Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Sta in je
recht
2 Het
Juridisch Loket
‘De meeste vragen gaan over arbeidsrecht’
3 Copyright
criminal
We weten dat downloaden illegaal is, maar er zijn uitzonderingen.
4 Wat zijn je woonrechten
bij huren en kopen?
6 Wetten en regels tussen bedrijf en consument
7 Ontslagen?
Onderhandelen!
Wat gebeurt er als je in conflict raakt met je werkgever?
8 ‘Potentiële huizenkopers leid je zelf rond’ september 2011
2
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Sta jij in je recht? Recht hebben en recht krijgen gaan niet altijd hand in hand in Nederland. Je kunt dan ook in situaties belanden waarin het verstandig is bij een specialist na te gaan wat je rechten zijn. Annemarchien Haandrikman, Juridisch medewerker bij het Juridisch Loket, biedt dagelijks een helpende hand. “Veruit de meeste problemen die we bij het Juridisch Loket behandelen, gaan over arbeidsrecht. Kun je zomaar ontslagen worden? Of niet meer ingeroosterd? En welke rechten heb je als je al meerdere contracten voor onbepaalde tijd hebt gehad (lees meer over arbeidsrecht op pag. 7)? Daarnaast ontvangen we veel vragen over personen- en familierecht. Mensen vragen zich bijvoorbeeld af wat de rechtsgevolgen zijn als je gaat samenwonen of trouwen, of hebben vragen over alimentatie of echtscheidingen.
Spijt van aankoop Een derde veelvoorkomende bron van problemen is het consumentenrecht. Ook als consument kun je in tal van situaties belanden waarbij het verstandig is te informeren wat je rechten zijn. Zo komt het vaak voor dat een consument spijt heeft van een aankoop. De prijs van de auto lag toch boven het budget, of na de koop bleek al
Sta in je
recht
snel dat het product ergens anders veel goedkoper te krijgen was. Kun je dan nog onder je koopovereenkomst uit? En wat als je iets hebt gekocht, maar het product blijkt niet te werken? Veel mensen weten wel dat ze in dergelijke gevallen bepaalde rechten hebben, maar wat die rechten precies inhouden is vaak onbekend. Het Juridisch Loket helpt je zelf je recht te halen, door bijvoorbeeld op een rijtje te zetten wat je mogelijke vervolgstappen kunnen zijn, of door het verstrekken van voorbeeldbrieven. Helemaal gratis. Indien er bijstand nodig is van een advocaat of mediator bekijken we bovendien of er mogelijkheden zijn voor gefinancierde rechtsbijstand, de overheid betaalt dan een groot deel van de advocaatkosten. Als we bij het Juridisch Loket geen oplossing weten? Dan verwijzen we door naar andere maatschappelijke organisaties, zoals de Geschillencommissie en de Nationale Ombudsman, zodat je alsnog in je recht komt te staan.”
COLOFON ‘Sta in je recht’ is een publicatie van Metro Custom Publishing Projectmanager Joeri Bijvoet, joeri.bijvoet@metronieuws.nl, 020-5114006 Productmanager Jessica Gerretsen, jessica.gerretsen@metronieuws.nl, 020-5114081 Redactie en vormgeving RedactiePartners MediaGroep, www.redactiepartners.nl Beeld Nationale Beeldbank, Shutterstock Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met David Beentjes, 020-5114073 of via david.beentjes@metronieuws.nl
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Sta in je
recht
3
Copyright criminal Piraterij is een misdrijf. Waarschijnlijk ken je die slogan wel, en weet je dus dat het downloaden en kopiëren van films en cd’s illegaal is. Maar hoe zit dat precies? “Piraterij is het exact en geheel kopiëren en verspreiden van andermans creatieve werk zonder toestemming”, vertelt Tim Kuik, managing director bij BREIN, de stichting die zich bezighoudt met de bestrijding van piraterij. “Je mag dus alleen andermans auteursrechtelijk beschermde werk gebruiken als die daar toestemming voor geeft.”
Vormen van piraterij ■ Inbreuk en misbruik op het internet ■ Verkoop van illegale kopieën ■ Invoer en doorvoer ■H andel in omzeilingsmiddelen (hiermee omzeil je de beveiliging tegen het afspelen van illegale kopieën
Maar er zijn uitzonderingen. “Illegaal aangeboden films en muziek mogen wel zonder toestemming gedownload worden, mits daar een schappelijke vergoeding voor wordt afgedragen. Software en games vallen niet onder deze uitzondering. Die mag je nooit downloaden zonder toestemming van de rechthebbenden. Het downloaden van games en andere software
uit illegale bron is dus altijd verboden.”
Schuldgevoel Toch heeft vrijwel iedereen, en meestal zonder schuldgevoel, wel eens een cd’tje gekopieerd of een film gedownload. Want dat ene gekopieerde spelletje, wat maakt dat nou uit? Veel, zegt Kuik. “Het risico van downloaden van illegaal aanbod van internet is dat je schadelijke software op je pc kunt krijgen. Die software wordt ongemerkt geïnstalleerd en volgt vervolgens je gedrag. Zelfs wat je op je computer intypt wordt door de software onthouden, zodat bijvoorbeeld wachtwoorden gevonden kunnen worden. In het ergste geval wordt je computer op afstand overgenomen, en gaat deze deel uitmaken van een
botnet dat bijvoorbeeld aanvallen op internet uitvoert.”
Illegale diensten
Gelukkig komen er steeds meer legale diensten die muziek, films, games en boeken via internet aanbieden om te downloaden of streamen. Hoe meer mensen daarvan gebruik gaan maken en de illegale diensten links laten liggen, hoe sneller het legale aanbod zal toenemen en uitbreiden, stelt Kuik. “Legale diensten zijn sowieso kwalitatief beter dan illegale diensten, maar nog niet altijd is het nieuwste van het nieuwste meteen ook digitaal beschikbaar. Vanwege de vele illegale diensten wachten sommige rechthebbenden met het zelf aanbieden van legale bestanden, omdat ze bang zijn dat die alleen maar als heel goede digitale bron voor piraterij zullen dienen. Als consument help je dus zelf mee aan de uitbreiding van het legale aanbod door bewust voor legale diensten te kiezen en illegale diensten af te wijzen.”
4
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Huisje, recht boompje,
Sta in je
balen?
Ik moet een maand huur betalen aan een bemiddelingsbureau, klopt dat? Mijn nieuwe koopwoning vertoont nu al gebreken, wat nu? We legden een aantal stellingen over herkenbare issues voor aan deskundigen.
Stelling 1 “Ik woon samen met mijn vriend in zijn koopwoning. We zijn niet getrouwd, maar we hebben wel een samenlevingscontract. Als het uitgaat, heb ik dan het recht hier te blijven wonen? Ik heb ook geld in de verbouwing van het huis gestoken.”
Antwoord “Als het huis van je vriend is, staat het op zijn naam. Je bent dan geen mede-eigenaar en hebt geen formele rechten. Om dit te voorkomen kun je via een notaris een samenlevingscontract opstellen waarin staat dat je er (een tijdje) mag blijven wonen. Veel koppels vergeten zo’n contract te maken.”
Stelling 2 “Mijn broer heeft al jaren last van zijn buren. Ze zorgen ’s nachts voor ernstige geluidsoverlast en hebben hem zelfs bedreigd. Hij heeft al vaak aangifte gedaan bij de politie en ook de woningbouwvereniging hierbij betrokken. Dit heeft geen enkel resultaat opgeleverd. Welke rechten heeft mijn broer?”
Antwoord “Gaat het om een huurhuis? Dan zijn er regels, die in het huurreglement staan, en kan de woningbouwvereniging de overlastveroorzaker de huur opzeggen. Als het een koopappartement is, kan de bewoner niet uit zijn eigen huis worden gezet. Dan kun je alleen maar de politie inschakelen of - samen met andere gedupeerden - een proces starten tegen de overlastveroorzaker. Een rechter kan dan boetes (dwangsommen) opleggen of geluidsapparatuur in beslag nemen.”
Stelling 3 “Mijn man en ik hebben een nieuwbouwhuis gekocht. Het is onlangs opgeleverd en we wonen er sinds drie weken in. Vervelend is dat ik nu al een aantal gebreken heb ontdekt. Enkele ramen sluiten niet goed en de ketel vertoont kuren. Wat kunnen we doen?”
Antwoord “De koper van een nieuwbouwhuis heeft zes jaar algemene garantie en tien jaar garantie voor ernstige gebreken. De bouwer moet dus zorgen dat de gebreken worden verholpen. Als bellen niet helpt, stuur dan een aangetekende brief. Is er een opleveringskeuring geweest? Dan waren veel van de gebreken al bekend en zouden ze bij de bouwer bekend (en al verholpen) moeten zijn.”
5
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Veelvoorkomende problemen… …
Wonen en huren in Amsterdam
Stelling 4 “Ik heb een huurkamer gevonden via een bemiddelingsbureau. Als ik er wil wonen, moet ik een maand huur aan dit bureau betalen. Dit bedrag krijg ik niet meer terug. Mag dit?”
…
als je starter bent: “Veel starters vallen in een soort gat. Als je samen of alleen een modaal inkomen verdient (tussen de 30.000
Antwoord “Juridisch gezien mag er alleen een maand huur worden gevraagd als dat bedrag in redelijke verhouding staat tot de geleverde inspanning om de kamer te bemiddelen. Als de huurwoning gewoon in de kaartenbak stond, is daar geen sprake van. Voor bemiddeling mag alleen geld worden gevraagd als de woningzoekende opdracht heeft gegeven. En als de bemiddelaar daadwerkelijk heeft gezocht en als er op grond daarvan woonruimte is aangeboden. Mensen die via een bemiddelingsbureau iets vinden, betalen soms honderden euro’s, terwijl niet aan die drie voorwaarden is voldaan. De enige die hieraan iets kan doen, is de huurder/ woningzoekende zelf. Die kan het teveel betaalde bedrag via de rechter terugvragen.”
Een themakrant die bij jou past Bereik jouw doelgroep met een publicatie op maat. De mogelijkheden zijn divers, zoals adverteren in een relevant thema of een volledige afname waarbij jij de inhoud bepaalt. Metro Custom Publishing brengt jouw boodschap gericht over op de doelgroep die jij wilt aanspreken. Dit is een uit gav
Het o wilog oo watk ont mogelidek de van be jkHeden ter zien
gav een uit Dit is
e van Met ro
Cus toM
Pub lish
ing
april 20
11
Met ro e van
? Nu 3 l nodig CV-kete Nieuwe
2
Cus toM
Pub lish
ing
rting! 150,- ko
el.nl wecvket ijnnieu www.m
5ie g r e n E 00 1750
Bel: 08
6
Maik de Bo draagt elk er e een ande dag re bril
Joke M eeder mi st 99% va n haar gezichts vermoge n
n! oet wete m je t a Alles w Martin van Zaanen liet zijn ogen las eren in Turkije
Bel Erg ra voo r een afs praak ken
100 pra ktij
in hee l Ned erla
op (07 0) 311 40 70 of kijk oek aan op ww hui s. Sam w.ikwilb
nd, ook ond erz
enwerk
eterzie ing me n.nl t alle zor gve rze ker aar s.
ring Ben Wonldergiemarkt wil de e htelijk overzic P2 maken wuste MilieubeP5 gadgets
als je student bent: “Hét probleem waar veel studenten mee kampen is de hoge huur die ze vaak onterecht betalen. In Nederland bestaat een puntenstelsel waarbij je de wettelijke kale huurprijs kunt berekenen. Wie denkt dat hij te veel betaalt, moet zelf actie ondernemen en dit aangeven bij de verhuurder. Als deze hier niets aan doet, kan de huurder naar de Huurcommissie stappen om huurverlaging af te dwingen. Dat geldt voor huurprijzen beneden de 650 euro. Vraagt de verhuurder meer dan 650 euro en ligt de wettelijke maximumhuur onder dat bedrag, dan kun je beter direct naar de Huurcommissie stappen, want in dat geval heb je maar zes maanden de tijd om de zaak recht te zetten.”
Neem contact op voor meer informatie: David Beentjes
david.beentjes@metronieuws.nl
Tel: 020-5114 073
www.metronieuws.nl
euro en 35.000 bruto euro per jaar), is dat te veel om een sociale huurwoning te krijgen en te weinig om een hypotheek bij de bank af te sluiten voor een koopwoning. Terugkeer van startersleningen van gemeenten en de koopsubsidie van het Rijk helpen mensen bij de moeilijke eerste stap.”
…
als je gaat samenwonen: “Ook voor samenwonende stellen is de hypotheek een groot struikelblok. Als je samen een huis gaat kopen, heeft in elk geval een van de twee een vast inkomen nodig om een hypotheek bij de bank af te kunnen sluiten. Juist in deze tijd geven veel werkgevers geen vaste contracten aan nieuwe werknemers. Met een tijdelijk contract krijg je niet makkelijk een hypotheek. De oplossing is dat er iemand garant kan staan voor de hypotheek, bijvoorbeeld je ouders. Op die manier heeft de bank meer zekerheid dat iemand betaalt.
Verbouwen? Let op! Het komt soms voor dat een bouwbedrijf tijdens de verbouwing failliet gaat. Betaal daarom nooit grote bedragen vooruit, want dat geld krijg je niet meer terug. Daarnaast kun je er voor kiezen om te werken met een BouwGarantaannemer, die aan strenge regels moet voldoen. Op die manier heb je bovendien de garantie dat de bouw altijd
wordt afgemaakt. In Nederland zijn 1650 BouwGarantaannemers. Goedkoop kan duurkoop zijn. Vergelijk nooit offertes alleen op prijs, maar ook op kwaliteit en volledigheid. Het bouwbedrijf dat immers werkt met goedkope materialen zal een lager bedrag offreren en daardoor wellicht
aantrekkelijker lijken. Als vervolgens blijkt dat die goedkope materialen niet goed zijn en tóch moeten worden vervangen, is de consument de dupe. Laat je daarom goed voorlichten om onnodige kosten te voorkomen.
Bronnen: www.bouwgarant.nl, Woonbond, Vereniging Eigen Huis
6
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
Do’s and don’ts bij
(online) shoppen
Je wilt iets ruilen maar je bent de bon kwijt. Je bent het niet eens met de jaarafrekening van je energieleverancier of de klantenservice komt zijn beloftes niet na. Als consument kun je te maken krijgen met grote frustraties. Gelukkig sta je er dan niet alleen voor.
Top 10
Sta in je
recht
Telefoonabonnementen die verkeerd worden afgesloten, dubbele abonnementskosten moeten betalen, lang wachten op de jaar- of eindafrekening van de energieleverancier, een jaarafrekening met foutieve meterstanden. Dit zijn allemaal discussieonderwerpen tussen bedrijf en consument. “Gelukkig kun je met deze problemen ergens terecht”, vertelt Rita Buit, persvoorlichter van ConsuWijzer, het overheidsloket voor consumenten.
op met de energieleverancier of telecomprovider zelf. Heeft het bedrijf misschien een fout gemaakt? Vaak wordt het probleem na overleg alsnog naar tevredenheid opgelost. Is dat niet het geval, dien dan schriftelijk bezwaar in bij het bedrijf. Op de website vind je hiervoor voorbeeldbrieven. Wanneer ook dat niet helpt is er sprake van een geschil, en is de volgende stap de Geschillencommissie.
Bezwaar
Gratis
“Op ConsuWijzer vind je praktisch advies over je rechten als consument. Zo staat er op de site een stappenplan om problemen met energieleveranciers en telecomproviders op te lossen.” Ben je van mening dat er iets echt niet klopt en dat je in je recht staat? Neem dan eerst contact
ConsuWijzer ontvangt jaarlijks zo’n honderdduizend vragen en klachten van consumenten. Naast de telecom- en energiebranche, zorgt ook winkelen vaak voor problemen of vragen. Wat als het product dat je gekocht hebt beschadigd is, of niet aan de verwachtingen voldoet? Als de verkoper zegt
De tien genomineerden voor de titel Klantvriendelijkste Bedrijf van Nederland 2011. ■ ANWB ■ ASN-bank ■ Bol.com ■ DA drogisten ■ Etos ■ Gall & Gall ■ HEMA ■ Ikea ■ J umbo Supermarkten ■ Landal GreenParks
dat een horloge waterdicht is, moet je er mee kunnen zwemmen. Is dat niet zo? Dan heb je vaak recht op een gratis reparatie of nieuw product. En wil je iets ruilen, maar ben je de bon kwijt? Dan kun je misschien op andere manieren aantonen dat het product van die winkel afkomstig is, met een bankafschrift bijvoorbeeld. Voor elke onenigheid tussen consument en bedrijf gelden duidelijke wetten en regels. Buit: “Door de opkomst van het online shoppen zijn er bovendien nieuwe regels aan de lijst toegevoegd, zoals de zeven werkdagen bedenktijd bij koop op afstand. Maar die wet geldt dan weer niet wanneer je iets van een particulier koopt via Marktplaats. Daarom blijft het altijd verstandig bij een organisatie na te gaan wat je rechten zijn.”
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
7
Conflict met je werkgever?
Blijf scherp en teken niet zomaar iets
Sta in je
recht
Nederlanders zijn over het algemeen te spreken over hun baan. Maar wat gebeurt er als je in conflict raakt met je werkgever? Ontslagen? Onderhandelen! Bij ontslag of beëindiging van de arbeidsovereenkomst komt natuurlijk veel meer kijken. De procedure kan op meerdere manieren gaan:
weten waarom hij van je af wil, jij mag een verweer indienen. Meestal probeert de kantonrechter aan te sturen op een schikking.
Wederzijds goedvinden
Als er sprake is van spoed, bijvoorbeeld bij ontslag op staande voet of als de werkgever zonder goede reden weigert te betalen, wordt een kort geding bij de kantonrechter aangespannen.
Als je werkgever en jij het eens zijn over het ontslagvoorstel, is er sprake van wederzijds goedvinden. Het scheelt tijd en geld, maar let op dat het recht op een WW-uitkering niet vervalt. Alle gemaakte afspraken, zoals over ontslagvergoeding, datum van ontslag en eventueel recht op een WW-uitkering, komen in een beëindigingovereenkomst te staan.
Kantonrechter Als er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie handelt de kantonrechter de ontslagprocedure af. De werkgever laat
UWV Werkbedrijf Voor het opzeggen van een dienstverband is toestemming nodig van het UWV Werkbedrijf. De procedure hier verloopt ongeveer hetzelfde als bij de kantonrechter. De werkgever dient een ontslagaanvraag in, jij reageert. De ontslagcommissie brengt vervolgens advies uit.
Betalingsconflict Een herkenbare situatie: Patricia uit Den Haag werkt als zelfstandig tekstschrijver voor meerdere opdrachtgevers. Een nieuwe opdrachtgever benaderde haar voor een verhaal. Ze leverde het verhaal op tijd, de opdrachtgever was tevreden en beloofde de ingediende factuur snel
te betalen. En vervolgens gebeurde er niets. “Ik heb meerdere keren gebeld en gemaild, maar het geld kwam niet.”
Opgelost! Gelukkig kende Patricia iemand die gespecialiseerd is in dit soort ar-
beidsconflicten. Uiteindelijk is er een deurwaarder bij de opdrachtgever langs gegaan en in no time was het geld overgemaakt. “De klant heeft me nog een keer gebeld voor een nieuwe klus, maar daar heb ik vriendelijk voor bedankt.”
Waar moet je aan denken bij ontslag? ■ O nderhandel goed en stevig. Onderteken niets in een opwelling! ■ Met het beëindigen van het dienstverband stopt ook de opbouw van pensioen en de betaling van sociale verzekeringen, tenzij dit expliciet is geregeld in een sociaal plan of afvloeiingsregeling. ■ Bereken de hoogte van de WW-uitkering en zoek goed uit of je er recht op hebt. ■ Win advies in van een arbeidsjurist voor bijstand.
Voor meer informatie kijk op http://www.juridischcentrum.com/ http://www.ontslagnet.nl/ontslagrecht.aspx http://www.ontslag-krijgen.nl/
Geef mensen het heft in eigen hand! www.microkrediet.nl
8
Dit is een uitgave va n Metro Custom Publishing
‘ Potentiële huizenkopers zelf rondleiden scheelt veel geld’ Ga je je huis verkopen en vind je een makelaar te duur? Kijk dan eens of je zelf een deel van de werkzaamheden op je wilt nemen, zoals rondleidingen aan potentiële kopers. Veel mensen zijn enthousiast over dit concept.
‘Je eigen woning laten zien aan belangstellenden is leuk en heel simpel’
“Iedereen is in staat om zelf zijn huis te laten zien aan een belangstellende. Het is leuk om te doen, maar het scheelt ook nog eens duizenden euro’s omdat er geen makelaar aan te pas komt.” Aan het woord is Jeroen Stoop, algemeen directeur van Makelaarsland, de organisatie die in 2005 de succesformule ‘verkopen doen we samen’ introduceerde. “Wij begeleiden wooneigenaren tijdens de verkoop, maar wij doen geen bezichtigingen. De verkoper kent zijn huis en buurt immers het best.” Dat veel eigenaren het heft in eigen handen nemen, is duidelijk: Makelaarsland is inmiddels het grootste makelaarskantoor van Nederland. Ook tijdens de NVM Open Huizenroute op 1 oktober, een dag waarop tienduizenden verkopers hun huis openstellen voor publiek, zullen veel mensen zelf hun huis laten zien.
Sta in je
recht
Meldingsplicht Je eigen woning laten zien is volgens Stoop ‘heel simpel’, maar hoe weet de verkoper nou wat hij wel en niet moet zeggen tijdens een bezichtiging? “Dat werkt hetzelfde als wanneer je een makelaar voor de bezichtigingen inschakelt. Als verkoper heb je meldingsplicht. Je stelt de kijker of de
Jeroen Stoop
makelaar eerlijk op de hoogte van verborgen gebreken, uiteraard voor zover je ermee bekend bent. Overigens is de verkoper niet verplicht om op te draaien voor de kosten van eventuele mankementen. “Dit geldt als hij er van tevoren melding van heeft gemaakt en dit wordt vastgelegd in de koopovereenkomst.” Daar tegenover staat de onderzoeksplicht van de koper: “Wij raden belangstellenden aan altijd een bouwtechnische keuring te laten uitvoeren voordat je het huis koopt. Dan weet je in ieder geval wat de staat is, of er gebreken zijn en hoe hoog de kosten van achterstallig onderhoud zijn.”
Gulden middenweg Maar wat als er geen bouwtechnische keuring is gedaan en er na de koop gebreken blijken te zijn die tijdens de bezichtiging niet zichtbaar waren? Deze vraag is niet zwart-wit te beantwoorden, maar er zijn volgens Stoop wel algemene regels: “Als de verkoper van het gebrek af wist (meldingsplicht) of hiervan redelijkerwijs behoorde te weten (te kwader trouw) dan is er een kans dat hij met succes aansprakelijk kan worden gesteld. Bij het antwoord op deze vraag zal ook nog worden afgewogen of het normaal gebruik van de woning wordt belemmerd. “Indien dit niet het geval is wordt het moeilijker om de verkoper aansprakelijk te stellen. De verkoper moet wel altijd de kans krijgen om een gebrek zelf te (laten) herstellen. In de praktijk wordt er vaak gekozen voor de gulden middenweg om dure procedures te vermijden.”
MET IS U H E J P O O K R EN. VE M A S E W N E O RO’S! D U E N N E D N E IZ VERKOPE U D ESPAAR B N E D N A L S R A MAKELA
www.makelaarsland.nl | 088 200 2000