សម្មេច ជួន ណាត
នរណាជា សម្មឋច ជួន ណាត ?
2009 | www.Thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ជួន ណាត
សម្មឋចព្ពះមហាសុ ម្ម ធាធិ បតជួី ន ណាត (ម្ជាត ញ្ញ ដ ម្ណា) សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជថ្នបក់ទ ី ១ ននគណៈមហានិ កាយ (ព្រសូត ១១ មនា ី ព.ស.២៤២៧/គ.ស.១៨៨៣ សុគត ២៥ កញ្ញ ដ ព.ស.២៥១៣/គ.ស.១៩៦៩) ជាសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជអង្គទ៤ ី ននគណៈ
មហានិកាយ ននព្ពះរាជាណាចព្កកមពុជា។ ព្ទង្ ់កាន់តំណណង្ពីព.ស.២៤៩២ ដល ់ ព.ស.២៥១៣ កបុង្រជជសម័យព្ពះបាទសម្មឋចព្ពះនម្រាតឋម សីហនុ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 2
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ព័ត៌មានមួយចំ ន ន ួ ព្ពះនាម ជួន ណាត
ព្ពះនាមម្ព ញ សម្មឋចព្ពះមហាសុម្មធាធបត ដ ម្ណា) សម្មឋច ិ ី ជួន ណាត (ម្ជាតញ្ញ
ព្ពះសង្ឃរាជថ្នបក់ទ១ ី ននគណៈមហានិកាយ ឋានៈ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ
ព្រ សូត១១ មនា ១៨៨៣ ី សុ គ ត២៥ កញ្ញ ដ ១៩៦៩
ព្ពះ រាជជី វព្បវតេិ ជាតិបរ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពជា ី តិ ) សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ព្ទង្ ់ព្រសូតម្ៅនថងអង្គគរ ១១ម្រាច ខែផលគុន ឆ្នប ំវក ឆស័ក ព.ស.
២៤២៧ គនថង ខែ មនា គ.ស.១៨៨៣ ម្ៅភូមកំ ឺ ទ១១ ី ី ិ ម្រៀង្ សង្គាត់រកាម្កាះ ស្សុកគង្
ពិសី ម្ែតថកំពង្សព ់ ឺ ។ សម្មឋចមានព្ពះជាតកប ិ ុង្ព្តកូលកសិករ ព្ពះមាតាននសម្មឋចនាម យក់ ព្ពះបតានាម ព្ពហម ជួន។ ព្គួសារម្នះមានបុព្តខតពីរនាក់គឺ អង្គសម្មឋច ិ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 3
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ព្ពះសង្ឃរាជ និង្ម្ោកឧកញ៉៉ម្សាភណឍមន្តនថី ជួន នុត ជាព្ពះអនុជនន សម្មឋច ព្ពះសង្ឃរាជ។
កុ មារបរ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពភា ី ពននកុ មារ) សម្មឋចកាលឋ ត ំ ិ ម្ៅកបុង្កុមារភាព មានព្ពះជនាាយុរវាង្១២ឆ្នប ំ ព្ពះមាតាបតាបាននា ិ យកម្ៅផធុកផ្ដឋក់ឲ្យម្រៀនសូព្តអកសរសាស្តសថ របស់ជាតកប ិ ុង្សំ ណាក់ម្ោកព្គូសព្ូ តសាឋ ំ នាម ខក ម៉ម វតថម្ោធព្ពឹ ឋ លសធឹង្ ិ កស ម្ៅវតថម្ោលយំ សង្គាត់រោ ំង្ខកន ស្សុកកណា ម្ែតថកណា ឋ ល។
បពវជាជបរ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពប ី ពវជាជ) លុះសម្មឋចមានព្ពះជនាាយុ១៤ឆ្នប ំ បានបួសជាសាមម្ណរ កបុង្នថង១៥ម្កើត ខែពិសាែ ឆ្នប ំ ច សំ រទ ឹ ស័ ិ ន ក ព.ស.២៤៤១ គ.ស.១៨៩៧ ម្ៅបំម្ពញកចចស ិ ិ កានាវតថម្ោធព្ពឹ ិ កស អស់ រយៈកាលពីរឆ្នប ំ ម្ទបម្ចញអំ ពីវតថម្ោធព្ពឹ ិ ធម៌ ឯវតថ ើ ិ កសម្ៅម្រៀនសូព្តព្ពះបរយតថ ិ
ឧណា ត ម្ោម ព្កុង្ភបម្ំ ពញ កបុង្សំ ណាក់ព្ពះពុទ នព្គូ ម្ទព ម្សា នាកុដខថវព្របកំ ណពង្ខាង្ ិ ម្ជើង្កបុង្កាលព.ស.២៤៤៣ គ.ស.១៨៩៩។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 4
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ឧបបស មបទាបរ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពឧ ី បសមបទា) សម្មឋច លុះបានព្ពះជនាាយុគព្មប់២១ព្ពះវសាបានព្ទង្ ់និមនថព្តឡប់ម្ៅសូម ឧបមផទា Page | 5 ិ ម្ោយមានព្ពះម្តជព្ពះគុណ ព្ពះពុទ ន ជាភកខ ើ វញ ិ ុ កបុង្វតថម្ោធព្ពឹ ិ កសខដលជាវតថម្ដម
ម្ោសាចារយ មា៉ ម្កត សុវណត រផម្ញ្ញ ដ ជាព្ពះឧបជាយ៍ កាលម្ោកម្ៅជាម្ៅអធការ ិ
វតថម្ោធព្ពឹ ជាព្គូសព្ូ តសាឋ ំ និង្ព្ពះម្តជ ិ កសមានព្ពះម្តជព្ពះគុណ ខក ម៉ម មសសនាម្ោ ិ
ព្ពះគុណ អុឹម ែម ដ ជាព្គូសព្ូ តម្ឆេង្ សូព្តបំម្ពញកចចឧបសមផទាម្ៅនថង ១៤ ឹ តកខ ិ រផម្ញ្ញ ិ ម្កត ើ ខែម្ជសឌ ឆ្នប ំម្រាង្ ឆស័ក ព.ស.២៤៤៨ គ.ស.១៩០៤។ សម្មឋចព្ទង្ ់ទទួលព្ពះនាម រផញ្ដ តថថ្ន ដ ម្ណា លុះព្ទង្ ់បំម្ពញឧបសមផទាជាភកខ ិ ម្ជាតញ្ញ ិ ុ ភាពរួចម្ហើយ ព្ទង្ ់ក ៏ ិ និមនថព្តឡប់មកគង្ម្ៅវតថ ់ ឧណា ត ម្ោម ទទួលការសិកាគនទធុរៈវញម្ទៀត។
បរ យតេ បរ ិ ិ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពការស ី ិ កា) សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានម្សចកឋពាយាមព្រកបម្ោយថ្នមពលដ ម្កល ៏ ៀ វកាលកបុង្ការ ី
សិកា ទាង្ខផែ ំ កភាសាបាលី ទាង្ខផែ ំ កភាសាឯម្ទៀតៗ មានភាសាបារាង្ ំ ជាម្ដ ើម។ ការ សិការបស់សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានម្ជាគជ ័យព្រម្សើរណាស់ ម្
ើ ញមានខតសម្មឋច
សង្ឃរាជខដលម្រៀនចម្ព្មីនលូតោស់ មានម្លផឿនឈែះម្ោកឯម្ទៀតៗ។ សម្មឋចចាប់ ំ ង្ ម្រៀនដប ូ ម្មសូព្ត ខព្រមូលកចាចយនៈ និង្គមពរធមា បទអំ ពីព្ពះពុទម្ោសាចារយ ន ី ព្ពះនាម មា៉ ម្កត ខដលជាព្ពះឧបជាយ៍ ននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ។
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ិ ជ ណាមួយ មានវជា ិ ជ បាលជាម្ដ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ខដលព្ទង្ ់ចាប់ម្រៀនវជា ម ើ គម្រៀន ី ឺ ម្ោយយកព្ពះទ ័យទុកោក់ ែតែំព្រឹ ង្ខព្រង្ ឥតមានបននូរបនទយកបុង្ការសិកាម្នាះ ិ ម្ឡើ យ។
សម្មឋចព្ទង្ ់ទទួលការសិកាម្នាះគឺ សិកាម្ោយឆនធៈដមានកមា ៏ ល ង្ ំ ខមនខទន ពុំខមន
ិ ជ ណាមួយម្ោយម្លង្ៗ ម្ទ។ វជា ិ ជ ខាង្ភាសាបាលី ភាសាសំ ស្តសាឹត និង្ភាសា សិកាវជា ិ ជ ខដលព្រោប់ម្ោយម្វយាករណ៍ហមតច បារាង្ ំ សុទខតវ ន ជា ់ ត់ ព្ជាលម្ព្ៅលំបាកម្រៀន លំបាកយល ់ជាទបំ ុ ប៉ខុ នថសម្មឋចអាចម្រៀន អាចយល ់ចាស់ោស់ ម្ោយឆ្នប់ ី ផត រហ័សគួរឲ្យម្កាតសរម្សើរពន់ម្ពកណាស់។
សម្មឋចព្ទង្ ់ម្ចះដង្ ឹ យល ់ធលុះធាលយចំម្ោះម្វយាករណ៍ព្គប់ភាសា ខដលសម្មឋចបាន
ម្រៀន មានម្វយាករណ៍បាលសំ ំ ជាតិ និង្ោកយ ើ ទាង្អកសរសាស្តសថរបស់ ី ស្តសាឹតជាម្ដម ម្ពចន៍កបុង្ខផែកវរផធម៌បុរាណក ៏សម្មឋចម្ចះចា ំយល ់ម្ហតុផល ជាម្ព្ចីនណាស់។ ភាសាម្សៀម ភាសាោវ និង្ភាសាបារាង្ ំ ខដលសម្មឋចបានម្រៀន អាចនិយាយ
ព្ាស្ស័យទាក់ទង្នឹង្ជនជាតម្សៀម ជាតោវ និង្ជាតបារា ង្បាន។ ំ សម្មឋចឈ្លលសនវ ិ ិ ិ ព្រសពេយកតព្មាប់តាមសំ ម្ឡង្ភាសាជាតដនទៗឲ្យស្សម្ដៀង្ ឬដូចភាសាជាតដនទ ិ ិ
បាន។ ភាសាអង្ ់ម្គលស និង្ភាសាម្វៀតណាម ក ៏សម្មឋចបានម្រៀន អាចម្មើល សរម្សរ និយាយ ព្ាស្ស័យបានម្ព្ចីនខដរ។
ិ ជ ខាង្បាលកប កបុង្សម័យខដលសម្មឋចកំពង្ ុ សិកាវជា ី ុង្រវាង្គ.ស. ១៩១០ ម្
ើ ញថ្ន
សម្មឋចមានព្ពះកតថ ិ ស័ ិ ពធលផថ្ន ី ជាព្ពះម្ថរៈ សាធត់ជំនាញពូខកខាង្ភាសាបាលី អាច
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 6
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
និយាយភាសាបាលបានជាង្ភ កខ ី ិ ុ សាមម្ណរឯម្ទៀត ខដលម្រៀនជាមួយោបកបុង្សម័យ ម្នាះ។
ម្ៅព.ស.២៤៥៧ គ.ស.១៩១៣ សម្មឋចព្ទង្ ់បានចូលព្រឡង្ម្ដញព្រម្យាគកបុង្ព្ពះ
ិ ឧម្បាសថរតនារាម វហារព្ពះខកវមរកត ចំម្ោះព្ពះភ័ន្តកថព្ពះករុណាព្ពះបាទសម្មឋច ព្ពះសុីសុវតទបាន៤ព្រម្យាគ ខដលជាព្រម្យាគជាន់ែ ពស់បផ ំ ត ុ កបុង្សម័យម្នាះ។ ិ
ព.ស.២៤៥៩ គ.ស.១៩១៥ សម្មឋចព្ទង្ ់បានព្រឡង្ជាប់ម្លែ២ បានទទួលការខតង្ តា ំង្ជាសាស្តសាថចារយម្ៅសាោបាលជាន់ែ ពស់ ខដលសពេនថងមានម្ឈ្លមះជាពុទក ី ិន ិ វទាល ័យសុរាព្មឹត។
ម្ព្ៅពីភាសាខែ មរ ខដលសម្មឋចព្ទង្ ់បានស្សាវព្ជាវយល ់ឫសគល ់ពិតព្ាកដ សម្មឋច
បានសិកាភាសាបាលី អាចអាន ឬសនធនាតាមសំ ម្នៀង្ជាតបរម្ទសបានទា ង្អស់ ំ គឺ ិ ់ ល ំង្ភាលត់ម្ឡើ យ។ សំ ម្នៀង្លង្គា ភូមា មន ម្សៀម និង្ោវ ឥតមានម្ទសទាក់ ភា ើ
ព.ស.២៤៦៦ និង្២៤៦៧ គ.ស.១៩២២ និង្១៩២៣ សម្មឋចកាលម្ៅជាព្ពះព្គូ
័ ហួ ត តាត វជិររផម្ញ្ញ សង្ឃសតាទ (ជាមួយនឹង្សម្មឋចព្ពះម្ោធវិ ង្ស ដ កាលម្ៅជាព្ពះព្គូ
ិ ជ ) បានម្ធេជាសមណៈស ិ ជ ខាង្ភាសាសំ ស្តសាឹត និង្អកសរ សង្ឃវជា ើ ិ សស និមនថម្ៅបំម្ពញវជា សិោចារកជាម្ដ ឹ ម ំ ង្បូោ៌ព្រម្ទស នាព្កុង្ហាណូយ ើ ម្ៅសាោបារាង្ខសសចុ
(ម្វៀតណាមខាង្ម្ជើង្) កបុង្សំ ណាក់ម្ោក លេី ហេឺណូត៍ (L. Finot) ជាតបារា ង្ម្សស ំ ជា ិ ចាង្ហាេង្សាោម្នះ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 7
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ម្បសកកមមបរ ម្ចឆ រទទួលបម្ព្មី ិ ទ (កំ ណត់អំ ពកា ី កិ ចចការ)
Page | 8
ព.ស.២៤៦៣ គ.ស.១៩១៩ សម្មឋចព្ទង្ ់បានម្ធេជាសមាជ ក ិ ននព្កុមជំនខំ ុ តង្ ើ
វចនានុព្កមខែ មរ ខដលព្ទង្ ់ជាម្លខាធិការ កាន់កចច ិ ការផ្ដធល ់ លុះព្តាបានចប់ចុង្ចប់ ម្ដម ើ ។
ព.ស.២៤៦៩ គ.ស.១៩២៥ សម្មឋចបានម្ធេជាសមាជ ំ ុ ិ និតយអកខរាវរុិ ទនន ន ិក ននព្កុមជំនព ើ ម្សៀវម្ៅនានា ខដលសាោបាលជាន់ែ ពស់ ម្បាះពុម ពផាយ។ ី
ព.ស.២៤៧០ គ.ស.១៩២៦ តមកជាម្ព្ចីនឆ្នប ំ សម្មឋចបានទទួលការខតង្តា ំង្ជាម្ម ិ ដ បនប័ព្តបឋមសិកាខែ មរ និង្ការព្រឡង្យក ព្រម្យាគ កបុង្ការព្រឡង្យកវញ្ញ សញ្ញ ដ ប័ព្តបឋមសិកាជាន់ែ ពស់ បារាង្-ខែ ំ មរ ម្ៅព្កុង្ភបម្ំ ពញ។
ព.ស.២៤៧១ គ.ស.១៩២៧ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជាសមាជិក ននព្កុម ជំនម្ំ ុ ផធៀង្សម្ព្មចខាង្វចនានុព្កមខែ មរ ម្ហើយសម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលភារៈម្ធេើ
វចនានុព្កម ខតមួយព្ពះអង្គឯង្ ដរាបដល ់បានចប់សពេព្គប់ បានម្បាះពុម ពផាយទាង្ ំ ភាគ១ភាគ២ បាន៥ព្ោម្ហើយ។
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ំនំ ុ កបុង្ឆ្នប ំដខដលម្នះ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជា សមាជក ិ ននព្កុមអភបាលជ ិ ិ ផ្ដឋច់ឆ្នប ំ សព្មាប់បណា ត ល ័យកមពុជា ខដលសពេនថងម្ៅថ្ន វទាសា ទ នពុទសាសន ន បណិឍ តយ។
ព.ស.២៤៧៤ គ.ស.១៩៣០ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ កបុង្មុែង្គរជា ចាង្ហាេង្រង្ ននសាោបាលជាន់ែ ពស់ព្កុង្ភបម្ំ ពញ។ ី
កបុង្ឆ្នប ំដខដលម្នាះ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជា សមាជិកជំនយ ួ នន ព្កុមជំនំ ុ ព្ពះនព្តបដក ម្ៅពុទសាសនបណ ន ឍិ តយ ព្កុង្ភបម្ំ ពញ។ ិ
ព.ស.២៤៧៦ គ.ស.១៩៣២ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជាសមាជិកននព្កុម
ើ ជំនខា ំ ុ ង្ការ ស្សាវព្ជាវម្ព្ជីសម្រសរកោកយម្ពចន៍កប ើ ើ ផី ុង្នផធ ននកវនិពននខែ មរបុរាណ ម្ដម ព្រមូលបញ្ូ ច លោកយទាង្ម្នះ ំ ម្ៅកបុង្វចនានុព្កមខែ មរ។
ព.ស.២៤៧៧ គ.ស.១៩៣៣ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួល ការខតង្តា ំង្ជាសមាជិក ននព្កុម ជំនព ំ ុ ិ និតយម្សៀវម្ៅខដលព្កសួង្សិកាធការជាត ម្បាះពុ មផ ព ាយ។ ិ ិ
ព.ស.២៤៧៨ គ.ស.១៩៣៤ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជាសមាជិកននព្កុម
ជំនម្ំ ុ ព្ជីសម្រសោកយខែ ើ មរម្ព្រៀបម្ធៀបនឹង្ោកយបារាង្សព្មាប់ម្ព្រី ំ កុង្ក ប ចច ិ ការរាជការ។ ព.ស.២៤៧៩ គ.ស.១៩៣៥ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលការខតង្តា ំង្ជាសាស្តសាថចារយ
បម្ព្ង្ៀនភាសាបាលី សំ ស្តសាឹត ខែ មរ និង្ោវ ព្រចាថ្ន ំ ប ក់ទបំ ុ ននមធយមសិកា ម្ៅ ី ផត ិ វទាល ័យព្ពះសុីសុវតទិ ព្កុង្ភបម្ំ ពញ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 9
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ឋាននេរបរ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពឋា ី ននេរ)
ព.ស.២៤៨៦ គ.ស.១៩៤២ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលឋាននថរ ជាចាង្ហាេង្នន
ិ សាោបាលជាន់ែ ពស់ ព្កុង្ភបម្ំ ពញ ខដលសពេនថងខកខព្រម្ឈ្លមះជាពុទកវ ័យ ី ិ ន ទាល ព្ពះសុរាព្មឹត។
ព.ស.២៤៨៨ គ.ស.១៩៤៤ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលតំណណង្ជាម្ៅអធការវតថ ិ ឧណា ត ម្ោម។
ព.ស.២៤៨៩ គ.ស.១៩៤៥ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលនាទជាអធ បត ននម្ថរសភា ី ិ ី គព្កុ ំ ុ ន់ែ ពស់របស់សង្ឃ។ ឺ មជំនជា
ព.ស.២៤៩១ គ.ស.១៩៤៧ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលនាទជាអនុ ព្រធាន ី
គណៈកមាការវរផធម៌ខផែកអកសរ ក នន គណៈកមាការជាតខាង្ការស ិ ិ កា។
ព.ស.២៤៩២ គ.ស.១៩៤៨ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលនាទជាព្រធានគណៈកមា ការ ី ិ យពិនិតយការ ផាយម្សៀវម្ៅសព្មាប់សាោធមាវន័ ិ យកបង្ ធមាវន័ ុ ព្ពះរាជាណាចព្ក។
គ.ស.១៩៦១ រហូ តមក សម្មឋចព្ទង្ ់ម្ព្ាសម្មតាថទទួលនិមនថរបស់សមាគមអបក ិ ជាតិ និពននខែ មរម្ធេើ ជាព្ពះព្រធាននន ការសមាាសអកសរសាស្តសថ ផាយតាមវទយ ុ ម្រៀង្រាលនថង ់ សព្ុ ក។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 10
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
គ.ស.១៩៦៨ ព្ទង្ ់ទទួលឋានៈជាព្រធានគណៈកមាការពិនិតយអតទបទផាយជា ម្រឿង្ខាង្ព្រវតថសាស្តសថខែ មរ។ ិ
គ.ស.១៩៦៩ ព្ពះអង្គព្ទង្ ់ទទួលការខតង្តា ំង្ជាព្រធានគណៈកមាការពិនិតយ និង្ Page | 11 កំណត់អំ ពន័ ី យរបស់ទង្ ់ជាតខែ ិ មរ។
ព្ពះកិ ចចការខដ លសម្មឋចព្ទ ង្បានបំ ់ ម្ព ញកបុង្ព្ពះ ពុ ទសាសនា ន ម្ៅបរម្ទ ស
ម្ៅព.ស.២៤៧៥ គ.ស.១៩៣១ សម្មឋចព្ទង្ ់បានដក ំ ភួ ឹ នាគណៈព្រត ិ ននមន្តនថី
សង្ឃ ម្ៅកាន់ព្កុង្ម្វៀង្ច័នន ធ ៍ និង្ព្កុង្ហលួង្ព្ពះបាង្ ព្រម្ទសោវ ម្ដម ើ ផរួី បរួម
កបុង្ពិធសម្មា ព ធពុទសាសនបណ ន ឍិ តយព្រម្ទសោវផង្ ម្ដម ំ ុ ិ ភាកាអំ ពការ ើ ផជ ី ី ំនព ី សិកាសព្មាប់សាោបាលរង្ម្ៅព្រម្ទសោវផង្។ ី
ព.ស.២៤៧៧ គ.ស.១៩៣៣ សម្មឋចព្ទង្ ់បានដក ឹ នា ំ គណៈព្រតភូ ិ ព្ពះសង្ឃខែ មរ ម្ៅម្ធេទសសនាចរណ ៍ ចំម្ោះវតថខែ មរទាង្ឡាយកប ំ ើ ុង្ខដនកូសា ំង្សុីន កមពុជា ម្ព្កាម។
ម្ៅព.ស.២៤៨៣ គ.ស.១៩៣៩ សម្មឋចព្ទង្ ់បានដក ំ ភូ ួ ម្ៅ ឹ នាគណៈព្រត ិ មយ កាន់ព្រម្ទសោវមឋង្ម្ទៀត ម្ដម ព្ំ រឹកាកចច ើ ផព្រជុ ី ិ ការ ននពុទ នសាសនបណឍិតយ
ព្រម្ទសោវ និង្ការសិកាសព្មាប់សាោបាលម្ៅព្រម្ទសោវផង្ ម្ដម ើ ផជួ ី ី យ រល ំ ឹ កោស់ម្តឿនព្រជាជាតោវឲ្យមានការស ិ ធ ម៌ និង្ការ ិ ិ កាព្ពះបរយតថ
ព្រតបតថ ព្ពះពុ ទសាសនា ន ឲ្យស្សបោបតាមរម្បៀបការសិកា និង្ការព្រតបតថ ព្ពះ ិ ិ ិ ិ ំជន និង្កបង្ម្ែតថ ពុទ នសាសនាននព្រម្ទសកមពុជា ទាង្ព្រជាជាត ំ ម្ៅកប ិ ី ុង្ទព្រជុ ុ
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
នានា ននព្ពះរាជាណាចព្កោវ ែំព្រឹង្យកចតថទុ កោក់កបុង្ការសិកា និង្ការ ិ ព្រតបតថ ឲ្យបានព្តឹ មព្តង្ ់គនលង្ព្ពះពុទ នសាសនាផង្។ ិ ិ
ព.ស.២៤៨៧ គ.ស.១៩៤៣ សម្មឋចព្ទង្ ់បានទទួលនាទជាសមាជ ង្ ិកម្ឆលយឆល ី ើ ននសាោបារាង្ខសសម្ៅចុ ំ ង្បូោ៌ព្រម្ទស ម្ហើយម្ៅព.ស.២៤៩២ គ.ស. ១៩៤៨ សម្មឋចបានព្ទង្ ់ទទួលនាទជាសមាជ ិកកតថ ី ិ យសននសាោម្នះដរាប ិ មក។
ព.ស.២៤៩៤ គ.ស.១៩៥០ សម្មឋចបានព្ទង្ ់ដក ំ ភូ ឹ នាគណៈព្រត ិ ខែ មរម្ៅព្រជុំ
សនបិសីទម្ដម ទកសមាគមព ើ ផ ី បម្ង្ាតពុ ើ ិន ិ ភពម្ោកម្ៅព្កុង្ម្កាលមផូ ព្រម្ទសស្សី លង្គាទប។ ីេ
ម្ៅព.ស.២៤៩៧ គ.ស.១៩៥៣ សម្មឋចបានព្ទង្ ់ដក ំ ភូ ឹ នាគណៈព្រត ិ ខែ មរម្ៅ បំម្ពញម្បសកកមាសុឆនធៈព្រឹកាសម្ព្មចម្រឿង្ឆដឌស ង្គគយនា ម្ៅព្កុង្រង្គូន សហភាពភូមា។
កបុង្ឆ្នប ំជាបនាធប់ម្ៅព.ស.២៤៩៨ គ.ស.១៩៥៤ សម្មឋចបានព្ទង្ ់ដក ំ ឹ នាគណៈ ព្រតភូ ើ ផរួី បរួមកបុង្ការ ិ ខែ មរនិមនថម្ៅកាន់ព្កុង្រង្គូន ព្រម្ទសភូមាមឋង្ម្ទៀត ម្ដម ំ ប ំ ង្ ព្រជុម្ំ ធេឆដឌ ស ង្គគយនាសម័យព្រជុដ ូ ។ ើ
កនលង្មួយឆ្នបម្ព្កាយមក ំ ព.ស.២៤៩៩ គ.ស.១៩៥៥ សម្មឋចព្ទង្ ់បានដក ឹ នា ំ
គណៈព្រតភូ ស ង្គគយ ម្ៅព្កុង្រង្គូន ព្រម្ទសភូមា ជាម្លើកទប ិ ខែ មរម្ៅកាន់ទឆដឌ ី ី ី ំ ម្ហើយបទសម័ ម្ដម យព្រជុំព្រចាឆ្ន ំ ប ំ។ ើ ផព្រជុ ី ិ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 12
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ម្ៅព.ស.២៥០៣ គ.ស.១៩៥៩ សម្មឋចព្ទង្ ់បានដក ំ ភូ ឹ នាគណៈព្រត ិ ខែ មរម្ៅ
កាន់ព្កុង្ជកតា៌ និង្ព្កុង្សឹមា៉រាុង្ ំ ម្កាះជាេ ព្រម្ទសឥណូ ឍ ម្ណសុី ម្ដម ើ ផចូ ី លរួម ិ កបុង្ពិធបុ ជា។ ី ណយវសាែបូ
ព.ស.២៥០៣ ចូលរួមពិធបញ្ តម្រាង្ឧម្បាសថ ព្ពម ី ី ុ ច ះែណឍសីមា និង្ពិធសនា ទាង្ជាព្ពះឧបជាយ៍ ំ បំបស ួ កុលបុព្ត អបកព្រម្ទសម្នាះចំនន ួ បរូី បផង្។
សមណសកេិបរ ម្ចឆ េ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពស ី មណស័ កិ )
ម្ោយព្ពះមហាវរិ យភាពរបស់ ិ សម្មឋច ខដលព្ទង្ ់បានបំម្ពញទាង្ផល ំ ូ វព្ពះពុទសាសនា ន ទាង្ផល ំ ូ វម្ោកខដលម្យើង្បានម្
ើ ញជាភសថុតាង្ សម្មឋចក ៏បានម្ឡើ ង្សមណស័កជា ិថ
លំោប់លំម្ោយ ដូចតម្ៅម្នះគ៖ ឺ
ព.ស.២៤៥៤ គ.ស.១៩១០ សម្មឋចបានទទួលការខតង្តា ំង្កបុង្សមណស័កិ ជា ថ ព្ពះបាឡាត់សាកយបុតយ៍ ត ម្ោម)។ ិ ថ (បាឡាត់របស់ព្ពះសកយវង្ស នុត វតថឧណា
ព.ស.២៤៥៦ គ.ស.១៩១២ សម្មឋចបានទទួលសមណស័កជាព្ពះព្គូ សង្ឃសតាទ ិថ (ទឋានានុ ព្កម សព្មាប់ថ្នបក់ឯករបស់សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជព្ពះនាម ម្ទៀង្)។ ី
ព.ស.២៤៧៥ គ.ស.១៩៣១ សម្មឋចបានម្ឡើ ង្សមណស័កជាព្ពះ ិថ សាសនម្សាភ័ណ (រាជាគណៈកតថ ិ យស)។ ិ
ព.ស.២៤៨៤ គ.ស.១៩៤០ សម្មឋចបានម្ឡើ ង្សមណស័កជាព្ពះពុ ទន ិថ ម្ោសាចារយ (រាជាគណៈថ្នបក់ទ២)។ ី
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 13
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
័ ព.ស.២៤៨៨ គ.ស.១៩៤៤ សម្មឋចបានម្ឡើ ង្ជាសមណស័កជាព្ពះម្ោធ វិ ង្ស ិថ (រាជាគណៈថ្នបក់ទ១)។ ី
ព.ស.២៤៩២ គ.ស.១៩៤៨ សម្មឋចបានម្ឡើ ង្សមណស័កែ ំ ត ុ ជា ិ ថ ពស់បផ ព្ពះមហាសុម្មធាធបត ិ ី សង្ឃនាយក គណៈមហានិកាយ។
ិ ព.ស.២៤៩៤ គ.ស.១៩៥០ ព្ពះករុណាជាអមាចស់ជីវតព្ទង្ ់បានម្ព្ាសព្រទាន ព្រម្គនព្ពះឋានៈជា សម្មឋចព្ពះមហាសុម្មធាធបត ិ ី សង្ឃនាយកគណៈ មហានិកាយ។
លុះដល ់មកព.ស.២៤៩៨ គ.ស.១៩៥៤ រោឌភបាលសហភាពភូ មាបានព្រម្គន ិ ព្ពះឋានៈសម្មឋចជា ព្ពះអគគមហាបណឍិតសហភាពភូមា។
ស្សាប់ខតដល ់មកព.ស.២៥០១ គ.ស.១៩៥៧ រោឌភបាលសហភាពភូ មា បាន ិ
សូមតម្មលើង្ព្ពះឋានៈសម្មឋចជា ព្ពះអភធជៈមហារដឌគរុ ននសហភាពភូមាម្ទៀត ិ ខដលជាសមណស័កដ ំ ត ុ មានខតមួយអង្គកុង្សហភាពភូ ប មា។ ិ ថ ៏ែ ពស់បផ
ខែកុមៈា គ.ស.១៩៦៤ អបកនិពននខែ មរទាង្អស់ ំ បានថ្នេយព្ពះឋានៈព្ពះអង្គជា
ព្ពះអគគនិពននអកសរសាស្តសថខែ មរ និង្ជាសមាជក កនិពនន ិ កតថ ិ យសននសមាគមអប ិ ខែ មរផង្។
ព.ស.២៥០៧ គ.ស.១៩៦៣ សម្មឋចព្ពះ នម្រាតឋម សីហនុ ព្ពះព្រមុែរដឌនន
ព្រម្ទសកមពុជា ព្ទង្ ់បានម្ព្ាសព្រទានព្ពះឋានៈសម្មឋចជា សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ថ្នបក់ទ១។ ី
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 14
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
នថងទ២៨ ឧសភា ១៩៦៧ ព្ទង្ ់បានទទួលសញ្ញ ដ ប័ព្តបណឍិតអកសរសាស្តសថ ម្ពញ ី ិ លកខណៈអំ ពីសម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌកុង្នាមមហាវ ប ទាល ័យអកសរសាស្តសថ និង្ ិ មនុសាស្តសថ ននភូមនធ ័យ។ ិ សកលវទាល
ឥសសរយបរ ម្ចឆ ិ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពឥ ី សសរ យ ិ យស) ម្ព្គឿង្ឥសសរយយសខដលសម្មឋ ិ ចបានទទួលមានដូចតម្ៅម្នះ គ៖ ឺ
ម្មោយអសសឫទមុ ិ ន នីសារភរណ៍ ម្ៅព.ស.២៤៦១ គ.ស.១៩១៧។
ម្មោយអសសឫទព្ពះរាជាណាចព្កកមព ិន ុ ជា ម្ៅព.ស.២៤៦៧ គ.ស.១៩៣២។ ម្មោយអសសឫទដ ើ យោន និង្ម្សេត ចឆព្ត ព្រម្ទសោវ ម្ៅព.ស.២៤៧៦ ិ ន រំ មួ គ.ស.១៩៣២។
ម្មោយម្សនាននបណឍិតសភា សាធារណរដឌបារាង្ ំ ម្ៅព.ស.២៤៨១ គ.ស. ១៩៣៧។
ម្មោយអសសឫទដ ម្ឡសយុង្ដូម្ណតើ រ ននសាធារណរដឌបារាង្ ំ ម្ៅព.ស. ឹ ិ ន ឡា ២៤៨៦ គ.ស.១៩៤២។
ម្មោយម្សនា ននព្ពះរាជាណាចព្កកមពុជា ម្ៅព.ស.២៤៨៨ គ.ស.១៩៤៤។
ម្មោយម្សនាដឡា ម្ឡសយុង្ដូម្ណតើ រ ននសាធារណរដឌបារាង្ ំ ម្ៅព.ស.២៤៩២ ឹ គ.ស.១៩៤៨។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 15
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ម្មោយមហាសិរវឌណន៍ ើ ព្ពះរាជាណាចព្កកមពុជា ម្ៅព.ស.២៥០៥ គ.ស. ១៩៦២។
ម្មោយមហាសិរវឌណសុ ើ វតាទរា ម្ៅព.ស.២៥០៦ គ.ស.១៩៦៣។
ម្មោយជាតូបការ ខដលជាម្ព្គឿង្ឥសសរយយសធំ ិ បផ ំ ត ុ កបុង្ព្ពះរាជាណាចព្ក កមពុជា ម្ៅព.ស.២៥១៣ គ.ស.១៩៦៩។
ពុ ទធវុ ឌ្ឍបរ រម្ធវម្ី សចកេី ចម្ព្មន ិ ម្ចឆ ិ ទ (កំ ណត់អំ ពកា ី ី កនុ ង ផលូវម្ោក និ ងផលូវព្ពះពុ ទសា ធ សនា)
កចច ន ិ ការឯម្ទៀតរបស់សម្មឋច ម្ព្ៅពមុ ី ែការខាង្សិកាខដលសុទខតជាការមាន ព្រម្យាជន៍ជាសាធារណៈកបុង្ព្ពះពុទ នសាសនា និង្ព្រម្ទសជាតម្នាះ ម្ៅមាន ិ ម្ព្ចីនម្ៅម្ទៀត និយាយម្ោយសម្ង្ខបគចាប់ តា ំង្ពីឆ្នប ំឆលូវសរថស័ក ព.ស. ឺ
២៤៧០ គ.ស.១៩២៤ ម្រៀង្មក សម្មឋចបានម្ធេការឧបតទ ម ាវតថម្ោធព្ពឹ ើ ិ កស (ម្ៅ វតថម្ោលយំ) កបុង្សង្គាត់រោ ំង្ខកន ស្សុកកណា ឋ លសធឹង្ ម្ែតថកណា ឋ ល ខដលមាន ព្ពំព្រទល ់ជាប់ោបនឹង្សង្គាត់រកាម្កាះ ស្សុកគង្ពិសី ម្ែតថកំពង្ ់សពឺ ជាទជាត ភូ ី ិ មិ របស់សម្មឋច ដូចមានម្សនាសនភ័ណឍតម្ៅម្នះ៖
ិ សម្មឋចបានជាវដជ នន ួ ជាង្៣ហិកតា ពព្ង្ីកទវតថឲ្យធំ ទោ ូ យម្ព្ចីន ី ំវុ ញវតថចំ ី ជាង្ពីម្ដម ើ ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 16
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
បានជួយឧបតទម ាម្លើកថបល ់ ភាជប់ពីថបល ់ជាតចូ ិ លមកវតថសុរភី និង្ម្ោធព្ពឹ ិ កស រួម ចមាងយ៣គឡ ឺ ូ ខម៉ព្ត។
ិ បានសាទបនាវហារម្បតុ ង្អារម្ម៉ សាោបាលរង្ ី (ពុទកបឋមស ិន ិ កា) ម្រៀបចំទ ី វតថម្ោធព្ពឹ ំ ល ឲ្យមានម្ទសភាពសមរមយតាមសម័យនិយម។ ិ កសទាង្មូ
បានសាទបនាសាពនធំមយ ួ និង្សាពនតូចមួយសុទខតម្បតុ ន ង្អារម្ម៉ ឆលង្សធឹង្តូច រាង្ព្ពំ ំ ព្រទល ់ សង្គាត់រោ ំង្ខកន និង្សង្គាត់រកាម្កាះ។
ិ ជ សុរភម្ោធ បានឧបតទម ាកបុង្ការសាទបនាសាោបឋមសិកាបំម្ពញវជា ព្ពឹ ី ិ កស៣ ែ បង្ តា ំង្ពីគ.ស.១៩៤៨ ម្រៀង្រហូ តដល ់សាោម្នះម្ឡើ ង្ដល ់ថ្នបក់ឧតឋមោឌន សព្មាប់កូនម្ៅអបកស្សុកម្ជើង្វតថសរុ ភី និង្វតថម្ោធព្ពឹ ិ កស។
បានឧបតទម ាឲ្យម្គម្ធេថប ់ មយ ួ ចាក់ព្កួសបាយម្ព្កៀម ម្ព្រីការបានម្ោយ ើ លលំ ស្សួ ល។
បានជាវទដ ី ហិកតាកនលះទុកោក់ជាសាសនសមផតថម្រៀង្ម្ៅ។ ី ៣ ិ បានសាទបនាម្ខាលង្ទាេររបង្អារម្ម៉មួយ។
បានសាទបនា អាវសថសាោ (សាោសំ ណាក់) ១ែ បង្។
បានចាត់ការឲ្យជីកស្សះមួយទំហំ១០០ខម៉ព្តបួនព្ជុង្ ម្ៅព្តង្ ់ទថប ី ល ់ខបកម្ចញពី ថបល ់ជាតកប ិ ុង្សង្គាត់រកាម្កាះ។
បានជួយឧបតឋមជ ា ីកអណូ ឋ ង្បុកម្ព្រីសប ែ ៣ ់ កខនលង្។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 17
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
បានសាទបនាគោនោ ឌ នមួយែ បង្ ព្រសូតព្គឹ ិ ិ ះ (មនធីរសមាព) មួយែ បង្ ម្ោយ ម្បតុង្អារម្ម៉។
ិ បានម្ធេកំ ឋ យ១០០ខម៉ព្ត ទទង្៥២ខម៉ ព្ត ព័ទ នជុំវញ ើ ណពង្ម្បតុង្អារម្ម៉ បម្ណា ឹ មនធីរម្ពទយទាង្ព ំ ី រែ បង្ម្នះ។
បានសាទបនាអោរគពាិនសំ ី ណាក់កបុង្កំណពង្ម្នាះខដរ។
បានសាទបនាអោរម្បតុង្អារម្ម៉២ែ បង្ ម្ព្ៅកំណពង្ម្នាះសព្មាប់ គោនសមណៈ។ ិ
បានចាត់ការឲ្យម្លើកទំនប់ទក១កខនល ង្បម្ណា ឋ យ៩០០ខម៉ព្ត ទទង្៨០០ខម៉ ព្ត ឹ ឹ
(ម្ោយសម្មឋចព្ពះនម្រាតឋម សីហនុ ឧបយុវរាជព្ពះព្រមុែរដឌ ព្ទង្ ់សពេព្ពះទ ័យ បានម្ព្ាសព្រទានព្ពះរាជានុញ្ញ ដ តឲ្យម្លើកទំនប់ទកម្នាះ)។ ឹ
ំ បានឧបតទម ាឲ្យម្វយាវចចករោ ំដណា ម្ល ំ ទ ជាព្រម្យាជន៍ដល ់ ី ង្ម្លម្នះ ើ ដ ី ខា ើ
គោនោ ឌ ន និង្ព្រសូតព្គឹ ំ ិ ិ ះរបស់សម្មឋចម្ៅកបុង្អនាគតកាល (សាទបនកមាទាង្ ម្នះម្ៅកបុង្ភូមខស្សបនា ធ យ សង្គាត់រកាម្កាះ)។ ិ
បានលះបង្ទ ់ ដ ួ កខនលង្ ខដលសម្មឋចបានជាវម្ហើយម្នាះជូនព្ពះ ី យ ី ម
រាជរោឌភបាលឲ្យសា ទ បនាអោរមណឍល នីតកមា (ប៉ស ុ ិប៉ ថ ល ូ ីស) និង្មនធីររាជ ិ ិ សហករណ៍។ល។
បានម្ផឋើមគំនិតម្ធេសមាគមកសាង្មនធ ើ ីរម្ពទយព្ពះសង្ឃ ព្កុង្ភបម្ំ ពញ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 18
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ិ ិ ិ បានកសាង្វហារវតថឧណា ត ម្ោម ខដលជាវហារធំ បផ ំ ត ុ ជាង្វហារទា ង្អស់ ំ កុង្ ប ព្រម្ទសកមពុជា ម្ហើយមានបជាន់ កបុង្ព.ស.២៤៩៩ គ.ស.១៩៥៦។ ី
បានម្ផឋើមកសាង្ព្ពះសកយមុនម្ចត យម្ៅខាង្ម្ក ័ យាន។ ី ិ ើតសាទនីយ៍រាជាយសមយ
បានទំនក ុ បព្មុង្ ព្ពមទាង្ចាត់ខចង្សមណន ំ ិ សសតបញ្ ិ ូ ជ នឲ្យម្ៅម្រៀនឯបរម្ទស មានព្រម្ទសឥណា ឍ ភូមាជាម្ដ ើម។
ិ យ ម្ដម បានបម្ង្ាតការស ើ ផស ើ ិ កាធមាវន័ ី ិ កាខកាមកុលបុព្តទូម្ៅម្ពញព្រម្ទស កមពុជា។
បានបម្ង្ាតការអប់ រយុ ំ វជនម្ោយសីលធម៌ខដលម្ៅកបុង្វតថឧណា ត ម្ោម ឬវតថឯ ើ ម្ទៀតៗ ខដលមានយុវជនម្ៅវតថជាម្ព្ចីននាក់។
បានម្ផឋើមកសាង្ឈ្លបនោឌន (ទបូ ត ម្ោម ខដលមាន ី ជាសព) កបុង្វតថឧណា
ម្ោកអបកឧកញ៉៉ម្តជះ តាន់ ម្៉៉ ជាអបកម្ចញព្ាក់កសាង្ឲ្យម្កើតមានកបុង្ ំ ង្ ព្រម្ទសកមពុជាមុនដប ូ បង្អស ់ គ.ស.១៩៥៣។
បានម្ផឋើមសង្ ់ឧបោឌនសាោសព្មាប់មន្តនថស ី ង្ឃ ខដលនិមនថមកកបុង្ឱកាស
ំ ទួលភតាថហារ និង្សព្មាប់ភជប អនុសំវចឆរមហាសនបិបាត ម្ដម ទ ើ ផព្រជុ ី ិ ឍ ខដល ុំ ណ គហបតី លី ស៊ន ុ ង្ន, ឧបាសិកា តាន់ សុីប៊ី ម្ចញព្ាក់កសាង្។
បានបម្ង្ាតឲ្យមានការហាត់ម្រៀនព្រឡង្សូ ព្តបាតម្មាកខបាល ើ ិ ី។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 19
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
បានម្រៀបចំតា ំង្គណៈកមាការសង្ឃ និង្គណៈកមាការព្គហសទតាមផលូវការព្គប់ វតថទាង្អស់ ំ ម្ដម វតថ ំ តា ំង្ពីឆ្នប ំ ើ ផម្រៀបចំទ ី ី ឲ្យសាអត ទាង្មានរម្បៀបម្រៀបរយ ១៩៥៥ដរាបមក។
សា ន ព្ពះ ហសេខាងអកសរ សាស្តសេននសម្មេច ព្ពះសងឃរាជ ព្ពះសង្ឃរាជ បានកសាង្គមពរដ ំ រសល ឹ ទាង្ម្សៀវម្ៅ ំ ជា ី ជាម្ព្ចីនណាស់ ទាង្គមព ី កា ី ឹ ករត ពិម្សស គម្សៀវម្ៅខដលសម្មឋ ចព្រមូលម្រៀបម្រៀង្ និង្ម្សៀវម្ៅខដលព្ទង្ ់ខព្រពីបាលី ឺ មកជាភាសាខែ មរ សព្មាប់ពុទបរ ន ស័ ិ ទម្រៀនសូព្ត។ ម្សៀវម្ៅែ លះជាម្សៀវម្ៅខដលកព្ម នឹង្ម្ធេម្ក ំ នណាស់គ៖ ើ ើត ទាង្មានព្រម្យាជន៍ជាម្ព្ចី ឺ
១. វចនានុព្កមខែ មរ មាន២ភាគ កបុង្ព.ស.២៤៦១ គ.ស.១៩១៧ ម្សៀវម្ៅម្នះបាន ម្បាះពុម ពម្ព្ចីនព្ោមកម្ហើយ។
២. កចាចយនូបតទមក ា ៈ (ម្វយាករណ៍បាល)ី មាន២ភាគ តា ំង្ពីព.ស.២៤៦២ គ.ស. ១៩១៨ បានម្បាះពុម ពម្ព្ចីនព្ោម្ហើយ។
៣. គហិបដប ុ ស៊ូ និង្ ិ តថិ កបុង្ព.ស.២៤៦៨ គ.ស.១៩២៦ ជាមួយនឹង្ព្ពះឧតឋមមុនី អ៊ម ិ ័ ហួ ត តាត តាមបញ្ញ ព្ពះម្ោធវិ ង្ស ជ ននព្ពះម្តជព្ពះគុណព្ពះមហាវមលធមា ម្ថ្នង្ (ពុទ នសាសនបណឍិតយ)។
ិ យ កបង្ព.ស.២៤៦០ គ.ស.១៩១៧ ជាមួយនឹង្ព្ពះម្ថរៈទាង្ព ៤. សាមម្ណរវន័ ំ ី រព្ពះអង្គ ុ ខាង្ម្លម្នះខដរ។ ើ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 20
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
៥. បាតម្មាកខសំ វរសម្ង្ខប (សព្មាយ) ព.ស.២៤៧០ គ.ស.១៩២៨ បានម្បាះពុម ពម្ព្ចីន ិ ព្ោម្ហើយ។ មានម្សៀវម្ៅឯម្ទៀតៗជាម្ព្ចីនខដលជាបនាធប់បនសំ។
ំ ង្ ៦. កាពយម្ោកធម៌ ម្បាះពុម ពដប ូ កបុង្ព.ស.២៥០០ គ.ស.១៩៥៧។ កាពយម្នះព្ទង្ ់ខតង្ កាលម្ៅជាព្ពះព្គូសង្ឃសតាទ។
៧. នាម្ោបមាទកថ្ន ព.ស.២៤៧៥ គ.ស.១៩៣៣។ ិ
៨. ព.ស.២៤៨៤ គ.ស.១៩៤១ សម្មឋចបានខតង្សុភមង្គលោថ្នបាលបឋាវតថ៧ោថ្ន ី ព្ពមទាង្ខព្រជាសព្មាយផង្ ំ សព្មាប់សូព្តថ្នេយសុភមង្គលសួសីចំ ឋ ម្ោះព្ពះករុណាជា ិ ព្ពះបាទសម្មឋចព្ពះ នម្រាតឋម សីហនុវរន។ អមាចស់ជីវត ា័ ៩. បពេជាជែននកៈពិសាឋរ។ ១០. ចវរកខ នៈន ពិសាឋរ។ ី
១១. អតទបទ ម្ផសង្ៗជាម្ព្ចីនកបុង្ទសសនាវដឋក ិ ពទ ុ នសាសន បណឍិតយ ី មពុជសុរយារបស់
តា ំង្ពីឆ្នប ំ១៩២៦ និង្ឆ្នបតៗមក ំ ខដលពុអា ំ ចស្សាវព្ជាវមកោក់កបុង្ទម្នះបានម្ោយ ី
ម្ពលមមាញឹ ក ព្ពមទាង្អតទ ំ បទធម៌ឯម្ទៀតៗជាម្ព្ចីន ខដលម្បាះពុមច ព ះុ កបុង្ទសសនាវដឋី ពនលពុ ឺ ទ នចព្ក។
១២. បាន ពិនិតយខកសព្មួលោកយម្ពចន៍របស់គណៈកមាការម្ែមរយានកមា ម្ោយព្ពះ ម្មតាថជួយឲ្្យគណៈកមាការម្នះជារបស់ព្កសួង្អប់រជាត ំ ព ិ បានរួបរួមម្បាះពុមជា
ម្សៀវម្ៅទសសនាវដឋស ់ ព្ពះ ី ព្មាប់បម្ព្ង្ៀនសិសសខផែក មធយមសិកាម្ចញម្រៀង្រាលខែ។ ម្ករមួ ថ ៍ យសំ ខាន់ណាស់ខដលរលឹកម្
់ គព្ពះរាជន ំ ក ុ ម្ព្ចៀង្ បទ ើ ញបានរាលនថង ឺ ិ ពននទន
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 21
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
នគររាជ សព្មាប់ម្ភលង្ជាតខែ ខែកកាោ ឆ្នប ំ១៩៤១ និង្ទំនក ុ ិ មរ ព្ទង្ ់បាននិពននពនថង ី ទ២០ ី ព្ពមទាង្បទ ំ សរភញ្ដ ខដលព្ទង្ ់បាននិពននកាលពីឱកាសបុណយពុទ នសករាជ២៥០០។
ព្ពះ គុ ណសមបតេនិ នសម្មេចព្ពះ សងឃរាជ ព្ពះគុណសមផតថននសម្មឋ ចជាអមាចស់មានម្ព្ចីនយា៉ង្ណាស់ ប៉ខុ នថម្យើង្ែបា ំុ ញ ន ិ
ពិចារណាម្ោយហមតច ់ ត់ ម្ហើយសរម្សររួបរួមព្រមូលយកចំម្ោះខតម្ោលធំៗ ម្ោយ សម្ង្ខបមានព្ាយា ំ ៉ ង្ ដូចម្សចកឋម្រៀបម្រៀង្ខវកខញកតម្ៅម្នះ៖ ី ១. វរើ យភាពកប ិ ុង្ការសិកា
២. បដភា ដ “ព្ាជាញវាង្នវ” ិ ណរផញ្ញ
៣. ម្វសារជជរផញ្ញ ដ “បញ្ញ ដ ម្កលៀ វកាលអង្ ់អាច”
៤. ធមាម្ទសនាម្កាសលយ “ភាពឈ្លលសនវកបុង្ធមាម្ទសនា” ៥. បណីតសកមាភាព “សកមាភាពដ ៏ព្រម្សើរ”
អធរាយពព្ង្ី កម្សចកឋចំ ិ ី ម្ោះគុណសមផតថន ិ ី មួយៗ
១. វរើ យភាព ិ ននសម្មឋចជាអមាចស់ ខដលមនុសសចាស់ទធា ុំ ល ប់បានសម្ង្ាតតា ំង្ពីសម្មឋច មានព្ពះជនាម្ៅ ម្កមង្ គតា ឺ ំង្ពីម្ៅជាសាមម្ណរដរាបមករហូ តដល ់សម្មឋចមាន
័ ព្ពះជនាព្ជុលចូល មកបចឆមវ ិ យម្ហ ើ យ ក ៏ម្ៅខតពាយាមឥតមានបននូរបនទយបញ្ឈប់ ម្សចកឋពាយាមម្នាះម្ឡ កដ ំ ត ុ ទជាសម្មឋ ច ី ើ យ សូមផព្ពះអង្គមានសមណៈស័ ី ិ ថ ៏ែ ពស់បផ ី
ព្ពះសង្ឃរាជ ម្ហើយក ៏ម្ោយ។ វរើ យភាព ិ ម្នះខព្រថ្ន ម្សចកឋពាយាម ឬថ្នព្រឹង្ខព្រង្ ី
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 22
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
រាប់ថ្នជាបារមមួ ឹ មកម្ហើយ ម្ៅថ្ន ី យរបស់ព្ពះម្ោធសតេខដលម្យ ិ ើ ង្ធាលប់ម្ចះដង្ ើ វរយៈបារម ី។
បណា ឋ កចច ង្ម្ប ំ ន ិ ការព្គប់យា៉ង្ រខមង្ព្រកបម្ោយឧបសគគ គធម៌ជាគម្រឿង្រារា ឺ ើមនម្ព្ចី ិ
ក ៏តច ពាយាម មានកមាលង្ ំ ម្កលៀ វកាល ក ៏អាចពុះោរចំម្ោះឧបសគគម្នាះ ិ ខតថ្នម្បម្សចកឋ ើ ី ើ បានម្ោយពិតសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជព្ទង្ ់មាន វរយៈធម៌ដ ៏រង្បុ ឹ ង្ជាទ បំ ុ បានជា ឹ ី ផត
ព្ពះអង្្គម្ចះខតមានជ ័យជមបះសង្ាត ់ម្ៅម្លឧបសគគ ព្គប់យា៉ង្បាន ជាដរាប ម្ទាះបព្ពះ ើ ី អង្គហត់ម្នឿយណាស់ ប៉ខុ នថព្ពះអង្គមនសូ វម្ចះតអូញខតអរម្ឡើ យ។ ករណីកចច ិ ិ ណា
មួយខដលម្គព្តូវម្ធេម្ោយកាយកឋ ើ ី ម្ោយវាចាកឋី ម្ោយចតថ ិ កី ឋ អាចសម្ព្មចម្ៅបាន
ម្ោយកមាលង្ ំ ននម្សចកឋពាយាមទា ង្អស់ ំ ។ ឥរយាបទទា ិ ង្៤ ំ គការម្ដ រើ ឈរ អង្គុយ ី ឺ
ម្ដក ខដលនាឲ្យសម្ព្មចព្រម្យាជន៍ម្ៅបាន ំ ដម្ោយគុ ៏ ណានុ ភាពននម្សចកឋពាយាម ី ខដរ។
សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ព្ពះអង្គមានវរើ យបារម ិ ដ ិ ណ៌ណាស់ សូមផសម្មឋ ចខដលមាន ី ៏បរបូ ី ព្ពះជនា៨៦ឆ្នប ំម្ហើយ ក ៏ម្ៅបំម្ពញកចច ិ ការរបស់ព្ពះអង្គឥតមានបននូរបនទយ
ព្ពះកាយពលម្ឡើ យ។ ដូចយា៉ង្ព្ពះអង្គចាប់ម្ធេវចនានុ ព្កមខែ មរ ព្ទង្ ់ឥតមានសំ នច ើ
កមាលង្ ំ និង្ម្ពលម្វោម្ទ។ សម្មឋចយកម្ពលយប់ម្ធេជានថង យកម្ពលនថងម្ធេជាយប់ ែំ ើ ើ
ព្រឹង្សរម្សរម្រៀបម្រៀង្ តា ំង្ពីព្ពលប់រហូ តដល ់ភលក ឺ ៏មាន លុះព្ទង្ ់ម្សាយយាគូរួច ចាប់ សរម្សរតម្ៅម្ទៀត ទាលខតដល ់ ់ម្ពលម្មា៉ង្១១ក ៏មាន។ កបុង្រយៈម្វោយប់មយ ួ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 23
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
សម្មឋចព្ទង្ ់បានផធុំកុង្រវាង្៤ ប ឬ៥ម្មា៉ង្ប៉ម្ុ ណា ត ះ។ ការព្រព្ពឹត ថម្ោយម្សចកឋពាយាម ី ននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជម្នះជាការកព្មមនុសសម្ធេបានណាស់ ។ ើ
Page | 24 ២. បដភា ដ “បញ្ញ ដ វាង្នវ” ព្ាជាញសំ ម្ៅយកការម្ចះដង្ ិ ណរផញ្ញ ឹ យល ់ទូម្ៅ ឬការយល ់ ចាស់ ោស់ចំម្ោះម្ហតុការណ៍ម្ផសង្ៗតាមធមាតា។ ខដលម្ោកម្ៅថ្ន
“បដភា ដ ” ម្នាះ សំ ម្ៅយកព្ាជាញខដលម្កតម្ឡ ិ ណរផញ្ញ ើ ើ ង្ភាលមៗ ម្ហើយអាចម្ឆលយតប ើ ិ វញបានភា ល ម មនបាច់ គតគូ រអស់ម្វោយូរម្ទ។ ព្ាជាញរបស់សម្មឋចម្កើតម្ឡើ ង្រហ័ស ិ ិ កបុង្ម្ពលខដលម្គម្ចាទសួរ ឬនិយាយឲ្យឮភាលមក ៏អាចដង្ ឹ ទាន់ចាប់ភលកន ឹ ឹ កម្
ើ ញ ម្ឆលើយ
ិ វញបានភា ល ម ហាក់ដូចជាបានគូសម្ៅទុកយូរម្ហើយ។ ព្ាជាញសាមរតរហ័ សវាង្នវ ី
ព្រកបម្ោយសមតទភាព ឆ្នប់យល ់ម្ហតុការណ៍ព្គប់យា៉ង្ ខដលអាចដង្ ឹ ទាន់ភាលមៗ ដូចអធរាយម្ោយសម្ង្ខ បមកម្នះ ម្ៅថ្ន “បដភា ដ ”។ ិ ណរផញ្ញ ិ
សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានបដភា ដ ម្នះបរបូ ិ ណ៌ណាស់ ដូចយា៉ង្ សម្មឋចខដល ិ ណរផញ្ញ ំ បានព្ទង្ ់យាង្ម្ៅកាន់ទព្រជុ ណា មួយ ខដលមានសមាជិកជាន់ែ ពស់ ម្ហើយម្គព្តូវ ី
សាកសួរនិយាយពិភាកាការណ៍ជាចា ំបាច់ ខដលទាក់ទង្មកម្លសម្មឋ ចភាលម ព្ទង្ ់ក ៏ ើ ិ អាចម្ឆលយម្ោះស្សាយទាន់បានភា ល មវញខដរ។ ើ
៣. ម្វសារជជរផញ្ញ ដ “បញ្ញ ដ អង្ ់អាច ម្កលៀ វកាល” ភាពននព្ាជាញអង្ ់អាចម្កលៀ វកាលម្នះ ជា គុណសមផតថមួ ិ យដ ៏ព្រម្សើររបស់មនុសស។ ព្ាជាញរបស់សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជជាអមាចស់ របស់ម្យើង្ រាប់ថ្នជាព្ាជាញមួយដែ៏ ពង្ ់ែ ពស់ អាចម្ោលបានថ្ន សម្មឋចមាន
ម្វសារជជរផញ្ញ ដ ព្គប់ព្ោន់ ម្ព្ោះព្ពះអង្គបានទទួលព្ពះកតថ ៏ែ ចរខាចយម្ៅកបុង្ ិ នាមដ ិ
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ំ ៗ ព្រម្ទស និង្ម្ព្ៅព្រម្ទស។ ដូចយា៉ង្សម្មឋចព្ទង្ ់យា៉ង្ម្ៅកាន់ទព្រជុ ធ ំ កបុង្ព្រម្ទស ី
ដនទ ព្ពះអង្គខតង្បនលឺសីហនាទ ព្រកបម្ោយព្ាជាញដ ៏ម្កលៀ វកាល អង្ ់អាចឥតញ៉ប់ញ័រ ំម្នាះម្ឡើ យ។ តក់សុ តចំ ល ម្ោះទព្រជុ ី
ព្ាជាញខដលម្កលៀ វកាលអង្ ់អាច ដូចអធរាយម្ោយសម្ង្ខ បមកម្នះម្ៅថ្ន ិ “ម្វសារជជរផញ្ញ ដ ”។
៤. ធមាម្ទសនាម្កាសលយ“កាលរឈ្លលសនវកបុង្ធមាម្ទសនា”
ភាពននការឈ្លលសនវមានម្ព្ចីនយា៉ង្ គឈ្ល ល សនវកបុង្អំ ម្ពបាបក ៏មាន កបុង្អំ ម្ពបុ ឺ ើ ើ ណយក ៏ មានឈ្លលសនវកបុង្អំ ម្ពើឥតព្រម្យាជន៍ក ៏មាន កបុង្អំ ម្ពមានព្រម្យាជន៍ក ៏មាន។ ការ ើ
ឈ្លលសនវកបុង្ទម្នះសំ ម្ៅយកម្ហតុការណ៍ខដលមានព្រម្យាជន៍ចំម្ោះមនុសស កបុង្ ី បចចុរផនប និង្កបុង្អនាគត។ ខដលម្ៅថ្ន “ធមាម្ទសនាម្កាសលយ” សំ ម្ៅយកការ
ឈ្លលសនវកបុង្ធមាម្ទសនា។ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជព្ទង្ ់មានភាពឈ្លលសនវកបុង្ធមាម្ទសនា ម្ោយ ព្គប់ព្ោន់។
ធមាម្ទសនាននសម្មឋចព្រកបម្ោយព្រម្យាជន៍ទាង្ផល ំ ូ វម្ោក ទាង្ផល ំ ូ វធម៌ អាចបំភលឺ
ពុទ នបរស័ ិ ទព្រជាពលរដឌឲ្យយល ់ផលូវែុស ផលូវព្តូវ ឲ្យម្ជឿជាក់ចំម្ោះជាតិ សាសនា និង្ព្ពះ រាជបលលង្ា ័ ។ ព្ពះធមាម្ទសនា ននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជចាត់ទុកថ្នជាមូលោឌនមួយដ ៏
សឋុកសឋម ាអាច បំភព្រជាពលរដឌ លឺ ឲ្យមានការពាយាម មានជំហររង្បុ ឹ ង្ ឹ ឲ្យព្រឹង្ខព្រង្ ព្រកបការង្គរកុឲ្ ំ យែលព្ចអូ ស ឲ្យមានធម៌សាមគគី មូលមតថជាឯកភាពកប ិជ ិ ុង្រវាង្ជាតិ
សាសនា និង្ព្ពះរាជបលលង្ារបស់ ័ ម្យើង្ ម្ដម ពង្ ់ែ ពស់ម្ថាើង្រុង្ម្រឿង្តម្ៅអនាគត។ ើ ផឲ្យែ ី
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 25
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ធមាម្ទសនាននសម្មឋច ម្ឈ្លមះថ្នជាធមាម្ទសនាម្ព្ទាលបំភពុ លឺ ទបរ ន ស័ ិ ទព្រជាពលរដឌឲ្យ
ិ យល ់ ព្រម្យាជន៍ព្គប់យា៉ង្ បំភទា លឺ ង្ខាង្គុ ំ ណសមផតថិ ទាង្គុ ំ ណវបតថ ិ ជាធមាម្ទសនា ិ ព្រកបម្ោយមម្ធាបាយដព្រម្ស ៏ អាចដក ំ ុ លបង្គាញព្រម្យាជន៍ ឹ នាចង្អ ើ រវម្សស
បចចុរផនប និង្ព្រម្យាជន៍អនាគត ម្ៅថ្នជាព្ពះធមាួម្ទសនាោស់ពុទ នបរស័ ិ ទឲ្្យភាញក់ ែនម្ព្កាកម្ឡ ើ ផឲ្យមានជ ីវភាពែ ពង្ ់ែ ពស់ឲ្យសមគួរដល ់កតថ ើ ង្ ព្រកបការង្គរម្ដម ី ិ យស ិ ួល
របស់ម្យើង្រាលោ ់ ប ជាព្រជាពលរដឌរបស់ព្រម្ទសឯករាជយ ឲ្យម្ចះឈឺឆ្នអលស្សឡាញ់ជាតិ សាសនា និង្ព្ពះរាជបលលង្ារបស់ ័ ម្យើង្។
សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានធមាម្ទសនាម្កាសលយដ ៏បរបូ ិ ណ៌។ ធមាម្ទសនារបស់សម្មឋច គួររាប់ថ្នជាធមាម្ទសនាយឺតម្យាង្ ម្ស្សាចស្សង្ព្រជាពលរដឌ ់ ឲ្យមានសតសមផជញ្ដ ៈ ិ
ិ រង្បុ ឹ ង្ ិ ណ៌ម្ឡើ ង្ទាង្ផល ំ ូ វពុទ នចព្ក និង្ផលូវអាណាចព្ក ម្ដម ង្ព ំ ី រវលម្លឿន ើ ផឲ្យចព្កទា ឹ បរបូ ី ម្ៅម្សមើោប។ ធមាម្ទសនារបស់សម្មឋចគួរម្លើកថ្ន ជាធមាម្ទសនាម្បើកម្ោក គព្រម្ទស ឺ កមពុជាទាង្មូ ំ លឲ្យមានព្ាជាញសាមរតភល ី សា ឺ េ ង្ រុង្ម្រឿង្ម្ឡើ ង្ម្ោយពិត ខដលអាចផឋល ់ មម្ធាបាយដ ៏ព្រម្សើរ ឲ្យព្រជាពលរដឌភាញក់ែនព្ាណម្ចះជួ យែនម្ោយែ នឯង្។ ួល ួល ួល
សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ជាព្ពះធមាកថិកមួយព្ពះអង្គយា៉ង្ឯក ពុមា ំ នព្ពះធមាកថិកណា មួយម្ព្រៀបម្សមើបាយម្ឡើ យ។ ធមាម្ទសនាខដលពីម្រាះម្កាះកាយព្រកបម្ោយោកយ
ម្ពចន៍ ព្រម្យាគមានព្រធានមានរម្បៀបម្រៀបរយ មានកព្មង្ននោកយសមឋដ ី ៏ព្តឹមព្តូវ ឥតម្
លៀង្ោលត ភាល ំង្ភាលត់ទាង្ព្រកបម្ោយឧតឋ ំ មគតិ ម្ៅចំម្ោះព្រម្យាជន៍កបុង្
បចចុរផនប នង្អនាគតដូ ចម្សចកឋអធ រាយមកម្នះម្ៅថ្ន “ធមាម្ទសនាម្កាសលយ”។ ិ ី ិ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 26
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
៥. បណីតសកមាភាព “សកមាភាពដ ៏ព្រម្សើរ”
ការង្គររបស់សម្មឋចព្ពអសង្ឃរាជ សុទខតជាការង្គរមានព្រម្យាជន៍ដ ន ឧតឋ ៏ ុ ង្ឧតឋម ចំម្ោះពុទបរ ន ស័ ិ ទ ពុំមានការង្គរណាមួយ ខដលឥតព្រម្យាជន៍ម្នាះម្ទ។
សម្មឋចបានម្ធេបុ ំ ី មួយៗ ិ ទានជាម្ដម ើ កបុង្ឆ្នបន ើ ណយម្ផសង្ៗជាម្ព្ចីនដង្ណាស់ មានកឋ ន បានម្ធេកឋ ន ិ ២ ឬ៣វតថ ម្រៀង្រាល ់ឆ្នប ំ ឥតខដលខានម្ឡើ យ។ ើ
កចច ន ព ះម្ៅរកម្សចកឋសុ ន ទាង្ ំ ិ ការរបស់សម្មឋចសុទខតមានម្ោលម្ៅម្ឆ្ន ី ែ ម្សចកឋចម្ព្មី ី ម្ោកម្នះ ទាង្ម្ោកខាង្មុ ំ ែម្ោយពិតព្ាកដ សឹង្មានភ័សុ តាង្យា ថ ៉ ង្ជាក់ោក់កបុង្ ព្ពះរាជជីវព្រវតថម្នះ។ ចូរម្មលបរ ម្ចឆ ិ ទននព្ពះរាជជីវព្រវតថព្តង្ ់បរម្ចឆ ិ ទទ៥ ិ ើ ិ ី ទ៦ ី និង្ទ ី ១០។
ិ សម្មឋចមានព្ពហមវហារដ ៏ទូោយ សម្ន្តង្គគះដល ់សាធារណជនមនតផ តម្តផៀតម្ពក ិ ិ
ម្ឡើ យ កចច មនម្ចះោ ំង្ ម្ៅ ិ ការខដលម្ចះខតមាន ម្ចះខតម្ដរើ ម្ៅស្សួល មនម្ចះឈប់ ិ ិ ខថមទាង្មានព្រម្យាជន៍ដ ំ ៏ែ ពង្ ់ែ ពស់ ម្ៅថ្ន “បណីតសកមាភាព”។
សកមាភាពរបស់សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ព្រកបម្ោយម្ហតុផលលអណាស់ អាចបង្គាញជា ឧទាហរណ៍មួយ ម្ដម ជ ក់វរជន បញ្ដ វនថទាង្សម័ ំ យចាស់ សម័យថាីខដលគួរជា ើ ផបញ្ញ ី ទោ ិ ឌ នុគតិ (ការយកតព្មាប់តាម) បានម្ោយពិត ម្ោយម្ហតុខដលម្
ើ ញរូបរាង្
កចច ថ ព្ទឹសការង្គរដ ៏ព្រម្សើរយា៉ង្ម្នះផង្ម្ទបម្ៅថ្ន “បណីត ិ ការជាភ័សុ តាង្ផង្ ីឋ ើ សកមាភាព”។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 27
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ចរ តព្បព្កត ននសម្មេ ចព្ពះ សងឃរាជ ិ ី ការព្រព្ពឹតជា ថ ប់ម្ោយកាយ វាចា ចតថព្គប់ម្ពលម្វោយូ រៗម្ៅ អាចជាប់ម្ៅជាទមាលប់ ិ ម្ៅថ្ន “ចរតព្រព្កត ិ ”។ ខដលធាលប់និយាយជាប់ជាទំម្នៀម ី ដូចយា៉ង្សមឋម្ព្ោតព្ោត ី ម្ៅថ្ន ចរតម្ព្ោតព្ោត។ ិ ការនិយាយកុហកម្លង្ចំម្ោះមតថសំ ឡាញ់ យូរៗម្ៅក ៏ ិ អាចធាលប់មាត់ជាទំម្នៀម ម្នះម្ៅថ្ន ចរតកុ ិ ហក។ ំ ង្ ការជក់បារ ើ ម្ដម ូ ម្ ើ ដប
ើ ញម្គជក់ ក ៏ជក់ម្លង្តាមម្គ យូរៗម្ៅក ៏អាចជាប់ជាទំម្នៀម
ំ ង្ ការម្ដកនថង ម្ដម ូ ម្ ើ ដប
ើ ញម្គម្ដកនថង ក ៏ម្ដកតាមម្គ លុះម្ដកនថងយរូ ៗម្ៅក ៏អាច
ជក់បារ។ើ
កាលយជាទំម្នៀម ម្នះម្ៅថ្ន ចរតម្ដកនថង ិ ។
ការព្រព្ពឹតទាល ខតជាប់ ់ ព្រម្យាគ ខដលអាចលះម្ចញបានម្ោយកព្ម ដូម្ចែះម្ៅថ្ន ិថ “ចរតព្រព្កត ិ ”ី សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ព្ពះអង្គក ៏មានចរតព្រព្កត ិ ខដរ ប៉ខុ នថចរតរបស់ ិ ី
សម្មឋចជាចរតធូ ិ រស្សាល ពុំខមននាឲ្យែូ ំ ចខាតម្ពលម្វោ ែូចខាតព្រម្យាជន៍ម្នាះ ម្ឡើ យ។
មនុសសែ លះមានចរតព្រព្កត ិ ជាប់ ម្ជាកធងន ់ណាស់ ដូចយា៉ង្ចរតព្រព្កត ិ ផ ី ី ឹ កស្សាទាល ់ខត កកជាប់ ខដលអាចលះបង្ម្ចញម ់ នបាន។ ចរតព្រព្កត ិ ខបបម្នះ ម្ឈ្លមះថ្នជាចរតនា ិ ំ ឹ ិ ី ិ នឯង្ ឲ្យែូចខាតទាង្ជ ំ ីវតែ ទាង្ព្ទពយសមផតថ ំ របស់ ែន។ ិ ួល ួល
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 28
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ការជក់អាម្ភៀន ក ៏អាចនាឲ្យជាប់ម្ញៀន ំ លះម្ចញបានម្ោយកព្មណាស់។ ការម្ញៀន អាម្ភៀនម្នះ ម្ៅថ្ន ចរតព្រព្កត ិ ជក់អាម្ភៀន។ មនុសសអបកមានចរតខបបម្នះ ិ នាឲ្យ ំ ី ិ ទាង្ព្ទពយសមផតថ ែូចខាតទាង្ជ ំ ី វត ំ ិ កផឹកសុរាម្ព្ចីនណាស់ម្ៅម្ទៀត។ ិ ជាង្ចរតអប ចរតព្រព្កត ិ ននសម្មឋ ចព្ពះសង្ឃរាជ ី
១. ព្ពះអង្គម្សាយសាលមលូ ជាញឹ កញយណាស់កបុង្នថងនីមួយៗ មនម្សាយបារ ។ើ ប៉ខុ នថ ិ ម្ោកអបកធាលប់ដង្ ឹ ម្
ើ ញនិយាយថ្ន សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ កាលពីព្ពះជនារវាង្២០ឆ្នប ំ
រហូ តដល ់ព្ពះជនាជាង្៣០ឆ្នប ំ ម្
ើ ប៉ខុ នថម្សាយរម្ង្េលៗម ន ើ ើ ញសម្មឋចម្សាយបារខដរ ិ
ញឹ កញ៉ប់ម្ទ លុះដលមកព្ពះជនា ់ រវាង្៤០ឆ្នប ំ ម្ទបសម្មឋ ចម្សាយសាលមលូកាន់ខត ើ ញឹ កញ៉យម្ឡើ ង្ដរាបមក។
២. សម្មឋច កាលម្បមានម្រាគផ្ដ ឋ សាយ ខដលនាឲ្យត ំ ង្ព្ចមុ ះ និង្កអកម្ោយម្រាគ ើ ឹ ផ្ដឋសាយម្នាះ ម្ព្ចីនខតម្
ម្ហើយសម្មឋចមាន ើ ញសម្មឋចម្សាយថ្នប ំចនញ៉ត់ម្ែសៀ ិ
បនធូលថ្ន ម្រាគផ្ដឋសាយម្នះបានខតជក់ថ្នប ំចន ជាសះម្សផយ ឲ្យ ំ ិ ម្ទបឆ្នប់ ើ ើ ថ្នប ំចនម្នះនា ិ ជាឫសដូង្ព្ចមុះខថមម្ទៀត។
៣. សម្មឋចមានចរតព្រព្កត ិ ី កបុង្ការម្សាយព្កយាហារ ម្ព្ចីនខតសពេព្ពះទ ័យនឹង្សមល ស្សឡក់ ព្រម្ហើរ និង្កកូរ ពុំសវូ ម្សាយសាច់ឈ្លមម្ទ។ មាូប៣មុែខាង្ម្លម្នះ ម្ព្ចីន ើ
ខតឲ្យម្គសលនឹង្ព្តីម្ឆអរើ ម្បពុ ើ ំ មានមាូបម្នះម្ទ ម្ព្ចីនសពេព្ពះទ ័យមាូបម្ព្កៀមម្ព្កាះ មានបុក ព្តីម្ឆអរើ មជូរព្កសា ំង្ ឬខផលមាាក់ជាម្ដម ំ វូ ម្សាយបខង្អមម្ព្ចីនម្ទ ម្សាយខត ើ ។ សម្មឋច ពុស
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 29
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
បនឋិចបនថួច មនសូ វម្សាយកាម្ហេ ទកព្កូ ច ទកមា ៉ ណាត់ញឹ កញ៉យម្ទ ម្សាយខតទក ិ ឹ ឹ ឹ ខត និង្សារស។
៤. សម្មឋចសពេព្ពះរាជហឬទ ័យនឹង្កូនម្ឈើម្ផសង្ៗ ខដលមានខមកម្ព្ចីន ដូចយា៉ង្ម្ដម ើ ព្ចខកង្ ទួយ រទាង្ជាម្ដ ំ ម ំ ួ ជាង្១០០ម្ផើង្។ ើ យកមកោោក់កប ុង្ម្ផើង្ជាម្ព្ចីន ចំនន
ំ ៥. ម្ដម ស្សុ ំ កកឋី ម្ឈើកបុង្នព្ពកឋី សម្មឋចសពេព្ពះរាជហឬទ ័យ ើ ម្ឈើឯម្ទៀតៗ ជាម្ឈើដណា
ោម្ព្ចី ំ នណាស់ ដូចម្ឈើកបុង្របង្ឈ្លបនោឌនវតថឧណា ត ម្ោម និង្ម្ឈើវតថម្ោធព្ពឹ ិ កស។
កមមវ ធ រ បស់ស ម្មេច ិ ព្បចាំនថង ី
ិ របស់ កមាវធ សម្មឋចម្ទៀង្ទាត់ចំម្ោះព្តង្ ់ខតម្សាយព្កយាហារម្ពលនថង ព្តង្ ់ ម្ហើយ ី
នឹង្ម្ពលខដលម្ធេការ ដូចយា៉ង្សម្មឋចសរម្សរដកស្សង្ ់ធម៌អាថ៌ម្រៀបចំម្ធេម្សៀវម្ៅ ើ ើ
ម្ផសង្ៗ មានវចនានុព្កមខែ មរជាម្ដម ់ ទាលៗភល ់ ឺ រវាង្ម្មា៉ង្៦ ើ ម្នះ ម្ទៀង្ទាត់ម្រៀង្រាលយប់ កនលះ ឬម្មា៉ង្៧ ម្ទបម្សាយយាគូ ជួនកាលម្ពលព្ពឹក មនទា ង្ម្សាយយាគូ ំ ខថមម្ទៀត ើ ិ ម្
ំ ុ វូ ម្ទៀង្ទាត់ម្ទ។ ើ ញថ្នម្ពលយាគូពស
ំ ម្ពលខដលសម្មឋចកំពង្ ុ ជាប់ព្ពះហសទសរម្សរ ម្ហើយមានម្ភញៀវចូលមកថ្នេយបង្គោល ់ សម្មឋចក ៏ចូលមកោល ់ម្ធេបដ ស ឌ រៈភាលមៗ ម្ហើយមនឲ្យម្ៅយូ រម្ទ ម្ព្ោះមាន ិ ណា ើ ិ
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 30
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
កចច យខដលសម្មឋចទំម្នរមនមានក ចច ិ ការម្ព្ចីនណាស់ ម្បនថងណាមួ ើ ិ ិ ការ ម្ហើយមាន ំ ម្ភញៀវ បពេជិត ឬព្គហសទចល ូ មកថ្នេយបង្គោល ់ម្នាះ សម្មឋចសពេព្ពះរាជហឬទ ័យ
ព្ាស្ស័យទាក់ទង្ ម្ោយព្ពះរាជឱង្គារសាកសួរពីម្នះ ពីម្នាះ ម្ហើយព្ទង្ ់ដក ំ ភអំ លឺ ពី ឹ នាបំ ផលូវម្ោក ផលូវសាសនាយា៉ង្ពិសាឋរ ខវង្ឆ្នងយណាស់អស់៤-៥ម្មា៉ង្ក ៏មាន ទាលខតភល ់ ក ឺ ៏
មាន មនម្ចះតអ ំ ុយចូលចតថ ិ ិ ូញថ្នង្ង្ុយសឹង្ ថ្នចុករួយស្សពន់ម្ទ ឲ្យខតម្ភញៀវម្នាះព្ទាអង្គ សាឋប់ចះុ ។ ការណ៍ម្នះ ចំម្ោះខតម្ពលណាមួយខដលសម្មឋចមានព្ពះសុែភាពរាង្ កាយស្សួលលអ។
ិ ជាន កបុង្នថងយប់នីមួយៗ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ម្ចះខតមានកមាវធ ី ិ ចចកាល ដូចយា៉ង្កាល សម្មឋចម្ៅកបុង្រវាង្ព្ពះជនា៣០ឆ្នប ំ រហូ តដល ់មកព្ពះជនាជាង្៦០ឆ្នប ំ ក ៏ម្ៅខតែំព្រឹង្
បម្ព្ង្ៀនភកខ ួ ២០ ឬ៣០អង្គកុង្ម្ពលយប់ ប ៗ ចំម្ោះភកខ ិ ុ សាមម្ណរចំនន ិ ុ សាមម្ណរ
ិ ចំ ម្ៅកបុង្កុដរបស់ ព្ពះអង្គែ លះ មកពកុ លះ។ សម្មឋចមានកមាវធ ិ ិ ី ដដនទែ ី ម្ោះម្ពលបម្ព្ង្ៀន ិ ខដលព្តូ ម្នាះម្ទៀង្ទាត់ណាស់ កមាវធ វបម្ព្ង្ៀនកបុង្សាោបាលជាន់ែ ពស់ ខដលឥឡូវ ី ី
ិ ិ បម្ព្ង្ៀនកប ម្នះម្ៅថ្នពុទកវ ័យសុរាព្មឹតផង្ កមាវធ ិ ិ ន ទាល ី ុង្ម្ពលយប់ឯកុដម្នាះផង្។
អពភូតម្ហតុមុនម្ពលដែលព្ពះ សងឃរាជព្ពះ អាពាធ
ម្ៅនថងពធ ុ ១៣ម្រាច ខែស្សាពណ៍ ព្តូវនឹង្នថងទ១០ ខែកញ្ញ ដ ឆ្នប១៩៦៩ ំ សម្មឋច ី
ព្ពះសង្ឃរាជមានព្ពះឱង្គារថ្ន “ែ ំព បនន យចំណឡកណាស់ គម្ឺ ិ ិ ិ មតថមួ ិ ុ ញ ី យប់មញសុ
www.thecambodia.blogspot.com
ើញ
Page | 31
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ម្ចតយព មកអំ ពីទសឦសានតព្មង្ មករកែ ់ ំខដលកំ ពង្ ុ អង្គុយម្ៅយ៉កុដ ិ ិ ី រម្លអាកាស ើ ិ ុញ ខាង្មុន ម្ចតយម្នាះ មានពណ៌ដូចមាស លុះអខណឋតចូលមកជិត ម្ ិ
ើ ញម្ចតយម្នាះ ិ
កាន់ខតតូច ម្ហើយបាត់មួយ ម្ៅខតមួយអខណឋតមកជិតអាតាា អាតាាក ៏លូកនដម្ៅព្ទ ម្ចតយម្នាះ រួចក ៏ភាញក់ែនព្ពឺ តម្ឡើ ង្ កបុង្ម្ពលជិតភលរវាង្ម្មា ៉ ង្៤។ ព្ពះឱង្គារ សម្មឋច ិ ឺ ួល
ិ យ កបង្នថង២ម្កត ំ ង្ឃ ម្ដម ព្ពះសង្ឃរាជម្នះ កបុង្ម្ពលព្រជុស ើ ផតា ី ំង្គណៈកមាការធមាវន័ ើ ុ
ខែភព្ទបទ ព្តូវនឹង្នថងទ១៣ ខែកញ្ញ ដ ឆ្នប ំ១៩៦៩។ បនាធប់មកម្ទៀតសម្មឋចមានព្ពះឱង្គារ ី
ិ យរបស់ម្យើង្ម្ៅែ េះម្សៀវម្ៅធម៌ជាម្ព្ចីនមុែ ម្ព្ោះម្ហតុម្នាះម្យើង្ ថ្ន អង្គការធមាវន័ ំ ប ម្រៀបចំម្ធេម្សៀវម្ៅធម៌ ព្តូវតា ំង្គណៈកមាការជាថាីម្ទៀត ម្ដម ោ ព្តូវដកស្សង្ ់ ើ ផព្រជុ ី ើ ិ យ អំ ពីបាលី និង្អដឌកថ្ន មកម្រៀបម្រៀង្អតាទធរាយ ធម៌វន័ តព្មូវតាមថ្នបក់ព្តី ម្ទា ិ ឯក។
“ព្តង្ ់ខដលអាតាាយល ់សរឋម្ិ
ព្រខហលជានិមាតថមួ យព្រផបូលឲ្យម្យើង្ ើ ញម្ចតយម្នាះ ិ ិ
ិ យ របស់ម្យើង្ នឹង្បានសម្ព្មចម្ោយលអ”។ ព្ពះសុបន ដង្ ឹ ថ្នគណៈកមាការធមាវន័ ិ និមតថ ិ ននសម្មឋចខដលម្ ណាស់។
យគូម្នះ ទុកជាអពាូតម្ហតុមយ ួ ដអសា ៏ ច រយចខមលក ើ ញម្ចតយមួ ិ
អពាូតម្ហតុមយ ួ ម្ទៀត ម្ៅនថង១៣ម្កត និង្ ើ និង្១៤ម្កត ើ ខែភព្ទបទ ព្តូវនឹង្នថងទ២៤ ី ២៥ ខែកញ្ញ ដ ឆ្នប១៩៦៩ ំ ម្ៅម្វោយប់ពីម្មា៉ង្២០ម្ៅម្មា៉ង្២២ ម្
www.thecambodia.blogspot.com
ធ ន ើ ញព្ពះច័នមា
Page | 32
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ិ រសមីម្លឿង្ ម្ែៀវ ព្កហម មានរង្េង្មូ ់ លព័ទជុ ន ំ វញព្ពះច័ នធ ខដលម្យើង្ធាលប់ម្ៅថ្នព្ពះច័នធ បា ំង្ឆ័ព្ត។
Page | 33
ជី វ តាវ សានបរ ម្ចឆ ិ ិ ិ ទ (កំ ណត់អំពទ ី ីបំ ផុ តននព្ពះជី វ ត) រាប់តា ំង្ពីនថង១៣ម្រាច ខែស្សាពណ៍ ជានថងខដលព្ទង្ ់ម្
ើ ញសុបនន ិ ិ មាតថ ិ រហូ តមកដល ់
នថង១២ម្កើត ខែភព្ទបទ គព្តូ ខែកញ្ញ ដ មកដល ់នថងទ២៣ កញ្ញ ដ ព្តូវជា១៤ ឺ វនឹង្នថងទ១០ ី ី នថង គសម្មឋ ចចាប់មានអាោធ កបុង្នថង១២ម្កត ឺ ើ ខែភព្ទបទ ឆ្នប ំរកា ឯកស័ក ព.ស. ២៥១៣ ព្តូវនឹង្នថងទ២៣ កញ្ញ ដ ឆ្នប១៩៦៩ ំ ម្វោម្មា៉ង្១៥ និង្៤៥នាទ។ ី ី
ព្ពះសង្ឃខដលធាលប់ចូលោល ់បម្ព្មីព្ពះអង្គ នាោ ំ ប អង្គុយម្ៅម្ព្ៅបនធបព្់ កឡាព្ពះបនធំ
ស្សាប់ខតឮសូរកណឋឹង្ម្រាទខរល ៍ កពធមា តា ក ៏នាោ ំ ប សធុះចូលម្ៅកបុង្ព្កឡាព្ពះបនធភា ំ ល ម។ ី ព្ោម្នាះសម្មឋចមានព្ពះឱង្គារថ្ន “អាតាាចុកព្ទូង្ណាស់!”។ កបុង្ម្ពលម្នាះ ព្ពះសង្ឃ
ិ ទ មុ ខដលម្ៅកំដរម្នាះ ក ៏ជំនព ំ ុ ិ ម្ព្ោះោបឲ្យព្ពះសិរវិ សុ ន ី យាុ ំ និយាយទូរស័ពម្ធ ៅម្ោក ម្វជជបណឍិត ម្ថ្ន ម្ប៉ង្ថុង្ ម្ៅព្កសួង្ធមាការ។ ព្គូម្ពទយជាម្ព្ចីននាក់ គម្ោក ឺ
ម្វជជបណឍិត ម្ថ្ន ម្ប៉ង្ថុង្, មី សាមុឌ ព្ពំ ភួន, រស សារ,ើ និង្ម្ោក ឺ ,ី យូ គមយាន, ឹ ម្វជជបណឍិត មា៉ ហសូ ជាតបារា ង្ ំ ក ៏បានមកជាបនាធប់ោប ពិនិតយម្ ិ
ើ ញថ្នអាការម្រាគនន
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
សម្មឋចមនទាន់ធង នធ ់ រង ប៉នា ុ ា នម្ទ ប៉ខុ នថម្ទាះបជាយា ៉ ង្ណា ព្កសួង្សុខាភិបាលក ៏បាន ិ ី ចាត់ម្ោកព្គូម្ពទយ យូ គមយាន និង្លី គមសាន ឲ្យមកម្ៅរកាព្ពះម្រាគព្រចាការ ំ ឹ ឹ
ព្រកបឱសថថ្នេយជាដរាបរហូ តដល ់នថងព្ពហសផត ៍ ១៤ម្កើត ខែភព្ទបទ ព្តូវនឹង្នថង២៥ Page | 34 កញ្ញ ដ ១៩៦៩ ម្វោម្មា៉ង្២០និង្២០នាទ ី ស្សាប់ខតព្ពះអសាសៈ បសាសៈ ននព្ពះ
អង្គរលត់សងបឈ ់ ឹ ង្ អំ ពីព្ពះកាយព្ទង្ ់ម្សាយទវង្គ ិ ត កបុង្គព្មប់ព្ពះជនា៨៦ព្ពះវសា ម្ៅ ំ ម្លព្ពះខទនសយនា ម្ោយសងបម្់ សងៀមនាខលេង្ធំ ម្ៅកបុង្ព្ពះរាជដណា ក់ព្ពះអង្គ ើ
ិ ទ មុ កណា ឋ លពួកម្ថរានុម្តទរៈ មានព្ពះសិរវិ សុ ន យា ើ នា ី ុ ំ និង្ព្ពះឥនធមុនី ឆ្នយ ថន ជាម្ដម វតថឧណា ត ម្ោម។ កបុង្ម្ពលខដលសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជម្សាយទវង្គ ិ តភាលមម្នាះ ព្ពះសង្ឃ ិ ទ មុ ម្ព្ចីនអង្គ មានព្ពះសិរវិ សុ ន យា ំ ើ ព្ពមទាង្ម្ោក ី ុ ំ និង្ព្ពះឥនធមុនី ឆ្នយ ថន ជាម្ដម មា៉ អុក គោនុ បោឌក ក ៏ម្ៅកំដរជាមួយខដរ មានចតថរ ំ ល ញ៉ប់ញ័រ ស្សឡាង្កា ំ ំង្ ិ ិ ជួ
ំ ឹ ង្ទវង្គ ម្សធើរភាន់ភា ំង្សាមរតី បានចាត់ការផាយដណ ិ ត ដល ់ព្ពះសង្ឃកបុង្វតថភាលម អង្គ
ិ ទ មុ ័ ំ ឹ ង្ម្នះដល ់ សម្មឋចព្ពះម្ោធវិ ង្ស។ ែ លះក ៏រត់ម្ៅព្រម្គនដណ ព្ពះសិរវិ សុ ន យា ី ុ ំ ក ៏ទូរស័ពធ ំ ម្ៅម្ោកម្វជជបណឍិត ម្ថ្ន ម្ប៉ង្ថុង្ ម្ៅព្ពះរាជដណា ក់ចមាារមន ម្ៅព្កសួង្ធមាការ
ំ ឹ ង្ម្ៅវតថឯម្ទៀត ម្ៅសាោព្កុង្ ម្ៅសែង្ការោឌនប៉ល ូ ីសភាលម ម្ោកអង្គែ លះក ៏យកដណ ៗកបុង្ព្កុង្ភបម្ំ ពញ។
ំ ឹ ង្ននការម្សាយព្ពះទវង្គ បនាធប់ពបានដ ណ ី ិ តននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជជា អមាចស់ភាលម
កបុង្រាព្តីម្នាះ សម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌព្ទង្ ់បានម្សឋចយាង្រលះរោង្មកកាន់មហាកុ ំ ដ ិ វតថ
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
័ ក ៏និមនថមក ំ ឧណា ត ម្ោមភាលម ម្ដម េ យបង្គព្ពះបរមសព។ សម្មឋចព្ពះម្ោធវិ ង្ស ើ ផព្កាបថ្ន ី គង្ម្ៅជ ់ ំ ិតព្ពះបរមសព តា ំង្ពីម្ពលមុនសខមឋង្ព្ពះសមានទុក ខម្សាកសាឋយយា៉ង្ខាលង្ ចំម្ោះបរម សព។
ិ ក ៏ព្ទង្ ់ចាត់អបកអង្គមាចស់ ំ ដណា លោបម្នះ សម្មឋចព្ពះមហាកសព្តីយានី ជាអមាចស់ជីវត
ំ នាយកព្កសួង្នានា កបុង្ព្ពះបរមរាជវាង្ ំ ជាព្ពះរាជតំណាង្មកថ្នេយបង្គព្ពះបរមសព
ខដរ ម្ហើយម្ពលជាមួយោបម្នាះ ឯកឧតឋម ឧតឋមម្សនីយ៍ឯក លន់ នល ់ នាយករដឌមន្តនថ,ី អង្គមាចស់ សុីសុវតទិ សិរមតៈ ិ ឧបនាយករដឌមន្តនថទ ី ១ ំ ិករដឌមន្តនថី ឧកញ៉៉ ី ព្ពមទាង្សមាជ
មហាមន្តនថី ខក មាស ចាង្ហាេង្ពិធការព្ពះបរមរាជវា ង្ ំ និង្មន្តនថនា ី នាកបុង្ព្ពះបរមរាជ ី វាង្ ំ ឧតឋមម្សនីយ៍ឯក ម្ង្គ៉ ហ៊ូ ទព្រឹ ី កាសម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌ ម្ោក ឌី ទូច
រដឌម្លខាធការព្កសួ ង្ធមាការ ម្ោកអុី ទុយ អភបាល ព្កុង្ភបម្ំ ពញ ឯកឧតឋម ទម ិ ិ ិ ដុង្ ព្រតភូ ម្ែតថ ំ កណា ឋ ល ព្ពមទាង្នាយទាហានជាន់ែ ំ ពស់ទាង្ឡាយ ំ ិ រាជរោឌភបាលព្រចា ិ ិ ោង្ ហ័បអាន នាយកវជា ិ ជ ឋានពុទ នសាសនបណឍិតយ ព្កុមអភបាលពុ សហជីវន ទក ិ ិន សមាគមទាង្ប ំ ី មានម្ោក ទា ប៊ន ុ ឡុង្ ជាម្ដ ម ើ ។
អស់ម្ោកអបកឥសសរជនធំតច ូ ខដលអម្ញ្ជើញមកកាន់វតថឧណា ត ម្ោម កបុង្ម្វោរាព្តី
១៤ម្កត ខែកញ្ញ ដ ម្នាះ សុទខតមានមុ ន ែស្សម្ោន ម្ព្កៀមព្កំ ើ ខែភព្ទបទ ព្តូវនឹង្នថងទ១៥ ី ព្គប់ៗោប ម្ោយម្សចកឋម្សាកសា ឋ យចំម្ោះសម្មឋចដនព្កខលង្ ៏ បានចូលមកសខមឋង្ ី
មរណទុក ខ ម្សាកសាឋយ ម្ព្កៀមព្កំ រជួ ំ លចំម្ោះព្ពះបរមសព ម្ោយព្គប់ោបទាង្អស់ ំ ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 35
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
បនាធប់ពម្ពលម្នាះមក ព្ពះសង្ឃជាម្ព្ចីនអង្គមានព្ពះពុទ នម្ោសាចារយ រាជ កង្ ី ឹ ម្ម
គណព្កុង្ភបម្ំ ពញ និង្ព្ពះមុនីម្កាសលយ សូរ ហាយ ម្ៅអធការវតថន ើ ិ ិ ម្រាធរង្ស ី ជាម្ដម
ព្ពមទាង្ព្ពះរាជាគណៈ ំ និង្ឋានានុព្កម ជាម្ព្ចីនរយអង្គនិមនថមកម្ព្ោង្ព្ោត សុទខត ន មានមុែម្ព្កៀមព្កំ ស្សង្ូតស្សង្គត់ព្គប់ៗអង្គ ម្ោយម្សចកឋសា ី ឋ យស្សម្ណាះអាម្ឡាះ អាល ័យ ចំម្ោះសម្មឋចជាអង្គមាចស់។
លំោប់តមកម្ទៀត កបុង្ម្ពលរាព្តីម្នាះរវាង្ម្មា៉ង្២២-២៣ ម្ចះខតមានពុទ នបរស័ ិ ទ ទាង្បពេ ំ ជិត ទាង្ព្គហសទ ំ និមនថអម្ញ្ជើញមកកាន់វតថឧណា ត ម្ោមរជយៗ នាោ ំ ប ឈរ
ំ ម្ព្តៀបព្តា ោសម្ពញដប ិ ណា ក់ ទាង្អស់ ំ ម្ោកអបករាជការកបុង្ព្កុង្ ី រម្វណព្ពះរាជដ
ភបម្ំ ពញ មានម្ោកអបកព្កសួង្ធមាការជាម្ដម ំ ប មកជាលំ ោប់លំ ម្ោយ ចូល ើ បាននាោ ំ ព្កាបថ្នេយបង្គោល ់ព្ពះបរមសពសុទខតមានទ ន កមុ ែព្ជប់ស្សម្ោន ម្សធើរខតព្គប់ៗោប ឹ
ែ លះមានជលម្នព្តស្សក់សស្សាក់រកហានិយាយសឋីពុម្ំ កត ើ ម្ពលជាលំ ោប់មកម្ទៀត ម្ចះ ខតមានពុទបរ ន ស័ ិ ទ ទាង្ព្គហសទ ំ បពេជត ត ម្ោម យា៉ង្ ិ ម្ធេដ ើ ម្ំ ណើរមកកាន់វតថឧណា
ខណនណាន់តាន់តាប់រហូ តទាលខតភល ់ ។ កហូ ររហាម ម្ហើយ ឺ ម្ោកអបកែ លះមានទកខភែ ឹ បនលវាចារថង មានព្ពះ ឺ ិ តម្ហើយម្ត!ើ សូមផព្ពះអង្គ ី ូ រថ្ន ឱ! សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ចូលទវង្គ
ជនា៨៦ពិតខមន ប៉ខុ នថម្យើង្ែព្ំុ ញ ពះអង្គម្ៅខតសាឋយស្សម្ណាះ ចង្ឲ្យសម្មឋ ់ ចគង្ ់ម្ៅជាង្ រយព្ពះវសាម្ោយម្យើង្ែព្ំុ ញ ពះអង្គធាលប់ សាឋប់ព្ពះរាជឱវាទ ធាលប់ម្
www.thecambodia.blogspot.com
ើ ញធាលប់ម្ោរព
Page | 36
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
សម្មឋចជាអង្គមាចស់ ឥឡូវម្នះស្សាប់ខតសម្មឋចជាអង្គមាចស់ចល ូ ទវង្គ ិ ត ម្ៅកាន់
បរម្ោកនាយម្ចាលម្យើង្ែម្ំុ ញ ៅម្ហើយ។ ការចូលទវង្គ ិ តននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជម្នះ នា ំ ំ ឲ្យទូលព្ពះបង្គព្គប់ រប ូ រម្ហង្រហាង្ ព្តមង្ ់ព្តម្មាចកបុង្ចតថអស់ ម្សចកឋសង្ឃ មកក់ម្ៅ ឋ ិ ី ឹ ចំម្ោះសម្មឋចម្ៅ ម្ហើយ។
សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ខដលព្ពះអង្គបានយាង្មកម្សាយ ព្ពះជាតកប ិ ុង្ព្រម្ទសកមពុជា
ម្យើង្ម្នះ ព្ពះអង្គបានម្ធេព្រម្យាជន៍ ទាង្ផល ំ ូ វព្ពះពុទសាសនា ន ទាង្ផល ំ ូ វម្ោក ទុកឲ្យពុទ ន ើ
បរស័ ិ ទជាម្ព្ចីនណាស់ ម្ឈ្លមះថ្នព្ពះអង្គបានម្លកព្ពះពុ ទសាសនា ន ម្លើកព្រម្ទសជាតិ ើ ឲ្យបានថាុំម្ថាើនរុង្ម្រឿង្ រួមជាមួយនឹង្សម្មឋចព្ពះឧបយុវរាជព្ពះព្រមុែរដឌខដល
យឹតម្យាង្ព្រជា ពលរដឌ ម្ោយព្ពះមម្ធាបាយដែ៏ ពង្ ់ែ ពស់បំផត ុ ឲ្យព្រម្ទសជាតមាន ិ ឯកភាព សាមគគភាព សនថិភាព បានឯករាជយដបរ ៏ បូ ិ រណ៍ ដូចម្សចកឋព្ាថ្ន ប ម្ហើយ ី ី
យា៉ង្ណាសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានព្ពះរាជជីវព្រវតថលអ ិ ណាស់ មានព្ពះបំណង្សម្ព្មច ក ៏យា៉ង្ម្នាះខដរ។
ំ ំង្ ព្ពឹកម្ឡើ ង្ នថង១៥ម្កត ដ ) អស់ម្ោកឥសសរជន បានព្រជុតា ើ ខែភព្ទបទ (២៦ កញ្ញ គណៈកមាការមួយបម្ណា ឋ ះអាសនបសព្មាប់ចាត់ការបុណយ ព្ពះបរមសពតម្ៅ។
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 37
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
រយៈកាលមុ នអំ ពកា លដែលសម្មេចព្ទងម្់ សាយព្ពះ ី ទិវ ងគត
Page | 38
ំ ង្ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ មានព្ពះអាោធជាដប ូ កបុង្នថងអង្គគរ ១២ម្កត ើ ខែភព្ទបទ ឆ្នប ំរកា ំ ឹ ង្ព្ពះអាោធននសម្មឋច ឯកស័ក ព្តូវនឹង្នថង២៣ ខែកញ្ញ ដ ឆ្នប ំ១៩៦៩។ ដណ
ព្ពះសង្ឃរាជម្នះ បានថ្នេយចំម្ោះសម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌរួចម្ហើយ។ ឯកឧតឋម អុឹង្ ហុ ង្សាធ តាមព្ពះរាជបញ្ញ ជ ននសម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌ បានចាត់ឲ្យអស់ម្ោក
ម្វជជបណឍិតខែ មរ បារាង្ដ ំ ៏ជំនាញៗទាង្ឡាយ ំ មកជួយែ េល ់ខាេយពាបាលម្រាគព្ពះអង្គ
យា៉ង្ម្ពញសមតទភាព ប៉ខុ នថម្ធេម្មឋ ើ ចម្ឡើ យនឹង្អាចយកជ ័យជមបះម្លមចច ើ ុ សន្តង្គគមបាន។ សម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជជាអមាចស់ព្ទង្ ់បានព្ជាបព្ពះអង្គជាមុន ចាប់តា ំង្ពីនថងព្រឈួន ព្ទង្ ់ ំ មានព្ពះឱង្គារព្ាប់ព្ពះសង្ឃ និង្អស់ម្ោកខដលមកថ្នេយបង្គសាកសួ រព្ពះសុែភាព
ថ្ន “អាតាាមានជំង្មឋ ព្ពះរាជឱង្គារម្នះ ម្ធេឲ្យម្យ ់ ប ឺ ង្ម្នះ ដូចជាោានសង្ឃមម្ទ” ឹ ើ ើ ង្រាលោ មានការព្ពួយបារមាណាស់ ប៉ខុ នថម្យើង្រាលោ ់ ប ម្ជឿទុកថ្ន ព្ពះអង្គមែ ុ ជានឹង្គង្ ់ ព្ពះជនាាយុតម្ៅម្ទៀតបាន ពីម្ព្ោះសម្ង្ាតម្ៅព្ពះសររាង្គ ើ កាយព្ពះអង្គ ពុំម្
ើ ញមាន
ខព្រព្រួលខរលកប៉នា ុ ា នម្ទ មា៉ង្ម្ទៀត ព្ទង្ ់ម្ៅចា ំព្ពះសាមរតលអ ី ណាស់ អាចមានព្ពះឱង្គារ មាម ំ ួន សំ ម្ណះសំ ណាលនឹង្អស់ម្ោក ទាង្ព្ពះសង្ឃ ំ ព្គហសទ ខដលមកព្កាបបង្គ ំ
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ោល ់ម្នាះ បានស្សួលម្ៅម្ឡើ យ ជាពិម្សសកាលពីព្ពឹកនននថងម្សាយព្ពះទវង្គ ិ តម្នះ
ំ ឯកឧតឋមនាយក រដឌមន្តនថី នឹង្អបកអង្គមាចស់ឧបនាយករដឌមន្តនថទ ី ១ ់ ី បានចូលបង្គោល
ំ ព្ពះអង្គម្ដម រព្ពះម្រាគព្ពះអង្គផង្ ម្ដម ោព្ពះអង្គ ម្ៅកាន់បរម្ទស ើ ផសាកសួ ើ ផព្កាបបង្គ ី ី តាមការអម្ញ្ជើញនន សាធារណរដឌចនព្រជាមាន ិ ិត និង្សាធារណរដឌព្រជាធិបម្តយយ អាលលឺម៉ង្ផង្។ ់
ព្ោម្នាះព្ពះអង្គបានទទួលរាក់ទាក់ ម្ហើយបានព្រសិទ នពរជូនចំម្ោះ ឯកឧតឋម
នាយករដឌមន្តនថី និង្ថ្នេយចំម្ោះអបកអង្គមាចស់ ឧបនាយករដឌមន្តនថទ ី ១ ី សូមម្ៅបំម្ពញ ម្បសកកមាម្ៅព្រម្ទសម្ព្ៅបានម្ជាគជ ័យ។ ម្ព្កាយមកម្ទៀតសម្មឋចក ៏ព្ពះរាជទាន សនធនាជាមួយម្ោក ឌី ទូច រដឌម្លខាធការព្កសួ ង្ធមាការ និង្ម្ោក ព្ទិញ វា៉ញ ិ
ព្រធានសមាគមអបកនិពននខែ មរអំ ពីការម្ធេម្ចត យ។ ព្ពះអង្គព្ទង្ ់មានព្ពះរាជបនធូល ើ ិ
ហូ រខហ ម្ហើយព្ទង្ ់និទានអំ ពីម្ចតយម្ឈ្ល ម ះ សិង្គុតថរៈ ម្ៅសហភាពភូមាខថមម្ទៀត ិ
ផង្។ រួចព្ពះអង្គព្តាស់រល ំ ឹកអំ ពីការម្បាះពុមវព ចនានុព្កមខែ មរខដលព្ទង្ ់ បានែតែំខក ិ
សព្មួលបខនទមោក្យជាម្ព្ចីនម្ទៀត ម្ទាះបជរាន ក៏ ី ិ ង្ពាធម្ចះខតម្បៀតម្បៀនព្ពះអង្គ ិ ម្ោយ។ សភាពទាង្ម្នះសឲ្យម្ ំ
ឹ ង្ណាស់ មនគួ រម្ឡើ យនឹង្ ើ ញថ្ន ព្ពះអង្គម្ៅរង្បុ ឹ ិ
ខព្រព្រួលម្ោយឆ្នប់រហ័សដូម្ចែះម្សាះ នាឲ្យម្យ ំ ចជាម្យើង្ ើ ង្ម្ព្កៀមព្កំស្សង្គកចតថដូ ិ
ធាលក់ម្បះដូង្។ ម្នះម្ហើយសមដូចព្ពះម្ថរដកា ី របស់ព្ពះអង្គ ខដលព្ទង្ ់ព្តាស់ជាម្រឿយៗ ថ្ន៖ ជួនកាលម្ពលព្ពឹកមនុសសសតេជួបោបរញង្ ់ លុះម្ពលោងចក ៏ស្សាប់ខតខបកោប
www.thecambodia.blogspot.com
Page | 39
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
ភាលមៗ។ សភាពម្នះព្តូវដូចព្ពះតព្មាស់ម្នាះណាស់ ព្ពះអង្គយាង្ម្ៅម្ចាលពុទ នបរស័ ិ ទ
ំ ឹ ង្ជាមុនឲ្យចាស់ដល ់ម្យើង្ ម្ដម រាលោ ់ ប ឥតមានព្រទានដណ ើ ផន ី ឹ ង្ពាបាលព្ពះអាការ
ម្រាគឲ្យបានយូរនថងម្សាះ គួរឲ្យម្យើង្ែសា ំុ ញ ឋ យនព្កម្ពកណាស់នឹង្រកោកយណាមួយខថលង្ Page | 40 ម្រៀបរាប់ ពុំបានម្ឡើ យ។ ព្ពះអង្គម្សាយទវង្គ ិ តម្នះ ម្ធេឲ្យរញ្ ើ ួ ជ យសកលកមពុជា ម្ព្ោះ ព្ពះអង្គមានព្ពះគុណធម៌ម្ព្ចីនណាស់ម្លពុ ិ ទ ទាង្បពេ ំ ជិត ទាង្ព្គហសទ ំ ។ ើ ទ នបរស័
សម្មឋចព្ទង្ ់ម្សាយព្ពះទវង្គ ត ិ ម្ៅដខដល។ ិ ត បាត់ព្ពះរូបពិតខមន ប៉ខុ នថព្ពះកតថ ិ នាមឋ ិ អស់ម្ោកអបកពុទបរ ន ស័ ិ ទទាង្ឡាយ! ំ ព្ពះបរមសពននសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជម្នះ ជាព្ពះ
សពព្តូវតមាលទុ ់ កតាមផលូវការរបស់រាជរោឌភបាល ម្ដម ណានុ រផទានម្រៀង្រាល ់ ើ ផម្ធេ ិ ី ទកខ ើ ិ នថងតម្ៅ ទព្មា ំគណៈកមាការបុណយជំនោ ំ ុ ប ម្ោះស្សាយ ម្រៀបចំព្ពះរាជពិធបុ ី ណយព្ពះ
បរមសពកំណត់យកនថងណា ខែណា តម្ៅជាម្ព្កាយ។ ឥឡូវម្នះ គណៈកមាការបុណយ
បម្ណា ឋ ះអសនប បានព្ពមម្ព្ពៀង្យកនថង១ម្រាច ខែភព្ទបទ ព្តូវនឹង្នថងទ២៧ ខែកញ្ញ ដ ឆ្នប ំ ី ១៩៦៩ ជាកចចម្ធេ ទកខ ណានុ រផទាន មានម្ទសនា និង្ម្វរភតថ ម្រៀង្រាលយប់ ់ នថងតម្រៀង្ម្ៅ ិ ើ ិ ចំនន ួ ៦ខែ គតព ភាពននសម្មឋ ចព្ពះមហាកសព្តីយានី ិ ី ខែម្នះម្ៅ ម្ព្កាមព្ពះរាជធបត ិ ី និង្សម្មឋចព្ពះព្រមុែរដឌ៕
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
រូបម្ផសងៗ Page | 41
រូបសំ ណាកសម្មឋចព្ពះសង្ឃរាជ ជួន ណាត សាង្សង្ម្ោយសាោព្កុ ់ ង្ភបម្ំ ពញ
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
Page | 42
រូបភាពសំ ណាកសម្មថចសង្ឃរាជជួន ណាត តំកល ់ម្ៅភូមវរផធម៌ ម្ែតថម្សៀមរាប ិ
ព្បភពម្ែី មននឯកសារ http://km.wikipedia.org http://chuonnat.wordpress.com
www.thecambodia.blogspot.com
សម្មេច ជួន ណាត
២០០៩
Page | 43
ហាមលក់ យ
ើងខ្ញំុ
យលើកទឹកចិត្ឪ្ ត យយោកអ្នកយធវើការចចកចា ថត្ចមលងឯកសារយនះបានយោ
និង
យេរី ។
េ ូមយមត្តតយធវកា ើ រចេវងរកឯកសារនានាបចនែមយៅឯ www.TheCambodia.blogspot.com េ ួមអ្រគុណ!
www.thecambodia.blogspot.com