Mysterieus IJsland

Linkerpagina Wandelaars nabij een warmwaterbron Onder Rivier Skjalfandafljót bij Godafoss waterval

Ik heb mazzel, ik zit bij het raam in het vliegtuig en zie na nog geen 3 uur vliegen een fascinerend landschap onder mij verschijnen. Zo ver als ik kan kijken zie ik sneeuw, afgewisseld met bruintinten van versteende open plekken, grijsblauwe gletjsermeren en kraters van vulkanen. Nauwelijks bebouwing te zien, tot we de daling inzetten richting wat de landingsbaan moet zijn, een smalle strook langs een besneeuwde fjord. Het piepkleine vliegveld van Akureyri is het startpunt van onze rondreis door de noordelijke regio rond het meer van Mývatn. Rögnvaldur – Röggi – Már Helgason, onze IJslandse gids, staat al bij zijn busje op ons te wachten.

Stukjes rijden

IJsland is met zijn ruim 100.000 vierkante kilometer oppervlakte 2,5 keer zo groot als Nederland en met bijna 370.000 inwoners het dunbevolktste land van Europa. Omgerekend nog geen vier inwoners per vierkante kilometer. Het merendeel woont in en rond de hoofdstad Reykjavík. Dit is ook het meest toeristische gebied, waar de Golden Circle, de bekendste autoroute, langs drie uitersten op gebied van natuur leidt: een nationaal park waar tektonische platen bij elkaar komen, een waterval en een metershoge geiser. In het noorden van IJsland vind je al die natuurfenomenen langs de 260 kilometer lange Diamond Circle ook, maar dan op kleinere afstand van elkaar. De vulkanische regio en het meer van Mývatn zijn nog niet massaal door toeristen ontdekt en zijn daardoor een stuk rustiger. Net als de Arctic Coast Way, een off-the-beatentrack route van 900 kilometer langs de noordse fjordenkust. Denk aan Game of Thrones meets Lord of the Rings en je hebt de perfecte omschrijving van dit overweldigende landschap.

Hart

We rijden door Akureyri. Het is de op een na grootste stad van IJsland, al zou je het met slechts 20.000 inwoners eerder een groot dorp noemen. Er staat een kerk, een universiteit, er is een winkelstraat en een paar cafés en restaurants. Hoe klein deze vissersplaats ook lijkt, dit is het kloppend hart van het noorden; het centrum van handel, onderwijs, toerisme, visserij en transport. We naderen het stoplicht, dat net op rood springt. Geen gewoon rood sein, maar een liefdevol hartje. ‘Het symbool van Akureyri’, zegt Röggi. ‘Na de financiële crisis van 2008 hadden we hier wat liefde nodig, vond de overheid, en plaatste men overal hartjes, op officiële gebouwen, winkelruiten, zelfs op de helling van een berg stond een enorm, kloppend hart. Na de crisis verdwenen ze weer, maar de hartjes in de stoplichten zijn gebleven. Worden we vrolijk van.’

Walvissen spotten

De wind giert langs mijn oren als mijn reisgenoten en

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Marieke speurt naar walvissen; Godafoss waterval; Super-jeeptour langs de watervallen van Dettifoss; Lavavorming bij het meer van Mývatn; Geothermale baden bij het meer van Mývatn Onder Gids Jule op de Hverfjallkrater

ik ons in het nabijgelegen Hauganes in wind- en waterdichte pakken hijsen. We gaan op walvisjacht. Niet om ze te vangen, dat is gelukkig op de meeste soorten sinds 2 jaar verboden, maar om te spotten. Op wat tot 2015 een vissersboot was, varen we langs de besneeuwde fjord Eyjafjörður, statig oprijzend uit het water. Op het dek tuurt de kapitein vanachter zijn stuur over het klotsende water, walviswatcher Johann Heidarsson aan zijn zijde. ‘We gebruiken alleen onze ogen om te spotten,’ vertelt Johann, ‘want sonars schieten geluid en dat is slecht voor hun oren. Dus kijk vooral uit naar opspuitende lucht of een zwarte staart. En als je ergens veel vogels ziet, kan dat ook een teken zijn.’ We varen langs het een na grootste eiland van IJsland, Hrísey, een vogelparadijs waar slechts 180 mensen wonen. De wolkenlucht is als een schilderij, zo mooi. Grijsblauwe, langgerekte strepen en een grote, vage zon als een gele wattendot schittert over het grijze water. ‘We hebben 50 procent kans om walvissen te zien in wintertijd’, zegt Johann. ‘Ze vertrekken eind september naar het Caribisch gebied en komen terug in mei, dan is de kans groter’. Vier dagen terug zag hij er nog een, een bultrug. Dat is waar ze op mikken, die enorme zoogdieren die wel 18 meter lang kunnen worden. Dan opeens een luide roep van de kapitein: ‘Op 11 uur!’ Iedereen snelt naar de andere kant van de boot. Camera’s klikken. Er komen er steeds meer, we hebben geluk. Het zijn bruinvissen, de kleinste walvissoort die hier het hele jaar door zwemt, maar erg verlegen is en zich niet snel laat zien.

Traditie

Het is avond, de barometer telt 9 graden. Niet direct weer om te gaan zwemmen in de buitenlucht, maar ‘do as the Romans do’, adviseert Röggi. En zo belanden we in het geothermische zwembad van Akureyri. Alsof kou niet bestaat relaxen jong en oud hier aan de rand van het zwembad, poedelen in de hottubs van 46 graden en zitten daarna net zo ontspannen in het ijswater. Ik hou het bij de hottub en maak een praatje met twee meiden en een jongen uit Reykjavík. Brynja, Ysra en Alexis, op minivakantie in het noorden. Natuurlijk is dit de ultieme vrijdagavondbesteding, vertellen ze. ‘Iedereen zwemt, altijd, het hele jaar door, het is traditie. De een doet het om bij te komen, lekker mindfulness, de ander om te socializen na werk.’ Wat ze nog meer doen op deze vrijdagavond? ‘Dan halen we ijs bij de ijscobar in het centrum, net als iedereen.’

Mývatn

De lucht is strakblauw als we de volgende dag via Akureyri naar de vulkanische regio Mývatn met het gelijknamige meer rijden, een uur verderop. De start van de Diamond Circle autoroute. Het weidse land-

schap dat voorbijtrekt, met paarden en schapen, afgewisseld met vulkanen en meren, raakt vertrouwd. Als we door een tunnel rijden van 8 kilometer lang schiet de buitentemperatuurmeter omhoog van 6 naar 21 graden; een warmtebron. Alle huizen worden verwarmd door de geothermische activiteit van de aarde, vertelt Júlíus – Jule –Freyr Theodórsson, onze gids vandaag. Geen zorgen om hoge energie- of gasrekeningen in IJsland. We staan aan de rand van het meer van Mývatn. Hier en daar komt zwavelrook uit de grond, en geeft het landschap een mysterieus tintje. Logisch dat hier een deel van de serie Game of Thrones is opgenomen. ‘Stel je eens voor, hier recht voor ons: een 150 meter hoge muur van vuur, 13 kilometer lang’, zegt Jule. ‘Dat creëerde wat we hier om ons heen zien, 2.300 jaar geleden. Magma vloeide naar beneden en stroomde over het meer, dat al 9.000 jaar geleden is gevormd. Net zo groot als het nu is, 37 vierkante kilometer. De kokende aarde creëerde stoomexplosies, waardoor al deze kraters en lavavelden ontstonden.’ Bij Mývatn leeft het hoogste aantal eendensoorten ter wereld, en het wordt ook wel het muggenmeer genoemd. Drie, vier dagen per jaar, eind juni en nog eens eind augustus, stijgen zwermen vliegen op vanuit het meer. ‘Een zwarte wolk vliegen, die paren in de lucht. De

De hele regio is afhankelijk van

dit meer, we vogels worden gek. Het is echt een fenomeen,’ zegt Jule. De vliemoeten het gen leveren biomassa. ‘Zonder vliegen geen vis, zonder vis geen beschermen vogels. De hele regio is afhankelijk van dit meer. We moeten het beschermen, want jonge lava is nog niet vruchtbaar. Er groeien hier alleen lage berken – de enige natuurlijke, niet aangeplante boomsoort op Ijsland – en mossen. Daarom is dit een natuurreservaat.’ In de World Happiness Reports van de Verenigde Naties staan IJslanders de afgelopen jaren rotsvast in de top 5 van de gelukkigste volkeren ter wereld. Na een paar dagen IJsland, waarin we met een sneeuwscooter een oneindig wit maanlandschap doorkruisten, een poging tot skiën deden, kolkende watervallen bewonderden, in stomende thermale baden lagen, een ochtendhike naar de top van een vulkaan maakten én op onze laatste avond werden getrakteerd op het dansende, groene noorderlicht kan ik mij voorstellen dat IJslanders met al dit natuurschoon tot de gelukkigste mensen op aarde behoren. En ik heb ook al een idee wat mijn volgende twee bestemmingen zijn. n Kerk in Akureyri

Straatbeeld in Akureyri

Praktische informatie

OVER DEZE REIS

Voigt Travel biedt actieve en avontuurlijke (rond)reizen naar het uiterste noorden van Europa, onder andere naar Noord-IJsland, waar ze samenwerken met lokale gidsen van Geo Travel. Van december t/m maart vliegt Voigt Travel als enige touroperator wekelijks vanaf Schiphol naar zes verschillende bestemmingen in het noorden van Europa. Meer info: www.voigt-travel.nl, www.geotravel.is

ROUTE

Akureyri – Hauganes – Hlidarfjall – Goðafoss – Mývatn – Hverfjall

BEREIKBAARHEID

Voigt Travel voert in samenwerking met Transavia rechtstreekse vluchten uit naar Akureyri. Deze gaan in de winter vanaf Amsterdam Schiphol Airport en in de zomer vanaf Rotterdam The Hague Airport. De vluchtduur is 2 uur en 45 minuten.

ACCOMMODATIES

Tijdens deze reis sliep onze verslaggever in Icelandair Hotel Akureyri en Icelandair Hotel Mývatn. Meer info: www.icelandairhotels.com

Sneeuwscootertocht Walviswatchers bij Hauganes Uitzicht over Godafoss

Toeristen bij Detifoss waterval Meer informatie vind je op www.northiceland.is/en

DOEN

Skiën in Hlíðarfjall: Anders dan in het westen en zuiden van IJsland heeft Hlíðarfjall een stabiel wintersportseizoen met zo’n 180 dagen mogelijkheden om te skiën en snowboarden. Hlíðarfjall ligt vlak bij Akureyri. De hellingen zijn 700 meter hoog en bieden waanzinnige vergezichten. De eigenaar is Nederlander. Meer info:

www.skiresort.nl/skigebied/hlidarfjall-akureyri/

Sneeuwscooteren: Vol adrenaline op een sneeuwscooter of in rustig tempo genieten van het glooiende landschap, met vergezichten op vulkanen. Meer info: www.geotravel.is Watervallen bekijken: Dettifoss is met 44 meter hoogte en 100 meter breedte de grootste waterval van IJsland en in volume de grootste van heel Europa. De waterval verwerkt per seconde 500 kubieke meter water en is te vinden in Nationaal Park Jökulsárgljúfur. Langs de bergrug van de waterval lopen diverse wandelpaden, vanwaar je Dettifoss goed kunt bewonderen.

Wandelen: Maak in de vroege ochtend een hike naar de top van Hverfjall, een van de meest symmetrische explosiekraters van IJsland en waarschijnlijk zo’n 2.800-2.900 jaar oud. De krater is 140 meter diep en is met een diameter van 1.000 meter een van de grootste in zijn soort ter wereld.

Op jacht gaan naar het noorderlicht: Het noorderlicht spotten kan het beste van eind augustus tot eind april. Je kunt begeleide noorderlichttours boeken. Sommige hotels bieden een wekservice aan voor het geval ’s nachts noorderlicht verschijnt.

UNAVUTa HET RUIGE

Van de ijsbeer en de narwal tot het keelzingen en drummen van de Inuit, de unieke bezienswaardigheden in de natuur en op het gebied van cultuur zijn net zo ontzagwekkend als het noorderlicht. Hier volgen enkele activiteiten die je niet mag missen tijdens je verblijf in het jongste territorium van Canada.

Bekijk torenhoge inukshuks

Bekijk torenhoge inukshuks: Stenen inukshuks, die op menselijke figuren lijken, staan bij de Inuit voor hoop, veiligheid en vriendschap. Maak een foto van de imponerende inukshuk die werd neergezet in Rankin Inlet. Overnacht vervolgens in een iglo: de ideale manier om een authentieke Inuit ervaring op te doen. Boek een vijfdaagse iglo kampeertocht vanuit Resolute Bay, de doorgang naar de Noordpool, naar Grise Fjord het noordelijkst gelegen plaatsje van Canada.

Bekijk wildlife vanaf een boot

In het traditionele vissersdorp in Repulse Bay, op de grens van de poolcirkel, krioelt het van de wilde dieren die je hart sneller doen slaan. Maak een toch door de ongerepte Arctische wateren, en spot de narwal, zeehonden en ijsberen.

Maak een tocht per hondenslee

Ga met Polar Sea Adventures per hondenslee op een lange avontuurlijke tocht door het ruige gebergte en gletsjers rond Pond Inlet. Wanneer de gretig hijgende qimmiq-honden (Inuit voor hond) pauzeren, kun je luisteren naar de verhalen van de Inuit gids over de toendra en smullen van een kariboe stoofpot onder de middernachtzon. Geniet vervolgens van een vijfsterrentent 800 kilometer boven de poolcirkel en dineer ’s avonds met delicatessen zoals een gebakken trekzalm. In de Arctic Watch Wilderness Lodge, kun je tussen de heerlijke maaltijden door, witte dolfijnen zien spelen in het ondiepe water of het hol van een poolvos fotograferen. n

Grampians National Park

HOME SWEET HOME

‘Het lijkt hier wel een beetje op thuis’, dacht majoor Thomas Mitchell toen hij in 1836 het Australische zandsteengebergte in de staat Victoria vernoemde naar de Schotse Grampian Mountains. Het gebied is slechts een van de vele plekken in Australië die Mitchell tijdens zijn vier expedities Down Under een naam mocht geven. In 1839 werd de Schot zelfs geridderd voor zijn bijdrages aan het in kaart brengen van Australië. De MacKenzie Falls (een 25 meter hoge waterval) en The Balconies (een rotsformatie boven een diepe afgrond) zijn de hoogtepunten van het park. Naast reuzenkangoeroes, wallaby’s en koala’s leven er ook veel emoes in het gebied. n