20120221_nl_metro special

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Chemie & Innovatie pag 3 Rein Willems, over topsector Chemie: “We moeten blijven vernieuwen” pag 6 “Met aardgas zitten we er voorlopig nog warmpjes bij” pag 9 “Chemie alleen voor de grootste studiebol?

Onzin!”

februari 2012

De passie voor ons werk zit in elke vezel www.werkenbijteijinaramid.nl

2

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Chemie is overal!

“Chemie zegt de lezer misschien weinig. En ergens is dat best begrijpelijk. De producten die de sector ontwikkelt, kun je als consument nergens kopen. Althans, niet rechtstreeks. Maar de grondstoffen die wij als ‘industry of industries’ aan andere bedrijven leveren, kom je overal tegen. Sterker, je kunt niet zonder. Het water uit de kraan, de kleren op je rug, het plakje kaas uit de koelkast - de koelkast zelf, de auto waarin je rijdt, de pillen die je slikt als je ziek bent of het mobieltje waarmee je belt: allemaal mogelijk gemaakt dankzij chemie.

Chemie is eigenlijk zo alledaags dat het niet eens meer opvalt.”

"Chemie draagt in belangrijke mate bij aan welvaart, welzijn en werkgelegenheid" Colette Alma, directeur van VNCI

Blijven investeren en vernieuwen “Desondanks is de betekenis van de chemische industrie in Nederland groot. De sector zet in Europa meer dan 550 miljard euro om, in Nederland meer dan 50 miljard. Chemie draagt in belangrijke mate bij aan welvaart, welzijn en werkgelegenheid. Maar die rol is niet vanzelfsprekend.

Vooral nu landen als China en India steeds meer produceren. Volgens doemdenkers een strijd die we nooit kunnen winnen. Maar niets is minder waar.

Zolang je maar blijft investeren en vernieuwen.”

Toekomstvisie “Onlangs is een visie geformuleerd op hoe de Nederlandse chemiesector zich tot 2030-2050 kan ontwikkelen. Een document dat samen met experts van binnen en buiten de sector is opgesteld en waarin een aantal randvoorwaarden wordt genoemd om de groei van de chemische sector te realiseren. Zorgen voor een goede infrastructuur bijvoorbeeld. Liefst door een zo groot mogelijk netwerk van producenten en afnemers te creëren letterlijk met elkaar verbonden via pijpleidingen of andere aanvoerroutes via weg of water.”

Chemie is een ruim begrip. Hierbij een aantal voorbeelden van producten die bestaan of verbeterd zijn dankzij de chemie.

Drinkwater Kraanwater kan niet zomaar uit rivieren omhoog worden opgepompt. Dat moet eerst gezuiverd worden via allerlei ingewikkelde chemische processen.

Bladen van windmolens Moeten ijzersterk zijn om weerstand te kunnen bieden

Colofon ‘Chemie en Innovatie' is een publicatie van Metro Custom Publishing.

Duurzame toekomst “Duurzaamheid is een ander belangrijk thema.

Zo moet de chemie in de toekomst veel meer biomateriaal (landbouwproducten) en gerecyclede (chemische) stoffen gaan verwerken. Een derde speerpunt: samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs- instellingen, zodat universiteiten hun lesplan kunnen aanpassen aan producten en technologieën die in de toekomst belangrijk worden. Dat daarvoor enthousiaste, jonge mensen nodig zijn, moge duidelijk zijn. Deze special, waarin alle aspecten van de chemie aan het licht komen, is dan ook mede bedoeld om hen te informeren over de vele uitdagingen die een baan in de chemie kan bieden. Zowel nu als in de toekomst.”

aan het wisselvallige Hollandse weer. Het materiaal daarvan is afkomstig uit de chemie.

Accu’s voor elektrische wagens Zonder nieuwe, lichte materialen, ontwikkeld in de chemie, zouden deze accu’s veel te zwaar zijn voor gebruik in auto’s op batterijen.

Led verlichting Gloeilampen, halogeenspots of spaarlampen, qua branduren halen ze het niet bij de moderne led.

Inhoud

3

‘Dream team’ waakt over chemische sector

4/5

Uitblinkers (gezocht)

6

Aardgas kan voorlopig nog wel even mee

7

Energietransitiemodel geeft inzicht in veranderende toekomst

9

Banen te over in de chemie

11

SABIC zorgt voor chemie die er toe doet

Sales Manager Robin Jahshan Project Manager Ralph van den Hoek Editorial Manager Jessica van Leeuwen Redactie Ilja Post Eindredactie Joost de Jong Vormgeving Lydia Hotting Beeld Colourbox, e.a.

Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met Robin Jahshan, 020-5114027 of robin.jahshan@metronieuws.nl

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

pagina

3

'Dream team' Wat chemie betreft, hoort Nederland bij de top. Om dat zo te houden, is onlangs een ‘dream team’ opgericht om het imago van de sector te handhaven en te verbeteren. Rein Willems, boegbeeld van dit topteam, vertelt.

“Elke ondernemer weet dat stilstand achteruitgang is”, zegt Willems

Omdat de chemiesector nu al een sterke internationale positie heeft, en mogelijkheden om nog verder te groeien, is de sector door het kabinet aangewezen als topsector. Dit houdt in dat de overheid, samen met bedrijven en de wetenschap, gericht in de chemie investeert. Voor iedere topsector is een zogenoemd ‘topteam’ samengesteld, bestaande uit een wetenschapper, topambtenaar, innovatieve MKB’er en een boegbeeld uit de betreffende sector.

Boegbeeld Voor de chemie is Rein Willems tot boegbeeld verkozen, onder andere oud-topman van Shell Nederland. “Een boegbeeld op een schip is bedoeld om de klappen van de golven op te vangen”, grapt Willems. In zijn vrije tijd is hij een gepassioneerd zeiler. “Sturen, richting aangeven, kan zij niet. Dat is de taak van de stuurman. Net zoals het in de chemie uiteindelijk de bedrijven zijn die de koers aangeven.”

Al gaat die vergelijking in zijn geval, als aanjager van het topteam, niet helemaal op. “Het topteam adviseert over maatregelen die bedrijven, wetenschappers en de overheid kunnen nemen om de knelpunten voor de sector op te lossen. De adviezen, maar ook de ambities en speerpunten, brengen we samen in een plan van aanpak om gerichte maatregelen te nemen. Zo wordt

beter ingespeeld op de wensen van de sector.”

Koppositie “Elke ondernemer weet dat stilstand achteruitgang is”, zegt Willems.

“Dat geldt voor de mobiele telefonie, maar ook voor de chemiesector.

Nederland neemt daarin nu nog een koppositie in. Van de honderd beste chemici ter wereld hebben acht de Nederlandse nationaliteit.

Niet slecht voor zo’n klein landje.

Willen we bij de top 5 blijven horen, dan moeten we wel blijven vernieuwen en beter en efficiënter samenwerken. Bijvoorbeeld op gebied van fundamenteel onderzoek, waarbij bedrijven om kosten te besparen, nog voor hun producten op de markt komen, gezamenlijk laboratoriumonderzoek financieren.

Maar ook door nu al rekening te houden met energietransitie.

Of liever: de omslag van fossiele brandstof naar biomassa als grondstof voor de chemie.”

Om de mondiale positie van de Nederlandse chemie te handhaven én te verbeteren, heeft de overheid dit jaar circa 1,5 miljard euro aan de sector beschikbaar gesteld.

Daarnaast heeft minister Verhagen een regeling ingesteld die het voor bedrijven mogelijk maakt hun kosten voor Research & Development af te trekken van de belasting. Willems: “Dat alles maakt Nederland een aantrekkelijke vestigingsplek voor buitenlandse bedrijven: goede infrastructuur, fiscale stimulans en nabijheid van laboratoria. En dat zorgt weer voor extra werkgelegenheid.”

Onderwijs Om de chemie te voorzien van voldoende personeel zijn de topteams ook aan het werk om het onderwijs beter te laten aansluiten op de arbeidsmarkt. “Onder meer door te investeren in Centra voor Innovatief Vakmanschap in het mbo en Centres of Expertise in het hbo”, aldus Willems. “Dit zijn samenwerkingsverbanden tussen ondernemers, wetenschappers en studenten. Daarnaast zijn we bezig om de tien bestaande chemische opleidingen aan universiteiten terug te brengen naar zeven. Deze universiteiten hebben allemaal dure apparaten nodig. Door nauw samen te werken, kunnen universiteiten kosten en kennis delen om efficiënter onderwijs te geven.”

Rein Willems Rein Willems (1945) was van 12 juni 2007 tot 7 juni 2011 Eerste Kamerlid voor het CDA. Hij is oud-topman van Shell Nederland. Verder was hij onder meer bestuurder van VNO-NCW en ex-voorzitter van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). In de Eerste Kamer sprak hij vooral over duurzaamheid en biotechnologie in de landbouw. Naast zijn positie als boegbeeld van het topteam chemie vervult hij tal van andere nevenfuncties, waaronder adviseur maatschappelijk verantwoord ondernemen voor pensioenfonds PGGM en lid van de Raad van Toezicht van de VU en het VUmc.

4

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Uitblinkers Nederland kent vijf duidelijke concentraties van de chemische sector. Elke regio heeft zijn eigen kenmerken en specialisaties. Vijf uitblinkers vertellen over hun regio.

“De grootste uitdaging is het vinden van ervaren procesoperators“

Zuid-Holland, Rotterdam / Rijnmond / Moerdijk Heleen Rook HR Business Partner AkzoNobel Nederland Wat maakt werken in de Botlek zo aantrekkelijk?

“De belangrijkste reden is toch wel de locatie. De haven van Rotterdam is en blijft de motor van de Nederlandse economie. Er zijn in deze regio veel grote, bekende bedrijven gevestigd.

De bedrijvigheid en dynamiek zijn enorm. Wat veel mensen verder aanspreekt, is de voor deze regio typische no-nonsense mentaliteit.

En ook de kameraadschap die je op de werkvloer vindt. Veel van onze mensen werken in ploegendienst. Om de veiligheid van de installatie te garanderen, wordt nauw samengewerkt.

Ook privé schept dat een band. En over het algemeen zijn de arbeidsvoorwaarden goed.”

Is het moeilijk om personeel te vinden in de regio?

“De aanwas wordt minder. Omdat minder jongeren voor een technische

opleiding kiezen, aast iedereen op dat handjevol studenten dat jaarlijks wel afstudeert. Daarom proberen we jongeren al vroeg te enthousiasmeren voor een baan in de chemie. We geven gastlessen op basisscholen, promoten technisch onderwijs op het voortgezet onderwijs en bieden ROC-studenten stageplekken aan. Verder zetten we vacatures altijd uit op lokale websites en in lokale kranten. De meeste potentiële werknemers wonen al in de regio.”

Heleen Rook

Wat voor personeel zoeken jullie?

“Jaarlijks hebben we gemiddeld 2 tot 5 operators nodig. Daarnaast hebben we regelmatig vacatures voor ondersteunende functies, zowel op mbo- als hbo-niveau. De grootste uitdaging is het vinden van ervaren procesoperators. Operators met 8 tot 10 jaar praktijkervaring zijn zo gewild dat ze nooit lang om werk verlegen zitten.”

“Mijn baan biedt de mogelijkheid om oplossingen te vinden voor problemen”

Christina Martinez

Zuidwest Nederland, rond de havens van Vlissingen en Terneuzen Christina Martinez (27) Improvement engineer Dow Benelux BV Je bent Spaans en woont en werkt in Terneuzen.

Hoe is dat zo gekomen?

“Ik heb chemical engineering in Granada gestudeerd en daar mijn master gehaald. Maar ik wist toen al dat ik in het buitenland wilde werken. Nederland kende ik al van mijn stage bij SABIC-ip in Bergen op Zoom. Dus toen ik na mijn afstuderen een vacature

zag bij Dow Benelux, hapte ik direct toe. Een groot internationaal bedrijf boordevol leer- en doorgroeimogelijkheden.”

Wat is er zo leuk aan je baan?

“Ik ben nooit een meisjesmeisje geweest. Ik hou ervan om oplossingen te vinden voor problemen. En om met mensen om te gaan. Dow biedt die mogelijkheid volop. Dagelijks zit ik in veel vergaderingen met mensen van verschillende disciplines. Dan discussiëren we over hoe we de krakers, die nafta in koolwaterstoffen, zoals ethyleen en propyleen produceren, verder

kunnen optimaliseren.”

En hoe bevalt Terneuzen?

“Het is een leuke plek om te wonen, met betaalbare woningen. Perfect, want zo kan ik mooi sparen voor mijn passie: reizen. Ook fijn is dat ik na 15 minuten rijden op het werk ben. Daarnaast wonen in Terneuzen veel expats. Eens per week spreken we met elkaar af om lekker uit eten te gaan. Of we gaan skiën, duiken of een dagje naar het strand. En als ik eens een weekje terug naar Spanje wil, is de luchthaven van Brussel nooit ver weg.”

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

(gezocht)

“Sterk spul 'uut Grunnen' noemen we het wel eens“

Noordoost Groningen, Eemshaven / Delfzijl Ronald de Jong HR & Education Officer Teijin Aramid, locatie Delfzijl Wat doet Teijin Aramid?

“Teijin Aramid is wereldwijd marktleider in de aramidemarkt en heeft in het noorden twee productielocaties. In Delfzijl wordt een halffabricaat gemaakt, waar ze in Emmen industrieel garen van spinnen. Die vervolgens door andere bedrijven verwerkt worden in bijvoorbeeld kogelwerende vesten, touwen, netten, glasvezelkabels en sportartikelen. Sterk spul ‘uut Grunnen’ noemen we het wel eens.”

Waarom werken in en om Groningen?

“Als je het vergelijkt met de Randstad is het hier een stuk rustiger op de weg. Ook de huizenprijzen liggen een stuk lager. En vergeet niet: twintig procent van alle chemie zit in het noorden.”

Is het moeilijk om personeel te vinden in de regio?

“Ja, maar dat is over de hele linie zo. Tot nu toe

5

Ronald de Jong

kunnen we nog wel de juiste mensen vinden, maar er komen weinig nieuwe mensen op de arbeidsmarkt bij.”

Wat doen jullie om personeel aan te trekken?

“Vanuit het beleid van Teijin Aramid zoeken we actief de jeugd op. Dat begint al op de lagere school. Maar ook op middelbare scholen en in het hoger onderwijs zijn we actief, bijvoorbeeld door het sponsoren van studieverenigingen op diverse technische universiteiten. Daarnaast leiden we intern ook schoolverlaters op. En samen met de onderwijsinstellingen van het ROC en verschillende bedrijven hebben we de stichting Support AOT Noord opgericht die jongeren opleidt op mbo-niveau. In vier jaar tijd hebben we 160 leerlingen binnengehaald. Geen slechte prestatie.”

Wat voor personeel zoeken jullie?

“Dat verschilt; alles van mbo-niveau 4 tot academici.

Maar waar we momenteel vooral om staan te springen, zijn procesoperators met een chemische achtergrond. De mannen of vrouwen die onze chemische installaties moeten gaan bedienen.”

Oost Nederland, Emmen / Arnhem / Zwolle / Enschede

“Bij DSM Resolve is geen dag hetzelfde“

Hans Slotema

Rian Ruhl (22) Master student Chemical Engineering, Universiteit Twente

door minors en/of keuzevakken aan te bieden in een totaal andere richting dan je eigenlijke studie. Zo heb ik tijdens mijn bachelor vier maanden Bewegingswetenschap gestudeerd. Best verfrissend.”

Waarom een studie in chemie?

“Ik wist al vroeg dat ik scheikunde wilde studeren. Maar dan wel de toegepaste variant. Scheikundige technologie dus, waarbij je de theorie meteen in de praktijk brengt: we leren processen en fabrieken ontwerpen en beheren. Tijdens de master kun je je specialiseren in proceskunde of materiaalkunde. Ik ga voor het laatste.”

Zitten er nog meer voordelen aan studeren in Twente?

“Ja. De universiteit stimuleert het verenigingsleven enorm. Dat zie je in de vele studentenverenigingen op de campus. Andere universiteiten focussen zich vooral op cijferlijsten. Hier kijken ze behalve naar resultaten ook naar je andere ambities, interesses en kwaliteiten. Zo heb ik dankzij de studievereniging een bijbaantje in de chemie gevonden. Een dag per week sta ik in het lab van een bedrijf dat plastic coatings maakt om metaal te beschermen. Een mooie voorbereiding op de baan die ik na de zomer van 2013 hoop te vinden. Ergens op de Research & Development afdeling van een middelgroot tot groot chemieconcern.”

En waarom de Universiteit Twente?

“Ik kon kiezen uit vier universiteiten: Delft, Eindhoven, Twente en Groningen. Na een aantal open dagen te hebben bezocht, paste Twente het best bij mij. Vooral de kleinschaligheid spreekt me aan. Ik ken zo goed als alle andere studenten. Ook de docenten ken ik persoonlijk. Wat ook meespeelde, is dat de UT veel investeert in de persoonlijke ontwikkeling van studenten. Onder meer

“Met scheikundige technologie breng je de theorie meteen in praktijk”

Rian Ruhl

Zuidoost Nederland, rond Sittard en Geleen

Hans Slotema (29) Business Development Manager DSM Resolve

een forensische vraag. Dan kom ik bij een bedrijf dat babyzitjes, medicijnen of meststoffen maakt. Erg leuk om te zien hoe al die bedrijven opereren.”

Wat houdt je werk in?

“Simpel gezegd verkoop ik diensten op het gebied van analytische chemie, arbeidsveiligheid en engineering.

Wij helpen klanten met onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten en processen. Tevens geven we inzicht in achterliggende oorzaken van problemen.

Ik ga bij hen langs, vraag wat ze nodig hebben en vertaal deze behoefte vervolgens aan onze experts.”

Welke opleiding(en) heb je gevolgd om deze functie te bemachtigen?

“Na de havo ben ik Hoger Laboratorium Onderwijs in Leiden gaan studeren. Daarna heb ik mijn master Analytische Chemie op de Vrije Universiteit Amsterdam behaald. En nog één op gebied van Beleid, Communicatie en Organisatie. Best even bikkelen, maar uiteindelijk zijn alle inspanningen beloond.”

Wat is er zo leuk aan?

“Op nummer 1 staat voor mij de diversiteit. Bij DSM Resolve is geen dag hetzelfde. De ene keer betreft het

Waarom werken in Limburg?

“Chemelot is een ontzettend inspirerende omgeving.

Hier bevinden zich 60 bedrijven met veel kennis-

partners. Dit leidt tot een geweldige interactie.

Zo ontstond er Enabling Technologies BV, een joint venture van DSM Resolve, Universiteit Maastricht en de provincie Limburg. Enabling Technologies gaat hoogwaardige analytische faciliteiten aanbieden aan bedrijven in de regio. Ik zit ook in het bestuur van United Brains Limburg. Een nieuw initiatief waarin diverse partijen samenwerken om antwoorden te vinden op kennis- en innovatievragen van MKB-bedrijven.”

En waarom wonen?

“Als student heb ik in Amsterdam gewoond. Nu woon ik in hartje Maastricht, in een woning waar je in de Randstad al gauw de hoofdprijs voor betaalt. Dat je hier heerlijk kunt fietsen is ook mooi meegenomen.”

6

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

Aardgas: Goede back-up voor duurzame bronnen

“Gelukkig is er nog voldoende aardgas voor zeker 100 jaar“

Duurzame energievoorzieningen hebben de toekomst. Maar tot het zover is, blijven fossiele brandstoffen hard nodig. Willen we er tenminste ook volgende winter, en die van 2050, nog warmpjes bij zitten.

Want de overstap naar duurzame bronnen gaat niet over één nacht ijs. In de tussentijd zorgt het aardgas van GasTerra dat de temperatuur op peil blijft.

Wanneer Hans Overdiep, manager Energietransitie bij GasTerra, over energie begint te praten, start hij altijd met een korte geschiedenisles. Steevast beginnend op 29 mei 1959, de dag waarop bij Slochteren het eerste Groningen-gas werd ontdekt.

“Men wist alleen nog niet hoeveel. En hoe ze dat aardgas, begraven op een diepte van 3000 meter, konden gebruiken.

Aardgas is geen brandstof die je zomaar met tankwagens kan vervoeren. Daar is een leidingsysteem voor nodig en dat was er nog niet. Maar toen duidelijk werd hoe groot het gasveld is (een 100 meter dikke gashoudende zandsteenlaag, verspreid over 900 km2), wilden ze daar wel even over nadenken.”

“Het Groningse gas leidde tot het besluit om heel Nederland aan te sluiten op aardgas. Al gauw legde de Nederlandse Gasunie een ingenieus pijpleidingnet aan om de plaatselijke gasbedrijven van aardgas te voorzien. Die bedrijven staakten hun eigen stadsgasproductie, een proces op basis van kolen, om zich voortaan op aardgas te richten. Binnen tien jaar na ontdekking beschikte driekwart van de Nederlandse huishoudens al over aardgas, waardoor het belang van olie en steenkool als brandstof sterk afnam. De Limburgse mijnwerkers die destijds massaal hun baan verloren, weten er alles van.”

Gouden eieren Het was een gebeurtenis die het leven in Nederland voorgoed zou veranderen. Daarvoor, Overdiep weet het nog goed, speelde het leven thuis zich af rondom de olieof kolenkachel. “Daar hing moeder de was te drogen, las vader de krant en deden wij kinderen ons huiswerk”, herinnert hij zich. “Heerlijk, die warmte. Maar een paar meter verder stonden de ijsbloemen op de ramen... Iets wat we ons vandaag de dag haast niet meer kunnen voorstellen.

Tegenwoordig heeft bijna ieder huis een centrale verwarming en warmwatervoorziening op basis van aardgas. Zelfs voor de productie van elektriciteit wordt op grote schaal aardgas als brandstof gebruikt. Allemaal dankzij het Groningse gas.”

Met het aardgasveld had Nederland de gans met de gouden eieren ontdekt. Maar, net als de boer in de fabel, maakte de overheid destijds bijna dezelfde fout door de gans te slachten. “In de jaren ’60 was men ervan overtuigd dat de kernenergiecentrales de toekomst waren”, hervat Overdiep zijn ‘college’. “Het aardgas moest dan ook zo snel mogelijk worden verkocht . Maar toen midden jaren ’70 de eerste oliecrisis ontstond, en er steeds meer weerstand tegen kernenergie kwam, moest dit beleid herzien worden.

Ineens werden er allemaal plannen gemaakt op gebied van

isolatie en efficiënter gebruik van aardgas, zodat het gas in Groningen minder snel op zou raken. De ontwikkeling van de HR-ketel is hier een goed voorbeeld van.”

Afhankelijk Een slimme zet, aldus de manager Energietransitie. En tevens de reden achter zijn huidige functie. “Fossiele brandstoffen, zoals olie en gas, zijn nu nog volop aanwezig. Maar ooit raken ze op. Vandaar dat landen steeds meer investeren in duurzame energievoorzieningen. Denk daarbij aan windof zonne-energie en aan het gebruik van biomassa. Maar in tegenstelling tot wat veel mensen denken, maken deze duurzame bronnen momenteel slechts 1 procent van de totale energievoorziening uit.”

“En er kleeft een ander nadeel aan”, zegt Overdiep. “Omdat het niet altijd waait, en de zon niet altijd schijnt, moet je die energie wel kunnen opslaan. Doe je dat niet, dan kun je op een bewolkte, windstille dag aan de thermostaat draaien wat je wilt, maar wordt het geen graad warmer. Zolang duurzame bronnen niet volledig in onze energievraag kunnen voorzien, blijven we afhankelijk van fossiele brandstoffen. Aardgas, verreweg de schoonste fossiele brandstof, kunnen we tot die tijd goed als back-up inzetten naast duurzame alternatieven.

Een veilige back-up , in het geval duurzame bronnen niet voldoende energie opwekken.”

Slimme apparaten Om nog efficiënter om te gaan met aardgas zijn er in de loop der jaren allerlei nieuwe gastechnieken ontwikkeld.

De hoogrendementsketel, geïntroduceerd begin jaren ’80, is daar een voorbeeld van. De micro-warmtekrachtkoppeling (ook wel HRe-ketel of thuiscentrale genoemd) is één van de nieuwste ontwikkelingen. Dit toestel wekt thuis behalve warmte ook elektriciteit op. “Prachtige thuiscentrales, de nieuwste generatie cv-ketel. Het rendement voor elektriciteitsopwekking is een factor 2 hoger dan van een elektriciteitscentrale”, aldus Overdiep. “Deze slimme apparaten wekken, tijdens warmtevraag van de woning, elektriciteit op. Het tekort aan elektriciteit in de zomer, als er geen warmte nodig is, en dus minder wordt gestookt, wordt dan weer betrokken van het elektriciteitsnet."

"In de toekomst kunnen deze thuiscentrales meehelpen om elektriciteit op te wekken als duurzame bronnen het even laten afweten. Aardgas blijft dus van belang in de bebouwde omgeving. En gelukkig is er nog voldoende over. Zeker nog voor 100 jaar…”

Hans Overdiep, manager Energietransitie bij GasTerra

” Zolang duurzame bronnen niet volledig in onze energievraag kunnen voorzien, blijven we afhankelijk van fossiele brandstoffen. Aardgas, verreweg de schoonste fossiele brandstof, kunnen we tot die tijd goed als back-up inzetten naast duurzame alternatieven”

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

pagina

7

Eind 2007 kwam de zoon van John Kerkhoven, directeur van strategie- en adviesfirma Quintel Intelligence werkzaam voor de energiebranche, thuis met een wel heel raar verhaal. Op school had de docent uitgebreid verteld over energie... Er klopte alleen niets van, ontdekte John al gauw.

Spelen met energietransitie

Om hem direct daarna de juiste feiten in te prenten. Bijvoorbeeld over hoe Nederland de wijze waarop zij in haar energievoorziening voorziet de komende jaren drastisch zal moeten veranderen. Over hoe fossiele brandstoffen steeds schaarser worden maar de vraag naar energie zal blijven stijgen. En al pratend begon hij zich lichtelijk zorgen te maken. Want wat weet de Nederlander eigenlijk over deze aankomende veranderingen?

Weinig, zo blijkt uit enquêtes, in 2011 afgenomen door Blauw Research in opdracht van Quintel en GasTerra.

En de kennis die we hebben, is getekend door de media.

John: “Niemand weet dat de meeste huishoudens voor 80 procent op aardgas draaien. Net zo min als dat windenergie, zonne-energie, waterkrachtenergie en biomassa geen 35 procent (zoals gedacht) van de totale energievoorziening uitmaken, maar slechts 1 procent. En waar Nederland haar energie vandaan moet halen wanneer onze Groningse gasbel en gemakkelijk winbare olie opdroogt, blijft voor de meesten al helemaal een mysterie.”

Inzicht in de toekomst En dus ontwikkelde John, met GasTerra als belangrijkste partner, het Energietransitiemodel (ETM). Dit is een online rekenmodel waarin de effecten van veranderingen in vraag en aanbod van energie direct zichtbaar worden. Iedereen kan op basis van betrouwbare gegevens toekomstscenario’s doorrekenen voor de energievoorziening in Nederland, van nu tot 2050. “Zie het als een tool die mensen helpt inzien wat er in de toekomst op energiegebied staat te gebeuren. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar is het niet”, bezweert John.

“Al helpt het wel wanneer je de website (www.energietransitiemodel.nl) voor je

“Komende generaties moeten dus belangrijke energiekeuzes maken“

John Kerkhoven Directeur Quintel Intelligence

hebt. Zie het als een spelletje, dat je zo moeilijk maakt als je zelf wilt. Afhankelijk van welke versie je kiest - beginner, gemiddeld of gevorderd kost het invullen 20 minuten tot misschien wel 2 uur. Behalve het model komt er op de website nog een veel eenvoudiger online energiespel dat ook kinderen kunnen spelen. Naar aanleiding van hun keuzes (wel of niet investeren in windkracht; elektrische auto’s ja of nee) zien ze dan bijvoorbeeld een icoontje, waarop de smog in Nederland toe- of afneemt. Of een ijsbeer op een groeiende of smeltende ijsschots.”

Leuk en leerzaam Leuk? Zeker! Maar ook leerzaam.

En laat dat nu net Johns bedoeling zijn.

“Ik ben opgegroeid met het idee dat we altijd over genoeg aardgas en olie zouden beschikken. Nu blijkt dat niet zo te zijn.

Komende generaties moeten dus belangrijke energiekeuzes maken en zich daarvoor beter verdiepen in het energievraagstuk.

Het Energietransitiemodel helpt hen daarbij.

En laat hen, met behulp van onafhankelijke, realistische data, zien wat de consequenties van die beslissingen kunnen zijn.”

www.energietransitiemodel.nl

Chemelot Campus Consortium: onderzoek en onderwijs “Een kijkje in de keuken”

Chemelot. Het 800 hectare chemische industrieterrein in Zuid-Limburg kun je haast niet missen. Grote bedrijven in hoogwaardige chemie en materialen, maar ook vele kleinere bedrijven, hebben hun stek op Chemelot gevonden. Op de Chemelot Campus bedenken en vernieuwen zo’n 1000 onderzoekers producten en leidt samenwerking tot innovaties, nieuwe bedrijven en leuke banen. Met behulp van private partijen, kennisinstellingen en overheden die geld in de ontwikkeling steken. Een perfecte leer- en werkplek. Kijk ‘ns in de keuken van Chemelot!

“Chemelot... Waar door krachtenbundeling nieuwe ideeën ontstaan”

Chemelot Campus Consortium

Pilot-Plant Avantium

Zuidlimburgse sleutel tot succes

Onlangs is het Amsterdamse bedrijf Avantium op Chemelot gestart met een proeffabriek voor zijn YXY technologie om aan te tonen dat deze technologie voor de productie van groene materialen en brandstoffen werkt. Avantium is hierover een samenwerking aangegaan met The Coca-Cola Company.

Provincie Limburg, Universiteit Maastricht en Maastricht UMC+ en DSM Nederland maken vaart met de versnelde ontwikkeling van de Chemelot Campus, waarbij vele miljoenen euro’s geïnvesteerd worden in onderzoeksfaciliteiten, een kapitaalfonds voor ondernemingen, een onderwijsprogramma en vastgoed. Het leidt uiteindelijk tot een groei van de campus met tenminste 1000 arbeidsplaatsen in 10 jaar. Een broedplaats van biomedische en (bio) technologische innovatie.

Big Business

“Chemelot Campus ...een belofte voor de toekomst!”

Proeffabriek

Voor multinationals als DSM, OCI Nitrogen, LANXESS en SABIC is Chemelot ‘the working place to be’.

DSM is wetenschappelijk actief op het gebied van gezondheid, voeding en materialen, terwijl OCI Nitrogen zich bezighoudt met de productie van ammoniak, kunstmest en melamine (grondstof voor lijmen en harsen, zoals in meubelplaten en dergelijke). LANXESS Elastomers produceert hoogwaardige rubbers voor de automobielindustrie en opent in 2013 een nieuw hoofdkantoor op Chemelot. Kunststoffenproducent SABIC is de grootste onderneming op Chemelot. Deze wereldmarktleiders weten dat je op Chemelot gebruik kunt maken van andere technologie-intensieve bedrijven om ‘best practices’ te delen. Voor DSM, LANXESS en SABIC is Chemelot bovendien een belangrijke onderzoekslocatie.

Dit is slechts een kijkje in de keuken van Chemelot.

Meer weten? Scan met jouw gsm de QR code in de advertentie hieronder.

Waarom 40 bedrijven hun denkwerk naar Chemelot hebben verplaatst…

Center of Expertise en Science Menselijk kapitaal versterken

Goed geschoolde bèta’s en technici zijn keihard nodig. Leren én innoveren kan binnenkort zowel voor MBO- als HBOstudenten én bedrijven bij het Center of Expertise Chemie op Chemelot. Universiteit Maastricht (UM) levert hierbij een belangrijke bijdrage en betrekt andere kennisinstellingen in de Euregio bij de versterking van de kenniscomponent op de Chemelot Campus. De voordelen van onderwijs op de campus zijn legio. Studenten ontmoeten niet alleen bedrijven, maar maken een ‘match’ en groeien door naar een (nieuwe) baan. En de werkgevers profiteren van een vijver vol talent. In 2011 had de universiteit 47 studenten in de bachelorvariant Maastricht Science Programme met praktijkonderdelen op Chemelot. In 2013 start de eerste masteropleiding Biobased Materials.

“Groei en bloei voor de toekomst”

Chemelot is een uniek knooppunt in een wereldwijd netwerk van hightech bedrijven en kennisinstellingen.

‘Material sciences’ en ‘life sciences’ komen hier letterlijk bij elkaar. Dit leidt tot unieke innovaties, die door de synergie binnen de Chemelot-community nog eens worden versneld. Daarom vestigen steeds meer vooraanstaande bedrijven zich op Chemelot, om extra vaart te zetten achter hun product-, proces- en marktontwikkeling. Wat resulteert in uitstekende concurrentieposities, individueel en als cluster. Ook u bent welkom op Chemelot.

Bel (046) 476 6336 of kijk op www.chemelot.nl

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

9

”Baanzekerheid in chemie is enorm” Chemelot is de naam van het 800 hectare tellende chemische industriecomplex in hartje Limburg. Grote ‘site users’ zijn DSM en SABIC; zij exploiteren de grootste installaties. Maar zo zijn er nog tal van bedrijven. En allemaal hebben ze één ding gemeen: een toenemende behoefte aan goed geschoold personeel. Astrid Mimmel, HR Director Sitech Services, een grote technische dienstverlener op Chemelot, vertelt.

Over welke banen hebben we het precies?

“Chemelot kent in principe twee takken van sport. Het ene deel van het industriecomplex staat vol chemische installaties. Om die draaiende te houden, zijn procesoperators, -monteurs en -engineers nodig. Daarnaast is ook nieuwe aanwas van laboranten en chemici nodig voor onderzoek in de vele laboratoria en cleanrooms die op het terrein te vinden zijn.”

En aan al die beroepen is een tekort…

“Tot op heden valt het mee. Maar we weten dat binnenkort flinke gaten vallen. Dat heeft alles te maken met de vergrijzing. Wat ook niet helpt, is dat het percentage jongeren dat een technische opleiding kiest nog te laag is. Velen hebben het idee dat techniek moeilijk

is. Alleen geschikt voor de grootste studiebollen. Onzin! Natuurlijk hebben we hbo- en universitair geschoolde arbeidskrachten nodig, maar de grootste krapte zit hem dadelijk juist in banen op mbo-niveau. Niet voor niets hebben we samen met andere bedrijven een convenant met de onderwijsorganisatie ROC afgesloten, waarin ze beloven jaarlijks 75 tot 100 procesoperators en –monteurs te gaan opleiden.”

Nog meer vooroordelen die de ronde doen?

“Veel mensen denken bij techniek meteen aan een man in overall, sleutelend aan allerlei bouten en moeren. Ook dat beeld klopt al lang niet meer. Veel functies hebben een kantoorkarakter. De meeste chemische installaties worden vanachter de computer bediend en verbeterd.

Tegenwoordig moet je eerder op denk- dan op spierkracht vertrouwen.”

Chemie is best betaalde sector “Als het om het verkopen van het werk gaat, heeft de chemie het eigenlijk ontzettend gemakkelijk”, aldus Astrid Mimmel. “De banen zelf zijn al reclame genoeg. Inhoudelijk geven ze veel voldoening”, zegt ze. “Vaak geldt letterlijk: wat je bedenkt, zie je gebeuren. Daarbij heeft het werk grote impact.

Een proces engineer die ervoor zorgt dat een fabriek minder water of energie verbruikt, al is het maar een procent, bewijst het milieu een goede dienst.

Hetzelfde geldt voor operators en monteurs die zorgen dat chemische installaties steeds efficiënter gaan draaien.”

“Wie werkt in de chemie, is met grootse dingen bezig. Dat zie je terug in de arbeidsvoorwaarden”, lacht Mimmel. “De chemie behoort tot de top drie van best betalende sectoren in Nederland. Prima salarissen, vaak nog eens aangevuld met allerlei toeslagen en bonussen, voldoende verlofdagen en perfecte secundaire arbeidsvoorwaarden.”

“En om nieuw personeel vanuit de Randstad of het Noorden naar Limburg te lokken, betalen werkgevers vaak óók nog eens de verhuis- en inrichtingskosten. Heb je nog geen woning gevonden, dan brengen ze je onder in een hotel of tijdelijke woning. Hoe aantrekkelijk wil je het hebben!”

“Wie in de chemie werkt, is met grootse dingen bezig“

Waar kan ik me aanmelden voor een opleiding in de chemie?

Chemie en techniek zijn vakken voor nieuwsgierige mensen. Bètavakken, net als natuurkunde, wiskunde en biologie.

Op alle niveaus kom je het tegen: op vmbo, havo en vwo. Daarna kun je verder op mbo, hbo of universiteit. Denk bijvoorbeeld aan opleidingen Procestechniek, Werktuigbouwkunde of Elektrotechniek. Of aan Procesbesturing of Scheikundige Technologie op academisch niveau.

Meer weten over chemie, het belang daarvan voor de samenleving en de opleidingen die nodig zijn om een baan in de sector te bemachtigen?

Neem dan vooral eens een kijkje op: www.chemieisoveral.nl

“Velen hebben het idee dat techniek alleen geschikt is voor de grootste studiebollen.

Onzin!”

Waarom zouden jongeren juist voor de chemie moeten kiezen?

“Omdat het een enorm uitdagende sector is. Als je een beetje passie voor techniek hebt, kun je hier jarenlang emplooi hebben. De baanzekerheid is groot. De bedrijven die zich op Chemelot hebben gevestigd, bestaan vaak al tientallen jaren. Die vallen niet zomaar om. Ook de doorgroeimogelijkheden binnen bedrijven zijn enorm. Je kunt hier op mbo-niveau binnenkomen en het schoppen tot academicus. En heb je het bij het ene bedrijf gezien, hop je zo naar een ander.”

Kortom, chemie heeft de toekomst?

“O zeker. De maatschappelijke relevantie is groot. Zonder chemie zouden we veel vanzelfsprekende dingen moeten missen, van broodzakje tot benzine.”

EXPLORE+ SUCCEED TALENTS FIND IT AT SABIC

HERSENS+ HANDEN Gebruik ze als W-monteur b캐 SABIC

pagina

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING

"De wereld om ons heen verandert in rap tempo. Daarom moet je duurzamer en efficiënter produceren, wil je het milieu niet teveel belasten.”

11

Het is de chemie die er toe doet

Toen de eerste astronauten de ruimte ingingen en een blik wierpen op de woestijn van Saoedi-Arabië, zagen ze overal lichtjes schijnen. De huizenhoge gasfakkels afkomstig van het vrijkomende gas dat werd verbrand bij de winning van olie door de Arabian American Oil Company. Tot in 1976 SABIC werd opgericht.

En de olievelden vanuit de ruimte een stuk minder fel oplichtten…

geproduceerd, verbruikt de sector relatief weinig energie. Ook laten we zo min mogelijk verloren gaan.

En proberen we de producten die we maken met nog minder energie te maken, dus minder CO2uitstoot. Oude petflessen recyclen we naar materialen om kleine precisieonderdelen mee te maken.

Onder meer voor auto-onderdelen, elektrische of elektronische apparatuur of ‘ademende kleding’.”

“Eén van de doeleinden was om het aardgas, dat vrijkwam op de olievelden en tot dan toe werd afgefakkeld, in te zetten voor de productie van chemicaliën, kunstmest, plastics en metalen”, aldus Hans Kolnaar, Managing Director SABIC Ventures. “Gassen die voorheen als bijproduct verspild werden, en wereldwijd een enorme uitstoot van broeikasgassen veroorzaakten, werden nu ineens wel gebruikt. Het was SABIC’s eerste daad van duurzaamheid. En zeker niet haar laatste.”

“Waar het allemaal op neerkomt, is innovatie”, neemt Kolnaar het stokje weer over. “SABIC is één van de grootste (petro)chemische bedrijven ter wereld, met productielocaties in ruim 40 landen.

Nóg lichter, kleiner, dunner en functioneler

Chemie duurzaam? Ja!

In Nederland zijn we de grootste buitenlandse investeerder. Jaarlijks draaien we een wereldwijde omzet van ruim 40 miljard dollar. Maar als we daar 60 miljard van willen maken, zoals onze ambities voor 2020 zijn, kan dat maar op één manier. Door onze klanten nog beter van dienst te zijn, zodat zij nog betere eindproducten voor de consument kunnen maken.

“Chemie heeft niet de naam van een duurzame sector. Maar niets is minder waar: er zijn zat bedrijven, waaronder SABIC, die milieu, gezondheid en veiligheid - naast kwaliteit - centraal zetten”, gaat Kolnaar verder. “Mensen denken vaak dat iets pas duurzaam is wanneer je het uit de natuur haalt.

Dat verpakkingsmateriaal van karton ‘schoner’ is dan kunststof.

Maar is dat wel zo? Een boom die blijft staan, is waardevoller voor het milieu dan een die wordt gekapt.

Ontbossing is de voornaamste reden van de stijgende CO2-spiegel op aarde.”

“De chemie is lang niet zo vervuilend meer als ooit gedacht”, zegt Willem Sederel, Technology & Innovation Leader. “Omdat vaak op grote schaal wordt

En bovenal trouw te blijven aan onze slagzin ‘Chemistry that matters’.

Ofwel, het is de chemie die ertoe doet. De chemie tussen mensen en de chemie als industrie die de wereld duurzamer maakt.”

“De wereld om ons heen verandert in rap tempo”, zegt Willem Sederel.

“Reden we vroeger tien jaar in dezelfde auto, tegenwoordig willen we om de zoveel jaar een nieuwe.

Hetzelfde, zij het nog extremer, geldt voor andere gebruiksvoorwerpen, zoals mobiele telefoons, computers, verlichting, allemaal gemaakt met behulp van onze materialen. Die vraag alleen al zorgt ervoor dat je duurzamer en efficiënter moet produceren, wil je het milieu niet teveel belasten.”

Daarnaast blijft SABIC ook haar eigen producten vernieuwen.

Bedrijfsschets Noodzakelijk, omdat ook de komende jaren geldt dat alles nóg lichter, kleiner, dunner en functioneler wordt. Sederel: “Neem de iPhone. Een geweldige uitvinding. Maar je moet zo’n ding wel kunnen maken. Bijvoorbeeld de film die nodig is voor touchscreens van smartphones. Ook dat materiaal bestond eerst niet, maar hebben wij mogelijk gemaakt. In de kluis van SABIC liggen duizenden van dit soort patenten. Jaarlijks komen daar een paar honderd bij. Ieder jaar proberen wij weer betere materialen te maken die meer kunnen, duurzamer zijn en die de klant helpen succesvol te zijn, zodat hij zich kan onderscheiden in de markt.”

SABIC is een internationaal petrochemisch bedrijf, met een Nederlands tintje. Met het Europese hoofdkantoor in Sittard en productielocaties in onder andere Geleen en Bergen op Zoom staat de producent van chemicaliën, kunstmest, kunststoffen, plastics en metalen midden in de Hollandse klei. Een aantal cijfers op een rij.

Wereldwijd werken er ruim 33.000 mensen bij SABIC. In Nederland zijn dat er zo’n 3300.

SABIC heeft in Europa 12 productiefaciliteiten van wereldschaal die polyetheen, polypropeen, technische thermoplasten en chemische producten vervaardigen.

Daarnaast heeft SABIC drie onderzoeksfaciliteiten in Europa die deel uitmaken van de mondiale Technology & Innovation-organisatie.

Meer weten over Sabic of zoek je een (nieuwe) job, stage of afstudeerplaats? Neem dan een kijkje op www.sabic.nl

Mede mogelijk gemaakt door…

De bumper op je auto. Het scherm van je laptop en flatscreen. Hart-longmachines in het ziekenhuis. En ook het dunne velletje plastic om je komkommer, wat de levensduur van vers voedsel met dagen, soms tot twee weken weet te verlengen.

Allemaal gemaakt met behulp van materialen van SABIC. Zelfs het plaatmateriaal van het beroemde kunststofdak van de Amsterdam Arena is door SABIC gemaakt. Evenals de overkappingen van de tunnels die toegang geven tot de tribune. Het petrochemische

bedrijf heeft er een stofje aan toegevoegd dat het zonlicht absorbeert. Een slimme vondst dat ervoor zorgt dat voetbalfans zomers niet oververhit op de tribune aankomen. Op warme dagen scheelt dat al gauw een paar graden.

Het is hetzelfde temperatuurregelende stofje dat wordt gebruikt in andere toepassingen en in andere stadions wereldwijd. Want na het succes bij de Arena willen ook andere voetbalclubs hun stadion dolgraag uitrusten met hetzelfde innovatieve product.

Tmvju!ov ef{f!vojflf XOG!Efbm" Ga op zondagmiddag 1 april met vier personen naar de ofciële Nederlandse première van de nieuwste animatielm De Lorax en het Verdwenen Bos, voor maar 15 euro totaal! Een middag met het hele gezin tussen Nederlandse beroemdheden. De opbrengst gaat direct naar de Afrikaanse savanne, leefgebied van bedreigde dieren zoals leeuwen en neushoorns. Over 1 week sluit de deal, dus wees er snel bij. Op is op! Kijk nu op www.wnfdeals.nl

T.W.V.

100 EURO

WWW.WNFDEALS.NL

Bekijk hier alle exclusieve deals!