10 DE MENS ACHTER
!"#$""%##&" $"'()*+",-./".0 FOTO: ALEXANDER SCHIPPERS
!"#!!$%&'()($""%%%*+
,-./-**%%%01,2% &
PADUAAN JUNI 2011
DE MENS ACHTER 11 PERSOONLIJK Naam: Gert van Wijland Leeftijd: 51 Woonplaats: Driebergen Burgerlijke staat: Sinds 2007 getrouwd met Syone (43) Kinderen: Marnix (16), Casper (13). Stiefdochters: Rowanne (14), Anniek (1994 – † 2009) Politieke voorkeur: Duurzaam links Motto: ‘Alle varkens zijn gelijk. Verdedig de varkens die minder gelijk zijn tegen de varkens die meer gelijk zijn’ Spannende kanten: Onvoorspelbaar, honger naar reizen, ondoorgrondelijk
!"#!!$%&'())*+%),*)%)"-.%)%/)+%/)")0)(*)(&%1!$% ")%2!3#,+)-+%144(%54//#$-3!.%)%)$%64#($!,-&.%)*7% 8$%")9)%-$+)(1-)0&%,-:+%")%$!"(#*%$#%))$&%$-)+%4'% ")%4$")(0-;&')(-*),)$<%/!!(%4'%")%/)$&%!3=+)(%")% :)>$+)(1-)0")7%?)9)%)"-.%)@%A)(+%1!$%B-;,!$"7 DOOR MERLIJN ENSING
“Er zit een soort echtheid in mij die ik weiger op te offeren. Aan niemand. Nooit speel ik een andere rol dan wie ik werkelijk ben. Er wordt vaak tegen me gezegd dat ik een hoge mate van kwetsbaarheid uitdraag, toch is dat niet waar. Ik ben heel open, toon – ongewild – ook mijn kwetsbare kanten. Maar uiteindelijk heb ik een eigen ik, mijn ziel, waar ik niemand aan laat komen. Dat wil ik niet. Ik kies voor wie ik ben. “Als je het filosofisch beziet is dat een mooie eigenschap, maar in de praktijk van alledag is het iets buitengewoon vervelends. Een handicap. Mensen nemen me nogal eens kwalijk dat ik een soort moraliteit claim. Gert, de morele superieur. Betweterig gepreek, een man die de menigte belerend toespreekt. Wat dat betreft had ik ook dominee kunnen worden. “Journalistiek gesproken ben ik een principeruiter. Meer van de inhoud dan van het kort door de bocht werk. Meer schrijver dan tv-maker. Ik ben nooit met tegenzin naar mijn werk gegaan, behalve in mijn tijd bij Nova, eind vorige eeuw. De egotripperij om het best scorende verhaal, dat is niets voor mij. In dat geweld ga ik ten onder. Ik liet me gemakkelijk kwetsen, zat helemaal niet goed in mijn vel. Op sociaal gebied gedroeg ik me op de redactie als een olifant: probeerde wanhopig anderen te overtuigen van mijn journalistieke opvattingen. Ik heb mijn eigen kompas en kan daar moeilijk vanaf wijken. Story of my life. Dat ging ook ten koste van mijn huwelijk. De dag dat ik Nova verliet, ging mijn vrouw bij me weg. “Ik zat in de shit, maatschappelijk en fysiek gezien. Ik had geen geld, geen baan, moest mijn huis verkopen, maar had wel twee jongens van één en vier jaar oud. In het hoogste tempo heb ik mijn leven moeten opwaarderen, zo snel mogelijk geld verdienen. Thuis kleedde ik ’s ochtends mijn kinderen aan, bracht ze naar school. Dan hadden ze misschien wel een roze en een witte sok aan, maar hé: ik deed mijn best.” Grootste nederlaag “We hadden het heel gezellig, maar terugkijkend
!"#!!$%&'()($""%%%**
dank ik de Heer op m’n blote knieën dat ik Syone tegen ben gekomen. Zij heeft me heruitgevonden. Als wij met drie mannen samen waren gebleven, dan hield het waarschijnlijk op bij elke ochtend diksap drinken en ’s avonds rijst met garnaaltjes eten. Drie nurkse kerels opgesloten in een oud huis achter een dichtgegroeide heg, de hele dag zwijgend achter de computer – dat was het zo ongeveer geworden, denk ik. Door de komst van Syone en haar dochters zijn wij veel socialer geworden. Op onze beurt hielpen we hen om iets meer rekening te houden met de buitenwereld. Zij stelden zich overal voor open, gingen bij alles van het goede uit. Die combinatie, van ratio en sociale vaardigheden, is precies goed geweest.”
‘IN HET GEWELD VAN EGOTRIPPERIJ GA IK TEN ONDER’ “Na de dood van Anniek, de oudste dochter van Syone, was het emotioneel heel zwaar om de twee gezinnen bij elkaar te houden. Zij besloot op 14-jarige leeftijd zelf uit het leven te stappen. Het was een combinatie van copycatgedrag en andere dingen die bij elkaar zijn gekomen, waar Anniek een ultieme consequentie uit heeft getrokken. Tot op de dag van vandaag laat het een kaalslag achter. De verwoesting is enorm. Een hecht gezin of niet: dit is gewoon niet te repareren. Het verdriet holt je uit. Elke dag weer. We zijn niet omgevallen, maar finaal gevloerd. Inmiddels ook weer opgestaan, zij het nog niet helemaal rechtop. “We hebben heel reëel, rationeel en gevoelsmatig gekeken naar wat er gaande was. We konden alleen maar concluderen dat we haar hebben geboden wat we konden. Je bent snel geneigd om te stellen: ze heeft zelfmoord gepleegd, dus kon ze nooit rust vinden. Dat gelóóf ik niet. We hebben één zekerheid: ze
kon hier áltijd terecht. Hier was ze thuis. Als je het hebt over mijn grootste nederlaag, dan is het dat we het niet hebben zien aankomen. “Met dit gegeven op de achtergrond, ook al is het er altijd, zijn wij wél een gelukkig gezin. We zitten niet de hele dag te sippen: we lachen, hebben plezier en maken ruzie, net als elk ander gezin. Er is voor iedereen een veilige basis, daar ben ik heel trots op. We zijn misschien in bloedband geen familie, maar noem ons een kudde waarin we voor elkaar zorgen. Als één van ons zich daaraan had onttrokken, hadden Syone en ik het niet gered. Maar als ik op dit moment met iemand op deze wereld verbonden ben, dan is het met haar. Echt, helemaal.” Geen zorgen “Ik heb nu een paar rustpunten in mijn leven waar geen enkele ruis omheen zit: journalistiek, mijn gezin en een zeker godsgeloof. Het fundament staat. Wat het geloof betreft zit er een diep besef; dat stoelt uit m’n jeugd. Ik ben een keer verdronken toen ik zeven was. Niet schijndood. Gewoon letterlijk dood. Ik weet, en dat zeg ik enigszins gechargeerd, hoe het is aan de andere kant. Dat gevoel is een zesde of zevende dimensie, daar kun je van alles over bedenken en zeggen, maar er is geen menselijke maat. Het is niet zo dat je ergens zweeft, het is iets wat je je totaal niet kunt voorstellen. Ik vond het wel goed zo. Natuurlijk ben ik blij het te hebben overleefd, maar op dat moment hadden ze me mogen laten liggen. “In die zin biedt het troost, dat ik me geen zorgen maak om Anniek. Totaal niet. Dat is wel een natuurlijke reactie als iemand zelfmoord pleegt. Onder het mom van: je mag niet je eigen leven nemen, dat geeft in het hiernamaals repercussies. Ik geloof niet in schuld, boete en zonden. Je doet wat je doet, dat heeft consequenties, maar zolang je anderen mensen geen kwaad doet, mag je doen wat je wilt. Ik geloof in een vriendelijke religie. Ik ben ervan overtuigd dat Anniek het naar d’r zin heeft.”
,-./-**%%%01,2% &