Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
September 2011
Inhoud
Pag. 2 • KWF: ‘Iedereen krijgt ermee te maken’ Pag. 3 • S uccesvolle stamceltransplantatie is vaker mogelijk •M et stamcellen kunnen ziektes zoals leukemie worden behandeld Pag. 4 • Huidkanker kun je in een vroeg stadium ontdekken
Kanker. De ziekte die iedereen raakt
Pag. 4 • KWF: ‘Roken is de grootste boosdoener’ Pag. 5 • L iever thuis worden behandeld dan in het ziekenhuis • Klinisch onderzoek geeft hoop Pag. 6 • Geestelijke genezing bij borstkanker Pag. 7 • Prostaatkanker is geen pretje • Uitgelicht: de stoma Pag. 8 • Weer aan het werk? Dan is goede communicatie erg belangrijk
Human care makes the future possible
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
❷
‘Iedereen krijgt te maken met kanker’ De kwaliteit van kankeronderzoek in Nederland is van bijzonder hoog niveau en heeft de vooruitzichten van kankerpatiënten aanzienlijk verbeterd. Toch is je gift tijdens de nationale collecteweek van 5 tot en met 10 september hard nodig. Directeur Michel Rudolphie van KWF Kankerbestrijding legt uit waarom.
“Nederland is één van de toonaangevende landen op het gebied van kankeronderzoek. Dat moeten we natuurlijk zo houden. Per jaar krijgen ongeveer 91.000 Nederlanders kanker. De komende tien jaar zal dit aantal verdubbelen. Dat heeft alles te maken met de toenemende vergrijzing. Kanker is grotendeels een ouderdomsziekte.
Rookvrij Nederland
Verbetering van de kankerzorg blijft dus hard nodig, want iedereen verdient een morgen. Wij zijn een onafhankelijke organisatie. We krijgen geen geld van de overheid en zijn dus volledig afhankelijk van giften van het publiek. Eén op de drie mensen krijgt kanker, dus iedereen krijgt direct of indirect te maken met deze ziekte.
Het geld zal grotendeels besteed worden aan onze vier speerpunten voor de komende vier jaar. Ten eerste maken we ons hard voor een rookvrij Nederland. Ten tweede willen we de weg van laboratorium naar bed, zoals we dat noemen, optimaliseren. Veel kennis vanuit onderzoek wordt namelijk niet altijd even snel vertaald in medicijnen en therapie.
A
Mijlpalen
In deze bijlage zie je een tijdslijn. Op elke pagina worden data gegeven van mijlpalen in de geschiedenis van kankerbestrijding.
an de lezer
“Ik wil je alvast bedanken voor de gulle giften. En ook alle dank naar onze 120.000 vrijwilligers. Ik vind het ontroerend om te
Gulle giften
Ten derde gaan we de informatievoorziening verder moderniseren. Denk daarbij aan betrouwbare online platformen waar patiënten en behandelaars elkaar kunnen ontmoeten. Als laatste willen we de kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen op het gebied van kankerzorg verminderen, met speciale aandacht voor de oudere patiënt.”
zien hoe deze mensen, vaak generatie op generatie, zich inzetten. Die mogen we best weleens op een voetstuk plaatsen.”
1904 Voor de
1947
Voor het eerst wordt chemo met succes toegepast.
Bron: KWF
eerste keer chemotherapie.
1949
Koningin Wilhelmina onderkent de noodzaak tot wetenschappelijk onderzoek naar kanker en stelt twee miljoen gulden ter beschikking. De Nederlandse Kankerbestrijding/ Koningin Wilhelmina Fonds wordt opgericht om het onderzoek te coördineren. In 2003 wordt de naam gewijzigd in KWF Kankerbestrijding.
Steeds betere behandelingen voor kankerpatiënten
Colofon
‘Kanker. De ziekte die iedereen raakt’ is een publicatie van Metro Custom Publishing Redactie RedactiePartners MediaGroep, www.redactiepartners.nl Vormgeving www.3mandesign.nl
Beeld Nationale Beeldbank, Shutterstock Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met David Beentjes, 020-5114073 of via david. beentjes@metronieuws.nl
om bijvoorbeeld minder misselijkheid te ervaren of minder haaruitval te hebben. Al met al zaken die mede bepalend zijn voor de kwaliteit van leven die de patiënt ervaart.”
“De ziekte kanker en alles wat ermee samenhangt is
Pijn
erg ingrijpend. Er is in zo’n geval veel te verwerken
Toch is er nog veel te doen op het gebied van kanker en de behandeling van de bijbehorende
zowel fysiek als ook mentaal” aldus Myriam van
symptomen. “Pijn is vaak het gevolg van kanker en de behandelingen die daarbij horen.
Haften van Mundipharma Pharmaceuticals B.V. in
Kankerpatiënten zouden zich ervan bewust mogen zijn dat praten over pijn geen zeuren is en
Hoevelaken.
dat een goede pijnstiller de pijn draaglijker kan maken. Gelukkig zijn er middelen beschikbaar die gelijk verlichting bieden bij zowel langdurige pijn als ook bij doorbraakpijn”.
Hematologie “Als specialist op het gebied van pijnstilling en hematologie zijn wij ons zeer bewust van
Mundipharma
de gevolgen van deze diagnose voor patiënt en naasten; je bent vaak onbekend met de
Mundipharma Pharmaceuticals B.V. werkt zeer gedreven en gepassioneerd aan behandelopties
ziekte en de behandelingen, soms heb je pijn, angst, verdriet en hoop. Gelukkig hebben
voor patiënten die met hematologische maligniteiten leven. Het bedrijf heeft sinds oprichting
wij mogen ervaren dat er de afgelopen jaren veel vooruitgang geboekt is op het gebied van
de missie om mensen met chronische ernstige pijnklachten te helpen. De organisatie richt
hematologie.” Van Haften is erg te spreken over de nieuwe ontwikkelingen op het gebied
zich dus vooral op kwaliteit van leven voor iedere patiënt. Naast behandelingen voor pijn
van chemotherapie; “Er wordt steeds gerichter gezocht naar middelen die op verschillende
en kanker is Mundipharma Pharmaceuticals B.V. ook actief
manieren de kwaadaardige cellen bestrijden. Zo zijn er middelen die celdeling stoppen, die het
bezig met geneesmiddelen voor patiënten met reuma en
DNA vernietigen of een combinatie van beiden. Waarbij iedereen zich zal kunnen voorstellen
in de toekomst ook luchtwegaandoeningen. Mundipharma
dat naast de werkzaamheid van de chemotherapie, ook het verminderen van de bijwerkingen
Pharmaceuticals B.V. is van mening dat iedere patiënt een
een belangrijk speerpunt in onderzoek is. Voor een patiënt kan het van wezenlijk belang zijn
optimale kwaliteit van leven verdient.
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
C
hemotherapie maakt vaak deel uit van de behandeling van patiënten met bloed- of lymfklierkanker. Wanneer de kanker bij hen voldoende is teruggedrongen, kan autologe stamceltransplantatie een rol gaan spelen. Hierover vertelt professor Peter Huijgens, hematoloog bij het VUmc. “Om ook de laatste resten kanker te laten verdwijnen, kan een extra hoge dosis chemotherapie nodig zijn. Een bijwerking hiervan is dat ook de bloedproducerende stamcellen in het beenmerg vernietigd worden. Autologe stamceltransplantatie is bedoeld om het beenmerg te beschermen tegen die hoge dosis chemotherapie. Je haalt dan stamcellen uit het bloed van de patiënt en plaatst die na de chemotherapie weer terug. Vroeger verkreeg je die stamcellen door beenmergtransplantatie, tegenwoordig door het toedienen van een groeihormoon waarna het beenmerg zo hard groeit dat er stamcellen in het bloed ‘lekken’. Deze cellen worden vervolgens met een machine uit het bloed gehaald, ingevroren en na de chemotherapie teruggetransplanteerd.”
Nieuwe behandelingsmogelijkheden
Probleem bij deze methode is dat die niet altijd goed werkt. Huijgens: “We hebben namelijk te maken met patiënten die in een eerder stadium al chemotherapie hebben gekregen en bij wie het beenmerg daardoor niet goed meer functioneert. Het is moeilijk om bij hen met het groeihormoon stamcellen uit het bloed te halen.” Inmiddels is er een nieuw middel op de markt, waardoor succesvolle stamceltransplantaties bij patiënten met een lymfoom of multipel myeloom vaker mogelijk blijken. Huijgens: “Het gaat om de stof plerixafor. Deze stof maakt als het ware de ankers los waarmee stamcellen in het beenmerg verankerd zitten. Deze stamcellen komen vervolgens in het bloed, waar ze kunnen worden opgevangen. Dit middel biedt nieuwe behandelingsmogelijkheden voor kankerpatiënten.”
Succesvolle stamceltransplantatie vaker mogelijk 1953 1950
Door bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd wat baarmoederslijm af te nemen, kan baarmoederhalskanker in een vroeg stadium worden opgespoord.
Bestraling blijkt niet alleen pijn te verzachten, maar ook kanker te genezen.
❸
Opslag stamcellen voor behandeling
Met stamcellen kunnen ziektes zoals leukemie behandeld worden. De navelstreng van een pasgeboren kind is een rijke bron voor stamcellen. Ouders kunnen tegen betaling deze stamcellen laten opslaan voor familie gebruik, of gratis afstaan ter donatie voor algemeen gebruik. “Er sterven in Nederland helaas nog regelmatig Voordelen kinderen aan bijvoorbeeld de gevolgen van leukemie, omdat ze geen donor kunnen vinden voor stamceltransplantatie”, zegt Arnoud van Tulder, expert in stamcelopslag. Stamcellen zijn cellen zonder nog een specifieke taak in het lichaam. Ze kunnen veranderen in andere celtypes, bijvoorbeeld hartspiercellen of zenuwcellen. Meer en meer worden ze ingezet en er kunnen nu al ongeveer 70 à 80 ziektes behandeld worden met stamcellen uit navelstrengbloed. Het gaat dan om bloed en bloed gerelateerde ziektes, bijvoorbeeld bepaalde vormen van kanker en stofwisselingsziektes. Van Tulder: “Op basis van ruim tweehonderd klinische studies wereldwijd verwachten wij dat in de nabije toekomst nog veel meer behandelingen mogelijk zijn. Bijvoorbeeld bij diabetes.”
Stamcellen zijn ook verkrijgbaar uit beenmerg. Maar uit de navelstreng zijn ze eenvoudiger verkrijgbaar, zonder risico of pijn voor het kind en van uitstekende kwaliteit. Het zijn de meest jonge stamcellen, waardoor ze ook gemakkelijk ontwikkelen in allerlei weefsels. Dat houdt in dat ze voor verschillende ziektes te gebruiken zijn. Van Tulder: “In veel Amerikaanse staten zijn gynaecologen verplicht om ouders te informeren over de opslag van stamcellen uit de navelstreng; in een familiebank voor eigen gebruik of donatie aan een publieke bank. In Nederland wordt de navelstreng, vaak door onwetendheid, weggegooid en dat is absoluut zonde.”
Wetenschapper bij opslagtank
Je koestert je baby als geen ander. En zijn stamcellen?
Het opslaan van stamcellen is een unieke kans om de meest waardevolle bouwstenen van het lichaam te bewaren. Navelstrengbloed en weefsel zijn slechts enkele bronnen voor de behandeling van meer dan 70 bloedgerelateerde ziektes en toekomstige toepassingen in regeneratieve geneeskunde. Opslag of donatie van stamcellen? Denk er over na. Uit voorzorg.
Je vindt meer informatie op
www.cryo-save.com Genzyme advertentie Metro 128x192.indd 1
28-08-11 21:38
❹
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
Steeds meer mensen krijgen huidkanker. Gelukkig is de ziekte door de Fluorescentie Detectie techniek van het Erasmus Medisch Centrum en ZBC Multicare uit Hilversum tegenwoordig in een zeer vroeg stadium te ontdekken en behandelen.
M
arsja Meijer (KWF Kankerbestrijding):
‘ Helft minder kankergevallen door bewust leven’ Door gezonder te leven kunnen we 35 tot vijftig procent van de gevallen van kankersterfte voorkomen. Marsja Meijer van KWF Kankerbestrijding noemt zes regels: geen overgewicht, niet roken, genoeg bewegen, gezond eten, niet teveel zonnen en een gematigd alcoholgebruik.
Huidkanker ontdekken met spray Sinds 2000 is het aantal gevallen van huidkanker met 80% toegenomen. Bij mensen ouder dan vijftig jaar, wordt zelfs bij één op de zes mensen (een voorloper van) huidkanker gevonden. “Vroege detectie is bij huidkanker enorm belangrijk”, vertellen drs. Demmendal van het Erasmus MC en dr. de Leeuw van ZBC Multicare. “Er op tijd bij zijn, betekent een minder zware behandeling.”
Blote oog
Een nieuwe methode om huidkanker vroeg op te sporen is de fluorescentie detectie techniek. Bij deze techniek wordt een spray op de huid aangebracht, met daarin een stof die door huidkankercellen wordt opgenomen. “Wanneer je vervolgens na het sprayen metingen maakt met een fluorescentie detectie systeem, kun je zelfs de voor het blote oog verborgen plekken zien”, vervolgt drs. Demmendal. Fluorescentie detectie is mogelijk op verwijzing van de huisarts en wordt dan volledig vergoed. Momenteel is het onderzoek uitsluitend mogelijk bij ZBC Multicare in Hilversum.
Volgens Meijer weten twee van de drie Nederlanders wel dat je de kans op het krijgen van kanker kunt verminderen door gezonder te leven. “Maar mensen overschatten de mate waarin ze zelf gezond leven. Ze weten niet welke factoren van belang zijn om het risico op kanker te verkleinen.”
1954 Ontdekking van het verband
Meijer: “Veel mensen denken dat ook stress een risicofactor is. Je kunt van stress meer gaan roken en vetter gaan eten, maar van stress op zichzelf krijg je geen kanker. Denk ook aan de UMTSmasten en de beugel BH’s, en aan deodorant waarvan je borstkanker zou krijgen. Allemaal niet waar.”
Meijer hecht eraan dat de andere vijftig procent van de gevallen van KWF Kankerbestrijding streeft naar een kankersterfte ’domme pech’ is. “Mensen met kanker hebben niet rookvrij Nederland, want roken is de grootste boosdoener. Over de oorzaken noodzakelijkerwijs ongezond geleefd. van kanker bestaan ook misverstanden. Het kan iedereen overkomen.”
tussen roken en longkanker. De Britse epidemioloog en kankerspecialist Richard Doll was de eerste die het verband aantoonde tussen roken en longkanker.
Bewust leven heeft ook te maken met het herkennen van signalen die kunnen wijzen op kanker, besluit Meijer. “Denk aan bloed in de ontlasting, een knobbeltje in de borst en veranderende moedervlekken. KWF Kankerbestrijding heeft negen signalen met uitleg op internet gezet: www.kwfklachtadvies.nl.”
1956
1955 Eerste
Mammografie aanbevolen om borstkanker op borstbesparende operatie. Relatie gevonden te sporen. tussen testosteron en prostaatkanker en tussen oestrogeen en borstkanker.
Een themakrant die bij jou past Bereik jouw doelgroep met een publicatie op maat. De mogelijkheden zijn divers, zoals adverteren in een relevant thema of een volledige afname waarbij jij de inhoud bepaalt. Metro Custom Publishing brengt jouw boodschap gericht over op de doelgroep die jij wilt aanspreken. Dit is een uit gav
Het o wilog oo watk ont mogelidek de van be jkHeden ter zien
gav een uit Dit is
e van Met ro
Cus toM
Pub lish
ing
april 20
11
Met ro e van
? Nu 3 l nodig CV-kete Nieuwe
2
Cus toM
Pub lish
ing
rting! 150,- ko
el.nl wecvket ijnnieu www.m
5ie g r e n E 00 1750
Bel: 08
6
Maik de Bo draagt elk er e een ande dag re bril
Joke M eeder mi st 99% va n haar gezichts vermoge n
n! oet wete m je t a Alles w Martin van Zaanen liet zijn ogen las eren in Turkije
Bel Erg ra voo r een afs pra
100 pra ktij
ak op ken in (070) 311 hee l Ned erla nd, 40 70 ook ond of kijk erzoek op ww aan hui w.ikwilb s. Sam enwerk eterzie ing me n.nl t alle zor gve rze ker aar s.
ring Ben Wonldergiemarkt wil de e htelijk overzic P2 maken wuste MilieubeP5 ts e g d a g
Neem contact op voor meer informatie: David Beentjes
david.beentjes@metronieuws.nl
Tel: 020-5114 073
www.metronieuws.nl
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
❺
Liever thuis dan in het ziekenhuis
In het gevecht tegen kanker zijn effectieve therapieën en goede geneesmiddelen van essentieel belang. Klinisch onderzoek is een manier om deze te testen.
hronisch zieken hebben vaak specialistische medische zorg nodig. Meestal ontvangen ze die in het ziekenhuis, maar met een professionele organisatie zoals Eurocept Homecare die alles regelt rondom speciale thuiszorg, geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en de machtigingsaanvraag bij de zorgverzekeraar kunnen ze het ziekenhuis eerder verlaten en vervolgens de zorg ook aan huis krijgen. Bianca Heemskerk (39) vertelt over haar ervaringen hiermee. Ze heeft uitzaaiingen van borstkanker en eigenlijk zou zij eens per vier weken in het ziekenhuis medicatie ter versterking van haar botten toegediend moeten krijgen via een infuus. Haar arts raadde haar aan om dit thuis te doen, zodat ze geen hele middag hoeft op te offeren aan een ziekenhuisbezoek. “Elke vier weken komt er een verpleegkundige bij mij thuis die het infuus aanlegt. Haar hulp is persoonlijker dan in het ziekenhuis, omdat ze mijn vaste verpleegkundige is en ze tot in detail van mijn situatie op de hoogte is. Ik hoef
Klinisch onderzoek bij kanker biedt hoop
C
haar niets uit te leggen en ik kan mijn ei bij haar kwijt als ik ergens mee zit. Ze beantwoordt al mijn vragen,” vertelt Bianca. Maar het allergrootste voordeel is dat alles voor haar wordt geregeld, ze lekker thuis kan blijven en geen tijd en energie kwijt is aan een ziekenhuisrit. “Ik hoef geen oppas te regelen voor mijn kinderen en ik ben in mijn eigen, fijne omgeving.”
Aart Beeker is internist hemato-oncoloog in zeer goed in de gaten gehouden, bijvoorbeeld het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp. Hij of er onverwachte bijwerkingen optreden. legt uit wat klinisch onderzoek naar nieuwe Veiligheid is dus erg belangrijk, net als kankergeneesmiddelen inhoudt: “Klinisch vrijwilligheid. Deelname aan klinisch onderzoek bestaat uit vier fases. In fase I onderzoek is altijd op vrijwillige basis. Te wordt een door de farmaceutische industrie allen tijde kan een patiënt zonder opgaaf van ontwikkeld nieuw middel getest, vaak bij redenen stoppen met de deelname. Het is patiënten voor wie geen andere behandewel belangrijk dat patiënten participeren in lingsopties meer bestaan. De nadruk ligt onderzoek. Met klinisch onderzoek hopen hierbij op bijwerkingen en de dosering. In we namelijk het aantal effectieve therapieën fase II wordt nagegaan hoe vaak de nieuwe uit te breiden, te zorgen voor minder behandeling het gewenste effect heeft. In bijwerkingen en patiënten een betere kans op fase III wordt vervolgens bij patiënten succesvolle behandeling te geven.” bekeken of het geteste geneesmiddel daadwerkelijk beter is dan de standaardtherapie. In fase IV ligt de focus van het klinisch Wetenschappers bedachten onderzoek vooral op het Eerste kankereen fabuleuze oplossing voor registreren van bijwerkingen verwekkende de bestrijding van bloedkanker. gen ontdekt. bij alle met het middel Ze vervingen de niet goed behandelde patiënten.” functionerende stamcellen van de patiënt door stamcellen van een gezonde donor. De eigen stamcellen worden dan vernietigd door Beeker wil de veiligheid van klinisch chemotherapie en antistoffen, onderzoek benadrukken. “Patiënten worden waarna de arts nieuwe stamcellen toedient.
1970
mijn medicatie Ik ontvang in mijn eigen, fijne omgeving
1972
Veilig en vrijwillig
De beste medische zorg aan huis, omdat iedere patiënt uniek is De uitgaven voor de zorg staan onder druk. Ziekenhuizen en hun medische staf moeten steeds efficiënter werken. Tegelijkertijd zijn ze veel energie kwijt aan administratieve en controlerende taken. Voor patiënten is deze situatie niet ideaal. Zij hebben te maken met veelvuldig ziekenhuisbezoek of moeten zelf nog veel zaken regelen om thuis de juiste zorg te krijgen. Dat kan en moet heel anders, vindt Eurocept Homecare. Eurocept Homecare ontwikkelde een aantal thuiszorgdiensten die geheel zijn afgestemd op de zorgvraag van de arts en de patiënt. Eurocept Homecare is AWBZ erkend en biedt een landelijk dekkend team van gespecialiseerde verpleegkundigen die patiënten begeleiden en ondersteunen bij complexe farmaceutische zorg.
Oncology @ Bayer At Bayer, oncology is more than just a therapeutic interest. Our singular vision is to improve the lives of individuals touched by cancer.
Eurocept Homecare zet de zorg die door de behandelend arts is gestart voort in de thuissituatie. De patiënt is verzekerd van zorg op maat en de arts kan rekenen op de hoogste kwaliteit. Eurocept Homecare maakt ’t zelfs mogelijk om patiënten met een infuus op afstand te monitoren en in te stellen, hetgeen de veiligheid ten goede komt. Middels een innovatief zorginformatiesysteem, Eurocept Plaza, zijn alle behandelaars op de hoogte van de status van de patiënt. Eurocept Homecare investeert in de samenwerking met de ziekenhuizen door het bouwen van zorgstraten, afgestemd op de individuele procedures van het ziekenhuis met als gezamenlijk einddoel: een tevreden patiënt. De samenwerking met het UMC Utrecht is hiervan een goed voorbeeld.
L.NL.SM.08.2011.0013
Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met Patrick Chotoe, Business Manager Eurocept Homecare.
e u ro cept
ho mecar e
Trapgans 5 1244 RL Ankeveen The Netherlands
t f e w
+31(0)35 528 83 75 +31(0)35 542 40 86 info@eurocept-homecare.nl www.eurocept-homecare.nl
www.bayer.nl Nexavar 900135 Adv Oncology_Metro Themakrant Oncologie_128x192_0911_v2.indd 1
05-09-11 13:05
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
❻
Leven met kanker
1975
Naast vormen van beeldtechnologie als MRI, PET en SPECT, hebben wetenschappers een vierdimensionaal bestralingstoestel ontwikkeld dat nog nauwkeuriger kan bepalen waar de tumor zit.
Kanker is een ‘allemansvijand’. Of je nu oud of jong bent, dik of dun, man of vrouw, arm of rijk: kanker maakt geen onderscheid. Het overkomt je, beheerst je leven, het wórdt je leven en misschien je dood. Gelukkig is er ook hoop.
Soms een biertje te veel “Dit was het dan”, was het eerste dat Guus Houben dacht toen de artsen hem zestien jaar geleden vertelden dat hij longkanker had. Zijn rechterlong werd verwijderd, hij kreeg chemotherapie, hoorde dat de overlevingskans vijftien procent was. Maar hij is er nog. Houben was nooit ziek. Tot die ene dag in december in 1995. “Het was vlak voor de vakantie toen ik ineens gruwelijke pijn in mijn borst kreeg. We reden direct naar het ziekenhuis en na vele onderzoeken werd duidelijk dat ik longkanker had.”
het wel zou overleven, is hij toch maar gestopt met roken. Kort na de behandeling kon de 59-jarige Houben nog geen driehonderd meter lopen. Nu kan hij uren met de hond wandelen, maar flinke inspanningen lukken niet meer. “Ik ben niet ineens een gezondheidsfreak geworden. Ik drink bijvoorbeeld graag een biertje en soms drink ik graag een biertje te veel. Dat deed ik voor ik longkanker kreeg en dat doe ik nu nog steeds. Het leven is er om geleefd te worden.”
Stevige roker
De Limburger was altijd een stevige roker geweest. “Officieel wist ik wel dat ik moest stoppen met roken. Maar ik dacht ook: ik ga toch dood, moet ik dan die laatste maanden mezelf ook nog dat verzetje ontzeggen?” Toen hij na de operatie het idee kreeg dat hij
Begeleiding bij borstkanker
D
e kans op herstel na borstkanker neemt gelukkig steeds meer toe. Dit betekent dat steeds meer mensen leven met de gevolgen van borstkanker en de behandeling. Er is grote behoefte aan psychosociale begeleiding. Met de Lastmeter, ingevoerd in de meeste Nederlandse ziekenhuizen, is de drempel voor vrouwen een stuk lager om ‘lastige’ onderwerpen bespreekbaar te maken. Daardoor kan op termijn meer zorg op maat worden gegeven. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het psychosociale aspect voor de kankervorm die met name vrouwen treft. “Vrouwen zijn mondiger geworden, komen meer voor zichzelf op en willen ook een prettig leven na de borstkanker’’, zegt Truus Smit, nurse practitioner mammacare (verpleegkundig specialist) van het Waterland ziekenhuis in Purmerend.
Nieuw hulpmiddel
“De chemokuur en bestraling hebben veel invloed. Denk bijvoorbeeld aan het verlies van conditie en concentratie. Ook de beleving van seksualiteit kan veranderen en dat is voor veel vrouwen een moeilijk punt.” Op een nieuw hulpmiddel bij gesprekken, de Lastmeter kunnen vrouwen aangeven waar ze graag met specialisten over willen praten. “De drempel is een stuk lager als je iets op een papiertje kan aankruisen dan wanneer je het zelf moet aansnijden tijdens een gesprek met de arts.”
ink Ribbon P Borstkanker raakt ons allemaal, direct of indirect. In Nederland krijgt een op acht vrouwen borst-kanker in haar leven. Jaarlijks krijgen ca. 13.000 vrouwen en honderd mannen de diagnose borstkanker. Borstkanker is doodsoorzaak nummer een bij vrouwen tussen de 35 en 55 jaar. Stichting Pink Ribbon brengt geld bijeen dat nodig is om het aantal mensen dat borstkanker krijgt te verminderen, vroege diagnose te bevorderen en om de zorg en begeleiding van patiënten en hun naasten te verbeteren. ❦ Steun Stichting Pink Ribbon en maak jouw bijdrage over op giro 1234. ❦ Pink Ribbon ondersteunt diverse psychosociale onderzoeken naar nieuwe hulpmiddelen voor patiënten in de behandel- en nazorgfase.
Uw gift heeft mijn mama weer een morgen gegeven > Bekijk het hele verhaal op kwfkankerbestrijding.nl
Geboren om te schitteren... geef hem die kans! Geef op giro 809 Sta op tegen kanker en geef voor nieuw onderzoek Collecteweek 5 t/m 10 september iedereen verdient een morgen
rlijks acht miljoen Wereldwijd overlijden jaa baby’s aan ziektes kinderen en pasgeboren men en te genezen die eenvoudig te voorko ant elk kind moet zijn. Stop kindersterfte! W teren. de kans krijgen om te schit nl www.savethechildren.
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
Prostaatkanker is geen pretje P rikken
Prostaatkanker is geen gezellig gespreksonderwerp. We horen er weinig over, maar toch krijgt één op de zes mannen het. “Veel mannen schamen zich ervoor en daarom wordt er nauwelijks over gesproken”, denkt prof. dr. Jelle Barentsz van het Prostate MR Center of Excellence van het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen.
Als de waarde van het eiwit Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) verhoogd is, kan dat wijzen op kanker. Als dat zo is, wordt er door middel van het prikken van naalden in de prostaat onderzocht of er kanker zit. ”Deze methode kent veel nadelen. Ten eerste omdat een verhoogde PSA-waarde niet per definitie zorgwekkend hoeft te zijn. Daarnaast gebeurt het prikken niet gericht. En ik hoef niet uit te leggen dat het krijgen van meerdere naalden in je prostaat geen pretje is. Met MRI-beelden, kun je gericht prikken, bij die mannen bij wie het echt nodig is”, legt professor Barentsz uit.
Barentsz heeft veel onderzoek verricht naar prostaatkanker. De afgelopen jaren bekeek hij, dankzij subsidies van KWF Kankerbestrijding, de inzet van MRI bij de diagnostiek en behandeling van prostaatkanker. “We hebben aangetoond dat je met een MRI-scan heel nauwkeurig kunt zien of er al dan niet sprake is van een agressieve kanker, die je vervolgens gericht kunt behandelen.”
Taboe
“Darmkanker is het laatste taboe”, zegt prof. Paul Fockens, hoofd van de afdeling maag-darmleverziekten van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Er is lang gestreden voor een bevolkingsonderzoek op darmkanker, maar vanaf 2013 wordt iedereen ouder dan 55 jaar eens per twee jaar opgeroepen voor controle. Net zoiets als het uitstrijkje bij vrouwen boven de 30 jaar.
Op 15 september is de Europese dag van de prostaat. Op die dag staan meerdere medische centra stil bij het belang van een gezonde prostaat. Kijk bijvoorbeeld op www.nvu.nl
In december 2001 werd er dikkedarmkanker bij hem geconstateerd, waarna een gedeelte van zijn dikke darm en zijn endeldarm operatief werd verwijderd. Daardoor kan hij niet meer op de ‘normale’ manier zijn ontlasting kwijt. “Twee keer per week spoel ik mijn darmen met water om ze schoon te maken. Dit is in feite mijn ontlasting. Daarnaast draag ik een zakje om de gassen, die ik net
1994
Ontdekking borstkankergenen. Bij ongeveer vijf tot vijftien procent van de vrouwen die worden getroffen door borstkanker, blijkt erfelijke aanleg een rol te spelen.
1976
Sinds dit jaar is er een georganiseerd bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Iedere vrouw tussen de dertig en zestig jaar kan zich laten onderzoeken door middel van een uitstrijkje. Borstbesparende operatie met bestraling blijkt even effectief te zijn als borstamputatie.
1985
1980
Eerste beenmergtransplantatie vindt plaats. Een behandeling die onder meer bij leukemiepatiënten effectief is.
Doorbraak
Darmkanker heeft volgens Fockens een ‘vieze’ associatie. “Het gaat wel over poep natuurlijk.” Vandaar dat er nog een taboe heerst rond deze ziekte waaraan jaarlijks meer dan vijfduizend mensen overlijden maar die ook goed te voorkomen is. Het ‘prettige’ – met nadruk op de aanhalingstekens - van darmkanker is volgens Fockens dat het bijna altijd met een goedaardige poliep begint. “Die is redelijk eenvoudig te behandelen als je er op tijd bij
Uitgelicht: de stoma Gerrit Kreuze (49) leeft met een colostoma: een stoma op zijn dikke darm. Met de nadruk op ‘leeft’. “Ik ben gewoon Gerrit, niet Gerritmet-een-stoma. Veel mensen valt het niet eens op.”
❼
als ieder ander in mijn buik produceer, op te vangen en te filteren.” Niet alle stomadragers kunnen spoelen. Bij de meesten komt de ontlasting via de kunstmatige uitgang van de stoma naar buiten. Met een speciale sticker plakt Gerrit zijn stoma tijdelijk af om naar het strand of het zwembad te gaan. “Ik kan er bijna alles mee doen en ik heb geen last van vervelende geurtjes. Het hoort bij mijn lichaam.” Er zijn ongeveer dertigduizend Nederlanders met een colostoma, ileostoma (op de dunne darm) of urinestoma. Dat zijn lang niet allemaal ouderen: naar schatting hebben alleen al 3.100 jongeren er een nodig door chronische darmaandoeningen. Er komen steeds meer oplossingen om het dragen ervan te vergemakkelijken, zoals een elastische huidplak die zich vormt naar het lichaam en extra filters om geurtjes te vermijden.
beetje ontlasting opsturen. Dat wordt onderzocht op bloedspoortjes, een aanwijzing dat er een Darmpoliepen poliep of een kankergezwel in de darmen zit.” Uiteraard is de bent en zo voorkom je dat het screening niet zaligmakend, maar daadwerkelijk uitgroeit tot kanker.” toch kunnen we zo twintig procent van de kankerdoden voorkomen. “Het Daarom is de screening een ontzettend belangrijke doorbraak. “Iedereen is een relatief goedkope test die veel doet thuis een test, namelijk een klein resultaat kan geven.”
Een stoma?
Vragen over stoma’s?
Kijk op de website van de Nederlandse Stomavereniging: www.stomavereniging.nl
F
ietstocht
1990
Sinds de invoering van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker wordt 40% van het aantal borstkankertumoren vroegtijdig opgespoord.
Op 24 september wordt de Zuiderzee Klassieker gehouden, een fietstocht om geld op te halen voor het onderzoek naar darmkanker. Meer informatie is te vinden op www. zuiderzeeklassieker.nl en op www.mlds.nl.
Daar praten wij gewoon over
www.watiseenstoma.nl
Dit is een u itgav e va n M etro Custom Pu blish i ng
❽
Goede communicatie essentieel bij werkhervatting na kanker wordt gesteld. Om de eventuele Wie kanker heeft, komt in kanker terugkeer naar het werk zo soepel een emotionele achtbaan mogelijk te laten zijn, is communicatie werknemer, werkgever en collega’s terecht met maar één tussen van groot belang.” einddoel: beter worden. chrikeffect Wie dat voorrecht heeft S Goede communicatie is dan ook een van en weer mag werken, kan de kritische succesfactoren om weer aan het eenmaal terug op het werk kankerpatiënten werk te krijgen. Maes: “Je ziet een nieuwe klap krijgen. nu wel dat kanker geen taboe et bedrijf is veranderd, leidinggevende en collega’s weten zich moeilijk houding te geven en weten eigenlijk ook niet wat ze met je aan moeten. Dit soort rampscenario’s is te voorkomen, zo betoogt ook Laurence Maes, senior beleidsmedewerker bij de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK): “We zien de laatste jaren een ontzettende groei van mensen die actief aan het werk zijn en kanker krijgen. Onderzoek onder de beroepsbevolking wijst uit dat jaarlijks bij 30.000 tot 35.000 van hen de diagnose
H
meer is, maar toch is er altijd nog een soort schrikeffect bij een leidinggevende als een medewerker kanker krijgt. Deze medewerkers worden vaak naar huis gestuurd met de boodschap ‘we zien je wel weer als je beter bent, doe rustig aan.’ Terwijl dat bij iemand met bijvoorbeeld een burn-out nooit het geval zou zijn. Daar wordt meteen een plan van aanpak opgesteld. Het is dan ook
belangrijk om goed te blijven communiceren als iemand kanker krijgt. Leidinggevende en medewerker moeten contactmomenten met elkaar inbouwen waarin ze bespreken waar de medewerker precies staat in zijn behandeling en wat de gevolgen van die behandeling zijn voor het werk. Iemand die bijvoorbeeld kaal is door de behandeling, heeft vaak meer schroom om terug te keren naar het werk. Verder zouden leidinggevenden vaker zelf het initiatief tot contact moeten nemen; nu wordt dat nog te vaak bij de medewerkers gelegd.”
Kanker en werk
Om werkgevers te helpen in gesprek te blijven met kankerpatiënten, heeft de NFK een hulpmiddel ontwikkeld: de folder ‘Kanker en werk’ en de website www.kankerenwerk.nl. Maes: “Via bedrijfsartsen en oncologieverpleegkundigen verspreiden we de folder onder werkenden die
de diagnose kanker krijgen. Zij kunnen die aan hun leidinggevende geven, zodat die niet alleen informatie krijgt, maar ook een handvat waarmee hij of zij de terugkeer naar het werk van kankerpatiënten kan ondersteunen.”
2006
Onderzoekers ontwikkelen een preventief vaccin tegen het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Dit vaccin is inmiddels (2009) opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma voor jonge meisjes tussen twaalf en zestien jaar.
2009
De afgelopen zestig jaar is de kans op genezing van kanker verdubbeld. Toch is er met het overlevingspercentage van 59% nog een lange weg Invoering landelijk te gaan. bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker.
2013