Soga om Tristram og Isond (utdrag) Straks etter blei det gjort drustelege førebuingar for reisa til jomfrua og Tristram. Og dronninga gjorde i stand ein hemmeleg drikk, omhugsamt laga av mange slags blomstrar og urter, og med magisk kraft. Ho laga han slik at han vekte så sterk elskhug at ingen levande mann som drakk av han, kunne unngå å elske den kvinna så lenge han levde, som drakk saman med han. Dronninga fylte denne drikken på ein liten kagge, og sa til den jenta som skulle vere i jomfru Isonds teneste, og som heitte Bringvet: "Bringvet, ta godt vare på denne vesle kaggen. Du skal følgje med dotter mi. Og fyrste natta kongen og ho ligg saman og han bed om vin, då skal du gje dei begge to av denne drikken." Bringvet svara: "Gjerne, mi frue, slik som De bestemmer." Så drog dei vel budde og utstyrte ned til skipa, og kongen og dronninga følgde dottera si. Floda gjekk då opp i elva. Det var då mange som gret fordi ho drog bort, både menn og kvinner, som var barnefødde i nærleiken. For Isond var omtykt og godt lika av alle fordi ho var høvisk og smålåten. Då jomfru Isond var komen om bord, heiste dei segl og sette til havs med den beste bør. Men jomfrua gret og klaga over at ho på grunn av ukjende folk hadde mist frendar, vener og fedreland, og dessutan den store kjærleiken ho hadde hatt frå far sin og mor si. Ho lika dårleg desse skifta, sukka av heile sitt hjarte og sa: "Eg ville mykje heller vere død enn komen hit." Men Tristram trøysta henne venleg. No segla Tristram over havet, og det var fagert og varmt ver. Han blei tyrst, og bad om vin til å drikke. Ein av tenarane hans sprang straks opp og fylte begeret fra den vesle kaggen som dronninga hadde gjeve Bringvet til å ta vare på. Tristram tok imot begeret, og drakk halvparten. Så lét han jomfrua drikke det som var att i begeret. Dei blir no begge svikne av den drikken dei naut, fordi tenaren gjorde feil. Slik blei dei dømde til eit liv i sorg og plage, og ei lang sut med kroppsleg lyst og æveleg lengt. Heile Tristrams hug blei no vend mot Isond, og hennar hug mot han, med slik brennande kjærleik at det ikkje fanst boteråd mot det. No segla dei med alle segla oppe beine vegen til England, og snart sa riddarane at dei såg land stige opp av hav. Alle blei glade, bortsett fra Tristram, som var fylt av kjærleik, for dersom det hadde vore slik
1/2
som han ville, skulle dei aldri sjå land, men dra ut på havet med sin kjærleik og hugnad og si glede. Men likevel segla dei vidare, og kom i land i ei god hamn. Folk kjende att Tristrams skip, og ein ung mann sprang på hesten og reid til kongen så snøgt han kunne. Han fann kongen på jakt i skogen, og sa til han: "Herre, vi har sett Tristrams skip kome inn i hamna." Da kongen fekk høyre dette, blei han fegen og svært glad. Han gjorde straks den unge mannen til riddar, og gav han ei god rustning for den glade bodskapen. Kongen reid ned til stranda, og sende bod rundt i heile riket sitt og heldt bryllaup med Isond med stor heider og kongeleg prakt. Heile den dagen heldt dei eit lystig lag for seg sjølve og alle dei som var der. Men fru Isond var ei særs klok kvinne. Da det blei kveld, tok ho Tristram i handa, og dei gjekk begge til kongen sitt soverom, og henta terna Bringvet til ei samtale på tomannshand. Då byrja Isond å gråte sårt, og bad henne med fagre ord om å hjelpe seg denne natta, og vere i dronninga sin stad i slottet og i kongen si seng, som om ho var dronninga, medan dronninga hadde på seg Bringvets klede. Isond visste at Bringvet var ei rein jomfru, medan ho var fullt klar over at ho sjølv ikkje var det. Dei bønfall jenta så lenge med venlege og fagre ord at ho samtykte i det dei bad om. Ho tok på seg alle kleda til dronninga, som om ho var sjølve dronninga, og la seg i kongens seng i staden for frua si. Og dronninga hadde på seg Bringvets klede. Kongen var lystig og glad, og litt drukken, da han gjekk til sengs. Og Tristram sløkte straks alle kjertelysa. Kongen tok Bringvet i armane sine og hadde si glede med henne. Men Isond var redd, og ottast at Bringvet ville svike henne og openberre for kongen kva som gjekk føre seg. Difor la ho seg sa nær dei om natta som ho kunne, for å få vite kva dei snakka om. Då kongen hadde sovna, gjekk Bringvet sin veg, og dronninga la seg ned ved han. Då han vakna, bad han om å få vin å drikke. Bringvet gav han med list av den vinen som dronninga av Irland hadde laga til, men dronning Isond drakk ikkje noko av den denne gongen. Ei lita stund seinare snudde kongen seg mot henne og låg med henne, og han oppdaga ikkje at det ikkje var same kvinna. Sidan han fann henne særs ettergjevande og behageleg, synte han henne stor kjærleik og var så venleg og blid mot henne at ho blei svært glad. Dei snakka om alle slags hyggelege emne som høvde for den unge alderen deira, med kongeleg gaman og ære som sømer seg for ei dronning. Slik gjekk natta for dei, i elsk og glede. Isond var glad og blid, kjærleg mot kongen og elska og omtykt av alle, både rike og fattige. Men ho og Tristram var saman i løynd så ofte som dei fekk høve til det. Og fordi det var han som hadde henne i si varetekt, var der ingen som tenkte på å ha mistanke til dei.
2/2