GamisTan & FmµTan
�រម�ក� េស�វេ� �មិស�ន & ធម��ន េនះ���ៃដទីបីរបស់
ី ី � ម�ផល និង េស�វេ� �ពះពុទ�ដ� ខ�ុំ ប��ប់ពីេស�វេ� �ទឹសក
ែដល�នទទួល�រ� ំ្រទ�៉ងេ្រចនបង� ួ រ ពីសំ�ក់សប្បុរសជន េ�កអ�ក�នពី្រគប់មជ្ឈ��ន
ំ ្យ�ន់ែត�ន �េហតុ � ុ ំងរូបខ�ុឱ
ទឹកចត� និង េ�ទន�ពក�ុងកច� ិ �រ្របមូ ល ិ ���ន �នវរី យ�ព ិ
ចង្រកង�េស�វេ� ែផ�កពុ ទ� � ស�តេ�េទ�ត ។
ំ ង្រកងេរ�បេរ�ងេឡង �មសំណូមពរ វណ�កម�ថេី� នះ ខ�ុច
របស់ ឯកឧត�ម ហុង ទ ូ�យ ស�ជិក្រពឹទ�ស� ៃន្រពះ��
�ច្រកកម�ុ� �ណត�ទ � មកជន�ន ិ ី ២ ែដលេ�ក�ពុ ទ� ចត� ិ ្រជះ��េចត�មុ ត្រសួ ច ្រ���បណ ុ � ះឧបនិស្ស ័យទុកក�ុង��ល
ំ ទផងែដរ ។ ្រពះពុ ទ� � ស� ដូ ចខ�ុ�
មនុ ស្ស��ក់ៗ�នទស្សនៈ ជ-ំ ក�ុងេ�កសន�ិ�សេយងេនះ
េន�ទិដ�ិ មិនដូ ច��េទ េហយ្រត�វ�នេគ�ត់�ពីរ្របេភទ។ ្របេភទ
ទីមួ យ �មនុ ស្សេជ�កម�ផល បុ ណ្យ�ប ចូ លចត� រក� ិ េធ��ន
សីល ចំេរន�វ� ។ ចំែណក្របេភទទីពីរ �មនុ ស្ស មនេជ�កម� ិ ផល កុ ស�កុ សល មិនចូ លចិត�េធ�បុ ណ្យសុ នរ� �ន ែថម� ំងរះិ
គន់�យក�យ� ��មនុ ស្សល�ង់េ�� យក្រទព្យសម្បត�ខ� ិ ិ ួ នឯង ក
GamisTan & FmµTan
េ�ែចក�យឱ្យេគទេទៗ េទ�តផង ។ ំ រេសរេស�វេ�េនះ េ�យេ្រចនែផ� កេ�េលគម�ីរ្រពះ ខ�ុស
ពុ ទ� ផុតែផ�កេ�េលទស្សនវ� � ស� េ�យតចបំ ិ � ក�ុងេ�ល ិ
បំណងជួ យបំភឺសប្ប � ុ រសជន្របេភទទីមួ យ
ឱ្យ�នយល់ ច�ស់ពី
្របេភទរបស់�ន លក�ណៈរបស់�ន និង សិល្បៈបេច�កេទស ៃន
�រេធ��នឱ្យ�ន្រត ម្រត� វ �មគន�ង្រពះពុ ទ� � ស� មន�ន ឹ ិ ឆន�ៈអន�ងប��ុ ះប��ូ លមនុ ស្ស្របេភទទីពីរ ឱ្យបរ� ិ � គ�នេឡយ
េហយក៏រតែតម នែមន េដម េចក�ក់សរ� �យក �យ� ្ប�ក់ ិ ិ ិ ី ែដល�នស��្រជះ��មកេហយេ�ះ
ឱ្យេជ��និសង្ស�ន��ប់
ំ ំ មុ ខ រហូ ត�ច់ចត� ិ �៊នលក់្រទព្យសម្បត�ិ ែ្រសចំ�រ ច�រដ�
េ�្រកបី េសះដរំ ី យកមកេធ��នក៏ េទែដរ ។
គួ រ្រ�ប� ្រពះពុ ទប � រម្រគ�ៃនេយង ថ�ីេប្រពះអង��នរក
ំ នយកពុ ទ� េឃញធម�វន័ � ពេ� ិ យ េ�យ្រពះអង�ឯង ក៏្រទង់ពុ � ័ ឱ្យេជ�នូ វពុ ទវ� ចនៈរបស់្រពះអង� � ំងងងឹត ្រគបសង�ត់ពួក�វក ងងល់ ខ�ះ�រពិ�រ�រកេហតុ ផលេឡយ ។ ្រពះអង�្រទង់�ស់
េត�នេ្រកនរ � សនិកជន ឱ្យេ្របវ �រណ� �ណ ឬ ិ ំលឹកដល់ ពុទ�
ស��ទិដ�ិ �រយល់ ្រតឹម្រត�វមុ ននឹងេជ�នូ វអ�ីនីមួ យៗ ។ ្រពះពុ ទអ � ង�
់ ្រទង្រ�ស់ េទស� ទុ កក�ុង��មសូ ្រត� ៖ ខ
GamisTan & FmµTan
១- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�ីែដលឮតៗ �� មិន�នេហតុ ផល,
ម ២- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�ែដលេគន ចុ ង, ី ិ �យតៗ�� មន�នេដ ិ ៣- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�េ�យ�រ� � ក់េផ�ល, ី
៤- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�េ�យេម ី លេឃញសម�មគម�ីរខ�ួន,
៥- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�េ�យ�រន ី ឹ កេ�ឬ��នយក(អនុ �ន),
៦- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�ីេ�យ�ង�រេគ�រ��ន់ ឬ �ត់ត្រម�វ, ះរ ៧- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�េ�យ�ង�រ្រត ី ិ ះ�ម��រៈ, ិ
្រត�វនឹងទិដ�ិរបស់ខួ ន, ៨- កុ ្រំ ប�ន់េជ�អ�េ�យ�ង� � ី
៩- កុ ្រំ ប�ន់េជ�� អ�កេនះ�អ�ក្រ�ជ�គួរេជ��ម , ១០- កុ ្រំ ប�ន់េជ�� សមណៈ�្រគ�េយង ។
�ក្យេ្រប�ន្របេ�េនះ ្រពះដ៏�ន្រពះ�គ្រទង់េទស�ទុ ក យូ រ�រ�ស់មកេហយ េហយស�ិតេ��មសំេ�េដម ដែដល
េឃញ�ក់ដូច�េ�ថ�ៗ � ក់ច�ស់� ្រពះ ី ។ ពុ ទវ� ចនៈេនះប�
ពុ ទ� គល � ស� ��ស�្របគល់ េសរ�ពឱ្យបុ � ��ក់ៗ ក�ុង�រ ី
េជ� �រនិ�យ �រេធ� �រគត េំ ន�ឥតេហតុ ផល ិ ពុ ំ្រពមឱ្យេ្របជ េទ សូ ម្បែតក� ី ុ ង�រេធ��នក៏េ�យ ។ ដូ េច�ះេហយ�ន��នពុ ទ-�
�សិតមួ យ� {វិេចយ� �នំ សុគតប�សត�ំ �លពិ�រ�
េហយឱ្យ �អំេពែដល្រពះសុ គត្រទង់សរេសរ } ។ គ
GamisTan & FmµTan
ំ ង្ឃម� ��ៃដខ�ុេំ នះ គង់�ច�ន�្របទីបតូ ចមួ យ ខ�ុស ឹ
ជួ យបំភសប្ប � �ន ឺ� ិ អក ុ រសជនមត�
ឱ្យ�នយល់ ពី�នូ បនិស្ស ័យ
��និសង្ស និងសិល្បៈបេច�កេទសក�ុង�រេធ��នឱ្យ�នផលល�
�មគន�ង្រពះពុ េ���ទ ។
ំ ូ មអភ័យេ�សទុ ក�មុ ន ពីសំ�ក់អក ខ�ុស � ្រ�ជ� �ជ-
បណិ� ត អត�េ�វទ េ�កជួ ប � ស� ្របសិនេបអស់ ិ �ង្រពះពុ ទ� ្របទះេឃញ�នកំហុស�� ំឆង � ែផ�កនិយមន័យ
�ក្យេពចន៍ ��
្របេ�គ ឬ អក��វរុិ ទ � ដូ ចេម�ចក�ី សូ មេម��ែកលំអ េ�យស��ន
ំ ទ រង់� ំទទួលនូ វ�ររះគន់ ំ ទផង ។ ខ�ុ� ចិត�អនុ េ្រ�ះឱ្យ�នខ�ុ� ិ
��ប� េ�យចត ិ េ� ��ះស រក�យ�ទ ី ីបំផុត ។ េឆ��តក�ុងឱ�សេនះ
ំ ូ មេរ�ប�ប់អព ំ ី ជីវ្របវត�សេង� ប ខ�ុស ិ
ំ ទេកតេ�� របស់ខុ ំ� ។ ខ�ុ� � ំ ១៩៤៦ ( ៃថ�ែខមិន្រ�កដ ) េ�ភូ មិ ំ ង ។ េ�កឪពុ កេ��ះ ៃ្រជ ឃុ ៃំ ្រជ ្រសុ កេ�ងឫស្ស ី េខត��ត់ដប
ំ ទ�នបងប�ូន ្រ� ំ ឈុន ហូយ អ�ក��យេ��ះ េ� លន់ ។ ខ�ុ�
ំ កូ ន្រប�សច្បង ។ �ក់ ្រប�សពីរ�ក់ និង ្រសីប�ក់ េហយខ�ុ� ី
័ �រសិក�របស់ខុ ំ� �ន្រតម ជីវតេ��តុ ភូមក� ិ ឹ ិ ុ ងយុ វវយ
ំ ទ�ន��ក�រសិក�េ� �� ំ ១៩៦៦ មក មធ្យមសិក� ។ ខ�ុ�
រកទទួ ល�ន�ជន�ម�� ។ េ្រ�យរបប្របល័ យពូ ជ�សន៍ ឃ
GamisTan & FmµTan
ំ នេភ�សខ�ួនចូ លមករស់េ�ជរំ ំ ប៉ុល ពត �ចុ ង�� ំ ១៩៧៩ ខ�ុ� �វអុ �ងេ�ក� ី ុ ងទឹកដៃី ន្របេទសៃថ ។ េ�ែខសី� �� ំ១៩៨១ ំង ្រត�វ�នរ��ភ�ល�េមរ ក� ិ ិ
អនុ ��តឱ្យចូ លមករស់េ�ក�ុង
ិ ទឹកដស ី ហរដ��េមរក ិ ក�ុង�ម�ជនេភ�សខ�ួន េ�្រក�ងឡងប៊ច ( Long Beach រដ��លីហ�័រ�៉ ( California ) ។
ជីវតក� ិ � េ�ម�វទ�ិ ិ ុ ងទឹកដីថីេ� នះ ខ�ុេំ ឆ��តឱ�សបន�វ�
ិ អស់រយៈេពល ៣ �� ំ ។ េ�ៃថ�ទី ៨ ែខមថុ ល័ យទី្រក�ងឡងប៊ច ិ � ំ នទទួលអនុ បរ� ១៩៨៤ ( June 8, 1984 ) ខ�ុ� ិ � ប័្រតែផ�កេអលិច ្រត�និច ( The Degree of Associate in Science majoring Electronic Technology ) ។
ំ ុ ំ�នសិក�ខ�ង់ខ�ស់ែវង��យ ខុ ំ� ថ�ីេបខ� ក�ុង�កជីវតរបស់ ិ ុព
ំ នជេំ ន�េជ��ក់េល្រពះពុ ទ� ប៉ុែន�េ�យខ�ុ� � ស� េដរ�មគន�ង
្រពះពុ េ���ទ ្រប�ន់យក��៌ខ�ះ ៃន��៌� ំង ៨ គឺ ្រប�ន់នូវ ស����មៈ (�រ្របឹងែ្របងព��ម្រត�វ), ស��កម�នៈ� (�រ�រ
្រតម្រត� វ) និង ស���ជវី ៈ (�រច�� ម្រត� វ) ែខ្សជវី តខ� ិ ិ ុំ ឹ ិ ឹ មជវី ត្រត ឹ �នជួ ប្របទះេសចក�សុ ី ី� ។ ី ខចំេរន �នជីវ�ពសមរម្យក�ុងទឹកដថ
ង
GamisTan & FmµTan
េសចក�ីែថ�ងអំណរ�ពះគុណ និង អរគុណ ំ ូ មែថ�ងអំណរ្រពះគុ ណ និង អរគុ ណ�៉ង្រ�លេ្រ� ខ�ុស
ចំេ�ះ ៖
ម� យិន - េន�ន ្រប�នពុ ទិកស�គម -ភក� � ិ ិ ុ វនយធេ�
ែខ�រ េ�ទី្រក�ង�ន់��� ( Santa Ana, California )ែដល្រពះ អង��នជួ យែកស្រម�ល�ក្យស័ព� ���លី និង អត�ន័យ ្រពម
់ � ំង�នផល � ់ ក្បួនច�ប់េផ្សងៗ ស្រ�ប់ដក្រសងមកប�� ូ ល ក�ុង េស�វេ�េនះ ។
់ �មគ�ធ� -ភក� � ី ិ ុ ធម�េត�េ� ម� សុខ - េស�ន គងេ�វត�
ិ ( Long Beach, California ) ែដល្រពះអង��ន �ម ្រក�ងឡងប៊ច ំ ្យូទ័រ ( ជួ យ�យអក្សរកុ ព
computer
)និងជួ យពិនិត្យ អត�ន័យ ��
ល្បះ អក��វរុិ ទេ� �យអស់ពីសមត��ពមិន��ចេន�យ្រពះ�យ ។
-េ�ក អ៊ច ុ -�ត ្រប�នវត�េខមរពុ ទិ��ម ្រក�ងឡង�
ិ ( Long Beach, California )ែដលេ�ក�នជួ យេផ��ង��ត់ែក ប៊ច
ំ ិ តដ៏លៗ ស្រម�ល��ល្បះ អក��វរុិ ទ � និង ផ�ល់គន � េធ�ឱ្យេស�វេ� ័ �ចទទួលយក�ន ។ េនះ�នអត�រូប អត�រស និង អត�នយ
-េ�ក គុជ - សុ�តិ ែដលេ�ក�នចំ�យេពល
េវ�ដ៏�នតៃម� ជួ យរច�្រកបេស�វេ�េនះ ឱ្យ�នេ�ភ័ណច
GamisTan & FmµTan
�ព គួ រ�ទី្រជះ��ក�ុង្រពះពុ ទ� � ស� ។
-ឯកឧត�ម ហុង -ទូ�យ ស�ជក ិ ្រពឹទ�ស� ៃន្រពះ��
�ច្រកកម�ុ��ណត�ទ ិ ី ២ ែដលេ�ក�នចត� ិ ្រជះ��ក�ុង្រពះ ំ រេសរេស�វេ� ពុ ទ� � ស� ផ�ួចេផ�ម គំនិត និង សំណូមពរឱ្យខ�ុស េនះ ផ�យ�ធម��ន ។
្របសិនេប� � ួ យេ្រ�មែ្រជង ពីសំ�ក់្រពះ � ន�រឧបត�មជ
សង្ឃ និង អស់េ�កដូ ច�នជ្រ�ប�ងេលេនះេទ េស�វេ�
ំ នេលចេចញ�រូប �មិស�ន & ធម��ន េនះ ្រ�កដ�ពុ �
�ង �សមិទ�ិកម�ៃថ��� ស្រ�ប់្រពះពុ ទ� � ស�េឡយ ។
ឧទ�ិសក�
ំ ូ មឧទ�ិសបុ ណ្យកុ សល ែដល�នេកតេឡ ខ�ុស ងអំពីេសចក�ី
ព��មអត់ធន់ ដក្រសង់្របមូ លេរ�បេរ�ង�េស�វេ�េនះ ជូ ន
ំង ៧ ស��ន ចំេ�ះ��ប� ិ គុ ណ្រគ�ឧបជ���រ្យ �ត�� ិ ែដល�នជីវតរស់ េ�សព�ៃថ�កី� ិ
ែដល�នែចក�នេ�េហយក�ី
សូ មអនុ េ�ទ�កុ សលផលបុ ណ្យ ៃនធម��នេនះ េ�យចត� ិ ្រជះ
�� េហយសូ មឱ្យ�នសេ្រមចនូ វសម្បត�� ិ ំង�យ ៣ ្រប�រ គឺ ំ ីេឃ��ង សម្បត�ិមនុ ស្ស សម្បត�ិេទវ� និង សម្បត�្រពះន ិ ិ ��ន កុ ប ��តេឡយ ។
ឆ
GamisTan & FmµTan
ំ ូ មឱ្យអស់េ�កមត� ម�៉ងេទ�ត ខ�ុស � �ន�នជួ ប្របទះ នូ វពុ ទ � ិ អក
ំ េឃ� ពរ� ំង�យ បួ ន្រប�រ គឺ �យុ វណ�ៈ សុ ខៈ ពលៈ កុ ប ី �ង ��តេឡយ ។
សូ ម�ស�្រពះសមណេ�តម្រពះបរម្រគ�
�ន�យុ
ំ ់ �ដ៏្រត�ក់ យនយូ រ្រគប់កណ ត់៥០០០្រពះវស� េដម ប� ្ប�ម� ឺ ី ំ ល់ សត�� ំង�យកងៃ្រតភព ។ ្រតជដ ុ�
សូ មឱ�េសចក�ប ី រសុ ិ ទ�ិ ស�ិតេ�ក�ុងស��នចត ិ �សត�នក ិ រ �និច�និរន�រ ៍ ។
សេព� ស�� សុខី េ�ន�ុ
សូ មសព�សត�� ំង�យ �នសុ ខសប�យ ។
May all Beings be Happy . ឡងប៊ច ិ រដ��លីហ័រ� � សហរដ��េមរក ិ ៃថ� ៣ េ�ច ែខអស្សុជ ព.ស. ២៥៥៤
្រត�វនឹងៃថ�ទី ២៦ ែខ តុ � គ.ស.២០១០
ឈុន -គឹមេអ�ត
ជ
GamisTan & FmµTan
�តិ� េ��ះអត�បទ
ទំព័រ
�រម�ក� របស់អក � េរ�បេរ�ង
ក
កំ�ព្យសេម�ច្រពះសង្ឃ�ជ ជួ ន �ត
ដ
កំ�ព្យសេម�ច្រពះសង្ឃ�ជ ជួ ន �ត
ថ
េសចក�េផ� ី ម
១
ធម��ន
៧
�មស�ន ិ
១៥
�នសង�ហៈ
២៧
�នក�ុងអនុ បុពី�ក�
២៩
តិ � �នក�ុងសប្បុរសប�� ិ
៣១
សង�ហធម៌របស់��ប� ិ
៣៩
សប្បុរស�ន ិ
៣៥
សង�ហធម៌របស់បុ្រតធ� ី
៤១
សង�ហធម៌របស់ភរ� ិ
៤៥
សង�ហធម៌របស់��មី
៤៤
សង�ហធម៌របស់េ���យ�យ
៤៦
សង�ហធម៌របស់�សកម�ករ
៤៨
ឈ
GamisTan & FmµTan
�នប្បេភទ
៥០
អភ័យ�ន
៥៤
ទក��នុ ប្ប�ន ិ
៥៦
�នលក�ណៈ
៧០
�ន�នផលល�
៨១
ឆឡង��ន
៨៦
��និសង្ស
៩១
�នវ�រណក� ិ
១០៥
េធ��ន�ន្រកឬ ?
១១៤
ភ័ព�េ្រពងសំ�ង
១២១
េរ�ងេ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍
១៥១
្រពះេ�ឋល ិ េត�រ
១៥៧
អវ�នក�
១៦១
ំ ក្រសង់ េស�វេ�ែដលខ�ុដ
១៧១
ប��ី �យេ��ះសប្បុរសជន
១៧៣
ំ ឹ ង េសចក�ជូ ី នដណ
9
°9 ញ
១៧២
GamisTan & FmµTan
�ព��ក� ៧ ស�ព ី ីអ�យមុខ អ�យមុ ខជ្រង�កហិន
ំអក េ្រចន� � េលងឱ្យសៃន�
សង�ិនឱ្យេ��ដួ ងហឫទ័យ យប់ៃថ�េដក្រព�យនឹក��យេ្រ�យ។
កំពុង្រប្រពឹត�ងងឹតឈង ឹ
លុ ះដល់ រ ំពឹងេឃញញឹកញយ
េទប�នយល់ ច�ស់ �ខ�ួនេ��យ
ជួ នក៏បេ� � យេដញេជងេទ�ត ។
េដញេជង្រ�ែតេឃញលិចលង់
រតែតល� ង់្រទ�ងចេង��ត ឹ
អ�កខ�ះម�ងេហ ឹ យេ�ែតេឆ��ត
អេ្រង�តនឹង��ប់េទបថយេ្រ�យ ។
ទំ� ំ��ក់ខួ នជួ នអស់្រទព្យ �
េកតេ�គឈ �ប់ ��ប់បេ� � យ ឺ ័ េហតុ េ�ះយុ វនយុ វតី
ឱ្យេហយពីេក�ង�ន់�នសុ ខ
ជួ ន�ល��ក់�ប់ដល់ រូបេខ�យ គួ រឱ្យ្រពឺ��ចអ�យមុ ខ ។ �ងអ�ក្រប�ស្រសីគួ រ��ចទុក� ្រត�វខំស្រម�ក្របងេរ�នសូ ្រត ។ ឹ
ំ ុ ញ្រ�ន់ �ងអ�កចូ រេរ�នកុ ធ
័ �ន់វយេ�េក� ង្រត�វខំ្រសូ ត
្រសូ តេរ�នឱ្យ�ល់ ែតរហូ ត
�នដល់ េ�ះេ្រតយសឹមស្រ�ក។
វទ��្រទព្យដ៏ ចម្បង ិ
កន�ងេលសែលងឥត្រទព្យ�ក
�្រទព្យ្រ�លផងមនលំ �ក ិ
េវច�បេង�ច��យពុ នែរក ។
េ�មកយក�ប់េ��មួ យ
វទ��ចជួ យេឃញ�ន់ែភ�ក ិ
ចង់�នអ�ៗវ ិ ី ទ�ែ្រសក
េ�្រទព្យែប�កៗឱ្យមូ លមក ។
( សេម�ច�ពះសង� �ជ ជ.ណ េ�ត� � េ� )
ដ
GamisTan & FmµTan
�ព�េ�លពីេញ�នេ�យសេង�ប បទ�កគតិ េញ�នក�ុងេ�កយ៍ ី
ពុ ំ�ចេដម ្ប ី
្រសដីពណ៌�
េញ�នជក់�រ ី
េញ�ន�ប់សុី��
េញ�នផក ឹ សុ �
េញ�នែល្បងសុ ីសង
េញ�នៃ្រកកន�ង
េញ�នខំសូធ្យេរ�ន
េញ�នជក់�េភ�ន ។
េញ�នេដរេលងយប់ �ម្រចក�មេក�ន
មួ យ�៉ងេ�េញ�ន
ជក់េមលមេ�្រសព ។
េញ�នេលងច្រតង�
េញ�នែតងរូបអង�
េញ�នជក់ក� �
និងេញ�ន� ំង្រគប់
េញ�ន�បទឹកអប់
ពណ៌�ពុ ំចប់
សុ ទែ� តេ�េញ�ន ។
េញ�នអស់� ំងេនះ ឱ្យ�នចំេណះ
�នេញ�នខ�ះេចះ វ� ិ � រេប�ន
បំេពញ�រេរ�ន ែបបេនះេ�េញ�ន
បំេពញ្របេ�ជន៍ ។ េញ�នេធ��រ�រ
េនះ្រត�វេញ�នចុ ះ
េធ�ែ្រសចំ �រ
មិនឱ្យខ�ះេ�ច
េ្រ�ះ�ន្របេ�ជន៍ េប�ន�រេ�ច
ំ េញ�នេឡ កុ ប ី យ ។
( សេម�ច�ពះសង��ជ ជ.ណ េ�ត� � េ� ) ថ
េសចក�ីេផ�ម �ក្យ� �ន ����លី ឬ សំ�ស�ឹត ��មស័ព�ផង �កិរ�ស័ ព�ផង ។ �ន ��មស័ព� ែ្រប� អំេ�យ (�រឱ្យ) ិ
អ�ៗែដលគួ រឧ្យ ។ រឯ ព� ែ្រប� ឱ្យ ជូ ន ្របេគន ី ី �ន �ករិ �ស័ ិ
��យ (�ម��នុ ្រកម) ។ ក៏បុ ែ៉ ន� ែខ�រេយងន ិ យមនិ�យ� ឱ្យ �ន, េធ��ន, បរ� ិ � គ�ន, ែចក�ន, សូ ម�ន, ទួល�ន.....។ េត�ន�ន្របវត� ព ? �ម�រ្រ�វ្រ�វរបស់ ិ ី ្រតម� ឹ អ�ក្រ�ជ��ង ្របវត�វិ ទ� �សនវទ� សង�មវទ� និង ទស្សនវ� ិ ិ ិ ិ � េគ�ន្រពមេ្រព�ង��រកេឃញ�
� ំងពី�រេកតេឡ ងៃនពិភពេ�ក
�ន�គុ ណធម៌មួយ�នមក ឬ
�រេកតេឡ ងៃនមនុ ស្ស
�តិ ែដល�្រស័យេលទ�ីបេ�ក ។
សក�ី�ពច�ស់្រកែឡត គសម ឺ ិទ�ិសំណង់ ែដលសេ្រមចរូប
�ល ក�ុងពិភពេ�ក �ណ�ល � ំងបចុ ប្បន� �ង�ន� ំងកុ ងបុ � �
� ំងមូលេនះ ដូ ច�ទួ រែអែហ�ល (Eiffel Tower)េ�្របេទស�� ំង ្រ��ទ ពី�៉ មីត ( Pyramid ) េ�្របេទសេអហ្សប ី ( Egypt )ម�
កំែផង ( Great Wall ) េ�្របេទសចន ិ អង�រវត�េ�្របេទសែខ�រ� េដម សុ ទស � ឹងែតេកតេឡ ងពីអំេ�យរបស់មនុ ស្ស ។ ម�៉ងេទ�ត មនុ ស្ស្រគប់�ត�សន៍ ែដលរស់េ� រេ�ក ិ -១-
GamisTan & FmµTan
រណូករែណល េលពិភពេ�កេយងេនះ ក៏�សមទ� ិ ិរបស់មនុ ស្ស ក�ុងសម័យបូ �ណត���មលំ�ប់េរ�ងមកដល់ សព�ៃថ� ។ ចំណុច
េនះសប� េ� រកចំ � ក់� មនុ ស្សេកតមករស់ ី េរន េ្រ�ះែត�ន អំេ�យរបស់មនុ ស្ស គឺ ��ប� ច�� បុ ព�ជន ិ ិ ឹ មបុ ្រតធ� ី ចិ��ឹ មអនុ ជនតៗ��មក ។ �រច�� ិ ឹ មេនះ េគនិយមយកមកេ្រប ��ក្យ� ទំនុកបំរុង �ផ�ុងេផ�ម � រម �ែថរក� ។ លុ ះ្រពះពុ ទប ្រគ��ន្រ�ស់ដឹងក�ុងេ�ក
់ ្រទង�នយក�ក្យេនះ
៉ ងគួ រឱ្យកត់ស� ំ ល់ ។ �ន ែដល�នន័យេ្រចន�
មកេ្រប�
ធម�េទស�ក�ុង គម��រមង�លត�ទ�បន� ្រពះសព���ពុ ទ្រ� ទង់ ូ
ំ ី �ន �នន័យ ៣ �៉ង េ�យអំ�ចៃន�គេចត� ្រ�ស់អព
វរត ិ ិ និង េទយ្យធម៌ ។ ន័យ ៣ �៉ងេ�ះ គឺ ៖
១- �គេចត� �នំ េចត�ែដលលះេទយ្យវត�ុឱ្យដល់
បុ គល � ដៃទ េ��ះ� �ន ។
២- វិរតិ �នំ េចត�ែដលេវ�រ�កអកុ សលកម� �ន ��ត�ត �េដម េ��ះ� �ន ។ ិ
៣- េទយ�ធេ�� �នំ េទយ្យធម៌គវត� ឺ ុ ែដលេគ្រត�វលះឱ្យ
ដល់ បុគល � ដៃទ េ��ះ� �ន ។
់ ែដង ទន�ឹម��េនះផងែដរ ្រពះស��សម�ុទ� ្រពះអង�្រទងសំ -២-
GamisTan & FmµTan
ពន្យល់ �េរ�យៗ អំពីន័យខុស�� រ�ង �ន និង �គ ឱ្យពុ ទ � បរស័ ិ ទយល់ ច�ស់ េហយ�នស��្រជះ�� បំេពញឧបនិស្ស ័យ
។ ្រពះទសពល ្រទង់អធប�យព ក�ុង�រេធ��ន ិ ី ន័យ ៤ �៉ង េផ្សងេទ�ត របស់�ន និង ន័យ ៤ �៉ង របស់�គៈ ។
ន័យ ៤ �៉ង របស់�ន គឺ ៖
ំ ក់េ�យ ១- �ន អំេ�យ�មួ យ ែដលេ��ប់ជ� មច�រយៈ (េសចក�ីកំ�ញ់ ) ឬ ឱ្យេ�យ��ក់េស�រ មិន្រជះ្រសឡះ ិ �កមច�រយៈ ឬក៏ �អំេ�យ�មទំេន�មទ��ប់ៃនវង្ស្រតកូ ល ។ ិ
២- �ន អំេ�យែដល�ប់េ�យត� � គឺ �យកអ�ក
ឱ្យ�ន្រ���យកេសរសួ ី សី � និង
ផល្របេ�ជន៍
ចំេ�ះ�មសសុ ខ ក�ុងភពេនះ ឬ ភព�ងមុខ ។ ិ
មកខ�ួនវញ ិ
៣- �ន អំេ�យមិនសមគួ រ គឺ បុ គល � � �ន្រទព្យ
សម្បតេិ� ្រចន � �នវត�ុៃថ���េ្រចន លុ ះ្រត�វ�រ�ត់ែចង�ន បុ គល
េ�ះ ក៏�ត់ែចងេ�យរលីបរ�បស�ួចេស�ង េ�យវត�ុេ�ក�ប ខួ ន ធម�� មនសម�មសក� �មក� � ។ � ំង ៃន្រទព្យសម្បត�របស់ ិ ិ ិ
៤- �ន អំេ�យចំេ�ះមុ ខបដ� ិ � ហកៈអ�កទទួល��ល់
ែដល�បុ គល � ខ្សត់េខ�យេ�យគុ ណធម៌ និង ្រទព្យសម្បត�ិ ឬ
�នគុ ណធម៌ខង � ់ខ�ស់ ។
-៣-
GamisTan & FmµTan
ន័យរបស់�គៈ ៤ �៉ង គឺ៖ ១- �គ �រលះវត�ុ�មួ យចំេ�ះបដ� ិ � ហកៈេដម ្បលះ ី
់ ង�ិន េ�ភៈ និង មច�រយៈ បង់ ឬ សង�តស ឱ្យ្រ�លេស�ងពីស��ន ិ គឺ ចំ�យ្រទព្យធន េដម ្បទុ ី ក�អល��រ ឬ �កល�ណវត�ុរបស់
ចិត� មនបេ� � យឱ្យចិត�្រជលក់�ប់េ�ក�ុងកិេលស ។ ិ
ំ ក់េ�យត� ២- �គ �រឱ្យេ�យមន�ប់ ជ� � គឺ ឱ្យ ិ
េ�យបំណងចំេ�ះនិ�មិសសុ ខ េដម ្បេធ� ិត�ឱ្យបរសុ ិ ទ � ឱ្យប�� ី ច និង �� ំងលូត�ស់េឡងផង េដម របស់ខួ ន�នកំ � ្ប�្របេ�ជន៍ ី
ំ ន់េ្រ�យផង ដូ ច�៉ង េសចក�ថ� �ត្រ�ប់ដល់ ប��ជនជ� ី ុ េំ ថ�ង �រចំ�យ្រទព្យសម្បត�ិ ជួ យឧបត�ម្រ� ពះពុ ទ� � ស�
េស�សនៈ
ថ�ល់��ន
អណ ូ � ងទឹក
��េរ�ន
ក�ង
មន�ីរេពទ្យ
មជ្ឈមណ�លវបស្ស� ស្រ�ប់���រណ្របេ�ជន៍ ។ ិ
៣- �គ �រលះឱ្យវត�ុដ៏េ្រចនៃ្រកែលង ឬ ខ�ង់ខ�ស់េលស
រឱ្យេស�ច វស័ � ិ យរបស់មនុ ស្ស�ម��កុ ងេ�កគួ
ែដល�ប់��
ំ ុ ត ក្រមអ�កផងលះ�ន ដូ ច�ម� �របរ� ិ � គ�៉ងខ�ង់ខ�ស់បផ បរ� ។ ិ � គៃន្រពះេ�ធសត� ិ
៤- �គ �រលះ�ត់�ល័ យក�ុងជីវត ិ និង េសចក�សុ ី ខក�ុង
្រទព្យសម្បត�� � េដម ្បស� ិ � ល់ ខួ ន ី ះែស�ងរកឧ�យ ជួ យេ្រ�មែ្រជង -៤-
GamisTan & FmµTan
មនុ ស្សក�ុងេ�ក ឬ លះបង់្រទព្យសម្បតិ� ែចក�យ�្របេ�ជន៍ ិ៍� ែំ ណល ។ ផ�ល់េសចក�សុ ី ខចំេរនរុ ងេរ�ង ដល់ ម�ជនទុ ក�េករដ
�មរយៈន័យេផ្សង�� ដូ ចែដល�នពិពណ៌� មកេនះ
េគ�ចសេង�តេមលេឃ ញច�ស់� �គ �នក�� ំង�ង �ន
ំ ូ�យល��ង �ន ។ ឬ��ធម៌ខង � ់ខ�ស់ផ�យរស�ីរុងេរ�ងទូលទ ប៉ុែន� �ន និង �គេនះ េបេ�ល�មលក�ណៈរួបរួម�នន័យ �អំេ�យ �រែចករ ំែលក្រទព្យសម្បតចំ � ិ� េ�ះសត� ឬ បុ គល
ដៃទប៉ុ��ះ ។ ែតេបន ិ �ន �េ��ះ ិ �យ�មេហតុ ផលវញ បរ� ិ � រវត�ុែដលេគ្រត�វឱ្យ ។ �គ
�េ��ះ េចត� ែដល�
េចតសិកស្រ�ប់លះ ។ �គ �ត់�េហតុ រឯ ី �ន �ត់�ផល
�្រស័យ��េ�វញេ�មក គឺ�េប�នែត �គេចត� ប៉ុែន�ខះ � ិ
េទយ្យវត�ុ ឬក៏�នេទយ្យវត�ុ ប៉ុែន�ខះ � �គេចត� �នមន�ច ិ េកតេឡ ង�ន ឬ ្រប្រពឹត�េ��នេឡយ ។
គម�ីរ អង�ត� ុ រនិ�យទុកនិ�ត អធិប�យទុក�េ�ល
េដម � សិត�ៈ { េទ��និ ភិកេ� វ ��និ ។ �មលំ�នពុ ទ� កត�និ េទ� ។ �មិស�ន�� ធម��ន�� ។ េប ។ ឯតទគ�ំ ភិកេ� វ ឥេមសំ ទ�ន ិ �ំ ��នំ យទិទំ ធម��នំ }(១) ។ (១)- សុ ត�ន�បិដក អង�ុត�រនិ�យ �គ ៤០ ទំពរ័ ២០៥
-៥-
GamisTan & FmµTan
ែ្រប�ៈ ��លភក� ិ ុ � ំង�យ �ន�ន២ ្រប�រ �ន� ំង
២ ្រប�រ េតដូ ចេម�ចខ�ះ ? ( �ន� ំង២ ្រប�រេ�ះ ) គ៖ ឺ ១- �ម�ស�ន �រឱ្យ�មស��ន, ិ ២- ធម��ន
�រឱ្យធម៌��ន ។
��លភក� � �ន� ំង ២ ្រប�រេនះ គធម� ឺ ិ ុ � ំង�យ ប�
�ន ��ន្របេសរ�ង�មស�ន ។ ិ
ំ ត �មរយៈ�រសិក�ែស�ងយល់ លអ ិ អំពី�ន េគ�នដឹង
� �មិស�ន និង ធម��ន ្រត�វ�នបុ ���រ្យ េ�ក�ត់
��នចម្បងពីរក�ុងប� � ស� � �ន��ក�ុងពុ ទ�
្របេភទ�នដៃទេផ្សងេទ�ត
រែមង្រត�វសេ���ះចូ ល
េ្រ�ះ�
ក�ុង�មស ិ
�ន ឬ ក�ុងធម��ន �មួ យេ�យេច�សមនរួ ិ ច។ េហតុ េនះេទប
ខ�ុេំ លកយក�នចម្បងពីរេនះ
មកេធ��្រប�នបទ
្រពម� ំង
ចំណងេជង ៃនេស�វេ�ខ�ុេំ នះ� �មិស�ន និង ធម��ន ។
ម�៉ងវញេទ�ត ្រពះពុ ទប � រម្រគ�ៃនេយង មុ ននឹង្រពះអង� ិ
់ �ន្រ�ស់ដង េពញ�ន ឹ ស��សេ��ធ� ិ � ណ ្រពះអង�្រទង�នបំ �រមី �នឧប�រមី និង �នបរមត��រម�េ្រច នតំ ណ�តិ ។ ី
C C
C -៦-
GamisTan & FmµTan
ធម��ន ធម��ន មកពី�ក្យ� ធម� + �ន = ធម��ន ែ្រប�
ឱ្យធម៌��ន ។ �រឱ្យធម៌��នដល់ អក � ដៃទ ដូ ច��រពន្យល់
ែណ� ំប��ត់បេ្រង�នធម៌ សំែដងធម៌ ��ប់ធម៌ �រក�ងគម�ីរ
ែដល�្រពះពុ ទដ និង �រឱ្យេស�វេ�ក្បួនច�ប់ ស្រ�ប់�ន � � ី ទេន�ញ េរ�នសូ ្រត េចះ� ំ យល់ ដឹងពី្រពះធម៌ េ�� ធម��ន ។ ធម��ន ែចកេចញ� ២ ្របេភទ គឺ ៖ ១- េ�កិយធម��ន
២- េ�កុត�រធម��ន េ�កិយធម��ន
ែ្រប�ឱ្យធម៌ស្រ�ប់េ�ក
េ�យ
ន័យ� ឱ្យប�� ចំេណះវ� ិ � ស្រ�ប់េធ�ឱ្យ�នចំេរន ក�ុងឥធេ�ក (េ�កបច�ុប្បន�) និង បរេ�ក (េ�ក�ងមុ ខ) �នដល់
ំ ូ ង ��ក់ក� វ� � ស� (១) ��ក់ដប � ល វ� ិ � ពុ ទ� ិ � អក្សរ��ស� ១)- វិ ��ពុទ� � ស� ែចក�បី ��ក់គឺ ��ក់ដំបូង ( ��ក់ទី១ ) ��ក់ក� � ល ( ��ក់ទី២ ) ��ក់បំផុត
(��ក់ទី៣)។ ��ក់ដំបូង�នដល់ទិដ�ធម�ិកត���េ�ជន៍(��េ�ជន៍បច���ន� ឺ ឧ��នសម្ប�១, ុ ) �ន៤�៉ងគ៖
�រក�សម្ប�១,កល�ណមត� ។ ��ក់ក� � ល�នដល់ សម��យិកត���េ�ជន៏ ិ ិ �១,សមជវី �១ (��េ�ជន៍បរេ�ក) �ន៤�៉ងគ៖ឺ ស��សម្ប�១,សីលសម្ប�១,�គសម្ប�១,ប��សម្ប�
១ ។ ��ក់ទប � ី ំផុត�នដល់បរមត���េ�ជន៍ ��េ�ជន៍ដ៍ល�ត ិ សុខុម ឯកន�បរមសុខ (សុខក�ង�ពះន ិ � ន) �ន ៣ ុ �៉ងគឺ៖ សីល១, ស�ធ១, ិ � ។ ិ ប��១ �ំងបីេនះេ�� ៃ�តស�
-៧-
GamisTan & FmµTan
គណិតវទ� ភូ មវិ ទ� ្របវត�វិ ទ� វទ���ស� េសដ�កច� ិ ិ ិ ិ ិ .....។
េ�កុត�រធម��ន ែ្រប� ឱ្យវ� ិ � ឱ្យប�� ( វបស្ស� ិ
ប�� ឬ វបស្ស��ណ ) ស្រ�ប់ែវកែញក អំពី ស��រធម៌ ៃ្រត ិ លក�ណធម៌ សច�ធម៌ ស្រ�ប់រ ំេ�ះ មនុ ស្ស សត� េចញ�កៃ្រត
េ�ក �នដល់ វ� � ស� ��ក់ទីបំផុត ឬ ��ក់បរមត�វ� ិ � ពុ ទ� ិ � ។ េ�កុត�រធម��នេនះជួ ន�លេ�កេ�� សិប�ត�ធម��ន។ េដម្បឱ្យសប្ប ី ុ រសជន
�នយល់ ច�ស់
អំពី�របរ� ិ �គ
ផ្សព�ផ�យ ចំ�យធម��ន បុ ���រ្យ�នសំែដងពីរេប�ប េធ�ធម��ន េ�យែចកេចញ� ៣ ្រប�រ ។
ធម��នែចកេចញ� ៣ �ប�រេ�ះ គឺ ៖
១- កថនំ
េ�ល�ក្យពន្យល់ ,
២- �ចនំ
បេ្រង�ន,
៣- ធម�េទសនំ
សែម�ងធម�េទស� ។
កថនំ ( េ�ល�ក្យពន្យល់ ) �នន័យ� េ�ល�ក្យ ពន្យល់ ែណ� ំ េធ�អ� េ�យ� ំងចត� � ធប�យ្រពះធម៌ ិ ិ ឱ្យអ�ក��ប់
េចះដឹងយល់ ចូលចិត�ពីអត�ន័យ និង ជេ្រ�របស់្រពះធម៌ ដូ ច� កុ សល អកុ សល �ប បុ ណ្យ
គុ ណេ�ស ខុស្រត�វ
ម� ិ � ទិដ�ិ
ស��ទិដ�ិ ធម៌�គួ រ្របតបត� ិ ិ ធម៌�គួ រេវ�រ�ក ធម៌��ច -៨-
GamisTan & FmµTan
់ វកិេលសក�ងស��ន�ន�លំ�ប់ ជួ យកំ�ត់បងនូ ុ
�ន��ទិ៍
េធ��ន រក�សីល ចំេរន�វ��េដ ម ។ អកុ សលធម៌�នេ�ភៈ
េ�សៈេ�ហៈ អហិរកៈ ិ អេ�ត�ប្បៈ ែដល�ធម៌្រប្រពឹត�េ�� ំមក នូ វេសចក�ីទុកេ� �ហ�ងចត� � ្រកហល់ ្រក�យ ិ តេ� ិ � ំមកនូវក�ីវប្បរ ិ ្រត�វលះបង់េ�ល�លំ�ប់ ។ ល ។
�ចនំ ( �របេ្រង�ន ) �នន័យ� បេ្រង�នធម៌ ដល់ អក �
់ ង ែដល�នចត� ដូ ច��រ ិ េផ្សងៗ ឹ េ�យវធ ិ ្រ��� ចង់េចះ ចងដ ី បេ្រង�ន��ល់ �ត់ សរេសរ�េស�វេ� �ត់�ែខ្ស�ត់ � សុ ីឌី ( CD )� ឌីវឌ � ទទួល�ន�ន ��ប់ េរ�ន ី ី ( DVD ) ឱ្យដល់ អក
័ របស់្រពះធម៌ ។ ទេន�ញ សូ ្រត រហូ ត�នេចះ� ំយល់ អត�នយ
ធម�េទសនំ (សំែដងធម៌េទស� ) �នន័យ� ធ���រ្យ ែដល�ពហុ ស្សូត �ន្រ��� �នសិក�គម�រ្រពះៃ្រតប ដក េចះ ី ិ
� ំ ដង ឹ យល់ ជេ្រ�ៃនអត�ន័យ្រពះធម៌ �នសំនួនេ��ស័ព� ល្ប ី ល�ញ �នថ�� ី ត់ �ចសែម�ងេលធ��សនៈក�ី េ�លសែម�ង�
ទូ េ�ក�ី េធ�ឱ្យអ� ក��ប់�ប់�រម�ណ៍ អំពីរសរបស់្រពះធម៌ ដូ ច�
សែម�ងអំពី �ន សីល
�វ� �េ�កយធម� �នក�ី សែម�ងពី ិ
អរយសច� ៤ �សិប្បត�ធម��នក�ី ។ ិ
គួ រ្រជ�ត្រ�ប និង កត់ស��ល់ ផងែដរ� �រសែម�ងធម�-៩-
GamisTan & FmµTan
េទស� ដល់ ជនដៃទ មនែមនេចះែតេធ� េ��ន�យៗេទ ។ � ិ
�រពិត ធ���រ្យ ឬ្ ធម�កថិក �លនឹងសែម�ងធម៌ គប្បដម� ី ល់
ធម៌៥ �៉ងទុកក�ុងខ�ួនឱ្យ�ន ។ សមដូ ច�្រពះដ៏�ន្រពះ�គ ់ ្រទង្រ�ស់ ទុក ក�ុងបថមវគ� ៃនចតុ តប � ��សកៈ ក�ុងប�� កនិ�ត �គទី ៤៥ ទំព័រ ១១១ ) �៖ អង�ុត�រនិ�យ ( ្រពះៃ្រតបដក ិ
��ល�នន� �រសំែដងធម៌ដល់ ជនដៃទ មន�ចេធ� �ន ិ
េ�យ�យេទ,��ល�នន� �លភក� ិ ុ សំែដងធម៌ដល់ ជនដៃទគប្ប ី តម�ល់ធម៌ ៥ �៉ង ឱ្យ�នក�ុងខ�ួនសិន េទបគួ រសំែដងធម៌ដល់
ជនដៃទ, ធម៌ ៥ �៉ងេ�ះដូ ចេម�ចខ�ះ ? ។ គឺភក� ិ ុ ្រត�វសំែដងធម៌ ដល់ ជនដៃទ េ�យ� ំងចត� ិ �៖
{���អញនឹងសំែដងនូ វអនុ បុពី�ក�១ }
{���អញនឹងសំែដង�ក្យ េលក�ងេហតុ ផល១} {���អញនឹងសំែដងនូ វ�ក្យ េ�យ�្រស័យនូ វេសចក�ី �ណិត ( ដល់ អក � ��ប់ )១} {���អញនឹងមន�្រស័ យ�មស�េហតុ សំែដងធម៌១} ិ ិ {���អញនឹងសំែដងធម៌ ឯង និង បុ គល � ដៃទ១} ។
េ�យមន�នេប�តេប�នខ� ិ ួន
ធម��ន��យុ ៃន្រពះពុ ទ� � ស� �ចេលកស�ួយពុ ទ-� -១0-
GamisTan & FmµTan
�ស� ឱ្យ�នពន�ឺរស�ីរុងេរ�ង ស�ិតេស�រដ�បដល់ ្រគប់ ៥០០០
្រពះវស� ។ ធម��ន�្រប�នៃន�ន� ំងពួង រែមង�នផ�� ក�ធម�បទ និសង្ស� ំងអក � សែម�ង� ំងអក � ��ប់ ។ ក�ុងគម�រអដ� ី
្រពះពុ ទប � រម្រគ�្រទង់្រ�ស់ សរេសរ អ�កបំេពញធម��នដូ ចេនះ
�ៈ �យក�យ��នស� � ្រជះ�� �ន��យ្របេគនសំពត់ចវរ ិ ី ែដល�ន�ច់ម៉ដរ� េលបរេ�ង ច��ន់បិណ��តែដល�នក�ិន
់ នរស�តដ៏ ្រកអូ បឈ�ុយឈ�ប� ិ ��ញ់ ពិ� ្រពម� ំងេស�សនៈ
គ�នេភសជ� ៈ �៉ង្របណីតចំេ�ះ្រពះសម�ុទ� ្រពះបេច�កពុ ទ � ិ ្រពះអរហ��ខី�្រសព ែដលគង់េ�មីរេដរ�ស ក�ុងច្រក�ឡ េនះ រហូ តដល់ ្រពហ�េ�ក
ក៏ពុំ្របេសរេស�ដល់ �រអនុ េ�ទ�
។ េ�យ��បួ ន�ទរបស់េ�ក� ំងេ�ះកុ ងស�គមេ�ះេទ �
់ ករិ �អនុ េ�ទ�ែដល្រពះពុ ទ� េហ � េដម ្រទង�នេធ� ិ យ េ�យ
្រពះ��្របកបេ�យ ៤ �ទ ក�ុងស�គមេ�ះឯង ្របេសរ បំផុត ។ េ្រ�ះ� �នេ�ះ ( ចីវរ, បិណ��ត, េស�សនៈ និង
គ�នេភសជ� �ន ) រែមងមនដល់ តៃម�នូវចំែណកទី ១៦ ៃន្រពះ ិ ិ ��េ�ះេទ ។
ទ� �ន� ំង�យកុ ង្រពះពុ � ស� រែមង�នធម��ន� �
បទ��ន េ្រ�ះ� បុ គល វ � ែដលបំេពញ�ន�� ឱ្យ�ន្រតម្រត� ឹ -១១-
GamisTan & FmµTan
�មគន�ង្រពះពុ ទ� � ស� លុ ះ្រ�ែតបុ គល � េ�ះ ព��ម្រតង ្រ�ប់��ប់ េរ�ន ពីសំ�ក់ធម�កថិក ឬ ធ���រ្យ ែដល�នេទព េ�សល្យ ក�ុង�រប��ត់ សែម�ង ពន្យល់ ែណ� ំ េបពុ ំេ�ះេ�ត
េទ េគនឹងបរ� ិ � គ�ន្របកបេ�យ េ�មនស្សសហគតចិត� និង
េ�មនស្សសហគតចត� ិ �នន័យ� ចត� ិ ្របកបេ�យេ�មនស្ស
និងេ�មនស្ស គឺ �ចត� ិ �នកំេណតពីធម��តិ ។ �នចត� ិ ម�៉ង
់ េទ�ត ែដល្រពះស��សម�ុទ�្រទងសរេស រ គឺ ឧេប��សហគតចត� ិ �នន័យ� ចត� � ល ចត� ិ ្របកប្រពមេ�យ�ពក� ិ េឃញយល់ ច�ស់�មេសចក�ីពិតែដលមនេឃ� ងេ��ង�មេ�មនស្ស ិ
និង
េ�មនស្សចត ត� ិ � ។ ឧេប��ចត� ិ េនះ មនែមន�ច ិ ិ េកតព ី ធម��តេទ ិ
គ�ច ត� ឺ ិ ែដលេកតេឡ ងពី�រអប់រ ំ េ�យចំេរន
សមថកម���ន
វបស្ស�កម� ��ន ឬ សតប� � ន។ ិ ិ
អ�កែដល�ន��ប់្រពះធម៌ យល់ ន័យ្រពះធម៌ពិត េហយ
ព��ម្របតបត� � សហគតចិត� ែតងែត ិ ិ រហូ តដល់ េកត�នឧេប� បំេពញ�ន ែដលហូ រេចញមកពី្របភព ៣ �៉ងគឺ ៖
១- ប�េ� �នចត� ិ ្រជះ����តបរសុ ិ ទ � ចំេ�ះគុ ណ
ធម៌ៃនបដ� � ិ � ហកៈ ( អ�កទទួល ) �នេម��ចត� ិ �ណិត ដល់ អក ទទួល ជួ យឱ្យរួចផុ តពីទុ កក � ង�ល់ និង កង�ះ�ត� ំង�យ ។ -១២-
GamisTan & FmµTan
២- សេង�េ� �នចត� � ី ិ សេង�គពីរូប និង ស��រ តក់សុ តព
�ន េដម ប� � � ទុកេ� �សក�ុងេ�ក ខិតខំ្របងែ្របងេធ� ្បរី ំេ�ះខួ ន ឹ អំពីសង�រវដ� ។
៣- េតសុចរ ិ� ព��មជរំ ះ�យ �� ចិត� របស់ខួ នឱ្យ �
�ន��តបរសុ � ូ រផង់ ិ ទផ
េ�យ�ក់�យឱនលំេ�ន
ចំេ�ះបដ� ិ � ហកៈអ�កទទួល
េ�ះបីអ�កទទួ លេ�ះ
េ�រព
�បុ គល �
្របេភទ�ក៏េ�យ ្រពម� ំងេ�រពចំេ�ះេទយ្យវត�ុ ែដលខ�ួន
ំង �មបេច�ក្រត�វលះបង់ េ�យ�រសំអតសំ �ងស្រមតស្រ� ិ ិ េទស សិល្បៈ �មុ នេទបលះឱ្យ ។ បែន�មេទ�តេ�ះ
បុ គល � ែដល�នេ�គសម្បត�ស� ិ ុ កស�ម�
ទទួលដែំ ណង�នន�រសក�ិ ្រគប់�ន់��ក់ ក�ុង��ប័នៃនរដ� ឬ
្របេទសនីមួ យៗក�ី
បុ គល � � ែដល�នរ ំេ�ះខួ នព � ី បុ ថុជន
ឆ�ងេ�
�ន់អរយជន �នេ��បន� សក��មី អ��មី និង ្រពះ ិ អរហន��េដម ក�ី សុ ទែ� ត�នមក អំពី�រេរ�នសូ ្រត �រ��ប់ �រ
្របតបត� � ិ ិ ំងអស់ និ�យរួមេ� �នមកអំពីធម��នេនះឯង ។ �្រស័យេហតុ េនះ េទប្រពះេ�ក�ថ េ�លនូ វពុ ទ� � សិត�ៈ សព��នំ ធម��នំ ជិ�តិ
ធម��ន រែមងឈ�ះអស់�ន� ំងពួង ។ -១៣-
GamisTan & FmµTan
សូ មេជ��ក់� �របំេពញធម��ន ឱ្យ�នផ��និសង្ស
ំ�ច់ េ្រចនដូ ចែដល្រពះភគ��នពុ ទដ � � � រស័ ី េ�ះ ពុ ទប ិ ទមន� ិ
េចះសំែដងធម៌�ថ៌ សរេសរ �រ�េស�វេ�ធម៌ ពន្យល់ បេ្រង�ន អ�កដៃទឱ្យយល់ ចូលចិត�េឡយ ។ ្រ�ន់ែត�នស��្រជះ�� ែចក
�យ ផ្សព�ផ�យ្រពះធម៌ �មរយៈ�រក�ងគម�រពុ � ស� ី ទ� ដូ ច� �វ្រពះ្រត័យបដក េ�ះពុ មេ� ស�វេ�ធម៌ ថតសេម�ង្រពះ ិ
ធម៌េទស� ៃនេ�កអ�ក្រ�ជ� ពហុ ស្សូត ធម�កថិក ធ���រ្យ ែដល�នេ��សំដថ ី � ី� ត់ ក�ុង�រសំែដង ប��ូ លក�ុងបន�ះ សុ ីឌី
(CD)ឬ ឌីវឌ � ទទួ លយកេ� ី ី (DVD)ទុ កែចក�យផ�យឱ្យដល់ អក ័ �ត់ េរ�ន ��ប់ �ន រហូ តដល់ េចះ� ំ ដង ឹ យល់ ពីអត�នយ
របស់្រពះធម៌ ព��ម្របតបត� ឱ្យ�នេ��គុ ណ្របេ�ជន៍កុ ង � ិ ិ បច�ុប្បន� និងបរេ�ក េ��ះ��អ�ក�នបំេពញធម��នេ�យ
ពិត្រ�កដ ។
{េ� ច សព�ទេ� េ�តិ េ� ទ�តិ ឧបស�យំ
អមតន�េ� ច េ� េ�តិ េ� ធម�មនុ�សតិ } ។ អ�ក�ឱ្យទី�្រស័យ អ�កេ�ះេ��ះ�ឱ្យរបស់� ំងពួង,
អ�ក�េ្រប�ន្របេ�ធម៌ អ�កេ�ះ េ��ះ�ឱ្យអ្រមត ឹ ។
k
k
k -១៤-
�ម�ស�ន & ធម��ន
�ម�ស�ន �មិស�ន មកពី�ក្យ �មិស + �ន = �មិស�ន
ែ្រប�ៈ ឱ្យ�មស��ន ។ �ម�ស ែ្រប� នុ យេ្រគ�ងបេ� � ត ិ
ចត� ិ ឬ អ��ក់របស់ចត� ិ ឬក៏ ��របស់ែដលេគគប្បប៉ ី ះ�ល់ ្រត�វ េ�យកេលស�នត� ។ ប៉ុែន�កុ ងន័ យេនះ �ម�ស � �េដម � ិ
័ ៤ �៉ង ( ចតុ ប្បច�័យ )និង �នវត�ុ១០ �៉ង ។ �នដល់ បច�យ
�ក្យ បច�យ ័ ែ្រប� េ្រគ�ង�្រស័យរបស់សត�េ�ក ឬ
�េ្រគ�ង្រទ្រទង់ជវី តសព� សត�ឱ្យ្រប្រពឹត�េ��នក�ុងេ�ក ។ ិ
បច�័យ ៤ �៉ងគឺ ៖
១- ចីវរប�ច�យ ័ �នដល់ ៃ្រតចីវរ ស្បង់ សង�ដ� ី េដម , ២- បិណ��តប�ច�យ ័ �នដល់ ច��ន់បណ ិ � �ត
េ�ជ��រ�េដម ,
និង
៣- េស�សនប�ច�័យ �នដល់ ទីស្រ�ប់េដក អង�ុយ
�នកុ ដិ �� ្រពះវ�រ�េដ ម ិ ,
៤- គិ�នេភសជ�ប�ច�យ ័ �នដល់ �� ំស្រ�ប់ព��ល េ�គេផ្សងៗ �ន�� ំ�ប �� ំេលប �� ំផក ឹ �េដម ។ ័ ដូ ចពិពណ៌�មកេនះ ��ប់េ��ក់បី �ក្យ� បច�យ
ដូ ច��ក្យស្រ�ប់េ្របចំ េ�ះែត្រពះសង្ឃ ប៉ុែន�ពុែំ មនដូ េ��ះេទ -១៥-
GamisTan & FmµTan
�ក្យេនះស្រ�ប់េ្របទូ េ� េ្រ�ះមនុ ស្សសត�រែមង្រត�វ�របច�័យ � ំងបួនេនះ�មួ យ
មន�ចខ� ះ�ត�នេឡយ ិ
�ក្យសំដេី ផ្សងពី្រពះសង្ឃ
្រ�ន់ែតេ្រប
ដូ ច�សំពត់�វ�វៃស្បស្រ�ប់
េស��កដណ�ប់បិទ� ំង�ង�យ ទីជ្រមកស្រ�ប់្រជក�្រស័យេ�
ំ ី ្រត�ច់ �យទឹក នំចណ ស្រ�ប់បរេ�គ និង ឱសថស្រ�ប់ ី ិ ព��លេ�គេផ្សងៗ�េដម ។
�នវត�១០ �៉ងគឺ ៖ ុ
១- អន�ំ េ្រគ�ងបរេ�គ �នបែង�មចំ�ប្រគប់មុខ, ិ
២- �នំ ទឹកអដ��ន ៨ �៉ង �នទឹកែដលេគេធព � ី ែផ�
��យ ្រកឳឈូ ក�េដម ( បិដក�គ ៦៦ ទំព័រ ៦១ ),
ំង�ង�យ, ៣- វត�ំ សំពត់េស��កដណ�ប់ បទ� ិ
ំ ិ ះែដល� ៤- �នំ �នជន ុ ំងដេំ ណរឱ្យសេ្រមច �ន
េ�ច្រក�នយន��េដម �នែស្បកេជង �ទីបំផុត ,
៥- �� ��េឈ្រគប់ �៉ងែដលេគេ�ត្រកង ចង�ភួ ង
�ល័ យឬ មិន�ន់្រកងចង�ភួ ង�ល័ យ,
៦- គន�ំ េ្រគ�ង្រកអូ បែដល�គន��ត�នក� ន ិ ិ និង េ្រគ�ង
ែផ្សផ្ស ំដល់ េ្រគ�ង្រកអូ ប ែដលេគកិនក�ី ឬ មិន�ន់កនក� ិ ី,
៧- វិេលបនំ េ្រគ�ង�ប គវត� ឺ ុ ស្រ�ប់�បែស្បក�ង -១៦-
GamisTan & FmµTan
េ្រ� ឱ្យគួ រ�ទីេ្រតកអរេពញចត� ិ ,
៨- សយនំ ទីេដកកែន�ងស្រ�ប់េដក អង�ុយ�នែ្រគ� ំង
� ំងនន េច�ម្រពំ�េដម,
៩- �វសថំ ទីលំេ� �នផ�ះសែម្បង ភូ ម្រគ ិ ិ ះ ឹ វ�ន
ស្រ�ប់�រ�រព្យុះ េភ��ង ខ្យល់ កំេ�ៃថ��េដម ,
១០- បទីេបយ� ំ ្របទីប��� �នេ្របង ��ញ់ ចេង��ង
េ�ម�េដម ។
�មស�ន ដូ ច�នេ�លមកេនះ ្រពះស��សម�ុទ�្រទង់ ិ
្រ�ស់សែំ ដងែញកេ��ះ�មលក�ណៈ ឬ�មកិច�របស់�នេ�ះ
�នេ្រចន្រប�រ ប៉ុែន�សូមេលកយក្រតមែត�ន ២ ្របេភទ គឹ ឹ �ដ�បគ ុ ល � �ក�ន និង សង��ន មកអធប�យមុ ន េ្រ�ះ�ន ិ � ំងពីរ្របេភទេនះ ពុ ទ� � សនិក� ំង�យ ្រត�វ�រេធ��ញ ឹក
�ប់�ង�នឯេទ�តៗ ។
រឯ�នេផ្សងៗ េទ�តនឹង ពិពណ៌� ី
ក�ុង �ន��េភទ េ�ទំព័រ�ងេ្រ�យ ។
�ដ�បគ ុ ល � �ក�ន ែ្រប�
�ដិបគ ុ �លក ិ �ន
�នែដលេគឱ្យចំេ�ះរូប
បុ គល � មួ យៗ េ�យ� ំងចត� ិ � េ�កេនះ �្រគ���រ្យ អ�កេនះ
��តម ិ ត� ិ �ច់�េ�ហិត
���ប� ិ
-១៧-
���មី
ភរ� ិ
GamisTan & FmµTan
ជនេនះ�ទី្រស�ញ់ �ប់�ន
ជនេ�ះមនែមន�ទ ិ ី�ប់�ន
េហយក៏�នចិត�បេំ ពញ�នចំេ�ះែតជនេ�ះៗ ឬ �រ�ងសង់ ់ �ររបស់ខន អ�មួ ី យស្រ�ប់ែតក�ុងរង�ង្រគ� ួ � ឬក៏ ឧទ�ិសជូ នចំេ�ះ
ែតបុ គល ុ �លក ិ � �ទី�ប់�ន្រស�ញ់ េពញចិត� េ�� �ដិបគ
�ន ឬ បុគល � ក � �ន ឬ អ��រណ�ន ។
�ដិបគ ុ �លក ិ �ន �នបុ គល � អ�កទទួល ១៤ ែបប គ៖ ឺ
១- ្រពះសព���ពុ ទ,� ូ ២- ្រពះបេច�កពុ ទ,�
៣- អរហត�ផលបុ គល � , ៤- អរហត�មគ�បុគល � , ៥- អ��មផលបុ គល � , ិ
៦- អ��មិមគ�បុគល � ,
៧- សក��មផលបុ គល � , ិ
៨- សក��មិមគ�បុគល � ,
៩- េ��បត�ផលបុ គល � , ិ
១០ េ��បតមគ� បុគល � , ិ�
១១- បុ គល � េ្រ��ស�ែត�នេសចក�ី េន�យ�យ�ក�ម, -១៨-
GamisTan & FmµTan
១២- មនុ ស្ស�នសីល,
១៣- មនុ ស្ស្រទ�សស � ីល, ១៤- សត�តរ� ិ �ន
សង��ន
សង��ន ែ្រប� {្របេគនសង្ឃ} ។ �នែដល�យក ្របេគនចំេ�ះ្រពះសង្ឃេ�យេ�រព និង េ�យ� ំងចត� ិ ្រជះ��
មិនគត្រប�ន់ � ភិក�ុែដលេគនិមន�ពីសំ�ក់ភិក�ុសង្ឃ �ភិក�ុ ិ ្របេភទ��នសីល ឬ ្រទ�សស � ីលេ�� សង��ន ឬ សង�
គ�ទក�ិ��ន ឬ សង�គ��ន ។
សង��ន ែចក�ម្របេភទបុ គល � អ�កទទួល�ន៧ គ៖ ឺ ១- ភក� � ្រប�ន, ិ ុ សង្ឃ�ន្រពះពុ ទ�
២- ភិក�ុនីសង្ឃ�ន្រពះពុ ទ� � ្រប�ន,
៣- ភក� � ្រប�ន, ិ ុ នីសង្ឃ�ន្រពះពុ ទ� ិ ុ សង្ឃ និង ភក� ៤- ភិក�ុសង្ឃ និង ភិក�ុនីសង្ឃ, ៥- ភក� ិ ុ សង្ឃ,
៦- ភក� ិ ុ នីសង្ឃ,
៧- សមេណរ ។ �ក្យ� សង� �នន័យ ២ �៉ង គឺ សង្ឃក�ុង្រពះធម៌ -១៩-
GamisTan & FmµTan
និង សង្ឃក�ុង្រពះវន័ ិ យ។
១- សង�ក�ុង�ពះធម៌ �នដល់ សង្ឃរតនៈសំេ�យក្រពះ
អរយបុ គល ៤ ពួ ក ែដល�នសេ្រមចេ��បត�មគ� ១, េ�� � ិ ិ
បត�ិផល១, សក��មិមគ�១, សក��មផល១, អ��មិមគ�១, ិ
័ អ��មផល១, អរហត�មគ�១, អរហត�ផល១, ែដល��វក ិ
់ ល� អ�ក្របតបត� ្រតង របស់្រពះស��សម�ុទ�បរម�ថ អ�ក្របតបត� ិ ិ ិ ិ
អ�ក្របតិបត�េ�យ្របៃព ្របតិបត�ិេដម្បដ ធម៌ ិ ិ ី ឹងច�ស់នូវអរយសច� ំ ្របតបត� េដ ។ ្បគួ ិ ិ ម ី រដល់ �រ��យបង� �របូ ��េដម
២- សង�ក�ង�ពះវិ ន័យ សំេ�យកពួ កៃនបព�ជត ិ គឺ ភិក�ុ ុ
� ំងពី ៤ រូបេឡងេ� ។
ក�ុងវច�នុ្រកមែខ�រ �ក្យ� សង� �មលទ�ិពុ ទ� � ស�
របស់ សំេ�ចំេ�ះភិក�ុ� ំងពី៤េឡងេ� ។ �មេសចក�ពន្យល់ ី
ភក� ិ ុ នីសង្ឃ ឬ �មេណរ ិ ុ សង្ឃ ឬ ភក� ិ ុ ធម��េ� េខ�វ ជុំ �ភក� � ំងេ�បុថុជន អរយផលេហ � � ំង�នសេ្រមចអរយមគ� ិ ិ យ ្រត�វ
�នចំនួន�៉ងតច ិ ៤ អង�េឡងេ� េទបេ��សង្ឃ ។ �ក្យ�
�ុ និង ភិកនី �ុ សង� សង� ក�ុងវន័ ិ យ េ��នែតចំេ�ះ ភិកសង�
ចំែណក�មេណរ មិនេឃញ�ន េ�� �មមេណរសង� េទ េ្រ�ះសមេណរេ្រប្រ�ស់ �នចំេ�ះែតសង្ឃចតុ វគ� ស្រ�ប់ -២០-
GamisTan & FmµTan
�យក�យ�េធ� ិ បុ ណ្យសង្ឃ�ន ។ ឯសង្ឃប�� វគ� ស្រ�ប់េធ�
ំ � ក�ងសី� ) �� មន សង្ឃកម� ( កច� ិ ិ �ររបស់សង្ឃែដល្របជុ � ុ េឃញ�ន�មេណរេឡយ ។
ំ ុ ះេនះ ប� មកដល់ ចណ � មួ យេ�ទេឡង �េដម្បបំ ី េពញ
សង្ឃ�ន� ំ�ច់្រត�វែត�នភក� ិ ុ សង្ឃ �ប់ពី ៤ អង�េឡងេ� ឬ ? ំ ួ នភិក�ុសង្ឃេនះ �ពុ ទប េត�រកំណត់ចន � ��តិ� ឬ អ�ី ? ។
ំ ូ មមនេឆ� ំ� ូ មេលកយក យតបសំ នួរ� ំងេនះេទ ប៉ុែន�ខុ ស ខ�ុស ិ
អត�បទវ�គរបស់ ្រពះេតជៈ្រពះគុ ណបណិ� ត ិ
ហុក
�វណ�
េ្រ�ម្រប�នបទ {�រេវរច��ន់ } មកពិ�រ�� ំងអស់�� ។
�រេវរច��ន់
�រេវរច��ន់�ពិធកម ម � ួ យដ៏លែ� ដរ ។ �ល់េពលេធ � ី
បុណ្យកុសល េ�េវ�ៃថជ � ិត្រតង់ពុទប � រស � ិ ័ ទែតងេធ�រេវរ
ច��ន់ ។ �រេវរច��ន់ទុកដូច�សុនរ� ក� ទូល្រពះសង្ឃឱ្យ ំ ិតរ� បស់ខួ នក �ន្រ�ប និង �ងច េំ ពញ�នេនះ ។ � ុ ង�រប � កុ ង�រេវរេ�ះ �
�ន�ក្យ�
្របកបេ�យធម៌
�នមក
់ ែដល េ�យធម៌ េកតេឡ ងេ�យធម៌ ។ �នេសចក�របស ី�
�នយកមកេធ�នេនះព � ុ ំែមន�នពី�រលួចបន � ់ ឬ ស��ប់ -២១-
GamisTan & FmµTan
៌ ។ �រ សតយ � កមកេធប � ុ ណ្យេទ គ�នមក្របកបេ�យធម ឺ ំ ្យ្រពះសង្ឃ�នេសចកសង្ស ំ ី េ�លដូេចះ ័យ អព � េដម ្បក ី� ី ុឱ ច��ន់ែដលយកមក្របេគនេនះ
េ្រ�ះ្រពះសង្ឃ�ច�ន់�ច់
�នមន្រត� វ�បត�ិ េ�យ�របរសុ ៣�៉ង គឺ មន � ិ ិ ទិេ�យេហតុ ិ េឃញេគស��ប់ មិន�នឮសត�ែ្រសកេពលែដលេគស��ប់ និង
មន�នសង្ស ័យ�េគស��ប់េដម ្បខ� ិ ី ួ ន ។ ក�ុងធម៌េវរេ�ះ �នបន� េទ�ត�
ខ�ុ្រំ ពះករុ�សូ មឧទ�ិសកុ សលជូ ន្រក�ម្រគ��រ
ែចក��នេ��ន��ប��េដ ម ិ
។
ែដល
េនះ�ត់��រ្របេគន
ំ ី េ�លបំណងៃន�រេធ�កុ េ�យ�� និង ប� � ក់អព សលេនះ ។ ប៉ុែនេ� បេគ្របេគនមនេវរក៏ ��ន�ស់អីែដរ � ិ
េ្រ�ះបុ ណ្យកុ សល
�ន�រេធ��ន�េដ ម េកតេឡ ងពីេចត�លះបង់ នូ វមច�រយៈ ិ ក�ុងផ�ូវចិត� ។
ក�ុង�រេវរេនះ �នប� � មួ យែដលពុ ទប � រស័ ិ ទ អនុ វត�តៗ
��មកេ�យ�រេស�វេ�{គហ }សរេសរ�ភ ក� ិ ិ ្របតបត� ិ ិ ិ ុ ១ អង�េវរ �បុ គល � ពី២ អង�េ� ៣ អង� េវរ�គណៈ ពី៤អង�េឡងេ�េទប
េវរ�សង្ឃ ។ េនះ��រ�ន់្រចឡំ េ្រ�ះ�រេធ��នេនះ េកតព ី េទ ។ �ក្យ�េធ��នចំ េ�ះ្រពះសង្ឃ េចត�កម�ពុំែមនប��តកម� ិ�
�នន័យ� ្រ�លចិត�ទូេ�មិនចំេ�ះអង��មួ យ ។ ដូ ច��រ -២២-
GamisTan & FmµTan
�ក់�្រតចំេ�ះ្រពះសង្ឃ ១ អង�ែដលនិមន�មកបណ ិ � �ត ្រ�ល ចត� េ�ះអង�� �្រពះសង្ឃែដលនិមន�មកអំពីទិស ិ ទូេ�មនចំ ិ
� ំង ៤ ។ �រ្រ�លចត� េ�ះ្រពះសង្ឃ ិ ែបបេនះ ��រេធ��នចំ េហយ មិនគតព ិ ី ចំនួន្រពះសង្ឃេឡយ េ�ះបីភក� ិ ុ �នចំនួនប៉ុ��ន
៏ ត់��សង្ឃ ក៏េ�យ ។ ្រតង់េចត�ែបបេនះ ភក� ិ ុ ប៉ុ��នអង�ក� ំ � ែដរ ។ �នអ�កខ�ះនិមន�ចេំ �ះភិក�ុមួ យអង�ៗ �េ្រចនវត�មកផ�ុ�
េធ��សង្ឃ
ំ ចេ��សង្ឃេកតេទ ពុ �
បុ គល � រួចេ�េហយ ។
ពីេ្រ�ះ�នចត� ិ ចេំ �ះ
ចំេ�ះ្រពះសង្ឃ ៤ អង� ឬ ៤ អង�េឡងេ� �ប��តកម� ិ�
ែដល្រពះពុ ទ� � នប��តចំ ិ� េ�ះ្រពះសង្ឃ ស្រ�ប់បេំ ពញកច� ិ �រ
របស់សង្ឃែដលេ�� សង្ឃកម� ។ ឧ�ហរណ៍ ្រពះសង្ឃ ៤ អង� �ចេធ�ឧេ�សថសំ ែដង�តេ�ក� �ន។ ្រពះសង្ឃ ៥ អង��ចេធ� ិ
បូរ កឋិនកម��ន ។ ្រពះសង្ឃ ២០ អង� ក�ុងមជ្ឈម្របេទសែដលសំ ិ ្រពះសង្ឃ �ចបំបួសកុ លបុ ្រត�ភិក�ុ�ន�េដម ។ េហតុ ែដល
សង្ឃកម��នចំនួន្រពះសង្ឃតច�ង� � េនះ គឺ េ�លេ��ម ិ
ទំហំ�រ�រ ។ េប�រ�រេ�ះ�នទំហំតូច ្រត�វ�រ្រពះសង្ឃក៏
�នចំនួនតច ដូ ច��រេធ�ឧេ�សថកម� �រសំែដង�តេ�ក� ិ ិ
�េដម �ន់�� ំង ក៏្រត�វ�រ្រពះភក� ។ េប�រ�រេ�ះសំ ិ ុ សង្ឃ� -២៣-
GamisTan & FmµTan
ំ នចំនួនេ្រចនអង� េហយ្រត�វពិេ្រ�ះ ពិ�ក� ស�ជក ិ អង�្របជុ � ��ឱ្យ�នល�ិតល�ន់ ដូ ច��របំបួសកុ លបុ ្រត�េដម ។
ដូ េច�ះប� � ក់� ចំនួន្រពះសង្ឃ�ប់ពី ៤ អង� និង ៤ អង�
េឡងេ�េ�ះ ស្រ�ប់េធ��អង�្របជុ ំ េដម្បបំ ិ �ររបស់ ី េពញកច�
្រពះសង្ឃ ពុ ំែមនស្រ�ប់សង្ឃ�នេ�ះេឡយ ។ េនះ�ប��តិ� កម�
ែដល្រពះពុ ទ� � នប��តិ�
េដម្បឱ្យ្រពះសង្ឃអនុ វត�ស្រ�ប់ ី
បំេពញកិច��រ របស់សង្ឃ ។ ចំែណកសង្ឃ�ន គឺ�នចំេ�ះ
្រពះសង្ឃេ�ះ គឺ េចត�កម� �េចត�របស់អក ្រ�ល � េធ��ន ចិត�ទូេ�មនចំ េ�ះភក� � ិន�នសំែដង� ិ ិ ុ អង��មួ យ ។ ្រពះពុ ទម
េធ��នឱ្យេក ត�សង្ឃ�ន ្រត�វែត�នភក� ិ ុ ចំនួនប៉ុេណ�ះប៉ុេ��ះ
េឡយ ។ េ�យ�រ�រភ័ន្រ� ចឡំ យកប��តកម� របស់សង្ឃកម� ិ�
មកេធ��េចត�កម� របស់សង្ឃ�នេនះេហយ
�ន�េស�វេ�
{គហ � ស� ិ ិ ្របតបត� ិ ិ} សរេសរដូ ច�នេ�លមកេហយ ។ ពុ ទ� �នេបកស ិទ�ិេសរ�ព ី
េ�ះបអ� ី កេធ��ន
េ�យ�រ្រស�ញ់
េពញចត� ិ កី� េ�យ្រ�លចិត�ទូេ� ែដលេ�� សង្ឃ�នក�ី ក៏
េ្រសចែតទឹកចត� � រស័ � របស់េគ ។ ិ ពុទប ិ ទ េធ�េ��មស� វ�គក� ិ
់ ែដល�នដក្រសងមកព ិ ពណ៌�េហយេនះ
ពិ�រ� �ត់ទុក�្របទីប ឆ�ុះប� � ំងស្រ�ប់�យក �យ� ិ 26 -២៤-
GamisTan & FmµTan
ំ ី �ពខុស�� រ�ង�ដិបុគល ែស�ងយល់ អព � ិក�ន និង សង្ឃ�ន ្រពម� ំង�និសង្សៃន�ន� ំងពីរេនះផង សំែដង�ៈ
{វិេចយ�
�នំ
។
សុគតប�សត�ំ
្រពះបរម��� ែ្រប�
�ល
ពិ�រ�េហយឱ្យ �អំេពែដល្រពះសុ គត្រទង់សរេសរ } ។ រ�ង�ន� ំងពីរ្របេភទេនះគឺ �ដប � ិក�ន និងសង្ឃ ិ ុ គល
�ន បុ ���រ្យេ�កេ�ល� សង្ឃ�ន �នផ��និសង្ស េ្រចន�ង�ដ �េធ� ដល់ ពួក � ិក�ន ។ ប៉ុែន�េប�យក�យ ិបុគល ិ
េ្រចន �ប់� ំងពី ៤ រូបេឡងេ� �នរបស់េគក៏�នផ��និសង្ស េ្រចនម ន�ញ់ សង្ឃ�នប៉ុ��នេទ ដូ ច�ចំ�យធន�នែដល ិ
ខ�ួន�ន េដម្បក�ងសម្បត� ិ�តិ �ស� ���រ្របេ�ជន៍ ី ឬ បេង�ត�អង��រស�គមអ�មួ ្បជួ ី យ ៃរអ��ស េដម ី យសេ���ះ
ដល់ ជន្រក្រក ី អត់��នខ�ះ�ត ឬ ជនពិ�រ កុ �រកំ្រ�រហូ តដល់
់ េធ�ផ�ូវ ជីក្រសះ អណ ូ � ងទឹក សង��ន ��េរ�ន មន�ីរេពទ្យ
ផ�រ ក�ងវត���ម �នកុ ដិ �� ្រពះវ�រ សួ នច�រឧទ�ិស ិ ជូ នចំេ�ះ�ស��េដម
។
�ន� ំងអស់េនះពិតែមនែតឱ្យ
េ��ះ�សង្ឃ�នមន�ន ប៉ុែន�េគ�ចេ�� ��រណ�ន ិ �នេ្រ�ះ�ក្យ� {សង្ឃ } ��ក្យបេច�កេទស ស្រ�ប់្រពះ វន័ ិ យ និង �ក្យ��រណៈ �នន័យ� ទូ េ�� ំងអស់ដូច�� ។ -២៥-
GamisTan & FmµTan
សរុបេសចក�មក ី
េឃញ��ន�នេ្រចន្របេភទ
េ្រចន
�៉ង ឯ�របរ� ិ � គ�ន ក៏�នេ្រចនែបបបទ�មលក�ណៈរបស់
�ន ។ េហតុ េនះ ពុ ទប � រស័ ឹ ឱ្យ�នល�ិត ិ ទចូ រពិ�រ�យល់ ដង
ំ ី �ន�មួ យ ែដលខ�ួនបំរុងនឹងេធ� េដម្បបេង� នស��ឱ្យ ល�ន់អព ី េកត� � ំង��ក�ុងស��ន
រួចេហយលះមច�រយៈ ិ
សំរួចចត� ិ ្រជះ��
បំេពញ�នេ�ះ េ�យេ�រព�មគន�ង្រពះពុ ទ� � ស� េទប
ពុ ទប � រស័ ិ ទ�នទទួលផ��និសង្សេ្រចន�ទ ីេពញចត� ិ
ែដល�
ឧបនិស្ស ័យេ្រពង�ស�ស្រ�ប់អ�គត�តិ ។
នត�ិ ចិេត� បសន�ម�ិ អប�� �ម ទក�ិ�
�លេបច នេ� � ះ��ន ត� ិ ្រជះ��េហយ ទក���នម ិ ិ
ផលតិចតួ ចេឡយ ។
ទក���ន ិ
ែដលនឹង�នផលបរបូ ិ ណ៌េ��ន
្រត�វ
�្រស័យេលចត� ិ ស��្រជះ�� េចត� មុ ត្រសួ ចៃន�យកេ�ះ ។
េបច ិ េបច ត� ិ ្រជះ���នក�� ំងតច ត� ិ ្រជះ���� ំង ផលក៏�នេ្រចន ផលែដល្រត�វ�នក៏តចែដរ ។ ដូ ចេនះ ជនអ�កបរ� ិ ិ � គ�ន��
ែដល្រ���ឱ្យ�ន�និសង្សេ្រចនេ�ះ គួ រ� ំងចិត�្រជះ��បរសុ ិ ទ� ��តេ�េពលមុ នេធ� កំពុងេធ� និង េ្រ�យេពលេធ�រួ ចេហយ ។
®
®
® -២៦-
GamisTan & FmµTan
�នសង�ហៈ �នសង�ហៈ មកពី�ក្យ �ន + សង�ហៈ= ែ្រប� �រ
ដក្រសង់េសចក�េចញអំ ពី�ន យកមកេ�យសេង�ប ។ �នក�ុង ី ្រពះពុ ទ� ក េហតុ េនះ � ស� �នមក�ក្របភពៃនធម៌េ្រចនពួ
េហយ េទបេ�កសេ���ះចូ លក�ុងធម៌� ំង�យ ែដល្រពះពុ ទ �
់ � ប់សែំ ដង�នដូ ចតេ�េនះ ៖ បរម្រគ�្រទង�
ក- បុ��កិរ ិ� ១០ េ�� �នមយៈ �នន័យ� បុ ណ្យសេ្រមចអំពីេធ��ន ។
ខ- អរ ិយ�ទព� ៧(១) េ�� �គធនំ �នន័យ�្រទព្យ
គ�រឱ្យ�ន�្រទព្យដ៏ ្របេសរ ។ ឺ
គ- ទសពិធ�ជធម៌ ១០ េ�� �ន �នន័យ� �រ
ចិ��ឹ មទំនុកបំរុងឱ្យអភ័យ ។
ឃ- �បេ�ជន៍បរេ�ក ៤ េ�� �គ �នន័យ�
់ លះ បង្រទព្យសម្បត� ក�ង ។ ិ
ង- �រមីធម៌១០ េ�� �ន �នន័យ��រក�ង
ក�� ំង្រ�ស់ដង ឹ េ�យ្រទព្យ ។ (១)- អរយ�ទព� ៧ �៉ង គឺ ស��ធនំ១, សីលធនំ១, ហរិ ធនំ ិ ិ ១, ឱតប�ធនំ១, សុ តធនំ១, �គធនំ១, ប��ធនំ១, ។
-២៧-
GamisTan & FmµTan
ច- មង�ល ៣៨ េ�� �ន �នន័យ� �របំេពញ�ន �គុ ណធម៌� ំឱ្យចំេរន ។
ឆ- សង�ហធម៌ ៤ េ�� �ន �នន័យ� �របរ� ិ �គ
�ន �គុ ណធម៌េធ�ឱ្យសង�មមនុ ស្ស�ន�មគ�ីធម៌ ។
ជ- អនុបុព�ិក� ៥ (១) េ�� �នក� �នន័យ�
ធម៌ែដល្រពះស��សម�ុទ�្រទង់សំែដង្រប� ំៃថ� ។
ឈ- សប�រុ ិសប�� ត�ិ េ�� �ន �នន័យ� ធម៌
ែដលសប្បុរស� ំង�យ ប��តស្រ�ប់ េ�ក ។ ិ�
ញ- សប�រុ ិសធម៌ េ�� សក�ច�ំ �នំ េទតិ �នន័យ
� សប្បុរសឱ្យ�នេ�យេ�រព ។
េយងេឃ � ស� �នមកពី្របភពៃន ញ� �នក�ុងពុ ទ�
់ដង ធម៌េ្រចនពួ ក គួ រឱ្យេយងចង ឹ � េត�នែដល�នមកក� ុ ងពួ ក ៉ ង� ? �នគុ ណ�រធម៌េ�ះៗ �នេសចក�អធ ប�យ� ី ិ ្របេ�ជន៍ខុស��ដូ ចេម�ច ? ។
ំ ូ មមនអធ ប�យអំ ពី�ន� ំងអស់ ក�ុងេស�វេ�ដ៏តូច ខ�ុស ិ ិ
េស�ងេនះេទ េ្រ�ះក�ុងធម៌ខះ � េ�កអ�ក�ន�នេចះ� ំរួចេហយ ំ ធប�យខ� ះ ចំេ�ះែតេរ�ងពិ�កយល់ បុ េ៉ ��ះ ។ ខ�ុអ ិ
(១)- អនុពក �ិ � ៥ គឺ ៖ �នៈ, សីលៈ, សគ�ៈ, ��ទន ី វៈ, េនក���នស ិ ំ សៈ ។
-២៨-
GamisTan & FmµTan
�នក�ងអនុ បព ុ �ក� ុ
ពុ ទប � រស័ ឹ រួចមកេហយ� ិ ទ��ប់�នដង
យ ក�ុងេ�ធសម័ ិ
៤៥ ្រពះវស� ្រពះពុ ទ្រ� ទង់បំេពញពុ ទក � ច� ិ ៥ �៉ង េ�យ��ន េន�យ�យ្រពះ�យពល ។ ក�ុងពុ ទក � ច� ិ ៥�៉ងេ�ះ�នេ�ល
� េពលៃថ�រេស�ល្រពះស��សម�ុទ�្រទង់សំែដង្រពះធម៌ ។ ក�ុង
់ េពលេ�ះ ្រពះអង�្រទង�ប់ េផ�មសំែដងអំពី�នទុ ក�មុ ន េហយ
់ ែដងអំពីសីល �នសួ គ៌ ��ទីនវៈ និង េនក�មៈ �ម ្រទងសំ លំ�ប់ ។ ដូ ចេម�ច េទប្រទង់សំែដងអំពី�ន�មុ ន ? េ្រ�ះ្រទង់ ទតេឃញនិស្ស ័យស��នរបស់មនុ ស្ស
ែដល�ប់�រម�ណ៍
េល
្រទព្យសម្បត�ិ ែដលសុ ខចត� ិ ិ រស់េ��មួ យ្រទព្យ ែដលនឹក�ជវី ត
ខ�ង់ខ�ស់េ�យ�រ្រទព្យ
ែដលេ្របក�� ំង្រទព្យជិះ�ន់អក � ដៃទ
េព ែដលគតែតព ិ ដល់ �ររស់េ� ិ ី រស់យករួចខ�ួនែត��ក់ឯង មនេអ
របស់អក � ដៃទ ។ ល ។ ក�ុងធម៌េទស�េ�ះ ្រពះអង�្រទង់ែណ� ំឱ្យ
់ មនុ ស្សលះបង្រទព្យសម្បត� ិ េធ�អំេ�យដល់ មនុ ស្សែដល្រត�វេធ� អំេ�យ �នអ�កទី�ល់ ្រកកំសត់ទុគ៌ត និង អ�ករងេ្រ�ះេ�យ េ្រ�ះ��ក់ធម��តិ�េដម
ច�� ិ ឹ មមនុ ស្សែដល្រត�វចិ��ឹ ម
��ប� ��មី បុ ្រតធ��េដ ម ។ ិ ភរ� ិ ី
�ន
�ពិេសស�ងេនះេ�េទ�ត្រពះអង�្រទង់ពន្យល់ � ្រទព្យ -២៩-
GamisTan & FmµTan
សម្បត�ិ េគមន្រត� វ្រស�ញ់ �ប់ចត� តេទ ។ ិ ិ �ល់ ែត�យមនេក ិ ្រទព្យសម្បត�ិេគមន្រត� វសន្ស ំទុ ក�ក់េ្រប្រ�ស់ ិ
�ក�� ំងជះ ិ �ន់
វេធ�ខ� អ�កដៃទេទ ។ ក�ុង�ម�មនុ ស្សមន្រត� ិ ួ នឱ្យ��ក់ដុន�បេ�
�អ�កេ�រពបូ �្រទព្យសម្បត�ិេទ ។ �មនុ ស្ស្រត�វែត�េ���យ
របស់្រទព្យសម្បត�ិ េហយ្រត�វបំេពញមុ ខ�ររបស់ខួ នេ�យ្រទព្យ �
ំ� ំយក្រទព្យសម្បតេ� សម្បត�ិ េ្រ�ះបុ គល � ្រគប់រូប មន�ច� ិ ិ� �មួ យខ�ួន�នេទ េពលអត��ពែបក��យ�កេ�កេនះេ� ។
េនះសប� � ក់ឱ្យេយងេឃ � រម្រគ�្រទង់ ញ�៉ងច�ស់� ្រពះពុ ទប ំ ូ ង េទប្រពះអង�សែំ ដងអំពី �នគិតដល់ ជីវ�ពរបស់មនុ ស្ស�ដប
�នមុ នអនុ ពី�ក�ដៃទៗ ។
�្រស័យេ�យ�ណទស្សនៈ ែបបេនះេហយ េទប្រពះ
់ ��� ្រទង្រប�នពុ ទ� � សិត�៖
�ទិត�ស ឹ � អ�រស�ឹ យំ នីហរតិ �ជនំ តំ
តស� េ�តិ អ��យ េ� ច យំ តត� ឧយ�តិ ។ ឯវេមទិត�េ� េ�េ� ជ�យ មរេណន ច និហេរេថវ �េនន ទិន�ំ េ�តិ សុនីកតំ ។ ( េសចក�� ះ បុ គល � � ំយក�ជនៈ� ី ) �លេភ�ងេឆះផ�
េចញ�ន �ជនៈេ�ះរែមង�្របេ�ជន៍របស់េគ ។ ចំែណក �ជនៈែដល� ំេចញមិន�ន ក៏្រត�វេភ�ងេឆះក�ុងផ�ះេ�ះ �៉ង -៣០-
GamisTan & FmµTan
�, សត�េ�កែដល្រត�វ(េភ�ង) ជ� និងមរណៈេឆះក៏�៉ងេ�ះ
េ�យ�រឱ្យ�ន របស់ែដលេគ បុ គល � គួ រ� ំយករបស់ខួ នេចញ �
�នឱ្យ�នេហយ េ��ះ� េគ�ន� ំេចញេ�េ�យល � ។
េសចក�ីេនះបំភ� រូប�យមនុ ស្សេយងេ្រប�បដូ ចផ�ះ ចត� ឺ� ិ
របស់មនុ ស្សេយងេ្រប�បដូ ចបុ គល � ែដលេ�ក�ុងផ�ះ
របស់េយងេ្រប�បដូ ច��ជនៈេ�ក�ុងផ�ះ
។
្រទព្យសម្បត�ិ
�លេភ�ងេឆះផ� ះ
��ស់ផះ � ជ��ូ នេចញនូ វរបស់��ន របស់េ�ះក៏�្របេ�ជន៍
របស់េគ ។ ចំែណករបស់ែដលយកមន�ន ក៏្រត�វ�ចំណីេភ�ង ិ ។ �៉ង�មញ ្រទព្យសម្បត�ិរបស់េយង ិ �ល�រូប�យរបស់
ំ េយង្រត� វេភ�ង និង មរណៈេឆះ ្របសិនេបេយ ងម ន�ន� គជ� ឺ ិ េចញេ�យ�រឱ្យ�នេទ ្រទព្យសម្បត�េ�ះក៏ មន�ន្របេ�ជន៍ ិ ិ ខ ដល់ េយងេ�ក� ិ ុ ង�ត�ងមុ
ដូ ច��ជនៈែដល្រត�វេភ�ងេឆះ
អស់ មន�ន្របេ�ជន៍ ដល់ ��ស់ផះ � ។ ចំែណក្រទព្យសម្បត�ិ ិ ែដលេយង�នេធ��ន�េ្រសចេហ យេ�ះ
រែមង�្របេ�ជន៍
ដល់ េយងេ�អ�គត ដូ ច��ជនៈែដលេគយកេចញពីផ�ះេភ�ង េឆះ�នដូ េ��ះ ។
�នក�ងសប� រុ ិសប�� ត�ិធម៌ ុ
សប�រុ ិសប�� ត�ិធម៌
�នន័យ�
-៣១-
ធម៌ែដលសប្បុរស
GamisTan & FmµTan
្រប�សឱ្យមនុ ស្សេ�កដង ឹ ឬ ធម៌ែដលសប្បុរសប��តិ� ទុ កមក ក�ុងេ�ក ។
សប�រុ ិសប�� ត�ិធម៌�ន ៣ �៉ងគឺ ៖
១- �ន
�របរ� ិ � គ,
២- បព��� �របួ ស�ភក� ិ ុ �មេណរ,
៣- ��ប�តឧ ុ ប��ន �របំេរ��ប � ិ ។
�ក្យ� សប�រស �នដល់ អក � ្រ�ជ�� ំង�យ �ន្រពះ ុ
ពុ ទ� � េដម � ��តិ� ។ ប៉ុែន�ធម៌ ៣ �៉ង�ងេលេនះ ពុ ំែមន�ពុ ទប
េទ
�ប��តរបស់ អក � ្រ�ជ�បុ���រ្យ� ំង�យ ិ�
�យូ រ�
�ស់មកេហយ ។ លុ ះ្រពះពុ ទ� � ន្រ�ស់ដឹងនូ វស��សេ��ធ-ិ
់ ��ណ ្រទង់យល់ េឃញ� ធម៌េនះល� េទប្រទង�ក់ ចូល ក�ុង
�ស�របស់្រពះអង� េ�យឥត�នែកែ្របសូ ម្បបន� ី ិ ចបន�ួច ។
់ � ់ ្រពះពុ ទអ កនូ វធម៌ � ង�្រទងេធ� ៉ ងេនះ ក៏េ្រ�ះ្រពះអង�្រទងរក�ទុ បរមបុ �ណៃនសប្បុរស� ំង�យ
ម ក�ុងអតត�លេដ ្បឱ្យសម ី ី
ដល់ កិត�ិយស របស់្រពះអង��អ�កែស�ងរក្រត�វ មនែមនែស� ងរក ិ េករ ិ៍� េ��ះេឡយ ។
សប្បុរសប�� តិធម៌ �ន្របេ�ជន៍ដល់ សង�មមនុ ស្ស � � ិ
័ ំ េ្រចន�ស់ េបេយ ង� ��ល់ បណ ងពិតរបស់ធម៌េនះ � ល់ នយ -៣២-
GamisTan & FmµTan
េហយ� ំ��េ�រព្របតបត� ឱ្យ�ន្រត� វ្រគប់� ំង ៣ �៉ង ។ ិ ិ
ប ន័យរបស់ �ន ពុ ំែមនេ�យកែត្រតម�ដ � ិក�ន ិ ុ គល ឹ
ឬ សង្ឃ�ន �ន�ក់�្រត េវរ�របង្សុកូ ល...ប៉ុេ��ះេទ គេ� ឺ
់ វ្រទព្យ ៏ នសីលធម៌កុ ងសង� ម �ន�រលះបងនូ យក�ររួមរស់ដ� �
់ �ន សម្បត�ិ �ង��រណ្របេ�ជន៍ឱ្យសង�ម �ន�រសង� ��េរ�ន មន�ីរេពទ្យ វត���ម មជ្ឈមណ�លវបស្ស�.... ។ ិ
ន័យរបស់ បព��� មនែមនេ�យក្រត មែត�របួ ស ភក� ិ ឹ ិ ុ
�មេណរប៉ុេ��ះេទ គេ�យក�រែលងេប�តេប�ន� � េ�យ ឺ
េ្របក�� ំងយសសកិ� វណ�ៈ េ�ពង្ស ពិេសសគឺមនុ ស្ស��ក់ៗ ្រត�វ េរ�បចំខួ នឱ្យ�នស � ីលធម៌ ស្រ�ប់្រក�ម្រគ��រឱ្យ�នមនុ ស្សធម៌
ស្រ�ប់មនុ ស្ស�តក� ិ ុ ងពិភពេ�ក ។
ន័យរបស់ ��ប�តឧ ុ ប��ន មនែមនេ�យកែត�របំ េរ ិ
��ប�េទ គេ�យក�របំ េរបុ ិ ឺ ព�បុរស� ំងអស់ ៃនពិភពេ�ក
េ្រ�ះពិភពេ�កេកត�នវត� ុ េផ្សងៗ ស្រ�ប់ឱ្យប��ជន រស់េ� �នសុ ខសប�យក�ុងបច�ុប្បន�េនះ េ�យ��ៃដរបស់េ�ក ។
ំ ូ �យ�ស់�ម�រសេង�តពិ�រន័យរបស់�ន ទូ លទ
ចិត�របស់មនុ ស្ស្រគប់�ន់��ក់ �កន�ងមកេនះ ។ ផ�ុយេ�វញ ិ េ្រ�ះចត� រែមងចេង��តក�ុង�រេធ��ន ិ របស់េគលុ ះេ្រ�មអំ�ច -៣៣-
GamisTan & FmµTan
របស់មច�រយៈ ( េសចក�កំ �ចរបស់ ិ ី �ញ់ ) េ្រចន�ងេ្រ�មអំ ស�� ។ ដូ ចេនះេហយ �ន��នពុ ទ� � សិតមួ យេ�ល�៖ {�ន�� យុទ� � � ស�ន�ហុ អប�បិ ស�� ពហុេក ជិនន�ិ អប�ម� ិ េច សន��េ� ទ�តិ េតេនវ េ� សុខី បរត� } ។ ែ្រប�ៈ អ�ក្រ�ជ�� ំង�យ េ�ល� �រឱ្យ�ន និង�រ
់ វី ត ច�ំង�របស់េស��� អ�កច�ំង្របថុ យលះបងជ � ិ សូ ម្ប�ន� ី
តច ិ ក៏�ចឈ�ះស្រត�វ�ន��េ្រចន, អ�កឱ្យ�នសូ ម្បែត�ន្រទព្យ ី សម្បត�ិតចតួ ច ិ
ែត�នស��ក៏�ចឱ្យ�ន�ន
េសចក�ីសុ ខនឹង
�នក�ុងេ�ក�ងមុ ខ េ�យផលៃនេចត��ន ។
េសចក�េនះ អធប�យ� �ធម�� បុ គល � ែដល��ចអស់ ី ិ
៏ �ំងមនេក ្រទព្យសម្បត�រែមងឱ្យ�នម នេក ត ត។ ិ ិ អ�ក��ច��ប់កច ិ
េទប�ចេ��អ�ក ខួ ន�ន បុ គល យ ក�ុងជីវតរបស់ � � �ត់ក�ល័ ិ ី�
េទប ច�ំង�ន បុ គល � � �ត់�ល័ យក�ុង្រទព្យសម្បត�ិរបស់ខួ ន�ន
�ចេ��អ�កេធ��ន�ន ។ ដូ េច�ះ េទបអ�ក្រ�ជ�េ�កេ�ល�
៉ �� ។ �រេធ�ចំ ហំបុ ន � ំង និង �រេធ��ន�នទំ
អ�កច�ំងសូ ម្បពួ ិ �ន�វុធតច ិ ែត�៊ន ី កខ�ួន�ន��តច
្របថុ យលះបង់ជីវត េដម ិ ្បបុ ី� យ អ�កចំ� ំងែដល�ន ី ព�េហតុ អមួ -៣៤-
GamisTan & FmµTan
ំ ះក�ងចំ� ំងរបស់េគ។ េសចក�� ី � �នែបបេនះ ្រត�វែត�នជ័យជន ុ
អ�កេធ��ន សូ ម្បខ� ិ មែតបន� ឹ ិ ចបន�ួច ី ួ ន�ន្រទព្យសម្បត�្រត
ែត�នចត� ិ ចង់ឱ្យ�ន �នស���� ំង�� �នឥ�ន�ីយ៍ ធម៌ ្របកប
្រពមេ�យក�� ំង� ំមួន េគ្រត�វែតឱ្យ�ន�ន េហយេគនឹង�ន េសចក�សុ ី ខចំេរន ក�ុងេ�ក�ងមុ ខ ។
ស��រ�ុ ស�ន
សប�រុ ិស�ន ែ្រប� អំេ�យរបស់ជនសប្បុរស ឬ
់ ក�ប ។ សប្បុរសេធ��ន អំេ�យរបស់ជនអ�ក�នចត� � � ិ សប ៥ �៉ងគ៖ េ�យ��រតខ� � ឺ ី ស់កុ ងរេប�ប
១- ស�� �នំ េទតិ ឱ្យ�នេ�យស��គឱ្យេ�យច ត� ឺ ិ
េជ�កម� និង ផលវ�ករបស់ កម� េជ��សត�� ំង�យ �នកម� ិ
ែដលខ�ួន�នេធ�េហ � យ�របស់ខួ ន...។
២- សក�ច�ំ �នំ េទតិ ឱ្យ�នេ�យេ�រព គេ�រព ឺ
េទយ្យវត�ុផង េ�រពបដ� ិ � ហកៈ អ�កទទួលផង ។ េ�រពេទយ្យវត�ុ
គឺ សំ�ត�នវត�ុេ�យផ�ត ិ ផ�ង់ មនខ� ិ ី���មែត�ន ។ ឯេ�រព បដ� � ់ខ�ស់ ចំេ�ះអ�កទទួ ល ិ � ហកៈ គឺ សំែដងេសចក�ី�ប់�នដ៏ខង �នមនេរ សមុ ខ េរសវណ� ៈ។ ិ
៣- �េលន �នំ េទតិ ឱ្យ�ន�ម�លគួ រ គឱ្យ�ម ឺ -៣៥-
GamisTan & FmµTan
�ល�មរដូ វែដលេគ្រត�វេធ� ្រត�វឱ្យ ដូ ច�ចូ លវស� េចញវស�
រដូ វរ�ឱ្យេ្រគ�ងេស��កដណ�ប់ រដូ វេ��ឱ្យទឹក ឬ ក៏េពល�នវត�ុថ�ី េ��ង�នែផ�េឈ�េដ ម ។
៤- អនុគហ � ត ិ ចិេ�� �នំ េទតិ ឱ្យ�នេ�យេសចក�ី
អនុ េ្រ�ះគឱ្យេ�យច ត� ឺ ិ េម���ណិត�សូ រ�៉ងេ�រទន់ចេំ �ះ
សមណៈ ឬ ជន្រក្រកលំ �កែដលរងទុកេ� វទ� េ�យេសចក�ី ី េ្រសក��ន�េដម ឱ្យ�នសុ ខ្រសួ លផុ តអំពីទុក្រ� ព�យ េហយឥត
� ំងចត� ិ � ហកៈេ�ះមក ិ � នឹង�រយកគុ ណបំ�ច់អី� អំពីបដ� វញេឡ ិ យ ។
៥- អ��ន�� បរ�� អនុបហច� �នំ េទតិ ឱ្យ�ន
ំងចត� េ�យមន�ន� ម្ប ី ឺ ិ ិ េប�តេប�នខ�ួនឯង និង អ�កដៃទ គឱ្យេដ
បេ��បង់េ�ភៈ និង មច�រយៈ ្រពម� ំង�សវកិេលស ែដល� ំ ិ
ែតប៉ុេ��ះ មនអួ ឱ្យវលវល់ កុ ងសង�រវដ� ត�ងឱ្យអ�កដៃទេស�ច � ិ ិ
សរេសរ ។ ែដល�មិនេប�តេប�នខ�ួន គឺ មិនឱ្យអ�កដៃទសរេសរ កដៃទ គឺ មនប� ខ�ួន មនេប�តេប�នអ� � ប់ប��បអ�កដៃទ ។ ិ ិ
សប�រសេធ� �នក�ងរេប�បៃថ� ថរ�ូ ៥ �៉ងេទ�ត គឺ ៖ ុ ុ
១- សក�ច�ំ េទតិ ឱ្យ�នេ�យេសចក�ីេ�រព ចំេ�ះវត�ុ
ែដល្រត�វឱ្យ ។
-៣៦-
GamisTan & FmµTan
២- ចិតឹ ក�� េទតិ ឱ្យ�នេ�យ� ំងចិត�េ�រព ចំេ�ះ
េទយ្យវត�ុ និង បដ� ិ � ហកៈ ។
៣- សហ�� េទតិ ឱ្យ�នេ�យៃដខ�ួនឯង ។
៤- អនបវិដំ� េទតិ ឱ្យ�នេ�យមនេ�ះឱ្យ ។ ិ
៥- �គមនទិដ�ិេ� េទតិ ឱ្យ�នេ�យចត� ិ េជ�� នឹង
ទទួលផលេ�យពិត ។
� សប្បុរសេធ��ន េ�កពុ ំ�នេរសបដ ិ � ហកៈអ�កទទួ ល
េទ មនុ ស្សល� ក៏េ�កជួ យសេ���ះ មនុ ស្ស�្រកក់ ក៏េ�កជួ យ សេ���ះ ។ េ�កជួ យសេ���ះមនុ ស្ស�្រកក់ ក�ុងន័យ� េ�ក
�នចត� ក� ឬ �ន ិ �ណិត េ្រ�ះមនុ ស្សេយង�ល��នទុ ំ ួ យពីអ�កដៃទ ។ ចរ� ំ ន េ្រ�ះ��ក់េកតេឡង រែមងបួ ងសួ ងសុ ជ ិ ល�របស់សប្បុរសក�ុងែផ�ក�នេនះ �ចេធ�ឱ្យមនុ ស្ស�្រកក់ ែ្រប
ចត� �ន ។ ិ ិ មក�មនុ ស្សល�វញក៏ សប្បុរសមួ យពួ កេទ�ត
េវ�េធ��នេ�កពុ ំ�ននឹក�
ដល់ ករិ �្រប្រព លទ�ិ និង �ស� ិ ឹ ត�ិ ជេំ ន� ទិដ�ិ �ត�សន៍ ិ របស់មនុ ស្សេឡយ ។ េ�កលះបង់ចត� ិ ធម�� គឺ ចត� ិ ែដលសហ-
គត
�មួ យេ�មនស្សេវទ�អស់េហយ
េ�ក�្រស័យែត�
ំ ប មួ យចត� ិ ែដលសហគតេ�យឧេប��េវទ� ។ ដូ ច��ប់�នជ� -៣៧-
GamisTan & FmµTan
�ងេដម មកេហយ� េ�មនស្សេវទ� �េវទ��នមកឯង� មួ យធម��តិ េវទ�េនះ�នគូ �មួ យេ�មនស្សេវទ�។ចំែណក
ឧេប��េវទ� �េវទ�េកតេឡ ងពី�រអប់រ ំ ( �មរយៈសមថកម� ��ន វបស្ស�កម� ��ន ) �េវទ�មិន�នគូ ។ មនុ ស្សធម��េធ� ិ
មនុ ស្សែដលខ�ួន�ប់�ន �ន�នចំេ�ះែតវត�ែដលខ�ួនចូ លចត� ិ
�ស�ែដលខ�ួន�ន់ លទ�ិនិ�យែដលខ�ួន្រស�ញ់ េ្រ�ះចត� ិ
របស់េគ�្រស័យ�មួ យេ�មនស្សេវទ�
េហយេ្រចន� � ក់េ�
��ដប យ ឧេប�� � ិក�ន ។ �នែដលេគេធ�េ�យ�្រស័ ិ ុ គល
េវទ�េ្រចនែត�សង្ឃ�ន ឬ ��រណ�ន ។ អសប�រស ុ
េធ��នេ�យ� � រត�ប ី
ខះ � េសចក�ៃថ� ី ថូ រ�
និង េ�យេសចក�្រប�ទ ផ�ុយ្រសឡះអំពីសប្បុរស ។ �នែដល ី
អសប្បុរសេធ� េ�� អសប�រុ ិស�ន ែដល�នន័យផ�ុយ��
និង សប្បុរស�ន ែដល�នេ�លរួចមកេហយេនះ ។ ិ
សង�ហធម៌
សង�ហធម៌
ែ្រប�
ធម៌ស្រ�ប់សេ���ះ��
គឺ
ធម៌
ស្រ�ប់សេ���ះរ�ង��ប� និង បុ ្រតធ� ��មី និង ភរ� ិ ី ិ ្រគ����រ្យ និង សិស្ស េ���យ�យ និង កម�ករ...។
សង�ហធម៌�្រគះរបស់ សង�ម ។ សង�ហធម៌�នទី� ំង ឬ្ ឹ -៣៨-
GamisTan & FmµTan
អង�ៃនេសចក�ីសេ���ះ ៤ ្របេភទ េ�� សង�ហវត�ុ គឺ ៖ ១- �ន �រឱ្យេទយ្យវត�ុ,
់ � ប់ , ២- បិយ�� �រេ�ល��គួ រឱ្យចង់ឮ ចង� ៣- អត�ចរ ិ� �រ្រប្រពឹត�ិអំេព�្របេ�ជន៍ដល់ ��, ៤- ស�នត�� �រ� ំងខួ នេស� � ៗេ�យគុ ណធម៌ ។
សង�ហធម៌របស់��ប��
��បិ�សេ���ះបុ�តធី�េ�យធម៌ ៥ �៉ងគឺ ៖ ១- �� និ�េរន�ិ ��ប� ែតងែត�ម្រ�មកូ នឱ្យ ិ
េវ�រ�កអំេព�ប� ំង�យ� ំងពួងែដលសង�មស�ប់េខ�ម
េ�ល
គេវ�រ�ក�រស� � ប់សត� េប�តេប�នព��ទអ�កដៃទ លួ ចឆក់បន � ់ ឺ ័ ្រទព្យសម្បត�អ� េកង្របវ�� ិ កដៃទ�រ្រប្រពឹត�េល� ិ សរ ំេ�ភ្របៃពណី េល្របពន�កូនអ�កដៃទ �រនិ�យកុ ហក
ឆេ�កអ�កដៃទ ្រពម
� ំងេវ�រ�ក�រេសពេ្រគ�ង្រសវង ឹ ឬ េ្រគ�ងេញ�នេផ្សងៗ �ន �េភ�ន �៉�៉ មួ យអេន�េ�យែល្បង�� ��ែស្រគប់្របេភទ ែដល� ំមកនូវេសចក�វី �សអន� �យដល់ ខួ ន � និង សង�ម�តិ ។ ិ
២- កល�េណ និេវេសន�ិ ��ប� ែតងែតដក ឹ � ំកូនឱ្យ ិ
េធ�អំ តធម៌ ដូ ច��រេធ��ន រក� េពបុ ណ្យកុ សល អំេពសុ ចរតយុ ិ ិ�
សីល �រេចះេ�រព��យឳពុ ក ្រពះសង្ឃ �ស់ទុំ ឧត�ម្រពឹ���រ្យ -៣៩-
GamisTan & FmµTan
្រតកូ លេរ�មច្បង�េដម ។
័ ៣- សិប� ំ សិ��េបន�ិ �លេបកូ មសមនឹង ន�នវយល�
សិក� ឳពុ ក��យ ែតងែតខ�ះែខ�ងប��ូ នកូ នឱ្យេ�េរ�នសូ ្រត�ម ���� និង ជួ យជរំ ុញេលកទឹកចិត�ឱ្យកូ ន្រស�ញ់ េពញ
ចត� � ពុ ទច � ្រក និង ��ច្រក � ិ ចេំ �ះ�រសិក� � ំងែផក ពិេសស
មុ ខវ� ិ � ែដលសង�ម្រត�វ�រ�បច�ុប្បន�េនះ
។
មនែត ិ
ំ ី ផលវ�កៃន�ពល� ប៉ុេ��ះ�ត់ែថម� ំងពន្យល់ អព ង់េ�� ែដល ិ ���៌មួ យ�នេ�រកឱន�ព
�ពេ�ក�ប
មន�ចែថ ិ
រក� ឬ េលកស�ួយជីវ�ព្រគ��រ ឱ្យរុងេរ�ងថ�ុេំ ថ�ង �នេឡយ ។ �នែតចំេណះេចះដង ង�នក ត� � ឹ ប៉ុេ��ះ ែដលេធ�ឱ្យេយ ិ យសៃថ ិ
�� �នេគេ�រព�ប់�ន និង �ចជួ យេលកស�ួយវង្ស្រតកូ ល
�តិ �ស� ឱ្យ�នរុងេរ�ង ចំេរន�ភ ិេយ��ព ។
៤- បដិរ ូេបន �េរន សេ� � េជន�ិ ��ប� �លេប ិ
័ េរនវ លម ដឹង� កូ នរបស់ខួ នចំ � �នគូ ្រសករេហយ �ត់ែតង � យធំ ែតេរ�បចំទុក�ក់កូនេ�ឱ្យ�នភរ� ��មី េ��មសមត��ព ិ ធន�នពូ ជពង្សវង្ស្រតកូ ល និង �ម្របៃពណីរបស់ខួ ន � ។
៥- សមេយ �យជ�ំ និយ�េទន�ិ ��ប� ែតងែចក ិ
យ�ល គឺ ែចកឱ្យ �យ្រទព្យសម្បត�េករមត៌ ក របស់ខួ ន�មសម័ � ិ -៤០-
GamisTan & FmµTan
កូ ន�និច� និង �េរ�យៗមនែដល�ន ។ �លសម័យ គឺ �� ិ ប� ែចក្រទព្យឱ្យកូ ន�ម�ល េ�េពលែដលកូ នែបក�ន្រក�ម ិ ្រគ��រេហយ ។
�អ�ក�ន្រពហ�វ�រសូ ម� ំ�ក់កុ ងច � ិ ិត�� ��ប� ិ
ធម៌ ៤ និង សង�ហធម៌ ៥ ចំេ�ះបុ ្រតធ�្រគប់ រូប េ្រ�ះ�េ�ក ី
� ំងេទ� ែថរក� �អ�ក�នឧប�រគុ ណដ៏ធេំ ធង � នច�� ិ ឹ មប�ច់ ី
គុណ គុ ណធ�ន់ដ៏ៃ្រកែលង ពុ ំ�ចគណ��នេឡយ គ�នអនន� ឺ
អេនកប្បគុ ណ គុ ណេ្រចន�ប់ មនអស់ អសមគុ ណ គុ ណេ្រប�ប ិ ។ េស�ពុ ំ�ន អប្ប�ណគុ ណ គុ ណ្រប�ណមន�ន ិ
សង�ហធម៌របស់ប�ុ តធ��
ក�ុង្រពះពុ ទ� � ស�
េវទី�ធម៌ចេំ �ះ��ប� ិ
េដម្បឱ្យ�ន�អ� ក�នកត��កតី ូ
បុ ្រតធ�្រត� វតបស�ងសងគុ ណ�� ី
ប�វ ញ ិ េ�យសង�ហធម៌ ៥ �៉ង និង សម្ប� ៤ �៉ង ។ ិ
សង�ហធម៌ ៥ �៉ង គឺ ៖
១- ភេ� េនសំ ភរ ិស�មិ បុ ្រតធ� គប្បច ី ិ ឹ មែថរក� ី ��
់ ង ��ប�វ ញ េ�យផ�តផ � ់ ទំនុកបំរុងនូ វបច�័យ� ំង�យ ៤ ិ ិ
ំ ី ្រត�ច់ �នជូ នសំេល�កបំ�ក់ �យទឹក នំចណ សំពត់�វ�វ ី ំង ៃស្ប កេន�លខ�ល់េខ�យ ពូ កែ្រគ ែ្រព្រពំ មុ ងភួ យស្រ�ប់បទ� ិ -៤១-
GamisTan & FmµTan
�ង�យ និង �� ំែកេ�គ...។
២- កិច�ំ េនសំ ករ ិស�មិ បុ ្រតធ� គប្បជួ ី ី យេធ��រ�រ
��ប� េបស ិ ិន�េ�ក�នធុ រៈពឹង�ក់េយង ។ ធម��កូ ន
ែតង�នកិច��រ��ល់ ខួ នេ្រច � ន�ស់ ប៉ុែន�េបសិន�េ�ក� ំង ពីរ�នធុ រៈ្រត�វពឹង�ក់េ�ះ កូ ន្រត�វប�្ឈប់�រ�ររបស់ខួ នស � ិន
េ�ះប�រវល់ �៉ង�ក៏េ�យ មន្រត� វេធ�្រពេង យកេន�យ ឬេធ� ី ិ មនដ ង ។ ឹ មនឮេ�ះេទ ិ ិ
៣- កុលវំស ំ ឋេបស�មិ បុ ្រតធ� គប្បែថរក� វង្ស ី ី
្រតកូ លឱ្យ�នល�
ិ៍� ខួ ន ្រត�វ�រ�រេករេ� � ះ��ប�របស់ � និង ិ
ិ៍� តំេកងវង្ស្រតកូ លឱ្យ�នេករេ� � ះ ពិេ�ះ ្រកអូ បសុ ះ�យក�ុង សង�ម ្រពម� ំងេរ�បចំឥរ�បថ �កប្បករិ � ឬក� �រ�ទ ិ ិ
ឱ្យ�នៃថ�ថូ រ� ្រត�វដង ឹ ��ល់ �នៈេរ�មច្បង ខ�ស់�បរបស់មនុ ស្ស
ំ ្យ្រត�វដូ ចបូ �ណេ�ល�{ដឹងេឆ�យត្ប តដង កូ នេ�តែរងឆ�ង កុ ឱ ិ ត្បតេម�} ។ បុ ្រតធ�្រត� វ�នសីលធម៌ សុ ជីវធម៌�និច� េហយ ី ិ ្រប្រពឹត�ែតអំេពែដល�ន្របេ�ជន៍ដល់ ខួ ន � និង សង�ម ។
៤- �យជ�ំ បដ�ប��ម� បុ ្រតធ� គប្បេ�រព្របត បត� ី ិ ិ ី
��ប�ឱ្យ�នល� េ�យៃ្រតប�ម គឺ �រេ�រព្របណិប័តន៍ ិ
័ េ�យ��រ� ំង បី �ពិេសសេពលែដល�ត់�នវយ�ស់ ជ� ។ -៤២-
GamisTan & FmµTan
មិន្រត�វេធ�មុ ខ ្រកញូវ ចងចិេ�� ម េ�ល�ក្យ្រទេ្រ�ះេ�ះ�ក ឬ
�ន�យវ�រ ្រចេងង្រច�ង ្រចេ�ង�ម �ក្យសំដី រ�ុ ំង ិ កែណន រេ�ក ប��ួ សបេន�ក តបត�ក្យសំដី ឱ្យ��ប�ចុ ិ េដម្រទ�ង្រសក់ទឹកែភ�ក ។
៥- ទក�ិណំ អនុប�ទស�មិ បុ ្រតធ� គប្បដ ឹ � េពល ី ី ង
��ប� េធ�មរណ�លេ��ន់ េ�ក�ងមុ ខ េយង�កូ ន្រត�វ ិ
េធ�បុ ណ្យ�បនកច� ិ ្រពម� ំងេធបុ � ណ្យឱ្យ�នញឹក�ប់ េហយ �េរ�យៗ េដម្បឧទ� � ឺ ិ ី ិសកុ សលជូ នចំេ�ះេ�ក� ំងពីរ គ��ប
ំង្រ� ំពីរស��ន ។ ្រពម� ំង�ត�� ិ
សម��ធម៌ ៤ �៉ងគឺ៖
១- ស��សម�� ដល់ ្រពមេ�យស�� ។ ្របសិនេប��
បិ� �អ�ក��នស�� េជ�េលកម�ផលេទ បុ ្រតធ� គប្បដ ឹ �ំ ី ី ក
�ត់� ំងពីរ�ក់ ឱ្យ�នស��្រជះ��េឡង ។
២- ស�លសម�� ដល់ ្រពមេ�យសីល ។ ្របសិនេប��
ប� �អ�ក្រទ�សស គប្ប ី � ីល �ន�រស��ប់សត��េដម បុ ្រតធ� ិ ី ពន្យល់ ែណ� ំេ�ក� ំងេទឱ � ្យរក�សីលេឡង ។
៣- �គសម�� ដល់ ្រពមេ�យ�រលះ ។ ្របសិនេប
��ប��មនុ ស្សកំ�ញ់ ស�ិត��ញ មនេចះចំ �យធន�ន ិ ិ -៤៣-
GamisTan & FmµTan
ំ ្យ�ត់លុះេ្រ�ម េធ��នេ�ះេទ បុ ្រតធ�គប្ប ពន្យល់ ែណ� ំ កុ ឱ ី ី
អំ�ចមច�រយៈេធ� ��សករៃន្រទព្យសម្បត� ិ ិ ឱ្យ�ត់េចះបរ� ិ �គ ធន�នេធ���នេឡ ង ។
៤- ប� � សម�� ដល់ ្រពមេ�យប�� ។ ្របសិនេប
�� ប��អ� កមិនចូ លចិត���ប់ធម៌េទស� ឬ សិក�េរ�នសូ ្រត ិ
ធម៌�ថ៌ ចំេរនេម� គប្បពន្យល់ ែណ� ំ � �វ�េទេ�ះ បុ ្រតធ� ី ី �ត់ឱ្យេចះ��ប់ធម៌ សិក�អត�ន័យរបស់្រពះធម៌ េហយ� ំងចត� ិ ចំេរននូ តប� � �ក់ធុ ះេឡ � ្បឱ្យេក ង ។ វកម���ន េដម ី
កុ លបុ ្រតកុ លធ� �លេប�នអនុ វត�នូវសង�ហធម៌� ំង ី
ក
ប
្រគ
ធ
�
ព
អ
េស
៥ �៉ង និង សម្ប� ៤ �៉ង ដូ ច�នេ�លមក�ងេលេ�យ
ម៉ត់ចត់មនេធ� ស្របែហស ចំេ�ះេ�កអ�កដ៏�នគុ ណ គឺ �� ិ ប�ន ិ ឹ ង�នេ��ះ��នបំេពញ បូ��ន ឬ បដិ�រ�ន
្រពម� ំង�នេ��ះ� កត��ូ កតេវទ�បគ ុ ល � ផង ។
េវ
ប
សង�ហធម៌របស់��ម�
��មគប្ប សេ�� េ�យសង�ហធម៌ ៥ �៉ង គឺ ៖ � ះភរ� ី ិ ី
១- ស��ន�យ ្រស�ញ់ �ប់�ន� �ភរ�របស់ ិ
�ស�ី� គប្បសេ�� ខ�ួន ។ េយង�� � មរបស់ � ះ�ស�ីេ�ះ េ�យ ី ី
ចត� �េពញស ិ េ��ះ្រតង់ គឺ េលកតំេកង�ភរ ិ ិទ�ិ ។ -៤៤-
�
�
ៃស
GamisTan & FmµTan
២- អវិ�ន�យ មិន្រប�ថេមល�យ ភរ�ដូ ច� ិ
ំ ដ ំ រ�វ្រ�វ ។ ខណៈេ�លេ��ន់ភរ� គប្បេ�ល�ក្យ ខ�ុក ិ ី សំដីែផ�មែល�ម
ពិេ�ះពិ�
មនេ�ល�ក្យេ�យ�យ ិ
ឥត
្របេ�ជន៍ េបភរ��នកំ ហុសខុសឆ�ងបន�ិចបន�ួច ក៏គួរអត់ឱន ិ ឱ្យ េហយទូ ��នេ្រប�ន្របេ���ត់ៗ េ�យេសចក�ល� ី ។
៣- អនតិចរ ិ�យ មន្រប្រព គឺមន ិ ឹ ត�កន�ងចត� ិ ភរ� ិ ិ
្រប្រពឹត�ក្បត់្រពំែដន�ប�ី
យកេបះដូ ងរបស់ខួ នែដល�ន� � ស់ �
េហយេ�បូ �ដល់ �ស�ីដៃទ សមដូ ច�ក្យបុ ���រ្យេ�ក�ន
េ�ល� {្រតីេង�តេឆ��តពង } ។
ំ ៤- ឥស�រ ិយេ�ស�េគ�ន ្របគល់ អ� ច�ធំ ចំេ�ះ ភរ���ស� ិ ីេមផ�ះ េរ�បចំទុក�ក់្រទព្យសម្បត�ិ រក�ែថ� ំ លំអ
េគហ��នឱ្យ�នសិរសួ ី សី � ។
ឱ្យ ៥- អល���នុប��េនន ក�ុង�ម���មី គប្បេរ�បចំ ី
�នេ្រគ�ងអល��រដល់ ភរ�្រគប់ ្រ�ន់ ិ
ស្រ�ប់េ្រប្រ�ស់ �ម
�លៈេទសៈ �មសម័យនិយម និង �មសមត��ព ។
សង�ហធម៌របស់ភរ��
ភរ�គប្ប សេ�� � ះ��មី េ�យសង�ហធម៌ ៥�៉ងគឺ ៖ ិ ី
១- សុសវ ំ ិហត ិ កម��� ភរ�គប្ប �ត់ ែចង�រ�រ�ន ិ ី -៤៥-
GamisTan & FmµTan
វ ម�ូមចំណី��រ�េដម េ�យផ�ឹតផ�ង់ស្រ�ប់��មី ឱ្យ្រតម្រត� ឹ �មេពលេវ� ។
២- សុសង�ហត ិ បរ ិជ� ភរ� គប្បសេ�� � ះ�ត�ង ិ ិ ី
��មី និង �ងខ�ួនេ�យ្របៃព ។
៣- អនតិ�រ ិនី ភរ� មនគប្ប ្រប្រព ិ ិ ឹ ត�កន�ងចត� ិ បី � គ ម ឺ ន ិ ី
្រត�វយកេបះដូ ងរបស់ខួ ន � ែដល�កម�សិទ�ិរបស់��មី េ�្របគល់ ឱ្យបុ រសដៃទេ្រ�ពី��មខ� ី ួ នេឡយ ។
ំ្រទព្យសម្បតិ� ែដល ៤- សម�តំ អនុរក�តិ ភរ� គប្បែថ� ិ ី
ប�ីរក�នមកេហយ មិនឱ្យវ�ស�ត់ បង់ខូច�តេ�វញ េ�យ ិ ិ េហតុ �រណ៍�មនគួ រ។ ិ
៥- ទ�� ច េ�តិ អនល� សព�កិេច�ស ុ ភរ� គប្ប ី ិ
��សៃវក�ុង�រ�រ� ំង�យ
�ន�រ�ត់ែចងម�ូមចំណី
�
េដម ល្រចអូ ស េហយកច� � ំងប៉ុ��ន ក�ុង េ�យល� មនខ� ិ ិ ិ �រ�សី�
ផ�ះ ្រត�វេធ�េ�យផ�ត ិ ផ�ង់ ឱ្យ�នសេ្រមចល��ទីបំផុត ។
សង�ហធម៌របស់េ���យ�យ
េ���យ�យ ្រត�វ�នស��នចត� ិ សេ��ស
ដល់ �សកម�ករ េ�យសង�ហកច� ិ ៥ �៉ង គ៖ ឺ
សេ���ះ
១- យ�ពលំ កម�ន�ំ សំវិ�េនន �ត់ែចង�រ�រឱ្យេធ� -៤៦-
GamisTan & FmµTan
�មសមគួ រដល់ ក�� ំង ។ េ���យ�យ �លេ្របកម�ករឱ្យេធ� �រ�រ�មួ យ គប្ប្របេម លេម លសមត� �ព�សកម�ករសិន េប ី
កម�ករេ�ះ�ន្រ�����រតី �នក�� ំង� ំមួនល�មទទួ ល�រ�រ ធ�ន់្រ�ល�ន េទប�ត់ែចងឱ្យេធ��មសមត��ព ។
២- ភត�េវត��នុប��េនន ឱ្យេ�ជ��រ និង រ��ន់ ។
េ���យ�យគប្បទំ ី នុកបំរុង
េ�ជ��រស្រ�ប់�សកម�ករ
បរេ�គឱ្យ�ន្រគប់ ្រ�ន់�ម�ល �មេវ�មនឱ្យខ� ះ�ត ។ ិ ិ
៣- គិ�នុប��េនន ព��លក�ុងេពល�នជម�ឺ ។ �ល
ំ ត់េផ្សងៗេកតេឡង េ���យ�យគួ រ េប�សកម�ករ�នជម�ដ ឺ �
ព��លេ�គ ឬ អេ�� ញ ្រប�ប់្រប�ល់ ទិញ�� ំសងូ វស្រ�ប់ � េពទ្យហ� មកពិនិត្យព��ល ែថ� ំសុខ�ព ជម��សកម� ករ ឬ ឺ
�វ្រ�វ រហូ ត�ន�សះេស្បយ ។
៤- អច�រ ិ�នំ រ�នំសវ ំ ិ�េគន ែចកេ�ជ��រែដល
�នរស�តែប� ។ ដូ ច�ចំណីែដល�ប់្របេសរ ឬ ិ កៗឱ្យបរេ�គ ិ
ំ ូ វ�ន ជួ ន��នម�ង��ល េ���យ�យ ស ែផ�េឈ�ែដលពុ
្រត�វែតែចករ ំែលកដល់ �សកម�ករឱ្យ�នបរេ�គខ� ះៗផង ។ ិ ៥-
សមេយ
េ�ស�េគ�ន
េបកឱ�សឱ្យសប�យក� ុង
�លដ៏សមគួ រ ។ ដូ ច��នពិធបុ ី ណ្យ�នអ�មួ ី យ �នែល្បងរ� ំ -៤៧-
GamisTan & FmµTan
មេ�្រសព ឬ ក�ុងេពលបុ ណ្យចូ ល�� ំ�េដម េ���យ�យ្រត�វ េបកឱ�សឱ្យកម� ករ�នេ�េលង កំ�ន� សប�យនឹងេគ ្រពម � ំងេបករ� � ន់្រ�ក់�សស្រ�ប់�យ�យខ�ះៗផង ។
សង�ហធម៌របស់�សកម�ករ
�សកម�ករ ្រត�វេ�រព្របតបត� � ុង ិ ិ �មតួ �ទីរបស់ខួ នក�
សង�ហធម៌ ៥ �៉ងគ៖ ឺ
១- បុព� �ុ � យិេ� ច េ�ន�ិ េ្រ�កេឡងេធ��រមុ នេ�
��យ�យ ។ កច� ិ �រ�ែដលេ�ហ�យ�យ �ត់ែចង�ក់ឱ្យ េធ�េ�ះ គប្បស� ី ុ ះ��រ្រប�ប់្រប�ល់ េធ�ឱ្យ�នមុ នេ���យ �យរបស់ខួ ន � ។
២- ប��និ�តិេ� ែលងេធ��រេ្រ�យេ�� � យ�យ ។
�លេប្របកប�រ�ររបស់ េ���យ�យ ្រត�វេធ�ឱ្យដល់ ទីបំផុត
ដល់ េពលេវ� មន្រត� វឈប់ខុសេពលេវ� េបេ�� � យ�យ ិ ឈប់េហយ � ំឈប់�មេ្រ�យេទបគួ រ ។
៣- ទិ���យិេ� របស់� ែដលេ���យ�យឱ្យ
់ ឹ ងេ���យ េទប�ន់យក ។ �សកម�ករ្រត�វ�នសច�េទ�ង្រតងន �យ
ំ ិត មន្រត� វ�នចត� ិ ិ គន
េ���យ�យេឡយ ។
្រប្រពឹត�លួច�ក់យករបស់្រទព្យ
-៤៨-
GamisTan & FmµTan
៤- សុកតកម�ក� េធ��រ�រេ�យយកច ត� ិ ទុក�ក់ ។
�រ�រ�ែដលេ���យ�យប� ឆន�ៈខត � ឱ្យេធ� គប្ប�នសុ ិ ី ខំ្របងែ្របងេធ� េ�យផ� ត ឹ ផ�ង់ ឹ
មនធុ ញ្រ�ន់មនខ� � ិ ិ ី � ឱ្យរួចែតពីៃដ
េចះសំអិតសំ�ងដូ ច�របស់ខួ ន � សេ្រមច�ទីបំផុត ។
ខិតខំខី� ែត�ន � � តេធ�ឱ្យ�ល់
៥- កិត�ិវណ�ហ� � ំកត� ិ គុ ិ ណេ���យ�យ េ�េ�ល
សរេសរក�ុងទីដៃទ ។ កត� ិ គុ ិ ណ គគុ ឺ ណសម្បត�ិ ចរ�សម្បត� ិ ិ ដ៏ល �
សុ �ពស�ូតបូ តេទ�ង្រតង់
�សកម�ករ
ឬ
គុ ណសម្បត�ែដលល្ប ខ� ិ ី រ��យ
គប្ប� ិ ី ំគុណវេសសេនះ
។
េ�េ�ល្រ�ប់ជនដៃទ
�ស់ េ�កេចះសេ���ះ សរេសរ� េ���យ�យរបស់ខួ នល� �
មន្រប�ន់ វណ�ៈ ឬ េចះេ�ល�ក្យែផ�មែល�ម េ��ន់កម�ករមន ិ ិ ្រប�ថេមល�យដល់ ជនដៃទ�េដម េ���យ�យ ។
េដម ្បេល ិ ី កកិត�យសរបស់
ំ ន់របស់សង�ម�តិ ។ សង�ហធម៌�្រគឹះ��នមួ យ ដ៏ស�
សង�ហធម៌េនះ
�លេបេក កដុ ត�នរ ី ះ�ល់ ដល់ សង�ម�ត� ិ
េហយ សង�ម�តេ�ះរែមងជួ ប្របទះនូ វសុ ខុ�ល�ព វឌ�ន�ព ិ
�តរ�ព សម�ព���ពរ ។
rçs -៤៩-
GamisTan & FmµTan
�នប�េភទ �ន��េភទ ែ្រប� ្របេភទរបស់�ន ។ ្រពះស��សម�ុទ�
់ ្រទង្រ�វ្រ�វ
សំែដងពន្យល់ ពុទប � រស័ ិ ទ
អំពី�ន�នេ្រចន
្របេភទ មិន�ចបរ�យឱ្យអស់ �នេទ ។ េ្រ�អំពី្របេភទ�ន ិ ំ ូ មេលកយក ែដល�នអធប�យ�ងេដ ម រួចមកេហយេ�ះ ខ�ុស ិ
, ករុ�នក�ុង្រពះវន័ ិ យ, �នក�ុង្រពះសូ ្រត, �នក�ុង្រពះអភធម� ិ
��ន, បូ ��ន ឬ បដិ�រ�ន, សង�ហ�ន ឬ អនុ គហ � �ន ,
�ល�ន, អសម�ត�ន, អភ័យ�ន, ទក��នុ ប្ប�ន និង ិ
កឋិន�នមកពិពណ៌� េ�យសេង�ប ។
�នក�ង�ពះវិ ន័យ ុ
័យ, បណ �នេ�ក�ុង្រពះវន័ ិ យ�ន ៤ �៉ង គឺ ចវរប្បច� ិ � ី
័ , េស�សនប្បច�័យ �តប្បច�យ
និង
័ ។ គិ�នេភសជ�ប្បច�យ
ម សូ ម�ន េសចក�ពន្យល់ េ�ក�ុង�មស�ន�ងេដ ។ ិ ី
�នក�ង�ពះស ូ�ត ុ
�នក�ុង្រពះសូ ្រត�ន ១០ �៉ង គឺ អន�ំ �យ, �នំ ទឹក,
វត�ំ សំពត់, �នំ �ន, �� ��, គន�ំ េ្រគ�ង្រកអូ ប, វេលបនំ ិ
េ្រគ�ង�ប, េសយ្យ ំ ទីេដក, �វសថ ំ ទីេ�, និង បទីេបយ្យ ំ េ្រគ�ង្របទីប ។ សូ ម�នេសចក�ពន្យល់ ៃន�នវត�ុ ១០ �៉ង ក�ុង ី -៥០-
GamisTan & FmµTan
�មិស�ន�ងេដម ។
�នក�ង�ពះអភិ ធម� ុ
�ន ៦ �៉ងគឺ ៖ �នក�ុង្រពះអភធម� ិ ១- រ ូប�ន
ឱ្យរូប��ន,
២- សទ��ន
ឱ្យសេម�ង��ន,
៣- គន��ន
ឱ្យក�ន��ន, ិ
៤- រស�ន
ឱ្យរស��ន,
៥- េ�ដ�ព� � ន
ឱ្យសម�ស្ស��ន,
៦- ធ��រម�ណ ៍ ឱ្យធម៌��ន ( េកត�មមេ���រ ) ។
ករុ��ន
�ណិត មនុ ស្សខ�ះក�ុងេ�កេនះ �អ�ក�នស��នចត� ិ
�សូ រេ�រទន់េ�រកមនុ ស្សសត�ដៃទ េហយ�នឱ្យេ្រគ�ងបរេ�គ ិ េ�យេសចក��ណ ី ិ តែតម�៉ង
មន�្រស័ យយកក�� ំងេ្រប្រ�ស់ ិ
�រឱ្យ�នដូ េច�ះ េ�� ករ ុ��ន ។
បូ��ន ឬ បដិ�រ�ន មនុ ស្សខ�ះ យល់ ច�ស់ពីគុ ណូប�រៈ ឬ គុ ណសម្បត�� ិ
្រគ���រ្យ ឬ មួ យ របស់េ�កអ�កដ៏�នគុ ណ �ន��ប� ិ
េ�កអ�ក្រទ្រទង់ នូ វសីលគុ ណខ�ង់ខ�ស់�េដម េហយ�នេធ��ន -៥១-
GamisTan & FmµTan
ចំេ�ះេ�កអ�កដ៏�នគុ ណេ�ះ �រឱ្យ�នែបបេនះ េ�� បូ��ន ឬ បដិ�រ�ន ។
សង�ហ�ន ឬ អនុគហ � �ន ំ ូ �យ ចង់ឱ្យេសចក�ី មនុ ស្សខ�ះ �នស��នចត� ិ ធូរទូលទ
សុ ខចំេរន �ច់ � ដៃទ ែដល��តម និង ្របេ�ជន៍ដល់ អក ិ ្រត ិ �េ�ហិតក�ី ឬ�មនុ ស្សរួមសង�ម�តក� ិ ី ែដលល�មសមគួ រដល់ �រទទួលអំេ�យសេ���ះ
េហយក៏ែចក្រទព្យសម្បត��េដ ម ិ
ទុ នក�ី េ្រគ�ងបរេ�គេ្រប ្រ�ស់ កី� េដម ្បទំ ិ ី នុកបំរុងជួ យ�ក�� ំង សេ���ះឱ្យេកត�ន្របេ�ជន៍េស�មុ ខ��េឡង �រឱ្យ�នដូ េច�ះ េ�� សង�ហ�ន ឬ អនុគហ � �ន ។
�ល�ន �ល�ន ែ្រប� �រឱ្យ�ន�ម�លេវ� ។ �ល �ន �ន ៥ �៉ងគឺ ៖
១- �គន�ក�នំ �នចំេ�ះអ�កេទបនឹងមកដល់ ថី� , ុ
២- គមិក�នំ �នចំេ�ះអ�កែដលេរ�បចំ េធ�ដ េំ ណរេ�
�ន់ទី��យ,
៣- គិ�ន�នំ �នចំេ�ះអ�កជម�,ឺ
៤- ទុព�ិក� � នំ �នក�ុងេពលេវ� ែដលកំពុងអត់��ន, -៥២-
GamisTan & FmµTan
ំ ូង ។ ៥- នវ�នំ �នែផ�េឈ ឬ វត�ុែដលេទបនឹង�នដប
អសម�ត�ន
អសម�ត�ន ែ្រប� �នែដលេ�កអ�ក្រ�ជ� មនសន� ត ិ
���ន េ្រ�ះ��នេ�ះ មន�នបុ ណ្យ កុ សល និង ផ��ិ
និសង្សេទ ។ អសម�ត�ន �ន ៥ �៉ង គឺ ៖
១- ឥត�ី�នំ ឱ្យ�ស�ីដល់ បុរស ឱ្យបុ រសដល់ �ស�ី ,
២- ឧសភ�នំ េបកែលងេ�ឧសភ គឺ េ�� ឬ េ�
េ��លដល់ េមេ� ឱ្យេមេ�ដល់ េ�ឧសភ,
៣- មជ��នំ ឱ្យ�នទឹក្រសវង ឹ ឬ �� ំេញ�ន,
៤- សមជ��នំ � ំ និង េ្រច�ងឱ្យ��ន ឬ ឱ្យ�នរ� ំ� ំ
េ្រច�ងកំបុ ក � កំែប�ង ្រក�ច់្រកេមម,
៥- ចិតក � ម��នំ ឱ្យ�នរូបគំនូរ�ស�ី និង បុ រសែដល�រូប
� ំឱ្យេកតតំ េរកេ្រតក្រត�ល េ�រក�មគុណ ។
អសម�ត�នេនះ �ធុ ជន�សប្បុរស មិនគួ រគប្ប� ី ំ��េធ�
េឡយ េ្រ�ះ��នេនះ បុ �ណេ�កមន�នសន� ត���ន ិ
�នផ��និសង្សដូ ច�នដៃទេទ�តេទ គួ រ� ំ��ខ�ល់��យេធ�សង្ឃ �ន ឬ ��រណ�ន េទប�នផលកៃ្រមេ្រចន ទុ ក�បុ ��និធិ េ�អ�គត�តិ ។
-៥៣-
GamisTan & FmµTan
សព�ៃថ�េនះ េគសេង�តេឃញេពល�នពិធបុ ី ណ្យ�នធំៗ
ក�ុងវត���មម�ងៗ ��ស់េដម�ន្រប�នេដមបុ ណ្យ ែតងែតជួ ល
ែល្បងរ� ំ កុ ន េ��ន យេក ី ��៉ អូ េខ �កកំែប�ង មកសំែដងែចក ជូ នអ�ក្រសុ ក អ�កភូ មិ កំ�ន�សប�យ េ�យសន�តិ���ន �ន�និសង្ស េហយក៏េចះែត� ំ��េធ�តៗ� � េរ�ងមក ។
អភ័យ�ន
អភ័យ�ន ែ្រប�ឱ្យអភ័យដល់ មនុ ស្ស សត� ឬេធ�មនុ ស្ស
័ សត�ឱ្យអស់ភយ ។ អភ័យ�នែចកេចញ� ២ ្របេភទ គអភ័ យ ឺ �នផ�ូវចត� ិ និង អភ័យ�នផ�ូវស��រៈ ។
១- អភ័យ�នផ�វចិ ត� អភ័យ�នែដលបុ គល � េធ��ងផ� ូ ូវ
ចត� � ដៃទ ិ �នដល់ �រអត់ឱន បទេល�ស េ�ង�ច ែដលបុ គល
្រប្រពឹត�មកេលខ�ួន ។
២- អភ័យ�នផ�វស� � រៈ អភ័យ�ន ែដលបុ គល � េធ� ូ
�ងផ�ូវវត�ុ �នដល់ អេំ �យេផ្សងៗ ែដលេគេធ�េឡងឱ្យមនុ ស្ស
អស់ភ័យ េដម យរបស់មនុ ស្សសត�� ំង�យ ។ ្ប�រ�រភ័ ី
ក�ុង្រពះពុ ទ� � ស� េ�កេ�ល� ភ័យែចកេចញ� ៨
�៉ងគឺ ៖
១- ឧទកភ័យ
ភ័យេកតអំ ពីទឹក, -៥៤-
GamisTan & FmµTan
២- អគ�ភ ិ ័យ ៣- េ�រភ័យ ៤- �ជភ័យ ៥- �តិភយ ័ ៦- ជ�ភ័យ ៧- ព�ធិភយ ័
ភ័យេកតអំពីេភ�ង,
ភ័យេកតអំ ពីេ�រកម�,
ភ័យេកតអំ ពីអំ�ច អ�ក្រគប់្រគង, ភ័យអំពីេកត,
ភ័យអំពី�ស់,
ភ័យេកតអំ ពីឈ,ឺ
៨- មរណភ័យ ភ័យេកតអំ ពី��ប់ ។
ក�ុងប� � ភ័យ� ំង ៨ �៉ង�ងេលេនះភ័យ ៤ �៉ង
ភព ។ រឯភ័ �ងេដម � �ភ័យ�នេ�្រប� ំបចុ ប្បន� ី យ ៤�៉ង�ង ចុ ង�ភ័យ�ន្រប� ំៃ្រតភព ។ �្រស័យេហតុ េនះ េទបបុ �� �រ្យេ�កែចកអភ័យ�ន�ពីរែផ�កេទ�ត
គឺ
អភ័យ�ន�ង
ផ�វេ�កិ យ និង អភ័យ�ន�ងផ�វេ�កុ ត�រៈ ។ ូ ូ
អភ័យ�ន�ងផ�វេ�កិ យ �នដល់ អេំ �យេ�យ ូ
��ប�ែ្រពក ទំនប់ទឹក ្រប�យ ្រសះ អណ ូ � ង ��ប�ប��យ
�រ�រេ�រ�� ំងស្រត�វ
��ប�េ្រគ�ងរ ំលត់េភ�ង
ជួ យសេ���ះ
សត�ែដល្រត�វេគ�ប់�ក់្រទ�ង �ល ឱ្យ�នរួចភ័យេ�យបង់តៃម� ំ ួ ស ឬ ជួ យែថរក��រ�រជវី តសត� ជន ៃ្រព�េដម ិ ។ អភ័យ�ន�ងផ�វេ�កុ ត�រៈ �នដល់ �រ�ងធម៌ ឬ ូ -៥៥-
GamisTan & FmµTan
ឱ្យ�នធម៌ េ�យបេ្រង�ន េ�យសំែដងធម�េទស� េ�យ�ន �ងគម�ីរ ក្បួន��ត េដម ្បេធ� ី ឱ្យមនុ ស្ស�នប�� �ស��ទិដ�ិ ័ េមលេឃ ធម៌ �នសេ្រមចមគ� ផល និ��ន អស់ភយ ញអរយសច� ិ
អំពីេសចក�ីេកត �ស់ ឈឺ ��ប់ ។ �្រស័យេហតុ េនះេហយ �ន
�្រពះសមណេ�ត�មបរម្រគ� េ�ក�ុងធម��ន ។
្រទង់សេ���ះអភ័យ�នេនះចូ ល
ទក�ិ�នុប��ន
ទក�ិ�នុប��ន មកពី�ក្យ ទក�ិណ + អនុប��ន =
ទក�ិ�នុប��ន ។ ទក�ិណ ែ្រប� �ងត្បូង, �ង�� ំក៏�ន ប៉ុែន�េ�ទីេនះ ទក�ណ ិ ែ្រប� អំេ�យែដល�យក �យ� ិ
េជ�កម� េជ�ផលច�ស់�ស់ េហយេទបេគលះឱ្យ ឬ អំេ�យ ែដលេគឱ្យដល់ ទក�ិេណយ្យបុ គល ។ �
អនុប��ន ែ្រប� �ម
ឧទ�ិសឱ្យ ។ ដូ េច�ះេហយ�ក្យ� ទក�ិ�នុប��ន ែ្រប�
ទក���ន ែដលបុ គល � �មឧទ�ិសឱ្យដល់ បុគល � ែដល��ប់េ� ិ
េហយ ឬ អំេ�យែដលេគឧទ�ិសទក���ន ចំេ�ះបុ គល � ិ
ែដលែចក�នេ��ន់បរេ�កេហយ ។
ឧប�រជន �នជីដូនជ� ��ប� ្រគ���រ្យ �តិ ី ិ
�ច់�េ�ហិត ម្រតស� ែដល�នែចក�នេ� � ញ់ �េដម ិ -៥៦-
GamisTan & FmµTan
ំ នដង � េហយ េយងពុ ឹ � េ�ក� ំងេ�ះ េ�នយកកំេណត
�េទវ� �មនុ ស្ស ឬ �េ្របតវស័ ិ យ ។ ដូ េច�ះេហយ េយង�
កុ លបុ ្រតកុ លធ� ី
គួ រគប្ប� �នុ ប្ប�ន ិ ី ំ��េធ�ទក�
ចំេ�ះអ�កដ៏�នគុ ណ� ំងេ�ះ ឱ្យ�នញឹក�ប់ ។
ឧទ�ិសជូ ន
់ ្រពះពុ ទប ដង និង េឃញច�ស់ � រម���្រទង�ន្រ�ស់ ឹ
នូ វទុ ក� និង �រេ្រសក��នដ៏�� ំង�� របស់ពួកេ្របតក�ុងេបតភូ មិ
( ភូ មរបស់ ពួកេ្របត ) េ្រ�ះពពួ កេ្របត� ំងេ�ះ �ច� ិ ិ ុ ំងជវី ត ឱ្យរស់េ��ន
េ�យ�រផលៃន�ន
ែដល�តម � ញ់ ិ ្រតស� ិ
ឧទ�ិសឱ្យអំពីេ�កេនះប៉ុេ��ះ ។ ម�៉ងេទ�ត ពួ កេ្របត� ំងេ�ះ
េ�ះប�េដ រ ្រ�ច់ែស�ងរកជួ បជន��តម ី ិ ្រត ិ
បងប�ូនកូ នេ�
ំ ង�រនូ វបច�័យ ៤ �៉ង �នសំពត់េ� អ េហយក៏េ�យក៏មន�ចសុ ិ
�វ ��របណ ៈ�នេឡយ ។ ិ � �ត េស�សនៈ គ�នេភសជ� ិ �្រស័យេហតុ េនះ
េទប្រពះដ៏�ន្រពះ�គ
តិេ�កុ ឌស � ូ ្រតរ ំលឹកជន��តិ � ៖
់ ែដងទុ កក�ង ្រទងសំ ុ
{បុ គល � �លរឭកនឹកេឃញ នូ វឧប�រគុ ណ ែដលេ�ក
េធ�ទុ � ុ ង�លមុ ន� អ�កេនះ�នឱ្យរបស់េនះដល់ អញ កដល់ ខួ នក�
អ�កេនះ�នេធ�គុ ណេនះដល់ អញ ជន� ំងេ�ះ��តិមត� ិ របស់ អញ ដូ េច�ះគួ រឱ្យទក���នចំ េ�ះេ្របត� ំង�យេ�ះ } ។ ិ -៥៧-
GamisTan & FmµTan
សូ ម្រ�ប�េដម ប្ប�ន ) ្បឧទ� ិ ី ិសនូ វផល�ន ( ទក��នុ
ែដលេយង�នេធ�េ�ះ ឱ្យ�នសេ្រមច្របេ�ជន៍ ដល់ ពួកេ្របត � ំងេ�ះ�ន �ល់ ែតេយងេធ� ្របកបេ�យអង� ៣។
ទក�ិ�នុប��ន�បកបេ�យអង� ៣ �៉ង គឺ ៖ ១- ទក�ិេណយ�សម��យ ដល់ ្រពមេ�យ ទក�ិេណយ្យ
បុ គល ។ ទក�េណយ្យបុ គល គឺ បុ គល � � � អ�ក� ិ ិ� ុ ំងទក��នឱ្យ
�នផលេ្រចន �នដល់ ្រពះសង្ឃ និង េ�កអ�ក�នសីល�ន
គុ ណធម៌ខស ២ � ់ ។ ្រពះសង្ឃ�ន�នុ �ពចំេ�ះទក���ន ិ �៉ងគ៖ ឺ
ក- ្រពះសង្ឃ�បុ ��េខត� ( ែ្រសបុ ណ្យដ៏្របេសរ ) ែដល
�ច� ិ អ�ក�នពូ ជ្រសូ វ គឺ េទយ្យធម៌ សូ ម្បែត ី ុ ំង�យក�យ� តិចតួ ចក៏�ចសេ្រមចបុ ណ្យកុ សលដ៏េ្រចន�ន។ េបមិន�ន្រពះ
សង្ឃមកេធ��បដ � ប្ប�នេ�ះេទ �យក ិ � ហកៈ ៃនទក��នុ ិ
េធ�ដូ ចេម�ចនឹង�នសេ្រមចបុ ណ្យកុ សល ឧទ�ិសដល់ ពួកេ្របត�
�តិមិ្រត�ន េ្រ�ះ្រពះសង្ឃ�ែ្រសបុ ណ្យរបស់�យក�យ� ិ មន�នែ្រសបុ ណ្យឯ�ឱ្យ្របេសរ�ង�នេឡយ ។ ិ
ខ- ្រពះសង្ឃ�អ�ក�នសីល �នវត�្របតិបត�ល� ិ �ន�រ
្រប្រពឹត�េ��មគន� ងៃន្រពះនព�េ�កុ តរ� ធម៌�េដម ិ -៥៨-
�ច� ុ ំង
GamisTan & FmµTan
ចិត�របស់ពួកេ្របតឱ្យ្រជះ��េ្រតកអរ�ន ។
២- �យ�នំ ឧទ�ិេស�ន �យកែដល��តិ �ន
ឧទ�ិសចំែណកបុ ណ្យឱ្យ ។ �យកែដល�អ�កឱ្យ�ន គប្ប� ី ំង
ចិត�ឧទ�ិសបុ ណ្យកុ សល ចំេ�ះេ��ះេ�កអ�កដ៏�នគុ ណ �ន ំង ៧ ស��នដូ ច�េ��ះ សុ ខ ��ប� ្រពម� ំង�ត�� ិ ិ េ� �ន់ ែចម�េដម េដម េ�ក� ំងេ�ះមកទទួលយក ្បឱ្យអស់ ី ក� ចំែណកបុ ណ្យ ែដលបងប�ូន កូ នេ� �តម ិ ្រត�នេធ� ិ ុ ងឱ�ស
េនះ ។ ប៉ុែន�េបស ិន��យក អ�កឱ្យ�នមន�នឧទ� ិ ិសចំែណក
បុ ណ្យកុ សលេ�ះឱ្យេទ ពពួ កេ្របតែដល��តម ិ ិ្រត ក៏មិន�ច ទទួលចំែណកបុ ណ្យ�នែដរ លុ ះ្រ�ែតជន��តម � ញ់ ិ ្រតស� ិ ឧទ�ិសេ�ឱ្យ េទបទទួល�ន ។
៣- េប�នំ អត�េ� អនុេ�ទេនន េ្របតមកអនុ េ�-
េណត�េ្របតវស័ ទ�េ�យខ�ួនឯង ។ ពួ ក�តែដលយកកំ ិ យ ិ
�លេប�នដ � ឹង �នឭ� �តម ិ ិ្រត បងប�ូន កូ នេ� របស់ខួ នេគ �នេធ�បុ ណ្យកុ សលឧទ�ិសផលេ�ឱ្យ យកេ�យខ�ួនឯង
្រត�វេចះអនុ េ�ទ�ទទួ ល
នូ វចំែណកបុ ណ្យកុ សលេ�ះ
អនុ េ�ទ�េទ្រ�កដ�មន�ចសេ្រមចផលេឡ ិ យ ។
េបមនេចះ ិ
ពុ ទប � រស័ � ិ ទ �ម�រេរ�ប�ប់េ�យសេង�បមកេនះ ក៏លម -៥៩-
GamisTan & FmµTan
យល់ ដឹងេហយ� ទក��នុ ប្ប�នេនះ �យកេធ�េឡ ិ ងស្រ�ប់
អ�ី ? េធ�� ៉ ង�េទប�ន�និសង្ស្របេសរៃ្រកែលង ? �ម�រ ំង ពិត �រេធ��នត្រម� វឱ្យ�យកេ្របវ �រណ� � ណ សំរតស្រ� ិ ិ េទយ្យវត�ុ េ្រជស � េរសបដ ិ � ហកៈអ�កទទួល ស្រម�ចេចត�្រជះ��
ំងអក ្រពម� ំងេ�រព � ំងវតុ �ន� � � ទទួល�ន េទប��ស់េដម
�ន�នទទួលផលកៃ្រម�ប់្របេសរ ។ ដូ េច�ះេហយេទប្រពះពុ ទ �
បរម្រគ�្រទង់េ�ល�សិត�៖
{វិេចយ� �នំ សុគតប�សត�ំ
េយ ទក�ិេណយ� ឥធ ជីវេ�េក ឯេតសុ ទិ��និ មហប��និ ពិ�និ វុ��និ យ� សុេខេត� } ។ ែ្រប� �នែដលបុ គល ��នែដល្រពះ � េ្រជសេរសឱ្យ
់ សុ គត្រទងសរេស រ
បុ គល � � ំង�យឯ�
�បុ គល � គួ រដល់
ទក���នក� � ពួ កេនះ � ិ ុ ងេ�កេនះ �នែដលេគឱ្យដល់ បុគល
ដូេ��ះឯង ។ �ន�នផលេ្រចន ដូ ច�ពូ ជែដលេគ� ំកុ ងែ្រសល� �
បុណ�កឋ�ន�ន
បុ ណ្យកឋិន�ន
ែដល្រប�ជនេធ�ក� ុ ង្របេទសែខ�រេយង
ំ ុ ត �ង�មស�ន សព�ៃថ�េនះ េគ�ត់��បុ ណ្យមួ យធំបផ ។ ិ ិ + �ន = កឋិន�ន ។ �ក្យកឋន ិ �នេនះ �នពីរបទគឺ កឋន -៦០-៥៤-
GamisTan & FmµTan
កឋិន ែ្រប� សំពត់ែដល�យក្របេគនដល់ ភក� ិ ុ សង្ឃក�ុង
កឋន ិ �ល គឺ � ំងពីៃថ� ១ េ�ច ែខអស្សុជ ដល់ ៃថ� ១៥ េកត ែខ កត�ក ណ្យ្របេគនសំពត់េនះឯង ។ ិ �ន គ�បុ ិ ។ បុ ណ្យកឋន ឺ
ិ មកពី កឋិន �នន័យលំអិតេផ្សងេទ�ត គឺ�ក្យ� កឋន
កថៈ �តុ ែ្រប� ក្រម ឬ រស់េ�េ�យក្រម, េ�លសរេសរ, ្របជុ ំ សេ���ះទុ ក ឬ រួបរួមនូ វរូបធម៌ និង �មធម៌, ស�ិតេស�រ��ប់ខួ ន, � េ�ប្រកេ�បទុ ក ។
ែ្រប� ក�ម �នន័យ� ្រកនឹងេធ�ឱ្យេក តេឡ ិ ង�កឋន
ិ ិ កិេច�ន ជិវតីតិ > កឋិេ� េពញអង� សមដូ ចបទវគ� ិ ហៈ� កថត
ស�វៈឯ�ែដលរស់េ��នេ�យក្រម ស�វៈេ�ះឯងេ�� កឋិន េ្រ�ះេ�ក�នេសចក�េ្រប�បេធ�បេ�ន ី ឹ ងេឈស� ឹង ែដល បុ គល � �ត់េចញអំពីេដម
េហយយកេ�េ�ះ��ប់េ�នឹងែផនដី
េឈស� ឹងេ�ះឯង រែមងដុ ះលូ ត�ស់�ន�៉ង� ឬ ក៏រស់េ� �នេ�យក្រម�៉ង� រក ី ិច�ែដលេកតេឡង � ំងេឡង�កឋិន េពញទីេ�ះ �នេ�យក្រមពន់េពកក៏�៉ងេ�ះែដរ ។
ែ្រប� េ�លសរេសរ ពីេ្រ�ះចវរ�ន ែដលពុ ទប � រស័ ី ិ ទ
យកមកេធ�កឋ ែដល្រពះអរយ ិនេ�ះ ��នវេសស�ង�នដៃទ ិ ិ បុ គល � � ំង�យ �ន្រពះស��សម�ុទ��េដម ែតងេ�លសរេសរ -៦១-
GamisTan & FmµTan
ចំេ�ះកឋន � �នេធ�េហ ិ �ន ែដលបុ គល យ េ�យស��្រជះ�� េ្រ�ះែតបុ គល � េ�ះ �នឱ្យេសចក�សុ ី ខ្រសួ ល ដល់ ភក� ិ ុ សង្ឃក�ុង ្រពះពុ ទ� � ស� ែដល�នទទួលនូ វ�និសង្ស ៥ ្រប�រ េ�ះ ែដរ ។
ែ្រប� �បជុំរ ូបធម៌ និង �មធម៌ គឺ រ ូបធម៌ �នដល់
ភក� ី ែដល ិ ុ សង្ឃ ែដលេ�ក�ន�ន់្រពះវស� ្រពម� ំងៃ្រតចវរ
េកតេឡង្របកបេ�យចីវរ�ល ។ ឯ�មធម៌ �នដល់ វស� បី
ែខ អ��រៈ គ�រ្រ�ល្រគង្របកបេ�យធម៌ និង អនុ េ�ទ�ញត�ិ ឺ ំ ត់កឋន ្របគល់ សព ិ ។
ិ ំ ែ្រប� ស�ត ិ េស�រ��ប់ខន �ួ វគ� ិ ហៈ� ថិរេត�ន កថន រយៈ�ល ៥ ែខ េ�យ កឋិន គឺ �រ� ំងេ�សិតេស� រ��ប់ខួ នអស់ � � អំ�ចកឋិន�នេ�ះឯង ។
ែ្រប� សេ���ះទុក �កេ�បទុក គឺ េ�ប្រកេ�បនូ វ
�និសង្ស ៥ មនឱ្យ� � តេ�ទីដៃទ�ន ។ កឋិន�ចឱ្យសេ្រមច ិ ផលដល់ បុគល � ក៏�នទទួ ល�និសង្ស � ពីរែផ�ក គ�យក�យ ឺ ិ
រឯបដ � ិ � ហកៈភក� ី ិ ុ អ�ក្រ�ល្រគង និង អនុ េ�ទ� ក៏�នទទួល �និសង្ស ។ េបនិ�យឱ្យខ�ីកឋិន�កច� � ស� ិ មួយក�ុង្រពះពុ ទ�
ែដលេកត�មពុ ��នុ ��តស្រ�ប់ហ៊ុទ � ុ ក េ្រក�កទុក នូ វ�និសង្ស -៦២-
GamisTan & FmµTan
៥ របស់ភិក�ុ ។
កឋន ិ �នេនះេកត�នេឡ ិ ងក�ុងបឋមេ�ធ�លែដល្រពះ
ែតសំពត់បង្សុកូ ល បរម��� ្រទង់អនុ ��តឱ្យភក� ិ ុ សង្ឃេ្រប្រ�ស់ ចីវរ ពុ ំ�ន់�ន្រទង់អនុ ��ត�ឱ្យេ្របគហបតីចីវរេ�េឡយ ។ សម័យមួ យ
�លែដល្រពះដ៏�ន្រពះ�គ
់ ំ ្រទង់គង�
វស�េ�វត�េជតពន ���មរបស់អ�ថបិណិ� កេសដ�ីេទ�ប្រក�ង រ ក�ុងែដន�េឋយ្យ �វត�ី �នភក� ិ ិ ុ ៣០ អង�េ��ះ� ភទ�វគ�យេត�
�អ�ក្រប្រពឹត�ធម៌េ�ក�ុងៃ្រព
ក៏� ំ��េចញពីទីេ�ះមក�ន់្រក�ង
�វត�ី េដម្បន ។ េទបែតមកដល់ �ក់ ី ឹ ង�ល់ បេំ រ្រពះេ�ក�ថ
ក� ក៏ � លផ�ូវ ជួ ន�ដល់ ៃថច � ូ លវស� នឹង្រសូ តមកេទ�តមន�ន់ ិ
� ំ��ែស�ងរកទីេស�សនៈេ�� ំវស�េទ�ប្រក�ង�េកត ��ក់
ក� � លផ�ូវេ�ះេ� ។ ភក� ី� ិ ុ � ំង�យេ�ះ�នេសចកអផ្ស ុ ក�
�� ំងេ�យគតេឃ ិ ញ�
្រពះដ៏�ន្រពះ�គ
្រទង់គង់េ�ទីជត ិ
ច��យ ៦ េ�ជន៍េទ�តេ�ះ មនសមេប � ិ េយង� ំង�យមកសុ ន ដេំ ណរមន�នេ��ល់ បេំ រ្រពះអង� ។ ិ
លុ ះដល់ ៃថ�េចញ្រពះវស� បវរ�េ្រសចេហយ េ�កក៏
� ំ��្រសូ តេចញដេំ ណរ
ពីទីេ�ះមកេទ�ត
ទទួ លរដូ វេ�ះ�ន
េភ��ងរលឹមេ�ក� ំេ�េឡយ �មផ�ូវែដលេ�មក េ�រេពញេ� -៦៣-
GamisTan & FmµTan
េ�យទឹក និង ភក់រអលប៉ បុចប៉ �ច់ ។ �លមកដល់ ្រក�ង�វត�ី ិ ិ េហយក៏ចូលេ��ន់វត�េជតពន
ំ ្រ�ប��យបង�្រពះបរម�� �
រួចេហយ ក៏អង�ុយក�ុងទីដ៏សមគួ រ ។ លំ�ប់េ�ះ្រពះដ៏�ន្រ��� ់ �ណ្រទង�ន្រពះបន� ិ ុ � ំងេ�ះ�ៈ ��ល ូ ល�ក់�ក់េ�រកភក�
់ ន របស់អក ភក� � � ំង�យ ល�មអត់សង�ត� ី ិ ុ � ំង�យ ! សររយន�
ឬេទ? ល�ម្រប្រពឹត�េ��នឬេទ ? អ�ក� ំង�យ�នេសចក្រពម ី�
េ្រព�ង េ��ះេស� ឥត�នវ�ទ�ស់ ែទង��ឬេទ ? អ�ក� ំង�យ ិ េ�� ំ្រពះវស�េ�ះេ�ត
្រសួ លបួ លមនលំ �កេ�យ��រ ិ
ំ បិណ��តឬេទ ? ភក� ិ ុ � ំង�យក៏្រ�ប��យបង�ទូល�មដេំ ណរ ំ លេសចក�លំ�ករបស់ខន េ�ះរួចេហយ ក៏្រ�ប��យបង�ទូ ី ួ � ែដល
�នមក�មផ�ូវ េ�យសព�្រគប់�មដេំ ណរ ។
់ ែដងធម�ក� ំ ី លំ�ប់េ�ះ្រពះជន ្រ�រព�អព ិ ្រសី ្រទងសំ ី
សង�រវដ�មន�នទ ិ ីបំផុត េ្រ�ស្រប�នដល់ ភក� ិ ុ � ំងេ�ះ ។ លុ ះ ចប់ធម�េទស�េហយភិក�ុ� ំងេ�ះ
ក៏�នសេ្រមច្រពះអរហន�
� ំងអស់អង� ។ ប��ប់ពីេ�ះមក្រពះអង�្រទង់្រពះត្រមះ� េប ិ ិ ��រកិច� (១) ទុ កអំពី្រ�មុ ន សិន�ត�គត�នអនុ ��ត កឋន
មកេម�ះសមភិក�ុ� ំង�យេ�ះ នឹង�នលះចីវរមួ យទុ កេ�នឹង (១)- សូ ម�ន វន័ ិ យបិដក ម�វគ� តតិយ�គ កឋន ិ ក�ន�កៈ �គ ៨ ទំពរ័ ទី ១
-៦៤-
GamisTan & FmµTan
កែន�ងយកមកែតស្បង់ និង ចវរ ី ប៉ុេ��ះ�នអត��ព្រ�ល មន ិ លំ�ក�៉ងេនះេ�ះេឡយ េហយកឋន ិ ��រកច� ិ េនះេ�ត ្រពះ
័ ំែដលលះ ពុ ទ� � ំង�ល់ ្រពះអង� ក៏ែតងែតអនុ ��តទុ កដល់ �វកពុ
៉ ងដូ េច�ះេហយ េទប្រទង់ ផង ។ ្រពះដ៏�នេ�គ្រទង់្រពះត្រមះ� ិ ្រ�ស់េ� ភក� ិ ��រ ិ ុ � ំង�យមក ។ ្រពះអង�្រទង់អនុ ��តកឋន កច� � � ី �៖ ិ េនះេ�យ្រពះពុ ទដ
{��លភក� ិ ុ � ំង�យ ិ ុ � ំង�យ ! ត�គតអនុ ��តឱ្យភក�
ែដល�ន� ំ្រពះវស�រួចេហយ ្រ�លកឋន ិ �ន ។ ��លភក� ិ ុ � ំង
�យ ! �លេបអ� ិ េហយ នឹង�ន ក� ំង�យ �ន្រ�លកឋន
សេ្រមចនូ វ�និសង្ស ៥ ្រប�រ } ។
កឋិនែប�កពីចីវរ�ន េ�យេហតុ ៥ �៉ង គឺ ៖
១- ែប�កេ�យ�ល �លែដល្រពះដ៏�ន្រពះ�គ ្រទង់ អនុ ��តឱ្យេធ�កឋន ិ េ�ះ គឺ�នរយៈេពលែត ២៩ ៃថ� �ប់ពីៃថ� ១
េ�ច ែខ អស្សុជ រហូ តដល់ ៃថ� ១៥ េកត ែខកត�ក ិ ។ រយៈេពលេនះ
េ��កឋិន�ល �ក្យ�ម��េ�កេ�� រដូ វកឋិន។ ក�ុងរដូ វ េនះេបសិន�ពុ ទប � រស័ ិ ទ ្រ���ចង់េធ�បុ ណ្យកឋិន គឺ �ចេធ��ន
ំ នេឡយ េហយ�ម ប៉ុែន�េបស ពីៃថ�� ំង២៩ េនះពុ � ិន�េធ�េ្រ�អំ
ទទួ ល្រ�ល ប� � វត�នីមួ យៗទទួ ល�នែតម�ង ចំែណកភក� ិ ិ ុ វញក៏ -៦៥-
GamisTan & FmµTan
្រគងកឋិន និង អនុ េ�ទ� �នែតម�ងែដរ ។
២- ែប�កេ�យវត�ុ សំពត់ែដលយកមកេធ�អង�កឋន ិ េ�ះ
់ ចពរ គ�នែតស្បង សង�ដី ែដលេគយកសំពត់េ�ះេធ�ឱ្យ្រត ម ឺ ី ឹ
ំ នេឡយ េហយសំពត់ ្រត�វ�មពុ ទប ពត់េ្រ�ពីេ�ះពុ � � ្ប��តិ។សំ � ំ ន គឺ � ំងបមុ ិ ពុ � ី ខេនះេទ�តេ�ត នឹងយក� ំងអស់�អង�កឋន
�នែតមួ យមុ ខេ�ះប��យកេវរ្របេគនច វរមួ យៃ្រតក៏េ�យ ។ ី ី
ភិក�ុអ�ក្រ�ល្រគង
្រត�វេ្រជសេរសយកែតវត� ិន ុ មួ យមកេធ��កឋ
់ េបស ស្បង់ែតមួ យក៏�ន, ចពរក៏ �ន, ិន�េ�កចង្រ�ល្រគង ី ៏ ន ឱ្យែតេរសយកែតមួ សង�ដីក� យ េដម ម្រត� វ ្ប្រ�ល្រគងឱ្យ្រត ឹ ី
�មវនយប្ប�� តិ � ។ ិ
៣- ែប�កេ�យអំេព �យក�យ� គប្បេធ� ម្រត� វ ិ ឹ ី ឱ្យ្រត
�ម្រពះវន័ ិ យ េហយភិក�ុអ�ក្រ�ល្រគង និង អនុ េ�ទ� ឱ្យ្រតម ឹ ្រត�វ�មពុ ទប � ្ប��តិ� លក�ណៈ�ន ។
និង
ពុ ��នុ ��ត េទបេឡង�កឋន ិ េពញ
៤- ែប�កេ�យបដិ��ហកៈ អ�កែដលទទួលកឋន ិ �នែត ំ នេឡយ ភក� ិ ុ ពុ � ិ ុ េ្រ�អំពីភក�
េហយភក� ិ ុ េ�ះេ�តេទ�តលុ ះ្រ�
ែត�នគង់� ំ្រពះវស�្រគប់ ៣ ែខ ក�ុងវត��មួ យ េទបទទួល
ំ ន� ំ ្រ�ល្រគងអនុ េ�ទ�កឋិនក�ុងវត�េ�ះ�ន ។ េបភ ក� ិ ុ ពុ � -៦៦-
GamisTan & FmµTan
ំ ចទទួ ល្រ�ល្រគង វស� ឬ �ន� ំវស�ែដរ ប៉ុែន��ច់វស�ក៏ពុ� កឋិន�នែដរ ។ ៥-
ែប�កេ�យ�និសង�
�យក�យ� ិ
ក៏�ននូ វ
�និសង្ស ៥ ភក� ិ ុ អ�ក្រ�ល្រគង អនុ េ�ទ� ក៏�ននូ វ�និសង្ស ៥
អស់រយៈេពល ៥ ែខ ។
�និសង�របស់ភិក�ន �ុ ៥ �៉ងគឺ ៖
១- អ�មន��េ� ភក� ិ ិ គមជនបទ ិ ុ ្រ�ច់េ��ន់្រសុ កភូ មន
ំ�ច់្រត�វ�ភិក�ុផង�� ( េ�យមិន្រត�វ�បត�ិ �នេ�យេសរម ី ន� ិ ក�ុង�រតស ិ ិ��បទ ) ,
២- អ��ន�េ� ភក� ិ ុ ្រ�ច់េ��ន់ទីដៃទ េ�យមិន� ំ
វ�បត�ិ �ច់យកចវរ ិ ី �ប់េ��មួ យខ�ួន� ំងអស់ ( េ�យមន្រត� ក�ុងបឋមកឋិនសិ��បទ ) ,
់ � �ន ៣- គណេ�ជនំ ភក� ិ ុ �ន់��រ េ�យរួមវង�
( េ�យមន្រត� វ �បត�ក� ិ ិ ុ ងគណេ�ជនសិ��បទ ) ,
៤- �វទត�ចីវរ ំ ភក� ិ ុ ទុ ក�ក់ចីវរ ែដលមិន្រត�វ�រេ្រប
្រ�ស់�ន ( េ�យមន្រត� វ �បត�ិ ក�ុងបឋមកឋន ិ សិ��បទ ) , ិ
៥- េ� ច តត� ចីវរ ុប�េ� េ� េនសំ ភវិស�តិ សង្ឃ
�ភេផ្សងៗ ែដលេកតេឡង្រត�វ�នភិក�ុ ែដលគង់� ំវស�កុ ងវត� � -៦៧-
GamisTan & FmµTan
ែដលេ�ក�ន្រ�ល្រគងកឋន ិ េ�ះ ។
�និសង�របស់�យក ៥ �៉ង គឺ ៖ ១- ភិកប � � � វិ�រេ� រែមង�អ�កបរបូ ិ ណ៌ ្របកប
្រពមេ�េ�យប�� , ២- សុរ ូប�
រែមង�អ�ក�នរូបល� ,
៣- សុវណ�� �អ�ក�នពណ៌សម្បុរ�យ��តល� ,
៤- សុស� � � �អ�ក�នស� � ន្រទង់្រ�យ��តល� , ៥- ចក�វត�ិ �� េ�តិ រែមង�នេកត�េស� ចច្រកពត�ិ
យមន�ន ។ ក�ុង�ត�មួ ិ ិ
�និសង្សកឋន ិ �ន� ំង ២ �៉ង គឺ �និសង្សស្រ�ប់
�យក អ�ក��យសំពត់ និង �និសង្សស្រ�ប់ភក� ិ ុ អ�ក្រ�ល្រគង
អនុ េ�ទ� ែដល�នេ�លមក�ងេលេនះ សូ មេ�កអ�ក�ន ពិ�រ�វ�គថ� ង ិ ឹ ែថ�ង េ្រប�បេធ�បេ�នឹង�និសង្ស ៃន�មសិ �នដៃទ េ�យខ�ួនឯងចុ ះ ។
�និសង្សស្រ�ប់ �យក �យិ� មនេឃ ិ ញ�នេ�ក�ុង
វនយប្ប�� តេទ ប៉ុែន��និសង្សស្រ�ប់បដ� ិ ិ � ហកៈ �នេ�ក�ុង ិ�
្រពះវន័ ន ិ យ ។ ដូ េច�ះេយងមិន�ចសេ្រមចេសចក�ី� អ�កេធ�កឋ ិ
�ន �នផលតចេ្រច នប៉ ុ ��េឡយ េ្រ�ះ្រពះវន័ ិ យក៏មន�ន ិ ិ -៦៨-
GamisTan & FmµTan
និ�យ ្រពះសូ ្រតក៏មន�នន ិ ិ �យ ។
៏ ិ េសសមួ យ ។ ្រពះស��សម�ុទ� ក៏បុ ែ៉ ន�កឋន ិ �សង្ឃកម�ដព
់ ្រពះអង� ្រទង�ត់ កឋិនកម���សង្ឃកម�ពិេសស េ្រ�ះ្រពះអង� ់ � ប់ ចូ លរួម�រ្រ�លកឋិន��ល់ ្រពះអង� រហូ តដល់ ្រទង់ជួ យ ្រទង�
ំ�ន់សេំ រចរូប។ ្រទង់ជួ យ�ត់ែចង �ត់ែចងេធ�ច វរ ី ្របសិនេបច វរពុ ី
បសេ្រមចេហយ ។ ្រពះអង� ក�ុងបុ ព�ករណ៍ខ�ះ ្របសិនេបច វរ�នរូ ី
់ ក�ក់កឋន ្រទងទុ ិ កម���មុ ខ�រល�្របៃព របស់្រពះសង្ឃ រហូ ត ដល់ ្រទង់�នអនុ ��តឱ្យ��ក្របតបត� វិ ន័ ិ យ ៥ខ អស់រយៈ៥ ែខ ។ ិ
សូ ម្រ�ប� បច�ុប្បន��លេនះ �សម័យស��រៈនិយម
ំ�ច់�ត់ែចងេធ�ច ភក� ិ ុ ក�ុង ិ វរ ី �ត់ែចងក�ុងបុ ព�ករណ៍ ដូ ចភក� ិ ុ មន�
េ�ធសម័ យ ិ
ែដល�ន�រខ�ះ�តសំពត់ចវរេឡ ី យ
។
ដូ េច�ះ
េហយ�ន��ក្យកឋន ិ �នន័យ� ក្រម គឺ ្រក� ំងសំពត់ចវរ ី ្រក� ំងេធឱ្យេក តេឡ � ង�កឋិនេពញអង� ពុ ទប � ្ប��តិ� ។
�មពុ ��នុ ��ត
និង
វត�េ� េ�តិ វណ�េ�
�រឱ្យសំពត់��ន �នេ��ះ� ឱ្យពណ៌សម្បុរ��ន
គឺ �នេ��ះ� ឱ្យវណ��ន ។
rÂs
-៦៩-
GamisTan & FmµTan
�នលក�ណៈ �នលក�ណៈ ែ្រប� េ្រគ�ងចំ� ំ ឬសំ�ល់ របស់�ន ។ វត�ុ� ំងអស់កុ ងព � ិ ភពេ�ក េ�ះ�នរូបក�ី ( រូប�ម ) ឥតរូបក�ី ំ ល់ ឬ ស្រ�ប់ ( អរូប�ម ) សុ ទែ� ត�នលក�ណៈ ស្រ�ប់ស�
ំ ្យ្រចឡំ�� ។ លក�ណៈេ�ះ�នដល់ �ក្យ� ខ�ស់ ចំ� ំេដម្បកុ ី ឱ
�ប ស េ�� ��ត ល�ង់ ស�ូត �ច ល� �្រកក់ ្រត�វ ខុស ធំ តូ ច េ្រចន តច ិ ។ ល ។ �នក៏�នលក�ណៈដូ ចរូប�តុ និង អរូប�តុ
� ំង�យេ�ះែដរ ។
លក�ណៈរបស់�ន
េកតេឡ ង�នេ�យ�្រស័យចត� ិ
(េចត� ) ក៏�ន �យក៏�ន ��ក៏�ន េទយ្យ�នក៏�ន ។ អ�កេធ��ន �ន�យ �� ចត� ិ ឬ េទយ្យ�ន �បេ�ក �ន
របស់េគក៏�នលក�ណៈ�បេ�ក េ�� ហីន�ន ។ អ�កេធ�
�ន�ន�យ �� ចត� � ល �នរបស់ ិ ឬ េទយ្យ�នមធ្យម ក�
េគក៏�នលក�ណៈមធ្យម ក� � ល េ�� មជ� ិម�ន ។ អ�កេធ�
�ន�ន�យ �� ចិត� និង េទយ្យ�នខ�ង់ខ�ស់ �នរបស់េគក៏
�នលក�ណៈខ�ង់ខ�ស់ េ�� ឧត�ម�ន ។
ចត� � �នឥ�ន�ីយ៍ � ំង ៥ ិ �ប�នន័យ� ចត� ិ របស់បុគល
គស� ,ស�ធ ,ប� � ,វរី យ,សត � ទន់េខ�យ ។ ចត� � ល ឺ ិ ិ ិ ិ មធ្យមក� -៧០-
GamisTan & FmµTan
�នន័យ� ចិត�របស់បុគល � �នឥ�ន�ីយ៍ មធ្យម ក� � ល ។ ចត� ិ ខ�ស់ គច � �នឥ�ន�ីយ៍ ខស � ់ ។ �យ ��ខ�ស់ គ�យ ឺ ត� ិ របស់បុគល ឺ
�� ែដលេគ�នអប់រ ំេ�យចរ��កល េហយតម�ល់ទុកេ� ិ ក�ុង �រវៈ ៦ �៉ង គឺ ៖ ១- ពុទ� � រវៈ
េ�រពចំេ�ះ្រពះពុ ទ � ,
២- ធម��រវៈ
េ�រពចំេ�ះ្រពះធម៌ ,
៣- សង��រវៈ
េ�រពចំេ�ះ្រពះសង្ឃ,
៤- ស����រវៈ
េ�រពចំេ�ះសិ��បទ,
៥- អ���ទ�រវៈ
េ�រពចំេ�ះអប្ប�ទធម៌,
៦- បដ�ស� � រ�រវៈ េ�រពទទួលបដស � រកច� ិ � ិ ។
សូ មកុ េំ ភ�ច� �យ ��េនះ �ច�នចរ�្រប្រព ិ ឹ ត��ប
ក� ក�ងសីលធម៌ និង � ល ខ�ស់ េ��ម�រអប់រ ំេ្រចន ឬ តចែផ� ិ �រ្របតបត� ធ� ិ ិ ន់ ្រ�ល ក�ុង�រវធម៌ ។ ចំែណកេទយ្យ�ន �ប
ក� � ល ខ�ស់ េ�កសំេ�យកសម្បត�ិផង សំេ�យកចត� ិ ផង េ្រ�ះ� �នអ�កេធ��នខ� ះ�នេទយ្យវត�ុអន់េទ ប៉ុែន��នចត� � ់ ិ ខស �ន�យ �� ្របកបេ�យេសចក�េ�រព ។ �នអ�កេធ��នខ� ះ ី
�នេទយ្យវត�ុៃថ�ថូ រ� ប៉ុែន��នចត� ិ �ប �ន�យ �� មន្របកប ិ េ�យេសចក�េ�រព ។ ី
-៧១-
GamisTan & FmµTan
និ�យ�ម�រពិត
ជីវ�ពរបស់មនុ ស្សក�ុងេ�កេនះ
េបេយងែចកឱ្យល� ិតេ��ន ៤ ពួ ក គឺ ៖ ១- ព ួក��ន , ២- ព ួក�ក , ៣- ព ួក�ន�គប់��ន់, ៤- ព ួក�នសល់ទក ុ ។
ពួ ក� ំង ៤ េនះ�ន�រម�ណ៍ខុសៗ�� ក�ុង�របំេពញ
ករលីែសងេដម �ន គឺ ពួ ក��នខំ្របង ្បយក ឹ សុ ីឈ�ួលេគ េធ�កម� ី
លុ យ�ក់មក�ត់ែចងេធ��ន ។ ពួ ក្រកខំ្របងេធ� �រ ្របកប�ជីវ ឹ កម����ងធម�� េដម ំទុកឱ្យ�នល�ម េហយេធ��នក� ្បសន្ស ី ុង េពល�មួ យ ។ អ�ក�ន្រគប់្រ�ន់ខ្រំ បងបន� យថវ� សុ ី�យ ិ ឹ
េពលេដម ណល់ មកេធ��ន។ អ�ក�ន្រទព្យ របស់ខួ ន្រគប់ � ្បយកសំ ី សល់ ទុក
់ �នេពល�េធ នឹកចងេធ� � � � ម
មន្រព� យគតគូ រយូ រ ិ ិ
េពល េ្រ�ះខ�ួន�ន្រទព្យសល់ ពី�រេ្រប្រ�ស់្រ�ប់ ។ �នេបន ិ េ�ះ ិ �យ�មលក�ណៈ�ងផ�ូវចត�
នឹង��ក់
េ���ន �ប ក� � ល ខ�ស់ �មឥ�ន�ីយ៍ សីលធម៌ និង �ម
េសចក�ីេ�រព ។ ប៉ុែន�េបេ�ល�មេទយ្យវត�ុ ( វត�ុែដល្រត�វឱ្យ )
ំ ប់ វញេ�ះន សអ ិ ឹ ង��ក់េ�� �ស�ន ្របសិនេបេគយករបស់ -៧២-
GamisTan & FmµTan
ឬ របស់េ�ក�បមកេធ��ន ។ នឹងេ�� ស�យ�ន ្របសន ិ
ំ េបេគយករបស់ សណ ប់ ឬ របស់ស��ញ់ មកេធ��ន ។ នឹងេ��
�ម��ន ្របសិនេបេគយករបស់ �កំពូល ឬ របស់បណ ិ ូ � លចត� មកេធ��ន ។
ំ ប់ ឬ េ�ក�ប �នដល់ របស់ែដលេគមនចូ របស់សអ ល ិ
ចត� ឬ�របស់លែ� ដរ ែត ិ េ្រប េ�យេគទុ ក�ក់� �របស់មនល� ិ េគមន្រស�ញ់ ិ
ឬ�របស់ែដលេគមនេពញន ិ ិ យម
ឬ�របស់
ែដលកន�ងហួ សសម័យ�ល ។
ំ របស់សណ ប់ ឬ របស់ស��ញ់ �នដល់ របស់េ�ះល�ក៏ �ន មនល� ក៏�ន មនុ ស្សនិយម ក៏�ន មនុ ស្សមនន ិ ិ ិ យម ក៏�ន េ�ក�ុងសម័យក៏�ន កន�ងសម័យក៏�ន ែតេគចូ លចត� ិ េ្រប ។ របស់�កំពូល
ឬ
�នដល់ របស់ែដលេគ បណ ិ ូ � លចត�
៊ន ្រស�ញ់ ហួ ស ចូ លចត� ិ ហួស ឬ�របស់�ន់សម័យ េគមន� ិ េ្រប ឬ មិន�ន់េ្រប ។
�នេបន � ពួ ក��ន និង បុ គល � ិ បុ គល ិ �យ�មក�� ំងចត�
�នចត� ្រក ក�ុងខណៈេធ��ន � អ�ក�ន្រគប់ ិ ���ន�ង បុ គល
្រ�ន់ និង បុ គល � អ�ក�នសល់ ទុក េ្រ�ះអ�ក��ន និង អ�ក្រកេធ�
�នអំពី��ន ។ ចំែណកអ�ក�នេធ��នអំ ពីសល់ ។ ែដល�េធ� -៧៣-
GamisTan & FmµTan
�នអំពី��ន គអ� �ររកសុ យមកេធ� ឺ ក្រកខំ្របងេធ� ឹ ី េដម្បយកលុ ី ំ ន�ិចផង អ�ក្រកខំ្របងតស៊ �ន ្របសិនេប�នេ�ះធំដុប ូ ្របមូ ល ឹ
ក�នេធ� ៣-៤ �� ំ េទបេធ��ន។ែដល�អ� ក�� ំងរបស់ខួ ន�ន � �នអំពីសល់ េ�ះ គឺអ�ក�នចង់េធ�េពល�ក៏�ន មិន� ំ�ច់ ំ�ច់តស៊ូេធ��រ�រអ� ្របមូ លក�� ំង មន� េទ ិ ី ។
បទ បុ បវ� គ� េរ�ងម�កស្សបេត�រ បណ ក�ុងគម�រធម� ី ិ � �ត
�ន ្រពះពុ ទេ� ���រ្យ �ននិ�យអំពីកស្សបេត�រ� ្រពះអង�
�នចត� ិ �ណិតអ�ក្រក�ស់ ។ �របណ ិ � �តរបស់េ�ក �ន េធ�ចំេ�ះែតអ�ក្រក
េ�យេ�ក�នគំនិត�
អ�ក្រក�នចិត�
���ន �នចត� ិ តស៊ូចេំ �ះបុ ណ្យកុ សល�ស់ ។ �នៃថ�មួយ
�នេទពធ� �េ្រចនចុ ះមក�ក់�្រតដល់ េ�ក ែត្រពះេថរៈ ី
មិន្រពមទទួ ល ។ ក�ុងេពលេ�ះ េ�កនិ�យេ��ន់េទពធី� ំ ឹ ង ំ កប�ន់សម្បត�អ� � ំង�យ � �ង� ំងអស់��កុ ម ិ ក្រក ។ ដណ
េនះមិន�ត់��ត់ �នេលចឮដល់ ្រពះឥន� ។ �រ�ក់�្រតក៏
�នសេ្រមច េ�យ្រពះឥន�ែក�ងេភទ�អ�ក្រក ។ តួ �៉ង េនះស
ឱ្យេឃញពី�រេលកស�ួយ�នៈ អ�ក្រកក�ុងមុ ខ�របំេពញ�ន គឺ អ�ក្រក�នចិត����ន�ង តស៊ូ�ង លំេ�ន�ង �ន��ញ ចត� ិ ្រពះអរហន�ឱ្យ�នេសចក��ណ ី ិ ត�ងអ�ក�ន ។ -៧៤-
GamisTan & FmµTan
�
ក�ុងគម�ីរធម�បទដែដល េរ�ង�ជេទវធី� �ននិ�យ
�រក� ី ុ ង្រតកូ លកំសត់��ក់ �ន�ក់�្រត្រពះកស្សបៈេ�យ
�ជ ។ ប��ប់ពី�ក់�្រតេហយ្រត�វ��ប់េ�យពស់ចក�រ េ�ះ ឹ ី
គ៌ ។ េយង្រត� វពិ�រ� េរ�ងេនះ �ន�ប់បដិសន�ិថ�ក � ី ុ ង�នសួ មួ យេទ�ត� �ជ�វត�ុធុ ន�ប ក� � ល ឬ ខ�ស់ ។ �ម�រពិត
�ជ���រធុ ន�ប មិន���រ��ក់ក� � ល ឬ ��ក់ខស � ់ េទ ។ េ�ក�ុង្របេទសែខ�រេយង េគ�ត់��ជ���រធុ នអន់
បំផុត េ្រ�ះ��រេនះ�របស់ស្រ�ប់េ��ច ។ �ម�រ្រ�វ ្រ�វរបស់អក � សម័យេ�ះេគ � ្រ�ជ��ង��រ ក�ុង្របេទសឥ�
��ជ���រធុ នអន់
���រែដលេគបរេ�គបេ� � ះ ិ
ំៃថេ� ទ ។ ដូ េច�ះ�រ ី �សន� ចំឡងេពល មនែមន���រ្រប� ិ
េនះ�នេកត�េទពធ � ី
មនែមនេ�យអំ �ច�ជេទ ិ
គឺ
្រ�កដ� េ�យចត� ិ តស៊ូ���ន េ�ះមុ ត ក�ុង�រេធ��នរបស់ ខ�ួន ្របកបេ�យប�ទៈស��្រជះ�� ។ បទដែដលេទ�ត ក�ុងគម�រធម� ី
ក�ុងេរ�ង
ចុេល�ក�ដក-
់ ��ហ�ណ៍ �ននិ�យអំពី្រ�ហ�ណ៍កំសត់��ក់ �នសំពត់បងក ែតមួ យពីរ�ក់ ប�ី ្របពន� េប� � ក់្រត�វ�រេ��មក� ��ក់្រត�វ ែត�ន ។ ៃថ�មួយ្រ�ហ�ណ៍���មី េ���ប់ធម៌េទស� របស់ -៧៥-
GamisTan & FmµTan
្រពះបរម��� េ�យធម៌េ�ះ្រទង់សំែដង ៃលលកឱ្យល�មដល់
់ �ធម៌េ�យ ស��នចត� ិ របស់េគ ។ េគពិេ�ះធម៌�� ំង�ស់ ចងបូ
់ ចត� សំពត់បងក ិ របស់េគេចះែត��ក់េស�រ ម�ង�ត់ចត� ិ េឡងបូ � ម�ងដកថយ
� ំងពីក�ល្រពលប់លុះដល់ ជត ិ ភ�ឺ
េទបចិត�ស��
ំ ំ ត់ បូ �ចំេ�ះ្រពះ ឈ�ះចត� ញ់ �ន េហយសំេរច�ក់សព ិ ក�
ធម៌េ�យ��ត់� ជិតំ េមៗ អញឈ�ះេហយៗ ! ។ ចូ រេយង
ពិ�រ�េមល ចំ� ំងែដល្រ�ហណ � ៍ កំសត់េនះ �នេធ��មួ យ
៉ កងទ័ពកំ�ញ់ អស់�្រត�ន�មប � �នចត� ី ី �ចំ� ំងធំបុ � ិ ៉ តស៊ូបុ � � �នេសចក�� ី � �នេ�ះមុ តប៉ុ�� �នកងពលធម៌
គឺ ស�� វរី យៈ សតិ ស�ធិ ប���� ំងពូែកប៉ុ�� ។ ផល�នៃន ិ
្រ�ហ�ណ៍េនះ �នេធ�ឱ្យ�ត់ េឡង�នៈ �ម�េសដ�ី ក�ុងៃថ� ទី ្រ� ំពីរ េ�យ�រែតង� ំងរបស់្រពះម�ក្ស្រត ្រពះ�ម្រពះ�ទ បេសនទិេ�សល
េតផល�នេ�ះ
�នសេ្រមចេ�យសំពត់
ក� � ស់ ឬ េ�យក�� ំងចត� ិ ?។
បទដែដលេទ�ត ែដលេយង េរ�ងទុគ៌តបុ រស ក�ុងគម�រធម� ី
��ប់�ន��ប់េ�កេទស� �ញឹក�ប់មកេហយ ។ េ�យ ំឱ្យអក ��ករបស់�ត់ �នភក� � ិ ិ ុ ្រតឹមែតមួ យអង� ចំនួនតចេនះ�
�ត់ែចង�រ្រចឡំមន�នចុ ះេ��ះ�ត់ចូលក�ុងប��ី ឬមួ យចូ ល ិ -៧៦-
GamisTan & FmµTan
ក�ុងប��ី េហយេភ�ចក៏មនដ ឹង ។ េគ�នរុញ�ត់ឱ្យេ� សូ ម�្រត ិ អំពី្រពះបរម្រគ�
។
ក�ុងេពល�ត់ចូលេ�ដល់
្រពះស��សម�ុទ�
កំពុង្រត�វេ�មេ�ម�ល់ េ�យពួ កម�េសដ�ី ។ ប៉ុែន�្រពះអង�មន ិ �ន់្របគល់ េ�ឱ្យបុ គល � ���ក់ នូ វ�្រតរបស់្រពះអង�េទ ។ លុ ះ
�ត់ចូលេ�ដល់ ្រពះអង�្រទង់្រប�ន�្រតឱ្យ
។
ពួ កម�េសដ�ី
ំ ិញ�្រតេ�យេដញតៃម�� ំងពី១០០០ ក�បណៈេឡង �នសុ ទ េ�ដល់ េ្រចន�ន់ ក�បណៈ �ត់ពុំ្រពមលក់ឱ្យ។ �ត់�ង្រពះ មរបស់�ត់�ល់ ែត�ន ពុ ទេ� ��ន់កុ ងខ� �
េ្រ�យមកផល�ន
េនះ �នជួ យឱ្យ�ត់េឡង�នៈ�ម�េសដ�ី ។ េត�រ�នេឡង
�ម�េសដៃី� នបុ រសេនះ េ�យច��ន់�ម�� �ម�ពទុ គ៌ត េ�ះឬ ? ឬមួ យេ�យក�� ំងចិត� ែដល�នច�ំងឈ�ះក�� ំង្រ�ក់ ដ៏េ្រចន�ន់ ក�បណៈ? ។ ្របែហលេ�យក�� ំងចត� ឹ ! ិ េនះេទដង
�ន�អ�ក្រកេធ��ន េ្រចន�នផលរហ័ ស�ងអ�ក�ន ។ ប៉ុែន� េរ�ងេនះ �នទូ េ� ក�ុងគម�រពុ � ស� � ំងែផក � �លី � ំងែផក � ី ទ�
ស្រ�យ ។ ប៉ុែន�េរ�ងេនះមនែមន�េរ�ងសេ្រមច�ច់ �តេ�ះេទ ិ គ្រ�ន់ ែត�ន�គេ្រចនប៉ ុ េ��ះ ឺ
្របសិនេបអ� ក�ន�ងក�� ំង
ចត� ិ �នដូ ចអ�ក្រកែដរេ�ះ �នរបស់េគ្រត�វែត�នផលេ្រចន ។ អ�ក�ន្រទព្យេ្រចន
សល់ ទុក�ក់�យមនអស់ ិ -៧៧-
េហយ
GamisTan & FmµTan
េ�ឱ្យ� េរសយកែតរបស់ អន់ៗ ែដលខ�ួនែលង្រត�វ�រេ្រប្រ�ស់ �ន េ�យគត�ទុ កយូ រៗេ�មុ ខ�េ�ល ិ
។ �នែដល�ន
ក្រកខំ្របង លក�ណៈែបបេនះ េ�� �ស�ន ។ ផ�ុយេ�វញអ� ិ ឹ
រក្រទព្យសម្បត�ិេដម ប៉ុែន�មិន�នរបស់លៗ � េ�ះ �នែត ្បេធ� ី �ន
របស់អន់ៗ េហយយកេ�េធ��នេ�យគ ត� រក�៉ង�េ� ិ េទ�តក៏អស់�នរបស់លេ� ហយ ។ តួ �៉ង ដូ ច�រកំ ី សត់��ក់�ន ់ �្រពះេចតិយ ែដល ំ ដ� លក�ុងគម�ីរធម�បទ �ង�នចត� ិ ចងបូ េគប��ុ ះ្រពះ�ររី ក�តុ ិ
ែតេ�យខ�ួន្រកេពករកេ្រគ�ងស��រៈ
ក៏េបះ��នេ�ងៃ្រព ែដលអ�កផង�ត់ទុក� ៃថ�ថូ របូ � �មន�ន ិ
ំ ុ តយកេ�បូ �្រពះេចតយ ���អន់បផ ។ �នរបស់�ងក៏�ន ិ
េ���នខ�ង់ខ�ស់ េ្រ�ះចត� ិ របស់�ងខ�ស់ េសចក�េ�រពរបស់ ី �ងដិតដល់ ។ �ន�នលក�ណៈចិត�ខស � ់ ���ន តស៊ូែបបេនះ ក៏េ�� �មី�ន ។
ំ ប់��ក់ ៃន�នឱ្យ�ន្រតម្រត� េដម្បេរ�បចំ ល� វល� េយង ឹ ី
ំ ប់ៃនេសចក�ៃថ� វត�ុ និង ក�� ំង���នៃន ្រត�វេរ�បចំល� � ី ថូ ររបស់ ចត� ិ �យកអ�កឱ្យ�ន ។
ំ ូម េដម្បឱ្យរ អំពីលក�ណៈរបស់�ន ខ�ុស ិ ី តែត�យយល់
េលកយកនូ វ�ន� ំង៣ ្របេភទ �មលក�ណៈរបស់េទយ្យវត�ុ គឺ -៧៨-
GamisTan & FmµTan
�មី�ន ស�យ�ន �ស�ន មកពន្យល់ េ�យសេង�ប ម�ងេទ�តដូ ចតេ� ៖ ១- �មី�ន �រឱ្យ្របេគនជូ ន��យ របស់្របណីតែដល
ខ�ួន���ស់�ន
៊ នបរេ�គេ្រប មន� ្រ�ស់ ិ ិ
ែត�៊នលះបង់
្របេគនជូ ន ��យ បូ �ឱ្យេ��ះ� �មី�ន គ�នេ្រប�ប�ន ឺ
���ស់ ដូ ច�អ�កបំេរ�នច ត� ិ ចង់ជូ នរបស់អមួ ី� យដល់ េ���យ
�យ ែតងែតេ្រជស �ែដលគត��នតៃម� ្របេសរ េរសរករបស់ ិ �ងរបស់ែដលខ�ួន�នេទបលះជូ ន
។
បុ គល � ��នបំេពញ
�មី�ន បុ គល � េ�ះេ��ះ� �នបតី ឬ �ន�មី ែ្រប�
អ�ក�ន�ន���ស់ ។
២- ស�យ�ន �រឱ្យវត�ុែដលខ�ួន�ន បរេ�គេ្រប ិ
្រ�ស់�៉ង�
ក៏ែចក�យចំ�យឱ្យ�៉ងេ�ះ
�ត់��
ស�យ�ន គ�នេ្រប�ប�នន � ញ់ ។ បុ គល � � ឺ ឹ ងម្រតស� ិ
�នបំេពញស�យ�ន
បុ គល � េ�ះេ��ះ�
�នស�យ
ែ្រប� អ�ក�ន�ន�ស��ញ់ ។ េពញចត� ៣- �ស�ន �រឱ្យវត�ុែដលខ�ួនមន្រស�ញ់ ិ ិ
េទប ដូ ច�របស់មនល� មិនគួ រដល់ �របរេ�គេ្រប � ិ ិ ្រ�ស់ខួ នឯង
�ត់ែចងចំ�យឱ្យដល់ អក � ដៃទ �ត់�� �ស�ន គ�ន ឺ -៧៩-
GamisTan & FmµTan
េ្រប�បេ�នឹងអ�កបំេរ ។ បុ គល � ��នបំេពញនូ វ �ស�ន
បុ គល � េ�ះេ��ះ� �ន�ស ែ្រប� អ�ក�ន�ន��សៈ។ ក�ុងប� � �ន� ំង ៣ ្របេភទ �ងេលេនះ ពុ ទប � រស័ ិ ទែដល�
�យក�យ� គួ របំេពញស�យ�ន េឡងលំ�ប់ដល់ �មី ិ ំ េំ ពញ�ស�ន �ន �មសមត��ពរបស់ខួ ន � ប៉ុែន�េច�ស�ងកុ ប េ្រ�ះ�នពុ ទ� � សនសុ �សិតេ�ល� ៖
ម�ប�យ� លភេត ម�បំ
អ�កឱ្យរបស់�ប់ចិត� រែមង�នរបស់�ប់ចត� ិ ។ ិ វញ េសដ�ន�េ� េសដ�មុេបតិ �នំ អ�កឱ្យទី�នដ៏្របេសរ រែមងដល់ នូវទី�នដ៏្របេសរ ។ អគ�ស� �� លភេត បុនគ�ំ អ�កឱ្យវត�ុដ៏េលស រែមង�នវត�ុដ៏េលសវញ ។ ិ អគ��យី វរ�យី េសដ��យី ច េ� នេ� ទី�យុ យស� េ�តិ យត� យត�ូបបជ�តិ ។ នរជន�ឱ្យរបស់ដ៏េលស ឱ្យរបស់ល � ឱ្យ�នដ៏្របេសរ
នរជនេ�ះេ�េកតក� ុ ងភព�ៗ រែមង�អ�ក�ន�យុ ែវង �ន
យស (ក�ុងភពេ�ះៗ) ។
(‰) -៨០-
GamisTan & FmµTan
�ន�នផលល� ដូ ចេម�ចេ���ន�នផលល� ? �ន�នផលល� គ�ន ឺ
ែដល�យក បុ ន្របសប់ េចះេរ�បចំ�ត់ែចង េធ��ន្រត ម្រត� វ�ម ិ ឹ
រេប�បបេច�កេទស �មទំេន�ម �មសម័យនិយម �មេសចក�ី ្រ���របស់�រ្យជន និង �ម�រវវឌ�ន៍ �ងស��រៈ ។ ិ
ក្បួនបេច�កេទស េគែចកេ��មមុ ខរបស់នីមួ យៗ ែដល
្រត�វបេង�តេឡង�ន��ទិ៍ ក្បួនបេច�កេទស�ងេធ�សេម� �កបំ�ក់ ក្បួនបេច�កេទស�ងេធ�ម� ូ ម��រ
ក្បួនបេច�កេទស�ងនិ�យ
សរេសរ ែតងនិពន� ចង្រកង េ��ង�� ្របេ�គ ។ ល ។ មនុ ស្សេយងេចះេធ� ម� ូ ប្រគប់��
ែតអ�កខ�ះេធ�្រត� វ�មក្បួន
បេច�កេទស អ�កខ�ះេធ�ខុសក្បួនបេច�កេទស ។ ម�ូប��រែដលេគ
េធ�្រត� វ�មក្បួនបេច�កេទស �ម�ូប��រ�នសិល្បៈ, �នរបស់ េគក៏�នសិល្បៈ, ផល�នរបស់េគក៏�ផល�នសិល្បៈ ។
សម� �មក្បួនបេច�កេទស�ន អំពីម�ូប ែដលេយងេ��
រេប�បចតបែន� , �ន់េ្រគ�ង, បុ កេ្រគ�ង, �ត់�ច់, ច�� ិ ិ � ំ�ច់ ប��ូ លេ្រគ�ង ឬ ផ្ស ំេ្រគ�ងខុស���មមុ ខសម� ។ �រ�ក់េ្រគ�ង
ចូ លមុ នេ្រ�យ, �រ�៉ន់��នចំនួនទឹក ចំនួនេ្រគ�ង �រ�ក់យូរ � ំងអស់េនះសុ ទែ� ត�នែចង �ប់ និង �រៃលេ្របក� � ំងេភង � -៨១-
GamisTan & FmµTan
្រ�ប់កុ ងក្ប � ួ នបេច�កេទស ។ ដូ េច�ះអ�កេធ��ន
្របសិនេបចង់ឱ្យ�នរបស់ខួ ន្របេស � រ
វ�មក្បួន ៃថ�ថូ រ� ្រត�វ�ត់ែចងេទយ្យ�នរបស់ខួ ន � ឱ្យ�ន្រតម្រត� ឹ បេច�កេទសេទប��ន�នសិល្បៈ េ្រ�ះបេច�កេទស�េហតុ ៃន
ៗេគេ្រចនែតអេ�� សិល្បៈ ។ ក�ុងពុ ទស � ម័យ អ�កេធ��នធំ ញម� ឧ�សិ� េ��ះ វិ�� េ�ជួ យ�ត់ែចង េ្រ�ះ�ស�ីេនះ�ន បេច�កេទស�ងេធ�ម� ូ ប��រផង �នបច�កេទស�ង្រ�្រស័យ �ក់ទងេភ��ងផង ។
ំ េដម្បឱ្យ�ន់ ែតយល់ បណ ងពុ ទ� � ស� ី
អំពីេរ�ង�ន
ំ ូ មេលកយកទក���ន ែដលេ�ក�ត់���នខ�ង់ េនះ ខ�ុស ិ
ខ�ស់ ពីគម�រទក �វ ភង� ិ សូ្រត មកពិពណ៌�ដូ ចតេ� ។ ី ិ�
ទក�ិ��ន
ទក���ន �នេសចក�បរ ិ ី សុ ិ ទិ � ៤ �៉ង េ��ទក�� ិ
វសុ ិ ទិ � គឺ ៖
១- �យកបរសុ ិ ទ�
បដ� ិ � ហកៈមិនបរសុ ិ ទ,�
៣- �យកក៏មិនបរសុ ិ ទ�
បដ� ិ � ហកៈក៏មិនបរសុ ិ ទ,�
២- បដ� ិ � ហកៈបរសុ ិ ទ� ៤- �យកក៏បរសុ ិ ទ�
-៨២-
�យកមនបរ សុ ិ ិ ទ,�
បដ� ិ � ហកៈក៏បរសុ ិ ទ� ។
GamisTan & FmµTan
�យកបរសុ ិ ទ � គឺ�យករក្រទព្យ�ន�មផ�ូវ្រត�វ �ត់ែចង
េទយ្យ�ន្រតម្រត� វ�មក្បួនបេច�កេទស ។ បដ� ិ � ហកៈបរសុ ឹ ិ ទ � គឺ បដ� � ិ � ហកៈ�នសីលធម៌ស្រ�ប់ខួ ន
�នេសចក�ៃវ� � តេចះេ្រប ី
របស់ែដលេគ�ត់ែចងេឡង�មក្បួនបេច�កេទស
។
�យកមន ិ
បរសុ ិ ទ � គឺ �យករក្រទព្យ�នមក�មផ�ូវខុស�ត់ែចងេទយ្យ�ន
មិន្រត�វ�មបេច�កេទស ។ � ំង ៤ េនះ �នែត�នទី ៤ េទែដល ំ ុ ត េ្រ�ះ� ំងសង�ង �នេសចក�បរ ��នល�បផ � ច�� ។ ី សុ ិ ទិដូ េ�លបំណងពុ ទ� � ស�
ចង់ឱ្យមនុ ស្សេយងរកេសចក� ី
បរសុ � ងរកេសចក�ីេចះដឹង� ំងអស់�� េដម្បរស់ � ិ ទិែស� ិ ភព ី េ�កុ ងព
េ�ក ែដលេចះែតរកេរ�ង��មន�នទ ិ ីបំផុត េទបេ�កសរេសរ �នទី ៤ ���នល� �ង�នទី ២ និងទី ៣ ។
ពុ ទ� សុ � ស��នេឃញ�យកមនបរ ិ � ហកៈ ិ ិ ទ � និងបដ�
មនបរ សុ ិ ិ ទេ� នះេហយ
េទបនិ�យអំពីទក��វ សុ ិ ទិ � ិ
េដម្បឱ្យ ី
សុ �យក និង បដ� � ិ � ហកៈ េរ�បចំខួ នឱ្យ�នបរ ិ ទ � ឱ្យ�នេសចក�ី
េចះដង ងេធ� បរ � ម� �មបំណង្រពះពុ ទ � ឹ ្រគប់�� ។ �លេបេយ សុ ិ ទក ក៏្រ�កដ��ន �ស� សង�មមនុ ស្សក�ុងពិភពេ�កេយងេនះ ទទួលនូ វេសចក�សុ ី ខចំេរន
�នសួ គ៌្រ�កដ�នឹងេបក� � រេ�យ
ញញឹម� ំទទួលមនុ ស្សបរសុ � ំង�យេ�ះមន�នេឡ ិ ទ� ិ យ ។ -៨៣-
GamisTan & FmµTan
ំ ល់ � គួ កត់ស�
ទក��វ សុ ិ ទិ � ិ
េសចក�បរ � ុ ង�រ ី សុ ិ ទិក�
ឱ្យ�ន និង �រទទួល�នេនះ មនសំ េ�យក្រតឹមែត�ជីវកម� ិ
បរសុ � ុ េ៉ ��ះេទ គឺ សំេ�យកេសចក�បរ ិ ទ � ឬ សីលបរសុ ិ ទប ី សុ ិ ទិ �
�ងផ�ូវេចះដឹង ��ល់ រេប�បបេច�កេទសទូ េ� �ពិេសស��ល់
វន័ � ឱ្យ � ំង�ងអក � ទទួល េ្រ�ះ� ិ យ បេច�កេទស � ំង�ងអក េប�យកម ន� � ល់ បេច�កេទសទូ េ� ិ
�នរបស់េគ្រ�ន់ែតមន ិ
សូ វ ល� ែតេបមិន��ល់ វន័ ិ យបេច�កេទសេ�ះ �នរបស់េគក៏មន ិ េកត��ន�មវ ន័ ិ យេឡយ ។
េប�កឋិន�ន្រត�វែត�នបេច�កេទស�ងវន័ ិ យ� ំងសង
�ង គឺ �ង�យកក៏្រត�វ��ល់ វន័ ិ យបេច�កេទស អំពីេរ�ង�ត់
េដរេ�កគក់ ្រជលក់ចវរ អំពីេរ�ងខ័នៃ� នចវរ ែដលេគ�ត់េដរ ី ី ចំ�យ្រ�ប់ ។ ចំែណក�ងភក� ិ � ហកៈ្រត�វែត��ល់ ិ ុ គឺ បដ�
វន័ ិ យបេច�កេទស �ង្រ�ល្រគងអនុ េ�ទ� ។ �ង�មួ យ
�នកំហុស�ងវន័ ិ យបេច�កេទស សូ ម្ប្រត ី ឹមែតបន�ិចបន�ួច ក៏ពុំ េកត�កឋ ន ិ េឡយ ។ ដូ េច�ះេហយ�ន�អត�ក��រ្យ េ�កឱ្យ ន័យ�ក្យ កឋន តេឡ ិ �ក្រម គឺ ក្រមនឹងេធ�ឱ្យេក ិ េពញ ង�កឋន អង� �មពុ ��នុ �ត� និង ពុ ទប � ្ប��តិ� ។
សរុបេសចក�មក េប�យក �យ� �នយល់ ដង ឹ អំពី ី ិ -៧២-៨៤-
GamisTan & FmµTan
រេប�បបេច�កេទសៃន�រឱ្យ�ន
្រពម� ំងអនុវត�ឱ្យ�ន្រតម្រត� វ ឹ
េ�យយកទក��វ សុ � ំង�េ�ល � ិ ទិមកឆ� ិ ុ ះប� ទីេ�ទនៈនឹងេកត�នេឡ ង�្រ�កដ ំ �នេឡយ ។ �ត់�ង
ផ��និសង្ស�
ំង ��នអំ�ចអ�មក�� ី
BuT§sasnsuPasiteBalfa %
អន�េ� ពលេ� េ�តិ វត�េ� េ�តិ វណ�េ� �នេ� សុខេ� េ�តិ ទីបេ� េ�តិ ចក�េ� ។ ុ
អ�កឱ្យេ្រគ�ងបរេ�គ ិ
េ��ះ� ឱ្យពណ៌សម្បុរ,
េ��ះ�ឱ្យក�� ំង,
អ�កឱ្យសំពត់
អ�កឱ្យ�ន េ��ះ�ឱ្យេសចក�សុ ី ខ,
អ�កឱ្យ្របទីប េ��ះ�ឱ្យចក�ុ ។
សុខស� �� េម�វី សុខំ េ� អធិគច�តិ អ�ក�ន្រ��� �អ�កឱ្យនូ វេសចក�ីសុ ខ ( ដល់ អក � ឯេទ�ត
េហយ ) េ�ករែមង�ននូ វេសចក�សុ ិ )។ ី ខ ( េ�ះមកខ�ួនវញ កល�ណ�រ ី កល�ណំ �ប�រ ី ច �បកំ អ�កេធ�អំេពល�នឹង�នផលល�
ផល�្រកក់ ៕
r°s
-៨៥-
អ�កេធ�អំពី�្រកក់នឹង�ន
GamisTan & FmµTan
ឆឡង��ន ឆឡង��ន មកពី�ក្យ ឆ + អង� + �ន = ឆឡង��ន
ែ្រប� �ន្របកបេ�យអង�៦ ។ អង� ៦េ�ះ គឺ អង�របស់�យក អ�កឱ្យ ៣ និង អង�របស់បដ� ិ � ហកៈ អ�កទទួល ៣ ។
អង�របស់�យក ៣ �៉ងគឺ៖
១- បុេព�វ �� សុមេ� េ�តិ �យកអ�កឱ្យ�នចិត�
េ្រតកអរក�ុង�លមុ នឱ្យ,
២- ទទំ ចិត�ំ ប�េទតិ �យកអ�កឱ្យ� ុ ំងចិត�ឱ្យ្រជះ��
ក�ុង�លកំពុងឱ្យ,
៣- ទ�� អត�មេ� េ�តិ �យកអ�កឱ្យ�នចត� ិ េ្រតក
អរ ្រត�តែថម�ម�នែដលឱ្យរួចេហយ ។
អង�� ំង ៣ �៉ងេនះ នឹងេ�� បុព�េចត�១ , មុ��ន
េចត�១, អប�បរេចត�១ ដូ េច�ះវញក៏ �ន ។ ិ
អង�របស់បដិ��ហកៈ ៣ �៉ងគឺ ៖
១- វីត�� � េ�ន�ិ ��វិន�យ � បដិប�� បដ� ិ � ហកៈ អ�កទទួល�នអស់�គៈ (ពីខន�ស��ន) េហយ ឬ ់ កំពុង្របតបត� េដ ្បកំ ិ ិ ម ី �ត់បង�គៈ ,
២- វីតេ�� � េ�ន�ិ េ�សវិន�យ � បដិ-៨៦-
GamisTan & FmµTan
ប�� បដ� ិ � ហកៈអ�កទទួល�នអស់េ�សៈ (ពីខន�ស��ន )េហយ ់ កំពុង្របតបត� េដ ្បកំ ិ ិ ម ី �ត់បងនូ វេ�សៈ ,
៣- វីតេ�� � េ�ន�ិ េ�ហវិន�យ � បដិ-
ប�� បដ� ិ � ហកៈ អ�កទទួ ល�នអស់េ�ហៈ ( ពីខន�ស��ន ) ់ េហយ ឬ កំពុង្របតបត� េដ ្បកំ ិ ិ ម ី �ត់បងេ�ហៈ ។
រួមអង�� ំងែផក � �ង�យក និង ែផ�ក�ងបដិ��ហកៈ្រត�វ
� ៦ ្រប�រ េទបេ�� ឆឡង��ន ែ្រប� �ន ្របកបេ�យ
់ អង�៦ ។ ្រពះស��សម�ុទ�្រទងសរេស រ ឆឡង��នេនះ� �យក អ�កេធ��ននឹង�ន�និសង្សេ្រចនឥតគណ� ។ �របំេពញ�នឱ្យបរសុ ិ ទ�
�មរេប�បបេច�កេទស
ដូ ច
ែដល�នេរ�ប�ប់េ�ទំពរ័ មុ នមកេហយ�កច� � េធ��ន ិ ែដលបុ គល
េ�យក្រម�ង�ររក�សីល ។ សីលេបបុ � ្រត�វ�រ�ន់រក� គល
្រ�ន់ែតេរ�នសូ ្រតឱ្យេចះដឹងសិ��បទែដល្រត�វតម ្រត�វេវ�រ េហយ
ស��នសីលេ�ះពីភក� ិ ុ ឬ �មេណរមកខំ្របឹង្របតិបត�ិស្រង�ម
ឱ្យ�ន្រតម្រត� វ ក៏�ច� � ន ឬ ឹ ិ ទ� ុ ំងកុសលេ�ះឱ្យសេ្រមចបរសុ
�សីលេនះបុ គល � ្រគប់�ន់��ក់� ំងអក � �ន � ំងអក � មធ្យម � ំង អ�ក្រក
�ច�ន់រក�ស��ន�នដូ ច��
់ ចំ�យបង្រទព្យធន ។
-៨៧-
ំ�ច់ េ�យមន� ិ
GamisTan & FmµTan
ចំែណក�របរ� ិ � គ�ន
លុ ះ្រ�ែតបុ គល � �នេទយ្យវត�ុ
ល�មលះេធ�េកតផង និង �នបដ� ិ � ហកៈអ�កទទួលផង ។ មិនែត ប៉ុេ��ះ បុ គល �មបេច�កេទសសិល្បៈ � ្រត�វ�ត់ែចងេធ��នេ�ះ
្រតឹម្រត�វ�មពុ ��នុ �ត�
េទបនឹង�នផ��និសង្សេពញេលញ
សម�មបំណង េហយ�នេ��ះ� ��នដ៏្របៃព ។
�នដ៏�បៃព�ន��ន ៧ �ប�រ គឺ ៖
១- តណ�ុត�រ ិយ�នំ �នេដម្បឆ� � ែដល� ី ង�កត�
, េ្រគ�ង� ំសតឬ � បេណ� រសត�ឱ្យអេ��លេកត� � ប់កុ ងៃ្រតភព �
២- ចិតី�រ�នំ �នេ�យេសចក�េ�រព គឺ េ�រព្រគប់ ី
��រ� ំង៣ ( �យ��រ វច� ី � រ និង មេ���រ ) ្រពម� ំងេទយ្យវតុ �
ែដល្រត�វលះឱ្យ ,
៣- ហិេ�ត�ប��នំ �នេ�យេសចក�ី��ស�ប ��ច
�ប េខ�ម�ប ,
៤- និរវេសស�នំ �នេ�យមនគ តសំ ៃចទុ ក មនន ិ ិ ិ ឹក
��យេ្រ�យ ,
៥- ទក�ិេណយ��នំ �នចំេ�ះទក�េណយ្យបុ គល � , ិ
៦- េ�មនស�បវិ �រ�នំ �នេ�យេ�មនស្ស រក ី ូ
�យ និង �រពិ�រ�េឃញ ្របេ�ជន៍�ក់�ក់ មន្រសវ ន ិ ិ -៨៨-
GamisTan & FmµTan
្រស�ន់េ�យវច ិ ក ិ � ិ � នីវរណៈ,
៧- អល��របរ ិ�រ�នំ �ន�េ្រគ�ងអល��រ និង �
បរ�រៃនច ត� គឺ � ំងចត� ិ ិ ិ �នឹងយក�រឱ្យ�ន មកេធ��េ្រគ�ង ្រប�ប់ស្រ�ប់អប់រ ំចត� ិ �េ្រគ�ងលម�របស់ចត� ិ ។
បុ គល ្របៃព ៧ ្រប�រ�ងេលេនះ�ន � ែដល�នេធ��នដ៏
េ��ះ��បុ គល � ��ក់រឭក
�នេសចក�្រ�� � នឹងជះ ិ ��ៃ្រត ី
លក�ណ៍េ��ះេ�រកទី��នបរមសុ ខ គឺ ្រពះនិ��ន ។ ផ�ុយេ�វញ ិ ំងបំ�ន � ំងខ� បុ គល ង � ែដលេធ��ន� ឹ បេច�ក ី � � េ�យមនេចះដ ិ
ិ៍� េទសសិល្បៈៃន�រេធ��ន េ្រ�ះ�ងេករេ� � ះយសសក�ិ ្រទព្យ
សម្បត�ិ ក៏េធ��មទំ េនងចត� ត� មនអនុ វត� ិ ិ ចង់េ�យ�ណវប្បយុ ិ
�មច�ប់្រពះពុ ទ� � ស� ែដល�នមកក�ុងគម�រដ ី ី� �នេ��ះ
�បុ គល ខ ឬ �មិសសុ ខ � ំ � ងប់ងល់ នឹងត� � ្រ���េ�កយសុ ិ ��ស្រម�កជះ ិ ែត��ៃ្រតេ�ក ។ ��ៃ្រតេ�ក
្រទវដ�សង�រៃនភព េបកវ កុ ងសមុ � ិ លវល់
� ំងបី គឺ �មភព រូបភព និង អរូបភព ែដល្រពះអរយបុ គល � � ំង ិ
�យែតងែតខំេច�ស�ង ។ រឯ��ៃ្រតលក� ណ៍ផ�ុកសត�ែដល�ន ី
ឧបនិស្ស ័យ�ស់�� េបក�្រ�េ� � ះេ��ន់្រពះនិ��ន ។
់ ្រពះពុ ទអ � ៖ សព�រសំ ធម�រេ� ជិ�តិ � ង�្រទង្រ�ស់ -៨៩-
GamisTan & FmµTan
រសធម៌ រែមងឈ�ះអស់រស� ំងពួង ។ �នរសេ�ជ��រ ដ៏�ន ធម��រស� ំងអស់កុ ងេ�ក �
រស�ត� បឈ�ុយឈ�ប់ ឬ ម�ូបចំណីសួ គ៌ ៃន ិ � ញ់ ពិ� ក�ន្រកអូ ិ េទវ�� ំង�យ
រស់� ំងអស់េនះ
័ ស្រ�ប់ ្រ�ន់ែត�បច�យ
បុ េ៉ ��ះ ។ ចំែណក�ងធម�រស គេ�ធ េ�យទុកក � ុ ងសង�រវដ� � ឺ ិ
បក�ិយធម៌ ៣៧ ្រប�រ និង េ�កុ តរ� ធម៌ ៩ �រស្របេសរៃ្រក
ែលង �ងរស� ំងពួង េ្រ�ះ� ធម�រសេនះ�ច� � ឱ្យ ុ ំងបុថុជន ័ �ង��ៃ្រតេ�ក ។ ចង់ជះ ិ ��ៃ្រតលក�ណ បូ �ណបណិ� ត�នេ�ល�
្របេទសដ៏សមគួ រ
�រ�នេកត�មនុ ស្សក�ុង
�ន់្រពះពុ ទ� � ស�
�េហតុ �រណ៍មួ យដ៏
ក្រមៃ្រកែលង ។ ដូ ចេនះមន្រត� វបេ� � យឱ្យឱ�សដ៏្របេសរេនះ ិ
ំ នេ្រកបជ�� ក់ធម�រសេឡយ ។ គួ រ� ំ��្រ�ប់ កន�ងេ�េ�យពុ �
�មសត�ឃុ �ំ
ែដលខំេហរស�ះែស�ងមករកេ្រកបលំអង��ឈូ ក��
្រពលិតដុ ះក�ុងបង ឹ ។ ចូ រកុ ្រំ �ប់កែង�បែដលែហបបន�ឹមក�លេបក
ែភ�កភ�ះៗ ែក្បរ��ឈូ កេធ��ហ ឹ ី មនខ� ិ ីរវល់ េអេព នឹងរស�តេកសរ ិ ��ែដលភមរ�តកំ រិ យ�ព និង អប្ប�ទ�ព ។ ិ ពុង្រតបេ�យវ ឹ ិ
r 9s
-៩០-
GamisTan & FmµTan
��ន�សង� ��និសង� មកពី�ក្យ �ន + �ន�សង� = ��
ន�សង� ែ្រប� ផលៃន�រេធ��ន ឬ ផ��និសង្សៃន�រេធ��ន ។
�ន ( �មស�ន និង ធម��ន ) េនះ េ�ក�ត់�កល�ណវត�ុ ិ មួ យដ៏្របេសរ
រែមង�នេ�្រប� ំេ�ក
�ករណីកិច�របស់
សប្បុរសេ�យពិត ែត�ទំ�ស់របស់មនុ ស្សកំ�ញ់ ឬ មនុ ស្ស មិនេជ�កម�ផល េ្រ�ះេគយល់ ��នេធ�េ�អស់្រទព្យ ផលរបស់ �ន�ន្រទព្យ េហតុ និង ផលមនេស� ិ �� ។
�នេ�ក�ប់� �្របៃពណីធម៌របស់បុព�បុរស ឬ�ត់�
បុ ��និធិ �ទីពឹងពំ�ក់របស់សត�េ�ក ្របេ�ជន៍ឱ្យេឃញ�ក់ច�ស់ ឥធេ�ក និង បរេ�ក ។
។ �នរែមងសេ្រមច
� ំងផូ វេ�ក �
� ំងផូ វធម៌ �
គឺ
�យកអ�កឱ្យ�ន េ��ះ� �នឱ្យនូ វ�យុ ពណ៌សម្បុរ
់�ចដល់ បុគល ក�� ំង េសចក�សុ � ដៃទ ។ �រឱ្យ�ន ី ខ េសចក�អង ី
េនះ េ��ះ� �អ�កចងមិត� ្របមូ លក�� ំងទុកេ�យ្របៃព េ្រ�ះ
� មនុ ស្សក�ុងេ�ក រែមង�នកច� ិ ធុរៈរវល់ �ធម�� ។ �លេប កិច��រធុ រៈេកតេឡ � អ�កឥតមិត�ស��ញ់ រែមង�៉ ប់រង�រ ង បុ គល
។ �លេប�នម ត� នួន លំ�កេ�ះៗ ��ល់ ខួ នឯង � ិ ស��ញ់ ្រតមចំ ឹ -៩១-
GamisTan & FmµTan
� ក�� ំងក៏�ន�មចំនួនេ�ះែដរ ។ បុ ���រ្យេ�ក�ន�ត់�ន
�មត� ិ ស��ញ់
ឬ�
ក�� ំងដ៏្របេសរ េ្រ�ះ�បច�័យជួ យជូ នដេំ ណរ ឱ្យជួ ប្របទះនូ វ េសចក�ីសុ ខចំេរន � ំងពីបច�ុប្បន�េរ�ងដ�បដល់ បរេ�ក ។ �ង
�យមនុ ស្សេយង្រត� វ�នអវយវៈ គឺ ៃដេជង �មត� ិ ស��ញ់ ឬ� ក�� ំងស្រ�ប់ស្រម�លេ�ះ្រ�យកច� ិ �រធុ រៈ
�៉ង�មញ, ិ
បុ គល � អ�ក�នស�� េ្រតកអរក�ុង�របរ� ិ � គ�ន ក៏រែមង�ន�ន
េ�ះឯង�មត� � មន � �៉ងេ�ះែដរ ។ រឯបុ ី គល ិ ិ �ក�� ំងរបស់ខួ នក៏ �នស���អ�កកំ�ញ់ �នេ��ះ� បុ គល � ��នមិត�ស��ញ់
ឬ ��នក�� ំងដូច��នឹង�ង�យែដលកំបុតៃដេជង ។ �និសង្ស
៉ ង ែតេបន របស់�ន�នេ្រចន� ិ �យរួមចំេ�ះ�និសង្ស ៃន �មិស�ន�ន ៥ �៉ង ។
�និសង�ៃន�មិស�ន ៥ �៉ងគឺ ៖
១- បិេ� េ�តិ ម�េ� រែមង�ទី្រស�ញ់ េពញ
ចត� ិ ៃនជន� ំង�យ ,
២- សប�រុ ិ� ភជន�ិ មនុ ស្សែតងែតេសពគប់�ប់រក,
៣- កល�ណកិតស �ិ េ�� អព�គ� ិ ស័ ិ ព�រែមងឮល្ប ី ុ ច�តិ កត�
ខ�រ��យ្រគប់ទិ�នុ ទិស ,
-៩២-
GamisTan & FmµTan
៤- វិ�រេ� ឧបសង�មតិ រែមង�នេសចក�� ី � �នមិន
ំ ន, អមេអ�ន េពលចូ លេ��ន់ទី្របជុ ជ ឹ
៥- សុគតឹ សគ�ំ េ�កំ ឧបបជ�តិ េពលេធ��លក រិ � ិ
។ នឹង�នេ�េកតក� ិ ុ ងសុ គតភព
�និសង្ស� ំង ៥ �៉ង ដូ ចេ�លមកេនះ ែចកេចញ�ពីរ
ែផ�ក គឺ �និសង្ស ៤ �ងេដម រេឃញ � សន�ិដ�ិកផល គផលគួ ឺ �ក់ច�ស់េ�យខ�ួនឯងក�ុងបច�ុប្បន�េនះ ។ �និសង្សមួ យ�ងចុ ង
� សម��យិកផល គផលែដល្រត� វ�នជួ ប្របសព�េឃញច�ស់ ឺ ក�ុងបរេ�ក ។
�ន�សង�ៃនធម��ន
ំ នពន្យល់ េក�ះក�យ េ�ទំព័រ�ងេដម ធម��នេនះ ខ�ុ�
រួចម�ងមកេហយ ។ �រសំែដងធម�េទស����រណៈក�ី េ្រប�ន ំ ី គុ ណ េ�ស ខុស ្រត�វ ផ�ូវេ�ក ផ�ូវធម៌ ចំេ�ះ ្របេ�្រ�ប់អព
មនុ ស្ស��ក់ៗ ឬ េ្រចន�ក់កី� ប��ត់បេ្រង�នធម៌�ថ៌ ចំេ�ះពួ ក
គណៈ��រណៈក�េ��ធម� �ន។ ធម�កថិកសំែដងធម៌េទស� ី
េ��ះ�្របគល់ ចេំ ណះវ� បុគល � ដៃទ េ្រ�ះ� ិ � ្រ�����រតដល់ ី
បុ គល � ែដល�នទទួលនូ វេសចក�សុ ី ខ�នេ�គសម្បត�ិ �ន��-
នុ ្រកម គឺ តំែណង យសសក�ិ�មួ យ សុ ទែ� ត�្រស័យ�រេរ�ន សូ ្រត��ប់េនះឯង�មូ លេហតុ ។
-៩៣-
GamisTan & FmµTan
�រសិក�្រតង្រ�ប់��ប់យកឧ�យ �ប់��េមគំនិតឬ
�េដម � ែដល�ន ពូ ជៃន�រ្របេ�ជន៍្រគប់ែបប�៉ង ។ បុ គល សេ្រមចមគ�ផលនិ��ន ក៏េ្រ�ះ�្រស័យ�រ��ប់�បច�័យ ។
បុ គល � អ�កេ្រប�ន្របេ�ធម៌ េ��ះ� ឱ្យ�ន្រពះនិ��ន
សមដូ ចពុ ទ� � សិត� អមតន�េ� ច េ� េ�តិ េ� ធម�-
មនុ�សតិ បុ គល � �េ្រប�ន្របេ�ធម៌ បុ គល � េ�ះ េ��ះ� ឱ្យ្រពះនិ��ន ( ដល់ អក � ដៃទ ) ។
សព��នំ ធម��នំ ជិ�តិ
ធម��ន រែមងឈ�ះ�ន� ំងពួង ។ ធម��ន ��ន�នផ��និសង្សខ�ស់ ឈ�ះ�មិស�ន
� ំងអស់ េ្រ�ះេហតុ �ធម��ន�្រប�ន ឬ�ជវី តៃន�ម សិ ិ �ន ។ ធម��ន��យុ ៃន្រពះពុ ទ� � ស� �ច� ុ ំង្រពះពុទ-�
�ស�ឱ្យ�នពន�ឺរស�ីរុងេរ�ងដ�បេរ�ងមក ។ �រសំែដងធម៌
ដល់ អក � ដៃទ �លេបអ� ក��ប់ទទួល��ប់ េ�យេ�រព រែមង
�ន�និសង្ស�៉ង្របេសរ ចំែណកធម�កថក ិ េ�កអ�កសំែដង
៉ ងមកវញ ធម៌ ក៏�នទទួលនូ វ�និសង្ស ដ៏ៃថ���េ្រចន� ។ េប ិ និ�យរួម�និសង្សៃនធម��ន�ន ៥ ្រប�រ ។
�និសង�ៃនធម��ន ៥ �ប�រ គឺ ៖
១- អត�ប�ដិសេំ វទី ធម�ប�ដិសេំ វទី េ�កអ�កសំែដង -៩៤-
GamisTan & FmµTan
�លេបសំែដងធម៌ េ�យផ�ិតផ�ង់ �មអង�ៃនធម�កថិកចំេ�ះ្រពះ
សទ�ម� នឹងរងរ កយល់ ដង ឹ ច�ស់ ធ�ុះ��យក�ុងអត�ៃនធម៌ ឹ តែត�អ� ឹ ដ៏ៃ្រកែលងេឡងេទ�ត ,
២- �េ�ជ�ំ េសចក�ីរក�យក� ង ី ុ ងអត�ៃនធម៌ រែមងេកតេឡ
េ�យេ�មនស្ស្រជះ���ទីបំផុត,
ៃនធម៌េ�ះៗ ក៏ ៣- បីតិ េសចក�ីេ្រតកអរែឆ�តចត� � ិ កុ ងអត�
រែមងេកតេឡ ង,
៤- បស�ទ�ិ �យ និង ចត� � ់ ិ និង អ�ក��ប់សប ិ ៃនធម�កថក
រ��ប់�កអកុ សលធម៌េផ្សងៗ ស��រ� ំង�យ,
រហូ តដល់ េកតសេង� គតក់សុ តក� � ុង
៥- ស�ធិ ចិត�របស់េ�កែដលកំពុងសំែដងធម៌ ក៏� ំង
់ � ត់�កនីវរណធម៌ ។ ណ៍ស�ប� � ំកុ ង�រម� �
�និសង្ស� ំង ៥ �៉ងេនះ� សន�ដ ិ �ិកផល គផលែដល ឺ
េឃញច�ស់កុ ងបច� � ុ ប្បន�េនះក៏�ន � សម��យិកផល គឺ ផល ែដល្រត�វ�ន�ប់តេ�ក�ុងបរេ�កក៏�ន ។
�ន�សង�ៃនចតុ��ច�យ ័ �ន
ចតុ ប្បច�័យ ឬ បច�័យ ៤ ែដល�នចវរ ី បណ ិ � �ត េស�-
ំ នពន្យល់ រួចមកេហយេ�ទំព័រ�ង សនៈ និង គ�នេភសជ� ៈ ខ�ុ� ិ -៩៥-
GamisTan & FmµTan
់ េដម្រតង�ម ស�ន ។ ប៉ុែន�េ�យយល់ េឃញ� ពុ ទប � រស័ ិ ិ ទ
័ ៤ ឬ េ��បុ ណ្យបច�័យ៤ េទបខ�ុេំ លកយក និយមេធ��នបច�យ
�និសង្សនីមួ យៗៃនចតុ ប្បច�័យ�ន
មកពណ៌�ឱ្យ�នពិ��រ
�ងមុ នបន�ិចេទ�ត េដម្បឱ្យ�យក �យ� �នយល់ ចូលចិត� ិ ី �នស��្រជះ���ន់ែតេ្រចនេឡ ងៗ ។
�ន�សង�ៃនច�វរ�ន
�ក្យ� ចីវរៈ ��ប់េ�ដូ ច��នែត�ងស្បង់ ចវរ ី �
បរ� ិ ែតមួ យមុ ខប៉ុេ��ះ ។ ប៉ុែន�េប�មេសចក� ិ � រស្រ�ប់បព�ជត ី ័យេ�ះ េ�ក�សូ ម្បែតេ្រគ�ង ( អត� ) ែដលែចងអំពីចវរប្បច� ី ី េស��ក�ក់របស់្រគហស�ទូេ� ែដល�របស់េដរ��ប់�� េ�យ ័ ែដរ ។ េចស ក៏�ប់ចូលចវរប្បច� យ ី
មនុ ស្ស្រគប់រូប េ�ះ្រគហស�កី� បព�ជត ិ ក�ី សុ ទែ� ត្រត�វ�រ
័ យ ( េ្រគ�ងេស��កដណ�ប់ ) ដូ ចៗ�� ។ េបពុ ចវរប្បច� ំ�នេ្រគ�ង ី េស��កដណ�ប់េទ មនុ ស្ស្រ�ដក�មិន�ចរស់េ��នសុ ខ្រសួ ល
េឡយ េ្រ�ះែតេសចក�អន� �យេ�យ�ពេ�� និង ្រត�ក់� ី
េដម ។ េបេ�ះប �រស់ េ��នក៏�នេ�យេសចក�េវទ� ដូ ច� ី ី
មនុ ស្សៃ្រព ឬ សត���ែដល�រ�រេ�� ឬ ្រត�ក់េ�យ�រែត េ�មប៉ុេ��ះ ។ -៩៦-
GamisTan & FmµTan
�្រស័យេហតុ េនះេហយ �ន��យក�យ� �នឱ្យ ិ
័ យ �នសំពត់ េ��វ ដល់ ��ប� េ�យបូ �គុ ណ ចវរប្បច� ិ ី
េ�ក ឬ ដល់ ្រគហស� េ�យសេ���ះ និង ្របេគនៃ្រតចវរចំ េ�ះ ី
បព�ជិត េ�យបូ �គុ ណធម៌របស់េ�ក ។ �រឱ្យចីវរ�ន�ន �ល � ំងអ�គត�ល ។ ទទួលផ��និសង្សេ្រចន � � ំងបចុ ប្បន�
បដ� ិ � ហកៈ�អ�កទទួលនូ វ�ន រែមង�នសម្បុរល� ក�ុងបច�ុប្បន� េហយ�យកនឹង�នសម្បុរល� និង សម្បូរេ�េ�យេ្រគ�ងេស��ក �ក់ ក�ុងអ�គត�ល ។
ុ ន � ិ�យ ្រតង់ េទវ�សំយត ុ � ែចង� ក�ុង គម�ីរសំយត
់ េ�េឡយ �នេទវ�ចូ ល �ល្រពះស��សម�ុទ� ្រទង់គង្រពះជន� មកទូលសួ រ្រពះអង�� {បពិ្រត្រពះដ៏�ន្រពះ�គដ៏ចេំ រន ឱ្យរបស់
អ�ី��ន េទប�នេ��ះ� ឱ្យពណ៌សម្បុរ ?} ្រពះ���្រទង់ ្រ�ស់� { វត�េ� េ�តិ វណ�េ� �រឱ្យសំពត់��ន �ន េ��ះ� ឱ្យពណ៌សម្បុរ��ន គ�នេ� � ះ� ឱ្យវណ��នដល់ ឺ
អ�កទទួ លនូ វ�ន ក�ុងបច�ុប្បន��តិ េហយ�យកអ�កឱ្យ�នេ�ះ
ែតង�ន�អ�ក�នពណ៌សម្បុរល� ្រទព្យសម្បត�ិ ក�ុងអ�គត�តិ} ។
សំបូរេ្រគ�ងេស��ក�ក់
�ន�សង�ៃនប�ណ��ត�ន -៩៧-
និង
GamisTan & FmµTan
ំ ី �េដម គឺ ��រ�ន�យ បបរ នំចណ ដុ ៃំ ន�មស ិ
ែដល�ក់ចូលេ�ក�ុង�ត់ ទំ�រេលបចូ លេ��ន ���លី
ំ ល់ េ�� បិណ��ត ។ េយងអ� ក�ន់្រពះពុ ទ� � ស���ប់ស�
�ក្យេនះែតម�៉ង� �ច��ន់របស់្រពះសង្ឃ ។ ប៉ុែន��មេសចក�ី ័ េ�ះ េ�ក�សូ ម្បែត ( អត� ) ែដលែចងអំពីបណ ិ � �តប្បច�យ ី
��ររបស់្រគហស� ឬ សត�ទូេ� ែដល�េ្រគ�ងេលបចូ លេ� �ម�ត់ដូច�� ក៏េ�ក�ប់ចូលក�ុងពួ កបណ ិ � �តប្បច�័យែដរ ។
សុ ទែ� ត្រត�វ�របណ ធម��មនុ ស្សសត�កុ ងេ�ក � ិ � �តប្ប-
បច�័យដូ ច��� ំងអស់ េប� � នបិណ��តប្បច�័យ�េ្រគ�ង�្រស័យ េទ ពិត�មន�ចរស់ េ��ន��ច់�ត ។ ្រពះបរម���្រទង់ ិ
�នសំែដង� {សេព� ស�� ��រដ�ិត� ិ សត�� ំង�យ � ំងពួង � ំងជីវតរស់ េ��នេ�យ��រ} ។ �ក្យ� ��រ ិ ំ ី ស្រ�ប់មនុ ស្សបរេ�គេ�ះ មិនសំេ�យកែត�យ បបរ នំចណ ិ
េទ សូ ម្បែតេ� ម � , ឫស, េដម , ស�ឹកេឈ�េដ ែដលសត�តូចធំ ី
បរេ�គក៏ �ចេ�� ��រដូ ច��។ េបមនុ ស្សសត���ន��រ ិ បរេ�គ ឬក៏�នែដរ ែតបរេ�គម នេក ត ិ ិ ិ េ្រ�ះ�នជម�ឈ ឺ � ឺ � ត់ ក៏ដល់ នូវេសចក�� ន� � ប់ ក៏��នក�� ំងពលំែដរ ។ ី � ប់ េ�ះប�ម ី ិ �្រស័យេហតុ េនះេហយ
-៩៨-
�ន��យក�យ� ិ
�ន
GamisTan & FmµTan
េ�យបូ � ឱ្យបិណ��តប្បច�័យ �នចំណី��រដល់ ��ប� ិ
គុ ណេ�ក ដល់ ្រគហស�េ�យសេ���ះ និង ដល់ បព�ជត ិ េ�យ បូ �គុ ណធម៌របស់េ�ក ។ �រឱ្យបណ ិ � �ត�ននឹង�នទទួល �ល � ំងអ�គត�ល ។ ផ��និសង្សេ្រចនអេនក� ំងបចុ ប្បន� � បដ� ិ � ហកៈអ�កទទួលនូ វ�ន �នក�� ំង� ំមួន ក�ុងបច�ុប្បន��ល
េហយ�យក��ស់�ន នឹង�នរូបសម្បត�ល� ិ �នក�� ំងពលំ និង ្រទព្យសម្បត�េ្រច ន ិ ក�ុងអ�គត�ល ។
គម�ីរសំយត ុ ន � ិ�យ ្រតង់ េទវ�សំយត ុ � សំែដង�
់ �ល្រពះបរម��� ្រទង់គង្រពះជន� េ�េឡយ �នេទវ�ចូ ល
េ�ទូលសួ រ្រពះអង�� {ទេ� ពេ� េ�តិ បពិ្រត្រពះដ៏�ន បុ ណ្យដ៏ចេំ រន េទប�នេ��ះ�ឱ្យក�� ំង ? } ! ឱ្យរបស់អ��ន ី�
្រពះពុ ទ្រ� ទង់្រ�ស់� {អន�េ� ពលេ� េ�តិ ឱ្យ�យ��ន �នេ��ះ�ឱ្យពល�ន គឺ ឱ្យក�� ំងដល់ បដ� ិ � ហកៈ អ�កទទួល
នូ វ�នក�ុងបច�ុប្បន��តិ េហយ�យក���ស់�នែតង�នសំបូរ
្រទព្យសម្បត�ិ ក�ុងអ�គត�តិ} ។
�ន�សង�ៃនេស�សន�ន
ទី្រជក ទីេដក ទីអង�ុយ�មព្យ�� នៈ(តួ អក្សរ)េ�ក�ុង��
ំ ល់ �ក្យ �លីេ�� េស�សនៈ ។ េយង�ពុ ទប � រស័ ិ ទ��ប់ស� -៩៩-
GamisTan & FmµTan
េនះ� �េ��ះទីលំេ� របស់សង្ឃ �នកុ ដិ �� ្រពះវ�រ ិ បង�ន់ តុ ទូ � ំង ពួ ក កេន�ល េខ�យ�េដម ។ ប៉ុែន��ម ( អត� )
័ ( ក�ុងបច�័យ ៤ ឬ ែដលេ�កអធប�យអំ ពីេស�សនប្បច�យ ិ
ចតុ ប្បច�័យ ) េស�សនៈ មិនសំេ�្រតឹមែតកុ ដិ �� ្រពះវ�រ ិ បង�ន់ តុ � ំង េ�អី ពូ កែ្រគ េខ�យ របស់្រពះភក� ិ ុ សង្ឃប៉ុេ��ះេទ សូ ម្បផ� ី ះសែម្បង ខ�ម លំហរ េ�អី ពូ កែ្រគ...�ទីេ� ទីេដក ទី
័ ែដរ ។ អង�ុយ របស់្រគហស� ក៏�ប់ចូលក�ុងេស�សនប្បច�យ
� ំងមនុស្ស� ំងសត� ែដលេកតមកក� ុ ងេ�កេនះ ែតងែត
�្រស័យេ�យេស�សនប្បច�័យ�ទីេដកពូន ្រជកេ�ន ដូ ច��
��នជន���ក់�ចេច�សរួច�ន ។ េប� � នេស�សនប្បច�័យ �ទី�្រស័យេទ មនុ ស្ស និង សត�មន�ចរស់ េ�សុ ខ្រសួ ល�ន ិ
េឡយ ។ សូ ម្បសត� រស់េ�ក�ុងទឹកក�ី េលេ�កក�ី សត��នេជង ក�ី ី
ឥតេជង ក�ី ក៏្រត�វ�នទឹក ដី សំបុក រូង រន� �ទីេស�សនៈ��ក់ េទប�ចរស់េ��នសុ ខ ។ �្រស័យ�ម��ន�ពរបស់ខួ នែដរ �
�្រស័យេហតុ េនះេហយ �ន��យក�យ� �នឱ្យ ិ
័ �នផ�ះ ពូ ក ែ្រគ កេន�ល ភួ យេខ�យ ដល់ �� េស�សនប្បច�យ បិ�
េ�យបូ �គុ ណេ�ក
៌ ឱ្យដល់ ្រគហស� អ�កកំសត់ទុគត
េ�យសេ���ះ និង ដល់ បព�ជត ិ អ�ក�នសីលបរសុ ិ ទ � េ�យបូ � -១០០-
GamisTan & FmµTan
គុ ណធម៌របស់េ�ក ។ បដិ��ហកៈអ�កទទួលនូ វ�ន�ន�ទី
្រជកេ�នេ��៉ងសុ ខ្រសួ ល
ក�ុងបច�ុប្បន��ល
េហយ�យក
��ស់�ននឹង�ន�អ�ក�ន្រទព្យធន �នផ�ះសែម្បង ្រ��ទ ។ វ�ន រស់េ��សុ ខេក្សមក�ន�កុ ងអ�គត�ល � ិ
ុ ន � ិ�យ ្រតង់ េទវ�សំយត ុ � សំែដង� ក�ុង គម�ីរសំយត
់ �ល្រពះដ៏�នបុ ណ្យគង្រពះជន� េ�េឡយ �នេទវ�ចូ លទូល
៏ េំ រន សួ រ�៖ {េ� ទ�តិ ឧបស�យំ} ែ្រប� បពិត្រពះអង�ដច ! ឱ្យរបស់អី� េទប�នេ��ះ�ឱ្យ្រគប់មុខ ? } ។
្រពះសម�ុទ�្រទង់្រ�ស់�៖ {េ� ច សព�ទេ� េ�តិ
េ� ទទតិ ឧបស�យំ }ែ្រប� {អ�ក��នឱ្យទីលំេ���ន អ�កេ�ះ�នេ��ះ��នឱ្យរបស់្រគប់មុខ } ។ ក�ុងគម�ីរសំយុតន � ិ �យដូ ច��េនះ ែចង��នេទវ�ចូល
េ�្រ�បទូលសួ រ្រពះេ�ក�ថ�៖ {េយសំ ទិ� ច រេ�� ច
៏ េំ រន ស� បុ��ំ បវឌ�តិ} ែ្រប� {បពិ្រត្រពះអង�ដច ! បុ ណ្យ ំងយប់� ំងៃថស ែតងចំេរន� � ព��ល� ំងពួងដល់ ពួកជន� ? }
�ពះសម�ុទ��ទង់សំែដង�៖
{��មេ�� វនេ�� េយ ជ� េសតុ�រ� បប�� ឧទក�ន��
េយ ទទន�ិ ឧបស�យំ
-១០១-
GamisTan & FmµTan
េតសំ ទិ� ច រេ�� ច ស� បុ��ំ បវឌ�តិ} ។ ែ្រប�{��លេទវ� ! ជន� ំង�យ� �ន� ំសួនេឈ
់ � ន សង់េ�ង�ក់�នទឹក �� � ំសួនេឈ�នស� ឹក�ម�ប់ សង�
�ងអណ ូ � ងទឹក និង �ងទីលំេ���ន បុ ណ្យរបស់ជន� ំង
ំងយប់� ំងៃថ� សព��ល� ំងពួង ។ អម�លេ�ះ ែតងែតចំេរន� ម�៉ងេទ�តផលបុ ណ្យ�� ែដលពួ កជន� ំង�យ�នេធេហ � យ
់ ំទទួលពួ កជនែដលេធ�បុ រែមងរង� ណ្យេ�ះ ក�ុងេ�ក�ង�យ ដូ ច�តម ិ ិត�ែដល្រស�ញ់ �� ដូ េ��ះឯង }។
់ ំទទួល���៉ង េហយទន�ឹងរង�
�និសង�ៃនគិ�នេភសជ��ន ំ ូ ក ក�ង���លី េ� �� ំស្រ�ប់ព��លេ�គ្រគប់ជព ុ
័ ៤ េ�� គ�នេភសជ� � គិ�នេភសជ�ៈ ែដលក�ុងបច�យ ិ
ប្បច�័យ
ំង្រគហស � � ំង គ�ឱសថស្រ�ប់ ព��លជម��ន� ឺ ឺ
បព�ជិត និង � ំងសតទ � ូ េ� ។
មនុ ស្សសត�កុ ងេ�ក �
ែតងែត�នជម�ដ� � ត់្រគប់ៗរូប ឺ
្រ�ន់ែតតច ិ និង េ្រចន េហយ្រត�វ�រ�� ំែកេ�គ�� ំ�ច់ េទប ជម�េ�ះ �ន�សះេស្បយេឡ ិ ។ ឺ ងវញ
�យក�យ� �នស��្រជះ���នឱ្យ ឬ �ន្របេគន ិ -១០២-
GamisTan & FmµTan
េភសជ�ៈ�� ំេពទ្យ្រគប់�៉ងដល់ ្រគហស� និង ្រពះសង្ឃ ែដល�ន ជម�ឺ ឬ ��ធ េ�� �នេធ�គ �ន ។ �នេភសជ� ិ �្រស័យេហតុ េនះេហយ
�ន��យក�យ��នឱ្យ ិ
័ ��បិ�ឈឺ �ស់ ជ� �ន�� ំសងូ វដល់ គិ�នេភសជ�ប្បច�យ � េ�យបូ �គុ ណេ�ក ឱ្យដល់ ្រគហស�អក � �នជម�េ�យសេ�� � ះ ឺ
និង ្របេគនចំេ�ះបព�ជត ិ ��ធ េ�យគុ ណធម៌របស់េ�ក ។ បដ� ិ � ហកៈអ�កទទួល�ន�សះេស្បយព ី ជម�ឺ ដ��ត់ ឬ ��ធ ក�ុងបច�ុប្បន��ល
។ េហយ�យកអ�កឱ្យនឹង�ន�មនុ ស្ស��ន
ំងផូ វច ។ េ��ព�ធិ �នសុ ខ�ពល�� ំងផូ វ�យ� � � ត� � ិ កុ ងអ�គត
័ សរុបេសចក�មក �យក�អ�កឱ្យនូវបច�យ ៤ គឺ ចីវរ, ី
បិណ��ត, េស�សនៈ និង គិ�នេភសជ�ៈ ដល់ បដិ��ហកៈ អ�កែដលគួ រទទួលេ��ះ��អ�កឱ្យ�នៈ៥ �៉ង ដល់ បដ� ិ � ហៈ
ក�ុងេពលែដលេគទទួល�បច�ុប្បន�េនះ ។ េហយ�នៈ� ំង៥ �៉ង
េ�ះនឹងផ�ល់ឱ្យ�យកេ�ះវញក� ិ ុ ងអ�គត�ល ។
�នៈ ឬ �និសង���រណៈ៥ �៉ងេ�ះ គឺ ៖ ១- �យុៈ �រ�ន�យុ រស់េ�យនយូ រ, ឺ
២- វណ�ៈ �រ�នពណ៌សម្បុរែស្បកល�គួរឱ្យគយគន់ , ៣- សុខៈ �រ�នេសចក�សុ ី ខ�យសប�យចត� ិ , -១០៣-
GamisTan & FmµTan
៤- ពលៈ �រ�នក�� ំង�យ ក�� ំងចត� ិ ,
៥- បដិ�ណៈ �រ�ន្រ���េឆ��វ��ស�ងៃវ ។ គួ រសេង�ត�មនុ ស្សក�ុងសង�មសព�ៃថ�េនះ សូ ម្ប�ន� � ប់ ី
�នយល់ ដឹង� �និសង្សៃន�ន�ន�រ្របេ�ជន៍ ស្រ�ប់
វ�៊នបរ� ជវី តក� ិ ុ ងបច�ុប្បន� និង បរេ�កក៏េ�យ ក៏មនសូ ិ ិ �គ ្រទព្យសម្បត�ិ ឱ្យ��នេ�យស��្រជះ��ែដរ េ្រ�ះេគកំពុងែត ័ ្រសវង្រទព្យ ្រសវងវ ្រសវងមច� រយៈ សមដូ ចពុ ទ� � សិត� ៖ ឹ យ ឹ ឹ ិ {មេច�� ច ប�� ច ឯវំ �នំ ន ទយ�តិ
បុ��ំ �កង��េនន េទយ� ំ េ�តិ វិ�ន�} ។ ែ្រប� បុ គល � ឱ្យ�នមិន�ន េ្រ�ះេហតុ ២�៉ង គឺេ�យ
េសចក�កំ អ�ក�នេសចក�េចះ ី �ញ់ ១, េ�យេសចក�្រប�ទ១, ី ី
ដឹង្រត�វ�រេ�យបុ ណ្យកុ សលគួ រឱ្យ�ន(�មក�� ំងរបស់ខួ ន) � ។
អធប�យ� របស់ែដលេធ�ម ស្សេធ��នេក ត�ន ិ នឱ្យមនុ ិ
២�៉ងគឺ េសចក�កំ ី �ញ់ និង េសចក�េធ� ី ស្របែហស� ំងពីរេនះ
េបមិន�៉ង�មួ យ ក៏�៉ង�មួ យ មនែមន�េសចក� ិ ីទ័ល្រក
ឬេហតុ ដៃទេឡយ េ្រ�ះេបម �ញ់ មន� ង � យ ឬ មន្រសវ ឹ នកំ ិ ិ ិ
័ ង មន�ន់ �ស់ មិន�នជម�ឺ េ�ះ��៉ង�ក៏ឱ្យ ក�ុងវយេក� ិ �ន�ម្រក ។ ជនែដល�អ�ក្រត�វ�របុ ណ្យគួ រ� ំ��េធ��ន ៕ -១០៤-
GamisTan & FmµTan
�នវិ�រណក� �នវិ�រណក� ែ្រប� �រពិ�រ�អំពី�ន ឬ �រ
េ�ះ្រ�យប� � �នេ�យវ�រណ� �ណ ិ
។
�មរយៈ�រ
់ ំ ី �ន្រតងៗ ពន្យល់ អព �េ្រចនវគ�រួចេហយ �នប� � េកតេឡ ង
អំពី�ដប � ិក�ន និង សង្ឃ�ន ែដលសព�ៃថ�េនះ្រប�ជន ិ ុ គល េយងន ិ មយ� ំ��េធ�ញ ឹ ក�ប់�ងេគ ។
ប� � េ�ះេ�ទេឡង� ក�ុង�របរ� ិ � គ�ន េត�យកអ�ក
េធ��ន្រត� វេ្រជស េរសេទយ្យវត� េរស�នៈៃន�ន ុ ឬេទ ? ្រត�វេ្រជស ឬេទ ?េឆ�យ� េទយ្យវត�ុ្រត�វែតេ្រជសេរស ក�ុង�រេ្រជសេរសេ�ះ
បុ ���រ្យ �នប��ប់� ្រត�វែតយករបស់� ែដលេកតេឡ ង �ក�ជីវកម�្របកបេ�យធម៌ ។ េ�កប��ប់ ឬែណ� ំ�៉ងេនះ
េ្រ�ះេ�កមិនចង់ឱ្យមនុ ស្សជិះ�ន់មនុ ស្ស េ�យេរ�ង�នគ�រ ឺ សង�ត់សង�ិនយក្រទព្យពីជនពួ កមួ យ េ�សេ���ះដល់ ជនពួ កមួ យ
ឬេ�ក្រ�សសុ ីឡឹបេលអំពីជនដៃទយកមកេធ��ន េ្រ�ះ�ន�
កុ សលធម៌ ្រទព្យសម្បតែិ� ដលយកមកេធ��ន ក៏្រត�វ�នមកេ�យ កុ ស�ជីវកម� ( �ជីវកម�្រតម្រត� វ ) ែដរ ។ ឹ �នៈៃន�នក៏្រត�វេ្រជសេរស
ក�ុង�រេ្រជសេរស
េ�ក
េ�លែណ� ំ� ក�ុងប� � ល�ន� ំងពីរ គឺ សង្ឃ�ន និង �ដ-ិ -១០៥-
GamisTan & FmµTan
បុ គល ន េបេធ� នេក ត � ិក�ន ្រត�វេធ�សង្ឃ�ន�មុ សង្ឃ�នម ិ ្រត�វ េធ��ដិបុគល � ិក�ន ។
ប� � �នេ�ទេឡងេទ�ត� បុ គល � ែដលេធ�នូ វសង្ឃ�ន
្រត�វេ្រជសេរសរូ ិន្រត�វេ្រជស បភក� ិ ុ �មេណរឬេទ ? េឆ�យ�ម េរសេទ
�ល�េ្រជស េរស
សង្ឃ�នេ�ះ
�ដប � ិក�ន េ�យស�័យ្របវត�ិ ។ ិ ុ គល
នឹង��ក់េ��
ប� ះ្របសិន � �នេ�ទេឡងេទ�ត� េបមនេ្រជ សេរសចុ ិ
ឬ ភក� េបភ ិ ុ មួ យអង�ែដលសង្ឃ�ត់ ក� ិ ុ � ំង ៤ អង� ឬេ្រចន�ងេនះ េ�ក�ុង�មរបស់សង្ឃេ�ះ�ភិក�ុ្រទ�សស � ីល េតេកត�សង្ឃ�ន ឬេទ ? េឆ�យ�្រ�កដ�េក ត�សង្ឃ�ន ្របសិន�យកមនដ ង ឹ ិ
�េ�ក្រទ�សស � ីល ឬ ដង ឹ ែដរ ប៉ុែន�មនខ� ិ ីរវល់ អំពីេរ�ងេ�កគត ិ ែតអំពីេរ�ង្រពះសង្ឃ
អំពីេរ�ង�ត់ែចងេទយ្យ�ន
្របណិប័តន៍្រពះសង្ឃឱ្យ�នដត ិ ដល់ ។
អំពីេរ�ង
សង្ឃ�នេ�កសំេ�យក�រេ�រព�ធំ។ េ�កពុ ំ�ន
សំេ�យកចត� ិ េ�មនស្សអរសប�យ
ចំេ�ះបដ� ិ � ហកៈអ�ក
�នសីលធម៌ �នវស�េ្រចន �ធ���រ្យបេ្រង�នកម���ន និង
វបស្ស� ឬ�ធម�កថិ��រ្យ ។ ល ។ ផ�ុយេ�េ�វញ ិ ្របសិនេប ិ
�យកសប�យចត� ិ ។ល ។ ិ េ្រ�ះ�ន្រពះម�េថរ្រពះធម�កថក -១០៦-
GamisTan & FmµTan
សង្ឃ�នរបស់េគ
ក៏��ក់ចុះេ���ដិបុគល � ិក�នេ�យស�័យ
្របវត�ិ េ្រ�ះេហតុ �សង្ឃ�ន ��នរបស់សប្បុរស ឬ ��ន
របស់អក � ្រ�ជ�ែដលេ�ក�នឆ�ង�ត់�រអប់រ ំ�ន់ខស � ់ គេ�ក ឺ
�នឆ�ង�កេ�មនស្សសហគតចត� ិ េ�ដល់ ឧេប��សហគតចត� ិ ែដល�ចត� � ់។ ិ �របំេពញកុ សល�ន់ខស ិ ស្រ�ប់េ្របក� ុ ងកច�
ដូ េច�ះេដម េយង ឱ្យ�នគុ ណ�ពខ�ស់េឡង ្បេធ� ី �នរបស់
ំ ូ ងេយង្រត� �មលំ�ប់េ�ះ មុ នដប វេរ�នេធ��នេ�យព ឹ ងែផ�កេល
់េ�មនស្ស េ�មនស្សសហកតចត� ិ េហយខំ្របងព��មលះបង ឹ សហគតចត� � សហគតចិត� េ្រ�ះេ�មន� ិ អប់រ ំខួ នឱ្យ�នឧេប� ស្សសហគតចត� េ��នគុ ណ ិ �ចត� ិ េ��នេសចក�េ្រ�ត្រ�ត ី
�ពទន់េខ�យ�ងឧេប��សហគតចត� ិ ។
គួ រចង� ំ� េ�មនស្សសហគតចត� ត� ិ មនែមន�ច ិ ិ េកត
េឡងេ�យ�រអប់រ ំេទ គ�ច ត� ឺ ិ េកតព ី ធម��តិ ។ ចំែណកឧេប��
សហគតចត� ��ន ឬ ិ �ចិត�េកតអំពី�រអប់រ ំេ�យចំេរនសមថកម� វបស្ស�កម� ��ន�េដម ិ ។ េ�មនស្សសហគតចត� ិ �ចត� ិ ែដល � មែត�ដ ប � ិក�ន ។ ចំែណកឯ ិ ុ គល � ឹ ុ ំង�យកឱ្យេធ�ន�ន្រត
ឧេប��សហគតចត� �ន� ំង ិ �ចត� ិ ែដល� � ុ ំង�យកឱ្យេធ�ន
�ដប � ិក�នផង �ន� ំងសង្ឃ�នផង ។ ិ ុ គល -១០៧-
GamisTan & FmµTan
េយងដ ឹង្រ�កដ� សង្ឃ�ន�នផ��និសង្សេ្រចន�ង
�ដប �៉ង ប� � ិក�ន ។ េយង�នតួ � ក់� �ល្រពះ�ង ិ ុ គល ប�បតេ�តម ិ ី ���ច�� ិ ឹ មរបស់្រពះសិទ�ត� �ន��យសំពត់ ំងេ�យ្រពះហស � �ដកែដល្រពះ�ងខំត�ញ�៉ងសំរតស្រ� ិ របស់្រពះ�ង��ល់ ចេំ �ះ្រពះបរម��� េទ
ែត្រទង់ពុ ំ�នទទួ ល
់ ័ ្រទង�នបែង� រឱ្យ្រពះ�ង��យចំេ�ះសង្ឃ�វករបស់ ្រពះ
់ អង�វញ ។ ទេង�េ នះ គឺ ្រពះអង�្រទងេឈ� ងយល់ � �និសង្សៃន ិ សង្ឃ�ន�នផលេ្រចន�ង�ដ ប � ិក�ន ិ ុ គល
សូ ម្ប�្រពះ�ង ី
ប�បតិេ�តម� � ង�ក៏េ�យ េ្រ�ះ�រ��យ ី � យចំេ�ះ្រពះពុ ទអ េនះចំេ�ះែតបុ គល គឺ ចំេ�ះ្រពះអង�ែតប៉ុេ��ះ ។ ្រតង់េនះស �
់ ប� �� � ក់ច�ស់� ្រពះពុ ទ្រ� ទង�នបេ្រង�ន្រពះ��ច ិ ឹ មឱ្យេចះ េធ�សង្ឃ�ន េ្រ�ះសង្ឃ�នេនះបុ គល ។ � េធ��នេ�យក្រម �រលំ�កក�ុង�រេធ�សង្ឃ�ន
មនគ អ� ិ ឺ េ្រ�ព ី ី �រេរ�បចំ
ចិត�ពីេ�មនស្សសហគតចិត� ឱ្យេ��ឧេប��សហគតចិត�េទ ។
់ ្រពះេវស្សន�រ �ល្រទង�ក់ �ន្រពះ�ជបុ ្រត� ំងពីរឱ្យ្រ�ហ�ណ៍
់ �ស់ ្រពះអង�្រទងដកច ត� ិ េ�មនស្ស ិ េ�មនស្សក�ុងបុ ្រត ដកចត� ក�ុង្រ�ហ�ណ៍ េហយ្រទង់ដម�ល់ចត� � �ណ េទប្រពះ � ិ កុ ងឧេប� អង�� ុ ំង�នេនះឱ្យ្រប្រពឹត�េ��ន ។ -១០៨-
GamisTan & FmµTan
ប� � �នេ�ទេទ�ត�
អ�កែដលេធ��ដ � ិក�នេត ិបុគល
្រត�វេ្រជស � ្រត�វេ្រជស េ្រ�ះ េរសបដ ិ � ហកៈឬេទ ? េឆ�យ� េរស
�នេនះ ្រត�វ�នផ��និសង្សេ្រចនអំ ពី�រេ្រជស � េរសបដ ិ � ហកៈ មិនែមនដូ ចសង្ឃ�ន� ំង ៧ ( បដ� ិ � ហកៈ ក�ុងសង្ឃ�ន ) ែដល �នផលេស�ៗ��េ�ះេទ ។
��យ�ន្រពះសម�ុ��ពុ ទ � ូ
�នផលេ្រចន�ង្រពះបេច� ក
ពុ ទ � ។ ��យ�ន្រពះបេច�កពុ ទ � �នផលេ្រចន�ង ្រពះអរហត� ផលបុ គល � ។ ��យ�ន្រពះអរហត�ផលបុ គល � �នផលេ្រចន�ង
្រពះអរហត�មគ�បុគល ។ ��យ�ន្រពះអ��មបុ �នផល � � ី គល
េ្រចន�ង្រពះសក��ម បុ ។ ��យ�នដល់ ្រពះសក��មី � ី គល
បុ គល �នផលេ្រចន�ងេ��បន� បុគល ។ ្របេគន�នភក� � � ិ ុ
សង្ឃ�នសីល �នផលេ្រចន�ងភិក�ុ្រទ�សស � ីល ។ ្របេគន�ន ភក� � ីល �នផល�ងបុ ថុជន � �នសីល ។ ឱ្យ�នដល់ ិ ុ សង្ឃ្រទ�សស បុ ថុជន � �នសីល �នផល�ងបុ ថុជន � ្រទ�សស � ីល ។ ឱ្យ�នដល់
បុ ថុជន � ្រទ�សស � ីល�នផល�ងសត�តរ� ិ �ន
។
ឱ្យ�នដល់ សត�
តរ� ផុត ។ ិ � ន�នផលតចបំ ិ
�ដប � ិក�ន ្របសិនេបបុ គល � េធ�េឡងេ�យ�្រស័យ ិ ុ គល
ឧេប��សហគតចត� គឺ អ�កឱ្យ�នឧត�មគត� �មនុ ស្ស្រត�វែត ិ ិ -១០៩-
GamisTan & FmµTan
ជួ យរ ំេ�ះទុក្រ� ព�យរបស់មនុ ស្សដូ ច��។ អ�កឱ្យ�នវត�ុបំណង�
�មនុ ស្ស្រត�វេចះជួ យេធ�មនុ ស្ស ឱ្យ�នទទួ លេសចក�ីសុ ខចំេរន។
បុ គល � �នឧត�មគតិ និង វត�ុបំណង�៉ងេនះ េពល្រត�វ�រេធ� �នម�ងៗ េគែតងែតេ្រជស គល ែដលគួ រដល់ េទយ្យ�ន � េរសរកបុ
របស់េគ ដូ ច�បុ គល � �នេសចក�ទុ ី ក្រ� ព�យេ�យឧទកភ័យ អគ�ី
័ ភ័យ េ�រភ័យ ទុ ពិ�ក�ភយ ព�ធភ័ � ែដលកំពុង�ន ិ យ......បុ គល
េសចក�ីខ�ះ�តក�ុង�របំេពញេបសកកម� �ន�រេរ�នសូ ្រត �រ
ផ្សព�ផ�យ�ស� �រផ្សព�ផ�យសីលធម៌សង�ម�េដម ។ េប បុ គល គល � ែបបេនះ�នេ្រចន េគគួ រែតេ្រជស � �ែដល េរសរកបុ ្រគ�� �នគុ ណូប�រៈេ្រចនេល ិ ខ�ួនរបស់េគ ។ ដូ ច���ប�
គល ែដល ��រ្យ�េដម ពុ ំេ�ះេ�តេទ េគគួ រេ្រជសេរសរកបុ �
�នគុ ណូប�រៈេ្រចនេលសង�មមនុ ស្ស ។ េបបុ គល � ពួ កេនះ�ន េ្រចន គល � ែដល�នគុ ណធម៌ខស � ់�ងេគ ។ េរសរកបុ េគេ្រជស
អ�ក�នវត�ុបំណងល� ែដល�នចត� ិ �ឧេប��សហគត�
�ណសម្បយុ ត� េគមនែមនេធ� �នេដ ម សប�យេទ គឺ ្បេសចក� ិ ី ី េគេធ��នេដ ម ចំ ្បេសចក� ី េរន េដម្បមនុ ិ �ព ី ី ស្សធម៌ និង េដម្បសន� ី ៃនសង�មមនុ ស្ស ។ បុ គល � ដែដលេនះ ពួ កេគមិនចូ លចិត�ឱ្យ�ន
ដល់ មនុ ស្ស �នរបស់សម្បូរណ៌សុ ីមនអស់ សល់ ទុកសល់ �ក់ ។ ិ -១១០-
GamisTan & FmµTan
េគចូ លចិត�ែតេធ��នដល់ មនុ ស្ស�
ែដល�នេសចក�ីខ�ះ�ត
ែដលកំពុង្រត�វ�ររបស់អមួ ី� យ��រ� ំ�ច់ ។ អ�កែដល�នចត� ិ
សប្បុរស្របកបេ�យឧេប���ណេគមន�ន់ នូវអំេ�យរបស់ ិ
េគេដរ រ ំលង ឬ េដរ�ត់មុខមនុ ស្សអត់��ន យកេ�ឱ្យអ�ក�ន សុ ី �ន�យមនអស់ េ�ះេទ ។ ិ
�ដប � ិក�ន ែដលេ្រជសេរសេហ ិ ុ គល យឱ្យ ��ន�ន
ផលមន�ញ់ សង្ឃ�នប៉ុ��នេទ ្របសិនេបអ� ិ កេធ��នេនះ�នេធ� ្របកបេ�យសម្ប�� ំ ៤ គឺ េចត�សម��, បច�័យសម��, វត�សម��, គុ�តិេរកសម�� ។ ុ
១- េចត�សម�� គ�នេចត�ល� ្រគប់� ំង បី �ល ឺ
េ�� បុ ព�េចត� �លមុ នឱ្យ, មុ ��នេចត� �លកំពុងឱ្យ និង
អប�បរេចត� �លែដល�នឱ្យរួចេហយ,
២- បច�យ ័ សម�� គ�នេទយ្យ�ន ្របកបេ�យធម៌ ឺ
័ � ំង�យ ៤ ែដល�ទីពឹង�ក់ពំ�ក់�្រស័យ េ�លគឺ បច�យ េ្រប្រ�ស់ របស់បុគល � ្រគប់រូបក�ុងេ�ក,
៣- វត�សម�� គ�នបដ ិ��ហកៈ�្រពះអរហន� ឬ�៉ង ឺ ុ
�ប�ស់្រតម���ម ឹ ី,
៤- គុ�តិេរកសម�� គបដ ិ��ហកៈ�នសី�ទិគុ ណ ឺ -១១១-
GamisTan & FmµTan
វេសសៃ្រកែលងែដលេទ ិ បេចញ�កនិេ�ស�បត�ិ ។ �នេនះ�នក�� ំងេ្រចន
�ចផ�ល់ផលដល់ អក � េធ�ក�ុង
បច�ុប្បន��លេនះ រហូ តដល់ អ�គត�ល��នទីបំផុតេឡយ ។ េដម្បឱ្យ�នផ� � និសង្សេ្រចន ី
អ�កេធ��ដ � ិក�ន ិបុគល
� ំ�ច់្រត�វេ្រជស � េរសបដ ិ � ហកៈ ។ ប៉ុែន�សូម� ំ� �រេ្រជស ់ េរសម នែមន�នន័ យ� ្រត�វលះបងមនុ ស្ស្រទ�សស � ីល យកែត ិ
បុ គល េប � �នសីលេទ គឺ ្រត�វេ្រជស េរសេ��ម�លៈេទសៈ
មនុ ស្ស� ំងពីរ គអ� � ីល និង អ�ក�នសីលេ�ជត ិ �� ។ ឺ ក្រទ�សស គួ រគិត�
អ�ក្រទ�សស � ីល��អត់�យជិតនឹង��ប់េហយ
ែតអ�ក�នសីល មន�ន់ អត់��រ�ច់េពលេ�ះេទ ។ េយង ិ
្រត�វយកច�ប់មនុ ស្សធម៌ ឬ អភ័យ�នលក�ណៈមក�ត់េសចក�ី គឺ�មច�ប់មនុ ស្សធម៌ ឬ អភយ័ �នលក�ណៈ េយង្រត� វឱ្យ�យ
េ�អ�ក្រទ�សស � ីល េទប�ត់��មនុ ស្ស�នចត� ិ សប្បុរស សម� ពុ ទ� � សនិក�នឧត�មគតិខ�ង់ខ�ស់ ។
ម�៉ងវញេទ�ត ពុ ទប � រស័ ិ ិ ទែដល�នចត� ិ ភក�ី េ�រពបូ �
ចំេ�ះ្រពះប��គុ ណ ្រពះវសុ � ណ និង ្រពះម�ករុ�ទិិ ទិគុ
គុ ណៃន្រពះស��សម�ុទ�បរម្រគ�
គួ រ� ំ��ខិតខំេរ�នផ�យ្រពហ�-
វ�រធម៌ ( េម�� ករុ� មុ ទិ� និង ឧេប�� ) ឱ្យ�នទូលំ ិ -១១២-
GamisTan & FmµTan
។ ទូ �យដល់ សព�សត�កុ ងេ�ក �
្រពះពុ ទ� និង �ចរ���ស� � ស� ���៌ៃនជវី ត ិ ិ
ស្រ�ប់ជវី ត ិ �នេ�លបំណងធំែតមួ យគត់ គឺ េសចក�សុ ី ខសនិ� �ពៃនពិភពេ�ក ។ ្រពះអង�្រទង់សំែដង� ៖ អព�បជ�ំ សុខំ េ�េក
�រមនេប�តេប�ន� � �សុ ខក�ុងេ�ក ។ ិ នត�ិ សន�ិ បរ ំ
សុខំ
សុ ខដៃទេ្រ�ពីេសចក�ស� ី ប់មន�នេឡ ិ យ ។
អង��រសហ្រប��តិ
យល់ តៃម�្រពះពុ ទ� � ស�ែដល
�ន�ក្យេ្រប�ន្របេ�ដ៏�នខ�ម�រ គធម៌ អហឹង� �រមនេ្រប�ត ឹ ឺ ិ េប�ន��
ែដល�មូ ល��នៃនសុ ខសន�ិ�ពរបស់មនុ ស្សក�ុងពិភព
េ�ក ក៏�នសេ្រមចអនុ ម័តឱ្យេធ�បុ ណ្យពិ�ខបូ �របស់្រពះពុ ទ � �ស�េ�ទី��ក់�រអង��រសហ្រប��តិ � ំងពីៃថ�ទី ១០ ែខ
ធ�ូ �� ំ ១៩៩៩ ( ព-ស ២៥៤៣ ) ។
- °,
-១១៣-
GamisTan & FmµTan
េធ��ន�ន�កឬ ? ច មនុ ស្ស��ក់ៗក�ុងេ�កេនះ �នទស្សនៈយល់ ដឹងមនដូ ិ
��េទ ។ ជនពួ កមួ យេ្របវ �រណ� � ណ្រតះរ ិ ិ ះរកេឃ ិ ញ�រពិត
អំពី�ន ក៏�នស��េជ�ផ��និសង្សរបស់�ន�មពុ ទដ � � ី ។ រឯ ី
ជនមួ យពួ កេផ្សងេទ�ត េគមិន�នជេំ ន�េទេ្រ�ះេគយល់ � �ន េធ�េ�អស់ ្រទព្យ ឯផលរបស់�ន�ន្រទព្យេ�ះ េហតុ និង ផល
មនសុ � ិ ី�្ � ។ េគែថម� ំងេ�ស�ឱ្យេ�បល់ � �រេធ��ន ទេង�របស់មនុ ស្សល�ង់ មនែមន�ទេង� របស់អក � �នប�� េ្រ�ះ ិ
អ�កេធ��នយល់ ្រចឡំ� �ន�នផលបេង�ត�្រទព្យសម្បត�ិ ឱ្យ ��ស់�ន មិន្រពមយល់ � �ន�អំេ�យ�ចំ�យ ។ �ល �េធ�នន � ឹ ង�នទទួលនូ វ�រអស់�រ្រក�ផល ។ េធ�ត ចអស់ ិ
�តេ�មុ ខក៏អស់ តច នអស់ េ្រចន ិ ិ ិ េធ�េ្រច ។ េបក� ុ ង�តេនះអស់
ដូ ច�� ។ �ក្យ�េធ��ន�ន្រទព្យ ��ក្យរបស់អក � �នប�� េគេរ�បចំ�ក់ចូលក�ុងក្បួនេ�កសុ ីរបស់េគែតប៉ុេ��ះ ។ ចំេ�ះ�ក្យេ�ស�� ំងេនះ
េយង្រត�វេឆ�យតប�ម
គតបណ នែមនឱ្យផល�អស់ េទ គឱ្យផល� ិ ិ� ត� �រេធ��នម ិ ឺ �នេ្រចនេឡ ងេទ�ត
្របសិនេបអ� កឱ្យ�នប��យល់ េហតុ ផល
េ្រ�្រជះ េ្រ�ះ��ន�មូ លធនេដម ៃនេសចក�ចំ ី េរន�ងផ� ូ វចិត� -១១៤-
GamisTan & FmµTan
ផង �ងផ�ូវស��រៈផង ស្រ�ប់មនុ ស្ស�តិ � ំងកុ ងេ�កេនះ � ខ។ � ំងកុ ងេ�ក�ងមុ �
ផល�នក�ងេ�កបច� ប�ន� �ន�នេធ�ឱ្យព ិ ភពេ�ក ុ ុ
េយងនឹង�ចេមលេឃ បច�ុប្បន�រកចំ ី េរនេ�ះ ញ្របត្យក្ស្រគប់ៗ�� េហយ
ំឱ្យមនុស្សេកតគំ ��េរ�ន�នេ្រចន� និតប��
មន�ីរ
េពទ្យព��លេ�គ�នេ្រចន� ំឱ្យមនុស្ស�នសុ ខ�ពល� ផ�ូវថ�ល់
ំឱ្យ ��ន កំពង់ែផ ចំណត ៃ្របសណីយ��ន ផ�រ �នេ្រចន� េសដ�កច� ិ របស់្របេទសរកដុ ី ះ�ល ធម៌សង�ម�ន�ររកចំ ី េរន ។
ំឱ្យសីល វត���ម�នេ្រចន�
�ល�សង�ម�នទទួលេសចក�សុ ី ខចំេរន ឯកជនែដល
រស់េ�ក�ុងសង�ម ក៏�នទទួលេសចក�សុ ។ េនះគ� ី ខចំេរនែដរ ឺ
លទ�ផលៃនវ�គ�ន ិ
របស់មនុ ស្ស
ែដលែភ�កេយង�នេឃ ញ
នែមនឱ្យផល�អស់ ច�ស់កុ ងជ � ិ ីវតបច� ិ ុ ប្បន� ។ ដូ េច�ះ�រេធ��នម
េទ គឺផល�សុ ខ�ពល� �គំនិត្រ��� �វ� ិ � បេច�កេទសខ�ង់ ខ�ស់
ែដល�ក��� ំឱ្យ��យេ���រ្យជន
�ធន�នមនុ ស្ស
ែដលសង�មៃថ�ថូ រ� ្រត�វ�រ�� ំ�ច់ ។
ផល�នក�ងបរេ�ក �ម្រទឹស�ីពុ ទ� � ស�អ�កេធ��ន ុ
អស់្រទព្យេ�ែមន
ក៏បុ ែ៉ ន�ផលរបស់�នជួ យឱ្យ�យក -១១៥-
អ�កេធ�
GamisTan & FmµTan
�នចត� ិ ន�ិចត� ិ លេ� �ក�ុង ិ ល � ។ កុ សលចត� ិ �បច�័យឱ្យ�នបដស
ភពថ�ី ។ េ�កែចកបដិសន�ិ�៤ គឺ អ�យបដិសន�ិ, ��វចរ
បដិសន�,ិ រ ូ�វចរបដិសន�ិ និង អរ ូ�វចរបដិសន�ិ ។ អ�ក�ន
ចិត�លម � ិនែដលេ��ប់បដិសន�ិក�ុងអ�យភូ មិេទ
េបអន់�ស់
ក៏គង់េ�បដស ិ ន�ិក�ុង�មសុ គតភព ិ
គ�េប េក ឺ តក� ុ ង�នមនុ ស្ស
�រេ�ះ្រ�យ�ងេលេនះ
�នពឹងែផ�កេ�េលបរមត�
់ ស់ ឬ ្រតកូ ល�ន្រទព្យសម្បត�ែដរ ។ រែមងេកតក� ិ ុ ង្រតកូ លខ�ងខ�
ំ ី បដស ធម៌ែដលស�ីអំពីចត� ែតយល់ អព ្បឱ្យ�ន់ ិ ន�ិ ិ � ំង្រសុង ។ េដម ី ំ ូ មពន្យល់ ្រត�សៗអំពីបដិសន�ិ ។ េបេយងនិ�យពីភពក�ុង េនះខ�ុស
�ប ( អកុ សលកម� ) ខ�ះ �តបច� ិ ុ ប្បន� �ប់� ំងពីតូ ចមកេយងេធ� េធ�បុ � ណ្យ ( កុ សលកម� ) ខ�ះ�ធម�� ។ �បបុ ណ្យេនះបេង�ត
ផលរួម��េ្រចនេ�េ�កេ�� វ�ក ឬវ�កវ � ិ ិ ិ � ណ ។ វ�ក ិ វ� ិ � ណហ�ឹងឯង�តួ បដស ិ ន�ិរបស់សត�
ប៉ុែន�មនែមន�តួ ិ
វ� ិ � ណេទ គឺ្រ�ន់ែត�ក�� ំង ែដល�ចជួ យរុញ្រ�នេ�ភព
មួ យេទ�តែតប៉ុេ��ះ។ �ក្យ� បដស ិ ន�ិ�នពីរបទគបដ ិ + សន�ិ ឺ បដិ ែ្រប� េ��ះេ� ឬ ចំេ�ះេ� សន�ិ ែ្រប� ត ឬ តំណ, ដូ េច�ះ
�ក្យបដស ខេទ�ត ។ ិ ន�ិ ែ្រប� �រត�តតភពេ�មុ ិ
ចត� ិ េ��ះ�ចុ តច ិ �ន់េ្រ�យបំផុតៃនជវី ត ិ ត� ិ ក�ុងេពល -១១៦-
GamisTan & FmµTan
ំ ន់�បសូ ន្យេទ អំ�ចកម� ( កុ ស� � េ�ះ ្រកែសជីវតេ�ពុ ិ កុ សលកម� ) នឹងរុញ្រ�នឱ្យរអល� � ត�កចត� ិ ិ ៃនភព�ស់ឱ្យេ� �ប់ភពថ�ី
េ�យអំ�ចបដស ិ ន�ិចត� ិ
េ�បច�ុប្បន��្របភពៃនជវី តថ� ិ ី។
ែដល�ចត� ិ ��ប់ពីអតត ី
មនុ ស្សេយងេក តមកម នដូ ច��េទ អ�កខ�ះ�ន អ�កខ�ះ្រក ិ
អ�កខ�ះេកតក� អ�កខ�ះេកតក� ិ ុ ងផ�ះេឈ ឬខ�មស្បូវ ។ ុ ងវ�ន្រ��ទ
ច�� ចត� សូ ម្បែតេក តក� ចរ� ិ ិ េថ�ម ិ ុ ង្រ��ទដូ ច�� រូប�ងក៏មនដូ ី �រ�ទក៏មនដូ ច��េទ�ត េតអ� េ�កខុសែប�ក�� ិ ក�េធ�ឱ្យសត� ់ ំ ំងេនះ ្រទង�ន �៉ងេនះ? ។ ្រពះពុ ទ� � ន្រ�ស់ដង ឹ េរ�ង�ថ៌ក�
្រពះបន�ូល� {កម�ំ សេត� វិភជ�តិ យទិទំ ហីណប�ណីត�យ កម�រែមងែបងែចកសត�� ំង�យ ឱ្យេ�ក�ប និង ៃថ���} ។ ដូ េច�ះេយង�ចេឆ� យប� � បរេ�ក�ន�
� ំង�យៃនអក � េធ��នក�ុងបច�ុប្បន�េនះ
បដិសន�ិចត� ិ
នឹងរែមងឱ្យ�នជីវតថ� ិ ី
ក�ុង្រតកូ លស�ុកស�ម� ក�ុង្របេទសែដល�នេសចក�រុី ងេរ�ង ក�ុងភព
ខ�ង់ខ�ស់េ�យ��នអ��ច�ម�ត់ �ន ។ េបអ�ក�នេធ�បុ ី ណ្យ �ន�នេ�នយកកំេណតក�ុង្រតកូ លខ�ស់
្របេទសចំេរន
ភព
ខ�ង់ខ�ស់ េតេយ ងន � េនះ មនឱ្យ�ន្រទព្យសម្បត� ឹ ង�ម�ត់បុគល ិ ិ ដូ ចេម�ចេ� ! ។ េនះេហយគ��រេធ� ឺ �នឱ្យផលក�ុងបរេ�ក ។ -១១៧-
GamisTan & FmµTan
់ ្រពះដ៏�ន្រពះ�គ្រទង្រ�ស់ � �� ហេវ នប�សំសន�ិ �នំ បុ គល � �ល� ំង�យមនសរេស ិ រ�នេឡយ។ ធម��
មនុ ស្ស�ល មនែដលសរេស ិ រ�ន គអំ ឺ េ�យ�របស់ ដល់
ំ ូ កេនះ �អ�កល�ង់េ�� សប្បុរសជន���ក់េឡយ េ្រ�ះជនជព អប្បឥត្រ��� ��ន�រពិ�រ�ឱ្យ�នែវង��យ� �នែដល គល េគេធ�េហ � ិ យ រែមង�ន្របេ�ជន៍េ�ះេទ ។ ផ�ុយេ�វញបុ
�លែតងែតយល់ � អ�កេធ��ន�មនុ ស្សឥតេចះគិត ពិ�រ� ចំេ�ះេហតុ ផលេផ្សងៗេ�ះ
�យ�យ្រទព្យរបស់ខួ ន �
ឱ្យអ�ក
ដៃទទេទៗ ��ន�នអ�ីមកវញេ�ះ ។ ិ
ម�៉ងវញេទ�ត ជន�លែតងស�ប់បណិ� ត េ្រ�ះបណិ� ត ិ
មនែដលេ�លសរេស ិ រចំេ�ះមនុ ស្ស�ល
ែដល�នជីវតរស់ ិ
េ� ខ�ះសតិ ខ�ះវ�រណ� � ណ �បេ្រ�ះែតអំេពអកុ សល ។ ិ
ំ ត� ជន�ល �មនុ ស្សខ�ះសតិ ខ�ះ�រ�ត់ពត់លត់ដច � យ ិ បេ� ឱ្យចិត�ដក � ែដលទូ ��នចិត�ខួ ន � ឹ �មទំេនង ។ រឯបណ ី ិ� ត �បុ គល
ឯង�នេ�យខន�ី ែដលអ�កដៃទលំ�កនឹងេធ��ន េហយ្របកប
េ�យធម៌ ៤ �៉ងេ�� បណិ� តធម៌ គឺ ៖ ១- អត�សទ ុ �ិ
បរសុ � េំ �ះខ�ួនឯង , ិ ទច
២- បរបរ ិសុទ�ិ បរសុ � េំ �ះអ�កដៃទ , ិ ទច -១១៨-
GamisTan & FmµTan
៣- សង�ហៈ
ជួ យសេ���ះអ�កដៃទ ,
៤- កត��ូ
ដង ឹ គុ ណឧប�រជន ។
ដូ េច�ះេយងគប្ប េសពគប់ បណិ� ត េ្រ�ះបណិ� ត�សប្បុរស ី
ំ� រ��នេ�យ្របៃព ជនែដល�នអប់រ ំបនុ ច ិ
េហយៃលលកេធ�
�នេ�យឧេប��សហគតចត� ។ ក៏បុ ែ៉ ន�គួរ្រ�បផងែដរ� �រ ិ អប់រ ំទូ��នខ�ួន្រ�ប់�មបណិ� ត ��រលំ�កនឹងេធ��ន សមដូ ច
ពុ ទ� � សិតេ�ល� អ�� ហិ កិរ ទុទ�េ� េ�ក�ខ�ួនហ�ឹង
េហយ ែដលបុ គល � ទូ��ន�នេ�យក្រម ។
្រសីហិេ�បេទស ��សំ�ស�ឹតនិ�យ� {�រ្រ�ន់ែត
្របេ�នរជន� ំង�យដៃទឱ្យេគ�ន�បណិ� ត នរ�ក៏េធ��ន
�យ ែត�រទូ��នខ�ួនឯងឱ្យ្រប្រពឹត�េ��មគន�ងធម៌��រ្រក េធ�
�នចំេ�ះែតមនុ ស្ស�នម�ត�័ន} ។
័ ែចក�ពីរបទគឺ មហៈ + �ត�័ន = ម� �ក្យ� ម�ត�ន
ត�័ន ។ មហៈ ែ្រប� ធំ, �ត�័ន ���សំ�ស�ឹត េសន � ឹ ង��
�លី� អត� ែ្រប� ខ�ួន ឬ្រពលឹង ។ មនុ ស្ស�ន�ត�័ន គឺ�អ�ក
ំ រខ�ស់ �នចត� �នវរី យៈ ខន�ី �នជហ ិ ិ តស៊ូយកឈ�ះធម��តិ មន ិ
មនព ទន់្រ�យ បេ��កប��បអត��ពរបស់ខួ ន � មនផ្សងេ្រពង ិ ិ ឹង �ក់េទវ� ឥន�្រពហ� �អ�កនិយមឈ�ះេលខ�ួនឯង ។ -១១៩-
GamisTan & FmµTan
័ មនព (កម��ស់ ) មនុ ស្ស�នម�ត�ន ិ ឹ ងែផ�កេលអតតកម� ី
ពឹងែផ�កែតេ�េលបច�ុប្បន�កម� ( កម�ថី� ) របស់ខួ នគ � តស៊ ូ ្រ�ញ ឺ នេន�ល យកេ�គជ័យក�ុង�កជវី ត ិ ។
្រពះពុ ទ្រ� ទង់សំែដងក�ុងគម�ីរធម�បទ ខុទក � និ�យ� ៖
{េ� សហស� ំ សហេស�ន ស��េម �នុេស ជិេន
ឯក�� េជយ�ម��នំ សេវ ស��មជុត�េ� } ។ ំ ះេលមនុ ស្ស�ប់�ន់ ែ្រប�{សូ ម្បបុ � �ចយកជ័យជន ី គល �ក់កុ ងស�� � ម�ប់�ន់ដងក៏េ�យ �
ក៏មន្របេស ិ រ�ង�រឈ�ះ
េលខ�ួនឯងែត��ក់េឡយ បុ គល � អ�កឈ�ះខ�ួនឯង េ��ះ��អ�ក
ឈ�ះស���មដ៏្របេសរបំផុត} ។
អ�� ហេវ ជិតំ េសេយ�
ំងអស់ ។ ឈ�ះខ�ួនឯង្របេសរ�ងឈ�ះអ�ៗ� ី តណ�ក�េ� សព�ទក ុ ំ � ជិ�តិ
�រអស់េ�ៃនត� � រែមងឈ�ះនូ វទុ ក� � ំងពួង ។
i9i
-១២០-
GamisTan & FmµTan
ភ័ព�េ�ពងសំ�ង �ក្យ ភ័ព� ����លី ែ្រប�មនិយមន័យែខ�រេយង�
សំ�ង ឬ េ្រពងសំ�ង ។�ក្យ� សំ�ង ែ្រប� អំេពែដល
�ងពីេ្រពង�យ ឬ ភ័ព�េ្រពង ។ ចំែណក�ក្យ �ស� ែខ�រេយង េ្រចនេ្រប សំ សំ�ង េ្រពងសំ�ង ភ័ព�េ្រពង ។ េ�េសចក�� ី
ដូ េច�ះ�ក្យ ភ័ព� �ក្យ សំ�ង និង�ស� �ននិយមន័យដូ ច
ំ �� េទបែខ�រចូ លចត� ង ឬ ភ័ព�េ្រពង ិ និ�យរួម��� ភ័ព�ស� សំ�ង �ភ័ព��ស� ឬ ភ័ព�េ្រពង�ស� ។
មនុ ស្សេ�ក េ�ះប�េផ្សង� ភូ មិ � េ�យ�ត�សន៍ ី ិ
្របេទស�៉ង�ក៏េ�យ �លេបេក តមកេហ យ ក៏�នេសចក�ី
្រ���េសដ � ូ ច��ែតម�៉ង េ�លគឺ �នបំណងប៉ង្រ��� ឱ្យេកតចំ
េល្រតកូ លអភជនខ� ង់ខ�ស់ ្របកបេ�យសក�យសបរ �រ ។ ្រ��� ិ ិ ិ ឱ្យ�នរូបេ�មេ�មពណ៌ល���ត សុ ខ�ពបរបូ ិ ណ៌ �យុ យន ឺ
យូ រ�នក�� ំង�យ ក�� ំងចិត����ន��រតីរងបុ ឹ ង ឹ ។ �ពិេសស ្រ���ឱ្យ�ន្រ�����សៃវ �នចំេណះេចះដង ឹ ខ�ង់ខ�ស់ � ំងផូ វ� ។ េបន េ�ក� ំងផូ វធម៌ � ិ �យឱ្យ្រសួ ល��ប់ េសចក�ី្រ���េនះ
�នន័យ� េ�គសម្បត�ិ រូបសម្បត�ិ និងប��សម្បត�។ ិ � ំងបេនះ ី
គឺ �េសចក�ប៉ ី ុ នប៉ង្រ���របស់មនុ ស្សេ�ក ក�ុងវដ�សង�េនះ ។ -១២១-
GamisTan & FmµTan
ក៏បុ ែ៉ ន�ចេំ �ះេ�លបំណង� ំងអស់េ�ះ ជួ ន�លក៏�ន សេ្រមច ជួ ន�លក៏មន�នសេ្រមច សមដូ ច�ក្យេ��កមួ យ� ិ
។ � {មនុ ស្ស� ំងអស់ គ�� � បនិកៃនេ�គ�ស� របស់ខួ ន} � ឺ
�រពិត�ស់� មនុ ស្សេយង� នដូ ច��េទអ�ក � ក់ៗ េកតមកម ិ ខ�ះេកតមកក� ិ ុ ងផ�ះថ� ផ�ះេឈ ឬ ុ ង្រ��ទ អ�កខ�ះេកតក� ុ ងវ�នក�
ច�� ខ�មស្បូវ ។ សូ ម្បែតេក តក� ិ នដូ ិ ុ ង្រ��ទដូ ច�� រូបសម្បត�ម ី
ចរ�សម្បត� ច�� ្រ�����សៃវក៏មិនដូ ច��េទ�ត � ំង ិ ិក៏មនដូ ិ េនះេ្រ�ះេហតុ អី� ? េបេ�លេ��មន័ យ ែដល�នែចងក�ុង្រពះ
ពុ ទ� បត� � ស�� មកពី�រ្រប្រពឹត�្របត ិ ិ ិ និង �រព��មខំ
សន្ស ំឧបនិស្ស ័យមិនេស���េ�ះឯង។ ្រពះភគ�្រទង់្រ�ស់សែំ ដង
� {កម�ំ សេត� វិភជ�តិ យទិទំ ហីនប�ណីត�យ កម�រែមង
ែបងែចកសត�េ�កឱ្យេ�ក�ប ៃថ�ថូ រខុ � ស េ�យែឡកពី�្ � } ។
អំេព ឬ�រ�រែដលសត�េ�ក�ន�ងសន្ស ំមក មនដូ ច�� មន ិ ិ
េស��� ឬឧបនិស្ស ័យ�នមកតចេ្រច នខុ សែប�កពី�� េទបកំេណត ិ ំ ច�នេស�ដូ ច�� ។ និង េសចក�្រ�� � របស់សត�េ�ក ពុ � ី
�ក្យ� ឧបនិស� ័យ ����លី ែ្រប� ��ែខ�រ�
កុ សលធម៌
ែដលេដក�្រស័យេ�ក�ុងខន�ស��ន
ឬ�កុ សល
ែដល�នអប់រ ំក�ងសន្ស ំទុ កេហយ ។ ន័យម�៉ងវញេទ�ត�ន ិ -១២២-
GamisTan & FmµTan
ដល់ ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ែដល�នក�ងទុកមករហូ តដិត�មដក់ �ប់�ចំណុចចំណូលចត� ិ ។ ឧបនិស្ស ័យេនះ
េបេ�លេ��មគម� រ្រពះពុ ទ� � ស� ី
េ�ក�ត់��ន ៣ �៉ងគឺ៖
១- �នូបនិស� ័យ ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ែដល�ន�ងទុក
មកេ�យអំ�ច�របរ� ិ � គ្រទព្យេ���ន ,
២- សីលប ូ និស� ័យ ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ែដល�ន�ងទុក
មកេ�យ�ររក�សីល ,
៣- �វនូបនិស� ័យ ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ែដល�ន�ង
ទុ កមកេ�យ�របំេពញ�វ� ។ ឧបនិស្ស ័យ េបេ�ល�មន័យ ដូ ច�នេរ�ប�ប់មកេហយ
េ�ះ�នដល់
�ន សីល �វ� � ំងប្រប�រេនះ�ត់ �� ី
ឧបនិស្ស ័យ ែដលសត�េ�ក�នសន្ស ំ�ងទុកមក រហូ តដិត�ម ដក់�ប់�ចំណុចចំណូលរបស់ចិត� ។
សង�រ េបម សត�េ�កែដល្រ�ច់រ��ត់កុ ង�លវដ� � ន�ន់ ិ
សេ្រមចនិ��នដ�ប� រែមងជួ បប� ។ � ទុកេ� �កេ្រចន្រប�រ ដូ េច�ះេដម តប� � ទុក� ្បេរ ី ប្រមះឱ្យផុ
្រ���េសចក�សុ ី ខ
្រត�វែត
ព��មខំសន្ស ំបំេពញ�ន សីល �វ�� ំង បី ្រប�រ េទប�ន -១២៣-
GamisTan & FmµTan
េ��ះ��អ�ក�នឧបនិស្ស ័យល� គុ ណធម៌ កុ សលធម៌ ឬ បុ ��
កម�្រប� ំទុក ែដល�េហតុ បេង�ត �ន� ភ័ព�េ្រពងសំ�ងល� ្រប� ំជវី តក� ិ ុ ង�លសង�រវដ�េនះ ។
�ម�ម���� េបេគេឃញបុ គល � ���ក់េកតមក
េហយចំេល្រតកូ លអភជន�នអំ �ចសក�យស ិ ិ បរ�រ ិ
�នប����រតភ� ី � ឺ � ង���ន
្រទព្យសម្បត�ិ
�នរូបសម្បត�្រសស់ ិ
េ�� ្របកប�រ�រ�នសេ្រមចសម�មបំណង្រ��� េគក៏ ែតង� ំ��េ�តសរេសរចំេ�ះបុ គល � េ�ះ�
េម�ចេគ�នភ័ព�
េ្រពងសំ�ងល�អ��រ្យេម�៉ះហ�៎ ! ។ ែតេបេក តមកេហយខុសផ�ុយ
ពីេហតុ �រណ៍ ដូ ច�នេ�លរួមមកេហយេ�ះ េគរែមង� ំ��
និ�យ� �បុ គល � អភ័ព���នេ្រពងសំ�ងល�េ�ះេឡយ ។
ភ័ព�េ្រពងសំ�ងពុ ំែមនេកតេឡងឯងៗ ឬ េ�យ្រពះ�
��ស់អង��េ�ក្រប�នឱ្យេ�ះេទ េ្រពងសំ�ងេកតចំ េ�ះ
ែតបុ គល � � �នេសចក�ីព��មឧស�ហ៍ ស��ត ្របងែ្របង ឹ សន្ស ំឧបនិស្ស ័យល�េ�យខ�ួនឯងប៉ុេ��ះ
។
បុ គល � ��ន
បំេពញេធ�ទុ � េ�ះេ��ះ� ���ស់េលភ័ព�េ្រពង កេហយ បុ គល សំ�ងេ�ះៗ ។
ម�៉ងវញេទ�ត ពុ ទប � រស័ � ស� ិ ិ ទេជ��ក់ េល្រពះពុ ទ� -១២៤-
GamisTan & FmµTan
មនគួ រេ្រប�ក្យ {្រពហ�លិខិត} ចំេ�ះដេំ ណរជីវតបច� ិ ិ ុ ប្បន� ែដល ជួ ប្របទះភ័ព�េ្រពងសំ�ង ឬអភ័ព�អត់េ្រពងសំ�ងេ�ះេឡយ
េ្រ�ះ�ក្យ {្រពហ�លិខត}េនះ ��ក្យែដល្រ�ហ�ណ៍បរស័ ិ ិ ទ្រត�វ េ្របែតប៉ ុ េ��ះ ។ ្រពះពុ ទ្រ� ទង់្រ�ស់� អ��ហិ អត�េ� �េ�
ំ ីពឹងអ�កដៃទ�នេទវ� ឥន�្រពហ��េដម ខ�ួនទីពឹងខ�ួន ។ ចូ រកុ ទ ។
ង សុ ខ ទុ ក� �ន ្រក �្រកក់ ល� េកតមកអំ ពីទេង�របស់ខួ នេយ � ��ន អ�កដៃទ�មកជួ យេយង�នេឡ យ ។ ដូ េច�ះេដម គល � ្បឱ្យ�ន�បុ ី
�នភ័ព�េ្រពងសំ�ងពិតៗ
្រត�វខំ� ំងចត� ិ បេំ ពញ�នឱ្យ�ន��នូ បនិស្ស ័យ
បំេពញសល ី
ឱ្យ�ន�សីលូ បនិស្ស ័យ បំេពញ�វ�ឱ្យ�ន�វនូ បនិស្ស ័យទុ ក
�កៃ្រមស្រ�ប់ជវី ត្រគប់ ៗ�តិ ។ ិ
�ន ូបន�ស�័យ
�នូបនិស� ័យ ែ្រប� ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ែដល�ន�ង ទុ កមក េ�យអំ�ច�របរ� ិ � គ្រទព្យេ���ន ។ �ក្យ��ន
���សំ�ស�ឹតផង ����លីផង េប���ែខ� រ ែ្រប�
ំ អំេ�យ ( �រឱ្យ ) ្របេគន ជូន ��យនូវបច័យ � �ង�យឱ្យ
ំ� នពន្យល់ហូរែហរេសរសព ��ន ។ �នេនះ ខុ � � �្រគប់មក េហយ
ខុ ្រំ � �ន់ែតជ្រ�បបែនម � េទ�ត� -១២៥-
បុគល � ែដល�ច
GamisTan & FmµTan
បំេពញនូ វ�នឱ្យ�ន�ឧបនិស្ស ័យេកត
លុ ះ្រ�ែតព��ម
ំ ះ េលស្រត�វរបស់ចិត�េ�លគឺ េ�ភៈ មច�រយៈ ច�ំងយកជ័យជន ិ �មុ នសិន េ្រ�ះ�រេធ��នទុ កដូ ច��រេធ�ចំ � ំង ។ ្រពះស��សម�ុទ�បរម្រគ�្រពះអង� ្រទង់�ន្រពះត្រ�ស់�៉ងេនះ� �ន�� យុទ��� ស�ន�ហុ �ន និង ចំ� ំងេស� � � ។
់ ងប� ក�ុងន័យេនះ ្រពះអង�្រទងសែម� � ក់�៉ងេនះ� �រ
បំេពញ�នេនះ ្រប�ក់្របែហលនឹង�រេធ�ចំ� ំង ។ េពល�
្របេទស�តិ �នស���មេគែតងែត្រត�វ�រេមទ័ព និង កងពល
�នចិត� ��ន ែដល�នក�� ំង�� ំង�� �ន្រ�����រត�ងៃវ ី ���ន �នេស្ប�ង��រ និង ស��វុធ្រគប់្រ�ន់��ល់ �ល
េវ� និង ចំណុចេខ�យ�� ំងរបស់ស្រត�វពិត្រ�កដ �អ�ក�ន
ំ ះពី�� ំង អំណត់អត់ធន់ តស៊ូបូ រ� យជន � � ច់ េដម្ប�ម�រយកជ័ ី
ស្រត�វឱ្យ�ន �៉ង�មញ, បុ គល � ែដល�ចបំេពញ�ន�ន ិ ក៏ដូេ��ះែដរ លុ ះ្រ�ែតព��មច�ំងឱ្យ�នឈ�ះស្រត�វ របស់ ចត� ិ �មុ នសិន េទប�ចបំេពញ�នេ�េកត ។
ស្រត�វរបស់ចត� ។ ិ �នដល់ េ�ភៈ និង មច�រយៈេនះឯង ិ
់ ំ ក់ហួងែហង ចង់�នចង�ន ធម��បុ គល � ែដល�នចត� ិ �ប់ជ�
ំ ដល់ េ��៊នលះ�យ ំ ហួ សកំរត ញ់ ស�ិត��ញ កុ � ិ ចត� ិ ក� -១២៦-
GamisTan & FmµTan
ចំ�យ្រទព្យធន ែដលខ�ួន�នឱ្យេ���នដល់ អក � ដៃទេ�ះ ។
ែដលខ�ួន�ន សូ ម្បែតខ� ិ ី ួ នឯង ក៏ពុំ�៊នបរេ�គ�យ�យធន�ន � ំង�យ ឱ្យ�នសមគួ រដល់ សមត��ពខ�ួនេឡយ ។
ំ ូ កេនះ ��ក់កងត្រ�� �មនុ ស្សកំ�ញ់ ស�ិត បុ គល � ជព ុ�
�មនុ ស្ស�ញ់ �ល
បេ� � យចត� � ិតេ�េ្រ�មអំ�ច ិ ខួ នឱ្យឋ
ស្រត�វេ�លគឺ េ�ភៈ និង មច�រយៈ ។ ចិត�រែមងេ�ហ�ងអន�ះ ិ អែន�ង
់ ចង�ន�នម នេចះស� ប់សល � ់ ិ
ែតងែត្រកហល់ ្រក�យ
��យេ្រ�យ េ�េពលែដល្រទព្យសម្បត�វិ �ស�ត់ បង់េ�េ�យ ិ
ំ ន់�េដម ។ ្រប�រេផ្សងៗ �នខ្យល់ ព្យុះទឹកជន
បុ គល ត � ្របេភទេនះ ែដលបេ� � យចត� � ិ េ�េ្រ�ម ិ ខួ នឱ្យឋ
អំ�ចៃនេ�ភៈ និង មច�រយៈ េ�ះបីរស់េ��ប់រយ�� ំក៏�ន ិ ខួ ន េ��ះ�ពុ ំ�ន�ង្របេ�ជន៍អស្រ�ប់ � ស្រ�ប់សង�ម�តិ ី� សង�មេ�កេឡយ េ�កេ�ល�រស់េ�ទម�ន់ែផនដី ។
េ�យេហតុ � �រេធ��ន និង ចំ� ំង្រប�ក់្របែហល��
េទប្រពះបរម��� ្រទង់សំែដងទុកក�ុងអនុ បុពី�ក� អំពី�ន�
់ ់ឱ្យពុ ទ-� មុ ន េហយ្រទង់សំែដងអំពីសីល�មលំ�ប់ េ្រ�ះ្រទងចង
ំ ី តៃម�របស់�ន និងផលៃន�ន ្រទង់ចង់ឱ្យេរ�នេធ� បរស័ ិ ទយល់ អព �ដប េដម � ិក�ន ្រទង់ចង់ឱ្យេចះេធ�សង្ឃ�ន ិ ុ គល ្ប� ី ំផ�ំបណ ុ� ះ -១២៧-
GamisTan & FmµTan
ឧបនិស្ស ័យ េ�� �នូ បនិស្ស ័យ ទុ ក�បុ ��និធិ �ភ័ព�េ្រពង សំ�ងស្រ�ប់ឥធេ�ក និង បរេ�ក ។
ស�ល ូបន�ស�័យ
សីលប ូ និស� ័យ ែ្រប�ភ័ព�េ្រពងសំ�ងែដល�ន�ង ទុ កមកេ�យ�ររក�សីល ។ �ក្យ� សីល ���សំ�ស�ឹត ឬ �លី
េបែ្រប���ែខ� រ
�នដល់ វរត ិ េចត� ិ
េវ�រ�កអំេព
ងសិ��បទ ឬ វន័ �្រកក់ �មផ�ូវ�យ �� �រមន្រប្រព ិ យ ិ ឹ ត�កន� ិ
ប��តិ� ចរ�ស� � �រស្រង�មមន � ប់��ប់និស្ស ័យ្រប្រកតធម� ិ ី ិ េធ�អំេព�្រកក់� ំងពួង ។
�ក្យ� វិរតិ ែ្រប� េចត�េវ�រ�ក �ន ៣ �៉ង គឺ ៖
១- សម�ត�ិវិរតិ េវ�រ�ក េ�យ�រដល់ ្រពម េ្រ�ះ
ពិ�រ�េឃញច�ស់នូវគុ ណធម៌ និង តៃម��តកំ ិ េណត ែដល �នេកតមក�មនុ ស្ស េឃញ��នមកេ�យក្រម�ទីបំផុត ។
ដូ េច�ះេហយមិនគួ រេ�េធ��បកម� � ំងពួងេ�ះេឡយ េ�ះបី�
៊ ន្រប្រពឹត� ដូ ច�ជួ ប ចំេ�ះមុ ខ ឬ កំ� ំងមុខអ�កដៃទក�ី ក៏មន� ិ
្របទះសត��នជីវត ិ
ែដលគួ រស��ប់ក៏មនស� � ប់ ិ
េឃញ្រទព្យ
សម្បត�អ� យកដូ េច�ះ�េដម ។ ិ កដៃទ ែដលគួ រ�ន់យកក៏មន�ន់ ិ ២-
ស��នវិរតិ
ំង�យ �រេវ�រ�កមនេធ� �ប� ិ
-១២៨-
GamisTan & FmµTan
េ�យ�នស��នសីល ពីភក� ិ ុ �មេណរ ឬ េ�កអ�ក�ន
សីលរូប�េហយ ក៏�នព��ម្របតបត� �ម� � រ�យ�� មន ិ ិ ិ
�៊ន្រប្រពឹត�ឱ្យកន�ង�កសិ��បទ ឬវន័ េ�យ�ន ិ យប��តេ�ះ ិ�
�រេអ�ន��ស និង �នេសចក�ីែ្រកងរែអងេខ�មចំេ�ះផល�្រកក់ �មក� ំងេ�ះ ។
៣- សមុេច�ទវិរតិ �រេវ�រ�កេ�យ�ច់�ត គអំ ឺ េព
�ប� ែដល�នេវ�រ�កេ�យ�យ��េហយ អំេព�ប� ំង
េកតេទ�ត�នេទ សំេ�យក�រេវ�រ �យេ�ះពុ ំ�ចវល្រតឡប់ ិ
�ករបស់្រពះអរយបុ គល � �នេ��បន��េដម ។ អំេព�ប� ិ
់ ់េហយ ែដល្រទង�នលះបង
គ្រជះ្រសឡះម ន�ច្រតឡប់ េកត ឺ ិ
� ំង��រ�យ��េ�យសតិ
មិនបេ� � យឱ្យ�ប� ំង�យ
វញ�នេឡ � ទ ិ យ ។ សីលែដលែ្រប� ស្រង�ម គឺ ស្រង�ម្របយ័ តប ិ
េ្រជ�តេ្រជកចូ លមក�ន ។ ព��មរក��យ��ឱ្យ�្រប្រកតី ធម��� ំងចរ� ិ
ស� � ប់��ប់ ក៏ព��មរក�ឱ្យ�នៃថ�ថូ រល� �
្របេសរ្រគប់េពលេវ� ។
ស�លែចកេចញ� ៤ ���រ គឺ ៖
១- និច�សល ី �នដល់ សីលែដលគួ ររក��និច� ឬ េ��
ប�� សីល គឺសីលែដល�នសិ��បទ្រ� ំ , -១២៩-
GamisTan & FmµTan
២- ឧេ�សថសីល សីលស្រ�ប់ដុស�ត់ ជ្រមះចត� ិ ឱ្យ
�ន����ត�លំ�ប់េឡងេ� ឬ េ��សីល្រ� ំបី េ្រ�ះ�ន សិ��បទ្រ� ំបី , �េដម
៣- ចតុប�រ ិសុទស � ល ី សីល ៤ �ន�តិេ�ក�សវំ រសីល
�សីលស្រ�ប់ភក� ិ ុ សង្ឃអង�ែដល�នបួ សក�ុង្រពះពុ ទ �
�ស�េ�កសិក�េ�រព្របតបត� ិ ិ។
ំ ូ មេលកយក្រតមែតស ស្រ�ប់ខណៈេនះខ�ុស ឹ ីល្រ� ំ ឬនិច�
សីលមកអធប�យខ� ះៗប៉ុេ��ះ ិ
េដម � ក់ពីសីលូ បនិស្ស ័យ ្បប� ី
ឱ្យ្រសបេ��មន័យ�ងេដម ។ សត�េ�កែដលេកតមកេហយ ំ ូក ។ ព ក�ុងវដ�សង�រេនះ ែតងជួ ប្របទះប� � ទុ កេ� �ក�េ្រចនជ
ប� ក�ន្រ� ត�វជួ ប្របទះនឹង � ទុកេ� �កែដលេកតព ី ស�វធម៌ គប�� ឺ
៉ �រេកត � ខ�ះ�តក�ុង�ររកេដម្បបំ �ស់ ឈឺ ��ប់ ។ ប� ី បន ប�� ក�នផ � ង ។ ប� � ភ័យ��ចតក់សុ ត � ែដលេកតេចញព ី សង�ម
ដូ ច��រេ្របអំ�ច�្រកក់ជួរ�តិ �ប់ស��ប់េប�តេប�ន េធ�
័ ទុ កប រ ំេ�ភបំ�របំ�នបំ�ត់សិទ�ិ � ុ កេម�ញ លួ ចឆ�ក់ឆក់្របវ�� េសរ�ព េ�ល�ក្យសម�កុ ី ី ហកេ�ក្រ�ស មួ លប��ច់្រ�ស
�កពីស�វពិត �នចិត�េ��ងងឹតវេង�ង�� ំងេភច � ��រតី ។ � ំង
ំ ិ តៃនសត�េ�ក េនះសុ ទែ� ត�ម�ភ័យ ែដលបង�េចញ�ផ�ត់គន -១៣០-
GamisTan
& FmµTan
ែដលេ�កេ�ល� ខ�ះសីលធម៌េ�ះឯង ។
ដូ េច�ះអ�កែដល�នរក�សីល េ��ះ��អ�ករស់េ�ក�ុង
្រកបខ័ណ�ៃនច�ប់ យុ តធម៌ មន�នបង� �រភ័យ��ចដល់ សង�ម ិ� ិ ដូ ច�និច�សីល គឺសីលែដល្រត�វរក� ្របតិបត�ដុ ិ ស�ត់ ឱ្យ�ន ្របេសរ្រគប់េពលេវ�
ែដល�នសិ��បទ្រ� ំ ពុ ទប � រស័ ិ ទ�ន
ចង� ំ និង �នសិក�េចះដឹងេស�រែត្រគប់�� ។ ស���បទ ៥ េ�ះ គឺ ៖
១- ��តិ�ត �រស��ប់សត� បំ�ត់ជវី តេគ, ិ ២- អទិ���ន �រលួ ច្រទព្យរបស់េគ , ៣- �េមសុមិ���រ �រ្រប្រពឹត�ិខុសក�ុង�ម , ៤- មុ��ទ �រេ�ល�ក្យកុ ហក, ៥- សុ�េមរយ �រផក ឹ ។ ឹ ទឹក្រសវង
� ំង៥សិ��បទេនះ ្រត�វសិក�ឱ្យ�នចូ លចត� ិ � �អំេព
�្រកក់�មក ។ �លេបបុ � ��ន្រប្រពឹត�េហយ េ��ះ� គល �បុ គល � �ប � ំឱ្យសងម � ភ័យ��ចតក់សុ ត � ធុ ញ្រ�ន់េខ�មរេអម
និង �នេ��ះ��បុ គល ក��នសីល។ ដូ េច�ះ � ្រទ�សស � ីល គ�អ� ឺ
េដម្បឱ្យ�នេ� � ះ� �បុ គល � អ�ក�នសីល គ្រត� ឺ វេវ�រ�កមន ិ ី ្រប្រពឹត�ឱ្យកន�ងសិ��បទ� ំង ៥ ខ េនះ ។ -១៣១-
GamisTan & FmµTan
ែដល�្រត�វរក�សីល �នដល់ �រេវ�រ�ក មនស� � ប់ ិ
សត� មិនលួ ច្រទព្យេគ មន្រប្រព ិ ិ ឹ ត�ខុសក�ុង�េម មនេ�ល�ក្យ
កុ ហកេ�ក្រ�ស មនផ ក ឹ ឬ រក��យ ��ឱ្យ�ន ឹ នូ វទឹក្រសវង ិ ស� � ប់��ប់លៃ� ថ�ថូ រ� សមគួ រដល់ �ក្យ� សីលធម៌ ។
ែដលេ��និច�សីល គ�ស � ��ក់ៗ ្រត�វ ឺ ីលែដលបុ គល
រក�្របតបត� ឱ្យ�ន�ប់ �និច�្រគប់េពលេវ� េដម្បេសចក� សុ ិ ិ ី ខ ី ង់សង�ម្រគ��រ សង�ម្របេទស�តិ និង ពិភព េក្សមក�ន�កុ ងរង� � េ�ក� ំងមូល ។
និច�សីលេនះ
�ច�ប់ស្រ�ប់សង�ម
�ធម៌�ន្រប� ំ
េ�ក ឬ��បំណងរបស់មនុ ស្សសត� �� ំ�ច់្រគប់េពលេវ� េ�ះេប�ន្រពះពុ ទ្រ� �ស់ដឹងក�ី មន�ន្រពះពុ ទ្រ� �ស់ដឹងក�ី ក៏ ិ
សង�មមនុ ស្សសត�ែតងប៉ង្រ����� ំ�ច់ េសចក�សុ ី ខ្រសួ លក�ុងសង�ម ។
េដម ្បស ី ី ិទ�ិេសរ�ព
ដូ េច�ះបុ គល � ្រគប់រូប ្រត�វព��មខំសន្ស ំអប់រ ំឱ្យ�នសីល
ត� �ទ��ប់ដក់�ប់កុ ងច � ិ ែដលេ��សីលូ បនិស្ស ័យ េ្រ�ះសីល ែដលបុ គល ល� � រក�្របតបត� ិ ិ េហយនឹង�ន�ក�� ំង៤�៉ង ។ �នុ�ពរបស់សល � ៤ �៉ង គឺ ៖
១- ឧទកសរណសីលគុេ� សីល�ន�នុ �ព្រត�ក់ -១៣២-
GamisTan
& FmµTan
ដូ ច�ទឹក,
២- ឧេ�សថសេ�សីលគុេ� សីល�ន�នុ �ពដូ ច
�ឱសថ,
៣- ��រសេ�សីលគុេ� សីល�ន�នុ �ព� ុ ំង
អ�ករក�ឱ្យ្រប្រពឹត�ល � , ៤-
មណីសេ�សីលគុេ�
ែកវមណីដ៏�នរស�ីភ�� ឺ � ។
សីល�ន�នុ �ពដូ ច�
បុ គល � ែដល�នរក�សីលឱ្យ�នបរសុ ិ ិ ទ � មនធ� ិ ុ ះ��យ មន
ឆ�កព�លរែមង�ន�និសង្ស ៥�៉ងគឺ ៖
៍ ១- អ�ករក�សីល នឹង�ន្រទព្យដ៏េ្រចន ករណ មន�នអធ ិ ិ
េ្រ�ះ�នេសចក�ម ី ន្រប�ទ, ិ
ិ៍� ២- អ�ករក�សីល នឹង�នេករេ� � ះពិេ�ះល��កល�ណ
ស័ព�ផុសអែណ�តេឡងល្បរន� ី ឺ ្រគប់ទិស�នុ ទិស,
ំ ន ែតងែត ៣- អ�ករក�សីល �លនឹងចូ លេ��ន់ទី្របជុ ជ
រក�យ មនេអ�នអន់ �ក់មុខសំយុងចុ ះ, ី ិ
៤- អ�ករក�សីល េវ�នឹងេធ��លក រិ � មនវេង� ង��រតី, ិ ិ
៥- អ�ករក�សីល ប��ប់ពីែបក��យខន�េ� រែមង�នេ�
។ េកតក� ិ ុ ងសុ គតភព
-១៣៣-
GamisTan & FmµTan
ម�៉ងវញេទ�ត សីលេនះេ�កេ្រប�បដូ ច�ែផនដី ។ ៃ្រព ិ
ំង�យ�ច� ំងេ��ន េ្រ�ះ�នភព ្រពឹក�ល��វល�ិ៍ ឬ អ�ៗ� ី ែផនដ� ី មូ ល��ន
រឯកុ ី សលធម៌� ំង�យក៏ដូេ��ះែដរ
ែដល
�ចេកត�ននិង� ំងេ��ន លុ ះ្រ�ែត�នសីល�មូ ល��ន ។
ំ នទីពីរ ប��ប់អព ំ ី �នក៏ពិតែមនេហយ អ�កែដលេធ� សីល�ជ� �នក៏្រត�វែត្របតបត� �មស ិ ិ ីលែដរ េបស ិន�ឱ្យ�នែត��នសីល ំ ត់ �អ�ក្រទ�សស � ីល្រប្រពឹត�េល�សសិ��បទដូ ច�លួ ចប�ន់ ឆក់ប�
័ េ�កបេ� េកង្របវ�� � ត �ប់ស��ប់ យក្រទព្យ យកជវី តេគមក ិ បំេពញ�ន�នបុ ណ្យែដរ ែត�យ�ប េឃញ�បុ ណ្យេ�ះ មន�នបរ សុ � � តេទ ។ ិ ិ ទ�
ដូ េច�ះ�របំេពញ�ន ្រត�វែត�នសីល េទប�នផ��និ -
សង្សពិត្រ�កដ ។ �រេ�ល�ប់េរ�បមកេនះ ប� � ក់ឱ្យេឃញ
ច�ស់� សីល�គុ ណធម៌ដ្រ៏ បេសរ �ទី� ំងៃនកុសលដៃទេធ� ំ ន ំងេ� និង ចំេរន�ន ឱ្យកុ សលធម៌� ំងពួងេកត� និង �ជ� �នចូ លដល់ �វ� ែដល�ឧបនិស្ស ័យ�ន់ខស � ់េទ�តផង ។ �ធុ ជន
សំ�ងល�
�អ�ក�នេសចក�្រ�� � ី
់ ចង�នភ័ ព�េ្រពង
�ន្របតិបត�ិ�មលំ�ប់��ក់�ន
�នចូ លមក
ដល់ ��ក់សីល ្រត�វព��មខិតខំសន្ស ំបំេពញសីល ឱ្យ�ន� -១៣៤-
GamisTan & FmµTan
ឧបនិស្ស ័យ េ�� សីលូ បនិស្ស ័យ ។
�វន ូបន�ស�័យ
ំ �វនូបនិស� ័យ ែ្រប� ភ័ព�ស� ង ែដល�ន�ងទុ ក មកេហយេ�យ�របំេពញ�វ� ។ �វ� េនះ����លី
់ េ�ះ�រម�ណ៍ល�ែតមួ យ ឬ សំ�ស�ឹត ែ្រប� �រចំេរន�រន ឹ ក្រតងចំ ដែដលៗេ្រចនដង�េរ�យៗន ឹ កេហយនឹកេទ�តរ ំពឹងស�ឹង��ធិ៍ ។
�វ� ែដលែ្រប� �រចំេរនេ�ះ គស្រ�ប់ េ្រប�មួ យ ឺ
នឹង�ក្យដៃទ
ដូ ច�ស�ធ�វ� ិ
�រចំេរនស�ធ ប� � ិ
ឬ
វបស្ស��វ� �រចំេរនប� � េម���វ� �រចំេរនេម� � ឬក៏ ិ ចំេរនសត ឹ �េរ�យៗញយដង ។ ិ �នដល់ �ររឭកដង �វ�
េបេ�លឱ្យ�យ��ប់�យយល់
�នដល់ �រ
់ ែ� តមួ យ ្រ�ស�ក អប់រ ំចត� ឱ្យស�តេ�ក� ិ ិ ុ ង�រម�ណ៍មូ លស�បល
ណធម៌ �ន អនិច�ំ នីវរណធម៌បេង�ត ប�� េដម្ប�ក់ ធុ ះៃ្រតលក� � ី ទ� ទុ ក�ំ អន�� ។ ���េនះ �ធម៌��ក់ខស � ស� ។ � ់កុ ង្រពះពុ � េ�កអ�ក្រ���េសចក�សុ ី ខចំេរនក� ុ ងសង�រវដ� ខ�ួនឱ្យរួចផុ ត�កជីវតអេ� � លេកត��ប់ ិ
ឬ
្រ���រ ំេ�ះ
្រត�វខំព��មសន្ស ំ
បំេពញ�វ�ធម៌ �នសមថ�វ� និង វបស្ស��វ��េដ ម ិ ឱ្យេកត�ន�ឧបន ិ ស្ស ័យបច�័យ
េ្រ�ះ�គុ ណធម៌ស្រ�ប់អប់រ ំ
-១៣៥-
GamisTan & FmµTan
ទូ ��នចត� � រម��� ិ ឱ្យស�ិតេ�ក�ុងកុ សលធម៌� ំងពួង ។្រពះពុ ទប ់ ្រទង្រ�ស់ សែំ ដង
បទ ក�ុងគម�រធម� ី
ឧទ�កនិ�យ�៉ងេនះ�
មេ� បុពង � � � ធ�� ធម៌� ំង�យ�នចត� ។ ិ ��ងេដម
�ម្រពះពុ ទដ � � � ក់�ន� ធម៌�កុ សលក�ី � ី េនះ ប�
អកុ សលក�ី រែមង�នចត� ្ប ី ិ �ែដនេកត �នចត� ិ �្រប�ន ។ េដម ចំេរន�វ�ឱ្យ�នផល្របេ�ជន៍ ពិត្រ�កដ េគ្រត�វកំណត់ដង ឹ ំ ី �ក្យ� ច�ត� �មុ នសិន ។ ��ល់ យល់ អព ធម� ក�ុងគម�រអភ ី ិ
្រពះពុ ទដ � � ី
�នន័យល�ិត្រ�លេ្រ�
ែដល្រពះអង�្រទង់សំែដងធម៌ ៤ ្រប�រ ១- ចិត� ២- េចតសិក ៣- រ ូប ៤- និ��ន ។ ធម៌� ំង ៤ ្រប�រេនះ �នន័យល�ិតសុ ខុម
ែដលេ�កអ�ក្រ�ជ�� ំង�យ មន�យន ិ ឹ ងេលកមក សែម�ង
ពន្យល់ ដល់ អក � ��ប់ឱ្យេចះ� ំយល់ �នេ�យ�យៗេ�ះេទ ។
�ក្យ� ចិត� �អរូបធម៌ ពុ ំ�ចេមលេឃ ញេ�យែភ�កឬ
�ប់�ល់ �ន់្រត�វេ�យៃដ�នេទ ។ ចិត���មធម៌�ន្រតមែត ឹ ំ េ��ះស្រ�ប់កណ ត់េ�ឱ្យដង ឹ �្រ�ន់ែត�ចត� ិ បុ េ៉ ��ះ ។ ចត� ិ ��តុ េ�យនូ វ�រម�ណ៍
��តុ ទទួលដង ឹ ្រតះរ ិ ះិ
ពិ�រ�សន្ស ំនូ វ�រម�ណ៍ ជួ ន�លេ�កេ�� មេ��តុ ឬ
វ� េ�រួម�មួ យ ។ ចត� ិ � ណ�តុ �នេចតសិក��តុ េកតរលត់ ិ -១៣៦-
GamisTan & FmµTan
និង េចតសិកេនះ�អរូ�តុ ែតង�្រស័យេ�នឹងរូប�តុ �នរូប �ង�យ �ទីជ្រមក�្របេទស�្រស័យេ� ។ រូប�ង�យៃន មនុ ស្ស សត�� ំង�យ �្របេទស �ជ្រមករបស់ចត� ិ ។
រូប�ង�យ��តុ មនយល់ មិនដង ្រ�ន់ែត�ទីជ្រមក ឹ ិ
របស់ចត� ឬ ្រ�ច់ចរែតក�ុង�ង ិ បុ េ៉ ��ះ ។ ចត� ិ មនែមន្រជកេ� ិ
�យេទ ែតងនឹកេរេ�រទន់បេ��នេ��ន់�រម�ណ៍េផ្សងៗ �ង
េ្រ�េ�ះ�ទីជត ិ ឬ ��យចិត�ែតងអែណ�ត្រតែសតនឹករក�ម�ណ៍
្រគប់េពលេវ� ។ �ក្យ� �រម�ណ៍ �នដល់ ធម��តែដលច ត� ិ ិ ែតងនឹករកឬ��នុ យ�ចំណីរបស់ចិត�។ �រម�ណ៍�ចំណីរបស់
៉ ង�ស់ �ប់មនអស់ ែតេបេ�លេ�យខ� �ន ចត� ិ ី ិ �នេ្រចន�
្រតម ឹ ៦ �៉ង ១- រូ�រម�ណ៍ �រម�ណ៍�នដល់ រូប ២- ស��រម�ណ៍
�រម�ណ៍�នដល់ សេម�ង ៣- គ��រម�ណ៍ �រម�ណ៍�នដល់ កិន �
៤- រ�រម�ណ៍ �រម�ណ៍�នដល់ រស�តិ ៥- េ�ដ���រម�ណ៍
�រម�ណ៍�នដល់ �រប៉ះ�ល់ ៦- ធ��រម�ណ៍ �រម�ណ៍�នដល់
វត�ុ ឬ អ�ែដលច ត� ី ិ រែមងនឹករក�អតត ី អ�គត បច�ុប្បន�កី� ។ រូប សេម�ង ក�ន ិ រស សម�ស្ស ធ��េនះេហយ ែដលចត� ិ ែតងេ�យ
ែតងនឹករកមន�ច់ ។ ិ
�រម�ណ៍� ំង្រ� ំមួយេនះ ែតងេកតេឡ ង ឬ ្រ�ច់ចរចុ ះ -១៣៧-
GamisTan & FmµTan
េឡង�មចេ��ះ��រ្របេទស ៃនរូប�យ្រ� ំមួយែដរ ១- ចក�ុ��រ
��រែភ�ក ២-េ�ត��រ ��រ្រតេច�ក ៣- �ន��រ ��រ្រចមុ ះ ៤-ជី�� ��រ ��រអ� � ត ៥- �យ��រ ��រ�យ មេ���រ ��រចត� ិ ។ ែភ�ក
្រតេច�ក ្រចមុ ះ អ� � ត �យ មេ� េ�ក�ត់���រ េ្រ�ះ� ចេ��ះ្របេ�ងេចញចូ លៃន�រម�ណ៍ េ�� �យតនៈ ែ្រប� ណ៍ �អណ អណ � ូ � ង�៉ងែសនេ្រ� េ្រ�ះ ូ � ង ស្រ�ប់ផុ ក�រម� មនេចះេពញេ�យ�រម� ណ៍� ំង�យេ�ះេឡយ ។ ិ �រម�ណែ៍ ចកេចញ� ២ ��េភទ គឺ ៖
១- ឥ��រម�ណ ៍ ២- អន���រម�ណ ៍
�រម�ណ៍�ទី្រ���,
�រម�ណ៍មន�ទ ិ ី្រ��� ។
�លេបរូ ប សម�ង ក�ន ិ រស សម�ស្ស ធ�� �នប៉ះ�ល់ ឬ
េកតេឡង�មផ�ូវែភ�ក្រតេច�ក្រចមុ ះអ� � ត �យ មេ�វ� ិ �ណ គឺ ដង ប រស�តឈ� ឹ ��ល់ � រូប��ត សេម�ងពិេ�ះ ក�ន្រកអូ ិ ិ ុយ
��ញ់ សម�ស្សទន់ភន � ់ ធ�� ឬវត�ុេហតុ �រណ៍�អតីតបច�ុប្បន� �
ទី�ប់គួរសមបំណង ក៏េកតេសចក� ្រ�� � េពញចត� ី ិ េ�មនស្ស ់ឱ្យេកត�គៈ េ្រតកអរ សប�យរក�យេ�យ�ម គចង តេ្រមក ី ឺ េ្រតក្រត�ល េភ�តេភ�នេ្រសប្រ�ល ចំេ�ះ�រម�ណ៍ែដល�ទី
្រ���េ�ះ ។ �រម�ណ៍ែបបេនះ េ��ះ� ឥ��រម�ណ៍ ។ -១៣៨-
GamisTan & FmµTan
ផ�ុយេ�វញ ិ �លេបជួ ប្របទះ�រម�ណ៍ដូ ច� រូប សេម�ង
ក�ន � ក៏េកត ិ សម�ស្ស ធ�� �ទំ�ស់មន�ទ ិ ី�ប់គួរ មនសម្រ�� ិ
េ�មនស្ស និង ស�ប់បដិឃៈ�� ំង��ក់��ម ចំេ�ះ�ម�ណ៍� ំង េ�ះ ។ �រម�ណ៍ែបបេនះ េ��ះ� អនិ��រម�ណ៍ ។
ចត� ឹ �ន ស��ល់ �ន ្រតង់ ិ ឥត�នរូបេទ ែតេគ�ចដង
ចល�របស់ចត� ិ ែដលែតងគិតសន្ស ំេរេ��ន់�រម�ណ៍្រគប់េពល
េវ� ។ ចត� ង � �ង�យ ��តុ មនដ ឹ �ចប� ឹ ឱ្យ�ន ិ ��តុ ដង ិ ចល�្រប្រពឹត�អេំ ព��ប បុ ណ្យ គុ ណេ�ស ខុស្រត�វ កុ សល អកុ សល ្រគប់ែបប�៉ង េ�យ�នេចតសិក ែដល�អរូបធម៌ដូច �� រែមងេកតរលត់ �មួ យ�� េប�អកុ សលេចតសិក ក៏ជ្រម�ញ
ប� សលេចតសិក ក៏ជ្រម�ញ � ចត� ិ ឱ្យេ��អកុ សលេ� េប�កុ ប� � ចត� ិ ឱ្យេ��កុ សលេ� ។
ំ ី ចត� ដូ េច�ះ េដម ណ្របេ�ជន៍អព េគ្រត�វខិតខំ ្បឱ្យ�នគុ ិ ី
ព��មអប់រ ំទូ��នចត� ិ េ�ក�ុង ិ េ�យ�ញ្របគងេលកចត� ិ ឱ្យឋត
កុ សលធម៌�និច� េ្រ�ះចត� ន�នទូ ��នអប់រ ំេទ រែមង ិ េនះេបេគម ិ េរេ��ន់�រម�ណ៍�ទី្រ���ខ�ះ មន�ទ ិ ី្រ���ខ�ះ េ�េពលប៉ះ ្របទះ�រម�ណ៍� ំងេ�ះេហយ
េប� ឹ � នសតរឭកន ិ ឹ កដង
ប��
ពិ�រ� ឱ្យេឃញគុ ណេ�សេទេ�ះ ចត� ខុស ិ រែមងគតយល់ ិ -១៣៩-
GamisTan & FmµTan
្រប�ន់ខុស �េហតុ ��ក់ចុះេ�ក�ុងេ្រ�ះ េ�រេពញេ�េ�យ េសចក�ីេ�ហ�ង
�លេបចិត�្របកបេ�យមន�ិលេ�ហ�ងេហយ
េសចក�ទុ � ឹ ងេកត�នព � សិតក�ុងមូ លប�� ី កន ិ ត្រ�កដ ដូ ចពុ ទ�
សកមជ្ឈមន ិ េិ ដ� ទុគ�តិ �ដិក�� ិ ិ �យេ�ល� {ចិេត� សង�ល �លេបច ិត�េ�ហ�ងេហយ ទុគតន ិ ឹ ងេកតេឡង្រ�កដ} ។
់ េ�ះ �ក្យ� �វ� �នដល់ �រចំេរន �រនឹក្រតងចំ
�រម�ណ៍ដ៏លែ� តមួ យនឹកេហយនឹកេទ�ត ។ �ក្យនឹក ឬ រលឹក
សំេ�យកសតិ�នដល់ �រចេ្រមនសត ិឱ្យេរ�យៗេ្រចនដង។ សតិ ែ្រប� �ររឭក�ន�គូ និងសម្បជ��ៈ ែ្រប� េសចក�ដ ឹ ខ�ួន ។ ី ង
ធម៌� ំង ២ ្រប�រេនះ គឺ សតិ និង សម្បជ��ៈ�ធម៌�ន
ឧប�រេ្រចន �កុ សលេចតសិកេកតេឡ ង�មួ យចត� ិ � ិ ុ ំងចត� ឱ្យ្រប្រពឹត�េ� ក�ុងគុ ណ្របេ�ជន៍�និច� ។ �ក្យ�េសចក�រឭក ី គឺរឭកមុ នេពលេធ�
មុ នេពលនិ�យស�ី
គិត្របកបកច� ិ �រអ�ៗ ី
ដ �ន��រតម ច�� ំង ។ សម្បជ��ៈ គេសចក� ឹ ខ�ួនក�ុងេពល ឺ ី ង ី នេភ� ិ ែដលកំពុងេធ� កំពុងេ�លស�ី ្របកបកច� ិ �រ្រគប់ែបប�៉ង ។ �រ�នធម៌� ំង ២ ្រប�រេនះ រែមង� ុ ំងឱ្យ�នសេ្រមចផល ំង�ងផូ វធម៌ � ំងែតពី��ក់�ប ្របេ�ជន៍� ំង�ងផូ វេ�ក� � � ់ ន។ ��ក់ក� � ល រហូ តេ�ដល់ ��ក់ខស � � -១៤០-
GamisTan & FmµTan
�រេ�លេរ�ប�ប់�៉ងខ�មកេនះ ប� � ក់ឱ្យេឃញពីគុ ណ ី
្របេ�ជន៍ ែដលេកតអំ ពី�វ� គ�រចំ េរននូ ឺ វសត� ិ � ក់�ប ��ក់
ក� រឭកព � ល ។ �រចំេរនសត ិ ិ �រ�នូ វធម៌ ៤ ្រប�រ គ�យ ឺ េវទ� ចិត� ធម៌ �្រពះពុ ទដ � នសូ ្រត េទប�ត់�� � � ី ក�ុងសតប� ិ �រចំេរនសត � � ់ �ចរ ំេ�ះសតឱ � ្យឆ�ងផុ ត�កសង�រវដ� ។ ិ � ក់ខស ្រពះស��សម�ុទ�បរម�ថ
្រពះអង�្រទង់្រ�ស់�៉ងេនះ�
{��លភក� � នេនះេទ ែដល�ខ្របតបត� ិ ិ ិ ិ ុ � ំង�យ �នែតសតប� ់ កេ� �ស� ំងពួង និង ���៌ស្រ�ប់េធ�ដ កំ�ត់បងទុ េំ ណរេ��ះ ់ េ��ន់ទីរ ំលត់ទុក� } ។ េបចង ្រ�បច�ស់ ពីសតប� � ន សូ មេម�� ិ
�ន្រពះៃ្រតបដក�គទ ិ ី ១៧ ទំព័រ ២៤៤ បែន�មេទ�តចុ ះ ។
�រចំេរនសត ប� វិ បស្ស�ក� � នក�ី �រចំេរនស�ធ ិ ិ ី �ន
៌ ស្រ�ប់អប់រ ំផូ វច ន័យ និង េ�លេ�ែតមួ យដូ ច�� គ��� � ត� ិ ឱ្យ ឺ ្រប្រពឹត�េ�ក�ុងកុ សលធម៌ េដម្ប�ងច ិត�ែដល��ប់ែត្រ�ច់ចរ�ម ី
ទំេនង ែដល��ប់ែតងងឹតវេង�ង េ�យអំ�ចកេលសឱ្យេ�� ិ ចត� � � ត គួ រដល់ �រ�រ�គុ ណ្របេ�ជន៍� ំងពី��ក់ ិ ��បរសុ ិ ទ� �ប ក� � ល និង ខ�ស់�ន ។
សូ ម្រ�ប� �ន សីល �វ� � ំង ៣ ្រប�រេនះ រែមង
ំ ួ យដល់ �� ។ �ន គឺ �រែចករ ំែលក ជួ យបំេពញ �្រស័យ�ជន -១៤១-
GamisTan & FmµTan
ំ ន ដល់ អក � ែដល�នេសចក�្រត� ី វ�រខ�ះ�ត េ្រសក��ន �ជ�
ជួ យឧបត�មដ � ល់ សង�មមនុ ស្សសត� ឱ្យ្រប្រពឹត�េ��នសុ ខ្រសួ ល។
្របេសរ សីល គ្របៃពណ ថូ រល� � ប់��ប់ ចរ�្របៃពៃថ� � ឺ ី ច�ប់ ស� ិ �រេ�រពសិទ�ិ��
ក�ុងសង�ម្រគ��រ
េ�យឱ្យតៃម�េ�េលជីវត ិ
្រទព្យសម្បត�ិ ប�្របពន� កូ ន មនេប�តេប�ន ប៉ះ�ល់ រ ំេ�ភសិទ�ិ�� ី ិ
�យ��និ�យស�ី ឈរេល��រត្រប�ន់ េលយុ តធម៌ ។ �វ� ី ិ�
ទ� ឱ្យ �ធម៌��ក់ខស � ស� �ច� ំបុគល � អ�ក្របតបត� � ់កុ ង្រពះពុ � ិ ិ
ឆ�ងផុ តទុកេ� �ស េ�យ�នប���ពន�ឺកំ�ត់បង់េ�ហៈ អវ� ិ �
មិ��ទិដ�ិ េធ�ចិត�ឱ្យ�ន�រសេ� � សេ្រ�ស្របណីេម���ណិត
េ�យ�នទឹកចត� � ិ ី ជវី ត ិ សេង�គតក់សុ តព
ែដលកំពុងែត្រប្រពឹត�
េ�េ�ក�ុងសង�រវដ�េនះ ។ �វ�ធម៌េនះ �ចជួ យឃុ ្រំ គង�ន
សីល ឱ្យ្រប្រពឹត�េ��ន់ែត្របេសរេឡងេទ�ត ។ អ�កេធ��ន �ន ំ ួ យ េគែតងឱ្យេ�យចត� �វ�ចត� ិ �ជន ិ សេង�គេផ�ក�រម�ណ៍េ�
េលធម៌ ៣ ្រប�រគឺ អនិច�ំ ទុ ក�ំ អន�� �នេសចក�ី�ណិតគិត ្រ���ឱ្យអ�កទទួ ល�នសុ ខសប�យ
រួចផុ តពីេសចក�ទុ � ង�ល់ ី កក
ិ៍� េ�យ�រខ�ះ�ត អត់��ន� ំងេ�ះ មន�នគ តព ិ ិ ី កត� ិ យសេករ ិ េ��ះ េ្រ�ះអំ�ច�នេ�ះេទ ។ េគបំេពញ�នេដម្បបំ ី េពញ េសចក្រត� ី� វ�រ និង ជួ យស្រ�លេសចក�ទុ ី កេ� �ក របស់មនុ ស្ស -១៤២-
GamisTan
& FmµTan
េចញ�កពីអន�ង់ទុកេ� �ក និង េដម្បរី ំេ�ះខួ នេគ សត�កុ ងេ�ក � � ក�ុងេ�កេនះផង ។
អ�ករក�សីល្របកបេ�យ�វ�ចត� ិ ែតងគត�ណ ិ ិ តជួ យ
សេ���ះជីវតមនុ ស្សសត� ឱ្យរួចផុ តវបត� ិ ិ ិភ័យេព�រេវ� េ�យ��ន ់ គតព ិ ី កត� ិ យសេល ិ កកំពស់ ឬ ចង�ន�ក្យេ�លសរេស រពីអ�ក ដៃទ���ក់េឡយ ។
ំ ួ យដល់ �ន ។ អ�កបំេពញ�ន្រត�វ�នសីល គឺ សីល�ជន
រក�សីលឱ្យ�នបរសុ � �ត ិ ទ� ្រ�កដេ��ន
េទបេធ��នេ��នផ� � និសង្ស
េបពុ េំ �ះេ�តេទ
នឹង�នេ��ះ�េធ��ប
�យបុ ណ្យ ឬ�យក�បេ�រ ំែលកបុណ្យ� ំឱ្យ�តទុន�ត់បង់ ័ ្រទព្យសម្បត�ិ អ�កដៃទ កៃ្រមផល ដូ ចអ�កែដលលួ ចឆក � ់េកង្របវ��
់ ិ៍� យកេ�េធ��នេ�យចង �នអំ �ច �នេករេ� � ះមុ ខ�ត់ ឬ
ស��ប់ជីវតសត� កី� ភូ តភរកុ ហកេ�ក្រ�សក�ី េ�ះបបំ ិ ី េពញ�ន
�នចិត�េធ�បុ ណ្យ ក៏េ��ះ�មិនបរសុ ិ ទែ� ដរ ។ ំ ួ យដល់ �វ� សីល�ជន
។
ស�ធ�វ�ក� ិ ី
វបស្ស� ិ
�វ�ក�ី ែដល�ច្រប្រពឹត�េ��ន លុ ះ្រ�ែត�នសីលបរសុ � ិ ទ�
ំ ួ យដល់ �ន �ជន ំ ួ យដល់ �វ� ។ �ងេដម ។ ដូ េច�ះ សីល�ជន
ំ ួ យដល់ សង�ម�� ំ�ច់ និង �ជន ំ ួ យដល់ ចំែណក�ន �ជន -១៤៣-
GamisTan & FmµTan
សីល�វ�ែដរ ។ េ�កអ�កែដលរក�ឧេ�សថសីល រហូ តដល់ ចតុ ប�រសុ � ីល ិ ទិស
បំេពញ�វ� ក៏េ�យ�រ�នអ�កបំេពញ
�ន ជួ យទំនុកបំរុងេ�ះឯង ។
ដូ េច�ះ េទបេ�ល� ធម៌ ៣
្រប�រេនះ គ�ន សីល �វ� ្រត�វ�្រស័យ�� ។ ឺ ម�៉ងវញេទ�ត ិ
េ�ក�ត់ទុក��ឧបនិស្ស ័យ
េ្រ�ះ
�នសីល�វ�េនះ សត�េ�ក្រត�វព��មខំសន្ស ំ ខំបេំ ពញឱ្យ
�ន���មគំនូសដត � ិ ដក់�ប់កុ ងច ិត�ឱ្យ�ទ��ប់របស់ចិត� គឺឱ្យ �នេ��ះ�អ�កេចះេធ��ន
េចះរក�សីល
�អ�ក�ន�វ�
ធម៌ ។ េប��នឧបនិស្ស ័យ� ំង៣្រប�រេនះេទ មនុ ស្សេ�កមិន �ច�អ�កេចះែចករ ំែលក �អ�ក�នចត� ិ េ�ភលន់ កំ�ញ់
ំ ក់ �អ�ក�នចរ�ស� �ប់ជ� មនគួ រ�ប់រក � ប់��ប់មនល� ិ ិ ិ �អ�ក្របទូស � េធ�ទុ � ុ កម�ិញ ដល់ សង�ម �នចត� កប ិ ដ៏ងងឹតងងល់ វេង� ង។ ខ�ះពន�ឺរស�ីក�ុងជវី ត ិ េ្រ�ះត្បតេសចក� ី ិ
មនុ ស្សែដល�នបុ ណ្យភ័ព�េ្រពងសំ�ង �ន�ងមក
ពីអតត�ត �នកំ េណត�នេឃញពន�ឺេ�កេនះ ្របកបេ�យ ី ិ េសចក�សុ ី ខេពញលក�ណៈ �មនុ ស្ស �េទវ� �្រពហ� េ�យ
�រ�នឧបនិស្ស ័យ� ំង៣្រប�រេនះឯង។ ដូ េច�ះ្រត�វព��មខំ សន្ស ំបន�េទ�តកុ ្រំ ប�ទ�� ំងេភច � ឱ្យ��មគំនូសេនះ រលប់រ�យ -១៤៤-
GamisTan & FmµTan
សូ ន្យ�ត់ពីចត� � យឱ្យ��មគំនូសេនះ ិ េឡយ ។ េបស ិន�េគបេ�
រលប់�ត់អស់េ�ះ េ�ះប�េគេក តក� � ល�ន់្រពះ ី ុ ងសម័យពុ ទ� ស��សម�ុទ� េ�រេពញេ�េ�យេ�កអ�ក្រ�ជ�� ំង�យ �ន
្រពះបេច�កពុ ទ � ្រពះអរហ��ខី�្រសព�៉ង�ក៏េ�យ ក៏េគ
មន�ចបំ េពញ�ន �ន��យច��ន់ដល់ ្រពះសម�ុទ�បរម្រគ�្រពម ិ ័ ំង�យ សូ ម្បែត�យមួ � ំង្រពះអរយ�វ ក� យែវក បបរមួ យ ិ ី
េ�យក៏��នេ�ះេឡយ
ដូ ច�េ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍
��នសីល
េ្រ�ះ�អ�ក្របទូ សស � ប � ់េខ�ម ្រពះពុ ទអ � ង� �មនុ ស្សម� ិ ល់ ិ � ទិដ�យ
េឃញខុសពីេសចក�ីពិត វេង�ងងងឹតឥតពន�ឺ េ្រ�ះ�រហួ ងែហង
ំ ក់ េ�យខ�ះ�ន សីល �វ� �ឧបនិស្ស ័យ ។ �ប់ជ� ក�ុង�កលេ�កេនះ
េ�ះប�វ ទ���ស� បេច�កេទស ិ ី
ំ រកចំ ករំ ត� ក៏េគមិន�ចែកៃឆ�សណ ឬ ��ន់ឱ្យ��យ ី េរនដល់ ិ
េ���ស េហយពុ ំ�ចៃឆ��ស ឱ្យ��យេ��ដុ េំ ព្រជ�នពន�ឺ ែចង� ំង�នេឡយ �៉ង�មញ, បុ គល � ែដល��នបុ ណ្យេ្រពង ិ
សំ�ង េ�ះប�េល ី ក�ក់ឱ្យអង�ុយេលបល�័ ង� ែតង� ំងឱ្យ�ន
ងេ� �ះឱ្យ អំ�ចមុ ខតំែណងតួ �ទីដ៏ខស � ់ខង � ់ ក៏មន�ចរក�បល�័ ិ ់ ត គង់វងឋ ិ េឋរ�នេ�ះេឡយ ។
េសចក�ព��ម េធ�ឱ្យសំ េរចេ�គជ័យ្រគប់ែបប�៉ង�ន ី -១៤៥-
GamisTan & FmµTan
ំ ួ យផងេទ ែតេប� � នបុ ណ្យភ័ព�េ្រពងសំ�ង�ងមក�ជន
េគ
ែតង្របទះឧបសគ�វបត� ិ � ិ ៉ ងេនះ �៉ងេ�ះ រហូ តដល់ េពលខ�ះ
�ន�រខកខូចតូ ចចត� ត្បតែតម ន�នសេ្រមច េ��មេសចក�ី ិ ិ ិ បំណងប៉ង្រ���េ�ះ ។
្រពះពុ ទដ ែដល្រពះស��សម�ុទ��ម�ុដៃនេ�ក ្រទង់ � � ី
�ន្រ�ស់សែំ ដងធម៌េទស� ទូ ��នសត�និករ �នេ្រចន្រប�រ �ស់ ែតេបេ�លបំ្រព�ញេ�យខ�ី �ន្រតឹមែត ៣ �៉ង គឺ ៖ ១- សព��បស� អករណំ ២- កុសលស�បសម�� ូ
៣- សច�តប � រ�េ�ទបនំ ខ�ួន�នឱ្យ��ត ។
មន្រត� វេធ��ប្រគប់ �៉ង , ិ
្រត�វបំេពញបុ ណ្យកុ សល,
្រត�វដុ ស�ត់ជ្រមះចត� ិ របស់
្រពះពុ ទ� របស់ � សន៍� ំងបីេនះ ពុ ំែមន�្រពះពុ ទដ � � ី
្រពះពុ ទស ទវ� ចនៈ � មណេ�ត�មែតមួ យ្រពះអង�ឯងេ�ះេទ គ�ពុ ឺ របស់្រពះពុ ទ្រ� គប់ៗ ្រពះអង� ។
ដូ េច�ះ�របំេពញ�ន រក�សីល ចំេរន�វ� េឃញ��
�រ្រគប់្រ�ន់�ស់េ�េហយ េ្រ�ះ�ន�ចកំ�ត់បង់េ�ភៈ
់ និង មច�រយៈ សីល�ចកំ�ត់បងេ�សៈ �វ��ចកំ�ត់បង់ ិ
េ�ហៈ ។ េ�ភៈ េ�សៈ េ�ហៈ � ំង ៣ ្រប�រេនះ �ត់� -១៤៦-
GamisTan & FmµTan
អកុ សលមូ ល គឺឫសគល់ ៃនអំេព�បអកុ សល� ំង�យ ។ ចុ ះេប
ឫសគល់ ៃនអំេព�ប� ំងេ�ះ
្រត�វ�នកំ�ត់បង់អស់េ�េហយ
េតែមក�ងស� ឹកែផ��� ៃនអំេព�បអកុ សល� ំងេ�ះ នឹងេកតមក ពី�េទ�ត ? ។
បុ គល បំេពញ�នសីល�វ� � ែដល�នេសចក�ព��ម ី
ឱ្យ�ន�ឧបនិស្ស ័យ េ��ះ� �អ�ក�ន�ងភ័ព�េ្រពង�ស�
ំ តចត� បុ ណ្យ�រមី និង េ��ះ� �នដុ ស�ត់ស� � ូរ ិ ឱ្យបរសុ ិ ទផ
ផង់ �មឱ�ទរបស់្រពះអរហន�ស��សម�ុទ� រួចេ្រសចេ�េហយ ។
ឧបនិស� ័យ ៣ �ប�រ �នផ��និសង�េផ�ងៗ�� គឺ ៖ ១- �នូបនិស� ័យ បុ គល � អ�ក�ន�នូ បនិស្ស ័យនឹងេកត
ក�ុង្រតកូ ល្របកបេ�យេ�គសម្បត�ិ �អ�ករកទទួល�ន�ន�ន
េធ��ជ វី កម� រែមងសេ្រមច�មេសចក�្រ�� � ឥត�នឧបសគ�� ី ់ ណ្របេ�ជន៍េ�ះេទ ។ មក�� ំង េធ�ឱ្យខូច�ត�ត់បងគុ
២- សីលប ូ និស� ័យ បុ គល � អ�ក�នសីលូ បនិស្ស ័យនឹង�ន
តំែណងតួ �ទីល� េកតក� ិ យស ិ ុ ង្រតកូ លខ�ង់ខ�ស់ ្របកបេ�យកត� �នរូបសម្បត�ិេឆត�យ សំេឡងពិេ�ះ សុ ខ�ពបរបូ ិ ណ៌ �យុ
យនយូ រឥត�នេ���ធ េប�តេប�នឱ្យដល់ នូវទុកេ� វទ� ។ ឺ
៣- �វនូបនិស� ័យ បុ គល � អ�ក�ន�វនូ បនិស្ស ័យ នឹង -១៤៧-
GamisTan & FmµTan
ំ ិ តរងបុ �ន�អ�ក�ន្រ�����តៃវ �ន��រតច � �ន ី ត� ិ គន ឹ ង� ឹ ្របកប�រ�រសិក�េរ�នសូ ្រត �ប់េចះ� ំដង ឹ យល់ ��ល់ ច�ស់ េហតុ �រណ៍ �មស�ពពិតៗ ។
�រេរ�ប�ប់�និសង្ស�ន សីល �វ� េ�យសេង�បខ�ី
គេដ អំពី�ក្យ� {ភ័ព�្រពងសំ�ងល� � ក់ន័យេឡងវញ ិ ្បប� ឺ ម ី េនះឯង ។ អ�ែដលេ�� ភ័ព�េ្រពង សំ�ងល� ? ភ័ព�េ្រពង ី សំ�ងល� គឺ�េ�គសម្បត�ិ រូបសម្បត�ិ ប��សម្បត�ិ ែដលេកត �នពីបុ ណ្យេ្រពងសំ�ង ខំសន្ស ំបំេពញ�ន សីល �វ� ឱ្យ �ន�ឧបនិស្ស ័យ ដូ ចេ�លរួចមកេហយ ។
សរុបេសចក�ីមក រូបសម្បត�ិក�ី េ�គសម្បត�ិក�ី ប��សម្បត�ិ
ក�ី សុ ទែ� ត�វត�ុ្រ��� របស់សត�េ�ក ក�ុង�នមនុ ស្ស េទវ�
្រពហ� ែដល្រត�វ�នេ��មឧបនិស្ស ័យ និង �រព��មខំសន្ស ំ ក�ង ។ ប៉ុែន�ភ័ព�េ្រពងសំ�ងល� ក�ុងកំេណតមនុ ស្ស េទវ�
ំ នេស���េ�ះេទ េ្រ�ះេ��ន�រ្រប� ំង្របែជង គឺ ្រពហ� ពុ � េ��ន�នៈ �បខ�ស់ ខុសេ�យែឡកពី�� េបេស� � � វញេ�ះ ិ
គេស� ត ិ ឺ េ�យ�ពអេ��លវលេក �ស់ ឈឺ ��ប់ ឬ េស�េ�យ
ៃ្រតលក�ណធម៌� ំងបី គឺ អនិច�ំ ទុ ក�ំ អន�� ។ �ល់ ែតកំេណត
តរត់រួច ែដល�នេ�ក�ុង�មភព រូបភព អរូបភព មន�ចេគចផុ ិ -១៤៨-
GamisTan & FmµTan
ពីស�ពមនេទ�ង ( អនិច�ំ )ស�ព�ទុក� ( ទុ ក�ំ ) និង ស�ពសូ ន្យ ិ
ទេទ ឬ �មមន�ន ( អន�� ) ��ច់�ត ។ ិ
េ�កអ�ក�នបំេពញ�ន សីល �វ� ឱ្យ�ន�ឧប-
និស្ស ័យេស�ដូ ច�� េបេក តក� ុ ង�នមនុ ស្ស រែមង�នជួ ប��េ�យ ក�សុ បងប�ូនកូ នេ�េ��តិ �� ី ខ មេ�រម្យ �គូ ��មភរ ី � ិ
ប� មត� ម���ស�គមអ�មួ ិ ិ ភក�ិ ឬេធ��ររួ ី យ ែតង្រប្រពឹត�េ�េ�
ក�ុងេ�លេ� េចះែបងែចករ ំែលក ឱ្យអភ័យ ជួ យ���នចត� ិ េ��ះ
់ នេប�តេប�ន� ្រតង់ ចរ�អធ�្រស័ យទន់ភន � ម � េ�រពសិទ�ិ មន ិ ិ ិ ័ យកឈ�ះ�ញ់ �� គិតេកង្របវ��
�នចិត�េម���ណិត�សូ រ
ែចករ ំែលកគុណ្របេ�ជន៍ដល់ �� ្របកបេ�យត���ព �ន
ត្រមះ្រ�� � ពិ�រ�េហតុ ផល យល់ ច�ស់ពិត្រ�កដ ។ ិ
់ �្រស័យេហតុ េនះ េបចងឱ្យ�នេ� � ះ� �អ�ក�នភ័ព�
េ្រពងសំ�ងល� ្របកបេ�យេ�គសម្បត�ិ រូបសម្បត�ិ ប��-
សម្បត�ិ ពុ ទប � រស័ ិ ទ� ំង�យ ែដល�នជេំ ន�ក�ុងស�� ៤ �៉ង គឺ ១- កម�ស�� �រេជ�េលកម� គអំ ឺ េពឯ�នីមួ យ ែដលសត��ន
េធ�, ២- វ�កស� សល និង អកុ សកម�, � �រេជ�ផល គផលៃនកុ ិ ឺ
៣- កម�ស្សក�ស�� �រេជ�� សត�� ំង�យ �នកម�ែដលខ�ួន
៤- ត�គតេ�ធស� េធ�េហ � េជ��រ្រ�ស់ដង � ឹ ិ យ�របស់ខួ ន, -១៤៩-
GamisTan & FmµTan
របស់ត�គត គួ រគប្បេរ�នេធ� �ន រក�សីល ចំេរន�វ� ឱ្យ�ន ី
��ប់ខួ ន � �ន�មនុ ស្ស�នសីល �ន �វ� �កល�ណ�រ ី េហយ អ�គត�តក៏ េ្រ�ះ�េបបច� ិ ិ នឹងល�ែដរ ។ ុ ប្បន��តេនះល� បច�ុប្បន��តិេនះ នឹង��យ�អតីត�តិ របស់អ�គត�តិ ។
្រទឹស�ីកម�ផលនិ�យ� អ�ៗែដលេយ ង�នក� ី ុ ងបច�ុប្បន�
�តិ ដូ ច��្រកក់ ល� �ន ្រក ស េ��
��ត ល�ង់ ។ ល ។
�្រស័យមកពីផលៃនកម� របស់េយងព ី អតត�ត ី ិ េហយផលៃន ង�អ�គត�ត កម�កុ ងបច� � ប�ជវី តេយ � ិ ិ ិ។ ុ ប្បន��តេនះ�
េយងគួ រ�ប់�រម�ណ៍� ថ�ីេបអ�ៗ � ី េយង�នក�ុងបចុ ប្បន�
�តិ គ�ផលៃនកម� បន�មកអំពីអតត�ត ឺ ី ិ ប៉ុែន�អតត�ត ី ិ និង ច��� ំង្រសុងេទ ។ គដូ បច�ុប្បន��តិ មនដូ ិ ឺ ច��ខ�ះ ខុសពី��ខ�ះ ែដលដូ ច��្រតង់បច�ុប្បន��តិ
�ផលៃនកម�ពីអតីត�តិ
ែដល
់ ខុស��្រតងបច� ិក� ក�ង អប់រ ំបណ ុ� ះ ុ ប្បន��តិ េយង�ន�រស
ប� � លថ�ីេទ�ត េ�យន័យ� ក�ុងបច�ុប្បន��តិេនះ េយង�ន ឱ�សែកៃឆ�រច�ជវី តេយ ង ឱ្យ�នចំរុងចំេរនរុ ិ ងេរ�ង ស្រ�ប់ អ�គត�តិ ។
? ?
? -១៥០-
GamisTan & FmµTan
េរ�ងេ�េទយ���ហ�ណ៍
ក�ុងពុ ទស � ម័យ ្រពះសមណេ�ត�មបរម្រគ�្រទង់គង់ធរ�ន
េ�េឡយ �ន្រ�ហ�ណ៍��ក់េ��ះេ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍ �អ�ក
�ន្រទព្យសម្បត�េ្រច ន ិ ប៉ុែន��ត់�ន��យេ��មនុ ស្សអភ័ព���ន េជ�បុ ណ្យ �ប គុ ណេ�ស េ្រពងសំ�ងអ�េ�ះ ។ ី
្រ�ហ�ណ៍េនះ�មនុ ស្សកំ�ញ់ ស�ិត ឥត�៊ន�យ�យ
ឬែចក�យចំ�យដល់ កូនេ��តិ បរេ�គេ្រប ្រ�ស់ ខួ ន�ត់ � ិ ម្រត�ច់ �រេ�ហិត�ក៏េទែដរ ។ �ល�ត់�នជីវតរស់ េ� ិ ិ ំ បលួ ចយក្រទព្យ�ន�សេព្រជែកវកង �ត់ខល
េ�កប់ទុកេ�
េ្រ�មជេណ� រផ�ះ មនឱ្យអ� ក���ក់ដង ន្រប�ស បេង�ត ឹ សូ ម្បែតកូ ិ ី របស់�ត់ក៏ពុំឱ្យដឹងែដរ ។
�ល់ ្រពឹក្រពះស��សម�ុទ�
មួ យអេន�េ�យ្រពះ�នន�្រពម
� ំងភក� ិ � �ត េ�ចំេ�ះមុ ខផ�ះ ិ ុ សង្ឃ� ំង�យ ្រទង់និមន�បណ
�ត់ ក៏្រ�ហ�ណ៍ពុ ំេអេព នឹង�ក់�្រត�យមួ យែវក ឬ បបរមួ យ
េ�យេ�ះេឡយ ។ មនែតប៉ ុ េ��ះ ្រ�ហ�ណ៍ទុ យ៌ស �នចត� ិ ិ ស�ប់េខ�មធុ ញ្រ�ន់ចេំ �ះ្រពះស��សម�ុទ���� ំងែថមេទ�តផង ។
�ល់ ្រពឹកឱ្យែតេឃញ្រពះអង�និមន�េ�ដល់ ្រ�ហ�ណ៍� ំង
ែ្រសកេជរតះេដ�ល� {យេអ ិ ី ! សមណេ�ត�មអង�េនះមនេចះេធ� ិ -១៥១-
GamisTan & FmµTan
�ររកសុ ីអ�ន ី ឹ ងេគេ�ះ មួ យៃថ�ៗគតែតព ិ ី េដរសូ ម�នេគ}។ �ត់ ែ្រសកេជរ េ�យសំដីដែដលៗ �េរ�ង�ល់ ្រពឹក រហូ តដល់ ្រពះ �នន� �ឧប��ករបស់្រពះអង� �ន�រធុ ញ្រ�ន់ េទបទូ លសូ ម
អង�រ្រពះស��សម�ុទ��៉ងេនះ�{បពិ្រត្រពះអង�ដ៏ចេំ រន សូ ម្រពះ ំ ិ មន�បណ អង�កុន ិ � �តមុ ខផ�ះេ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍េទ�តអី � ំែតេគ
េជរ្រពះអង�េទ ្រ�បទូល}។ ្រពះដ៏�ន្រពះ�គ្រទង់្រពះត្រ�ស់
សួ រេ��នន�វញ� {��ល�នន� េបដូ ងន ិ េ��ះេតេយ ឹ ងេ��ង �េទ�ត�នន�}?។ �នន� តបទូ ល្រពះពុ ទដ � � ី �{េ�ផ�ូវេផ្សង េទ�ត}។ ្រពះសម�ុទ�្រទង់្រ�ស់សួរេ��ន់�នន�េទ�ត� {ចុ ះេប
�នេគេជរេយងេទ�ត េតេយ ងេ��ង�េទ�ត�នន� ?} ។ ៎ េផ្សងេទ�ត្រពះអង� } ។ �នន� ទូល� {េចះែតេ�ផ�ូវឯនុ ះ
់ ្រពះពុ ទអ ញញឹម ្រពម� ំង�ន្រពះ � ង� ្រទង�ន្រពះភ�ក�
ត្រ�ស់េ��ន់�នន� �៉ងេនះ� {��ល�នន� ក�ុងេ�កេនះ
េ�ះបេ�ក� ិ ិ ��េ�ះ ឥត�ន ី ុ ងទី�ក៏េ�យ អ�កែដលេគមនន េ�ះេឡយ ( នត�ិ េ�េក អនិន�ិេ� ) េហយេ�ក�ុងេ�កេនះ
ំ ំងែដរ ( នត�ិ េ�េក រេ��ម )} ។ ក៏��នទី�ឱ្យ��ត់ក� ្រពះអង�ែតងែតនិមន�បណ ិ � �ត �ល់ ៗ្រពឹក �្រប� ំេ�ពីមុ ខផ�ះ េ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍ ដ៏ម�ែសនកំ�ញ់ ស�ិត ។ -១៥២-
GamisTan & FmµTan
ឈ េ្រ�យមក េ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍ ��ក់ខួ ន�នជម� � ឺ ដល់ ឺ
��ប់ �នេ��ប់កេំ ណត�សត�ែឆ�េ�េ្រ�មផ�ះ របស់�ត់េ�ះ
ំ ក់នឹង ឯង ។ លុ ះដល់ កូនែឆ�ធេំ ឡង េ�យអំ�ចចត� ិ �ប់ជ� ្រទព្យសម្បត�ិ �េរ�ង�ល់ ៃថ� ែតងែតេ�េដកេ្រ�មជេណ� រ េ�យ �នចត� ិ នឹក��ចែ្រកងេគមកដេណ� មយកកំណប់្រទព្យសម្បត�ិ ។
�ល់ េពល្រពឹកឱ្យែត្រពះពុ ទប � រម��� ្រពះអង�និមន�ដល់
មុ ខផ�ះ ែឆ�េ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍ ស�ុះេចញមកឈរសម�ឹងេមល ្រពះ
ភ�ក�្រពះអង� េហយ្រព�សឥតឈប់ ។ េ�េពល្រពឹកមួ យ ្រពះបរម ់ ់ ���្រទង�ន្រពះភ�ក� ញញឹម េទប្រទង្រ�ស់ េ��ន់ែឆ� េ�-
េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍� {��លេ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍ �លអ�កេ��តិ �មនុ ស្ស អ�កស�ប់េខ�មត�គត�ស់ ។ អ�កមនែដលេធ� បុ ិ ណ្យ
�ន ្របេគនច��ន់ដល់ ត�គត ឬ ្រពះសង្ឃអង�� សូ ម្បែត ី
់ �គត �យមួ យែវកក៏��នែដរ មនែតប៉ ុ េ��ះ អ�កែថម� ំងសប � ត ិ
ែ្រសកេជរត�គត �ល់ េពលេវ� ។ ឥឡូវេនះ អ�ក�ន��ប់េ� �ប់កេំ ណត�សត�ែឆ�េហយ ក៏េ�ែតស�ប់េខ�មត�គតេទ�ត } ។ ក�ុងេពលែដល្រពះអង��ន្រពះត្រ�ស់
ចំេ�ះែឆ��៉ង
េនះ កូ ន្រប�សេ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍��ប់ឮ �ន�រ�� ំង��ក់�ក់ អន់ចិត���� ំង េទបទូ លសួ រ្រពះសម�ុទ� អំពីេហតុ �រណ៍េ�ះ -១៥៣-
។
GamisTan & FmµTan
្រពះពុ ទស � ែំ ដងពន្យល់ ្រ�ហ�ណ៍បុ ្រត� {��ល្រ�ហ�ណ៍បុ ្រត ! អ�កអត់�នយល់ ដឹងេទ� ឪពុ កអ�ក�មនុ ស្សកំ�ញ់ ស�ិត �
់ ំ ក់នឹង្រទព្យសម្បត�ិ មនែដលេចះលះបង មនុ ស្ស�នចត� ិ �ប់ជ� ិ ែចក�យចំ�យជួ យអ�កដៃទ សូ ម្បែតបន� ិ ចបន�ួចេឡយ � ំង ី
។ េ�យអំ�ច ខ�ួនឯងេ�តេទ�តក៏មិន�៊ន�យបរេ�គែដរ ិ ំ ក់នឹង្រទព្យសម្បត�ិ និង េសចក�កំ �រ�ប់ជ� ី �ញ់ ស�ិត��ញ
េទបេធ�ឱ្យ�ត់��ប់េ�េកត�សត� ែឆ� េដក� ំែថរក�្រទព្យេ�យ
��ច�នេគមកដេណ� មយក ។ េបអ� អ�កេ�ជក ី េ� កមនេជ�េទ ិ េ្រ�មជេណ� រ អ�កនឹងេឃញ�ស្រ�ស់ែកវកងេ�ះេហយ } ។ ្រ�ហ�ណ៍បុ ្រត
្រប�ប់� ំអក � បំេរេ�ជ ីកេ្រ�មជេណ� រ
េឃញ�សេព្រជែកវកង�៉ងេ្រចនសន� ឹ កស��ប់ េទប�ន់�ត់ ់ � {ឱ ! ឪពុ កេយង�មនុ ស្សល�ង�ស់ បរេ�គ្រទព្យសម្បត� ខ� ិ ិ ួ នឯងផង
ឥត�៊ន�យ�យ
� ំងឥត�នចំ�យ្រទព្យធន
បំេពញបុ ណ្យ�នឱ្យ�ន�ផល្របេ�ជន៍ផង ែថម� ំងបំ��ញ �តកំ ិ េណត�មនុ ស្សសូ ន្យេ�ះ
��យេ��កំេណតតរ� ិ �ន
៉ ងេនះ ។ ដូ េច�ះេយងនឹងខិតខំបេំ ពញ�ន ឱ្យ�ន�ផល វញ� ិ ្របេ�ជន៍េកតព ី ្រទព្យសម្បត�� ិ ំង�យតេរ�ងេ� } ។
អំណឹះតមក ្រ�ហ�ណ៍បុ ្រត �ន�ពុ ទ� � សនិកដ៏េឆ�មខំ -១៥៤-
GamisTan & FmµTan
ព��មបំេពញ�ន រក�សីល ចំេរន�វ� �ម្រពះពុ ទដ � � ី �៉ង��ប់ខួ ន � ឥត�នេធ�ស្របែហសេឡយ ។ សម្បត�ិ
េរ�ងនិ�ន�ងេលេនះ ប� � ក់ឱ្យេឃញ� អ�ក�ន្រទព្យ ដ៏ម��ល�៉ង�ក៏េ�យ
ែតេបបេ� � យចត� ិ ឱ្យ
ំ ចបំេពញ�ន ស�ិតេ�េ្រ�មអំ�ចេ�ភៈមច�រយៈេហ ិ យ ក៏ពុ� េកតែដរសមដូ ច្រពះពុ ទដ ក�ុងគម�ីរធម�បទ ខុទក � និ�យសែម�ង � � ី
� {មេច�រ ំ ទទេ� មលំ េសចក�កំ � ឱ្យ ី �ញ់ �មន�ិលរបស់អក
ំ ក់ (�ន)} ។ ម�៉ងវញេទ�ត អ�កែដល�នចត� ិ ិ េ�ភលន់�ប់ជ� ហួ ងែហងចំេ�ះេ�គសម្បត�ិ េ�យខ�ះ្រ���ពិ�រ�ឱ្យេឃញ គុ ណេ�ស
ែដលេកត�នអំពី្រទព្យសម្បត�េ�ះៗ ិ
ទុ កដូ ច�
មនុ ស្សស��ប់ខួ ន � ឬ �នបំ��ញខ�ួនេ្រ�ះែតេ�គ្រទព្យ �នតួ
�៉ងដូ ច�េ�េទយ្យ្រ�ហ�ណ៍�៉ងេនះឯង �ន�្រពះពុ ទអ � ង�
់ ែដងប� ្រទងសំ � ក់�៉ងេនះេទ�ត� ៖
{េ�េ� ត� � យ ទុេម�េ� ហន�ិ អេ�� វ អ��នំ } ។ ដូ ចស��ប់ {មនុ ស្ស�ប់ឥត្រ��� ែតងែតស��ប់ខួ នឯង �
់ អ�កដៃទេ្រ�ះចង�នេ�គសម្បត� ិ}។ ដូ េច�ះ
េដម្បច�ំ ី ងឱ្យឈ�ះចិត�េ�ភលន់
កំ�ញ់ �ន
់ េយង្រត� វេ្របវ �រណ� ែដល្រទង�ន � ណ េ��ម្រពះពុ ទដ � � ិ ី -១៥៥-
GamisTan & FmµTan
្រពះត្រ�ស់ប� � ក់េទ�ត� {�លេបផ� ះ្រត�វេភ�ង�បេឆះេហ យ ្រទព្យសម្បត�� ែដលេគ្រប�ប់ជ��ូ នេចញផុ តមក�ន ្រទព្យ ិ
សម្បត�េ�ះ នឹង�នេ��្របេ�ជន៍របស់េគ �៉ង�មញ, ិ ិ អត��ព�ង�យៃនសត�� ំង�យ �លេប្រត� ព�ធិ វេភ�ង គជ� ឺ
មរណៈ �បេឆះេហយ, ្រទព្យសម្បត�� ិ ិ ំង�យ ក៏្រត�វែតវ�ស អន��យេ��មួ យនឹងរូប�ង�យេ�ះែដរ ។ ដូ េច�ះេដម ្បឱ្យ�ន ី
ំ ី ្រទព្យសម្បត�ិ គប្បជ�� ្របេ�ជន៍អព ី ូ ន្រទព្យសម្បត�ិេចញ ឱ្យផុ ត
ពីអត��ព េ�លគរូឺ ប�ង�យេ�យ�រខ�ល់��យបំេពញ�ន។
�នែដលេគ�នបរ� ិ � គេហយ េ��ះ�េគ�នច�ំងឈ�ះស្រត�វ េ�លគឺ េ�ភៈ មច�រយៈ ផង េ��ះ� េគ�នជ��ូ នសម្បត�ិឱ្យ ិ
ផុ តពីេភ�ងេឆះផង និង �នេធ�្រទព្យសម្បត� ិ ែដលឥតខ�ឹម�រ ឱ្យ �នខ�ឹម�រផង} ។
្រពះពុ ទប � រម្រគ� ្រទង់្រ�ស់បែន�ម� ៖ {េ�េ� អ�េ� �រ� �តេ�� } ។ េ�គៈ� ំង�យឥតខឹម�រ ែតអ�ក�ន្រ����ចេធ�ឱ្យ �
�នខ�ឹម�រ�ន} ។
999 -១៥៦-
GamisTan & FmµTan
�ពះេ�ឋិលេត�រ
់ ់េ�ក�ងវត�េជតពន ្រទង់ សម័យមួ យ ្រពះទសពល្រទងគង ុ
្រ�រព�ចេំ �ះេ�ឋល ិ េត�រ �អ�ក�ន្រ����ងៃវ េចះ� ំចប់្រពះ ៃ្រតបដក �ធ���រ្យដ៏េឆ�ម បេ្រង�នធម៌ដល់ ភក� ិ ិ ុ � ំង�យ ។
្រ�មួ យ ្រពះេ�ឋល ិ ៈ �នឮ្រពះបរម��� ្រ�ស់េ�
៉ ង�� ំង �ុ ីរទេទ} ក៏េកត�នេសចក� តក់ សុ ត� ខ�ួន� {ភិក�នគម� � ី េហយ�នចូ លេ��្រស័យ�មួ យនឹងពួ កភិក�ុ
ែដលសុ ទស � ឹងែត
�្រពះអរហន��ន្រប�ណ៣០អង�េ�ក�ុងៃ្រព��ត់មួយកែន�ង ។
ំ ូ ង្រពះេ�ឋិលៈ�នចូ លេ�រក្រពះេថរៈ ែដល�្រប�នមុ នេគ ដប
ំ ក្រពះេថរៈេធ��្រគ� បេ្រង�នវបស្ស� សុ យ របស់ខួ ន � ប៉ុែន�្រពះេថរៈ ិ
�្រប�ន�នបដិេសធមន្រពមទទួ ល។ ិ
ប��ប់មក ្រពះេ�ឋល ិ ៈ �នចូ លេ�រក្រពះេថរៈដៃទៗ
េទ�តេធ��្រគ� ែត្រត�វ្រពះេថរៈ� ំងេ�ះបដេិ សធដែដល ។ ទីបំផុត
់ ក៏�នចូ លេ�រក�មេណរ�យុ ៧ �� ំ ។ �មេណរ�នគងេធ� ់ ល្រពះេ�ឋល ្រពេងយដូ ច�មនចង ទទួ ិ ៈេធ��ស ិ ិស្ស ។ ្រពះេ�ឋល ិ ៈ
ំ ង�រករ�មេណរ �នសុ អ
�េ្រចនេល ក
េ្រចន្រ�, លុ ះ�មេណរេ�ះ ដង ិ ៈ លះទិដ�� ឹ � ្រពះេ�ឋល ិ នះ
ំ ូ កមួ យ �នរន� ខ�ះេហយ េ�កក៏�ន្រ�ប់�{េ�ក��រ្យ ដប -១៥៧-
GamisTan & FmµTan
ដល់ េ� ៦, សត�ទន្សង ចូ លេ�េ��ងក�ុង�ន �មរន�ែតមួ យ,
់ ឯបុ គល សត�ទន្សងេ�ះ ្រត�វែតញ៉ុ ករន�� ំង៥ � ែដល្រ���ចង�ប់
េហយ � ំ�ប់�េ�ែក្បរ�ត់រន� ែដលទន្សងេ�ះចូ លេ� �៉ង
�មញ, េ�ក្រគ���រ្យ ្រត�វបទ� � រ� ំង ៥ េហយ្រត�វកំណត់ ិ ិ �រ�រក�ុងមេ���រ ក៏�៉ងេ�ះឯង} ។
្រពះេ�ឋល � ិ ៈ �ន��ប់�៉ងដូ េច�ះេហយ េកត�នប�
យល់ �ក់ច�ស់ ឥត�នេសចក�ីសង្ស ័យ េ្រ�ះេ�ក �ពហ្សុសូ ្រត េហយ�ន�ប់េផ�ម ្រ�រព�បេំ ពញនូ វសមណធម៌ ។
់ ្រពះបរម្រគ� ្រទង�នបេ�� ញ្រពះរស�ីេ� បដូ ី ច�្រប�ប់
គង់េ�ក�ុងទីចំេ�ះមុ ខ េហយ្រ�ស់្រពះ��េនះ� ៖
{េ�េ� េវ �យេត អេ�េ� ភូរ ិសង�េ� , ឯតំ េទ��បថំ និេវេសយ� យ� ភូរ ិ បវឌ�តិ }។
ប��េកតេឡង�ន េ្រ�ះ�រ្របកបពិត, �រអស់េ�ៃន
ំង ២ �៉ង, (គផ� ប�� េ្រ�ះ�រមន្របកប, បណិ� ត��ល់ ផូ វ� � ឺ ូ វ) ិ ៃនេសចក�ីចំេរន និង េសចក�ីវ�សេ�ះេហ � ិ យ គប្បតម� ី ល់ខួ ន
េ�យេហតុ ែដលប��នឹងេកតេឡ ង�ន}។
ក�ុង្រពះពុ ទ� � ស� េ�កែចង�មនុ ស្សេយង�នប� �
៣ �៉ង ស្រ�ប់បណ � ល��ល់ ខួ ន�បច� � ុ ប្បន��ល ។ ុ � ះប� -១៥៨-
GamisTan & FmµTan
ប��� ំង ៣ �៉ងេ�ះគឺ៖
១- សុតមយប� � ប���នមកពី�រ��ប់ធម�េទស�
��ប់�ឋក� ��ប់្រគ�បេ្រង�ន �នេស�វេ� សិក�បរយត� ធម៌ ិ ិ �េដម ,
២- ចិនម � យប� � ប���នមកពី�រស��ឹ ងគត ិ �រ្រតះ ិ
រះរកេហតុ ផល�មធម��របស់មនុ ស្ស ឬ ពិ�រ�អ�ីៗែដល�ន ិ
េរ�ន�ន�ន �ន��ប់មកេហយ�េដម , ៣- �វ�មយប� �
គប� � �នមកពី�រចំេរន ឺ �រ
បតិបត�ិ �រយកបរយត� ធម៌ ែដល�នេរ�ន �ន�ន �ន្រតះរ ិ ិ ិ ះិ
គៈឺ �រចំេរន�វ� មកបតបត� � ិ ិ ( អនុ វត� ) ��ល់ ខួ ន�ន��ទិ៍ សមថកម���ន វបស្ស�កម� ��ន ឬ សតិប��ន ។ ិ
ប�� េ�ក�ុង���ងេលេនះ ្រពះពុ ទ្រ� ទង់សំេ�យក
�វ�មយប��
ែដល�ប��េកតេឡ ង
�នេ�យ�រ�រ
ំ ុ ត ។ រឯសុ ្របកបពិត េហយ្រពះអង�្រទង់ឱ្យតៃម�ខស តមយ� ់ បផ ី
ប�� និង ចន� ិ មយប��ែដល�ប��ខ�ីពីអ�ក្រ�ជ�ដៃទេ�ះ ្រពះ
អង�មនសូ វេពញ្រពះទ័យប៉ុ��នេឡយ ។ ដូ េច�ះេហយ�ន�្រទង់ ិ
្រ�ស់េ�្រពះេ�ឋល ត�ន ិ ៈ ែដលេរ�នេចះ� ំ្រពះៃ្រតបដករហូ ិ ។ ្រពះត្រ�ស់� {ភក� �ធ���រ្យ� {ភក� ី ិ ុ �ន ិ ុ �នគម�រទេទ} -១៥៩-
GamisTan & FmµTan
គម�រទេទ} គឺ ្រពះភគ� ្រទង់បំផុសន័យ� {ភក� ី ិ ុ �នែត្រទឹស�ី ខ�ះ �របដិបត�ិ} ។
គួ រ្រ�ប�សម័យពុ ទ� យ � ល�សម័យចិត�និយម គសម័ ឺ
ែដលមនុ ស្ស�ប់�ន�រ�ត់ពត់ចត� ិ �ធំ ។
េគព��មហ�ឹក
ហ�ឺនចត� ត� � ់ឯក។ ចត� ិ ឱ្យ�នដល់ ករំ ត�ច ិ ិ ខស ិ ែដលេគហ�ឹកហ�ឺនល� ំ ុត បរសុ � ់ បផ ិ ទេ� ហយ �ចឱ្យេគ�នសេ្រមចមគ�ផលដល់ ��ក់ខស
គសេ្រមចអរហត� បដិសម�� �្រពះខី�្រសព ្របកបេ�យឫទ�ិ ឺ ិ ័ ដូ ច្រពះម�េ�គ���ន �ទុតិយ�វកៃន្រពះសម� ។ ុ ទ��េដម
េ្រ�យ្រពះពុ ទប � រន ិ ិ ��ន �រអប់រ ំចត� ិ េ�យចំេរនសមថ
័ កម���ន វបស្ស�កម� ��ន ឬសតប� � ន�េដម ្រត�វ�ន�វក ិ ិ
េធ�ស្របែហស ឬ េស�រែតបំេភ�ចេ�ល � ំ��ខ�ល់��យែត�ង
បរយត� ធម៌ ែតម�៉ង ។ ដូ េច�ះេហយ�ន�លំ�ប់�ងេ្រ�យមក ិ ិ
គល ទល់ ��នឹងបច�ុប្បន�េនះ េគពុ ំ��ប់ជួប្របទះ្រពះអរយបុ � គ្រពះ ិ ឺ
្រពះេ��បន�, ្រពះសក��ម,ី ្រពះអ��មី និង ្រពះអរហន� េ�ះេឡយ ។
-១៦០-
GamisTan & FmµTan
អវ�នក� �ន�កល�ណ្របៃពណី �ទំេន�មមួ យដ៏វេសស របស់ ិ
សប្បុរសជន �ន�ប់� ំងពីមុ នពុ ទស � ម័យមកេម�៉ះ េហយក៏� ចរ�ដ៏ វេសសៃនបណ ិ ិ ិ� ត� ំង�យ
�ន្រពះេ�ធិសត��េដម
ែដលេ�កែតងបំេពញទុក�ឧបនិស្ស ័យ េ�� �នូ បនិស្ស ័យ ំលងខក�ន ។ �េរ�ង�ល់ �តិ មនែដលរ ិ
ជន�តិែខ�រេយង ែតងែតេធ��ន េ�យករុ��ណិត
�សូ រផង េ�យអនុ េ្រ�ះចំេ�ះ�រខ�ះ�តផង េ�យ�របូ � គុ ណធម៌ផង េ�យតបស�ងសងគុ ណូប�រៈផង ។ �ពិេសស �តែខ� បព�ជត � ស� �ងដល់ ិ ក�ុងពុ ទ� ិ រេយងន ិ យមេធ��នដល់ ជនដៃទេទ�ត ដ�បដល់ េភ�ចគត��ប �ក៏ សឹង�ន មកពីយល់ ិ ិ
េឃញ�ពួ កបព�ជិត ែតង�ន�រខ�ះ�ត គួ រអនុ េ្រ�ះផង �ន គុ ណធម៌គួរដល់ �រេ�រពបូ �ផង ។
�រេធ��នដល់ ពួកបព�ជត ិ េនះ �មេធ��យជួ យព្រងីក
េសចក�សុ ខ េ្រ�ះពួ ក ី ខចំេរន ឱ្យរកធំ ី ទូេ�ដល់ សព�សត�ឥតេរសមុ បព�ជិត�អ�កបេ្រម្រពះពុ ទ� � ស�
េ�យ��ប់�ន្របៃពណីេធ�
�ន� ំងពីបុ �ណ�ល េ�ះបី្រសុ កេទស��ក់កុ ងវ � បត� ិ ិធំៗ ខ្សត់
អ�ក្រ�ជ�ខ្សត់គម�រក្ប ី ួ ន��ត
ដូ ចក�ុងសម័យខ�ះ
-១៦១-
�នសម័យ្រក�ង
GamisTan & FmµTan
លែង�ក�េដម ជន�តែខ� ។ ិ រក៏េ�ែតរក�្របៃពណីេធ��នដ�ប
ចំែណកជន�តិេ�បស�ិម្របេទសវញ ែដល�ន់�ហិរិ
�ស� ( �ស�េផ្សងពី្រពះពុ ទ � ) និមយេធ��ន េ�យ�ន របស់េគ ចិត���កល គឺ មនេធ� ចំ ិ ិ េ�ះែតក�ុងរង�ង់�ត�សន៍ ប៉ុេ��ះេទ េគែថម� ំងចូលចត� ិ េធ�រ�ង�ត ិ និង �តិ(អន�រ�ត)ិ
រ�ង្របេទស និង ្របេទស ( អន�រ្របេទស ) រ�ងទ�ីប និង ទ�ីប
( អន�រទ�ីប ) េទ�តផង ។ ឧ�ហរណ៍ �ក់ែស�ង�នអង��រកម� វធ ិ េស្ប�ង��រព ី ិ ភពេ�ក ( World Food Program ) អង��រ
ំ ួ យពិភពេ�ក ( World Relief Organization ) អង��រ ជន
�ក�ទ្រកហមអន�រ�តិ ( International Red Cross ) និង អង�
ំ ួ យ �អំេ�យមនុ ស្ស �រេផ្សងៗ�េ្រចន ែដលែតងែតផ�ល់ជន
ធម៌ដល់ ្របេទស្រកី្រកកំពុងអភិវឌ��� ក�ុងពិភពេ�កក�ុង្រ�
�នទុ រភក្ស ជម�ឆ� ិ ឺ ង�ច��វ េ្រ�ះភយន��យធម��តិ ដូ ច
ំ ន់ ព្យះសង្ឃ� រ�� យែផនដី ភ�េំ ភ�ងផ�ះ�េដម េ្រ�ះេគ �ទឹកជន ុ ុ ួ យល់ ច�ស់� �ន�សង�ហកម�មួយដ៏្របៃព ចំេ�ះមនុ ស្ស�តិ េលពិភពេ�កេយងេនះ ។
ពុ ទ� �ន�ន ២ ្រប�រ គឺ �មិស � ស� អធប�យ� ិ
�ន និង ធម��ន ។ �មស�ន �នដល់ �រឱ្យបច�័យ ៤ និង ិ -១៦២-
GamisTan & FmµTan
�នវត�ុ ( វត�ុស្រ�ប់ឱ្យ�ន ) ១០ �៉ង��ន ។ រឯធម� �ន �ន ី ដល់ �រឱ្យនូ វធម៌��ន ។ ប� � �ន� ំង ២ ្រប�រេនះ ធម��ន ��ន្របេសរ�ង�មស�ន ។ ិ
់ សែំ ដងែញក �មស�ន �ម ្រពះស��សម�ុទ� ្រទង្រ�ស់ ិ
លក�ណៈ កច� �ន��ទិ៍ �ដប � ិកិ ុ គល ិ របស់�ន�េ្រចន្រប�រ
�ន ( អ��រណ�ន ) សង្ឃ�ន និង ��រណ�ន ។ �ដប ្រគ��រ � ិក�ន�នដល់ �នែដលេគឱ្យចំេ�ះរូបបុ គល � ិ ុ គល
ឬបក្សពួ កមួ យៗ ។ សង្ឃ�ន �នដល់ �នែដលេគ្របេគនចំេ�ះ
្រពះសង្ឃេ�យេ�រព និង � ំងចិត�្រជះ��។ ��រណ�ន�ន ដល់ �នែដលេគឱ្យចំេ�ះមនុ ស្សទូេ� មន្រប�ន់ �តិ �សន៍ ិ ពណ៌សម្បុរ ។ សង្ឃ�ន និង ��រណ�ន រែមង�នផល�ង
�ដប � ិក�ន ឬ អ��រណ�ន ។ ិ ុ គល ��រណ�ន
�នផល្រប�ក់្របែហល��នឹងសង្ឃ-
់ �នែដរ ខុសែប�ក្រតង��រណ�ន
�យ្រសួ សេធ��ងសង្ឃ
�ន ។ ែដល���រណ�ន�យេធ�េ�ះ គ�យក�យន ឺ ឹង ្រ�លចត� ិ ចេំ �ះ��រណ្របេ�ជន៍ ដូ ច�ងសង់��រសិក� មន�ីរេពទ្យ មណ�លកុ �រកំ្រ� មជ្ឈមណ�លវបស្ស� កុ ដិ �� ិ ្រពះវ�រ ។ ល ។ េដម្ប�ផល្របេ�ជន៍ ដល់ សិស្ស អ�កជម�ឺ េក�ង ិ ី -១៦៣-
GamisTan & FmµTan
កំ្រ�អ�� វបស្ស�ជន ្រពះសង្ឃមនេរ សមុ ខ ។ ែដល�សង្ឃ ិ ិ �ន លំ�កនឹងេធ�េ�ះ គឺ��យកលំ�កនឹងេធ�្របកបេ�យ
ឧេប��សហគតចត� � េធ�្របកបេ�យ ិ េ្រ�ះ�េប�យក�យ ិ
េ�មនស្សសហគតចត� ឬ េ�មនស្សសហគតចិត�េ�ះ �ន ិ របស់េគនឹង��ក់េ���ដប � ិក�ន េ�យស�័យ្របវត�ិ ។ ិ ុ គល
ទស្សនពុ ទន � ិ យមប��ញ� ផលៃន�រឱ្យ�នេនះ រែមង
ប� � លឱ្យពួ ក�យក�ន�ទីេពញចិត� ៃន�ធុ ជន� ំង�យ �នមនុ ស្សល�និយមេសពគប់�ប់រក �នេសចក�� ម ី � �នមនអ ិ ឹ
ំ ន �នកត� េអ�ន េពលចូ លេ��ន់ទី្របជុ ជ ិ ិស័ព�ល្បខ� ី រ��យ ្រគប់
ំ ី េធ� ទិ�នុ ទិស េហយ�នកំេណតដ៏លក គតភព ប��ប់អព � ុ ងសុ � ិ
មរណ�ល ��កេ�កេនះេ� ។ គឺេ�ក�ុង�ណទស្សនៈ�
�របរ� ិ � គ�ន
�ន�រ
្របេ�ជន៍ដល់ ជវី តបច� ិ ុ ប្បន� និង អ�គតដូ េច�ះឯង េទប្រពះពុ ទ � បរម្រគ� ្រទង់ខិតខំ្រ�វ្រ�វសំែដងពន្យល់ ពុទប � រស័ ិ ទ អំពី�ន និង
់ ព�្រគប់ រេប�បេធ��នឱ្យ�នបរ សុ � ៉ ងល�ិតល�នស ិ ទ�
សឹង
�ន្រ�កដក�ុង��នធម៌េផ្សងៗ ដូ ច�ក�ុងអនុ បុពី�ក� �រមធម៌ ី សប្បុរសប�� តិ � ិ
បុ ��កិរ�វត� ិ ុ
ទសពិធ�ជធម៌
អធ� ិ � ន សង�ហធម៌ ឧបនិស្ស ័យ ។ ល ។ -១៦៤-
អរយ្រទព្យ ិ
GamisTan & FmµTan
ក�ុងអនុ បុពី�ក� ្រពះស��សម�ុទ� ្រទង់សំែដងអំពី�ន �
់ មុ ន េទប្រទងសែម� ងអំពីសីល �វ��េ្រ�យ ។ ្រពះេ�ក�ថ
់ ់ ់ពន្យល់ ដល់ សត�េ�ក ំ ូ ង េ្រ�ះ្រទងចង ្រទង�ត់ �ន�កម�វត�ុដប
ំ ី �ពខ្សត់ អត់��ន កង�ះ�ត េសចក�្រត� ឱ្យ�នដឹងយល់ អព ី វ�រ
ែតងេ�ទ�ប� � ស្រ�ប់មនុ ស្សសត�� ំងពីសម័យ� ក៏ដូច�
សម័យ�ែដរ េហយឱ្យលះបង់េ�ភៈ មច�រយៈ េរ�នេធ��ន ិ សន្ស ំឧបនិស្ស ័យមុ ននឹង�នេ�ដល់ សីល និង �វ� ។
ពុ ទប � រស័ ិ ទ ែដល្រ���ចង់�នេសចក�សុ ី ខចំេរន គួ រែតខំ
ព��មសន្ស ំបំេពញ�ន �មសមត��ព ែដល�ចេធ�េ��ន េដម ្បបណ ី ុ � ះឧបនិស្ស ័យពីបច�ុប្បន��តិ េរ�ងរហូ តេ��មលំ�ប់
�តិ េ្រ�ះ�នទុកដូ ច�េស្ប�ង ឬ �កំណប់្រទព្យ�ប់�មខ�ួន �និច� ។ អ�ក�ន�នូ បនិស្ស ័យពីអតីត�តិ េ��ះ��អ�ក�ន
ំ កំណប់េ្រពង ឬ��នភ័ព�ស� ងល� �ប់�មមកក�ុងបច�ុប្បន� ។
អ�កែដល�ង�នក�ុងបច�ុប្បន� �នេ��ះ��អ�ក�នភ័ព�េ្រពង សំ�ងល�េ�អ�គត ។
��រពិត�ស់ មនុ ស្សេយង� � ក់ៗ �និច��ល្រ���
នូ វសម្បត�ិ ៣ ្រប�រគឺ េ�គសម្បត�ិ រូបសម្បត�ិ និង ប��សម្បត�ិ ។ សម្បត�� ិ ំង ៣ ្រប�រេនះ េកត�នេឡ ង�្រស័យពី�រសន្ស ំឧប-១៦៥-
GamisTan & FmµTan
និស្ស ័យ ៣ �៉ងែដរ គ�ន សីល �វ� ។ ដូ េច�ះេដម្បឱ្យ�ន ឺ ី
្របកបេ�យសម្បត�ិ ៣ ្រប�រ ឬ �ក្យ�ម���េ្រពងសំ�ង
ល�េ�ះ គួ រ� ំ���ត់េរ�នេធ��ន រក�សីល ចំេរន�វ� �ម ែដល�ចេធ�េ��ន
វេង�ងនឹង្រទព្យសម្បត�ិ
កុ េំ ធ�ស្របែហស
័ កុ ្រំ សវងន ឹ ឹ ងវយ
ដូ ច�ក្យេ��កបុ �ណ�
ឈ�ក់
{្រសវង្រទព្យ ឹ
េភ�ចបុ ណ្យ ្រសវង្របពន� េភ�ច��យ ្រសវង�យេភ� ច�ស់ }។ ឹ ឹ ក៏បុ ែ៉ ន�គួរ្រ�ប� �រេធ��ន រក�សីល �រ្របតបត� ដុ ិ ិ ស
ំ តចត� �ត់ស� ិ
ពិត�ពុ ំែមន�យ្រសួ ល
ដូ ចេ�ល�ក្យ�
េ�កេ��រ �ម�រេចះ� ំ យល់ ដង ឹ ពី្រទឹស�ីេ�ះេ�ះេឡយ
សមដូ ច�ក្យេ��ក� {និ�យ�យ�ងេធ� } ។ េ្រ�ះេហតុ
េនះ �ន�្រពះដ៏�ន្រពះ�គ ្រពះអង�្រទង់សែម�ងធម៌្រសបេ� �មឧបនិស្ស ័យរបស់សត� ។ ្រពះអង�សែម�ងអំពី�ន�លំ�ប់
��ក់�ងេដម � ្រគប់្របេភទ �យ្រសួ លក�ុង �លំ�ត់ែដលបុ គល
�របំេពញ ។ ប��ប់មក សីល គ�� � ក់ក� � ល េទប�វ� គឺ ឺ ���ក់ខស � ់ស្រ�ប់អប់រ ំចត� � ូ រផង់ �លំ�ប់តេ� ។ ិ ឱ្យបរសុ ិ ទផ
ក�ុងេ�កេនះ េ�ះប�េ�ក� ី ុ ងភូ មិ្របេទស�ក៏េ�យ
�ស�ែដលេគមនរ និ��េ�ះឥត�នេ�ះេឡយ ពីេ្រ�ះ ិ ះគន់ ិ
មនុ ស្សេយង� � ក់ៗ �នទស្សនៈគំនិតេ�បល់ េផ្សងៗ�� ។ �ក់ -១៦៦-
GamisTan & FmµTan
ទងនឹងឧបនិស្ស ័យ ឬ ភ័ព�េ្រពងសំ�ង ជន្រសករេ្រ�យមួ យ ពួ ក�នេ�បល់ � ពុ ទ� � ស�អប់រ ំមនុស្ស ឱ្យពឹងែផ�កខ�ួនេល េ្រពងសំ�ង ែដល�េហតុ មួយ� ំឱ្យមនុស្សខ�លេធ� �រ�រ ។ ិ
គួ រឱ្យអស់សេំ ណច េ្រ�ះេ�បល់ ៃនពួ កេនះ �េ�បល់
េកតេឡ តេឡ �ណ ិ ង�ម�រម�ណ៍ មនែមនេក ិ ង �មវ�រណ�
ែផ�កេ�េលវត�ុបំណងដ៏ពិត្រ�កដ ៃនពុ ទ� � ស�េឡយ ។ �រ ពិត ពុ ទ� ស្សឱ្យអង�ុយ្រតេ�មក�ល � ស� មន�នបេ្រង�នមនុ ិ
់ ំេ្រពង�ស�ដួស�យប�� កេទ ។ ផ�យ ជង�ង់ យកៃដ្រទច��រង� ុ ុ េ�វញ � ស�បេ្រង�នមនុ ស្ស��ក់ៗឱ្យទទួលខុស្រត�វចំេ�ះ ិ ពុ ទ� េ�គ�ស�របស់ខួ ន � �នន័យ�េ�គ�ស�របស់មនុ ស្ស��ក់ៗ
ពុ ំែមនស�ិតេ�ក�ុងក� ស�ិតេ�ក�ុងក� � ប់ៃដ � ប់ៃដរបស់ខួ នឯង � របស់្រពះ�ទិេទព ឥន� ្រពហ�េឡយ ។
គួ រ្រ�ប� ពុ ទ� � ស���ណទស្សនវ� ិ � ៃនកម�និយម
��ស�បេ្រង�នមនុ ស្សឱ្យេធ��រ ( កម� )ពុ ំែដលបេ្រង�នមនុ ស្ស ឱ្យេដកផ្សងេ្រពងម�ង�េឡយ
ប៉ុែន�ពន្យល់ � មនុ ស្ស�នភ័ព�
�ស�រែមង�នកំេណតល� េធ��រ�រ�ប់�នសេ្រមចផល ។ ្រពះពុ ទប � រម���ៃនេយង
េ្រកនរ ុ េ��ះេទ ំលឹកឱ្យមនុ ស្សេធ��រប៉ -១៦៧-
មនែមន�ន�រក ច� ិ ិ ្រតមែត ឹ ្រពះអង�ែថម� ំង�នេ�
GamisTan & FmµTan
ប� � េច�តិ ែ្រប� េ�យេសចក�ព��ម � ក់� {វិរ ិេយន ទុកម ី មនុ ស្ស�ចឆ�ងពីទុកេ� �ស្រគប់�៉ង�ន}។ អធប�យ�េសចក� ិ ី ទុ ករ� បស់មនុ ស្សែដលនឹងអស់េ��ន ក៏េ�យ�រេសចក�ីខំ្របឹង ព��មរបស់មនុ ស្ស� ំង�យ ។
ដូ េច�ះេឃញ� ្រពះពុ ទ� � ស�មនែមន��ស��ង ិ
េសចក�សុ ី ខ និងរ ំលត់រ ំ�យេសចកទុ ី� កេ� �យ�រផ្សងេ្រពងេទ ។
ប៉ុែន�មនុ ស្សកំជល � ិ េចះែត� ំ��េដកផ្សងេ្រពង លុ ះ��ក់ខួ នេ�� មនុ ស្ស្រកខ្សត់
ក៏� ំងេ�ទពុទ� � ស��
ផ្សងេ្រពងេ�វញ ិ ។
បេ្រង�នខ�ួនឱ្យេដក
គួ រឱ្យេ�ក��យ �នពុ ទប � រស័ ិ ទមួ យចំនួន �នចត� ិ រេវរ
រ�យ�នស��ដូ ចទឹកេលស�ឹកឈូ ក
់ ្រ�ស់ ្រ��� ពុ ំ្រពមចងេ្រប
ពិ�រ�� {មនុ ស្ស� ំង�យ�នសមត� � ពេ�ក�ុងខ�ួនរបស់
ៈ} ។ ពួ ក ខួ ន�ម្រប�យឆន� ខ�ួន ស្រ�ប់រច�ែកៃឆ�ជវី តរបស់ � ិ �ត់ែបរ�� ំ��ចុ ះ�ញ់ វរិ យ�ព ិ
ខ�ះេសចក�� ី � �ន
បេ��ក
សុ ខចត� ងរបស់្រពះ្រពហ� ប��បអត��ពរបស់ខួ ន � ិ េ�េធ���យ៉ យ ។ បេ� � យឱ្យ្រពះ្រពហ��រេ្រពង�ស�របស់ខួ ន�ម្រពះទ័ �
្រពះស��សម�ុទ�្រទង់សែម�ងសុ �សិត� អ��ហិ អត�េ�
�េ� ខ�ួនទីពឹងខ�ួន េទវ� ឥន�្រពហ� ពុ ំែមន�ទីពឹងរបស់េយង -១៦៨-
GamisTan & FmµTan
័ េទ ។ េ�ក�ុងម�និ��នសូ ្រត ្រពះអង�សែម�ងដល់ �វក្រពះអង� �៖ {ភិកេ� វ អត�ទី� វិហរថ អត�សរ� អន�� សរ�} ែ្រប� {��លភក� ិ ុ � ំង�យ ! អ�ក� ំង�យចូរយកខ�ួន�េ�ះ
ំ កអ�កដៃទមកេធ��ទ ពឹងខ�ួនឯង ចូ រយកខ�ួន�ទីពឹង ចូ រកុ យ ីពឹង ខ�ួនេឡយ } ។
ំ ូ មឱ្យមិ្រតអ�ក�ន �នជួ ប្របទះនូ វពុ ទព �អវ�ន ខ�ុស � រ
ំ េឃ� � ំង ៤ ្រប�រ គឺ �យុ វណ�ៈ សុ ខៈ ពលៈកុ ប ី �ង��តេឡយ ។
សូ មឱ្យ្រពះពុ ទ� រ � ស� គង់វង់ស�ិតេស�រ េ��នយនយូ ឺ
ំ ល់ ំ ់ �្រត�ក់្រតជដ ្រគប់កណ ត់ ៥.០០០ ្រពះវស� េដម ប� ្ប�ម� ី សត�និករ ក�ុងៃ្រតភព ។
សូ មឱ្យ្រពះ���ច្រកកម�ុ� ស�ិតេ�ក�ុងសុ ខសន�ិ�ព
្រ�ស�កស���ម�និច�និរន�រ ៍ ។ សូ មឱ្យវឌ�ន�ព សុ ខុ�ល�ព
សុ ភមង�ល េកត�នដល់ ្រប�ពលរដ�ែខ�រទូ � ំង្របេទស ។ សូ មឱ្យ
ជម��ច��វេផ្សងៗែដលកំ ពុង�តត�តពិភពេ�ក និងេ្រ�ះ ឺ ��ក់ធម��ត� ិ ំង�យ បរេវ�សេច�ស��យពីែដនដីែខ�រ ។ សេព� ស�� អេវរ�េ� េ�ន�ុ
ំ ្យ�នេព�រនឹង��, សូ មសត�េ�ក� ំង�យ� ំងពួង កុ ឱ សេព� ស�� េខម�េ� េ�ន�ុ -១៦៩-
GamisTan & FmµTan
សូ មសត�េ�ក� ំង�យ� ំងពួង េក្សមក�ន� ,
�នដល់ នូវេសចក�ី
សេព� ស�� សុខ�េ� េ�ន�ុ
សូ មសត�េ�ក� ំង�យ� ំងពួង
�ន្របកបេ�យ
េសចក�ីសុ ខ�និច�និរន�រ ៍ ។
ចប់េ�យសន�តិ
សរេសរចប់េ�ឡងប៊ច ិ រដ��លីហ��៉ ស. អ.រ.
Long Beach, California U. S. A.
ៃថ� ៣ េ�ជ ែខអស�ុជ �� ំ �លេ�ស័ក ព.ស.២៥៥៤ �ត�វនឹងៃថ�ទី២៦ ែខ តុ � គ.ស ២០១០
October 26, 2010
ឈុន- គឹមេអ�ត មនុស����បន�កៃនេ�គ�ស�របស់ខន ួ�
Every man is the architect of his own fate .
k k
k -១៧០-
GamisTan & FmµTan
េ��ះេស�វេ�ែដលខ�ុំ�នដក�សង់
យន េន�ន មង�លត�ទីបនីែ្រប �គ ១ - ៤ ភក� ិ ិ ិ ុ វនយធេ� ម� យិន េន�ន ភិក�ុវនយធេ� ិ
��ធម�បទែ្រប �នក�
្រពះ��ត់េ�ស�គ ែហម េច�វ
�នទស្សនៈ ពន�ឺធម�េទស�
ភក� ិ ុ ធម��ល
េរ�បេរ�ងេ�យ
ឧបនិស្ស ័យ
�សនសុ �សិត អ��ធប�យ ិ
្រទឹស�ីកម�ផល
//
�គ ១- ២-៣
//
បុ ណ្យ្របៃពណី
េ�យ
ពុ ទ� � ស� ២៥០០
េ�យ
េ�យ
Buddhism
By
Buddha the Intelligent Heart By d td
-១៧១-
៉ ខួន �រុន
េ�យ មញ ��៉ ន ិ
ពុ ទ� � សនណិ� ត្យ
�សនសុ �សិត េ�យ
ជុ ំ
ជ�នេ�� ជួ ន ច� ិ �
ចន�េត�េ�
្រពះពុ ទដ � � ី
ពន�ឺពុ ទ� � ស�
េខ�វ
ែសម សូ រ
ឈុ ន គមេអ�ត ឹ
ឈុ ន គមេអ�ត ឹ
ឆឹង �ន់ សុ ផុន
េ�ម ងន
ពុ ទ� � សនបណិ� ត្យ
Richard .A. Gard Alistair Shearer
GamisTan & FmµTan
ំ ឹង េសចក�ីជូនដណ េបពុ ទប � រស័ ិ ទ្រត�វ�រេស�វេ� �មិស�ន & ធម��ន
េនះ ែចក�ធម��ន សូ ម�ក់ទង�មួ យនឹងៈ
-ភក� ិ ុ ម� យិន េន�ន វត��ន់���
2630 N Grand Ave. Santa Ana, CA 92705 ( U.S.A. ) ទូ រស័ព�ៈ ( 714 ) 744-2834 -េ�ក ង៉ូវ � ផ�ះេលខៈ 256 ្រក�មទី ១ ភូ មទួ ិ ល�ឯក
ំ ង េខត��ត់ដប ំ ង។ ំ ួល�ឯក ្រសុ ក�ត់ដប ឃុ ទ ទូ រស័ព�: 012-726-856
-េ�ក ហុង ប៊ូហុន ី ផ�ះេលខៈ 13 FE. ផ�ូវេលខ 146
ស��ត់�លវង់ ខ័ណ� ៧ មក� ភ�េំ ពញ ។
ទូ រស័ព�ៈ 012-245-476 . េស�វេ� �មិស�ន & ធម��ន េនះ �នចុ ះផ�យ ក�ុងេគហទំព័រ: http: // Dhamma4 Khmer 2.org .
C C
C
-១៧២-
GamisTan & FmµTan
ប�� � ី ម�មពុទ�បរ ិស័ទ ែដល�នស���ជះ�� ចូលបច�័យ េ�ះពុមផ � �យ ែចក�យ�ធម��ន េ�េលកទី១ េនះ េ�ក ឈុ ន -គមេអ�ត និង អ�ក្រសី តូ - ប៊ុន� ំ ឹ
៥០០ ដុ
ំ វ �ន់ - គមស៊ ឯកឧត�ម ហុ ង -ទូ �យ និង េ�កជ� ន់ ៥០០ ដុ ឹ
ឧ�សក ឈុ ន -សុ ឺ ឧ�សិ� គី - ឈវអុ ី ី ្រពម� ំងបុ្រត ៣០០ ដុ ឧ�សក េសក - ម៉ូវ និង ឧ�សិ� �រន� ិ -ធំម
៣០០ ដុ
ំ ូរ េ�ក នូ - សំ�ន និង អ�ក្រសី នូ សប
៣០០ ដុ
េ�ក �ត - សុ ខុម និង អ�ក្រសី កុ ល -មល�ី�
៣០០ ដុ
េ�ក ឈុ ន - សុ �ន និង អ�ក្រសី សំ- ផល�ី
២០០ ដុ
េ�ក �ញ់ - វ�៉ិ វុឌ� និង អ�ក្រសី េឡង - សម�័ណ
២០០ ដុ
អ�ក្រសី ហុ ង - គមេ� ៊ ្រពម� ំងបុ្រត ី
២០០ ដុ
ឧ�សិ� េ�៉ - �ក់ ្រពម� ំងបុ្រត
១០០ ដុ
េ�ក លឹម - េស�៉ង និង អ�ក្រសី អុ វី - ប៉ុកនី
១០០ ដុ
េ�កហុ ង - កុ កហ៊ួ រ និង អ�ក្រសី ទឺ -ហុ ង�ម៉ុន េ�ក ងូ វ៉ - � និង អ�ក្រសី ឈុ ន - គមេអង ឹ
៣០០ ដុ
៣០០ ដុ
េ�ក ឈួ ន - ច័ន� �� និង អ�ក្រសី េសង - សំ�ង ២០០ ដុ
ឧ�សក ឡូ - ប៊ុនេឡង និង ឧ�សិ� េអ�ប - ៃឆគម ២០០ ដុ ី េ�ក យន ិ - �ត និង អ�ក្រសី �ន់ - �និត េ�ក ងូ វ៉ - េវងគង់ និង អ�ក្រសី ឈុ ន - �េរត
-១៧៣-
១០០ ដុ
១០០ ដុ
GamisTan & FmµTan
ភក� ិ េន�ន ិ ុ ម� យន
១០០ ដុ
េ�ក អុ ី - លី និង អ�ក្រសី ្រទី - ច���
១០០ ដុ
េ�ក �ក់ - េមង និង អ�ក្រសី � ំង - ស៊ូ�ង
១០០ ដុ
េ�ក BOB និង អ�ក្រសី ហុ ង - គឹមហ៊ូ រ ្រពម� ំងបុ្រត
១០០ ដុ
េ�ក ឆន - គឹម�ន់ និង អ�ក្រសី គម ឹ - េឈ�ង
១០០ ដុ
េ�ក លឹម - រ �៊ង
១០០ ដុ
ឧ�សិ� េអ�ប - ៃឆហុ ង
១០០ ដុ
េ�ក �ន់ - កុ កហ៊ុ ន អ�ក្រសី េ� -គឹម�៉វ និង បុ ្រត ១០០ ដុ េ�ក លឹម - េស�ក� ំង និង អ�ក្រសី លឹម - សុ ខេ�៉
១០០ ដុ
េ�ក េសង -ឃន់ អ�ក្រសី គម ឹ - �ន់ ្រពម� ំងបុ្រត ១០០ ដុ ឧ�សិ� ឃិន - ��៉ ត ្រពម� ំងបុ្រត
១០០ ដុ
េ�ក េខ�វ - សុ ី�េរត និង អ�ក្រសី �ង - �៉ ន់នី� ១០០ ដុ
េ�ក េ�ប៊ុន - ហ៊ុ យ និង អ�ក្រសី សុ ខ - �ន
១០០ ដុ
េ�ក េ� -�ត អ�ក្រសី ហង្ស - សុ ខលីន និង បុ ្រតី
១០០ ដុ
ឧ�សក េ� - េឃ�ម ឧ�សិ� េ�� - ែកវ និង បុ ្រត េ�ក គម ឹ - ពិសិដ� និង អ�ក្រសី េ� - ��៉ ន េ�ក ឱក - គឹម�ន និង អ�ក្រសី មុ ឹង - ផ��
េ�ក គូ - ស៊ុ�� ំង�ន និង អ�ក្រសី េប៉ង - �រ ី -១៧៤-
១០០ ដុ
១០០ ដុ ៧០ ដុ ៥០ ដុ
GamisTan & FmµTan
អ�ក្រសី ឡុក - េ�៉
្រពម� ំងបុ្រត
ឧ�សិ� �ន់ - េឡយ ្រពម� ំងបុ្រត
៥០ដុ ៥០ ដុ
អ�ក្រសី �ន់ - ែកម ្រពម� ំងបុ្រត
៥០ ដុ
េ�ក �៊ប - ៃហ�ន និង អ�ក្រសី ឡឹក - េពញចត� ិ
៥០ ដុ
ឧ�សក � - �៉វ្រសុ ឺ និង ឧ�សិ� នូ វ - ឡុក
៥០ ដុ
េ�ក ហ៊ ល - ប៉ុណ្យ និង អ�ក្រសី េទស - េទ�ន
៥០ ដុ
េ�ក ហួ ត - េអងលី និង អ�ក្រសី េអង - ទិតេឡង
៥០ ដុ
វជ� ិ បណិ� ត ឈម ឹ - េប៉មុី អ�ក្រសី សូ - វណ�� េ�មុ ំ
៥០ ដុ
េ�ក ហួ ត - យូ េហង និង អ�ក្រសី ហួ ត - ធ� ី
៥០ ដុ
ឧ�សិ� សំ - េ�ភ័ណ ្រពម� ំងបុ្រត
៥០ ដុ
េ�ក នូ - យុ ��រៈ និង អ�ក្រសី ហុ ង - គម� ឹ
េ�ក អុ ង ឹ - កុ សល និង អ�ក្រសី ហុ ង - គមន ឹ ី
៥០ ដុ ៥០ ដុ
េ�ក Lance និង អ�ក្រសីហុ ង- គម�ន ឹ
៥០ ដុ
ក�� ងូ វ៉ - េវង�ង
៥០ ដុ
ឧ�សក មុ ត -េម�ន ឧ�សិ� � -យន
៥០ ដុ
េ�ក ងូ ៉វ - េវង�ង
េ�ក � -ែកវ បូ រន និង អ�ក្រសី �ន -សុ � ិ គម ឹ - �ង ្រពម� ំងបុ្រត
-១៧៥-
៥០ ដុ
៥០ ដុ ៤០ ដុ
�GamisTan & FmµTan សូ - ណម ្រពម� ំងបុ្រត
៣០ ដុ
អុ ឹង - � ំង�៊ង ្រពម� ំងបុ្រត
៣០ ដុ
អ�ក្រសី អ៊ុក - ចន�េថត
២៥ ដុ
អ�ក្រសី គួ ច -មុ យ េហ�ច ្រពម� ំងបុ្រត
២០ ដុ
កម ឹ -អ៊ុល ្រពម� ំងបុ្រត
២០ ដុ
រស់ - ផង ឹ វត�ី ្រពម� ំងបុ្រត
ឧ�សិ� ងី - េឆ
២០ ដុ
២០ ដុ
អ�ក្រសី ហួ ត - �រន ិ ្រពម� ំងបុ្រត
២០ ដុ
េ�ក វុន - ្រសេ�ល និង អ�ក្រសី េស�ង - ចន�ូ
២០ ដុ
េ�ក េហង -យូ � និង អ�ក្រសី លីម - �៊ប
២០ ដុ
េ�ក េសក - ពុ ទិរ� ទ� � ិ និង អ�ក្រសី បុ នី �
២០ ដុ
ឧ�សក ចក់ - ម៉ន និង ឧ�សិ� ឡុង - វ ី
១៥ ដុ
្រពម� ំងបុ្រត
១០ ដុ
អ�ក្រសី សយ - �េរ�ត ្រពម� ំងបុ្រត
១០ ដុ
េ�ក ជុ ំ - ងុ ិ និង អ�ក្រសី វន
អ�ក្រសី សយ - ឡម
សូ មសប្បុរសជន
អនុ េ�ទ�ផ��និសង្ស
២០ ដុ
ែដលេកត
េឡងពីធម��នេនះ េ�យចិត�្រ�េ�ទ្យ ្រជះ�� ្រ����៉ង� សូ ម�នសេ្រមចដូ ចេ�លបំណង ៕ -១៧៦-
ដំណឹងពិ��ស
�ៀវ�េនះ���វ�នថតស���ងប���លក��ងបន�ះសុីឌី C D ស���ប់
��ក�ធម��នសូម�ក់ទង េ�ក លឹម រ ��ង � U S A �មទូរសព� េលខ (714) 580-5339