INTERVIEW
Tekst & foto: Timo de Boer
Geochache gevonden! Lyle Brotheton met de schat: een flesje Chivas Regal.
NAVIGATIESPECIALIST LYLE BROTHERTON
Vragen naar de bekende weg Lyle Brotherton (56) is een Schots navigatiespecialist, reddingsteamlid en auteur van Het Ultieme Navigatie Handboek. LIFT Magazine redacteur Timo de Boer ontmoette Lyle in de duinen van Wassenaar. Mijn kennismaking met Lyle is allerhartelijkst: stevige handdruk, gulle glimlach. “Ze wilden een hotel in Amsterdam voor me afhuren. Zie je het voor je? Ik ga toch niet in een droevig zaaltje zitten om mijn boek te promoten? Ik ben een buitenmens.” Zijn gebruinde huid verraadt dat het leven van Lyle zich inderdaad niet binnen vier muren afspeelt. Lyle geeft wereldwijd gespecialiseerde navigatiecursussen aan reddingsteams en speciale eenheden van het leger zoals de SAS en de Green Berets. Anders dan je bij hem zou verwachten, is zijn leven allerminst een uitgestippelde route. Hij pakt aan wat hij op zijn weg tegenkomt. Zijn navigatiehandboek is ook min of meer toevallig tot stand gekomen. “Toen ik bij de Amerikaanse Mountain Rescue te gast was, viel het mij op dat ze voor het meten van afstanden een methode gebruikten die bij ons in Schotland totaal onbekend was. Ik vond dat zo vreemd dat ik besloot een boek te schrijven waarin alle navigatiemethoden staan beschreven. Daarvoor bezocht ik 142 reddingsteams in twintig verschillende landen.” Lyle werkte zes jaar aan het boek, maar een uitgever had hij nog niet gevonden. Een reddingsactie nabij Glenco in de Schotse Hooglanden brengt daar verandering in. “Ik had het slachtoffer, een vrouw, mijn fleece geven om warm te blijven. Een week na haar redding belde ze me op om te zeggen dat ze mijn fleece nog had. Daarna vroeg ze: jij wilde toch een boek uitgeven? Heb je al een uitgever? Ik werk bij HarperCollins Publishers en die is wel geïnteresseerd.” SATNAV “Over navigeren kun je heel veel lezen, maar het meeste leer je door het te doen”, aldus Lyle, en heeft daarom een geocache* voor me uitgezet en haalt
prompt een GPS uit zijn zak. Lyle spreekt liever over een satnav. “Aspirine is synoniem met een pijnstiller, terwijl het eigenlijk een merknaam is. Datzelfde geldt voor GPS, het Global Positioning System. Want naast dit Amerikaanse systeem zijn er nog meer satellietsystemen die bedoeld zijn voor navigatie. China heeft Compass, Rusland GLONASS en het Europese Galileo zal in 2014 volledig operationeel zijn. De correcte term voor al deze verschillende systemen, inclusief het Amerikaanse GPS, is Global Navigation Satellite Systems (GNSS). De apparaten die GNSSsignalen ontvangen om te kunnen navigeren, noemen we satnavs.” Lyle kocht zijn Garmin eTrex 20 tweedehands voor € 38,-. “Ongelofelijk toch? Voor nog geen € 40,heb ik toegang tot een satellietsysteem van enkele miljarden euro’s en kan ik overal ter wereld de weg vinden. Goedkope modellen hebben immers eenzelfde
ontvanger als duurdere modellen.” Ik probeer Lyle’s enthousiasme over satnavs een beetje te temperen door te zeggen dat kaart en kompas de basisinstrumenten zijn om te navigeren. “Klopt, maar je moet ook meegaan met je tijd. Digitaal navigeren, zoals bijvoorbeeld via Google Maps op je smartphone, is kinderlijk eenvoudig. Het gebruik van een kaart en kompas vraagt veel meer uitleg. Let wel, een simpele satnav is veel beter dan een smartphone om mee te navigeren. De batterijen gaan veel langer mee, hij is waterdicht en kan tegen een stootje”, en laat zijn Garmin prompt op de grond vallen. CHIVAS REGAL De pijl van mijn satnav stuurt mij vanzelf naar de schat die Lyle voor mij in de duinen heeft verborgen. Daarin schuilt ook direct het gevaar, want een satnav stuurt je in een rechte lijn naar het doel en houdt geen rekening met rivieren, afgronden of andere obstakels. In dit geval is het obstakel een hekje. “Waarom staat hier een hekje?” vraagt Lyle verbaasd. Ik leg hem uit dat de duinen een kwetsbaar natuurgebied vormen. “Natuurgebied?” Voor de man die woont in de uitgestrekte wildernis van de Schotse Hooglanden zijn onze duinen niet meer dan een aangeharkt parkje. We naderen de geocache. Twintig meter, tien meter, vijf meter, twee meter. De pijl van de satnav draait nu alle kanten op en daar hebben we meteen een ander leerpunt. Een satnav is tot drie meter nauwkeurig. Dat betekent dat je niet meer op je display moet blijven kijken, maar in een straal van zes meter om je doel moet gaan zoeken. En wat blijkt? Lyle heeft op de grond een klein flesje Chivas Regal neergezet en ik ben er gewoon overheen gelopen.
*Geocache: Het opsporen van ‘schatten’ met behulp van een satnav. 64 LIFT
VRIJE VAL Volgens Lyle ontstaan de meeste navigatiefouten door gebrek aan concentratie en geeft daar zelf een heftig voorbeeld van. “Ik gaf instructie aan een bergreddingsteam in Zwitserland. We hadden de koers bepaald en stonden op onze ski’s klaar om te vertrekken. Maar er kwam een wolk opzetten en we zagen plotseling niets meer, dus ik besloot even te wachten. Ondertussen maakte ik een praatje met mijn cursisten. Toen de wolk was opgetrokken, skiede ik meteen weg. Alleen in de totaal verkeerde richting en dook prompt de afgrond in. Ik wil nog niet dood, flitste het door me heen. Met mijn ijsbijl kon ik nog net remmen, maar kwam wel 150 m lager terecht. Uiteindelijk liep het goed af en hebben we er hard om gelachen.
Het Ultieme Navigatie Handboek beschrijft helder hoe je met én zonder satnav-apparatuur overal ter wereld je weg kunt vinden, zowel in lege, ruige gebieden als in dichtbebouwde wereldsteden. Ook is er aandacht voor (on) gunstige factoren onderweg en hoe je die in je voordeel kunt laten werken. De methodes voor het plannen en het volgen van een route zijn onderverdeeld in vijf verschillende onderdelen: de basis, de technieken, bijzondere omgevingen, omgaan met apparatuur en handige tips. ISBN: 9789021551388, Prijs: € 27,50, kosmosuitgevers.nl Kijk voor meer informatie en instructiefilmpjes op micronavigation.com
“Met een satnav van nog geen € 40,- kan ik overal ter wereld de weg vinden.” Volgend jaar wil de Schot een parachutesprong maken vanaf een hoogte van 43 km boven de aarde. Dit zou de hoogste vrije val worden die ooit door een mens is gemaakt. Ga je nog hoger dan verdwijn je in de ruimte. Lyle zal een vrije val maken van 20 minuten waarbij hij een maximum snelheid van 1000 km/u zal bereiken! Ook de manier waarop hij omhoog wil vliegen, mag je
gerust sensationeel noemen, namelijk hangend aan vijf weerballonnen. Ik moet hard lachen als hij dit vertelt en Lyle lacht mee, maar is tegelijkertijd bloedserieus. “Je moet jezelf doelen stellen. Haal alles uit het leven wat erin zit.” Het is een opmerkelijke uitspraak voor iemand die in het dagelijks leven bezig is met veiligheid en reddingsacties.
Hoe gebruik ik een satnav? Bekijk hier de instructievideo.
(advertentie)
Een actieve vakantie beleven
Tot 30 % k or ting *
Nieuwe energie op doen en heerlijk genieten van het actieve buitenleven? Landal Marino Lipno ligt in de wouden van Zuid-Bohemen (Tsjechië). Op slechts één autoreisdag van Nederland, kunt u heerlijk genieten van fantastische wandel- of fietstochten. * De beschikbaarheid van bungalows voor deze aanbieding is beperkt. Kijk voor de volledige actievoorwaarden op landal.nl/lastminutes. Druk- en zetfouten voorbehouden.
Profiteer nu! www.landal.nl/lastminutes of bel 0900-8842 (€ 0,20 p. min.).