mihaaru.com 24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ) އަގު5:ރ
މިނިވަ ްނ ނޫސްވެރިކަމުގެ މަރު ކައިރީގައި!
ދައުވާނުކޮށް މީޑިއާތަކަށް އަދަބު ދިނުމުގެ ބާރުދެނީ! އެއީ ވައްކަން ކުރުމުގެ އުސޫލް ކަނޑައަޅާ ބިލެއް :އިންތި އަބުރާ ބެހޭ ގާނޫނު ބާތިލްކުރަން ކޯޓަށް ދާނަން :ޑީޑީ އާދޭސް ކުރީމަ ވެސް ކަންތައް ވީ މާ ގޯސްކޮށް! އަބުރުގެ ބިލް އޮތް ގޮތަށް ފާސްކުރާނެ :ރިޔާޒް ކަންބޮޑުވުންތައް ޮބލާލައި ޖަހައި، ނޫސްވެރިކަން މަރާލަނީ
ހަބަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
ބާރުތައް ރައީސް ެގ މުށުތެރޭ ،ހައްގުތައް ދަނީ ގެއްލެމުން :ޔޫކޭ އަ ލީ ނާ ފި ޒް
ހދުން މަނާކުރުން ހިމެނެ އެވެ. ނުނަގާ ބޭރުގެ އެހީ ޯ
2
އިދިކޮޅު އިއްތިހާދުގެ ތަރުޖަމާނު މަހްލޫފަށް މިދިޔަ ހަފުތާގައި ހުކުމް ކުރި ވަގުތު ކޯޓު ދޮށުގައި މީހުން މުޒާހަރާކުރަނީ--.ފޮޓޯ :މުހައްމަދު ޝަރުހާން /މިހާރު
އަދަދުގައިވެ އެވެ.
"ހުރަހެއް ނެތި އާއްމުންނަށް ފާރަލުމުގެ ބާރާއި
ޖެހިފައިވާ ގައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމަނާފައިވާ ރާއްޖޭން
"ދެ ހާސް ފަނަރަ ވަނަ އަހަރު ނިމުނުއިރު
އިސްލާހުކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތަކެއް ވެސް ރިޕޯޓުގައިވެ
ނވެމްބަރު މަހު ފާސްކުޅަ ޓެރަރިޒަމް އިހުތިޔާރު ޮ
ކޅު ހުރިހާ ޕާޓީއެއްގެ ވެރިން ތިއްބެވީ ސިޔާސީ އިދި ޮ
އެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ބައިވެރިވެވޭ،
މަނާކުރުމާ ބެހޭ ގާނޫނުން ސަރުކާރަށް ލިބިދެ އެވެ"،
ޖަލަށް ލާފަ އެވެ .ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ .ނުވަތަ
ތަފާތު ވިސްނުމާއި ފިކުރަށް ޖާގަ އޮތް ސިޔާސީ
ޔާމީނާއި އެ މަނިކުފާނުގެ ސަރުކާރުގެ މުށުތެރެ އަށް
ފަރުދީ ހައްގުތަކަށް އަރައިގަތުމުގެ މިސާލަކަށް
ތިއްބެވީ އަމިއްލަ އަށް އަރުވާލެއްވިގެންނެވެ".
ލައި އަސާސީ އެތައް ހައްގެއް ނިގުޅައިގެންފައިވާ ކަމަށް
ޕޓުގައި ހިމަނާފައިވެ އެވެ. ރި ޯ
ދައުލަތުގެ ހުރިހާ ބާރުތަކެއް ރައީސް އަބްދުﷲ
އިނގިރޭސިވިލާތުން ބުނެފި އެވެ.
އުޅުމުގެ ހައްގު ހުޅުވާލުން އަދި ޝަރުއީ ދާއިރާގެ
އިނގިރޭސި ސަރުކާރުން ވަރަށް ބޮޑަށް ފާޑުކިޔާފައިވެ
މިނިވަންކަން ކަށަވަރުކުރުން ހިމެނެވެ .މީގެ އިތުރުން،
ކޓުން ހުރިހާ ބާރެއް އެވެ .އެ ގޮތުން ،ސުޕްރީމް ޯ
މަރުގެ އަދަބު ތަންފީޒު ކުރަން ކުރާ މަސައްކަތް
ނެރުނު އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ހާލަތާ ބެހޭ ރިޕޯޓުގައި
ހަމައެއް ލަމައެއް ނެތި ސިޔާސީ ވެރިން
ޖަމާކޮށް ،މަރުކަޒީ ކުރުމަށް ގާނޫނީ ވަކީލުންގެ ކަންކަން
ހުއްޓާލަން ވެސް ގޮވާލާފައިވެ އެވެ.
މކްރެސީ އާއި އިންސާނީ ބުނި ގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ ޑި ޮ
ހައްޔަރުކުރުމާއި އެ ނޫން ވެސް އެކިއެކި ފިޔަވަޅު
ބެލެހެއްޓުން ވެސް ބަންޑާރަ ނައިބުގެ އޮފީހުން އެ
ހައްގުތަކުގެ ހާލަތުގެ އިތުރުން ޝަރުއީ ނިޒާމުގެ
ގތުން" ،ބައިނަލްއަގުވާމީ ފަރާތްތަކުގެ އެޅުމެވެ .އެ ޮ
ކށްފައިވެ އެވެ .އަދި ބުނީ ކޯޓަށް ނަގާފައިވާކަން ފާހަގަ ޮ
ހާލަތު ގޯސްވަމުން ދާ ކަމަށް އިނގިރޭސި ސަރުކާރުން
މިނިވަންކަން މިދިޔަ އަހަރު ވަނީ އިތުރަށް ގޯސްވެފަ
ބޑަށް އަމާޒުވެފައިވާ ޝަރީއަތެއް ފާޑުކިއުން ނުހަނު ޮ
ކޓުތަކުން ތަބާ ނުވުމާއި ހަމަތަކާއި އުސޫލުތަކަށް ޯ
ބުނެފައި މި ވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރާއި ރާއްޖޭގެ ޝަރުއީ
ކށް" ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު މެދުވެރި ޮ
ކޓުތަކުގެ މައްސަލަތަކުގެ ވަކި ހަމައެއް ނެތި ދަށު ޯ
ދާއިރާގެ ބައެއް އިސް ފަރާތްތަކަށް އިނގިރޭސިވިލާތަށް
ޖަލަށް ލުމާއި ދެ ނައިބު ރައީސުން ވަކިކުރުމާއި
ކޓުތަކުން ވަނުން ފަދަ އދ .އިން ތެރެ އަށް މަތީ ޯ
ގތް ހަދަން ވިސްނަމުން އަންނަ ދަތުރު ނުކުރެވޭ ޮ
މައްސަލައަކީ ސިޔާސީ އަދި މަދަނީ މިނިވަންކަން
ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު އަދީބު ހައްޔަރުކުރުން
ކށްފައިވާ މައްސަލަތައް އަދިވެސް ވެސް ކުރިން ފާހަގަ ޮ
ކށްފައި ވަނިކޮށެވެ. ކަމަށް އެ ގައުމުން އިއުލާން ޮ
މކްރެޓިކް ހަރަކާތާއި ހަނިކުރުމެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ޑި ޮ
ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.
ކށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. ހައްލު ޮ
އިނގިރޭސި ސަރުކާރުން ބުރާސްފަތި ދުވަހު
އެވެ. ކށްފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް އެ ގޮތުން ފާހަގަ ޮ
އތް ޖާގަ ހަނިކުރަން ތަފާތު ގަވާއިދުތައް ވިސްނުމަށް ޮ
ބޑު މައްސަލައެއްގެ ގޮތުގައި ދެން އެންމެ ޮ
މީގެ އިތުރުން ،ޝަރުއީ ދާއިރާ އަށް ވެސް
މާހައުލެއް ގާއިމްކުރުމާއި ހިޔާލު ފާޅުކުރުން އަދި އެއްވެ
އިނގިރޭސި ސަރުކާރުން ނަގާފައި ވަނީ އެއްވެސް
"ދެ ހާސް ފަނަރަ ވަނަ އަހަރު ނިމުނުއިރު
"އޭނާ އަކީ ރައީސް ޔާމީން 2013ވަނަ އަހަރުގެ
ރާއްޖޭގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކާއި ޑިމޮކްރެސީގެ
އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އިތުރުން ދުނިޔޭގެ އެހެން ވެސް ގިނަ ގައުމުތަކާއި ޖަމާއަތްތަކުން އަންނަނީ
ހެދުމާއި މަގުމަތީގައި މުޒާހަރާ ނުކުރެވޭނެ ގޮތަށް
ނޮވެމްބަރު މަހު ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަތް ފަހުން
ކޅު ހުރިހާ ޕާޓީއެއްގެ ވެރިން ތިއްބެވީ ސިޔާސީ އިދި ޮ
ބޑަށް ފާޑު ކިއަމުންނެވެ .އޭގެ ރާއްޖެ އަށް ވަރަށް ޮ
ހަމަޖެއްސުމާއި ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމަށް
ހައްޔަރުކުރެވުނު ނުވަތަ މަގާމުން ވަކިކުރެވުނު އެ
ޖަލަށް ލާފަ އެވެ .ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ .ނުވަތަ
ތެރޭގައި ޝަރުއީ ދާއިރާގެ މިނިވަންކަން ގެއްލިފައިވުމާއި
ހިޔަނި އެޅުމާއި ނޫސްވެރިންގެ މަސައްކަތް އަމިއްލަ
މަނިކުފާނުގެ ސަރުކާރުގެ 11ވަނަ އޮފިޝަލެވެ"،
ތިއްބެވީ އަމިއްލަ އަށް އަރުވާލެއްވިގެންނެވެ".
އަސާސީ ހައްގުތައް ގެއްލެމުން ދާ މައްސަލަ އެ
އަށް ސެންސަރުކުރަން ޖެހުމާއި ޖަމިއްޔާތަކުން ހުއްދަ
ޕޓުގެ މިދިޔަ އަހަރުގެ އަހަރަކު އެއް ފަހަރު ނެރޭ ރި ޯ
އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ހާލަތާ މެދު ސަމާލުވާން
ކށް ފާހަގަކުރެ އެވެ. ފަރާތްތަކުން ހާއްސަ ޮ
އަބުރުގެ ބިލް އޮތް ގޮތަށް ފާސްކުރާނެ :ރިޔާޒް ކށްދިނުމާއި ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ އަބުރު ރައްކާތެރި ޮ
އެއް ނަތީޖާއަކަށް ވުމުން އެހެން ބުނީ .އެއީ ބިލްގެ
އެވެ.
މިނިވަންކަމުގެ ބިލް އަވަސް އަރުވާލައިގެން ފާސްކުރަން
ބަހުސް އަވަހަށް ބޭއްވިޔަސް ،ލަސްކުރިޔަސް އެ
ނިންމާފައި ނުވާނެ ކަމަށާއި އެކަމަކު އެ ބިލް މިހާރު
ފާސްކުރަން އަޅުގަނޑުމެންގެ މެމްބަރުން އެ ތިބީ.
އިޝާރާތެއް ޕީޕީއެމްގެ ބައެއް މެމްބަރުން ދެއްވުމުން،
ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ކުޑައެއް ނޫނެވެ .އަދި މި ބިލް
އޮތް ގޮތަށް ފާސްކުރާނެ ކަމަށް ޕީޕީއެމްގެ ޕާލަމެންޓްރީ
އެހެންވީމާ ބިލްގެ މަސައްކަތް ލަސްކުރިޔަސް،
އެކަމާ މެދު މީޑިއާތަކުން އަންނަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް
ފާސްކޮށްފި ނަމަ ،މިނިވަން ނޫސްވެރިކަން ވަޅުޖެހި
ގުރޫޕުގެ ޑެޕިއުޓީ ލީޑަރު ވިލުފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު
ނުކުރިޔަސް ނުކުންނާނީ އެއް ނަތީޖާއެއް .އެހެންވެ
ބޑުވުން ފާޅުކުރަމުންނެވެ .މީޑިއާތަކުން ދެކޭ ކަން ޮ
މަރުވާނެ ކަމަށް ،މީޑިއާތަކުން ބުނެ އެވެ .އަބުރުގެ
ހމަދުވަހު ހިނގާށޭ ބިލް އަވަހަށް އަޅުގަނޑު ބުނީ ޯ
ގތަށް ފާސްކޮށްފި ނަމަ، ގޮތުގައި މި ބިލް އޮތް ޮ
އާ ބިލުގައި ވެސް އަބުރާ ބެހުމަކީ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ
ފާސްކުރަން "،ރިޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
ނޫސްވެރިކަން މަރުވާނެ އެވެ.
ގޮތުގައި ވަނީ ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ .އެކަމަކު މީޑިއާގެ
ރިޔާޒް ރަޝީދު އިއްޔެ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ، ވެރިކަންކުރާ މައި ޕާޓީގެ ޕީޖީ ގުރޫޕުގެ ދެވަނަ އަށް އެންމެ އިސް ލީޑަރު "މިހާރު" އަށް މިހެން ވިދާޅުވިއިރު ،އަބުރުގެ ބިލުގެ ބަހުސް މާދަމާ
ގތުގައި މި އަހަރުގެ މިނިވަންދުވަހާ އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
ކށްފައި ފޮނުވި އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމެވެ .އިސްލާހު ޮ ގތަށް ފާސްކުރާނެ ކަމުގެ އަބުރުގެ ބިލް އޮތް ޮ
މލްޑިވްސް މީޑިއާ ކައުންސިލްގެ މިކަމާ ގުޅިގެން ޯ
ބިލުގައި ވެސް ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމަށް
މައްސަލަތައް ބަލައި ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ބާރު ދީފައި
ބޑު ބަންދެއް ލިބޭއިރު، ގުޅިގެން ،މި ހަފުތާގައި ޮ
ކމިޓީގެ ބައްދަލުވުމެއް ވެސް އިއްޔެ ހަވީރު ހާއްސަ ޮ
ހމް މިނިސްޓްރީއަށެވެ .ގައުމީ ސަލާމަތަށް އޮތީ ޯ
ކމެޓީ އަށް ފޮނުވަން ނިންމައި ހަމަ އެ ދުވަހު ޮ
މަޖިލިހުގެ ޖަލްސާ ބާއްވަން ލިބެނީ ހޯމަ ދުވަސް
ވަނީ ބާއްވައިފަ އެވެ .އަދި އެ ބައްދަލުވުމާ ގުޅޭ
ނުރައްކާވާ ފަދަ ހިޔާލެއް ފާޅުކުރުމާއި އާންމު ނިޒާމާ
ފެނިވަޑައިގަންނަވާ ކަމަށް އޭނާ ވައިބަ ގުރޫޕުގައި
އެކަންޏެވެ.
ކންފަރެންސެއް މާދަމާ ބާއްވަން މީޑިއާ ނިއުސް ޮ
ހިލާފު ހިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި އަބުރާ ބެހެވޭ ފަދަ
ކައުންސިލުން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ.
ހިޔާލެއް ފާޅުކުރި މީހެއްގެ އަދަބަކަށް 50،000ރ.
ދެއްކެވި ވާހަކަތަކެއްގެ ސްކްރީން ޝޮޓްތަކެއް ވަނީ
"މި ބިލް [އަބުރުގެ ބިލް] ވެސް އަޅުގަނޑުމެން
އާންމުވެފަ އެވެ .ޕީޕީއެމްގެ ޕާލަމެންޓްރީ ގުރޫޕުގެ
މަޖިލިހުގައި ކުރިއަށް ގެންދާނީ އެހެން ބިލްތައް
އަބުރުގެ ބިލް މަޖިލިހަށް ފުރަތަމަ ފޮނުއްވީ
އާއި 2،000،000ރ .އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ
ވައިބާގައި ރިޔާޒް ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ކޮމެޓީން ވެސް
ގތަށް .މަޖިލިހުގެ ތަޅުމުގައި ވެސް ކުރިއަށް ގެންދާ ޮ
ޕީޕީއެމްގެ ޕާލަމެންޓްރީ ގުރޫޕުގެ ލީޑަރު އަހުމަދު
ކޓުން ކަނޑައަޅަން ވާނެ ކުރުމަށް ގާނޫނުގެ ދަށުން ޯ
ހޯމަ ދުވަހު ބިލް ފާސްކުރަން ފެނިވަޑައިގަންނަވާ
ކމިޓީ މަރުހަލާ ބާއްވާނެ .ކޮމިޓީ މަރުހަލާ ބަހުސްކޮށްޮ ،
ނިހާނެވެ .އެ ފަހަރު މީޑިއާ ކައުންސިލާއި މީޑިއާތަކުގެ
ކަމަށް ބިލުގައިވެ އެވެ .އަދި ޖޫރިމަނާ ފައިސާ
ކަމަށެވެ .އެކަމަކު މަޖިލީހުން މިއަދު ބުނެފައިވަނީ މި
ކށް ދޭ ވަގުތު ދޭނެ .ކޮމިޓީ އަށް އަށް އާންމު ޮ
ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން ނިހާން ވިދާޅުވެފައި ވަނީ،
ނުދައްކައިފިނަމަ ،ތިން މަހާއި ހަމަހާ ދެމެދު
ހަފުތާގައި ޖަލްސާތައް ނުބާއްވާނެ ކަމަށެވެ.
ހާޒިރުކުރަން ޖެހޭ ބަޔަކު ހާޒިރުކޮށް ،ބިލާ ގުޅޭ ގޮތުން
ބިލް ފާސްކުރުމުގެ ކުރިން މީޑިއާތަކާ މަޝްވަރާ
މުއްދަތަކަށް ޖަލަށްލެވޭނެ އެވެ .ޖޫރިމަނާ ފައިސާ
ކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ .އަދި މީޑިއާ ކައުންސިލުން އިސްވެ
ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ނުދައްކައިފިނަމަ،
ހުށަހެޅި އިސްލާހުތަކަށް ރިއާޔަތް ކުރައްވާނެ ކަމަށް
ހޯމް މިނިސްޓްރީން އެ މައްސަލަ ފުލުހުންނަށް
ގތަށް ވިދާޅުވީ އެހެން މެމްބަރުންތަކެއް ގުރޫޕުގައި އެ ޮ
އަރުވާލައިގެން ބިލް ފާސްކުރާކަން .އެ ވިސްނުމެއް
އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ .އެކަމަކު އިނގުރައިދޫ ދާއިރާގެ
ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ .އަދި އެ މައްސަލަ ފުލުހުން
ދެއްކެވި ވާހަކަތަކަކާ ގުޅިގެންނެވެ .އަދި ސްކްރީން
ޕީޕީއެމް ޕީޖީ ގުރޫޕަކު ނެތް .އެގޮތަށް ނިންމައި އަދި
ޕީޕީއެމްގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދުގެ ނަމުގައި އަބުރުގެ
ތަހުގީގު ކުރުމަށްފަހު ،ދައުވާ ކުރުމަށް ޕްރޮސެކިއުޓާ
ޝޓްތަކުގެ އެއްބައި ލީކްވުމުން ،ކުރިން ދެއްކެވި ޮ
މަޝްވަރާއެއް ވެސް ނުކުރަން .އެކަމަކު މި ބިލް
އާ ބިލެއް ހުށަހެޅުއްވިއިރު އެއިން ކަމަށް ރިޔާއަތް
އފީހަށް ފޮނުވަން ވާނެ އެވެ .އަދި ޖެނެރަލް (ޕީޖީ) ޮ
ވާހަކަތައް އާންމުންނަށް ނޭނގޭނެ ކަމަށް ރިޔާޒް
މިގޮތަށް ފާސްކުރުމުގެ ވިސްނުން ހުރީ .އެގޮތަށް
ނުކުރައްވަ އެވެ.
ވަކި ހަބަރުތަކެއް މީޑިއާތަކުން ރިޕޯޓް ނުކުރެވޭނެ ގޮތް
ވިދާޅުވި އެވެ.
ފާސްކުރާނެ "،ރިޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.
މި މައްސަލާގައި "މިހާރު" ން ދެންނެވި ސުވާލަކާ ގުޅިގެން ރިޔާޒް ފާހަގަ ކުރެއްވި ގޮތުގައި ވައިބަ
ކމިޓީއަށް ފޮނުވަން ނިންމި "ހޯމަދުވަހު ބިލް ޮ
މައުލޫމާތު ވެސް ސާފުކުރާނެ "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ގތަކަށް ވެސް އަވަސް "އަޅުގަނޑުމެން ނޫޅެން އެއް ޮ
މަޖިލިހުގެ ބައެއް މެމްބަރުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި
އތް އަބުރުގެ ބިލްގައި ވެސް މިހާރު ހުށަހަޅާފައި ޮ ކށްފައިވާ ކަމެއް ކޮށްފި ނަމަ ކުށެއް ކަމަށް ބަޔާން ޮ
ކަމަށް އަޅުގަނޑު [ވައިބަ ގުރޫޕުގައި] ބުނީ ކޮންމެހެން
ޖަލްސާއެއް ދެން ބާއްވާނީ އަންނަ މަހުގަ އެވެ.
އަދަބެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ އެއްލައްކަ
އެ ދުވަހު އެކަން ކުރާކަށް ނޫން .އެކަމަކު ނުކުންނާނީ
ގތެއް ނުނިންމާ ކަމަށްވެ އެކަމަކު މިކަމާ މެދު އަދި ޮ
ރުފިޔާ އާއި ފަސް މިލިއަން ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ
ހަދާފައިވުމުގެ އިތުރުން ހިޔާލުފާޅުކުރުން ވަރަށް ބޮޑަށް ވަނީ ހިފަހައްޓައިފަ އެވެ.
ހަބަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
32އަހަރު ކުރިން މެމްބަރުކަމުން ވަކިކުރުމުން ކޯޓަށް
ބިލް އަނބުރައެ ްއ ނުގެންނާނަން :ޖައުފަރު އަބުރު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ބިލުން
"ބިލް އަނބުރާ
ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި މިނިވަން ނޫސްވެރިކަމަށް ހުރަސްއަޅާފައިވާ ކަމަށް ބުނެ ފާޅުކުރަނީ "ބޭކާރު ބޑުވުންތަކެއް" ކަމަށާއި އެ ބިލް އަނބުރާ ކަން ޮ ނުގެންދަވާނެ ކަމަށް ބިލް ހުށަހެޅުއްވި އުނގޫފާރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދު މިއަދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި ބައެއް މެމްބަރުން ބައިވެރިވަނީ :ދައުވާކުރަނީ 1982ވަނަ އަހަރު ނ .އަތޮޅު މެމްބަރުކަމުން ވަކިކުރި މީހެއް ޮ -ފޓޯ :މަޖިލިސް މީގެ 32އަހަރު ކުރިން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ
ތ މި މައްސަލައިގެ ތެރޭގައި ރަނގަޅުތޯ ނުވަތަ ނޫން ޯ
ތޅު މެމްބަރަކަށް ހުއްޓާ މެމްބަރުކަމުން ނ .އަ ޮ
ނުބެލޭނެ ކަމަށާއި މި މައްސަލާގައި ބަލަންޖެހޭނީ އެ
ހދަން ދައުލަތާ ދެކޮޅަށް ވަކިކުރި މީހަކު ބަދަލު ޯ
ތ ކަމަށް ވަކީލާ ބަދަލު ނަގައިދޭންޖެހޭތޯ ނުވަތަ ނޫން ޯ
ދައުވާކޮށްފި އެވެ.
ވިދާޅުވި އެވެ.
ހުޅުމާލޭ ފްލެޓް ،04-01-03ހުސައިން
މީގެ އިތުރުން 19މިލިއަން ރުފިޔާގެ ބަދަލު
ކޓުގައި ދައުވާކުރައްވަނީ 1982ވަނަ އާދަމް ހައި ޯ
ގތް ވެސް ސާފުނުވާކަން ހިސާބުކޮށްފައިވާ ޮ
އަހަރު އޭރުގެ މަޖިލީހުގެ ނ .އަތޮޅު މެމްބަރުކަމުގެ
ދައުލަތުން ފާހަގަކުރި އެވެ .ޖަވާބުގައި ހުސައިން
މަގާމުގައި ހުއްޓާ އެ މަގާމުން އޭނާ ވަކި ކުރިއިރު
ވިދާޅުވީ އެ 19މިލިއަން ރުފިޔާއަކީ އޭނާ
ނުލިބިވާ މުސާރަ އާއި ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ބަދަލުގެ
މެމްބަރުކަމުގައި ހުރި މުއްދަތަށް ލިބެންޖެހޭ މުސާރަ
ގޮތުގައި 19މިލިއަން ރުފިޔާ ހޯދުމަށެވެ.
އާއި އޭނާ ބަންދު ކުރުމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ
ބައި އިލެކްޝަނަކުން މެމްބަރުކަން ލިބިފައި ކށް ހުސައިން މެމްބަރުކަމުން ވަކިކުރީ އޭރުގެ ވަނި ޮ
ވިޔަފާރިއަށް ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ބަދަލު ކަމަށެވެ. މިއަދުގެ އަޑުއެހުމުގައި ފަނޑިޔާރުންގެ ބެންޗުން
މލްޑިވްސްގެ ފައިސާގެ ގައުމީ އެއާލައިން އެއާ ޯ
ގިނަ ސުވާލުތަކެއް ހުސައިންއާ ކުރިމަތި ކުރިޔަސް
މައްސަލައެއްގައި އޭނާ ހައްޔަރުކޮށް ،ބަންދުގައި
އޭގެ ފަހުން ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ފާއިތުވެފައިވާތީ ގިނަ
ހުއްޓަ އެވެ .މެމްބަރުކަމުގެ އިތުރުން ސަރުކާރުގެ އެހެން ވަޒީފާއެއް ވެސް އޭރު އަދާކުރެއްވި ހުސައިން
ސުވާލުތަކަށް ހުސައިނަށް ޖަވާބެއް ނުދެވުނެވެ. ގތުން މެމްބަރުކަމުން ހުސައިން ވަކިވިއިރު އެ ޮ
ހަތް މަހާއި 17ދުވަސް ވަންދެން ބަންދުގައި
ދައުރުގައި ކިހާ ދުވަހެއް ބާކީ އޮތްތޯ އާއި އޭރު
ހުއްޓެވެ.
ތ ފަނޑިޔާރުންގެ ލިބުނު މުސާރަ އަކީ ކިހާ ވަރެއް ޯ
އޭރުގެ ގާނޫނު އަސާސީ އޮންނަ ގޮތުން
ބެންޗުން ސުވާލު ކުރެއްވި އެވެ .އެކަމަކު އެ
މަޖިލީހުގެ ރައީސްގެ ހުއްދަ ނެތި ދެ ދައުރު
ސުވާލުތަކަށް ޔަގީންކަމާ އެކު ޖަވާބެއް ނުދެއްވުނެވެ.
ޖަލްސާތަކަށް ހާޒިރު ނުވެއްޖެ ނަމަ މެމްބަރުކަމުން
ބޑަކަށް ހަނދާނެއް އޭނާ ވިދާޅުވަނީ "އަނެއްހެން މާ ޮ
ވަކިވާނެ އެވެ .އެ މައްސަލާގައި ހުސައިން
ނެތް" ކަމަށެވެ .އޭރު މެމްބަރުން މުސާރައަކީ
ބަންދުގައި ހުރުމުން މަޖިލީހުގެ ދެ ދައުރުގެ ޖަލްސާތަކަށް އޭނާ ހާޒިރު ނުވެވި މެމްބަރުކަމުން ވަކިކުރީ އެވެ. އެ މައްސަލަ ހުސައިންގެ ފަރާތުން ސިވިލް
2،000އެއްހާ ރުފިޔާ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ހާދިސާ ހިނގިތާ އެތައް އަހަރުތަކެއް ފާއިތުވި ތ ފަނޑިޔާރުން ސުވާލު ފަހުން ދައުވާކުރީ ކީއްވެގެން ޯ ކުރެއްވުމުން ހުސައިން ވިދާޅުވީ އެއީ ދައުލަތުން
ކޓުން މިދިޔަ އަހަރު ކޯޓަށް ހުށަހެޅުމުން އެ ޯ
ލިބެންޖެހޭ ލިޔުންތައް ނުލިބިގެން ކަމަށެވެ.
ނިންމާފައި ވަނީ ބަދަލު ނަގައިދެވެން ނެތް
އޭނާ އެއްވެސް އިރަކު ބަންދެއް ނުކުރާ ކަމަށް
ކަމަށެވެ .އެ މައްސަލަ ހުސައިންގެ ފަރާތުން
ފުލުހުންނާއި ސިފައިން ޖަވާބު ދީފައިވާ ކަމަށާއި
އިސްތިއުނާފް ކުރުމުން ހައި ކޯޓުގައި މިއަދު ވަނީ
އެކަމަކު އޭނާ ބަންދު ކުރިކަމުގެ ހެކިން އެބަތިބި
އެ މައްސަލައިގެ ޝަރީއަތް ފަށައިފަ އެވެ. ވަކީލަކާ ނުލައި ،އަމިއްލައަށް ޝަރީއަތުގައި
ކަމަށް ހުސައިން ވިދާޅުވި އެވެ. މީގެކުރިން 2003ގައި މި މައްސަލަ ހިއުމަން
ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ހުސައިން ވިދާޅުވީ އޭނާ
ކމިޝަނަށް ވެސް ހުށަހެޅި ކަމަށާއި ރައިޓްސް ޮ
ބަންދުގައި ބެހެއްޓީ އޭރު ރައީސް އޮފީހުން
އަދި ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ލިޔުންތައް ހޯދަން ގިނަ
އަންގައިގެން އޭރުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީން
ދުވަސްތަކެއް ވުމުން ދައުވާކުރުން ލަސްވީ ކަމަށް
ކަމަށާއި އެހެންވެ ޖަލްސާތަކަށް ހާޒިރު ނުވެވޭނެ
ހުސައިން ވިދާޅުވި އެވެ .އަދި އޭނާ މެމްބަރުކަމުން
ކަމަށް ބުނެ މަޖިލީހުގެ ރައީސްގެ ހުއްދައެއް ހޯދަން
ވަކި ކުރުމުގައި އުޅުނު ބައެއް މީހުން ސަރުކާރުގައި
ނުޖެހޭނެ ކަމަށެވެ .އަދި އޭނާ ހައްޔަރުކުރީ ސިޔާސީ
ކުރިން ތިބުމަކީ ވެސް ދައުވާކުރުން ލަސްވި
މައްސަލައެއްގައި ކަމަށާއި އެ މައްސަލާގައި ހަތް
ސަބަބެއް ކަމަށް ހުސައިން ވިދާޅުވި އެވެ.
މަސް ވަންދެން ބަންދުގައި ހުރިއިރު އެއްވެސް
ހުސައިން މެމްބަރުކަމުން ވަކިކުރުމާ ހަމައަށް
ކށް ،ތަހުގީގެއް ނުކުރާ ކަމަށް ހުސައިން ސުވާލެއް ޮ
ލިބެންޖެހޭ މުސާރަ އާއި އިނާޔަތްތައް އޭނާއަށް
ވިދާޅުވި އެވެ.
ތ ސާފު ކުރުމަށް ފަހު އެކަން އެންގުމަށް ދީފައިވޭ ޯ
އެ ވާހަކަ އަށް ރައްދު ދެއްވައި ،ދައުލަތުގެ
ފަނޑިޔާރުން ވަނީ ދައުލަތަށް އަންގަވައިފަ އެވެ.
ވަކީލާ ވިދާޅުވީ މަޖިލީހަށް ހާޒިރު ނުވެވޭ ނަމަ އޭރު
ފަނޑިޔާރު އަބްދުއްރައޫފް އިބްރާހިމާއި
ސަބަބު އަންގަންޖެހޭނެ ކަމަށާއި ހުސައިން އެގޮތަށް
ފަނޑިޔާރު އަބްދުﷲ ހަމީދު އަދި ފަނޑިޔާރު
އަމަލުކުރައްވާފައި ނުވާ ކަމަށެވެ .އަދި އެކަން
އަލީ ސަމީރު ބައްލަވާ އެ މައްސަލައިގެ މިއަދުގެ
އޭނާގެ ފަރާތުން އެހެން މީހަކު ވެސް އަންގާފައި
އަޑުއެހުން ނިންމާލީ އިތުރު އަޑުއެހުމެއް ބާއްވާނެ
ނެތް ކަމަށެވެ .އަދި ހުސައިން ބަންދުކުރި ކުރުން
ކަން އިއުލާން ކުރުމަށް ފަހު އެވެ.
3
ޕީޕީއެމް ޕާލަމެންޓްރީ ގްރޫޕްގެ ލީޑަރު އަހްމަދު ނިހާން ޑްރާފްޓްކުރައްވައި ހުށަހެޅުއްވި
ގެންދަން ޖެހޭނެ އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތް .މީހަކާ ގުޅޭގޮތުން
ބިލަށް އިސްލާހުތަކެއް ގެނެސް އަލުން ހުށަހެޅުއްވި
ލިއުމެއް ލިއާނަމަ ،ޒިންމާ
ޔނިޔަތުގައި ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލެއް" ކަމަށެވެ .އެ ހެ ޮ
ނަގަން ޖެހޭނެ"،
މެމްބަރު ޖައުފަރު ވިދާޅުވީ "އެއީ ވަރަށް ބޑުވާން ޖެހޭ ކަމެއް ނެތްއިރު ،ބިލް ބިލްގައި ކަން ޮ އަނބުރާ ނަގަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ވެސް ނެތް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
"ބިލް އެކުލަވާލާފައި ވަނީ ރާއްޖޭގެ ހާލަތު ދީނީ ނަޒަރަކުން ބަލާފައި "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ގާނޫނުއަސާސީއާ ތައާރަޒްނުވާނެ ގޮތަށް ބިލެއް ހުށަހެޅުމުން ،އެ ބިލަކާ މެދު މީޑިއާތަކުން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރިޔަސް ބިލް ނަގަން ޖެހޭތޯ އޭނާ ސުވާލުކުރެއްވި އެވެ. "ބިލް އަނބުރާ ގެންދަން ޖެހޭނެ އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތް .މީހަކާ ގުޅޭގޮތުން ލިއުމެއް ލިއާނަމަ ،ޒިންމާ ނަގަން ޖެހޭނެ "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އންނަނީ އެ އުސޫލުން ކަމަށް ވިދާޅުވެ ގްރުއާނުން ދަލީލް ދައްކަވަމުން ދީނީ ގޮތުން ވެސް އެކަން ޮ ވިދާޅުވީ ،ނޫސްވެރިން ބޭނުންވާ އެއްޗެއް ލިއުން ހައްދެއް ނެތް މިންވަރަށް ހުޅުވާލައިފި ނަމަ ،މިހާރު މިއޮތް ހާލަތު ބަދަލު ނުވާނެ ކަމަށެވެ .ބިލް ހުށަހަޅަން ޕާލަމެންޓްރީ ގްރޫޕްގައި މަޝްވަރާ ކުރިއަށް ދިޔައީ ،އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ،މީހުންގެ އަބުރު ކަތިލުމުގެ ކަންކަން ހައްދެއް ނެތް މިންވަރަށް ކުރަމުންދާތީ އެވެ. ޖައުފަރު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި ސަރުކާރުގެ މުއައްސަސާއަކުން ގާނޫނާ ހިލާފު އަމަލެއް ހިންގާ ނަމަ ،ނުވަތަ ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ކޮންޓްރެކްޓެއް ބަޔަކަށް ދޭނަމަ އެކަން ލިޔެ ،ޒިންމާދާރުކުރުވަން "ހައްދެއް ނެތް މިންވަރަށް ލިއުމުގެ ފުރުސަތު އޮތީ ދީފަ" އެވެ. މިހާރު ހުށަހަޅާފައި އޮތް އަބުރުގެ ބިލްގައި ވެސް ކުށެއް ކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަމެއް ކޮށްފި ނަމަ އަދަބެއް ކަމުގައި ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ 50،000ރ .އާއި ދެ މިލިއަން ރުފިޔާއާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމެވެ .އިސްލާހުކޮށްފައި ފޮނުވި ބިލުގައި ވެސް ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމަށް ހުރި ގޮންޖެހުންތައް ކުޑައެއް ނޫނެވެ .އަދި މި ބިލް ފާސްކޮށްފި ނަމަ ،މިނިވަން ނޫސްވެރިކަން ހަމަ މުޅިން ހުއްޓުމަކަށް އަންނާނެ ކަމަށް މީޑިއާތަކުން ބުނެ އެވެ.
ހަބަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
ދުއާ ކުރަނިކޮށް ހައްޔަރުކުރި މީހުން ދޫ ކޮށްލައިފި
5
ބޭންކުތަކު ްނ ނޫޓުތަކަށް ޑިސެމްބަރުގެ ނިޔަލަށް ބަދަލު ދެނީ އަ ބް ދުﷲ ޖަ މީ ލު
ބޭންކުން ވެސް މިމަހުގެ 31ގެ ނިޔަލަށް ބަދަލު ދެމުންގެންދާނެ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
މިމަހުގެ ނިޔަލަށް ބޭނުންކުރަން ނިންމާފައިވާ ކަރުދާސް ނޫޓުތަކަށް އަންނަ
ވާހަކަދައްކާފައި ނިންމާފައިވާނެ ބޭންކުތަކުގެ
ޑިސެމްބަރުގެ ނިޔަލަށް ބޭންކުތަކުން ބަދަލުދޭން
ޕސިޓް އޭޓީއެމްތަކަށް ކައުންޓަރުގެ އިތުރުން ޑި ޮ
މލްޑިވްސް މަނިޓަރީ ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ޯ
ވެސް ކަރުދާސް ނޫޓުތައް ޑިޕޮސިޓްކުރެވޭނެ
ތރިޓީ (އެމްއެމްއޭ) އިން ބުނެފި އެވެ. އޮ ޯ
ގތް ހަދަން .އޭރުން ވެސް އާއްމުންނަށް ޮ
އފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ މަރުކަޒީ ބޭންކުގެ ޮ ރަންދިހަ ފަހެއްގެ ނޫޓު ސީރީސް ނެރުމަށްފަހު
ހުކުރު ވިލޭރޭ ބީޗް ސަރަހައްދުގައި ޯމލްޑިވްސް ޔުނައިޓެޑް އޮޕޮޒިޝަނުން ބޭއްވި
ފަހުން ފަސް އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ބަދަލު ދޭން
ފިޔަވައި އެހެން ހުރިހާ ނޫޓުތަކީ މިމަހުގެ
ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ .އެގޮތުން 31ޖުލައި
31ގެ ފަހުން ލީގަލް ޓެންޑާއެއް ނޫން ކަމަށް
2021ގެ ނިޔަލަށް އެމްއެމްއިން ބަދަލުދޭން
ރައީސް ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ކަމަށެވެ .ފަސް
ނިންމާފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ރުފިޔާގެ ނޫޓުގެ ބަދަލުގައި ފައިސާފޮތި
ޕސިޓް އޭޓީއެމްތަކަށް ކައުންޓަރުގެ އިތުރުން ޑި ޮ
މަ ރި ޔަ މް ސާ ލި ޔާ
އިއްޔެގެ ހުކުރު ނަމާދަށް ފަހު ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ކށް ހައްޔަރުކުރި މަޝްހޫރު ފުޓްބޯޅަ ދުއާކުރަމުން ދަނި ޮ ކުޅުންތެރިޔާ އަސްހަދު އަލީ އާއި އިތުރު ދެ މީހުން ދޫކޮށްލައިފި އެވެ.
އެމްއެމްއޭ އިން ބުނެފައި ވަނީ ކުރީގެ
ކުރީގެ ކަރުދާސް ނޫޓުތަކަށް މިމަހުގެ 31ގެ
ވާހަކަދައްކާފައި ނިންމާފައިވާނެ ބޭންކުތަކުގެ
އިސްލާމީ މަރުކަޒު ސަރަހައްދުގައި ސަރުކާރާ
ބޑު ފަސޭހައަކަށް ވާނެ "،އޮފިޝަލް ވަރަށް ޮ ކަރުދާސް ނޫޓުތަކުގެ ތެރެއިން ފަސް ރުފިޔާ
"އަޅުގަނޑުމެން ބޭންކުތަކާ
ޖަލްސާގައި އަޑުބަރޭ ޕިކަޕެއްގެ ކައިރީގައި --ފޮޓޯ :މުހައްމަދު ޝަރުހާން /މިހާރު
"އަޅުގަނޑުމެން ބޭންކުތަކާ
ނެރެވެންދެން ކަރުދާސް ނޫޓު ބޭނުންކުރެވޭނެ ތރިޓީން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ކަމަށް އެ އޮ ޯ އެމްއެމްއޭގެ ތަފާސްހިސާބުތައް ދައްކާ
ވެސް ކަރުދާސް ނޫޓުތައް ޑިޕޮސިޓްކުރެވޭނެ
ގތުން ކުރީގެ ނޫޓުތަކުގެ ތެރެއިން މިދިޔަ ޮ
ގތް ހަދަން .އޭރުން ވެސް އާއްމުންނަށް ޮ
ބުރާސްފަތި ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް ދައުރުވަމުން
ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭނެ ކަމަށް ބުނެ ފުލުހުން އިއްޔެ
ބޑު ފަސޭހައަކަށް ވާނެ "،އެ ވަރަށް ޮ
ދަނީ ކަރުދާސް ނޫޓުގެ ނުވަ ޕަސެންޓް ނުވަތަ
ވެސް ވަނީ ހުއްޓުވައިފަ އެވެ .ފުލުހުން ބުނެފައިވަނީ
އފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ
261މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.
ކޅު ފަރާތްތަކުން ދުއާކުރަން ފެށުމާ އެކު އެކަން އިދި ޮ
އެކަން ހުއްޓުވީ ސިޔާސީ ހަރަކާތެއް ވީމާ ކަމަށެވެ.
އެމްއެމްއޭގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވީ
ހުކުރު ނަމާދަށް ފަހު އިސްލާމީ މަރުކަޒު
އުތުރުގެ ބައެއް ރަށްރަށުގައި އަދިވެސް
ތރިޓީން ބުނީ މިދިޔަ ޖެނުއަރީ އެ އޮ ޯ 25ވަނަ ދުވަހު ރަންދިހަ ފަހެއް ނޫޓު
ސަރަހައްދުގައި ދުއާކުރަން ފެށީ ކުރީގެ ރައީސް
ގިނަ އަދަދަކަށް ކަރުދާސް ނޫޓު ހުރިކަމުގެ
ބޭނުންކުރަންއިރު 2.9ބިލިއަން ރުފިޔާގެ
މުހައްމަދު ނަޝީދަށް 13އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އިއްވި
މައުލޫމާތު ލިބިފައިވާތީ އެ ނޫޓުތަކަށް ބަދަލު
ކަރުދާސް ނޫޓު ބޭނުންކުރަމުންދިޔަ ކަމަށެވެ.
މީހުން ދޫކޮށްލީ ހައްޔަރުކުރުމަށް ފަހު ބަންދުގެ މުއްދަތު
ފަހުންނެވެ .އޭގެ ފަހުން ،ވެރިކަން ބަދަލުވުމަށް އެދި
ދޭން ޓީމްތައް ދަތުރުކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.
ކޓަށް ގެންދިއުމުން ކޯޓުން ކަމަށެވެ. ޖެހުމަށް އިއްޔެ ޯ
ކޮންމެ ހަފުތާއަކު ވެސް ދުއާ ކުރާއިރު ،މީގެ ކުރިން
އަދި ރަށްރަށް ދަތުރުކުރާ ބީއެމްއެލްގެ ދޯނި
އެހެން ނަމަވެސް ،އިތުރު ތަފްސީލެއް ފުލުހުން ނުދެ
ވެސް އެ ސަރަހައްދުން ބަޔަކު ހައްޔަރުކޮށްފައިވެ އެވެ.
އފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ އެ ތިން ފުލުހުންގެ މީޑިއާ ޮ
އެވެ.
ރައީސް ޔާ ީމނަށް ތާއީދުކުރަން ސަބަބެއް ނެތް :ޖަމީލް ގާނޫނު .ނޫސްވެރިންނަށް އޮތީ އަންދާ ގާނޫނު.
ތެދުވާން އެދޭ ކަމަށާއި އެކަމުގައި ވިޔަފާރިވެރިން
ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނަކީ ފިނޑިއެއް ކަމަށާއި އެމަނިކުފާނަށް ތާއީދު ކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް ސަބަބެއް
ޑީއެންއޭ ދިމާވާ ސިޔާސީ ލީޑަރުންނަށް ވެސް އޮތީ
ނިކުންނަންޖެހޭ ކަމަށް ވެސް ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޅު އިއްތިހާދުގެ ރައީސް އަދި ނެތް ކަމަށް އިދި ޮ
އަންދާ ގާނޫނު "،އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި ހުންނަވައި
ކުރީގެ ނައިބު ރައީސް ޑރ .މުހައްމަދު ޖަމީލް
ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ގތުގައި ގާނޫނާއި ޚިލާފަށް ޖަމީލް ވިދާޅުވި ޮ ކށްފައިވާ ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް ސަރުކާރުން ދޫ ޮ
"ވިޔަފާރިވެރިން ވެސް ރައީސް ޔާމީންގެ މި
ސަރުކާރަށް ނަގައި ،ރަނގަޅު ގޮތުގައި އެތަންތަން
އަނިޔާވެރިކަމުން ގައުމު ސަލާމަތް ކުރުމަށް ސިއްރާއި
ބޑެތި މަޝްރޫއުތަކުން ހޯދާފައިވާ އަލުން ދޫކޮށްޮ ،
ފާޅުގައި މަސައްކަތް ނުކޮށްފި ނަމަ ރައީސް ޔާމީންގެ
ކޮރަޕްޝަންގެ ފައިސާ ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކަށް
ކޅު އިއްތިހާދުން ބޭއްވި ފުރަތަމަ އިދި ޮ
ނޫސްވެރިއަކަށް ވެސް އޮތީ އަންދާ ގާނޫނު".
އަނިޔާވެރިކަމުގެ ހިތިރަހަ އެ ބޭފުޅުން ދެކޭނެ.
ގާނޫނު ހިންގާނެ އެވެ .އަދި ރާއްޖޭގެ ޚާރިޖީ
ކންފަރެންސް މެދުވެރިކޮށް ޖަލްސާގައި ވީޑިއޯ ޮ
ނޫސްވެރިންގެ އަޑު ކަނޑުވާލަން މަސައްކަތް
ކޮރަޕްޝަނުން ލިބޭ ފައިސާއިން ކުރާ ވިޔަފާރިއަކުން
ލކަލް ކައުންސިލްތަކަށް ސިޔާސަތު ރަނގަޅުކޮށްޯ ،
ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޖަމީލް ވިދާޅުވީ އިދިކޮޅު ހުރިހާ
ކުރަމުންދާ ކަމަށް ވިދާޅުވަމުން ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ކުރިއެރުމެއް ނުލިބޭނެ ،އެ ވިޔަފާރިން ތިމާ އާއި
ބާރު ދީ ،ރައްޔިތުން ބާރުވެރި ކުރުވާނެ ކަމަށް ވެސް
ތިމާގެ އާއިލާ ދަތުރުކުރާނީ އަނދިރި ކަމަކަށް"،
އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ހުކުރު ވިލޭރޭ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
"އެހާރާއި މިހާރާއި ،ފަތިހާއި ހަވީރާއި ކޮންމެ
ލީޑަރު އެއްފަރާތް ކުރަމުންދާ ކަމަށާއި ރައީސް
ރައީސް ޔާމީން ކުރައްވަނީ ވިރާސީ ވެރިކަމެއް
ޔާމީނަކީ ފިނޑިއެއް ކަމަށެވެ .އެ މަނިކުފާނަށް
ކަމަށް ވިދާޅުވެ ،ޖަމީލް ވިދާޅުވީ ރައީސް ޔާމީންގެ
ތާއީދުކުރަންޖެހޭ އެއްވެސް ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށާއި
ފަހަތުގައި ތިބޭނީ އަމިއްލަ ބާރުވެރިކަން ގެއްލިފައިވާ
ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ. ރައީސް ޔާމީންގެ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ކުރާ
"ދެން އުފެދޭ ސަރުކާރެއްގައި ކަމާބެހޭ ހދަން މޭޒު ދަށުން ފައިސާ ދޭކަށް ހުއްދަތައް ޯ
ޔވާ ވަރުގެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް އެއީ ކުރަން ހެ ޮ
ފިނޑި ބައެއް ކަމަށެވެ .އެފަދަ މީހުންގެ ސަބަބުން
މަސައްކަތުގައި ޕީޕީއެމްގެ ރައީސް އަދި ކުރީގެ
ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ގައުމު ހަލާކުވެ ،ރައްޔިތުންގެ ހައްގުތައް ގެއްލެމުންދާ
ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމް ވެސް މިހާރު
ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ .މި ސަރުކާރުގެ
ބައިވެރިވެ ވަޑައިގަންނަވަމުންދާ ކަމަށް ޖަމީލް
ވެސް ބައިވެރިވި އެ ޖަލްސާގައި ކުރީގެ ރައީސް
އެކުވެރިއަކީ ޚުދުމުޚުތާރު ވެރިކަމެއް ކުރަމުންދާ
ފުރަތަމަ ހާފު ނިމުނީ އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ބޮޑު
ވިދާޅުވި އެވެ.
ނަޝީދާއި ދެ ޕާޓީގެ އިސްވެރިންނާއި އިދިކޮޅު
ގތުގައި ރައީސް ޔާމީންގެ ޖަމީލް ވިދާޅުވި ޮ އުތުރު ކޮރެއާގެ ލީޑަރެވެ .ނޫސްވެރިންނާއި ސިޔާސީ
ކޮރަޕްޝަނުން ކަމަށާއި އޭގެ ޒިންމާ ރައީސް ޔާމީން
ކށް ،ރައީސް ޔާމީން ހިންގަވަނީ ލީޑަރުން ހައްޔަރު ޮ
ނަންގަވަންޖެހޭނެ ކަމަށް ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ނަޝީދާއި ޝައިހް އިމްރާނާއި ކާނަލް ނާޒިމާއި އަދި
ކޅު އިއްތިހާދަކީ އަމިއްލަ މަންފާއަށް އިދި ޮ
ރައީސް މައުމޫނާއި ހުރިހާ ރައްޔިތުން ބައިވެރިވެގެން
އެ ޖަލްސާ ބާއްވާފައިވަނީ އާޓިފިޝަލް ބީޗް
ރައްޔިތުންގެ ވެރިކަމެއް ގާއިމް ކުރާނެކަން "،ރައީސް
ސަރަހައްދުގަ އެވެ .ޖަލްސާ ބޭއްވި ވަގުތު ފުލުހުން
އުސޫލުން ހުކުމްތައް ނެރެ ،ނޫސްތަކާއި ނޫސްވެރިން
ޖަމީލް ވިދާޅުވީ އިއްތިހާދުން މަސައްކަތް ކުރާނީ
ޔާމީނާއި ރައީސް މައުމޫނާ ދެމެދު މައްސަލަތަކެއް
ދިޔައީ އެ ސަރަހައްދުގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ.
އަޑު މަރާލަން ހުރި މީހަކަށް ގައުމު ހަވާލުކުރަން
ރައްޔިތުންގެ ލާބައަށް ކަމަށެވެ .ރައީސް ޔާމީންގެ
ފެންމަތިވެފައިވާ މި ދުވަސްވަރު ޖަމީލް ވިދާޅުވި
އެހެން ނަމަވެސް ޖަލްސާ ނިމިގެން ދިޔައީ
ޔ ނުވާނެ .ސިޔާސީ ވެރިންނަށް އޮތީ އަންދާ ހެ ޮ
ކޅަށް ހުރިހާ ރައްޔިތުން ވެސް ސަރުކާރާއި ދެ ޮ
އެވެ.
ހަމަނުޖެހުމެއް ހިނގުމެއް ނެތި އެވެ.
"އަންދާ ގާނޫނު" ކަމަށް ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ. "އަޑުގަދަ މީހާގެ ރުއް ގިނަވާނެއޭ ބުނާ
މަސައްކަތް ކުރާނެ ބައެއް ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވަމުން
"އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޔަގީންކަން އޮތީ ރައީސް
ނުޖެހޭނެ "،ޖަމީލް ވިދާޅުވި އެވެ. އެމްޑީޕީ އާއި އަދާލަތު ޕާޓީގެ އިސްވެރިންގެ
އިއްތިހާދުން ބައިވެރިން ވާހަކަ ދެއްކެވި އެވެ. އެ ޖަލްސާ ބާއްވަން ތަނެއް ދޫ ނުކުރުމުން
މ
މ
އ
ފ
ކ
ނ
ކ
ހަބަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
7
ގޮތް ދޫކުރަން ބާރުއަޅައި އދ.ގެ މަންދޫބު ފުރައިފި
އޫރުމަސް ހުރި ޕެކެޓްތަކެއް ތޮއް ޑޫގައި ބަހައިފި ޮތއްޑޫގައި ޓޫރިސްޓުންގެ
ރައީސް ޔާމީނާ އދ.ގެ މަންދޫބު މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ބައްދަލުކުރައްވަނީ :ތަމްރަތު ވަ ީ ނ ސަރުކާރުގެ އިތުރުން އެހެން ބައެއް ފަރާތްތަކާ ވެސް ބައްދަލު ކުރައްވާފައި --.ފޮޓޯ :ރައީސް އޮފީސް
ބަޔަކު ކުޑަކުދިންނަށް ބެހި ،އޫރުމަސް ހުރި ލުއި ކާނާ ޕެކެޓްތަކެއް
ތއްޑޫގައި ބޭއްވި ކުޑަކުދިންގެ ހަވީރެއްގައި ޮ
ހަރަކާތްތައް އިންތިޒާމްކުރާ ފަރާތްތަކަށް އަންގާ
ޗައިނާގެ ޓޫރިސްޓްތަކެއް ބެހި ހަދިޔާތަކުގެ ތެރޭގައި،
ކަމަށް ވެސް އެ ބަޔާނުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.
އޫރުމަސް ހިމެނޭ ޕެކެޓްތަކެއް ކުދިންނަށް ބަހައިފި އެވެ.
ތއްޑޫ ކައުންސިލުން ވާހަކަ ދެއްކެވި ބޭފުޅަކު ޮ ބޅަ ދަނޑުގައި އިއްޔެ ހަވީރު ވިދާޅުވީ ތޮއްޑޫ ފުޓް ޯ
ތއްޑޫ ކައުންސިލުން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ޮ
ބޭއްވި ކުޑަކުދިންގެ ހަވީރުގައި ގެސްޓުންތަކެއް ބެހި
ކން އެއްޗެއްކަން ބުނެފައި ވަނީ ބެހި ޕެކެޓްތަކަކީ ޮ
ޕެކެޓްގައި އެއީ އޫރުމަސް ހިމެނޭ އެއްޗެއްކަން
ނޭނގި ބައެއް މީހުން އޭގެ ބޭނުން ކޮށްފައިވާ
ކށް އެނގޭނެހެން ޖަހާފައިވާ ކަމަށެވެ. ސާފު ޮ
ކަމަށެވެ. ކައުންސިލުން ބުނީ ޕެކެޓްތައް ބަހާފައި
"މީގެ ކުރިން ވެސް ޝަކުވާ ލިބުނު ކުޅޭ ބުދަތަކެއް ބަހައިގެން .އޭރު އެކަން އެހާ ބޮޑު
ވަނީ މިހާރު އެ ރަށުގައި އުޅޭ ޗައިނާ ގެސްޓް
ކަމަކަށް ނުގަން .އެކަމަކު މި ފަހަރު އެކަން
ގްރޫޕްތަކުން އެކި ދުވަސްތަކުގައި ބާއްވަމުން
އެނގިގެން ބެލި އިރު ވެކިއުމް ޕެކްގައި ހުރީ.
ގެންދާ ކުޑަކުދިންގެ ހަވީރުގެ ހަރަކާތްތަކެއްގައި
އޭގެ ޖަހާފައި ހުރި އޫރުމަސް ހިމެނޭކަމަށް "،އޭނާ
ކަމަށެވެ .މިފަދަ އެއްވުންތަކާއި ކުޑަކުދިންގެ
ވިދާޅުވި އެވެ.
އެފަދަ ހަރަކާތްތަކުގައި ދެވޭ ހަދިޔާތަކުގައި ހިމެނޭ
އދ.ގެ މަންދޫބު ޕީޕީއެމްގެ ޮއފިޝަލުންނާ ބައްދަލުކުރައްވަނީޮ --.ފޓޯ :ޕީޕީއެމް
ކަރާ ހެއްދުމަށް ރާއްޖޭގައި އެންމެ މަޝްހޫރު
އަ ލީ ނާ ފި ޒް
މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ޒުހޫރު ހިމެނިވަޑައިގަންނަވާ ސަރުކާރުގެ ވަފުދާ ބައްދަލު ކުރައްވާފަ އެވެ .އަދި ކޅު ފަރާތްތަކުން ވެސް ގޮތް ސަރުކާރާއި އިދި ޮ
ވެރިކަން ކުރާ ޕީޕީއެމް އާއި ރާއްޖޭގައި ތިއްބަވާ އެކި
ދޫކުރަން ބާރު އަޅުއްވަމުން ،ސިޔާސީ މަޝްވަރާތަކަށް
ގައުމުތަކުގެ ސަފީރުންނާ ވެސް ބައްދަލު ކުރެއްވި އެވެ.
ކން އެއްޗެއްކަން ބަލައި ޔަގީން އައިޓަމްތަކަކީ ކޮން ޮ
ރަށުގައި ވެސް މިހާރު އަންނަނީ ގެސްޓް ހައުސްގެ
ރާއްޖެ ވަޑައިގެންނެވި އދ.ގެ މަންދޫބު ތަމްރަތު
ކުރުމަށް ފަހު ނޫނީ އެފަދަ ތަކެތި ނުދިނުމަށް މި
ބޑަށް ފުޅާވަމުންނެވެ. ވިޔަފާރި ވަރަށް ޮ
ސެމިއުލް ހުކުރު ދުވަހު ފުރާވަޑައިގެންފި އެވެ. ކޅު ފަރާތްތަކާ ދެމެދު ބާއްވާ ސަރުކާރާއި އިދި ޮ މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަތުމަށް ތަމްރަތު
15،000ފްލެޓް ިމ އަހަރު ފަށާނެ :މުއިއްޒު ފަ ޒީ ނާ އަ ހު މަ ދު
ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކުރި އެވެ .އެކަމަކު އެ ފަސް ކުންފުންޏާ ފްލެޓް އަޅަން ހަވާލުކުރީ ހުށަހެޅި ކަންކަމަށް ބަލައި ދެ އަހަރު ތެރޭގައި ނިންމަން
ހުޅުމާލޭގެ ދެ ވަނަ ފިޔަވައްސަށް އަމާޒުކުރާ 15،000ފްލެޓް މި އަހަރު ތެރޭގައި އިމާރާތްކުރަން ފަށާނެ ކަމަށް ހައުސިން މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު މުއިއްޒު މިދިޔަ ހަފުތާގައި ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. މިނިސްޓަރު "މިހާރު" އަށް ވިދާޅުވީ ހުޅުމާލޭގައި 15،000ފްލެޓް އަޅަން ފަސް ކުންފުންޏަކާ އެކު
ޝަރުތުކޮށެވެ. ގތް އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައެއް "އިމާރާތް އަޅާ ޮ ކލިޓީ އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅަނީ .ކިހާ ނާޅަންޮ ، ދުވަހަކަށްތޯ އެ ތަންތަން ބޭނުންކުރެވޭނީ "،މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. ފްލެޓްތައް ވަރަށް އަވަހަށް އިމާރާތްކުރެވޭ ގޮތްގޮތް
ކށްފައިވާ ކަމަށެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ސއި ޮ ޮ
ހުންނަކަން ފާހަގަކުރައްވަމުން މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ
ކރެއާގެ ދެ ކުންފުނީގެ ޗައިނާގެ ދެ ކުންފުންޏާއި ޮ
15،000ފްލެޓް އެޅުމަކީ އުނދަގޫ ކަމެއް ނޫން
އިތުރުން ތުރުކީގެ ކުންފުންޏެކެވެ.
ކަން އިމާރާތްކުރުމުގެ ދާއިރާ ދަންނަ ކުންފުނިތަކަށް
ގތުގައި ފްލެޓް އެޅުމަށް މުއިއްޒު ވިދާޅުވި ޮ ހުޅުވާލުމުން ވަރަށް ގިނަ ކުންފުނިތަކަކުން
އެނގޭނެ ކަމަށެވެ .އެހެންކަމުން އެއީ ހާސިލްކުރެވޭނެ ކަމެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.
ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު އާދަމް ޝަރީފާއި ހޯމް
މި މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރި ނުވާން އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ .އެހެންވެ ،ތަމްރަތާ ކޅު ޕާޓީތަކުން ބައްދަލެއް ނުކުރެ އެވެ. ވެސް އިދި ޮ ބޑު ޝަރުތަކީ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުގެ އެންމެ ޮ
ސެމިއުލް ރާއްޖެ ވަޑައިގަތީ މިދިޔަ ހޯމަ ދުވަހު
ކށްފައިވާ އިދިކޮޅު ލީޑަރުން މިނިވަން ޖަލަށް ހުކުމް ޮ
އެވެ .ހުރިހާ ފަރާތްތައް އެއް ތަނެއްގައި ތިބުމުގެ
ކުރުމެވެ.
ބަދަލުގައި އެކި ފަރާތްތަކާ ވަކިވަކިން ބައްދަލުކޮށް، ކުރި އަށް ގެންދިޔަ މަޝްވަރާތަކަށް ފަހު އޭނާ ވަނީ ފުރާވަޑައިގެންފަ އެވެ. ގތުން އދ .އިން ބުނީ ރައީސް އެ ދަތުރާ ގުޅޭ ޮ
ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދަށް 13އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އިއްވާފައި ވާއިރު ،އަދާލަތު ޕާޓީގެ ރައީސް އިމްރާން އަބްދުﷲ އަށް ވަނީ 12އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އިއްވާފަ އެވެ .އަދި ކުރީގެ ޑިފެންސް
އަބްދުﷲ ޔާމީނާއި ސަރުކާރުގެ އިސް ވެރިންގެ
މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު ނާޒިމަށް 11އަހަރުގެ ހުކުމެއް
އިތުރުން ޕާޓީތައް އަދި އަމިއްލަ ޖަމިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކުގެ
އިއްވާފައި ވާއިރު ،އިއްތިހާދުގެ ތަރުޖަމާނު ،ގަލޮޅު
އފިޝަލުންނާ ތަމްރަތު ބައްދަލުކުރެއްވި ކަމަށެވެ. ޮ
ދެކުނު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަހުމަދު މަހުލޫފް ވަނީ
އެ ބައްދަލުވުންތަކުގައި "ވަރަށް ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި،
ހަތަރު މަހަށް ޖަލަށް ލާފަ އެވެ.
ބޭނުންތެރި" މަޝްވަރާތައް ކުރެވުނު ކަމަށް އދ .އިން ބުންޏެވެ. އތް ތަނުގައި ވެސް ،އެއްބަސްވެފައިވާ "ކުރި އަށް ޮ
ލީޑަރުން މިނިވަން ކުރުމަކީ މަޝްވަރާގައި ބައިވެރިވާން އެމްޑީޕީ އާއި އަދާލަތުން ކުރި ޝަރުތެވެ. އެކަމަކު ،ކުރިން އެ ޝަރުތަށް ސަރުކާރުން ދެކޮޅު
ގތްތަކުގެ ތެރެއިން މަޝްވަރާތައް ކުރި އަށް ގެންދާނެ ޮ
ހެދި ނަމަވެސް އެ ފުރުސަތު މިހާރު އޮތް ކަމަށް
އެވެ "،އދ .އިން ނޫސްވެރިންނަށް ފޮނުވި ނޯޓެއްގައިވެ
ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ .އަދި މިހާރު
އެވެ.
އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި ދިރިއުޅުއްވާ އިދިކޮޅު ލީޑަރުން ތަމްރަތު ވަނީ ،އދ .އިން ބުނި ގޮތުގައި،
ބޑަކަށް ދޫ ދިނުމަށާއި ގޮތް ދޫކުރަން ވީ އެންމެ ޮ ތައްޔާރަށް ތިބުމަށް ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މައިދާނުގައި
މަޝްވަރާތަކަށް އެނބުރި ރާއްޖެ ވަޑައިގަތުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ގޮވާލާފަ އެވެ. އެމްޑީޕީ އާއި އަދާލަތުގެ އަނެއް ޝަރުތަކީ އެ
ހަރަކާތްތެރިވާ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ވެސް ބާރުއަޅުއްވާފަ
ގތަށް އުފައްދާފައިވާ އިދިކޮޅު ދެ ޕާޓީ ވެސް ހިމެނޭ ޮ
އެވެ .މިހާރު ހުރި ހިޔާލު ތަފާތުވުންތައް ނައްތާލައި
މލްޑިވްސް ޔުނައިޓެޑް އޮޕޮޒިޝަން އިއްތިހާދުޯ ،
މުހިއްމު ގައުމީ މައްސަލަތައް ހައްލުކުރެވޭނީ އޭރުންކަން
މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރި ކުރުމެވެ .އެކަމަކު
ތަމްރަތު ފާހަގަކުރެއްވި ކަމަށް އދ .އިން ބުންޏެވެ.
ސަރުކާރުން ބުނެފައި ވަނީ އިއްތިހާދު ކިޔާ ޕާޓީއެއް
ތަމްރަތު ވަނީ ރައީސް ޔާމީންގެ އިތުރުން، ފިޝަރީޒް މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު ޝައިނީ އާއި
ނުދަންނަ ކަމަށާއި އެ މީހުން މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރި ނުކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ.
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
8
މައުމޫންގެ ކޮލަމް :މަރުގެ ހުކުމް ތަންފީޒްކުރުން މަ އު މޫ ން ޢަ ބް ދު ލް ޤަ އް ޔޫ މް -4ޤާތިލް މީހަކު މަރާލީ އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރުގައި ކަމަށް ވުން.
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ނަފްސުގެ ޤިޞާސް
މިގޮތުން ،ބާރުހުރި މީހަކު ،އެމީހަކު ބުނާ ގޮތެއް
އންނަ ގޮތަކާ މެދު ނުވަތަ މަރަށް މަރުހިފުމުގެ ޙުކުމް ޮ
ނަހަދައިފި ނަމަ މަރާލާނެކަމަށް ބުނެ މަޖުބޫރުކޮށްގެން
ވަރަށް ގިނަ ބޭފުޅުން އަޅުގަނޑާ ސުވާލުކުރައްވަމުން
މީހަކު މަރާލާ މީހެއްގެ ކިބަޔަކުން ނަފްސުގެ ޤިޞާޞެއް
ގެންދަވަ އެވެ .އެހެންކަމުން ،އަޅުގަނޑަށް އެނގިފައިވާ
ނުހިފޭނެއެވެ.
އންނަ ގޮތް އަންނަނިވި މިންވަރުން ،އެކަން ޮ ފޅުވަތްތަކުގައި ބަޔާންކުރެވޭތޯ ބަލަމެވެ .މާތް ﷲ ގެ ޮ
-5ޤާތިލަކީ ،މަޤްތޫލުގެ ބައްޕަ ނުވަތަ މަންމަ
ޙަޟްރަތުން ތައުފީޤާއި މަދަދަށް އެދި ހުރެ އެވެ.
ކަމުގައި ނުވުން.
ގތުގައި ،އިންސާނަކު ފިޤްހު ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ޮ އެހެން އިންސާނަކު މަރާލުމުގައި ތިން ޙާލަތެއް ވެއެވެ.
-6މަޤްތޫލުގެ ވާރުތަވެރިން ،އެއްވެސް
އެއް ޙާލަތަކީ[ ،ޤަތްލުލް ޢަމްދު] ނުވަތަ ކަނޑައެޅިގެން
އިސްތިސްނާއެއް ނެތި ،ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމަށް
ޤަޞްދުގައި މީހަކު މަރާލުމެވެ .ދެވަނަ ޙާލަތަކީ،
އެދުން.
[ޝިބްހުލް ޢަމްދު] އެވެ .އެއީ ،ޤަޞްދުގައި މީހަކު
ގތުން ،ވާރުތަވެރިންގެ ތެރެއިން އެކަކު މި ޮ
މަރާލުމާ ކައިރިކުރާ ޙާލަތެކެވެ .ތިން ވަނަ ޙާލަތަކީ،
ފިޔަވައި އެހެން އެންމެން ޤިޞާޞް ހިފަން އެދުނު
[ޤަތްލުލް ޚަޠައު] އެވެ .އެއީ ،މީހަކު ކުރާ ހުއްދަ
ނަމަވެސް ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމެއް ނޯންނާނެއެވެ.
ކަމެއްގެ ސަބަބުން އިއްތިފާޤުން މީހަކު މަރުވުމެވެ.
ށ ތައްޔާރު ޮކށްފައިވާ ދަންމަޅިތަކެއް :އިސްލާ ްމ މަރުގެ ހުކުމް ތަންފީޒު ކުރުމަ ް ދީނުމުގައި މަރަށް މަރުހިފާ ިއރު ފުރިހަމަ ވާން ޖެހޭ ގިނަ ޝަރުތުތަކެއް ހިމެނޭ
މި މައުޟޫޢުގައި ވާހަ ަކ ދައްކާއިރު ،އަންނަނިވި ރން ޖެހެއެވެ. ލަފްޒުތައް ބޭނުންކު ަ ޤާތިލް :މީހަކު މަރާލި މީހާ މަޤްތޫލް :މަރާލެވުނު މީހާ މަޢްޞޫމް :ޙުރްމަތްތެރި ކުރެވިފައިވާ ،ނުވަތަ ޙިމާޔަތް ކުރެވިފައިވާ ޤިޞާޞް :މީހަކު ކުރި ކުށަކާ އެއްވަރު އަދަބެއް ދިނުން ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް އަކީ ،ޤާތިލްގެ މައްޗަށް މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޒުކުރުމެވެ.
ޤަތްލުލް ޢަމްދު ޤަތްލުލް ޢަމްދު އަކީ ،އެ އެއްޗަކުން ޙަމަލާ ދިނުމުން ގިނަ ފަހަރަށް މީހަކު މަރުވާނެކަމަށް ޤަބޫލުކުރެވޭ އާލަތަކުން ޤަސްދުގައި ޙަމަލަ ދިނުމުން މީހަކު މަރުވުމެވެ .ޤަތްލުލް ޢަމްދު އަކަށް ވާނީ އަންނަނިވި ޝަރްޠުތައް ފުރިހަމަވެގެންނެވެ. -1ޤާޠިލަކީ ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި، ބާލިޣުވެފައިވާ މީހަކަށް ވުން -2މަޤްތޫލްއަކީ ،އެމީހާގެ ލޭ ،މަޢްޞޫމް ކުރެވިފައިވާ މީހަކު ކަމުގައި ވުން .މީގެ މާނައަކީ، މުސްލިމުންނާއި ކާފިރުންނާ ދެމެދު ކުރާ ޙައްޤު ހަނގުރާމައެއްގައި މަރުވާ ކާފިރަކު ކަމުގައި ނުވުމާއި، މީހަކު އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ދިފާޢުގައި ކުރި ޢަމަލަކުން މަރުވި މީހަކު ކަމުގައި ނުވުމާއި ،ޢަދްލުވެރި ކށްފައިވާ މީހަކު ކަމުގައި ޝަރީޢަތަކުން މެރުމަށް ޙުކުމް ޮ ނުވުމެވެ. -3މީހަކު މަރާލުމަށް ބޭނުންކުރި އާލަތަކީ، ކށްގެން މީހަކު މަރާލެވިދާނެ ކަމަށް އެއެއްޗެއް ބޭނުން ޮ ޤަބޫލުކުރެވޭ ފަދަ އާލަތަކަށް ވުން .ޤާތިލުގެ ހަށިގަނޑާއި ގުނަވަންތައް ވެސް މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ .އަދި ވަކި އާލަތެއް ބޭނުން ނުކުރި ނަމަވެސް ،ޤަޞްދުގައި ކުރި ކަމަކުން މީހަކު މަރުވުން ވެސް ހިމެނެއެވެ. މިއީ ،މިސާލަކަށް ،މީހަކު ކަނޑަށް ވައްޓާލުން ،ނުވަތަ އުސް ތަނަކުން ވައްޓާލުން ،ނުވަތަ ނޭވާހާސްކޮށްލުން، ނުވަތަ ކެއުން ބުއިމުން މަޙްރޫމްކުރުން ،ނުވަތަ ވަހްޝީ ޖަނަވާރަކަށް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމެވެ. -4އެމީހާގެ މައްޗަށް ޤަތްލުލް ޢަމްދުގެ ކުށް ސާބިތުވެފައިވަނީ ،އެމީހާގެ އަމިއްލަ އިޢްތިރާފުން،
ވާރުތަވެރިންގެ ތެރޭގައި ބާލިޣުނުވާ ކުޑަކުއްޖަކު ހުރި ނަމަ ،ނުވަތަ ބާލިޣުނުވާ ކުޑަކުދިން ތިބި ނަމަ، އެކުއްޖަކު ނުވަތަ އެކުދިން ބާލިޣުވުމުން ،އެމީހުން ތ ބަލާފައި ،އެ އެންމެން ޤިޞާޞް ހިފުމަށް ބޭނުންވޭ ޯ ވެސް އެއްބަސްވެގެން ނޫނީ ،ޤާތިލުގެ މައްޗަށް މަރުގެ
ނުވަތަ ޢަދްލުވެރި ދެ ހެކިންގެ ހެކިބަހުން ކަމުގައިވުން
ނަފްސުގެ ޤިޞާސް ހިފޭނީ ،ނުވަތަ އެމީހާގެ މައްޗަށް
ޙުކުމް ތަންފީޒެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.
މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޒު ކުރެވޭނީ ،އަންނަނިވި އިސްވެ ބުނެވުނު ޝަރްޠުތަކުން ކުރެ އެއްވެސް
ޝަރްޠުތައް ފުރިހަމަވެގެންނެވެ.
ޝަރްޠެއް އުނިވެފައިވާ ޙާލަތެއްގައި އެއީ ޤަތްލުލް ޢަމްދުއަކަށް ނުވާނެއެވެ.
-7ޝަރީޢަތުން ކުރި ޙުކުމުގައި ،ނުވަތަ ޝަރީޢަތުގެ އިޖްރާއާތުގައި ކިތަންމެ ކުޑަ ނަމަވެސް
-1މަޤްތޫލަކީ ،އެމީހާގެ ލޭ މަޢުޞޫމް ވެފައިވާ
ޝައްކެއް އުފެދިފައި ނެތުން.
ގތުން ،މަޤްތޫލަކީ މުސްލިމުންނާ މީހަކު ކަމުގައިވުން .މި ޮ
ޝިބްހުލް ޢަމްދު
ހަނގުރާމަކުރާ ކާފިރަކު ކަމުގައިވާ ނަމަ ،ނުވަތަ
ގތުން ،ޝަރީޢަތުން ކުރި ޙުކުމާ މެދު، މި ޮ
މީހަކު އަމިއްލަ ނަފްސުގެ ދިފާޢުގައި ކުރި ޢަމަލަކުން
ނުވަތަ ޝަރީޢަތުގެ އިޖްރާއާތާ މެދު ކިތަންމެ ކުޑަ
މަރުވެފައިވާ މީހަކު ކަމުގައިވާ ނަމަ ،ނުވަތަ
ނަމަވެސް ޝައްކެއް އުފެދިފައިވާ ނަމަ ،މަރުގެ
އާދައިގެ ޙާލަތެއްގައި މީހަކު މަރާނުލެވޭ ފަދަ އާލަތަކުން
ޢަދްލުވެރި ޝަރީޢަތަކުން އެމީހާގެ މައްޗަށް މަރުގެ
އަދަބެއް ނުދެވޭނެއެވެ .އެހެނީ ،ކިތަންމެ ކުޑަ
މީހަކަށް ޤަސްދުގައި ހަމަލަދިނުމުން އެމީހާ މަރުވުމެވެ.
ޙުކުމް އިއްވާފައިވާ މީހަކު ކަމުގައިވާ ނަމަ ،އެފަދަ
ނަމަވެސް ޝައްކެއް އުފެދިފައިވާ ނަމަ ،ޙައްދުތައް
މިސާލަކަށް ،ލުއި އަސަޔަކުން ނުވަތަ ކުޑަ ގާކޮޅަކުން
މީހަކު މަރާލުމަކުން ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމެއް
ޤާއިމް ނުކުރުމަށް ރަސޫލުﷲ ޞައްލައްﷲ ޢަލައިހި
މީހަކު ގައިގައި ޖެހުމުން ،އެމީހާ މަރުވުމެވެ .ނުވަތަ
ނޯންނާނެއެވެ.
ވަސައްލަމަ އަންގަވާފައިވާތީއެވެ .ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ
ޝިބްހުލް ޢަމްދު އަކީ ،އެ އާލަތެއް ބޭނުންކޮށްގެން،
ކއްޕާލުމުން ވެއްޓި މަރުވުމެވެ. މީހަކު ޮ
ގތުގައި ،ނަފްސުގެ ޤިޞާޞްއަކީ ޙައްދެއް ކަމުގައި ޮ ގތުން ބާލިޣު ވެފައިވާ -2ޤާތިލަކީ ޝަރްޢީ ޮ
ޤަތްލުލް ޚަޠައު
މީހަކު ކަމުގައި ވުން .ޝަރްޢީ ގޮތުން ބާލިޣު ނުވާ
ނުވިޔަސް ،އެކަމުގެ މައްޗަށް ވެސް ކީރިތި ރަސޫލާގެ މި އަމުރުފުޅު ހިނގާނެއެވެ.
ކުޑަކުއްޖަކުގެ ކިބައިން ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމެއް ޤަތްލުލް ޚަޠައު އަކީ ،މީހަކު ހުއްދަ ކަމެއް
ނޯންނާނެއެވެ.
ޤިޞާޞް ނުހިފުމަކީ ކުށުން ބަރީއަވުމެއް ނޫން
ކުރުމުގެ ސަބަބުން ،އެހެން މީހަކު އިއްތިފާޤުން މަރުވުމެވެ .މިސާލަކަށް ،ޖަނަވާރެއް ޝިކާރަކުރުމުގެ ޤަޞްދުގައި އެއްލާ އެއްޗަކުން މީހަކު ގައިގައި ޖެހި އެމީހާ މަރުވުން ،ނުވަތަ ހުއްދަ ބޭނުމަކު ކޮނެފައިވާ
-3ޤާތިލަކީ ބުއްދި ސަލާމަތުން ހުރި މީހަކު ކަމުގައިވުން. މޔަވެފައިވާ މީހަކުގެ ކިބައިން، މިގޮތުން ،ދުނިޔޭން ޮ
ޤަތްލުލް ޢަމްދުގައި ،ނުވަތަ ޝިބްހުލް ޢަމްދުގައި، ނުވަތަ ޤަތްލުލް ޚަޠައުގައި ،ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ނުހިފުމަކީ ،ކުށުން ބަރީއަވުމެއް ނޫނެވެ .ކުށްވެރި
ވަޅުގަނޑަކަށް އިއްތިފާޤުން މީހަކު ވެއްޓި މަރުވުން ފަދަ
ނުވަތަ ސިކުނޑި ހަމަނޫން މީހަކުގެ ކިބައިން ،ނުވަތަ
ނުވުމެއް ނޫނެވެ .އަދި އަދަބު ނުލިބުމެއް ވެސް
ކަންކަމެވެ.
ގތެއްގައި ،އެމީހަކު ކޭ ނުވަތަ ބުއި ފާފަވެރި ނުވާ ޮ
ނޫނެވެ .އެފަދަ ޙާލަތުތަކުގައި ،އެޙާލަތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން
އެއްޗެއްގެ ސަބަބުން މަސްތުގެ ޙާލަތުގައި ހުރި މީހަކު
މަރުގެދިޔަ ދިނުމާއި ،ތަޢްޒީރު ކުރުމާއި ،ކައްފާރާ
މަރާލި މީހެއްގެ ކިބަޔަކުން ވެސް ،ނަފްސުގެ ޤިޞާޞެއް
ދިނުން އޮންނާނެއެވެ.
ޤަތްލުލް ޢަމްދުގެ ޙުކުމް
ނުހިފޭނެއެވެ. ޤަތްލު ޢަމްދުގެ ޝަރްޠުތައް ފުރިހަމަވާ ގޮތަށް މީހަކު އެހެން މީހަކު މަރާލައިފި ނަމަ ،އެކަމުގެ
ޤިޞާޞް ހިފުމުގެ ޙައްޤުވެރި ފަރާތަކީ ،މަޤްތޫލުގެ ވާރުތަވެރިންނެވެ .އެހެންނަމަވެސް ،އެމީހުން އަމިއްލައަށް
ގތެއްގެ މަތިން ކަމުގައި މިތާނގައި ފާފަވެރި ނުވާ ޮ
މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޒުކުރުމުގެ ޝަރްޢީ ބާރެއް
ބޑަށް ފާފަވެރިވުމާއި، ނަތީޖާއަކަށް ވާނީ ،ޤާތިލް ވަރަށް ޮ
ބުނެވިފައިވަނީ ،އެމީހަކު ބޭނުންކުރި އެއްޗަކީ މަސްތުވާ
އެއެންމެންނަކަށް ވެސް ،އޭގެ ތެރެއިން ވަކި މީހަކަށް
އަދި ޤާތިލަކީ އަޞްލުގައި މަޤްތޫލުގެ މުދަލުން ވާރުތަވާ
އެއްޗެއްކަން ނޭނގި ހުރެ ،އެ އެއްޗެއް ބޭނުން ކުރުމުން
ވެސް ،ނޯންނާނެއެވެ .މަރުގެ ޙުކުމް ތަންފީޒުކުރުމުގެ
މީހަކު ކަމުގައިވާ ނަމަ ،ވާރުތަ މުދަލުން މަޙްރޫމްވުމާއި،
މަސްތުވެފައިވާ މީހާ އާއި މީހަކު މަޖުބޫރުކޮށްގެން
އންނަ ހަމައެކަނި ފަރާތަކީ ،ޙާކިމްއެވެ. ޝަރްޢީ ބާރު ޮ
އަދި މަޤްތޫލުގެ ވާރިސުން ޤާތިލުގެ ކިބައިން ނަފްސުގެ
ކށްފައިވާ މީހާ އިސްތިސްނާ މަސްތުވާ އެއްޗެއް ބޭނުން ޮ
ނުވަތަ ޙާކިމް އެކަން ޙަވާލުކުރާ ފަރާތެކެވެ.
ޤިސާސް ހިފަން އެދުމާ އެކު ،ޢަދްލުވެރި ޝަރީޢަތަކުން
ކުރުމަށްޓަކައެވެ .އެފަދަ މީހަކު މަސްތުގެ ޙާލަތުގައި
ކށްފި ނަމަ ،މަރުގެ ޙުކުމް އޭނާ މެރުމަށް ޙުކުމް ޮ
ހުރެގެން މީހަކު މަރާލުމަކުން ،އެމީހާގެ ކިބައިން
ތަންފީޒުކުރުމެވެ.
ނަފްސުގެ ޤިޞާޞެއް ނުހިފޭނެއެވެ. މިއާ ޚިލާފަށް ،އެމީހަކު ބޭނުންކުރި އެއްޗަކީ
ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމުގެ ޝަރްޠުތައް
މަސްތުވާ އެއްޗެއްކަން އެނގި ހުރެ ،އެމީހާގެ އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރުގައި އެ އެއްޗެއް ބޭނުންކޮށްގެން
އެޑިޓަރުގެ ނޯޓު: ރާއްޖޭގެ ކުރީގެ ރައީސް އަލްއުސްތާޒު މައުމޫން އަބްދުލްޤައްޔޫމަކީ ދީނީ އެކި މައުލޫއުތަކަށް ރާއްޖޭގެ
މަސްތުވެފައިވާ މީހާ ،މަސްތުގެ ޙާލަތުގައި ހުރެ މީހަކު
އެކި މީޑިއާ އަށް ދޭތެރެ ދޭތެރެ އިން ލިއުއްވަމުން
ޚަޠައުގެ ޙާލަތުގައި ،ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމެއް
މަރާލައިފި ނަމަ ،އަދި ނަފްސުގެ ޤިޞާޞް ހިފުމުގެ
ނޯންނާނެ އެވެ.
އެހެން ޝަރްޠުތައް ފުރިހަމަ ވެފައިވާ ނަމަ ،އެމީހާގެ
ގެންދަވާ ބޭފުޅެކެވެ .މިއީ "މިހާރު" އަށް
ޝިބްހުލް ޢަމްދުގެ ޙާލަތުގައި ،ނުވަތަ ޤަތްލުލް
ޤަތްލުލް ޢަމްދުގައި ވެސް ،ޤާތިލްގެ ކިބައިން
ކިބައިން ޤިޞާޞް ހިފޭނެއެވެ.
އެމަނިކުފާނު ލިއުއްވި ފުރަތަމަ ލިއުއްވުމެވެ.
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
9
ކަންބޮޑުވުންތައް ބޮލާލައި ޖަހައި، ނޫސްވެރިކަން މަރާލަނީ އަ ލީ ނާ ފި ޒް
އަބުރު ރައްކާތެރި ކުރުމަށް ކަމަށް ބުނެ މަޖިލީހަށް ކޅަށް ނޫސްވެރިން ނުކުތެވެ. ހުށަހެޅި ބިލާ ދެ ޮ މީޑިއާގެ ފަރާތުން މީގެ ކުރިން ފެނިފައި ނުވާ ފަދަ އެއްބައިވަންތަކަމެއް ،ވިލިމާލެ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަހުމަދު ނިހާން ހުށަހެޅުއްވި އެ ބިލާ ދެކޮޅަށް ކުރި މަސައްކަތުން ފެނުނެވެ .އެތައް ފަހަރަކު މަގުމައްޗަށް ބޑުވުންތައް މީޑިއާ ނުކުތް އިރު ،ނޫސްވެރިންގެ ކަން ޮ ކައުންސިލުން މަޖިލީހާއި ސަރުކާރާ ހިސާބަށް ގެންގޮސް ދިނެވެ .އެއާ އެކު ،އެ ބިލު އަނބުރާ ގެންދެވުމުން، ކންމެވެސް ވަރެއްގެ ހިތްހަމެޖެހުމެއް ނޫސްވެރިންނަށް ޮ ލިބުނެވެ. އެކަމަކު ،ސަރުކާރުން މި ވަނީ އަނެއްކާ ވެސް ހަމަ އެހާ ނުރައްކާތެރި ބިލެއް މަޖިލީހަށް ވައްދާފަ އެވެ .މީގެ ކުރިން ނިހާން ހުށަހެޅުއްވި ބިލާ ދާދި އެއް ގޮތަށް ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން އުނގޫފާރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދު ހުށަހެޅުއްވި ބިލުގައި އެތައް ކށްފައިވެ އެވެ .އެ ހުރަސްތަކެއް އަދިވެސް ކުރިމަތި ޮ ބިލުގައި ވެސް އަބުރާ ބެހުމަކީ ނުސީދާކޮށް ޖިނާއީ ގތުގައި ވަނީ ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ .ގައުމީ ކުށެއްގެ ޮ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވާ ފަދަ ހިޔާލެއް ފާޅުކުރުމާއި އާންމު ނިޒާމާ ހިލާފު ހިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި އަބުރާ ބެހެވޭ ފަދަ ހިޔާލެއް ފާޅުކުރި މީހެއްގެ އަދަބަކަށް 50،000ރ. އާއި 2،000،000ރ .އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރެވެ އެވެ .އަދި ޖޫރިމަނާ ފައިސާ ނުދައްކައިފިނަމަ، ތިން މަހާއި ހަމަހާ ދެމެދު މުއްދަތަކަށް ޖަލަށްލެވޭނެ އެވެ.
ށ ވާ " މި ބި ުލ ފާ ސް ކޮ ށް ،ގާ ނޫ ނަ ކަ ް
މީޑިއާ އަށް ހުރި ހުރަސްތައް ނައްތާލަން ޮގވާލައި މިދިޔަ އޭޕްރީލް މަހު ނޫސްވެރިން އިހުތިޖާޖު ކުރަނީ --.ފޮޓޯ :އިމޭޖަސް.އެމްވީ ރލް ސަރުކާރުގެ އަތްމައްޗަށް ދާނެ މީޑިއާގެ ކޮންޓު ޯ
ސީއެންއެމްގެ އެސިސްޓެންޓް އެޑިޓަރެއްގެ ގޮތުގައި
ކަމުގެ އިންޒާރު ފިޔާޒު ދެއްވި އެވެ.
ހުންނެވި އަބްދުﷲ ހަސީން ވިދާޅުވި އެވެ.
ގތުން އެހެން މީހަކަށް ރައްދުވާ ގޮތަށް "މިވާ ޮ
ބޑު އެއް ޝަކުވާއަކީ ނޫސްވެރިންގެ އެންމެ ޮ
އެޑިޓަރުކަން ވެސް ކުރައްވާ މިދުހަތު ވިދާޅުވި އެވެ. "މިހާރު"ގެ އެޑިޓަރު އިސްމާއިލް ނަސީރު ވިދާޅުވީ، އަބުރާ ބެހުމުގެ ވާހަކަ އެއްކިބައިގައި ބާއްވާފައި ،މި
ޚަބަރެއް ލިޔެވޭކަށް ނެތް .އެއީ އެއްވެސް ތަނެއްގައި
މީގެ ކުރިން ހުށަހެޅި އަބުރުގެ ބިޅާ ގުޅޭ ގޮތުން
ބިލްގައި ނޫސްވެރިޔާ ކުށުން ސަލާމަތްވުމަށް އެއްވެސް
އންނަ ހަމައެއް ނޫން "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ
ބޑުވުންތަކަށް އެއްވެސް ވަރަކަށް ބަލާފައި ފާޅުކުރި ކަން ޮ
ދޮރެއް ނެތުމާއި ޝައްކުތަކުން ފުރިފައިވާ ޝަރުއީ
ނެތުމެވެ.
ދާއިރާއެއްގެ މައްޗަށް ނޫސްވެރިޔާ އަށް ހުކުމް ކުރަން
އެ ވާހަކައާ ވީމީޑިއާގެ ނިއުސް ޑިރެކްޓަރު
ހި ސާ ބު ން ނޫ ސް ވެ ރި ކަ މަ ށް ވަ ރަ ށް ބޮ ޑު
އިމާދު ލަތީފު ވެސް އެއްބަސްވެވަޑައިގަންނަވަ އެވެ.
ލޮ ޅު މެ އް އަ ން ނާ ނެ -- ".އި މާ ދު
ސަން މީޑިއާ ގްރޫޕުގެ ޗީފް އެޑިޓަރު އަހުމަދު
ބޑު މައްސަލައެއް ކަމަށެވެ. ފނުވުން އެއީ މާ ޮ ޮ
ގތުގައި މި ބިލު ފަރުމާކޮށްފައި ވަނީ އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
ގތުގައި ބަންޑާރަ ނައިބާއި ޒާހިރު (ހިރިގާ) ވިދާޅުވި ޮ
"އަބުރުގެ ދައުވާ އުފުލިދާނެ ހަމަ ކޮންމެ
އަބުރު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ބައެއްގެ އަނގަ
އެ ނޫން ވެސް ދައުލަތުގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކާ އެކު
ގތުން .މިސާލަކަށް އެ ކަމެއްގައި ވެސް މިހާރު އޮތް ޮ
ބިލުގައި ހުރި ބައެއް ކަންބޮޑުވުންތައް:
ބަންދު ކުރުމަށެވެ .އިމާދު ސިފަކުރެއްވި ގޮތުގައި މިއީ
އޭރު ބޭއްވި ބައްދަލުވުންތަކުގައި ފާޅުކުރި އެއްވެސް
ވާހަކައެއް ރައްދުވާ މީހަކު އެ ލިޔުމެއް މާނަކުރާ
-މީހަކު ދައްކާ ވާހަކައަކުން އަބުރު
ޑިމޮކްރެޓިކް އުސޫލުތަކާ މުޅިން ބީރަށްޓެހި ބިލެކެވެ.
ހދައިދީފައެއް ބޑުވުމަކަށް މި ބިލުގައި ހައްލު ޯ ކަން ޮ
ގޮތުން ވެސް .މިކަހަލަ ތާކުންތާކު ނުޖެހޭ ކަންކަން މި
ކށްދިނުމަކީ އެ ކަތިލެވޭކަން ނުވަތަ ނޫންކަން ސާބިތު ޮ
ގތުގައި ،ޒިންމާދާރު މަގާމުތަކުގައި އެއީ ،އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ
ނެތެވެ .ޖިނާއީ ދައުވާއެއް ކުރެވޭނެ ކަމަށް ގަބޫލު
ބިލްގައި އެބަހުރި .މުޅި ބިލަށް ބަލާލާއިރު އަޅުގަނޑަށް
ވާހަކައެއް ދެއްކި މީޑިއާއެއްގެ ޒިންމާއެއްގެ ގޮތުގައި
ތިއްބަވާ ބޭފުޅުން އެހެން މީހުންގެ މައްޗަށް އަބުރުގެ
ނުކުރައްވާކަން ފާހަގަކުރައްވައި ޒާހިރު ވިދާޅުވީ މީޑިއާ
ވިސްނުނު މައިގަނޑު އެއްޗަކީ މިއީ ކޮންމެހެން
ކަނޑައަޅާފައިވުން.
މކްރެސީތަކުގައި ކުރާ ކަމަކަށް ދައުވާ ކުރުމަކީ ޑި ޮ
ކައުންސިލުން އޭރު ހުށަހެޅި އިސްލާހުތަކަކީ ދެ
ބައެއްގެ އަބުރު ހިމަޔާތް ކުރަން ކުރާ ކަމެއް ނޫން
ނުވާތީ އެވެ.
ފަރާތަށް ވެސް އެންމެ މަސްލަހަތު ހުރި ގޮތް ކަމަށެވެ.
ކަން .އޭގެ ބަދަލުގައި މިހާރު ސަރުކާރު ހިތްހަމަނުޖެހޭ
ޚަބަރު ރައްދުވާ ފަރާތާ ނުގުޅުމުގެ ސަބަބުންއެ ފަރާތެއްގެ ބަހެއް ނުހޯދައި ޝާއިއުކުރުމަކީ ދިފާއެއް ނޫން ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައިވުން. އެ ޚަބަރެއް ލިއުނު ނޫސްވެރިޔާ އަމިއްލަ އަށްޒިންމާ ނަގަން ޖެހުން. ޖޫރިމަނާ ނުދައްކާ ހިނދަކު އެ ހުކުމްއިސްތިއުނާފު ނުކުރެވުން. ޖޫރިމަނާ ނުދައްކައިފި ނަމަ ޖަލަށް ދާންޖެހުން.
ކށް ،ގާނޫނަކަށް ވާ ހިސާބުން "މި ބިލު ފާސް ޮ
"އަދިވެސް އިލްތިމާސަކީ އޭރު ހުށަހެޅި
ކރަޕްޝަނާއި ފާޑުކިޔުންތައް މުޅިން ވާހަކަތަކާއި ޮ
ލޅުމެއް އަންނާނެ"، ނޫސްވެރިކަމަށް ވަރަށް ބޮޑު ޮ
ހދައި ދެއްވުން .އެހެން ނޫން ނަމަ، ކަންކަމަށް ހައްލު ޯ
ނެތިކޮށްލަން ކުރާ ކަމެއް މިއީ "،އިސްމާއިލް ވިދާޅުވި
އިމާދު ވިދާޅުވި އެވެ.
ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ހުރަސް
އެވެ" .މިއީ ބަލައިގަނެވޭނެ ކަމެއް ނޫން .އަދި މިއީ
އެޅޭނެ "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
މިކަހަލަ ޒަމާނެއްގައި ކުރާ ކަހަލަ ކަމެއް ނޫން.
ސަރުކާރާ ގުޅުން ހުރި ކޮރަޕްޝަންގެ މައްސަލަތަކެއް ފަޅާއަރުވާލުމާ ގުޅިގެން ބަންދުކުރަން
ގތަށް ދިޓީވީގެ ސީއީއޯ އާދަމް ޒާހިރުއެކޭ އެއް ޮ
އެތަކެއް އަހަރުތަކެއް ފަހަތަށް މި ދާން މި ޖެހެނީ .މި
ޖެހުނު އޮންލައިން ނޫސް ،ސީއެންއެމްގެ ޓީމުން ދެކެނީ
މިދުހަތު ވެސް ވިދާޅުވީ ނޫސްވެރިން އޭރު ފާޅުކުރި
ކށްފިއްޔާ އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނީ މިއީ ރާއްޖޭގައި ފާސް ޮ
މި ބިލު ގާނޫނަކަށް ވުމާ އެކު ،ނޫސްވެރިކަން ކުރުމަށް
ބޑުވުމެއްގެ ހައްލު ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި އެއްވެސް ކަން ޮ
މިފަހުން ހިންގާނެ އެންމެ އަނިޔާވެރި އެއް އަމަލޭ".
އތް ހަނި ފުރުސަތު ވެސް ގެއްލިގެން ދާނެ މިހާރު މި ޮ
ބިލުގައި ހިމަނާފައި ނެތް ކަމަށެވެ .ކޮންމެވެސް
ކރަޕްޝަނާއި ފަސާދައިގެ އެތައް ކަމެއް ޮ
ކަމަށެވެ .ހަވީރު ނޫހާއި ސީއެންއެމް އަށް "ޖެހުނު
ވަރެއްގެ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައި ހުއްޓަސް،
ފެންމަތިވަމުން ދާއިރު ،އަބުރު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ
ތައްޔާރުވަމުން އަންނައިރު ،މުޅި މީޑިއާ އޮތީ
ކންމެ މީޑިއާއަކަށް ދެން ހާލު" ސަރުކާރަށް ފާރަވެރިވާ ޮ
ނޫސްވެރިންނަށް މިނިވަންކަމާ އެކު މަސައްކަތް ކުރެވޭނެ
ނަމުގައި ގާނޫނެއް ހަދަން އުޅެނީ ކީއްވެތޯ ނޫސްވެރިން
ކަންބޮޑުވުމާއި ބިރުވެރިކަމުގެ ތެރޭގަ އެވެ .ރާއްޖެ
މާ ފަސޭހައިން ކުރިމަތި ވާނެ ކަމަށް ސީއެންއެމްގެ
ގޮތް އެ ވަރުން ނުވާނެ ކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރައްވަ
ސުވާލު އުފައްދަ އެވެ .ރާއްޖެ ޓީވީގެ ފިޔާޒު ވިދާޅުވާ
އ ހުސެން ފިޔާޒު މޫސާ ސިފަކުރެއްވި ޓީވީގެ ސީއޯ ޯ
ޓީމުން ގަބޫލު ކުރެ އެވެ .އޭރުން އެއްވެސް "އުޒުރެއް"
އެވެ .އެހެންވެ ،މީޑިއާ ކައުންސިލުން އޭރު ހުށަހެޅި
ގތަށް ،މިއީ ދައުލަތުގެ ހަތަރު ވަނަ ބާރު ނެތިކޮށްލަން ޮ
ގޮތުގައި މިއީ ނޫސްވެރިކަން ނެތިކޮށްލަން ކުރާ
ނުދައްކާ ވެސް މީޑިއާތައް ބަންދުކޮށް ،ނޫސްވެރިން
އިސްލާހުތައް ބިލުގައި ހިމެނުމަށް މިދުހަތު ވެސް
ކުރަމުން ގެންދާ މަސައްކަތުގެ ބައެކެވެ .ނޫސްވެރިންގެ
ކަމެކެވެ .އޭނާ ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި މުޅި
އންނާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އެ ޖަލަށް ލެވޭނެ ފުރުސަތު ޮ
ގޮވާލެއްވި އެވެ.
ބލާލައި ޖެހުމަށް ފަހު" ހުށަހެޅި މި ބޑުވުންތައް " ޮ ކަން ޮ
އތީ ނޫސްވެރިންގެ ގަލަމާއި ދޫ ބިލު ފަރުމާކޮށްފައި ޮ
ފަރާތުން ދެ އެވެ.
ހމަ ދުވަހު ފާސްކުރަން މި ބިލު އަންނަ ޯ
ކށް ،ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ޚަބަރުތައް ނޫނީ ބަންދު ޮ ގތަށް ހެދުމަށެވެ .މި ބިލާ އެކު ގެނެސް ނުދެވޭނެ ޮ
"މިއީ މިނިވަން ނޫސްވެރިކަން މަރާލަން ކުރާ ކަމެއް .ބިލަށް ފަހު ނޫސްވެރިކަމެއް ނޯންނާނެ"،
"އެއްވެސް މީހަކަށް ކެތް ވާ ވަރުގެ ޖޫރިމަނާތަކެއް
ބިލު ގާނޫނަކަށް ވާ ހިސާބުން މިނިވަން ނޫސްވެރިކަމައި
ނޫން މި ހުރީކީ .މި ހުރިހާ ކަމަކުން ވެސް
ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ ހައްގުގެ ބޭނުން ހިފުން ކުށަކަށް
ނޫސްވެރިކަމަށް ދަތިތައް ކުރިމަތި ވާނެ "،ދިޓީވީގެ ޗީފް
ވީ އެވެ.
ކޮލަމް ށަވިޔަނި
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
ހާދަ ފަލަ އޭ! މައްސަލައަކީ ކޮބާ؟
11
ފަލަވުމަކީ މީހަކު ގަސްދުގައި ކުރާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ .ފަހަރެއްގައި ބައެއް މީހުން ފަލަވަނީ މާ ޮބޑު އުޒުރެއް ނެތި އެ މީހެއްގެ ފަރުވާކުޑަކަމުން ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ .އެކަމަކު އެ ހާލަތުގައި ވެސް ،އެއީ އެ މީހެއްގެ ޒާތީ ކަމެކެވެ .އެހެން މީހުންނާ ބެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ގންޖެހުމެވެ .ސިއްހީ ސިއްހީ އެންމެ ބޮޑު އެއް ޮ ގތުގައި ހުންނަން ޖެހޭ ވަރަށް ވުރެ މީހާ މާހިރުން ބުނާ ޮ ބޑެތި ބަލިތަކަށް މަގުފަހިވާ މައިގަނޑު ބަރުވުމަކީ ޮ ސަބަބެކެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ހަކުރުބައްޔާއި ހިތާއި ހޅިތަކުގެ ބަލިތަކާއި ކެންސަރު ހިމެނެ ފުއްޕާމެ އާއި ލޭ ޮ އެވެ .ދަރިން ނުލިބުމަށް މަގުފަހިވާ ސަބަބަކަށް ވެސް އބީސިޓީ ވެ އެވެ .އެހެންވީމާ ފަލަވުމަކީ މީހާގެ ޮ ބުރުސޫރައާ ގުޅުވަންވީ ކަމެއް ނޫނެވެ. ފަލަވުމަކީ މީހާއަށް ނުރައްކާވާ ވަރަށް ތ ކަނޑައަޅަނީ ހަށިގަނޑުގައި ސަރުބީ ޖެހުމެވެ .ފަލަ ޯ ކޅާ އަޅާބަލާ އިރު ބަރުދަން ހުންނަ އިސް ޮ މިންވަރަކުންނެވެ .ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާ އިން ބުނާގޮތުގައި ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ އާމްދަނީ ލިބޭ ގައުމުތަކުގައި ފަލަމީހުންގެ އަދަދު ފަތުއަޑުކިޔާފައި ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. އަންހެނުން ފަލަވުމަކީ "މައްސަލައެއް" ކަމަށް ދެކެންޏާ ދައްކަންވީ ހަމައެކަނި ސަބަބު މި އޮތީ އެވެ؛
ދަންނަ މީހަކާ ބައްދަލުވާ އިރު އޭނާގެ ބަރުދަނާ ބެހޭގޮތުން ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ބުނެލުމަކީ ދިވެހިންގެ އާދައެއް .ކޮމިކް ސްޓްރިޕް :ޓިޕިކަލް ދިވެހިން ފޭސްބުކް ޕޭޖު
ރާއްޖޭގައި ފަލަ މީހުން ވަރަށް ގިނަ އެވެ .ޚާއްސަކޮށް ކޅެއް ކުރީގެ ސާވޭއަކުން އަންހެނުންނެވެ .ތަން ޮ
އާ ސި ޔަ ތު މު ހަ އް މަ ދު ސަ އީ ދު
ދަންނަ މީހަކާ މަގުމަތިން ދިމާވާ އިރަށް "ހާދަ
އަމިއްލަ ތަޖުރިބާގެ ސަބަބުންނެވެ .އޭނާ އަޅުގަނޑު
ބޑު ވިސްނުމަކާ ނުލައި ކަމަށް ބުނެލެވެނީ މާ ޮ
ގތުގައި ފަލަވީމާ ،ފާޑުކިޔުމުގެ އިތުރުން ގާތު އޭރު ބުނި ޮ
ކށްލުމުގެ ނިޔަތެއް އޭގައި ވެދާނެ އެވެ .މީހަކު ދެރަ ޮ
މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައާ ވެސް ކުރިމަތިލާން ޖެހެ އެވެ.
ނޯވެދާނެ އެވެ .އެއީ ހަމަ ހަގީގަތުގައި ވެސް ކޮށްލާ
ކށް ގަބޫލުކުރެވިފައި އޮންނަ ގޮތުން އާއްމު ޮ
"ސަލާމަކަށް" ވުން އެކަށީގެންވެ އެވެ .ފަހަރެއްގައި،
ފަލައޭ" ނުވަތަ "ހާދަ ހިއްކޭ" ބުނުން ވަރަށް އާއްމެވެ.
އަންހެނަކު ރީތިވުމުގެ ފުރަތަމަ "ޝަރުތަކީ"
ބުނާނެ އިތުރު އެއްޗެއް ދުލަށް ނާންނަނީ އެވެ.
މިއީ ހަމައެކަނި ރާއްޖޭގައި ހިނގާ ކަމެއް ކަމަށް ވެސް
ލޫޅާފަތިވުމެވެ .ފަހަރެއްގައި މީގެ އަސްލަކީ ،ހޮލީވުޑްގެ
ކންމެ މީހަކަށް ،އެއީ އެކަމަކު އެ ޖުމްލަ ނިސްބަތްވާ ޮ
ގތުން އެއްޗެއް ބުނެނުލާ ވެދާނެ އެވެ .ބަރުދަނާ ބެހޭ ޮ
އެންމެ ކާމިޔާބު އެއް ތަރި ޖެނިފާ އެނިސްޓަން ދާދި
އެހާ އާދައިގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ .ރައްދުގައި އެއްޗެކޭ
ދޫކޮށެއް ނުލާނެ އެވެ .ސުވާލަކީ އެއީ ކީއްވެގެން
ފަހުން ލިޔުނު ފަދައިން ،މަޝްހޫރު މީހުންގެ ބުރުސޫރަ
ނުބުންޏަސް ބައެއް މީހުން ހިތްހަމައެއް ނުޖެހޭނެ އެވެ.
ސޝަލް މީޑިއާ އިން ޯ ހެއްޔެވެ؟ ފަހަކަށް އައިސް
އަށް މީޑިއާ އިން ދޭ އާދަޔާޚިލާފު ސަމާލުކަމާ އެކު
ރުޅިއަންނާނެ އެވެ .ދެރަވާނެ އެވެ .އަބަދު އެކަމާ
އެންމެ ފާހަގަކުރެވޭ އެއް މައުލޫއަކީ މި އެވެ .އެއް
ރީތިކަން މާނަކުރެވެމުންދާ ގޮތެވެ .އެއީ" ،ވަރަށް
ފިކުރުކުރަން މަޖުބޫރުވެފައި ވެސް ތިބެދާނެ އެވެ.
ގތުގައި ދިވެހިން އެކަކު އަނެކަކާ ބަޔަކު ސިފަކުރާ ޮ
ކށް ހުރެގެން ނޫނީ އަންހެންކުއްޖަކު ރީއްޗެއް ހިކި ޮ
ފަލަވުމަކީ މީހަކު ގަސްދުގައި ކުރާނެ ކަމެއް
ބައްދަލުވާ އިރު ކުރާ "ސަލާމަކީ" ވެސް "ހާދަ
މޑެލްއެއް ނުވަތަ މެގަޒިނެއްގެ ނުވާނެ އެވެ .ސުޕަ ޮ
ނޫނެވެ .ފަހަރެއްގައި ބައެއް މީހުން ފަލަވަނީ މާ ބޮޑު
ފަލަވެއްޖޭ" ނުވަތަ "ހާދަ ހިކިއްޖޭ" ކަމަށް ވެއްޖެ
ބޭރުގަނޑުން ފެންނަ އެކްޓްރެސްއަކާ ވައްތަރު
އުޒުރެއް ނެތި އެ މީހެއްގެ ފަރުވާކުޑަކަމުން ކަމަށް
އެވެ .މިކަމާ ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރާ މީހުން ގިނަ
ނޫނިއްޔާ ،އަންހެންކުދިންނަކީ އެހެން މީހުންގެ
ވެދާނެ އެވެ .އެކަމަކު އެ ހާލަތުގައި ވެސް ،އެއީ އެ
އެވެ.
ސަމާލުކަން ހައްގުވާ ފަދަ އަގެއް ހުރި ބައެއް ނޫނެވެ".
މީހެއްގެ ޒާތީ ކަމެކެވެ .އެހެން މީހުންނާ ބެހޭ ކަމެއް
ގތުގައި މީޑިއާ އިން އަންހެނުން އެނިސްޓަން ބުނާ ޮ
ނޫނެވެ .މީހަކު ފަލަވެދާނެ ތަފާތު ސަބަބުތައް ހުރެދާނެ
މީހާގެ ސިފައާ އެހެން މީހުން ބެހުމަކީ އެކަކު ވެސް ރުހޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ .ފަހަރެއްގައި "ހާދަ
ކށްދެނީ މި ވިސްނުމުގެ ތެރެއިންނެވެ. ތަމްސީލް ޮ
އެވެ .ބަލިވުމެވެ .މާބަނޑުވުމާއި ވިހެއުމެވެ .ދިރިއުޅުމުގެ
ހިއްކޭ" ބުނެފިއްޔާ އުފާވެދާނެ އެވެ .އެކަމަކު "ހާދަ
އަދި މިއީ އަހަރެމެން އެންމެން ހިތުން ރުހުމުން
ގންޖެހުންތަކެވެ .އެހެންވީމާ މީހުންގެ ތަފާތު ޮ
ފަލައޭ" ބުނީމާ އެކަން ނެގެނީ ފާޑުކިޔުމެއްގެ ގޮތުގަ
ބަލައިގެންފައިވާ ވިސްނުމެއްކަން އޭނާ ފާހަގަކުރެ އެވެ.
އިހުސާސްތަކާއި ހާލަތު ރަނގަޅަށް ނޭނގި އޭނާގެ
ބޑު ސަބަބެއް އޮވެ އެވެ .އޭގެ ފަހަތުގައި ވަރަށް ޮ
މީގެ ނަތީޖާއަކީ އަންހެންކުދިންނާއި އަންހެނުން
ސިފަ އާއި އެ ނޫން ވެސް ޒާތީ ކަންކަމާ ބެހޭގޮތުން
އެވެ .އެއީ ،ރީތި ހުތުރު ކަނޑައެޅުމުގައި ޒަމާނުއްސުރެ
ގތަށް ގަބޫލުކުރުމެވެ .ކޮންމެ ވެސް އަމިއްލަ އަށް މި ޮ
ގެންގުޅޭ މައިގަނޑު މިންގަނޑަކީ މި އެވެ .ވަކިން
ގޮތެއް ހަދައިގެން ވެސް ހިކެން ބޭނުންވެ އެވެ.
ކށް އަންހެނުންނާ މެދުގަ އެވެ .ރީތިވަނީ ހާއްސަ ޮ
އަދި އެކަން ނުކުރެވިއްޖެއްޔާ އަމިއްލަ ނަފްސަށް
ވެގެން އުޅޭ ސަބަބާ މެދު ވިސްނާލަން ޖެހެ އެވެ.
ލޫޅާފަތިވީމަ އެވެ .ފަލަ މީހުން ހުތުރެވެ.
ނަފްރަތުކުރެވެ އެވެ .ދިރިއުޅުމުގެ ބައެއް ކަންކަން
ފަހަކަށް އައިސް ފަލަ މީހުން އިތުރުވަމުންދާތީ އެ
ގންޖަހަން ދިވެހިން މި ވިސްނުމަށް ޮ
ވާހަކަދެއްކުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު ގޯހެކެވެ. ބޑު "މައްސަލައަކަށް" އެކަމަކު ފަލަވުން މިހާ ޮ
ގތަކަށް ބުނާ ނަމަ، މަތިން ފޫހިވެ އެވެ .އެހެން ޮ
ވާހަކަ ދެއްކުން އާއްމުވީ ކަމަށް ވެދާނެ އެވެ .މިއީ،
މަސައްކަތްކުރާ މަންޒަރު ފަހަކަށް އައިސް ސޯޝަލް
ބައެއް މީހުންނަށް ،ބޭނުންވާ ކަންކަން ހާސިލްކުރުމުގައި
ތަރައްގީއާ އެކު ދިރިއުޅުމަށް އައި ކުރިއެރުންތަކާއި
މީޑިއާ އިން ފެނެ އެވެ .ފަލަ މީހުންނަކީ ވަކި ހުތުރު
ބަރުދަން ހުރަހަކަށްވެ އެވެ .އެހެންވީމާ މިއީ އެހާ
ބަދަލުތަކާ އެކު ،މުޅި ދުނިޔެ މި ވަގުތު ކުރަމުންދާ
ބައެއް ނޫންކަން ދައްކާލަން މޭކަޕް އާޓިސްޓަކު މިދިޔަ
އާދައިގެ މައުލޫއެއް ނޫނެވެ .މީހަކާ ބައްދަލުވާ ކޮންމެ
ތަޖުރިބާއެކެވެ .އެހެންވީމާ ފަލަވުމުގެ އަނެއް ފަރާތަށް
ޓ ކެމްޕެއިނެއް ވެސް ހިންގި އެވެ .ޒުވާން އަހަރު ފޮ ޯ
ފަހަރަކު ޖެހިލުމެއް ނެތި ބުނެލާ ވަރަށް ވުރެ ނާޒުކު
ވެސް ބަލައިލަން ޖެހެ އެވެ.
އަންހެނުންތަކެއް ރީތި ހެދުން ލައްވައި ނަލަކޮށްފައި
ވާހަކައެކެވެ.
ޓ ނަގައި ފޭސްބުކްގައި ޝެއާކުރަން އޭނާ ބޭނުންވީ ފޮ ޯ
ކންމެ މީހަކާ ދިމާލަށް "ހާދަ ފަލަވެއްޖޭ" ފެންނަ ޮ
ބަރުދަން އިތުރުވުމާއި "ފަލަ ބަލި" ނުވަތަ އޮބީސިޓީއަކީ ދުނިޔެ އަށް މި ވަގުތު ކުރިމަތިވެފައިވާ
ގތުގައި ފިރިހެނުންގެ ނުވަ ޕަސެންޓް އެނގިފައިވާ ޮ އބީސިޓީ ތަޖުރިބާކުރާ އިރު މީހުން ފަލަ ބަލި ނުވަތަ ޮ އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި އެ އަދަދު 17ޕަސެންޓަށް އަރަ އެވެ .އަދި 35އަހަރުން މަތީގެ ދިވެހި އަންހެނުންގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައި މީހުން ފަލަ އެވެ .މިއީ ވަރަށް މަތީ އަދަދެކެވެ .ފަހަރެއްގައި މިހާރު މި ނިސްބަތް ގސްފައި ހުރުން ވެސް އެކަށީގެންވެ އެވެ. މައްޗަށް ޮ އެކަމަކު ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ އަނެއް ހަގީގަތަކީ، ޔކަން ކަށަވަރުވާނެ ކަމެއް ހިކިކޮށް ހުރުމަކީ ދުޅަހެ ޮ ނޫނެވެ .ހިކި މީހުންނަށް ވެސް ހަކުރުބައްޔާއި ހިތުގެ ބަލި ޖެހެ އެވެ .ހިކި މީހަކަށް ވުރެ ފަލަ މީހެއްގެ ސިއްހަތު މާ ރަނގަޅު ވެސް ވެދާނެ އެވެ. ފަހުގެ ދިރާސާތަކުން މިކަން އަދި ވަކިން ބޮޑަށް ދަނީ ކަށަވަރު ވަމުންނެވެ .އަނެއްކޮޅުން ،މާ ބޮޑަށް ހިކިއްޖެއްޔާ ވެސް ސިއްހީ މައްސަލަތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހެ އެވެ. ސިއްހީ ނުރައްކާތައް ކުރިމަތިވުމުގެ ފުރުސަތު، އާދައިގެ ބަރުދަނެއްގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ވުރެ ބޑީ ފަލަ މީހުންނަށް ކަމަށް ވަންޏާ އެކަމާ މެދު ޮ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރަން ޖެހެ އެވެ .އެއީ އާއްމު ސިއްހަތާ ގުޅިފައިވާ ކަމަކަށް ވާތީ ގައުމީ ފެންވަރުގައި ވެސް އެކަން ކުރުން މުހިއްމެވެ .މީހުންނަށް އަމިއްލަ އަށް ވެސް މިހާރު އެކަން ވިސްނެ އެވެ .ކަސްރަތަށް ބޑުވެއްޖެ އެވެ .ފަލަވާ ޒާތުގެ އެއްޗެހި ދޭ ސަމާލުކަން ޮ ދޫކޮށްލާފައި ފައިދާހުރި ކާނާ ކާން ބޭނުންވާ މީހުން ވެސް ގިނަ އެވެ .މިފަދަ ދުޅަހެޔޮ އާދަތައް ގެންގުޅެން އެކަކު އަނެކަކަށް ހިތްވަރުދެވިދާނެ އެވެ. ރަނގަޅު ސިއްހަތެއްގައި ހުރުމުގެ މުހިއްމުކަން ގާތް މީހުންނަށް ކިޔައިދޭންވީ އެވެ .އޭރުން އެ ވެދެވެނީ ކންމެ ފަހަރަކު "ހާދަ ފަލައޭ" އެހީތެރިކަމެކެވެ .ފެންނަ ޮ ކިޔަސް މީހަކަށް ލިބޭނެ ފައިދާއެއް ނެތެވެ.
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
(ބުދަ ދުވަހުގެ ނޫހާ ގުޅޭ) ގސްފައި އަހަންނަށް "ކާކު؟" ސިއްސައިގެން ޮ ބުނެވުނެވެ" .ކާކު ކާކު؟" އަޑު އިވުނީ ވަރަށް ގާތުންނެވެ .އެހެންނަމަވެސް، ކށެވެ .ފަންކާއިން އިވޭ އަޑު ކޮޓަރިތެރެ އޮތީ ފަޅު ޮ ފިޔަވައި އެހެން އަޑެއް ނެތެވެ .ދުރުދުރުން ކުއްތާއެއް އތީ ނިދާފައެވެ .މަނާރަތު ގވާ އަޑު އިވުނެވެ .ހުމޭރު ޮ ޮ އތީ ގަދަ ނިދީގައެވެ .އަހަރެން ވިސްނަން ވެސް ޮ އޮތީމެވެ .އެ އަޑަކީ އަހަންނަށް އެކަނި އިވުނު އަޑެއް ހެއްޔެވެ؟ ގޭތެރެއިން އިވުނު އަޑެއް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ މުޅި ހިސާބުގަނޑުން އިވުނު އަޑެއް ހެއްޔެވެ؟ ރލިތަން އަހަންނަށް ވިސްނަން އޮއްވައި ހުމޭރު ފު ޮ ފެނުނެވެ .އޭނައަށް ވެސް އަޑުއިވުނީ ހެއްޔެވެ؟ ހިތުގައި އެ ސުވާލު އުފެދުމާއެކު އޭނައަށް ގޮވައިލީމެވެ. "ހުމޭރު!" ވައި އަޑަކުން އަހަރެން ބުނީމެވެ. "ހޭލާތަ؟ އިވުނުދޯ އެ އަޑު؟" ކން އަޑެއް؟" ހުމޭރުގެ އަޑަކު އެއްވެސް " ޮ ހާސްކަމެއް ނެތެވެ" .މަށަކަށް ނީވޭ އެއްވެސް އަޑެއް. ހާދަ ހޫނު ރެޔެކޭ ދޯ؟" "އެހެންނުވާނެ "،އަހަންނަށް ގަބޫލުނުކުރެވިގެން ހޅިބުރި ދިއްލަބަލަ!" ބުނީމެވެޮ " . ހޅިބުރި ދިއްލިއެވެ .އަހަރުމެން ހުމޭރު ތެދުވިއެވެޮ . ފިޔަވައި އެހެން މީހަކު އެ ތާކު ނެތެވެ. "މަށަށް އަޑެއް ލެއްވުނީތަ؟" ހުމޭރު ސުވާލުކުރިއެވެ" .ބިރުވެރި ހުވަފެނެއް ފެނިގެން އަހަރެން ހުވަފެނުގަ ހަޅޭއްލަވައިގަތީމޭ .ދޮންތައަށް ވެސް ދ މަށަށް ހަޅޭއްލަވައިގަނެވުނީ .ހުވަފެނުގަ އިވޭ ވަރަށް ޯ ކށް އަޑު އައީ .ބައެއް ފަހަރު ހަޅޭއްނުލެވިގެން އުޅެނި ޮ ގތަކަށް ،ތޫލި އަޑެއް ވާނެ އެހެން .ބެދިފަ ހުރި ކަހަލަ ޮ ދޯ އިވުނީ؟" އަހަރެންނަށް ހިތްހަމަޖެހުން ލިބުނީ އެ ހިސާބުންނެވެ .ވަރަށް ކުޑައިރު ހުމޭރު ހާނިދިގޮވައެވެ. އެ ކަން ހުއްޓުނުތާ ކިތަންމެ ޒަމާނެކެވެ .ބިރު ފިލި ނަމަވެސް ،އެ ރެއަކު ދެނެއް ނުނިދުނެވެ .ހުމޭރު އޮށޯތްތާ މާ ގިނައިރެއް ނުވެ މަޑުމަޑުން ގުގުރިދަމާ އަޑު އިވެން ފެށިއެވެ .އިރު އެރިއިރު ވެސް އަހަރެން އޮތީ ހޭލައެވެ. ޖެހިގެން އައި ދުވަހު ރާމިޒާ އައެވެ .އޭނައަކީ ތިމާގެ ކުއްޖެކެވެ .ރާމިޒާ ފުރަން ދިޔަ މަގުމަތީގައި، މުޒާހަރާއެއްގެ ތެރެއަށް ވަދެވިގެން ގަޑިއަށް އެއާޕޯޓަށް ނުދެވުނީއެވެ .ޖެހިގެން އޮތް ދުވަހަށް ޓިކެޓު ހަމަޖެއްސުމަށް ފަހު ރާމިޒާ އައީ އަހަރުމެން ތިބި ގެއަށެވެ .ފިރިމީހާ އާއި މަނާރަތު އުމުރުގެ ދަރިއެއް ވެސް ހުއްޓެވެ .އެ ދުވަހު ވަރަށް ފޫހި ފިލިއެވެ.
13
އތް ކާނިވަލަކަށް ވެސް ކައިރި ހިސާބެއްގައި ޮ
ނުކެރުނެވެ .ގައިން ވާގިދޫވާން އުޅުނެވެ .އެކަމަކު،
އަހަރުމެން އެންމެން ދިޔައީމެވެ .އެ ތަނުން ޖަވާހިރު
ކޓަރީގެ ހޫނުމިން ދަށަށް ދިޔައެވެ. ނުވެއެވެޮ .
"މަ ބުނެފީމެއްނު ތި ކަހަލަ ވާހަކަނުދައްކާށޭ ،މަ
ވިއްކާ މީހަކާ ދިމާވިއެވެ .އެ މީހާގެ ފިހާރައަށް
މަނާރަތުގެ ކަޅި އަހަރެންގެ މޫނުން ނެއްޓުނެވެ.
އެކަންޏޭ ފަހުން ގޭގަ އުޅެންޖެހޭނީ .އެ ބޮކީގަ އުޅޭނެ
އަހަރުމެން ވަނީ ،ޖަވާހިރުތައް ބަލައިލުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ.
އެނދުގައި މީހަކު އިނުމުން އެ މީހާގެ މޫނަށް
މައްސަލައެއް .އަނދަންކަންނޭނގެ އެ އުޅެނީ .އެ
ޔ ވައްތަރުތަކެވެ .ރާހިބަލާ ގިނައިން ހުރީ އަގު ހެ ޮ
ގތަށް ބަލައިލިއެވެ .އިށީނދެގެން މީހަކު ބަލައިލާ ޮ
ދންތައަށް މާ ރަނގަޅަށް އަޑަކީ މަށަށް ލެއްވޭ އަޑެކޭޮ .
މީހަކު ވެސް އެ ތަނުގައި އިނެވެ .ރާހި ބަލަން
އިންކަމެއް ނުވަތަ ނެތްކަމެއް ނޭނގެއެވެ .އަހަރެން
އެނގޭނެ އެ ކަން".
ބޭނުންވީ ރާމިޒާއެވެ .އެކަމަކު ،އަހަރެން ފެނުމާއެކު
ބެލީ މަނާރަތުގެ މޫނަށެވެ .އަހަރެންގެ އިނގިއްޔަކަށް
ކށްލިއެވެ .ސުވާލު އުފެދިފައި އަހަންނަށް އިޝާރާތް ޮ
ގދަޑިއަށާއި އެނދަށް ވެސް ހަރަކާތެއް ނުގެންނަމެވެޮ .
ކންމެ ކަމަކަށް ވާހަކައެއް ވެސް އޮއްބައިލިއެވެޮ .
އަހަރެން ހުއްޓައި އެ މީހާ އައެވެ .އަހަންނަށް ވުރެ
އަންނަ ލޮޅުމަކަށް ބަދަލެއް ނައެވެ .މަނާރަތާ ދިމާއަށް
ސަބަބު ދެއްކިއެވެ .އިންޑިޔާގައި އިތުރު ފަސް ދުވަހު
ބޮޑަށް އޭނަ ބެލީ މަނާރަތަށެވެ .އުރާލަން ދިނުމަށް
އތްއިރު ،އަހަރެންގެ އަތުގައި އަހަރެން އެނބުރިގެން ޮ
އަހަރެން ހުރީމެވެ .ފާޚާނައިގައި އުޅޭ ވަގުތު ފިޔަވައި
އެދުނެވެ .އަހަރެން އިންކާރު ކުރީމެވެ .އަތްލުމުގެ
އިސްތަށިގަނޑެއް ޖެހޭހެން ހީވިއެވެ .މަނާރަތު ހޭން
އެހެން ހުރިހާ ވަގުތަކު އަހަރެން ހުންނަނީ ހެޔޮ
ހުއްދައަށް އެދުނެވެ .އެ ހުއްދަ ދިނީމެވެ .މަނާރަތުގެ
ފެށިއެވެ .އަތް ދިއްކުރިއެވެ .އަހަރެންގެ ހިތުގެ ވިންދު
އެއްޗެހި ކިޔާލަކިޔާލައެވެ .ގޭތެރެ ވަރަށް އަމާނެވެ.
ބުރިކަށީގައި އޭނަ އަތްޖައްސައިލިއެވެ .ކޮންމެވެސް
އަވަސްވެފައި ހުރީ ،ދުވަހަކު ވެސް ނުވާ ވަރަށެވެ.
އަހަރެން މާލެއައީމެވެ .ކިޔެވުން ނިންމައިފައި ހުމޭރު
ވަރެއްގެ ސިހުމެއް އޭނައަށް ލިބުނެވެ .އެއާއެކު ،އޭނަ
ކުއްލިއަކަށް ބަލައިލަން ހިތަށްއެރިއެވެ .ހިތްވަރެއް
އައީ މާ ފަހުންނެވެ .އައިއިރު އައީ ސިހުމެއް ވެސް
އަވަސްއަވަހަށް އެ ތަނުން ނުކުމެގެން ދިޔައީއެވެ.
ކޅަކުން މަނާރަތު ދެ ލޯ މަރައިލިއެވެ. ނުލިބުނެވެ .އިރު ޮ
ހިފައިގެންނެވެ.
އެ ހައިރާންކުރަނިވި ހަރަކާތްތަކުގެ މާނައެއް
ކޮޓަރީގެ ފިނިކަން ކެނޑި ،ކުރިން ހުރި ހޫނުމިނަށް
އަހަރުމެންނަކަށް ނުވިސްނުނެވެ.
ބަދަލުވިއެވެ .ދެން ވެސް ގުޑާނުލައި އަހަރެން
އެ ސިއްރު ރައްކާކުރީ މާލެއަންނަންދެނެވެ" .ދޮންތަ
އޮތީމެވެ .އެތައް އިރެއް ވާންދެން އޮވެފައި ،މަޑުމަޑުން
ބިރުގަންނާނެތީ މަ ހަމަ ނުބުނީ .ކޮޓަރި ކައިރިން
ފށި ހުޅުވައިގެން އެއްޗެހިތައް ތަރުތީބުން އަލުން ޮ
އތީ ފަޅަށެވެ .ހުމޭރު އޮތީ އެނބުރިލީމެވެ .ކޮޓަރި ޮ
ދންތަ އައުމުގެ ކުރިން ވެސް ،ވަރަށް އިވުނީޮ .
އެތުރީމެވެ .އެ ކަމަށް އަހަރެން ވަރަށް ކުޅަދާނައެވެ.
ނިދާފައެވެ .އެހެންވިޔަސް ،އަހަންނަށް އިހުސާސް
މަދުމަދުން އިވޭނެ އެ އަޑު .މަ އަޅާނުލަނީ.
ފށްޓަށް ސާމާނުތައް ބަހާލީމެވެ. ވަރަށް ރީތިކޮށް ފޮށި ޮ
ކުރެވުނު ހުރިހާ ކަމެއް އެއީ ކުށްހީއަކަށް ނުހެދޭނެއެވެ.
ގތެއް ނުވެ އާދެވުނުކަން އަޅާލައިގެން ކީއްކުރާނީ؟ ޮ
ރާމިޒާ ގަތް ސާމާނުތައް ފޮށްޓަކަށް ނޭޅުނެވެ.
އެހެންނަމަވެސް ،އެ ކަން ނިމުނުއިރު ބާރަޖަހައި
ޕޓަށް ދިޔަ ދަތުރުގައި ރާމިޒާ ފުރުވަން އެއާ ޯ
ޗކެއް ކަނޑައިފައި ބުންޏެވެ. "އަނެއްކާ!" ހުމޭރު ޮ
ނިކަން ހުސިޔާރުކަމާ އެކުގައި ހުމޭރު ހުރިހާ
"އަސްލު ވެސް އެ ރޭ އިވުނު އަޑު "،ހުމޭރު
ހަމަ ނަސީބެއް!"
ކޅެއް ވެއްޖެއެވެ .މަޖާ ވާހަކަދައްކާލަން ތިބެފައި އިރު ޮ
އަހަރެންނާއި ހުމޭރު ވެސް ބައިވެރިވީމެވެ .ހުމޭރުގެ
އަހަރުމެން ނިދިއިރު ދޭއްޖަހަނީއެވެ .ރާމިޒާމެން ނިދީ،
ކޮލެޖު ބަންދު ދުވަހަކަށް ވީތީއެވެ .މަނާރަތު އިނީ
ކަހަލައެވެ .ކަންތައްތަކާ ކުރިމަތިވާން ފެށީ މާލެއައި
ކޓަރިއާ ޖެހިގެން ހުރި ކޮޓަރީގައެވެ. އަހަރެންގެ ޮ
ހުމޭރުގެ އުނގުގައެވެ .ދުރުން ފެންނަ މަންޒަރުތަކަށް
ފަހުންނެވެ .ފުރަތަމަ ކަމަކަށް ފާހަގަކުރެވުނީ މަނާރަތު
އެނދުގައި ޖެހުމާއެކު އަހަންނަށް ނިދުނެވެ .ހީވީ
ނަޒަރު ހުއްޓައިލައިގެން އަހަރެން އިނީމެވެ .ދިމާވި
ގތަށް ގެނައި ބަދަލެވެ .މަނާރަތު ނިދަން އޮންނަ ޮ
ނިދިފައި ހޭލެވުނުހެންނެވެ .ހޭލެވުނީ އަހަންނަށް
ބޑު މީހަކަށް ހުރިހާ ކަމެއް ކިޔައިދީފައި ޝައްކުބަލި ޮ
ނިދަނީ އަހަރެންގެ އެނދުގައެވެ .ފިރިމީހާ ރަށުގައި
ކޮންމެވެސް އަޑެއް އިވިގެންނެވެ .އިވުނީ ކޮން
އަހަރެން ވާންވީ ހެއްޔެވެ؟ ހުމޭރުގެ ކިޔެވުމަށް ވާނެ
ނެތީމައި މަނާރަތު ކުޑަ އެނދަކަށް ނުގެންދަމެވެ.
ކން ދިމާއަކުންކަމެއް އެ އަޑެއްކަމެއް ،އަޑު އައީ ޮ
ކށްލަންވީ ހެއްޔެވެ؟ އެ ހުރިހާ ކަމެއް ގޮތެއް ވާން ދޫ ޮ
އެކަމަކު ،އެނދުގެ މެދުގައި ބާއްވައި ،ވަށައިގެން
ފަހަރަކު ނޭނގުނެވެ .ގަޑި ބަލައިލިއިރު ،ތިނެއް
ގުޅިފައިވަނީ އަހަރެންގެ ދަރިފުޅާ ހެއްޔެވެ؟
ކޅެއްވާއިރު މަނާރަތު ބާލީސް ޖެއްސިޔަސް ،އިރު ޮ
ޖަހައިފިއެވެ .ދެން ނިންޖެއް ނައެވެ .އެއްގޮތަކަށް ވެސް އންނަންޖެހުމުން، ނިދީގެ އަސަރު ނެތީއެވެ .އެ ގޮތަށް ޮ އެކި ކަހަލަ ފިކުރުތައް ކުރެވުނެވެ .ރާހި ބަލާ މީހާ
ކންކަހަލަ ގެއެއްގަތަ؟" ރާމިޒާ "ހުމޭރު ތި އުޅެނީ ޮ ކުއްލިއަކަށް ސުވާލުކުރިއެވެ. ކބާ!" އަހަންނަށް ބުނެވުނެވެ" .ރާމިޒާއަށް "ކޮބާ ޮ
ގތެއް ނިންމުން މާ އަވަސްވި ނަސީބާ ދޭތެރޭ ޮ
ކންމެވެސް ކަނެއްގައެވެ .އެ އޮންނަނީ އެނދުގެ ޮ ގޮތް އޭނައަށް ފަސޭހަވީ ކުއްލިއަކަށެވެ .ނިދައިފައި އޮވެފައި ،ކުއްލިއަކަށް ތެދުވެ ،ހަތަރެސްފައި ޖަހައިގެން
ގތް ،އަނެއްކާ ވެސް ހަނދާނަށް އައެވެ. ކަންތައް ކުރި ޮ
ވެސް ރޭގަ އަޑެއް އިވުނީ ދޯ؟ ނުނިދުނު ދޯ؟ މި
ލލެއް ނުހުޅުވައެވެ .ގަސްތުގައި ދާއިރު މަނާރަތުގެ ޮ
އެ ހަނދާން އައުމާއެކު ،މަނާރަތަށް ބަލައިލެވުނެވެ .މުޅި
ހުމޭރު ގަބޫލެއް ނުކުރާނެ".
ކުރާ ކަމެއްހެނެއް ހިއެއްނުވެއެވެ .ދެވަނައަށް ވާން
ގައިން ދިޔައީ ހީބިހިނަގައިގެންނެވެ .މަނާރަތު އޮތީ ދެ
ރާމިޒާ އެކަންޏެއް ނޫނެވެ .އަންހެނަކު ނިކަން
ކޓަރީގެ ވަކި ކަނަކަށް މަނާރަތު ބަލަން ފެށި ކަމަކީޮ ،
ބޑުކޮށްގެން އަހަންނާ ދިމާއަށް ބަލަހައްޓައިގެންނެވެ. ލޯ ޮ
ބާރަށް ހަޅޭއްލަވައިގަތް އަޑު ،ރާމިޒާގެ ފިރިމީހާއަށް
އންނައިރު ވެސް އޭނަގެ ކަޅި ފެށުމެވެ .ބުއްބޯން ޮ
ކުޑަމިނުން އެސްފިޔަ ވެސް ނުޖަހައެވެ .އެއީ ،އެހެންޏާ
ވެސް އިވުނެވެ .ތިންވަނަ ހެއްކެއް ވެސް ލިބުނީއެވެ.
ހުންނާނީ އެ ކަނަށެވެ.
ދުވަހަކު ވެސް މަރާނަތު ކަންތައް ކުރި ގޮތެއް ނޫނެވެ.
ހދާކަށް ފަސޭހައެއް ނުވާނެއެވެ. އަލުން ގެއެއް ޯ
އގާތެރިކަމާ އެކުގައި އަހަރެން "ދަރިފުޅާ!" ޯ ގވައިލީމެވެ" .ކިހިނެއްވީ؟" މަޑުމަޑުން ޮ މަނާރަތު ޖަވާބެއް ނުދިނެވެ .އޭނަ ގައިގައި
ސޅަވަނަ އަހަރުގެ ރޯދަމަހުގެ ރޭތަކުގެ ޯ ދެ ހާސް
އެހެންވިޔަސް ،ހުމޭރު އެ ގޭގައި އުޅޭކަށް އަހަރެންގެ
ތެރެއިން ރެއެކެވެ .އަހަރެން އަޑުއަހައިފައި އޮންނަ
ހިތެއް ވެސް ނޭދުނެވެ.
ގޮތުން ،ރޯދަމަހު ޖިންނި ޝައިތާނުން ތިބޭނީ ކަސްތަޅު
"އަޑު އެކަންޏެއް ނޫނޭ "،ރާމިޒާ ކިޔައިދިނެވެ.
އަޅުވައިފައެވެ .އެހެންވިޔަސް ،ރޭގަނޑު މަނާރަތު ބޭރަށް
އަހަރެން ފިރުމައިލީމެވެ .އެއާއެކު ،އެނދު ކައިރިއަށް
ބކި ވަރަށް އަލި މަޑު .އެކަމަކު "އަހަރެން ނިދިއިރު ޮ
ނެރެންޏާ އަހަރެން ކުރުސި ކިޔަމެވެ .ގަޑިން އޭރު
މީހަކު ހުއްޓުނުކަމުގެ އިހުސާސް އަހަންނަށް ކުރެވުނެވެ.
ކޓަރިތެރެ ހީވަނީ ދުވާލުހެން. މަށަށް ހޭލެވުނުއިރު ޮ
ދިހަގަޑި ބައެވެ.
އެ މީހަކު އެނދުގައި އިށީނދެލިހެން ވެސް ހީވިއެވެ.
ދެން މަ ނިދަން އުޅެއުޅެ ނުވެސް ނިދުނު .ތި ގެ ހަމަ
ލޅުންއެރިއެވެ .ބަލައިލާކަށް އެނދަށާއި ގޮދަޑިއަށް އެ ޮ
ވަރަށް ނާމާން".
ނުނިމޭ
ލައިފްސްޓައިލް 24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
ާރއްޖެއިން ޕޯކެމޮން ގެއްލުނީތަ؟ ހޫޕާގެ ޓީޝާޓްގައިވާ އޭނާއަށް ހިތް ހަދިޔާކުރި ލެވީގެ ފޮޓޯ
މން ހިފަން ރަށުތެރޭ ދުއްވާ މީހުންނަށް ޕޯކެ ޮ
މންގެ "އުފަން ގައުމު" ކަމަށްވާ ޖަޕާނުން ޕޯކެ ޮ
ބޑު މާޔޫސްކަމެކެވެ .ގޭމް މިއަދު ލިބުނީ ވަރަށް ޮ
ލޑްކުރެވޭ ގޮތް ހުކުރު މި ގޭމް އެޕްލިކޭޝަން ޑައުން ޯ
ލގިން ނުވެވޭ ކަމުގެ "ޓްރެއިނަރުން" ދަނީ އަދިވެސް ޮ
ލގިން ނުވެވެން ފެށީ އެވެ .މީގެ ކުރިން ކުޅުމަށް ޮ
ދުވަހު ހެދި އިރު ވެސް ގޭމުގެ މަގުބޫލުކަމާ ހެދި
ޝަކުވާ ކުރަމުންނެވެ.
ވެސް މި މައްސަލަ ދިމާވެ އެވެ .އެކަމަކު ހުކުރު
ސާވާތަކަށް ދަނީ މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވަމުންނެވެ.
ދުވަހު އެއްބަޔަކު ބުނަން ފެށީ ރާއްޖެ ސަރަހައްދަށް
ޕޯކެމޮން ސާވާތަކުގެ ހާލަތު އަންގައިދޭ ސައިޓުތަކުން
ވިލާތުގައި އެތައް ގަޑިއިރަކަށް ޕޯކެމޮން އަށް ލޮގިން
ލކް ކުރީ ކަމަށެވެ .އެހެންވެ ގޭމް އެޕްލިކޭޝަން ބް ޮ
ގތުން ވަރަށް ގިނަ ސާވާތައް މިއަދު ވަނީ ދައްކާ ޮ
ގތް ދިމާވެ ޝަކުވާ ބޮޑުވި އެވެ. ނުވެވޭ ޮ
މން އަށް އަލްވަދާއު ކިޔަން ޖެހުނީ މި ހިސާބުން ޕޯކެ ޮ
"ކްރިޓިކަލް" ވެފަ އެވެ .އަދި އެހާ ގިނަ ސާވާ
ކަމަށް ހީވި އެވެ.
އޯފްލައިން ވެސް ވެފައިވެ އެވެ .އަދި މި ގޮތުގައި
ޕކެމޮން ގޯ ޖަޕާނަށް ވީ އެހެންނެއް ނޫނެވެޯ . ބޑުވެ ރާއްޖެ އާއި ދޫކުރުމާ އެކު ސާވާތަކަށް ބާރު ޮ
އެތައް ގަޑިއިރެއް ހޭދަވެފައިވެ އެވެ. މން އިން މީގެ ބައި ގަޑިއެއްހާއިރު ކުރިން ޕޯކެ ޮ
މަރުވި ދަރިފުޅު ެގ ހިތް އެހެން މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުގައި
ކަމަށެވެ .އެކަމަކު ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުން
މިދިޔަ ހަފުތާގައި ވެސް އެމެރިކާ އާއި އިނގިރޭސި
ޕޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި ހުކުރު ދުވަހު ބައެއް ރި ޯ ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް މި ގޭމުގެ މައްސަލަ ކުރިމަތިވީ ޖަޕާނަށް ގޭމު ތައާރަފުކުރުމުން ކަމެއް ވެސް ލގިން ނުވެވޭ މައްސަލަ ޔަގީނެއް ނޫނެވެ .މީގެ ކުރިން ޮ
އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ވެސް މި ގޭމު ކުޅުމަށް
ކޮށްފައިވާ ޓްވީޓެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ ސާވާތަކަށް
ކށް އުޅޭ ބައެއް ދިމާވުމުން ލޮގިން ކުރަން ބޭނުން ޮ
ލޮގިން ނުވެވުމުގެ މައްސަލަ އެތައް ގަޑިއިރަކަށް
ކުރިމަތިވި މައްސަލަ ހައްލުކުރަމުން އަންނަ ކަމަށާއި
އުކުޅުތައް ވެސް މިހާރު މަސައްކަތެއް ނުކުރެ އެވެ.
ކުރިމަތިވީ އެވެ.
ވަރަށް މަދު ސާވާއެއް ނޫނީ ރަނގަޅަށް މަސައްކަތްކުރާ
މަދިރި މަދުކުރަން ގެންގުޅެންވީ ކުކުޅު މެލޭރިއާ ފަތުރާ މަދިރީގެ ކިބައިން ސަލާމަތް ހދަން ސައިންސްވެރިން ކުރަމުންދާ ވާނެ ގޮތްތައް ޯ މަސައްކަތުގައި މިފަހަރު ދެނީ އާދަޔާ ހިލާފް ޚަބަރެކެވެ.
އންނަ ޝައުގުވެރިކަން މަދިރީގެ އިންސާނުންނަށް ޮ
ކަމަށްވާ ރިކާޑް ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ކުކުޅުގެ ގައިން ދުވާ
ކިބައިން ނައްތާލާ ކަމަށެވެ.
ވަހުން މަދިރި އަށް އުނދަގޫވެ ދުރަށްދާކަން އެނގުމުން
އޕިއާގެ ސައިންސްވެރިން ސްވިޑަން އާއި އިތި ޮ
ސައިންސްވެރިން ބުނަނީ މަދިރިއާ ހެދި ނުނިދިގެން
ކުރި ދިރާސާއަށް ފަހު ބުނެފައި ވަނީ ލޭ ބޮއެ ބަނޑު
ބޑު ހައިރާންކަމެއް ލިބިވަޑައިގެން ކަމަށެވެެ. ޮ "މިއީ މެލޭރިއާ ފަތުރާ މަދިރި ބައެއް ޖަނަވާރުތަކާ
ޕަސެންޓް މަދިރި އެވެ. އިންސާނުންނާއި ޖަނަވާރުން އެއް ތަނެއްގައި ތިބެފި ނަމަ އެތަނުން މަދިރީގެ ފުރަތަމަ ހޮވުމަކަށް
އުޅޭ ނަމަ އެނދު ކައިރީގައި ކުކުޅެއް ބަހައްޓައިފި
ފުރައިގެން ތިބި މަދިރީގެ ލޭގެ ސާމްޕަލް ނަގައިގެން
ނަމަ މަދިރިތައް ފިލާފާނެ ކަމަށެވެ .މަދިރިއަކަށް
ބެލި އިރު އޭގެ ތެރެއިން ކުކުޅުގެ ލޭ ފެނުނީ 1200
ރިކާޑް ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.
ބޑު ވެސް ވެދާނެ އެވެ. ވުރެ ކުކުޅެއްގެ އުނދަގޫ ޮ
މަދިރީގެ ތެރެއިން އެންމެ މަދިރިއެއްގެ ހަށިގަނޑުން
ސައިންސްވެރިންގެ ދައްކާ ވާހަކަ އަކީ ކޮބައިތޯ ބަލަން
ކަމަށެވެ.
ހިނގާށެވެ. އިތިއޯޕިއާގައި ކުރި ދިރާސާގައި ބުނެފައި ވަނީ މަދިރި
މެލޭރިއާ ފެތުރެނީ އެ ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހެއްގެ
އެވެ .އެއީ 63ޕަސެންޓެވެ .އިންސާނުންގެ ގައިން
ގައިން މަދިރި ލޭ ބުއިމަށް ފަހު އެހެން މީހެއްގެ ގައިން
ބއެފައި ވަނީ 20ޕަސެންޓް މަދިރި އެވެ .އަދި ލޭ ޮ
ލޭ ބުއިމުންނެވެ.
ފަސް ޕަސެންޓް މަދިރީގެ ގައިން ފެނުނީ ބަކަރީގެ ލެ
ދުރުހެލިވާކަން ފާހަގަވެފައިވެ އެވެ.
އިންސާނުންނާ ދިމާލަށް އަންނަނީ އިންސާނުންގެ ލޭގެ ރަހަޔަށް ކަމަށް ވާއިރު ކުކުޅުގެ ގައިން ދުވާ ވަހުން،
އޮފް އެގްރިކަލްޗަރަލް ސައިންސަސްގެ ޕްރޮފެސަރެއް
ބއެފައި ވަނީ އެއް ބޮއެފައި ވާއިރު ކުކުޅުގެ ގައިން ލޭ ޮ
ލިސާ ސްވެންސަން 64އަހަރުގެ ޓެރީ ހޫޕާއާ ބައްދަލުވީ ލިސާގެ ދަރިފުޅު ލެވީ ޝޫޒްގެ ހިތް ހޫޕާގެ ހަށިގަނޑަށް ލައްވަން ކުރި އޮޕަރޭޝަނަށް
އަހަރު ވެފައި ހުއްޓާ ފެނުނުހެންނެވެ .ލެވީގެ ހުރި މަޖާކަމާއި ސަކަ މިޒާޖު
ތިން އަހަރު ވީފަހުންނެވެ .މި ބައްދަލުކުރުން އޮތީ އެ ރަށުގައި ގައުމީ
ޓެރީގެ ކިބައިގައި ވެސް ހުރީތީ ފެނުނު ކަމަށް ލިސާ ބުންޏެވެ.
ފެންވަރެއްގައި ފާހަގަކުރާ ،ގުނަވަން ހަދިޔާކުރުމަށް ހޭލުންތެރިކުރުމުގެ ހަރަކާތެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. "އަހަރެންގެ ދަރިފުޅުގެ ހިތް އެމީހެއްގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ މީހާއާ ބައްދަލުވާ ފަހަރު އަހަންނަށް ކުރެވޭނެ އިހްސާސް ވިސްނާލިން .ރޮވޭނީތޯ ނުވަތަ ކޮން ތ ކުރެވޭނީ "،ލިސާ ބުންޏެވެ. ކަހަލަ އިހްސާސެއް ޯ ނަމަވެސް ފުރަތަމަ ބައްދަލުވުމުގައި ލިސާ ތެދުވެ ހޫޕާގެ ގައިގައި ބައްދާލި އެވެ.
ލެވީ ޝޫޒް 2012ވަނަ އަހަރު އެކްސިޑެންޓެއްގައި މަރުވިއިރު އުމުރުން 18އަހަރެވެ .ލިސާ ބުނި ގޮތުގައި އޭނާގެ އާއިލާއިން އަބަދުވެސް ގުނަވަން ހަދިޔާކުރުމާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަ އެވެ .އަދި ޚުދް ލެވީ ވެސް ގުނަވަންތައް އިންސާނިއްޔަތަށް ހަދިޔާކޮށްފައިވާކަން އޭނާއަށް އެނގެ އެވެ. "ލެވީ ޑްރައިވިން ލައިސަންސް ނަގަން ދިއުމުން އެތަނުން އޭނާއާ އގަން ޑޯނާއަކަށް ވާން ބޭނުންހޭ .އަހަރެން ބުނިން އޭނާގެ ސުވާލުކުރި ޯ ބައްޕައަކީ ވެސް ޑޯނާ އެކޭ .އަހަންނަކީ ވެސް ޑޯނާ އެކޭ .އަދި ދެ ބޭބެ އަކީ
މި ބައްދަލުވުމުގެ ވީޑިއޯ އާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަމުން ލިސާ ބުނީ ނުރުއިމަށާއި ރޮއެފި ނަމަ ބައްދަލުވުން ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭނެކަން އޭނާގެ އަމިއްލަ ނަފްސަށް ވިސްނައިދިން ކަމަށެވެ. ހޫޕާ ބައްދަލުވުމަށް އައީ ވެސް ލެވީގެ ފޮޓޯއެއް ޖަހާފައިވާ ޓީޝާޓެއް ލައިގެންނެވެ .އަދި ލެވީއަކީ އޭނާގެ ހީރޯ ކަމަށް ލިސާ ގާތު ބުންޏެވެ. ލެވީގެ މަންމަ ގާތު ހޫޕާ ބުނީ ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް އޭނާ ލެވީގެ މަތިން ހަނދާން ކުރާ ކަމަށެވެ .ލިސާ އޭބީސީ ނިއުސް އަށް ދީފައިވާ
ޑނާ އިންނޭ .ލެވީ ވަގުތުން ބުނި މަންމާއޭ އަހަރެންގެ މި ރަނގަޅުކަން ވެސް ޯ ކާކުހޭ ބޭނުން ނުވާނީ "،ލިސާ ކިޔައިދީފައި ވެއެވެ. އެކްސިޑެންޓްގެ މާކުރިން ލެވީ ގުނަވަންތައް ހަދިޔާކޮށްފައިވާތީ ލިސާ އާއި އާއިލާއިން ވަނީ ހިތްހަމަޖެހިފަ އެވެ .ސަބަބަކީ ކުއްލިއަކަށް ލެވީ މަރުވެގެން އާއިލާއިން ލިބުނު ހިތާމައިގައި އެފަދަ ކަމެއް ވިސްނުމަށް އައިސްދާނެކަމަށް ގަބޫލުނުކުރެވޭތީ އެވެ. "އޯގަންތައް ހަދިޔާކޮށްގެން 60އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަށް ލެވީ ވަނީ
ގތުގައި ހޫޕާއާ ބައްދަލުވެ އޭނާގެ ހަށިގަނޑުގައިވާ އިންޓަވިއުއެއްގައި ބުނި ޮ
އގަން ޑޮނޭޝަނަކީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފައި .އަހަރެން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ޯ
ލެވީގެ ހިތް ހިނގާ އަޑު އަހާލާނެ ފުރުސަތު ލިބުމުން ވަރަށް އާދަޔާޚިލާފު
އެއްވެސް އަމިއްލަ އެދުމެއްނެތި މީހަކަށް ދެވޭނެ އެންމެ އަގުހުރި ހަދިޔާ"،
އިހްސާސްތަކެއް ކުރެވުނެވެ.
ލިސާ ބުނެފައިވެ އެވެ.
"ދަރިފުޅުގެ ހިތުގެ ސަބަބުން ޓެރީގެ ފުރާނަ ސަލާމަތްވި .އޭނާގެ
ނުވާކަން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ހާމަވި ދިރާސާ"،
ހަށިގަނޑުގައި ހުންނަ ކަމަށާއި އޭގެ ހަތަރު މާއްދާއެއް ކުކުޅުގެ ފަތްތަކަކުގެ ސަބަބުން ވެސް މަދިރި ކުކުޅާ
މި ދިރާސާގައި އުޅުއްވި ސްވިޑިޝް ޔުނިވަސިޓީ
އެވެ. ލިސާ ބުނި ގޮތުގައި އޭނާއަށް ހީވީ އޭނާގެ ދަރިފުޅު ލެވީގެ އުމުރުން 64
މަދިރިއަށް އުނދަގޫވާ މާއްދާތަކެއް ކުކުޅުގެ ފާހަގަވެފައިވާ ކަމަށް ސައިންސްވެރިން ބުނެ އެވެ .އަދި
އެވެ .ކަންބަޅީގެ ގައިން 2.5ޕަސެންޓް މަދިރި ލޭ
ހިތް ހަދިޔާކުރި މީހާއާ ބައްދަލުވުމުންނެވެ.
މިންވަރެއް ޓެރީގެ ކިބައިގައި މިހާރު އެބަހުރިހެން ހީވޭ "،ލިސާ ބުނެފައިވެ
ވަނީ އިންސާނުން ކަމަށް ވެސް ދިރާސާގެ ހޯދުންތަކުން
ގާތް ނުވާކަން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ހާމަވި ދިރާސާ"،
މެލޭރިއާ ޖާނަލްގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ،
ހިތުގެ އަޑު ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އިވިއްޖެ އެވެ .އެއީ ދަރިފުޅު މަރުވުމުން އޭނާގެ
ރަނގަޅު ތަޖުރިބާއަކަށް .އަދި ދަރިފުޅުގެ މިޒާޖާއި ޝަޚްސިއްޔަތުގެ ކޮންމެވެސް
ބައެއް ޖަނަވާރުތަކާ ގާތް
ބއެފައި ވަނީ އިންސާނުންގެ ގައިންނެވެ. މަދިރި ލޭ ޮ
ބއެފައިވާ މަދިރި ގިނައިން ފެނުނީ ގެރީގެ ގައިން ލޭ ޮ
ނޯތު ޑަކޯޓާގައި ދިރިއުޅޭ އަންހެނަކަށް ،މަރުވެފައިވާ ފިރިހެން ދަރިފުޅުގެ
ހަށިގަނޑުގައި ވަރުގަދަޔަށް އަދި ބާރަށް އެ ހިތް ހިނގާ އަޑު އިވުން ވީ ވަރަށް
"މިއީ މެލޭރިއާ ފަތުރާ މަދިރި
ގތަށް ދިމާވެއްޖެ ނަމަ 69ޕަސެންޓް ދައްކަ އެވެ .މި ޮ
ލޭގެ ސާމްޕަލް ނެގި މަދިރިތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ
މަރުވެފައިވާ ދަރިފުޅުގެ ހިތް އެހެން މީހެއްގެ ހަށިގަނޑުގެ ތެރޭގައި އޮވެ ތެޅޭތަން މޮނިޓާއަކުން މަންމަ ބަލަނީ
އިތިއޯޕިއާގައި ކުރި ދިރާސާގައި، މަދިރިގެއެއްގެ ކައިރީގައި ކުކުޅެއް ބައިންދާފައި
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
16
މިހިރި ބޮޑު އިމާރާތަށް މިވަނީ ކިހިނެއް؟ އަ ބް ދުﷲ ޖަ މީ ލް
ޓއިން ތިޔަ ފެންނަ ބިޔަ އިމާރަތަކީ ކޮން ފ ޯ ޮ އިމާރާތެއްކަން ގިނަ ބަޔަކަށް ނޭނގިދާނެ އެވެ. ބޑު ވިޔަފާރި ކުންފުނި، އެކަމަކު އެއީ ރާއްޖޭގެ އެންމެ ޮ އ އިން ހުޅުމާލޭގައި ހަދަން ފެށި 250 އެސްޓީ ޯ އެނދުގެ ބޮޑު ސިޓީ ހޮޓަލެވެ. މިތަނަށް މިހާރު ބަލާލުމުން އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ކުރިޔަށްދާ ތަނެއް ނުފެ އެވެ .މިތަނުގެ ވަށައިގެން ޓިނު ފެންސެއް ޖަހައި ވަނީ ބަންދު ކޮށްފަ އެވެ .ވަންނަ ޕސްޓްގައި ތިބި ސެކިއުރިޓީ ދޮރުމަތީގައި ހުންނަ ޗެކް ޯ ގާޑުން ފިޔަވައި އިތުރު ބަޔަކު އެތަނަކުން ނުފެ އެވެ. އއްސެމުންދިޔަ ވަގުތު އެތެރެއިން ފަނޑު ދެތިން އިރު ޮ ބއްކެއް ދިއްލާފައިވެ އެވެ. ޮ ހުޅުމާލޭގެ ދެވަނަ ފިޔަވައްސާ ޖެހިގެން މޫދަށްވާ ބޑު އިމާރާތަކީ، ގތަށް ހަދަން ފަށާފައިވާ މި ޮ ޮ އއަށް ބޭނުންވާ ބޭރު ފައިސާ ހޯދަން ބޮޑު އެސްޓީ ޯ ކުލީގައި ނެގި ބިމެއްގައި ހަދަން ފެށި ތަނެކެވެ. އެތަނުގެ މަސައްކަތްކުރުމަށް އެސްޓީއޯ އިން ވަނީ ތައިލެންޑް އެގްޒިމް ބޭންކުން 30މިލިއަން ޑޮލަރުގެ
އެސްޓީއޯ އިން ހުޅުމާލޭގައި 2012ވަނަ އަހަރު ހަދަން ފެށި 250އެނދުގެ ބޮޑު ހޮޓާ 500 :މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ
ލޯނެއް ވެސް ނަގައިފަ އެވެ .އެކަމަކު އެތަނުގެ
ހަރަދު ޮކށްފައިވާ އިމާރާތް މިހާރު ވަނީ ވިއްކާލަން ނިންމާފައި .ފޮޓޯ :އަބްދުﷲ ޖަމީލު /މިހާރު
މަސައްކަތް ހުއްޓިފައިވާތާ މިހާރު ދެ އަހަރަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސްވީ އެވެ. ހޓާ ޕްރޮޖެކްޓްގެ ހަގީގަށް އެސްޓީއޯގެ ޮ އގެ ކުރީގެ އިސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާ އެސްޓީ ޯ ހޓާ ހެދުމަށް ނިންމީ ރައީސް އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ އެ ޮ މައުމޫންގެ ދައުރުގައި އެޗްޑީސީން ބިޑަށް ހުޅުވާލުމުން ވާދަވެރި ބިޑެއްގެ ތެރެއިން ކަމަށެވެ. އ އިން އެކަން ކުރީ ބޭރު ފައިސާ "އޭރު އެސްޓީ ޯ ހޯދަން ދަތިތަކެއް ހުރުމުން ޓޫރިޒަމަށް ވަންނަން ވެގެން .އެކަމަކު ބިޑުކުރިއިރު ޖަހާފައި ކުއްޔަކީ ވަރަށް ބޮޑު ކުއްޔަކަށްވުމުން ވައިބަލް ނުވީ .އެތަނުގެ ކުއްޔަށް އޮތީ 1500ޑޮލަރު އެނދަކަށް އަހަރަކު ދައްކަން ޖެހޭ ގޮތަށް .އެކަމަކު މެނޭޖްމަންޓް ބަދަލުވުމުން ފަހުން އެކި ގތްތައް ބެލީ ކުލި ކުޑަކުރަން "،އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ އޭނާ ވިދާޅުވީ 2011ވަނަ އަހަރު ފުވައްމުލަކު އެއާޕޯޓް ހަދަން ސަރުކާރުން ހަވާލުކުރުމުން ހުޅުމާލޭ ހޮޓަލުގެ ކުލި ޓޫރިޒަމް ގާނޫނަށް ފެއްތުމަށް ހުށަހެޅި ގތަށް ހުށަހެޅުމުން ސަރުކާރުން ކަމަށެވެ .އަދި އެ ޮ އެއްބަސްވެގެން ކުލި ކުޑަކުރުމުން އެ ޕްރޮޖެކްޓް ބާރު ސްޕީޑެއްގައި ކުރިޔަށް ގެންދަން ނިންމި ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. "ކުލި ކުޑަކުރަން ސަރުކާރުން ނިންމުމުން އަޅުގަނޑުމެން ތައިލެންޑްގެ އެގްޒިމް ބޭންކުން ލޯނު ރޖެކްޓް ނިންމަން .އޭރު ލަފާކުރީ އެ ވަރުން ނެގީ ޕް ޮ ލނު ނެގިއިރު އިންޖިނިއަރިން ނިންމޭނެ ކަމަށް .އެ ޯ އާއި ސްޓްރަކްޗަރަލް އެސްޓިމޭޓް ވެސް ހެދި "،އެ އފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ ލނު އެސްޓީއޯ އިން ތައި އެގްޒިމް ބޭންކުން އެ ޯ ކންކްރީޓް މަސައްކަތް މުޅިން ނެގި އިރު އެތަނުގެ ޮ ނުނިމެ އެވެ .އަދި 2014ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އެ މަސައްކަތް މަޑު ޖެހުނުއިރު ސްޓްރަކްޗަރަލް މަސައްކަތް ނިމި އިމާރާތް ނިންމުމުގެ މަސައްކަތް ޓއިން ތިޔަ ފެނިވަޑައިގަންނަނީ އޮތީ ފަށައިފަ އެވެ .ފޮ ޯ 2014ވަނަ އަހަރު އެ މަސައްކަތް މެދުކަނޑާލިފަހުން އޮތް ގޮތެވެ. "އަޅުގަނޑުމެން ވަކިވިއިރު މަސައްކަތް ކުރިއަށް ދިޔަ .އެކަމަކު ސަރުކާރު ބަދަލުވެ 2014ގެ ތެރޭގައި ލނުގެ އިތުރުން އެސްޓީއޯ އިން މަޑުޖެހުނީ .އޭރު ޯ ޑލަރު ހޭދަކޮށްފައި "،އެ ވެސް ވަނީ އަށް މިލިއަން ޮ އފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޮ ހޓަލަކީ އެސްޓީއޯ އަށް ބޮޑު އޭނާ ވިދާޅުވީ އެ ޮ ގތަށް ބައްޓަންކުރެވިގެން ކުރިޔަށް ފައިދާއެއް ލިބޭނެ ޮ
އެސްޓީ ޯއގެ ޗެއާމަން އަހުމަދު ނިޔާޒް (މ)އަދި އެ ކުންފުނީގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރާއި އެހެން ޯބޑު މެމްބަރުން އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގަންނަވަނީ .ފޮޓޯ :މުހައްމަދު ޝަރުހާން /މިހާރު ރޖެކްޓެއް ކަމަށެވެ. ގެންދިޔަ ޕް ޮ އ އިން އޭރު ނިންމާފައި އޮތީ 2014 އެސްޓީ ޯ
ބޑުވުން ފާޅުކުރުމުން ހިއްސާދާރުން ކަން ޮ އެސްޓީއޯގެ ޗެއާމަން އަހުމަދު ނިޔާޒް އެ ޖަލްސާގައި
ހޓަލުގެ މަސައްކަތް ވަނަ އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު އެ ޮ
އއަށް ވަރަށް ބޮޑު ވިދާޅުވީ ހޮޓާ ވިއްކާލަނީ އެސްޓީ ޯ
ނިންމުމަށްފަހު އެމެރިކާގެ މަޝްހޫރު ކާލްސަން ގްރޫޕާ
ފައިދާއެއް ލިބޭ ގޮތަށް ކަމަށެވެ.
ކށްގެން އެ ކުންފުނީގެ "ރެޑިސަން ބްލޫ" ހަވާލު ޮ ބްރޭންޑްގެ ފަސްތަރީގެ ހޮޓަލެއް ހިންގާ ގޮތަށެވެ.
އެސްޓީ ޯއގެ ވިސްނުން މިހާރު ބަދަލުވެއްޖެ
ކުންފުނިން ވަނީ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއަށް ވަނުމަށް މީގެ ކުރިން ބ .މުތާފުށި ވެސް ހޯދައިފަ އެވެ. ޕޓް ތަރައްގީކުރަން ސަރުކާރުން ފުވައްމުލަކު އެއާ ޯ
އެމެރިކާގެ ކާލްސަން ހޮޓެލް ގްރޫޕާ އެކު 2008
ހަވާލުކުރުމަށް ފަހު ސަބްސިޑީގެ ގޮތުގައި ދިން އެ
ސއިކުރި އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން 2012 ޮ ވަނަ އަހަރު
އއިން ތަރައްގީކުރުމަށް ބިޑަށް ހުޅުވާލި ރަށް އެސްޓީ ޯ
ހޓަލުގެ މަސައްކަތް ވަނަ އަހަރު އިމާރާތްކުރަން ފެށި ޮ
އެވެ .އެކަމަކު އެ ރަށް ތަރައްގީކުރާނެބަޔަކު ނުވެގެން
އެކި ސަބަބުތަކާ ހެދި ވަނީ ނުނިމިފަ އެވެ.
އެ ރަށް ވަނީ ދޫކޮށްލައިފަ އެވެ.
އ އިން މިދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ ފަހުކޮޅު އެސްޓީ ޯ ގާތްގަނޑަކަށް 580މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ
ހދުމަށެވެ .އެހެންވެ އެ ބޭނުންވާ ބޭރު ފައިސާ ޯ
އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި ހިއްސާދާރަކު ކުރި
ކުރި އިއުލާނެއްގައި ވަނީ ހުޅުމާލޭގައި އިމާރާތްކުރާ
ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު
އެތަނަށް ހަރަދުކުރުމަށްފަހު ،އެސްޓީއޯގެ ވިސްނުން
ހޓެލް އެސްޓީއޯއާ ގުޅިގެން ރެޑިސަން ބްލޫ ޮ
ޝަހީރު ވިދާޅުވީ ފުވައްމުލަކު އެއާޕޯޓް ތަރައްގީކުރުމާ
މިހާރު އެ ވަނީ ބަދަލުވެފަ އެވެ .މިދިޔަ ޖޫން މަހު
ކށް ހިންގާނެ ބަޔަކު ބޭނުންވާ ކަމަށެވެ. ތަރައްގީ ޮ
ގުޅިގެން ސަރުކާރުން ދިން ބ .މުތާފުށި އެކަށީގެންވާ
ބޭއްވި އެ ކުންފުނީގެ އަހަރީ އާއްމު ޖަލްސާގައި
ހޓާ ވިއްކާލާ ސަބަބެއް އޭރު ވެސް އެ ނަމަވެސް އެ ޮ
ކށްލުމަށް ފަހު އެއަށް ވުރެ ވަރަށް ވުރެ ކުޑަވުމުން ދޫ ޮ
މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު އަހުމަދު ޝަހީރު ވިދާޅުވީ
ކުންފުނިން ނުބުނެ އެވެ.
ބޑު އަދި ކައިރި ރަށެއް ލިބިފައިވާ ކަމަށެވެ .ނަމަވެސް ޮ
ހުޅުމާލޭގައި ހަދަން ފަށާފައިވާ ހޮޓާ ވިއްކާލަން ބަޔަކާ ވާހަކަދައްކަވަމުން ގެންދަވާ ކަމަށެވެ. މލްޑިވްސްގައި ބޭއްވި އެ ޖަލްސާގައި ކުރުނބާ ޯ
ގތުގައި އެސްޓީއޯ "މިހާރު"އަށް އެނގިފައިވާ ޮ ހޓާ ވިއްކާލުމަށް ރާއްޖޭގައި ގިނަ އިން ދަނީ އެ ޮ
އެއީ ކޮން ރަށެއް ކަމެއް އޭނާ ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. ބޑު ވިޔަފާރި ކުންފުންޏަށް ރާއްޖޭގެ އެންމެ ޮ
ސޓް ހިންގާ ތައިލެންޑްގެ މައިނާ އަދަދެއްގެ ރި ޯ
ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގައި ކާމިޔާބަކާ ހަމަޔަށް ނުދެވެނީ
ހިއްސާދާރެއްގެ ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން ޝަހީރު
ގްރޫޕާ ވާހަކަދައްކަމުންނެވެ .މައިނާ ގްރޫޕުން ދަނީ
ކީއްވެގެން ކަމެއް ނޭނގެ އެވެ .ކުންފުނީގެ
ހޓާ ވިއްކާލުމުގެ ހުރިހާ ކަމެއް ނިންމުމުގެ ވިދާޅުވީ ޮ
"އަނަންތާރާ" ބްރޭންޑްގެ ދަށުން ރާއްޖޭގައި ގިނަ
މެނޭޖްމަންޓްގައި އެވަރުގެ ގާބިލްކަމެއް ނެތީ ހެއްޔެވެ؟
މަރުހަލާގައިވާ ކަމަށެވެ .އަދި ގާތްގަނޑަކަށް 60
އަދަދެއްގެ ރިސޯޓް ހިންގަމުންނެވެ.
އގެ ވިސްނުން ބަދަލުވީ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އެސްޓީ ޯ
ހޓާ ވިއްކާލުމުގެ ކަންތައް ޕަސެންޓް ނިމިފައިވާ ޮ ނިންމައި ވަރަށް އަވަހަށް އާއްމު ހިއްސާދާރުންނަށް އެކަން އަންގާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ .ނަމަވެސް ކން ބަޔަކަށް ކަމެއް ،ކިހާ އަގެއްގައި ހޮޓާ ވިއްކާލަނީ ޮ ކަމެއް ޝަހީރު ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. "ހޮޓާ ވިއްކާލަން އިއުލާންކުރުމުން ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކުރި ޕާޓީތަކާ އެކު މިދަނީ މަޝްވަރާ ކުރަމުން "،އެ ޖަލްސާގައި އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ހދުމަށް އެކި ފަހަރުމަތިން މި ސުވާލުތަކަށް ޖަވާބު ޯ
ނުފެށި އުޅެނި ޮކށް ޓޫރިޒަމްގައި އެސްޓީއޯ ފެއިލް ވަނީ؟ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއަށް އެސްޓީއޯ އިން ވަނީ ވަރަށް ބޑު އުއްމީދަކާއެކު އެވެ .ރާއްޖޭގައި އެންމެ ބޮޑު ޮ ސޓް އަދި ހޮޓާ ހިންގަން ވިޔަފާރި ކުންފުނިން ރި ޯ ވަނުމުގެ މައިގަނޑު ބޭނުމަކަށްވީ އެ ކުންފުންޏަށް
ފނުން ގުޅުމުން ވެސް އެސްޓީއޯގެ މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރާ ޯ ވަނީ އެކަށީގެންވާ ޖަވާބެއް ލިބޭ ގޮތްނުވެފަ އެވެ. ރސާވެގެން ހިންގާ ކުންފުނިން ހަމައެކަނި ތެލަށް ބަ ޯ މިހާތަނަށް ފެށި ޓޫރިޒަމްގެ އެއްވެސް ޕްރޮޖެކްޓެއް ކާމިޔާބުވެފައެއްނުވެ އެވެ .އޭގެ ހެއްކަކަށް މުތާފުށީގެ ބޑު އިމާރާތް ވެސް ފުދެ އެވެ. އިތުރުން މިހިރަ ޮ
ދުނިޔެ
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
18
ކެނެޑާ އަށް ދިޔައީ ރެފިއުޖީއެއް ެގ ގޮތުގައި ،މި ާހރު އެއީ މިލިއަނަރެއް މންޓްރިއަލް (ޖުލައި - )23ޑެނިއަލީ ހެންކެލް އަލްޖީރިއާ ޮ
ރަހުމަތްތެރިއަކާ ކައިވެނި ކުރަން ހެންކެލް އަށް މަޖުބޫރުކޮށްފަ އެވެ.
ދޫކޮށްދާން ޖެހުނީ އޭނާގެ ދަރިންނާ މެދު އެއްވެސް ރައްކާތެރިކަމެއް
"އަހުމަދާ ކައިވެނިކުރާ ވާހަކަ މަންމަ ބުނީމާ އަހަރެންނަށް
ނެތުމުންނެވެ. "އިސްލާމީ ހަނގުރާމަވެރިން ދިޔައީ މަގުމަތިން ވެސް އަންހެން
ހަޅޭލައްވާލެވުނު ،ވަރަށް ރުޅި އައި .އެކަމަކު އެ ކައިވެނި ކުރަން ބޭނުން ނުވި ނަމަވެސް އާއިލާ ގުޅުން ދަމަހެއްޓުމުގެ ގޮތުން އެ ކައިވެންޏަށް
ކުދިންނަށް ހަމަލާ ދެމުން .އެހެންވެ އަހަރެންގެ އަންހެން ދަރިންގެ
އެއްބަސްވިން .ދެން ދެ ހަފުތާތެރޭ އެ ކައިވެނިކޮށްފިން "،ހެންކެލް
ހައްގުގައި ނިންމީ ކެނެޑާ އަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލު ކުރަން "،ހެންކެލް
ބުންޏެވެ.
ބުންޏެވެ. އެއީ 1990ގެ އަހަރުތަކެވެ .އަލްޖީރިއާ އޮތީ މަދަނީ ހަނގުރާމައެއްގެ ތެރޭގަ އެވެ .މޮރޮކޯ އަށް އުފަން ހެންކެލް އަށް
ހިތްހަމަނުޖެހި އެ ކައިވެނިކުރި ނަމަވެސް ،ހެންކެލް ބުނީ ފަހުން އެނގުނު ގޮތުގައި އެއީ އޭނާގެ ހަޔާތަށް އެންމެ ފުރިހަމަ މީހާ އެވެ. އެ ދެ މީހުން އަލްޖީރިއާގައި ދިރިއުޅެމުން ދިޔައީ ވަރަށް އުފަލުންނެވެ.
އޭރު 34އަހަރެވެ .ހެންކެލް އާއި އޭނާގެ އަލްޖީރިއާ ފިރިމީހާ އާއި
އެކަމަކު ކެނެޑާގައި އަހުމަދަށް ވަޒީފާއެއް ނުލިބި ގިނަ ދުވަސްވާން
ހަތަރު ކުދިން ކެނެޑާގައި ދިރިއުޅެން ފެށި އެވެ .ހެނެކެލް މަސައްކަތް
ފެށުމުން ކައިވެންޏަށް މައްސަލަތައް ދިމާވެ އެންމެ ފަހުން ކައިވެނި
ކުރީ އަލްޖީރިއާގެ ސިޓީއެއް ކަމަށްވާ އޮރާންގައި ހުންނަ އެމެރިކާގެ
ރޫޅުނެވެ .އެހެންކަމުން ހަތަރު ކުދިންގެ ހަރަދުތައް ބެލެހެއްޓުމަށް
ޕލިޓިކަލް އަދި އިގްތިސާދީ އެޑްވައިޒަރެއްގެ ގޮތުގަ ކޮންސިއުލޭޓްގައި ޮ
ހެންކެލް އިތުރު މަސައްކަތްކޮށް ވިޔަފާރި ކާމިޔާބު ކުރަން މަޖްބޫރުވި
އެވެ .ފިރިމީހާ އަކީ އިންޖިނޭރެކެވެ .އެކަމަކު އެ ގައުމުގައި އުޅެވެން
އެވެ.
ނެތުމުން ،މީހުންގެ ހުރިހާ އެއްޗެއް ދޫކޮށް ކެނެޑާ އިން ހިމާޔަތް ހޯދަން ނިންމި އެވެ. ފިނިމޫސުމުގެ ފިނި ދުވަސްވަރެއްގައި އެ އާއިލާ މޮންޓްރިއަލް އަށް ދިޔަ އިރު އަތުގައި އެންމެ ލާރިއެއް ވެސް ނެތެވެ. ހެންކެން ބުނީ ކެނެޑާ އަށް ދިޔުމުގެ ކުރިން އެ މީހުންނަށް ފަސޭހަ
އިސްލާމީ ހަނގުރާމަވެރިން ދިޔައީ މަގުމަތިން ވެސް އަންހެން ކުދިންނަށް ހަމަލާ ދެމުން .އެހެންވެ އަހަރެންގެ އަންހެން ދަރިންގެ ހައްގުގައި ނިންމީ ކެނެޑާ އަށް ދިރިއުޅުން ބަދަލު ކުރަން "،ހެންކެލް
ރކޯ އާއި ކެނެޑާގެ ބާތުހައުސްތަކުގައި ހެންކެލް މަސައްކަތްކުރީ މޮ ޮ ހަށިގަނޑު ސާފުކުރަން ބޭނުންކުރާ ކަހަލަ އަންގީ ވިއްކުމަށެވެ .މީގެ މާކެޓް ކެނެޑާގައި ހޯދުމަށް ހެންކެން ވަނީ ވަރަށް މަސައްކަތްކޮށްފަ އެވެ. ކެނެޑާގައި އެ ބާވަތުގެ އަންގީއެއް އޭރު ނުހުރެ އެވެ .ހެންކަލް ބުނީ އެ އަންގީ މީހުންނަށް ދެއްކުމުން ބުނަނީ ކެނެޑާ މީހުން ބޭނުން ކުރަނީ
އިން ވަޒީފާ ލިބޭނެ ކަމަށް ކެނެޑާގެ އިމިގްރޭޝަނުން ބުނެފައިވާ ކަމަށެވެ.
ވިންޓަ ގްލޯވްސް ކަމަށެވެ .އެކަމަކު ހެންކެލްގެ މަސައްކަތް ހުއްޓާ ނުލައި
އެކަމަކު ކަންތައްވީ އެހެނެއް ނޫނެވެ .ފިރިމީހާގެ ދާއިރާ އިން ވަޒީފާއެއް
ބިއުޓީ ސެލޫންތަކާއި އެނޫން ވެސް ތަންތަނަށް ޒިޔާރަތްކޮށް މާކެޓް ހޯދި
ނުލިބުނެވެ .އަލްޖީރިއާގައި ލިބުނު އާމްދަނީގެ 25ޕަސެންޓް ވެސް
އެވެ .ހެންކަލް ބުނީ ދުވާލަކު 250ކެނޭޑިއަން ޑޮލަރު ( 190ޑޮލަރު)
ހެންކެލް އަށް ނުލިބެ އެވެ .މި ގޮތުގައި އޭނާ ހަތް އަހަރު ހޭދަކުރި
ގެ ސާމާނު ވިއްކާފައި ނޫނީ އޭނާގެ މަސައްކަތް ހުއްޓާ ނުލާ ކަމަށެވެ.
އެވެ .ނުކުރާކަށް މަސައްކަތެއް ނެތެވެ .ލަންޗްބޮކްސް ވެސް ވިއްކި އެވެ.
އެކަމަކު ފަހުން މި ގްލޯވްސްގެ މަގްބޫލްކަން ބޮޑުވެ މާކެޓް ލިބެން ފެށި
އެކަމަކު 1997ވަނަ އަހަރު ހެލްތު އަދި ބިއުޓީ ސާމާނު ވިއްކަން ފެށި ހިސާބުން ހެންކެލްގެ ދިރިއުޅުން ބަދަލުވި އެވެ .އެ ވިޔަފާރިން ހެންކެލް މިއަދު ވަނީ މަލްޓި-މިލިއަނަރަކަށްވެފަ އެވެ .އުމުރުން 60 އަހަރުގެ ހެންކެލް އަކީ ކެނެޑާގެ ކިއުބެކް ސިޓީގައި އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ވިޔަފާރި ލީޑަރެކެވެ. މޮރޮކޯގެ މަންމައަކާއި ޖަރުމަނުގެ ބައްޕައަކަށް އުފަން ހެންކެލް ބޑުވި އިރު އޭނާގެ ބައްޕައަކާ ދިމަލެއް ނުވެ އެވެ. އަލްޖީރިއާގައި އުޅެ ޮ
އެވެ. "މިއަދު ވަރަށް ގިނަ މީހުންނަށް އެ ކަމުހިނގައްޖެ .އެ ޕްރޮޑަކްޓް ގިނައިން ހޯދަން މީހުން ގުޅަން ފަށައިފި "،ހެންކެލް ބުންޏެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް ވިއްސަކަށް އަހަރު ފަހުން ހެންކަލް ވަނީ އެތައް މިލިއަން ގްލޯވްސްއެއް ވިއްކާ ވިޔަފާރި ފުޅާކޮށްފަ އެވެ .ބިއުޓީ ޕާލާތަކާ ލެބޯޓްރީތައް ހުޅުވައިފަ އެވެ .ކިއުބެކުގައި ޓީވީ ޝޯތަކަށް އަރާ ހެންކެލް ވަނީ މަޝްހޫރުކަން ވެސް ހޯދައިފަ އެވެ.
ހެންކެލްގެ އުމުރުން 18އަހަރުގައި އޭނާގެ މަންމަ ވަނީ އާއިލާގެ
މިއުނިކުގައި ބަޑިން ހަމަލާ ދިނީ 18އަހަރުގެ ޒުވާނާ އެކަނި ހދުމަށް ރޭ ވަނީ ބޮޑު ލިބުމާ ގުޅިގެން ހަމަލާ ދިން މީހުން ޯ
ފަހުން ފުލުހުންގެ ހުއްދައާ އެކު ވަނީ ދަތުރުތައް ފަށައިފަ އެވެ.
ސެންޓަރެއްގައި ބަޑިން ހަމަލާދީ ރޭ ނުވަ މީހުން މަރާލާފައި ވަނީ
އޮޕަރޭޝަނެއް ފުލުހުން ފަށައިފަ އެވެ .ހަމަލާ ދިން މީހާގެ ހަށިގަނޑު
ދަތުރުތައް ހުއްޓާލުމާ އެކު ގިނަ ބަޔަކު ވަނީ ތާށިވެފަ އެވެ .އެ
މިއުނިކް (ޖުލައި - )23ޖަރުމަނުގެ މިއުނިކުގެ ޝޮޕިން 18އަހަރުގެ ޒުވާނެއް ކަމަށާއި އެ ހަމަލާ ދިނީ އޭނާ އެކަނި ކަމަށް
ލ މީޓަރު ދުރުން ފެނިފަ އެވެ. ވަނީ އޮލިމްޕިއާ މޯލާ އެއް ކި ޯ
މީހުންނަށް ހިޔާވަހިކަން ދިނީ އެ ހިސާބުގަނޑުގެ މީހުންނެވެ.
ފުލުހުން ބުނެފި އެވެ. ނޫސްވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކަމުން ފުލުހުން ބުނީ ޖަރުމަނާއި
މިއުނިކުގެ ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ހުބާޓަސް އަންދުރާއީ ނޫސްވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން މިއަދު ވިދާޅުވީ ހަމަލާ ދިން މީހާ ފުލުހުންނަށް
ހަމަލާއާ ގުޅިގެން ޗާންސެލާ އެންޖެލާ މާކެލްގެ ސިކިއުރިޓީ ކެބިނެޓުގެ ބައްދަލުވުމެއް މިއަދު ވަނީ ބާއްވަން ނިންމައިފަ އެވެ.
އންނަ ޒުވާނާ ދިރިއުޅެމުން ދަނީ އީރާނުގެ ޕާސްޕޯޓް ވެސް ޮ
އެނގޭ ކަމަށާއި ޓެރަރިސްޓް ޖަމާއަތަކާ އޭނާއާ ގުޅުން އޮތްކަން އަދި
މިއުނިކުގައި ކަމަށެވެ .އޭނާ މި ހަމަލާ ދިން ބޭނުމެއް ނޭނގޭ ކަމަށް
ކަށަވަރުވެފައި ނުވާ ކަމަށެވެ .އަދި ހަމަލާގައި ތިން މީހަކު ބައިވެރިވި
17އަހަރުގެ ރެފިއުޖީ ކުއްޖަކު ކޯރާޑިއަކުން ހޯމަ ދުވަހު ހަމަލާދީ ފަސް
ފުލުހުން ބުންޏެވެ.
ކަމަށް ބެލެވުނީ މަންޒަރު ދުށް މީހުން އެ ގޮތަށް މައުލޫމާތު ދިނުމުން
މީހުން ޒަޚަމްކޮށްލި ހާދިސާ އަށް ފަހު ޖަރުމަނު ފުލުހުން ވަނީ ތައްޔާރީ
ހަމަލާގައި 16މީހަކު ވަނީ ޒަޚަމްވެފަ އެވެ .މީގެ ތެރޭން ތިން މީހެއްގެ ހާލު ސީރިއަސް ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ. ޕޓްތައް ފުރަތަމަ ހަމަލާގައި ތިން މީހަކު ބައިވެރިވި ކަމުގެ ރި ޯ
ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. މޯލުގައި ދިން ބަޑީގެ ހަމަލާ އަށް ފަހު މިއުނިކުގައި އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުގެ ނިޒާމު ވަނީ ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސްފަ އެވެ .ނަމަވެސް
ޖަރުމަނުގެ ބަވޭރިއަން ސަރަހައްދުގައި ރޭލެއްގައި އަފްޣާނިސްތާނުގެ
ހާލަތަކަށް އައިސްފަ އެވެ .ކޯރާޑިން ދިން ހަމަލާގެ ޒިންމާ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް (އައިއެސް) އިން ވަނީ ފަހުން އުފުލައިފަ އެވެ.
ދުނިޔެ
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
20
ތުރުކީގެ ރިޔާސީ ގާޑުންގެ ލަޝްކަރު އުވާލަނީ އަންކާރާ (ޖުލައި - )24ތުރުކީގެ ރިޔާސީ ގާޑުންގެ ލަޝްކަރު އުވާލައްވާނެ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ބޑު ވަޒީރު ބިނާލް ޔިލްދިރިމް ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ޮ ތުރުކީ އަށް ގެންނަން އުޅުނު ބަޣާވާތަށް ފަހު ރިޔާސީ ގާޑުންގެ ގާތްގަނޑަކަށް 300މެންބަރުން ކށްފަ އެވެ .ތުރުކީގެ ރިޔާސީ ގާޑުންގެ ވަނީ ހައްޔަރު ޮ ލަޝްކަރުގައި ހިމެނެނީ 2،500މީހުންނެވެ .ޓީވީ ޗެނަލެއްގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޔިލްދިރިމް ވިދާޅުވީ ރިޔާސީ ގާޑުން ތިބުމުގެ ބޭނުމެއް މިހާރު ނެތް ކަމަށެވެ. ބަޣާވާތުގެ ފަހަތުގައިވާ ކަމަށް ތުރުކީން އެންމެ ބޮޑަށް ތުހުމަތު ކުރާ ފަތުހުﷲ ގުލާންގެ ތިމާގެ ބޭފުޅަކު އިއްޔެ ވަނީ ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ .އިރު އުތުރުގެ ސިޓީއަކުން އޭނާ ހައްޔަރު ކުރުމަށް ފަހު ސުވާލު ކުރުމަށް މިހާރު ވަނީ ވެރިރަށް އަންކާރާ އަށް ގެންގޮސްފަ އެވެ .ތުރުކީގެ ރައީސްގެ އޮފީހުން ބުނީ ހައްޔަރުކުރި މީހަކީ ގުލާންގެ "އެއް އަތް" ކަމަށެވެ. ބަޣާވާތަށް ފަހު ތުރުކީން މިހާރު ވަނީ ބައިލައްކަ އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނަށް ފިޔަވަޅު އަޅައިފަ އެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނާއި ފަނޑިޔާރުންނާއި ތައުލީމާ ދާއިރާގެ މީހުން ހިމެނެ އެވެ .ސަރުކާރުން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ މިހާތަނަށް އަމިއްލަ 1،000ސްކޫލް ބަންދުކޮށް 1،200އަށް ވުރެ
ނ ތަ އް ބާ އް ވަ މު ން -- .ފޮ ޓޯ :އޭ އެ ފް ޕީ ށ އެ އް ވު ް ބަ ޣާ ވާ ތަ ށް ފަ ހު ތު ރު ކީ ގަ އި ރަ ީއ ސް އު ރު ދު ޣާ ން އަ ށް ތާ އީ ދު އޮ ތް ކަ ން ދެ އް ކު މަ ް
ޖަމިއްޔާ އުވާލާފައިވާ ކަމަށެވެ. ތުރުކީގައި މިހާރު ވަނީ މިދިޔަ ބުދަ ދުވަހުން ފެށިގެން ތިން މަސް ދުވަހުގެ މުއްދަތަކަށް ކުއްލި ކށްފަ އެވެ .މި މުއްދަތުގައި ހާލަތު ވެސް އިއުލާން ޮ ކށް އަމަލު ކުރުމުގެ ބާރު ބައެއް ގާނޫނުތައް ޑްރާފްޓް ޮ ޕާލަމެންޓުގެ ބަދަލުގައި ރައީސް އާއި ކެބިނެޓަށް
ލިބިދެވޭނެ އެވެ .އަދި އަސާސީ މިނިވަންކަމުގެ ބައެއް
ބަޣާވާތަށް ފަހު ތުރުކީގައި އަޅަމުންދާ
ހައްގުތައް ހިފެހެއްޓޭނެ އެވެ .އުރުދުޣާން އިއްޔެ ވަނީ
ފިޔަވަޅުތަކަށް އިންސާނީ ހައްގުތަކަށް މަސައްކަތް ކުރާ
ކށް ބަންދުގައި މީހުން ބޭތިއްބޭ މުއްދަތު ދައުވާއެއް ނު ޮ
ޖަމާއަތްތަކާއި އީޔޫގެ ގައުމުތައް ކަމަށްވާ ފްރާންސާއި
30ދުވަހަށް އިތުރުކޮށްފަ އެވެ.
ޖަރުމަނުން ވަނީ ފާޑު ކިޔައިފަ އެވެ .އުރުދުޣާން
އަފްޣާނިސްތާނުގައި ގިނަ ބަޔަ ުކ މަރާލި ހަމަލާ ދިނީ އައިއެސް އިން
ވިދާޅުވީ ތުރުކީއާ މެދު އީޔޫ އިން ގެންގުޅޭ ސިޔާސަތު ވަރަށް ބޭއިންސާފު ކަމަށެވެ.
ކާބުލް (ޖުލައި - )24އަފްޣާނިސްތާނުގެ ވެރިރަށް ކާބުލްގައި ބޭއްވި ހިނގާލުމަކަށް ޖާނުންފިދާވުމުގެ ހަމަލާދީ 80މީހުން މަރާލީ އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް (އައިއެސް) އިން ކަމަށް އެ ޖަމާއަތުން ބުނެފި އެވެ. ކށްފައި ވަނީ ޝިއައީންގެ ހަޒާރާ ހަމަލާ އަމާޒު ޮ ކޅަށެވެ .ހަމަލާގައި ވަނީ 230މީހުން ޒަޚަމްވެފަ ދަރި ޮ އެވެ. ކށް ރައީސް އަޝްރަފް ގައުމީ ޓީވީ މެދުވެރި ޮ ޣަނީ ވަނީ ހަމަލާގެ ފަހަތުގައިވާ މީހުންނަށް ހަރުކަށި އަދަބު ދެއްވާނެ ކަމަށް ވައުދުވެވަޑައިގެންފަ އެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގައި ހުންނަ އދ.ގެ މިޝަނުން ވަނީ އެއީ "ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާއެއްގެ" ގޮތުގައި ސިފަކޮށްފަ އެވެ .އދ.ގެ މިޝަނުގެ ވެރިޔާ ޓަޑަމިޗީ ޓ ވިދާޅުވީ އާއްމުންގެ ގިނަ ބަޔަކަށް އެ ހަމަލާ ޔަމަމޮ ޯ ކށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އަމާޒު ޮ އައިއެސް އިން ހިންގާ އައުމާގު ނިއުސް އެޖެންސީން ބުނީ ޝިއައީންނަށް އަމާޒުކޮށް ހަމަލާ ދިނުމުގައި އެ ޖަމާއަތުގެ ދެ މީހުން ބައިވެރިވެފައިވާ ކަމަށެވެ .އަފްޣާނިސްތާނުގައި އައިއެސްގެ ބާރު އންނަނީ އިރުމަތީގަ އެވެ .ނަމަވެސް މިއީ ވެރިރަށް ޮ ކާބުލްގައި އެ ޖަމާއަތުން ޖާނުންފިދާވުމުގެ ހަމަލާއެއް ދިން ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ ދާޚިލީ ވުޒާރާ އިން ބުނީ ޖާނުންފިދާވުމުގެ ހަމަލާ ދެވުނީ އެކަކަށް ކަމަށާއި ކށްފައި ހުރި ގޮވާ ތަކެތި އަނެއް މީހާގެ ގައިގައި ހަރު ޮ ނުގޮވާ ކަމަށެވެ .އަދި އަފްޣާން ފުލުހުން ބަޑިޖަހާ ތިން ވަނަ މީހާ މަރާލި ކަމަށް ވެސް ދާޚިލީ ވުޒާރާ އިން ބުންޏެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގައި މިއަދު ވަނީ ގައުމީ ހިތާމައިގެ ގތުގައި ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ .ރައީސް ޣަނީ ދުވަހެއްގެ ޮ ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ސުލްހަވެރިކަމާ އެކު އިހްތިޖާޖް
ކާ ބު ލް ގަ އި ޖާ ނު ން ފި ދާ ވު މު ގެ ހަ މަ ލާ ދި ން ތަ ނު ން މަ ރު ވެ ފަ އި ވާ މީ ހު ން ގެ ަހ ށި ތަ އް ެގ ން ދަ ނީ -- .ފޮ ޓޯ :އޭ އެ ފް ޕީ
ކންމެ ބަޔަކަށް ވެސް ލިބިގެންވާ ހައްގެއް ކުރުމަކީ ޮ ކަމަށާއި ޖާނުންފިދާވުމުގެ ހަމަލާ ދިން މީހުންގެ ކިބައިން ހަރުކަށި ބަދަލެއް ހިއްޕަވާނެ ކަމަށެވެ.
ކުޅިވަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
21
ގައުމީ ޓީމަށް އާ ކޯ ޗެއް ހޯދުން ،ސަމާލުވާން ޖެ ހޭ
އޭޝިއަން ކަޕް ކޮލިފައިންގައި ޔަމަނާ ދެ ޮކޅަށް ނުކުތް ރާއްޖެ ޓީމުގެ ފުރަތަމަ އެގާރަ ކުޅުންތެރިން --.ފޮޓޯ :ނިޝާން އަލީ /މިހާރު "މެޗުތަކެއް ނުލިބި ސީދާ މުބާރާތަކަށް މިދަނީ.
އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
ކޅަށް ނުކުންނަ ޓީމު ނޫނީ ކޮލިފައިން މެޗަކަށް .އިދި ޮ ކންމެ ކޯޗަކު ހަވާލުވާނީ ގައުމީ ފުޓްބޯޅަ ޓީމާ ޮ
މަޝްވަރާ ކުރާނެ ކަމަށެވެ. އާ ކޯޗަކާ ޓީމު ހަވާލުކުރާއިރު އޭނާ ބޭނުންނަމަ
ސީވީ ލިބިފައިވާ ކަމަށެވެ .ޓެކްނިކަލް ކޮމިޓީން އެ 10ކޯޗުންގެ ސީވީ ބެލުމަށް ފަހު ހުށަހަޅާ ކޯޗުންގެ
މި އަންނަނީ ހަތަރެއް ނޫނީ ފަސް ވަރަކަށް ހަފްތާ
އަދި އެފްއޭއެމްގެ ބަޖެޓް ތަންދޭނަމަ އެ ކޯޗެއް
ކގައި މަޝްވަރާކޮށް ނަންތަކާ ގުޅޭގޮތުން އެކްސް ޯ
ވަންދެން ކޭމްޕެއް ޖަހާލާފައި އަދި ގިނަ މެޗުތަކެއް
ކޗިން ސްޓާފުން ގެންނަން ވެސް ބޭނުންވާ ޯ
ކޗެއް ހަމަޖައްސާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. އަވަހަށް ޯ
ބޑު އުއްމީދެއް ދިނުމަށް ވެސް ސަޕޯޓަރުންނަށް ޮ
ކުޅެގެން .ކިހިނެއް ސީދާ މެޗަށް އަރައިގެން ނަތީޖާ
ފުރުސަތުދޭން އެފްއޭއެމްގެ ވިސްނުން އެބަހުއްޓެވެ.
ފަހު އެވެ .އެކަމަކު މާގިނަ ދުވަސްތަކެއް ނުވަނީސް،
ނެރެނީ .އަސްލު ގިނަ މެޗުތަކެއް އެބަ ބޭނުންވޭ.
ބޅައިގެ ތަޖުރިބާހުރި ދެ ނޫންނަމަ އޮތީ ރާއްޖޭގެ ފުޓް ޯ
އތް ކަމަށާއި ނޫނީ އެ ގެނައުމުގެ ފުރުސަތު އެބަ ޮ
ކންމެވެސް ސަބަބަކާ ހުރެ އެ ކޯޗަކު ފެންނަނީ ޮ
ޓީމު މި އަންނަނީ ޒުވާން ވަމުން .މި ޓީމަށް އެކުގައި
ގތަށް ހަމަޖެއްސުމެވެ. ކޯޗަކާ އެކު މަސައްކަތް ކުރާ ޮ
ކޗަކާ ޓީމު ހަވާލުކުރުމުގެ ދެ މެޗުގައި ދިވެހި ދެ ޯ
ވަކިކުރާ މަންޒަރެވެ .އަހުލާގީ މައްސަލައެކެވެ .ނުވަތަ
މެޗުތަކެއް ބޭނުންވޭ "،ގައުމީ ޓީމުގެ ކުޅުންތެރިއަކު
ނަތީޖާ ނުނެރެވުމެވެ .އެއާ އެކު ސަޕޯޓަރުން ވަނީ
ޝުއޫރު ފާޅުކުރި އެވެ. ސަރަހައްދީ އެހެން ގައުމުތަކަށް ބަލާއިރު
ބޑަށް މާޔޫސްވެފަ އެވެ .މިދިޔަ އަހަރެއްހާ ވަރަށް ޮ
"ހާބަޓްގެ ސަބަބުން ގައުމީ ޓީމު ވަރަށް ބޮޑަށް ބައިބައި ވެގެން ދިޔަ މަންޒަރު ފެނުނު .އޭގެ ނަތީޖާއެއް
އސް މެޗުގެ ކުރިން ބިދޭސީ ކޯޗެއް އަދި ލާ ޯ
ވިސްނުން ވެސް އެބަހުރި ކަމަށެވެ. ކޗެއް ހަމަޖައްސަން ބަލާއިރު ގައުމީ ޓީމަށް އާ ޯ
ކޗުގެ އިސްތިއުފާ ސަޕޯޓަރުން ޔަމަން މެޗަށް ފަހު ޯ
ވިސްނަންޖެހޭ ބައިވަރު ކަންތައްތަކެއް އެބަހުރިކަން
ދުވަސް ތެރޭ ގައުމީ ޓީމާ ދެ ކޯޗުން ހަވާލުވި
އިންޑިއާ އާއި ނޭޕާލް މިހާރު އަންނަނީ ފުޓްބޯޅައިގައި
ލޅު ދަނޑުގައި އެންމެ އަށް ގޮވުމަކީ .ރާއްޖެ ޓީމު ގަ ޮ
ތޯރިގް އެ ދުވަހު ވެސް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ .އެއީ
ނަމަވެސް އެކަށީގެންވާ ނަތީޖާތަކެއް ނުނެރެވި،
ހދަމުންނެވެ .ފީފާގެ ކށްލެވޭ ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ޯ ފާހަގަ ޮ
ފަހުން ކުޅުނު މެޗުތަކުގައި ޓީމުގެ ރޫހު ވެސް
އސްއާ ކުޅޭ ދެ މެޗަށް 45ވަރަކަށް ބޭނުންވަނީ ލާ ޯ
ކށް މިހާރު އެ މަގާމް އެ ދެ ކޯޗުން ވެސް ވަކި ޮ
ކަލަންޑަރުގައި ބައިނަލްއަގްވާމީ މެޗުތައް ކުޅެން ލިބޭ
ގސްކަމެއް .އާ ކޯޗެއް އތީ ދަށްކޮށް .މިއީ ވަރަށް ޯ ޮ
ކޗެއް ގެނައުމަށް ވުރެ ދުވަހަށް ވެފައި އޮއްވާ އާ ޯ
ކށެވެ .އެފްއޭއެމަށް އިންތިހާބީ ބޯޑެއް އޮތީ ހުސް ޮ
ހުރިހާ ފުރުސަތުތަކެއްގެ ބޭނުން މި ދެ ޓީމުން ހިފަ
ކޗިން ސްޓާފުންތަކަކާ ގެންނައިރު އެބަޖެހޭ ރަނގަޅު ޯ
ބޑަށް ދުރު މުސްތަގުބަލަށް ބަލައި ކޯޗެއް ހޯދުން ޮ
އައިސްފައިވާ މި ދަނޑިވަޅަކީ ،އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު
އެވެ.
ކޗެއް ގެންނަން "،ފުރަތަމަ އެކު މަސައްކަތްކުރެވޭ ޯ
ކަމަށެވެ.
ހދުމުގެ މަސައްކަތް އާ ފެށުމަކުން ފެންވަރުގެ ކޯޗެއް ޯ ފަށަން ލިބިފައިވާ ފުރުސަތެކެވެ .އެކަމަކު މާޒީގެ
ޑިވިޝަންގެ ކްލަބެއްގެ ކޯޗެއް ބުންޏެވެ.
ޯކޗާ އެކު މަސައްކަތް ކުރެ ޭވ ގޮތަށް ރަނގަޅު ޯކޗިން ސްޓާފުން ކަނޑައެޅުން
ކށްލެވެން ނެތް މެޗެކެވެ. އސް މެޗަކީ ފަސޭހަ ޮ ލާ ޯ
ބަޖެޓް ލިބޭ ނަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ އެ
އެއީ ގައުމީ ޓީމު އެންމެ ފަހުން ކުޅުނު މެޗުތަކަށް
ކޗިން ސްޓާފުން ގެނައުމެވެ .ނަތީޖާ ކޯޗަކު ބޭނުންވާ ޯ
ބަލާއިރު ،މި މެޗަކީ ރިސްކެއް ނަގައިދިން ކުޅެވޭ
ނެރުމަށް އެއީ މުހިއްމު ކަމެކެވެ .އެކަމަކު ރާއްޖޭގެ
ބޑު މެޗެކެވެ .އެންމެ ވަރަށް ވުރެން މާ މުހިއްމުކަން ޮ
ހާލަތަށް ބަލާއިރު ،އެއީ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ލޅު ދަނޑުގައި ކުޅުނު ބޫޓާން މެޗުން ވެސް ފަހުން ގަ ޮ
ކށްދޭން ވެސް މިހާރުން ވަސީލަތްތަކާއި ކަންކަން ފަހި ޮ
ކޗުކަމުގައި ހިނގާދިޔަ ކަންތައްތައް ބެލުމަށާއި ޯ
އެހެންކަމުން ،ގެންނަ ކޯޗަކީ ،އެފްއޭއެމުން އައްޔަންކުރާ
ރާއްޖެ މޮޅުވީ އެންމެ ފަހު ވަގުތު އެވެ .ކުރިން މި
ފެށިގެން ތައްޔާރުވާން ޖެހެ އެވެ.
ހދުމަށް އެފްއޭއެމުން ވަނީ ގޯސްކޮށް ދިޔަ ކަންތައްތައް ޯ
ކޗިން ސްޓާފުންނާ އެކު ވެސް މަސައްކަތްކުރެވޭނެ ޯ
ސަރަހައްދުގެ ޓީމުތަކުގެ ތެރެއިން ރާއްޖެ އެންމެ
ޕޓެއް އެކުލަވާލައިފަ އެވެ .މި ރިޕޯޓް އެކުލަވާލީ ރި ޯ
ފަދަ މީހަކަށް ވާން ޖެހެ އެވެ.
މޅުވަނީ ބޫޓާން އަތުންނެވެ .އެންމެ ފަހުން ފަސޭހައިން ޮ
ހދުމަކީ ވަރަށް ބޮޑަށް ތަޖުރިބާއަށް ބަލާއިރު ކޯޗެއް ޯ ސަމާލުވާން ޖެހޭ ކަމެކެވެ .ހަމައެކަނި ކޯޗެއް ހޯދުމުގެ ކޗަށް ޓީމު ތައްޔާރުކުރަން ބޭނުންވާނެ ބަދަލުގައިޯ ،
މެޗު މަދުވުން ،ކުޅުންތެރިންނާއި ކޯޗަށް ވެސް އޮތް ގޮންޖެހުމެއް
ކޗުކަމުން ވަކިކުރިއިރު އޭނާގެ ހާބަޓްގެ ޯ
އެފްއޭއެމްގެ ޑިޕާޓްމެންޓުތަކާއި ކުޅުންތެރިން އަދި
ކޗުކަމުގައި ދެން ފެނިގެންދިޔަ އަނެއް ހާބަޓްގެ ޯ
ކޅަށް މާލޭގައި ކުޅުނު މެޗުގައި ބޫޓާނާއި ޔަމަނާ ދެ ޮ
ކޯޗުންނާއި މަޝްވަރާ ކުރުމަށް ފަހު ކަމަށް އެފްއޭއެމްގެ
ކަމަކީ ބައެއް ކުޅުންތެރިންނާ މައްސަލަ ޖެހުމެވެ.
ރާއްޖޭން ދެއްކި ކުޅުމަށް ބަލާއިރު ރާއްޖޭގެ ޓީމު
ޓމް) ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ރައީސް އަހުމަދު ތޯރިގު ( ޮ
ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސްގެ ސެމީ ފައިނަލުން
ބޑަށް ރަނގަޅު ކުރަންޖެހެ އެވެ. ވަރަށް ޮ
ކޗުކަމުން ވެލިޒާ ޕޮޕޯފް ގައުމީ ޓީމުގެ ޯ
ކޗުކަމުގައި އޭނާގެ ކޯޗިން ސްޓާފުންނާ ހާބަޓްގެ ޯ
ރާއްޖޭގެ ޒުވާން ޓީމު ބަލިވުމުން ގައުމީ ޓީމުގެ
ނމަލައިޒޭޝަން ވަކިކުރިއިރު އެފްއޭއެމްގެ އެއިރުގެ ޯ
މައްސަލަތަކެއް ޖެހުނެވެ .އެފްއޭއެމް އެކްސްކޯގެ
މިޑްފީލްޑަރު މުހައްމަދު އާރިފް (ބަކާ) ވަނީ ހާބަޓަށް
ލާއޯސް އަތުން ބަލިވެއްޖެނަމަ އޭޝިއަން ކަޕްގައި ކުޅުމުގެ ފުރުސަތު ރާއްޖެ އަށް ގެއްލުނީ އެވެ .ލާއޯސް
ކޮމިޓީގެ ޗެއާމަން މުހައްމަދު ޝަވީދު ވިދާޅުވީ ޕޮޕޯފަށް
މިހާރުގެ މެންބަރު އަދި އޭރުގެ އެސިސްޓަންޓް ކޯޗު
ބޑަށް ފާޑުކިޔައިފަ އެވެ .އޭގެ ފަހުން ކުޅުނު ވަރަށް ޮ
އތް އަހަރެއްހާ ދުވަހު ވާދަވެރި ބަލިކޮށް ނޫނީ ކުރިއަށް ޮ
ގިނަ މެޗުތަކެއް ކުޅެން ފުރުސަތު ދިން ކަމަށާއި އެހެން
ގލްކީޕަރު ޓްރެއިނަރު އައްސަދު އަބްދުލް ގަނީ އާއި ޯ
ކޑުން ބަކާ އަށް ޖާގައެއް އެއްވެސް މެޗަކަށް ނެގި ސް ޮ
މާގިނަ މެޗުތަކެއް ރާއްޖެ އަށް ނުލިބޭނެ އެވެ .އެއީ
އތުމުގެ ސަބަބުން ނަމަވެސް ނަތީޖާ ދަށްވުމުގެ ބިރު ޮ
އަސްލަމް އަބްދުލް ރަހީމް ވަނީ ސާފް ސުޒުކީ ކަޕަށް
ކޗުން ޖެހުމަކީ ނަތީޖާ ނުދެ އެވެ .ކުޅުންތެރިންނާއި ޯ
އތް ވޯލްޑް ކަޕް ރަޝިއާގައި 2018ވަނަ އަހަރު ޮ
އޭނާ އެ މެޗުތަކުގެ ބޭނުން ނުކުރި ކަމަށެވެ.
ފަހު ގައުމީ ޓީމުން އިސްތިއުފާ ދީފަ އެވެ .ސަބަބެއްގެ
އަށް އަސަރުކުރާނެ ކަމެކެވެ .އެހެންކަމުން އެގޮތަށް
ކޮލިފައިން އިން ރާއްޖެ އަށް ފުރުސަތު ގެއްލިފައިވާއިރު،
ގޮތުގައި އައްސަދާއި އަސްލަމް ވެސް ފާހަގަކުރީ ގައުމީ
ޖެހޭ މައްސަލަތައް ،ޓީމުގެ ތެރެއިން ހައްލުކުރުމަކީ
ކލިފައިން އެކަނި ކަމަށް ދެން އޮތީ އޭޝިއަން ކަޕް ޮ
ޝަކުވާ އެކެވެ .ބޭނުންވާ ވަރަށް ފަރިތަކުރަން މެޗުތައް
ޓީމާ ބެހޭ ކަންކަން ނިންމުމުގައި ހާބަޓް އެއްވެސް
އެފްއޭއެމްގެ ޒިންމާ އެކެވެ.
މޅުވެއްޖެނަމަ ރާއްޖެ ދެން ވުމުންނެވެ .ލާއޯސް އަތުން ޮ
ކންމެ ފަހަރަކު ނުލިބުމުގެ ޝަކުވާ އެވެ .އަދި ޮ
ވަރަކަށް މަޝްވަރާ ނުކުރާ ކަމެވެ.
ފަހުން ހަވާލުވި ރިކީ ހާބަޓްގެ އޮތީ އެހެން
މުބާރާތެއް ކުޅެލަން ލިބެނީ މަދު ދުވަސްކޮޅެއްގެ ފަރިތަކުރުން ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.
ކޗުކަމުގައި ދެން ފެނިގެންދިޔަ އަނެއް ހާބަޓްގެ ޯ
ކލިފައިން ގްރޫޕް ސްޓޭޖުގަ އެވެ. ކުޅޭނީ ޮ
އެފްއޭއެމްގެ ވިސްނުން ހުރީ ކިހިނެއް؟
ކަމަކީ ޓީމުގެ މެނޭޖަރުގެ ޒިންމާއާ ވެސް އޭނާ
ގތުގައި އެންމެ އެކަށީގެންވާ އެއް ބަޔަކު ބުނާ ޮ ގޮތަކީ ،މި ދެ މެޗަށް ދިވެހި ފުޓްބޯޅަ އެނގޭ ރަނގަޅު ކޗަކާ ޓީމު ހަވާކުކޮށްގެން ނަތީޖާ ފެންވަރުގެ ދިވެހި ޯ
ކޗުކަމުގައި ރާއްޖެ ވަނީ ހަތަރު މަސް ހާބަޓްގެ ޯ
ހަވާލުވެ ،ފިޒިކަލް ޓްރެއިނަރެއް ގެނައުމެވެ .މިއީ ދިވެހި
ގައުމީ ޓީމުން ދެން އެންމެ އަވަހަށް ވާދަވެރި
ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ތިން މުބާރާތުގައި ކުޅެފަ އެވެ .ސާފް
ފުޓްބޯޅައިގައި ފަހަކަށް އައިސް އަލަށް ފެނުނު ކަމެކެވެ.
މެޗެއް ކުޅޭނީ އަންނަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ހަ ވަނަ
ނެރުމެވެ .އޭގެ ފަހުން ވަގުތު ނަގައިގެން ރަނގަޅު
ގލްޑް ކަޕްގެ އިތުރުން ސުޒުކީ ކަޕާއި ބަންގުބަންދު ޯ
ކޗުގެ ޒިންމާއާ އެކަކު ހަވާލުވުމެވެ. އެއީ މެނޭޖަރާއި ޯ
ކލިފައިން ބުރުގައި ދުވަހު އެވެ .އެއީ އޭޝިއަން ކަޕް ޮ
ހދުމެވެ .ސަބަބަކީ ފެންވަރުގެ ބިދޭސީ ކޯޗެއް ޯ
ސައުތު އޭޝިއަން ގޭމްސް އިން ވެސް ކެޓީ ސެމީ
މިކަމުގެ ސަބަބުން ގިނަ މައްސަލަތަކެއް ދިމާވި
ކޅަށް ކުޅޭ ފުރަތަމަ ލެގުގެ މާލޭގައި ލާއޯސްއާ ދެ ޮ
އެކަށީގެންވާ ވަގުތު ނެތުމާއި ،އަވަސް އަރުވާލައިގެން
ފައިނަލުންނެވެ .ތިން މުބާރާތަށް ފަހު ވެސް އޭނާ ކުރި
އެވެ .މެނޭޖަރުގެ ޒިންމާއާ ހަވާލުވި ފަހުން ހާބަޓްގެ
އންނާނީ އޮކްޓޫބަރު މަހު 11 މެޗެވެ .ދެ ވަނަ ލެގު ޮ
ހދުން ފަސޭހަނުވާނެތީ އެވެ.މިއީ ބިދޭސީ ކޯޗެއް ޯ
ޝަކުވާ އަކީ ޕްރެކްޓިސް ކުރުމަށާއި ތައްޔާރުވުމަށް
ފަރާތުން ޓީމަށް ދޭން ޖެހޭ ސަމާލުކަން ގެއްލުނުކަމަށާއި
ވަނަ ދުވަހު އެވެ.
ހދައިގެން ،އެފްއޭއެމުން މާޒީގެ ތަޖުރިބާ އިން ފިލާވަޅު ޯ
ލިބޭ ވަގުތު ކުޑަކަމާއި މެޗު މަދުވުމުގެ ޝަކުވާ އެވެ.
އތް ގުޅުން ކުޑަވިކަމަށް ކުޅުންތެރިންނާ މެދު ޮ
ކޗެއް ކަނޑައަޅާއިރު އެންމެ އެފްއޭއެމުން އާ ޯ
އޮންނަ އޭޝިއަން ކަޕަށް ކޮލިފައިވުމަށް ރާއްޖެ ކުރަމުން
ބޅަ އާއި ދިވެހިންނާ އެންމެ ބޮޑަށް ދިވެހި ފުޓް ޯ
އަންނަ މަސައްކަތަށް އެންމެ މުހިއްމު މެޗެވެ .އެއީ މި
ގުޅުވައިދެނީ ގައުމީ ޓީމެވެ .ގައުމީ ޓީމުން ރަނގަޅު
ޓީމަށް ކުޅެން ލިބޭ ބައިނަލްއަގްވާމީ މެޗުތައް އިތުރު
ތައްޔާރުވަމުން އަންނައިރު އެފްއޭއެމުން އެންމެ
ކލިފައިންގައި ކުރިއަށްދާން މެޗުން މޮޅުނުވެއްޖެނަމަ ޮ
ހދައިފި ނަމަ އެއީ ދިވެހި ފުޓްބޯޅައިގެ ނަތީޖާއެއް ޯ
ކުރުމެވެ .އެއީ ތައްޔާރުވާން މެޗެއް ނުކުޅެ ،ވާދަވެރި
ވިސްނަންޖެހޭ އެއް ކަމަކީ މި ފަދަ ކަމެއް ތަކުރާރުވިޔަ
ރާއްޖެ އަށް ލިބިފައިވާ ފުރުސަތު ގެއްލުނީ އެވެ.
ފޯރި އާލާކުރެވޭނެ ކަމެކެވެ .އެހެންވެ ގައުމީ ޓީމާ ގުޅޭ
މެޗުތަކުންނާއި މުބާރާތްތަކުން ނަތީޖާ ނެރުމަކީ
ތރިގް ވިދާޅުވީ އާ ކޯޗެއް ގެންނައިރު ނުދިނުމެވެޯ .
ފަސޭހަކަމަކަށް ނުވާތީ އެވެ.
ކޯޗިން ސްޓާފުންގެ ކަންތައްތަކާ ގުޅޭގޮތުން އޭނާއާ
ބޑު އިސްކަމެއް ދޭން ޖެހޭ އެއް ކަމަކީ ގައުމީ ޮ
އެފްއޭއެމްގެ ރިޕޯޓްގައިވެ އެވެ.
އެ މެޗަކީ 2019ވަނަ އަހަރުގެ ޔޫއޭއީގައި
ރަނގަޅު ނިންމުމެއް ނިންމަން ޖެހިފައިވާ ވަގުތެވެ.
އާ ކޯޗަކާ ގައުމީ ޓީމު ހަވާލުކުރުމަށް އެފްއޭއެމުން
މި މަހު 14ވަނަ ދުވަހު އެފްއޭއެމްގެ ރައީސް ތޯރިގް ވިދާޅުވީ ފެންވަރު ރަނގަޅު 10ކޯޗުންގެ
ކންމެ ނިންމުމެއް އެފްއޭއެމުން އެކަށީގެންވާ މިފަދަ ޮ ގތަކަށް ނިންމަން ޖެހެ އެވެ. ޮ
ކުޅިވަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
22
ލިވަ ޕޫލަ ްށ ވައިނަލްޑަމް އާއި މެނިންއާ ސޮއިކޮށްފި
ކުޅުންތެރިން ފިޓެއް ނޫން ،ބަލިވުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫން :މޮ ީރނިއޯ
ލިވަޕޫލަށް ބަދަލުވުމަށް ފަ ުހ ވައިނަލްޑަމް ޖާޒީ ދައްކާލަނީޮ --.ފޓޯ :ލިވަޕޫލް އަ އް ޒާ މް އަ ލި ފު ޅު
މުހިއްމު ކުޅުންތެރިން ނުލައި ޔުނައިޓެޑް ކުޅުނު މި މެޗުގައި އެ ލ ކާސްޓްރޯ އާއި ޓީމު ކޮޅަށް ޑޯޓްމަންޑްގެ ލަނޑުތައް ކާމިޔާބުކުރީ ގޮންޒާ ޯ
ލިވަޕޫލް (ޖުލައި - )23ކުރިން އާސެނަލް އަދި ޔުވެންޓަސް
އޮސްމާން ޑެމްބެލޭ އަދި ޕިއޭ އައުބަމަޔަންގެވެ .މީގެ ތެރެއިން ކާސްޓްރޯ ޝަންހާއީ ،ޗައިނާ (ޖުލައި - )23ޕްރީ ސީޒަނުގައި ކުޅޭ
ދެ ލަނޑު ޖެހި އެވެ .ޔުނައިޓެޑްގެ ހަމައެކަނި ލަނޑު ޖެހީ މި ފަހަރުގެ
އިންޓަނޭޝަނަލް ޗެމްޕިއަންސް ކަޕްގައި ބޮރޫޝިއާ ޑޯޓްމަންޑް އަތުން 1-4
ޓްރާންސްފާ މާކެޓްގައި ޑޯޓްމަންޑް ދޫކޮށް އެ ޓީމަށް ބަދަލުވި އާރްމީނިއާގެ
އިން މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑް ބަލިވީ ކުޅުންތެރިންގެ ފިޓްނަސް ދަށްވުމުން
މިޑްފީލްޑަރު ހެންރިކް މިކިތާރްޔަން އެވެ.
އ ބުނެފި އެވެ. ކަމަށް އެ ޓީމުގެ ކޯޗު ހޯސޭ މޮރީނި ޯ މރީނިއޯ ކޯޗު ކޮށްދިން ފުރަތަމަ މެޗެވެ .އޭނާ ބުނީ މިއީ ޔުނައިޓެޑަށް ޮ ޕްރީ ސީޒަން މެޗަކުން ބަލިވުމަކީ މާޔޫސްވާންޖެހޭ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ. "ޕްރީ ސީޒަނުގައި އެޑްވާންޓޭޖް އޮންނާނީ ކުރިން ޕްރެކްޓިސް ފަށާ ޓީމަކަށް .މިއީ ޑޯޓްމަންޑްގެ ފަސް ވަނަ މެޗު އަހަރެމެންގެ ފުރަތަމަ މެޗު. ބޑު އެއް ސަބަބަކީ ކުޅުންތެރިންގެ ފިޓްނަސް ވަރަށް ދަށް .ބަލިވީ އެންމެ ޮ އެއީ "،މޮރީނިއޯ ބުންޏެވެ.
އަށް ކުޅުނު ތަޖުރިބާކާރު ގޯލްކީޕަރު އަލެކްސް މެނިންއާ އާއި އ ވައިނަލްޑަމް ނިއުކާސަލް ޔުނައިޓެޑް މިޑްފީލްޑަރު ޖިއޮޖީނި ޯ ލިވަޕޫލަށް ސޮއިކޮށްފި އެވެ. އުމުރުން 39އަހަރުގެ މެނިންއާ ސޮއިކުރީ ހިލޭ
"ޑޯޓްމަންޑް ފެނުނީ މާ ތަފާތުކޮށް .އެ ޓީމަށް ލިބުނީ ހައްގު މޮޅެއް.
ސއިކުރީ އެއް އަހަރުގެ ޮ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ .އޭނާ
އަހަރެމެންގެ ފުރަތަމަ މެޗަށް ވުމުން ދަށްކޮށް ދިޔައީ .މި ނަތީޖާގެ ފަރަގު
އސްޓްރިއާ ގައުމީ ޓީމަށް އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެޮ .
ބޮޑު 2-3 .އަކީ އެންމެ ރަނގަޅު ނަތީޖާ .އެކަމަކު ޕްރީ ސީޒަންގައި
ވެސް ކުޅެފައިވާ މެނިންއާ އެންމެ ފަހުން ކުޅުނީ ޖަރުމަނުގެ
މެޗުތަކުގައި މިކަހަލަ ނަތީޖާ ނުކުތުމުން ހައިރާނެއް ނުވޭ "،ކުރިން ޗެލްސީ
އޯގްސްބާގަށެވެ.
ކށްދިން މޮރީނިއޯ ބުންޏެވެ. އަށް ކޯޗު ޮ
މެނިންއާ ވަނީ އޭނާގެ ކެރިއަރުގައި މިހާތަނަށް 11ކްލަބަށް
ޔުނައިޓެޑް ދެން ކުޅޭ މެޗުގައި އަންނަ ހޯމަ ދުވަހު ކުޅޭނީ މެންޗެސްޓާ
ކުޅެފަ އެވެ.
ސިޓީއާ އެވެ.
ނެދަލެންޑްސް ގައުމީ ޓީމުގެ މިޑްފީލްޑަރު ވައިނަލްޑަމް ލިވަޕޫލަށް ސޮއިކުރީ ފަސް އަހަރުގެ އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ. އޭނާ ހޯދަން ލިވަޕޫލުން ވަނީ ނިއުކާސަލް އަށް 24މިލިއަން
ޕޮޗެޓީނޯ އަށް އާޖެންޓީނާގެ ކޯޗުކަން ހުށަހަޅައިފި ޓޓެންހަމް ހޮޓްސްޕާސްގެ ކޯޗު މައުރީސިއޯ ލަންޑަން (ޖުލައި ޮ - )23 ޕޮޗެޓީނޯ އަށް ،ހުސްވެފައިވާ އާޖެންޓީނާގެ ގައުމީ ޓީމުގެ ކޯޗުކަން ހުށަހަޅައިފި ޕޓްތައް ބުނެފި އެވެ. ކަމަށް މީޑިއާ ރި ޯ
ކޗުކޮށްދީފަ އެވެ. ސްޕެއިނުގެ އެސްޕަންޔޯލާއި އިންގްލެންޑުގެ ސައުތެމްޓަނަށް ޯ
ޕައުންޑް ދީފަ އެވެ. އުމުރުން 25އަހަރުގެ ވައިނަލްޑަމް އަކީ މިދިޔަ ސީޒަނުގައި ޕީއެސްވީ އިން ނިއުކާސަލް އަށް ބަދަލުވި ކުޅުންތެރިއެކެވެ .އޭނާ ނިއުކާސަލަށް ބަދަލުވީ ޕީއެސްވީ އަށް ނެދަލެންޑްސްގެ ލީގު ކާމިޔާބު ކޮށްދިނުމަށްފަހު އެވެ .މިދިޔަ ސީޒަނުގައި ނިއުކާސަލް ޕްރިމިއާ ލީގުން ރެލިގޭޓްވިއިރު ،އެ ޓީމަށް އެންމެ ގިނަ ލަނޑު ޖެހީ ވައިނަލްޑަމް އެވެ. އޭނާ ވަނީ 38މެޗުން އެ ޓީމަށް 11ލަނޑު ޖަހައިދީފަ
މިފަހަރުގެ ކޮޕަ އެމެރިކާ ފައިނަލުން ބަލިވުމުން އާޖެންޓީނާގެ ކެޕްޓަން ކށްފަ އެވެ .އެ ޓީމުގެ ކުރީގެ ކޯޗު ލިއޮނަލް މެސީ ގައުމީ ޓީމުން ރިޓަޔަ ޮ
ކޅަށް ޖެހި ލަނޑު ހިމެނެ އެވެ. އެވެ .އޭގެ ތެރޭގައި ލިވަޕޫލް ޮ ވައިނަލްޑަމް އަކީ މިފަހަރުގެ ޓްރާންސްފާ މާކެޓްގައި ލިވަޕޫލާ
ޕޗެޓީނޯ އަށް ހުށަހެޅީ ރިޕޯޓްތައް ބުނާގޮތުން އާޖެންޓީނާގެ ކޯޗުކަން ޮ
ޖެރާޑޯ މާޓީނޯ މަގާމުން އިސްތިއުފާ ދިނީ ކޮޕަ އެމެރިކާ ފައިނަލް ނިމުނުތާ
ކޗު ޑިއޭގޯ ސިމިއޯނީ އާއި ސެވިއްޔާގެ ކޯޗު ޖޯޖް އެތުލެޓިކޯ މެޑްރިޑްގެ ޯ
އެއް ހަފްތާ ފަހުންނެވެ .މެސީ އާއި މާޓީނޯ ޓީމުން ވަކިވުމުން އާޖެންޓީނާގެ
ގުޅުނު ހަތް ވަނަ ކުޅުންތެރިއާ އެވެ .ލިވަޕޫލުން ވަނީ ކީޕަރު
ފުޓްބޯޅަ ފެޑެރޭޝަނަށް ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން ވަނީ އަމާޒުވެފަ އެވެ.
ލޮރިސް ކާރިއަސް ،އަލެކްސް މެނިންއާ ،މާކޯ ގްރުޔިކް ،ސަޑިއޯ
އާޖެންޓީނާ އެފްއޭގެ ރައީސް އަރްމާންޑޯ ޕެރޭޒް ވަނީ އެ ގައުމުގެ
މާނޭ ،ރަގްނާ ކްލާވަން އަދި ޔޮއެލް މަޓިޕް އެ ޓީމަށް ގެނެސްފަ
ސަމްޕައޮލީ އެ ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ނުހިފުމުންނެވެ. ޓޓެންހަމްއާ އެކު މިދިޔަ ސީޒަނުގެ ކާމިޔާބީއާ އެކު ޕޮޗެޓީނޯ ވަނީ ޮ ހަދާފައިވާ އެއްބަސްވުން 2022ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް އާ ކޮށްފަ އެވެ.
ފުޓްބޯޅަ އަށް ދިމާވެފައިވާ މައްސަލަތަކަށް ވަރަށް އަވަހަށް ހައްލެއް ހޯދާނެ
ޕޮޗެޓީނޯ ހޯދުމަށް ޕީއެސްޖީން ވެސް ވަނީ މަސައްކަތް ކޮށްފަ އެވެ.
ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ.
އެވެ. ލިވަޕޫލުން އަންނަނީ ބެންފީކާ އަށް ކުޅޭ ބްރެޒިލްގެ މިޑްފީލްޑަރު އެންޑަސަން ޓަލިސްކާ އަށް ފާރަލަމުންނެވެ.
ޕޗެޓީނޯ ވަނީ މީގެ ކުރިން އާޖެންޓީނާ ގައުމީ ޓީމަށް ކުރިން ކުޅުނު ޮ
މަޑެއިރާ އެއާ ޕޯޓްގެ ނަން ރޮނާލްޑޯގެ ނަމަށް ބަދަލުކޮށްފި މަޑެއިރާ ،ޕޯޗުގަލް (ޖުލައި - )23މި ފަހަރުގެ ޔޫރޯގައި ޕޯޗުގަލް ހޯދި ކާމިޔާބީއާ ގުޅިގެން އެ ގައުމުގެ މަޑެއިރާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓްގެ ނަން "ކްރިސްޓިއާނޯ ރޮނާލްޑޯ އެއާޕޯޓް" އަށް ބަދަލުކުރުމަށް ނިންމައިފި އެވެ. ޑގެ އުފަންވީ މަޑެއިރާގެ ފުންޝާލް އަށެވެ .މަޑެއިރާގެ ރޮނާލް ޯ
އެވެ .އަލްބަކާކޭ ވިދާޅުވީ ޕޯޗުގަލް ތާރީހުގައި ވެސް އުފެދުނު އެންމެ މޮޅު ކުޅުންތެރިއާގެ ކާމިޔާބީ އަބަދަށް ފާހަގަކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. ފްރާންސް އަތުން 0-1އިން މޮޅުވެ ،ޔޫރޯ ފުޓްބޯޅަ މުބާރާތުގެ
ޕޓްތައް ބުނެ އެވެ. ރި ޯ ރޮނާލްޑޯ މި ވަގުތު އަންނަނީ އާއިލާއާ އެކު ސްޕެއިނުގެ އިބިޒާގައި ޗުއްޓީ ހޭދަކުރަމުންނެވެ .ރެއާލް މެޑްރިޑާ އެކު ،މިދިޔަ ސީޒަނުގެ
ތަށި ޕޯޗުގަލް ހޯދި މެޗުގެ ކުރީކޮޅު ރޮނާލްޑޯގެ ފަޔަށް ލިބުނު އަނިޔާއާ
ޗެމްޕިއަންސް ލީގު ކާމިޔާބުކުރި ރޮނާލްޑޯ އަކީ މި ފަހަރުގެ ބެލޮންޑިއޯ
ގުޅިގެން އޭނާ ވަނީ ބާލައިފަ އެވެ .ފްރާންސުގެ ޑިމިޓްރީ ޕަޔެޓުގެ
އެވޯޑަށް ވެސް އެންމެ ބޮޑަށް ވާދަކުރާނެ އެއް ކުޅުންތެރިޔާ އެވެ.
ޑގެ ނަމަށް ބަދަލުކުރަން ނިންމާފައިވާކަން އިއްޔެ އެއާޕޯޓްގެ ނަން ރޮނާލް ޯ
ހަމަލާއަކުން ،ފަޔަށް ލިބުނު އަނިޔާ އިން ސަލާމަތްވެގެން އޭނަ އަށް
މަޑެއިރާގެ ރައީސް މިގުއެލް އަލްބަކާކޭ ވަނީ އިއުލާން ކުރައްވައިފަ
ކުޅެން ނުކުމެވޭނީ އާ ސީޒަން ފަށާތާ ދެ ހަފުތާ ފަހުން ކަމަށް
ކުޅިވަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދިއްތަ)
ސިފައިން ާނއި ފުލުހުންނަ ްށ ފުޓްބޯޅައިން ފުރުސަތު ދޭން ނިންމައިފި
24
ވަޒީފާގައި ތިބި ފަރާތްތަކަށް ވެސް އެހެން ޓީމުތަކަށް އންނާނެ ކަމަށެވެ. ކުޅުމެގެ ފުރުސަތު ޮ "ފީފާ ޓްރާންސްފާ ރެގިއުލޭޝަން އާ އެއްގޮތަށް ސއިކުރަން ޖެހޭނެ. ޮ އަމަލު ކުރާ އިގުރާރުގައި މިސާލަކަށް އެމްއެންޑީއެފް ޕްލޭޔަރުންނަށް ވިކްޓަރީ އަށް ބަދަލުވެވޭނެ "،ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ޓީމަށް ވެސް ދިވެހި ޕްރިމިއާ ލީގަށް އެރުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެކަން ފާހަގަކުރައްވަމުން ތޯރިގް ވިދާޅުވި އެވެ. ތޯރިގް ވިދާޅުވީ އެފްއޭއެމްގެ މަގުސަދަކީ ،ގައުމީ ހދުން ކަމަށާއި އަލީ ޓީމަށް މޮޅު ކުޅުންތެރިން ޯ އަޝްފާގް (ދަގަނޑޭ) އާ ޖެހިގެން ރާއްޖޭގެ ހުރި މޅު ކުޅުންތެރިޔާ އެތަނުން ،މުއައްސަސާއެއްގައި އެންމެ ޮ އވެދާނެ ކަމަށެވެ .އެހެންކަމުން ހުރުމުގެ ފުރުސަތު ޮ ބޅައިގައި ބައިވެރިކޮށް އެފަދަ މުއައްސަސާތައް ފުޓް ޯ ހދުމަކީ އެފްއޭއެމްގެ އަމާޒެއް ކަމަށް ކުޅުންތެރިން ޯ ތޯރިގް ވިދާޅުވި އެވެ. "(ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ވާދަކުރަން ފެށުމަކީ) ބޑެތި ޓީމުތަކަށް ޗެލެންޖަކަށް ވެދާނެ .އެފަދަ ޮ ޓީމުތަކުގެ މެނޭޖްމަންޓް ހަރުދަނާ ކުރުމާއި އަދި މާލީ ގތްތަކެއް އެފްއޭއެމުން ގޮތުން އެ ޓީމުތަކަށް ހެޔޮ ޮ އަންނަނީ ރާވަމުން "،ތޯރިގް ވިދާޅުވި އެވެ. މޅު އެއް ފޯވާޑް ރާއްޖޭގައި އުފެދުނު އެންމެ ޮ ފރި އިތުރުކުރެވޭނީ ގިނަ ބަޔަކު ތޯރިގް ފުޓްބޯޅައިގެ ޯ ކށްގެން ގިނަ ފަރާތްތަކެއްގެ އެއްބާރުލުމާ އެކު ބައިވެރި ޮ ކަމަށް ގަބޫލުކުރާ ކަމަށެވެ. ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ބައިވެރިކުރަން ރާއްޖޭގެ ކޅު ހަދައިފަ އެވެ .އެއީ ކްލަބްތަކުން ކުރިން ވަނީ ދެ ޮ ގތުންނާއި އެހެނިހެން ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ،މާލީ ޮ
ދައުރުގައި 2010ވަނަ އަހަރު އެވެ .އޭގެ ފަހުން
ހދައިފަ އެވެ .އަދި ޕޮލިސް ކޮލިފިކޭޝަނުން ފުރުސަތު ޯ
ބޮޑެތި އިނާޔަތްތައް ލިބޭތީ އެ ފަރާތްތަކާ ވާދަކުރުމަކީ
(އެމްއެންޑީއެފް) އާއި މޯލްޑިވްސް ޕޮލިސް ސާވިސަސް
އެފްއޭއެމާ އިލްހާމް އަހުމަދު ހަވާލުވެ އެ ފުރުސަތު
ކްލަބް ވަނީ ދެ ވަނަ ޑިވިޝަނުގެ ތިން ވަނަ ހޯދައިފަ
ކްލަބްތަކަށް ކުރެވިދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ނުފެންނާތީ އެވެ.
ބޅައިގައި ވާދަކުރުމުގެ އަށް ގައުމީ ފެންވަރުގެ ފުޓް ޯ
ނމަލައިޒޭޝަން ކޮމިޓީން ދޭން ނިންމި ނަމަވެސް ޯ
އެވެ.
ފުރުސަތު ނުދޭން އެފްއޭއެމުން ނިންމާފައިވާ ނިންމުން
ވަނީ މިދިޔަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހު އެ ނިންމުން
ބާތިލްކޮށް އަލުން އެ ފުރުސަތު ދޭން އެފްއޭއެމްގެ
މލްޑިވްސް ނެޝަނަލް ޑިފެންސް ފޯސް ޯ
ކމިޓީން ނިންމައިފި އެވެ. އެގްޒެކެޓިވް ޮ މިއީ ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ފުޓްބޯޅައިގައި
ނިއު ރޭޑިއަންޓާއި ވިކްޓަރީ އަދި ވެލެންސިއާ ފަދަ އެފްއޭއެމްގެ ރައީސް އަހުމަދު ތޯރިގް (ޓޮމް)
ޓީމުތައް ކުރިން ރަސްކަންކުރި ދިވެހި ވޮލީބޯޅައިގެ
ބާތިލްކޮށްފަ އެވެ .އޭރު އެފްއޭއެމުން ބުނީ ސަރުކާރުގެ
ވިދާޅުވީ ސަލާމަތީ ދެ މުއައްސަސާ އަށް ފުރުސަތު
ފރި އަލުން އައީ ފޯރި ގެއްލިފައިވަނިކޮށް ،އެ ޯ
ކށްގެން ރިކްރިއޭޝަން މުއައްސަސާތަކަށް ހާއްސަ ޮ
ކށް ،މޮޅު ކުޅުންތެރިން ދެނީ ފުޓްބޯޅަ އިތުރަށް ފޯރިގަދަ ޮ
ސިފައިންނާއި ފުލުހުން އެ ކުޅިވަރުގައި ވާދަކުރަން ފެށި
މުބާރާތެއް ބާއްވާނެ ކަމަށެވެ.
އުފެއްދުމަށް ކަމަށާއި މި ނިންމުމާ އެކު ފުރަތަމަ
ބޅަ ނޫން ގިނަ ކުޅިވަރުތަކުގައި އެ ފަހުންނެވެ .ފުޓް ޯ
ޑިވިޝަނުގެ ކްލަބްތަކަށް ދިމާވެދާނެ ގޮންޖެހުންތައް
ދެ މުއައްސަސާގެ ޓީމުތައް އަންނަނީ ވާދަކޮށް ކާމިޔާބީ
ކށްދިނުމަށް އެހީތެރިވާނެ ކަމަށެވެ. ހައްލު ޮ
ބޅަ އާއި އެތުލެޓިކްސްގަ ހޯދަމުންނެވެ .ހާއްސަކޮށް ވޮލީ ޯ
ގތަށް ނިންމިއިރު ދިވެހި މިދިޔަ އަހަރު އެ ޮ
ވާދަކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދިން ތިން ވަނަ ފަހަރެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ 2009ވަނަ އަހަރު އެ ފުރުސަތު
އތީ ދެ ވަނަ ޑިވިޝަނުގެ ދެ ވަނަ ސިފައިންގެ ކްލަބް ޮ
ދިނުމަށް ފަހު ،އެކަން ބާތިލްކުރީ އަލީ އާޒިމްގެ
ކލިފައިވާން ކުޅޭ މަގާމް ހޯދައި ،ފުރަތަމަ ޑިވިޝަނަށް ޮ
ތރިގް ވިދާޅުވީ ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ޯ
އެވެ.
ފައިނަލުގެ ފަހު ޖާގަ މޯލްޑިވިއަން އަށް ބޅަ މުބާރާތުގެ އަންހެން ޑިވިޝަނުގެ ސަލްސާ ވީއޭއެމް ކަޕް ވޮލީ ޯ ފައިނަލުގެ ފަހު ޖާގަ މޯލްޑިވިއަން ސްޕޯޓްސް އެންޑް ރިކްރިއޭޝަން ކްލަބް ހޯދައިފި އެވެ. މލްޑިވިއަން ފައިނަލަށް ދިޔައީ ލީގު ލީގު ބުރުގެ ދެ ވަނަ ހޯދި ޯ ބުރުގެ ތިން ވަނަ ހޯދި ކްލަބް ތްރީ ސްޓާއާ ދެކޮޅަށް ރޭ ކުޅުނު ސެމީ ފައިނަލް މެޗު ކާމިޔާބުކޮށްގެންނެވެ .މޯލްޑިވިއަން މި މެޗު ކާމިޔާބުކުރީ
ފަސޭހަކަމާ އެކު ސީދާ ތިން ސެޓުންނެވެ .އެ ޓީމުން ސެޓުތައް
ވަނަ ޓީމުގެ ގޮތުގައި ،ސެމީ ފައިނަލް ނުކުޅެ އެވެ .ޕޮލިހުން ވަނީ ލީގު
ކާމިޔާބުކުރީ 10-25 ،13-25އަދި 12-25އިންނެވެ.
މލްޑިވިއަން އަތުން މޮޅުވެފަ އެވެ. ބުރުގައި ޯ
މި މެޗުގެ މޮޅު ކުޅުންތެރިޔާގެ މަގާމް ހޯދީ މޯލްޑިވިއަންގެ އައިޝަތު މާޖިދާ އެވެ. މުބާރާތުގެ ފައިނަލުގައި މާދަމާރޭ މޯލްޑިވިއަން ނުކުންނާނީ ޕޮލިސް ކްލަބާ ދެކޮޅަށެވެ .އެ ޓީމު ފައިނަލުން ޖާގަ ހޯދީ ލީގު ބުރުގެ އެއް
ރެކޯޑް އަގަކަށް ހިގައިން ޔުވެންޓަސްއާ ގާތަށް މެޑްރިޑް (ޖުލައި - )24މިދިޔަ ސީޒަނުގެ އިޓާލިއަން ލީގުގައި
ބޑު ޓްރާންސްފާ ވެގެންދާނީ އިޓާލިއަން ލީގުގެ ތާރީހުގެ އެންމެ އަގު ޮ
ރެކޯޑް އަދަދަކަށް ލަނޑު ޖެހި ނަޕޯލީގެ އާޖެންޓީނާ ފޯވާޑް ގޮންޒާލޯ
އަށެވެ .އިޓަލީގެ ދެ ކްލަބެއްގެ މެދުގައި މިހާތަނަށް ހިނގި އެންމެ
ކޑް އަގަކަށް ޔުވެންޓަސް އަށް ބަދަލުވުމާ ގާތަށް ގޮސްފި ހިގައިން ރެ ޯ
ބޮޑު ޓްރާންސްފާ އަކީ 2000ވަނަ އަހަރު ޕާމާ އިން ލާޒިއޯ އަށް
އެވެ.
އާޖެންޓީނާގެ ހެނާން ކްރެސްޕޯ ވިއްކާލި ޓްރާންސްފާ އެވެ .އަގަކީ ނަޕޯލީން ހިގުއައިން ވިއްކާލަން އެއްބަސްނުވުމުން ޔުވެންޓަސް
އިން މިހާރު ވަނީ އޭނާގެ ކޮންޓްރެކްޓް އުވާލަން ދައްކަން ޖެހޭ އަދަދު
56.5މިލިއަން ޔޫރޯ އެވެ. ޔުވެންޓަސް އިން ޓީމު ވަރުގަދަކުރަނީ އަންނަ ސީޒަނުގެ
ކަމަށްވާ 94މިލިއަން ޔޫރޯ ދައްކަން ތައްޔާރުވެފަ އެވެ .ސްކައި
ޗެމްޕިއަންސް ލީގު ކާމިޔާބުކުރުމަށް ޓާގެޓްކޮށްގެންނެވެ .އެ ޓީމުން
ސްޕޯޓްސް އިން ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ހިގައިން ވަނީ އިއްޔެގެ
ވަނީ ރޯމާގެ މިރެލަމް ޔަނިޗާއި ބާސެލޯނާގެ ޑެނިއަލް އަލްވެސް އާއި
ވަގުތެއްގައި މެޑްރިޑުގައި ޔުވެންޓަސްގެ މެޑިކަލް ޓެސްޓް ވެސް
މ ޒެގްރެބުގެ މާކޯ ބަޔާން މިއުނިކުގެ މެހްދީ ބެނާޝިއާ އަދި ޑައިނަ ޯ
ފުރިހަމަކޮށްފަ އެވެ.
ޔަކާ ގެނެސްފަ އެވެ.
ރެއާލް މެޑްރިޑުން 2013ވަނަ އަހަރު ނަޕޯލީ އަށް ބަދަލުވި ގލް ޖަހައިފަ ހިގުއައިން ވަނީ މިދިޔަ ސީޒަނުގައި 42މެޗުން ޯ 38 އެވެ.
ޔުވެންޓަސް އިން ރެކޯޑް ޓްރާންސްފާއެއް ހަދަން ތައްޔާރުވާއިރު މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑުން އަންނަނީ ޔުވެންޓަސްގެ ޕައުލް ޕޮގްބާ ކޑް އަގަކަށް ގަންނަން ތައްޔާރުވަމުންނެވެ .ޔުނައިޓެޑުން ދުނިޔޭގެ ރެ ޯ
ގތުގައި ދެ ދުވަހެއްގެ ތެރޭގައި ހިގުއައިން ރަސްމީކޮށް ބެލެވޭ ޮ ޔުވެންޓަސް އަށް ސޮއިކުރާނެ އެވެ .އެއާ އެކު މި ޓްރާންސްފާ
އޭނާ ގަންނަން 100މިލިއަން ޔޫރޯ ހުށަހަޅާފައިވާއިރު ޔުވެންޓަސް އިން އެއްބަސްވާނީ މަދުވެގެން 124މިލިއަން ޔޫރޯ އަށެވެ.
މުބާރާތުގެ ފިރިހެން ޑިވިޝަނުގެ ޗެމްޕިއަންކަން ހޯދީ މޯލްޑިވިއަން އެވެ .އެ ޓީމަކީ ،ގައުމީ އެއާލައިން ކުންފުނި އައިލެންޑް އޭވިއޭޝަނަށް ނިސްބަތްވާ ޓީމެކެވެ.
ހަބަރު
24ޖުލައި ( 2016އާދީއްތަ)
26
ފުލުހުންނަށް ހުރަސްއަޅާ މީހުންނަށް އަދަބު ދޭނަން :ސީޕީ "އެ ފުލުހުންގެ އާއިލާތަކުގެ ހައްގު ކޮބައިތޯ؟ އެ
ބުނުމާއި އެ ނޫން ވެސް އެފަދަ ކަންކަން އެންމެ
ޒުވާން ފުލުހުންގެ އުއްމީދު ކޮބައިތޯ؟ ފާޑުކިޔާ މީހުން،
ހަރުކަށި އިބާރާތުން ކުށްވެރި ކުރައްވާ ކަމަށެވެ.
ޔ އެދޭނެ ކަމަށް ބުނާ މީހުން ،ވަޒީފާ ދޭނެ ކަމަށް ހެ ޮ
ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރޭގައި ތިބޭއިރު ރައްޔިތުންނަށް
ބުނާ މީހުން ކޮބައިތޯ؟" އަރީފް ސުވާލު ކުރެއްވި އެވެ.
ފރުކޮށްދޭނެ ކަމަށް ފުރިހަމަ ރައްކާތެރިކަން ފުލުހުން ޯ
ދުނިޔޭގެ އެއްވެސް ތަނެއްގައި ފުލުހުންގެ
އަރީފް ވިދާޅުވި އެވެ .ނަމަވެސް ،ފުލުހުންގެ ވާޖިބަށް
ހިދުމަތަކީ ފަސޭހަ ވަޒީފާއެއް ނޫން ކަމަށް ކޮމިޝަނަރު
ހުރަސް އެޅުމުގެ ފުރުސަތު ނުދެއްވާނެ ކަމަށާއި ކިތަންމެ ކުޑަ ނަމަވެސް އެފަދަ އަމަލެއް ހިންގާ
ވިދާޅުވި އެވެ .އެކަމަކު ،އެއީ ގައުމަށް ކޮންމެހެން
ފަރާތަކާ މެދު އެންމެ ހަރުކަށި އަދަބު ދޭން ފަސް
ބޭނުން ،މުހިއްމު ހިދުމަތެއްކަން އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި
ނުޖެހޭނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
އެވެ .އެގޮތުން ،ރާއްޖެ އަންނަ ޓޫރިސްޓުންނަށް އަމާން ކށްދިނުމުގެ އިތުރަށް ،މާރާމާރީ އާއި މާހައުލެއް ގާއިމް ޮ
"ފުލުހުންގެ ގާނޫނީ ވާޖިބަށް ހުރަހެއް އެޅޭ ނަމަ ފުލުހުން އެ ހުރަހެއް ގިރާކުރާނެ ކަމުގައި ދަންނަވަން"،
ވައްކަމާއި އެ ނޫން ވެސް ކުށްތައް ހުއްޓުވުމުގައި
އިސްކަންދަރު ކޮށީގައި ބޭއްވި ޖަލްސާގައި ކޮމިޝަނަރު
ރލް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި ފުލުހުން އަދާކުރާ މުހިއްމު ޯ
ވިދާޅުވި އެވެ.
އެވެ.
ގތުގައި ފުލުހުން އަމަލުކުރާނީ އަރީފް ވިދާޅުވި ޮ
ރ ފުލުހުންގެ ހަނދާން އާކުރުމަށް މިރޭ ބޭއްވި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގައި އުޅުމުގެ ތެރޭގައި ދުނި ެޔ ދޫކު ި ރފް ވާ ަހކަ ދައްކަވަނީ --.ފޮޓޯ :ޕޮލިސް ޖަލްސާގައި ޕޮލިސް ކޮމިޝަނަރު އަހުމަދު އަ ީ
އެހެންކަމުން ،އަމިއްލަ ނަފުސަށް ވުރެ ގައުމާއި
ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރޭގަ އެވެ .ނަމަވެސް ،ފުލުހުންގެ
ކށް މަސައްކަތްކުރުމަށް ކޮމިޝަނަރު ދީން އިސް ޮ
ތެރޭގައި ވެސް ތަފާތު މިޒާޖުގެ މީހުން ތިބޭނެ ކަމަށާއި
ފުލުހުންގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގެންނެވި އެވެ .ފުލުހުންގެ
ގތަކަށް ފުލުހަކަށް ކަމެއް ކުރެވިދާނެ ކަމަށް ދެރަ ޮ
ތެރެއިން ދުނިޔެ ދޫކުރި ފަރާތްތައް ދައްކައިދީފައިވަނީ
އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ .އެފަދަ ކަންކަން ހިނގާފައި ވެސް
އެ ނަމޫނާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. ކންމެ ބޭފުޅަކީ ވެސް ދިވެހި ރައްޔިތެއްގެ "މިއިން ޮ
އެބަހުރި ކަމަށް ވިދާޅުވެ އަރީފް ވިދާޅުވީ އެފަދަ އަމަލުތައް ހިންގި ފަރާތްތަކާ މެދު ގާނޫނީ ފިޔަވަޅު
ފުރާނަ ނުވަތަ މުދާ ސަލާމަތް ކުރުމަށް ގަދައަޅާ ކުރި
އަޅަމުން ގެންދާ ކަމަށެވެ.
މަސައްކަތުގައި ޝަހީދުވި އިހުލާސްތެރި ،ހިތްވަރުގަދަ
ކންމެ ފުލުހަކީ ވެސް ދިވެހި އެހެންކަމުންޮ ،
މަ ރި ޔަ މް ސާ ލި ޔާ
ކމިޝަނަރު އަހުމަދު އަރީފް ރޭ ކަމަށް ޕޮލިސް ޮ
ރައްޔިތުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މީހެއްކަން ފާހަގަކުރައްވައި
ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
އަރީފް ވަނީ ފުލުހުންގެ ދައުރާ މެދު އަނެއްކޮޅަށް ވެސް
ފުލުހުންގެ ހިދުމަތުގައި އުޅެނިކޮށް ދުނިޔެ ފުލުހުންނާ ދޭތެރޭ އިހާނެތި އަމަލެއް ނުވަތަ
ބަތަލެއް .ފަހުރުވެރިވުން ހައްގު ޝަހުސިއްޔަތެއް"،
ދޫކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ހަނދާން އާ ކުރުމަށް ބޭއްވި
ވިސްނަން ރައްޔިތުންގެ ކިބައިން އެދިވަޑައިގެންފަ އެވެ. ފުލުހުންނަށް ހަމަލާދީ ،ބައެއް ފުލުހުންގެ ފުރާނަ ދާން
ފުލުހުންގެ ގާނޫނީ ވާޖިބަށް ހުރަސް އަޅާ ކޮންމެ މީހަކާ
ރަސްމިއްޔާތުގައި ސީޕީ އަރީފް ވިދާޅުވީ ފުލުހުންގެ
ގތަށް ބައެއް މީހުން ދެއްކި ޖެހުނީ ފިތުނަ އުފެދޭ ޮ
މެދު އެންމެ ހަރުކަށި އަދަބު ދިނުމަށް ފަސް ނުޖެހޭނެ
ވާޖިބަށް ހުރަސް އެޅުމާއި ފުލުހުންނަށް އިހާނެތި ބަސް
ވާހަކަތަކުގެ ސަބަބުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ޕީއެސް އި ްނ އައްޔަން ކުރުމުގެ އިސްލާހު ތަސްދީގުކޮށްފި
ހިމާޔަތްކޮށްފައި އޮތް ދިގުލާބަދޫގައި އެއާޕޯޓެއް އަޅަން ދިރާސާ ކުރަނީ ތިމާވެށީގެ އެންމެ ނާޒު ރަށްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމަނާފައިވާ
ގތަށް ސިވިލް ސާވިސް ގާނޫނަށް ގެނައި އިން އައްޔަން ކުރާ ޮ އިސްލާހު ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީން ތަސްދީގު ކުރައްވައިފި އެވެ. ސިވިލް ސާވިސް ގާނޫނުގައި ކުރިން އޮންނަނީ ޕާމަނަންޓް ސެކްރެޓަރީ އައްޔަން ކުރުމުގެ ބާރު ހަމައެކަނި ސިވިލް ސާވިސް ކޮމިޝަނަށް ކަމުގައި ވިޔަސް ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ދިއްދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަބްދުއްލަތީފް މުހައްމަދު ހުށަހަޅުއްވައި ،ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން މި ހަފުތާގައި ފާސްކުރި ބިލުގައިވާ ގޮތުން މިނިސްޓްރީތަކަށް ޕާމެނަންޓް ސެކްރެޓަރީން އައްޔަން ކުރަންޖެހޭނީ އެ މިނިސްޓްރީއެއް ހިންގަވާ މިނިސްޓަރުގެ ލަފާގެ މަތިންނެވެ. އެއީ ސިވިލް ސާވިސްގެ ތެރެއަށް ސިޔާސީ ނުފޫޒު ފޯރާނެ ކަމެއް ކޅު މެމްބަރުންމި އިސްލާހުގެ ބިލަށް ދެކޮޅު ހެދިޔަސް ކަމަށް ބުނެ އިދި ޮ ބިލް ފާސްކުރީ ސަރުކާރަށް ނިސްބަތްވާ މެމްބަރުންގެ ވޯޓުންނެވެ. ޕާމަނަންޓް ސެކްރެޓަރީންނަކީ އެ މިނިސްޓްރީއެއްގައި ތިބޭ ސިވިލް ސާވިސް މުވައްޒަފުންގެ އެންމެ އިސް ފަރާތެވެ.
ފުޅާކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ކަމަށެވެ.
ޕޓެއް ހަދަން ނިންމައި އެ ރަށުގެ ގދ .ދިގުލާބަދޫގައި އެއާ ޯ
އެންވަރަމަންޓް މިނިސްޓްރީގެ ޑިރެކްޓަރު ޖެނެރަލް މުހައްމަދު
ހާލަތު ދެނެގަތުމަށް އީއައިއޭ ހަދަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ޓޫރިޒަމް
ޒާހިރު (މީމުޒަވިޔަނި) މިއަދު ވިދާޅުވީ ދިގުލާބަދޫގައި އެއާޕޯޓެއް
މިނިސްޓަރު މޫސާ ޒަމީރު މިއަދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ.
ހެދުމަށް މަޝްވަރާކުރި ކަމެއް އެނގިވަޑައިގެންފައި ނުވާ ކަމަށެވެ.
އެ ރަށުގައި ދަނޑުވެރިކަން ކުރަން އަމިއްލަ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ އެކުއާ ޓްރެޝާ ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް ކިޔާ ކުންފުންޏަކަށް
އަދި އެ ރަށުގައި އެއާޕޯޓެއް ހެދުމަކީ ކުރަން ހެޔޮވާ ވަރުގެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޅު ކެބިނެޓުން ނިންމުމާ ދިނުމަށް 2010ވަނަ އަހަރުގެ ފަހު ޮ
"އެ ރަށަކީ ރާއްޖޭގައި އެފަދަ ދެވަނައެއް ނެތް ފަދަ ރަށެއް.
ގުޅިގެން ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރާ ޖަމިއްޔާތަކުން އެކަމާ ދެކޮޅަށް
އެހެންވެ އަޅުގަނޑުމެން އޮންނާނީ ސެންސިޓިވް ލިސްޓްގައި އެ ރަށް
އަޑުއުފުލި އެވެ .އަދި އެކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން ދަނޑުވެރިކަން
ހިމަނާފައި .އެއީ އެ ރަށަކީ ފެހުރިހި އާއި މަޑި ވިހައި ،ބޮޑުކުރާ
ކުރަން އެ ރަށް ހަވާލުކުރުން އޭރު ސަރުކާރުން މަޑު ޖައްސާލި
ނާސަރީއެއް ކަހަލަ ރަށެއް .އެ ރަށުގައި އޮންނަ ކުޅިތަކާއި ކޯރުތައް
އެވެ. މިނިސްޓަރުންގެ ލަފައާ އެކު ޕާމެނަންޓް ސެކްރެޓަރީ (ޕީއެސް)
އަރީފް ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޮނެ ނުވަތަ ފަސް އަޅައި ހަދައިފި ނަމަ އިޔާދަނުކުރެވޭ ވަރުގެ ޕޓެއް ހަދަން ނިންމާފައިވީ ނަމަވެސް ދިގުލާބަދޫގައި އެއާ ޯ
ގެއްލުމެއް ލިބޭނެ "،މީމުޒަވިޔަނި ވިދާޅުވި އެވެ.
އެކަންކުރަން އަދި ބަޔަކާ ހަވާލެއް ނުކުރެ އެވެ. "މިހާރު"އާ ވާހަކަދައްކަވަމުން ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު
ޔރީއާ ދެމެދު އޮންނަ އެ އޭނާ ވިދާޅުވީ ފަރެސް މާތޮޑާ އާއި ފި ޯ ރަށަކީ އެއާޕޯޓެއް ހަދަން އެއްގޮތަކަށް ވެސް ކަމުދާ ރަށެއް ނޫން
ޕޓެއް ހަދަން ކަމުދޭތޯ ބެލުމަށް އެ ވިދާޅުވީ ދިގުލާބަދޫގައި އެއާ ޯ
ކަމަށެވެ .އެއީ އެ ރަށަކީ ބޮޑު ފަޅެއް އޮތް ނަމަވެސް ހަނިކޮށް ދިގު
މިނިސްޓްރީން ދިރާސާއެއްކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ .އަދި އެ ރަށަކީ
ބޑު ބައެއް ހިއްކައިގެން އެކަންކުރަން ވަރަށް ރަށަކަށްވުމުން ފަޅުގެ ޮ
ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ރަށެއްކަން އެނގިވަޑައިގެންފައިވާ ކަމަށް ވެސް
ބޮޑު ހަރަދެއް ކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށް ވެސް މީމުޒަވިޔަނި ވިދާޅުވި
ޒަމީރު ވިދާޅުވި އެވެ.
އެވެ. ގުދުރަތީ ރީތިކަން އިންތިހާއަށް ލިބިފައިވާ އެ ރަށުގެ އަސްލު
"އެ ރަށުގެ ސްޓަޑީތައް ކުރިޔަށް ގެންދަނީ އެންވަޔަރަމަންޓް މިނިސްޓަރާ މަޝްވަރާކުރުމަށްފަހު .އަޅުގަނޑަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި
ގެއްލޭ ފަދަ އެއްވެސް ކަމެއް ނުކުރަން ތިމާވެށި ހިމާޔަތްކުރާ ބްލޫ
އެ ރަށަކީ ޕްރޮޓެކްޓެޑް ރަށެއް އެކަމަކު އެ ރަށުގައި އެއާޕޯޓް
ޕީސް ޖަމާއަތުން މީގެ ކުރިން ގޮވާލާފައިވެ އެވެ .އެ ޖަމިއްޔާއިން
ހެދުމަށް ކަމުދާ ކަމަށް އީއައިއޭ އިން ނިންމައިފި ނަމަ އެކަން
ބުނެފައި ވަނީ އެ ރަށުގައި އިގްތިސާދީ މަސައްކަތެއް ކޮށްފި
ކުރިޔަށް ގެންދާނެ "،މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ" .ސާވޭކުރީމަ އެކަން
ނަމަ އެ ރަށުގެ ގުދުރަތީ ރީތިކަން ގެއްލި ،އެ ރަށުގެ ވެއްޓަށް
ކުރެވޭނެ ކަން ނުވަތަ ނުކުރެވޭނެ ކަން ވެސް އެނގޭނީ".
އިޔާދަނުކުރެވޭވަރުގެ ގެއްލުމެއް ލިބޭނެ ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ
ޒަމީރު ވިދާޅުވީ ދިގުލާބަދޫގައި އެއާޕޯޓެއް ހަދަން ނިންމީ ގދ .އަތޮޅުގެ ރައްޔިތުންގެ ފަސޭހައަކަށާއި އެ އަތޮޅަށް ޓޫރިޒަމް
އެވެ.
27
ކުޅިވަރު
ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ފުޓްބޯޅައިން ފުރުސަތު ދޭން ނިންމައިފި
ގައުމީ ޓީމަށް އާ ކޯޗެއް ރެކޯޑް އަގަކަށް ހިގައިން ހޯދުން ،ސަމާލުވާން ޖެ ހޭ ޔުވެންޓަސްއާ ގާތަށް