 zıvana olarak parça genişliği kadar açılırken, 1/3’ü 1 cm derinliğinde açılır.

B) Cumbalar düz olarak alıştırılır ve kalınlığın ½’si genişlik ve derinlikte lamba açılarak birleştirilir.

C) Özel bir çizim tekniği vardır.

D) Dişler tek sayı olur.

38

6.

Zıvanalı birleştirmelerde zıvana kalınlığı neye göre alınır?

A) Parça boyuna B) Parça maktasına C) Parça kalınlığının 1/3’üne D) Gelişi güzel

7.

Dişlerin dışarıdan görünmediği dişli birleştirmeye ne ad verilir?

A) Açık kırlangıçkuyruğu dişli köşe birleştirme B) Tam gizli kırlangıçkuyruğu dişli köşe birleştirme C) Yarım gizli kırlangıçkuyruğu dişli köşe birleştirme D) Tekne geçme

8.

Birleştirmelerin görünüşlerde makta kısmı nasıl taranır?

A) B) C) D)

Makta taraması 45° 'lik eğimle l mm - 3 mm aralıklı olur.

Boş bırakılır.

Görünüşü bozmasın diye boş bırakılır.

Doğal tarama yapılır.

9.

Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Çizimlerde ön görünüş bazen taranır.

B) Ölçek herhangi bir yere yazılmaz.

C) Birleştirme çizimlerinde ölçek uygulanmaz.

D) Ayak kayıt birleştirmelerde kayıtlar ayağın içersinde 45 derece konumda birleşir.

10.

20 mm kalınlığında ve 215 mm genişliğindeki çekmece parçasına kırlangıçkuyruğu diş li birleştirme yapılmak istenmektedir. Dişdibi ölçüsü ne olmalıdır?

A) 28 mm B) 18 mm C) 25 mm D) 15 mm

39

UYGULAMALI TEST UYGULAMALI TEST Aşağıda perspektifleri ve ölçüleri verilen, ahşap birleştirmelerin; a- ½ ölçeğinde görünüşlerini çiziniz. b- Ölçülendiriniz. c- ½ ölçeğinde izometrik perspektifini çiziniz.

d Perspektifi ölçülendiriniz.

40

41

42

Çizimleri yaparak aşağıdaki kriterlere göre kendinizi kontrol ediniz.

AÇIKLAMA: Kendinizde gözlemlediğiniz davranışlar gözlemleyemediğiniz davranışlar için “hayır” seçeneğini işaretleyiniz.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

12

Birleştirmelerinlerin ölçekli çizimlerini dış hatlarına göre kapsayacak şekilde hesaplaya bildiniz mi? Ölçeklerin gerçek uzunluklarını bulabildiniz mi? Çizimi yaparken ince yardımcı çizgiler kullandınız mı?

Görünüşleri çizebildiniz mi?

Görünüşleri kurallara uygun ölçülendirdiniz mi?

Görünüşleri koyulaştırabildiniz mi?

Görünüşlerde görünmeyen yerleri birleştirme özelliğine uygun kesik çizgiyle gösterebildiniz mi?

Kavelalı çizimlerde kavela çizim kurallarını uygulayabildiniz mi?

Zıvanalı birleştirmelerde zıvana işaretini koyabildiniz mi?

Dişli birleştirmelerde makta kısmına birleştirmenin özelliğine uygun hesaplama yapabildiniz mi?

Perpektifin özelliğini veren eksen çizgilerini uygun açılarda çizebildiniz mi?

Perspektif dış kenarlarını koyulaştırabildiniz mi?

13

Perspektifleri ölçülendirebildiniz mi?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

için

“evet”,

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapamadığınız işlemler için konunun ilgili yerine bakınız. Öğretmeninizden veya önerilen kaynaklardan yararlanınız. Başarılı iseniz modül değerlendirmeye geçiniz.

43

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

Perspektif İçin Kriterler Perspektif resimlerin teknik alanda sağladığı avantajları 1 öğrendiniz mi?

2 Perspektif çeşitlerini öğrendiniz mi?

3 İzometrik perspektif çizimi yapabiliyor musunuz?

4 Merkezi perspektif çizimi yapabiliyor musunuz?

Perspektif çizimlerin ölçülendirmesini yapabiliyor 5 musunuz?

Ahşap Birleştirmeler İçin Kiriterler 6 Ahşap birleştirmelerin önemini kavradınız mı?

Ahşap en birleştirmelerin üç görünüşünü çizebiliyor 7 musunuz?

Ahşap köşe birleştirmelerin üç görünüşünü çizebiliyor 8 musunuz?

Ayak kayıt birleştirmelerin üç görünüşünü çizebiliyor 9 musunuz?

Ahşap boy birleştirmelerin üç görünüşünü çizebiliyor 10 musunuz?

Dişli köşe birleştirmelerin üç görünüşünü çizebiliyor 11 musunuz?

Düzenli Çalışma İle İlgili Kriterler 12

El aletlerini amacına uygun kullandınız mı?

13

Makinelerde çalışırken uydunuz mu?

14

Çalışma sırasında kol ağzı düğmeli veya lastikli iş önlüğü kullandınız mı?

15

Mesleğinizle ilgili etik kurallara uygun davrandınız mı?

16

Her çalışma sonunda çalıştığınız makineyi ve çevresini temizlediniz mi?

dikkat

edilecek

kurallara

Modül faaliyetleri ve araştırma çalışmaları sonunda kazandığınız bilgi ve becerilerin ölçülmesi için öğretmeniniz size ölçme aracı uygulayacaktır.

Modül bitirme değerlendirmesi için öğretmeninizle iletişim kurunuz.

44

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

D A D B C B A C D C

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

B A C D A C B A D B

45

ÖNERİLEN KAYNAKLAR ÖNERİLEN KAYNAKLAR Ø

Ø Ø

Konular ile ilgili bütün yazılı ve görsel kaynaklar, • AYDINLI Necati, Ağaçişleri Teknik Resmi, Manisa, 1991.

• DEMİR Habib, Teknik Resim, Ankara, 1998.

• DİNÇEL Kemal, Zafer Işık, Ağaçişleri Teknik Resmi, MEB Yayınları, Ankara, 1990. Çeşitli şekillerde üretim işlemi yapan işletmelerin iş resimleri, İnternet ortamı, • www.agacisleridersleri.tripod.com

46

KAYNAKÇA KAYNAKÇA Ø

AYDINLI Necati, Ağaçişleri Teknik Resmi, Manisa,1991.

Ø

COŞKUN Ali İhsan, Serpil Irk, Abdullah Kayhan, Feride Aşık, İbrahim Erim,Yapı Ressamlığı IX. Sınıf İş ve İşlem Yaprakları, MEB Yayınları, İstanbul, 2005.

Ø

DEMİR Habib, Teknik Resim, Ankara,1998.

Ø

DİNÇEL Kemal, Zafer Işık, Ağaç İşleri Teknik Resmi, MEB Yayınları, Ankara,1990.

Ø

MEB, Tophane Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi Ders Notları, Bursa, 2006.

47