mihaaru.com 12ސެޕްޓެމްބަރު ( 2016ހޯމަ) އަގު5:ރ
ދިވެހި ހިތެއް، ދިވެހިންނާ ހެދި މޮޔަވެފައި ޔޫސުފް ެގ ފޮޓޯތަކުން ރީތި ވާހަކަތަކެއް
އަފްރާހުގެ ހުނަރާ އެކު ތަފާތު ރަހަތަކަކަށް އެންމެ ބި ީޒ ތަރި :ރެއަކު ރަށެއްގައި!
ފިނިފެންމާ ގޮވުން ތަޖުރިބާ ާކރުންގެ ނިންމުން ތަފާތު
"
* ލަންކާ އިން ބެލީ ފެނުނު އެއްޗަކަށް ،ގޮއްވާލީ ޓީއެންޓީން * އެފްބީއައި އާއި ސައުދީގެ ނިންމުން ދާދި އެއްގޮތް
ހަބަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
ޓެރަރިޒަމް ެގ ތުހުމަތު ފުލުހުންނަށް، ބަލަން ޖެހޭ މައްސަލައެއް
ކުރީގެ އޮޑިޓަ ޖެނެރަލް ނިޔާޒް އިބްރާހިމް ،އަލް ޖަޒީރާގެ ޑޮކިއުމެންޓަރީގައި:
ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
އތީ ހިމޭންވެފަ އެވެ. އޮފީސް ޮ ޑކިއުމެންޓަރީގައި ބޭނުންކޮށްފައި ވަނީ އަލް ޖަޒީރާގެ ޮ އަދީބުގެ ބައެއް ފޯނުތަކުގައި ހުރި މެސެޖްތައް ކަމަށް ބުނެފައިވެ
ދިވެހި ފުލުހުންނާ ކޮރަޕްޝަނާ ގުޅުވައިގެން ދައްކާ ވާހަކަތައް އަލެއް ނޫނެވެ .އެކަމަކު ސަރުކާރުގެ ތެރޭގައި ކޮރަޕްޝަން
އެވެ. ކމިޝަނަރު އަބްދުﷲ ރިޔާޒް ވިދާޅުވީ ކުރީގެ ޕޮލިސް ޮ
އޮތް މިންވަރު ފަޅާއަރުވާލަން އަލް ޖަޒީރާ އިން ތައްޔާރުކުރި
އަދީބާއި ދެ ފުލުހަކު ދެއްކި ކަމަށް ބުނާ ވާހަކަތަކާ ގުޅިގެން
ޕޓުގައި މިވަނީ ފުލުހުންގެ މައްޗަށް ސީރިއަސް އެހެން ރި ޯ
ފުލުހުން ރައްޔިތުންނަށް ޖަވާބުދާރީވާން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.
ތުހުމަތުތަކެއް ވެސް ކޮށްފަ އެވެ .ޖެނަރަލްގެ އޮފީސް ރޯކޮށްލައި
ސީރިއަސް ތުހުމަތެއް ކޮށްފައިވާއިރު އެ މައްސަލަ ބެލިތޯ ވެސް
ޓެރަރިޒަމްގެ އަމަލެއް ހިންގަން ދެ ފުލުހަކު ތައްޔާރަށް ހުރި
ހާމަކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ކަމުގެ ތުހުމަތެވެ. ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހްމަދު އަދީބްގެ އެންގެވުމަށް
ބޑު ޖަރީމާއެއް ހިންގަން އުޅުނު ކަމުގެ ތުހުމަތު "ޖިނާއީ ޮ ފުލުހުންގެ މައްޗަށް ކޮށްފައި އެ ވަނީ .ވަރަށް ސީރިއަސްކަމާ
އެކަން ކުރަން ދެ ފުލުހަކު އެއްބަސްވާ ކަމަށް ބުނާ މެސެޖްތަކެއް
އެކު ބަލަން ޖެހޭ މައްސަލައެއް ،އަދި އެކަމުގައި ރައްޔިތުންނަށް
އާއްމުވުމުން ގިނަ ބައަކަށް ލިބުނީ ހައިރާން ކަމެވެ .ރައްޔިތުންގެ
ޖަވާބުދާރީ ވާން ޖެހޭ "،ރިޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
ދިފާއުގައި ތިބޭ ފުލުހުން އެހާ ދަށު ދަރަޖައަކަށް ވެއްޓިދާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރަން ބައެއް މީހުން އުނދަގުލެވެ. "ސްޓީލިން ޕެރަޑައިސް" ތަހުގީގީ ރިޕޯޓުގައި ،ކުރީގެ އޮޑިޓަ ޖެނެރަލް ނިޔާޒު އިބްރާހިމް ތައްޔާރުކުރެއްވި އޮޑިޓް ރިޕޯޓްގެ އ ފުލުހަކާ ދެމެދު ކޮށްފައިވާ މައްސަލާގައި އަދީބާއި އެސް ޯ މެސެޖްތަކެއްގެ ޓެކްސްޓް ދައްކަ އެވެ. އޑިޓަ ޖެނެރަލަށް ފޯކަސް ކުރަން ޖެހޭ "،ފުރަތަމަ "ކަލޭމެން ޮ މެސެޖްގައި އަދީބު ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ. ބޑުވާނެ ކަމެއް އޭގެ ޖަވާބުގައި ފުލުސް މީހާ" ،ކަން ޮ ނެތް" ކަމަށް ބުނެ އެވެ .ނިޔާޒްގެ ސަބަބުން އުނދަގޫތައް އފީހުގައި ރޯކޮށްލަން ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ ،އޮޑިޓް ޮ
ފުލުހުންގެ އިތުރުން ނެޝެނަލް އިންޓަގްރިޓީ ކޮމިޝަނުން ވެސް އެ ތުހުމަތު ބަލަން ޖެހޭ ކަމަށް ރިޔާޒް ވިދާޅުވި ކށްލާ ވަރަށް ވުރެ މިފަދަ ތުހުމަތުތަކުގެ އެވެ .އަޅާނުލައި ދޫ ޮ ބޑު ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ސީރިއަސްކަން ޮ ރިޔާޒް ވިދާޅުވީ ފުލުހުންނަށް ކުރާ ތުހުމަތުތަކުގެ އިތުރުން ލންޑެރިންގެ ތުހުމަތު ވެސް ތަހުގީގުކޮށް ކޮރަޕްޝަނާއި މަނީ ޯ ބަލަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ފުލުހުންނަށް ކުރާ ތުހުމަތާއި އެހެން ތުހުމަތުތައް ވެސް ،ރާއްޖޭގެ މިހާރު ހާލަތު އޮތް ގޮތުން ނުފޫޒެއް ނެތި ބެލިދާނެ ކަމަކަށް ރިޔާޒް ގަބޫލެއް ނުކުރައްވަ އެވެ. ގތުގައި ފުލުހުންގެ ވާޖިބުތަކާއި އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
ޖެހޭ ކަމަށް އަދީބު އަންގަވަ އެވެ .އޭގެ ފަހުން ހަމަ އެސްއޯގެ
މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އެއްވެސް ނުފޫޒެއްގެ ދަށުނުވެ ކުރުމުގެ
އެހެން ފުލުހަކު މެސެޖް ފޮނުވަނީ އޮޑިޓް އޮފީސް ޗެކްކޮށްފި
އިހްތިޔާރު ފުލުހުންނަށް ގާނޫނުން އޮތީ ދީފަ އެވެ .އެކަމަކު
ކަމަށާއި އެތާނގައި ވަރަށް ގިނަ އަދަދަކަށް ކެމެރާ ހުރި ކަމަށް
ގާނޫނުގައި ބުނާ ގޮތަށް ނުފޫޒަށް ތަބާނުވެ ކަންކަން ގެންދިއުމުގެ
ބުނެ އެވެ.
ހިތްވަރެއް ފުލުހުންގެ މުއައްސަސާގެ އިސް ވެރިންގެ ކިބާގައި
އަދީބާއި ދެ ފުލުހަކާ ދެމެދު ދެކެވުނު ކަމަށް ބުނާ މި ބޑު ޖަރީމާއެއް ހިންގަން ފުލުހުންގެ ބަޔަކު ވާހަކަތަކުން ޖިނާއީ ޮ އުޅުނު ކަމުގެ ތުހުމަތު އޮތީ ކުރެވިފަ އެވެ. އެކަމަކު "ސްޓީލިން ޕެރެޑައިސް"ގައި ދެއްކި ތުހުމަތާ ބެހޭ ގޮތުން ފުލުހުން އެއްވެސް ވާހަކައެއް ނުދެއްކި އެވެ .ފުލުސް
ނެތް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. "އަޅުގަނޑު ގަބޫލެއް ނުކުރަން މުޅި ފުލުހުންގެ މުއައްސަސާ ގޯސް ކަމަކަށް .އެ މުއައްސަސާގައި ތިބި ނުފޫޒު ގަދަ މަދު ބަޔަކު އެކި ގޮތްގޮތުން ބޭނުންކޮށްގެން ކަންކަން ކުރަނީ "،ރިޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
2
ހަބަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
3
ފިނިފެންމާ ގޮވުން :ތަޖުރިބާކާރުންގެ ނިންމުން ތަފާތު "[ގޮވި ތަނުން] ފެނުނު ކަންތައްތަކާއި އެ ކަންތައްތައް ޝަރަހަކުރުމަށް ފަހު މަތީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމަށް އިތުރަށް ވިސްނުމުން ،ޝްރެޕްނެލް (ގޮވުމުން ބުރައިގެންދާ ދަގަނޑުކޮޅުތަކެއް) އެކުލެވިގެން ނުވާ ވައްތަރުގެ އައިއީޑީއެއް ،އިން ވަކިކުރަން ޖަހާފައި ހުރި ފިލާގަނޑުގެ ބިއްދޮށުން އޭސީގެ ބްލޯވަރާ ޖެހިގެން ތައްޓުމަތީގައި ޮގވާފައިވާ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ދެކެމެވެ"،
ރައީސް ޔާމީން ދަތުރުކުރެއްވި ލޯންޗުކޮޅުގައި އެއްޗެއް ގޮއްވާލުމުން ޒަހަމްވެ ވަޑައިގެންނެވި ރައީސްގެ އަނބިކަނބަލުން ލޯންޗުން ބާލަނީ --.ފޮޓޯ :ރޮއިޓާސް އަ ލީ ނާ ފި ޒް
ކށްފި ނަމަ އެ އެއްޗެއް ގޮވަނީ އެވެ. އަސަރެއް ޮ
އެ ތަން ބަލަން ފުރުސަތު ދޭން ،އެ ތަން އޮތް ގޮތަށް
މެޝިނެއް ނުވަތަ އޭސީއެއް ކަހަލަ އެއްޗެއްގެ ހޫނު
ބާއްވަން ރާއްޖޭން ބޭނުންވީމަ" އެވެ.
ގަދަވެފައި ހުންނަ ދަނޑިވަޅެއްގައި އެފަދަ ކެމިކަލެއް ގވުމެއް ކުރިމަތިވެދާނެ އެވެ. ބޭރުވިޔަސް މިފަދަ ޮ
ފިލާގަނޑުގެ ސާމްޕަލާއި ދެ ޕްލާސްޓިކު ފުޅި އާއި ބޑީގާޑުގެ ހެދުން) އިން ވެސް އެފަދަ އެއްވެސް ޮ އަސަރެއް ނުފެނުނެވެ .އެކަމަކު ،ޓެސްޓު ކުރި ޓިޝޫ
ކޅުގައި ކުރިމަތިވި ގޮވުމަކީ ގޭސް ރިޔާސީ ލޯންޗު ޮ
އޮކްސިޖަންއާ އެކުވެ ،ކަރަންޓުގެ ކިރިޔާ ވެސް
އެއީ "އެހެން ގައުމުތަކުން އައި ތަހުގީގު ޓީމުތަކަށް
ރޕައިލް އަލްކޮހޯލް" ކިޔާ ކޮޅުތަކެއްގައި "އިސޮޕް ޮ
އެފްބީއައި އާއި ސައުދީގެ ނިންމުން ދާދި އެއްގޮތް ބޑު ސައުދީން ފޮނުވި ސަރުކާރާ ގުޅުން ޮ
ލީކެއްގެ ސަބަބުން ހިނގި އެކްސިޑެންޓެއް ކަމަށް
ކެމިކަލެއްގެ އަސަރު ހުއްޓެވެ .އެއީ ،އެފްބީއައިން
އެމެރިކާގެ އިތުރުން ސައުދީ އަރަބިއްޔާގެ ތަޖުރިބާކާރުން
ބުނި ގޮތުގައި ،ސާފުކުރަން ބޭނުން ކުރާ އެއްޗެހީގައި
ގތުގައި" ،އޭސީން ގޭސް ގވުމަކީ" ،ބޮޑަށް ބެލެވޭ ޮ ޮ
ބުރަވާ އިރު ލަންކާ ޓީމުގެ ނިންމުންތައް ތަފާތެވެ.
ކށް ހުންނަ ،ހުޅު ހިފާ ޒާތުގެ މާއްދާއެކެވެ. އާއްމު ޮ
ލީކުވެ ،އޭސީ ޔުނިޓު ތެރޭގައި ހުރި ތެލާއި އެ ނޫން
މިދިޔަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު 28ގައި ރައީސް
ހދި ހަތިޔާރުތަކުގެ ތެރޭގައި ބުނި ފަހުން ،ހިބަޅިދޫން ޯ އާރުޑީއެކްސް ހިމެނޭ އެއްޗެއް ފެނުނު ކަމަށް
ކޅުގައި ކުރިމަތިވި ތަޖުރިބާކާރުން ދެކޭ ގޮތުގައި ލޯންޗު ޮ
ގސްފައި ހުރީ ތަހުލީލުކުރަން ދެން ގެން ޮ
އާރުޑީއެކްސްގެ އަސަރު ފެނުނު ކަމަށް ސައުދީން
ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.
ލަންކާ އިން ބެލީ ފެނުނު އެއްޗަކަށް ،ގޮއްވާލީ ޓީއެންޓީން ލަންކާގެ ތަޖުރިބާކާރުންގެ ނިންމުންތައް މުޅިންހެން
ވެސް ނުސާފު އެއްޗެއްސާ އެއްވުމުގެ ސަބަބުން ހިނގި
ގވުމުގެ ވީޑިއޯ އާއި ގޮވި ތަނުން ބިނާކުރީ ވަނީ ޮ
އެކްސިޑެންޓެކެވެ .ކެމިކަލް ރިއެކްޝަން ގޮވުމަކަށް
ފެނުނު އެއްޗަކަށެވެ .ކެމިކަލެއްގެ އަސަރު ފެނޭތޯ
މާލެ އަށް ދަތުރުކުރެއްވި "ފިނިފެންމާ" ލޯންޗުކޮޅު
އެއްޗެހި ކަމަށް އެފްބީއައިން ނިންމި އެވެ .އޭގެ
ބަދަލުވީ އޭސީގެ ބުރަފަތީގެ ޑައިނަމޯ އިން ބޭރުވި
އެއްވެސް ތަހުލީލެއް ،ފަސް މީހުންގެ އެ ޓީމުން ކުރި
މާލޭ ފަޅަށް ވަދެ ،ރަސްމީ ފާލަމާ ކައިރި ކުރަނިކޮށް،
ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަރަންޓް ނަރުތަކަށް ،ގޮވުމެއްގެ
ކަރަންޓު ޖެހުމުންނެވެ.
ގވި އެވެ .އެއީ އޭރުގެ ނައިބު ރައީސް އޭގައި އެއްޗެއް ޮ
ކައިރީގައި ހުންނަ އެއްޗަކަށް ލިބޭނެ ވަރުގެ ގެއްލުމެއް
އަހުމަދު އަދީބު އަޑީގައި ހުންނަވައިގެން ރައީސް
ލިބިފައި ނުވާ ކަމަށް އެފްބީއައިން ބުންޏެވެ .ގޮވުމަކުން
ގވާތަކެތީގެ ބާވަތެއް ކަމަށްވާ ތެރެއިން އެކަތީގައި ޮ
ކށްލަން ދިން ހަމަލާއެއް ކަމަށް ތަހުގީގުން އަވަހާރަ ޮ
ލިބޭނެ ގެއްލުންތައް ފެންނަން ހުރީ ،އެފްބީއައިން ބުނި
ކންމެވެސް ވަރަކަށް ހުއްޓެވެ. އާރުޑީއެކްސްގެ އަސަރު ޮ
ނިންމައި އެ މައްސަލައިގައި އަދީބު ވަނީ ޖަލަށް ލާފަ
ގތުގައި ،އޭސީ ޔުނިޓުގެ އެއްޗެހިންނެވެ. ޮ
އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ދެކަނބަލުން ހުޅުލޭ އެއާޕޯޓުން
އައިޑީއެއްގެ އެއްޗެއްސެއް ނޫން ކަމަށާއި އެއީ ބޯޓުގެ
އެކަމަކު ސައުދީން ތަހުލީލުކުރި ހަތަރު ސާމްޕަލްގެ
ކަމެއް މިދިޔަ އޮކްޓޯބަރު 10ގައި ދިވެހި ސަރުކާރަށް ޕޓުން އެނގޭކަށް ނެތެވެ. ހުށަހެޅި ރި ޯ އ ބެލުމަށް ފަހު ދެ ކަމެއް ނިންމި އެވެ .އެއީ ވީޑި ޯ ކންމެވެސް އެއްޗެއް މަދު ސިކުންތުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ޮ
ގވުމުގެ ބާރު މިނާއި ލިބުނު އެކަމަކު ގޮވި ތަނާއި ޮ
އަނދާފައިވާ ކަމަށާއި ބޭފުޅުން އިށީނދެވަޑައިގެން
ގެއްލުންތަކަށް ބެލުމަށް ފަހު ،ސައުދީން ނިންމީ
ތިއްބެވި ތަނުގެ ތެރޭގައި ޕްރެޝަރެއް ކުއްލި ގޮތަކަށް
ގވި ތަން ބެލުމަށް ފަހު އެފްބީއައިގެ ތަޖުރިބާކާރުން ޮ
ގވުމެއް ކަމަށް "ގޮވާތަކެތީގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވި ޮ
ގަދަވި ކަމަށެވެ.
ގއްވާލި ކަމަށް ނިންމީ ،އެ ޑިވައިސް (އައިއީޑީ) އެއް ޮ
ގތުން ،ގޮވުން ކުރިމަތިވީ އެކުލަވާލި ރިޕޯޓުގައިވާ ޮ
ގތެއް ސާފު ނުވާ" ކަމަށެވެ .އެހެންވެ، ބުނާނެ ޮ
މައްސަލައިގެ ތަހުގީގު ކުރިއަށް ގެންދަން އެކުލަވާލި
ރައީސްގެ އަނބިކަނބަލުން ފާތުމަތު އިބްރާހިމް
ގވާ އެއްޗެއް ކަމަށްވާ އާރުޑީއެކްސްގެ ބާރުގަދަ ޮ
ނިންމީ ،އެ ތަނުގައި ހިނގާފައި ވަނީ އެފްބީއައި އާއި
ގތުގައި ،ސްރީ ލަންކާ އާއި ކޮމިޝަނުން ބުނެފައިވާ ޮ
އިށީނދެވަޑައިގެން އިންނެވި ގޮނޑިކޮޅާ ސީދާ
އަސަރު އެއް ސާމްޕަލުން ފެނުނީ ،ސައުދީން ބުނި
ސައުދީން ބުނެފައިވާ ފަދަ ގޭސް ލީކުވެގެން ނުވަތަ
ސައުދީގެ ފޮރެންސިކް ތަޖުރިބާކާރުންގެ ނިންމުންތަކަށް
ކޅާއި ޑެކުގެ ބާކީ ފަހަތުންނެވެ .އެތެރޭގެ އެ ގޮނޑި ޮ
ގވި ތަނުން ސާމްޕަލް ނަގަން އެހެން ގޮތުގައިޮ ،
ހުޅު ހިފާ ޒާތުގެ އެއްޗަކާއި ކަރަންޓާ އެކުވެގެން
ވެސް ބެލުމަށް ފަހު އެވެ .އެހެން ބުނެފައި ވަނިކޮށް،
އޮތް ބައި ވަކިކުރަން ފިލާގަނޑެއް ޖަހާފައި ހުންނައިރު،
ގައުމުތަކުގެ ތަޖުރިބާކާރުން ބޭނުންކުރި އާލާތްތައް
ގވުމެއް ނޫން ކަމަށެވެ .މައިގަނޑު ކުރިމަތިވާ ކަހަލަ ޮ
ކޅުގައި އެއްޗެއް އެމެރިކާގެ އެފްބީއައިން ވަނީ ލޯންޗު ޮ
ގޮވީ އެ ފިލާގަނޑުގެ ފުރަގަހުގައި ހުންނަ ކައްޕި އަށް
"ތަޣައްޔަރުވެފައި" ހުރުމުން ނުވަތަ ބޮން ހަދަން
ގޮތެއްގައި އެ ގޮތަށް ނިންމީ އޭސީ ޔުނިޓު ބަހައްޓާފައި
ގޮއްވާލި ކަމުގެ ހެއްކެއް ނެތް ކަމަށް ،ފޮރެންސިކް
ކށްފައިވާ ހުރި އޭސީ ހާއްސަ ގޮނޑިއެއްގެ އަޑީގައި ހަރު ޮ
ބޭނުން ކުރި އާރުޑީއެކްސްގެ މިންވަރު މަދުކަމުންނެވެ.
ހުރި ގޮނޑީގެ އަޑިން ،ތައްޓުމަތިން އުފެދިފައިވާ
ތަހުލީލުތަކަކަށް ފަހު ބުނެފަ އެވެ.
ޔުނިޓު ތެރެއިންނެވެ .އޭސީ ޔުނިޓް ހުންނަ ތަނުން
ގވާތަކެއްޗާ ބެހޭ އެ ތަހުލީލުތަކުގެ އިތުރަށްޮ ،
އެވެ. ރވައިޒްޑް އެކްސްޕްލޯސިވް ކޅުގައި އިމްޕް ޮ ލޯންޗު ޮ
ޕޓު މިހާތަނަށް އާއްމުކޮށްފައެއް އެ ފަރާތްތަކުގެ ރި ޯ
އާރުޑީއެކްސް ފެނުމާ އެކު ސައުދީން ބޭނުންވީ
ގުޑައި މައްޗަށް އަރާފައި ވާއިރު ،ބްލޯވާ މޯޓަރާއި
ތ ޔަގީންކުރަން އިތުރު ތަހުލީލުތައް ބމެއް ގޮއްވާލި ޯ ޮ
ނުވެ އެވެ .އެކަމަކު ،ދިވެހި ސަރުކާރުން ހިންގާ
ކށް ހަލާކުވެފަ އެވެ .އަދި އެގްހޯސްޓް ހޮޅި ވަނީ އެއް ޮ
ތ ބަލާށެވެ .އެކަމަކު، ކޮށް ،ބޮމެއްގެ އެތިކޮޅެއް ފެނޭ ޯ
ކރަޕްޝަނާއި ފަސާދައިގެ އަމަލުތަކާ ގުޅޭ ކަމަށް ބުނާ ޮ
އިން ވަކިކުރަން ޖަހާފައި ހުރި ފިލާގަނޑުގެ ބުޑުން
ސައުދީގެ ތަޖުރިބާކާރުންނަށް އެފަދަ އެއްޗެހި ހޯދަން
ޑކިއުމެންޓްރީއާ އެކު ގޮތުން އަލް ޖަޒީރާ އިން ހެދި ޮ
ބޑު ރެނދެއް އަޅާފައި ފެށިގެން މަތީކޮޅަށް ވަރަށް ޮ
ގތަށް" ބެލުމުގެ ފުރުސަތެއް ނުލިބުނެވެ. "ބަލަން ޖެހޭ ޮ
އާއްމުކުރި ލިޔެކިއުންތަކުގެ ތެރޭގައި އެމެރިކާ އާއި
ހުއްޓެވެ.
ލަންކާ އަދި ސައުދީގެ ތަޖުރިބާކާރުންގެ ރިޕޯޓު ވެސް ވަނީ ހިމަނާފަ އެވެ.
އޭސީ ޔުނިޓު ލާފައިވާ ގޮނޑީގެ އަޑިން ތައްޓު މަތިން ގެއްލުން ލިބިފައި ވަނީ ،ފޮޓޯ ވެސް ޕޓުގައިވާ ގޮތުން ،ނުވަ ހިމަނާފައިވާ އެފްބީއައިގެ ރި ޯ
އެފްބީއައި އަށް ފެނުނީ ސާފުކުރާ ކެމިކަލެއްގެ އަސަރު
އިންޗި ދިގު އަދި 10އިންޗި ފުޅާ ސަރަހައްދަކަށެވެ. އެ ތަނާ ދިމާ ތިރިން ،އަޑީ ބައިގައި ހުންނަ ކޅުގެ ބަދިގޭގެ ސީލިންގާ ދޭތެރޭ އެންމެ ދެ ލޯންޗު ޮ
ގތުގައި އެންމެ ތަފްސީލީ ތިން ރިޕޯޓުން އެނގޭ ޮ
އިންޗި ހުއްޓަސް ،ސީލިންގަށް އެއްވެސް ގެއްލުމެއް
ތަހުލީލުތަކެއް ކުރީ އެފްބީއައި އިންނެވެ .ލޯންޗުކޮޅުގައި
ލިބިފައެއް ނުވެ އެވެ .ބަދިގެ ހުންނަ ޑެކުގައި ލިބިފައި
ގވުމުގައި ގެއްލުން ލިބުނު ތަންތަނުގެ ހިނގި ޮ
ހުރި ގެއްލުމަކީ ބަދިގޭގައި އެއްޗެހި އަޅަން ހަރުކޮށްފައި
ކޅާއި އެ ތަނުން ނެގި ދަގަނޑު ކޮޅުކޮޅާއި އެތިއެތި ޮ
ކޅެއް ބިނދިފައި ވުމާއި ހުރި ލަކުޑި ކެބިނެޓެއްގެ ފިލާ ޮ
އިސްކުރާއި ކަރަންޓު ނަރުގެ އިތުރުން "ބޮޑީގާޑަކު
އެ ތަނުގެ ފާހާނާއިގައި ހުރި މޫނުބަލާ ލޯގަނޑު
ލައިގެން ތިބި ގަމީހާއި ފަޓުލޫނު" ހިމެނޭ ގޮތަށް ޖުމްލަ
ތަޅައިގެން ގޮސްފައި ވުމެވެ.
ބޓަރީ އަށް ގެންގޮސް، 25ސާމްޕަލް އެފްބީއައިގެ ލެ ޯ ތަހުލީލުކުރި އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ،ކެމިކަލަށް ޓެސްޓުކުރީ 20
ފރެންސިކް ތަހުލީލުތަކާއި ހޯދުނު "ގޮވި ތަނުގެ ޮ ހެއްކާއި ކެމިކަލްގެ އަސަރު ހުރިތޯ ބަލަން ކުރި ލންޗުކޮޅުގައި ގޮވުމެއް ޓެސްޓުތަކަށް ބިނާކޮށްޯ ،
އެއްޗެކެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ހެކި ހޯދި މީހުންގެ
ކުރިމަތިވީ އައިއީޑީއެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް ނިންމޭ
ކމްޕްރެސަރު ގައިން ނެގި ސާމްޕަލްތަކާއި އޭސީގެ ޮ
ވަރުގެ ސާބިތު ހެއްކެއް ނެތެވެ "،މިދިޔަ އޮކްޓޯބަރު
އަދި ރޭޑިއޭޓަރުގެ ސާމްޕަލްތަކާއި ކައްޕި ހުންނަ
28ގައި ދިވެހި ސަރުކާރާ ހަވާލު ކުރި ރިޕޯޓުގައިވެ
ތަނުގެ ތެރެއިން ނެގި ސާމްޕަލްތަކުން އާރުޑީއެކްސް
އެވެ.
ގވާއެއްޗެއްގެ އެއްވެސް ވެސް ހިމެނޭ ގޮތަށްޮ ،
އެފްބީއައިން ވަނީ އެހެން ތިއަރީއެއް ދީފަ އެވެ.
އަސަރެއް ނުފެނުނެވެ .ދިވެހި ފުލުހުން ނަގައި
ޕޝަން (އެފްއޭއީ) އެވެ. އެއީ ފިއުއަލް އެއާ އެކްސް ޯ
އެފްބީއައިއާ ހަވާލުކުރި ތަކެތި (ކައްޕި ހުންނަ ތަނުގެ
ގވުންތަކުގައި ހުޅު ހިފާ ޒާތުގެ ނުވަތަ އެފަދަ އެފަދަ ޮ
ސީލިންގު އަދި އިން ވަކިކުރަން ޖަހާފައި ހުރި
ގޭހެއް ބޭރުކުރާ ކެމިކަލެއް ވައިގެ ތެރޭގައި ހުންނަ
ގވި ތަނަށް އެ މީހުން ޒިޔާރަތްކުރުމަށް ފަހު ޮ
ގސްފައިވާ ލަކުޑި ބާގަނޑުގެ ސިފަތަކާއި ބުރައިގެން ޮ ކޅުތަކުގެ ބައްޓަމާއި އެ ނޫން ވެސް އެފަދަ އެތި ޮ ކަންކަމަށް ބެލުމަށް ފަހު އެވެ. މީގެ އިތުރުން ،ލަންކާ އިން ބުނީ އޭސީ އަށް އަޅާ ގޭހުގައި ހުޅު ނުހިފާނެ ކަމަށެވެ.
ހަބަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
5
ކންމެވެސް ރަށަކުން އޭނާ ނަގާފައިވާ ފާރު އެއީ ޮ
ޔޫސުފް ެގ ފޮޓޯތަކުން ވާހަކަތަކެއް
ޓއަށް ބަލާލުމުން އެއީ ފޮޓޯއެކެވެ .އެކަމަކު މުޅި މި ފޮ ޯ ޓއެއްކަން ނޭނގޭހާ މަންޒަރުތައް ކށްފައިވާ ފޮ ޯ އެޑިޓް ޮ ރީއްޗެވެ. ޝޕް ބޭނުންކުރޭ ވަރަށް ގިނަ މީހުން. "ފޮޓޯ ޮ އެކަމަކު އަޅުގަނޑު ބޭނުންވީ މި ހުނަރު ތަފާތު ގޮތަކަށް ގެނެސްދޭން .މީހުންނަށް މިއިން ވާހަކައެއް ފނަދޫގައި ދިރިއުޅެމުން އަންނަ ކިޔައިދޭން "،ލޮ . ޒުވާނާ ބުންޏެވެ. ފޮޓޯ ނަގަން އަބަދުވެސް ޝައުގުވެރިކަން ހުރި ނަމަވެސް އޭނާ މި މަސައްކަތް ފެށީ ޑީއެސްއެލްއާރު ކެމެރާއެއް އަތަށް ލިބުމުން 2013ވަނަ އަހަރު އެވެ. ކއްކޮމެންގެ ފޮޓޯ އޭރު ހަމައެކަނި ނެގީ ގޭގައި އުޅޭ ޮ އެވެ .އެކަމަކު އިންޓަނެޓް ބަލައިގެންނާއި ފޮޓޯގްރަފީއާ ފތްތައް ބަލައިގެން އޭރު ވެސް އޭނާ ގުޅުން ހުރި ޮ ދިޔައީ ގިނަ އެއްޗެހިތަކެއް ދަސްކުރަމުންނެވެ. ޓއަކަށް ފައްތައިގެން ފޓޯތަކެއް އެއް ފޮ ޯ ގިނަ ޮ ވާހަކަ ކިޔައިދޭން އޭނާ ނިންމީ ވެސް ،ބޭރުގެ ފޮޓޯގްރާފަރެއްގެ މަސައްކަތް ފެނި އެއިން އިންސްޕަޔާ ވެގެންނެވެ. ދެން ޔޫސުފްގެ ވާހަކަ އެވެ .ދިރާގުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރަމުން އަންނަ އެ ޒުވާނާ ވަނީ މީގެ މަދު
ޔޫސުފު ،އަދި އޭނާ ނަގާފައިވާ ފޮޓޯތައް
އަހަރުތަކެއް ކުރިން ލޭގެ ކެންސަރާ ހަނގުރާމަކޮށް، ހދާފަ އެވެ .ބަލީގެ ކުރީ ކޮޅު އޭގެ މައްޗަށް ކުރި ޯ އެކަން ދެނެގަނެވުމުން ބޭސް ކައިގެން ފަރުޖެއްސުން
އާ މި ނަ ތު ޝި ފް ލީ ން
ނަމަވެސް ،އެއީ ދިގު މުއްދަތަކަށް ކުރަން ޖެހުނު ފަރުވާއެކެވެ. "ބޭސް ކެއުން ހުއްޓާލިތާ އަދި ދެ މަހެއް
ޓއިން ފެންނަނީ ކުޑަ ދެ ކުއްޖަކު ފޮ ޯ
ވަރު ވާނީ .އެކަމަކު ބަލި އަޅުގަނޑުގެ ކުރިއެރުމަށް
ޑިންގީއެއްގައި މޫދުގައި ދުއްވާފައި ދާ މަންޒަރެވެ.
އެއްވެސް ވަރަކަށް ހުރަސް އެޅުނަކަ ނުދެން "،ޔޫސުފް
ތޅުގެ ރަށެއްގެ މޫދު ނަމަވެސް އެއީ މ .އަ ޮ
ބުންޏެވެ.
ޑިންގީގެ ފަހަތުން ފެންނަން އެ އޮތީ ލ .ގާދު
މީގެ ތިން އަހަރު ކުރިން އޭނާ ފޮޓޯގްރަފީގެ
އެވެ .އެކަމަކު ހަގީގަތުގައި އެ ކުދިން ތިބީ ލ.
ދާއިރާއަށް ނިކުތް އިރު އެއްވެސް މީހަކަށް އެއީ
ފނަދޫ ބަނދަރު މަތީގަ އެވެ. ޮ
ކާކުކަން އެނގޭކަށް ބޭނުމެއް ނުވި އެވެ .އެހެންވެ،
މިއީ "ސާލިހާ"ގެ ނަމުގައި ހެދި ފޭސްބުކް
ސލިހުގެ ވަނަން ސާލިހާ އެވެ. ޯ އޭނާ ބޭނުންކުރީ ކާފަ
ޓތަކެވެ .މިއީ ޔޫސުފް ޕޭޖަކުން މަޝްހޫރުވި ފޮ ޯ
މިހާރު އެ ނަން ވަނީ އޭނާގެ ދެވަނަ ނަމަށް ވެސް
ޝޕުން ހަދާފައިވާ ފޮޓޯތަކެވެ. ހަލީލު ،28 ،ފޮޓޯ ޮ
ވެފަ އެވެ.
ފޓޯތައް އާންމުންނާ ފޭސްބުކް ޕޭޖް ހެދީ އެ ޮ
"ސާލިހާގެ ނަމުގައި ފޭސްބުކް ޕޭޖް ހިންގާތީ
ހަމައަށް ގެނެސްދޭށެވެ .ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްރަށުގެ
އަދިވެސް މީހުން މެސެޖްކުރޭ އަންހެން ކުއްޖެއް ކަމަށް.
ޓއަކަށް ފައްތާލައިގެން، މަންޒަރުތައް އެއް ފޮ ޯ
ވަރަށް މޮޅު އަންހެން ކުއްޖެކޭ ބުނެ .މިހާރު މީހުން
މުޅިން އާ މަންޒަރެއް ދައްކައިދޭ މި ފޮޓޯއިން
ގވާ ވެސް އުޅޭ "،ޔޫސުފް ބުންޏެވެ. އާއްމުކޮށް އެހެން ޮ
އޭނާގެ ހުނަރުވެރިކަން ފެނެ އެވެ.
ހދާކަށެއް ނޫނެވެ. އޭނާ ފޮޓޯ ނަގަނީ އާމްދަނީ ޯ
ކމްޕިއުޓަރު އެޕްލިކޭޝަނަކުން ކޮންމެ ޮ
ބޑު ޝަކުވާ އަކީ ބައެއް އެކަމަކު އޭނާގެ އެންމެ ޮ
މީހަކަށް ވެސް މި ކަހަލަ މަންޒަރެއް ހަދާލެވޭނެ ކަމަށް ބުނާ މީހުންނަށް އޭނާ ދޭން އޮތީ މި ރައްދެވެ؛ ފަންސުރެއް އޮތިއްޔާ ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް ކުރެހިދާނެ އެވެ.
ޓތައް ބޭނުން ކުރާތީ މީހުން ހުއްދައާ ނުލައި އެ ފޮ ޯ
ސާލިހާގެ ނަމުގައި ފޭސްބުކް
ޔޫސުފަކީ ފޮޓޯޝޮޕް ބޭނުންކޮށްގެން މިފަދަ "ވާހަކަތައް" ކިޔައިދީގެން
ޕޭޖް ހިންގާތީ އަދިވެސް މީހުން
"މޫދު ބަޑީސް"ގެ ނަމުގައި އޭނާ އެންމެ ފަހުން ކުރި މި މަސައްކަތުގައި
މެސެޖްކުރޭ އަންހެން ކުއްޖެއް
މީހުންގެ ސަމާލުކަން ހޯދި ފަންނުވެރިއެކެވެ. ޑިންގީން ކުއްޖަކު މޫދަށް ފުންމާލާ މަންޒަރު ފެނުނަސް ހަގީގަތުގައި އެ ކުއްޖާ އެ އޮތީ ގޭތެރޭގެ މޭޒެއްގެ މަތީގަ އެވެ .ފޮޓޯ ފުރިހަމަކުރަނީ ފޮޓޯޝޮޕުންނެވެ. އެކަމަކު ވީހާ ވެސް އަސްލާ އެއްގޮތަށް ފޮޓޯ ގެނެސްދޭން ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ޓއިން ވެސް އެނގެ އެވެ. ކުރަން ޖެހޭކަން މި ފޮ ޯ ޔޫސުފްގެ މިފަދަ ފުރަތަމަ މަސައްކަތަށް ވެސް ގިނަ ބައެއްގެ ތައުރީފް ފޓޯ ސީރީޒުން ދައްކައިދެނީ އިހުޒަމާނުގައި ދިވެހިންގެ އޮހުނެވެ .އެ ޮ ދިރިއުޅުމެވެ .ދިވެހިލިބާހާއި މުންޑުގައި ތިބި ދެމަފިރިއެއްގެ ދިރިއުޅުން އެ ޓގެ އެހެން ހުރިހާ ފޮޓޯތަކުން ދައްކައިދިން އިރު ،އެ ދެ މީހުން ފިޔަވައި ފޮ ޯ މަންޒަރުތައް އެއީ ތަފާތު އެކި ތަންތަނެވެ. ފޮޓޯއިން ފެންނަ ބިންމަތީގެ ވެލިކޮޅުގެ ފޮޓޯ ،މާލޭގެ އަޑިޕާކުން ނެގި އިރު
ކަމަށް .ވަރަށް މޮޅު އަންހެން ކުއްޖެކޭ ބުނެ .މިހާރު މީހުން ކށް އެހެން ގޮވާ ވެސް އާއްމު ޮ އުޅޭ
ޓއެއް ،ހުއްދައާ އެވެ .އެގޮތުން އޭނާ ވިއްކަން ނެގި ފޮ ޯ ސޝަލް ސްޓަޑީޒް ފޮތުގައި ޯ ނުލައި ގްރޭޑް ހަތެއްގެ ކށްފައިވާ ކަމަށް ބުންޏެވެ. ވެސް ޝާއިއު ޮ އޭގެ ސަބަބުން އޭނާގެ އަތުން އެ ޕްރޮޖެކްޓް ވެސް ވަނީ ގެއްލިފަ އެވެ. "ހަގީގަތުގައި މިއީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތް. މިގޮތަށް ކުރާ މަސައްކަތް އަހާވެސް ނުލައި ބައެއް މީހުން ބޭނުންކުރާތީ ވަރަށް ދެރަވޭ "،އޭނާ ބުންޏެވެ. ޔޫސުފްގެ މަސައްކަތް ގިނަ މީހުން ބަލައިގަނެ ފޓޯގްރާފަރުން ވެސް އެވެ .އޭނާގެ ހުނަރަށް މޮޅެތި ޮ ތައުރީފް ކުރެ އެވެ .އެކަމަކު ޔޫސުފް ބުނާ ގޮތުން އޭނާއަކީ އަދި ދަސްކުރާ މީހެކެވެ .އާމްދަނީ ހޯދަން މި މަސައްކަތުގެ ތެރެއަށް ނިކުންނާނީ މަސައްކަތް އެންމެ ރަނގަޅަށް ދަސްވުމުން ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ރިޕޯޓް
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
7
ދިވެއްސެއް ނޫން ،އެކަމަކު ދިވެހި ހިތެއް! ހަގީގަތުގައި އަންނަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތް .މާލޭގެ ގެއެއްގައި ހުރެފައި ދެން ދަނީ ރަށްރަށަށް .ތުރާކުނުން ފެށިގެން އައްޑޫގައި ވެސް އަޅުގަނޑުގެ ހަމަ ވަރަށް ގާތް ރަހުމަތްތެރިން ތިބޭނެ .ސަރުކާރުގެ ވެސް އަދި ރާއްޖޭގެ ވެސް ވަރަށް ބޮޑެތި ބޭފުޅުން ތިބޭނެ އަޅުގަނޑުގެ ވަރަށް ގާތް އަބަދު ގުޅުން އޮންނަ ބޭފުޅުން .ހާހެއްހާ މީހުން އެއީ އަޅުގަނޑާ އަބަދު ވެސް ގުޅުން އޮތް މީހުން"،
ނ އޭނާގެ ދެ ދަރިންނާއި އިބްރާހި ްމ މަނިކުފާ ު ނން މަލިކުގައި އަންހެ ު އި ސް މާ އި ލް ނަ ސީ ރު
ގވައިގެން މިހާރު ހއ. މަލިކުގެ ސަގާފީ ގުރޫޕެއް ޮ
ހަދާނެ .ވަރަށް މަޖާވާނެ .ހަމަ ހީވާނީ އެއްބަނޑު
ދިވެހިން މަލިކުގައި ދުވަސްތައް ހޭދަކުރާ ގޮތުގެ
އިހަވަންދޫގައި ހުރި މަނިކުފާނު ،54 ،ބުންޏެވެ.
އެއްބަފާ ބައެއްހެން "،އޭނާ ބުންޏެވެ.
ފޮޓޯތަކާއި މަލިކުގައި ކައްކާ ދިވެހި ކެއުންތަކާއި އެ
ރވިއްޖެ .ހާދަހާ ބޮޑު "މި ރަށަށް އައިސް އުފަލުން ޮ "މިއީ އެއް ބަފައެއްގެ ދެ އަމައެއްގެ ދަރިން، ތަފާތަކީ ދެ ގެއެއްގައި ދިރިއުޅޭކަން "،މަލިކާއި ރާއްޖެ
އތީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް .ދިވެހިން މީ ހާދަ ސަޕޯޓެކޭ މި ޮ ރަނގަޅު ބައެކޭ".
އާ އޮތް ގުޅުމަށް އިޝާރާތްކޮށް އޭނާ ބުނެލި އެވެ.
މަނިކުފާނަށް ރާއްޖެ އެނގުނީ މީގެ ތިރީހަކަށް
މަނިކުފާނު ވެސް ދޭތެރެދޭތެރެއިން ރާއްޖެ އަށް އާދެ އެވެ .ވަކި ބޭނުމެއް ނެތެވެ .އޭނާ ބުނާ ގޮތުން އތްތާނކަށް މީހާ ދާނެ" އެވެ. "ހިތް ޮ "ހަގީގަތުގައި އަންނަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތް.
ރަށުގައި ފާހަގަކުރާ ދިވެހި ދުވަސްތައް ތާޒާކަމާ އެކު އޭނާ ވަގުތުން ވަގުތަށް ގެނެސްދެ އެވެ .އެހެންވެ ،އޭނާ ފޮލޯ ކުރާ މީހުން އޭނާ ކުރާ މަސައްކަތަށް އަބަދުހެން ސާބަސް ދެ އެވެ .ދިވެހިން މަލިކަށް ދާން އޭނާ
މަލިކޭ ބުނުމުން ،އޭގެ މާނައަކީ އެއީ އަދި
އަހަރު ކުރިންނެވެ .އޭނާގެ މަންމަގެ ކޮއްކޮ އިނދެގެން
މާލޭގެ ގެއެއްގައި ހުރެފައި ދެން ދަނީ ރަށްރަށަށް.
ހިތްވަރު ދެ އެވެ .އިބްރާހިމް މަނިކުފާނަކީ ،ހަގީގަތުގައި
އަހަރެމެންނެކޭ ނޫނެވެ .ހަގީގަތުގައި ދިވެހިންނާ މާ
އުޅެނީ ހއ .ދިއްދޫ މީހަކާ އެވެ .އެއީ ބޯޓު ދަތުރުކުރާ
ތުރާކުނުން ފެށިގެން އައްޑޫގައި ވެސް އަޅުގަނޑުގެ
މަލިކާއި ރާއްޖެ ދުރުވަމުން ގޮސް ހަނދާން ނެތޭ
ކުރީގެ ތިމާގެ ކަމެއް އޮވެ ،ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކާ
މީހަކަށް ވާތީ ،އޭނާ މަލިކަށް ދާއިރު ދިވެހި ބަހުން
ހަމަ ވަރަށް ގާތް ރަހުމަތްތެރިން ތިބޭނެ .ސަރުކާރުގެ
އއްވައި އެކަން އަނެއް ފުށަށް ހިސާބަށް ގޮސްފައި ޮ
ބަޔަކު އެ ރަށުގައި މަދުން އުޅުނަސް ،މިހާރު އެއީ
ފތް ގެންދެ އެވެ .އެހެންވެ، ލިޔެފައި ހުންނަ ފޮތް ޮ
ބޑެތި ބޭފުޅުން ވެސް އަދި ރާއްޖޭގެ ވެސް ވަރަށް ޮ
ޖަހާލި މީހާ އެވެ .އޭނާ ދަރިންނާއި އަނބިމީހާ އާ
އަހަރެމެންގެ އަތުން ބީވެފައިވާ ،އިންޑިޔާގެ ވެރިކަމެއް
މަނިކުފާނު މަޑުމަޑުން ދިވެހި ބަހަށް ލެބެން ފެށި
ތިބޭނެ އަޅުގަނޑުގެ ވަރަށް ގާތް އަބަދު ގުޅުން އޮންނަ
ގވައިގެން މިހާރު އެ ހުރީ އެކު 18މީހުންގެ ގުރޫޕެއް ޮ
ހިނގާ ރަށެކެވެ .މަލިކުގެ ގާތްގަނޑަކަށް ދިހަވަރަކަށް
ގތީ"ގައި މަންމަގެ ކޮއްކޮގެ އެވެ .ދިއްދޫގެ "ބޮޑު ޯ
ބޭފުޅުން .ހާހެއްހާ މީހުން އެއީ އަޅުގަނޑާ އަބަދު ވެސް
މަލިކުގެ ދިވެހި ސަގާފަތް ފެތުރުމަށް ރާއްޖެ އައިހެވެ.
ހާސް މީހުންގެ ތެރެއިން މިހާރު ދިވެހިން ބަހުން
އާއިލާ އޮވެ އެވެ .މަނިކުފާނު ބުނާ ގޮތުން އެ މީހުން
އތް މީހުން "،އޭނާ ބުންޏެވެ" .މާލެ އައިސް ގުޅުން ޮ
ރަނގަޅަށް ވާހަކަ ދައްކާ ،އަދި ދިވެހި ތާރީހު އެނގޭ
ދޭތެރެދޭތެރެއިން ދިއްދު އަށް ދެ އެވެ.
ފތް ކިޔުން .ދެން އެ ފޮތްތައް އަޅުގަނޑު ކުރާ ކަމަކީ ޮ
މިތާނގައި މިތިބީ އަޅުގަނޑުގެ ހަމަ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ
ފތްތައް މީހުންނަށް ދީ އެއްކޮށްގެން މަލިކަށް ގޮސް ޮ
މީހުން .އަޅުގަނޑު ވަރަށް އުފާވޭ ރާއްޖެ އާދެވުނީމަ.
ހަދަނީ".
މިހާރު މިއީ އަޅުގަނޑުގެ ވެސް ހަމަ ގައުމު .ކޮންމެ
އުޅެނީ ވެސް މަދު ބައެކެވެ .ރާއްޖޭގެ ރަށެއްގެ ގޮތުގައި އޮތް އޮތުން މީގެ 100އަހަރު ކުރިން ނިމުމަކަށް
"އެކަމަކު އަޅުގަނޑަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި އަޅުގަނޑުގެ މަންމަ ވެސް ބައްޕަ ވެސް އަދި މާމަ
ރާއްޖޭގެ ވަރަށް ގިނަ ވައިބަ ގުރޫޕުތަކުގައި
"މިއީ އަޅުގަނޑު ވަރަށް ލޯބިވާ ގައުމެއް.
ކންމެ އެއްޗެކޭ ބުންޏަސް ،މުޅިން އެހެން މީހަކު ޮ
އައިފަހުން އެ ރަށުގައި ސީދާ ދިވެހި ސަގާފަތް
އާއި ކާފަ ވެސް ރާއްޖެއެއް ނޫންް "،ދެ ކުދިންގެ ބައްޕަ
ބޑު ކަމެއް ނުވެސް ހިނގަ ކުރިއެރުވުމަށް އަސްލު މާ ޮ
ބުންޏެވެ" .އަޅުގަނޑަކަށް ނޭނގެ ކިހާ ހިސާބަކުން
ވެސް އޭނާ އުޅޭނެ އެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ސަރުކާރުގެ
އިހުސާސެއް އަޅުގަނޑަށް ކުރެވެނީ މިތަނަށް އާދެވުނީމަ.
އެވެ .ބަލާބެލުމަށް ރާއްޖޭގެ ރަށެއްގެ ހުރިހާ ގުދުރަތީ
އތީ .އެކަމަކު ޔަގީނުން ކަމެއް އަޅުގަނޑު ގުޅިފައި ޮ
ރަސްމީ ބައެއް ވައިބް ގުރޫޕުތަކާއި ދިވެހި ބަހާއި
މިއީ ބުނަން ވެސް ނޭނގޭ އިހުސާސެއް .ހަނިމާދޫން
އތަސް ،މަލިކުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކުލަ ދަނީ ރީތިކަމެއް ޮ
ވެސް މަލިކުގައި ނޫޅޭނެ ދިވެހިރާއްޖެ އަށް ނިސްބަތް
ޅެންވެރިކަމާ ބެހޭ ވައިބަ ގުރޫޕުތަކުގައި ވެސް އޭނާ
ވިޔަސް މިރަށުން ވިޔަސް އެހެން ރަށަކުން ވިޔަސް
ފހެވި ،ގެއްލެމުންނެވެ .އެހެން މަޑުމަޑުން ފަނޑުވަމުންޮ ،
ނުވާ މީހުންނެއް .އެހެންވީމަ އަޅުގަނޑަކީ ވެސް ވަކި
ކށް ހަރަކާތްތެރިވެ އެވެ .ފޭސް ބުކްގައި ވަރަށް އެކްޓިވް ޮ
އަޅުގަނޑުމެންނަށް ބަހައްޓާ ގާތްކަން ފެނިފައި
ނަމަވެސް ،އެއީ ދިވެހި ދަރިފަސްކޮޅު ކަން ގަބޫލުކުރާ
ކޅު .ނަމުން ވެސް އެނގޭ ހިސާބަކުން ދިވެހި ދަރި ޮ
ހިންގާ މަލިކާއި ރާއްޖެއާ ގުޅޭ ތަފާތު ފޭސްބުކް
ރވޭ "،އޭނާ ބުންޏެވެ" .އަޅުގަނޑަކީ އަޅުގަނޑަށް ހަމަ ޮ
ބަޔަކު އަދިވެސް މަލިކުގައި އެބަތިއްބެވެ .އަހަރެމެންނަކީ
ނޫންތޯ؟"
ގުރޫޕުތަކުގައި ވެސް އޭނާ ވަރަށް ހަރަކާތްތެރި އެވެ.
ހިތުން ދިވެއްސެއް .އެކަމަކު އިންޑިއާ މީހެއް.
މަލިކުގައި ހިނގާ ކަންތައްތަކާއި ދިވެހި ޅެންތަކާއި
ދިވެއްސަކަށް ވާން ބޭނުންވި އެކަމަކު ނުވި މީހެއް".
އެ މީހުންގެ ވެސް ލޭ ކަމާއި ރާއްޖެ އަކީ އެ މީހުންގެ
އެއީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ .އެއީ އޭނާ ވިސްނާ
ވެސް ކާބަފައިންގެ ބިންކަން ގަބޫލުކޮށް ރާއްޖެ ދެކެ
ކަމެއް ވެސް ނޫނެވެ .އޭނާގެ ހިތް ހަގީގީ ދިވެއްސަކަށް
ލބިވާ ،މި ބިމަށް އިހުތިރާމު ކުރާ ކޮންމެވެސް ވަރަށް ޯ
އތީ ރާއްޖެ ކޮޅުގަ އެވެ .ދިވެހި ވުރެ ވެސް މާ ބޮޑަށް ޮ
ބަޔަކު އެ ރަށުގައި އެބަތިއްބެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ވަރަށް
ބަހަށް އިސްކަން ދިނުމާއި ބަސް ކުރިއެރުވުމަށާއި
ޚާއްސަ މީހަކު ހިމެނެ އެވެ .އޭނާ އަކީ ދިވެހިންނަށް
ދިވެހި ސަގާފަތަށް އިސްކަން އެ ދެނީ އާންމު ދިވެހިން
ވެސް ވަރަށް ފަރިތަ ރާއްޖެއާ ހެދި މޮޔަވެފައިވާ
ވެސް ނުދޭ ވަރަށެވެ .މަލިކުގައި ގްރޭޑް 4އާ ހަމައަށް
މީހެކެވެ .އެއީ މަލިކުގެ ހަމައެކަނި ބޭންކުގެ ޑެޕިއުޓީ
ސްކޫލުގައި ދިވެހި ބަސް ކިޔަވައިދިން ނަމަވެސް،
މެނޭޖަރެވެ.
އޭގެ ފަހުން އެކަން ދިރުވައި އާލާކުރުމުގެ ވަރަށް
ނަމަކީ އިބްރާހިމް މަނިކުފާނެވެ .އެކަމަކު އޭނާ
ބޑު ޒިންމާއެއް މަނިކުފާނު އަދާކުރެ އެވެ .ދިވެހި ޮ
އަކީ ދިވެއްސެއް ނޫނެވެ .ދިވެހިންނާ ގުޅިފައި
ބަހުން ލަވަ އާއި ޅެންތައް ފަރިތަ ކަމާ އެކު ހަދަ
އޮތީ ކިހާ ހިސާބަކުން ކަމެއް އޭނާ އަކަށް ވެސް
އެވެ .އޭނާގެ ބައެއް ޅެންތައް ރާއްޖޭގެ ޓީވީތަކުން
ނޭނގެ އެވެ .ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަ ދައްކަން މިހާރު
ވެސް ދައްކަ އެވެ .މަލިކުގައި ދިވެހި ބަހުގެ ވައިބް
ފަރިތަޔަސް ،އަދި މި އިންޓަވިއު ދިން އިރު ވަރަށް
ގުރޫޕުތައް ހަދައި ،މަލިކު މީހުންނަށް ދިވެހި ލަވަތައް
ކުރީގެ މުސްކުޅި ދިވެހި ބަސްބަސް ބޭނުންކުރިޔަސް،
ހަދައިދެ އެވެ .ރާއްޖޭގައި ފާހަގަކުރާ ދުވަސްތައް އިސް
ބޑުބައި ވާހަކަ ދެއްކީ ދިވެހި ބަހަކުން އޭނާގެ އުމުރުގެ ޮ
ނަގައިގެން ފާހަގަ ކުރުމުގައި އޭނާ އުޅެނީ އަވަދިނެތި
ނޫނެވެ .އޭނާ އަކީ އިންޑިއާގެ ރައްޔިތެކެވެ .އޭނާ ބުނާ
ބޑު އެކުވެރިޔާ އެވެ .މަލިކަށް ދާ ދިވެހިންގެ އެންމެ ޮ
ގޮތުން އޭނާގެ ގެއަށް "ނައިބުގެ" ކިޔަސް ،ރަށުގެ
އަށް އޭނާ އޮތީ ވެފަ އެވެ.
މަގުތަކަށް ދިވެހި ބަހުން ނަން ދިނަސް އަދި މަލިކުގައި
"މަލިކަށް ދިވެއްސަކު ވަރަށް ނުދާނެ އަޅުގަނޑަށް
އޭނާ އުޅުނަސް އޭނާ އަކީ ހަމައެކަނި ދިވެހި ހިތެއް
ނޭނގިއެއް .މަލިކަށް ދިއުމަށް ފަހު އަޅުގަނޑު އެ
އތް ،އިންޑިއާ ރައްޔިތެކެވެ. ޮ
މީހުންގެ ހުރިހާ ކަމެއްހެން ބަލަހައްޓައި އެހީތެރިވެދެން.
"އަޅުގަނޑު ހުންނަނީ ރާއްޖެއާ ހެދި މޮޔަވެފައި.
ސަރުކާރުގެ ވަފުދުތައް މަލިކަށް ދިޔައީމަ އަޅުގަނޑު އެ
މިހެން އައިސް ކިތަންމެ ދުވަހަކު ވެސް ހުރެވިދާނެ"،
މީހުންނާ އެކު އުޅެނީ .އަޅުގަނޑުމެންގެ ގެއިން ކައިބޮއި
ޕޓުން މަރުހަބާ ކިޔަނީ އިބްރާހިމް މަނިކުފާނަށް އެއާ ޯ
މުނިފޫހިފިލުވުން
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
8
އެންމެ ބިޒީ ތަރި: ރެއަކު ރަށެއްގައި! އަ ހު މަ ދު އަ ދް ޝަ ން
ދުވަސްތަކުގައި ފަންނާނުންގެ ފޯރި ވަކިން ގަދަވެ ބޑު އީދަކީ މަޝްހޫރު ނެށުންތެރިޔާ އެވެ .މި ފަހަރުގެ ޮ
އީދު ފަދަ ހާއްސަ މުނާސަބުތަކާ އެކު ދިވެހި ފަންނާނުންނަށް އަބަދު ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ޑިމާންޑެއް
ސުނީގެ ފަރި ހަރަކާތްތައް ފެނިގެން ދާނެ އެވެ. ތޅު ދިއްފުށީގައި ސުނީ މީގެ އިތުރުން މާލެ އަ ޮ
ސުނީތާ އަލީ (ސުނީ) އަށް އަނެއްކާ ވެސް ވަރަށް
ފމް ކުރާނީ މަހުގެ 12ވަނަ ދުވަހުގެ އެވެ .ށ. ޕަ ޯ
ބިޒީ އީދެކެވެ.
ފޮނަދޫގައި 13ވަނަ ދުވަހުގެ ރޭ ޝޯއެއް ދިނުމަށް
އީދު ބަންދު ތެރޭގައި އޭނާގެ ފަސް ޝޯއެއް
އވެ އެވެ .ލަވަ ކިޔުންތެރިންނާއި ބޭންޑްތަކާއި ނަށާ ޮ
އތެވެ .އެގޮތުން މި މަހުގެ 11 ތާވަލްކޮށްފައި އެބަ ޮ
ޗޕްޅާގެ ރާއްޖޭގެ ދިޔައީ ބޮލީވުޑްގެ ބަތަލާ ޕްރިޔަންކާ ޯ ބޑު ފޭނަކީ އޭނާކަން ސާބިތުކޮށް ދިން އެންމެ ޮ ހިސާބުންނެވެ. އެހެންވެ ސުނީގެ ހަރަކާތްތަކަށް ކުރިއަށް ވުރެ މާ
ފަހު ލ .ގަމުގައި 15ދުވަހުގެ ރޭ ވެސް ސުނީގެ
އވެ އެވެ .އަނެއްކޮޅުން ސުނީ ބޑު ފޯރިއެއް މިހާރު ޮ ޮ
ޝއެއް އޮންނާނެ އެވެ. ޯ
އާ އެކު ސެލްފީއެއް ނަގާލަން ލިބުމަކީ ވެސް މިހާރު
ޝތަކަށް ބެލުންތެރިން ޯ ގްރޫޕްތަކާއި ފިލްމީ ތަރިންގެ
ވަނަ ދުވަހުގެ ރޭ ސުނީތާ ފެނިގެން ދާނީ މާލޭގައި
އަބަދުވެސް އިންތިޒާރު ކުރެ އެވެ.
ޝއަކުންނެވެ .އޭގެ ފަހުން ވެސް މި މަހުގެ ޯ ބާއްވާ
ބޑު ނެށުންތެރިޔާ ވެސް ތެރެއިން އެންމެ ޑިމާންޑް ޮ
ފރި ވެސް ފެނިގެންދާނެކަން ރަށްރަށުން ސެލްފީގެ ޯ
14ވަނަ ދުވަހުގެ މާލޭ ކާނިވަލް ސަރަހައްދުގައި
ކށް އޭނާގެ މަގުބޫލްކަން ބޮޑުވެގެން މެ އެވެ .ހާއްސަ ޮ
ޔަގީނެވެ.
ތޅުތެރޭގެ ރަށްރަށުގައި އީދު ފަދަ ހާއްސަކޮށް އަ ޮ
ސުނީއަކީ ރާއްޖޭގައި މިހާރު ތިބި ނެށުންތެރިންގެ ތެރެއިން އެންމެ ޑިމާންޑް ބޮޑު ނެށުންތެރިޔާ ވެސް މެ އެވެ .ހާއްސަކޮށް އޭނާގެ މަގުބޫލްކަން ބޮޑުވެގެން ދިޔައީ ބޮލީވުޑްގެ ބަތަލާ ޕްރިޔަންކާ ޗޯޕްޅާގެ ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބޮޑު ފޭނަކީ އޭނާކަން ސާބިތުކޮށް ދިން ހިސާބުންނެވެ.
ސުނީއަކީ ރާއްޖޭގައި މިހާރު ތިބި ނެށުންތެރިންގެ
އާދައިގެ ކަމެއް ނޫނެވެ .ސުނީގެ ޝޯތައް ބާއްވާ
ރިޕޯޓް
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
އި ދި ކޮ ޅު އި އް ތި ހާ ދު: ރު ހު މާ އި ނު ރު ހު މު ގެ ލޮ ލަ ކު ން
9
އިއްތިހާދުގެ ލީޑަރުންތައް މި ގޮވާލަނީ ނުކުންނާށޭ މަގުމައްޗަށް، ހައްޔަރުކޮށްފިއްޔާ ފައިސާ ދޭނަމޭ .އެކަމުގެ ސަބަބުން ގެއްލުން ލިބެނީ އެމްޑީޕީގެ މެމްބަރުންނަށާއި އާންމު ރައްޔިތުންނަށް "،މޫސަ
އިދި ޮކޅު އިއްތިހާދުގެ ބައެއް ލީޑަރުން ލަންޑަންގައި މު ހަ އް މަ ދު ޔާ މީ ން
އވެގެން ކުރިއަށް ދާ ކަމެއް އެއީ ވަކި ސަރުކާރެއް ޮ ނޫން ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ އެވެ.
ކންމެވެސް ހިޔާނާތެއް ނުވަތަ ސަރުކާރުގެ ތެރޭގައި ޮ
ފތަށް" ނާރާ ނޫޅެވޭނެ ކަމަށެވެ .އަދި ޔާމީންގެ " ޮ
ޖަރީމާއެއް ހިންގަވާފައި ތިބި ބޭފުޅުން ކަމަށެވެ.
ކޅަށް ބަސް ބުނާ ކޮންމެ މީހަކަށް ރައީސް ޔާމީނާ ދެ ޮ
ޖަލަށް ލައި ހަދާފައި އެބަހުރި "،ކުރިން އެމްޑީޕީގައި
ޖަމީލާއި ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދާއި
ޝަރީއަތް ކުރަމުން ދާ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި
އިސްކޮށް އުޅުއްވި އެކަމަކު މިހާރު ސަރުކާރު ކޮޅަށް
އެމްޑީޕީގެ ޗެއާޕާސަން އަލީ ވަހީދުމެން ފަދަ ސިޔާސީ
އެވެ.
ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ގެންދަވާ މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.
ލީޑަރުން ބޭރުގައި ތިއްބެވީ ރާއްޖޭގެ ނިކަމެތި ރައްޔިތުން ޖިނާއީ ކުށްތަކަށް އަރައިގަންނަން ހިތްވަރު
ސިޔާސީ ހަރަކާތްތައް ކާމިޔާބުވުމުގެ އެއްވެސް
ދެއްވަން ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ފުރުސަތެއް ނެތެވެ.
ކންމެ ވެރިކަމެއްގައި ވެސް މީހުންނާ ސުވާލުކޮށް " ޮ ގތަށް" ނަމުގައި ކުރީގެ ރައީސް "ވަތަން އެދޭ ޮ ބޑު އިއްތިހާދެއް މައުމޫންގެ ވެރިކަން ބަދަލުކުރަން ޮ އެކުލަވާލި އެވެ .ޖީއެމްއާރު އަތުން އިބްރާހިމް ނާސިރު ޕޓު (އައިއެންއައިއޭ) ހޯދަން "23 އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާ ޯ
"މާހައުލު ނެތޭ ކިޔާފައި ބޭރުގައި ތިބޭވަރުގެ
ޑިސެމްބަރު އިއްތިހާދުގެ ނަމުގައި ސިޔާސީ ބޭފުޅުން
ކަމެއް ނުފެނޭ .މިއަށް ވުރެ މާ އަނދިރި ދުވަސްވަރު
އެއް ވަލެއްގައި ހިއްޕެވި އެވެ .ރައީސް އަބްދުﷲ
އަޅުގަނޑުމެން ހިޔާލުފާޅުކުރިން ހަމަ ރާއްޖޭގައި
ޔާމީން ވެސް ވެރިކަމަށް ވަޑައިގަތީ "ބޮޑު ފަޅި"
ތިބެގެން "،ރައީސް މައުމޫނާ ދެކޮޅަށް ކުރެއްވި
ނަމުގައި ސިޔާސީ ލީޑަރުން ބައިއަތު ހިއްޕަވައިގެންނެވެ.
މަސައްކަތް ފާހަގަކުރައްވަމުން މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.
އެކަމަކު އެ ހުރިހާ އިއްތިހާދެއް ،ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ،ރޫޅި ދިޔައީ އެވެ. އިއްތިހާދަކީ މިހާރު ގިނަ ދިވެހިން އިތުބާރު
ކޅަށް މަސައްކަތްކުރަނީ ރައީސް ޔާމީން ސަރުކާރާ ދެ ޮ
އެއްވެސް މީހަކަށް ހައްގު ބަސް ބުނެފައި" ރައީސް
ކޅު އިއްތިހާދުގެ ލީޑަރުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އިދި ޮ
ގތުގައި އިއްތިހާދަށް ރިޔާޒާއި މޫސަ ގަބޫލުކުރައްވާ ޮ
ރިޔާޒާއި މޫސަގެ ވާހަކަތަކަށް ޖަމީލް ،ބައެއް މިސާލުތައް ނަންގަވަމުން ،ރައްދު ދެއްވަ އެވެ. ދގު ހެއްކެއް އޭނާ ވިދާޅުވީ ހަގީގަތެއް ނެތްޮ ،
ކޅަށް ނިކުތީ ހަމަ އެއް ބަޔަކު. "މައުމޫނާ ދެ ޮ ނުކުމެ ވެރިކަން ބަދަލުކުރީ .ރައީސް ޔާމީނާ އެކު ނުކުތީ އެއް ބައެއް .އެކަމަކު ރައީސް ޔާމީނާ އިދިކޮޅަށް
ބޭނުންކޮށްގެން ،ބައެއް މީހުންނާ ދެކޮޅަށް "މައްސަލައެއް
މިހާރު ނުކުމެ އުޅޭ ބޭފުޅުންނަށް ކަމެއް ކުރެވިދާނެ
ކށްގެން ވަންނަން ޖެހެނީ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ޮ
އުފަންކުރުމަކީ" ރައީސް ޔާމީންގެ ފިނޑި އަމަލުތަކުގެ
ގާބިލްކަމެއް ނެތް "،މޫސަ ވިދާޅުވި އެވެ.
ޖަލަށެވެ .ދައުލަތުގެ ހުރިހާ ބާރުތަކާއި މުއައްސަސާތައް
ތެރެއިން ބައެއް ކަމަށެވެ.
ކުރާ ނަމަކަސް ނުވެ އެވެ .އެކަމަކު ރައީސް ޔާމީން
އޮތީ ސަރުކާރުގެ މުށުތެރޭގައި ކަމަށް އެބޭފުޅުން
މލްޑިވްސް ޔުނައިޓެޑް އޮޕޮޒިޝަން ކޅަށް ޯ ސަރުކާރާ ދެ ޮ
ވިދާޅުވެ އެވެ.
(އެމްޔޫއޯ)ގެ ނަމުގައި އިއްތިހާދެއް ހަދައިގެން އަންނަނީ
އިއްތިހާދުގެ ލީޑަރު އަދި ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް
ކޓު އަމުރެއް ހޯދައިގެން ސައްހަ ނޫން ޯ
"ރައީސް ނަޝީދު ސަރުކާރު ވައްޓާލިއިރު، އެންމެން ތިބީ މަގުމަތީގައި .މިއަދު އެ ތިބީ ފިލާ".
ރައީސް ހައްޔަރުކުރަން ރޭވިކަމުގެ ތުހުމަތު ޖަމީލަށް އަމާޒުވެ ،ފުލުހުން އޭނާގެ މައްސަލަ އަންނަނީ
ބޑު އިއްތިހާދެއް ނުކުމެ ،އަދި ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ޮ ވަކި ކަހަލަ އަމާޒުތަކަކަށް މަސައްކަތް ކުރަން ފެށުމާ
މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ .އަނެއްކާވެސް ސިޔާސީ ބޮޑެތި
ޑރ .މުހައްމަދު ޖަމީލް އަހުމަދު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގައި
ތަހުގީގުކުރަމުންނެވެ .އަދި ރާއްޖެ ވަޑައިގަތް
އެކު ބައިނަލްއަގްވާމީ އެކި ގައުމުތަކާއި ޖަމާއަތްތަކުގެ
ހަތުރުން ،މިތުރުންނަށް ވީ އެވެ.
ތިއްބަސް ،ބޭރުގައި ތިއްބަސް ރާއްޖޭގައި އަދިވެސް
ތަހުގީގަށް އެއްބާރުލުން ދެއްވަން އެދި ފުލުހުން
ތާއީދު ލިބުނުކަން އިއްތިހާދުގެ ލީޑަރުން ގަބޫލުކުރައްވަ
ފމިއުލާއަކީ އިއްތިހާދު ކަމަށެވެ .އަދި ކާމިޔާބު ޯ
ވަނީ އަމުރެއް ވެސް ނެރެފަ އެވެ .އެކަމަކު ޖަމީލު
އެވެ.
ކޅު އިއްތިހާދަކީ ،ކުރީގެ އިއްތިހާދުތަކާ އޮތް އިދި ޮ
އިއްތިހާދުގެ ގިނަ ވެރިން ބޭރުގައި ތިއްބަވަން ޖެހެނީ
ހުންނެވީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ސިޔާސީ ހިމާޔަތް
މޅި" ބައެކެވެ .ސިޔާސީ ހަރަކާތްތައް އަޅާބަލާއިރު "މަޑު ޮ
ގތުން ވާދަކުރެވޭނެ މާހައުލެއް ރާއްޖޭގައި ސިޔާސީ ޮ
ހޯއްދަވައިގެންނެވެ.
ހިންގަން ސަރުކާރުން އަޅާފައިވާ ހުރަސްތަކާ އެކު
ނެތުމުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ސިޔާސީ ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި މިހާރު
ބޑެތި އުނދަގޫތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ އިއްތިހާދަށް ޮ ކަމަށް އަނެއް ބަޔަކު ދެކެ އެވެ .ސަރުކާރު އެއްކޮޅު
"ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ ހަރަކާތް ހިންގަން އިދިކޮޅު
ކޅު އިއްތިހާދަށް ހަތަރު މަސް ވީއިރު ،ހޯދުނީ އިދި ޮ ކޮން ކާމިޔާބީއެއްތޯ ،ސަރުކާރަށް ނިސްބަތްވާ މީހުން
ޖަމީލް ވިދާޅުވީ ދިވެހިން އަބަދުވެސް ތާއީދުކުރަނީ ގުޅިގެން ކުރާ މަސައްކަތަށް ކަމަށެވެ .އަދި އިއްތިހާދު ކާމިޔާބުވުމާއި ނުވުން ބިނާވެފައި އޮންނާނީ ލީޑަރުންގެ މައްޗަށް ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
އެއްވެސް ލީޑަރަކަށް ފުރުސަތު ދެއްވަން ރައީސް
ސުވާލުކުރެ އެވެ .ހަމައެކަނި ބަޔާނެއް ނެރެގެން
މީހުން ގަބޫލުކުރަނީ ސިޔާސީ ހަރަކާތްތައް ހިންގުމުގެ
ޔާމީނަށް ކެރިވަޑައެއް ނުގަންނަވާނެ .އަޅުގަނޑު ބޭނުން
ސަރުކާރު ޕްރެޝަރު ނުކުރެވޭނެ ކަމަށް ވެސް އެ
ފަހިކުރަން ބިރުގަނޭ .މިއަދު ރައީސް ޔާމީނަށް ރާއްޖެ
އތް ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް މުޒާހަރާކުރަން މިނިވަންކަން ޮ
ގތުން ވާދަކުރަން "،ޖަމީލް ރައީސް ޔާމީނާ ސިޔާސީ ޮ
މީހުން ބުނެ އެވެ .އެކަމަކު ސިޔާސީ އެއްވުންތަކާ
ބކަކަށް ދުނިޔެ ފެންނަ ފެންނަނީ ވަޅެއްގައި އޮތް ޮ
ހުއްދަ ނުދިނުމާއި ސިޔާސި ޖަލްސާތައް ބާއްވާނެ
ވިދާޅުވި އެވެ.
ގުޅިގެން އެތައް ބަޔަކު ހައްޔަރުކޮށް ،ދައުވާ ކުރާ
ގތަށް "،ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ
ތަނެއް ނެތުމާއި ވަރަށް ފަސޭހަކަމާ އެކު އިދިކޮޅު
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގައި ޕީޕީއެމްގެ އިސް
މަންޒަރު ފެނެ އެވެ .އަދި އެއްވުންތަކުގައި ބައިވެރިވާ
"ދިވެހި ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް މަގު
އިދިކޮޅު އިއްތިހާދު މަސައްކަތްކުރާ ގޮތާއި ލީޑަރުން
ބައެއް ބޭފުޅުން ހައްޔަރުވެ ،ހުކުމްތައް އައިސްފައި ވުން
މެމްބަރެއް ކަމަށްވާ ވިލުފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ރިޔާޒް
ބައެއް މީހުންގެ ބަންދުގެ މުއްދަތު ވެސް ވަރަށް
ބޭރުގައި ތިއްބެވުން ފަދަ ކަންކަމަށް ސަރުކާރަށް
ފަދަ އެތައް ކަމެއް ވަނީ ކުރިމަތިވެފަ އެވެ.
ކޅު އިއްތިހާދުގެ ހަރަކާތްތައް ނަންގަވަނި ރަޝީދު ،އިދި ޮ
ފަސޭހައިން އިތުރުކޮށްދެ އެވެ.
ކށް ،ހަޖޫޖަހަ އެވެ .އެކަމަކު ތާއީދުކުރާ މީހުން ސުވާލު ޮ
ހުޅުހެންވޭރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ރީކޯ މޫސާ މަނިކު
ގތަކަށެވެ .އޭނާ ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އަދި މުޅިން އެހެން ޮ
މޫސަ ވިދާޅުވީ ސިޔާސީ އެއްވުންތަކުގައި
ކޅު ފަރާތްތަކުން މިސާލު ދައްކަނީ، ސަރުކާރާ އިދި ޮ
ބައިވެރިވެ ،ޖިނާއީ ކުށްތަކަށް އަރައިގަނެގެން ޖަލަށް
ނަޝީދާއި ކުރީގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު ނާޒިމާއި އަދާލަތު ޕާޓީގެ ލީޑަރު އިމްރާން އަބްދުﷲ ލޅު ދެކުނު ދާއިރާގެ އަހުމަދު މަހުލޫފަށް އައި އަދި ގަ ޮ
ނަންގަވަނީ އަދި އެހެން މައްސަލައެކެވެ .އިދިކޮޅު
އިއްތިހާދު ހަދައިގެން އެ އުޅެނީ "ރާއްޖެ ކުރިއަރައި
އިއްތިހާދުގެ އިސް ބައެއް ބޭފުޅުން ރާއްޖޭން ބޭރުގައި
ތަރައްގީވަމުން އަންނާތީ" އެހެން ގައުމުތަކުގެ މަދަދާ
ކންމެ މީހެއްގެ ޒިންމާ ނަގަން ޖެހޭނީ އިދިކޮޅު ދާ ޮ
ތިއްބަވައިގެން ކުރައްވާ މަސައްކަތްތަކެވެ .އޭނާ
ކށް ،ޓެރަރިސްޓް ހަމަލާއެއްދީ ވެރިކަން އެކު "ބަގާވާތް ޮ
ހަރަކާތްތައް ލީޑުކުރައްވާ ބޭފުޅުން ކަމަށެވެ.
ގތުގައި ބޭރުގައި އެގޮތަށް ތިއްބެވުމުގެ ގަބޫލުކުރައްވާ ޮ
ބަދަލުކުރާ"ށެވެ.
މާނައެއް ނެތެވެ. މޫސާ ވިދާޅުވީ އެއްވެސް ގައުމެއްގައި އެންމެ
"ބޭރު މީހުންގެ ނިވަލުގައި އައިސް މިތަނުގައި
"އިއްތިހާދުގެ ލީޑަރުންތައް މި ގޮވާލަނީ ނުކުންނާށޭ ކށްފިއްޔާ ފައިސާ ދޭނަމޭ. މަގުމައްޗަށް ،ހައްޔަރު ޮ
ހުކުމްތަކުންނެވެ .އަދި މުޒާހަރާކުރަން ހުރަސް އެޅޭ ގޮތަށް ގާނޫނަށް ގެނައި ބަދަލާއި ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި
ވެރިކަން ކުރަން މިއުޅެނީ ،އެކަމެއް އެމީހުންނަކަށް
އެކަމުގެ ސަބަބުން ގެއްލުން ލިބެނީ އެމްޑީޕީގެ
ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ހުއްޓުވަން ދާދި ފަހުން
މކްރެޓިކް ވެށި ގާއިމްވެފައި ނެތް ރަނގަޅަށް ޑި ޮ
ނުވާނެ .އެމީހުން ކުރާ ކަމަކުން ސަރުކާރަށް އެއްވެސް
މެމްބަރުންނަށާއި އާންމު ރައްޔިތުންނަށް "،މޫސަ
ހެދި ގާނޫނެވެ .މިއިން އެއްވެސް ކަމެއް ގޯސް ގޮތަކަށް
ކަމަށެވެ .ޖިނާއީ ތުހުމަތުތަކުގައި ކޮންމެ ވެރިކަމެއްގައި
ޕްރެޝަރެއް ނާދޭ "،ރިޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
ވިދާޅުވި އެވެ.
ސަރުކާރަކުން ނުނަގަ އެވެ.
ވެސް މީހުންނަށް ދައުވާކޮށް ޝަރީއަތް ހިންގާ ކަމަށާއި
މޫސަ ވިދާޅުވީ "ބޭރުގައި ފިލާ ތިބެގެން"
ނަމަވެސް ޖަމީލް ވިދާޅުވީ "ސަލާމަތް ބުއްދީގެ
ރިޕޯޓް
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
11
ޖިންނީންގެ ވާދީ އަށް ދިޔައިންތަ؟ އަ ހު މަ ދު އަ ބު ދުﷲ ސަ އީ ދު
ޖިންނީންނަކީ އުޅޭ އެއްޗެއް ކަމަށް ގަބޫލުނުކުރާ ބަޔަކު ވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި އުޅެ އެވެ .އަޅުގަނޑުމެން އާންމުކޮށް ޖިންނީންގެ ވާދީ އާއި ޕަރީންގެ ވާދީތަކުގެ އަޑު އަހަނީ ފުލޯކު ވާހަކަތަކުންނެވެ .ނަމަވެސް ދައްކަން މި އުޅެނީ ޖިންނީންގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ .ޖީންނީންގެ ވާދީގެ ވާހަކަ އެވެ. މަދީނާގެ ހުޅަނގު އުތުރުން 35ކިލޯމީޓަރު ދުރުގައި ،ފަރުބަދަތަކެއްގެ މެދުގައި އޮންނަ އެ ސަރަހައްދަކީ މަދީނާ އަށް ޒިޔާރަތްކުރާ ގިނަ ބައެއްގެ މެދުގައި މަގްބޫލު ތަނެކެވެ .ނަމަވެސް އެ ތަނުން ޖިންނި ފެންނާތީކީ ނޫނެވެ .ނުވަތަ ޖިންނީންގެ އެއްވެސް އަސަރެއް ވެސް އެތަނުން ފެންނަން ހުރެގެންނެއް ނޫނެވެ. ވާދީ އަލް ޖިންނި ނުވަތަ ވާދީ އަލް ބައިޟާގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ މި ސަރަހައްދުގެ ޚާއްސަ ސިފައަކީ މި ވާދީގައި ،ބިމަށް ހަރުނުކޮށް ހުންނަ ކޮންމެ އެއްޗެއް ވަކި ދިމާލަކަށް ދަމާފައި ގެންދާ
ޖިންނީންގެ ވާދީގައި ބައެއް މީހުން ހަރަކާތްތެރިވާ އިރު ،މަގުމަތިން ބައެއް އުޅަނދުތައް ދުއްވަނީ
ކަމެވެ .އެއީ ބައެއް ހިސާބުތައް އުސްކޮށް އަނެއް އންނަ ބިމެކެވެ .އަދި ބައި ތަންތަން ތިރިކޮށް ޮ ބައެއް ސަރަހައްދުތައް ހަމަހަމަ އަށް ވެސް އޮންނަ ސަރަހައްދެކެވެ. އންނަ ސަރަހައްދުން ތިރި ނަމަވެސް އުސްކޮށް ޮ އަށް އެއްޗެހި ފައިބައިގެން އަންނަނީކީ ނޫނެވެ .އޭގެ ބަދަލުގައި ތިރިން މައްޗަށް އެއްޗެހި އަރައިގެން ދަނީ އންނަ ސަރަހައްދުން ވެސް އެވެ .އަދި ހަމަހަމަ އަށް ޮ ހަމަ އެއް ދިމާލަކަށް އެއްޗެހިތައް ދަމާ ސަރަހައްދެކެވެ. މިހެން މިކަން މެދުވެރިވާ ސަބަބަކާ މެދު އެކި ގތަށެވެ .އެއް ބަޔަކު މީހުން ވާހަކަ ދައްކަނީ އެކި ޮ ބުނާ ގޮތުގައި އެއީ ޖިންނީން ދިރިއުޅޭ ނުވަތަ ކުރިން އުޅެ މިހާރު ފަޅުވެފައިވާ ސަރަހައްދެކެވެ .އެހެންކަމުން އެ ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ދަމާ ބާރަކީ ޖިންނީންގެ ފަރާތުން މެދުވެރިވާ ކަމެކެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އެއީ އެ ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ދަގަތްފާނީ ފަރުބަދައެއްގެ ސަބަބުން މެދުވެރިވާ ކަމެކެވެ. "އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީ ކާރުގައި އެ ސަރަހައްދު ބަލާލަން .އޭރު އަޅުގަނޑުމެން ދަތުރު ކުރަމުން ދިޔައީ މަތިން ތިރިއަށް .ދެން މަގުގެ ވަކި ހިސާބަކަށް
ފަށަނީ ވަރަށް މަޑުންނެވެ .ނަމަވެސް އިސާހިތަކު
ޒިޔާރަތްކުރެ އެވެ .މަދީނާގައިވާ މަސްޖިދުއް ނަބަވީ
ބާރުގައި އެ ފަރުބަދަތަކާ ދިމާލަށް އެއްޗެހި ދަމަނީ
ގސް ގަޑިއަކު 120ކިލޯމީޓަރު ދުވެލި މަތިވަމުން ޮ
އަށް ޒިޔާރަތް ކުރާ ވަރަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން
އެވެ.
ބާރުމިނުގައި ދުވަމުން ދެ އެވެ .އެހެންކަމުން މިއީ
ވެސް އެ ތަން ބަލައިލަން ދެ އެވެ.
ހަމައެކަނި ދަގަތްފާނީ ބާރެއް ކަމަކަށް ނުބެލެވެ އެވެ.
އެހެންކަމުގައިވާ ނަމަ ،ޖިންނީންގެ ވާދީ އަށް
ނަމަވެސް އެ ސަރަހައްދުން ދުވަހަކު ވެސް
ގސް އުޅޭ މީހުން އެ ބާރުގައި ޖެހި ފަރުބަދަތަކާ ޮ
ބިރުވެރިކަމެއް ނުވަތަ ބިރުވެރި އެއްޗެއް ވިޔަސް
ދިމާލަށް ދަމައިނުގަންނަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އަދި
ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ފަރުބަދައެއްގައިވާ ދަގަތްފާނީ
ފެނިފައިވާ ކަމަކަށް ނުބުނެ އެވެ .އަދި ބިރުވެރި އަޑެއް،
އެ ސަރަހައްދުގައި އުޅޭ ކުއްތާ އާއި ބުޅާ ފަދަ
ބާރެއްގެ އަސަރު ކަމަށް އެ ސަރަހައްދާ ކައިރީގައި
އަލިގުޅައެއްގެ އަސަރެއް ވިޔަސް ފެނިފައެއް ނުވެ
ޖަނަވާރުތައް ވެސް ދަމައިނުގަންނަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
އުޅޭ ގިނަ މީހުން ވެސް ގަބޫލެއް ނުކުރެ އެވެ.
ބޑަށް ބެލެވޭ ގޮތުގައި އެއީ ،އެ އެވެ .އެހެންކަމުން ޮ
ސަބަބުތަކެއް ވެސް ހުރުމުންނެވެ.
ކންމެވެސް ޒާތެއްގެ ދަމާ ބާރެއްގެ ސަރަހައްދުގައިވާ ޮ
ފުރިގެންވާ ސަރަހައްދެކެވެ .ހަތަރު ފުރޮޅު ލީ ބިޔަ
ސަބަބުން މެދުވެރިވާ ކަމެކެވެ.
އުޅަނދުތަކާއި ކުދިކުދި ފެންފުޅިތައް ދަމައިގަންނަނީ
ޖިންނީންގެ ވާދީގައިވާ މި ދަމާ ބާރަކީ ،އެ
ފުރަތަމަ ސަބަބަކީ އެ ސަރަހައްދުގައި ފެން އަޅާ ފުރާފައި ހުންނަ ވައް ފުޅިއެއް މަގުމަތީގައި ބޭއްވުމުން
ޖިންނީންގެ ވާދީއަކީ ގިނަ ބަޔަކު ދަތުރު ގޮސް
އެހެންކަމުން މިއީ ހަގީގަތުގައި ވެސް އަޖައިބުން
ފަރުބަދަތަކުގައިވާ ބާރެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށް ވަންޏާ،
ކޅަށް ފައިބައިގެން އައުމުގެ ވެސް ،އެ މަގުގެ ތިރީ ޮ
އުޅޭ ތަނެކެވެ .ހަފުތާ ބަންދުގައި ސައޫދީ އާއިލާތައް އެ
އެ ފަރުބަދަތަކާ ދިމާލަށް އިންސާނުންނާއި ދިރޭ އެއްޗެހި
ބަދަލުގައި މައްޗަށް އަރަމުންދާތީ އެވެ .ގައިމު ވެސް
ގސް ފޭލިގެ ޖަހައިގެން ބާބެކިޔޫ ހަދައި ދެ ވާދީ އަށް ޮ
ދަމައިނުގަންނަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
ފެނަކީ ދަގަތްފާނީ ބާރަށް ދަމާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
ރޭ ދެ ދުވާ ހޭދަކުރެ އެވެ .ޖިންނީންގެ ހިލަމެއް ވެސް
އެއީ ދަގަތްފާނީ ބާރަކަށް ނުވި ކަމުގައި ވިޔަސް، އެއީ ޖިންނީންގެ ސަބަބުން ވާ ކަމެއް ކަމަށް
ނުވެ އެވެ. ގތް ނޭނގޭ މި ދަމާ ބާރާ މެދު ،ޖިންނީންގެ ޮ
ގތުން ބަލާއިރު ،މިއީ އެހާ ސައެންޓިފިކް ޮ ހައިރާންވާންވީ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ދިރާސާތައް ދައްކަ އެވެ .މިފަދަ ،ޖިންނީންގެ ކިތަންމެ ވާދީއެއް ދުނިޔޭގެ
ވެސް ގަބޫލު ކުރަން ދަތިވެ އެވެ .މީހުން ދިރިނޫޅޭ
ވާދީއާ ކައިރި ހިސާބުތަކުގައި އުޅޭ މީހުން ބުނަނީ
ކޅުތަކުގައި އެބަ ހުއްޓެވެ .އޭގެ ބޮޑު އެކި ކަން ޮ
ފަޅު ސަރަހައްދަކަށް ވިޔަސް ،އެކަން ތަޖުރިބާ
އެއީ ،އެ ސަރަހައްދުގައި ހުރި ފަރުބަދަތަކުގައި އުޅޭ
ލިސްޓެއް ގޫގުލް އިން ފެންނާނެ އެވެ .ސައެންސް
ކޮށްލުމަށްޓަކައި އަހަރަކު އެތައް ހާސް ބަޔަކު އެތަނަށް
ޖިންނީންގެ ސަބަބުން ވާ ކަމެއް ކަމަށެވެ .ޖިންނީންގެ
އޕްޓިކަލް އިލޫޝަން" އެކެވެ. ބުނާ ގޮތުގައި މިއީ " ޮ
ގޮސްފައި އަޅުގަނޑުމެން ކާރު ޕާކްކުރީ މަގުގެ އެއް އތީ މަގުގެ އުސް ފަރާތުގައި .އޭރު ކާރުގެ ފަހަތްކޮޅު ޮ ކޅު އޮތީ ތިރި ދިމާލަށް ދިމާލަށް ވާ ގޮތަށް ،ކުރީ ޮ ވާ ގޮތަށް .ދެން ކާރު ނިއްވާލާފައި ހޭންޑު ބުރެކި ޖައްސާފައި ޑްރައިވަރު ވެސް ފޭބީ "،މިފަހަރު ހައްޖަށް އައިސް ހުރި ދިވެހި ހައްޖުވެރިއަކު ޖިންނީންގެ ވާދީގައި އޭނާ ކުރި ތަޖުރިބާ ކިޔައި ދިނެވެ. "ފައިބައިފައި ޑްރައިވަރު ކުރި ކަމަކީ ކާރުގެ ދޮރު ހުޅުވާފައި ހޭންޑު ބުރަކި ވެސް ނައްޓާލީ .ދެން ކާރު މަޑުމަޑުން ފަހަތަށް ދާން ފަށައިފި .އެއީ މަގުގެ އުސްކޮށް އޮތް ހިސާބު .ކާރު އެހެރަ ދަނީ މަގުގެ ތިރީ
އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީ ކާރުގައި އެ ސަރަހައްދު ބަލާލަން .އޭރު އަޅުގަނޑުމެން ދަތުރު ކުރަމުން ދިޔައީ މަތިން ތިރިއަށް .ދެން މަގުގެ ވަކި ހިސާބަކަށް ގޮސްފައި އަޅުގަނޑުމެން ކާރު ޕާކްކުރީ މަގުގެ އެއް ފަރާތުގައި .އޭރު ކާރުގެ ފަހަތްކޮޅު އޮތީ މަގުގެ އުސް ދިމާލަށް ވާ ގޮތަށް ،ކުރީކޮޅު އޮތީ ތިރި ދިމާލަށް ވާ ގޮތަށް .ދެން ކާރު ނިއްވާލާފައި ހޭންޑު ބުރެކި ޖައްސާފައި ޑްރައިވަރު ވެސް ފޭބީ"، ޖިންނީންގެ ވާދީގައި ބައެއް މީހުން ހަރަކާތްތެރިވާ އިރު ،މަގުމަތިން ބައެއް އުޅަނދުތައް ދުއްވަނީ
ކޮޅުން ފެށިގެން މައްޗަށް އަރަމުން .ދެން ކާރުގެ ދުވެލި ގސް ކާރު ހުޅުވާފައި މާ ބާރުވާން ފެށުމުން ޑްރައިވަރު ޮ އެރީ"، ބޑު ބަޔަކީ ދަގަނޑު ކަމަށް ވުމުން، ކާރުގެ ޮ ދަގަތްފާނީ ބާރު ހުރި ދިމާލަކަށް ދަމާފައި ގެންދިއުމަކީ ބޑު އެއްޗެއް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ .ނަމަވެސް އެފަދަ ޮ އެ ދަމައިގަންނަނީ ހަމަ ދަގަތްފާނީ ބާރުގައި ބާވައޭ ސުވާލު އުފެދެ އެވެ .އެއީ އެ ދަމާ ބާރުގައި ކާރު ޖެހުމުން ،އޭގެ ދުވެލި މަޑުމަޑުން މަތިވަމުން ދާތީ އެވެ. އެކަން ތަޖުރިބާކުރި ބައެއް މީހުން ބުނި ގތުގައި ޖިންނީންގެ ވާދީގައި ކާރު މަޑުކޮށްފައި ޮ އިންޖީނު ނިވާލައި ގިއަރު ކަނޑައިލުމުން ކާރު ދުވަން
ޖިންނީންގެ ވާދީގައި ހަދާފައިވާ މަގަކުން އުޅަނދުތަކެއް ދުއްވަނީ.
ވިޔަފާރި
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
13
ކޮފީ ލެބް: އަ ފްރާހުގެ ހުނަރާ އެކު ތަ ާފތު ރަހަތަކަކަށް މަ ރި ޔަ މް ސާ ލި ޔާ
ކފީ ލެބުން މަސައްކަތް ފެށީ މި އާދަ އެހެންވެޮ ، ބަދަލުކޮށްލައި ،ޒަމާނީ ޓްރެންޑަކަށް ދިވެހިންގެ ކޮފީ
ފަށާފަ އެވެ. ރސްޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފެށިތާ "މިހާރު ކޮފީ ޯ
ގތުގައި ،އެ އުފެއްދުންތަކުގެ ދެނީ ،އަފްރާހު ވިދާޅުވި ޮ ކޮލިޓީ ދެމެހެއްޓުމެވެ .އަދި އެ ކުންފުންޏާ ގުޅިފައިވާ
ގތުން ،ދުނިޔޭގެ އެކި ބުއިމުގެ އާދަ ގެންދާށެވެ .އެ ޮ
ތިން ވަރަކަށް މަސް ވާނީ .އެކަމަށް ހާއްސަ ކޮށްފައި
ސޓުތަކާ އެކު ޒަމާންވީ ކެފޭ ،ރެސްޓޯރަންޓް އަދި ރި ޯ
ކށް ،ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ، ހިސާބުތަކުގައި ހަނާ ޮ
ހުންނަ ތަނެއްގައި ،ކަމުގެ ތަޖުރިބާ އާއި ހުނަރު ދުބާއީ
ރަހުމަތްތެރިކަމެއް ގާއިމްކުރުމެވެ.
ޝޓެކެވެ .އެކަމަކު ޮ ކެފޭތަކުން ލިބޭ ފަދަ އެސްޕްރެސޯ
ކފީ އެ ތަނުން ކަސްޓަމަރުންނަށް އެކި ރަހަތަކުގެ ޮ
ކށްފައި ތިބި ދިވެހިން މި މަސައްކަތް އިން ދަސް ޮ
ދެން ފެނުނީ ހައިރާންވާ ފަދަ މަންޒަރެކެވެ .ކޮފީކޮޅުގެ
ކން ތާކު ހައްދާ ކޮފީއެއް ކށްދެ އެވެ .އެއީ ޮ ފޯރު ޮ
ކުރަނީ "،އޭނާ ކިޔައިދިނެވެ.
ފެންނަ ފެނުމަށް ހަމަ އާދައިގެ ކޮފީ ތައްޓެކެވެ.
ފރި ގަދަކޮށްދިނުމުގެ ޒުވާނުންގެ މެދުގައި ކޮފީގެ ޯ ކފީ ލެބުން ދިވެހި މުޖުތަމައަށް ވެސް އިތުރަށްޮ ،
ތެރެއަށް ދަގަނޑު ޖަގެއް ކަހަލަ އެއްޗަކުން ކިރު
ކފީގެ އަސްލާއި ވަކިވަކި ރަހަތަކާ ބެހޭ ކަމާއި އެ ޮ
ކފީ ބީންސް ގެންނަން ރާއްޖޭގައި ހަނާކުރަން ޮ
ގތަށް ،މަޑުމަޑުން އެޅި ގޮތެވެ .ވަށް ބުރަކަށް ވާ ޮ
ގޮތުން ކަސްޓަމަރަށް މައުލޫމާތު ދެ އެވެ .ބޭނުމަކީ
ކފީ ގަސް ހެދެނީ ޖެހެނީ އެކި ގައުމުތަކުންނެވެ .އެއީ ޮ
ކފީ ތައްޔާރުކުރާ އެހެންވެ ،އެ ކުންފުނިން އަންނަނީ ޮ
އއްސަމުން ދިޔައިރު ،ކޮފީ ގިނަވަމުން ދެ އެވެ. ކިރު ޮ
ބލައިގެން ފުއްދާލުމުގެ ބަދަލުގައި އެއީ ހަމައެކަނި ކޮފީ ޯ
އުސް ބިންތަކުގައި އަދި ވަކި ފިނިހޫނުމިނެއްގައި ކަމަށް
ބަރިސްޓާއިންނަށް ތަމްރީން ދީ ،ޓްރެއިނިން
ވަކި ހިސާބަކުން ތުނޑުތުނޑުލައްވަން ފަށެވެ .އެ
ބޑު ތަޖުރިބާއަކަށް ބަދަލުކޮށްލުމެވެ. ޮ
ގތަށް ،އެކި ތަންތަނުގައި ހެދޭ ކޮފީ ވާތީ އެވެ .އެ ޮ
ޕްރޮގްރާމްތައް ހިންގަމުންނެވެ .މި ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ
ގސް ،ތަށީގެ އެއް ގޮތަށް ކިރު އޮއްސަމުން ކުރިއަށް ޮ
ކފީގައި ލަނީ އެކި ރަހަ ގަހުގެ ބީންސް އިން ހަދާ ޮ
ހދައިދޭން ފެމިލީ ރޫމްގައި ބައިވެރިންނަށް ތަޖުރިބާ ޯ
ކަނެއްގައި ހިތެއްގެ ބައްޓަމަށް ވެސް ކިރުން "ކުރަހަ"
ކަމެއް .ދުނިޔޭގެ އެކި ތަންތަނުގައި ތައްޔާރުކޮށްފައި
ޑނީޝިއާގެ ސުމަޓްރާ އިން ގެންނަ ކޮފީގައި އެވެ .އިން ޮ
މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދެ އެވެ .އަދި
އެވެ.
ކފީގައި ލާނީ އެކި ރަހަ .އެއިން ކޮންމެ ހުންނަ އެކި ޮ
ފަތްޕިލާވެލީގެ އަދި ތަފާތު ސްޕައިސަސްގެ ރަހަ އެވެ.
ސޓުތަކަށް ވެސް ކުންފުނީގެ އެހެން ޕާޓްނަރުންނާއި ރި ޯ
ކޮފީ އަކީ ވެސް އޭގައި ތަފާތު ވާހަކަތަކެއް އެކުލެވޭ
އޕިއާ އިން ގެންނަ ބީންސްގައި ކެންޔާ އަދި އިތި ޯ
އެ މީހުން ތަމްރީން ކުރުމަށް ފޮނުވަން ރާވާފައިވާ
އެއްޗެއް .މި މައުލޫމާތުތައް އަޅުގަނޑުމެން ދޭ ކޮންމެ
މޭވާގެ ރަހަތަކުގެ އަސަރެވެ .ބްރެޒިލުން ގެންނަ
ކަމަށް އަފްރާހު ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޮފީ ތަށްޓަކާ އެކީ ކަސްޓަމަރަށް ދެން .އެ މީހުން
ބީންސްގައި ބަދަނުގެ ރަހަ އެވެ.
އެއީ ކުރެހުމުގެ ވައްތަރެކެވެ .ކުރަހަން ބޭނުންކުރާ ބުރުހަކީ ކިރެވެ .ކުރަހާ އެއްޗަކީ ކޮފީ އެވެ. "ލާޓޭ އާޓު"ގެ ނަން ދީފައިވާ އެ ފަންނު ދުނިޔޭގެ
ކފީ ބުއިމަކީ މިހާރު ވަރަށް އިންޓަރަސްޓިން " ޮ
ފރުކޮށްދޭން ބޭނުންވެ އެވެ. އިތުރު ހިދުމަތެއް ޯ
ކޅުތަކުގައި ފުޅާވެ ،މިކަމަށް ހާއްސަ ތަމްރީނު އެކި ކަން ޮ
ކފީ ލެބުގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު ވަރަށް ޝައުގުވެރިވޭޮ "،
ހޯދާފައިވާ މީހުން ވެސް ތިބެ އެވެ .ދިވެހިންގެ
އަހުމަދު މުހައްމަދު (އަފްރާހު) ކިޔައިދިނެވެ.
ތެރޭގައި މި ފަންނު އަދި އެހާ އާންމު ނޫން ނަމަވެސް
ކޮފީގެ މި އާ ތަޖުރިބާ އަށް ދީފައިވާ ނަމަކީ
"ރޯސްޓު ކުރާއިރު ،އެ ރަހަތައް އިތުރަށް ފާހަގަވާ ގތަށް ކުރަނީ "،އަފްރާހު ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ
"އެޑިއުކޭޝަނުން ހިންގާ ދަސްވާރު ޕްރޮގްރާމްގެ ތެރެއިން މިކަމަށް ޝައުގުވެރިކަން ހުންނަ ކުދިންނަށް ޓްރެއިނިން ދެން "،އަފްރާހު ވިދާޅުވި އެވެ. ކފީއަކަށް އަރާ މުނިފޫހިފިލުވާލަން ވެސް ޮ
އެއީ ،އަފްރާހު ސިފަކުރައްވާ ގޮތުގައި ،ބޮޑު
ރާއްޖޭގައި ޒަމާނީ ކެފޭތައް ގިނަވަމުން އަންނަ ބާރު
ކފީ އެވެ .އެއީ އެކި ފެންވަރުގެ ސްޕެޝަލިޓީ ޮ
ސައިންސެކެވެ .އެއް ފަހަރު ހަނާކޮށްފައި ،ރަހަ
ކފީގެ މުޅިން ތަފާތު ދިވެހިންނަށް ކޮފީ ލެބުން ވަނީ ޮ
މިނުގައި މިކަން ވެސް އިތުރުވެ ،ފުޅާވުމުގެ ކޮޅުމަތި
ކފީ ބީންތައް އެކަމުގެ މާހިރުން ދަނޑުތަކުގައި ހައްދާ ޮ
ބެލުމަށް ފަހު އަނެއްކާވެސް ހަނާކުރެ އެވެ .ކޮފީގެ
ކފީން "ކުރަހައިގެން" ގޮތެއް ދައްކައިދީފަ އެވެޮ .
ވަނީ ފެންނަން ފަށާފަ އެވެ.
ދަރަޖަކޮށް 80 ،ޕޮއިންޓަށް ވުރެ މަތިން ޕޮއިންޓް ލިބޭ
ރަހަ އެންމެ ބޭނުންވާ ،ފުރިހަމަ ވަރަށް ނުކުންނަންދެން
އެކި ބައްޓަންތައް ހަދައި ޒުވާނުން ހައިރާންކޮށްލުމުގެ
ކފީ އެވެ" .ކިއު ގްރޭޑާޒް"ގެ ކޮފީ ބީންތަކުން ހަދާ ޮ
ކންމެ ފަހަރަކު ވެސް ރަހަ މި ގޮތަށް ހަނާކުރެ އެވެޮ .
އިތުރަށް މިއީ ވެސް ވަކި ފަންނެއްގެ ގޮތުގައި
ކފީއާ ގުޅުން ހުރި ލާޓޭ އާޓާއި އެ ނޫން ވެސް ޮ
ނަން ދީފައިވާ އެ މާހިރުންނަކީ ކަމާ ބެހޭ ހާއްސަ
ކންމެ ރޯސްޓަކުން ބަލަމުންނެވެ .އެ ގޮތަށް ހަނާކުރާ ޮ
ކުރިއަރުވަން އަފްރާހު ވަރަށް ގިނަ އުންމީދުތަކެއް
ދިވެހި ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ ކޮފީ ލެބު އޮތީ ކޅުތަކުން ރާއްޖޭގެ އެކި "ތަޖުރިބާތައް" ދުނިޔޭގެ ކަން ޮ
ކފީގެ ރަހަ އާއި ވަސް ތަމްރީނުތަކެއް ފުރިހަމަކޮށްޮ ،
ކފީ ތައްޔާރު ކުރާއިރު ކޮފީ އަޅާ މިންވަރު ވެސް ޮ
ގތުން ،ފެމިލީ ރޫމަށް ދާ މީހުންނާއި ކުރައްވަ އެވެ .އެ ޮ
ފަސްގަނޑާ ހިސާބަށް ގެނެސްދިނުމުގެ އެންމެ ކުރީގަ
ބަލައި ވަކިވަކި ކަންކަން ދެނެގަންނާނެ ގޮތުގެ ހުނަރު
މިނައި ،ހަނާކުރަން ހޭދަކުރާ ގަޑި އަށް ސަމާލުކަން
ކށް މި ދާއިރާއާ ބެހޭ ސޯޝަލް މީޑިއާ މެދުވެރި ޮ
އެވެ .ހުޅުމާލޭގައި ހުންނަ "ފެމިލީ ރޫމް" ކެފޭ ހިންގާ
ކށްފައިވާ ބައެކެވެ. ދަސް ޮ
އަދި މާލޭގެ ބައެއް ކެފޭތަކަށް ވެސް ކޮފީ ފޯރުކޮށްދޭ ކފީ ލެބު އުފެއްދީ އެ މަގުސަދުގަ އެވެ. ޮ ކފީ އަށް ދެވިހިފާފައި ވިޔަސް ،ކޮފީ ލެބު ޮ
ރސްޓު ކުރާ މި ދީގެންނެވެ .އެ ގޮތަށް ރާއްޖޭގައި ޯ
މައުލޫމާތު ދީ ،އަހުލުވެރި ކުރުވަން އޭނާ ބޭނުންވެ
ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި އެ ތަމްރީނު
ކޮފީން ތަފާތު ރަހައެއް ތަޖުރިބާކޮށްލެވުމުގެ އިތުރަށް،
އެވެ.
ހޯދާފައި ތިބި މީހުންގެ އަދަދު 3،000އަށް އަރާއިރު،
ކފީއަކަށް ވާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ކޮފީ އެއީ މޮޅު ޮ
އޭގެ ތެރޭގައި އަފްރާހު ހިމެނެ އެވެ .އެމެރިކާ އިން
ލެބުން ދެ އެވެ. ގިނަ ޒުވާނުންގެ މެދުގައި މިހާރު މަގުބޫލުކަން
ބޑު މަސައްކަތް އެކަމަކު ،ކޮފީ ލެބުގެ އެންމެ ޮ އަދި ކުރިއަށް އޮތީ އެވެ؛ 100ޕަސެންޓް ދިވެހި
ވުޖޫދަށް އައުމުގެ ކުރިން ދިވެހިންގެ އަތް ފޯރާ ފަށުގައި
ތަމްރީނު ހޯދައިގެން ރާއްޖެ އައިސް އޭނާ ބޭނުން ވަނީ
ހުރި ކޮފީގެ ވައްތަރުތައް ނިސްބަތުން ވަރަށް މަދެވެ.
އޭނާ އަށް ދަސްވެފައި ހުރި ހުނަރުތަކުން ދިވެހިންނަށް
ހޯދާފައިވާ ނޫވިލް އަދި ޕައިން ކެފޭ އާއި އަލަށް
ހުސް ދިވެހިންގެ މަސައްކަތުން ރާއްޖޭގައި ހަނާކޮށް،
ކށް ،މާކެޓް ކުރުމެވެ. ކޮފީ ބްރޭންޑެއް ތައާރަފް ޮ
ދިވެހިންނަށް އާދަވެފައި ވަނީ ޒަމާނުއްސުރެ ބޭނުން
ހދައިދޭށެވެ .ރާއްޖޭގައި އާ ކަމެއް ފަށާށެވެ. ފައިދާ ޯ
އޑަގެއްލާ ކެފޭ އަދި ހުޅުމާލޭގައި ހުންނަ ހުޅުވި ޮ
ސޓުތަކަށް ވެސް އެ ކޮފީ ވިއްކުމެވެ. ޕެކެޓުކޮށްގެން ރި ޯ
ކުރަމުން އަންނަ "ޑާކް އިޓަލިއަން ރޯސްޓް" ބީންސް
ކޮފީ ލެބާއި ފެމިލީ ރޫމަކީ އެ އުއްމީދު ހާސިލުކުރަން
ކފީ ލިބެން ހުރެ ބްލެކް ލިސްޓް ކެފޭ އިން ،އެ ޮ
މިއީ ދިވެހިންނަށް ވެސް ވާނެ ކަމެއްކަން ބޭރު ދުނިޔެ
ކފީއަށެވެ .އެއީ ހިތި ބޭނުން ކޮށްގެން ހަދާފައި ހުންނަ ޮ
ކށް ،މިހާރު އޭނާ އެޅި ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅެވެ .އެކަން ފުޅާ ޮ
ކފީ ހަނާކޮށް އެވެ .އަދި ދެ ރިސޯޓަކަށް ވެސް ޮ
ކފީ ބްރޭންޑުތަކުގެ ތެރޭގައި އަށް ދައްކާލުމާ އެކުޮ ،
ރަހައެއް ދޭ ،މަޑުމަޑު ހޫނު ކަމެއް ހުންނަ ކޮފީއެކެވެ.
ކފީ ހަނާކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ވަނީ ރާއްޖޭގައި ޮ
ބޑު އިސްކަމެއް ދޭއިރު ،އެ ކުންފުނިން އެންމެ ޮ
ރާއްޖޭގެ ނަން ވެސް ހިމެނުމެވެ.
ކޮފީ ބުއިމަކީ މިހާރު ވަރަށް އިންޓަރަސްޓިން ކަމެއް .ދުނިޔޭގެ ޮކފީ ލެބުގެ އަފްރާ ުހ (ކ) ހޮޓެލް އޭޝިއާ ފެއާގައި ހުރި އެ ކުންފުނީގެ ސްޓޯލުގައި --.ފޮޓޯ :ނިޝާން އަލީ /މިހާރު
އެކި ތަންތަނުގައި ތައްޔާރު ކޮށްފައި ހުންނަ އެކި ކޮފީގައި ލާނީ އެކި ރަހަ .އެއިން ކޮންމެ ކޮފީ އަކީ ވެސް އޭގައި ތަފާތު ވާހަކަތަކެއް އެކުލެވޭ ކޮފީތަކެއް -- ".އަފްރާހު
ލައިފްސްޓައިލް 12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
ގުރުއާން ކިޔަވައިދޭ ހިންދޫ ޒުވާނެއް އެދުނެވެ.
އިންޑިއާގެ އުއްތަރު ޕްރަދޭޝްގެ ކުޑަކުޑަ
އެ މީހަކަށް އެނގިހުރި އިލްމެއް އެހެން
އަވަށެއްގައި ދިރިއުޅޭ އުމުރުން 18އަހަރުގެ ޕޫޖާ ކުޝްވަހް ވަރަށް ކުޑއިރުއްސުރެ ގުރުއާން
ކށް ނުދޭ ނަމަ އެ އިލްމެއްގެ މީހުންނަށް ފޯރު ޮ
ލބިކުރެ އެވެ .އެ އަވަށުގައި ހިންގާ ކިޔެވުމަށް ޯ
ބޭނުމެއް ނެތޭ ކަމަށް އިސްލާމް ދީނުގައި
ގުރުއާން ކްލާހަކަށް އޭނާ ވަރަށް ކުޑައިރު ދާން
އންނަ ކަމަށް ސަންގީތާ ޕޫޖާ ގާތު ބުނެފައިވެ ޮ
ފެށި އެވެ .ގުރުއާނަށް އޭނާގެ ހިތުގައި އުފެދުނު
ކންމެހެން ވެސް އެގޮތަށް އެވެ .އެހެންވެ ޕޫޖާ ޮ
ބޑުކަމުން އެ ގުރުއާން ކްލާހުގެ އެންމެ ލޯތްބެއްގެ ޮ
އަމަލުކުރަން ބޭނުންވި އެވެ. ޕޫޖާގެ ކްލާހަށް ކިޔަވަންދާ ކުދިންގެ ތެރޭގައި
މޅު ދަރިވަރަކަށް ހޮވުނެވެ. ޮ
ރޭޝްމާ ބޭގަމްގެ ފަސް އަހަރުގެ އަންހެންދަރިފުޅު
މިހާރު ގްރޭޑް 12ގައި ކިޔަވަމުންދާ
އަލީޝާ ހިމެނެ އެވެ .ރޭޝްމާ ބޭގަމް ބުނި ގޮތުގައި
ޕޫޖާ ބޭނުންވީ އޭނައަށް ހަދިޔާއަކަށް ލިބިފައިވާ ގުރުއާނުގެ އިލްމު އެހެން ކުދިންނަށް
މޅަށް ޕޫޖާ ގުރުއާން އެހާ ޅަ އުމުރުގައި އެހާ ޮ
ގތުން އެ ސަރަހައްދުގައި ދަސްކޮށްދޭށެވެ .އެ ޮ
ކށްފައި ވުމަކީ ހައިރާންވާ ވަރުގެ ކިޔަވަން ދަސް ޮ
އުޅޭ މުސްލިމް 35ކުއްޖަކަށް މިހާރު އޭނާ ދަނީ
ކަމެކެވެ .އަދި އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް ކިޔަވައިދޭ
ގުރުއާން ކިޔަވައިދެމުންނެވެ.
ޓީޗަރަކީ ޕޫޖާއަށް ވީތީ ރޭޝްމާ ބޭގަމް ހުރީ ވަރަށް ހިތްހަމަޖެހިފަ އެވެ.
"މީގެ އެތައް އަހަރެއް ކުރިން އަހަރެމެން އުޅޭ
ރޭޝްމާ އަށާއި ޕޫޖާ ކައިރިއަށް ކިޔަވަންދާ
ހިސާބުގަނޑުގައި އަންހެނަކު އުޅުނު .އެއީ މުސްލިމް ބައްޕަ އަކާއި ހިންދޫ މަންމައަކަށް ލިބިފައިހުރި
އެހެން ކުދިންގެ ބެލެނިވެރިންނަށް ވެސް ޕޫޖާގެ
ސަންގީތާ ބޭގަމް ކިޔާ މީހެއް .ސަންގީތާ ބޭގަމް
ދީން އެހާ މުހިއްމެއް ނޫނެވެ .މުހިއްމީ އޭނާ
އޭނާގެ ގޭގައި ކުދިންނަށް ގުރުއާން ކިޔަވަން
ކިޔަވައިދޭ އެއްޗެކެވެ. ޕޫޖާ މި ކްލާސްތައް ހިންގަނީ ހިލެ އެވެ.
ކށްދިން .އަހަރެންގެ ހިތުގައި ކީރިތި ދަސް ޮ ބޑު ޝައުގުވެރިކަމެއް އުފެދި ގުރުއާނަށް ވަރަށް ޮ
އެންމެ ކުރިން ފަށައިގަތްއިރު ޕޫޖާ ކިޔަވައިދިނީ
އޭނާގެ ކްލާހަށް ކިޔަވަން ދާން ފެށިން .ވަރަށް
އަމިއްލަ ގޭގަ އެވެ .ނަމަވެސް ކުދިން ގިނަވެ
އަވަހަށް އަހަރެން ގުރުއާން ކިޔެވުމުގެ ރޮނގުން
ގޭގައި ކިޔަވައިދެވެން ނެތުމުން ފައްޅީގައި
ގސް މުޅި ކްލާހުން އެއްވަނައަށް ކުރިއަރަމުން ޮ
ކިޔަވައިދޭން ފެށީ އެވެ. ގތުގައި އޭނާ ކައިރިއަށް ކިޔަވަން ޕޫޖާ ބުނި ޮ
އފް އިންޑިއާއަށް ޕޫޖާ ދިޔަ "،ޓައިމްސް ޮ
އަންނަ ގިނަ ކުދިންނަކީ ވަރަށް ފަގީރު ކުދިންނެވެ.
ކިޔައިދީފައިވެ އެވެ. ސަންގީތާ ބޭގަމް ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދިނުން ހުއްޓާލަން ޖެހުމުން ޕޫޖާ ގާތު ކުދިންނަށް
ގތުގައި މިހާރު ވަނީ ބެލެވިފަ އެވެ. ސެންސޭޝަނެއްގެ ޮ ގތުގައި މިއީ ދުނިޔެއަށް ޖަރުމަނުގެ މީޑިއާއިން ބުނާ ޮ
ޑކްޓަރުން ނަން ދީފައި ވަނީ "ދަ މަސައްކަތް ކުރެއްވި ޮ
ކުއްޖާގެ މަންމަ ސަބީންގެ ބަނޑަށް 24ހަފުތާގަ
ބައިވެރިވެފަ އެވެ .އޭނާ އަކީ އެ ފެޝަން ޝޯގައި
އެކްޓިވިސްޓް ،އެންޓި ބުލީ އެކްޓިވިސްޓް ،ޕްލަސް
ކަމަށް ވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ބައިވެރިވި ތުނބުޅިލީ ފުރަތަމަ އަންހެނާ އެވެ.
ސައިޒް މޮޑެލް ފަދަ ނަން ނަމުންނެވެ .އޭނާ އާއްމުކޮށް
ގތެއް ނެތެވެ .ކިރިޔާ މަސައްކަތްކުރުން ނޫން އިތުރު ޮ ވެސް ސަލާމަތްވާނެ ފުރުސަތެއް އޮތީ ނަގައިގެންނެވެ.
މި ކުއްޖާ އުފަންވިއިރު އޭނާގެ ދިގުމިނަކީ 8.6އިންޗި
ކުއްޖާކަން ޔަގީން ކަމަށެވެ.
ހަދައިގެންނެވެ .ދުނިޔެއަށް އުފަންވި އެންމެ ތުއްތުކުއްޖާގެ
މަސައްކަތްކުރި "،ސަބީން ބުންޏެވެ.
"ވަރަށް ހިތްދަތިވީ އަދި ރޮވުނުގިނަ ދުވަސްތަކެއް
ސިއްހީ މައްސަލަތައް ދިމާވި އެވެ .އަދި އޭނަ
އތީ ރުމެއިސާ ރަހްމާން އަށެވެ. ރެކޯޑް މީގެ ކުރިން ޮ
ޑކްޓަރުން ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އޭނާގެ ފައިގެ ހާމަކޮށްދެމުން ޮ
ދިރިހުރެދާނެކަމުގެ އުންމީދު ކެނޑިގެން ދިޔަ އެތައް
ގގެ ލަޔޯލާ ޔުނިވަސިޓީ އެމެރިކާގެ ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ ޗިކާ ޯ
ގތުން ވެސް ކުރިއަށްވުރެ މާ އެބަހުއްޓެވެ .އަދި ސިއްހީ ޮ
ބޮޑުމިނަކީ އާދައިގެ މީހެއްގެ އަތުގެ ނިޔަފަތިގަނޑެއް ވަރު
ފަހަރެއްވެސް ދިޔަ އެވެ.
މެޑިކަލް ސެންޓަރުގައި 2004ގައި އުފަންވި މި ކުއްޖާ
ބޮޑުތަން ރަނގަޅެވެ.
މި ތުއްތުކުއްޖާއަކީ އާދަޔާޚިލާފަށް ހައިޕަ އެކްޓިވް
ކަމަށެވެ.
ކުއްޖަކަށް ވުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތެވެ .އަދި އޭނާއަށް
އެވެ .އުފަންވީއިރު ރުމެއިސާގެ ދިގުމިނުގައި 8އިންޗި
އެންމެ ކުޑަ ކުއްޖާގެ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ރެކޯޑް ފޮތްތަކަށް
އެއްޗެހި ދަސްކުރުމުގައި ވެސް ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވުމުގެ
އަދި ބަރުދަނުގައި 8.6އައުންސް ހުއްޓެވެ.
އަރާފަ އެވެ .ޖަރުމަނުގެ ހުޅަނގު ސަރަހައްދުގެ ވިޓެންގައި
ޑކްޓަރުން ދެކެ އެވެ. ފުރުސަތު ވެސް އެބައޮތް ކަމަށް ޮ
ރފެސަރު ޑޮކްޓަރު ސްވެން އަމޭލިއާ ވިއްސި ޕް ޮ
މިހާރު އަމޭލިއާގެ ބަރުދަނުގައި 106އައުންސް
ގްރާމް) އެވެ .އޭނާގެ ކުޑަކުޑަ ފައިތިލައިގެ ދިގުމިނަކީ
އޕަރޭޝަނަކުން ވެސް އޭނާ ވަނީ ސަލާމަތް ވެފަ ބަނޑުގެ ޮ
މަންމަގެ ބަނޑުތެރެއަށް މަރުވީހެވެ .ސަބަބަކީ ޕްލެސެންޓާ
ޝުކުރު އަދާކުރަން "،ޑޮކްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ.
ތިން ސެންޓި މީޓަރެވެ .މި ކުއްޖާގެ ބަރުދަން ވަޒަން
އެވެ.
ނުވަތަ މަހުން ކުއްޖާއަށް އެކަށީގެންވާ ނިއުޓްރިޝަން
ވެސް ހަތް އައުންސް ހުންނާނެ އެވެ .މިއީ އެ ކުއްޖާގެ
ކށްދީފައި ވަނީ ވަރަށް ކުއްޖާއަށް އެންމެ ކުރިން ކާނާ ފޯރު ޮ
26ހަފުތާ ފުރޭއިރު ކުއްޖާގެ ބަރުދަނުގައި 21އައުންސް
ބަރުދަނެވެ.
ހޅިއަކުންނެވެ .ކަފަބުރެއް ހަކުރުފެންކޮޅަކަށް ހިމަހިމަ ޮ
ހުރުމެވެ .ނަމަވެސް އަމޭލިއާގެ ހުރީ އަށް އައުންސެވެ.
މިހާރު މި ތުއްތު ކުއްޖާގެ އުމުރުން ނުވަ މަސް ފުރިއްޖެ އެވެ .ޑޮކްޓަރުންގެ "ލިޓްލް ފައިޓާ"އަކީ މެޑިކަލް
ގަންބާލާފައި ނަގައި އޭނާއަށް ބޯންދީގެން ވޭންތައް ޑކްޓަރުން މަސައްކަތް ކޮށްފައިވެ އެވެ. ފިލުވާލަދޭން ޮ
ވެސް އޭނާ ސަލާމަތްވާނެކަމުގެ އެއްވެސް ޔަގީންކަމެއް
ޑކްޓަރު ވިދާޅުވީ އާއްމުކޮށް ބަނޑަށް މިސާލަކަށް ޮ
ޔ ބަދަލުތަކެއް ވަނީ އައިސްފަ ސިއްހަތަށް އެކަށީގެންވާ ހެ ޮ އެވެ .އެމީލިއާގެ ވާހަކަ ދުނިޔެއަށް އެނގުނީ އޭނާ
މަންމަ ސަބީން އަށް ދަރިފުޅު ނަގައިގެން ސަލާމަތްވޭތޯ
މަސައްކަތްކުރި "،ސަބީން
އެމީލިއާ އުފަންވިތާ ހަ މަސް ދުވަސް ވީއިރު ނެތެވެ .ނަމަވެސް ފާއިތުވީ ހަފުތާތަކުގައި ތުއްތު ކުއްޖާގެ
އެހެންކަމުން އަމޭލިއާގެ ބައްޕަ ލޫކަސް އަށާއި
ވެސް ސަލާމަތްވާން ވަރަށް
ސަލާމަތްވުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ކުޑަ .ހިތްވަރާއެކު
މިކުއްޖާ އުފަންވި އިރު ބަރުދަނަކީ އަށް އައުންސް (229
ޔވަކެއްގައި ވެސް ހަ ގްރާމް ހުރެ އެވެ .ބޮޑު ދޮންކެ ޮ
ދިޔަ .ނަމަވެސް ދަރިފުޅު
ކަމެކެވެ.
އެމީލިއާގެ ބަރުދަނުގައި އެންމެ 12އައުންސް ހުއްޓާ ކުރި
ގައިގައި ސީރިއަސް ނުކުޅެންދުންތެރިކަމެއް ނެތެވެ .މި
ރޮވުނު ގިނަ ދުވަސްތަކެއް
"ސާދަ އައުންސް ހުންނަ ކުދިން ވެސް
ޝިއާމިއާ ވިދާޅުވީ އަމޭލިއާ އެވަގުތު ނުވިއްސި ނަމަ އޭނާ
ނަމަވެސް އެމީލިއާ ވަރަށް ނަސީބު ގަދަ އެވެ .އޭނާގެ
ވަރަށް ހިތްދަތިވީ އަދި
މި ތުއްތު ކުއްޖާ ސަލާމަތްވުމަކީ އާދަޔާޚިލާފު
ސަލާމަތްވާން ހަނގުރާމަ ކުރީތީ އަހަރެމެން އެމީލިއާ އަށް
ފރުކޮށް ނުދޭތީ އެވެ. ޯ
ސޝަލް މީޑިއާގައި ހަރްނާމް އަމިއްލައަށް އޭނާ ޯ
ބުނާ ކަމަށެވެ .އަދި މި ހުރިހާ ދުވަހު މި ޚަބަރު
އެވެ .އޭނާ ފައިސާ ބޭނުމެއްވެސް ނޫނެވެ.
ކޑް ފޮތުން ޖާގަ އޭނާ ބުނި ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ރެ ޯ
ވިހާފައިވަނީ އެ ކުއްޖާގެ މަންމަގެ ބަނޑަށް 25ހަފުތާގަ
އާދަޔާޚިލާފަށް ގިނައިން އިސްތަށިފަޅަން މެދުވެރިވެ އެވެ.
އތް މީހެއްކަމަށް މިހާރު ފަޚުރުވެރިކަމާ އެކު ނަން ޮ
އެމީހުންނަށް އޭނާއަށް ދޭނެ ފައިސާއެއް ނުލިބޭނެ
މައްސަލަތަކެއްގެ ސަބަބުން ކުއްޖާ ނެގީ ސިޒޭރިއަން
( 22ސެންޓިމީޓަރު) އެވެ.
ހަރްނާމް ބުނަނީ އޭނައަކީ ދުނިޔޭގެ ރެކޯޑް ފޮތުގައި
އިންޗި އެބަހުއްޓެވެ.
ދިޔަ .ނަމަވެސް ދަރިފުޅު ވެސް ސަލާމަތްވާން ވަރަށް
ކޮށްލަން އެހެން އެއްޗަކާ އަޅާކިޔާ ނަމަ އޮރެންޖެއްގައި
މޑެލް އަދި ކުޅިވަރު ކެމްޕެއިނާއެއްގެ ގޮތުގައި ޮ
އަޅައިގެންނެވެ.
މަސައްކަތްކުރާ ހަރްނާމް ކޯރް ،24 ،ގެ ތުނބުޅީގައި ހަ
ލިޓްލް ފައިޓާ" (ތުއްތު ހަނގުރާމަވެރިޔާ)ގެ ނަމުންނެވެ.
އެމީލިއާ އުފަންވިއިރު ކުޑަކަމުން ވަރަށް ބޮޑެތި
މިއަހަރަކީ ހަރްނާމް އަށް ވަރަށް ފާހަގަކޮށްލެވޭ
ހުންނަނީ ސިކް މީހުން އަޅާ ފަގުޑިއެއް ބޮލުގައި
މަހު އޮތް ލަންޑަން ފެޝަން ވީކްގައި ހަރްނާމް ވަނީ
އުފަންވި ކުދިންގެ ތެރެއިން ސަލާމަތްވި އެންމެ ލުއި
މި ކުއްޖާ މިހާރު ވަނީ ފުރާނަ ސަލާމަތްކުރެވުނު
ފތަށް އަރައިފި އެވެ. ދަރިކޮޅުގެ މީހަކު ދުނިޔޭގެ ރެކޯޑް ޮ
ކުރިމަތިވެފައިވެ އެވެ.
މިކަމުގެ ސަބަބުން އަންހެނުންގެ މޫނުމަތީގައި
ހޯދި ހަރްނާމް
ކާމިޔާބީތަކެއް ލިބެމުންދާ އަހަރެކެވެ .މިއަހަރުގެ މާޗް
އެވެ .ބަލިވެ އިނދެގެން އުޅުނު ދުވަސްވަރު ދިމާވި
މި ތުއްތު އަންހެންކުއްޖާ ކުޑަ މިންވަރު
ގތުގައި އިނގިރޭސި ވިލާތަށް ނިސްބަތްވާ ސިކް ޮ
އަންހެނާގެ ރެކޯޑް
ކންފިޑެންސް ސިފަ ކުރަނީ ބިއާޑަޑް ޑޭމް ،ބޮޑީ ޮ
8އިންޗީގެ ކުއްޖަކު ސަލާމަތްވުމުން ހައިރާކަން އެމީލިއާ ގްރެބަޒީކް އަށް އޭނާ ސަލާމަތްކުރުމުގެ
އެންމެ ދިގު ތުނބުޅިއެއް ހުރި ޒުވާން އަންހެނާގެ
ހަރްނާމް އަށް ގިނަ ބައެއްގެ ބުލީ ކުރުމާއި މަލާމާތާ
މން މައްސަލަ އެކެވެ. ހުންނަ މީހެކެވެ .މިއީ ހޯ ޯ
ލިބުމުން ވަރަށް އުފާވި އެވެ.
ހސްޕިޓަލުގައި މި ކުއްޖާ އުފަންވީ އެ މާރިއާ ޮ
ހދުނަސް މިކަމުން ރެކޯޑް ފޮތުން ޖާގަ ޯ
އވަރީ ސިންޑްރޯމް ހަރްނާމް އަކީ ޕޮލިސިސްޓިކް ޯ
ތުނބުޅި ދިގު
ފތް ޗާޕްކޮށްގެން ނެރެންދެން ސިއްރުކޮށްގެން ހުރީ އެ ޮ
ކިޔަވައިދިނުމުގެ ކަންތައް ކުރިޔަށް ގެންގޮސްދޭން
ޕޫޖާ ކުއްޖަކަށް ކިޔަވައިދެނީ
ތުނބުޅިއާ ހެދި މަލާމާތް ކުރަނިކޮށް ރެކޯޑް ފޮތަށް
ދުނިޔޭގެ އެންމެ
ޑކްޓަރުންނަށް ލިބުނީމަ ސަލާމަތް ވާނެކަމުގެ ޔަގީންކަން ޮ އެވެ.
ދުނިޔޭގައި މިހާރު ޮއތް އުފަންވީއިރު އެންމެ ތުއްތު ކުއްޖާ އަމޭލިއާ
ސަގާފަތް
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
16
ހެދިބިލެތުގެ ވިޔަފާރި އެހެން ހިސާބެއްގައި ތ މަސައްކަތްތަކެއް ދަނީ ހާމަވެފައިވާތީ އެކަން ހުއްޓުވޭ ޯ ކުރެވެމުންނެވެ. ކޮންމެ އަހަރަކު ތައިވާންގެ 5،700އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަށް އަނގައިގެ ކެންސަރު ޖެހެ އެވެ. އަދި މީގެ ތެރެއިން 2،300މީހުން މި ބަލީގައި މަރުވެ އެވެ .އެކަމަކު މީހުން ބުނަނީ ކެންސަރު ފކަކީ ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި ޖެހެނީ ބިލެތުން ކަމަށާއި ޯ އެއްޗެއް ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް އިންޓަނޭޝަނަލް އެޖެންސީ އން ކެންސާ (އައިއޭއަރްސީ) އިން ބުނަނީ ފޯ ރިސާޗް ޮ ފޯކަކީ ވެސް އޭގެ ޒާތުގައި ކެންސަރު ޖައްސާ އެއްޗެއް ކަމަށެވެ. ތައިވާނުގެ އެޖެންސީތަކުން ބުނަނީ ދުފުމަކީ ސިއްހަތަށް ނުރައްކާ ކަމަކަށް ވިޔަސް އެ ގައުމުގައި ދުފުން މަގްބޫލުކަމަށް ވެފައިވަނީ ގިނަ މީހުންނަކީ ކންސްޓްރަކްޝަން މަސައްކަތާއި ގެއިން ބޭރުގައި ޮ ދުރުތަންތަނަށް ދަތުރުކުރުމުގައި އުޅޭ އަދި މަސްވެރިކަމުގައި އުޅޭ މިހުންނަށް ވާތީ ކަމަށެވެ. ދުފާލުމުން އެމީހުންގެ ހަށިގަނޑުގައި ހުންނަ ވަރުބަލިކަން ފިލައި ހަކަތަ އިތުރުވާ ކަމަށް އެ މީހުން ގަބޫލު ކުރާތީ އެވެ .އަދި އެގައުމުގެ ބައެއް މީހުން
ދުފާއެއްޗެތި އަޅާފައިވާ ޮފއްޓަކާއި ކުޅުޖަހާނެ ތައްޓެއް ހިފައިގެން ތައިވާންގައި އަންހެނަކު ކަސްޓަމަރެއްގެ އިންތިޒާރުގައި ފާ ތު މަ ތު އަ ނީ ސާ
އެހެންވެ ކަމަށް ވެސް ލިންގް ބުންޏެވެ .ދުފުމަކީ
ބައެއް އަންހެންކުދިން ދުފަނީ އެއިން ލިބޭ
ދެވިހިފާ ،ސިއްހަތަށް ނުރައްކާތެރި އެއްޗެކެވެ .ނަމަވެސް
ހިތްހަމަޖެހުމަށް ކަމަށް ބުންޏެވެ .އެ މީހުން ހެދިބިލެތް
ދުނިޔޭގެ އާބާދީގެ 10ޕަސެންޓް މީހުންނަކީ ދުފާ
ތައްޔާރުކުރަނީ އެކި ރަހަތަކުގަ އެވެ .އެއްބައި
މީހުންނެވެ .ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާއިން ބުނާ
ހެދިބިލެއްގަނޑަށް ދުންފަތް އަޅަ އެވެ .ލުނބޯ ނުވަތަ
ކުރާ ކަމެކެވެ .ދުފުމަށް ހެދިބިލެތް ތައްޔާރުކުރާއިރު
ގޮތުގައި ދުންފަތާއި ބަނގުރާ އަދި ކެފެއިން އެކުލެވޭ
ހަވާދުގެ ބާވަތްތައް ވެސް ބައެއް ބިލެއްގަނޑަށް އަޅަ
އެކި ގައުމުތަކުގައި އަޅާ އެއްޗެހި ވެސް ތަފާތެވެ.
ބުއިންތަކަށް ފަހު ހަތަރު ވަނަ އަށް އެންމެ ގިނަ
އެވެ .އެމީހުން ބުނަނީ ފޮނި އަދި ހިތި ރަހަ ލާ
މަސްތުވާ ބާވަތްތައް ހެދިބިލެތަށް އަޅާ ގައުމުތައް ވެސް
މީހުން ހިތްހަމަޖައްސަން ބޭނުންކުރާ އެއްޗަކީ ދުފާ
ބިލެއްގަނޑަކީ އެންމެ މަގުބޫލު ވައްތަރުތައް ކަމަށެވެ.
އެބަހުއްޓެވެ.
އެއްޗިއްސެވެ.
ދުފުމަކީ ވަރަށް ގިނަ ގައުމުތަކުގައި އާންމުކޮށް
ޖހަން ނިލާންޑާ މިއީ ސީއެންއެންގެ ޖާނަލިސްޓް ޯ
ކޅެއް ލައިގެން ދުފާލުމުން ބިލެތްގަނޑަކަށް ފޯއް ޮ
ހިތިރަހަލާ ޕޭސްޓެއް ވެސް އުނގުޅާފައި ހުންނަ ބިލެތްގަނޑެއް ވެސް ކެވުނެވެ .އެ ދިން ބުނި ގޮތުގައި
ގސް ،އެ ގައުމުގައި އުޅޭ ހެދިބިލެތް ވިއްކާ ޓައިވާނަށް ޮ
ސ އެއް ނުވަތަ އެއަށް ވުރެ ވެސް އެސްޕްރެ ޯ
އެއީ ޗައިނީޒް މެޑިސިންގެ ވައްތަރެކެވެ .ބިލެތްގަނޑު
ގތުން ލިޔެފައިވާ ރިޕޯޓެއްގެ ހުލާސާ މީހުންނާ ގުޅޭ ޮ
ބލުމުން ލިބޭ ކަހަލަ ބާރުގަދަ ކެފެއިންގެ ބާވަތެއް ޯ
އަނގަޔަށްލާ ހަފާލިތަނާހެން މުޅިހަށިގަނޑަށް ޝޮކެއް
ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ހިތްހަމަޖެހުމެއް ސިކުނޑިއަށް ލިބޭ ކަމަށްވެ އެވެ.
ލިބުނެވެ .ގައިން ހޫނު އަރަން ފަށައި މޫނުން ދާތައް
ކންމެ ދުވަހަކު ބޯ ކޮފީ އާ ނަމަވެސް ހިތާމައަކީ ޮ
އޮހޮރެން ފެށި އެވެ .ހިތުގެ ހިނގުން އަވަސްވާން ފެށި
ރަށްބޭރުގައިވާ ހައިވޭގައި އެއްފަރާތެއްގައި
ޚިލާފަށް ދުފުމަކީ އަނގައިގެ ކެންސަރު ޖެހޭ ކަމަކަށް
ކޅަށްޖެހި ކަނާއަތް އައްސިވާކަހަލަ ލލިތައް ޮ އެވެޯ .
ލިންގް ލިންގް ،20 ،ތައިވާނުގެ ޓައިޕޭގެ މަޑުކޮށްލައިގެން ހުއްޓެވެ .އޭނާ ލައިގެން ހުރި ކުރުކުރު
ވާތީ އެވެ.
ގޮތެއް ވާން ފެށި އެވެ .ކުއްލިއަކަށް އަނގައިގައި
މިނީ ސްކާޓް ތުނިކަމުން ގައި އެނގެ އެވެ .އެއީ ހަށިވިއްކާ މީހެއް ކަމަށް ބައެއް މީހުން ހީކޮށްފާނެ އެވެ .ނަމަވެސް އޭނާ އަކީ ހައިވޭގައި ދަތުރުކުރާ
ތައިވާންގައި އަނގައިގެ ކެންސަރު ޖެހޭ ކޮންމެ 10މީހެއްގެ ތެރެއިން ނުވަ މީހަކީ ދުފާ މީހުންނެވެ. ތައިވާނުގައި ވިއްކާ ހެދިބިލެތް ވަރަށް މީރު ކަމަށް
ކުޅުތައް ގިނަވެ ކުޅު ޖަހަން ބޭނުންވެއްޖެ އެވެ. އެހިސާބުން މަގުމަތީގައި ރަތް ޖޫސްފަދައިން ހުރި ކުޅުތަކަށް ނަޒަރު ހުއްޓުނެވެ .މަންޒަރު ބަލަން ތިބި
ކާރުތަކާއި ޓްރަކްތަކުގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ހެދިބިލެތް
މީހުން ބުނެ އެވެ .ޓެކްސީ ޑްރައިވަރެއް ކަމަށްވާ ޗެން
ވިއްކާ މީހެކެވެ .ތައިވާނުގައި ދުފާއެއްޗިއްސަކީ ވަރަށް
ވެން ދުފަމުން ،އަނގަޔަށް ޖަމާވަމުންދާ ރަތް ކުޅުތައް
ކެންސަރު ޖެހޭ ވާހަކަ ހެއްޔެވެ؟ އެ ވާހަކަ
އާއްމުކޮށް މީހުން ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ .އިންޑިއާ އަދި
ޕްލާސްޓިކް ތައްޓަކަށް ޖަހަމުން ވާހަކަ ދެއްކި އެވެ.
ބާއްވާށެވެ .އެކަހަލަ ބިލެތްގަނޑެއް ދުފާލުމަކީ ހޭވަރަށް
މިޔަންމާ ފަދަ އޭޝިއާގެ ގިނަ ގައުމުތަކުގައި ދުފުމަކީ
އޭނާ ބުނީ ޓެކްސީ ކުރުމުގައި ވަރަށް ގިނަ ވަގުތު
ވުރެ މާ ސީރިއަސް ކަމެކެވެ.
އާއްމު ކަމެކެވެ.
އުޅެން ޖެހޭއިރު ދުފުމަކީ މަސައްކަތަށް ލިބޭ އެހީއެއް
ގތުގައި ދުފާއެއްޗެހި ވިއްކަން ލިންގް ލިންގް ބުނި ޮ ހުންނަ އަންހެންކުއްޖާ ރީތި ނަމަ ވިޔަފާރި ރަނގަޅުވެ ގތަށް ހެދުން އަޅައިގެންހުރީ އެވެ .އޭނާ ވެސް އެ ޮ
ކަމަށެވެ. "ދުފާލީމަ ގިނަ ވަގުތު މަސައްކަތް ކުރާނެ ހިތްވަރު ލިބޭ "،އޭނާ ބުންޏެވެ.
ދުފާއެއްޗެތި ތައްޔާރުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ލިންގް ލިންގް ކުރަނީ
މީހުން ހެނީ އެވެ.
މިއީ ވަރަށް ޒަމާނުއްސުރެ މި މީހުންގެ އތް ސަގަފަތާ ގުޅިފައިވާ މެދުގައި އާދަވެފައި ޮ ކަމެކެވެ .ނަމަވެސް ދުފުމަކީ ކެންސަރު ޖެހޭ ކަމެއް ކަމަށް ވަރަށް ގިނަ މެޑިކަލް ރިސާޗްތަކުން
ބުނަނީ ސިނގިރޭޓް ބުއިމާ ޚިލާފަށް ދުފުމުން މާ ގިނަ އެކުވެރިން ލިބޭ ކަމަށެވެ .ރައްޔިތުން ދުފުމާ ދުރުކުރެވޭތޯ ތައިވާނުން ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރެ އެވެ. އެގޮތުން 2014ހަދާފައިވާ އާ ގަވައިދުގެ ދަށުން އެ ގައުމުގެ ވެރިރަށް ތައިޕޭގެ މަގުމައްޗަށް ދުފާފައި ކށް ދުފުން ހުއްޓާލުމަށް ރަތްކުޅުޖަހާ މީހުން ޖޫރިމަނާ ޮ އިރުޝާދުދިނުމަށް ހިންގާ ކްލާސްތަކަށް ދާން ޖެހެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އެތައް ހާސް ހެކްޓަރެއްގައި ފއް ރުއްތައް ކަނޑާލާފައި އެތަނުގައި އިންދާފައިވާ ފެން ޯ ސައިފަތާއި އަނބު ފަދަ ގަސްތައް އިންދުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީކުރަމުންނެވެ .މިއީ އެ ގައުމުގެ ފއް ފޯރުކޮށްދޭ އެކި ހިސާބުތަކަށް އެންމެ ގިނައިން ޯ ދަނޑުތަކެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ދުފާއެއްޗެހި ވިއްކާ އަންހެންކުދިން ނިވާކަންކުޑަ ހެދުން އެޅުން މަނާކުރާ ގަވާއިދެއް ވެސް މިހާރު ވަނީ ހަދައިފަ އެވެ. އެހެން ތަންތަނުގައި ވެސް މިފަދަ ފިޔަވަޅުތައް އަޅައިގެން މާ އެދެވޭ ނަތީޖާއެއް އަދި ފެނިފައެއް ނުވެ ރޑް ބްލޮކްތައް އެވެ .ޕަޕުއާ ނިއުގިނީގައި ފުލުހުން ޯ ބަހައްޓައިގެން ،މަގުހިނގާ މީހުން ދުފާތޯ ބަލަމުން ދެއެވެ. އފީސްތަކުގައި ރަސްމީ މިއަންމާގައި ސަރުކާރު ޮ ގަޑީގައި އެއްވެސް މުވައްޒަފަކު ދުފުން ވަނީ މަނާކޮށްފަ އެވެ .އަދި ދުފާއެއްޗެހި ވިއްކަން ތިބޭ މީހުން ފނުވާލުމުގެ ކެމްޕެއިނެއް ވެސް މިހާރު އެތަންތަނުން ޮ އެބަ ކުރިއަށް ގެންދެ އެވެ. ތައިވާނުގައި ،ދުފުމަކީ ރީތިކަމެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވިފައި ވެއެވެ .އެހެންކަމުން ސިއްހަތަށް ގެއްލުން ބޑު ފަރުވަލާލެއް ނެތެވެ. ލިބުނަސް އެމީހުންގެ މާ ޮ
ދުފާއެއްޗެހި ތައްޔާރުކުރަން ބޭނުންކުރާ އެއްޗެތި :އޭޝިއާގެ ގައުމުތަކުގެ ގިނަ މީހުންނަކީ ދުފާ ބައެއް
ދުނިޔެ
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
18
މަނީ ލޯންޑްރިން ހުއްޓުވުމަށް ސިންގަ ޕޫރުން ޑޭޓާ ޓްރެކިން ބޭނުން ކުރަނީ ސިންގަޕޫރު (ސެޕްޓެމްބަރު - )12މަނީ
ސިންގަޕޫރުގެ ސެންޓްރަލް ބޭންކުގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު މެނޮން.
ލޕްމަންޓް ބަރުހާދު ނުވަތަ 1އެމްޑީބީ މެލޭޝިއަން ޑިވެ ޮ
ލޯންޑްރިން ހުއްޓުވުމަށް ސިންގަޕޫރުން އާ ފިޔަވަޅުތަކެއް
ބޑު ވަޒީރު ނަޖީބު ރައްޒާގު 2009 އަކީ އެ ގައުމުގެ ޮ
އަޅަން ނިންމައިފައިވާ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ މަރުކަޒީ
ވަނަ އަހަރު އުފެއްދެވި ބޭންކެކެވެ .އެ ބޭންކުގެ
ބޭންކުން ބުނެފި އެވެ.
ޚިޔާނާތުގެ ތުހުމަތު ވަނީ ނަޖީބުގެ އިސްތަށިފުޅުގައި
ސިންގަޕޫރުގެ މަރުކަޒީ ބޭންކް ،މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ
ވެސް އަޅުވައިފަ އެވެ .އެއީ އެ ބޭންކުން 681
އޮފް ސިންގަޕޫރު (އެމްއޭއެސް) ގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު
ޑލަރު ނަޖީބުގެ އެކައުންޓަށް ޖަމާކޮށްފައިވާތީ މިލިއަން ޮ
ލންޑްރިން ހުއްޓުވުމަށް ރަވީ މެނޮން ވިދާޅުވީ މަނީ ޯ
އެވެ .ތަހުގީގަށް ފަހު މެލޭޝިއާ އިން ނިންމާފައި ވަނީ
ޑޭޓާ ޓްރެކިން ބޭނުން ކުރާނެ ކަމަށެވެ .އަދި މީގެ
އެއީ ސައުދީ ޝާހީ އާއިލާ އިން ދެއްވި ހަދިޔާއެއް
އިތުރުން މަރުކަޒީ ބޭންކުގައި މިހާރު ސާވޭލަންސް
ކަމަށެވެ. މެލޭޝިއާ ބޭންކުގެ ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ޚިޔާނާތާ
ކށްފައިވާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި ޔުނިޓެއް ގާއިމް ޮ ލންޑްރިންނާއި ގަވާއިދާ އެވެ .އޭނާ ވިދާޅުވީ މަނީ ޯ
ގުޅިގެން އެންމެ ފުރަތަމަ ގާނޫނީ ފިޔަވަޅު އެޅި
ޚިލާފަށް ހިންގާ ފައިސާގެ މުއާމަލާތްތައް ހުއްޓުވޭނީ
ގައުމަކީ ވެސް ސިންގަޕޫރެވެ .މަނީ ލޯންޑްރިން
މާލީ އިދާރީތަކުން އިޚްލާސްތެރިކަން ކުރިއަށް ނެރެގެން
ހުއްޓުވުމަށް ސިންގަޕޫރުގެ މަރުކަޒީ ބޭންކުން ޚާއްސަ
ކަމަށެވެ.
ޔުނިޓެއް އުފެއްދީ މިދިޔަ މަހު އެވެ .މެލޭޝިއާ
މެލޭޝިއާގެ އިންވެސްޓްމެންޓް ބޭންކް 1އެމްޑީބީގެ
ލންޑްރިންއާ ގުޅުން ހުރި ކަމަށް ބޭންކުގެ މަނީ ޯ
ބޮޑު ޚިޔާނާތުގެ މައްސައިގައި ސިންގަޕޫރުގެ ބޭންކުތައް
ތުހުމަތު ކުރެވިގެން ސިންގަޕޫރުން މިދިޔަ މަހު ވަނީ
ވެސް ބައިވެރިވެފައިވެ އެވެ .ނަމަވެސް އެ މައްސަލަ
ޑލަރު ހިފަހައްޓައިފަ އެވެ. 180މިލިއަން ޮ
ނން އަލިއަޅުވާލައްވައިފައެއް ނުވެ އެވެ. އަށް މެ ޮ
މަސްތުވާތަކެތި ހުއްޓުވަ ްނ ފިލިޕީންސްގެ ރައީސް ނަމޫނާއަކަށް ބަލަނީ ޖަކާޓާ (ސެޕްޓެމްބަރު - )12މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ހުއްޓުވުމަށް ފިލިޕީންސްގެ ރައީސް ރޮޑްރިގޯ ޑުޓާޓެ ގެންގުޅުއްވާ ހަރުކަށި ސިޔާސަތަކީ ޑނީޝިއާ އިން ވެސް އެގޮތަށް ކަންތައް ކުރުމަށް ނަމޫނާއެއް ކަމަށާއި އިން ޮ
" މަ ސް ތު ވާ ތަ ކެ ތީ ގެ ވި ޔަ ފާ ރި ކު ރާ މީ ހު ން ދު ނި ޔޭ ގަ އި ބޭ ތި އް ބު މު ގެ ބޭ ނު މަ ކީ ނ މަ ރު ވަ ުމ ން"، ނ އެ ތަ އް ަބ ޔަ ކު ދަ ީ ނ ގެ ސަ ބަ ބު ް ކޮ ބާ؟ އެ މީ ހު ް
އެ ގައުމުގައި މަސްތުވާތަކެއްޗާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރާ އެޖެންސީގެ ވެރިޔާ ބުޑީ ވަސެސޯ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ވަސެސޯ ވަނީ ޑުޓާޓެ އަށް ތައުރީފް ކުރައްވާ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރާ މީހުން ދުނިޔޭގައި ބޭތިއްބުމުގެ މާނައެއް ނެތް ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ފިލިޕީންސްގެ ވެރިކަމަށް ޑުޓާޓެ ވަޑައިގަތުމަށް ފަހު މަސްތުވާތަކެތި ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް ވަނީ ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅުއްވައިފަ އެވެ .މީގެ ތެރޭގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރާ މީހުން ހައްޔަރު ކުރަން އުޅޭ އިރު ގަދަހަދާ ނަމަ ބަޑި ޖެހުމަށް ފުލުހުންނަށް ވަނީ އަންގައިފަ އެވެ .ވަނަމެއްގެ ގޮތުގައި "އަދަބުދޭ މީހާ"ގެ ނަމުން މުޚާތަބު ކުރާ ޑުޓާޓެގެ މި ފިޔަވަޅުތަކަށް އެމެރިކާ އާއި އދ .އިން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ފާޑު ކިޔައިފަ އެވެ. އިންޑޮނީޝިއާ އަކީ ވެސް މަސްތުވާތަކެއްޗާ ދެކޮޅަށް ހަރުކަށި އަދަބުތައް ދޭ ގައުމެކެވެ .މީގެ ތެރޭގައި މަރުގެ އަދަބު ދިނުން ވެސް ހިމެނެ އެވެ. ޑނީޝިއާގެ އެންޓި ނާކޮޓިކްސް އެޖެންސީގެ ވެރިޔާ ވަސެސޯ އިން ޮ ޑނީޝިއާ އިން ވަރުގަދަ ވިދާޅުވީ މަސްތުވާތަކެއްޗާ ދެކޮޅު ހަނގުރާމަ އިން ޮ ކުރާނެ ކަމަށެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. މިދިޔަ މެއި މަހު ޑުޓާޓެ ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ފިލިޕީންސް އިން ވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރާ 2،400މީހުން މަރައިފަ އެވެ. އިންޑޮނީޝިއާ އިން ވެސް ޖުލައި މަހު ވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރި ކުރި ހަތަރު މީހަކަށް މަރުގެ އަދަބު ދީފަ އެވެ.
އިންޑޮނީޝިއާގެ ނާ ޮކޓިކްސް އެޖެންސީގެ ވެރިޔާ
ދުނިޔެ
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
ހުއްދަ ނުހޯދާ މައް ާކ އަށް ވަން ަނ މީހުން 10އަހަރަށް ޑިޕޯޓް ކުރަނީ
20
މި އަ ހަ ރު ގެ ހަ އް ޖު ގެ އަ ޅު ކަ މަ ށް މަ އް ކާ އަ ށް ދި ޔަ މީ ހު ން ގެ ފު ޅު ވަ ށާ މި މަ ހު 9ވަ ނަ ދު ވަ ހު ތަ އާ ފް ކު ރަ ނީ -- .ފޮ ޓޯ :އޭ އެ ފް ޕީ
މައްކާ (ސެޕްޓެމްބަރު - )12ސައުދީ އަރަބިއާގައި ދިރިއުޅޭ ބިދޭސީން ހުއްދަ ނެތި މައްކާ އަށް ވަދެ ހައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރަން އުޅެފި ނަމަ ކށްލާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އެ 10އަހަރަށް ޑިޕޯޓް ޮ ޕޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން ދީފި އެވެ. ގައުމުގެ ޕާސް ޯ "މައްކާ ނޫނީ އެ ނޫންވެސް މުގައްދިސް ބިމަކަށް ކށް ހުއްދަ ނެތި އަތުލެވިއްޖެ ކޮންމެ ދާން އުޅެނި ޮ މީހެއްގެ ފިންގަޕްރިންޓް ވަގުތުން ނަގާނެ .އަދި ޕޓް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ އަނބުރާ ފޮނުވާލެވޭނެ "،ޕާސް ޯ ތަރުޖަމާން ތަލާލް އަލް ޝަލްހޫބު ވިދާޅުވި އެވެ. ގތަށް ގަވާއިދާ ޚިލާފަށް އޭނާ ވިދާޅުވީ މި ޮ އަތުލެވޭ ބިދޭސީންގެ ފިންގަޕްރިންޓް ނަގާ އެ މީހުންގެ އފީހުގައި ރައްކާ ކުރެވޭނެ މައުލޫމާތު ޕާސްޕޯޓް ޮ ކަމަށެވެ .އަދި އިތުރު ޚިދުމަތަކަށް އެދި ޕާސްޕޯޓް އޮފީހަކަށް އޭގެ މީހަކު ހިނގައްޖެ ނަމަ ވަގުތުން ޑިޕޯޓް ކުރާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. ތަރުޖަމާން ވިދާޅުވީ ގަވާއިދާ ޚިލާފަށް ހައްޖުވެރިން އުފުލާ ސައުދީ މީހުން ވެސް ،ހުއްދަ ނެތް ކޮންމެ މީހަކަށް 10،000ރިޔާލުން ފުރަތަމަ ފަހަރު ޖޫރިމަނާކޮށް 15ދުވަހަށް ޖަލަށްލާނެ ކަމަށެވެ .އަދި ކށްފި ނަމަ ކޮންމެ މީހަކަށް 50،000 ކުށް ތަކުރާރު ޮ ކށް ހަ މަސް ދުވަހަށް ޖަލަށްލާނެ ރިޔާލުން ޖޫރިމަނާ ޮ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ .އަދި މީގެ އިތުރުން ވެހިކަލް ވެސް ހިފަހައްޓާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ނުނަގާ ހައްޖުވާން މަސައްކަތް ކުރާ ބިދޭސީން ޑިޕޯޓް
އިސް ކޮމާންޑަރު މޭޖާ ޖެނެރަލް އަހުމަދު އަލް އަހުމަދީ
ކުރާ 25،000ޑްރައިވަރުންނާއި މެކޭނިކުން އަދި
ހައްޖުވެރިންގެ އިނގިލީގެ ނިޝާން ނަގާނެ ކަމަށް
ކުރުމަށް ތާއިދު ކުރައްވައިފަ އެވެ .ހައްޖުގެ ސެކިއުރިޓީ
ވިދާޅުވީ ހަރަމްފުޅުގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ސަލާމަތީ
އިލެކްޓިރިޝަނުން މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ޓެސްޓްކޮށްފައިވާ
އެސްއެމްއެސްގެ ޒަރީއާ އިން މިހާރު އަންގާފައިވާނެ
ޕްލޭނާ ބެހޭ މައުލޫމާތު ސާފު ކުރެއްވުމަށް ފަހު
ގާޑުން ތިބޭނެ ކަމަށެވެ.
ކަމަށެވެ .މީގެ ތެރޭން ޕޮޒިޓިވްވި ބިދޭސީ 15
ކަމަށެވެ.
ޕްރިންސް ޚާލިދު ވަނީ ސަލާމަތީ ފަރާތްތަކުން ކުރާ
ތަރުޖަމާން ވިދާޅުވީ ޖަމްރާތަކުން ނުކުންނަ އިރު
ކމިޓީގެ ޗެއާމަން އަދި މައްކާގެ އަމީރު ހައްޖު ޮ ޕްރިންސް ޚާލިދު އަލް ފައިސަލް ވެސް ވަނީ ހުއްދަ
ހައްޖުގެ އަޅުކަމުގައި ޓްރާންސްޕޯޓާ ބެހޭ ކަންކަން ބަލަހައްޓަވާ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އުސާމާ
މަސައްކަތަށް ތައުރީފް ކުރައްވައިފަ އެވެ. ހަރަމްފުޅުގެ ސަލާމަތީ ކަންކަން ބަލަހައްޓާ އެންމެ
ފނުވާލާފައިވާ ކަމަށް ޑްރައިވަރުން އަނބުރާ ގައުމަށް ޮ ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
މުއްލާ ވިދާޅުވީ ހައްޖު ކުންފުނިތަކުގައި މަސައްކަތް
ފިރިމީހާ މާބޮޑަށް ފަލަވުމުން ކޯޓުގައި ވަރިއަށް އެދިއްޖެ ގާހިރާ (ސެޕްޓެމްބަރު - )12ފިރިމީހާ މާބޮޑަށް
ކައިވެންޏަށް ފަހު ހުރިހާ ކަމެއް ބަދަލުވެއްޖެ .އޭނާ
ފަލަވެ ސިފަ ހުތުރުވެއްޖެ ކަމަށް ބުނެ މިސްރުގެ
މުޅިން ހުތުރު މީހަކަށް ބަދަލުވެއްޖެ "،ކޯޓަށް މަރުވާ
އަންހެނަކު ވަރިއަށް އެދި އެ ގައުމުގެ ފެމިލީ ކޯޓަށް
ހުށަހެޅި ލިޔުންތަކުގައިވެ އެވެ.
ހުށަހަޅައިފި އެވެ. ކޓަށް ހުށަހެޅި ލިޔުމުގައި ވަނީ މީގެ އަނބިމީހާ ޯ
"ހަ މަސް ދުވަހަށް ފަހު ފިރިމީހާ ވަރަށް ހުތުރުވެއްޖެ .އެއީ އޭނާ މާބޮޑަށް ފަލަވުމުން .ބަނޑުވެސް
ހަ މަސް ދުވަސް ކުރިން އެ މީހުން ކައިވެނިކުރި އިރު
މިހާރު ހީވަނީ މާބަނޑު މީހެއްހެން "،މަރުވާ ބުންޏެވެ.
ގޅި ޖަހާފައި ހުރި ވަރަށް ފިރިމީހާ އަކީ ބަނޑުގައި ހަ ޮ
ކށް ހުރުމަށް ފިރިމީހާ މަރުވާ ބުނީ އޭނާ ރީތި ޮ
ރީތި ފިރިހެނެއް ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް ހަ މަސް ދުވަސް
މަޖްބޫރު ކުރުވާ ކަމަށެވެ .އަދި ހަފުތާއަކު އެއް ފަހަރު
ބޑު ބަނޑެއް ލާފައިވާ ތެރޭ ފިރިމީހާ މާބޮޑަށް ފަލަވެ ޮ
ގސްފި ނަމަ ފިރިމީހާ އަނިޔާ ކުރާ ސެލޫންނަށް ނު ޮ
ކަމަށް އޭނާ ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.
ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ.
ގތުގައި މަސައްކަތް ކުރާ މަރުވާ އިންޖިނޭރެއްގެ ޮ ކންމެ އަންހެނެއްގެ ނަމަކަށް ކިޔާ އަންހެން މީހާ ބުނީ ޮ
"މި ކަހަލަ ފިރިހެނަކާ އެކު އަހަންނަކަށް ނޫޅެވޭނެ. މި ކައިވެންޏަކީ ހަޔާތުގައި އަހަރެންނަށް ހެދުނު އެންމެ
ވެސް ހުވަފެނަކީ ރީތި ފިރިހެނަކާ އެކު ދިރިއުޅުން
ބޮޑު ގޯސް "،ވަރިއަށް ހެދި ހުށަހެޅި ލިޔުމުގައި މަރުވާ
ކަމަށާއި ފިރިމީހާއާ ގުޅުނު އިރު އޭނާގެ ހުވަފެނަކީ
ބުންޏެވެ.
ވެސް އެއީ ކަމަށެވެ. "އޭނާ ކުރިން ގަވާއިދުން ޖިމަށް ދޭ .އަމިއްލަ ބޑަށް ސަމާލުވޭ .އެކަމަކު ސާފުތާހިރުކަމާ މެދު ވަރަށް ޮ
ފިރިމީހާ ވަނީ އޭނާ ފަލަވީ ސިއްހީ މައްސަލައަކުން ކޓަށް މެޑިކަލް ރިޕޯޓެއް ކަން އަންގައިދިނުމަށް ޯ ހުށަހަޅައިފަ އެވެ.
ކުޅިވަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
21
މެޑަލަކަށް ފަހު މެޑަލެއް: ކޯ ޗު ފާއިލް ވަރެއް ނެތް! ފުރައިގެން ދިޔައީ ،އެއީ އެންމެ އެކަށީގެންވާ މުއްދަތެއް
އޭޝިއަން ގޭމްސް އިން މެޑަލެއް ނުހޯދުނު ނަމަވެސް
ނޫން ކަމުގައިވީ ނަމަވެސް ކުރެވުނު ހުރިހާ ކަމެއްގެ
ކޗެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އޭނާ އެ މުބާރާތުން ޖުމްލަ ތިން ޯ
ކުދިންގެ ތެރެއިން ،ސީރިއަސްކަން ދިން ހަތް ކުއްޖަކު
އަޒުމުގަ އެވެ .އެކަމަކު ހަތަރެއް ގުނަ 100މީޓަރުގެ
ހދައިދީފި އެވެ .ދެ ރިހި މެޑެއްޔާއި މެޑަލް ރާއްޖެ އަށް ޯ
ގވައިގެން ،ފެށި މަސައްކަތުން ،އޭގެ ދޮޅު އަހަރެއްހާ ޮ
ރިލޭ އިވެންޓަށް ޑާކާގެ ބަންގުބަންދު ސްޓޭޑިއަމަށް
އެއް ބްރޮންޒް މެޑަލެވެ.
ކޑެއް ހަދައިގެން ނެތް ތިބެވޭކަށް. ފަހަރަކު ނެޝަނަލް ރެ ޯ
ދުވަސް ފަހުން ،ރާއްޖެ އަށް އެތުލެޓިކްސް އިން
ދިވެހި ނޫސްވެރިންނާއި އެހެން ކުޅިވަރުތަކުގެ އޮފިޝަލުން
ރންޒް މެޑަލެއް"، މި ފަހަރު ބޭނުންވަނީ ބް ޮ
ހދައިދިނެވެ .ސްރީ ލަންކާގައި ފުރަތަމަ ކާމިޔާބީ ފާއިލް ޯ
ދިޔައިރު މެޑެއްޔެއް ލިބިދާނެ ކަމުގެ އުއްމީދެއް ނުކުރެ
މު ހަ އް މަ ދު ހަ މް ދޫ ން
ހަވާލުވީ ޖޫނިއާ ޓީމާ އެވެ. އަމީނިއްޔާ އިން ސްޕްރިންޓް ޓީމާ ގުޅުނު ބާވީހަކަށް
"އަހަރެމެންގެ ކުޅިވަރު ގެއްލެނީ .މިހެން ކޮންމެ
ސައުތު އޭޝިއަން ޖޫނިއާ އެތުލެޓިކްސް
ބޭއްވި ޖޫނިއާ މުބާރާތުން ހަތަރު ބްރޮންޒް މެޑަލް
ޗެމްޕިއަންޝިޕުން ރާއްޖެ އަށް ހަތަރު ބްރޮންޒް މެޑަލް
ގެނައި ހިސާބުން ރާއްޖެ އަށް ވެސް ބައިނަލްއަގްވާމީ
ކޗު އަހުމަދު ފާއިލާ 2010 ،ވަނަ އަހަރުގެ ހޯދައިދިން ޯ
ހދޭނެކަން އެނގުނެވެ. މުބާރާތްތަކުން ކާމިޔާބީ ޯ
އޭނާގެ ކާމިޔާބީގެ ސިއްރަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟
އެވެ. ހުސެއިން ހަލީމް ރިލޭ ފަށައި ފުރަތަމަ 100މީޓަރަށް ފަހު ބެޓަން ސާއިދަށް އަދި އޭގެ ފަހުން އަޒްނީމަށް ލިބި،
ކބާހޭ އަހާ ޑިމާންޑްކުރާނެ "އަހަންނަކީ މީތި ޮ މީހެއް ނޫން .މީއްޗެއް ނެތީ ،އެހެންވެއްޖެއްޔާ
ކޗުން ވެސް ބުނާނެ ކީއްކުރަންހޭ "އޭރު ސްކޫލް ޯ
ފަހު 100މީޓަރު ފުރިހަމަކުރަން އަލީ ޝަރީފްގެ އަތަށް
ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން އެ ޑިވެލޮޕްކުރާނީ .މިސާލަކަށް
ސސިއޭޝަނުގެ ރައީސް މައިޒާން ހަވާލުކުރުމަށް ފަހު ،އެ ޯ
ފނުވަންވީ .އެތުލެޓިކްސް ތިމަންނަގެ ކުދިން އެތުލެޓިކްސް ޮ
ބެޓި އެރި އިރު ވެސް އެފަދަ އުއްމީދެއް ނެތެވެ .އެކަމަކު
ޖިމެއް ނެތިގެން ޕަވާ ޓްރެއިނިން ނެހެދިއްޖެއްޔާ،
އަލިމަނިކު (މައިޒާން އަލިބެ) ވިދާޅުވި އެވެ.
އތީ މުޅިން ގެއްލިފައި ކުޅިވަރުގެ ތެރެއިން "،ޖޫނިއާ ޮ
ގައިގައި ހުރި ހުރިހާ ބާރެއް ލުމަށް ފަހު ،އަލީ ޝަރީފް
ގތެއް ހަދައިގެން ގަލޮޅު ދަނޑަށް ވަދެ ކޮންމެވެސް ޮ
ހދިއިރު އެތުލެޓިކްސްގެ ހާލަތު އޮތްގޮތް ޓީމުން މެޑަލް ޯ
ފަހު 100މީޓަރު ނިންމާލީ ،ޕާކިސްތާން ދުވުންތެރިޔާ
ޔމެޓްރިކް ޓްރެއިނިން ހަދައި އޯވަރޯލް ނަމަވެސް ބަ ޯ
ފާއިލް ކިޔައިދިނެވެ.
ފަހަތަށް ޖައްސާލުމަށް ފަހު އެވެ .ކުޑަކުޑަ ދިވެހިރާއްޖޭން،
ފިޓްނަސް އޭގެ ތެރޭގައި ގެންއުޅޭނަން .އެއްޗެއް
ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސްގައި ވާދަކުރި ސީނިއާ ޓީމު
އަލިބެގެ އެ ވާހަކަތަކުން ފާއިލަށް ލިބުނީ ހައިރާންކަމެވެ .ދުވުމުގެ ތެރެއަށް 1990ވަނަ އަހަރު ނުކުމެ ،ސަރަހައްދީ މުބާރާތްތަކުގައި ވާދަކޮށް ގައުމީ
އެ ހާލަތު ބަދަލުވާނެ ކަމުގެ އުއްމީދާ އެކު ،ސީނިއާ
ކޑް ހަދާފައިވާ ބާރު ދުވުންތެރިޔާ އަށް ،އަލިބެ ވިދާޅުވި ރެ ޯ
ސސިއޭޝަނުން ހަވާލުކުރި ކޗުކަން ފާއިލާ އެ ޯ ޓީމުގެ ޯ
ޓްރެކް އެންޑް ފީލްޑް އެތުލެޓިކްސް އިން ސީނިއާ ލެވެލްގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މެޑެއްޔެއް ހޯދީ އެވެ!
ހދިދާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރަން ކުޑަކޮށް ފަދައިން މެޑަލެއް ޯ
އެވެ .އޭނާގެ ފުރަތަމަ އަމާޒަކަށްވީ ،ނުމުގުރި ގިނަ
އުނދަގޫވި އެވެ.
ކޑް މުގުރާލުމެވެ .އަލީ ދުވަސް އޮތް 100މީޓަރުގެ ރެ ޯ
ކުރިން ފެށިގެން އުއްމީދުކުރަމުން އައި އަދި އެކަމަށް
އެކަމަކު ،އޭނާ އެކަމާ ކުރިމަތިލި އެވެ .އޭރު އިންޓަ
ގވައިގެން ބެއިޖިންގައި 2008ވަނަ އަހަރު އޮތް ޝަރީފް ޮ
މަސައްކަތްކުރަމުން އައި އެތުލެޓިކްސްގެ އޮފިޝަލުންގެ
ސްކޫލުން ވިދާލި ހަސަން ސާއިދާއި ،އަޒްނީމް އަހުމަދާއި،
ގސް އެކަން ވެސް ހާސިލްކުރި އެވެ. އލިމްޕިކްސް އަށް ޮ ޮ
ލލުން އުފަލުގެ ކަރުނަ އައެވެ. ޮ
އޭރު ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބާރު ދުވުންތެރިންގެ ގޮތުގައި
ކޑް މުގުރުމާ އެކު، "އެއްކަލަ 17އަހަރުވީ ރެ ޯ
ތިބި ހުސެއިން ހަލީމާއި އަލީ ޝަރީފް ގޮވައިގެން އޭނާ
ގަބޫލުކުރެއްވި އަދި އަހަރެމެންނަށް މިއަށް ވުރެ ރަނގަޅު
ހދައިދިނީ ހަމައެކަނި އަލިބެ ކުރިމަތިލީ މަސައްކަތުން ޯ
ކުރެވިދާނެކަން "،ފާއިލް ބުންޏެވެ.
ރންޒް މެޑަލް އެކަންޏެއް ނޫނެވެ .އިންޑިއަން ވިދާޅުވި ބް ޮ
އޭރު ސާއިދު މެންގެ ވިދުވަރު އިންޓަ ސްކޫލް
އަލިބެގެ އިތުރުން ،އެ ކާމިޔާބަށް އެންމެ
ފާއިލާ ހަވާލުކުރި މަސައްކަތް އޭނާ ފުރިހަމަކޮށްދިނީ ރންޒް މެޑަލެއްގެ އިތުރުން ،އޭނާ އަމިއްލަ އަށް އެވެ .ބް ޮ ވެސް ދެކެމުން އައި އުއްމީދު ވެސް ހާސިލްވީ އެވެ. ފުރަތަމަ 100މީޓަރު 10ސިކުންތުގެ ތެރޭ ދުވެ10 ،
އޝަން އައިލެންޑް ގޭމްސް އިން ރަން މެޑަލް އަދި ޯ
މުބާރާތުން ފެންނަން ފަށައިފި އެވެ .އެކަމަކު،
ސިކުންތުގެ ތެރޭގައި ދުވި ފުރަތަމަ ދިވެހި ދުވުންތެރިޔާގެ
ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސް އިން ރިހި މެޑަލާއި ބްރޮންޒް
އލިމްޕިކްސް އަށް ދާން ޖެހުމާއި ،އެނބުރި އައިސް ޮ
ޝަރަފް ހުސެއިން ހަލީމް ހޯދި އެވެ. އެކަމަކު ފާއިލުގެ ހިތުގައި ސުވާލުތަކެއް އުފެދުނެވެ.
ހދައިދީފި އެވެ .ފަރުދާގެ ފުރަގަހުގައި ހުރެ އޭނާ މެޑަލް ޯ
ވލްޑް ޗެމްޕިއަންޝިޕަށް ހުސެއިން ހަލީމް ގޮވައިގެން ދާން ޯ
ހދައިދިން ކާމިޔާބީތަކަށް ސާބަސް ހައްގުވެ ގައުމަށް މި ޯ
ޖެހުމުން ،ސާއިދުގެ އިތުރުން އިންޓަ ސްކޫލުން ވިދާލި
ރާއްޖޭގައި ސިންތެޓިކް ޓްރެކެއް ނެތި ،އަދި މާލޭގައި
އެވެ!
ކުދިންނަށް ފާއިލަށް ސަމާލުކަމެއް ނުދެވުނެވެ .އެކަމަކު،
ފރިއެއް ނެތްއިރު އެ ކާމިޔާބީ އެތުލެޓިކްސްގެ މާބޮޑު ޯ
.......................
އެކަމުން ދެރައެއް ނެތެވެ .ޖަރުމަނުގައި ހެދި އެއް މަސް
ގތުގެ ފިކުރެވެ .އަހުމަދު މަރުޒޫގެއްގެ ވާހަކަ ދަމަހައްޓާނެ ޮ
މީގެ 26އަހަރު ކުރިން ،ހެންވޭރު ޕާކުގެ އަޑިގުޑަން
ދުވަހުގެ ތަމްރީންތަކާ އެކު ހުސެއިން ހަލީމް100 ،
އަންނަނީ މިހިސާބުންނެވެ.
"ޓްރެކަ"ށް ފާއިލް ދުވަން ދާން ފެށީ އެކަމަށް ޝައުގެއް
ކޑް މުގުރާލި އެވެ .ސަތާރަ އަހަރަށް ފަހު މީޓަރުގެ ރެ ޯ
ހުރެގެނެއް ނޫނެވެ .ފާއިލް ސަކަރާތް ޖަހައި އުޅޭތީ،
ކޑް ،ހުސެއިން ހަލީމް މުގުރާލީ އަލީ ޝަރީފް މުގުރާލި ރެ ޯ
އެބަ ބަލަމޭ ފުރުސަތުތަކެއް .ލިބިއްޖެއްޔާ ދެ ކުއްޖަކު
ކުޅިވަރުގެ ތެރޭ މަޝްއޫލުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ،އޭނާ ދުވަން
އެއް މަސް ދުވަސް ތެރޭގަ އެވެ.
ވަރު ފޮނުވާލަން ހިނގާށޭ"،
ގެންދިޔައީ އޭރު ދިގު ރާސްތާ ދުވުންތަކުން ފާހަގަކުރެވުނު އޭނާގެ ބޭބެ މުހައްމަދު ފާއިލެވެ. އެމްއީއެސްގެ ޓީމުން 1993ވަނަ އަހަރު ސްކޫލް މުބާރާތަށް ނުކުތް އިރު ފާއިލަށް ޓީމުން ޖާގަ ލިބެނީ ކިރިޔަކިރިޔާ އެވެ .އެކަމަކު ދެ އަހަރު ފަހުން އިންޑިއާގެ
"ގޭމްސް އަށް ފަހު އޭނާ އައިސް ބުނީ ތިމަންނަ
"އެ ހިސާބުން އެނގިއްޖެ 10ސިކުންތުގެ ތެރޭ
މަރޭގެ އެ ވާހަކަތަކަށް ފާއިލް ދިން ޖަވާބަކީ
ދިވެއްސަކަށް ދުވެވޭނެކަން .އަހަރެމެން 90ގެ ތެރޭގައި
އޭރު އުމުރުން 17އަހަރުގެ ސާއިދެވެ .އޭނާ ފަދަ
ދުވަން ފެށީއްސުރެ ދެކޭ ހުވަފެނެއް ދިވެއްސަކު 10
ހުނަރުވެރިއަކަށް އެ އުމުރުގައި ފުރުސަތު ދީފި ނަމަ
ސިކުންތުގެ ތެރޭ ދުވުން "،ފާއިލް ބުންޏެވެ.
ކާމިޔާބުވާނެކަން ފާއިލަށް އޭރު ވެސް ޔަގީންކުރެވުނެވެ.
އެ އުއްމީދުގައި ފާއިލް އެނބުރި ރާއްޖެ އައިތަނުން،
އލިމްޕިކް ކޮމިޓީ މެދުވެރިކޮށް މަރޭގެ އެހީތެރިކަމާ އެކުޮ ،
ފުރަތަމަ ވެސް ކަންފަތުގައި ޖެހުނީ އަލިބެގެ އެއްކަލަ
ފނުވާލީ މެލޭޝިއާ އަށެވެ .އެތަނުގައި ސާއިދާއި އަޒްނީމް ޮ
ހދި އެވެ .މުހައްމަދު އާމިރާއި ނަސީރު އިސްމާއީލާއި ޯ
އެންގުމެވެ .ބަންގްލަދޭޝްގައި ބާއްވަން ހަމަޖެހިފައި އޮތް
ބޑު ކުރިއެރުމެއް ނުލިބެ އެވެ .އެކަމަކު އޭގެ ފަހުން، މާ ޮ
އިބްރާހިމް އުމަރު (ވިއްސަ) ފަދަ ދުވުންތެރިންނާ އެކު،
2010ގެ ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސް އިން ބްރޮންޒް
ފމަންސް ސެންޓަރަށް ދެ ދުވުންތެރިން ޖެމެއިކާގެ ހައި ޕާ ޯ
ރާއްޖޭގެ ސްޕްރިންޓް ރިލޭގެ ރެކޯޑްތައް ހެދި އެވެ.
މެޑަލެއް ގެނައުމެވެ.
ކޑުން ފުރުސަތު މެޑްރާސްގައި ބޭއްވި ސާފް ގޭމްސް ސް ޮ
ގތުން ފާއިލްގެ އަރައިގެން ދިޔަ ދުވުންތެރިއެއްގެ ޮ
"މަ ބުނިން ތިއީ ވަރަށް އުނދަގޫ ކަމެކޭ .އެހެން
ފނުވައިދިނެވެ .އެތަނުގައި ހަދަން ފެށި ތަމްރީންތަކާ މަރޭ ޮ ހދަން ފެށި އެވެ .ކުރިން އެކު ސާއިދު ކުރިއެރުން ޯ
އއްސުނީ ،ހިތްހަމަނުޖެހުންތަކާ ހެދި މުބާރާތްތަކުގައި ތަރި ޮ
ކށްފަހޭ ތިހެން ތިބުނީ. މީހުންގެ ޓައިމިންތައް ރިވިއު ޮ
200މީޓަރާއި 400މީޓަރު ދުވަމުން އައި ސާއިދު
ވާދަނުކުރަން ފެށި ހިސާބުންނެވެ .ޓީމަށް އެރުމަށް ފަހު،
އަހަރެމެންނަށް ވުރެ ކުރީގައި އިންޑިއާ ،ލަންކާ،
100މީޓަރަށް ހާއްސަވެ ،ފާއިލްގެ ބެލުމުގެ ދަށުން
ފަހު ވަގުތު ވަގުތު ސަބަބެއް ނެތި ބޭރުކުރުމުގެ ސަބަބުން
އތޭ .އެއްވެސް ވަރަކަށް ޕާކިސްތާން އަދި ނޭޕާލް އެބަ ޮ
ބައިނަލްއަގްވާމީ މުބާރާތްތަކުގައި ވާދަކުރަން ފެށި އެވެ.
ބޑަށް މާޔޫސްވީ އޭނާ ހުރީ ހިތްހަމަނުޖެހިފަ އެވެ .އެންމެ ޮ
ބަލާފަހޭ ތިބުނީ "،ފާއިލް ބުންޏެވެ.
ރންޒް މެޑަލް ހޯދަން ދެކުނު އޭޝިއާގެ މުބާރާތަކުން ބް ޮ
އލިމްޕިކްސްގެ ސްކޮޑަށް 1996ވަނަ އަހަރުގެ އެޓްލާންޓާ ޮ
އެކަމަކު ،މިހާރުގެ އެތުލެޓިކްސް އެސޯސިއޭޝަނުގެ
ފާއިލާ ޓީމާ ހަވާލުކުރި ނަމަވެސް ،ތިން އަހަރު ތެރޭ ،އޭނާ
ކ މެމްބަރު މުހައްމަދު ރައީސް އަދި އޭރުގެ އެކްސް ޯ
ގވައިގެން އޭޝިއަން ގޭމްސްގެ ސެމީ ފައިނަލަށް ސާއިދު ޮ
އލިމްޕިކްސް ޓީމަށް އަރާފަ ޓީމާ އެކު ނުދެވުނު " ޮ
ބޑު ހިއްސާއަކާ އެކު އެކަމަށް ޕްލޭންތައް ހެދި ތޮލާލުގެ ޮ
ދަތުރުކުރި އެވެ .އޭގެ ކުރިން ދިވެއްސަކު ދުވަހަކު
ހިސާބުން ގާތްގަނޑަކަށް މުޅި ކުޅިވަރު އެކީ ހުއްޓިގެން
އެވެ .އެކަމަކު ފާއިލް ޝަރުތެއް ކުރިމަތިކުރި އެވެ؛ ޓީމު
ގސްދިނެވެ .އިންޑިއަން ހީނުކުރާ ހިސާބަކަށް ވެސް ގެން ޮ
ދިޔައީ "،ރާއްޖޭގެ އެންމެ ބާރު ދުވުންތެރިޔާގެ ގޮތުގައި
ސިލެކްޝަން ހެދުމުގެ ބާރު އޭނާ އަށް ދީ ،އެއްވެސް
އޝަން އައިލެންޑް ގޭމްސްގެ 100މީޓަރު ދުވުމުން ރަން ޯ
އލިމްޕިކްސް އަށް ނުދެވުމުން ލިބުނު މާޔޫސްކަން ހުރެމެޮ ،
ސސިއޭޝަނުން ނުފޯރުވުމެވެ. ނުފޫޒެއް އެ ޯ
މެޑަލް ހޯދުމެވެ.
ނެގުމަށް ފަހު ،ފަހު ވަގުތު ބާކީކުރުމުންނެވެ.
ފާއިލް ސިފަކުރި އެވެ. ނޭގި ނަމަވެސް އޭރު އޭނާ އަށް ހުރެވުނީ ކޯޗިންގެ
"އެކަމަކު އަސްލު އަހަރެންގެ ޓާގެޓަކަށް ވެފައި އޮތީ (ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސް) ގައި 10ސިކުންތުގެ ތެރޭ
ތެރެއަށް ވަދެވިފަ އެވެ .މަޖީދިއްޔާ ސްކޫލަށް 1996ވަނަ
ދުވާ ވަރު ކުރުވުން "،ފާއިލް ބުންޏެވެ(" .ރިލޭ ގައި)
އަހަރުގެ އިންޓަ ސްކޫލުން ހަތަރު ތަށި ގެނެސްދިނުން
އެކަކު ދިހަޔަކުން ދުވިޔަސް މެޑަލުގައި އަތްލެވޭ ހިސާބަށް
މޅު ކޯޗުގެ ފެށުމެވެ. ވެގެންދިޔައީ ،މިއަދު މި ފެންނަ ޮ
ދެވޭނެ".
މެދުކެނޑުމަކަށް ފަހު 2006ވަނަ އަހަރު އަލުން އެތުލެޓިކްސްގެ ތެރެއަށް ވަދެ އޭނާ ފުރަތަމަ ވެސް
މެލޭޝިއާގައި ދެ މަސް ދުވަސް ތަމްރީން ހެދުމަށް ފަހު ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސް އަށް ބަންގްލަދޭޝް އަށް
"މިހާރު އެތުލެޓިކްސް އަކީ ހުރިހާ ކުޅިވަރުތަކެއްގެ ތެރެއިން ފޭވަރިޓެއް .މިހާރު އެތުލެޓިކްސް އެންމެ ކުރީގައި އތީ "،ސ .ފޭދުއަށް އުފަން ފާއިލް ބުންޏެވެ. ޮ އެ ހުރިހާ ކާމިޔާބަކާ އެކު ފާއިލް ވެފައިވަނީ ބައިނަލްއަގްވާމީ މައިދާނުގައި އެންމެ ކާމިޔާބު ދިވެހި ހދައިދިން މެޑަލުގެ އަދަދު 11އަށް ކޯޗަށެވެ .އޭނާ ޯ ވުރެ ވަނީ މަތިވެފަ އެވެ .އެތުލީޓެއްގެ ގޮތުގައި ސައުތު
ނުލިބިގެން ނަހަދާ ދުލެއް ނުކުރާނަން "،ފާއިލް ބުންޏެވެ. ކށްދިނީ އެއްވެސް މިނެއް އެކަމަށް އޭނާ ތައްޔާރު ޮ އށްގަލުގެ ތެރޭގައި އަމިއްލަ ނެތް ،ހެންވޭރު ޕާކުގެ ޮ އަށް މާކު ޖަހައިގެން ހެދި ތަމްރީންތަކެވެ .އަނިޔާއެއް ވެއްޖެ ނަމަ އަމިއްލަ އަށް ފަރުވާކޮށްގެން ،އެއްވެސް ކަހަލަ ސަޕްލިމެންޓެއް ނުނަގައި މުބާރާތްތަކަށް ތައްޔާރުވީ ވުމެވެ. ދެން އުފެދޭ ސުވާލަކީ ،ސާއިދަށް ފަހު ރާއްޖޭގެ އެތުލެޓިކްސްގައި ވިދާލާނެ ތަރިން އެބަތިބިތޯ އެވެ. މީގެ ކުރިން ވެސް ހުނަރުވެރި ދުވުންތެރިއެއް ނުފެނި ދޭތެރެ ދުރުވި އެވެ .އެކަމަށް ފާއިލްގެ އޮތީ އުއްމީދީ ބޓްސްވާނާގައި ،މިހާރު ވެސް 17އަހަރުގެ ޖަވާބެކެވެޮ . ކުދިންތަކެއް ތަމްރީން ހަދަމުން އަންނައިރު މި ފަހަރުގެ އިންޓަ ސްކޫލުން ވަނީ 13އަހަރުން ދަށުގެ ކުދިންތަކެއް 11ސިކުންތުން ދުވެފަ އެވެ. "އެ އުމުރުގައި އެވަރަށް ދުވުން އެއީ މީގެ ކުރިން ނުފެންނަ މަންޒަރެއް .އެހެންވީމާ އަޅުގަނޑު އތީ ވެސް އެތުލެޓިކްސް އަށް ބުނާނީ ކުރިއަށް ޮ އުފާވެރި ދުވަސްތަކެކޭ "،ފާއިލް ބުންޏެވެ.
ކޯޗެއްގެ ޮގތުގައި ފާއިލްގެ ކާމިޔާބީ: ރަން މެޑަލް ،8 :ރިހި މެޑަލް ،5 :ބްރޮންޒް މެޑަލް8 : ކޑް ،ޔޫތު ލެވެލްގެ ސީނިއާ ލެވެލްގެ ގައުމީ 8ރެ ޯ ގައުމީ 1ރެކޯޑް އެކަމަކު ،އެކަމަށް ބެލެނެވެރިންގެ އެހީތެރިކަން ބޭނުންވެ އެވެ .ދުވާލަކު ގަޑިއެއްހާއިރަށް ޓްރެކަށް އައިސް ތަމްރީން ހަދާލިޔަސް ކުދިންގެ ކިޔެވުމަށް އަސަރުނުކުރާނެކަން ގަބޫލުކުރަން ޖެހެ އެވެ .އަދި އުއްމީދީ އެތުލީޓުން ވެސް ސްކޫލް ނިންމުމަށް ފަހު، ޕޓްސް ސްކޮލަޝިޕެއްގައި ކިޔަވަން ދިޔަ ނަމަވެސް ،ސް ޯ ގޮސް ތަމްރީންތަކާ އެކު ކިޔެވުން ކުރިއަށް ގެންދަން އޭނާ ލަފާ ދިނެވެ. "އެންމެ ފުރަތަމަ އޭރު ( )2007ގައި ފެނުނު ގތުގައި ތިބި ނަމަ ސާއިދު ފެންވަރުގެ ކުދިންތައް އެ ޮ އިތުރު ދެ ކުއްޖަކު ވަރު މިހާރު ތިބޭނެ "،ފާއިލް ބުންޏެވެ. ކަސްޓަމްސްގެ ވަޒީފާގައި އުޅެމުން ،މިކަމަށް ކށް ގައުމީ ފެންވަރުގެ އެތުލީޓުން ތަމްރީން ވަގުތު ހުސް ޮ ގތުގައި ކުރިއަށްދާށެވެ. ކުރަމުން އަންނަ ފާއިލް ހުރީ ،އެ ޮ އޭނާގެ ހަމައެކަނި އެދުމަކީ ހުނަރުވެރި ކުދިން މިކަމުގައި ދެމި ތިބުމެވެ .ތަމްރީން ކުރުމުގެ މަސައްކަތާ އޭނާ ހަވާލެވެ!
ކުޅިވަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
22
ދާދު އަށް ކުޅެން ނުކުމެ ވޭނީ އަންނަ މަހު އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
ދުވެލެވޭވަރުވާނެ .ދެން މެޗު ކުޅެވޭ ވަރަށް ފިޓްވުން އޮތީ .ބޭނުން ގައުމީ ޓީމުގެ މެޗުގެ ކުރިން ފިޓްވާން މަސައްކަތް ކުރަން ".ދާދު ބުންޏެވެ. ކޅަށް ކުޅުނު ފުރަތަމަ ގައުމީ ޓީމު ލާއޮސްއާ ދެ ޮ
މި މަހު އެއް ވަނަ ދުވަހު މާލޭގައި ކޅަށް ކުޅުނު ރަހުމަތްތެރިކަމުގެ ބަންގްލަދޭޝްއާ ދެ ޮ
މެޗުން ވަނީ 0-4އިން މޮޅުވެފަ އެވެ .ދެ ވަނަ ލެގު
މެޗުގައި ލިބުނު އަނިޔާ އިން ރަނގަޅުވެ މަހެއްހާ
އންނާނީ އަންނަ މަހު 11ވަނަ ދުވަހު ލާއޮސްގަ ޮ
ދުވަސް ތެރޭ ކުޅުމަށް އެނބުރި އާދެވޭނެ ކަމަށް ޓީސީ
އެވެ.
ސްޕޯޓްސް ކްލަބަށް ކުޅޭ ގައުމީ ޓީމުގެ ފޯވާޑް ނާއިޒު ހަސަން (ދާދު) ބުނެފި އެވެ. ދާދުގެ ކަނާތު ކޮނޑުހުޅަށް ހާނިއްކަވީ،
ރާއްޖޭގެ އެންމެ އުއްމީދީ އެއް ކުޅުންތެރިޔާ ވިދާލީ މިދިޔަ ސީޒަނުގައި ޓީސީންނެވެ .އޭގެ ކުރިން އެ ޓީމު ދެ ވަނަ ޑިވިޝަނުގައި ވާދަކުރިއިރު ވެސް އޭނާ މޮޅު
ބަންގްލަދޭޝް އަތުން 1-5އިން ރާއްޖެ މޮޅުވި
ކުޅުމެއް ދެއްކި އެވެ .އަދި ފުރަތަމަ ޑިވިޝަންގައި
މެޗުގެ ފުރަތަމަ ހާފުގެ 30ވަނަ މިނެޓުގައި އޭނާ
މުޅިން އަލަށް މިދިޔަ އަހަރު ވާދަކުރި ޓީސީ ލީގުގެ ދެ
ބޅަ ހިފައިގެން ދުއްވައިގަތް ވަގުތު ފަހަތުން އައި ޯ
ވަނައިގައި ނިންމާލުމުގައި ދާދުގެ ދައުރު ބޮޑެވެ .ލީގުގެ
ބަންގްލަދޭޝްގެ ކުޅުންތެރިޔާ ކުރި ފައުލަކަށް ވެއްޓި
މޮޅު ކުޅުންތެރިޔާގެ މަގާމު ވެސް ލިބުނީ ދާދު އަށެވެ.
ގތުން ،ބިންމަތީގައި ޖެހުނީ އެވެ .އޭނާ ވެއްޓުނު ޮ ކޮނޑުހުޅެވެ. އޕަރޭޝަން އޭޑީކޭގައި އެރޭ ކުރިއިރު، ދާދުގެ ޮ
މިވަގުތު ޓީސީ އޮތީ ކުޅުނު 15މެޗުން ލިބުނު 27 ޕޮއިންޓާ އެކު އެވެ .ލީގުގެ އެއް ވަނައިގައި އޮތް
ދިގު މުއްދަކަށް އޭނާ ކުޅުމާ ދުރަށް ދާން ޖެހޭ ކަމަށް
މާޒިޔާ އާއި ޓީސީއާ ދެމެދު ހަތް ޕޮއިންޓުގެ ފަރަގެއް
ބެލެވުނެވެ.
އެބައޮތެވެ .އަންނަ ބުދަ ދުވަހު ލީގުގެ ކުޅުން އަލުން
ދާދު "މިހާރު" އަށް ބުނީ ހީކުރިގޮތާ ހިލާފަށް
ނ މެޗު ެގ ތެރެއިން ރާއްޖެ ޓީމުގެ ބަންގްލަދޭޝްއާ ދެ ޮކޅަށް ކުޅު ު ދާދު (ވ) ބޯޅަ ފޮނުވާލަނީ --.ފޮޓޯ :ނިޝާން އަލީ /މިހާރު
މި ފަހަރުގެ އުރީދޫ ދިވެހި ޕްރިމިއާ ލީގުގައި
ރިކަވަރީ ދަނީ ރަނގަޅަށް ކަމަށެވެ.
ފަށާއިރު ،ނާއިޒު ނުލައި ޓީސީން ހަތެއް ނޫނީ ފަސް މެޗު ކުޅެން ޖެހޭނެ އެވެ.
"ވަރަށް ރަނގަޅަށް ރިކަވަރީ ދަނީ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މަހެއްހާ ދުވަސް ތެރޭގައި
ކުޅުންތެރިންގެ އަގުބޮޑުވެ ،ޕްރިމިއާ ލީގަށް ގެއްލުން ޗެލްސީ އާ ިއ ޔުނައިޓެޑް ކުޅުނު މެޗެއްގެ ތެރެއިން: ޔުނައިޓެޑްގެ ޑިމާރިއާ-. -
ގަތް ކުޅުންތެރިން ކުޅެފައިވަނީ ލީގުގައި 50
މުޅި ޔޫރަޕަށް ބަލާއިރު އެންމެ އަގުބޮޑުކޮށް އެއް
އޒިލް އާއި އަލެކްސިސް ސަންޗޭޒް ފަދަ މެސުތު ޮ
ކުރޭ ހޭދަ ބިލިއަނަކަށް އަރައިފި އެވެ .ކުރިއަށް
އިންސައްތަ އަށް ވުރެން މަދު މެޗުތަކުގަ އެވެ.
ބޑު ގެއްލުމެއް ލިބުނު ކުޅުންތެރިއަކު ގަނެގެން އެންމެ ޮ
ކުޅުންތެރިން އާސެނަލުގައި އަދިވެސް ތިބިއިރު އެ
ޕްރިމިއާ ލީގުގެ ކްލަބްތަކުން ކުޅުންތެރިން ގަތުމަށް އޮތް ތިން އަހަރު ޓީވީ ރައިޓްސް ވިއްކައިގެން
ލީގުގައި އެ ކުޅުންތެރިންނަށް އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު
ޕްރިމިއާ ލީގުގެ ކްލަބަކީ ލިވަޕޫލެވެ .ލިވަޕޫލުން މިދިޔަ
ޓީމުން ވަނީ ދެ ސީޒަނުގައި އެފްއޭ ކަޕް ކާމިޔާބު
ކްލަބްތަކަށް ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުވާއިރު ،އެ ޓީމުތަކުން
ކުޅުމެއް ނުދެއްކެ އެވެ.
އަހަރު 32މިލިއަން ޕައުންޑަށް އެސްޓަން ވިލާއިން
ކޮށްފަ އެވެ.
ކުޅުންތެރިންނަށް ގަތުމަށް ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި ވެސް އިތުރު ހަރަދުކުރާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެ އެވެ.
މީގެ އިތުރުން ފާއިތުވި ހަތަރު ސީޒަނުގައި 10
ބޑު ހޭދައެއް ކޮށްގެން މިދިޔަ ހަތަރު ސީޒަނުގައި ޮ
ކްރިސްޓިއަން ބެންޓެކޭ ގަތް ނަމަވެސް މިހާރު އޭނާ
މިލިއަން ޕައުންޑަށް ވުރެން ގިނައިން ހަރަދުކޮށްގެން
ވަނީ 30މިލިއަން ޕައުންޑަށް ކްރިސްޓަލް ޕެލަސް
ބޑު ގެއްލުމެއް ލިބުނު ކުޅުންތެރިން ގެނެސް އެންމެ ޮ
ޕްރިމިއާ ލީގުގެ ކްލަބްތަކުން ގަތް ކުޅުންތެރިންގެ
އަށް ވިއްކާލައިފަ އެވެ .ބެންޓެކޭ މިދިޔަ ސީޒަނުގައި
އެއް ކްލަބަކީ މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑެވެ .މިދިޔަ
ތެރެއިން ހަތަރު ބައިކުޅަ އެއްބައި ކުޅުންތެރިން ވަނީ
ލިވަޕޫލަށް ކުޅުނީ އިނގިރޭސި ޕްރިމިއާ ލީގުގެ 44
ބޑުކޮށް ގެނައި ގިނަ ހަތަރު ސީޒަނުގައި އެ ޓީމު އަގު ޮ
އަހަރު ބޮޑު އަގުގައި އިނގިރޭސި ކްލަބްތަކުން ގަތް
ލން އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ނޫނީ ދާއިމީ މިހާރު ޯ
އިންސައްތަ މެޗުތަކުގަ އެވެ.
ކުޅުންތެރިންގެ ފަރާތުން އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު ބަދަލެއް
އެއްބަސްވުމެއްގައި އެ ކްލަބްތައް ދޫކޮށް އެހެން
ލިބިފައެއް ނުވެ އެވެ.
ޕޓްސް އިން ކުރި އެކަމަކު ޕްރައިމް ޓައިމް ސް ޯ ގތުގައި ފާއިތުވި ހަތަރު ދިރާސާ އަކުން ދައްކާ ޮ
ޕޓްސްގެ ދިރާސާއިން ދައްކާ ޕްރައިމް ޓައިމް ސް ޯ ގޮތުގައި ފާއިތުވި ހަތަރު ސީޒަނުގައި އިނގިރޭސި ކްލަބްތަކުން 797މިލިއަން ޕައުންޑް ހަރަދުކޮށްގެން
ހަރަދުތަކަށް ބަލާއިރު ފާއިތުވި ހަތަރު ސީޒަނުގައި
ކުޅުންތެރިންނަށް އެދެވޭ ކުޅުމެއް ނުދެއްކެ އެވެ. އެންހެލް ޑި މާރިއާ އާއި ރަޑަމެލް ފަލްކާއޯ ލޯން
ކްލަބަކަށް ބަދަލުވެފަ އެވެ .އޭގެ ތެރެއިން 60
ޕްރިމިއާ ލީގުން ކުޅުންތެރިންނަށް ކުރި ހަރަދުގެ
ބޑު އަގުގައި ގެނައިރު އެއް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ޮ
އިންސައްތަ ކުޅުންތެރިން ބަދަލުވީ އިނގިރޭސި ލީގު
ބަދަލު އެންމެ ރަނގަޅަށް ލިބުނީ އާސެނަލް އަށެވެ.
ސީޒަނަށް ފަހު އެ ކުޅުންތެރިން ވަނީ ކްލަބް ދޫކޮށްފަ
ނޫން އެހެން ލީގުގެ ކްލަބްތަކަށެވެ. މިދިޔަ އަހަރުގެ ޖޫން ޓްރާންސްފާ މާކެޓްގައި
ބޑު އަގުގައި ފާއިތުވި ހަތަރު ސީޒަނުގައި އާސެނަލުން ޮ ގަތް ގިނަ ކުޅުންތެރިން އެ ޓީމުގައި އަދި އެބަތިއްބެވެ.
އެވެ.
ކުޅިވަރު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
24
ބޮޑެތި ކްލަބްތައް ދެކެ ޔުއެފާ ޖެހިލުންވަނީތަ؟ އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
ޔުއެފާ ޗެމްޕިއަންސް ލީގަށް ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައިވަނީ ޔޫރަޕްގެ ނަން މަޝްހޫރު ބޮޑެތި ކްލަބްތައް ދެކެ ޔުއެފާ އިން ޖެހިލުންވާތީ ކަމަށް ޔޫރަޕިއަން ޕްރޮފެޝަނަލް ފުޓްބޯލް ލީގްސް (އީޕީއެފްއެލް) އިން ތުހުމަތުކޮށްފި އެވެ. ޔުއެފާ އިން ވަނީ 2018އަހަރުން ފެށިގެން ކުރިއަށް އޮތް ތިން ސީޒަނުގެ ޗެމްޕިއަންސް ލީގުން ޔޫރަޕްގެ ވަރުގަދަ ހަތަރު ލީގު ކަމަށްވާ ސްޕެނިޝް ލީގާއި ޕްރިމިއާ ލީގާއި ޖަރުމަނު ލީގު އަދި އިޓާލިއަން ލީގުގެ ގަދަ ހަތަރު ޓީމަށް ޖާގަ ދޭން ނިންމައިފަ އެވެ. "މިއީ ބައެއް ކްލަބްތަކާ ގުޅިގެން ޔުއެފާ އިން ހިންގާފައިވާ ވަރަށް ދަށު ދަރަޖައިގެ އަމަލެއް .މީގެން އެނގެނީ ޔުއެފާ އޮތީ މުއްސަނދި ކްލަބްތަކުގެ މުށުތެރޭގައިކަން"، އީޕީއެފްއެލްގެ ހެޑް ސްވިޑަންގެ ލާސް ކްރިސްޓަ އޯލްސަން ބުންޏެވެ. އޭނާ ބުނީ ޔޫއެފާގެ މި ނިންމުމުގެ ސަބަބުން ކުދި ކްލަބްތަކުގެ ހައްގު ގެއްލިފައިވާ ކަމަށާއި އެ ޓީމުތަކަށް ކުރިއަށް ގޮސް އެންމެ މަތީ ފަންތީގައި ވާދަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ކށްލާފައިވާ ކަމަށެވެ. ނެތި ޮ އީޕީއެފްއެލް އަކީ ޔޫރަޕްގެ 24ގައުމުގެ ލީގު ތަމްސީލުކުރާ އެސޯސިއޭޝަނެކެވެ. ބޅަ ލީގުތައް ހިނގުން އީޕީއެފްއެލް އަކީ 1997ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ޔޫރަޕްގެ ފުޓް ޯ
ޗެމްޕިއަންސް ލީގުގައި ޗެލްސީ އާއި ޕީއެސްޖީ ކުޅެނީ --.ފޮޓޯ :އޭއެފްޕީ
ސސިއޭޝަނެކެވެ .އީޕީއެފްއެލްގައި ޔޫރަޕްގެ 40ގައުމުގެ ހަރުދަނާ ކުރުމަށް އުފައްދާފައިވާ އެ ޯ މަންދޫބުން ހިމެނެ އެވެ.
ނޭމާ އަށް ޕީއެސްޖީން 190މިލިއަން ޔޫރޯ ހުށަހެޅި ބޅަ ކުޅުންތެރިޔާ އަށެވެ .މިހާރު މުސާރަ ބޮޑު ފުޓް ޯ
ދޫކޮށްލާފައިވާތީ އެ ކްލަބުން އައީ ދުނިޔޭގެ މަޝްހޫރު
ލނާ (ސެޕްޓެމްބަރު - )11ބާސެލޯނާގެ ބާސެ ޯ ބްރެޒިލް ފޯވާޑް ނޭމާ ގަތުމަށް ފްރާންސުގެ ޕީއެސްޖީން
އެންމެ ބޮޑު މުސާރައެއް ލިބެނީ އަހަރަކު 32މިލިއަން
ތަރިއަކަށް ބަލަމުންނެވެ.
ރ ހުށަހެޅި ކަމަށް އޭނާގެ އޭޖެންޓް 190މިލިއަން ޔޫ ޯ
ޔޫރޯ ލިބޭ ރެއާލް މެޑްރިޑުގެ ކްރިސްޓިއާނޯ ރޮނާލްޑޯ
ރ ބުނެފި އެވެ. ވެގްނާ ރިބެއި ޯ
އަށެވެ.
ރ ބުނީ ،ޕީއެސްޖީގެ އިތުރުން މެންޗެސްޓާ ރިބެއި ޯ ޔުނައިޓެޑުން ވެސް ނޭމާ ގަތުމަށް ބޭނުންވި ކަމަށާއި ނޭމާ ކްލަބް ބަދަލުނުކުރީ ކިރިޔާ ކަމަށެވެ. "ޕީއެސްޖީ އަށް ބަދަލުވާ ގާތަށް އޭނާ ދިޔަ .އެ
"ނޭމާ މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑަށް ބަދަލުވާން ވެސް
އެހެން ނަމަ ނޭމާ ވެގެންދާނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ
ބޑު އަގު ހުށަހެޅި އެވެ. ބޑެތި ކްލަބްތަކުން ޮ ދުނިޔޭގެ ޮ
އުޅުނު .އެކަމަކު ފަހުން އޭނާ ނިންމީ ބާސެލޯނާގެ
އޭގެ ތެރޭގައި ޕީއެސްޖީ އާއި ޔުނައިޓެޑުގެ އިތުރުން
ކޮންޓްރެކްޓް އާކުރަން ،މުސާރަ ކުޑަވިޔަސް "،އޭޖެންޓް
ޗެލްސީ އާއި ރެއާލް މެޑްރިޑް ހިމެނެ އެވެ.
ބުންޏެވެ.
ކްލަބަށް ދިޔަ ނަމަ އޭނާ އަށް އަހަރަކު 40މިލިއަން ޔޫރޯގެ މުސާރައެއް ލިބޭނެ "،ރިބެއިރޯ ބުންޏެވެ.
ބޅަ ޓީމުގެ ކެޕްޓަން ނޭމާ ބްރެޒިލް ގައުމީ ފުޓް ޯ ތސްގައި ކުޅުނުއިރު ވެސް އަށް އޭނާ ބްރެޒިލްގެ ސަން ޯ
ގަތަރުގެ ބިލިއަނަރު ގްރޫޕަކުން ހިންގަމުން އަންނަ ޕީއެސްޖީގެ އެންމެ މުހިއްމު ކުޅުންތެރިޔާ ޒަލަޓާން
އުމުރުން 24އަހަރުގެ ކުޅުންތެރިޔާ ވަނީ 2013 ލނާ އަށް ބަދަލުވި ފަހުން އެ ވަނަ އަހަރު ބާސެ ޯ ގލް ޖަހައިދީފަ އެވެ. ކްލަބަށް 141މެޗުން ޯ 85
މވިޗް މިދިޔަ ސީޒަނަށް ފަހު އެ ކްލަބް އިބްރަހި ޮ
"އާސެނަލަށް އެންމެ ކަމުދާނީ ސިމިއޯނީ" ލަންޑަން (ސެޕްޓެމްބަރު - )11އާސެނަލްގެ ކޯޗަކަށް ގެންނަން ބޯންމައުތުގެ މިހާރުގެ ކޯޗު އެޑީ ހޯވް ކަމުނުދާނެ ކަމަށާއި އެންމެ އެކަށީގެންވަނީ އެތުލެޓިކޯ މެޑްރިޑުގެ ޑިއޭގޯ ސިމިއޯނީ ކަމަށް އާސެނަލްގެ ކުރީގެ ތަރި ރޭ ޕާލާ ބުނެފި އެވެ. ކޗުކަމުން އާސެން ވެންގާ ވަކިވުމާ އާސެނަލްގެ ޯ ބޑަށް ކުރެވޭ ބަހުސަކީ ގާތްވެފައިވާއިރު މިހާރު އެންމެ ޮ ކޗަކާ މެދު ކުރެވޭ ބަހުސެވެ. އެ ކްލަބާ ދެން ހަވާލުވާނެ ޯ ހވް އަކީ އާސެނަލާ ހަވާލުވެދާނެ އިންގްލެންޑުގެ ޒުވާން ކޯޗު ޯ ކޗެވެ .އިންގްލެންޑުގެ 21އަހަރުން ދަށުގެ ގައުމީ ކަމަށް ބެލެވޭ ޯ ހވް ވަނީ މީގެ ކުރިން ބާންލީ އަށް ވެސް ޓީމަށް ކުޅެފައިވާ ޯ ކޗުކޮށްދީފަ އެވެ. ޯ އެކަމަކު އާސެނަލަށް 1992އިން 2004އަށް ކުޅުނު ޕާލާ ބުނީ ،ހޯވް އަށް ބިދޭސީ މަޝްހޫރު ކުޅުންތެރިން ނުގެނެވޭނެ ކަމަށެވެ. "ބޯންމައުތުގައި އޭނާ ރަނގަޅަށް މަސައްކަތްކުރަމުން ކޗަކަށް ވެސް ވެވިދާނެ. އަންނަނީ .ކުރިމަގުގައި އާސެނަލްގެ ޯ އެކަމަކު އަދި އެކަމަށް އަވަސް .އަހަންނަށް އެންމެ ރަނގަޅީ އނީ .ގާޑިއޯލާ އާއި މޮރީނިއޯ އަދި ކްލޮޕް ފަދަ ކޯޗުންނާ ސިމި ޯ އިނގިރޭސި ލީގުގައި ވާދަކޮށްލަން އޭނާ ވެސް ބޭނުންވާނެ "،ޕާލާ ބުންޏެވެ.
އެތުލެޓި ޯކ މެޑްރިޑުގެ ކޯޗު ޑިއޭގޯ ސިމިއޯނީ.
ހަބަރު ފިނިފެންމާ ގޮވުން: ތަޖުރިބާކާރުންގެ ނިންމުން ތަފާތު
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
26
ސ 3 :އާ ގުޅޭ
"[ ޮގވި ތަނުން] ފެނުނު ކަންތައްތަކާއި އެ ކަންތައްތައް ޝަރަހަކުރުމަށް ފަހު މަތީގައި ބަޔާން ޮކށްފައިވާ ކަންކަމަށް އިތުރަށް ވިސްނުމުން ،ޝްރެޕްނެލް ( ޮގވުމުން ބުރައިގެންދާ ދަގަނޑު ޮކޅުތަކެއް) އެކުލެވިގެން ނުވާ ވައްތަރުގެ އައިއީޑީއެއް، އިން ވަކިކުރަން ޖަހާފައި ހުރި ފިލާގަނޑުގެ ބިއްދޮށުން އޭސީގެ ބް ޯލވަރާ ޖެހިގެން ތައްޓުމަތީގައި ޮގވާފައިވާ ކަމަށް އަޅުގަނޑު ދެކެމެވެ -- "،ރިޕޯޓް
ލވަރާ ޖެހިގެން ތައްޓުމަތީގައި ގޮވާފައިވާ އޭސީގެ ބް ޯ
ގތަށް ސިއްރުން ހެކިބަސް ދިން ސިފައިންގެ ޮ
10އަހަރު ދުވަހުގެ ޖަލު ހުކުމެކެވެ .އެކަމަކު،
ކަމަށް އަޅުގަނޑު ދެކެމެވެ "،ރިޕޯޓުގައިވެ އެވެ.
މީހަކު ބުނީ އަދީބު އެދިވަޑައިގަތުމުން ދެ އައިއީޑީ
ފިސްތޯލައެއް ގެންގުޅުއްވި މައްސަލައަކާއި ކޮރަޕްޝަންގެ
ގވި ތަނުގެ ކައިރީގައި ހުޅު ހިފާ ޒާތުގެ ގޭސް ޮ
ކށްދިން ކަމަށެވެ .ހަތިޔާރާއި ގޮވާތަކެތީގެ ތައްޔާރު ޮ
މައްސަލަތަކެއް ސާބިތުވެ ،އަދީބު ޖަލުގައި ހުންނަވަން
ރޮނގުން އިންޑިއާ ،ޗައިނާ އަދި ޕާކިސްތާނުން
ޖެހިވަޑައިގަންނަވާ މުއްދަތު ވަނީ 33އަހަރަށް އަރާފަ
ކށްފައި ހުރި ތަނަށް ނެތެވެ .އޭސީގެ ބްލޯވަރު ހަރު ޮ
ގތުގައި އެ އައިއީޑިގައި ހުރީ އެމީހުން ގަބޫލުކުރި ޮ
ހދާފައިވާ އެ މީހާ ބުނީ ފުރަތަމަ އަސްކަރީ ތަމްރީނު ޯ
އެވެ.
ވެސް ވައި ވަދެ ނުކުންނާނެ ޖާގަ އޮތެވެ .އެހެންވެ،
200ގުރާމުގެ ޓީއެންޓީ އެވެ .ބޮން ގޮއްވާލި ގޮތް
ގއްވާލީ ޓެސްޓަކަށް ،ގަލްފު ކްރާފްޓުގެ އައިއީޑީ ޮ
އެ ތަނުގައި ގޭހެއް ހަރުލާފައި ހުރުމުގެ ފުރުސަތު ނެތް
ހޯދިފައި ނުވިޔަސް އެއީ ވަކި ވަގުތެއް ހަމަވުމުން ގޮވާ
ލޯންޗެއްގައި ކަމަށެވެ .ބަޔަކު މަރުވެދާނެތީ ދެ
ގއްވާލި މައްސަލައިގައި ލންޗުކޮޅުގައި އެއްޗެއް ޮ ޯ
ކަމަށް ލަންކާ ތަޖުރިބާކާރުން ދެކެ އެވެ.
ބމަކަށް ވުރެ ބޮޑަށް ބޭނުން ގޮތަށް ހަދާފައި ހުރި ޮ
ކށް ކަމަށާއި ރިޔާސީ ވަނަ އައިއީޑީ ހެދީ ބާރު ދައް ޮ
އެހީތެރިކަން ދޭން އިންޑިއާ އާއި އޮސްޓްރޭލިއާގެ
ގތަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ އައިއީޑީއެއް ވަގުތަކު ގޮއްވާލެވޭ ޮ
ގއްވާލަން ބޭނުންކުރީ އެ އައިއީޑީ ކަމަށް ކޅު ޮ ލޯންޗު ޮ
ތަޖުރިބާކާރުން ވެސް ރާއްޖެ އައިސްފައިވެ އެވެ.
ބޑަށް ބުރަވެ އެވެ. ކަމަށް ވެސް ލަންކާގެ ޓީމުން ޮ
އެ ހާދިސާގެ ފަހުން އަދީބު އޭނާ ކައިރި ވިދާޅުވި
އެކަމަކު ،އެ ފަރާތްތަކުގެ ނިންމުންތައް އަދި
ކަމަށް ވެސް އެ މީހާ ބުންޏެވެ.
ކށްފައެއް ނުވެ އެވެ. އާއްމު ޮ
އެކުލެވޭ ފުޅިތަކެއް ހުއްޓަސް އެއިން އެއްވެސް ފުޅިއަކަށް ގެއްލުމެއް ލިބިފައި ނެތް ކަމަށާއި އެފަދަ ކޅެއް ވެސް އެ ތަނުން ފެންނާކަށް ފުޅިއެއްގެ އެތި ޮ
ގވި ތަނުން] ފެނުނު ކަންތައްތަކާއި "[ ޮ އެ ކަންތައްތައް ޝަރަހަކުރުމަށް ފަހު މަތީގައި ކށްފައިވާ ކަންކަމަށް އިތުރަށް ވިސްނުމުން، ބަޔާން ޮ ޝްރެޕްނެލް (ގޮވުމުން ބުރައިގެންދާ ދަގަނޑުކޮޅުތަކެއް) އެކުލެވިގެން ނުވާ ވައްތަރުގެ އައިއީޑީއެއް ،އިން ވަކިކުރަން ޖަހާފައި ހުރި ފިލާގަނޑުގެ ބިއްދޮށުން
ބމުގައި ބޭނުންކުރި ލަންކާގެ ޓީމުން ވަނީ އެ ޮ ގޮވާތަކެތީގެ މިންވަރު ވެސް އަންދާޒާކޮށްފަ އެވެ.
ގއްވާލުމުގައި އަދީބުގެ "ފިނިފެންމާގައި" ބޮމެއް ޮ މައްޗަށް އުފުލި ޓެރަރިޒަމްގެ ދައުވާ ސާބިތުވެ އޭނާ ވަނީ ޖަލަށް ލާފަ އެވެ. އެ ޝަރީއަތުގެ މަޖިލިހުގައި ،ކާކުކަން ނޭނގޭ
އެމެރިކާ އާއި ސައުދީ އަދި ލަންކާގެ އިތުރުން،
ގއްވާލި މައްސަލައިގައި ލންޗުކޮޅުގައި އެއްޗެއް ޮ ޯ ބޑީގާޑުން ކަމަށްވާ އަދީބުގެ އިތުރުން އޭނާގެ ދެ ޮ ހަސަން ރިކާޒާއި އަހުމަދު އާމިރުގެ މައްޗަށް އިއްވީ
ސ ހިފަހައްޓަނީ ވޯޓު ނުދޭ މެމްބަރުންގެ ޕާޓީތަކުގެ ފައި ާ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާއެއްގައި މެމްބަރުން ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވަނީ. ކައުންސިލަރުންގެ އަދަދު މަދު ކުރަން މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި އިސްލާހު ވަނީ ފާސް ޮކށްފައި - .ފޮޓޯ: މަޖިލިސް
މު ހަ އް މަ ދު ޔާ މީ ން
ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅާނެ އެވެ. "އެއްވެސް ޕާޓީއެއްގެ މެމްބަރުން ބަޖެޓު ވޓު ނުދީފިނަމަ ،ބަޖެޓުން އެ އަހަރަކަށް ފާސްކުރަން ޯ
ވޓު ނުދެއްވާ މެމްބަރުން ދައުލަތުގެ ބަޖެޓަށް ޯ ހިމެނޭ ސިޔާސީ ޕާޓީތަކަށް ފައިސާ ނުދޭ ގޮތަށް ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ގާނޫނަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅަން ތައްޔާރުވެއްޖެ އެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޕީޕީއެމްގެ އިސް ގތުގައި މަޖިލީހުގެ ތިން މެމްބަރަކު މިއަދު ވިދާޅުވި ޮ ވަނަ ދައުރުގެ ޖަލްސާތައް އަންނަ މަހު ފެށުމާ އެކު
ނުދީ ،އެ ބަޖެޓުން ޕާޓީތަކަށް ފައިސާ ދެވޭ ގޮތަށް
ގާތްގަނޑަކަށް 14މިލިޔަން ރުފިޔާއަށް އަރަ އެވެ.
އތުމަކީ ހަމަޖެހޭ އުސޫލެއް ނޫނެވެ. ޮ
މިއީ ރެކޯޑް އަދަދެކެވެ .ދެ ވަނައަށް މެންބަރުން އެންމެ
ޕީޕީއެމަށް ނިސްބަތްވެވަޑައިގަންނަވާ ބައެއް
ގިނަ ޕާޓީ ،ޕީޕީއެމަށް ނުވަ މިލިޔަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ
ޕާޓީއަކަށް ލިބެން ޖެހޭ ހުރިހާ ފައިސާއެއް ނުލިބޭ
ގތުގައި ޕާޓީތަކަށް ފައިސާ މެމްބަރުން ގަބޫލުކުރައްވާ ޮ
ކަމަށް ލަފާކުރެވެ އެވެ .އެކަމަކު މި އަހަރު ސިޔާސީ
ގޮތަށް އިސްލާހު ހުށަހަޅާނީ "،މެމްބަރު ވިދާޅުވި އެވެ.
ދޫކުރުމަށްވުރެ ،ކްލަބުތަކާއި ޖަމިއްޔާތަކަށާއި ހާއްސަ
ޕާޓީތަކަށް ދޭން ބަޖެޓުން ކަނޑައެޅި ފައިސާ މިހާތަނަށް
ބޑެތި ބަލިތަކަށް އެހީއަށް ބޭނުންވާ މީހުންނަށާއި ޮ
އައިއިރު އެއްވެސް ޕާޓީއަކަށް ނުދެ އެވެ .އަދި ފައިސާ
އާއި ޖުމްހޫރީ ޕާޓީ އާއި އެމްޑީއޭގެ އިތުރުން އަދާލަތު
ފަރުވާ ހޯދަމުން އަންނަ މީހުންނަށް ފައިސާ ދޫކުރުން
ނުލިބި ލަސްވާތީ ޕާޓީތަކުން ވަނީ ކަންބޮޑުވުން ވެސް
ޕާޓީގެ މެމްބަރުންނެވެ .އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ގިނަ
ވެސް މާ ރަނގަޅެވެ.
މަޖިލީހުގައި މިހާރު ތިއްބެވީ ޕީޕީއެމާއި އެމްޑީޕީ
އަދަދެއްގެ މެމްބަރުން ތިއްބެވީ ޕީޕީއެމްގަ އެވެ. ގތުގައި ބަޖެޓު ފާސްކުރަން ވޯޓު އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
މިދިޔަ އަހަރު ތިބި މެމްބަރުންގެ އަދަދަށް ބަލައި އެމްޑީޕީއަށް މި އަހަރު ދޭން ޖެހޭ އަދަދު
ފާޅުކޮށްފަ އެވެ.
12ސެޕްޓެމްބަރ ( 2016ހޯމަ)
27
ކުޅިވަރު
މެޑަލަކަށް ފަހު މެޑަލެއް: ކޯ ޗު ފާއިލް ވަރެއް ނެތް! ކުޅުންތެރިންގެ އަގުބޮޑުވެ، ޕްރިމިއާ ލީގަށް ގެއްލުން