eBook Het Beste van Scandinavië by Meridian Travel

het beste van

scandinaviĂ&#x2039;

roadtrips-wildlife - onontdekte plekken - outdoor & avontuur

16 26 59 77

Wâàv{_ÉvtÄá

‘Door onze vele reizen hebben we een passie voor Noord-Europa ontwikkeld’ Esther Baas & Ramon Lucas van Norge Reiser

Het kan raar lopen in het leven. Soms studeer je met een hoofd vol plannen af als muziekdocent en ICT-beheerder, om uiteindelijk in het toerisme terecht te komen. Het overkwam Esther Baas en Ramon Lucas ergens halverwege 2010, toen Esthers tante Rietje en oom Ignas het koppel vroeg of een carrière in de reiswereld niet iets voor ze was. Inmiddels werken ze alweer 9 jaar met veel plezier bij de Noord-Europaspecialist Norge Reiser in Wierden.

Passie Tegen de tijd dat Rietje Baas bij Esther en Ramon aanklopte, zat Scandinavië echter bij beiden al diep in het hart. ‘Ik werd door mijn ouders al op jonge leeftijd meegenomen naar Noorwegen’, vertelt Esther. ‘Toen ik achttien was en iedereen naar Spanje op vakantie wilde, heb ik gevraagd of we nog een keer naar Noorwegen konden gaan. Heerlijk!’ Ramon: ‘Mijn eerste kennismaking met Noorwegen was in 1990. Ik herinner mij nog als de dag van gisteren dat ik in mijn korte broek in de sneeuw stond op de Trollstigen. Ook in de afgelopen jaren hebben we heel veel gereisd en kennis opgedaan. Daardoor hebben we een passie voor Noord-Europa ontwikkeld en kunnen we andere reizigers vol enthousiasme over onze eigen reizen vertellen.’

Favorieten Wat heet: over zijn favoriete bestemming Spitsbergen alleen al kan Ramon een hele dag uitwijden. Zijn tip is om in de winterperiode – begin maart – af

te reizen naar de eilandengroep in de Noordelijke IJszee. ‘Alles is wit, overdag schijnt de zon dan weer en kun je genieten van het landschap. En ‘s avonds heb je dan kans op het noorderlicht. Verder zou ik de reis volplannen met activiteiten en excursies, zoals een hondensledetocht of sneeuwschoenwandelen.’ Ook Esther hoeft niet lang na te denken over haar droomplekken. ‘Mijn favoriete bestemming is afhankelijk van de reisperiode. In november en december zeg ik Antarctica, in januari t/m april Lapland, en in de overige maanden kan ik me heel goed vermaken in ZuidNoorwegen – en dan met name rond de fjorden. Ik hou van natuur en daarin lekker (sneeuwschoen)wandelen. Ik heb afgelopen maart een vriendin meegenomen op een sneeuwschoenwandelreis in de regio rond Rondane en Valdres. Ontzettend leuk om te doen! Zij had nog nooit zoiets meegemaakt en ik kwam erachter wat er wel en niet werkte aan onze reeds bestaande reizen.’

Persoonlijk contact Norge Reiser is dan ook een specialist pur sang met een grote liefde voor het noorden. Niet alleen Esther en Ramon, maar ook hun collega’s weten veel van de bestemmingen die ze aanbieden. Allemaal reizen ze meerdere keren per jaar naar het noorden, zelfs voor privévakanties. Die onuitputtelijke kennis maakt het mogelijk dat maatwerk inmiddels de standaard is geworden bij Norge Reiser, vertelt het stel. ‘Elke

reis kan bij ons naar wens worden aangepast; van een dag langer in de stad tot compleet op maat gemaakte vakanties. Bij elke geboekte reis leveren we bovendien een routeboek op maat: een persoonlijke reisgids met algemene tips, maar ook met een beschrijving van dag tot dag wat de reiziger kan bezoeken, beleven en verwachten.’ Daarbij maakt ook persoonlijk contact het verschil bij Norge Reiser. ‘Sommigen vinden het prettig om alles via internet en e-mail af te handelen, maar met de meeste van onze reizigers hebben we altijd persoonlijk contact door middel van een telefoontje of een afspraak. Reizigers worden sowieso enthousiast als we vertellen over de mogelijkheden tijdens hun toekomstige vakantie’, geeft Ramon aan. Spijt van hun keuze voor de reiswereld hebben ze in elk geval niet. Waarom zouden ze ook? Ramon ontdekte er zijn talent voor wildlife- en landschapsfotografie door, terwijl Esther nog steeds elk gaatje vrije tijd vult met haar eerste liefde: ‘Ik ben afgestudeerd als muziekdocent aan het conservatorium Zwolle. Naast de hele dag touroperator zijn, heb ik gelukkig nog tijd voor de muziek. Ik speel dwarsfluit in het A-Orkest van de Harmonie Sint Jan Wierden en dirigeer het C-Orkest. Heerlijke ontspanning naast het werken in de reiswereld!’ Oude liefde roest niet. << Kijk voor meer informatie op www.norgereiser.nl

FLÃ&#x2026;MSBANA

DE MOOISTE TREINREIS TER WERELD!

In lijstjes met de beste bezienswaardigheden in Noorwegen staat bijna altijd de Flåmsbana – volgens veel mensen de mooiste treinreis ter wereld. De spoorweg is aangelegd om het geïsoleerde Flåm te verbinden met Oslo en Bergen. In ongeveer een uur rij je over een van de steilste trajecten ter wereld van Flåm naar Myrdal. Met een stijging van 865 meter over 20 kilometer lengte en 20 tunnels is het een technisch hoogstandje. Flåm ligt prachtig aan de Aurlandsfjord en is allang geen geïsoleerd plaatsje meer. Na een rit over rustige wegen en langs uitgestrekte fjorden is het in Flåm een drukte van belang met veel restaurants en souvenirswinkels. De Flåmsbana is het centrale punt van deze drukte. Het uitzicht vanuit de trein is adembenemend. Diep in de valleien liggen kleine rode huisjes naast de treinbaan en langs de bergen storten watervallen naar beneden. Langzaam stijgt de trein naar de besneeuwde rotspunten van de bergen. Onderweg stop je bij kleine stations en wat langer bij de waterval Kjosfossen, die met donderend geweld langs het platform raast. Om de trip zo goed mogelijk op jouw wensen aan te laten sluiten zetten we een aantal tips voor je op een rij!

Retour vanaf Flåm Na het kleine station Myrdal rijdt de trein dezelfde route weer terug naar Flåm. Boek dus zeker een retour treinreis met de Flåmsbana als je niets wil missen van de route. Tip: Wissel bij het station Myrdal van plek met mensen die aan de andere

kant zitten. Zo zorgt de reis terug weer voor prachtige nieuwe vergezichten. Voor de echte treinliefhebber is het kleine gratis treinmuseum in Flåm een aanrader.

Lekker actief! Hou je van een avontuur? Ga dan de twintig kilometer van Myrdal terug naar Flåm met de mountainbike. Omhoog doet de trein het werk en geniet je van de ontzettend mooie uitzichten en terug ga je op eigen kracht de uitdaging aan. De fietsroute Rallarvegen bestaat uit wegen die door de arbeiders werden gebruikt om de sporen te onderhouden en deze volgen ongeveer de route van de spoorbaan. Nu zijn ze in gebruik als wandelen fietspaden. Een hoogtepunt is Myrdalsberget, waar de route naar beneden slingert via 21 haarspeldbochten. Het voordeel van fietsen is dat je de natuur in alle rust en stilte kan bewonderen op een actieve manier!

Leuke combi: go citytripping Oslo en Bergen zijn ontzettend leuke steden en deze zijn goed te combineren met de mooiste treinreis en de mooiste fjorden ter wereld. Vanuit Oslo reis je in 4,5

uur over uitgestrekte bergplateaus en idyllische bergweides naar Myrdal. Met de Flåmsbana vervolg je de route met de indrukwekkende afdaling naar Flåm. Vervolgens pak je de boot voor de ruim vijf uur durende tocht naar Bergen over de Aurlandsfjord en de immense Sognefjord. Zo ontdek je op één dag de mooiste plekken van Noorwegen!

Advies: boek op tijd De mooiste treinreis is ook een van de drukste. Zorg dat je ruim van tevoren de treinreis boekt. Welke route je ook neemt met de Flåmsbana, het is zeker een hoogtepunt van een vakantie in Noorwegen! Buro Scanbrit biedt prachtige rondreizen aan naar het fjordengebied van Noorwegen. Een treinreis met de Flåmsbana boek je gemakkelijk bij om je reis compleet te maken. Kijk op www.buroscanbrit.nl

PER CAMPER DOOR NOORWEGEN Rust, eenzaamheid en de meest schitterende natuur in combinatie met de kampeervrijheid, maken van Noorwegen hĂŠt land voor een onvergetelijke zwerftocht. We stapten in de bobil voor een rondreis door het land van de Noordkaap.

Onder Het centrum van Oslo Rechts De beroemde Bryggenstraat in Bergen Rechterpagina Rechterpagina Schitterend uitzicht

Velen vinden Noorwegen het mooiste land van Europa, natuurlijk niet door de fjorden alleen. Het landklimaat zorgt voor een aangename temperatuur die, zeker in het zuiden, niet onderdoet voor die van Nederland. In alle opzichten is Noorwegen een droombestemming met weidse vergezichten en de mogelijkheid om na een middag zonnebaden de ski’s onder te binden.

Lekker dichtbij Noorwegen is erg goed, zo niet het beste te verkennen met de camper. De lange zuidkust wordt gekenmerkt door stranden en dorpjes met houten huizen en is als vakantiebestemming zeer populair bij de Noren zelf. De regio Trøndelag - het centrale deel van Noorwegen met Trondheim als belangrijkste stad - is een paradijs voor wandelaars en fietsers. Het noordelijk gelegen Nordlandet is de meest onherbergzame streek van Noorwegen. Ten slotte herbergt Vestlandet de geroemde fjorden en besneeuwde toppen die in elke folder staan. Vanuit het comfort van een rijdende slaapplaats, overbrug je met gemak enorme afstanden. Erg handig in een land dat ongeveer elf keer zo groot is als Nederland. Noorwegen ligt dichtbij: binnen 1.000 kilometer zit je binnen de Noorse landsgrenzen. Indien je een eigen

camper bezit of er een in Nederland huurt, verloopt de tocht grotendeels over land, met een korte onderbreking door een ferry of brug. Onder andere Stena Line, Scandlines, Colorline of Fjordline en TT Line varen vanuit Duitsland en Denemarken richting Noorwegen, eventueel via buurlanden Denemarken of Zweden. Wie opziet tegen de heen- en terugreis met de voet op het gaspedaal pakt het vliegtuig naar hoofdstad Oslo, waar een uitgebreid assortiment aan campers klaarstaat om gestart te worden. Tegen een meerprijs is het tevens mogelijk om je tijdelijke mobiele vakantiehuis in Bergen of Trondheim achter te laten, waarna je het vliegtuig weer pakt naar huis. Houd er rekening mee dat je de camper ruim van tevoren moet boeken.

Ontembare natuur Alleen al in de prachtig gelegen hoofdstad Oslo, met zijn open straten, solide architectuur en vele musea, kun je makkelijk een week slijten. Steden als het middeleeuwse Trondheim, het regenachtige, maar altijd fascinerende Bergen en het rustgevende Tromsø doen niet onder voor Oslo en hebben elk een flinke portie Scandinavische charme. Al was het maar als uitvalsbasis voor lange tochten door die immense oernatuur, die zich buiten de steden van Noorwegen uitstrekt langs de kust. Meer naar het noorden toe (de regio’s Troms en Finnmark) wordt Noorwegen onge-

repter en is de indrukwekkende natuur steeds moeilijker te temmen. Met als hoogtepunt de Noordkaap, het meest noordelijke puntje van het Europese vasteland.

Fjorden Natuurlijk kom je ook om fjorden te zien. IJskoud, diep, donker water omzoomd door metershoge kliffen en groene hellingen. Fjorden worden gevormd wanneer een gletsjer zich terugtrekt en een scherpe kloof achterlaat die zich vult met water. De smalle, door steile randen afgebakende inhammen staan in directe verbinding met de zee en kunnen op sommige plekken meer dan 1.300 meter diep zijn. Vanuit Oslo liggen de mooiste plaatjes rond Bergen of Ă&#x2026;ndalsnes op een steenworp afstand verwijderd, een rit die je meeneemt langs ontelbare kustdorpjes en uitzichten. Rond de fjorden zijn de recreatiemogelijkheden eindeloos; bergbeklimmen, zwemmen, raften, parasailen, vissen, kajakken en wandelen zijn maar enkele voorbeelden.

Middernachtszon De lange, donkere winters vormen een uitdaging voor de ervaren, Spartaans ingestelde reiziger, maar bieden wel de mogelijkheid tot onbeperkte wintersport of het zien van het Noorderlicht. â&#x20AC;&#x2122;s Zomers geniet je extra lang van Noorwegen, tijdens steeds langer wordende dagen. Op de Noordkaap is de nacht zelfs totaal afwezig tussen mei en augustus. Deze zogenaamde Middernachtszon is een

vreemde gewaarwording die je bioritme danig in de war kan schoppen, maar je vakantie voor het gevoel ook verlengt. Houd er rekening mee dat de zomer (lees: het toeristenseizoen) hier relatief kort duurt, van begin juni tot ongeveer midden augustus. Dit zijn tevens de warmste maanden, voor de comfortabel ingestelde vakantieganger de beste tijd om het noorden te verkennen.

Allemansrecht Het fijne van ScandinaviĂŤ is dat je er bijna overal vrij kampeert. Het allemansrecht geeft je in beginsel het recht om overal te parkeren en te overnachten, behalve daar waar dit uitdrukkelijk door middel van borden wordt verboden. Daarnaast is het niet toegestaan om op landbouwgrond, parkeerplaatsen langs de weg of op minder dan 150 meter van een huis te staan. In het laatste geval is het altijd raadzaam om even aan te bellen bij de eigenaar. Eenmaal stationair is het goed te weten dat je doorgaans niet langer dan drie dagen op dezelfde plek mag blijven staan. Bijkomend detail voor barbecue- en kampvuurliefhebbers is het verbod op open vuur, dat van april tot december door heel Noorwegen geldt. Uiteraard ben je verplicht je kampeerplek zo achter te laten als je hem gevonden hebt. Gezien het overweldigende succes van het allemansrecht bij zowel de Noren als andere Europeanen, is de discussie over de overlast die deze vrijheid met zich meebrengt, opgelaaid. Ook de onontkoombare aanwezigheid van de camper

Verlichte tent bij Preikestolen nabij Stavanger

Gezien het overweldigende succes van het allemansrecht bij zowel de Noren als andere Europeanen, is de discussie over de overlast die deze vrijheid met zich meebrengt, opgelaaid. Ook de onontkoombare aanwezigheid van de camper gooit hierin olie op het vuur, het verschil tussen een lichte trekkerstent en een logge woonmobiel wekt soms irritatie op bij de lokale bewoners. Wees dan ook niet verrast als een Noor je het allemansrecht ontzegt; je bent waarschijnlijk de zoveelste in een lange rij uitzichtbedervers.

wegen zijn in Noorwegen verboden voor caravans die breder zijn dan 2,3 meter en samen met de auto langer dan 12,4 meter. De meeste campings hebben voor voorzieningen gezorgd die voor campers essentieel zijn, evenals het speciaal voor woonmobielen ingerichte servicestation, tĂ¸mmestasjon, die je veelal bij benzinestations tegenkomt. Hier kun je de inhoud van je chemisch toilet en afvalwatertanks lozen en drinkwater tanken. Vergeleken met het opzetten van een tent, koken op een primus en de gang naar het toiletgebouw natuurlijk een peulenschil.

Comfort Het reizen met een camper biedt veel voordelen. Verwarming, een koelkast, elektrisch licht, toilet, douche en de vele kilometers die met een druk op het gaspedaal in een oogwenk worden afgelegd. Uiteraard vergt een dergelijk vervoermiddel enig onderhoud onderweg, maar afzien is er niet meer bij. Zeker in een land als Noorwegen, dat de grote, witte campers verwelkomt als het definitieve antwoord op de altijd voortdurende vervoerskwestie. Zo zeer, dat zelfs onze oude caravan het tegen het woonmobiel aflegt; veel

Rendier in Finnmark

Wie dit land met de camper ontdekt, komt tijdens de reis alleen voor prettige verrassingen te staan, want Noorwegen is toegankelijker dan je denkt. Dat geldt voor zowel het ogenschijnlijk onherbergzame landschap als voor de als ijzig bekendstaande Noren. Je zult versteld staan van de hartverwarmende vriendelijkheid. Het praktische comfort van een bobil stelt je in staat om alle kanten van Noorwegen te ontdekken. Het maakt weinig uit welke route je neemt, je bent baas over jouw droomvakantie. n

Noorwegen de overheid heeft dit goed begrepen; in het land wordt een groot deel van de bossen en meren beschermd door de Nationale Parkstatus. Hier een aantal: Hardangervidda: het grootste bergplateau van Noord-Europa. Hier trainde Roald Amundsen voor zijn poolexpedities. Tevens is Hardangervidda een thuis voor de grootste rendierkudde ter wereld, die rond de 12.000 wilde exemplaren telt. Saltfjellet/Svartisen: de meeste gevarieerde van de Noorse nationale parken, dat tussen de groene Norfjord in het westen van Nordland en de open ijsvlaktes van Saltfjellet in het oosten ligt. Daar tussenin liggen gigantische bergen en veel, heel veel eeuwige sneeuw. Jotunheimen: een hooggebergte dat zich uitstrekt over delen van de provincies Oppland en Sogn og Fjordane.

LIGGING & BEREIKBAARHEID Noorwegen ligt ten westen van Zweden en Finland en is met het vliegtuig vanuit Nederland rechtstreeks bereikbaar vanaf Schiphol.

KLIMAAT Noorwegen is verdeeld in drie klimaatgebieden: een zeeklimaat in het zuiden en aan de fjordenkust, een landklimaat in het binnenland en een poolklimaat in de bergen en het hoge noorden. Door de aanwezigheid van de Atlantische Golfstroom zal de zee nooit bevriezen en blijft de temperatuur aan de kust mild.

van Noorwegen, is de bever een veelvoorkomende dierensoort, alsmede vele vissoorten als zalm en bergforel. Ten noorden van de Lofoten en het Tysfjord zijn zeehonden en de gigantische staarten van de potvis en bruinvis geen ongewoon gezicht. De eland is het meest aanwezige dier, zowel in de natuur als in de harten (en buiken) van de bevolking.

BELANGRIJKSTE STEDEN De hoofdstad van Noorwegen is Oslo, met 453 vierkante kilometer een van de grootste hoofdsteden van Europa. Andere belangrijke steden zijn Bergen, Stavanger, Lillehammer en Trondheim.

Rondane: een van de oudste parken van Noorwegen, dat zich uitstrekt tussen het Gudbrandsdal en het Østerdal/Atnedal in Oppland. Dovrefjell: dit park staat vooral bekend om de muskusospopulatie. Het ligt tussen bekende dalen, zoals het Gudbrandsdal, het Romsdal, het Dividal, het Folldal en het Østerdal. Een bijzondere attractie is Kongsvold Fjellhage, een bergtuin op 800 meter BE RN hoogte. In de tuin staat een groot aantal verschillende planten uit het gebied bij elkaar.

BESTE REISTIJD De zomer is het drukste seizoen in heel Scandinavië. Afhankelijk van wat je wilt gaan doen, zijn alle seizoenen echter geschikt om Noorwegen te bezoeken.

BEZIENSWAARDIGHEDEN De grootste attractie van Noorwegen is de natuur, die je op verschillende manieren kunt ervaren. Ook

FLORA & FAUNA Noorwegen wordt bedekt door uitgestrekte bossen, met vooral naaldbomen. Aan de Hardangerfjord zijn echter ook veel fruitbomen te vinden. Hoe hoger je gaat, des te mossiger wordt het landschap, af en toe opgeschrikt door een enkele zilverberk. De dierenwereld past zich aan. Bruine beren, veelvraten, lynxen en wolven vind je vooral in de schaarsbevolkte gebieden, bijvoorbeeld aan de Russische grens. Gezien de grote wateroppervlakte

TRONDHEIM

BERGEN OSLO STAVANGER

Het historische centrum van Trondheim

DALARNA De kleuren van de Zweedse vlag zijn blauw en geel, maar het zou eigenlijk groen en rood moeten zijn: groen voor de diepe dennenbossen en rood voor de bescheiden rode stugaâ&#x20AC;&#x2122;s die tegen de bosrand afsteken. Dat schreef de grote Zweedse auteur August Strindberg en zijn poĂŤtische beschrijving is nergens zo van toepassing als in de provincie Dalarna, die vaak de 'meest Zweedse' van alle Zweedse provincies wordt genoemd.

Siljan Meer Veel van steden, dorpen, attracties en toeristische bestemmingen van Dalarna zijn gesitueerd rond het prachtige Siljanmeer, dat beroemd is vanwege zijn bijzondere blauwe kleur – met zo’n speciale nuance dat deze zijn eigen benaming heeft gekregen: Siljanblauw. Hier vind je de plaatsen Rättvik, Leksand en Mora, alle vermaard vanwege hun vele folkloristische attracties en spectaculaire midzomervieringen en andere traditionele festiviteiten. Op deze pagina’s foto’s van de steiger van Rattvik, een populaire plaats aan het Siljan-meer.

Rode stuga’s De herkenbare rode kleur van stuga’s en houten gebouwen die je op het Zweedse platteland overal kunt zien, maar het vaakst in de centrale delen van het land, is eigenlijk afkomstig van de meer dan 1000 jaar oude, op de lijst met Werelderfgoederen van de Unesco vermelde kopermijn Stora Kopparberg in Falun, de hoofdstad van Dalarna. Daar wordt ijzerpigment gebruikt om de faluröd-kalkverf te maken. Juist deze kleur noemen veel buitenlandse bezoekers als een van de zaken die in Zweden de meeste indruk op hen heeft gemaakt.

Zweden vanaf het water Over grote meren, over snel stromende beekjes; op waterhoogte de eindeloze natuur aan je zien voorbij trekken. Overal in Zweden is water, dus met de kano zit je in Zweden perfect. Door de vele natuurlijke waterwegen, in de vorm van kleinere en grote meren en vele stroompjes en rivieren, is Zweden een kanoland bij uitstek. Keuzemogelijkheden in overvloed. Kies je voor kleine intieme meertjes, waar je je alleen op de wereld waant of ben je liever in een kanocentrum met andere liefhebbers om je heen? Of misschien kies je wel voor een lange, meerdaagse trektocht van meer naar meer. Door de vele campings en kanoverhuurplaatsen is het goed mogelijk om van camping naar camping te kanoĂŤn. Er zijn tochten over honderden kilometers mogelijk. Met steeds een afwisselend landschap.

Levende tradities Dalarna is beroemd vanwege zijn fraaie landschappen en levendige tradities in volksgebruiken, festiviteiten en handwerk. In Dalarna maken de authentieke folkloristische tradities nog altijd deel uit van het dagelijks leven en meer in het bijzonder van feesten en festiviteiten. De magnifieke, kleurrijke klederdrachten van de streek worden vol trots gedragen door mensen van alle leeftijden, ook door kinderen. De traditionele midzomervieringen, met volksmuziek, optochten en dansen rond een van de meest nationale symbolen van Zweden bij uitstek, de meiboom, zijn een exotische attractie en vinden in tegenstelling tot in de rest van Zweden niet alleen eind juni, maar ook de hele maand juli plaats.

Allemansrecht Iedereen heeft het recht om van de Zweedse natuur te genieten. Het Zweedse allemansrecht is genereus, maar eist daarentegen wel voorzichtigheid en verantwoordelijkheid van de bezoekers. Het Zweedse Allemansrecht betekent vrijheid voor iedereen. Je mag echter geen misbruik maken van dit recht. Je mag geen schade toebrengen aan het milieu of dieren verwonden en je moet rekening houden met grondeigenaren en met anderen die in de natuur verblijven.

RONDREIZEN IN HET LAND VAN DE MIDDERNACHTZON We reizen de hele wereld af. Naar verre landen en onbekende bestemmingen. We willen iets anders, iets bijzonders. Steeds verder wijken we van de gebaande paden, op zoek naar het best bewaarde vakantiegeheim. Maar waarom zo ver weg als er dichtbij nog zoveel te ontdekken valt? Bekijk de kaart van Europa eens vanuit een ander gezichtspunt. Op de bovenkant van onze aarde, in het Arctisch gebied, ligt het noorden van ScandinaviĂŤ, een stukje Europa van adembenemende schoonheid.

Boven Karakteristiek beeld tijdens een rit door Scandinavië Rechterpagina boven Een bungalow in Lapland Rechterpagina onder Kanovaren op de Lofoten en Vesteralen

In minder dan drie uur vliegen ben je op deze bijzondere plek. Het landschap is er puur en ongerept, de rust en ruimte ongekend. In deze laatste wildernis van Europa is alles anders. Er wonen hier meer rendieren dan mensen. Van files hebben ze hier nog nooit gehoord en stress komt er niet in het woordenboek voor. Relaxed autorijden betekent twee uur lang geen tegenligger zien. De inwoners zijn bijzonder gastvrij maar beschouwen zwijgzaamheid als een groot goed. In de zomer wordt het nooit meer donker, de zon schijnt er 24 uur per dag, zeven dagen per week. Als je denkt dat je alles al gezien hebt, dan ben je hier nog niet geweest. Juist op een rondreis leer je het Arctisch gebied op een hele bijzondere manier kennen. De spectaculaire landschappen zijn gemaakt voor mooie autoritten. Van de uitgestrekte bossen in Lapland, de fjorden en hoogvlaktes bij de Noordkaap tot de paradijselijke Lofoten, Vesterålen en Senja met schilderachtige vergezichten en romantische vissersdorpjes. De wildernis wordt ineens heel wat minder desolaat als je er gaat wande-

len of fietsen. Het vele water nodigt uit tot zwemmen, kanovaren of raften en altijd is er tijd voor koffie en thee uit de blackpot en wat lekkers bij het kampvuur.

Hoe kom ik er? Met eigen auto? Liever een fly & drive reis? Het kan allebei! Je kiest de reis die het beste bij je past qua route, dagafstanden, verblijf en natuurlijk wat je wil gaan zien. Om bij de poolcirkel te komen heb je wel wat reisdagen nodig. De snelste manier om er te komen is met een lijndienst of nog beter, een rechtstreekse vlucht vanaf Amsterdam naar Rovaniemi in Fins Lapland of Tromsø in Noord-Noorwegen. Op de luchthaven staat een huurauto of camper voor je klaar en reis je op je gemak naar de eerste logeerplek.

Outdoor luxe Stel je eens voor. Je wordt wakker en ziet dat de zon al hoog aan de hemel staat. Je opent het raam en ademt de zuivere lucht in. De hemel is helderblauw. Het water kabbelt tegen de houten palen van je vissershuisje, de meeuwen krijsen vrolijk. Is dit een droom?

Kijk op www.meridiantravel.nl - 121

Boven Met een camper door Scandinavië is de ultieme vrijheid van reizen Onder Wandelen op de Lofoten

Het noorden van Europa is dunbevolkt en de afstanden zijn weliswaar groot maar je bent op vakantie in de rijkste en modernste landen ter wereld. Je verblijft in moderne hotels maar als het even kan kies je voor een bijzondere en authentieke plek om te overnachten. Je logeert in Lapse bungalows met privésauna, Noorse vissershuisjes, romantische Zweedse chalets, comfortabele hotels en vriendelijke guesthouses.

Camper Avontuur Met een camper door Scandinavië beleef je de ultieme vrijheid van reizen. Ook als je niet over alle tijd van de wereld beschikt, is met de camper naar de Noordkaap of de Lofoten echt wel haalbaar. Je vliegt snel naar de poolcirkel en daar begin je ontspannen aan de rondreis door het uiterste noorden van Scandinavië, want de huurcamper staat al voor je klaar op de luchthaven van Rovaniemi. Je zal je direct thuis voelen in het ‘huis op wielen’ inclusief bedden- en linnengoed, een campingen BBQ-set. Zo ga je optimaal voorbereid de arctische

wildernis in! Je bent zo vrij als een vogel en het vinden van een idyllische overnachtingsplaats is geen probleem. Zelfs een camping is niet noodzakelijk, vrij kamperen is in heel Scandinavië toegestaan. n

Zeven redenen om naar het uiterste noorden van Scandinavië te reizen 1.De magische Middernachtzon Ten noorden van de poolcirkel gaat de zon tijdens de zomermaanden niet onder. Dankzij het landklimaat zijn de zomers daardoor veel langer en warmer dan je denkt. Een magische ervaring. Dag en nacht vloeien ineen en alle besef van tijd verdwijnt. Om vanuit een kano of vanaf een heuveltop de eindeloze wildernis te zien baden in het zachte licht van de Middernachtzon is een onvergetelijke ervaring.

wordt het landschap steeds ruiger en desolater. Je rijdt echt door arctisch gebied. En sta je eindelijk op de klippen van de Noordkaap, dan is er niets anders meer tussen jou en de Noordpool dan de immense golven van de Barentszzee. Voor je gevoel ben je aangekomen bij het einde van de wereld. Op dit noordelijkste puntje van Europa heb je met een beetje geluk een prachtig zicht op de zon die nu juist níet in de zee zakt!

4. Wildlife safari’s De absolute filmsterren onder de fauna van het Arctisch gebied zijn natuurlijk de rendieren, elanden, zeearenden, walvissen en de bruine beer. Machtig mooi om deze dieren in het wild te zien. In de zee rondom Noord-Noorwegen komen meerdere soorten walvissen voor. De beste manier om deze dieren te spotten is via een rib boat safari vanuit

2. Lapland en de Sami cultuur Lapland strekt zich uit over het meest noordelijke deel van Finland, Zweden, Noorwegen en een stukje van Rusland. Het is het gebied waar de oorspronkelijke bewoners, de Sami, met hun rendierkuddes rondtrokken. De Samische bevolking heeft een eigen taal en cultuur en is herkenbaar aan hun traditionele kleurige kleding. Het is echt een aanrader om naar hen op zoek te gaan en wat verder in hun cultuur te duiken! Dat kan in het Arktikum museum in Rovaniemi maar ook in Inari en Karasjok, het centrum van de Sami cultuur in Finland en Noorwegen.

3. Noordkaap Wie droomt er nou niet van om een keer op het uiterste puntje van het Europese vasteland te staan? Tijdens de rit naar de Noordkaap

men. Ze groeien overal en zitten vol met vitamine C. Nordic Food zit vol met verse ingrediënten uit de meren, rivieren, de zee en de bossen. Op veel menu’s kom je regenboogforel, zalm en vlees van rendier, eland en beer tegen, gecombineerd met verse aardappelen, allerlei soorten bessen en paddestoelen. Loopt het water je al in de mond wanneer je denkt aan een bij het houtvuur gerookte zalm?

6. Een echte ‘Into the wild’ ervaring Juist te voet ontdek je pas hoe verrassend gevarieerd en puur het landschap is. Rotskusten, eilandenarchipels, oerbossen, meren, veenmoeras, heuvels en bergketens. In de vele Nationale Parken kun je naar hartenlust wandelen over duizenden kilometers aangelegde en gemarkeerde paden. Onderweg zijn hutten en vuurplaatsen met houtvoorraad, rooster en bijl waar gratis gebruik van gemaakt kan worden. Neem lucifers/aansteker, mok, pannetje, oploskoffie, brood en worstjes mee om te roosteren op het vuur en je hebt snel een heerlijke wildernislunch.

7. De paradijselijke Lofoten Andenes bij de Vesterålen eilanden. Grote kans dat je onderweg ook nog een flink aantal zeearenden spot. In Fins Lapland kan je vanuit een observatiehut zien hoe bruine beren schransen van de stukken zalm en kleine welpjes speels met elkaar worstelen.

5. Superfood voor het oprapen Eind juli wordt het tijd om op een wandeling een bakje of emmer mee te nemen en op pad te gaan om bessen te plukken, zoals frambozen, bosbessen, veenbessen en veenbra-

Een droombestemming, dat is deze beeldschone eilandengroep voor de kust van Noord-Noorwegen. De majestueuze fjorden, de zee, de romantische vissersdorpen met de bijzondere stokvisrekken op de rotsen. Het landschap op De Lofoten is intens mooi en bestaat uit hoge bergen en diepe fjorden en grillige bergtoppen die steil uit zee oprijzen. Wie hier rondrijdt, verbaast zich over de parelwitte stranden en het kristalheldere, aquablauwe zeewater. Zo waan je je in het uiterste noorden van Scandinavië zelfs nog in Caribische sferen!

Kijk op www.meridiantravel.nl - 123

Het noorden van Scandinavië lend weerbeeld. Van mei t/m juli gaat hier de zon niet onder. In september zet de Indian Summer in met spectaculaire herfstkleuren. Het is dan koeler maar wel helder en omdat het ’s nachts weer donker is, een grote kans op noorderlicht.

TAAL De gesproken talen zijn Fins, Zweeds, Noors en Russisch. Samisch is de officiële taal in Lapland. De meeste inwoners spreken goed Engels.

VALUTA In Finland wordt betaald met de euro, in Noorwegen met de Noorse kroon (NOK) en in Zweden met de Zweedse kroon (SEK). De euro wordt ook geaccepteerd. Betalen met de pinpas kan op veel plaatsen en met een creditcard kun je overal terecht.

VERVOER De meest praktische manier om in Scandinavië rond te reizen is met de auto of camper. De spectaculaire landschappen zijn gemaakt voor mooie autoritten. De wegen zijn goed onderhouden en benzinestations zijn er voldoende, ondanks de grote afstanden.

LIGGING EN BEREIKBAARHEID Het noorden van Scandinavië is het gedeelte van Finland, Zweden en Noorwegen dat boven de poolcirkel ligt, vanaf 66° Noorderbreedte. Dat is bijna 3.000 km van Nederland. Je kunt er met de auto in ca. drie dagen naar toe met veerboot en autoslaaptrein. Een lijndienst vliegt dagelijks naar meerdere bestemmingen in dit gebied, altijd met een overstap. Voigt Travel vliegt in de maanden juni en juli rechtstreeks vanaf Amsterdam naar Rovaniemi in Fins

OVER VOIGT TRAVEL Voigt Travel is een eigenzinnige reisorganisatie met een grote voorliefde voor de nog onontdekte uithoeken van Europa. De roots liggen in het Pure Noorden. Met een klein en hecht team van reisspecialisten regelen zij een onbezorgde, comfortabele en toch hele avontuurlijke vakantie. Je komt op onverwacht mooie plekken, waar je kennis maakt met een totaal andere manier van leven en hele bijzondere mensen ontmoet.

Lapland en Tromsø in Noord-Noorwegen. Kijk voor meer informatie op www.voigt-travel.nl

KLIMAAT EN DE BESTE REISTIJD De beste reistijd voor Noord-Scandinavië is eind mei t/m eind september. Finland en Zweden hebben een continentaal klimaat, met relatief droge zomers en een temperatuur die schommelt tussen de 15 en 25° C. In Noord-Noorwegen is de invloed van de zee duidelijk merkbaar en is er daardoor een meer wisse-

Ski Touring in Val d'Anniviers, een aanrader voor sneeuwliefhebbers

LAPLAND HET LAND VAN DE SĂ MI EN HET NOORDERLICHT

Hou je stevig vast jongens, ik moet even gas geven, roept Sebastian Rasmus vanaf de sneeuwscooter. Mijn reisgenoot Ido en ik worden in de stoelen gedrukt als Sebastian ons tegen de steile helling van de Ailigas berg omhoog sleurt. We rijden een kale witte wereld binnen. Hier alleen sneeuw en ijs. Een desolaat Fins landschap dat geen genade kent en tegelijkertijd betoverend mooi is. T E K S T & â&#x20AC;&#x2C6; F O TO G R A F I E F R A N K P E T E R S

Voor de inheemse Sámi bevolking van Lapland is de Ailigas een heilige berg. Vooral omdat het noorderlicht er prachtig boven kan dansen, vertelt Sebastian als hij de slee heeft gestopt. Het noorderlicht is hier volgens hem op z’n mooist, maar de zonsondergang is ook niet onaardig. Het lage warme licht scheert over het Arctische landschap. De temperatuur kan hier dalen tot onder de -30 graden Celsius. Meedogenloze omstandigheden dus, maar vandaag valt het mee. Het is nog geen tien graden onder nul. Sebastian is Sami, maar wel een Sami van deze tijd. Met zijn familie runt hij een hotel in Karigasniemi. Waar zijn voorouders nog als nomaden met rendieren rond trokken over de toendra, stuurt Sebastian behendig zijn sneeuwscooter over de heuvels. Tussen zijn 12e en 17e deed hij mee aan sneeuwscooter wedstrijden en behoorde tot de top drie van Finland. Nu is hij 23 en begeleidt sneeuwscootertochten door de uitgestrekte natuurgebieden rond Karigasniemi. Er lopen fantastische sneeuwscooterpaden naar Utsjoki en Kaamanen, vertelt hij. De complete tour is ongeveer

320 kilometer en is in 6 uur te doen. Wij doen slechts een klein stukje, maar de tocht is adembenemend.

Sámi Hoewel er nauwelijks nog Sámi zijn, die een (semi-) nomadisch bestaan leiden, staat de cultuur hoog in het vaandel. In Inari bezoeken we het Sámi museum waar het cultureel erfgoed van de Samen wordt bewaard. Buiten het museum kun je het ook nog vinden, maar steeds minder. Op de rendierhouderij van Sámi familie Valle in Utsjoki is er nog een deel van over. Als we aankomen klinken er harde klappen. Met een mes slaat Erik stukken ijs van rendierhuiden af, die sinds de zomer drogen aan het hekwerk rond de wei. Het villen van de huiden moet je binnen acht uur na het overlijden van een rendier doen, anders laten de haren los door het rottingsproces dat op gang komt, zegt hij terwijl hij nog een stuk ijs van de bevroren huiden af slaat. Zijn rendierkudde leeft in de heuvels van Utsjoki. Elke ochtend en avond trekt hij erop uit om de dieren bij

Linkerpagina -35 graden, maar het noorderlicht boven het vakantiepark van Harriniva in Muonio is prachtig Boven vanaf linksboven met de klok mee Raimo en Marjatta, Nuorgam Holiday Village; Zalmsoep in Nuorgam Holiday Village; Santeri in de ‘kota’, een houten hutje in de Nuorgam Holiday Village; Kriste Høøk, bekende hondensleerijder in Scandinavië. Hij heeft het record in handen van finishen met de meeste honden door met 13 van de 14 husky’s over de streep te komen tijdens de langste sleetocht van Europa; de Finnmarksløpet van 1000 kilometer

elkaar te houden. In de tijd van mijn opa was dat heel anders. Hij leidde geen nomadisch leven meer, maar hij ging er met ski’s of de rendierslee op uit om zijn ronde te doen langs de dieren. Het kostte hem een hele dag. Ik ben met de sneeuwscooter in een uurtje weer terug. De Samische bevolking leeft verspreid over verschillende landen. In Finland wonen nog ongeveer 8000 Samen, maar in Noorwegen en Zweden ligt dat aantal met ongeveer 60.000 en 20.000 veel hoger. In Rusland woont een kleine groep van zo’n 2000 Sámi. Oorspronkelijk leefden de Samen in tenten. Ze leefden vooral van hun rendieren en daarnaast van vis, wild en vruchten, maar door houtkap en economische ontwikkelingen werd hun leefgebied steeds kleiner. Vrijwel alle Sámi wonen tegenwoordig gewoon in een

huis en hebben een nieuwe leefstijl en bron van inkomsten gevonden. Rendierteelt en visserij zijn nog steeds één van de belangrijkste, maar het vermarkten van hun cultuur is de laatste decennia enorm in opkomst. Tegenwoordig is het hebben van Sámi roots iets om trots op te zijn, maar dat was in het verleden wel anders. Vorige generaties hebben het zwaar gehad, vertelt Petri Saastamoinen van het outdoorcentrum en Korpikartanohotel in Menesjärvi. Onze taal was lange tijd verboden bij officiële gelegenheden, maar sinds de zestiger jaren hebben we steeds meer rechten gekregen en wordt onze cultuur beter beschermd. De Sámi bevolking is momenteel de enige erkende inheemse bevolkingsgroep binnen de Europese Unie met een officiële taal, eigen cultuur en parlement. Wat de Sámi naast hun taal en gebruiken vooral bindt is volgens Petri de band met de natuur.

Utsjoki

Boven Een huskytocht in Noorwegen

De sneeuw kraakt onder de ijzers van een sleetje dat we dit keer zelf moeten voort duwen. Het waait flink over het dichtgevroren meer van Menesjärvi en dat maakt het bitterkoud, maar we trotseren de kou met veel plezier. De wolken boven ons verkleuren door de opkomende zon. Het licht is prachtig, het landschap weids en wij voelen ons weer even zoals 20 jaar geleden. Ook tijdens een sneeuwschoenwandeling kunnen we de verleiding niet weerstaan om even in de sneeuw te duiken. In de bossen rond het outdoorcentrum zijn verschillende wandelroutes uitgezet, die door een winterwonderland lopen. Tussen de bomen door zien we het uitgestrekte meer liggen waarop we ’s middags nog een mooie sneeuwscootertocht maken.

Noorderlicht Naast deze outdooractiviteiten is er nog een evenement waarvoor we naar het meer komen; aurora borealis. Het noorderlicht is onze specialiteit, grapt Petri. Volgens hem is dit één van de beste plekken om het noorderlicht te fotograferen. We geven fotografie workshops om het zo mooi mogelijk vast te leggen. Ook ik waag een poging en ik heb geluk. Aan de horizon verschijnen langzaam bewegende banden van licht. Het noorderlicht is helaas niet zo sterk, dus met het blote oog is het lastig te zien, maar met een lange sluitertijd wordt het op het lcd-scherm van mijn came-

ra een ongeëvenaard licht spektakel. Zeker als andere fotografen met hun zaklampen het beeld inlopen. Een goede plek om het noorderlicht te fotograferen is het zeker omdat er weinig lichtvervuiling is en je met een klein beetje noorderlicht al prachtige resultaten kunt bereiken. Een stukje zuidelijker bij het stadje Muonio is veel meer omgevingslicht, maar dat hoeft niet automatisch te betekenen dat je het noorderlicht dan minder goed kunt fotograferen. Met de huisjes van vakantiepark Harriniva op de voorgrond is het bij -35 graden Celsius een ijzige, maar geweldige outdoor belevenis. Aan de overkant worden de bomen door het kunstlicht beschenen, waardoor ze goed te zien zijn. Boven de dennen slingert het noorderlicht zich een weg naar de sterren. Het blijft gruwelijk koud, maar met zeven lagen kleding en de kick van het zien van deze prachtige lichtshow kan ik mezelf warm houden. Het is de ontbering in ieder geval meer dan waard.

Klimaat Kriste Høøk geniet van de kou. Hij kwam speciaal voor de harde winters naar Finland. Oorspronkelijk komt hij uit het zuiden van Zweden. In de jaren 60 en 70 had je daar nog strenge winters, maar in de jaren 80 werd dat minder en ben ik naar het noorden verhuisd. Ik ben eigenlijk één van de eerste klimaatvluchtelingen, lacht hij. Net boven Nuorgam, het noordelijkst gelegen dorp

Proef de groene sfeer van Noorwegen Met de camper door de vrije Noorse natuur

Noorwegen is koploper in Europa als het om duurzaamheid gaat; de perfecte match voor avontuurlijke reizigers! De nationale parken, fjorden, watervallen en hoge bergtoppen zijn goed te voet en met de fiets, boot of skiâ&#x20AC;&#x2122;s te ontdekken. De Noorse natuur is de ultieme reden voor een rondreis. Wij nemen je mee op camperreis naar alle groene bestemmingen. T E K S T M A R L I Z S C H O U T E N F O TO G R A F I E C A R O L I N E R I P O L L E S B O E Y U M & P I X A B AY. C O M

Boven Het schitterende Bergen Rechterpagina vanaf boven met de klok mee De omgeving van Dovrefjell; Preikestolen; Uitzicht over Dalsnibba

Als je vliegt op Oslo is het de moeite waard om in een paar dagen te ontdekken waarom deze stad zich zo goed leent voor een stedentrip. Als Groene Hoofdstad van Europa investeert de stad veel in duurzaamheid en is hij actief in het behoud van natuurgebieden in heel Noorwegen. Oslo doet zijn best om een officiële Sustainable Destination te worden: het centrum is autovrij, heeft een goed metronetwerk en moedigt aan tot fietsen, wandelen en gezelligheid op het terras. Dankzij het schone water in Oslo kun je gerust een ochtendduik nemen vanaf de pier in de hippe wijk Tjuvholmen. Wandel in de middag langs de Akerselvarivier, die dwars door het centrum stroomt, en kies in de avond voor een van de vele milieuvriendelijke restaurants met lokaal gekweekte producten en vegetarische menu’s. Bij het reserveren van je huurcamper kun je tevens kiezen voor een gratis transfer naar de verhuurlocatie van camperleverancier Touring Cars,

een uur buiten Oslo. De transfer is mogelijk vanaf de luchthaven of een luchthavenhotel.

Op pad met de huurcamper Camperspecialist Worldwide Campers biedt wereldwijd camperhuur aan, waaronder in Noorwegen. Een van hun favoriete camperleveranciers is Touring Cars. Met keuze uit zes campertypes is er altijd een passend voertuig voor je reisgezelschap en comfortwensen. Zo kun je op pad met een avontuurlijke kampeerbus met vast tweepersoonsbed, toilet en keuken, die voor iedereen gemakkelijk te besturen is. Ga je met je gezin op reis, dan heb je ruime keuze uit vijf campertypes, variërend in luxe en het aantal slaapplaatsen. Je huurcamper is altijd uitgerust met keukengerei en je kunt tevens het beddengoed erbij reserveren. Ook is er veel extra inboedel bij je camperhuur te reserveren, zoals een kinderstoeltje, een campingset, een barbecue of

Rechterpagina De gletsjer bij Geiranger Onder Geirangerfjord

Op pad met een avontuurlijke kampeerbus met vast tweepersoonsbed, toilet en keuken visgerei. Eenmaal op reis met de camper heb je bij Worldwide Campers enkel de afleverdatum en -locatie waar je rekening mee moet houden. Met het ongelimiteerde aantal kilometers heb je alle vrijheid om je reis door Noorwegen te maken.

Lillehammer en Dovrefjell Vanuit Oslo is het 2,5 uur rijden naar Lillehammer. Bekend van de Olympische Spelen in ’94 en de gelijknamige Netflix-serie trekt de charmante regio veel toeristen. De officiële Sustainable Destination biedt volop mogelijkheden om het landschap op een milieuvriendelijke manier te verkennen. Bezoek het grootste openluchtmuseum van Noorwegen, Maihaugen, en waan je in de Noorse 11e eeuw. Of kies voor een paardrijtocht, waarbij je rustig kunt genieten van de schilderachtige bergen en meren. Overnachten kan op Lillehammer

Camping met een mooi uitzicht op het Mjøsa-meer. De volgende dag vervolg je je route richting het noordelijke Hjerkinn. Kies hier een van de wandelroutes in Nationaal Park Dovrefjell-Sunndalsfjella, ook wel het dak van Noorwegen genoemd, en spot een wilde muskusos. Dieren spotten lukt sowieso goed in het Dovrefjell-gebergte. Het Norwegian Wild Reindeer Center Pavilion is winnaar van diverse architectuurprijzen en de beste plek om rendieren in het wild te zien.

Geirangerfjord Vanuit Hjerkinn rijd je richting het noordwesten naar een hele bijzondere Noorse attractie: de Trollstigenautoroute. De route is iets meer dan 100 kilometer lang, heeft elf haarspeldbochten en biedt enorme uitzichten over de bergtoppen, groene valleien, fjorden en watervallen. De wereldberoemde Geirangerfjord is hier het paradepaardje. De mooiste uitzichten op de Geirangerfjord heb je vanaf uitzichtpunt Dalsnibba. Je kunt hier een kajak huren en de watervallen van dichterbij bekijken. Er zijn enkele campings waar je uit kunt kiezen om te overnachten te midden van het prachtige landschap.

Kamperen in Noorwegen Hoewel Noorwegen bijna duizend campings heeft, mag je ook een plekje zoeken midden in de natuur. Je hebt dit â&#x20AC;&#x2DC;allemansrechtâ&#x20AC;&#x2122; op voorwaarde dat je minstens 150 meter verwijderd bent van particulier terrein. Je mag overigens niet wildkamperen op parkeerplaatsen en je hebt een vergunning nodig als je meer dan 2 dagen op dezelfde plaats overnacht.

Het bekendste uitkijkpunt op de Trollstigen-autoroute is Trollstigheim

Boven De Sognefjord Rechterpagina Preikestolen

Aansluitend rijd je richting het zuiden naar de langste en diepste fjord van Noorwegen: de Sognefjord. Deze iconische bestemming is maar liefst 204 kilometer lang en biedt onderweg tal van vertakkingen, gletsjers en kleine pittoreske dorpjes. Een paar mooie vertakkingen van de fjord zijn de Nærøyfjord en Lustrafjord, die ook te bewonderen zijn per boottocht. Je vindt hier tevens de grootste gletsjer van Europa in Nationaal Park Jostedalsbreen. Ook deze regio staat op de duurzame bestemmingenlijst van Noorwegen. Avonturiers kunnen hier een wandeling maken onder begeleiding van een gids.

Op naar Bergen Een hele mooie route om toe te voegen aan je camperreis is van Øvre Ärdal naar Turtagrø. Via Voss rijd je naar de stad Bergen. Deze tweede grootste stad van Noorwegen was eeuwenlang de belangrijkste handelsstad tussen Noorwegen en Europa. De Hanzewerf Bryggen is dan ook het grootste erfgoed van de stad. Omdat het een studentenstad is, heeft Bergen een jonge bevolking en heb je ruime keuze in musea, restaurants en culturele evenementen, waaronder het jaarlijkse Bergen International Festival in mei of juni. Als zogenoemde Poort naar de Fjorden zijn er veel wandelroutes in de omgeving van Bergen vinden. Voor de beginnende wandelaar heeft de wandeling op de berg

Fløyen een prachtig uitzicht in petto. Je neemt de kabelbaan naar de top en wandelt vervolgens naar de voet van de berg. Op 30 minuten van Bergen vind je op de Lone Camping aan het Haukeland-meer een mooie overnachtingsplek.

Stavanger en Lindesnes Verder naar het zuiden is Stavanger de volgende bestemming tijdens je reis. Hier is de wereldberoemde Preikestolen de trekpleister van de regio, met meer dan 600 meter boven de zeespiegel een prachtig uitzichtpunt. Ben je in de zomer onderweg, dan is een bezoek aan Borestranden – een van de beste Noorse stranden – ook een goede afwisseling. Vervolg je route langs de kust naar de zuidelijkste regio van Noorwegen: de Lindesnes-regio. Dit gebied leent zich uitstekend voor outdooractiviteiten als kajakken, vissen of mountainbiken langs de kust of in de bossen. Misschien spot je onderweg nog een eland! Je camperreis eindigt weer in Oslo, waar je de huurcamper aflevert bij de verhuurlocatie. Met een gratis transfer word je naar het vliegveld of hotel gebracht. Mocht je je reis liever in een andere stad eindigen, dan kun je ook kiezen voor een one-way naar een van de andere zes verhuurlocaties: Kristiansand, Stavanger, Rygge, Tromsø, Trondheim of Evenes. n

Ook een camper huren in Noorwegen? Bij online-camperspecialist Worldwide Campers kun je naast Touring Cars ook kiezen voor camperleverancier McRent in Oslo. Worldwide Campers biedt naast ScandinaviĂŤ camperhuur in meer dan tien andere Europese landen, Noord-Amerika, AustraliĂŤ, Nieuw-Zeeland, Afrika en Zuid-Amerika. Vraag gratis en vrijblijvend een camperhuurofferte aan op www.worldwidecampers.com

RUST EN RUIMTE IN DE NOORSE OERNATUUR

118 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Op de Lofoten leven mens en dier gebroederlijk naast elkaar in de Noorse oernatuur. Omdat de eilandengroep ruim boven de Poolcirkel ligt, heersen hier vooral rust en ruimte â&#x20AC;&#x201C; en vissers, papegaaiduikers en machtige fjorden. Deze fotoreportage vertelt meer dan duizend woorden: zien is geloven.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 119

RĂ¸st Op het uiterste puntje van de Lofoten vind je RĂ¸st, een vlak eiland dat volledig in het teken staat van de papegaaiduiker en de visserij. Wat heet: in het winterseizoen komt het dorpje RĂ¸stlandet echt tot leven als er honderden vissersboten met meer dan duizend bemanningsleden aanleggen om hun geluk in de rijke wateren te beproeven.

120 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Reine

Je kunt er over discussiĂŤren of Reine de meest schitterende plek van de Lofoten is, maar die discussies duren nooit lang. Het vissersdorp met zijn karakteristieke rode en witte huisjes (rorbuer) ligt op het schiereiland MoskenesĂ¸ya, tegen een decor van machtige granieten rotsen die sereen weerspiegelen in de Reinefjorden. De plek bij uitstek voor een unieke noorderlichtfoto.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 121

Flakstadøya Het eiland Flakstadøya is een echt viseiland, waar visfarms en -havens elkaar afwisselen. Daarnaast is bij het grotere dorp Ramberg ook het witste strand van de Lofoten te vinden, dat spectaculair wordt omlijst door een turquoise zee en een vogelrijk, goed te hiken rotslandschap.

Trollfjord Wie in de zomer met de Hurtigruten langs de Noorse kust gevaren heeft, kent de Trollfjord waarschijnlijk maar al te goed. De imposante fjord tussen de Lofoten en Vesterålen is op zijn smalste punt slechts honderd meter breed, een licht claustrofobische ervaring die aanzienlijk versterkt wordt door de steile rotswanden aan weerszijden.

122 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Gravdal Gravdal op het eiland VestvĂĽgĂ¸ya heeft met zijn prachtige houten Buksnes-kerk een trekpleister van formaat binnen zijn dorpsgrenzen. De rood-wit-groene kerk werd in 1905 afgerond en is geheel opgetrokken in de zogenaamde drakenstijl, die een strak en scherp lijnenspel combineert met pre-middeleeuwse Noorse motieven uit sagen en legendes.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 123

Rorbu

Geen bezoek aan de Lofoten is compleet zonder een nachtje in een authentieke rorbu, een houten vissershuisje dat voor het grootste gedeelte boven het water gebouwd is. In het lieflijke SakrisĂ¸y op het eiland MoskenesĂ¸y zijn ze geel, wat prachtig afsteekt tegen de met sneeuw bedekte rotsen.

124 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Ook graag pinguïns, ijsberen, beren of walvissen zien?

2JA0 AR oor het zien vvan an o .a. pinguïns De mooiste reizen reizen vvoor o.a. pinguïns,, walvissen vind je bij Beluga Beluga Adventures. Adventures. ijsberen, ijsberen, beren beren en walvissen inspiratie en inf fo ormatie op onze onze website Kijk voor voor meer inspiratie informatie van onze onze of of bel voor voor een persoonlijk gesprek gesprek met een van specialisten.

Beluga Adventures Van By emontsingel 3 • 3195 T Van Byemontsingel TA A P Pernis ernis (Rt) tel. +31 10 295 01 26 • inf fo@belugar o eizen.nl info@belugareizen.nl

WWW W.. B E L U G A R E I Z E N . N L

_ APLAND DE KOUDE KRACHT VAN

De liefde van René Köhler voor wintersport zit diep. En dat niet alleen, want de eigenaar van Scandinavian Wintesports/Summersports in Zaandam verpandde daarnaast zijn hart volledig aan Lapland, waar hij zes maanden per jaar woont. Fins Lapland, om precies te zijn, en wel in de ongerepte natuuridylle Pyhä-Luosto, op grofweg honderd kilometer ten noorden van Rovaniemi, het beroemde hoofdkwartier van de Kerstman. ‘Lapland biedt de ideale combinatie van actief wintersporten en het ‘romantische Nordic-gevoel’. Pyhä is een modern, maar enkel onder de Finnen bekend skigebied, pal naast een prachtig Nationaal Park. Alle facetten van een winter in Lapland zijn hier binnen een straal van dertig kilometer aanwezig.’

Halsoverkop verliefd Samen met partner Gerda Swartsenburg begon René in 2004 met het organiseren van winterreizen naar Lapland, nadat ze tijdens een vakantie in de regio Pyhä-Luosto halsoverkop verliefd werden op de prachtige omgeving. ‘Tijdens die vakantie in 2001 ben ik bevriend geraakt met Kari Liikonen, de eigenaar van de huskyfarm in PyhäLuosto. Aangezien ik werkzaam was in de wintersport-

branche en elke dag met sneeuwsport te maken had, spoorde Kari mij aan om eens een reisje voor vrienden en bekenden te organiseren. Dat heb ik gedaan, mede dankzij zijn hulp met groot succes. Al snel was er weer een groepje bijeen en ook die mensen vertelden weer hun goede ervaringen door aan anderen. Zodoende kwamen er steeds meer groepen richting Fins Lapland en besloot ik er mijn beroep van te maken.’

Echte winter De gespecialiseerde en actieve reizen van Scandinavian Wintersports worden niet per se aangeprezen als vervanging van een skivakantie in de Alpen, maar zijn eerder een sneeuwzeker alternatief voor mensen die meer willen dan de doorsneeroutine van lift-piste-skihut. Helemaal geen gek idee, zeker gezien de nijpende sneeuwtekorten van de afgelopen jaren. René: ‘Lapland kent nog een echt winterseizoen. Sterker nog: de winter is hier op te splitsen in drie subseizoenen met een geheel eigen karakter: Kaamos, Diepste Winter en Vroeg Voorjaar, met sneeuwzekerheid van oktober tot begin mei. Lapland is niet goedkoop, maar voor de liefhebber van een echte winter is het elke euro

waard.’ In Pyhä-Luosto geen tjokvolle kabelbanen of dikke rijen voor het schnitzelbuffet, dus. ‘Er is veel rust, stilte en veiligheid. De omgeving is er eindeloos uitgestrekt, dunbevolkt en schoon. In Lapland is het vooral de natuur die bepaalt, en daarin moet de mens kunnen berusten. Dat zijn we hier niet meer gewend.’

geen onnodige tussenschakels en alle kennis komt uit eerste hand. Onze aanwezigheid in de regio wordt bovendien lokaal zeer gewaardeerd vanwege onze nauwe samenwerking met de plaatselijke bevolking en onze langetermijnvisie om deze bestemming voor toerisme te ontwikkelen, zonder het persoonlijke en kleinschalige uit het oog te verliezen.’

Voet aan de grond Een belangrijke schakel binnen Scandinavian Wintersports/Summersports is de eigen lodge Ukonhattu in Nationaal Park Pyhä-Luosto, waar de organisatie talloze programma’s en activiteiten aanbiedt. Een eeuw geleden sliepen hier noeste houthakkers, die onder primitieve omstandigheden en temperaturen van 35 graden onder nul warm moesten zien te blijven op hun werkplek op ongeveer 120 kilometer boven de poolcirkel. Anno nu is dat geen enkel probleem in de schitterend gerenoveerde lodge met megasauna en hot tub, die in alle seizoenen te boeken is door gezelschappen van zes tot zestien personen. Ukonhattu is een ideale uitvalsbasis, die René en zijn huidige vaste team van vier vrouwen letterlijk en figuurlijk voet aan de grond heeft gegeven: ‘Naast het organiseren van reizen voeren we de reizen ook zelf uit. Er zijn dus

Noorderlicht als toetje Die kleinschaligheid is essentieel, volgens René, die Lapland wil laten zien zoals Lapland bedoeld is: ‘Als avontuurlijke winterbestemming, waarbij de verscheidenheid aan activiteiten moeiteloos gecombineerd kan worden met de natuur, natuurverschijnselen, cultuur, onthaasten en de lokale bevolking. De rust en stilte van een indrukwekkend besneeuwd landschap in combinatie met een intense ervaring van – bijvoorbeeld – een rendiersledetocht. Waarbij de lokale rendierhouder niet alleen vertelt over zijn leven met en van de rendieren, maar na afloop ook aanwijzingen geeft tijdens een typisch Lapse kookavond waarbij je zelf met de lokale ingrediënten een prachtmaal bereidt. Met het Noorderlicht buiten als toetje!’ d

Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Wandelen op sneeuwschoenen vereist enige oefening; Anniki Aaltonen en Matti Siuko van restaurant Tsokka; Opgevroren mist op het houtwerk van restaurant Tsokka; De rendieren krijgen te eten; Klaar voor vertrek; Tijdens de pauze van een rendiertocht zorgt gids Timo Tuuha voor een knetterend kampvuur In het midden Rendierhart is een delicatesse in Lapland Onder Verse sneeuw

34 - Kijk op www.meridiantravel.nl

Hiking Met wandelgids Antti en zijn hond Gino maken we een hike in het PyhĂ¤ National Park nabij het wintersportplaatsje PyhĂ¤. We beginnen in de bossen en eindigen de tocht in de Isokuru Gorge, de diepste kloof van Finland tussen de bergen Kultakero en Ukonhattu.

Kota’s De afstanden in Lapland zijn groot. Iedereen in deze omgeving is dan ook in staat om midden in de natuur een vuur te maken, wat belangrijk is als je verdwaalt. Zo ook Antti. Tijdens onze wandeling maakt Antti op zijn ‘eigen’ vuur een heerlijke lunch voor ons klaar in een zogenaamde kota. We eten verse rendiersoep en gerookte zalm.

Sneeuwsafariâ&#x20AC;&#x2122;s In Fins Lapland draait veel zo niet alles om het genieten van de natuur. Je kunt zelfs vanuit Rovaniemi Airport direct een sneeuwsafari maken. De meest bekende en populairste safari is natuurlijk een sledetocht met huskies. Samen met een bijrijder maak je een kilometers lange tocht door de sneeuw. Een droom van velen. Een andere, minder bekende manier om je door de Lapse sneeuw te verplaatsen is per sneeuwscooter. Benjam Molanen (foto links) begeleidt sneeuwsafariâ&#x20AC;&#x2122;s op sneeuwscooters. Het rondje dat wij maken is slechts een paar kilometer maar onvergetelijk. Glijdend door witte bossen en over besneeuwde meren heb je Lapland helemaal voor jezelf.

Fins Lapland praktisch ALGEMEEN Lapland is de naam voor de meest noordelijke gedeelten van Noorwegen, Zweden, Finland en een gedeelte van Rusland. Bijna heel Lapland ligt ten noorden van de Poolcirkel, welke ook door Rovaniemi loopt. Fins Lapland is groter dan de landen van de Benelux samen.

KLIMAAT De gemiddelde temperatuur in de winterperiode is 13°C, maar temperaturen van -30°C of minder kunnen voorkomen. Zomers ligt de gemiddelde temperatuur tussen 14°C en 20°C en zijn zomerse temperaturen van 30°C geen uitzondering.

SNEEUW

de luchthaven van Rovaniemi. Je kunt echter praktisch overal terecht met een pinpas of creditcard.

TIJDZONE Tijdsverschil met Finland is +1 uur.

TAAL

DRINKWATER

In Fins Lapland wordt Fins als voertaal gebruikt. Een kleine minderheid spreekt de Sami taal. Over het algemeen spreekt men ook goed Engels.

De waterkwaliteit in Finland is het hoogste ter wereld en derhalve uitstekend drinkbaar.

GELDZAKEN

Het voltage is idem aan Nederland, een omvormer is dus niet nodig.

VOLTAGE

MEER INFO Scandinavian Wintersports Sluispolderweg 11A17 1505 HJ Zaandam Tel. +31(0)75 - 6 159 759 info@scandinavianwintersports.nl www.scandinavianwintersports.nl

D L A N L A P

Z WE

Finse valuta is de euro. Neem voldoende contant geld mee. Pinautomaten t.b.v. geldopname zijn schaars, zo is er ook geen automaat aanwezig op

Het Noorderlicht wordt ook wel Aurora Borealis genoemd en is een natuurverschijnsel van prachtig gekleurd licht in de donkere Arctische avond. Noorderlicht activiteit kan het hele jaar door plaatsvinden, maar is enkel waarneembaar als het donker is. Dus vandaar dat de kans om het Noorderlicht te spotten steeds geringer wordt naarmate het later in het seizoen is. Dit heeft dus niets te maken met bepaalde maanden of perioden. Voorspellingen zijn lastig te maken, echter een paar dagen van tevoren kan men wel de intensiteit van de activiteit in de atmosfeer - en dus de kans op de aanwezigheid van Noorderlicht - aangeven.

De eerste sneeuw valt in oktober of november en smelt in april of mei. De dikte variëert van een halve meter tot een meter. De meest sneeuwzekere periode is van half december tot begin april.

NOORDERLICHT

HURTIGRUTEN

AHOY!

PER POSTBOOT LANGS DE NOORSE KUST In Noorwegen is Hurtigruten niet zomaar een transportmiddel. Het is een manier van leven, die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Sinds 1893 vormen de postschepen een belangrijke verbinding tussen grote havensteden, maar ook afgelegen plaatsen en kleine dorpen. Ze brengen vracht, vervoeren passagiers en bieden volop mogelijkheden om Noorwegen te ontdekken.

[

Openingsfoto Verse vis wordt aan boord gebracht door lokale vissers (Foto: Agurtxane Concellon) Boven De mooiste zonsondergangen beleef je aan boord (Foto:Trym Ivar Bergsmo)

Hurtigruten – letterlijk ‘de snelle route’ – is de naam van een in 1893 opgerichte veer- en transportdienst. Dat maakt de schepen van Hurtigruten geen doorsneecruiseschepen, maar unieke vervoersmiddelen die naast toeristen ook kustbewoners en vracht vervoeren. Ook vandaag nog geldt de route tussen de oude Hanzestad Bergen en Kirkenes bij de Russische grens als de levensader van Noorwegen. Op een route van 2.500 zeemijlen zie je alle 34 havens bij daglicht. Het dagelijkse laden en lossen en het directe contact met het leven van de Noren geeft deze zeereis niet alleen een bijzonder authentiek karakter, maar zorgt ook voor een ongedwongen en informele sfeer aan boord.

Ontdek de ziel van Noorwegen De natuurrijke, ongerepte Noorse kust is voor veel avonturiers een van de meest afwisselende bestemmingen ter wereld, met fascinerende landschappen en Arctische wildernis van oneindige schoonheid.

Nieuw in 2018 Expeditieteams aan boord Vanaf 2018 zullen er aan boord van negen schepen langs de Noorse kust expeditieteams aan boord zijn om je rondreis met Hurtigruten een extra dimensie te geven. De teamleden begeleiden je naar het hart van de Noorse kust om het land en de cultuur op een actieve en spannende manier te verkennen. Het expeditieteam vertelt honderduit over observaties van diersoorten, natuurverschijnselen, landschappen en cultuur, en geeft leerzame lezingen over onderwerpen als biologie, geologie en geschiedenis. Tijdens die interessante lezingen leer je bijvoorbeeld meer over de Noorse flora en fauna, de visserij, de historie van het poolonderzoek en de geschiedenis van de Vikingen.

Boven MS Finnmarken in de Geirangerfjord. Credits Agurtxane Concellon Onder Varend door de nauwe Trollfjord. (Foto: Agurtxane Conllection)

Boven Traditionele rorbuhuizen in Svolvær, Lofoten (Foto: Aslak Tronrud) Onder Culinaire belevenissen maken onderdeel uit van het boordconcept Norway Coastal Kitchen (Foto: Agurtxane Concellon)

Niemand brengt je dieper in het hart van het ruige Noorse landschap dan Hurtigruten. Ervaar het steeds wisselende decor van de Noorse fjordenkust tijdens de wisseling van de seizoenen. Het programma aan boord, de landexcursies en de verse ingrediënten van de lokale keuken weerspiegelen de bijzonderheden van de jaargetijden.

In elk jaargetijde een belevenis Het voorjaar biedt eigenlijk meerdere jaargetijden in één reis. De ontluikende lente doopt de fjorden om in een groene oase met vele watervallen, terwijl in het noorden nog volop winterexcursies worden aangeboden. In de zomer is er dag én nacht veel te beleven wanneer het boven de poolcirkel 24 uur licht blijft. Maar ook het najaar is een populair seizoen om de reis met de postboot te maken. Ontdek het betoverende Noorwegen als de zomer ten einde loopt, de avonden

Hurtigruten biedt een kijkje in het authentieke alledaagse leven in Noorwegen, waarbij je kunt genieten van natuur, cultuur en tradities. Aanschouw met eigen ogen 100 fjorden en 34 grote en kleine havenplaatsen, waarvan er maar liefst 22 boven de Poolcirkel liggen, de schoonheid van Noorwegen tijdens 70 excursiemogelijkheden verdeeld over 4 jaargetijden, de dagelijkse afvaarten van de Hurtigrutenpostboten uit Bergen en vertrouw op 125 jaar navigatie-ervaring van Hurtigruten in de Noorse wateren

korter worden en de herfst een kleurrijk kleed over het kustgebied uitspreidt. In de winter is het hele landschap met een deken van sneeuw bedekt en zijn de pittoreske huisjes langs de kust sprookjesachtig verlicht. Met een beetje geluk is het magische noorderlicht te bewonderen!

Noorderlichtgarantie Voor veel mensen is het zien van het noorderlicht de belangrijkste reden om deze reis te maken. Zij kiezen zorgvuldig de maand waarin ze willen reizen: de periode die de meeste kans biedt op het aanschouwen van het dansende groene licht. Tijdens een Hurtigrutenrondreis zijn de meeste mensen constant op jacht naar het noorderlicht. Goed om te weten dus, dat je aan boord van een van de postboten zelfs méér kans hebt op het zien van deze magische lichtshow. Terwijl je langs de beschutte fjordenkust vaart, ver weg van het kunstmatige omgevingslicht van steden, is de kans groot dat het noorderlicht zal verschijnen. Hurtigruten is er zelfs zo zeker van dat je tijdens de twaalfdaagse rondreis het noorderlicht gaat zien, dat zij een unieke noorderlichtgarantie geven. Reis je in de periode van 1 oktober t/m 31 maart van Bergen naar Kirkenes en weer terug, en krijg je tijdens de reis het noorderlicht niet te zien? Dan ontvang je een gratis halve rondreis op basis van halfpension voor het jaar erop!

Geniet van de Noorse keuken Net zo veelzijdig als de kust van Noorwegen bekoort de keuken van het land door zijn ultieme versheid, grote veelzijdigheid en traditionele karakter. Naast de regio’s op de route bepalen ook de jaargetijden het menu aan boord. De Noorse culinaire tradities hebben veel gemeen met het gevarieerde landschap van de kustlijn: altijd vers, onderscheidend en vol afwisseling. Omdat Hurtigruten op de route 34 verschillende havens aandoet, biedt dat uitzonderlijke kansen om elke dag verse producten van lokale leveranciers af te nemen. Bij minstens vijftien havens worden dagelijks vis, eieren, gevogelte, zuivelproducten, bessen en groenten afgeleverd. Alles wordt direct aan boord van het schip gebracht, waarmee de levertijd tot een minimum beperkt wordt. Bovendien hebben de verse lokale producten niet alleen een positieve werking op de beleving van je reis, maar ook op de bedrijvigheid in de verschillende havenplaatsjes – iets dat deze rondreis zeker uniek maakt in tegenstelling tot andere boo-

treizen. En de culinaire beleving beperkt zich niet alleen tot de restaurants. Zo worden er door lokale vissers bijvoorbeeld ook net gevangen garnalen aan boord gebracht, die je op het dek kunt proeven. In de herfst worden er buiten op het dek bovendien diverse bessensoorten geserveerd. Deze bessen zijn kort daarvoor met de hand geplukt en bij het schip afgeleverd. Om dat plaatje compleet te maken, komen er ook regelmatig Sami – de oorspronkelijke inwoners van Noord-Noorwegen – aan boord om een traditionele joik ten gehore te brengen. n

Nieuw in 2019 Per hybride-expeditieschip langs de Noorse kust Hurtigruten biedt naast de rondreizen langs de Noorse kust ook expeditiezeereizen naar bestemmingen tussen de Noord- en Zuidpool. In 2019 komt het nieuwe Hurtigrutenschip MS Roald Amundsen in de vaart: het modernste expeditieschip ter wereld en het eerste ‘groene’ cruiseschip dat wordt aangedreven door hybride-accutechnologie. De MS Roald Amundsen is een comfortabele uitvalbasis tijdens Hurtigrutenexpedities tussen de Noord- en Zuidpool. Het state-of-the-art expeditieschip beschikt enkel over buitenhutten, waarvan de helft een privébalkon heeft. De achterste suites zijn daarnaast voorzien van een bubbelbad met spectaculair uitzicht. Het schip biedt aan boord ook nog eens drie restaurants en een wellnesscentrum met buitenzwembad, panoramische sauna, bubbelbaden en poolbar. De MS Roald Amundsen vertegenwoordigt een belangrijke stap voorwaarts in duurzaam reizen. Spreekt deze manier van reizen je aan en wil je dit combineren met de mooiste hoogtepunten van een rondreis langs de Noorse kust? Op geselecteerde afvaarten in mei t/m juli 2019 kun je kennismaken met dit speciale schip tijdens een vijftiendaagse reis van Hamburg via de Noorse fjorden naar de Russische grens en weer terug. Enkele hoogtepunten tijdens deze reis zijn een stop in de Hanzestad Bergen, het UNESCOWerelderfgoed de Geirangerfjord, de Lofoteneilanden en de mogelijkheid om een optionele excursie te maken naar de Noordkaap.

Kijk op www.meridiantravel.nl - 123

Hurtigruten INTERNET Bij de Basic-tariefgroep is wifi beschikbaar tegen een kleine toeslag. Bij de tariefgroepen Select en Platinum is wifi bij de prijs inbegrepen. Houd er rekening mee dat de beschikbaarheid en de kwaliteit van het netwerk kan variëren. Wifi is beschikbaar in de meeste openbare ruimtes.

MEER INFORMATIE Norske Noorwegen Reizen is exclusief vertegenwoordiger van Hurtigruten in Nederland. Norske informeert je graag over alle aspecten rond je Hurtigrutenrondreis. Voor geïnteresseerden zijn de populaire Hurtigrutenpromotiemiddagen in Heemstede een aanrader. Aanmelden hiervoor kan via de website. MS Finnmarken biedt een klein verwarmd buitenzwembad

MEER INFORMATIE TAAL

VERZORGING AAN BOORD

Aan boord van de Hurtigrutenschepen wordt overwegend Noors en Engels gesproken. Het personeel bij de receptie en de boordreisleider spreken ook Duits.

Je maakt de rondreis met Hurtigruten op basis van volpension (ontbijt, lunch en diner). Afhankelijk van de tariefgroep die je kiest, zijn koffie en thee inbegrepen. Aan boord bevindt zich ook een brasserie, waar kleine snacks, gebak en ijs verkrijgbaar zijn.

KLIMAAT Het weer kan per dag en zelfs per uur veranderen. In het noordelijke deel van Noorwegen schommelt de temperatuur ’s zomers tussen de 10 en 25 graden en in de zuidelijke gebiedsdelen tussen de 15 en 30 graden. ’s Winters ligt de temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vanwege de warme golfstroom is de kust altijd ijsvrij. Tip: draag je kleding in laagjes, zodat je flexibel bent.

Een groot aantal schepen zijn gerenoveerd en bieden comfortabele lounges en een sfeervol restaurant (Foto: Tor Farstad)

FACILITEITEN AAN BOORD

Een gerenoveerde Arctic Superior hut aan boord MS Nordnorge

Ieder schip biedt een kleine bibliotheek met boeken over diverse leerzame onderwerpen. Een aantal schepen beschikt over een fitnessruimte, sauna en/of verwarmde bubbelbaden aan dek. De MS Finnmarken heeft zelfs een klein buitenzwembad.

Norske Noorwegen Reizen Herenweg 64 2101 ML Heemstede T +31(0)23 5289856 info@norske.nl www.norske.nl

ONTDEK DE NOORSE FJORDEN PER HURTIGRUTEN POSTBOOT

p Mehamn dkaa Noor Kjøllefjord Berlevåg Honningsvåg Båtsfjord Havøysund Vardø Hammerfest Øksfjord Vadsø Kirkenes Skjervøy Tromsø

len rå e st Ve Risøyhamn Finnsnes Sortland Harstad Stokmarknes Svolvær Stamsund en Lofot Bodø Ørnes

Nesna Sandnessjøen

66°33'N POOLCIRKEL E

Brønnøysund Rørvik

Torvik

DOVREBAAN

Bergen

12-DAAGSE RONDREIS

FLÅMSBAAN

Måløy Florø

Trondheim Kristiansund

Molde Ålesund

DE MOOISTE ZEEREIS TER WERELD is in elk jaargetijde een unieke belevenis!

BERGENSBAAN

Oslo

BERGEN–KIRKENES –BERGEN

Het gehele jaar dagelijks vertrek Dag 1: Dag 2: Dag 3: Dag 4: Dag 5: Dag 6: Dag 7: Dag 8: Dag 9: Dag 10: Dag 11: Dag 12:

Bergen, stad van de zeven bergen Art-Nouveau stad Ålesund Middeleeuwse kroningsstad Trondheim Bodø en de prachtige Lofoten eilanden Tromsø, hoofdstad van het Arctische gebied Honningsvåg, toegangspoort naar de Noordkaap Kirkenes, keerpunt vlakbij de Russische grens Hammerfest, noordelijkste stad ter wereld Adembenemend landschap Vesterålen en Lofoten De Zeven Zusters en Poolcirkel ceremonie Kristiansund en rozenstad Molde Terug in Hanzestad Bergen.

NORSKE NOORWEGEN REIZEN • www.norske.nl • info@norske.nl • T +31(0)23-528 98 56

Norske Noorwegen Reizen is exclusief vertegenwoordiger van Hurtigruten in Nederland. Onze reisspecialisten zijn u graag van dienst met een reisvoorstel-op-maat. Vraag de brochure aan: • Hurtigruten Noorse fjordenkust 2018

EXCLUSIEF VERTEGENWOORDIGER

JÄMTLAND, ZWEDEN

HET ULTIEME OUTDOORLEVEN

Het mag er dan wel koud zijn, met een aangenaam zonnetje is de Zweedse regio Jämtland dé plek voor winters vertier. Voor professionele sporters, maar ook voor recreanten. Van langlaufen tot schaatsen. En alles daar tussenin. T E K S T & F O TO G R A F I E L A R S VA N S O E S T

Tsjoef, tsjoef, tsjoef. Knarsend van de sneeuw, glijden de langlaufski’s heen en weer in de loipe. Dan is de linker de voorste, dan de rechter. Het is het enige geluid dat weerklinkt op de bergen rond het dorpje Vålådalen. Er is hier geen mens en er waait hier geen wind. Hoe rustig het is, wordt pas duidelijk tijdens een stop. Niets. Geen krakende tak. Geen tjilpende vogel en ook geen rumoerige après-skitent. Helemaal niets. Dit is wintersport in zijn meest pure vorm.

Terwijl de bergtoppen vanuit het dal niet groter leken dan Limburgse heuvels, is nu pas te zien hoe groot, omvangrijk en uitgestrekt ze wel niet zijn. Vålådalen is daadwerkelijk omringd door bergen. Boven de 750 meter hoge boomgrens liggen grote kale witte vlaktes. ‘De bergen in Zweden zijn heel oud’, zegt gids Sofie Jugård Löfgren, terwijl ze aan haar soep sipt. ‘Ouder dan bijvoorbeeld de Rockies. Ze hebben een à twee IJstijden meegemaakt en zijn daarom meer rond en afgetopt. Dat komt door het ijs en gletsjers.’

IJzig Volgens goed gebruik hebben we onze tassen op onze ski’s gelegd en zijn we daarop gaan zitten. Zo zakken we niet te ver weg in de sneeuw en krijgen we geen koude kont. Uit de tassen worden broodjes, thermosflessen en zakjes Zweedse Cup-a-Soup gehaald. Geen overbodige luxe, want zonder inspanning koelt het lichaam snel af in deze ijzige kou van ongeveer min tien graden.

Kwantiteit De weg tot de (s)top was zwaar. Om omhoog te komen op de bergroute, aangemerkt door rode kruisen op palen, moesten we telkens uit de loipe. Als zijnde een skispringer met de skipunten schuin uit elkaar, werkten we ons een weg omhoog. Maar ook hier in Zweden levert een inspanning wat op. In dit geval: mooie beelden. ‘We hebben niet de grootste bergen of de grootste

Rechts Gids Sofie Jugård Löfgren Linkerpagina vanaf boven met de klok mee Creatief met ijs; Je zou hier een prima Elfstedentocht kunnen houden; In en rond Vålådalen worden een amateurtocht van 35 kilometer verreden; De weg naar de top is zwaar

meren’, aldus Sofie. ‘Maar we hebben ze wel. En in veelvoud.’ En daar is geen woord aan gelogen. Het bewijs dat kwantiteit sóms beter is dan kwaliteit. Teruggekomen in Vålådalen blijkt hoe zeer de wintersportcultuur heerst in Zweden. Voor een van de houten blokhutten heeft een gezin de winterspullen uitgestald. De punten van alpine ski’s, langlauf ski’s en een slee steken boven de sneeuw uit. ‘Zo zie je dat in de winter in Zweden voor elk huis’, aldus Sofie. ‘Mensen laten het van het weer en hun stemming afhangen wat ze gaan doen. Alles kan hier en ze hebben het allemaal geleerd toen ze jong waren.’

Östersund Sofie is zelf afkomstig uit Stockholm. Als skilerares is ze in heel Zweden werkzaam geweest en nu woonachtig in Frösön, een wijk op een eiland naast Östersund. Het is de grootste stad van Jämtland en ligt op ruim anderhalf uur rijden van Vålådalen. Vol trots laat ze het meer van Östersund zien. Het is een doordeweekse dag, maar desondanks begeven vele locals zich op het ijs. Een tiener is aan het ijskitesurfen, een moeder leert haar kinderen schaatsen op een klein ijsveldje en weer een andere moeder duwt op schaatsen haar kinderen in een ijsslee over het ijs. ‘Hè, Sabrina!’, schreeuwt Sofie de dame achterna. Het is haar buurvrouw. Östersund is een echt outdoor plek. Het is niet voor niets dat verschillende outdoorkledingmerken hun roots hier hebben liggen. Klättermusen, bijvoorbeeld, wat in het Nederlands zoveel betekent als ‘klimmende muis’. Oprichter Peter Askulv was een ijsklimmer, maar kon geen materiaal vinden dat aansloot op zijn behoefte en begon daarom zelf maar met fabriceren. Op het meer zie je op zaterdag en zondag tienduizenden mensen in zijn kleding rondlopen, fietsen, schaatsen of langlaufen. Anderen gaan kitesurfen, ijsvissen, paardrijden of hondenslee rijden. De basisscholen houden hier doordeweeks hun gymlessen. In de zomer gaat men golfen, jagen (op elanden en vogels), wandelen, picknicken, mountainbiken, kajakken of hiken. De temperaturen zijn er ook naar. In de winter kan het veertig graden onder nul worden, terwijl het kwik in de zomer gemakkelijk de 25 graden aantikt.

It giet oan Je zou hier overigens prima een Elfstedentocht kunnen houden. Via Östersund langs Ope naar Brunflo. En dan weer terug via Marieby langs het eiland Fröson richting de westelijke kant van de Storsjön, ‘Het Grote Meer’. Het is met 464 vierkante kilometer het op vier na grootste meer van Zweden, dus je kunt genoeg kanten op. Rondom Fröson via de noordkant terug naar Ostersund wordt echter lastig. Daar ligt een permanent wak. ‘Een fabriek loost daar onschadelijk warm water. Dus als je een - hoe zei je dat? - Elfstedentocht wilt organiseren, moet je die kant vermijden, haha’, aldus Sofie. ‘Maar in principe zou het kunnen. Het ijs is hier nu vijftig centimeter.’ Dat is ruim vier keer zo dik als wat de Friese rayonhoofden willen zien voordat ze ‘It giet oan’ roepen!

Gekte Langlaufen is een nationale sport in Zweden. Zoals voetbal voor Nederlanders en wielrennen voor Belgen heilig is, is langlaufen dat voor de Zweden. Enkele jaren geleden wilde de overheid geld heffen op het gebruik van de loipes. Veel Zweden kwamen in opstand, want de tracks moesten openbaar blijven, vonden zij. Uiteindelijk wonnen de autoriteiten. Een ieder die nu gebruik wil maken van de loipes moet betalen. Niet veel, maar toch. Meestal een paar euro. Het gaat op goed vertrouwen. Alsof je in Nederland langs de weg tulpen koopt. Je gooit een paar munten in een bakje en kunt (weer) op pad. In de dagen na onze privétocht richting de bergtoppen rond Vålådalen barst de langlaufgekte helemaal los in de regio. In en rond Vålådalen wordt een amateurtocht van 35 kilometer verreden, terwijl ook de heuse Årefjällsloppet op het programma staat; een wereldbekerwedstrijd voor profs over zeventig kilometer. In Vålådalen zijn enkele beroepslanglaufers neergestreken die zich hier voorbereiden op de wedstrijd. Oskar Svärd uit Noorwegen en de Zweedse Jenny Hansson rijden een thuisrace, want zij wonen hier al enkele jaren. Ze zijn jaren geleden naar Vålådalen gekomen, omdat ze hier zo goed kunnen trainen.

Trainen Jenny (32) leeft al zes jaar in het dorpje, zegt ze terwijl ze uitgebreid de tijd neemt voor een bakje yoghurt met fruit en een cracker met ei. Ze traint 15 tot 25 uur per

Onder Knarsend van de sneeuw, glijden de langlaufski’s heen en weer in de loipe Rechterpagina vanaf boven met de klok mee De bergen in Zweden hebben een à twee IJstijden meegemaakt en zijn daarom meer rond en afgetopt; Voor een van de houten blokhutten heeft een gezin de winterspullen uitgestald; De routes worden duidelijk aangegeven

week. ‘Het lokale eten en de mooie bergen’, antwoordt ze, wanneer haar wordt gevraagd waarom ze het zo prettig vindt om hier te trainen en te leven. ‘Er zijn bovendien heel veel verschillende routes en dat maakt de oefensessies leuk en variërend.’ In de wedstrijd van een dag later hoopt ze minstens het podium te halen. ‘In het algemeen klassement kan ik nog tweede worden, maar dan moet ik wel hoog eindigen. Ik hoop dat ‘mijn publiek’ me steunt zodat het lukt. Vorig jaar moest ik hier een paar punten halen voor de titel en ondanks dat ik het zwaar had lukte dat dankzij de support van de mensen hier.’

Gemoedelijk Intussen is Oskar (36) ook aangeschoven. Hij heeft een flitsende roze bril op zijn voorhoofd en houdt met zijn stevige handen een grote bak yoghurt vast. Hij woont hier als sinds 2006. ‘Het is hier klein en gemoedelijk, maar ik heb hier alles wat ik wil. Veel mensen kennen Äre dat iets verderop ligt misschien wel van het skiën, maar daar is het heel druk. In Vålådalen kunnen mensen back to basic.’

Uiteindelijk weten Oskar – in zijn glorietijd drievoudig winnaar van de Vasaloppet, met een lengte 90 kilometer de langste en zwaarste langlaufwedstrijd ter wereld– en Jenny hun ‘thuisrace’ niet winnend af te sluiten. Ze worden respectievelijk zestiende en achtste. Met 3:29:23.2 en 4:09:08.2 noteren ze op het 70 kilometerlange parcours mooie tijden. Wij doen het ze niet na. Maar waaruit blijkt nou echt hoe mooi dit gebied ook voor recreatieve sporters is? We vinden het antwoord bij Maria Nyman. Een dag voor de profs heeft zij de toertocht afgelegd. Ze deed ruim vier-en-een-half uur over de 35 kilometer en had het zwaar, maar alsnog verschijnt ze met een lach aan de finish. ‘Dit is fantastisch’, zegt ze stralend. ‘Ik heb nog nooit zo’n lange afstand afgelegd en het was heel erg afzien, maar ik ben heel blij dat ik het gedaan. Ik heb genoten. Van de sneeuw, de bergen, het bos, van alles. Het is hier zo mooi.’ Jämtland, hier vind je het ultieme outdoorleven met voor elke wintersportliefhebbers wat wils! d

Jämtland, Zweden

GELD Men betaalt hier met Zweedse Kronen, ook wel Krona genoemd. Eén euro staat ongeveer gelijk aan acht Zweedse Kronen. Men heeft munten van 1 kroon, 2 kronen, 5 kronen en 10 kronen. Biljetten zijn er van 20 kronen, 50 kronen, 100 kronen, 500 kronen en 1.000 kronen.

WATER NOORDERLICHT

TOTALSKIDSKOLAN ÄRE Een geweldig initiatief in het wintersportgebied van Äre is de Totalskidskolan. Hier kunnen mensen met een handicap terecht zodat ook zij de piste op en af kunnen. Dankzij speciaal op maat gemaakte skisleeën kan in Äre een ieder sneeuwpret beleven. Bobbo Robertsson is een van de vaste skileraren van de Totalskiskolan en krijgt elk seizoen weer nieuwe, veelal jonge vrijwilligers onder zijn hoede. Hij haalt veel voldoening uit zijn werk. ‘Ik doe dit al een tijdje, maar elke dag is anders’, zegt de Zweed, terwijl hij een gehandicapte jongen een helm op doet. ‘Elke persoon is anders en dat maakt dit werk zo leuk. Voor iedereen maken we een slee op maat. Het is niet zo dat mensen met dezelfde handicap dezelfde slee krijgen, nee, we kijken precies naar de voorkeuren en maken dan een nieuwe slee.’

Jämtland

FLORA & FAUNA

ALLEMANSRÄTTEN

Omdat ruim 95% van het grondgebied nog ongerepte natuur is, wordt Jämtland beschouwd als één van de laatste onberoerde natuurgebieden van Europa. In het gebied komen daardoor nog veel

Net als in de overige Scandinavische landen kent men in Zweden het allemansrätten. Van oudsher geldt dit recht dat gebaseerd is op een oud Zweeds vrijheidsgevoel voor alle mensen en het houdt in

In het noordelijke gedeelte van Jämtland, gelegen aan de grens met Zweeds Lapland, kun je in de winter bij heldere nachten genieten van het Noorderlicht. Het kleurrijke natuurverschijnsel dat door het botsen van energiedeeltjes de nachtlucht verlicht.

Het Zweedse kraanwater is heerlijk en misschien wel lekkerder dan water uit de fles. Het is, zoals de Zweden zelf terecht opmerken, in ieder geval beter om kraanwater te drinken, omdat plastic flessen slecht zijn voor het milieu. Het water van bergkreekjes en meren kan meestal veilig worden gedronken.

Het stadje Äre in Jämtland is het grootste wintersportgebied van noordelijk Europa. In 2007 werden hier de wereldkampioenschappen skiën gehouden en dat zegt genoeg over de kwaliteit van het gebied. Wintersporters van alle niveaus kunnen op de blauwe tot zwarte pistes uit de voeten. Het liftsysteem zit zo ingenieus in elkaar dat je steeds lang kunt skiën voordat je weer kunstmatig omhoog hoeft.

Jämtland is gelegen in het noorden van middenZweden en kenmerkt zich door relatief warme zomers en koude winters. Door de gunstige invloed van de Warme Golfstroom en de beschutte ligging achter de Noorse bergen kent Jämtland een landklimaat. Normaal gesproken zijn er drie echte zomermaanden, terwijl je er in de wintermaanden (december tot en met maart) vanuit kunt gaan dat er zeker sneeuw ligt. In de winter kan het kwik dalen tot wel min 35 , maar door de droge lucht en het gebrek aan wind is de kou goed verdragen. Zoals we gewend zijn van noordelijke landen gaat in de zomer de zon amper onder.

ÄRE

KLIMAAT

ETEN De Zweedse keuken staat in de wereld – dankzij de bekende blauw-gele meubelleverancier – vooral bekend om zijn gehaktballetjes. Meridian Travel kwam er in Jämtland achter dat ze de Köttbullar in de kantines van de multinational misschien wel beter kunnen vervangen door een ander typisch Zweeds gerecht: eland of hert met een compote of jam van bosbessen. Het vlees van de eland (in het Zweeds: älg) of het hert is in combinatie met de fruitige bessen een verademing.

dat iedereen recht heeft op overgang over en verblijf op andermans grondgebied. Zolang je lang maar respect hebt voor andermans eigendommen en geen schade aanbrengt en niets verstoort. Het is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan in de tijd dat er nog geen wegen waren aangelegd en mensen zelf moesten zoeken naar de kortste weg. Het allemansrätten is geen formele wet, maar een ongeschreven gewoonteregel.

OVERNACHTEN Meridian Travel overnachtte in Vålådalen in een karakteristieke Zweedse blokhut. Luxe was het niet, maar het gaf wel het gevoel van een echte wintersportvakantie. Op het complex kan ook in een hotel geslapen worden of in andersoortige blokhutten. Andere nachten sliepen we in de Copperhill Mountain Lodge in Äre. Een luxe hotel dat zakelijk aandoet, maar met gezinskamers zeer familievriendelijk is. Vanuit het hotel kan meteen op de ski’s gestapt worden. De spa op de begane grond is een heerlijke plek om na de sneeuwpret even bij te komen.

inheemse dieren voor. Zoals de eland, de koning van het woud, wiens leefgebied bestaat uit kristalheldere meren, dichte bossen en uitgestrekte groene weiden. Jämtland is van oudsher een echt elandengebied en dus vind je hier de grootste exemplaren met de grootste geweien. Ze worden wel 2,4 meter groot en kunnen maximaal 800 kilo wegen. Verder komen in Jämtland beren, lynxen, veelvraten, wolven, herten, bevers en vossen voor. Bossen en meren zijn de huizen van talloze soorten vogels en vissen. In de soms wilde – rivieren, beken en meren vind je grote aantallen edele vissoorten. Denk aan vlagzalm, Arctische zalmforel, baars en marene. Het zegt iets over de uitstekende kwaliteit van het water.

LIGGING & BEREIKBAARHEID Zoals de Zweden zeggen, is Jämtland het zuiden van het noorden. Om er te komen, kan het best gevlogen worden via Stockholm. De plek van aankomst in Jämtland is Ostersund. De auto is ook een optie. De afstand vanaf Amsterdam is ongeveer tweeduizend kilometer.

Op boerderijvakantie naar Noorwegen

Het betere boerenleven

Waar kom je beter volledig tot rust dan op de boerderij? En met rust bedoelen we ontspanning in allerlei gradaties; tussen flink meehelpen op het land en lekker luieren tussen wuivende grassprieten is er in Noorwegen een hoop boerenvertier te vinden. Puur natuur, ver weg van mobiele telefoons, files en magnetronvoedsel; da’s pas genieten. Wij helpen je op weg. T E K S T M I C K D E N H E R D E R F O TO ’ S I N N O VAT I O N N O RWAY, V I S I T F L Å M , M O R T E N B R U N , J O H A N B E R G E , F R I T H JOF FURE, MORTEN RAKKE, ROLF SØRENSEN, E.A. VIKESLAND, TERJE RAKKE, NANCY BUNDT

Een groot deel van de emigranten die Nederland verruilen voor het buitenland begint een boerderij. Dat heeft veel te maken met de dalende winstverwachtingen in de Hollandse polders, maar zeker ook met de belofte van ruimte, vrijheid en rust die een boerenbedrijf in den vreemde met zich meebrengt. Noorwegen heeft van alle drie meer dan genoeg en biedt legio mogelijkheden voor de agrarische enthousiasteling. Dat je daarvoor niet per se hoeft te emigreren, moge duidelijk zijn. Maar een paar dagen tussen de koeien en schapen, omgeven door frisse lucht en de simpele dingen des levens, is voor elke vastgeroeste stedeling een absolute aanrader.

Skageflå Je eerste voorzichtige stappen zet je bij de Geirangerfjord, een van Noorwegens mooiste wateren. Langs de oevers verrijst een handjevol ruïnes van boerderijen die hier nog geen 100 jaar geleden werden gevestigd. De onherbergzame lokatie geeft al een beetje aan uit welk hout de Noorse boeren gesneden zijn en hoe belangrijk vrijheid eigenlijk is. Van de drie meestbe-

zochte boerderijen – Skageflå, Knivsflå en Blomberg – is alleen de eerste te voet bereikbaar, de andere twee zijn alleen via een boot over het koele water te bezichtigen. Deze zet je recht onder de ruïne af en duwt je in de goede richting van een half uurtje tot anderhalf uur pittig klimmen. De voormalige geitenboerderij Skageflå ligt bijvoorbeeld op ongeveer 250 meter boven de waterspiegel en komt in zicht na een wandeling van ongeveer 3 uur vanuit Geiranger. Eenmaal ter plaatse verdwijnt de twijfel over het nemen van de juiste beslissing nog steeds niet. Was de boer hier nu gek of briljant? Toegegeven, het uitzicht op dit aardse paradijs is een hoop waard – net als de torenhoge waterval naast de deur – maar deze totale isolatie is maar voor weinigen echt weggelegd.

Otternes Tijd voor iets wetenswaardigs? Tussen Aurland en Flåm vullen ze historische gebouwen met tastbare herinneringen aan het boerenbestaan van enkele eeuwen geleden. Otternes is een boerencomplex van 27 gebouwen, dat naar verluidt voor het uitbreken van de Pest

Boven Dicht bij de natuur Linksonder Grazende paarden bij de Aurlandsfjord Rechtsonder Een Noorse boer in actie

De Aurlandsfjord, een uitzicht om te zoenen

Linkerpagina Niet alle boerderijen zijn van alle gemakken voorzien Rechts Even liggen bij de Geirangerfjord

Links Stevige boerenkost in Hotel Fretheim in Flåm Rechts Een bosje zelfgeplukt boerengeluk in Lærdal

voorgoed werd verlaten. De eerste mensen vestigden zich hier al in het jaar 300, maar de oudste structuren dateren uit het begin van de 18e eeuw. Tegenwoordig worden de houten en stenen hutten met grasdaken in dit charmante openluchtmuseum opgeluisterd door acteurs en ambachtslieden, die je laten zien hoe het er vroeger aan toeging. Authentiek bereid boerenvoedsel en het verbluffend mooie uitzicht op Flåm en de Aurlandsfjord maken het geschiedenislesje hier compleet.

Geen das, geen diner De Hågå Farm – beter bekend als de Per Gynt-gården – in het Gudbrandsdalen in de provincie Oppland heeft in grote lijnen hetzelfde oogmerk als de pioniers: rust. Deze zeventien gebouwen tellende boerderij is in handen van de achterkleinkinderen van de operazanger Bjørn Talén, die het complex in 1936 kocht om er een residentie van te maken die talloze kunstenaars en prominenten zou aantrekken. Tegenwoordig boeken ook gewone stervelingen er een paar dagen, aangetrokken door de middeleeuwse ambiance en de streng voorgeschreven rust – tv, internet en mobiele telefoons zijn niet toegestaan. Moderne voorzieningen als zachte handdoeken, badjassen en constante waterdruk zijn dat weer wel, dus van echt afzien is geen sprake. Met het echte boerenleven heeft deze wonderbaarlijk mooie plek weinig te maken, het landelijke vermaak vind je vooral in forelvissen, paardrijden, jagen en ontspannen lezen. Naar goed gebruik wordt het diner stipt om 7 uur ’s avonds geserveerd, waarbij de etiquette dicteert dat alle heren met stropdas aan tafel

verschijnen. Geen das, geen diner, geen uitzonderingen. Veel bezoekers worden tevens aangetrokken door het culturele erfgoed dat hier door de dikhouten gangen waart. In het nabijgelegen dorpje Vinstra schreef Henrik Ibsen namelijk zijn meesterwerk Peer Gynt, dat hij baseerde op de verhalen van de twee jagers die in cottages op het complex woonden.

Een gouden combinatie Alweer iets boerser gaat het er op boerderijen als Strind Gard aan toe. Gelegen bij Lom, tussen maar liefst vier Nationale Parken in, biedt deze werkende schapenboerderij de mogelijkheid om het landleven van dichtbij mee te maken, al dan niet doorspekt met zelfstandige wandelingen in de omgeving en welverdiend relaxen. Vlakbij ligt Jotunheimen klaar om ontdekt te worden en heb je uitzicht op de indrukwekkende top van de Galdhøpig. Het is een van de vele boerderijen in Noorwegen, die toerisme handig combineren met een bestaan als agrariër. Indien gewenst, kunnen bezoekers graag meehelpen met dagelijkse taken als koeien melken, kippen voeren of vee drijven. En wie wil dat nu niet? Wat de boerderijen in Noorwegen vooral tekent, is dat de meeste nooit te beroerd zijn om reizigers te woord te staan, uit te nodigen voor het eten of zelfs een slaapplaats aan te bieden. En dat maakt een bezoek aan de boerderij in dit land ook zo leuk als je gewoon op de bonnefooi gaat. Of je je nu volledig onderdompelt in de mest of alleen eens geniet van een stuk huisgerookt spek op donker boerenbrood met verse melk; in Noorwegen is het boerenleven best. <<