Jouw wereld. Met dank aan... DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
SEPTEMBER 2011
Sander de Hee r:
INHOUD
Lichttechnicus bij een poppodium Ken jij of ben jij?
3
2
Mensen hebben behoefte om anderen te helpen Met het zweet op het voorhoofd… Stage lopen in het groen
6
‘Ik heb m geweldi e g vermaa kt’
5
4
7 Broodjes smeren voor de Voedselbank 8 5.000 mensen die jou kunnen redden
In samenwerking met
Europees jaar van het vrijwilligerswerk 2011
2
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
Foto’s: Ruud van der Graaf
Feitje
Uit onderzoek blijkt dat vrijwilligers langer leven
Vrijwillig, maar toch beloond Ruim vijf miljoen Nederlanders doen vrijwilligerswerk. Voor hun inzet worden ze niet betaald, maar ze krijgen er wel wat voor terug. Zo maakte Chenda (14) de wereld van een andere kant mee in een asielzoekerscentrum en leert Roos (28) als lichttechnicus bij een poppodium steeds weer nieuwe mensen kennen.
Het leven is anders in asielzoekerscentrum Tijdens de landelijke vrijwilligersactie NL DOET van het Oranje Fonds bezocht Chenda Chin samen met haar klasgenoten van scholengemeenschap De Meergronden het asielzoekerscentrum (azc) in Almere. Nuurko Osman (17) was één van de jongeren van het azc die de leerlingen ontmoetten.
C henda was nog nooit in
een asielzoekerscentrum geweest. Best spannend dus. “Maar eng vond ik het niet. Ik dacht meer: wat voor mensen wonen daar eigenlijk? Ik wist niet wat ik ervan moest verwachten.” De leerlingen deden mee aan de vrijwilligersactie in het kader van een maatschappelijke stage, georganiseerd door Stichting de Vrolijkheid. De stichting regelt creatieve activiteiten voor kinderen en jongeren in asielzoekerscentra zodat ze zelfvertrouwen en talenten kunnen ontwikkelen. In maart kwam de klas van Chenda op bezoek in het azc. In tweetallen, een jongere van het azc en een leerling van De Meergronden, mochten ze aan de slag met mozaïeksteentjes. Ieder groepje maakte een vlinder van mozaïek. “Erg leuk,” vond asielzoeker Nuurko. “Ik werk graag met mijn handen. Eerst vooral met hout, maar nu steeds vaker met mozaïek.”
Waterbron van mozaïek
Nuurko kwam acht maanden geleden vanuit Somalië naar Nederland. Samen met zijn familie woont hij in het azc in Almere. Net als veel Ne-
Nuurko
Onmogelijk zonder… Roos Manintveld is één van de vele vrijwilligers die zich inzetten voor Nederlandse poppodia. Ze ziet haar inzet bij Podium de Vorstin in Hilversum als echt iets anders dan werk, hoewel ze er veel tijd aan besteedt. “Het geeft gewoon een fijn gevoel als je met elkaar een leuke avond neerzet.”
R oos kwam al een tijdje als bezoeChenda
derlandse jongeren houdt hij van hardlopen en zwemmen. Dankzij de vrijwilligersactie ontdekte hij een nieuwe hobby: mozaïeken. Later wist hij met mozaïeksteentjes zelfs een waterbron uit zijn geboorteland na te bouwen.
Vleugelslag van een vlinder
De vrijwilligersmiddag heeft ook op Chenda indruk gemaakt. “De mensen in het azc moeten hier van voor af aan beginnen. Sommigen moeten over een paar maanden al terug naar hun eigen land, anderen wachten al acht of negen jaar. Er is dus eigenlijk geen zekerheid voor de toekomst. Een heel ander leven dan dat van mij.” Van de vlinders die de jongeren samen maakten is een zithoek gemaakt voor op het plein van het azc. Het kunstwerk werd dit voorjaar onthuld tijdens het Interculturele Vlinderfeest, een feest met workshops, tentoonstellingen en optredens om de interculturele rijkdom van Almere te vieren. “De vlinder werd heel bewust gekozen als symbool”, vertelt Amal Abbass-Saal, centrumcoördinator van Stichting de Vrolijkheid. “Met een vleugelslag van een vlinder kan een orkaan tot stand komen. Een kleine beweging kan een groot verschil maken.”
ker bij de Tagrijn, de voorganger van De Vorstin, toen ze er in 2002 begon als vrijwilliger. “Ik kwam er iedere dag en kende ook veel mensen die er werkten. Ik kreeg de vraag: ‘Zou je niet iets gaan doen als je hier toch iedere dag bent?’ Toen ben ik er als vrijwilliger gaan werken. Niet omdat ik per se vrijwilligerswerk wilde doen, maar omdat ik de tent leuk vond.”
Na een korte praktijkopleiding ging Roos aan de slag als lichttechnicus. “Ik mag de shows voorbereiden. Ik zorg voor de juiste lampen en kleurenfilters en voor de programmering, tenzij een band een eigen lichttechnicus meeneemt. In dat geval ben ik er als huistechnicus om diegene te begeleiden als er iets mis gaat.”
De bezoeker
Roland Biesterveld (23) woont in Hilversum en bezoekt het poppodium in zijn woonplaats zo’n drie tot vier keer per maand. “Voornamelijk voor
Roos
concerten en evenementen, en heel af en toe voor een feestje.” Meestal bezoekt hij De Vorstin samen met vrienden. “En anders ken ik wel mensen die er zijn.” Dat het podium grotendeels op vrijwilligers draait, weet Roland. “Ik ken een aantal mensen dat er werkt. Ik vind het geweldig dat zij zich vrijwillig inzetten. Dankzij hen kan het podium blijven draaien.” Als Roland meer tijd zou hebben, zou hij zelf misschien ook wel als vrijwilliger aan de slag gaan. “Maar ik studeer nog en heb een bijbaantje. Als ik geluk heb, heb ik één dag in de week vrij.”
Prima combineren
Roos werkt gemiddeld één keer per week in De Vorstin. “En daarnaast heb ik een betaalde baan voor vier dagen. Dat is prima te combineren, vooral omdat ik het werk bij De Vorstin heel leuk vind. En ik krijg er heel wat voor terug: ik doe werkervaring op, ik leer heel veel mensen kennen en krijg ook nog consumptiemunten.” Haar jarenlange inzet voor het poppodium is niet onopgemerkt gebleven. In maart dit jaar werd Roos door het 3FM-programma ‘Bring it on’ verkozen tot Volunteer of the Year.
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
LEUK, KOKEN MET DIEPGANG
“Ik zou mijn weekenden kunnen volstoppen met leuke dingen, maar ik heb meer behoefte aan diepgang.” Dat zegt Annemiek van Soest (40). Zij werkt naast haar ‘gewone’ baan als vrijwilliger bij Vitalis, een stichting die zich bezighoudt met de begeleiding van kinderen tussen de vijf en achttien jaar die het moeilijk hebben. “Ik ben gekoppeld aan twee Chinese broertjes van zeven en negen jaar oud. Hun moeder is zwakbegaafd, gebrekkig geïntegreerd en altijd aan het werk in een Chinees restaurant. Er komt een illegale oppas aan huis die de jongens nooit mee naar buiten neemt.” “Eens in de twee weken haal ik ze thuis op en neem ze mee om leuke dingen te doen. Dat kan bij mij thuis zijn, waar we kunnen knutselen of samen koken. Of we gaan naar het museum of buiten spelen. Ze genieten ervan, voelen zich veilig en durven allerlei vragen aan me te stellen.”
Ken jij iemand die weleens op stap gaat met nieuwe inwoners van jouw stad? Of coach jij het voetbalteam van je zoon? Kookt je buurvrouw elke maand voor daklozen? Bewust of onbewust, iedereen kent wel vrijwilligers. Jij ook!
Tussen taal- en zwemles
Ken jij of ben jij een vrijwilliger? Tijs Boorsma (28)
Ken jij vrijwilligers? “Mijn ouders zijn vrijwilligers bij de tennisclub. Mijn vader onderhoudt de baan regelmatig en mijn moeder staat wel eens achter de bar. In mijn vriendenkring is er niemand die op vrijwillige basis zich ergens voor inzet.” Doe jij vrijwilligerswerk? “Ik werk deze zomer vier weken bij een jongerencentrum in Rijswijk. Daarnaast werk ik een week als begeleider tijdens een vakantie voor gehandicapte jongeren. Ik krijg vijf dagen per jaar vergoed van mijn betaalde baan en de rest doe ik in mijn vakantietijd.”
Annemiek
DIT IS OOK VRIJWILLIGERSWERK • Help je buurvrouw op zaterdag met het sjouwen van de boodschappen. • Help mee met de organisatie van de heterovriendelijke homofeesten van Stichting PANN. • Ga struiken zagen in de Amsterdamse Waterleidingduinen. • Begeleid een knutsel-, theaterof dansclub van de geestelijke gezondheids- en verslavingszorg in Nederland. • Chat wekelijks een paar uur met mensen die persoonlijk of maatschappelijk in de knel zitten en anoniem hun hart willen luchten. • Tel muizen bij Apeldoorn.
• Sluit je aan bij de vrijwillige brandweer in de buurt. • Help ouderen bij het voeren van een telefoongesprek via internet. • Help kinderen uit Braziliaanse sloppenwijken met het organiseren van evenementen. • Ga als taalcoach op stap met nieuwe inwoners van Amsterdam. • Kijk eens wat je kunt doen bij je sport- of muziekvereniging. • Of richt eens een leefgebied in voor de zandhagedis bij Callantsoog. Meer van dit soort voorbeelden vind je op www.mooierlandschap.nl
BUDDY’S “47% van de jongeren met een verstandelijke beperking tussen de 18 en 25 jaar heeft geen vrienden”, begint Sigrid Claes. Ze begon daarom vijf jaar geleden met Best Buddies Nederland, een non-profit organisatie die een student koppelt aan iemand met een licht
Sigrid met buddy
verstandelijke beperking bij hem of haar in de buurt. Zij ondernemen eens in de twee weken iets leuks samen. Best Buddies bestaat in vijftig landen.
Wat maakt vrijwilligerswerk zo leuk? “Het is een hele leuke afwisseling met mijn gewone baan als ontwerper van brandweerauto’s, waar ik voornamelijk met mannen werk. Tijdens mijn vrijwilligerswerk werk ik zowel met mannen als vrouwen.”
Tijs
Hoeveel Nederlanders verrichten vrijwilligerswerk, denk je? “Ik denk ruim tien procent van de bevolking (meer dan 1,6 miljoen Nederlanders).” (Het aantal Nederlanders dat vrijwilligerswerk verricht is ruim vijf miljoen. Dat is ruim 40 procent van de volwassen bevolking).
Marleen Ooststroom (33)
Ken jij vrijwilligers? “Jazeker! In mijn directe omgeving ken ik een paar mensen die vrijwilligerswerk doen. Mijn vriend werkt op een school als activiteitenbegeleider en een vriendin zit in een bestuur. “ Wist je dat miljoenen Nederlanders vrijwilligerswerk doen? “Ja, dat heb ik gehoord en dat is een goede zaak. Soms besef je niet dat mensen vrijwillig ergens staan. Hele festivals draaien soms op vrijwilligers.” Wat doe jij aan vrijwilligerswerk? “Ik zit in het bestuur van het Humanistisch Verbond Amsterdam en werk eens in de maand bij natuur- en milieuorganisatie IVN. Ik coördineer een bepaald gebied en samen met een groep anderen steek ik de handen uit de mouwen om het gebied toegankelijk te houden voor natuurliefhebbers. Onbetaald werk geeft me een voldaan gevoel, Marleen omdat geven heel fijn is.”
Ron Hendriks (52)
Ken jij vrijwilligers? “Ja, dat komt omdat ik zelf ook vrijwilligerswerk doe.” Wat doe je? “Ik ben een paar uur per week druk op vrijwillige basis. Dat komt door mijn zoon, die de Ron spierziekte van Duchenne heeft waardoor hij in een rolstoel zit. Ik organiseer activiteiten, zoals een zwemmiddag. Met andere ouders en hun kinderen gaan we een middagje zwemmen.” Zijn er veel vrijwilligers in Nederland, denk je? “Ja. En er komen steeds meer vrijwilligers erbij. Dat komt omdat er tegenwoordig veel kortere projecten met vrijwilligers zijn. Op die manier ben je niet voor jaren ergens aan verbonden, maar kun je je toch inzetten voor anderen.”
Sharon Reichert (27)
Ken jij vrijwilligers? “Een paar. Mijn zusje leest voor aan kinderen die moeite hebben met taal en heeft gewerkt in de crisisopvang voor vrouwen en kinderen. Het spoort mij ook aan iets te gaan doen.” Wat wil je gaan doen? “Door mijn huidige baan als marketingcoördinator heb ik weinig tijd om vrijwilligerswerk te doen. Ik heb wel gewerkt bij het Latin American Film Festival en zou graag in de toekomst taalles willen geven aan buitenlanders die willen inburgeren.” Wist je dat er ruim 5 miljoen Nederlanders actief zijn als vrijwilliger? “Wow, dan houden meer mensen zich bezig met het goede doel dan ik dacht. Ik vind het heel wat als iemand zijn vrije tijd opgeeft om anderen te helpen. Je hebt er ook wat aan. Denk eens aan het uitbreiden van je netwerk.”
“Ik heb sinds vier jaar een buddy”, vertelt Claes. “Deze jongen woont samen met zeven anderen in een woongroep waar vaak één begeleider is. Dan is er niet altijd evenveel tijd voor iedereen. Eens in de twee weken spreken we af om iets leuks te doen. Dit kan een bioscoopbezoek zijn of een middagje samen winkelen. Op die manier krijgt hij toch de individuele aandacht die hij zoekt en het geeft mij voldoening.” “Er zijn 45 Mbo- en Hbo-instellingen en universiteiten bij ons aangesloten. Studenten die zich opgeven om mee te doen, krijgen elk een eigen buddy toegewezen. Naast deze een-op-een-ontmoetingen zijn er twee keer per jaar dagen waarop groepsactiviteiten worden georganiseerd.”
3
MAATJESPROJECT
Maatjeskoppel Tiny en Will gaan regelmatig een stukje wandelen.
Zwemmen, koffie drinken, potje voetballen, een film kijken: het wordt allemaal veel leuker met een maatje, vooral als je even wat extra aandacht, begeleiding of ondersteuning kunt gebruiken. Het Oranje Fonds ondersteunt maatjesinitiatieven bij het vinden van vrijwilligers. Tijd en aandacht over? Kijk op www.ikwordmaatje.nl
4
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
Foto: Vadim Kozlovsky - Shutterstock.com
‘Mensen hebben behoefte om anderen te helpen’ De traditionele vrijwilliger die zijn leven lang bij één organisatie blijft, wordt steeds zeldzamer. Toch is Lucas Meijs, bijzonder hoogleraar Vrijwilligerswerk, niet bang dat vrijwilligerswerk verdwijnt. “De behoefte om anderen te helpen is van alle tijden.”
“A ls je een evenement als Alpe d’HuZes organiseert om
geld in te zamelen voor onderzoek naar kanker, fietsen binnen de kortste keren duizenden mensen die berg op”, vertelt Meijs. De spontane, menselijke behoefte om anderen te helpen is er volgens de hoogleraar altijd geweest. “Pak de Bijbel of de Koran erbij, en je zult zien dat er naar vrijwilligerswerk verwezen wordt.”
Vier uur per week
Nederland telt nu ruim vijf miljoen vrijwilligers die gemiddeld vier uur per week aan vrijwilligerswerk besteden. Dat zijn volgens Meijs over het algemeen geen mensen met zeeën van tijd, maar juist mensen met een drukke agenda. “Dat komt omdat zij eerder worden gevraagd dan iemand
FLEXIBEL
met minder contacten. Het doen van vrijwilligerswerk wordt dus niet verklaard door het hebben van tijd, maar door het zijn van een bezige bij.” Het percentage van de bevolking dat aan vrijwilligerswerk doet, is al zo’n twintig jaar stabiel. Maar de manier waarop er naar vrijwilligerswerk wordt gekeken, is wel veranderd. “In de jaren tachtig werd nog gevreesd dat vrijwilligerswerk betaalde arbeid zou verdringen. Maar rond het jaar 2000 kwam het besef dat vrijwilligerswerk zelf ook waardevol is. Als een voetbalvereniging geen vrijwilligers in kan zetten, dan moeten de leden misschien wel acht keer zoveel contributie betalen.” Bovendien heeft vrijwilligerswerk niet alleen een economische waarde. Meijs: “Vrijwilligerswerk zorgt ervoor dat
4 miljoen bben vrijwilligers he hun in altijd plezier k er sw vrijwilliger
Tijdens de landelijke vrijwilligersactie NL DOET, een jaarlijks terugkerend initiatief van het Oranje Fonds, ging Brechtje met een groep verstandelijk gehandi-
Ook vrijwilligen? Kijk op www.nederlandcares.nl, www.oranjefonds.nl/vrijwilligerswerk of www.vrijwilligerswerk.nl.
De vrijwilliger stelt in de eenentwintigste eeuw hogere eisen dan voorheen. “Vrijwilligers hebben tegenwoordig een mening. Waar de traditionele vrijwilliger vaak nog wel akkoord ging met klunzig georganiseerd vrijwilligerswerk, pikt een vrijwilliger dat tegenwoordig niet meer. Het werk moet gewoon goed zijn georganiseerd. Er is niks zo erg als het verknallen van de tijd van een vrijwilliger.” Tegenwoordig heeft niet iedereen de mogelijkheid om op vaste momenten vrijwillig aan de slag te gaan, maar de vrijwillige energie is er volgens Meijs nog wel. “De kunst is om die energie op te vangen. Vrijwilligerswerk wordt steeds vaker gekoppeld aan andere thema’s, zoals school (maatschappelijke stage) of vakantie (vrijwilligerstoerisme). En er worden vaker grote publieksacties georganiseerd, zoals Serious Request of de Roparun: het nieuwe collecteren. En die werken, want voor dat soort acties rennen we ineens spontaan op hoge hakken een rondje om geld op te halen voor een goed doel. De vrijwilliger verdwijnt dus niet, maar het vrijwilligerswerk verandert wel.”
De meeste mensen die hardlopen doen dit om hun conditie een beetje op peil te houden. Wie dan ook nog eens hardloopt voor het goede doel, slaat vervolgens twee vliegen in een klap.
Via Nederland Cares heeft de Amsterdamse Brechtje Houten (30) speelgoed opgeknapt, gecollecteerd voor een goed doel en spelletjes gespeeld met ouderen. Maar haar hart heeft ze verloren aan het volksdansen met verstandelijk gehandicapten. “Je merkt dat de mensen echt genieten.”
capten naar een boerderij waar zintuigen geprikkeld worden. “Heerlijk om iets te kunnen betekenen voor een ander. Maar vaak vind ik het zelf minstens zo leuk. En het neemt helemaal niet veel tijd in beslag. Als ik wil, kan ik voor een activiteit nog met iemand eten en eventueel daarna nog de kroeg in.”
Serious Request en Roparun
ROPARUN
Feitje
Na haar rechtenstudie wilde Brechtje graag vrijwilligerswerk doen, zonder meteen een verplichting aan te gaan. Op internet vond ze Nederland Cares, een stichting die rekening houdt met drukke agenda’s. “Ideaal, want je kunt zelf online op activiteiten inschrijven wanneer het jou uitkomt.”
mensen elkaar blijven vertrouwen. Dat heeft enorme positieve effecten op de economie. En daarnaast geeft het werk een vrijwilliger voldoening. Vrijwilligers gaan vaak fluitend naar huis.”
Michael Beenhakker is directeur van Roparun, een stichting die jaarlijks in het pinksterweekend een non-stop estafetteloop organiseert van Parijs en Hamburg naar Rotterdam, een afstand van 530 kilometer. “Deze estafetteloop wordt mede in elkaar gezet door onze driehonderd vrijwilligers. Dit doen ze omdat ze het leuk vinden, maar vooral omdat ze de behoefte hebben om iets voor een ander te doen.” “De deelnemers leveren vervolgens in teamverband een sportieve prestatie en halen geld op voor mensen met kanker. Op die manier proberen ze het leven van mensen met kanker, voor zover dat mogelijk is, te veraangenamen. Dit jaar is er 4,9 miljoen euro opgehaald.” De deelnemende teams halen het geld op door te collecteren en door allerlei acties te organiseren, Brechtje
zoals het wassen van auto’s en het inpakken van boodschappen. Daarnaast kunnen ze zich laten sponsoren door bedrijven.
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
5
‘Ervaringen belangrijker dan geld’ Vrijwilligerswerk is divers. En dat geldt ook voor de vrijwilligers zelf: van carrièretijgers tot 70-plussers.
‘IK HEB RESPECT GEKREGEN VOOR VRIJWILLIGERS’ Ilse Boumeester (15) deed een maatschappelijke stage in een verzorgingstehuis: “Ik heb in de Ilse paar dagen dat ik meeliep ontzettend veel geleerd en respect gekregen voor andere vrijwilligers. Ik heb gezien dat je als vrijwilliger veel kunt betekenen voor anderen. Zo heb ik
boodschappen gedaan, gekookt en gewassen. Allemaal taken die deze bejaarden niet meer kunnen doen. Zij zijn namelijk dement en waren in sommige gevallen zichzelf niet meer. Dit maakte het werk wel zwaar, maar niet minder leerzaam.” Docent Theo Meeusen: “Leerlingen verrichten bij een maatschappelijke stage een dienst die een positieve
Feitje
35-44 jarigen aan kop in het vrijwilliger swerk
Theo (foto: Toos Br
ink)
‘ONBETAALD MIJN KENNIS VAN DE NATUUR DELEN, HEEL FIJN!’
bijdrage levert aan de samenleving en past in de persoonlijke ontwikkeling. Wij verwijzen altijd naar een Chinese wijsheid: “Als je gelukkig wilt zijn voor een uur, ga dan slapen. Als je gelukkig wilt zijn voor een maand, ga dan trouwen. Als je gelukkig wilt zijn voor een jaar, erf dan een fortuin. Als je gelukkig wilt zijn voor je hele leven, help dan een ander.”
Theo Ruiter (72) werkt op een fluis-
wat voor soort beestje ze gevangen
terboot: “Als vrijwilliger bij IVN, een
hebben. Dat kan een watervlo zijn,
vereniging voor natuur- en milieu-
maar ook een libellelarve of een
educatie, vaar ik twee of drie keer
vlokreeft. Er leeft zo veel in het water
per week op een fluisterboot. Dit is
waar we niks vanaf weten, dus het is
een elektrische boot die bijna geen
erg leuk om mensen over dit onder-
geluid maakt, waardoor watervogels
werp te informeren. Ik zou dit werk
niet schrikken en we ze goed kunnen
niet voor geld willen doen. Dan gaat
zien. Ook kunnen kinderen met een
toch alle lol er af? Het is juist leuk
netje waterbeestjes vangen en be-
om niet op de tijd te letten en iets te
kijken. Ik begeleid ze hierbij en vertel
doen wat je echt leuk vindt.”
GEK OP DIEREN Wim ’t Hart (77) werkt bij de Zaanse Stichting Dierenzorg: “Waarom zou ik voor geld werken als ik dat niet nodig heb? Een ochtend per week heb ik telefoondienst bij de Zaanse Stichting Dierenzorg. Ik zorg ervoor dat na een melding één van de auto’s richting een ziek of dood dier gaat. Dit kan gaan om
een gewonde vogel die naar het vogelopvangcentrum moet worden gebracht of een overleden hond of kat. Ik ben gek op dieren en op mijn collega’s en werk hier ook al ruim twintig jaar. Of dit werk niet te zwaar is voor mijn leeftijd? Nee hoor, ik ben nog fit en ga zelfs twee keer per week naar de sportschool.”
Wim
MAKKELIJK GEMAAKT DOOR DE WERKGEVER Nicole Snijders (25)
(leveranciers, externe relaties en
voor anderen. Zelf maak ik ook gebruik
werkt bij kleding- en
maatschappelijke stagiaires van het
van deze mogelijkheid om te werken
schoenenbedrijf Tim-
Scholingsboulevard in Enschede) maar voor non-profitorganisaties. Zo bege-
berland, waar iedere
liefst 5206 uren besteed aan vrijwil-
leid ik sportdagen op scholen en knap
werknemer uren
ligersprojecten in de regio Twente. Als
ik speeltuinen op. Het geeft me een
beschikbaar krijgt om een week per
HR-adviseur is het één van mijn taken
goed gevoel. Als ik niet bij Timberland
jaar vrijwilligerswerk te doen tijdens
om werknemers aan te sporen dit te
zou werken, zou ik ook vrijwilligers-
werktijd. “Over 2010 hebben mede-
doen. Ik merk dat veel werknemers
werk doen. Omdat deze mogelijkheid
werkers samen met alle stakeholders
enthousiast zijn en zich graag inzetten er is, maak je daar sneller gebruik van.”
Nicole
Jetske
‘VERHALEN VAN ANDEREN KREGEN INEENS INHOUD’ Jetske van der Schaar (30) was in Afrika: “Veel mensen praten makkelijk over vrijwilligerswerk in Afrika. Zij denken dat je daar naartoe gaat, iets doet voor de lokale bevolking en weer naar huis gaat. Ik ben er zelf een paar keer geweest en weet dat het meer inhoudt. In 2003, nadat ik mijn studie had afgerond, heb ik een paar weken vrijwillig in een weeshuis in ZuidAfrika gewerkt. Omdat ik er nu zelf ben geweest, kregen alle verhalen die ik had gehoord over kinderen in Afrika opeens inhoud. Sindsdien ben ik meerdere malen teruggekeerd, ook naar Malawi en Uganda, en heb ik de sociale onderneming Worldmapping opgericht, waarmee jongeren naar Afrika kunnen om vrijwilligerswerk te verrichten. Mijn betaalde baan in de ICT heb ik opgezegd om hier volledig mee aan de slag te kunnen. Ik verdien niet veel, maar ik vind deze positieve en waardevolle ervaringen belangrijker dan geld.”
‘Met zweet op het voorhoofd’
M aar liefst drieduizend vrijwilligers werken bij Land-
schapsbeheer Flevoland, een stichting die zich sterk maakt voor behoud, beheer en ontwikkeling van natuur en landschap buiten de natuurgebieden. “Zonder deze groep zouden wij onze beheeractiviteiten nooit kunnen doen”, vertelt Margriet Brouwer, die werkzaam is als projectleider bij Landschapsbeheer Flevoland. De vrijwilligers kunnen zich opgeven voor verschillende klussen. “Het kan bijvoorbeeld gaan om het tellen van ringslangen en bevers, het inrichten van een stukje bos
voor vogels of om het maken van vlinderpaden. Alle werkzaamheden zijn heel uiteenlopend en leuk om te doen.”
Calorieën verbranden
“Mensen zijn enorm enthousiast. Waarom zou je tegen je zin naar de sportschool gaan als je ook calorieën kunt verbranden in de natuur? Een boom omzagen kost hartstikke veel energie. Vergis je niet, het zweet staat echt op je voorhoofd. Daarnaast is het natuurlijk altijd goed om iets te doen voor de natuur en ben je lekker buiten aan de slag.”
6
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
‘Wow, zo kan het ook’ Koken voor zwervers of helpen in de natuur. Misschien niet het eerste waar je aan denkt om een vrije middag mee te vullen, maar wel enorm leerzaam. Daarom is de maatschappelijke stage sinds het nieuwe schooljaar onderdeel van de schoolcarrière.
AAN DE SLAG! Alle leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten nu aan de slag. De maatschappelijke stage is vanaf het schooljaar 2011-2012 verplicht voor de jongeren die vanaf dat schooljaar instromen in het voortgezet onderwijs. Dat betekent dat ze minimaal 30 uur vrijwilligerswerk doen tijdens hun schoolcarrière. Maar meer mag natuurlijk ook! Dat kan zijn bij vereni-
‘Het was juist leuk’
gingen, instellingen of maatschappelijke organisaties maar ook door boodschappen te doen voor een oude
Max Gooijen (16) koos voor een stage in de natuur. Hij vond het een prima idee om mee te lopen bij een vrijwilligersorganisatie ‘om te kijken hoe het werkt’. Toen hij hoorde dat hij kikkerpoelen mocht schoonmaken, was hij in eerste instantie niet zo enthousiast. Het leek hem een vies werkje.
buurvrouw of een sponsoractie op te zetten voor een goed doel. Door zich zelf onbetaald in te zetten voor een ander of voor de samenleving ervaren ze wat het betekent om iets voor een
Uit nieuwsgierigheid koos de scholier
ander te doen.
voor een natuurstage, “ik kijk wel eens naar National Geographic’. Hij heeft er geen spijt van gekregen. “Het was juist leuk”, vertelt Max enthousiast. Samen met zestien andere leerlingen van het Trevianum college uit Sittard is hij aan het werk gegaan in het bos in Susteren. “We moesten planten weghalen in en bij broedplaatsen voor kikkers, zodat de plek meer zon kreeg en de dieren er beter bij konden.” De leerlingen werkten met een zeis om de planten weg te halen. “Dat is wel stoer. Een zeis is vlijmscherp. Maar ik heb er nog geen een gekocht voor thuis”, grapt de scholier.
GROTE SCHOONMAAK
Ik vind het goed dat de stage verplicht is. Tegen scholieren die nog moeten, zou ik zeggen: kies wat je het leukst lijkt. Uiteindelijk leer je ervan en vind je het misschien leuk.”
Poelen zijn voor kikkers, padden en salamanders (amfibieën) erg belangrijk. Deze amfibieën gebruiken de poelen om zich voort te planten en eten de insecten die daar hun leefgebied hebben. Soms moeten de poelen worden schoongemaakt om te voorkomen dat ze dichtgroeien.
Voorbeelden van maatschappelijke stages: • werken bij een (muziek)festival, bijvoorbeeld in de catering, als artiestenbegeleider of door mee te denken over activiteiten • activiteiten organiseren voor ouderen in verzorgingstehuizen • voorlezen op de kinderafdeling van een ziekenhuis • de jeugd van een sportclub trainen • onderhouden van volkstuinen
Feitje
700.000 m oeders zijn actief voor de school van hun kinderen
• meehelpen op een kinderboerderij
Kijk voor meer informatie op www.maatschappelijkestage.nl
‘Je beseft niet hoe erg het is’ Jorne Luten (14) gaf zich met acht klasgenoten van CSG Dingstede in Meppel op om voor thuis- en daklozen te koken in Amsterdam. De tieners waren zo geraakt door wat ze zagen, dat ze een plan bedachten om meer aandacht voor het project te krijgen. Ze wonnen er een prijs mee.
“Wij gingen met de trein naar Amsterdam om
DOE EEN MaS
mee te helpen bij het eetproject Filah. In de supermarkt deden we boodschappen, zo voedzaam en goedkoop mogelijk. Na het koken dienden we de maaltijd zelf op. Dan hoor je heftige verhalen en denk je ‘wow, zo kan het ook’. We spraken mensen met een goede opleiding die bijvoorbeeld door drugs in de problemen waren gekomen. We hadden op school al voorlichting gekregen over drugs- en drankverslaving, maar je schrikt toch nog als je ziet wat het met mensen doet. We willen een filmpje maken over het koken door scholieren voor de thuis- en daklozen om meer bekendheid aan het project te geven. Met dit idee hebben we de MaSter Prize (bedoeld om scholieren uit te dagen mee te denken over hun stage – red.) gewonnen, dus we krijgen 2000 euro om het plan uit te voeren. Hopelijk gaan anderen, vooral jongeren, zich na het zien van het filmpje ook inzetten voor Filah.
Jannie Schalen is lerares biologie en coördinator maatschappelijke stage op de school van Jorne. Ze merkte dat de vooroordelen van haar leerlingen verdwenen tijdens het dagje Amsterdam.
Sommigen denken dat zwervers vieze, domme mensen zijn, maar dat is gewoon niet waar. Ze kunnen echt wel wat, maar zijn in de problemen geraakt. Het is heel leerzaam als je dat met eigen ogen ziet. Het doet je beseffen dat je blij moet zijn met wat je hebt.”
“We gaan zo’n vier keer per jaar naar het Amsterdamse project. Jongeren realiseren zich pas achteraf wat ze hebben meegemaakt. En denken: ‘het zou mij ook kunnen overkomen’. Na
DE STAGEBEGELEIDER: VOOROORDELEN VERDWIJNEN afloop laten we ze een presentatie geven voor medeleerlingen, voor de reflectie. Hoe goed we onze leerlingen ook voorbereiden op zo’n dag, er komen altijd 1001 vragen naar boven als ze er eenmaal zijn. De groep van Jorne kwam met het plan om een filmpje te maken. Het is mooi om te zien hoe jongeren die normaal met een boog om zwervers heen zouden lopen, nu medemensen in hen zien en zich voor hen inzetten.”
• Geen idee waar je goed in bent? Surf naar www.ikbengeweldig.nl/test en ontdek welke stage bij jou past. • Circa een derde van de leerlingen vindt zelf een maatschappelijke stage. Voor wie dat niet lukt, zijn er vrijwilligersorganisaties en stagemakelaars. • Jaarlijks zullen 195 duizend leerlingen vrijwilligerswerk doen in de vorm van een maatschappelijke stage. • Het aantal uren vrijwilligerswerk per jaar dat via een maatschappelijke stage plaatsvindt, is ongeveer 11 miljoen.
Bronnen: www.maatschappelijkestage.nl, rapport ‘De praktijk leert…’ (Erasmus Universiteit)
Feitje0
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
7
Er wordt 2 r vrijmiljoen uu erk per willigersw icht week verr
De reddingsbrigade (foto’s: Ko van Leeuwen)
Van wespensteek tot drenkeling De belangrijkste taak van de Nederlandse Bond tot het Redden van Drenkelingen (KNBRD) is mensen redden van de verdrinkingsdood. Maar dat is niet het enige wat de vijfduizend vrijwilligers van de reddingsbrigade doen. De 25-jarige Nanda van der Stap volgt een interne opleiding om een volwaardig Beach Lifeguard te worden.
N anda werkt nu acht jaar als vrijwilliger voor de reddings-
brigade in Noordwijk. Ze vindt het leuk om actief bezig te zijn op het strand en het geeft haar voldoening om iets voor mensen te kunnen betekenen. Om ook te mogen helpen ‘als er echt iets aan de hand is’ besloot Van der Stap de benodigde diploma’s te halen tijdens de opleiding tot Lifeguard Beach. Hier wordt onder meer aandacht besteed aan gevaarherkenning, reddingsmethodes en communicatie. Nanda is de enige vrouw van de elf cursisten, de eerste lichting die de nieuwe training volgt. Eerder duurde het minstens drie maanden om verschillende diploma’s te behalen, nu kan dat tijdens een intensieve training van een week. “Ik heb vakantie, dus kon ik dit mooi doen.”
Arts en lifeguard
In het dagelijks leven studeert Nanda technische geneeskunde. “Ik ben dus wel wat gewend in het ziekenhuis en weet inmiddels dat ik niet in paniek raak.” De 25-jarige studeert binnenkort af en wil haar vrijwilligerswerk voor de reddings-
brigade combineren met een betaalde baan als arts. “Je werkt toch meestal in het weekend en in vakanties op het strand.” De werkzaamheden van een lifeguard variëren van wespensteken behandelen en kwijtgeraakte kinderen opsporen tot het redden van drenkelingen, legt Nanda uit. “Ik heb ook wel eens meegemaakt dat iemand een hartaanval kreeg, maar dat komt gelukkig maar weinig voor.”
12-jarige jongen
Nanda is Lifeguard Beach
Nanda mag zich inmiddels officieel Lifeguard Beach noemen. “De cursus was fysiek zwaar en intens, maar vooral leuk. Wat ik heb geleerd is dat meiden met zwemmen niet altijd verliezen van jongens en natuurlijk het belangrijkste: hoe je zo veilig, rustig en snel mogelijk een redding opzet.” Nanda gaat voortaan een stuk zelfverzekerder het strand op. “Je zag bij iedereen een stijgende lijn in de loop van de week. We hebben nog goed contact. Er zijn plannen gemaakt om bij verschillende reddingsbrigades op bezoek te gaan. Je kunt veel van elkaar leren en daardoor nóg beter worden in wat je doet.”
Eén van Nanda’s trainers is Frank Tamis. Hij is al 29 jaar vrijwillig actief bij de reddingsbrigade van Schoorl. Op zijn twaalfde mocht hij officieel lid worden. “Mijn vader was al jaren lid, zo ben ik er ingerold”, legt Tamis uit. Als 12-jarige jongen stond de vrijwilliger nog niet stil bij het maatschappelijk nut van zijn werk. “Gaandeweg kreeg ik wel dat besef. Ik vind het goed dat ik een bijdrage kan leveren aan de veiligheid en het helpen van de medemens.” Het belangrijkste dat Tamis zijn cursisten meegeeft is het belang van preventief te werk gaan. Het gaat erom dat je situaties voorziet. “Bijvoorbeeld extra alert zijn als er een
BURENRUZIES Thelma Veling (29) is coördinator bij Buurtbemiddeling Prins Alexander in Rotterdam. Ze begon ruim drie jaar geleden zelf als vrijwillige buurtbemiddelaar. “Zo kan ik een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Als je bemiddelt tussen twee buren, kan je zoveel bereiken. Je bijdrage is heel concreet.”
Thelma (foto: Mike Pieters)
stevige wind staat”, vertelt Tamis. “Dat is ideaal weer voor surfers en kitesurfers, maar kan ook gevaar opleveren.” Het aantal keer dat een lifeguard per dag moet uitrukken verschilt sterk. Tamis: “Schoorl is een familiestrand, daar is het meestal rustig. Op een drukker strand moet je soms tientallen keren per dag in actie komen.”
De situaties waarin de organisatie bemiddelt kunnen gaan over geluidsoverlast, afval of huisdieren. “Je ziet dat er bij buren die onze hulp inroepen een bepaalde basiswaarde onder druk staat, zoals gezondheid of veiligheid. Wij gaan dan langs bij de betrokken buren. Bij een derde gesprek met beide
partijen kunnen wij dan bemiddelen. We kiezen nooit partij. Vaak wordt de situatie met simpele afspraken tussen de buren een stuk beter.” Veling hield uiteindelijk een betaalde baan over aan haar vrijwilligerswerk. “Ik werk nu 16 uur als coördinator. Die vacature had ik anders nooit gevonden.”
VRIJWILLIG WERKEN AAN EEN VEILIGE NATUUR André Baan (55) groeide op in een jachtfamilie en kwam zo in aanraking met Staatsbosheer. “Jagen werd verboden, maar het op peil houden van de wildstand blijft nodig.” Zo sloten de partijen een compromis. Inmiddels is Baan al ruim 15 jaar boswachter en buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA). Hij is samen met Staatsbosheer, Natuurmonumenten en de politie verantwoordelijk voor de veiligheid in natuurgebied de Sallandse Heuvelrug. Dat doet hij vrijwillig naast zijn fulltime werk als loodgieter. Een echte plaag in het park vindt Baan de motorcrossers, die een gevaar vormen voor wandelaars en fietsers. “Ze hebben vaak een grote mond. Ik ben al twee keer omvergereden.” Een ander probleem zijn loslopende honden. “Momenteel hebben de reeën kalfjes. Honden gaan op zoek en verstoren dan de boel.” Baan weet niet of de bezoekers van het park weten dat hij dit werk vrijwillig doet, maar dat vindt hij niet erg. “Het werk geeft voldoening.”
8
DIT IS EEN PUBLICATIE VA N METRO CUSTOM PUBLISHING I. S.M. HET EU ROPEES JAA R VA N HET VRIJ W ILLIGERSW ERK 2011
Applaus voor vijf miljoen mensen Waar zouden we zijn zonder vrijwilligers? Ruim vijf miljoen landgenoten bieden belangeloos een helpende hand. Deze groep is een stille kracht. De Week van het Applaus (11 tot en met 18 september) is het startsein voor een najaar vol applausen en vrijwilligersorganisaties die hun vrijwilligers in het zonnetje zetten. Een aantal voorbeelden:
800 BROODJES SMEREN Eens per jaar organiseren de leerlingen van de Gereformeerde Scholengemeenschap Rotterdam een dagje uit voor 250 voedselbankcliënten uit de buurt. Ze smeren 800 lunchbroodjes, schotelen hen aan het einde van de dag een warme maaltijd voor en verzamelen tweedehands kleding die de cliënten gratis mogen uitzoeken. Gerben ter Beek, vmbo-leraar: “Deze actie laat de leerlingen de verschillen tussen arm en rijk zien. Bovendien maken die 250 dolblije gezichten veel indruk op hen.” Maar natuurlijk vergeten ze de medewerkers van de Voedselbank, die elke dag in touw zijn, niet. “Tijdens de Week van het Applaus zijn de vrijwilligers aan de beurt: we gaan ze op een mooie manier verrassen.”
Ook meedoen?
Wil je je aanm elden voor vrijwilligersw erk? Ga naar www
.vrijwilligersw e
rk.nl Eén van de mee r dan 250 vrijwilligerscen trales in Nederland hel pt je aan iets wat jou pa st!
GROEN DOEN Interesse in vrijwilligerswerk in het groen? Lees meer op www.mooierlandschap.nl, www.groenemaand.nl en www.natuurwerkdag.nl en spoor vrienden en familie aan om mee te doen. De ministeries van EL&I en I&M, de provincies en het Landschapsmanifest zijn in 2009 de campagne ‘Een mooier landschap, maak het mee’ gestart. De campagne nodigt iedereen uit het landschap mee te maken. Trek er op uit en geniet van al het moois dat het Nederlandse landschap te bieden heeft. Maar de campagne daagt ook uit om zelf actief te worden. Want dat mooie landschap ontstaat niet vanzelf. Iedereen heeft daar invloed op. Het resultaat is een mooi en gevarieerd landschap, waarin mensen actief kunnen zijn. Én waarvan ze kunnen blijven genieten. Kijk voor meer informatie op www.mooierlandschap.nl
Jaar van het Vrijwilligerswerk
2011 is uitgeroepen tot
Europees jaar van het Vrijwilligerswerk om te laten zien hoe waardevol het werk van vrijwilligers is. Elk Europees land organiseert campagnes om zijn
MOOI VOOR WEINIG De Kringloop Zeist-Driebergen-Doorn staat bekend om de goede kwaliteit van haar aanbod én de nauwe samenwerking met gemeentes en instellingen. Ze biedt plaats aan mensen die een taakstraf hebben of moeten re-integreren. Vluchtelingenwerk klopt regelmatig aan voor goederen. Bezoekers kunnen voor een schappelijke prijs de mooiste tweedehands (design)meubels op de kop tikken. Martine in ’t Veld is prmedewerkster. “Zonder onze trouwe vrijwilligers zouden we onze goede prijs-kwaliteitverhouding nooit kunnen waarborgen. Uit de urencijfers van 2010 blijkt dat we dertien betaalde fulltimers nodig hadden gehad om alle locaties te runnen. Mede dankzij de hulp van Bistro Chef! in Zeist kunnen we ze grandioos bedanken met een feestelijke brunch.”
INZET VOOR ROZE Eliane Groenendijk is communicatiemedewerker bij Schorer, het Nederlands instituut voor homoseksualiteit, gezondheid en welzijn in Amsterdam dat homoseksuelen, biseksuelen en transgenders informatie, kennis en faciliteiten biedt om hun gezondheid en welzijn te verbeteren. “Bij Schorer werken veertig vaste krachten en zo’n 250 vrijwilligers. De vrijwilligers werken onder meer als buddy, bij het steunpunt Veilige Haven, als voorlichter in de homohoreca of als gastvrouw in café Zilver voor roze
de rest van de bevolking op te roepen om ook een steentje bij te
dames van 55 jaar en ouder. Je begrijpt dat een belangrijk deel van onze organisatie niet zou kunnen bestaan zonder hen.” Schorer pakt het applaus groots aan. “We nodigen onze vrijwilligers uit voor een feest met borrel, bowlingavond en afsluitend diner. Bovendien hebben we voor alle 250 een speciale verrassing in petto.”
dragen aan het welzijn van een
Belangrijk: Organiseer ook een applaus voor vrijwilligers. Surf naar www.vrijwilligersbedankt.nl om te zien hoe!
nl kan men geld doneren voor
SANDER DE HEER: ‘IK HEB ME GEWELDIG VERMAAKT’
Sander
vrijwilligers te bedanken en om
Radio-dj Sander de Heer (VARA) heeft
waar ik voor word betaald. Maar dit keer
dolblij gemaakt. Tijd en inspanning deden
een middag golden oldies gedraaid bij
ging het daar juist helemaal niet om: het
er niet toe: ik was daar de hele middag
ISZ De Brug, een woon- en zorgvoorzie-
draaide om de bewoners. En op een of an-
voor de bewoners en ik heb me samen
ning voor ouderen in Driebergen. “Ik kon
dere manier kreeg ik er iets totaal anders
met hen geweldig vermaakt.”
iets speciaals doen voor mensen die niet
voor terug! Die vrolijke gezichten gaven
elke dag zoiets meemaken,” aldus San-
zo veel voldoening. Met iets wat ik zelf te
Bekijk Sanders filmpje op
der. “Normaal gesproken lever ik werk af
gek vind, plaatjes draaien, heb ik anderen
www.vrijwilligerswerk.nl/topvoornop
ander. In Nederland vinden activiteiten plaats zoals het Digitaal Compliment (www.evengeven. nl, Een compliment aan vrijwilligers? Moet je gewoon geven!), de uitreiking van diverse awards en de Week van het Applaus. Op www.vrijwilligersbedankt. de evenementen die tijdens deze week en in de rest van 2011 worden georganiseerd. Ook Schorer en Kringloop Zeist zijn hier aangemeld.
Tip
iseer Organ n ook ee s! applau
COLOFON ‘Jouw wereld. Met dank aan…’ is een publicatie van Metro Custom Publishing is samenwerking met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Nationaal Coördinatieorgaan van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk (NCO) en het Oranje Fonds. Het Nationaal Coördinatieorgaan (NCO) van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk 2011 is gehuisvest bij MOVISIE, kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling. Projectmanager Jurgen Kasim, jurgen.kasim@metronieuws.nl, 020-511 4018 Redactie en vormgeving RedactiePartners MediaGroep, www.redactiepartners.nl Beeld Nationale Beeldbank, Shutterstock, Ruud de Graaf Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met David Beentjes, 020-5114073 of via david.beentjes@metronieuws.nl
Europees jaar van het vrijwilligerswerk 2011