31 july 2016

‫‪mihaaru.com‬‬ ‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ) އަގު‪5:‬ރ‬

‫އަބުރުގެ ބިލް‬ ‫މާދަމާ އަށް އެޖެންޑާ ކޮށްފި‬

‫މާދަމާ ކޮމެޓީ އަށް‬

‫މިއީ‪ ،‬މިނިވަން ނޫސްވެރިކަމާއި‬

‫ފޮނުވާނެ ކަމަށް‬

‫ހިޔާލުފާޅު ކުރުން ހަނިކުރުމަށް‬

‫ބެލެވޭ‬

‫ހަދާފައިވާ ބިލެއް‬

‫ބައެއް މީހުން ދޫ ކޮށްލީ‬ ‫އިސްލާމީމަރުކަޒަށް‬ ‫ނުދެވޭ ގޮތަށް‬ ‫‪03‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫ކުޑަ ބަނޑޮ ް‬ ‫ސ‬ ‫ރިސޯޓް ހުޅުވައިފި‬ ‫އަ ބް ދުﷲ ޖަ މީ ލު‬

‫ރެކްރިއޭޝަން ސެންޓަރެއް ވެސް ކުޑަ ބަނޑޮހުގައި ހުރެ‬ ‫އެވެ‪.‬‬ ‫ލ މީޓަރު ދުރުގައި އޮންނަ ކުޑަ‬ ‫މާލެއާ ‪ 9.7‬ކި ޯ‬

‫ގތުގައި އޮތް ކުޑަ‬ ‫ކުރިން ޕިކްނިކް އައިލެންޑެއްގެ ޮ‬ ‫ގތުގައި މިދިޔަ ހޯމަ‬ ‫ބަނޑޮސް‪ ،‬ޓޫރިސްޓު ރިސޯޓެއްގެ ޮ‬ ‫ދުވަހު ހުޅުވައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ޑސް"ގެ ނަމުގައި ހުޅުވި‬ ‫"މަލަހިނި ކުޑަ ބަނ ޮ‬ ‫ސޓުގައި ހުންނަނީ ތަފާތު ފަސް‬ ‫ހަތަރު ތަރީގެ ރި ޯ‬ ‫ވައްތަރެއްގެ ‪ 82‬ކޮޓަރި އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ‬

‫ބަނޑޮސް ތަރައްގީކުރަން ސަރުކާރުން ދިނީ ‪2013‬‬ ‫ވަނަ އަހަރުގެ ތެރޭގަ އެވެ‪ .‬އެ ރަށް ރިސޯޓެއްގެ‬ ‫ގޮތުގައި ހިންގަން ހުއްދަ ދޫކުރީ ޕިކްނިކް އައިލެންޑްތައް‬ ‫ރިސޯޓަކަށް ބަދަލުކުރަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް ހުޅުވާލި‬ ‫ފުރުސަތުގެ ދަށުންނެވެ‪.‬‬ ‫ސޓްތަކަށް ބަދަލުކުރުމަށް‬ ‫ޕިކްނިކް އައިލެންޑްތައް ރި ޯ‬

‫‪ 40‬އަކަމީޓަރުގެ ބީޗް ވިލާ އާއި ‪ 24-22‬އަކަ މީޓަރުގެ‬

‫ހުޅުވާލި ފުރުސަތުގެ ދަށުން ކ‪ .‬މާދޫ ފިނޮޅު ވަނީ‬

‫ގާޑެން ރޫމްތަކެކެވެ‪ .‬ނަމަވެސް މިރަށުގައި މޫދު ކޮޓަރިއެއް‬

‫"އޯޒެން ބައި މާދޫ"ގެ ނަމުގައި މަތީ ފެންވަރު ރިސޯޓެއްގެ‬

‫ނުހުރެ އެވެ‪.‬‬

‫ކޅު ހުޅުވައިފަ އެވެ‪ .‬އަދި ދަތުރު‬ ‫ގޮތުގައި މިމަހުގެ ކުރީ ޮ‬

‫ސޓުގައި ދެ ބާ އަދި ރެސްޓޯރަންޓެއްގެ‬ ‫އެ ރި ޯ‬ ‫އިތުރުން ސްޕާ އެއް ވެސް ހުރެ އެވެ‪ .‬އަދި މޫދު‬

‫ކއްދިއްޕަރުގައި ވެސް ރިސޯޓެއް‬ ‫ދާން ބޭނުންކުރި ކ‪ޮ .‬‬ ‫ތަރައްގީކުރުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ކުޅިވަރުތަކަށާއި ޑައިވިން ހާއްސަ މެރިން އެންޑް‬

‫ލޫކަސްގެ ބަންދަށް ‪ 15‬ދުވަސް ޖަހައިފި‬

‫އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން ޮކންމެ ހުކުރު ދުވަހަކު ކުރާ ދުއާގައި ޝަމްއޫން ބައިވެރިވަނީ‪ --.‬ފައިލް ޮފޓޯ‪ :‬ޓުވިޓާ‬ ‫ފުލުހުންނާއި ސިފައިންނާ މެދު ނަފުރަތު އުފައްދައި‬

‫ހައްޔަރު ކުރިއިރު‪ ،‬ކެންދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަލީ ހުސެން‬

‫ހަމަނުޖެހުން އުފައްދަން އުޅޭ ކަމަށް ކަމަށް ބުނެ ރޭ‬

‫ކުރެއްވި ޓުވީޓަކާ ގުޅޭ މައްސަލައެއް ވެސް ފުލުހުން ދަނީ‬

‫ހައްޔަރުކުރި ޝަމްއޫން ޖަލީލް (ލޫކަސް ޖަލީލް) ގެ ބަންދަށް‬

‫ބަލަމުންނެވެ‪ .‬އެ މައްސަލައިގައި މާދަމާ ފުލުހުންގެ އިދާރާ‬

‫ސޝަލް މީޑިއާ‬ ‫ޯ‬ ‫ކްރިމިނަލް ކޯޓުން ‪ 15‬ދުވަސް ޖަހައިފި އެވެ‪.‬‬

‫އަށް އަނެއްކާ ވެސް ހާޒިރުވުމަށް އޭނާ އަށް ވަނީ އަންގައިފަ‬

‫އެކްޓިވިސްޓެއް ކަމަށްވާ ޝަމްއޫން ހައްޔަރުކުރީ ކޯޓު އަމުރެއްގެ‬

‫އެވެ‪ .‬އަލީ ހުސެންގެ އިތުރުން‪ ،‬އަދާލަތު ޕާޓީގެ އިލްމުވެރިންގެ‬

‫ދަށުން‪ ،‬މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ރޭ ‪ 10‬ޖަހާކަން ހާއިރު‬

‫މަޖިލީހުގެ ނައިބު ރައީސް ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު އިޔާޒު އަބްދުއްލަތީފް‬

‫އެވެ‪ .‬އޭނާ ހައްޔަރުކުރީ‪ ،‬ފުލުހުންގެ ތަރުޖަމާނު ވިދާޅުވެފައިވާ‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬އޭނާ މިދިޔަ‬ ‫ވެސް ވަނީ ފުލުސް އޮފީހަށް ހާޒިރު ޮ‬

‫ގޮތުގައި‪ ،‬އޭނާ އާއި އިތުރު ބަޔަކު ބައިވެރިވެގެން ރާއްޖޭގެ‬

‫ބުރާސްފަތިދުވަހު ހާޒިރު ކުރީ ފޭސްބުކްގައި މި މަހުގެ އަށް‬

‫ދިފާއީ ބާރުތަކާ މެދު ރައްޔިތުންގެ ހިތްތަކުގައި ނަފުރަތު އުފެދޭ‬

‫ޕސްޓަކާ ގުޅިގެން ޖުޑިޝަރީން ހުށަހެޅި‬ ‫ވަނަ ދުވަހު ކުރި ޯ‬

‫ގޮތަށް ވާހަކަ ދައްކައި މުޖުތަމައުގައި ހަމަނުޖެހުން އުފައްދަން‬

‫މައްސަލައަކާ ގުޅިގެން ކަމަށް އިޔާޒްގެ ވަކީލް ވަނީ ވިދާޅުވެފަ‬

‫އުޅޭ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވޭ މައްސަލައެއްގަ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު‪،‬‬

‫ކޅު އިއްތިހާދުގެ ހިޔަނި ހޯމް‬ ‫އެވެ‪ .‬ހަމަ އެއާ އެކު‪ ،‬އިދި ޮ‬

‫އެ މައްސަލައިގެ އިތުރު ތަފްސީލެއް ފުލުހުން ނުދެ އެވެ‪.‬‬

‫މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ތަސްމީން އަލީ އާއި ސިވިލް ރައިޓްސް‬

‫އިދިކޮޅު އެމްޑީޕީގެ މެމްބަރެއް ކަމަށްވާ ޝަމްއޫނަކީ ޓުވިޓާ‬

‫މިނިސްޓަރު ހަސަން ލަތީފް އަދި ހެލްތު މިނިސްޓަރު ޝިދާތާ‬

‫އާއި ފޭސްބުކުގައި ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނާއި ސަރުކާރަށް‬

‫ޝަރީފު ފުލުސް އޮފީހަށް ހާޒިރުވުމަށް ވަނީ ޗިޓު ފޮނުވާފަ އެވެ‪.‬‬

‫ވަރަށް ފާޅުގައި ފާޑުކިޔާ މީހެކެވެ‪ .‬އަދި އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން‬

‫އެ ތިން ބޭފުޅުން ހާޒިރުވާން އަންގާފައި ވަނީ މިއަދު ހަވީރު‬

‫ބާއްވާ ހަރަކާތްތަކުގައި ވެސް އޭނާ ބައިވެރިވެ އެވެ‪ .‬ޝަމްއޫން‬

‫‪ 4:00‬އަށެވެ‬

‫‪2‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫އަބުރުގެ ބިލް މާދަމާ‬ ‫އަށް އެޖެންޑާ ކޮށްފި‬

‫‪3‬‬

‫ބައެއް މީހުން ދޫކޮށް ީލ‬ ‫އިސްލާމީމަރުކަޒަށް ނުދެވޭ ގޮތަށް‬ ‫އާ މި ނަ ތު ޝި ފް ލީ ން‬

‫ބަޔަކު އިސްލާމީ މަރުކަޒުގައި ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ދުއާ‬ ‫ކުރި ނަމަވެސް އެ ހަރަކާތް ފުލުހުން ހުއްޓުވަ އެވެ‪.‬‬ ‫ފުލުހުން ބުނަނީ އެކަން ހުއްޓުވަނީ ސިޔާސީ ހަރަކާތެއް‬

‫އިއްޔެގެ ހުކުރު ނަމާދަށް ފަހު ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް‬ ‫ދުއާ ކުރަން ތިއްބައި ހައްޔަރު ކުރި‪ ،‬އިދިކޮޅު‬

‫ވީމާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫މިދިޔަ ހަފުތާގެ ހުކުރު ދުވަހު ވެސް ދުއާ‬

‫މެމްބަރު އަހުމަދު މަހުލޫފްގެ ބައްޕަ އާއި އިތުރު‬

‫ބޅަ ކުޅުންތެރިޔާ‬ ‫ކުރަމުން ދަނިކޮށް‪ ،‬މަޝްހޫރު ފުޓް ޯ‬

‫މީހަކު‪ ،‬އިސްލާމީ މަރުކަޒަށް ނަމާދަށް ނުދެވޭ ގޮތަށް‬

‫އަސްއަދު އަލީ (އަޑުބަރޭ) އާއި އިތުރު ދެ މީހަކު‬

‫ކށްލައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ޝަރުތުކޮށް އިއްޔެ ދޫ ޮ‬

‫ހައްޔަރު ކުރި އެވެ‪ .‬އެކަމަކު‪ ،‬އެ އެންމެން ވެސް‬

‫ގތަށް ޝަރުތުކޮށް‬ ‫އިސްލާމީ މަރުކަޒަށް ނުދެވޭ ޮ‬ ‫މަހުލޫފުގެ ބައްޕަ އާއި އެހެން މީހަކު ދޫކޮށްލިއިރު‪ ،‬އެ‬

‫ކޓުން ވަނީ ދޫކޮށްލައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬ ‫ހުކުރު ނަމާދަށް ފަހު އިސްލާމީ މަރުކަޒު‬

‫ދެ މީހުންނާ އެކު ހައްޔަރުކުރި އެހެން ފަސް މީހެއްގެ‬

‫ސަރަހައްދުގައި ދުއާކުރަން ފެށީ ކުރީގެ ރައީސް‬

‫ބަންދުގެ މުއްދަތަށް ‪ 15‬ދުވަސް އިއްޔެ ކްރިމިނަލް‬

‫މުހައްމަދު ނަޝީދަށް ‪ 13‬އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް އިއްވި‬

‫ކޓުން ވަނީ އިތުރު ކޮށްދީފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬

‫ފަހުންނެވެ‪.‬‬

‫ކންމެ ހުކުރު ނަމާދަކަށް ފަހު‬ ‫ފަހަކަށް އައިސް ޮ‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 27‬ވަނަ މާއްދާގެ ދިފާއުގައި ނޫސްވެރިން މިހާރު‬ ‫ކުރިއަށް ގެންދާ ކެމްޕެއިންގެ ޕޯސްޓަރެއް‪.‬‬

‫އަބުރުގެ ބިލަކީ ފަހަތަށް‬ ‫އަޅާ ފިޔަވަޅެއް‪ :‬އީޔޫ‬ ‫އަބުރު ރައްކާތެރިކުރުމަށް ކަމަށް ބުނެ ރައްޔިތުންގެ‬

‫މު ހަ އް މަ ދު ޔާ މީ ން‬

‫ކށްދިނުމާއި ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ‬ ‫އަބުރު ރައްކާތެރި ޮ‬

‫ބިލުގައި އަބުރާ ބެހުމަކީ ޖިނާއީ ކުށެއްގެ‬

‫އެވެ‪ .‬މިސާލަކަށް‪ ،‬ލިޔާ އެއްޗަކަށް‪ ،‬އެ ރައްދުވާ‬

‫މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅާފައިވާ ބިލަކީ ރާއްޖެ އިން ފަހަތަށް‬

‫ގޮތުގައި ވަނީ ކަނޑައަޅައިފަ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު މީޑިއާގެ‬

‫މީހަކު ޖަވާބު ނުދީފި ނަމަ އެ ލިޔެވޭނެ ގޮތް ނެތުން‬

‫އަޅާ ފިޔަވަޅެއް ކަމަށް ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަން (އީޔޫ)ން‬

‫މައްސަލަތައް ބަލައި ފިޔަވަޅު އެޅުމުގެ ބާރު ދީފައި‬

‫ކަހަލަ ކަންތައްތައް ހިމެނެ އެވެ‪ .‬މި ބިލާ އެކު‪،‬‬

‫އިއްޔެ ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫އޮތީ މީޑިއާ ރެގިއުލޭޓް ކުރާ މުއައްސަސާތަކަށެވެ‪.‬‬

‫ސޝަލް މީޑިއާ އާއި‬ ‫ޯ‬ ‫ނޫސްވެރިކަމުގެ އިތުރުން‬

‫"ދީނާއި ގައުމީ ސަލާމަތަކީ ހިޔާލު ފާޅު ކުރުމުގެ‬

‫ގައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވާ ފަދަ ހިޔާލެއް ފާޅު‬

‫މިނިވަންކަމުގެ ބިލުގެ މަޖިލީހުގެ މާދަމާގެ ޖަލްސާ‬

‫ޕޑިއަމްތަކުގައި ވެސް މިނިވަން ޚިޔާލުފާޅު ކުރުން‬ ‫ޯ‬

‫އތް ހުރަހަކަށް ވެގެން ނުވާނެ‪ "،‬އީޔޫން‬ ‫މިނިވަންކަމަށް ޮ‬

‫ކުރުމާއި އާންމު ނިޒާމާ ހިލާފު ހިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި‬

‫ކށް ބަހުސް ފަށަން ތައްޔާރުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫އަށް އެޖެންޑާ ޮ‬

‫މުޅިން ހުއްޓިގެން ދިއުމުގެ ބިރު އެބައޮތެވެ‪.‬‬

‫ކުރި ޓުވީޓުގައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫އަބުރާ ބެހެވޭ ފަދަ ހިޔާލެއް ފާޅުކުރި މީހެއްގެ‬

‫ކށްފައި އޮތް ގޮތުން‬ ‫އަބުރުގެ ބިލު ފަރުމާ ޮ‬

‫ހަފްތާއެއްގެ މެދުކެނޑުމަކަށް ފަހު މަޖިލީހުގެ‬

‫އީޔޫން މިހެން ބުނި އިރު‪ ،‬އަބުރުގެ ބިލަކީ ހިޔާލު‬

‫އަދަބަކަށް ‪50،000‬ރ‪ .‬އާއި ‪2،000،000‬ރ‪ .‬އާ‬

‫ޖަލްސާތައް ފަށާއިރު‪ ،‬އެޖެންޑާގެ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް‬

‫ދައުވާ ކުރުމެއް ނެތި މީޑިއާތަކަށާއި ނޫސްވެރިންނަށް‬

‫ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމަށް ސީދާ ދިން ހަމަލާއެއް‬

‫ދެމެދުގެ އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާ ކުރުމަށް ގާނޫނުގެ‬

‫އޮތީ އުނގޫފާރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދު‬

‫ބޑެތި އަދަބުތައް ދިނުމުގެ ބާރު ބްރޯޑްކާސްޓިން‬ ‫ޮ‬

‫ކަމަށް ބުނެ‪ ،‬އެ ބިލު ވަގުތުން އަނބުރާ ގެންދަން‬

‫ކޓުން ކަނޑައަޅަން ވާނެ ކަމަށް ބިލުގައިވެ‬ ‫ދަށުން ޯ‬

‫ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ އަބުރުގެ ބިލުގެ އިބްތިދާއީ‬

‫ކޮމިޝަނަށާއި މީޑިއާ ކައުންސިލަށް ލިބެ އެވެ‪.‬‬

‫އެމްނެސްޓީ އިންޓަނޭޝަނަލް އިން ވެސް ވަނީ‬

‫އެވެ‪ .‬އަދި ޖޫރިމަނާ ފައިސާ ނުދައްކައިފި ނަމަ‪ ،‬ތިން‬

‫ބަހުސެވެ‪ .‬މިއީ ނޫސްވެރިންނާއި ސިޔާސީ‬

‫އެގޮތުން އެއްވެސް ތަހުގީގެއް ނުކޮށް‪ ،‬ދެ ތަނުން‬

‫ގޮވާލައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫މަހާއި ހަމަހާ ދެމެދުގެ މުއްދަތަކަށް ޖަލަށް ލެވޭނެ‬

‫ވެރިކަން ކުރާ ޕީޕީއެމްގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދު‬

‫އެވެ‪ .‬ޖޫރިމަނާ ފައިސާ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުއްދަތުގެ‬

‫ބޭފުޅުންނާއި ދީނީ އިލްމުވެރިން އެ ބިލަކާ ދޭތެރޭ‬

‫އތަކަށް ހަރުކަށި ފިޔަވަޅު‬ ‫ނޫސްތަކާއި‪ ،‬ޓީވީތަކާއި ރޭޑި ޯ‬

‫ބޑުވުންތަކެއް ހުރި އަދި އާންމުގެ‬ ‫ބޑެތި ކަން ޮ‬ ‫ވަރަށް ޮ‬

‫އަޅައި ނޫސްވެރިން ބައިލައްކަ ރުފިޔާ އިން ފެށިގެން‬

‫ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ އަބުރު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ބިލުގައި‬

‫ތެރޭގައި ނުދައްކައިފި ނަމަ‪ ،‬އެ މައްސަލަ ފުލުހުންނަށް‬

‫ބޑު ބަހުސަކަށް ގޮސްފައިވާ‬ ‫ތެރޭގައި ވެސް ވަރަށް ޮ‬

‫ދެ މިލިއަނާ ހަމައަށް ޖޫރިމަނާ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު‬

‫ވަކި ޚަބަރުތަކެއް މީޑިއާތަކުން ގެނެސް ނުދެވޭ ގޮތް‬

‫ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬އަދި އެ މައްސަލަ ފުލުހުން‬

‫ބިލެކެވެ‪ .‬މި ބިލް ގާނޫނަކަށް ވެއްޖެ ނަމަ ރާއްޖޭގައި‬

‫ލިބިގެންދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ހަދާފައިވުމުގެ އިތުރުން ހިޔާލު ފާޅުކުރުން ވަރަށް ބޮޑަށް‬

‫ތަހުގީގު ކުރުމަށް ފަހު‪ ،‬ދައުވާ ކުރުމަށް ޕްރޮސެކިއުޓަ‬

‫ވަނީ ހިފަހައްޓައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫އފީހަށް ފޮނުވަން ވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޖެނެރަލް (ޕީޖީ) ޮ‬

‫ގތުން ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ ހަމަތަކާ‬ ‫ބިލުގައިވާ ޮ‬

‫ޚިޔާލު ފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަން ކަން‬ ‫ކރަޕްޝަންތަކުގެ ވާހަކަ ދެއްކުން‬ ‫މުޅިން ގެއްލި‪ޮ ،‬‬

‫ހިލާފަށް މީޑިއާއަކުން އަމަލުކޮށްފިނަމަ‪ ،‬އެ މީޑިއާއަށް‬

‫މުޅިން ހުއްޓިގެން ދާނެ ކަމަށް ބުނެ‪ ،‬ދުނިޔޭގެ ބައެއް‬

‫އިންޒާރުދީ‪ ،‬އެ ދިން އިންޒާރެއް އާންމު ކުރުމާއި‬

‫ޖަމިއްޔާތަކުން ވެސް ވަނީ ބަޔާންތައް ނެރެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޝާއިއުކުރާ ލިޔުމެއް ނުވަތަ މަންޒަރެއް އަނބުރާ‬

‫މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅޭ ބިލުތަކަށް އާންމުކޮށް‬

‫ކށް މައާފަށް އެދެން ޖެހޭނެ‬ ‫ގެނެސް ބަޔާނެއް އާންމު ޮ‬

‫އންނަނީ ތިން ގަޑިއިރުގެ ބަހުސެކެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން‬ ‫ޮ‬

‫އެވެ‪ .‬އަދި ގާނޫނާ ހިލާފުވާ މީޑިއާ‪ ،‬ވަކި މުއްދަތެއް‬

‫ގތެއް ނިންމައި‪،‬‬ ‫މާދަމާ މި ބިލު ބަލައިގަތުމާ މެދު ޮ‬

‫ވަންދެން ސަސްޕެންޑްކުރުމަށް ނުވަތަ ޕްރޮގްރާމް‬

‫ކމެޓީއަކަށް ފޮނުވާނެ ކަމަށް‬ ‫ބިލު ދިރާސާ ކުރުމަށް ޮ‬

‫ޝެޑިއުލް ވަކި މުއްދަތެއް ވަންދެން މެދުކަނޑާލަން‬

‫ބެލެވެ އެވެ‪.‬‬

‫އެންގޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ހަމައެއާއެކު ޖޫރިމަނާ ފައިސާ ކަނޑައެޅިފައިވާ‬

‫މި ބިލް ގާނޫނަކަށް ވުމުގެ ކުރިން‪ ،‬އެ ބިލްގައި‬ ‫ގތުން އާންމުން ހޭލުންތެރި‬ ‫ހުރި މައްސަލަތަކާ ބެހޭ ޮ‬

‫މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ނުދައްކައިފި ނަމަ‪ ،‬މީޑިއާގެ‬

‫ކުރުވުމުގެ ވަރުގަދަ ކެމްޕޭނެއް ވެސް ނޫސްވެރިން‬

‫ކަންތައްތައް ބަލަހައްޓާ މުއައްސަސާއިން އެ މައްސަލަ‬

‫އަންނަނީ ހިންގަމުންނެވެ‪ .‬އަދި އެކިއެކި ފޯރަމްތަކާއި‬

‫ފުލުހުންނަށް ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬އަދި އެ މައްސަލަ‬

‫ރގްރާމްތައް ހަދައި‪ ،‬މި ބިލްގައި‬ ‫ޓީވީތަކުގައި އެކި ޕް ޮ‬

‫ފުލުހުން ތަހުގީގު ކުރުމަށްފަހު‪ ،‬ދައުވާ ކުރުމަށް‬

‫ބޑުވުންތައް އަންނަނީ ހިއްސާ ކުރަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫ހުރި ކަން ޮ‬

‫ފނުވަން ވާނެ އެވެ‪ .‬ބިލުގައިވާ ގޮތުން‬ ‫ޕީޖީއަށް ޮ‬

‫ބޑުވާ މައިގަނޑު އެއް ސަބަބަކީ‪،‬‬ ‫ނޫސްވެރިން ކަން ޮ‬

‫ކޓުން މައްސަލަ ބެލުމަށްފަހު ނޫސްވެރިޔާ ތިން‬ ‫ޯ‬

‫އތް އަބުރާ ބެހުން‪،‬‬ ‫މަދަނީ ކުށެއްގެ ގޮތުގައި ޮ‬

‫މަހާއި ހަ މަހާ ދެމެދުގެ މުއްދަތަކަށް ޖަލަށްލުމަށް‬

‫ކށް ނޫސްވެރިންގެ މައްޗަށް‬ ‫ޖިނާއީ ކުށަކަށް ބަދަލު ޮ‬

‫ހުކުމް ކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ބޑެތި އަދަބުތަކެއް ކަނޑައެޅޭ‬ ‫ޖިނާއީ ދައުވާ ކޮށް ޮ‬

‫މީގެ އިތުރުން ކުޑަހުވަދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު‬

‫އތުމުންނެވެ‪ .‬އަދި ނޫސްވެރިންގެ މައްޗަށް‬ ‫ގޮތަށް ޮ‬

‫އަހުމަދު އާމިރު‪ ،‬ގާނޫނުއަސާސީއަށް ހުށަހެޅި ދެ‬

‫ބޑެތި ޖޫރިމަނާތައް ނުދެއްކިއްޖެ ނަމަ‪ ،‬ޖަލު‬ ‫ކުރާ ޮ‬

‫އިސްލާހަކަށާއި އިންތިހާބުތަކާ ބެހޭ ގާނޫނަށް ހުށަހެޅި‬

‫ހުކުމެއް އަންނާނެތީ އެވެ‪ .‬މި ބިލްގައި ކުށްވެރިވާ‬

‫އިސްލާހަށް މާދަމާ ބަހުސް ކުރުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފަ‬

‫އތް މަގުތައް ފުޅާވެ‪ ،‬ކުށުން‬ ‫މީހާ ކުށްވެރިކުރުމަށް ޮ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ދރު ވަނީ އިންތިހާ އަށް ހަނިކޮށްފަ‬ ‫ސަލާމަތް ވުމުގެ ޮ‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫ރިޔާޒު ރަޝީދު ކިނބިދުއަ ްށ‬ ‫ވަޑައިގަތުމުން ހިތްހަމަނުޖެހިއްޖެ‬ ‫އާ ސި މާ ނި ޒާ ރު‬

‫އަގަށްވުރެ ގިނަ ފައިސާ ދޭން ޖެހިގެން އެބައި ވެސް ދިނިން‪ .‬އެކަމަކު‬ ‫އެއީ އަޅުގަނޑާ ގުޅުންހުރި ކަމެއް ނޫން‪ .‬އަދި އެ ޖަމިއްޔާއިން‬ ‫އެ ބޭނުންކުރަނީ ވެސް އަޅުގަނޑު ހަދިޔާކުރި މިއުޒިކު ސާމާނު‪"،‬‬

‫ވިލުފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ރިޔާޒު ރަޝީދު ތ‪ .‬ކިނބިދު އަށް‬

‫މަޑިފުށީގައި ހުންނަވައިގެން "މިހާރު"އާ ވާހަކަދައްކަވަމުން ރިޔާޒު‬

‫އިއްޔެ ވަޑައިގަތުމުން އެ ރަށުގެ ބައެއް މީހުން ހިތްހަމަނުޖެހުން‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪" .‬އެއީ ފައިސާއާ ގުޅުންހުރި ކަމެއް ނޫން‪ .‬ކަނޑައެޅިގެން‬

‫ކށް އަޑުއުފުލައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ފާޅު ޮ‬

‫ހަދާ ދޮގެއް‪".‬‬

‫އިއްޔެ ހެނދުނު ނުވައެއް ޖަހާކަށްހާއިރު ރިޔާޒު އެ ރަށަށް‬

‫މި ދަތުރުގައި ކިނބިދޫ ދާއިރާގެ ހުރިހާ ރަށަކަށް ވަޑައިގެން ރިޔާޒު‬

‫ވަޑައިގަތީ ޕީޕީއެމްގެ ސަޕޯޓަރުންނާ ބައްދަލުކުރައްވައި އެ ރަށުގެ‬

‫ވަނީ ޕީޕީއެމްގެ ސަޕޯޓަރުންނާ ބައްދަލުކުރައްވައިފަ އެވެ‪ .‬ކިނބިދޫ‬

‫ހާލަތު ދެނެގަތުމަށެވެ‪ .‬ކިނބިދޫ ސްކޫލުގައި އޮތް ބައްދަލުވުމަށްފަހު‬

‫ފިޔަވައި އެހެން ރަށަކުން އޭނާއާ ދެކޮޅަށް ބަޔަކު ނިކުމެފައިނުވާ ކަމަށް‬

‫ފުރާވަޑައިގަތުމަށް ރިޔާޒު ނިކުމެވަޑައިވަޑައިގެންނެވިތަނާ ބަޔަކު ވަނީ‬

‫ރިޔާޒު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ކށް ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އަޑުގަދަ ޮ‬ ‫އެމީހުން ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރީ ‪ 2004‬ވަނަ އަހަރު ޝޯއެއް‬

‫އިންތިހާބުކުރެއްވީ ޕީޕީއެމުން ވެސް ވަރަށް ބުރަކޮށް މަސައްކަތް‬

‫ދިނުމަށް އެ ރަށުގެ ޖަމިއްޔާގެ ބަޔަކު އެހެން ރަށަކަށް ގެންދިއުމަށްފަހު‬ ‫ދޭންޖެހޭ ފައިސާތަކެއް ނުދީގެން ކަމަށް ވެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އެ‬

‫އެބޭފުޅާގެ އެއްވެސް އަޅާލުމެއް ނުލިބޭ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މީހަކަށް ދޭންޖެހޭ ފައިސާއެއް ނުދީ ނޯންނާނެ ކަމަށާއި އަދި އެ ބުނާ‬ ‫ފައިސާއަކީ އޭނާއާ ގުޅުންހުރި ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ޝ ދޭން ގެންދިޔައީކީ‪ .‬އެކަމަކު އެމީހުން ކީ‬ ‫ޯ‬ ‫"އަޅުގަނޑެއް ނޫން‬

‫ސީ ލައިފްގެ‬ ‫‪3،000‬‬ ‫ހައުސިންގެ‬ ‫މަސައްކަތް ފަށަނީ‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވީ ކިނބިދޫ ދާއިރާއަށް އަބްދުﷲ ރިޔާޒު‬ ‫ކުރައްވައިގެން ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެ ދާއިރާގެ ރައްޔިތުންނަށް‬

‫ދގުކުރައްވަ އެވެ‪ .‬އޭނާ ވިދާޅުވީ އެއްވެސް‬ ‫ވާހަކަތައް ރިޔާޒު ޮ‬

‫‪5‬‬

‫"އެހެންވެ ރައީސް ޔާމީން ބޭނުންފުޅުވީ މި ދާއިރާގެ ރައްޔިތުންނަށް‬ ‫ތ ބެލުމަށް‪ "،‬ރިޔާޒު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ދިމާވާ ގޮންޖެހުންތަކަކީ ކޮބައި ޯ‬ ‫ރިޔާޒާ ދެކޮޅަށް އެ ރަށުގައި ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކުރާ ވީޑިއޯ‬ ‫ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އަންނަނީ ދައުރުވަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ސީ ލައިފް ގް ޯލބަލް އިން ހުޅުމާލޭގައި އިމާރާތް ކުރުމަށް‬ ‫ނިންމާފައިވާ ފްލެޓްތަކުގެ ކުރެހުމެއް‪ :‬ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގެ‬ ‫ފްލެޓްތަކުގެ ޮކންޓްރެކްޓްގައި މާދަމާ ހަވީރު ސޮއިކުރާނެ‪.‬‬

‫އިއްތިހާދުގެ ބޭ ފުޅު ްނ‬ ‫ހާޒިރުކުރީ ފަންޑުގެ މައްސަލާގައި‬

‫ލބަލް އިން ހުޅުމާލޭގައި އިމާރާތް ކުރުމަށް‬ ‫ސީ ލައިފް ގް ޯ‬ ‫ނިންމާފައިވާ ‪ 3،000‬ހައުސިން ޔުނިޓުގެ މަސައްކަތުގެ‬ ‫އެއްބަސްވުމުގައި މިއަދު ހަވީރު ސޮއިކުރާ ގޮތަށް ނިންމައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ދުބާއީގެ ކުންފުންޏަކާއި ދިވެހި ކުންފުންޏަކާ ގުޅިގެން‬ ‫ޖއިންޓް ވެންޗަ ކުންފުނި ސީ ލައިފް އިން ހުޅުމާލޭގައި‬ ‫އުފައްދާފައިވާ ޮ‬ ‫އިމާރާތްކުރާ ‪ 3،000‬ފްލެޓްގެ ބިންގާ އަޅާފައި ވަނީ އޭޕްރީލް ‪،2‬‬ ‫‪2014‬ގަ އެވެ‪ .‬ބިންގާ އަޅުއްވައި ދެއްވީ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނެވެ‪.‬‬ ‫ނަމަވެސް ފްލެޓްތަކުގެ އަމަލީ މަސައްކަތް ނުފެށި މިހާ ގިނަ‬ ‫ދުވަސްވީ‪ ،‬ސީ ލައިފްގެ މެނެޖިން ޑިރެކްޓަރު އަހުމަދު މޫސާ‬ ‫މުހައްމަދު މިއަދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި‪ ،‬އިމާރާތް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ‬ ‫ލޕްމަންޓް ކޯޕަރޭޝަން (އެޗްޑީސީ) އިން‬ ‫ހުއްދަތައް ހައުސިން ޑިވެ ޮ‬ ‫ލިބުން ލަސްވުމުންނެވެ‪ .‬އެ ހުއްދަތައް ލިބުނީ މިދިޔަ ޖޫން މަހު‬ ‫ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫އަހުމަދު ވިދާޅުވީ ދަރުބާރުގޭގައި މާދަމާ ހަވީރު ބާއްވާ‬ ‫ރަސްމިއްޔާތެއްގައި ސޮއިކުރަނީ ފުރަތަމަ ފިޔަވަހީގެ ފްލެޓްތައް އިމާރާތް‬

‫ޮޕލިހަށް ހާޒިރުވުމަށް ފަހު ހަސަން‬ ‫ލަތީފް ނޫސްވެރިންނާ ވާހަކަ‬ ‫ދައްކަވަނީ‪-- .‬މިހާރު ޮފޓޯ‪ :‬މުހައްމަދު‬ ‫ޝަރުހާން‬

‫ކުރުމަށް ކަމަށެވެ‪ .‬އެއީ ‪ 1،000‬ހައުސިން ޔުނިޓެވެ‪ .‬މި ޕްރޮޖެކްޓްގެ‬ ‫ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ ދަށުން ‪ 2،000‬ހައުސިން ޔުނިޓް އިމާރާތް ކުރާނެ‬ ‫އެވެ‪.‬‬ ‫"މާދަމާ ހަވީރު ކުރާ ސޮޔާއެކު ހައުސިން ޔުނިޓްތަކުގެ އަމަލީ‬ ‫މަސައްކަތް މި ފެށުނީ‪ .‬މިހާތަނަށް ފްލެޓްތައް ބުކޮށް ކޮށްފައިވާ‬ ‫ފަރާތްތަކާއި އިތުރަށް ހުރި ޔުނިޓްތައް ބުކްކުރަން ބޭނުންވާ ފަރާތްތައް‬ ‫ވެސް މި ރަސްމިއްޔާތަށް ވަޑައިގެން ދެއްވުން އެދި ދައުވަތު‬ ‫އަރުވަން‪ "،‬އަހުމަދު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫"އަޅުގަނޑުމެން މި އަމާޒު ކުރަނީ ވަކި ފެންވަރެއްގެ ރައްޔިތަކަށް‬

‫އިދިކޮޅު އިއްތިހާދު‪ ،‬މޯލްޑިވްސް ޔުނައިޓެޑް އޮޕޮޒިޝަން (އެމްޔޫއޯ)‬ ‫ގެ ހިޔަނި ކެބިނެޓުގެ ތިން ވަޒީރުން އިއްޔެ ފުލުހަށް ހާޒިރުކުރުވީ އެ‬ ‫އިއްތިހާދުން އުފައްދާފައިވާ ހައްޔަރީންގެ ހައިރާތު ފަންޑާ ގުޅޭގޮތުން‬ ‫މައުލޫމާތު ސާފުކުރުމަށް ކަމަށް އެ ބޭފުޅުން ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫ހމް މިނިސްޓަރު އަހުމަދު ތަސްމީން އަލީ އާއި‬ ‫ހިޔަނި ކެބިނެޓުގެ ޯ‬

‫ހަސަން ލަތީފު ވިދާޅުވީ އިއްތިހާދުން އުފެއްދި ފަންޑަކީ ދައުލަތް‬ ‫ހިންގުމަށް އޮތް ހުރަހެއް ކަމަށް ފުލުހުން ގަބޫލުކުރާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫އިއްތިހާދުން މިދިޔަ ހަފުތާގައި ގާއިމް ކުރި ފަންޑުން އެކި‬

‫ނޫން‪ .‬ކޮންމެ ފެންވަރެއްގެ ދިވެހި ރައްޔިތަކަށް ވެސް މިތަނުން‬ ‫ފްލެޓް ބައްލަވައިގަނެވޭނެ‪ .‬އަޅުގަނޑުމެން މަސައްކަތް މިކުރަނީ‪ ،‬މި‬ ‫ފްލެޓްތަކުގެ ބިންގާ އެޅުއްވި ދުވަހު‪ ،‬ރައީސް ޔާމީން ވިދާޅުވި ގޮތަށް‬

‫މުޒާހަރާތަކާއި އެއްވުންތަކުން ހައްޔަރުކުރާ މީހުންނަށް ނުވަތަ އާއިލާތަކަށް‬

‫ޖާގައިގެ ގޮތުން ތަނަވަސްކޮށް‪ ،‬އާންމުކޮށް ވިއްކާ ފްލެޓްތަކަށް ވުރެ‬

‫އެހީދޭނެ އެވެ‪ .‬އެގޮތުން އިދިކޮޅު އިއްތިހާދުގެ ހަރަކާތްތަކުން ހައްޔަރުކުރާ‬

‫އަގު ހެޔޮކޮށް އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ބޯހިޔާވަހިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް‪".‬‬ ‫ހުޅުމާލޭގައި މިހާރު އިމާރާތް ކުރަމުން އަންނަ ޓްރީ ޓޮޕް‬

‫ސިވިލް ރައިޓްސް މިނިސްޓަރު ހަސަން ލަތީފް އަދި އެ އިއްތިހާދުގެ ހެލްތު‬

‫މީހަކަށް ނުވަތަ އެ މީހެއްގެ އާއިލާއަށް ‪1000‬ރ‪ .‬ދޭނެ އެވެ‪ .‬އަދި އެ‬

‫ކޓު އަމުރެއްގެ ދަށުން‬ ‫މިނިސްޓަރު ޝިދާތާ ޝަރީފު ފުލުހަށް ހާޒިރުކޮށް ޯ‬

‫ހަރަކާތްތަކުން ފުލުހުން ހައްޔަރުކޮށް މުއްދަތު ޖަހާ ކޮންމެ މީހަކަށް‬

‫ހޮސްޕިޓަލް ހިމެނޭ ސަރަހައްދުގައި އަޅާ ފްލެޓްތަކުގެ ފުރަތަމަ‬

‫ފނު ވަނީ އަތުލައިފަ އެވެ‪ .‬މި ތިން ބޭފުޅުންނަށް ވެސް‬ ‫ތިން ބޭފުޅުންގެ ޯ‬

‫‪5000‬ރ‪ .‬ދިނުމަށް އެ އިއްތިހާދުން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ‪ .‬ސިޔާސީ‬

‫ފިޔަވަހީގެ އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރުމުގެ ރަސްމިއްޔާތު‬

‫ކުރަނީ ދައުލަތް ހިންގުމަށާއި އަދި ގާނޫނު ހިންގުމަށް ހުރަސްއެޅުމުގެ‬

‫ހަރަކާތްތަކުން އަނިޔާވާ މީހުންގެ ސިއްހީ ކަންތައްތައް ވެސް ބަލަހައްޓަން‬

‫ޝަރަފުވެރިކޮށްދެއްވާނީ ސްރީ ލަންކާގެ ފިނޭންސް މިނިސްޓަރު ރަވީ‬

‫ތުހުމަތެވެ‪.‬‬ ‫ބަޔާން ދިނުމަށް ފަހު އެމްއެމްއޭ ކައިރީގައި ނޫސްވެރިންނާ‬

‫އެ އިއްތިހާދުން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ކުރި ޓްވީޓަކާ ގުޅޭ ގޮތުން މައުލޫމާތު ސާފުކުރަން ކެންދޫ ދާއިރާގެ‬

‫ވާހަކަދައްކަވަމުން ތަސްމީން ވިދާޅުވީ އެ މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރުމަށް އެ‬

‫މެމްބަރު އަލީ ހުސެއިން ވެސް ވަނީ މިދިޔަ ހަފުތާގައި ފުލުހުން‬

‫ބޭފުޅުން އެއްބާރުލުން ދީފައިވާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ހާޒިރުކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އަދި ޖުޑީޝަރީން ހުށަހެޅި މައްސަލައެއް ބެލުމަށް‬

‫"ދަތިތަކާ ދިމާވާ މީހުންނަށް އެހީވުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން ދެކޭ ގޮތުގައި‬ ‫އޭގައި ކުށެއް ހިމެނޭ ކަމެއް ނޫން‪ "،‬ތަސްމީން ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އަދާލަތު ޕާޓީގެ އިލްމުވެރިން މަޖިލީހުގެ ނައިބު ރައީސް ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު‬ ‫އިޔާޒު އަބްދުލް ލަތީފު ވެސް ވަނީ ފުލުހަށް ހާޒިރުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކަރުނަނަޔަކަ އާއި ރާއްޖޭގެ ހައުސިން މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު މުއިއްޒު‬ ‫ކަމަށް ސީ ލައިފް އިން ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ސީ ލައިފްގެ ހައުސިން ޔުނިޓްތައް މިހާތަނަށް ‪ 400‬މީހުން ބުކް‬ ‫ކށްފައިވާ ކަމަށް އެ ކުންފުނިން ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫"އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމާޒަކީ ‪2018‬ގެ ކުރިން ފްލެޓްތައް‬ ‫ނިންމާލުން‪ "،‬އަހުމަދު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪7‬‬

‫ފުނަ ދޫ އެއާ ޕޯޓު އެޅުމަށް ަހ‬ ‫ފަރާތަކުން ޝައުގުވެރިވެއްޖެ‬

‫ލަންކާގެ ހޮޓާތައް ވިއްކާނެ‬ ‫އެންމެ ދަށް ރޭޓް އުވާލަނީ‬

‫ހދ‪ .‬ހަނިމާދޫގައި އެއާޕޯޓު އެޅުމުގެ ކުރިން‬

‫އާ މި ނަ ތު ޝި ފް ލީ ން‬

‫ވެސް ފުނަދޫގައި އެއާޕޯޓެއް އެޅުމަށް ވަނީ މަޝްވަރާ‬ ‫ކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އަދި ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު‬ ‫ޕޓު އެޅުމުގެ މަސައްކަތަށް‬ ‫ށ‪ .‬ފުނަދޫގައި އެއާ ޯ‬ ‫ހަ ފަރާތަކުން ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކޮށްފި އެވެ‪.‬‬ ‫އެތައް ފަހަރެއްގެ މަތިން މެދުކަނޑާލާފައިވާ‬

‫ހަވާލުކުރި އެވެ‪.‬‬

‫މި މަޝްރޫއު އަލުން ކުރިއަށް ގެންގޮސް‪ ،‬އެއާޕޯޓު‬

‫ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުގައި މި މަސައްކަތް‬

‫އެޅުމަށް ބިޑު ހުޅުވާލާފައިވަނީ މިދިޔަ ޖޫން މަހުގެ‬

‫ޕޓު އެޅުމަށް އެ ރަށުގައި ހިއްކާބައި‪،‬‬ ‫ހުއްޓުނީ އެއާ ޯ‬

‫ގތުގައި މި މަޝްރޫއަށް‬ ‫‪30‬ގަ އެވެ‪ .‬އެނގިފައިވާ ޮ‬

‫‪ 1،200‬މީޓަރުން ‪ 1،800‬މީޓަރަށް ބަދަލު ކުރުމަށް‬

‫ކުރިމަތިލި ހަ ފަރާތެއްގެ‪ ،‬ބިޑު އިވެލުއޭޓް ކުރުމުގެ‬

‫ކުރި މަޝްވަރާތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ‪ .‬އަދި ވަހީދުގެ‬

‫މަސައްކަތް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އަންނަނީ‬

‫ސަރުކާރުގައި މަސައްކަތް ބަޔަކާ ހަވާލު ކުރި‬ ‫ނަމަވެސް އެއްވެސް ވަރަކަށް މަސައްކަތް ކުރިއަށް‬

‫ކުރަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫ފުނަދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް އަހުމަދު‬

‫ގސްފައެއް ނުވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬

‫އިބްރާހިމް ވިދާޅުވީ މި މަޝްރޫއުގެ މަސައްކަތް ދާ‬ ‫ސްޕީޑަށް ބަލާފައި‪ ،‬ވަރަށް އަވަހަށް މަސައްކަތް‬

‫ކައުންސިލްގެ ރައިސް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި‬ ‫ޕޓު އެޅުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ އެ‬ ‫ފުނަދޫގައި އެއާ ޯ‬ ‫ރަށުގެ ބަނދަރުން ފެށިގެން އުތުރުން ފަޅުތެރެއިން‬

‫ފެށޭނެ ކަމަށް އުއްމީދު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫"ދެން މާ ލަސްވާނެހެން ހިއެއް ނުވޭ‪.‬‬

‫ރ ވިއްކާނެ‬ ‫ރ ލަންކާގެ ވެރިރަށް ކޮލަމް ޯބގެ މަތިން ނަގާފައިވާ ފޮޓޯއެއް‪ :‬ހޮޓާތަކުގެ ޮކޓަ ި‬ ‫ސް ީ‬ ‫ނ ބުނޭ‪.‬‬ ‫ނމެ ދަށް ރޭޓް އުވާލުމުން ޓޫރިޒަމް ކުރިއަރާނެ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ސަރުކާރު ް‬ ‫އެ ް‬

‫ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުގަ އާއި ރައީސް މުހައްމަދު‬ ‫ވަހީދުގެ ސަރުކާރުގައި ވެސް މި މަސައްކަތް ބަޔަކާ‬

‫‪ 61‬ހެކްޓަރުގެ ބިން ހިއްކައިގެންނެވެ‪.‬‬

‫އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބޭ މައުލޫމާތުތަކުން‪ ،‬މަސައްކަތް‬ ‫ހަވާލުކުރާތާ ‪ 13‬ވަރަކަށް މަސް ފަހުން އެއާޕޯޓުގެ‬

‫ފުނަދޫގެ އިތުރުން ކުޅުދުއްފުށީގައި އެއާޕޯޓު‬ ‫އެޅުމަށް ވެސް ވަނީ ބިޑަށް ހުޅުވާލައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތް ނިމޭނެ‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އަ ބް ދުﷲ ޖަ މީ ލު‬

‫ނިޔަލަށް ފަސްކުރަން‪ "،‬މިނިސްޓަރު އަމަރުތުންގާ‬ ‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫"ދެން މާ ލަސްވާނެހެން ހިއެއް ނުވޭ‪ .‬އަޅުގަނޑުމެންނަށް‬

‫ގތުގައި ލަންކާގެ ހުރިހާ‬ ‫މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި ޮ‬ ‫ހޓާތަކުގެ ކޮޓަރިތައް‬ ‫ސްރީ ލަންކާގެ ޓޫރިސްޓް ޮ‬

‫ކޓަރިތައް ވިއްކާނެ‬ ‫ހޓާތަކުން ވެސް ބޭނުން ވަނީ ޮ‬ ‫ޮ‬

‫ވިއްކޭނެ އެންމެ ދަށް ރޭޓް އުވާލަން އެ ގައުމުގެ‬

‫އަގުތައް ކަނޑައެޅުން އެ ފަރާތްތަކަށް ދޫކޮށްލުމަށެވެ‪.‬‬

‫ސަރުކާރުން ނިންމައިފި އެވެ‪.‬‬

‫ކޓަރިތައް ވިއްކާނެ އަގުތައް ކަނޑައެޅުމުން‬ ‫އަދި ޮ‬

‫ދިވެހިން އެންމެ ގިނަ އަދަދަކަށް ދަތުރުކުރާ‬ ‫ކޓަރި ވިއްކާނެ އެންމެ ދަށް‬ ‫ގައުމުގެ ހޮޓާތަކުގެ ޮ‬ ‫ރޭޓް އަންނަ އަހަރުގެ މާޗް ‪31‬ގެ ފަހުން އުވާލަން‬

‫ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫"އަލަށް މިގެނައި ބަދަލާ ގުޅިގެން ކޮލަމްބޯ‬

‫ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ޖޯން‬ ‫އަމަރުތުންގާއާ ހަވާލާދީ ލަންކާގެ ނޫސްތަކުގައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ވެގެންދާނެ‪ "،‬މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫"މިނިމަމް ރޭޓް އުވާލުމުން ހޮޓަލަކުން ބޭނުން‬

‫ވިއްކާނެ އެންމެ ދަށް ރޭޓް އުވާލަން ސަރުކާރުން‬

‫ރޭޓެއްގައި ވިއްކިދާނެ‪ .‬އެތަނެއްގެ ކޮލިޓީއަށް‬

‫ނިންމީ އެ ގައުމުގެ ޓޫރިޒަމް އަދި ވިޔަފާރީގެ‬

‫ބެލުމަށްފަހު ‪ 50‬ޑޮލަރު ނުވަތަ ‪ 500‬ޑޮލަރަށް ވެސް‬

‫އިސް ފަރާތްތައް ހިމެނޭ ޓޫރިޒަމް އެޑްވައިޒަރީ‬

‫ވިއްކަންވީ‪ .‬މާކެޓުން އަގުތައް ކަނޑައަޅާނީ‪ .‬އޭރުން‬

‫ކައުންސިލްގެ ލަފާގެ މަތިން ކަމަށެވެ‪ .‬އެ ކައުންސިލުގެ‬

‫ޓޫރިސްޓުންނަށް އަގާ އެކަށީގެންވާ ތަންތަން ލިބެން‬

‫އަޣުލަބިއްޔަތުން ނިންމާފައި ވަނީ މިނިމަމް ރޭޓް‬

‫ހުންނާނެ‪".‬‬

‫އުވާލަން ފެންނަ ކަމަށް އެ ނޫހުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫އންލައިންގައި ބުނެފައި ވަނީ‬ ‫ލަންކާ ބިޒްނަސް ޮ‬

‫މަސް ފަހުން އެއާޕޯޓުގެ މަސައްކަތް ނިމޭނެ‪"،‬‬

‫ސަރަހައްދީ ފަރާތްތަކާ ވާދަނުކުރެވޭ ކަމަށް ވެސް އޭނާ‬

‫އަކީ ޓޫރިސްޓުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލް މަންޒިލަކަށް‬

‫އންލައިންގައި ބުނީ‪ ،‬ހޮޓާތައް‬ ‫ލަންކާ ބިޒްނަސް ޮ‬

‫ލިބޭ މައުލޫމާތުތަކުން‪ ،‬މަސައްކަތް ހަވާލުކުރާތާ ‪ 13‬ވަރަކަށް‬

‫ހޓާތައް ވިއްކާނެ އެންމެ ދަށް ރޭޓެއް‬ ‫ލަންކާގެ ޮ‬ ‫ކަނޑައެޅީ އެ ގައުމުގެ ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ ‪2009‬‬

‫ކޓަރިތައް ވިއްކަން ކޮންޓްރެކްޓް‬ ‫ކުރިއާލައި ހޮޓާތަކުގެ ޮ‬

‫ވަނަ އަހަރު ނިމުމާ ގުޅިގެންނެވެ‪ .‬އޭރުގެ ސަރުކާރުން‬

‫ކޓަރިތައް ވިއްކާނެ އެންމެ ދަށް ރޭޓް‬ ‫ހަދާފައިވާތީ‪ޮ ،‬‬

‫ނިންމާފައި ވަނީ ފަސް ތަރީގެ ފެންވަރުގެ ހޮޓަލެއްގެ‬

‫އުވާލަން ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ ފަރާތްތަކުން ބޭނުން ވަނީ‬

‫ކޮޓަރިއެއް ދުވާލަކު ވިއްކަން ޖެހެނީ ޓެކްސްތައް ނުލައި‬

‫އަންނަ ފިނި މޫސުމަށް ފަހުގައި ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ހޓާތަކުން ހަދާފައިވާ‬ ‫"އަޅުގަނޑުމެން ބޭނުން ޮ‬ ‫ކޮންޓްރެކްޓްތަކަށް އިހުތިރާމްކުރަން‪ .‬އެހެންވެ‬

‫މަދުވެގެން ‪ 125‬ޑޮލަރަށް ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި ތިން ތަރީގެ‬ ‫ހޮޓާތައް ވިއްކަން ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ ޓެކްސްއާއެކު‬

‫ށ‪ .‬ފުނަދޫ‪ :‬މި ރަށުގައި އެއާ ޯޕޓެއް އެޅުމުގެ މަޝްވަރާތައް ވަރަށް‬ ‫ކުރިއްސުރެ އަންނަނީ ކުރަމުން‬

‫ޑލަރާ ދެމެދުގެ އަގެއްގަ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ 80‬އާއި ‪ޮ 85‬‬

‫އަޅުގަނޑުމެން ނިންމީ އަންނަ އަހަރުގެ މާޗް ‪31‬ގެ‬

‫މޫދަށް އެރި އުޅުނު ޒުވާނަކު ފިޓު ޖެހިގެން މަރުވެއްޖެ‬ ‫އަ ލީ ނާ ފި ޒް‬

‫ސިއްހީ މަރުކަޒަށް ގެންދިޔަ ކަމަށާއި އެކަމަކު އޭރު ވެސް‬ ‫އޭނާ މަރުވެފައިވާ ކަމަށް ކައުންސިލް މެމްބަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ޝަޒްލީމް‪ :‬މޫދަށް‬ ‫އެރި އުޅެނިކޮށް‬ ‫އޭނާ ވަނީ މިއަދު‬ ‫މަރުވެފައި‪ --.‬ފޮޓޯ‪:‬‬ ‫ފޭސްބުކް‬

‫"ފިޓު ޖެހެން ފެށުމުން އޭނާ ވަރަށް ބާރަށް ހަޅޭއްލަވަން‬ ‫ކ‪ .‬ދިއްފުށީގައި މޫދަށް އެރި އުޅުނު މީހަކު ފިޓު‬ ‫ޖެހިގެން މިދިޔަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު މަރުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫ދިއްފުށީ ކައުންސިލްގެ މެމްބަރަކު "މިހާރު" އަށް‬

‫ފެށި‪ "،‬ކައުންސިލަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ގތުގައި މާލޭގައި ދިރިއުޅޭ ޝަޒްލީމް‬ ‫ކައުންސިލުން ބުނި ޮ‬ ‫ގސް އުޅުނީ ޖުލައި ‪26‬ގެ ބަންދަށެވެ‪.‬‬ ‫ރަށަށް ޮ‬

‫ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ ރަށު ވަލުމާ‪ ،‬މުހައްމަދު ޝަޒްލީމް‪،24 ،‬‬

‫ފުލުހުންގެ ތަރުޖަމާނަކު ވިދާޅުވީ ދިއްފުށީގައި މޫދަށް‬

‫މަރުވީ އެހެން ބަޔަކާ އެކު ހަވީރު ‪ 3:30‬ހާއިރު މޫދަށް އެރި‬

‫އެރި އުޅުނު ޒުވާނަކު މަރުވެފައިވާ ކަމަށެވެ‪ .‬އޭނާ މަރުވިކަން‬

‫އުޅެނިކޮށް ފިޓު ޖެހިގެންނެވެ‪ .‬ޝަޒްލީމް ގެނބެން ފެށުމުން‬

‫ޑޮކްޓަރުން ޔަގީންކޮށް ދިނީ ހަވީރު ‪ 3:55‬ކަމަށް ފުލުހުންގެ‬

‫މޫދުގައި ތިބި އޭނާގެ ރައްޓެހިން އޭނާ ނަގައިގެން އެ ރަށު‬

‫ތަރުޖަމާނު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪8‬‬

‫ބޭރަށް ބަރޯސާ ނުވެ ހަމަ އެއް ގޮތެއް ވެސް ނެތް!‬

‫މާލޭ ވިޔަފާރި ބަނދަރު ސަރަހައްދުގައި ޮކންޓެއިނަރަކުން ޕިކަޕަކަށް‬ ‫މުދާ އަރުވާފައި‪ :‬ރާއްޖޭގައި ބޭނުންކުރާ ތަކެތީގެ ‪ 99‬ޕަސެންޓަކީ‬ ‫އިމްޕޯޓްކުރާ ތަކެތި ‪--‬ފޮޓޯ‪ :‬އަލީ ނިޝާން ‪/‬މިހާރު‬ ‫ވަނަ އަހަރު ފެއްޓެވި ފަދަ ސަތިޔަގްރަހާ ހަރަކާތެއް‬

‫މުއްސަނދި ގައުމުތަކާ ގުޅުން ބަދަހިކޮށްގެން ތަރައްގީ‬

‫މިއުޅެނީ ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާ ވަރަށް ފިޔާކޮޅެއް‬ ‫ވެސް ނުހެއްދިގެންނެވެ‪ .‬ކާލަން ބޭނުންވާ މިންވަރުގެ‬

‫ކުރިޔަށް ގެންދެވޭ ފަދަ ހިތްވަރެއް އަދި އެ ގާބިލް‬

‫ހޯދަން‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ކޅު ވެސް ޖެހެނީ އަވަށްޓެރި އިންޑިއާއިން‬ ‫ފިޔާ ޮ‬

‫ކަމެއް ވެސް ދިވެހިންގެ ނެތެވެ‪ .‬މަހާތުމާ ގާނދީ‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވީ ދިވެހިންނަށް ބޭނުންވާ ކާބޯތަކެތީގެ‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫ފަޅު ރަށްތައް ހަމައެކަނި ޓޫރިޒަމްގެ ބޭނުންތަކަށް‬ ‫ދޫކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާ މިންވަރަށް‬

‫ގެންނާށެވެ‪ .‬ރާއްޖެއަށް ފުދޭ މިންވަރާ ކައިރިއަށް‬

‫އެ ހަރަކާތް ފެއްޓެވީ އިންޑިއާގައި އެފަދަ ގާބިލްކަން‬

‫ބައެއް ބާވަތްތައް ރާއްޖެ ގެނެސް ބަންދުކުރަން ފެށުމަކީ‬

‫ބައެއް ބާވަތްތައް ހެއްދުމުގެ ފުރުސަތު ފުޅާ‬

‫ވެސް ކުކުޅު ބިހެއް ވެސް ލިބެނީ އިންޑިއާއިން‬

‫ހުރެގެންނެވެ‪.‬‬

‫ކުރެވިދާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި އެކަން ކޮށްފި‬

‫ދާއިރާއެއްގައި ދަނޑުވެރިކަންކުރާ ފަރާތްތަކަށް ވެސް‬

‫ނަމަ އޭގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ބާޒާރުން އެތަކެތި‬

‫ދެވިދާނެ އެވެ‪ .‬އެފަދަ ފަރާތްތަކަށް ލުއި ލޯނާއި‬

‫ކޅު ކައްކާލަން ހިކި ލޮނުކޮޅެއްހާ‬ ‫ބޭނުންވާ ގަރުދިޔަ ޮ‬

‫ޕޓްކުރަން ޖެހޭއިރު އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން‬ ‫އިމް ޯ‬

‫ޔ އަގުގައި އާއްމުންނަށް ލިބޭނެ‬ ‫ލިބޭ އަގަށްވުރެ ހެ ޮ‬

‫ވިޔަފާރި ފުޅާކުރަން އެނޫން ވެސް އެހީތެރިކަން‬

‫ގެނެސްގެންނެވެ‪ .‬ވަށައިގެން ކަނޑު އޮތަސް ދިވެހިން‬ ‫މިންވަރު ވެސް ރާއްޖޭގައި ނުއުފެއްދެ އެވެ‪ .‬އެހާ ވެސް‬

‫ހޯދަން ބޭނުން ނަމަ އޭގެ ތެރެއިން ‪ 50‬ޕަސެންޓް‬

‫މަގުފަހިވެގެންދާނެ ކަމަށް އެ ތަޖުރިބާކާރު ވިދާޅުވި‬

‫ކށްދީފި ނަމަ ބޭރަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު‬ ‫ފޯރު ޮ‬

‫ރާއްޖޭގައި އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށެވެ‪.‬‬

‫ވަރު ރާއްޖޭގައި އުފެއްދުމުގެ ގާބިލްކަން ހޯދަން ޖެހެ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ކޮންމެވެސް މިންވަރަކަށް ކުޑަކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދު މުޅިން ބިނާވެފައި ވަނީ‬

‫ދިވެހިން ބޭނުންކުރާ ތަކެތީގެ ‪ 99‬ޕަސެންޓް‬

‫އެވެ‪ .‬ރާއްޖެއިން ލިބެން ހުރި ވަސީލަތްތަކަށް ބަލާއިރު‬

‫ގތަށް "މިހާރު"އާ ވާހަކަދެއްކެވި‬ ‫ނަން ނުޖަހާ ޮ‬

‫"ރާއްޖޭގައި ހެއްދިދާނެ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބާވަތްތައް‬

‫ބޭރުގެ ގައުމުތަކަށޭ ބުންޏަސް ދޮގަކަށް ނުވާނެ‬

‫ހދަން ވެސް އެތައް އަހަރެއް‬ ‫އެފަދަ ގާބިލްކަމެއް ޯ‬

‫އފިޝަލަކު ވެސް ވިދާޅުވީ‬ ‫ސަރުކާރުގެ އިސް ޮ‬

‫އެބަހުރި‪ .‬އެކަމަކު އިންޑިއާ އާއި ލަންކާ ފަދަ‬

‫އެވެ‪ .‬އަވަށްޓެރި އިންޑިއާގެ އެހީތެރިކަން ނުލިބޭ‬

‫ހޭދަވެދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ޕޓްކުރާ ބާވަތްތައް މަދުކުރަން ބޭނުން ނަމަ‬ ‫އިމް ޯ‬

‫ކށް ރާއްޖޭގައި އެކަން‬ ‫ގައުމުތަކުގައި ހައްދަމުންދާ ފުޅާ ޮ‬

‫ރާއްޖޭގެ އުފެއްދުންތައް އިތުރުކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ނުކުރެވިދާނެ‪ .‬ރާއްޖޭގައި އެ މިންވަރަށް ބިމެއް ވެސް‬

‫ނަމަ ދިވެހިން ބޭނުންވާ ކާޑުގެ ބާވަތްތަކާއި ކެއިން‬

‫އތްއިރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް‬ ‫"ވަށައިގެން ކަނޑު ޮ‬

‫ބުއިމަށް ބޭނުންކުރާ ގިނަ ބާވަތްތަކެއް ނުލިބޭނެ‬

‫ބޭނުންވާ މިންވަރަށް އަދިވެސް މިއުޅެނީ ބޯފެން‬

‫"ރާއްޖޭގައި ގާބިލްކަން އެބަހުރި އިމްޕޯޓްކުރާ‬

‫ޔ ހައްދާ ނަމަ އެކަމަށް ވެސް‬ ‫ނެތް‪ .‬މިސާލަކަށް ދޮންކެ ޮ‬

‫އެވެ‪ .‬އޭގެ އިތުރުން ހިލަ އާއި ހިލަވެލި ފަދަ ގެދޮރު‬

‫އުފެއްދުމުގެ ގާބިލްކަމެއް ނުލިބިގެން‪ .‬އަޅުގަނޑުމެން‬

‫ގތުން ދަނޑުވެރިކަމުގެ‬ ‫ބައެއް ބާވަތްތައް ހެއްދުމުގެ‪ .‬އެ ޮ‬

‫އެތައް ހެކްޓަރެއްގެ ބިން ބޭނުންވޭ‪ "،‬ފުޅާދާއިރާއެއްގައި‬

‫އިމާރާތްކުރަން ބޭނުންވާ އަސާސީ ބާވަތްތައް ވެސް‬

‫ގައުމަކީ މަސްވެރި ގައުމަކަށްވާއިރު ރާއްޖެއަށް‬

‫ބާވަތްތަކާއި އެނޫން ވެސް ހިދުމަތްތައް ދެވެން‬

‫ދަނޑުވެރިކަމުގައި ކުރާ ކުންފުންޏަކުން ވާހަކަދެއްކެވި‬

‫ގެންނަން ޖެހެނީ އިންޑިއާ އިންނެވެ‪ .‬އެއިން އެއްވެސް‬

‫ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ދަޅުމަސް ނުލިބޭތީ މިޖެހެނީ‬

‫އފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫އެބަހުރި‪ "،‬އެ ޮ‬

‫ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ބާވަތެއް އުފެއްދުމުގެ ގާބިލް ކަމެއް ރާއްޖެއަކު ނެތެވެ‪.‬‬

‫ކށްގެން މަސްދަޅު އެތެރެކުރަން‪.‬‬ ‫ތައިލެންޑުގައި ބަންދު ޮ‬

‫އުފެއްދުންތެރިކަމެއް ނެތް‬ ‫މަސްވެރިން ބާނާ މަސްކޮޅު ދަޅުގައި‬ ‫ކށްގެން ރަނގަޅު އަގެއް ލިބެނީ ޔޫރަޕްގެ‬ ‫ބަންދު ޮ‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވީ އިގްތިސާދު ފުޅާކުރުމަކީ ހުރިހާ‬

‫އިގްތިސާދު ފުޅާކުރުމަށް ސަރުކާރުގެ ވިސްނުން‬

‫މިއީ ވަސީލަތްތައް ހުރެގެން ވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ‬

‫ސަރުކާރުން ވެސް ގެންގުޅުނު ވިސްނުމެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބޑެތި ލޯނުތައް‬ ‫ބޑަށް ހުރީ ގައުމަށް ނުކުތާވަރުގެ ޮ‬ ‫ޮ‬

‫އުފެއްދުންތެރިކަން ހުރި މިންވަރަކީ‪ "،‬ނަން ނުޖަހާ‬

‫އަދި މި ސަރުކާރުގެ ވިސްނުން ވެސް ހުރީ‬

‫ރޖެކްޓްތައް ހިންގުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ނަގައިގެން ބިޔަ ޕް ޮ‬

‫ގޮތަށް ވާހަކަދެއްކެވި އިގްތިސާދީ ތަޖުރިބާކާރަކު‬

‫ކށްގެން އިގްތިސާދު‬ ‫ދުރު މުސްތަގުބަލަށް އަމާޒު ޮ‬

‫ގތުގައި މާލެއާއި ހުޅުމާލެ ގުޅުވައިދޭ‬ ‫ސަރުކާރުން ދެކޭ ޮ‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫މި ސަރަހައްދުގެ ބައެއް ގައުމުތައް މިސާލަކަށް‬

‫ޑައިވާސިފައިކުރަން ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫"މި ސަރުކާރުން އެސްއީޒެޑް ޑިޒައިންކޮށްފައި‬

‫ޑލަރުގެ ބްރިޖުން ވެސް ލިބޭނީ‬ ‫‪ 200‬މިލިއަން ޮ‬ ‫ޕޓް ތަރައްގީކޮށްގެން‬ ‫އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުމެކެވެ‪ .‬އެއާ ޯ‬

‫އިއްތިހާދުގެ ހާއްސަ އިނާޔަތްތަކުގެ ސަބަބުންނެވެ‪.‬‬

‫ނަގައިގެން އަބަދުވެސް ވާހަކަދައްކާއިރު އެ ގައުމުތަކަށް‬

‫ވަނީ ޓެކްސްތަކުންނާއި އެ ނޫން ވެސް ލުއި ދީގެން‬

‫އަހަރަކު ފަސް މިލިއަން ފަސިންޖަރުންނަށް‬

‫ކންމެ ކަމެއް ވެސް ގުޅިފައި ވަނީ ބޭރުގެ‬ ‫މިއިން ޮ‬

‫އިގްތިސާދީ މިނިވަން ލިބިފައި ވަނީ އެ ގާބިލްކަން‬

‫އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ގެންނަން‪ .‬އެގޮތުން ލައިޓް‬

‫ހިދުމަތްދީގެން ވެސް އިގްތިސާދީ ކުރިއެރުން‬

‫ހުރެގެންނެވެ‪ .‬މިސާލަކަށް މެލޭޝިއާ ނަގަމާ ހިނގާށެވެ‪.‬‬

‫އިންޑަސްޓްރިއަލް ސެކްޓާ ފުޅާކުރަން އިސްކަންދޭ‪"،‬‬

‫އަންނާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ދެކެ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬

‫ޑިމޮކްރަސީގެ އުސޫލްތަކާ ބީރައްޓެހި މެލޭޝިއާއަކީ‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އާބާދީގައި ‪ 2،000‬މީހުން ހަމަނުވާ ރަށްރަށުގައި‬

‫ގައުމުތަކާ އެވެ‪.‬‬ ‫މުޅި އިގްތިސާދުގެ މައި އިންޖީނަކީ ޓޫރިޒަމް އެވެ‪.‬‬ ‫ރާއްޖެ އަންނަ ޓޫރިސްޓުންގެ ‪ 70‬ޕަސެންޓަށް ވުރެ‬

‫ބޑު އަދި ގުދުރަތީ ވަސީލަތްތައް އިންތިހާއަށް‬ ‫ބިން ޮ‬

‫އފިޝަލް ވިދާޅުވީ ރާއްޖެ ފަދަ ކުދި އެހެން‬ ‫އެ ޮ‬

‫ބޑު ހިލަ ޖަހައިގެން ‪ 200‬ފޫޓު ފުޅާ ‪ 250‬ފޫޓު‬ ‫ޮ‬

‫ބޑު ބައެއް ހިއްސާކުރަނީ ޔޫރަޕެވެ‪ .‬މާދަމާ ވެސް‬ ‫ޮ‬

‫ލިބިފައިވާ ގައުމެކެވެ‪ .‬ކާޑުގެ ބާވަތްތަކުން ފެށިގެން‬

‫ގައުމުތަކުން ކާމިޔާބު ކަމާއެކު އެކަންތައް ކޮށްފައިވާ‬

‫ދިގު ބަނދަރަކާއި ނަރުދަމާ އާއި ބޯފެނުގެ ނިޒާމް‬

‫ޔޫރަޕުން ދަތިކުރުމުގެ އެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އަޅައިފި‬

‫ތެލާއި ގޭހާއި ލަކުޑި އާއި ރަބަރު ފަދަ ބާވަތްތައް‬

‫ގތުން އޭނާ މިސާލެއްގެ ގޮތުގައި ދެއްކެވީ‬ ‫ކަމަށެވެ‪ .‬އެ ޮ‬

‫ގާއިމުކުރުމުން އިގްތިސާދަށް ލިބޭނެ ކުރިއެރުމެއް‬

‫ނަމަ ދިވެހިން ބަނޑަށް ޖެހިދާނެ ކަމުގެ ބިރު އެބަ‬

‫އެ ގައުމަށް ފުދޭ މިންވަރަށް ވުރެ ވެސް އިތުރަށް‬

‫ސީޝެލްސް އެވެ‪.‬‬

‫ނުވިސްނެ އެވެ‪.‬‬

‫އޮތެވެ‪ .‬މިއީ ދިވެހިންނަށް އިގްތިސާދީ މިންވަންކަން‬

‫އތެވެ‪ .‬އޭގެ އިތުރުން އިގްތިސާދީ އެހެނިހެން‬ ‫އެބަ ޮ‬

‫ލިބިފައި ނެތް ކަމުގެ ވަރަށް ކުޑަ މިސާލެކެވެ‪.‬‬ ‫ރާއްޖެއަށް ހަގީގީ މިނިވަންކަން ހޯދަން‬

‫"އިންވެސްޓަރުން ގެންނަން ލުއިތަކެއް‬

‫އާބާދީ ކުޑަ ރަށްތަކަށް އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާއެއް‬

‫ހަރަކާތްތަކާއެކު މެލޭޝިއާއަކީ ދެކުނު އިރުމަތީ‬

‫ދީގެން ޝީސެލްސްއިން ވެސް ކާމިޔާބު ކަމާއެކު‬

‫ބޑެތި ރަށްތަކަށް‬ ‫އއްސުމުގެ ބަދަލުގައި ބިން ޮ‬ ‫ޮ‬

‫އޭޝިއާގައި ވެސް އެންމެ ވަރުގަދަ އެއްބާރެވެ‪ .‬އެހެންވެ‬

‫ގތަށް ރާއްޖެއިން ވެސް‬ ‫ތަޖުރިބާކޮށްފައި‪ .‬ހަމަ އެ ޮ‬

‫މީހުންނަށް ބަދަލުވެވޭނެ ފުރުސަތު ދީފި ނަމަ‬

‫އިގްތިސާދުގެ ލަގަން ދިވެހިންގެ އަތް މައްޗަށް ގެންނަން‬

‫އެ ގައުމުގައި އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން ހޯދުމުގެ‬

‫މި ދަނީ ފައިނޭންޝަލް ދާއިރާ ވަރުގަދަކުރުމަށް‬

‫އިގްތިސާދުން ފޭދިގެންދާ ބައި ކުޑަވެގެންދާނެ ކަމަށް‬

‫ޖެހޭ ކަމަށް މިނިވަން ދުވަހުގެ ތަގުރީރުގައި ރައީސް‬

‫ގާބިލްކަން ލިބިފައިވީ ނަމަވެސް ދިވެހިންނަށް އެ‬

‫މަސައްކަތެއް ކުރަމުން‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ބޑެތި މާލީ އިދާރާތަކުން އެކި ފަހަރުމަތިން‬ ‫ދުނިޔޭގެ ޮ‬

‫އަބްދުﷲ ޔާމީން ވިދާޅުވީ އެފަދަ ސަބަބުތަކާ ހެދި‬

‫ގާބިލްކަން ލިބިފައިވޭ ހެއްޔެވެ؟‬

‫ކަމަށްވެދާނެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން‬

‫އިގްތިސާދީ ތަޖުރިބާކާރު ވިދާޅުވީ ރާއްޖެއަށް‬

‫ހޯދަން ބޭނުން ނަމަ ދިވެހިން ކުރަން ޖެހޭ ދަތުރު‬

‫އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން ހޯދުމަކީ އެހާ ފަސޭހަ ކަމެއް‬

‫ވަރަށް ދިގެވެ‪ .‬އެންމެ ފުރަތަމަ ދިވެހިންނަށް ބޭނުންވާ‬

‫ކަމަށް ނުވި ނަމަވެސް ރާއްޖެއަށް ލިބޭ އާމްދަނީ‬

‫ކާޑުގެ ބާވަތްތަކާއި ކެއުމަށް އާއްމުކޮށް ބޭނުންކުރާ‬

‫އިތުރުކުރުމަށް އިގްތިސާދީ ހަރަކާތްތައް ފުޅާކުރެވިދާނެ‬

‫ބާވަތްތަކާއި އިމާރާތްކުރަން ބޭނުންކުރާ އަސާސީ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބާވަތްތައް އަމިއްލައަށް އުފެއްދުމުގެ ގާބިލްކަން ހޯދަން‬

‫ހދުމަކީ އެހެން‬ ‫"އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން ޯ‬

‫ޖެހެ އެވެ‪ .‬މިއީ ވުމަށްވުރެ ނުވުން ގާތްކަން ކަމެވެ‪.‬‬

‫ފރުވޭ މިންވަރަށް ގައުމުގެ‬ ‫ގައުމުތަކަށް ނުފޫޒެއް ނު ޯ‬

‫އިނގިރޭސީންގެ އަތްދަށުން މިނިވަންވުމަށް‬ ‫އިންޑިއާގެ މިނިވަންކަމުގެ ބާނީ މަހާތުމާ ގާނދީ ‪1917‬‬

‫އުފެއްދުންތެރިކަން އިތުރުކުރުން‪ .‬އެކަން ކުރުމުގެ‬ ‫ގާބިލްކަމެއް ނެތް‪ .‬އެހެންވެ އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ޖެހޭ‬

‫ރާއްޖެއަށް ލަފާދީފައިވެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އެއިން‬

‫މިސްރާބު ހުރީ ޮބޑެތި ލޯނުތަކުން ބިޔަ‬ ‫މަޝްރޫއުތަކަށް‬ ‫ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ ސަރުކާރަކަށް‬ ‫ތިން އަހަރުވާން ދާއިރު މިހާތަނަށް ފެންނަމުން ދަނީ‬ ‫އިގްތިސާދީ މަސައްކަތްތަކެއް އިތުރު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި‬ ‫އުމުރާނީ ތަރައްގީ އަށް މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވާ‬ ‫ސޓް ހަދަން ރަށްރަށް އެބަ ދޫކުރެ‬ ‫ތަނެވެ‪ .‬ތެދެކެވެ؛ ރި ޯ‬

‫އެއްވެސް ލަފަޔަކަށް އަމަލްކުރާ ތަނެއް ނުފެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ހދުމުގެ މިނިވަންކަމުގެ‬ ‫އިގްތިސާދީ މިނިވަންކަން ޯ‬ ‫ވާހަކަދައްކާއިރު އެންމެ ފުރަތަމަ ކުރަން ޖެހޭ‬ ‫ރސާވުން ދޫކޮށްލާށެވެ‪.‬‬ ‫ކަމަކީ އެހެން ގައުމުތަކަށް ބަ ޯ‬ ‫މިއީ ދިވެހިންނަށް ކުރެވިދާނެ ކަމެއްތޯ ބަލަންޖެހެ‬ ‫އެވެ‪ .‬މިހާތަނަށް އައިއިރު އެހެން ގައުމުތަކާ ނުލައި‬ ‫ދިވެހިންނަށް ބޭނުންވާ އަސާސީ ބާވަތްތައް ވެސް‬ ‫ހދުމުގެ ގާބިލްކަމެއް ނެތެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪9‬‬

‫އެހެން މާއްދާތަކުގެ ހިޔަނީގައި‬ ‫ހަގީގަތެއް ނު ފޮރު ވޭނެ‬ ‫އަ ހު މަ ދު ހަ މް ދޫ ން‬

‫ނޫސްވެރިންގެ ޓީމުގެ އެއް މެމްބަރު އަލީ ނާފިޒް‬

‫ހމް މިނިސްޓްރީގެ‬ ‫ކެމްޕެއިން ހިންގަވާ އެއް ބޭފުޅަކީ ޯ‬

‫ބުނީ‪ ،‬އަބުރު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ބިލް އިސްލާހު‬

‫ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރު މޫސާ ފަތުހީ އާދަމެވެ‪ .‬އޭނާ‬

‫ކުރުމަށާއި ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމުގެ‬

‫ގތުގައި ނޫސްވެރިން‬ ‫ފޭސްބުކްގައި ވިދާޅުވެފައިވާ ޮ‬

‫ދިފާއުގައި ނުކުންނަން ނިންމީ ހަގީގަތުގައި ވެސް‬

‫‪ 27‬ވަނަ މާއްދާގެ ދިފާއުގައި ނުކުންނައިރު‪،‬‬

‫ބޑުވުންތަކެއް ހުރުމުން ކަމަށެވެ‪ .‬އެއްގޮތަކަށް‬ ‫ކަން ޮ‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ އެހެން ފަސް މާއްދާއެއް ވެސް‬

‫އަބުރުގެ ބިލަށް ތާއީދު ކުރަމުން ގެންދާ ބައެއް‬

‫ވެސް މިކަމުގައި ސިޔާސީ ކަމެއް ނެތް ކަމަށާއި‬

‫ކިޔަންޖެހޭނެ ކަމަށެވެ‪ .‬އެއީ ދައުލަތުގެ ދީން‬

‫ތިޔަބޭފުޅުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް‬

‫ސޝަލް މީޑިއާގައި ލިޔަމުން ގެންދެ‬ ‫ޯ‬ ‫ފަރާތްތަކުން‬

‫އެކަމަކު ސަރުކާރުގެ ސިޔާސީ ބޭފުޅުން ފާޅުގައި‬

‫ބަޔާންކުރާ ‪ 10‬ވަނަ މާއްދާ އާއި ހައްގުތައް‬

‫އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 33‬ވަނަ‬

‫ދެކޮޅަށް ވަކި ކެމްޕެއިނެއް ފެށުމުން އިހުލާސްތެރިކަން‬

‫ކަށަވަރުކޮށްދިނުމާ ގުޅޭ ‪ 16‬ވަނަ މާއްދާ އާއި‬

‫ހުރިއްޔާ އެ ވާހަކަ‬

‫މާއްދާ އާއި ‪ 16‬ވަނަ މާއްދާ އާއި ‪ 64‬ވަނަ މާއްދާގެ‬

‫ހުރި ވަރު ސާފުވެއްޖެ ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ޒާތީ ދިރިއުޅުން ބަޔާންކުރާ ‪ 24‬ވަނަ މާއްދާ އާއި‬

‫އިތުރުން އެހެން ބައެއް މާއްދާތައް ވެސް ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬

‫"ގާނޫނުއަސާސީގައި އެ ބުނާ ގޮތަށް‬

‫ކބާ ގާނޫނުއަސާސީގެ ދެން ހުރި މާއްދާތައް‪"،‬‬ ‫" ޮ‬

‫އަބުރު ރައްކާތެރިކުރުމާ ގުޅޭ ‪ 33‬ވަނަ މާއްދާ އަދި‬

‫ސަރުކާރަށް ތާއީދުކުރާ ފަރާތްތަކުން އެ މާއްދާތައް‬

‫ކންމެ މީހަކަށް ވެސް އެމީހެއްގެ ނަމާއި އަބުރު‬ ‫ޮ‬

‫މަސްއޫލިއްޔަތުތަކާއި ވާޖިބުތައް ކަނޑައަޅާފައިވާ ‪67‬‬

‫ނިވާފަތްގަނޑަކަށް ހަދައިގެން ކެމްޕޭން ވެސް ކުރަމުން‬

‫އންނަން ވާނެ ކަމަށް‬ ‫ރައްކާތެރިކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ޮ‬

‫ވަނަ މާއްދާ އެވެ‪.‬‬

‫އެބަ ގެންދެ އެވެ‪ .‬އޭގެ ބައެއް ބައިތައް ޓީވީއެމުން‬

‫އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލުކުރަން‪ .‬އެކަމަކު އޭގެ މާނަ އަކީ‬

‫ވެސް އެބަ ގެނެސްދެ އެވެ‪.‬‬ ‫ސޝަލް މީޑިއާގައި‪،‬‬ ‫ޯ‬ ‫ސިޔާސީ ބޭފުޅުން‬

‫ފަތުހީ މިވަގުތު ބަލިވެ އުޅުއްވާތީ‪ ،‬މި‬

‫ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ނެތި ކޮށްލާށެކޭ‬

‫ފނުން ވަކި އެއްޗެއް ވިދާޅުވާން‬ ‫މައްސަލާގައި ޯ‬

‫ގތަށް ބިލެއް ހެދުމެއް‬ ‫ނޫން‪ .‬ނޫސްވެރިކަން ނުކުރެވޭ ޮ‬

‫ދަތިކަމުން އޭނާގެ ބަހެއް ނުލިބުނެވެ‪.‬‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ތަފާތު މާއްދާތައް ޕޯސްޓް‬

‫ވެސް ނޫން‪ .‬އިސްލާމްދީނުގެ އަސްލަކާ ހިލާފު ނުވާ‬

‫ކުރުމުން އެނގޭ އެއް ކަމަކީ އަބުރުގެ ބިލްގައި‬

‫ކަމަށް ވަނީ ނަމަ‪ ،‬ހިޔާލުތައް ދުލާއި ގަލަމުން ބަޔާން‬

‫ގާނޫނީ ވަކީލަކު ވިދާޅުވީ އަސާސީ ހައްގުތައް‬ ‫ކށްދިނުމަކީ ދައުލަތުގެ ވާޖިބެއް ކަމަށާއި‬ ‫ކަށަވަރު ޮ‬

‫ބޑުވުންތަކަށް ދޫދެއްވަން ބޭނުން ނުވާ‬ ‫ހުރި ކަން ޮ‬

‫ކުރުމަކީ ގާނޫނުއަސާސީން ދިވެހިންނަށް ދީފައިވާ‬

‫އެއީ ގާނޫނުއަސާސީގެ ވެސް ވަރަށް މުހިންމު‬

‫ކަމެވެ‪ .‬އަދިވެސް ޖަދަލު ކުރުމުގެ ރޫހު މިފަދަ‬

‫މިނިވަންކަމެއް‪ .‬އެ މިނިވަންކަމަށް ހުރަސް ނޭޅުމަށް‬

‫އުސޫލެއް ކަމަށެވެ‪ .‬އެ އުސޫލު ގާނޫނުއަސާސީގެ‬

‫ބޭފުޅުންގެ ސިކުނޑީގައި އުތުރި އަރަމުން އަންނަ‬

‫އަޅުގަނޑުމެން މިއެދެނީ‪ "،‬ނާފިޒް ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ކށްފައިވާކަން އޭނާ‬ ‫‪ 69‬މާއްދާގައި ސާފުކޮށް ބަޔާން ޮ‬

‫ކަމެވެ‪ .‬ގާނޫނުއަސާސީގެ އެހެން މާއްދާތަކުގެ ވާހަކަ‬

‫ރމައިޒްކޮށް‪،‬‬ ‫"މި މައްސަލާގައި އެންމެން ކޮމްޕް ޮ‬

‫ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ‪.‬‬

‫ދައްކައިގެން މީޑިއާގެ މިނިވަންކަން ނަގާލަން ހަދާފައި‬

‫މކްރެޓިކް މުޖުތަމައުތަކުގައި އޮންނަ‬ ‫މިނިވަން‪ ،‬ޑި ޮ‬

‫އޮތް ބިލް ފާސްކުރަން މިއުޅެނީ ކެތް މަދުވެގެންނެވެ‪.‬‬

‫ކށްދެއްވަންވީ‪ .‬އަބުރު‬ ‫ފަދަ ގޮތަކަށް ބިލް ބައްޓަން ޮ‬

‫ކށްފައިވާ އެއްވެސް‬ ‫"މި ގާނޫނުއަސާސީގައި ބަޔާން ޮ‬

‫ކށްދިނުމުގެ ހައްގު އޮންނައިރު‪ ،‬ހިޔާލު‬ ‫ރައްކާތެރި ޮ‬

‫ހައްގަކަށް ނުވަތަ މިނިވަންކަމަކަށް އުނިކަމެއް ލިބޭނެ‬

‫ދާއިރާއެއްގައި ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 27‬ވަނަ މާއްދާއިން‬

‫ފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަން އެންމެ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި‬

‫ފަދަ އަމަލެއް ކުރުމުގެ‪ ،‬ނުވަތަ އެފަދަ އަމަލެއްގައި‬

‫ދިވެހިންނަށް ދީފައިވާއިރު‪ ،‬އެ މާއްދާގެ ދިފާއުގައި‬

‫އންނަން ވާނެކަން އެންމެން‬ ‫ކުރެވޭނެ ގޮތްތައް ވެސް ޮ‬

‫ބައިވެރިވުމުގެ ހައްގު އެއްވެސް މީހަކަށް ނުވަތަ‬

‫ނޫސްވެރިން ހާއްސަ ކެމްޕެއިނެއް ފެށުމުން އެއާ‬

‫ގަބޫލުކުރަންވީ‪".‬‬

‫ޖަމާއަތަކަށް ނުވަތަ ދައުލަތަށް ލިބޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށް‬

‫ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ފުޅާ‬

‫ކޅަށް ސަރުކާރުގެ ސިޔާސީ ބޭފުޅުންނާއި‬ ‫ދެ ޮ‬ ‫ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ ބައެއް މެމްބަރުން ދައްކަވަނީ‬

‫އަބުރުގެ ބިލް މަޖިލިހަށް ހުށަހެޅުއްވި އިނގުރައިދޫ‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 69‬ވަނަ މާއްދާގައި ވަނީ‬

‫މި ގާނޫނުއަސާސީގައި ހިމެނޭ އެއްވެސް މާއްދާއެއް‬

‫ދާއިރާގެ ޕީޕީއެމްގެ މެމްބަރު ޖައުފަރު ދާއޫދު ވެސް‪،‬‬

‫ކށްގެނެއް ނުވާނެ އެވެ‪"،‬‬ ‫މާނަކޮށް ނުވަތަ ތަރުޖަމާ ޮ‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 33‬ވަނަ މާއްދާ އެވެ‪ .‬އެ‬

‫ކންމެވެސް ވަރަކަށް‬ ‫ނޫސްވެރިންގެ ކެމްޕެއިނަށް ޮ‬

‫މިހެންނެވެ‪.‬‬

‫މާއްދާގައި ވަނީ "އެ މީހެއްގެ ނަމާއި އަބުރު‬

‫ހަޖޫ ޖެއްސެވި އެވެ‪" .‬މިހާރު"އާ އެކު ދެއްކެވި‬

‫އތުމުގެ ހައްގު ކޮންމެ މީހަކަށް‬ ‫ރައްކާތެރި ކުރެވިފައި ޮ‬

‫ވާހަކަތަކެއްގައި އޭނާ ވިދާޅުވީ "އަޅުގަނޑުމެން ވެސް‬

‫އަބުރު ރައްކާތެރިކުރުމުގެ ހައްގު ލިބިދޭއިރު‪،‬‬

‫ލިބިގެންވެ އެވެ‪ "،‬މިހެންނެވެ‪.‬‬

‫[ގާނޫނުއަސާސީގެ] ‪ 33‬ވަނަ މާއްދާ ޓީޝާޓެއްގައި‬

‫ހިޔާލުފާޅުކުރުމާއި ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން‬

‫ޖަހާފައި ބަޔަކު ނެރެވިދާނެ" ކަމަށެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬

‫ނުހިފެހެއްޓޭނެކަން ގާނޫނުއަސާސީން ވަރަށް ސާފު‬

‫"މިނިވަންކަމާއެކު ފިކުރު ކުރުމާއި‪ ،‬އިސްލާމްދީނުގެ‬

‫މިކަމުގައި ނޫސްވެރިންނަށް ޖެއްސުން ނުކޮށް‪،‬‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ގތެއްގެ މަތީން އެ މީހެއްގެ‬ ‫އަސްލަކާ ހިލާފުނުވާ ޮ‬

‫އެންމެންގެ ހައްގުތައް ހިމާޔަތް ކުރެވޭނެ ހައްލަކަށް‬

‫ގތްތަކާއި‪ ،‬ހިޔާލުތައް ދުލާއި‬ ‫ބުއްދިއަށް ފެންނަ ޮ‬

‫ތ ދެންނެވުމުން‪ ،‬ޖައުފަރުގެ‬ ‫ދިއުން މުހިންމު ނޫން ޯ‬

‫ގަލަމުން އަދި މި ނޫން ވެސް ގޮތްގޮތަށް ފާޅުކުރުމުގެ‬

‫ވާހަކައިގެ ރާގު ބަދަލު ކުރެއްވި އެވެ‪.‬‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 27‬ވަނަ މާއްދާ ގައި‬

‫"މިހާރު"އާ ވާހަކަ ދެއްކެވި ވަކީލު ވިދާޅުވީ‬

‫ގތަށް ހިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާއި‬ ‫"ހަމަ އެ ޮ‬ ‫ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ގާނޫނުއަސާސީން‬

‫މި ބިލާ ގުޅިގެން‬

‫އަޅުގަނޑުމެން އަޑުއަހާނަން‪.‬‬ ‫އެ ފުރުސަތު އަދި ބަންދެއް‬ ‫ނުވޭ‪ .‬އަޅުގަނޑު މިހުރީ މީޑިއާ‬ ‫ކައުންސިލުން ރަސްމީކޮށް‬ ‫ބައްދަލުކުރަން އަތުވެއްޖެ ނަމަ‬ ‫އެ ފުރުސަތު ދޭން ތައްޔާރަށް‪.‬‬ ‫މީޑިއާ ކައުންސިލުން ހުށަހަޅާ‬ ‫ކަރުދާހަކަށް އަޅުގަނޑުމެން‬ ‫ބަލާނަން‪ :‬ޖައުފަރު‬ ‫ނިޔަތެއްގައި މިކަން ކުރި ނަމަ‪ ،‬ދެވަނަ ފަހަރަށް‬ ‫ބޑުވުންތަކަށް‬ ‫ބިލް އަންނާނީ ނޫސްވެރިންގެ ކަން ޮ‬ ‫ތަސައްލީއެއް ލިބިގެންނެވެ‪ .‬އަނެއްކޮޅުން‬ ‫ބިލް ދެވަނަ ފަހަރަށް ހުށަހެޅުމުން އެއާ މެދު‬ ‫ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރާ ނޫސްވެރިންނާ ސަރުކާރުގެ‬ ‫ކށް‪ ،‬މިކަން ރަނގަޅު‬ ‫ސިޔާސީ ބޭފުޅުން ޗެލެންޖް ޮ‬ ‫ކުރަން ބޭނުން ނުވާކަން ދެއްކުމަކީ ވެސް ވަރަށް‬ ‫ގހެއް ކަމަށް ނޫސްވެރިން ދެކެ އެވެ‪.‬‬ ‫ބޮޑު ޯ‬ ‫އަބުރާ ބެހުމުގެ ބަދަލު ނަގައި ދިނުމުގެ‬ ‫އތެވެ‪ .‬ސަރުކާރުގެ‬ ‫ގަވައިދެއް މިހާރު ވެސް އެބަ ޮ‬

‫މިހެންނެވެ‪ .‬ނޫސްވެރިންގެ މި ކެމްޕެއިންގައި‪،‬‬

‫ގސް‪ ،‬މީޑިއާ ކައުންސިލުން‬ ‫މަޖިލިހުގެ ކޮމިޓީއަށް ގެން ޮ‬

‫ލިބިދެއޭ ކިޔާފައި މީހުންގެ އަބުރު ކަތިލައިގެން ވެސް‬ ‫ގތުގައި އެ ގަވައިދުގެ ދަށުން‬ ‫ނުވާނެ‪ .‬މީހުންގެ ކަރާމާތައް އަރައިގެން ވެސް ނުވާނެ‪ .‬މެމްބަރުން ވިދާޅުވާ ޮ‬ ‫ނަގައިދޭ ބަދަލު ކުޑަކަމުން އެއީ އާންމުން އެހާ‬ ‫އެހެންވީމާ މީގެ މާނައަކީ ގާނޫނުއަސާސީން ހުރިހާ‬

‫ނޫސްވެރިކަމުގެ މިނިވަންކަން ބަޔާންކުރާ‬

‫ބޑުވުންތަކާ އެކު އިސްލާހުކޮށްދޭން އޭނާ‬ ‫ހުށަހަޅާ ކަން ޮ‬

‫ހައްގުތަކެއް ވެސް ދީފައި ވަނީ އަނެއް މިނިވަންކަން‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 28‬ވަނަ މާއްދާ އަށް ވެސް‬

‫ހުންނެވީ ތައްޔާރަށެވެ‪.‬‬

‫ކންމެ މީހަކަށްމެ ލިބިގެންވެ އެވެ‪"،‬‬ ‫މިނިވަންކަން ޮ‬

‫ރިއާޔަތް ކުރާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫އަބުރުގެ ބިލްގައި ހުރި ކަންބޮޑުވުންތައް‬ ‫ނޫސްވެރިން ފާޅުކުރަން ފެށީ ހަމައެކަނި މަތިމަތިން‬

‫ގތުގައި އަބުރުގެ ބިލް‬ ‫ޖައުފަރު ވިދާޅުވި ޮ‬

‫ގތަށޭ‪ .‬ގާނޫނުއަސާސީން‬ ‫ނުވަތަ ހައްގު ތައާރަޒު ނުވާ ޮ‬

‫"އިސްލާމީ ޝަރީއަތާއި ދިވެހި ރާއްޖޭގެ‬

‫ދަތުރުފަތުރުކުރުމުގެ ހައްގު ކަށަވަރު ކޮށްދޭތީ މުޒާހަރާ‬

‫ގާނޫނުއަސާސީ އާއި ތަހުޒީބީ މުޖުތަމައުތަކުގައި‬

‫ކުރުމުގެ ހައްގު ވެސް ނުހިފެހެއްޓޭނެ‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި‬

‫އަމަލުކުރާ އުސޫލުތަކާ ހިލާފަށް ބިލުން އެންމެ ބަހެއް‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ބެލުމަށް ފަހުގައެއް ނޫނެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި‬

‫ދެއްކެވިޔަސް އަޅުގަނޑު މިހުރީ ބިލް އިސްލާހުކުރަން‬

‫ގާނޫނީ ބޭފުޅުންގެ ދިރާސާތަކުގެ އަލީގަ އެވެ‪.‬‬

‫ކށްލާނަން‪ ،‬އަޅުގަނޑު‬ ‫ތައްޔާރަށް‪ .‬އެކަމަކު ފާހަގަ ޮ‬

‫ހައްގުގެ ހިމާޔަތުގައި އަނެއް ހައްގު އެއްކޮށް‬

‫މިނިވަން ނޫސްވެރިކަން މަރުވެ‪ ،‬އަދި ގާނޫނީ އެތައް‬

‫ބިލް ހުށަހެޅީ ވެސް ވަރަށް ބޮޑަށް އިސްލާހުކޮށްފައި‪.‬‬

‫ފޮހެނުލެވޭނެ‪".‬‬

‫މައްސަލަތަކެއް އެ ބިލްގައި އެބަހުއްޓެވެ‪.‬‬

‫ކުރިއަށް ވުރެ އަދަބުތައް ވެސް ލުއިކޮށްފައި‬

‫މލްޑިވްސް މީޑިއާ‬ ‫އަބުރުގެ ބިލްގެ މަފްހޫމާ ޯ‬ ‫ކައުންސިލް އަދި ނޫސްވެރިން ވެސް ޖުމްލަކޮށް‬

‫ހުންނާނީ‪ "،‬ޖައުފަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫"މި ބިލާ ގުޅިގެން ތިޔަބޭފުޅުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް‬

‫"ގާނޫނުއަސާސީގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އެއް‬

‫ބޑުވުންތަކާއެކު‬ ‫އަބުރުގެ ބިލްގައި ހުރި ކަން ޮ‬ ‫ނޫސްވެރިން ނުކުމެފައިވާއިރު‪ ،‬ފުރަތަމަ ބޮޑެތި‬ ‫ގންޖެހުންތަކެއް ކުރިމަތިވި ނަމަވެސް‪ ،‬މަޖިލިހުގެ‬ ‫ޮ‬

‫ކޅެއް ނޫނެވެ‪ .‬މައްސަލަ އަކީ ނޫސްވެރިކަމަށް‬ ‫ދެ ޮ‬

‫ހުރިއްޔާ އެ ވާހަކަ އަޅުގަނޑުމެން އަޑުއަހާނަން‪ .‬އެ‬

‫ކންމެވެސް ވަރަކަށް‬ ‫މެމްބަރުންގެ ވާހަކައިގެ ރާގު ޮ‬

‫ގތަށް ބިލްގައި ހުރި ބައެއް‬ ‫ވަރަށް ބޮޑަށް ހުރަސްއެޅޭ ޮ‬

‫ފުރުސަތު އަދި ބަންދެއް ނުވޭ‪ .‬އަޅުގަނޑު މިހުރީ‬

‫ކށްފައިވާކަން ފާހަގަކުރެވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ފިނި ޮ‬

‫މާއްދާތަކެވެ‪ .‬ނޫސްވެރިންގެ އެދުމަކީ ހަމައެކަނި އެ‬

‫ކށް ބައްދަލުކުރަން‬ ‫މީޑިއާ ކައުންސިލުން ރަސްމީ ޮ‬

‫ކށްގެން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ކަންކަން އިސްލާހު ޮ‬

‫އަތުވެއްޖެ ނަމަ އެ ފުރުސަތު ދޭން ތައްޔާރަށް‪ .‬މީޑިއާ‬

‫ލީޑަރު އަހުމަދު ނިހާން ފުރަތަމަ ހުށަހެޅުއްވި މި‬

‫މީޑިއާ ކައުންސިލާއި ނޫސްވެރިންގެ މަޝްވަރާއާ އެކު‬

‫ކައުންސިލުން ހުށަހަޅާ ކަރުދާހަކަށް އަޅުގަނޑުމެން‬

‫ބިލް އަނބުރާ ގެންދިއުމަށް ފަހު އަލުން އެހެން‬

‫ބިލް އިސްލާހު ކުރުމެވެ‪.‬‬

‫ބަލާނަން‪".‬‬

‫މެމްބަރަކު ބިލް ހުށަހެޅުއްވިއިރު ވެސް‪ ،‬ނޫސްވެރިން‬

‫ގާނޫނުއަސާސީގެ ‪ 27‬ވަނަ މާއްދާގެ ދިފާއުގައި‬ ‫ސޯޝަލް މީޑިއާ ކެމްޕެއިން ހިންގުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ‬

‫ނޫސްވެރިންގެ ކެމްޕެއިނަށް އެންމެ ބޮޑަށް‬ ‫ސޝަލް މީޑިއާގައި ހަޖޫ ޖަހައި އެއާ ދެކޮޅު‬ ‫ޯ‬

‫އެކަމަކު ޕީޕީއެމްގެ ޕާލަމެންޓްރީ ގުރޫޕުގެ‬

‫ބޑުވުންތަކަށް ހައްލެއް ނުލިބި އޮތުމަކީ‬ ‫ހުށަހެޅި ކަން ޮ‬ ‫ނޫސްވެރިން ގަބޫލުކުރާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ‪ .‬ހެޔޮ‬

‫ބޭނުންކުރާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި‬

‫ގތަށް ގާނޫނެއް ހަދަން ބޭނުންވީ‬ ‫މިހާރަށް ފެތޭ ޮ‬ ‫ކަމަށް މެމްބަރު ޖައުފަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ނަމަވެސް ބިލް ތައްޔާރުކުރިއިރު‪ ،‬މިނިވަން‬ ‫ކށް ފޮހެލެވޭ ގޮތަށް‬ ‫ނޫސްވެރިކަން މުޅިން އެއް ޮ‬ ‫ވިސްނުން ބަހައްޓާފައިވާކަން އެނގެ އެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ތަހުޒީބީ މުޖުތަމައުތަކުގައި އަމަލުކުރާ އުސޫލެއް‬ ‫ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު އިއްތިފާގެއް ނުވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ނޫސްވެރިކަމާއި ފަންނުވެރިކަމަށް ހުރި ފުރުސަތުތައް‬ ‫ބިލުން ހަނިކޮށްފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫އަބުރުގެ ބިލްގައި ހުރި މައްސަލަތައް‬ ‫ރަނގަޅު ކުރަން ނޫސްވެރިން ރެއާއި ދުވާލު‬ ‫މަސައްކަތް ކުރާއިރު‪ ،‬ބިލް ހުށަހެޅުއްވި މެމްބަރު‬ ‫ޖައުފަރުގެ ވިސްނުމުގައި ނޫސްވެރިން މާ އަވަސް‬ ‫އަރުވާލައިގެން އުޅެނީ އެވެ‪ .‬ކަންތައް ބޮޑުކުރަނީ‬ ‫އެވެ‪ .‬ނޫސްވެރިންގެ ޖަވާބަކީ ކަންބޮޑުވާ މިންވަރަށް‬ ‫ބިލް ގޯހެވެ‪ .‬އަޅާނުލައި ތިބެއްޖެ ނަމަ‪ ،‬ބިލް މިހާރު‬ ‫ގތަށް ފާސްކުރުމަކީ ވެސް ކުރެއްވުން ގާތް‬ ‫އޮތް ޮ‬ ‫ކަމެކެވެ‪.‬‬

‫ކޮލަމް‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪11‬‬

‫ސަރުކާރު ބަންދުކުރުމުގެ ރެކޯޑް ރާއްޖެއަށް‬ ‫ރާއްޖެ އަކީ ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ވެސް ބަންދު ދުވަސްތައް އެންމެ ގިނަ އެއް ގައުމު ކަމަށް ‪ 2013‬ވަނަ އަހަރު ހަދާފައިވާ‬ ‫"ވޯލްޑްވައިޑް ބެނެފިޓް އެންޑް އެމްޕްލޯއިމަންޓް ގައިޑްލައިން" ސާވޭއަށް ބެލުމުން އެނގޭ‪ .‬އެ ސާވޭގައި ހިމަނާފައި ވަނީ އިގްތިސާދީ‬ ‫ގޮތުން އެންމެ ބޮޑު ‪ 64‬ގައުމެވެ‪ .‬ރާއްޖެ ހިމެނިގެން ދިރާސާ ހަދާފައިވާ ނަމަ ރާއްޖެ އުޅޭނީ ލިސްޓުގެ ވަރަށް ކުރީގައި‬

‫ބަންދުކުރުމުގައި ޕްލޭނެއް ނެތޭ ބުނަން މިއަށް ވުރެ‬ ‫ބޑު މިސާލެއް އެބަ އޮތްހެއްޔެވެ؟‬ ‫ފާޅުކަން ޮ‬ ‫ޗުއްޓީ އަކީ މުހިންމު އެއްޗެކެވެ‪ .‬މިނިވަން‬ ‫ދުވަހާއި އެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ކުރިން ސުރެ‬ ‫އންނަ ބަންދު ދުވަހުގެ އިތުރުން މިފަހަރު ވަނީ އެއް‬ ‫ޮ‬ ‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬އެއީ އަންގާރަ ދުވަހާއި ބުދަ‬ ‫ދުވަސް އިތުރު ޮ‬ ‫ދުވަހަށް ފަހު ބުރާސްފަތި ދުވަސް ހުޅުވުމުން އަނެއްކާ‬ ‫ހުކުރު ދުވަސް ބަންދުކުރަން ޖެހޭތީ އެވެ‪ .‬ބުރާސްފަތި‬ ‫ބަންދުކޮށްލުމުން ފަސް ދުވަސް ބަންދުވީ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬ ‫އިއްޔެ ވަނީ އަނެއްކާވެސް އެއް ދުވަސް ބަންދަށް‬ ‫އިތުރުކޮށްފަ އެވެ‪ .‬މި ބަންދުގެ ވާހަކަ ދައްކާއިރު ތިން‬ ‫ހަފުތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިން ބައްދަލުވި ފިތުރު އީދުގެ‬ ‫ބަންދުގައި ޖެހި ކުލަތައް ވެސް އަދި މި އުޅެނީ ނުފިލަ‬ ‫އެވެ‪.‬‬ ‫ބޑަށް އާންމު‬ ‫ސަރުކާރު ބަންދުކުރުން މިހާރު މާ ޮ‬ ‫ވެއްޖެ ކަމަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟ ޗުއްޓީ‬ ‫ދީގެން މަސައްކަތްތެރިންނާއި ދަރިވަރުން އަދި‬ ‫ޖުމުލަކޮށް އާއިލާތަކަށް އުފާވެރިކަން ލިބުނެއް ކަމަކު‬ ‫އންނަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬ބަންދު‬ ‫މިކަމުގައި ވެސް ހައްދެއް ޮ‬ ‫ދުވަސްތައް މާ ގިނަ ވުމަކީ އިގްތިސާދީ ގޮތުންނާއި‬ ‫އެހެން ދާއިރާތަކުން ވެސް ރަނގަޅު ކަމަކަށް ނުވެ‬ ‫އެވެ‪.‬‬ ‫ނމިކްސް އެންޑް ބިޒްނަސް‬ ‫ސެންޓަ ފޯ އިކޮ ޮ‬ ‫ގތުގައި ބަންދު ކޮންމެ‬ ‫ރީސާޗް އިން އަންދާޒާކޮށްފައިވާ ޮ‬ ‫ދުވަހެއްގެ ސަބަބުން އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ އިގްތިސާދަށް‬ ‫‪ 2.3‬ބިލިއަން ޕައުންޑުގެ ގެއްލުން ވާނެ އެވެ‪ .‬އަދި އެ‬

‫މިދޔަ ފިތުރު އީދު ދުވަހުގެ ހަވީރު ބޭއްވި ހިނގާލުމުގައި‬ ‫"މާއްޔެއް" ކެމެރާއަށް ބަލަހައްޓައިގެން‪ :‬ބަންދު‬ ‫ދުވަސްތައް ވަކި އިންތިޒާމެއްގެ ތެރެއަށް ފެތެން ޖެހޭ‪.‬‬ ‫‪ --‬ފޮޓޯ‪ :‬މުހައްމަދު ޝަރުހާން‪ /‬މިހާރު‬

‫ގައުމުގައި މިހާރު ބަންދުކުރާ ދުވަސްތައް މަދުކޮށްގެން‬ ‫އުފެއްދުންތެރިކަމުން‪ ،‬އަހަރެއްގެ މައްޗަށް ‪ 19‬ބިލިއަން‬ ‫ޕައުންޑު އިތުރުކުރެވިދާނެ ކަމަށް ވެސް އެ ސެންޓަރުގެ‬ ‫ދިރާސާއެއްގައި ލަފާކޮށްފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ގަބޫލުކުރަމެވެ‪ .‬ވިސްނަންވީ ހަމައެކަނި ވިޔަފާރި‬ ‫ގތަށް ބަންދުކުރާ‬ ‫ދުވަސްތައް ބަންދުކުރަނީ އެވެ‪ .‬މި ޮ‬

‫އާއި މާލީ މަންފާއަކަށް ނޫނެވެ‪ .‬މަސައްކަތްތެރިންގެ‬

‫ދުވަސްތައް ލުބްނާންގައި ވަރަށް ގިނަ އެވެ‪ .‬މި އަހަރު‬

‫ހައްގުތަކަށް ވެސް ވިސްނަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬ޗުއްޓީ‬

‫ޑނީޝިއާ‪ ،‬މެލޭޝިއާ‬ ‫‪ 16‬ދުވަހެވެ‪ .‬ޖަޕާނުގައި ‪ ،15‬އިން ޮ‬

‫އެ ގައުމުގައި ‪ 19‬ދުވަސް ބަންދުވާނެ އެވެ‪ .‬އެވަރުން‬

‫ދިނުމަކީ އާއިލީ އަދި އިޖުތިމާއީ ގުޅުންތަކަށް ރަނގަޅު‬

‫އަދި ފިލިޕިންސްގައި ‪ 14‬ދުވަހެވެ‪ .‬ޕާކިސްތާނުގައި ‪13‬‬

‫ވެސް ރާއްޖެ އަށް ވުރެ ބަންދު ދުވަސްތައް މަދެވެ‪.‬‬

‫ކަމެކެވެ‪ .‬އަދި އަމުދުން ރާއްޖެ ފަދަ‪ ،‬ވަކި ރަށްތަކުގައި‬

‫‪ 20‬ދުވަހެވެ‪ .‬އެއީ ދީނީ އެކި މުނާސަބުތަކާއި ގައުމީ‬

‫ހންކޮންގާއި ޓައިވާންގައި ‪12‬‬ ‫ދުވަސް ބަންދުވާއިރު ޮ‬

‫ރާއްޖޭ ކަލަންޑަރުގައި ‪ 20‬ދުވަސް ބަންދު ކަމަށް‬

‫އާއިލާއާ ދުރުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ މީހުން ގިނަ‬

‫ގތުން ފާހަގަކުރާ މޭ ޑޭ‬ ‫އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ ޮ‬

‫ދުވަސް ބަންދުވެ އެވެ‪ .‬ވިއެޓްނާމްގައި އޮންނަނީ ބަންދު‬

‫އޮތަސް މިއަށް އަދި ފަސް ވަރަކަށް ދުވަސް އިތުވާނެ‬

‫ގައުމެއްގައި މުހިންމު ކަމެކެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ބަންދުކުރުން‬

‫ނި އު މަ ތުﷲ އި ދު ރީ ސް‬

‫އތީ ރަސްމީ ބަންދުގެ ގޮތުގައި‬ ‫ކަލަންޑަރުގައި ޮ‬

‫ވަނައެއް ދިނުން އިންސާފަކަށް ނުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ކރެއާގައި އޮންނަނީ ބަންދު‬ ‫ތައިލެންޑާއި ދެކުނު ޮ‬

‫ވެސް ހިމަނައިގެންނެވެ‪ .‬އެކަމަކު ބަންދު ދުވަސްތައް‬

‫‪ 10‬ދުވަހެވެ‪ .‬ޗައިނާ އާއި ސިންގަޕޫރަކީ އޭޝިއާ‬

‫ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ‪ .‬އެހެންވެ ބަންދު އެންމެ ގިނަ‬

‫ވެސް ވާނުވާ އެނގޭ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއަށް ފައްތަން‬

‫ގތަކަށް ވެސް ބަދަލުވެގެން ހިނގައިދާނެ‬ ‫ކޮންމެ ފަދަ ޮ‬

‫ޕެސިފިކް ސަރަހައްދުގައި ބަންދު ދުވަސްތައް އެންމެ‬

‫ކޑް ވެސް ރާއްޖެއަށް‬ ‫ގައުމު ކަމަށްވާ ކޮލަމްބިއާގެ ރެ ޯ‬

‫ޖެހެ އެވެ‪ .‬ބަންދުތަކާއި ހަފުތާ ބަންދާ ދިމާވާނެ ގޮތް‬

‫ކަމަށް މިހާރު ތިބެން މި ޖެހެނީ ވިސްނައިގެންނެވެ‪.‬‬

‫މަދު ދެ ގައުމެވެ‪ .‬އެއީ ‪ 11‬ދުވަހެވެ‪.‬‬

‫މުގުރާލެވެ އެވެ‪.‬‬

‫މާކުރިން އެނގޭއިރު ބަންދުތައް ޕްލޭންކޮށް ކުރިން‬

‫ކޮންމެވެސް ދޭތެރެއަކުން ދުވަހެއް ނުވަތަ ދެތިން‬ ‫ދުވަހެއް ބަންދުކޮށްލަފާނެތީ އެވެ‪.‬‬ ‫ރާއްޖެ އަކީ ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ވެސް ބަންދު‬ ‫ދުވަސްތައް އެންމެ ގިނަ އެއް ގައުމު ކަމަށް ‪2013‬‬ ‫ވލްޑްވައިޑް ބެނެފިޓް އެންޑް‬ ‫ވަނަ އަހަރު ހަދާފައިވާ " ޯ‬

‫ޔޫރަޕަށް ބަލާއިރު ބަންދު ދުވަސްތައް އެންމެ‬

‫އަވަށްޓެރި ސްރީ ލަންކާ އަކީ ވެސް ބަންދު ގިނަ‬

‫އިއުލާނުކުރާ ނަމަ ވަޒީފާތަކުގައި އުޅޭ މީހުންނާއި‬

‫ގިނައީ ފިންލެންޑުގަ އެވެ‪ .‬އެއީ ‪ 15‬ދުވަހެވެ‪ .‬ޔޫރަޕްގެ‬

‫ގތެއްގައި ބަލާއިރު‬ ‫ގައުމެކެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެއީ އެވްރެޖް ޮ‬

‫އެހެން ގައުމުތަކުގައި ބަންދު ދުވަސްތައް އުޅެނީ ‪15-9‬‬

‫ރާއްޖެއާ އެއްވަރު އަދަދަކަށެވެ‪ .‬މި ސަރަހައްދުގައި‬

‫މި ރޭވުންތެރިކަން ނެތި ބަންދު ދުވަސްތައް‬

‫އާ ދެމެދުގަ އެވެ‪.‬‬

‫ރާއްޖެ އާއި ލަންކާ އަކީ ބަންދު ދުވަސްތައް އެންމެ‬

‫ކުއްލިކުއްލިއަކަށް ބަދަލުވުން އާންމު ކަމަކަށް ވުމުން‪،‬‬

‫ގިނަ ދެ ގައުމެވެ‪.‬‬

‫ބަންދު ދުވަސްތައް ކިތަންމެ ގިނަވިޔަސް ޗުއްޓީގެ‬

‫ކލަމްބިއާ އަކީ ބަންދު‬ ‫އެމެރިކާ ސަރަހައްދުގައި ޮ‬

‫އެމްޕްލޯއިމަންޓް ގައިޑްލައިން" ސާވޭއަށް ބެލުމުން‬

‫ދުވަސްތައް އެންމެ ގިނަ ގައުމެވެ‪ .‬އެއީ ‪ 18‬ދުވަހެވެ‪.‬‬

‫އެނގެ އެވެ‪ .‬އެ ސާވޭގައި ހިމަނާފައި ވަނީ އިގްތިސާދީ‬

‫ބަންދު ދުވަސްތައް މުޅި ދުނިޔެއިން ވެސް އެންމެ މަދީ‬

‫ހަނދާން އެބަހުރި ހެއްޔެވެ؟ އީދު ބަންދަށް ތިން‬

‫ގެއްލުމެވެ‪ .‬ދަރިވަރުންގެ ފިލާވަޅުތައް ތާވަލާ އެއްގޮތަށް‬

‫ގޮތުން އެންމެ ބޮޑު ‪ 64‬ގައުމެވެ‪ .‬ރާއްޖެ ހިމެނިގެން‬

‫ކގަ އެވެ‪ .‬އެއީ ހަތް ދުވަހެވެ‪.‬‬ ‫މެކްސި ޯ‬

‫ކށް ނުވަ ދުވަސް ހަމަޖެއްސުމުން‬ ‫ދުވަސް އިތުރު ޮ‬

‫ފުރިހަމަ ނުކުރެވި ފިލާވަޅުތައް ފުނިޖެހި ދަރިވަރުންނާއި‬

‫ކށް ޓިކެޓް ނަގައި ހުރިހާ ކަމެއް ނިމުނު‬ ‫ޗުއްޓީ ޕްލޭން ޮ‬

‫ޓީޗަރުންނަށް ވެސް ވަނީ އުނދަގުލެވެ‪.‬‬

‫ދިރާސާ ހަދާފައިވާ ނަމަ ރާއްޖެ އުޅޭނީ ލިސްޓުގެ‬

‫ބަންދު ދުވަސްތައް އެންމެ ގިނައީ އެކި ދީންތަކާއި‬

‫ބޑު އީދު ބަންދުގައި ދިމާވި ގޮތް‬ ‫މިދިޔަ އަހަރު ޮ‬

‫ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ވެސް ފަސޭހަ ވާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ވަރަށް ކުރީގަ އެވެ‪ .‬މިހެން ބުންޏަސް އާންމު‬

‫މަޒުހަބުތައް ގިނަ ގައުމުތަކުގަ އެވެ‪ .‬ސަރުކާރުން‬

‫ފަހުން އެ ނިންމުން ބަދަލުކުރި އެވެ‪ .‬އެންމެން ރުޅި‬

‫ރެކޯޑްތަކުން ފެންނަން ނެތް ގައުމުތަކުގައި ބަންދު‬

‫އެކި ދީންތަކުގެ މީހުންގެ މެދުގައި ހަމަހަމަކަން‬

‫ގަދަވެ ފާޑުކިޔުން އިންތިހާ އަށް ދިއުމުން އަނެއްކާވެސް‬

‫ގތެއް ނޭނގޭތީ ކަނޑައެޅިގެން‬ ‫ދުވަސްތައް ހުރި ޮ‬

‫ކންމެ ދީނެއްގެ ހާއްސަ‬ ‫ގާއިމުކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ޮ‬

‫ގތަށް ބަދަލުކުރި އެވެ‪ .‬ސަރުކާރު‬ ‫ކުރިން އޮތް ޮ‬

‫ބޭނުން ވެސް ނުހިފި ވިޔަފާރިތަކަށް ވެސް ވަނީ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫(ބުދަ ދުވަހުގެ ނޫހާ ގުޅޭ)‬ ‫މަނާރަތަށް ބަލައިލައިފައި ދެން ބަލައިލިއިރު‪،‬‬ ‫ތަޅުންގަނޑުން ކުރިން ފެނުނު ކުޑަ އަންހެންކުއްޖާގެ‬ ‫އތް ތަނުގައި ބޯޅަ އޮތެވެ‪.‬‬ ‫ހިޔަންޏެއް ނެތެވެ‪ޮ .‬‬ ‫ގތް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ‬ ‫އެއީ އަހަންނަށް ހީވި ޮ‬ ‫ދޮރުފޮތިގަނޑުން އެޅުނު ހިޔަންޏެއް ހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ‪.‬‬ ‫ކޅެއްގެ އަންހެންކުއްޖެއްގެ‬ ‫އެއީ‪ ،‬މަނާރަތާ އެއް އިސް ޮ‬ ‫ބލުގެ އިސްތަށިގަނޑު ހުރީ‬ ‫ހިޔަންޏެވެ‪ .‬އެ ކުއްޖާގެ ޮ‬ ‫ކށައިފައެވެ‪ .‬ލައިގެން ހުރީ‪ ،‬ކަކުލަށް ވުރެ‬ ‫ކށް ޮ‬ ‫ކުރު ޮ‬ ‫ކޅެއް މައްޗަށްއަރާ ވަރުގެ ހެދުމެކެވެ‪.‬‬ ‫ކުޑަ ތަން ޮ‬ ‫"އެއީ ކާކު؟" އަހަރެން ސުވާލުކުރީމެވެ‪.‬‬ ‫ކންމެހެން އެ ސުވާލަށް ޖަވާބު ދޭކަށް‬ ‫މަނާރަތު ޮ‬ ‫ނުއުޅުނެވެ‪ .‬އަނެއްކާ ވެސް އަހަރެން އެ ސުވާލު‬ ‫ތަކުރާރު ކުރީމެވެ‪.‬‬ ‫ކއެއްނު!" ފެންތަށްޓާ ކުޅެމުން މަނާރަތު‬ ‫ކއް ޮ‬ ‫" ޮ‬ ‫ބުނެލިއެވެ‪" .‬އެއީ މަގޭ ފްރެންޑެއް‪".‬‬ ‫ލލަށް އެ ކުއްޖާ‪ ،‬ހިޔަންޏެއްގެ‬ ‫އަހަރެންގެ ޮ‬ ‫ސިފައިގައި ނަމަވެސް ފެނުނެވެ‪ .‬މަނާރަތު ހެކިދިނެވެ‪.‬‬ ‫އެކަމަކު‪ ،‬އެހެން މީހަކަށް އެ ކަން ސާބިތުކޮށްދެވޭނެ‬ ‫ގތެއް ނެތެވެ‪ .‬ރޭގަނޑުވީއިރު ވެސް‬ ‫އެއްވެސް ޮ‬ ‫ބޑުވެފައެވެ‪ .‬އެ މަންޒަރު‪،‬‬ ‫އަހަރެން ހުރީ މޭ ޮ‬ ‫ލމައްޗަށް ސިފަވިއެވެ‪ .‬ރޭގަނޑު‬ ‫ތަކުރާރުކޮށް ޯ‬ ‫އަފީފާ އައެވެ‪ .‬އަފީފާއަކީ ފަޔާޒްގެ ބޮޑުދައިތައެވެ‪.‬‬ ‫މަދުމަދުން ގެއަށް އަންނަ މީހެކެވެ‪ .‬ދިރިއުޅުމުގައި‬ ‫އންނަ ކަމަކަށް‬ ‫އަފީފާއަށް ތަޖުރިބާ ނުކުރެވޭ ކަމެއް ޮ‬ ‫ނުވެއެވެ‪ .‬ކަނޑުވުމާއި‪ ،‬ކަނޑުމަތިއެޅުމުން ފެށިގެން‬ ‫ގސް ދިވެހިބޭހުގެ މަޢުލޫމާތު ވެސް އަފީފާއަށް‬ ‫ޮ‬ ‫އެނގެއެވެ‪ .‬އަހަންނާ ވަރަށް ގުޅޭ‪ ،‬ރަނގަޅު ލަފާ ދޭ‬ ‫މީހެކެވެ‪ .‬އަފީފާގެ ހަމައެކަނި މައްސަލައަކީ‪ ،‬ސިއްރު‬ ‫ނުހިފޭއްޓޭކަމެވެ‪ .‬މަނާރަތަށް ދިމާވެގެންއުޅޭ ކަންތަކުގެ‬ ‫ވާހަކަ އަހަންނަށް ނުދެއްކި އޮތީ އެހެންވެއެވެ‪.‬‬ ‫"ރައްޓެއްސަކަށް ވަރުގަދަ ކަމެއް ދިމާވެގެން މި‬ ‫އުޅެނީ‪ "،‬އަހަރެން ވާހަކަ ފެށީ އެހެން ގޮތަކަށެވެ‪.‬‬ ‫"އޭނަ ދަރިފުޅުގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއަކީ އެހެން‬ ‫މީހުންނަށް ނުފެންނަ ކުއްޖެއް‪ .‬އުނދަގުލެއް‪ ،‬ޖެއްސުމެއް‬ ‫ނުކުރޭ‪ .‬އެކަމަކު‪ ،‬އެ ދެކުދިންގެ އެކުވެރިކަން‬ ‫ގސް މަންމަ މިހާރު ހުރީ މޮޔަވާން‬ ‫ބޮޑުވެގެން ޮ‬ ‫ކައިރިވެފަ‪ .‬ކުޑަކުދިންގެ ރައްޓެހިންނަށް ވެގެން އެ‬ ‫ކަހަލަ އެއްޗެހި އުޅޭތަ؟"‬ ‫"މާ ދުރަކަށް ދާނެކަމެއް ނެތް‪ "،‬އަފީފާ‬ ‫ކށްލައިފައި ބުންޏެވެ‪" .‬މަގޭ މާމައަށް ވެސް‬ ‫ހަނދާން ޮ‬ ‫ހަމަ ތި ކަހަލަ ކަމެއް ދިމާވީ‪ .‬މާމަގެ ހުންނާނެ‬ ‫ޝަރަފިއްޔާ ކިޔާ ކުއްޖެއް‪ .‬ވަރަށް ލޯބިލޯބި‬ ‫ފުށްގަނޑެއްހެން އެ މަންޖެ ހުންނާނީ‪ .‬މާމަ ބުނީ‬ ‫އެ ޝަރަފިއްޔާ އެއް ދުވަހަކު އޭނަގެ ރައްޓެހިކުއްޖާ‬ ‫ދައްކަން ވެސް ދެއްކިޔޯ‪".‬‬

‫އަހަރެން އިނީ ބުނާނެ އެއްޗެއް ނޭނގިފައެވެ‪.‬‬ ‫އަފީފާ ކިޔައިދިނެވެ‪.‬‬ ‫"ޝަރަފިއްޔާ ވަރަށް ކުޑައިރު އެ ކަމެއް ފެށުނީ‪"،‬‬ ‫އންނައިރު މުޅި މޭމަތި‬ ‫އަފީފާ ބުންޏެވެ‪" .‬ބުއްބޯން ޮ‬

‫"އެކަމަކު އޭނަ ވަލުތެރެއަށް ގޮސް ތި ބުނާ‬

‫‪13‬‬

‫ކޓަރިން އޭނައަށް‪ ..‬އޭނައަށް‬ ‫"މަނާރަތު އެބަ ކިޔާ ޮ‬

‫ފާޑަކަށް ނޫޅޭނެ‪ ".‬ބުނެވެން އޮތް ގޮތަށް އަހަރެން‬

‫ކއެއް ފެންނަނީއޭ‪ "،‬ބިރުގެންފައި ހުރި ވަރުން‬ ‫ކއް ޮ‬ ‫ޮ‬

‫ބުނީމެވެ‪.‬‬

‫ކށް އަޅައިގަތެވެ‪" .‬ދައްކަން ވެސް އެބަ‬ ‫އަހަރެން ކުޑަ ޮ‬

‫ކށް ހުއްޓައި ވެސް ޖިންނި‬ ‫"ކަމެއް ނު ޮ‬

‫އެއްކޮށް ހާމަ ނުކުރަނީހެއް ޝަރަފިއްޔާ ބުއްބޯކަށް‬

‫އަވަލަވާފާނެ‪ "،‬ޔަގީންކަމާ އެކުގައި އަފީފާ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ނުފަށާނެ‪ .‬މާނައަކީ‪ ،‬ޝަރަފިއްޔާ ގާތުގަ އެހެން ކުއްޖަކު‬

‫"ކުޑަކުދިން ކުޅެންއުޅޭ ތަން ފެނިގެން ޖިންނިއެއް‬

‫އވެޔޭ‪ .‬ޝަރަފިއްޔާއަށް ކާންދޭއިރު ޖެހޭނެ ހުސް‬ ‫ވެސް ޮ‬

‫ބޭނުންވެދާނެ އެ ކުއްޖާޔާ ރައްޓެހިކަން ބާއްވަން‪.‬‬

‫ކންމެވެސް ގޮތަކުން‬ ‫ތަށްޓެއް ބަހައްޓަން‪ .‬މާމަ ހީކުރީ ޮ‬

‫އުމުރު ދުވަހަށް ވެސް އެ ރައްޓެހިކަން އޮވެދާނެ‪.‬‬

‫މާމައަށް ތަށްޓެއް ބެހެއްޓުނީމަ އޭގެ ފަހުން ޝަރަފިއްޔާ‬

‫އެކަމަކު މާމަ ވިހެއީ ދެ ކުދިން‪ .‬އެކަކީ ޖިންނިއެއް‪.‬‬

‫ދައްކާ!"‬ ‫ކޓަރިއަށް ވަނެވެ‪ .‬މަނާރަތާ‬ ‫މައިދައިތަ ޮ‬ ‫ސުވާލުކުރިއެވެ‪.‬‬ ‫ކ ދަރިފުޅާ؟" މައިދައިތަ ވަރަށް‬ ‫"ކޮބާ ކޮއް ޮ‬ ‫އގާތެރިކަމާ އެކުގައި އެހިއެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬ ‫"ނެތް!" މަނާރަތު ބުންޏެވެ‪" .‬ކޮއްކޮ ދިޔައީ‪".‬‬

‫ބުނަނީކަމަށް ތަށްޓެއް ބަހައްޓާށޭ‪ .‬ބެހެއްޓީމަ ބޮޑާނަހާކާ‬

‫ތއްޗެއް‪ .‬ނަސީބެއްތާ‬ ‫އެ ޖިންނި ކުޑައިރު އިސްލާމްވީ ޯ‬

‫ޝަރަފިއްޔާ ކާތީ މާމަ ވެސް ދެން އެ ކަން މާ ބޮޑު‬

‫އިސްލާމްވިކަން‪ .‬ދޭތެރެއަކުން އަންނާނެ ބައްދަލުކުރަން‪.‬‬

‫މައިދައިތަ ހީކުރީ އަހަރެން ކަމަކާ ނުލައި ޝައްކު‬

‫ކަމަކަށް ނެހެދީ‪ .‬ގެއަށް ވަދެއުޅޭ މީހުންނަށް އެ ކަން‬

‫ފަންޑިތަހެދި ފަހުން ވެސް އާދޭ‪ .‬އެކަމަކު ނުއެއް ފެނޭ‪.‬‬

‫ކުރަނީ ކަމަށެވެ‪ .‬އެހެންވެ‪ ،‬ގޭތެރެއިން ފެނުނު ބައެއް‬

‫ފާހަގަކުރެވުނީ‪ .‬އެ ކަމާ ސުވާލުކުރީމަ މާމަ މި ބުނަނީ‪،‬‬

‫އަޑޯ އިވެނީ‪".‬‬

‫ކަންތައްތަކާއި‪ ،‬މަނާރަތު ކުރި ބައެއް ކަންތައްތައް‬

‫އެ ތަށްޓެއް ނުބެހެއްޓިއްޔާ ދަރިފުޅެއް ނުކާނޭ‪ .‬އެހެންވެ‬

‫އޅުންފިލަން ފެށިއެވެ‪.‬‬ ‫ވާނުވާ އަހަންނަށް ޮ‬

‫މަނާރަތުގެ ފަރާތުން އެ ނޫން ޖަވާބެއް ނުލިބުނެވެ‪.‬‬

‫ވެސް ކިޔައިދިނީމެވެ‪ .‬އިންސާނުންނަކީ ހެއްވާ‬

‫ފަސޭހަކަށް ކުރި ކަމެއް އެއީ‪ .‬ޝަރަފިއްޔާގެ އުމުރުން‬

‫އަހަރެންނަށް ފެނުނު ކުޑަ އަންހެންކުއްޖަކީ އަހަރެންގެ‬

‫ބައެކެވެ‪ .‬އަމިއްލަ ލޮލުން ނުފެންނަހާ ހިނދަކު ބައެއް‬

‫ހައެއްކަ އަހަރު ފުރުނުއިރު އޭނަ އިންނަނީ ކަންކަނުގަ‬

‫ދަރިފުޅުގެ އެކުވެރިޔާއެވެ‪ .‬އެއްވެސް މީހެއް ގާތަކު‬

‫ވާހަކަތަކެއް ގަބޫލެއް ނުކުރެވެއެވެ‪ .‬އެ ފަހަރު ވެސް އެ‬

‫އެކަނި ވާހަކަދައްކަން‪ .‬ދެން ވެސް މާމަ އެ ކަން މާ‬

‫އަހަރެން އެ ވާހަކައެއް ނުބުނަމެވެ‪ .‬މަނާރަތުދެކެ ލޯބިވާ‬

‫ކަން ނިމުނީ އަހަންނަށް ހީވާހީވުމެއްކަމުގައި ވެގެންނެވެ‪.‬‬

‫ބޑު ކަމަކަށް ނަހަދާ‪ .‬ޝަރަފިއްޔާގެ އުމުރުން ތޭރަ‬ ‫ޮ‬

‫އެންމެން އޭނަދެކެ ބިރުގަންނާކަށް އަހަރެން ނޭދެމެވެ‪.‬‬

‫ތ އަހަރެން ސުވާލެއް‬ ‫އޭގެ ފަހުން "ކޮއްކޮ" ކޮބައި ޯ‬

‫އަހަރު ފުރުނު ފަހުން‪ ،‬އެއްދުވަހަކު މާމަ ބަދިގޭގަ‬

‫އެހެންނަމަވެސް‪ ،‬އަފީފާ އެ ވާހަކަތައް ކިޔައިދިން‬

‫ނުކުރަމެވެ‪ .‬ދައްކަފާނެތީއެވެ‪ .‬ފެންނަ ހިސާބަށް‬

‫ކައްކަން ހުއްޓާ ޝަރަފިއްޔާ އައިސް މި ބުނަނީ‪ ،‬ކޮއްކޮ‬

‫ފަހުން އަހަންނަށް ހުރެވެނީ ސިހިސިހިއެވެ‪ .‬ޚާއްޞަކޮށް‪،‬‬

‫އަތުވެދާނެތީއެވެ‪ .‬ކުރިން މަނާރަތަކީ ސިއްރުން‬

‫ޢުމްރާއަށް ދާންވެގެނޭ އެ އައީ‪ .‬ކޮއްކޮ ބޭނުންވަނީ‬

‫މަނާރަތު ގާތުގައި ހުންނަންޏާ އަހަރެން ހުންނަނީ‬

‫ވާހަކަދައްކާ ކުއްޖެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެ ކަން ވެސް ކުރަން‬

‫ހިތް އަވަސްވެފައެވެ‪ .‬އަހަރެން ކުރިމައްޗަށް އެ ކުއްޖާ‬

‫ފެށިއެވެ‪ .‬އަހަރުމެން ދެމައިން އެކަނި ކޮޓަރީގައި ތިބޭ‬

‫އަތުވެދާނެހެން ހީވާތީއެވެ‪.‬‬

‫ވަގުތު‪ ،‬ކުއްލިއަކަށް އަހަރެންގެ ކަންފަތް ކައިރިއަށް‬

‫މަންމަޔާ ބައްދަލުކޮށްލާފައޭ ދާން‪".‬‬ ‫"އަމައްޔާތް!" އަހަންނަށް ބުނެވުނެވެ‪" .‬މުސްލިމް‬ ‫ޖިންނިއެއްތަ؟"‬ ‫"އެހެންތާ އެ ވީ‪ .‬ދުވަހަކު ވެސް އުނދަގުލެއް‪،‬‬

‫ފަހަކަށް އައިސް މަނާރަތު ކޮންމެ ކަމެއް ކުރިޔަސް‬ ‫އެ ކުރާކަމެއް ކިޔައިދެއެވެ‪ .‬ހީވަނީ ގާތުގައި ހުންނަ‬

‫ކލުގައި އޭނަގެ ނޭފަތް‬ ‫މަނާރަތު ޖެހިލައެވެ‪ .‬އަހަރެންގެ ޮ‬ ‫ޖެހޭ ވަރަށެވެ‪.‬‬ ‫"މަންމީ! މަންމީ!" ވައިއަޑުން މަނާރަތު ބުނެއެވެ‪.‬‬

‫ގނާއެއް ނުކުރޭ‪ "،‬އަފީފާ ވަރަށް ޝައުޤުވެރިކަމާ‬ ‫ޯ‬

‫އެ އުމުރުގެ ކުއްޖަކު‪ ،‬އެ ވާހަކަތައް އަޑުއަހާހެންނެވެ‪.‬‬

‫އެކުގައި ބުންޏެވެ‪" .‬ދެން މާމަ މި ބުނަނީ ކޮން‬

‫އަހަރެން އެ ވާހަކަތަކުގައި ބައިވެރިވަމެވެ‪ .‬އަހަންނާ‬

‫ކއެއް ނުހުންނާނެވިއްޔަ! އެކަމަކު‬ ‫ކއް ޮ‬ ‫ކޮއްކޮއެއްހޭ؟ ޮ‬

‫ދައްކާ ވާހަކައަކަށް ހަދަމެވެ‪ .‬އެކަމަކު‪ ،‬އަހަރެން ކުރާ‬

‫ބިރުގަތުމުގެ އެއްވެސް ޢަލާމާތެއް މަނާރަތުގެ‬

‫ކއްކޮއެއް ނޫންހޭ‬ ‫ޝަރަފިއްޔާ މި ބުނަނީ ތިމަންނަގެ ޮ‬

‫ސުވާލަކަށް މަނާރަތު ޖަވާބެއް ނުދެއެވެ‪ .‬އޭނަ ދައްކާ‬

‫މޫނަކުން ނުފެނެއެވެ‪ .‬އަހަރެން އިންނަނީ އޭނަ ދައްކާ‬

‫"މަމީ! މަމީ!"‬

‫އެއީ‪ .‬މާމަ ހައިރާންވެގެން ބުނީ ކޮބައިހޭ؟ ބުނީމަ މާމަ‬

‫ވާހަކައެއް ދައްކަމުން ގެންދެއެވެ‪ .‬ދުވަހެއްގެ މެންދުރުގެ‬

‫ވާހަކަ‪ ،‬ކަނުލައި އަޑުއަހާށެވެ‪ .‬އެހެންނަމަވެސް‪،‬‬

‫ކުރިމައްޗަށް އޭނަ އައީ‪ .‬އެ ހުރި ސިފައެއްގަ މާމައަށް‬

‫ކޓަރީގައި ފޮތެއްގައި‬ ‫ވަގުތެވެ‪ .‬މަނާރަތު އިނީ ޮ‬

‫ގވައިފައި ދެން މަނާރަތު ބުނާ އެއްޗެއް‬ ‫އަހަންނަށް ގޮވަ ޮ‬

‫ފެނުނުކަމަށް ވަނީ‪".‬‬

‫ކުލަޖައްސާށެވެ‪ .‬އަހަރެން ހުރީ އިސްތިރިކުރާށެވެ‪.‬‬

‫ސާފެއް ނުވެއެވެ‪ .‬މަނާރަތުގެ ކަޅި ހުންނަނީ‪ ،‬ކޮޓަރީގެ‬

‫އަހަރެން ގައިން ހީބިހިނަގައިގެންދިޔައެވެ‪ .‬އެ‬ ‫ވާހަކަ އާއި މަނާރަތުގެ ވާހަކަ އެއްގޮތްކަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫"ދެން ފަންޑިތަ ހެދިތަ؟" އަހަރެން‬ ‫ސުވާލުކުރީމެވެ‪.‬‬ ‫"އާނ!" ހީނގެންފައި އަފީފާ ބުންޏެވެ‪" .‬އެ ވަރު‬

‫"އެޕްލަގަ ޖައްސާނީ މި ކުލަ‪ "،‬ރަތްކުލަ ނަގަމުން‬ ‫މަނާރަތު ބުނެލިއެވެ‪" .‬އެޕަލް ވަރަށް މީރުވާނެ‪".‬‬

‫ކޅަކު ބަލައިފައި‬ ‫މަތީ ކަނަށެވެ‪ .‬އެ ދިމާއަށް އިރު ޮ‬ ‫މަޑުމަޑުން އިސްޖަހައިލައެވެ‪ .‬އެނބުރެމުން ގޮސް ބޮލުގެ‬

‫ކޅެއް؟" އަހަރެން އެހީމެވެ‪.‬‬ ‫"ދެންތަ އެޕަލް ޮ‬

‫ދރާ ހަމައަށެވެ‪ .‬ހީވަނީ‪،‬‬ ‫ހަރަކާތް ހުއްޓައިލަނީ ކުޑަ ޮ‬

‫"ހައި ކޮއްކޯ!" މަނާރަތު ގޮވައިލިއެވެ‪.‬‬

‫ކަނުގައި އޮތް އެއްޗެއް ފައިބައިގެން ގޮސް ކުޑަދޮރަށް‬

‫އަހަރެން ބަލައިލިއިރު މަނާރަތު ނޫން ކުއްޖެއް އެ‬

‫ދރުން ފުންމައިލާހެންނެވެ‪.‬‬ ‫އަރާހެންނެވެ‪ .‬ނުވަތަ ކުޑަ ޮ‬

‫ކަމެއްވީމަ ހެދުނު ހުރިހާ އެއްޗެއް ހަދާނެއްނު‪ .‬މާމައަކީ‬

‫ތާކު ނެތެވެ‪ .‬އަހަރެން ގާތަށް ޖެހިލީމެވެ‪ .‬ކުލަޖައްސާ‬

‫ކޅަކުން ކުޑަދޮރުން ފަށައިގެން‬ ‫އަނެއްކާ އިރު ޮ‬

‫ދަތް ހުރިއިރު ކާށްޓާ ނާށި ވެސް ކައިފަ ހުރި މީހެއް‪.‬‬

‫އތްތޯ ވެސް ބެލީމެވެ‪.‬‬ ‫ފޮތުގައި ކުޑަކުއްޖެއްގެ ފޮޓޯއެއް ޮ‬

‫ގސް ކަނާ ހަމައަށް ނަޒަރު ހުއްޓައިލައެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ޮ‬

‫ފަންޑިތަހެދި މީހާ ބުނީ‪ ،‬މާމަ ޒުވާންއިރު‪ ،‬ދަންވަރު‬

‫މޭވާ ފިޔަވައި އެހެން އެއްޗެއް އެ ގަނޑަކު ނެތެވެ‪.‬‬

‫އެއްވެސް ކަމެއް ނޫންކަމަށް ހިތަށް ވިސްނައިދޭން‬

‫ކށް ޖެހި ސަކަރާތެއްގެ‬ ‫ވަލުތެރޭގަ ފިރިހެނަކާއެއް ޮ‬

‫"ކޮބައިތަ ކޮއްކޮ؟" އަހަރެން ސުވާލުކުރީމެވެ‪.‬‬

‫އަހަރެން މަސައްކަތް ކުރީމެވެ‪ .‬އިތުރުކަމެއް ނުވާނޭ‬

‫ނ މި ކަމެއް ހިނގަން މެދުވެރިވީ‪ .‬ޖިންނި‬ ‫ސަބަބުން ޯ‬

‫"އޭނީ ކޮއްކޮ‪ "،‬ހުސް ދިމާއަކަށް އިޝާރާތް‬

‫ހިތަށްއެރުވީމެވެ‪.‬‬

‫ޏ އެ ކަމެއް ކުރި ވަގުތު ޖިންނި ވެސް‬ ‫ބުން ޯ‬ ‫ބައިވެރިވެގެން އެ ކަމެއް ކުރީއޭ‪".‬‬ ‫އަހަންނަކަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވުނެވެ‪ .‬އަފީފާ ބުނި‬

‫ކޮށްލައިފައި މަނާރަތު ބުންޏެވެ‪" .‬އޭނީ ކޮއްކޮ‪".‬‬ ‫އެ ހިސާބުން އަހަރެން ވަރަށް ބިރުގަތެވެ‪ .‬ދުވާލުގެ‬

‫އެއް ރޭ ދަންވަރު ދެގަޑި ބައިވަނިކޮށް‬ ‫ގސްފައި އަހަންނަށް ހޭލެވުނެވެ‪.‬‬ ‫ސިއްސައިގެން ޮ‬

‫ވަގުތު ކަމުގައި ވިޔަސް‪ ،‬އެ ތަނުގައި އެހެން ކުއްޖަކު‬

‫ކަހަލަ ފާފައެއް‪ ،‬ދުވަހަކު ވެސް އަހަރެން ކޮށްފައި‬

‫ރލެއް ނުކުރެވުނެވެ‪.‬‬ ‫ހުރިކަން އެނގުމުން ބިރު ކޮންޓު ޯ‬

‫ނުވާތީއެވެ‪.‬‬

‫ކޮޓަރިން ނުކުތް ވަގުތު މައިދައިތައާ ދިމާވިއެވެ‪.‬‬

‫ނުނިމޭ‬

‫ލައިފްސްޓައިލް‬ ‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫ކިވީ އަކީ ވަރަށް ރަހަ މީރު މޭވާއެކެވެ‪ .‬ރަހަ‬

‫ކިވީ‪ :‬ކެންސަރުން ދިފާއުވުމަށް‬ ‫ކެއުން ރަނގަޅު މޭވާ‬

‫މީރުވުމުގެ އިތުރުން މިއީ ސިއްހަތަށް ފައިދާ ލިބޭ‬ ‫ގިނަގުނަ މާއްދާތައް އެކުލެވިގެންވާ މޭވާއެކެވެ‪.‬‬ ‫ކިވީ އަކީ ކެންސަރުގެ ނުރައްކާ ދަށްކުރުމަށް‬

‫ދެމަފިރިންނަށް އެކުއްޖާ ބެލިދާނެތޯ ވެސް ގިނަ ބަޔަކު ޝައްކު ކުރޭ‪".‬‬ ‫ހަތަރު އަހަރުގެ ކުޑަކުޑަ ބޭޒިދު ހުސެއިން ވައްތަރީ‬

‫ދުނިޔެއަކު ނުތިބެ އެވެ‪ .‬އެންމެ ގިނަވެގެން ވެސް ތިބެނީ‬

‫ފެނުނު ވަގުތު އޭނާ ވެސް ބިރުގަތެވެ‪ .‬ބަލާބެލުމަށް ހީވަނީ‬

‫ބޑަށް ގާތް ވުމަކީ ވެސް ލިބޭ‬ ‫އާއިލީގޮތުން މިހާ ޮ‬

‫‪ 80‬އަހަރުގެ މުސްކުޅިއަކާ އެވެ‪ .‬މިއީ ވަރަށް މަދުން ނޫނީ‬

‫‪ 13‬ވަރަކަށް އަހަރު ވަންދެނެވެ‪ .‬އާއްމުކޮށް މިފަދަ ކުދިން‬

‫އޭލިއަން ހެން ކަމަށާއި އެވަގުތު އޭނާގެ ހިތް ކުދިކުދިވެގެން‬

‫ދަރިންނަށް މިފަދަ މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވާ ކަމެއް ކަމަށް‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬މިކަން‬ ‫ސައިންސްވެރިން ވަނީ ފާހަގަ ޮ‬ ‫ގތަށް ދިމާވަނީ ކިވީގައި ހުންނަ‪ ،‬ހަލާކުވާ ޑީއެންއޭ‬ ‫މި ޮ‬

‫ރކްސައިޑް ޗެލެންޖުން‬ ‫ޕްރޮޕަޓީޒްގެ ސަބަބުން ޕެ ޮ‬

‫ކށްދިނުމުގެ ގާބިލްކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ‪.‬‬ ‫މަރާމާތު ޮ‬

‫ސެލްތައް ދިފާއުކޮށްދޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫މީހުންނަށް ނުޖެހޭ ޒާތުގެ ބައްޔެއްގެ ޝިކާރައަކަށް ވުމުގެ‬

‫ސްޓްރޯކެއް ނުވަތަ ހާޓް އެޓޭކެއް ޖެހިގެން ޅަ އުމުރުގައި‬

‫ދިޔަ ކަމަށް ޓްރިޕްތީ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ސަބަބުން މި ކުއްޖާއަށް ދިމާވެފައިވާ ކަމެކެވެ‪.‬‬

‫މަރުވެ އެވެ‪.‬‬

‫ބަންގްލަދޭޝްގެ ދެކުނުގައިވާ މަގުރާ ކިޔާ ހިސާބެއްގައި‬

‫ވަރަށް ގިނަ ސިއްހީ މާހިރުން ވެސް އެއްބަސްވެ އެވެ‪.‬‬

‫ހސްޕިޓަލުގައި ތިބި‬ ‫ޓްރިޕްތީ ބުނި ގޮތުގައި ޮ‬

‫ޓްރިޕްތީގެ ދެމަފިރިން ދަރިފުޅާ އެކު މިހާރު ދިރިއުޅެނީ‬

‫ގތުގައި ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ‬ ‫ދިރާސާއަކުން ހާމަވެފައިވާ ޮ‬ ‫ކެއުމެއްގައި ‪ 3-2‬ކިވީ ބޭނުންކުރުމާ އެކު ސިއްހަތަށް‬ ‫ފައިދާހުރި ކާނާ ކައި ހަށިގަނޑަށް ކަސްރަތު‬

‫އެކި ވައްތަރުގެ ކެންސަރުން ދިފާއުވުމަށް ހުހާ ނުވަތަ‬

‫ލިބޭ ކަހަލަ ހަރަކާތްތެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅޭ ނަމަ‬

‫ސެލެޑް ހަދައިގެން ވެސް ކިވީ ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ހަށިގަނޑުގައި ކެންސަރު ސެލްތައް އުފެދުމުން‬

‫އަދި ސްމޫތީ ހަދައިގެން ބުއިމެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް‬

‫ސަލާމަތް ވެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫ބޭނުން ކުރެވިދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ފްލާވާ ކްރައުން އަށް ވު ެރ‬ ‫މާމެއިޑް ކްރައުން ހިތްގައިމު‬ ‫ފްލަވާ ކްރައުން އަކީ އެކި ކުލައިގެ މާ އަމުނާލައިގެން ހަދާ‬ ‫ތާޖެކެވެ‪ .‬އަންހެނުން ޕާޓީތަކަށް ދާއިރު ފްލަވާ ކްރައުން އެޅުމަކީ މަގުބޫލު‬ ‫ސްޓައިލެކެވެ‪ .‬މުޅި ދުނިޔޭގައި ވެސް‪ ،‬މިއުޒިކް ފެސްޓިވަލްތަކަށާއި‬

‫ފްލާވާ ކްރައުން އަކަށް ވުރެ ނަލަވެފައި ކޮންމެ ޕާޓީއަކަށް ވެސް އަޅާލަން‬

‫ވެޑިން ހަފުލާތަކަށް އަންހެން ކުދިން އެކި ޒާތުގެ ފްލާވާ ކްރައުން އަޅަ‬

‫ގުޅެ އެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪ .‬ސްނެޕްޗެޓުގެ އެންމެ މަގުބޫލު ފިލްޓަރަކީ ވެސް ފްލާވާ ކްރައުން‬ ‫އަޅާލައިގެން ފޮޓޯ ނެގޭ ފިލްޓަރެވެ‪.‬‬

‫ބޭޒީދުގެ މަންމަ ޓްރިޕްތީ ޚާތޫން އަކީ ވެސް އަދި‬

‫އުޅޭ މި ކުޑަ ކުއްޖާގެ މޫނު ހުންނަނީ ދުޅަވެފަ އެވެ‪ .‬ލޯ‬

‫އެންމެ ‪ 18‬އަހަރުގެ ކުއްޖެކެވެ‪ .‬އޭނާ ބުނި ގޮތުގައި އޭނާގެ‬

‫ކުރާނެ ބޭހެއް ނޭނގުނެވެ‪ .‬އެފަދަ ކުއްޖަކު މީގެ ކުރިން‬

‫ހާޝިމް ޝިކްދަރް‪ ،50 ،‬އާއި އައިޝާ ބޭގަމް‪،40 ،‬‬

‫ދުނިޔޭގައި ނުހުންނާނެކަން އެނގުމުން އެމީހުންގެ ހިތަށް‬

‫ވަޅުވަދެ ހަންގަނޑުގައި ރޫޖެހިފަ އެވެ‪ .‬ހުޅުތަކުގައި ވަރަށް‬

‫ދަރިފުޅަކީ ވަރަށް ކުޅަދާނަ ކުއްޖެކެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ދަރިފުޅުގެ‬

‫ޑކްޓަރުން ބުނި ކަމަށްވެ އެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫ނުދެކޭ ކަމަށް ޮ‬

‫ރިއްސަ އެވެ‪ .‬ކުޑަކަމުދާން ވަރަށް އުނދަގުލެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ސިފައަށް އަންނަ ބަދަލުން އޭނާ ވަނީ ހިތް ހަލާކުވާ ވަރަށް‬

‫ކަށިތަކާއި ދަތްތައް އިންތިހާއަށް ބައްޔެވެ‪.‬‬

‫ދެރަވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޑޮކްޓަރުން ޓްރިޕްތީ އާއި އޭނާގެ ފިރިމީހާ ގާތު ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ގތުން މެއިލްއޮންލައިން ގައި‬ ‫ބޭޒީދު އާ ބެހޭ ޮ‬

‫ގތުގައި ބޭޒީދުއަށް ހިނގަން‬ ‫ބޭޒީދުގެ މަންމަ ބުނި ޮ‬

‫ޓްރިޕްތީ ވިހައިގެން ގެއަށް ދިއުމާ އެކު އޭނާއަށް‬

‫އާއެކުގައި ފިރިމީހާގެ ގޭގަ އެވެ‪.‬‬ ‫ބެއިޒީދުގެ އުމުރުގެ އެހެން ކުދިންނަށް ވުރެ ބެއިޒީދު‬ ‫ބޮޑުވާލެއް އެތައް ގުނައެއް އަވަސްވެފައި ވިސްނުން‬ ‫ތަރައްގީވާލެއް ވެސް މާ އަވަހެވެ‪.‬‬

‫މީހަކަށް ކަމަށް ލޮވެލޫ ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ނަމަވެސް ދަރިފުޅަށްޓަކައި ލޮވެލޫ ފަޚުރުވެރިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫އޭނާގެ ދަރިފުޅު އެ އުމުރުގެ އެހެން ކުދިންނަށް ވުރެ މާ‬

‫ގތުން ބޭޒީދު އަކީ އެވްރެޖް‬ ‫ޝާއިއުކޮށްފައިވާ ރިޕޯޓެއްގައިވާ ޮ‬

‫ދަސްވީ ތިން އަހަރު ފުރުނު ފަހުންނެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ތިން‬

‫ލިބުނީ އާދައިގެ ކުއްޖެއް ނޫންކަމަށް ބުނެ މުޅި‬

‫ވަރެއްގެ ވިސްނުމެއް ހުންނަ ކުއްޖެކެވެ‪ .‬އޭނާ ދިރިއުޅޭ‬

‫މަސް ވީއިރު އަނގައިގެ ހުރިހާ ދަތެއް ހަމަވެއްޖެ ކަމަށް‬

‫އެހިސާބުގަނޑުގައި އަޑު ފެތުރުނެވެ‪ .‬ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން‬

‫ބުނާ ގޮތަކަށް ނޫނީ އެއްވެސް ކަމެއް ކުރިޔަކަ ނުދޭނެ‬

‫ހިސާބުގެ މީހުން އޭނާ އުޅޭ ހިސާބަށް ދާކަށް ވެސް‬

‫އޭނާ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫އޭނާގެ ދަރިފުޅު ދެކެން އަވަށްޓެރިން އެގޭ ދޮށުގައި ކިއު‬

‫އެވެ‪ .‬އަދި ކެތްތެރިކަން ވެސް އެހާ ކުޑަ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬

‫ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެނގޭ ކަމަށް ނުހަދާ ހުންނަ ކަމަށް‬

‫ހެދި އެވެ‪.‬‬

‫ކށް ވެސް ހަދާނެ އެވެ‪ .‬ވަރަށް އަނގަތަޅާ‬ ‫ކުޅެ މަޖާ ޮ‬

‫ލޮވެލޫ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ބޭނުމެއް ނުވެ އެވެ‪ .‬އަދި ކުޑަކުދިން އޭނާއާ އެކު ކުޅެން‬ ‫ބިރުގަނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ރޖީރިޔާ ކިޔާ ބައްޔެކެވެ‪.‬‬ ‫މި ކުއްޖާއަށް ޖެހިފައިވަނީ ޕް ޮ‬

‫ބޑުވުމުން އާދައިގެ ގޮތަކަށް‬ ‫ދަރިފުޅުގެ ހަށިގަނޑުގެ ހެދި ޮ‬ ‫ނުދާ ކަމަށާއި ނަމަވެސް ވަރަށް ރީތިކޮށް ވާހަކަ ދައްކާ‬

‫ގިނަ ބަޔަކު ދަރިފުޅު ދެކެން އެގޭ ދޮށަށް ދިޔަ‬

‫ގތުން މައްސަލައެއް ނެތް ކަމަށް‬ ‫ކަމަށާއި ނަފްސާނީ ޮ‬

‫ނަމަވެސް މީހެއްގެ ފަރާތުން އެއްވެސް އެހީތެރިކަމެއް މި‬

‫ގތުގައި ބެއިޒިދު ވަރަށް ބޯހަރެވެ‪ .‬އޭނާ‬ ‫ޓްރިޕްތީ ބުނި ޮ‬

‫ކުރާ އަސަރު އެނގޭނީ އެފަދަ ކަމެއް ދިމާވެފައިހުރި‬

‫ވިސްނުން ތޫނު ވެސް ކުއްޖެކެވެ‪.‬‬ ‫އަވަށްޓެރިން ވެސް މިހާރު ބެއިޒީދު އަބަދު ފެންނާތީ‬

‫ލވެލޫ ގަބޫލު ކުރެ އެވެ‪.‬‬ ‫ވިސްނުންތޫނު ކަމަށް ޮ‬ ‫ކުޑަ ކުޑަ ބެއިޒީދު އަށް ވެސް އޭނާގެ ހާލަތު އެނގޭ‬

‫ބޑަށް ދެރަވެއްޖިއްޔާ ރޯނީ‪ "،‬ލޮވެލޫ ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫"މާ ޮ‬ ‫އެމީހުންގެ ފަގީރުކަމުން ބެއިޒީދުއަށް ބޭނުންވާ ފަރުވާ‬

‫މި ބަލީގައި އޭނާގެ ހަށިގަނޑަށް ބަދަލު އަންނަމުން ދަނީ‬

‫ވެސް ބޭޒީދުގެ މަންމަ ބުންޏެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ދަރިފުޅު‬

‫ދެމަފިރިންނަކަށް ނުލިބުނެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި އަވަށްޓެރިން‬

‫ބޑަކަށް އޭނާ ދެކެ ބިރުންނެއް ނޫޅެ އެވެ‪ .‬އެމީހުން‬ ‫އެހާ ޮ‬

‫ލވެލޫ ގަބޫލު ކުރެ‬ ‫އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ނުކޮށްދެވޭކަމަށް ޮ‬

‫އުމުރުން ދުވަސްވާއިރު ހަށިގަނޑަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ‬

‫އޭނާގެ އުމުރުގެ އެހެން ކުދިންނާ އެއް ސިފައެއްގައި ނުހުރެ‬

‫ވެސް އެކި ފާޑުގެ ވާހަކަ ދައްކަން ފެށި އެވެ‪.‬‬

‫އލްޑް މޭން" އޭ ކިޔާފަ‬ ‫ލބިން ބެއިޒީދު އަށް ގޮވަނީ " ޯ‬ ‫ޯ‬

‫ރވިފައި އިންނަ‬ ‫އެވެ‪ .‬އަދި އޭނާގެ އަންހެނުން އަބަދު ޮ‬

‫އަށް ގުނަ ހަލުވި ބާރުމިނެއްގަ އެވެ‪.‬‬ ‫އެފް ސްކޮޓް ފިޒްގެރަލްޑްގެ ވާހަކަ އާއި ބްރެޑް ޕިޓް‬ ‫ގެ ފިލްމު "ދަ ކިއުރިއަސް ކޭސް އޮފް ބެންޖަމިން ބަޓްން"‬ ‫އަކީ ބޭޒީދު އަށް ޖެހިފައިވާ ބަލި ކަމަށްވާ ޕްރޮޖީރިއާ ބަލި‬

‫މުސްކުޅި މީހެއްގެ ސިފަ ޖަހާތީ ޓްރިޕްތީ ޚާތޫން ވަރަށް‬ ‫ދެރަވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ބޭޒީދު އުފަންވީ ބަންގްލަދޭޝްގެ ސަރުކާރު‬ ‫ހޮސްޕިޓަލެއްގައި ‪ 2012‬ވަނަ އަހަރު އެވެ‪.‬‬

‫"ގިނަ މީހުން ބެއިޒީދުއާ ކައިރިވާން ބިރުގަނޭ‪ .‬އަދި‬ ‫އަހަރެމެން ދެމަފިރިންނަށް އެކުއްޖާ ބެލިދާނެތޯ ވެސް ގިނަ‬ ‫ބަޔަކު ޝައްކު ކުރޭ‪".‬‬ ‫ޓްރިޕްތީ އާއި ފިރިމީހާ އަކީ ދެބެންގެ ދެދަރިންނެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫ބެއިޒީދު ސްކޫލަށް ނުދިޔަނަމަވެސް ބޯޅަ ކުޅެ އަދި‬ ‫ކުރަހާ ވެސް ހަދަ އެވެ‪ .‬އަދި ގަނެދޭ ކުޅޭ އެއްޗެހި‬ ‫ހަލާކުކޮށް ހަދަ އެވެ‪ .‬އެއީ އަލުން އެ އެއްޗެތި މަރާމާތުކޮށް‬

‫އުމުރެއް ދުނިޔޭގައި ހޭދަކުރާތަން ދެކެލުން‪ "،‬ލޮވެލޫ‬

‫ޖެހިފައިވާ ކުއްޖަކާ ބެހޭ ގޮތުން އުފައްދާފައިވާ ފިލްމުތަކެވެ‪.‬‬

‫ދަރިފުޅަށް ޖެހިފައިވާ ބައްޔަށް ބޭސްކުރަން އެ‬

‫އަދި ހިންދީ ފިލްމެއް ކަމަށްވާ "ޕާ"ގައި އަމީތާބު ބައްޗަން‬

‫ޑކްޓަރުންނަށް ނޭނގުމަކީ ޓްރިޕްތީ‬ ‫ހޮސްޕިޓަލުގައި ތިބި ޮ‬

‫ވެސް މި ބަލި ޖެހިފައިވާ ކުއްޖެއްގެ ރޯލު އަދާކޮށްފައިވެ‬

‫އާއި އޭނާގެ ފިރިމީހާ ލޮވެލޫ ހަސަން‪ ،22 ،‬އެންމެ ދެރަވާ‬

‫މީހުންނާ ކައިވެނި ކުރުމަކީ ވަރަށް ގިނައިން ކުރާ ކަމެކެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތްކޮށްގެން މަހަކު ‪ 5000‬ރުޕީޒް (‪ 50‬ޑޮލަރު)‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫މައްސަލަ އެވެ‪.‬‬

‫އެގޮތުން ޓްރިޕްތީ ކައިވެނި ކުރިއިރު އޭނާއަށް އެންމެ ‪13‬‬

‫ލޮވެލޫ އަށް ލިބެ އެވެ‪.‬‬

‫ރޖީރިއާ ޖެހިފައިވާ ކުދިން މާގިނަ ދުވަހަކު‬ ‫ޕް ޮ‬

‫އަހަރެވެ‪.‬‬

‫"ކޮންމެ މަންމައަކާއި ބައްޕައެއްގެ ވެސް އުންމީދަކަށް‬ ‫ވާނީ އެމީހުންގެ ދަރިފުޅު ސިއްހަތު ރަނގަޅުކޮށް ދިގު‬

‫އޭޝިއާގެ ބައެއް ގައުމުތަކުގައި އާއިލީ ގޮތުން މިހާ ގާތް‬

‫ޓްރިޕްތީ ބުނި ގޮތުގައި ދަރިފުޅު ވިހެއުމަށްފަހު ފުރަތަމަ‬

‫ބަންގްލަދޭޝްގެ ރަށްފުށުގެ ހިސާބުތަކުގައާއި ސައުތު‬

‫މަންޒަރު ފެންނާތީ ހިތާމަކުރާ ކަމަށް ވެސް ލޮވެލޫ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ހެދުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ލވެލޫ އަކީ މަސައްކަތު މީހެކެވެ‪.‬‬ ‫ޓްރިޕްތީގެ ފިރިމީހާ ޮ‬

‫ގތުގައި ބެއިޒީދު ލިބުނުފަހުން އެކި އެކި‬ ‫ލޮވެލޫ ބުނި ޮ‬

‫ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫މާމެއިޑް އިސްތަށިގަނޑު‪ ،‬ޓައިޓު އަދި އެކި ވައްތަރުގެ މާމެއިޑް‬ ‫ހެދުމާއި މޭކަޕް ސްޓައިލްތައް މަގުބޫލު ވަމުން އަންނަ ޒަމާނެއްގައި‬ ‫މާމެއިޑް ކްރައުނަކީ ވަރަށް އެކަށީގެންވާ ސްޓައިލެކެވެ‪ .‬ޝީލްސްގެ‬

‫އަހަރުތަކެއް ވެއްޖެ އެވެ‪ .‬އެހެންވެ ފްލަވާ ކްރައުންގެ ފޯރި މަޑުމަޑުން‬

‫ކްރައުންތައް ފެނުމުން ކޮންމެ މީހަކު ވެސް އެ އަޅާލާ ހިތްވާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ފަނޑުވަމުންދާކަން ވެސް ފާހަގަވެ އެވެ‪.‬‬

‫ދިވެހިރާއްޖެ ފަދަ ވަށައިގެން ކަނޑު އޮންނަ ގައުމަކާ މި ސްޓައިލް ވަރަށް‬

‫އޮސްޓްރޭލިއާގެ ފްލޯރިސްޓެއް ކަމަށްވާ ޗެލްސީ ޝީލްސް މިހާރު ވަނީ‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ދަރިފުޅުގެ ބައްޔަށް‬ ‫ވަނީ ޚަރަދު ޮ‬

‫ޑޮކްޓަރުންނަކަށް އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް ޖެހިފައިވާ ބައްޔަށް‬

‫މިހާރު މަގުބޫލު ވަމުން އަންނަ އެކްސެސަރީ އެކެވެ‪ .‬އިތާ މުތް އަދި‬ ‫އެކި ކުލައިގެ ބޮލި އެކި ޑިޒައިނަށް އަތުރާފައި ހުންނަ މާމެއިޑް ކްރައުން‬

‫މިނާ ބޭނުންކޮށްގެން އޭނާ ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ މާމެއިޑް ކްރައުން އަކީ‬

‫ލވެލޫގެ މައިންބަފައިން ކަމަށްވާ‬ ‫ޓްރިޕްތީގެ ފިރިމީހާ ޮ‬

‫ކންސެންޓްރޭޓްސް އާއި‬ ‫އޭގައި ވިޓަމިން ސީ ޮ‬ ‫ސަލާމަތް ސިއްހަތަކަށް ވަރަށް މުހިއްމު އެއްޗިއްސެވެ‪.‬‬

‫ލައްކަ އަށް ވުރެ ގިނަ ރުޕީޒް (‪ 4000‬ޔޫއެސް ޑޮލަރު)‬

‫ދަރިފުޅުގެ ބަލި ހާލާއި އޭނާ މާ ގިނަ ދުވަހު‬

‫ކށްދެވޭނެ އެއްވެސް ކަމެއް ނެތް ކަމަށް‬ ‫އެމީހުންނަށް ޮ‬

‫ކިވީ އަކީ މުހިންމު މޭވާއަކަށްވާ އަނެއް ސަބަބަކީ‬ ‫ޕޮޓޭސިއަމް ހުރުމެވެ‪ .‬މި ދޭއްޗަކީ ވެސް އިންސާނެއްގެ‬

‫މުޅިން އާ ވައްތަރެއްގެ ތާޖެއް ފަރުމާކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އެކި ޒާތުގެ ބޮއްޔާއި‬

‫އެއްވެސް ވަރެއްގެ ފަރުވާއެއް ނުލިބެ އެވެ‪.‬‬

‫މަރާމާތުކުރުމަށް ރިސާޗަރުން ވަކި މެކޭނިޒަމްއެއް‬ ‫ގޮތުގައި ކިވީގައި އެކުލެވޭ އެންޓި އޮކްސިޑަންޓް‬

‫ނަމަވެސް‪ ،‬ފްލާވާ ކްރައުންގެ ސްޓައިލްތައް ބޭނުންކުރާތާ އެތައް‬

‫ޑޮކްޓަރުންނަށް ދައްކައިގެން ބޭސްކުރުމަށް މިހާތަނަށް ހަތަރު‬

‫ކށްލާފަ އެވެ‪ .‬މި ހަލާކުވި ސެލްތައް‬ ‫ސެލްތައް ހަލާކު ޮ‬

‫ގތުގައި‪ ،‬ދާދި ފަހުން‬ ‫އެހީވެދޭ އެއްޗެއްގެ ޮ‬

‫ގތުން ކޮށްފައިވާ‬ ‫އޯކްލެންޑްގައި މިކަމާ ގުޅޭ ޮ‬

‫"ގިނަ މީހުން ބެއިޒީދުއާ ކައިރިވާން ބިރުގަނޭ‪ .‬އަދި އަހަރެމެން‬

‫ބޓްރީގައި ހުރި މީދާތަކެއްގެ‬ ‫ބޭނުންކޮށްގެން‪ ،‬ލެ ޯ‬

‫ބޭނުން ނުކުރި ނަމަވެސް އެބޭފުޅުން ގަބޫލުކުރާ‬

‫ނިއުޒިލެންޑްގެ އޭޔޫޓީ ޔުނިވަސިޓީ އޮފް‬

‫މިއީ ހަތަރު އަހަރުގެ ކުއްޖެއް‪،‬‬ ‫މުސްކުޅިއެއް ނޫން‬

‫ރކްސައިޑް‬ ‫މި ދިރާސާކުރުމަށް ރިސާޗަރުން ވަނީ ޕެ ޮ‬

‫ގުޅެ އެވެ‪ .‬އަދި އަމިއްލައަށް އެކި ކުލައިގެ ބޮލި ބޭނުންކޮށްގެން މާމެއިޑް‬ ‫ކށްލުމަކީ އުނދަގޫ ކަމަކަށް ނުވާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ކްރައުނެއް ތައްޔާރު ޮ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪16‬‬

‫މަލާވީގެ "ރަންނަމާރީ" ެގ‬ ‫ވާހަކައިން ދުނިޔެ ސިހިއްޖެ‬ ‫އަނީވާ ބީބީސީ ނޫސްވެރިންނާއަށް އިންޓަވިއު ދެނީ‬ ‫ފާ ތު މަ ތު އަ ނީ ސާ‬

‫ހެއިނާ ކައިރިއަށް ގޮސް "ތޯހިރު"ވާށެވެ‪.‬‬ ‫އަދި އެންމެ ހައިރާންވާ ކަމަކަށް ނިސަންޖީ ކިޔާ‬ ‫މި ރަށުގެ މީހުން ކުރާ އެއް ކަމަކީ ފުރާވަރަށް އަރާ‬

‫އަހަރެން ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރީމެވެ‪ .‬އަދި އެކުދިންނާ‬

‫ގިނަ ބަޔަކު ބަނޑުހައި ހޫނުކަމުގައި ދިރިއުޅޭއިރު‬

‫ދޭތެރޭ ހިންގޭ މި ބޭއިންސާފު އަނިޔާވެރި އަމަލުގެ‬

‫އެމީހުންކުރާ މިފަދަ ސަގާފީ ކަންތައްތައް ހުއްޓުވަން މާ‬

‫ސަބަބުން އެކުދިން "ސާފު"ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އެކުދިން‬

‫ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރާތަނެއް ނުފެނެ އެވެ‪.‬‬

‫ރާއްޖޭގައި ވަރަށް ކުރީ ޒަމާނެއްގައި ހިނގި‬

‫އުމުރުގެ އަންހެންކުދިން ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މައްސަރު‬

‫ބޑުވާކަމަށް ވިސްނައިދޭން‬ ‫ބަލިތައް ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ޮ‬

‫ރަންނަމާރި ވާހަކައަކީ ދިވެއްސަކަށް ވިއްޔާ އެނގޭނެ‬

‫ކަންތައް ޖެހުމުން ތިން ދުވަހުގެ މުއްދަތަކަށް ހެއިނާ‬

‫މަސައްކަތް ކުރީމެވެ‪ .‬ސަބަބަކީ މި މީހުންގެ‬

‫އަނީވާގެ ދެ އަނބިންނާ ވެސް އަހަރެން ބައްދަލު‬

‫ވާހަކައެކެވެ‪ .‬މިއީ ވެސް ރަންނާމާރި ވާހަކައާ ދާދި‬

‫ތހިރު"ވާން ނިންދަވަނީ އެވެ‪ .‬އޭރުން އެ‬ ‫އާއެކު " ޯ‬

‫ގތުން ހެއިނާ އާއެކު ނިދާއިރު‬ ‫ސަގާފަތުގައި އޮންނަ ޮ‬

‫ދށީ އަނބި ފެނީ އަކީ ހުވަފަތްވުމުގެ‬ ‫ކުރީމެވެ‪ޮ ،‬‬

‫އެއްކަހަލަ ވާހަކަ އެކެވެ‪ .‬ތަހުޒީބުވެފައިވާ މި ޒަމާނުގައި‬

‫ބޑު މީހަކަށް‬ ‫ކުއްޖާ ކުޑަކުއްޖެއްގެ ބައިން ކެނޑި ޮ‬

‫އެއްވެސް ހުރަހެއް ބޭނުމެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫ކށްދިން އަންހެނެކެވެ‪.‬‬ ‫ސަބަބުން އަނީވާ "ސާފު" ޮ‬

‫ވެސް މިފަދަ ކަންތައްތައް ބައެއް ގައުމުތަކުގައި‬

‫ކށްފިނަމަ އަނެއް‬ ‫ވީއެވެ‪ .‬މި ކުދިން މިކަމަށް އިންކާރު ޮ‬

‫ހިނގުމަކީ ހައިރާންވާ ވަރުގެ ކަމެކެވެ‪ .‬މިއީ މަލާވީގައި‬

‫ކަންތަކާ ލައިގަތީއެވެ‪ .‬މި ރަށު މީހުން ގަބޫލުކުރާ‬

‫އެމީހުންގެ އުޅުމާއި އަޚްލާގަށް ވަރަށް ރަނގަޅަށް‬

‫ގތުން ބީބީސީގެ‬ ‫ހިނގަމުންދާ މިފަދަ ކަމަކާ ގުޅޭ ޮ‬

‫ގޮތުގައި ހެއިނާ އާއެކު ނިދަން އަންހެންކުއްޖަކު‬

‫ބެލުމަށްފަހު ޚިޔާރުކުރާ ބަޔަކަށްވާތީ އެމީހުންގެ ފަރާތުން‬

‫ކށްފައިވާ ރިޕޯޓެކެވެ‪.‬‬ ‫ނޫސްވެރިއަކު ތައްޔާރު ޮ‬

‫އިންކާރުކުރުމަކީ އާއިލާއަށް ނުވަތަ މުޅި އަވަށަށް‬

‫އެޗްއައިވީ‪/‬އެއިޑްސް ފަދަ ބަލިތައް ނުޖެހޭނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މެދުގައި މައްސަލަ ޖެހިފައިވާކަން ޔަގީންވި އެވެ‪.‬‬

‫ނުބައި ބަލިތަކާއި ސުންޕާ ކަންތައްތައް ދިމާވާނެ‬

‫ހެއިނާ އިން ކުރާ މަސައްކަތަށް ބަލާއިރު މަލާވީގެ‬

‫ގތުގައި ފިރިމީހާ ކުރާ މަސައްކަތަށް އޭނާ‬ ‫ފެނީ ބުނި ޮ‬

‫ކަމެކެވެ‪.‬‬

‫މި ސަރަހައްދުގައި އެޗްއައިވީ ފެތުރުމުގެ ނުރައްކާ‬

‫ނަފްރަތު ކުރެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އެއީ އެމީހުންނަށް‬

‫އިންތިހާއަށް މިހާރުވެސް ވަނީ ބޮޑުވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކާންބޯން ލިބޭ ހަމައެކަނި ވަސީލަތަށް ވާތީ އެކަން‬

‫އަންހެންކުދިން ބާލިޣުވުމާއެކު ފިރިހެނަކަށް ލާރި‬ ‫ދީގެން އެ މީހާ ލައްވާ އެ ކުދިން ރޭޕް ކުރުވުމަކީ‬ ‫މަލާވީގެ ދެކުނުގެ ވަރަށް ފަގީރު ސަރަހައްދެއްގައި‬

‫ގތުގައި އޭނާ މިހާތަނަށް "ތޯހިރު"‬ ‫އެނީވާ ބުނާ ޮ‬

‫ނަމަވެސް މި މީހުން ބުނަނީ ހެއިނާ އިންނަކީ‬

‫ވަރަށް އެކަހެރި ހިސާބުގައިގެ މި އަވަށުގައި‬

‫ޒަމާނުއްސުރެ ކަންތައް ކުރަމުން އަންނަ އެމީހުންގެ‬

‫ކޮށްދީފައިވާ ގިނަ ކުދިންނަކީ ސްކޫލަށް ދާ ކުދިންނެވެ‪.‬‬

‫ގތަށް އަންހެނުން "ތޯހިރު"ކުރުމާ‬ ‫ސަގާފީ ކަމެކެވެ‪ .‬މި ޮ‬

‫"ބައެއް ކުދިންނަށް ވާނީ ‪ 12‬ނުވަތަ ‪ 13‬ވަރަކަށް‬

‫ކޮންމެ ‪ 10‬މީހަކުން އެކަކީ އެޗްއައިވީ ވައިރަސް‬

‫ހަވާލުވެފައިވާ މީހާއަށް އެ ރަށު މީހުން ކިޔަނީ‬

‫އަހަރު‪ .‬ނަމަވެސް އަހަރެންނަށް ރަނގަޅީ ތަންކޮޅެއް‬

‫ހަށިގަނޑުގައި ހުންނާނެ މީހެކެވެ‪.‬‬

‫"ހައެނާ" އެވެ‪.‬‬

‫ދށީ ކުދިން‪ .‬އަހަންނަކީ އެކުދިންގެ "ހެއިނާ" އަށް‬ ‫ޮ‬

‫މިއީ ރޭޕް ކަމަކަށް އެ އަވަށްތަކުގެ‬ ‫ކަމުވޮށީވެގެންވާ މީހުން ނުދެކެ އެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި‬

‫ވީތީ އެކުދިން ހިތްހަމަޖެހޭ‪ "،‬އެނީވާ ބުނެފައި ވެއެވެ‪.‬‬ ‫އެނީވާ އޭނާގެ ސީދާ އުމުރެއް ނުބުނެ އެވެ‪.‬‬

‫އދ‪ .‬ން އަންދާޒާ ކުރާ ގޮތުގައި މަލާވީގެ‬

‫އެހެންކަމުން އެނީވާ އެޗްއައިވީ އަށް ޕޮޒިޓީވް‬ ‫ތޯ އަހަރެން ސުވާލުކުރީމެވެ‪ .‬އެނީވާ ދިން ޖަވާބުން‬

‫ފަހުން އަނީވާ އޭނައާ ކައިވެނި ކުރީ އެވެ‪ .‬މިހާރު އެ‬ ‫ދެމަފިރިންނަށް ކުއްޖަކު ވެސް ލިބިއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫ދެ މީހުންގެ މޫނަށް ބަލާލުމުން އެ ދެ މީހުންގެ‬

‫ކށްދީ ވެސް ވާކަށް ނެތެވެ‪.‬‬ ‫ނު ޮ‬ ‫އތް ދެ އަހަރުގެ ތުއްތު އަންހެންދަރިފުޅު‬ ‫އަތުގައި ޮ‬ ‫މީގެ ‪ 10‬ވަރަކަށް އަހަރު ފަހުން އަވީނާ ކަހަލަ ހެއިނާ‬ ‫ތ އަހަރެން ފެނީ އާ‬ ‫އެއް ގާތަށް ފޮނުވަން ގަބޫލު ޯ‬ ‫ސުވާލު ކުރީމެވެ‪.‬‬ ‫ފެނީ ބުނީ އޭނާ އެކަން އެގޮތަށް ވާން ނޭދޭ‬

‫ޝކެކެވެ‪ .‬އޭނާ‬ ‫ޮ‬ ‫އަހަންނަށް ލިބުނީ ވަރުގަދަ‬

‫ތހިރު" ކުރުމަށްޓަކައި‬ ‫އެމީހުން ގަބޫލުކުރަނީ މިއީ " ޯ‬

‫ނަމަވެސް ބަލާ ބެލުމަށް ހީވަނީ ‪ 40‬ގެ އަހަރުތައް‬

‫ބުނިގޮތުގައި އޭނާ އަކީ ވެސް އެޗްއައިވީ ޕޮޒިޓިވް‬

‫ކަމަށާއި މި ސަގާފަތް ހުއްޓުވަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ކންމެހެން ވެސް ކުރަން ޖެހޭނީ ދީނީ ކަމެއްގެ ގޮތުގަ‬ ‫ޮ‬

‫ގުނަމުންދާ މީހެއް ހެންނެވެ‪ .‬އޭނާގެ ދެ އަނބިން‬

‫މީހެކެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އޭނާއަށް ލާރި ދީގެން ކުދިން‬

‫ހައިނާ އިންނާއެކު ނިދުމަށް އެމީހުންނަށް މަޖްބޫރު ކުރާ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫މިހާރުވެސް އެބަތިއްބެވެ‪ .‬އަދި އެނީވާ ކުރަން ޖެހޭ‬

‫"ސާފު" ކުރަން ހަވާލުކުރާ ބެލެނިވެރިން ކައިރީ އެނީވާ‬

‫ޗއިސްއެއް ނޯންނަ‬ ‫ކަމަށާއި އެމީހުންނަކަށް އެހެން ޮ‬

‫މަސައްކަތުގެ ބާވަތް އޭނާގެ އަނބިންނަށް އެނގެ އެވެ‪.‬‬

‫އެ ވާހަކައެއް ނުބުނެ އެވެ‪.‬‬

‫ދާދިފަހުން ބީބީސީގެ ނޫސްވެރިޔާ މި‬ ‫ގސް މިކަމާ ބެހޭ ވަރަށް ތަފްސީލު‬ ‫ސަރަހައްދަށް ޮ‬

‫މިހާތަނަށް ‪ 100‬އަށް ވުރެ ގިނަ ކުދިން އެނީވާގެ‬

‫ކށްފައި ވެއެވެ‪ .‬އެޑް ބަޓްލާ‬ ‫ރިޕޯޓެއް ތައްޔާރު ޮ‬

‫ކައިރިއަށް ގެނެސްފައި ވެއެވެ‪ .‬ނަމަވެސް މިއީ‬

‫ދިޔައިރު އޭނާ ދައްކާ ވާހަކައާ އަހަރެން އެހާ‬

‫ގތުގައި މި ސަރަހައްދުގެ މީހުން‬ ‫ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ޮ‬

‫‪ 2012‬ވަނަ އަހަރު ވެސް އެނީވާ އާ ނޫސްވެރިއަކު‬

‫ހިތްހަމަނުޖެހޭ ކަމުގެ އިހްސާސްތައް އެނީވާ އަށް‬

‫ހެއްޔެވެ؟" އަހަރެން ސުވާލުކުރީމެވެ‪ .‬ޖަވާބުގައި‬

‫ކުދިން "ތޯހިރު"ކުރުމުގެ ނަމުގައި މި ކުރާ ކަންތަކުން‬

‫ސުވާލުކުރުމުން އޭނާ ބުނި އަދަދެވެ‪ .‬ހަގީގަތަކީ‬

‫ވާން ފެށި އެވެ‪ .‬އެހެންވެ އަވަސް އަވަހަށް ވާހަކަ‬

‫ފެނީ ބުނީ މިއަދާ ހަމައަށް ވެސް އެކަންތަކާ އޭނާ‬

‫ނުރައްކާތެރި ބަލިތައް ފެތުރެން މެދުވެރިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ޚުދް އޭނާއަށް ވެސް އޭނަ ކައިރިއަށް ގެނައި‬

‫ކށްލި އެވެ‪ .‬އަދި މިހާރު‬ ‫ދައްކާ ރާގު ބަދަލު ޮ‬

‫ރުޅިއަންނަ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ތިރީގައި މިވަނީ އެޑް ބްލެޓާގެ ރިޕޯޓުގެ ޚުލާސާ އެކެވެ‪.‬‬

‫އަންހެންކުދިންގެ އަދަދެއް ނޭނގެ އެވެ‪ .‬އޭނާ ގުނަން‬

‫"ސާފުކޮށްދިނުމުގެ" މަސައްކަތް ކުރަނީ ވަރަށް މަދުން‬

‫މަސައްކަތް ކުރިޔަސް މިހާރު އޭނާއަށް އެ އަދަދު‬

‫ކަމަށް ބުންޏެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ދޭތެރެއަކުން އެހެން‬

‫އެޑް ބްލެޓާގެ ރިޕޯޓުގެ ޚުލާސާ‬

‫އޅިފައިވާ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫ގތުގައި އޭނާއަށް އެނގިގެން އޭނާގެ‬ ‫އެނީވާ ބުނާ ޮ‬

‫"އަހަރެންނަށް އެރިކް އެނީވާ އާ ބައްދަލުވީ‬ ‫ކޓަރީގެ ގޭގެ ހިރަފުސް ފެންޑާ‬ ‫އޭނާގެ ތިން ޮ‬

‫ތިބީ ފަސް ދަރިންނެވެ‪ .‬ނަމަވެސް ފާއިތުވީ ތަނުގައި‬

‫އެނީވާ އާ އަހަރެންގެ ވާހަކަ މިހާ ހިސާބަށް‬

‫ކަމަށް ފެނީ ބުންޏެވެ‪ .‬އަދި އެއީ އަންހެނުންނަށް ހުރި‬ ‫ބޑު ހިތާމައެއް ކަމަށް ފެނީ ސިފަ ކުރި އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫"ކަލެއަށް އެކަންދިމާވި ވަގުތު ވަރަށް ރުޅި އައި‬

‫އަނީވާ ކުރެން އޭނާގެ އަންހެންދަރިން ޖިންސީ‬ ‫ތ ސުވާލުކުރުމުން ބުނީ އޭނާގެ‬ ‫ގޮތުން ސާފުކުރާނެ ޯ‬

‫ކށްދޭ ކަމަށާއި މިހާރު އެ‬ ‫އުޅެލާފައި އެކަންތައް ޮ‬

‫ދަރިންގެ އެކަން ނުކުރާނެ ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި އޭނާ އެކަމަށް‬

‫މަސައްކަތް ހުއްޓާލަން އުޅޭކަމަށް އެނީވާ ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ހުއްދަ ނުދޭނެކަމަށާއި މިކަން ހުއްޓުވަން މަސައްކަތް‬

‫މި އާދަކާދަ ކުރިޔަށްގެންދާ އެންމެންނަށް ވެސް‬

‫އޭނާއަށް ބަލިވެ އިނދެފައިވަނީ ކިތައް މީހުން ކަމެއް‬

‫އެ މުޖުތަމައުން ބޭރުގެ އެންމެން އެ ކަންތަކާ‬

‫ކުރަމުންދާ ކަމަށް އަނީވާ ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫އަމިއްލަ ދަރިންގެ އެކަން ކުރުވަން ބޭނުން‬

‫މަތިންނެވެ‪ .‬ބޭރުގައި ބަކަރިތަކާއި ކުކުޅުތައް މުޅި‬

‫ކބައިކަމެއް‬ ‫އަދި އެމީހުންނަށް ލިބުނު ދަރިންނަކީ ޮ‬

‫ހިތްހަމަނުޖެހޭނެކަން އެނގެ އެވެ‪ .‬އެއީ ހަމައެކަނި‬

‫ނުވިޔަސް ކަލޭ އެބަ އެކަން ކުރަން ނޫންހޭ އަހަރެން‬

‫ތަން މުޑުދާރުކުރަމުން އުޅެ އެވެ‪ .‬ފެހިފާޑެއްގެ ގަމީހެއް‬

‫އެނީވާ އަކަށް ނޭނގެ އެވެ‪.‬‬

‫އތަކާއި ސަރުކާރުން‬ ‫ދީނީ މީހުންނެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެންޖީ ޯ‬

‫އަނީވާ އާ ސުވާލުކުރީމެވެ‪ .‬ޖަވާބުގައި އޭނާ ބުނީ އޭނާ‬

‫ކޅު ހަދާނެކަން މި މީހުން ދަނެ‬ ‫ވެސް އެކަމާ ދެ ޮ‬

‫ވެސް އެކަން ހުއްޓުވަން މަސައްކަތްކުރާ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ލާފައި ހުރި އެނީވާ ހިނގަނީ ކޮރު ޖަހަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫އޭނާއަކީ އުފަންވީއިރުވެސް އެއްފައި ކުރު މީހެކެވެ‪.‬‬

‫ގތުގައި އޭނާއަކީ އެ ކޮމިއުނިޓީގައި‬ ‫އެނީވާ ބުނި ޮ‬ ‫އުޅޭ ‪ 10‬ހެއިނާގެ ތެރެއިން އެކަކެވެ‪ .‬ނިސެންޖޭގެ‬

‫ގތުން މަލާވީ ސަރުކާރުން މިހާރު ވަނީ‬ ‫އެވެ‪ .‬އެ ޮ‬

‫އޭނާ އަހަންނަށް ވަރަށް ހޫނު މަރުހަބާއެއް‬

‫ކޮންމެ އަވަށެއްގައި އޭނާ ކަހަލަ މީހަކު ހުންނާނެ‬

‫"ގެއްލުންހުރި ސަގާފީ ކަންތައްތައް" ނަމުގައި މީހުން‬

‫ކިޔެވެ‪ .‬ފަހަރެއްގައި ނޫސްވެރިޔަކަށް ވާތީ މީޑިއާގެ‬

‫ކަމަށް އެނީވާ ބުންޏެވެ‪ .‬އެނީވާ ކައިރިއަށް ގެންނަ‬

‫ހޭލުންތެރިކުރުވުމެ ކެމްޕޭނެއް ވެސް ފަށާފަ އެވެ‪.‬‬

‫ސަމާލުކަމަށް އޭނާވެސް ބޭނުންވަނީ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ‪.‬‬

‫ކންމެ ފަހަރަކަށް ހަތަރު ޑޮލަރާއި‬ ‫ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ޮ‬

‫އެނީވާއަކީ މި އަވަށުގެ މީހުން ހޮވާފައިވާ‬

‫"ހަމަ ހަގީގަތުގައި ވެސް އަހަރެން މިއުޅެނީ‬ ‫މިކަން ހުއްޓާލަން‪ "،‬އަނީވާ ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ޕޓު ގެނެސްދިނުމާއެކު މުޅި‬ ‫ބީބީސީން މި ރި ޯ‬

‫އފް ޖެންޑާ އެންޑް‬ ‫މަލާވީގެ މިނިސްޓްރީ ޮ‬

‫ދުނިޔެއަށް މި ވާހަކަ ފެތުރިގެން ދިޔަ އެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ޑލަރާ ދެމެދުގެ މިންވަރެއް އެ ކުއްޖެއްގެ‬ ‫ހަތް ޮ‬

‫ވެލްފެއާގެ ޕާމަނަންޓް ސެކްރެޓަރީ ޑރ‪ .‬މޭ ޝަބާ‬

‫މަލާވީ ސަރުކާރުން ވެސް މިކަމާ ފިޔަވަޅު އަޅަން‬

‫ގަދަރު ލިބިފައިވާ "ހެއިނާ" އެވެ‪ .‬މަލާވީގެ އެންމެ‬

‫ކށްދޭ މަސައްކަތުގެ‬ ‫މައިންބަފައިން ދެ އެވެ‪ .‬އޭނާ ޮ‬

‫ގތަށް ކަންކުރުން‬ ‫ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ ސަގާފަތާ އެއް ޮ‬

‫ގތުން މަލާވީގެ ރައީސް ޕީޓާ މުތާރިކަގެ‬ ‫ފެށި އެވެ‪ .‬އެ ޮ‬

‫ދެކުނުގައިވާ އެކަހެރި ހިސާބުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ‬

‫އުޖޫރައެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ‪.‬‬

‫ކށް އެކަން މަނާކުރާކަށް ސަރުކާރަކުން ނޫޅެ‬ ‫ކުށްވެރި ޮ‬

‫އަމުރަކަށް އެރިކް އަނީވާ ޖުލައި ‪ 26‬ވަނަ ދުވަހު ވަނީ‬

‫އަވަށުގެ އަންހެނުންގެ ތެރެއިން ޖަމާއަތެއްގައި‬

‫އެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި އެމީހުން އެކުރާ ކަންތައްތަކުން‬

‫ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކށްފައި ބޭތިއްބުމަކީ އެމީހުންގެ‬ ‫"ހެއިނާ"އިން އައްޔަން ޮ‬

‫ކންމެ އަހަރަކުވެސް އެ އަހަރަކު އެ އަވަށުގައި‬ ‫ބަޔަކު ޮ‬

‫ކށްދީގެން އެމީހުން‬ ‫ލިބޭ ގެއްލުންތަކުގެ މައުލޫމާތު ފޯރު ޮ‬

‫ގތުން އަންހެނުން‬ ‫ސަގާފީ ކަމެކެވެ‪ .‬މިއީ ޖިންސީ ޮ‬

‫ބޮޑެތިވާ ހުރިހާ އަންހެންކުދިންނަށް ކޭމްޕެއް ބާއްވާ‬

‫ތ މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށް އޭނާ‬ ‫ލައްވާ އެކަން ހުއްޓުވޭ ޯ‬

‫އެ ކުދިންނަށް އެޗްއައިވީ އަށް މަގުފަހިވާ ފަދަ‬

‫ތހިރު"ކުރުމާ ހަވާލުވެފައި ތިބޭ މީހުންނެވެ‪.‬‬ ‫" ޯ‬

‫އަންބެއްގެ ޑިއުޓީ އަދާކުރާނެ ގޮތާއި ފިރިމީހާ‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ކަންތައްކުރުމުގެ ދައުވާ އަނީވާގެ މައްޗަށް އުފުލާނެ‬

‫ބޑުންނަށް ތިބޭ މީހުން މިފަދަ‬ ‫އާބާދީތަކުގައި ޮ‬

‫މިސާލަކަށް ފިރިހެނަކު މަރުވެއްޖެނަމަ އެމީހާ‬ ‫ވަޅުލެވޭނީ އޭނާގެ ހުވަފަތް އަނބިމީހާ ހެއިނާ ކައިރީގައި‬

‫ގތް ކިޔައިދެއެވެ‪ .‬ހެއިނާއެއް‬ ‫ހިތްހަމަޖައްސާދޭނެ ޮ‬

‫ކޅެއް ތައުލީމީ މައިންބަފައިން‬ ‫މިހާރުވެސް ތަން ޮ‬

‫ކުޑަކުދިންނަށް ޖިންސީ އަނިޔާ ދިނުމާއި‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ގތުން ކުއްޖާ ސާފުކުރުވުމަކީ މި ކޭމްޕް‬ ‫ލައްވާ ޖިންސީ ޮ‬

‫އެމީހުންގެ ދަރިން ހައިނާ ކައިރިއަށް ނުފޮނުވާކަމަށް‬

‫ތހިރު" ވުމަށްފަހުގަ އެވެ‪ .‬އެއީ އެމީހުން‬ ‫ނިދާ " ޯ‬

‫ގތުން އެންމެ ފަހުގެ ކަމަކަށް އޮންނަ‬ ‫ނިންމާލުމުގެ ޮ‬

‫އެ ހިސާބުގަނޑުގައި ދިރިއުޅޭ ދުވަސްވީ ބައެއް މީހުން‬

‫ބަޔާނުގައި ވަނީ ސަގާފަތާއި އާދަކާދައިގެ ނަމުގައި‬

‫ޒަމާނުއްސުރެ ކަންތައް ކުރަމުން ގޮތެވެ‪ .‬އެމީހުންގެ‬

‫ކަންތަކެވެ‪.‬‬

‫ބުނެފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އަންހެނުންނާއި ކުޑަކުދިންނަށް މިފަދަ އަނިޔާތައް ދޭ‬

‫ސަގާފަތުގެ ބައެކެވެ‪ .‬އަންހެނަކު ބަލިވެ އިނދެ‬ ‫ދަރިފުޅު ބައިގެން ހިނގައްޖެނަމަ އެވީ އަނެއްކާވެސް‬

‫ކށް މިކަމުގައި‬ ‫މި އަންހެނުންގެ ޖަމާއަތާ ބައްދަލު ޮ‬ ‫ބޑެތި ނުރައްކާތައް ބުނެދެވޭތޯ‬ ‫ސިއްހީގޮތުން ހުރި ޮ‬

‫މަލާވީ އަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ފަގީރު ގައުމުތަކުގެ‬ ‫ތެރޭގައި ހިމެނޭ ގައުމެކެވެ‪ .‬ރަށްފުށުގެ ހިސާބުގެ‬

‫ގތުން ސަރުކާރުން ނެރެފައިވާ‬ ‫މިކަމާ ގުޅޭ ޮ‬

‫މީހުން ޖަވާބުދާރީ ކުރުވާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ދުނިޔެ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪18‬‬

‫ސިފައިންގެ ބާރު އުރުދުޣާނަށް ލި ޭބ‬ ‫ގޮތަށް ގާ ނޫނު އަސާސީ އިސްލާހު ކުރަނީ‬ ‫އަންކާރާ (ޖުލައި ‪ - )31‬ތުރުކީގެ ޖާސޫސީ އިދާރާގެ ވެރިޔާ‬ ‫އާއި ސިފައިންގެ ވެރިޔާގެ ބާރު ސީދާ ރައީސްގެ އަތްދަށުގައި‬ ‫އޮންނަ ގޮތަށް ގާނޫނު އަސާސީ އަށް އިސްލާހު ގެންނަން ބޭނުންވާ‬ ‫ކަމަށް ރައީސް ރަޖަބު ތައްޔިތު އުރުދުޣާން ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫މި މަހު ‪ 15‬ވަނަ ދުވަހު ތުރުކީ އަށް ގެންނަން އުޅުނު‬ ‫ބަޣާވާތާ ގުޅިގެން ވަނީ ‪ 19،000‬މީހުން ހައްޔަރު ކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ބަޣާވާތަށް ފަހު ސިފައިންގެ ޖެނެރަލުންގެ ‪ 40‬ޕަސެންޓް ވަނީ‬ ‫މަގާމުން ވަކިކޮށްފަ އެވެ‪ .‬ސަރުކާރުގެ އެކި ވަޒީފާތަކުން ވަނީ‬ ‫‪ 66،000‬މީހުން ވަކިކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އަދި ‪ 50،000‬ޕާސްޕޯޓް‬ ‫ވަނީ ކެންސަލްކޮށްފަ އެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން ‪ 142‬މީޑިއާ ވަނީ‬ ‫ބަންދުކޮށްފަ އެވެ‪ .‬ތުރުކީގައި މިހާރު ވަނީ ތިން މަސް ދުވަހަށް‬ ‫ކުއްލި ހާލަތު އިއުލާން ކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އުރުދުޣާން ހުށަހަޅުއްވާ އިސްލާހު ގާނޫނު އަސާސީ އަށް‬ ‫ކޅު ފަރާތްތަކުގެ ވެސް ތާއީދާ އެކު އެވެ‪ .‬ތުރުކީ‬ ‫ގެނެވޭނީ އިދި ޮ‬ ‫ގާނޫނު އަސާސީ ބަދަލު ކުރެވޭނީ ޕާލަމެންޓުގެ ތިން ބައިކުޅަ ދެ‬ ‫ބައިގެ އަޣުލަބިއްޔަތުންނެވެ‪.‬‬ ‫އުރުދުޣާން ވިދާޅުވީ ހުރިހާ އަސްކަރީ ސްކޫލެއް ބަންދު‬ ‫ކުރައްވާނެ ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި އެއްގަމާއި ކަނޑާއި ވައިގެ ސިފައިންގެ‬ ‫ވެރިން ރިޕޯޓްކުރަން ޖެހޭނީ ސީދާ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރަށް ކަމަށް‬ ‫ވިދާޅުވި އެވެ‪ .‬އުރުދުޣާން ވިދާޅުވީ ބަޣާވާތުގެ ރޭ ލިބިވަޑައިގެންނެވި‬ ‫ޖާސޫސީ މައުލޫމާތާ މެދު ހިތްހަމަޖެހިވަޑައި ނުގަންނަވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ބަޣާވާތަށް ފަހު ރައްޔިތުންގެ ފަރާތުން ވަރަށް ބޮޑު‬ ‫އެއްބައިވަންތަކަމަކާއި އެކުވެރި ކަމެއް ފެނުނު ކަމަށް ވިދާޅުވެ‬ ‫އުރުދުޣާން މިހާރު ވަނީ އެ މަނިކުފާނަށް ފާޑުކިޔައިގެން ކޯޓަށް‬ ‫ފޮނުވާފައިވާ ހުރިހާ މައްސަލައެއް އަނބުރާ ގެންނަވަން ނިންމަވައިފަ‬

‫ތުރުކީގެ ރައީސް އުރުދުޣާން‪:‬‬ ‫ބަޣާވާތަށް ފަހު ދަނީ ބާރުތައް‬ ‫ނަންގަވަމުން‪ޮ -- .‬ފޓޯ‪:‬ރޮއިޓާސް‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ހިލަރީ ކްލިންޓަނުގެ ކެމް ޕޭން ހެކްކޮށްފި‬ ‫މކްރެޓިކް ޕާޓީގެ އެކި މުވައްސަސާތަކަށް‬ ‫ވޝިންޓަން (ޖުލައި ‪ - )30‬ޑި ޮ‬ ‫ޮ‬ ‫ސައިބާ ހަމަލާތައް ދިނުމަށް ފަހު ހިލަރީ ކްލިންޓަންގެ ރިޔާސީ ކެމްޕޭން‬ ‫ހެކްކޮށްފި އެވެ‪.‬‬ ‫އެންމެ ފަހުން ހެކަރުންގެ ހަމަލާ އަމާޒުވެފައި ވަނީ ޑިމޮކްރެޓިކް ނޭޝަނަލް‬ ‫ކންގްރެސް ކެމްޕޭން ކޮމިޓީއަށެވެ‪ .‬އޭގެ ކުރިން ވަނީ‬ ‫ކޮމިޓީ އާއި ޑިމޮކްރެޓިކް ޮ‬ ‫ޕާޓީގެ އިސް ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ބަދަލުކުރި އީމެއިލްތަކެއް ހެކް ކުރުމަށް ފަހު‬ ‫ކށް ބޭޒާރުކޮށްލައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ވިކިލީކްސް މެދުވެރި ޮ‬ ‫އެމެރިކާގެ އޮފިޝަލުން ތުހުމަތު ކުރަނީ ހިލަރީގެ ކެމްޕޭނަށް އަމާޒުކޮށް‬ ‫ސައިބާ ހަމަލާތައް ދެމުން ދަނީ ރަޝިޔާ ސަރުކާރާ ގުޅުން އޮންނަ އެޖެންޓުން‬ ‫ކަމަށެވެ‪ .‬އެމެރިކާގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބަށް ރަޝިޔާ އިން ނުފޫޒު ފޯރުވުމަށް‬ ‫މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށް ބައެއް ފަރާތްތަކުން ތުހުމަތު ކުރެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬ ‫ދގު ކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އަދި މިއީ ރަޝިޔާއާ ދެކޮޅަށް‬ ‫ރަޝިޔާ އިން ވަނީ މިކަން ޮ‬ ‫ވޮޝިންޓަނުން ފަތުރާ ދޮގު މައުލޫމާތު ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ހިލަރީއާ ދެކޮޅަށް އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރައް ރިޕަބްލިކަން ކެންޑިޑޭޓް‬ ‫ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް ވަނީ ހިލަރީގެ ކެމްޕޭނަށް އަމާޒުކޮށް ގިނަގިނައިން ސައިބާ‬ ‫ހަމަލާ ދިނުމަށް ރަޝިޔާ އަށް ގޮވާލައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އެފްބީއައި އިން ބުނެފައި ވަނީ ހިލަރީގެ ކެމްޕޭނަށް އަމާޒުކޮށް‬ ‫ހެކްކުރަމުންދާ މައްސަލަ ތަހގީގު ކުރާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ކމިޓީގެ އީމެއިލްތައް ހެކްކުރީ ޕާޓީގެ‬ ‫ޑިމޮކްރެޓިކް ނޭޝަނަލް ޮ‬ ‫ކންވެންޝަން ބާއްވަން އެއް ދުވަހަށްވެފައި ވަނިކޮށެވެ‪ .‬މި އީމެއިލްތަކާ ގުޅިގެން‬ ‫ޮ‬ ‫ޕާޓީގެ ޗެއާޕާސަން ޑެބީ ވަސަމަން ޝުލްޒް ވަނީ އިސްތިއުފާ ދެއްވައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ބޭޒާރުކުރި މޭލްތަކުގައި ވަނީ ބާނީ ސެންޑާސް އަށް ޕާޓީގެ ރިޔާސީ ޓިކެޓް‬ ‫ދިނުމަށް ޕާޓީގެ އިސް ފަރާތްތަކުން ދެކޮޅު ހަދާކަން ހާމަވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ދުނިޔެ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫މެލޭޝިއާ ސަރުކާރަ ްށ‬ ‫މާބޮޑަށް ާބރު ލިބޭ ގާނޫނާ‬ ‫މެދު އދ‪ .‬އިން ކަންބޮޑުވެއްޖެ‬ ‫ކުއާލަ ލަމްޕޫރު (ޖުލައި ‪ - )31‬މެލޭޝިއާ‬

‫‪20‬‬

‫މެ ލޭ ޝި އާ ގެ ބޮ ޑު ވަ ޒީ ރު‬ ‫ނަ ޖީ ބު ރަ އް ޒާ ގު‪ :‬އާ‬ ‫ބި ލަ ށް ދަ ނީ ފާ ޑު ކި ޔު ން‬ ‫އަ މާ ޒު ވަ މު ން‪.‬‬

‫ބަލަހައްޓާ ނޭޝަނަލް ސެކިއުރިޓީ ކައުންސިލުން ބޭނުން‬

‫ބަޔާނެއްގައި ބުނީ މި ގާނޫނުގެ ސަބަބުން އިންސާނީ‬

‫ޑލަރުގެ މުދާ ހިފެހެއްޓުމަށް‬ ‫ބެލެވޭ އެއް ބިލިއަން ޮ‬

‫ސަރުކާރަށް އާދަޔާޚިލާފަށް ބާރުތައް ލިބޭ ގޮތަށް‬

‫ނަމަ ޚިޔާލުފާޅު ކުރުން ފަދަ މުޖްތަމައުގެ އަސާސީ‬

‫ބޑުވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ހައްގުތަކަށް އަރައިގަންފާނެތީ ކަން ޮ‬

‫އެމެރިކާގެ ޖަސްޓިސް ޑިޕާޓްމަންޓުން ވަނީ އަމުރު‬

‫ފާސްކޮށްފައިވާ ގާނޫނަށް މާދަމާ އަމަލު ކުރަން ފަށާ‬

‫ކށް މީހުން ބަލާ ފާސްކޮށް ތަކެތި‬ ‫ހައްގުތައް ހަނި ޮ‬

‫އަދި ޚިޔާލުފާޅު ކުރުމާއި އެއްވެ އުޅުމުގެ މިނިވަންކަން‬

‫ނެރެފަ އެވެ‪ .‬މި ބޭންކުން ނަޖީބުގެ އަމިއްލަ އެކަންޓަށް‬

‫އިރު އެ ގާނޫނާ މެދު ވަރަށް ކަންބޮޑުވާ ކަމަށް އދ‪.‬‬

‫ހިފަހައްޓާ އަދި މީހުން ހައްޔަރު ކުރުމުގެ ބާރު ވެސް‬

‫ބޑުވާ ކަމަށް ވެސް ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ގެއްލިދާނެތީ ކަން ޮ‬

‫ޑލަރު ޖަމާކުރި މައްސަލައެއް ވެސް‬ ‫‪ 681‬މިލިއަން ޮ‬

‫އފީހުން ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫ގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ ޮ‬

‫މި ގާނޫނުން ލިބިދެ އެވެ‪.‬‬

‫"މި ގާނޫނު އަލުން މުތާލިއާކޮށް އިންސާނީ‬

‫ވަނީ ފަޅާ އަރައިފަ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް މި މައްސަލަ‬

‫ހައްގުތަކާ ބެހޭ ބައިނަލްއަގުވާމީ މިންގަނޑުތަކަށް‬

‫ތަހުގީގު ކުރުމަށް ފަހު ނިންމާފައި ވަނީ އެއީ ސައުދީ‬

‫މިދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހު ފާސްކުރި ނޭޝަނަލް‬

‫ފަރާތްތަކުން ބުނަނީ މި ގާނޫނަކީ އެ ގައުމުގެ‬

‫އފީހުގެ ބަޔާނުގައި‬ ‫ފެއްތުމަށް ގޮވާލަން‪ "،‬އދ‪.‬ގެ ޮ‬

‫ޝާހީ އާއިލާ އިން ދިން ހަދިޔާއެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބޑު ވަޒީރު ނަޖީބު ރައްޒާގަށް ފާޑުކިޔާ‬ ‫ޮ‬

‫މެލޭޝިއާ ސަރުކާރުން ހުށަހަޅައިގެން ޕާލަމެންޓުން‬ ‫ސިކިއުރިޓީ ކައުންސިލުގެ ގާނޫނުގައިވާ ގޮތުން‬

‫ސަރުކާރުގެ ކަރަޕްޝަނުގެ މައްސަލައާ ގުޅިގެން ނަޖީބު‬

‫ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ސިފައިންނަށް އާދަޔާޚިލާފު ބާރުތައް ލިބިދެ އެވެ‪.‬‬

‫ވެރިކަމުން ދުރުކުރަން މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތައް‬

‫ގތުން ނުރައްކަލެއްވާ ކަމަށް‬ ‫މީގެ ތެރޭގައި ސަލާމަތީ ޮ‬

‫ހުއްޓުވުމަށް ބޭނުންކުރާނެ ހަތިޔާރެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ސިފައިންނަށް ހީވާ ސަރަހައްދުތަކުގައި ސިފައިންގެ‬ ‫ބޑު ވަޒީރު ރިޔާސަތު‬ ‫ބާރު ހިންގުން ހިމެނެ އެވެ‪ޮ .‬‬

‫ދެކުނު އިރުމަތީ އޭޝިއާގައި ހުންނަ އދ‪.‬ގެ‬ ‫އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ބެހޭ އޮފީހުން ނެރުނު‬

‫ގތުން ނަޖީބު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ‬ ‫އާ ބިލާ ބެހޭ ޮ‬

‫ލޕްމަންޓް ބޭންކެއް ކަމަށްވާ‬ ‫މެލޭޝިއާގެ ޑިވެ ޮ‬

‫އންނަ މެލޭޝިއާގައި‬ ‫އެއީ މުސްލިމުންގެ އަޣުލަބިއްޔަތު ޮ‬

‫ލޕްމަންޓް ބާރުހާދުގެ ކޮރަޕްޝަނުގެ‬ ‫‪1‬މެލޭޝިއާ ޑިވެ ޮ‬

‫ޓެރަރިޒަމްގެ އަމަލުތައް ހުއްޓުވުމަށް ބޭނުން ކުރާނެ‬

‫މައްސަލަތައް ދަނީ ބައެއް ގައުމުތަކުން ތަހުގީގު‬

‫ގާނޫނެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ކުރަމުންނެވެ‪ .‬މި ބޭންކުން ގަނެފައިވާ ތަކެތި ކަމަށް‬

‫ރަޝިޔާ ސަރުކާރަ ްށ‬ ‫ވެސް ހެކަރުން ހަމަލާދީފި‬

‫ޓިއުނީޝިއާ‬ ‫ސަރުކާރުގެ އިތުބާރު‬ ‫ނެތް ކަމަށް ފާސްކޮށްފި‬ ‫ބޑު ވަޒީރު ހަބީބު‬ ‫ތޫނިސް (ޖުލައި ‪ - )31‬ޓިއުނީޝިއާގެ ޮ‬ ‫ސައިދުގެ އިތުބާރު ނެތް ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ޕާލަމެންޓުން‬ ‫ފާސްކުރުމާ އެކު ސަރުކާރު އިސްތިއުފާ ދޭން ޖެހިއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫އެމެރިކާ އިން ކިޔަވާ ވިދާޅުވެފައިވާ އިގްތިސާދީ މާހިރާ‬ ‫ކޅަށް ޕާލަމެންޓުގެ ‪ 188‬މެންބަރުން ވަނީ ވޯޓު ދީފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ދެ ޮ‬ ‫އޭނާ އަށް ތާއީދުކުރީ އެންމެ އަށް މެންބަރުންނެވެ‪.‬‬ ‫ވެރިކަމުގައި އަދި ދެ އަހަރުވެސް ހަމަނުވާ ސައިދު‬ ‫ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވި އިގްތިސާދީ އިސްލާހީ މަސައްކަތް‬ ‫އެކަށީގެންވާ ސްޕީޑުގައި ކުރިއަށް ނުދާތީ އިދިކޮޅު ފަރާތްތަކުން‬ ‫ބޑަށް ފާޑުކިޔަން ފަށައިފަ އެވެ‪ .‬ރައީސް ބާޖީ‬ ‫ވަނީ ވަރަށް ޮ‬ ‫ސައިދު އަސަބްސީ މިދިޔަ މަހު ވަނީ ގައުމީ އެއްބައިވަންތަކަމުގެ‬

‫ހެ ކަ ރު ން ގެ ހަ މަ ާލ ވަ ނީ ރަ ޝި ޔާ ސަ ރު ާކ ރު ގެ މު އަ އް ސަ ސާ ތަ ކަ ށް އަ މާ ުޒ ކޮ ށް ފަ އި‪.‬‬ ‫މޮސްކޯ (ޖުލައި ‪ - )31‬އެމެރިކާގެ ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީގެ އެކި‬ ‫ވކްތަކަށް ރަޝިޔާގެ ހެކަރުން ވަދެ‬ ‫ގުނަވަންތަކުގެ ކޮމްޕިއުޓާ ނެޓް ޯ‬

‫ކށްފައިވާ ހަމަލާއެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫އަމާޒު ޮ‬ ‫ވޭތުވެދިޔަ ދުވަސްތަކުގައި ވަނީ އެމެރިކާގެ ޑިމޮކްރެޓިކް‬

‫މައުލޫމާތު ވަގަށް ނަގާފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތުކޮށްފައި ވަނިކޮށް‬

‫ނޭޝަނަލް ކޮމިޓީ (ޑީއެންސީ) އާއި ޑިމޮކްރެޓިކް ކޮންގްރެޝަނަލް‬

‫ރަޝިޔާ ސަރުކާރުގެ އެކި މުއައްސަސާތަކަށް ވެސް ޕްރޮފެޝަނަލް‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬މި ތުހުމަތު‬ ‫ކމިޓީގެ ނެޓްވޯކް ހެކް ޮ‬ ‫ކެމްޕެއިން ޮ‬

‫ސައިބާ ހަމަލާއެއް ދީފައިވާ ކަމަށް އެ ގައުމުގެ ޖާސޫސީ އިދާރާ‬

‫އަޅުވާފައި ވަނީ ރަޝިޔާގެ ބޮލުގަ އެވެ‪ .‬އަދި މި ކަމުގެ އަޑީގައި‬

‫އިން ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫ހުންނެވީ ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީގެ ކެންޑިޑޭޓް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް ކަމަށް‬

‫ފެޑެރަލް ސެކިއުރިޓީ ސާވިސް (އެފްއެސްބީ) އިން ބުނީ‬ ‫ވކުން "ސައިބާ‬ ‫ސަރުކާރުގެ ‪ 20‬މުއައްސަސާއެއްގެ ނެޓް ޯ‬

‫ވެސް ތުހުމަތުކޮށްފައިވެ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު މޮސްކޯ އިން ބުނެފައި ވަނީ‬ ‫މިއީ އެމެރިކާ އިން ދައްކާ ވަރަށް ޒިންމާދާރުކަން ކުޑަ ވާހަކައެއް‬

‫ޖާސޫސީ ވައިރަސް" ފެނިފައިވާ ކަމަށެވެ‪ .‬ރަޝިޔާގެ ނެޓްވޯކަށް‬

‫ކަމަށެވެ‪ .‬ޓްރަމްޕް ވެސް ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އޭނާއާ ރަޝިޔާއާ‬

‫ހަމަލާދިނީ ކާކު ކަމެއް އެފްއެސްބީއަކުން ނުބުނެ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬

‫ނންނާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ގުޅުމެއް ޯ‬

‫ބުނެފައި ވަނީ މިއީ ވަރަށް ބޮޑަށް ރާވައިގެން ސަރުކާރުގެ ވަކި‬ ‫މުއައްސަސާތަކަށާއި ސައެންސް އަދި ދިފައީ ކުންފުނިތަކަށް‬

‫އެފްބީއައި އިން ބުނެފައި ވަނީ ހިލަރީ ކްލިންޓަންގެ ކެމްޕޭނަށް‬ ‫އަމާޒުކޮށް ހެކްކުރި މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ސަރުކާރެއް އެކުލަވާލުމަށް ވެސް ގޮވާލައްވައިފަ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬ ‫ބޮޑު ވަޒީރު ސައިދު ވަނީ އިސްތިއުފާ ދެއްވުމަށް ދެކޮޅު ހައްދަވާ‪،‬‬ ‫ޕާލަމެންޓުން އޭނާއާ މެދު ގޮތެއް ނިންމުމަށް އެދިވަޑައިގެންފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ރައީސް ޒައިނުލް އާބިދީންގެ ސަރުކާރު ‪ 2011‬ވަނަ އަހަރު‬ ‫ވައްޓާލި ފަހުން ޓިއުނީޝިއާގެ އިގްތިސާދު ދަށްވެ‪ ،‬ވަޒީފާ‬ ‫ބޑުތަން އިތުރުވެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ނެތް މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ ވަރަށް ޮ‬ ‫ޓިއުނީޝިއާގެ ޒުވާނުންގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި ތިބީ ވަޒީފާއެއް‬ ‫ނެތި އެވެ‪.‬‬ ‫ބޮޑު ވަޒީރު ސައިދު ތުހުމަތު ކުރެއްވި ގޮތުގައި ޓިއުނީޝިއާގެ‬ ‫ބޮޑެތި ޕާޓީތަކުން ދިޔައީ ކެބިނެޓަށް ބަދަލު ގެނައުމަށް އޭނާ އަށް‬ ‫ޕްރެޝަރު ކުރަމުންނެވެ‪ .‬އާ ބޮޑު ވަޒީރަކު އައްޔަން ކުރުމާ ބެހޭ‬ ‫ގޮތުން ޕާލަމެންޓުގައި މަޝްވަރާ ކުރަން ފަށާނީ މާދަމާ އެވެ‪.‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪21‬‬

‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ފުރުސަތު‬ ‫ދިނުން‪ :‬ރަނގަޅު ނިންމުމެއް!؟‬

‫ފުލުހުންގެ އިންޓަ‬ ‫ޑިޕާޓްމަންޓް‬ ‫މުބާރާތެއްގެ‬ ‫މެޗެއްގެ ތެރެއިން‪.‬‬

‫އެ ކްލަބްތަކަށް ކުޅޭ ކުޅުންތެރިންނަށް ސިފައިންނާއި‬

‫ވިޔަފާރިތައް ހުރިއިރު‪ ،‬ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ފުޓްބޯޅަ‬

‫ޕޫލަށް އިތުރުކުރޭނެ ކުޅުންތެރިންތަކެކެވެ‪ .‬މީގެ ކުރިން‬

‫ގތަށް އޮވެ އެކަމަކު‬ ‫ފުލުހުންގެ ޓީމަށް ކުޅެވޭ ޮ‬

‫ޕންސާ ލިބުމަކީ‪ ،‬އެހެން ކްލަބްތަކަށް‬ ‫ޓީމަށް ސް ޮ‬

‫ސްޓެލްކޯ އިން ދެ ވަނަ ޑިވިޝަނުގައި ވާދަކުރިއިރު‪،‬‬

‫ސިފައިންގެ ނުވަތަ ފުލުހުންގެ ތެރޭގައި ވަޒީފާއަދާކުރާ‬

‫ސްޕޮންސާ ނުލިބޭނެ ސަބަބެއް ނޫން ކަމަށް މާކެޓިން‬

‫އެތަނުން ވެސް ގިނަ ކުޅުންތެރިން ގަލޮޅު ދަނޑަށް‬

‫ފަރާތްތަކަށް އެހެން ކްލަބްތަކަށް ނުކުޅޭވޭ ގޮތަށް‬

‫ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ކުޅިވަރުގެ ބޭފުޅަކު‬

‫ނެރުނެވެ‪.‬‬

‫ޕޓަރުން ދަނޑަށް ނުވަނުމުން‬ ‫ވެއްޓިފަ އެވެ‪ .‬ސަ ޯ‬

‫އޮތުމެވެ‪ .‬އެކަމަކު މި ފަހަރު ހުއްދަ ދިން އިރު‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ފެށިގެން ކްލަބްތަކުގެ މާލީ ހާލަތު ވެސް ދަށެވެ‪ .‬ގައުމީ‬

‫އެކަމަށް ވަނީ ހައްލެއް ގެނެސްފަ އެވެ‪ .‬އެއީ‬

‫މު ހަ އް މަ ދު ހަ މް ދޫ ން‬

‫އތީ ފުންވަޅުގަނޑަކަށް‬ ‫ދިވެހި ފުޓްބޯޅަ މިހާރު ޮ‬

‫"އަލީ އަޝްފާގް (ދަގަނޑޭ) އާ ޖެހިގެން‬

‫"ހަގީގަތުގައި ފައިދާތަކެއް ކުރާނީ‪ .‬މިސާލަކަށް‬

‫މޅު ކުޅުންތެރިޔާ އެތަނުން‪،‬‬ ‫ރާއްޖޭގެ ހުރި އެންމެ ޮ‬

‫ޓީމަށް ވެސް ސަރަހައްދީ މުބާރާތްތަކުގައި އެކަށީގެންވާ‬

‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ޓީމުތައް ފީފާގެ ޓްރާންސްފާ‬

‫ޔަގީނުން ވެސް ދަނޑަށް މީހުން އިތުރުވާނެ‪ .‬އެ ދެ‬

‫މުއައްސަސާއެއްގައި ހުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮވެދާނެ‪.‬‬

‫ޕޓަރުން ތިބީ ހިތްހަމަނުޖެހިފަ‬ ‫ނަތީޖާ ނުނެރެވޭތީ ސަ ޯ‬

‫ގތަށް އަމަލުކުރަން އެއްބަސްވާން‬ ‫އެއްބަސްވުމާ އެއް ޮ‬

‫މުއައްސަސާގެ މުއައްޒަފުން ވަންނާނެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން‪،‬‬

‫އެހެންކަމުން އެފަދަ މުއައްސަސާތައް ފުޓްބޯޅައިގައި‬

‫އެވެ‪ .‬މި ވަޅުގަނޑުން އަރައިގަތުމަށް‪ ،‬ކޮންމެ މީހަކު‬

‫ޖެހުމެވެ‪ .‬އެހެންވެ އެ ދެ މުއައްސަސާގައި ވަޒީފާއަދާ‬

‫ބޅައިގެ ތެރެއަށް އިތުރުވުމުން‬ ‫ވާދަވެރި ދެ ޓީމެއް ފުޓް ޯ‬

‫ހދުމަކީ އެފްއޭއެމްގެ‬ ‫ބައިވެރިކޮށް ކުޅުންތެރިން ޯ‬

‫ކށްލި ނަމަވެސް އެއަތުގައި ހިފަން ދިވެހި‬ ‫އަތްދިއް ޮ‬

‫ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ވެސް‪ ،‬އެހެން ކްލަބްތަކަށް‬

‫ފުޓްބޯޅައިގެ ވާހަކަދެކެވޭލެއް އިތުރުވެ‪ ،‬ފުޓްބޯޅަ އިތުރަށް‬

‫އަމާޒެއް‪ "،‬އެފްއޭއެމްގެ ރައީސް ތޯރިގް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އތީ ތައްޔާރަށެވެ‪ .‬އެފްއޭއެމަށް އާ އެގްޒެކެޓިވް‬ ‫ފުޓްބޯޅަ ޮ‬

‫ސއިކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬

‫ޕންސަރުން ހޯދުމަށް‬ ‫މާކެޓްވާނީ‪ .‬އޭގެ ސަބަބުން ސް ޮ‬

‫ކޮމިޓީއެއް އައިސް‪ ،‬އެކަމަށްޓަކައި އާ ޕްލޭންތައް‬

‫މީގެ އިތުރުން ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ޓީމަށް‬

‫އެހެން ކްލަބްތަކަށް ވެސް ފައިދާތަކެއް ވާނެ‪ "،‬އޭނާ‬ ‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އަންނަނީ ހަދަމުންނެވެ‪ .‬އަދި ތަފާތު ނިންމުންތައް‬

‫ދައުލަތުގެ ބަޖެޓް ހުޅުވާލެވިފައިވާ ކަމަށާއި އެހެން‬

‫ނިންމައި ބަދަލުތަކެއް އަންނަނީ ގެންނަމުންނެވެ‪ .‬އޭގެ‬

‫ކްލަބްތަކަށް ނުލިބޭ ފަސޭހަތައް އެ ދެ މުއައްސަސާގެ‬

‫ތެރެއިން އެއް ބަދަލަކީ‪ ،‬ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް‬

‫ޓީމުތަކަށް ލިބޭނެ ކަމަށް ބުނެ ބައެއް ކްލަބްތަކުން‬

‫ބޑު ސަބަބަކީ‪ ،‬އަދިވެސް‬ ‫ނުތެދުވިފައި އޮތް އެންމެ ޮ‬

‫ބޅައިން ފުރުސަތު ދޭން‬ ‫ގައުމީ ފެންވަރުގެ ފުޓް ޯ‬

‫ވަނީ ހިތްހަމަނުޖެހުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ‪ .‬ދިވެހި‬

‫މީހަކު އެއްޗެއް ދޭނެ ކަމަށް ބަލައިގެން ނުވަތަ ޗަންދާ‬

‫ރާއްޖޭގެ ބައެއް ކްލަބްތައް އަމިއްލަ ފައި މައްޗަށް‬

‫ބޅައިގައި ވެސް މީގެ ކުރިން‬ ‫ރާއްޖޭގެ ވޮލީ ޯ‬ ‫ރަސްކަން ކުރަމުން އައީ ނިއު ރޭޑިއަންޓާއި ވެލެންސިއާ‬ ‫އަދި ވިކްޓަރީ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެ ކްލަބްތަކުން އެ‬ ‫ކުޅިވަރުގައި ވާދަނުކުރަން ފެށި ހިސާބުން‪ ،‬ވޮލީބޯޅައިގެ‬ ‫ފޯރި ހިފަހައްޓައިދިނީ ސިފައިން އަދި ފުލުހުންނެވެ‪.‬‬ ‫ބޅައިގައި ވާދަކުރަން‬ ‫"ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ވޮލީ ޯ‬

‫ބޅަ‪ ،‬އަލުން ކޮޅަށް‬ ‫ނިންމުމުންނެވެ‪ .‬މިއީ ދިވެހި ފުޓް ޯ‬

‫އފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ‬ ‫ސިފައިންގެ ކްލަބުގެ އިސް ޮ‬

‫ނަގައިގެން ކްލަބްތައް ހިންގަން މަސައްކަތްކުރުމެވެ‪.‬‬

‫ފެށުމަކީ ވަރަށް ރަނގަޅަށް ވީ ކަމެއް‪ .‬ބޮޑު ކްލަބްތައް‬

‫ޖެހުމަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟‬

‫ސިފައިންގެ ޓީމަށް ދައުލަތުން ނުވަތަ އެ މުއައްސަސާ‬

‫ސިފައިންގެ އަދި ފުލުހުންގެ ޓީމުތައް‪ ،‬ހިންގަނީ‬

‫ބޅައާ ދުރަށް ގޮސް ވޮލީގެ ފޯރި‬ ‫މަޑުމަޑުން ވޮލީ ޯ‬

‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް މީގެ ކުރިން ދެ‬

‫ނންނަ ކަމަށެވެ‪ .‬ޖާޒީ ގަތުމުން‬ ‫އިން ވަކި ބަޖެޓެއް ޯ‬

‫ތަފާތު ސަބަބުތަކާ ހުރެ އެއަށް ވުރެ ހަރުދަނާކޮށެވެ‪.‬‬

‫އއްވާ‪ ،‬ސިފައިންނާއި ފުލުހުން އައިސް‬ ‫ދަށްވެފައި ޮ‬

‫ފަހަރެއްގެ މަތިން ފުރުސަތު ދިނެވެ‪ .‬އެންމެ ފުރަތަމަ‬

‫ފެށިގެން ޕްރެކްޓިހާއި މެޗުގައި ބޭނުންކުރާ ފެނާއި މި‬

‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ވާދަކުރަން ފެށުމުގެ ސަބަބުން‬

‫ވާދަކުރަން ފެށުމުން އެ ކުޅިވަރު މިއަދު އޮތް ހިސާބަށް‬

‫‪ 2007‬ގައި އެ ފުރުސަތު ދިނުމަށް ފަހު ‪ 2009‬ވަނަ‬

‫ހދަނީ‪ ،‬ސްޕޮންސަރުން‬ ‫ނޫން ވެސް އެހެން އެއްޗެހި ޯ‬

‫ގންޖެހުން ކުރިމަތިވާނެތީ‪ ،‬އެ ދެ‬ ‫އެހެން ކްލަބްތަކަށް ޮ‬

‫އެއައީ‪ .‬އަޅުގަނޑު ދެކޭ ގޮތުގައި އެއީ ރަނގަޅު‬

‫އަހަރު ހުއްދަ ބާތިލްކުރިއިރު‪ 2013 ،‬ވަނަ އަހަރު‬

‫ކށް ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪ .‬ވަޒީފާގެ‬ ‫މެދުވެރި ޮ‬

‫މުއައްސަސާގެ ޓީމަށް ފުރުސަތު ނުދޭން ނިންމުމަކީ‬

‫ކަމެއް‪ "،‬ކުރިން ވިކްޓަރީ އަށް ކުޅެ އަދި ފަހުން‬

‫ހުއްދަ ދިނުމަށް ފަހުން ދެ ވަނަ ފަހަރަށް ބާތިލްކުރީ‬

‫ގޮތުން ސިފައިން އަދި ފުލުހުންނަށް ކެއުން ހަމަޖެހިފައި‬

‫ހަމަޖެހޭނެ އުސޫލެއް ނޫނެވެ‪ .‬އޭގެ ބަދަލުގައި‪،‬‬

‫ސިފައިންގެ ޓީމަށް ގައުމީ ޗެމްޕިއަންކަން ފުރަތަމަ‬

‫މިދިޔަ އަހަރެވެ‪ .‬އެ ދެ ފަހަރު ވެސް ސިފައިންނާއި‬

‫ވުމަކީ‪ ،‬އެހެން ކްލަބަކަށް ޖެއްސިދާނެ މައްސަލައެއް‬

‫ކްލަބްތަކުން ވެސް އެ ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ހިފައި‪،‬‬

‫ކޗު މުހައްމަދު ޝާހު ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ފަހަރަށް ހޯދައިދިން ޯ‬

‫އތީ‪ ،‬ތިން ވަނަ ޑިވިޝަނުން ފެށިގެން‬ ‫ފުލުހުން ޮ‬ ‫ވާދަކުރަމުން އައިސް ފުރަތަމަ ޑިވިޝަނަށް އެރުމާ‬ ‫ގާތުގަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޔަގީނުން ވެސް އެނގޭ ކަމަކީ‪ ،‬ހަރުދަނާކަމާ އެކު‬

‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ރާއްޖޭގެ އާއްމު ކްލަބްތަކަށް ވުރެ ފަސޭހައިން‬ ‫ޕންސަރުން ހަމަޖެހުމަކީ‬ ‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ސް ޮ‬ ‫ވެސް ކްލަބްތަކުގެ ޝަކުވާއެކެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެފަދަ‬

‫ގންޖެހުމާ ކުރިމަތިލައި ހިންގުން ހަރުދަނާ‬ ‫ނުވަތަ މި ޮ‬ ‫ކުރަން މަސައްކަތްކުރަންވީ އެވެ‪.‬‬ ‫ރާއްޖޭގެ ބައެއް ކްލަބްތަކުން ވަނީ މީގެ ކުރިން‬ ‫އެފަދަ މިސާލެއް ދައްކައިފަ އެވެ‪ .‬ސީދާ ކްލަބުގެ‬

‫ޒަމާންވީ ކްލަބްތަކުން ފުޓްބޯޅައަށް ގިނަގުނަ‬ ‫ގުރުބާނީތަކެއް ވެއްޖެ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެ ގުރުބާނީގެ‬ ‫އަގު އަދާކުރުމުގެ ނަމުގައި‪ ،‬ފުޓްބޯޅައިގެ ތެރެއަށް‬ ‫އިތުރު ބަޔަކު ވެއްދުން ހުއްޓުވަންވީ ހެއްޔެވެ؟‬

‫ޕޓަރުން ވެސް ތިބި ދެ ކްލަބެއް‬ ‫ހިންގާ އަދި ސަ ޯ‬

‫ގޮތްގޮތުން ރާއްޖޭގެ އެހެން ކްލަބްތަކަށް ކުރިމަތިވާނެ‬

‫ވެރިން ކްލަބަށް ފައިސާ ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި ކްލަބެއް‬

‫ދަނޑަށް އެކަށީގެންވާ އަދަދަކަށް މީހުން ނުވަންނައިރު‪،‬‬

‫ބޅައަށް އިތުރުވެއްޖެ ނަމަ ފޯރި އިތުރުވާނެ‬ ‫ދިވެހި ފުޓް ޯ‬

‫ގޮންޖެހުންތަކަށް ހައްލު ހޯދައިދޭނެ ކަމަށް އެފްއޭއެމްގެ‬

‫ފައިސާ ލިބޭނެ‪ ،‬ވަސީލަތެއް ހަމަޖެއްސީ އެވެ‪ .‬އެތަނުން‬

‫ބޅަ ތަރައްގީކޮށް މީހުން‬ ‫ތަފާތު ގޮތްގޮތުން ފުޓް ޯ‬

‫ކަމެކެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެ ކްލަބްތަކާ‪ ،‬ރާއްޖޭގެ އެހެން‬

‫ޓމް) ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ރައީސް އަހުމަދު ތޯރިގް ( ޮ‬

‫ކށްގެން ކްލަބް މެނޭޖްކުރުމުގެ‬ ‫ލިބޭ ފައިސާ ބޭނުން ޮ‬

‫އިތުރުކުރަން މިއީ ލިބޭނެ ރަނގަޅު ފުރުސަތެކެވެ‪ .‬އެ‬

‫ކްލަބްތަކަށް ވާދަނުކުރެވި އެ ކްލަބްތައް ނެތިގެން‬

‫(ސިފައިންނާއި ފުލުހުން ވާދަކުރަން ފެށުމަކީ)‬

‫ބޑާ ހަވާލުކުރީ އެވެ‪.‬‬ ‫ޒިންމާ ޯ‬

‫ދެ މުއައްސަސާގެ ޓީމުތައް ބައިވެރިވުމުން ފުޓްބޯޅައަށް‬

‫ގޮސްފި ނަމަ ވެސް ޔަގީނުން ވެސް ފޯރިކެނޑޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫ބޑެތި ޓީމުތަކަށް ޗެލެންޖަކަށް ވެދާނެ‪ .‬އެފަދަ‬ ‫ޮ‬

‫އތީ‪ ،‬ރާއްޖޭގައި ޒަމާނުއްސުރެ‬ ‫އެކަމަކު އެފްއޭއެމް ޮ‬

‫ޓީމުތަކުގެ މެނޭޖްމަންޓް ހަރުދަނާ ކުރުމާއި އަދި މާލީ‬

‫އެތައް ޒުވާނުންނެއް އެބަތިއްބެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި‬

‫އެކަންކަން ހައްލުކުރުމަށް ފަހު ވެސް‪ ،‬އެ ދެ ޓީމު‬

‫ވާދަކުރަމުން އަންނަ ކްލަބްތަކަށް ދިމާވާނެ އުނދަގޫތައް‬

‫ގތްތަކެއް އެފްއޭއެމުން‬ ‫ގޮތުން އެ ޓީމުތަކަށް ހެޔޮ ޮ‬

‫ފުޓްބޯޅައިގެ ހުނަރުވެރި ކުދިން ހިމެނޭނެ އެވެ‪ .‬އެ‬

‫ބައިވެރިކުރުން މުހިއްމު ވަނީ ދިވެހި ފުޓްބޯޅައަށް‬

‫ހައްލުކޮށްދޭން ތައްޔާރަށެވެ‪.‬‬

‫އަންނަނީ ރާވަމުން‪ "،‬ތޯރިގް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ބޅަ ޓީމު ނެރެން ފެށުމުން‬ ‫ދެ މުއައްސަސާ އިން ފުޓް ޯ‬

‫ދިރުމެއް ލިބޭނެ ކަމުގެ އުއްމީދު ބޮޑުކަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ބޑަށް ޖައްސާ މައްސަލައަކީ‪،‬‬ ‫ކްލަބްތަކުން އެންމެ ޮ‬

‫ރާއްޖޭގައި ގިނަ އަދަދަކަށް މަތީ ފަންތީގެ‬

‫ސިފައިންގެ ތެރޭގައި އަދި ފުލުހުންގެ ތެރޭގައި‬

‫ބޅަ ޓީމަށް ކުޅުންތެރިން ނަގާ‬ ‫އެއީ ގައުމީ ފުޓް ޯ‬

‫ކށްފާނެ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬ ‫ނުރަނގަޅު އަސަރުތަކެއް ވެސް ޮ‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪22‬‬

‫ޔުނައިޓެޑުގައި ޝްވެއިންސްޓެއިގާ ގެ‬ ‫ސވާލު އުފެ ިދއްޖެ‬ ‫ކުރި ަމގާ މެދު ު‬ ‫މެންޗެސްޓާ (ޖުލައި ‪ - )30‬ޖަރުމަން ގައުމީ ފުޓްބޯޅަ ޓީމަށް‬

‫ކުޅެދީފައިވާ އުމުރުން ‪ 31‬އަހަރުގެ ޝްވެއިންސްޓެއިގާ ވަނީ އެ‬

‫އިއްޔެ ކުޅުން ހުއްޓާލި ބަސްޓިއަން ޝްވެއިންސްޓެއިގާ އަށް‬

‫ޓީމުން ‪ 2014‬ވަނަ އަހަރުގެ ވޯލްޑް ކަޕް ކާމިޔާބުކުރިއިރު މޮޅު‬

‫މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑުގައި އޮތް ފުރުސަތާ މެދު ސުވާލު އުފެދިއްޖެ‬

‫ކުޅުމެއް ދައްކައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޝްވެއިންސްޓެއިގާގެ އިތުރުން ޔުނައިޓެޑުގެ ޒުވާން މިޑްފީލްޑަރު‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫އަދުނާން ޔަނޫޒާއީގެ ކުރިމަގާ މެދު ވެސް ވަނީ ސުވާލު އުފެދިފަ‬

‫ކޑް ބުރާސްފަތި ދުވަހު އެއްކޮށް ހަމަވެ‪،‬‬ ‫ޔުނައިޓެޑުގެ ސް ޮ‬ ‫ޕްރެކްޓިސް ކުރި ނަމަވެސް ޝްވެއިންސްޓެއިގާ އެ ދުވަހު‬

‫އެވެ‪ .‬ޑޭވިޑް މޮއިސްގެ ކޯޗުކަމުގެ ދަށުން ‪ 2014/2013‬ގައި‬

‫ޓްރެއިނިން ހެދީ ވަކިންނެވެ‪ .‬ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި‪ ،‬ޔުނައިޓެޑުގެ‬

‫މޮޅަށް ކުޅުނު ނަމަވެސް ފަހުން އޭނާގެ ކުޅުން ދަށްވި އެވެ‪.‬‬

‫އާ ކޯޗު ހޯސޭ މޮރީނިއޯގެ ޕްލޭނުގައި ޝްވެއިންސްޓެއިގާ ނުހިމެނެ‬

‫ލނެއްގެ ދަށުން ޖަރުމަނުގެ ބޮރޫޝިއާ ޑޯޓްމަންޑަށް މިދިޔަ‬ ‫ޯ‬

‫އެވެ‪ .‬ކްލަބުން ދޫކޮށްލާ ނުވަ ކުޅުންތެރިންގެ ތެރޭގައި އޭނާ ހިމެނޭ‬

‫ސީޒަނުގައި ކުޅުނު އިރު ވެސް އެކަށީގެންވާ ފުރުސަތެއް ނުލިބެ‬

‫ޕޓްތައް ބުނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ކަމަށް ރި ޯ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ބަޔާން މިއުނިކުން ‪ 14‬މިލިއަން ޕައުންޑަށް މިދިޔަ ސީޒަނުގައި‬

‫އ ވަނީ ޔުނައިޓެޑަށް ފޯވާޑް ޒަލަޓާން އިބްރަހިމޮވިޗާއި‬ ‫މޮރީނި ޯ‬

‫ޔުނައިޓެޑާ ގުޅުނު ޝްވެއިންސްޓެއިގާ އަށް އަނިޔާގެ ސަބަބުން‬

‫ޑޓްމަންޑުގެ ހެންރިކް‬ ‫ޑިފެންޑަރު އެރިކް ބެއިލީގެ އިތުރުން ޯ‬

‫ގިނަ މެޗުތަކެއް ގެއްލުނެވެ‪ .‬ގައުމީ ޓީމަށް ކުޅެނިކޮށް މާޗު މަހު‬

‫މިކިތަރިޔަން ގެނެސްފަ އެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން އެ ޓީމުން‬

‫ކަކުލަށް އަނިޔާވި އިރު އޭނާ އަލުން ފިޓްވީ ޔޫރޯ އަށެވެ‪.‬‬

‫ޕގްބާ ގަންނަން ވެސް‬ ‫އަންނަނީ ޔުވެންޓަސްގެ ޕައުލް ޮ‬

‫ޖަރުމަން ގައުމީ ޓީމަށް ‪ 2004‬އިން ފެށިގެން ‪ 120‬މެޗު‬

‫ރ ބަސްޓިއަ ް‬ ‫ނ‬ ‫ޔުނައިޓެޑްގެ މިޑްފީލްޑަ ު‬ ‫ޝްވައިންސްޓައިގާ‪ -- .‬ފޮޓޯ‪ :‬އޭއެފްޕީ‬

‫މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ‪.‬‬

‫އދ‪ .‬ގެ ތަޖުރިބާ ސަ މޫރާ އަށް ވަރަށް މުހިއްމު‬ ‫ޒިއުރިކް (ޖުލައި ‪ - )30‬ފީފާގެ ސެކްރެޓަރީ‬

‫ބޅަ ކުޅުންތެރިޔަކާ ކައިވެނިކޮށް‬ ‫"ކުރީގެ ފުޓް ޯ‬

‫ހާލަތްތަކެއްގައި‪ ،‬އަހަރެން މަސައްކަތްކުރިން‪.‬‬

‫ޖެނެރަލްގެ މަގާމް އަދާކުރަން އޭނާ ތައްޔާރުކޮށްދިނީ‪،‬‬

‫އޭގެ ތެރޭގައި އަފްގާނިސްތާނާއި ލައިބީރިއާ އާއި‬

‫އުޅޭތާ ‪ 28‬އަހަރުވެއްޖެ‪ .‬އޭނާ ކޮންމެ ދުވަހަކު‬

‫ހިތްހަމަޖެހުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޑެޕިއުޓީ ޖެނެރަލް ސެކްރެޓަރީގެ ހައިސިއްޔަތުން‬

‫ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސްގެ ވަޒީފާގައި ހަނގުރާމައިގެ‬

‫މ އާއި ކޮސޯވޯ އަދި‬ ‫ސިއެރަލިއޯނާއި އީސްޓް ޓީ ޯ‬

‫ވެސް އަހަންނަށް ލަފާ އާއި މަޝްވަރާދޭ‪ .‬އަހަރެންގެ‬

‫ބބާންގެ ޒިންމާއަކަށް ވަނީ ފީފާ އިން ކުރާ‬ ‫ޮ‬

‫މައިދާންތަކުގައި މަސައްކަތްކުރި އިރު ލިބުނު‬

‫ވލްޑް ސާވިސަސް‬ ‫ނައިޖީރިއާ ހިމެނޭ‪ "،‬ބީބީސީ ޯ‬

‫އެކުވެރިންގެ ތެރޭގައި ތިބޭ ބައިވަރު ކުރީގެ ފުޓްބޯޅަ‬

‫ފުޓްބޯޅައާ ސީދާ ގުޅުން ހުރި ކަންކަން ހިންގުމެވެ‪.‬‬

‫ތަޖުރިބާ ކަމަށް ފާތިމާ ސަމޫރާ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬

‫އަށް ވާހަކަ ދައްކަމުން ސަމޫރާ ވިދާޅުވި އެވެ‪" .‬މި‬

‫ކުޅުންތެރިން‪ .‬މީގެ އަހަރުތަކެއް ކުރިން އަހަންނާ‬

‫ފީފާއަށް ގެނައި އާ ބަދަލުތަކާ އެކު ފުޓްބޯޅައާ‬

‫ސެނެގާލް އަށް އުފަން އުމުރުން ‪ 54‬އަހަރުގެ‬

‫ވަޒީފާ އަހަރެން ތައްޔާރުކޮށްދިނީ‪ ،‬މިދިޔަ ‪ 20‬އަހަރު‬

‫ދިމާވި ކެމަރޫންގެ ކުރީގެ ކުޅުންތެރިޔާ ރޮޖާ މިލާއާ‬

‫ސީދާ ގުޅުން ހުރި ކަންކަމާއި ވިޔަފާރީ އަދި‬

‫ބޅަ ޖަމިއްޔާގެ ފުރަތަމަ‬ ‫ސަމޫރާ އަކީ ދުނިޔޭގެ ފުޓް ޯ‬ ‫އަންހެން ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެވެ‪ .‬މިދިޔަ މަހު‬

‫އަހަރެން އދ‪ .‬ގައި ކުރި މަސައްކަތް‪".‬‬ ‫ސަމޫރާ ވިދާޅުވީ ފީފާގައި ކުރިމަތިވާނެ‬

‫ފީފާގައި މަސައްކަތްކުރައްވަން ފެށްޓެވި ސަމޫރާ‬

‫ގޮންޖެހުންތައް އެނގޭ ކަމަށާއި ފީފާ ރިފޯމް ކުރުމުގެ‬

‫އަށް އެ މަގާމް ދެއްވީ ފީފާގެ އާ ރައީސް ޖިއާނީ‬

‫މަސައްކަތް މިހާރު ފެށިއްޖެ ކަމަށެވެ‪ .‬ފުޓްބޯޅައިގައި‬

‫އިންފަންޓީނޯ އެވެ‪.‬‬ ‫"ދުނިޔޭގައި ހިނގައިދިޔަ ކުއްލި ހުރިހާ‬

‫އވޭ‪ "،‬ސަމޫރާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫މިހާރު ވެސް ގުޅުން ޮ‬

‫އިދާރީ މަސައްކަތްތައް ކުރާނީ ވަކިންނެވެ‪ .‬އެ‬

‫"ދުވަހުން ދުވަހަށް އަހަންނާ ވާހަކަދެކެވޭ ކުރީގެ‬

‫ބައި ބަލަހައްޓާނީ ޑެޕިއުޓީ ޖެނެރަލް ސެކްރެޓަރީގެ‬

‫ބައިވަރު ކުޅުންތެރިން ތިބޭ‪".‬‬

‫މަގާމަށް ދެން ހަމަޖެއްސި ކުރީގެ ލީގަލް ޑިރެކްޓަރު‬

‫ސަމޫރާ ވަނީ އޭނާގެ ޑެޕިއުޓީއެއްގެ ގޮތުގައި‬

‫ކުރިން މަސައްކަތްކުރައްވާފައި ނުވުމަކީ‬

‫ރއޭޝިއާ އާއި އޭސީ މިލާނުގެ ކުރީގެ‬ ‫ކް ޮ‬

‫މައްސަލައެއް ކަމަށް އޭނާ ނުދެކެ އެވެ‪.‬‬

‫ވނިމިރް ބޮބާން ހުރުމުން‬ ‫ފުޓްބޯޅަ ކުޅުންތެރިޔާ ޮ‬

‫މާކޯ ވިލިގާ އެވެ‪.‬‬

‫އުމުރުން ‪ 43‬އަހަރުގައި ވިއޭރީ އަލުން ކުޅެން ފަށަނީ‬ ‫ރޯމް (ޖުލައި ‪ - )30‬ފުޓްބޯޅަ ކުޅުން‬ ‫ހުއްޓާލާފައިވާ އުމުރުން ‪ 43‬އަހަރުގެ އިޓަލީ‬ ‫ފވާޑް ކްރިސްޓިއަން ވިއޭރީ އަލުން ކުޅެން‬ ‫ޯ‬ ‫ނުކުންނަން ތައްޔާރުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫އިޓަލީ ގައުމީ ޓީމަށް ‪ 49‬މެޗުން ‪ 23‬ގޯލް‬ ‫ފވާޑް އަލުން ކުޅެން ނުކުންނަނީ‬ ‫ޖަހާދީފައިވާ ޯ‬ ‫ޗައިނީސް ސުޕަ ލީގުގެ ކްލަބަކާ ގުޅުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ބ އެނބުރި އަތުވެއްޖެ‪.‬‬ ‫"ބޮޑު ހަބަރެއް‪ ،‬ބޮ ޯ‬

‫އރެންޓީނާ އަށް ވެސް ކުޅެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ފި ޮ‬

‫ޔޫރަޕުގެ މަޝްހޫރު ކުޅުންތެރިން ބޮޑުއަގުގައި‬

‫ފީފާ އިން އެކުލަވާލި ދުނިޔޭގެ އެންމެ މޮޅު‬

‫ޗައިނާގެ ކްލަބްތަކުން ވަނީ ގަންނަން‬

‫‪ 100‬ކުޅުންތެރިންގެ ލިސްޓުން ޖާގަ ހޯދާފައިވާ‬

‫ފަށައިފަ އެވެ‪ .‬އެ ގައުމުގެ ކްލަބްތަކުން ވަނީ‬

‫ވިއޭރީ އަކީ އިޓަލީގައި އުފެދުނު އެންމެ މޮޅު‬

‫އާޖެންޓީނާގެ އެޒެކިއުލް ލަވޭޒީ އާއި އިޓަލީގެ‬

‫ފވާޑެވެ‪ .‬އޭނާ ވަނީ ‪ 1998‬ވަނަ އަހަރުގެ‬ ‫އެއް ޯ‬

‫ކލަމްބިއާގެ ޖެކްސަން‬ ‫ގްރެޒިއާނޯ ޕެއްލޭ އާއި ޮ‬

‫ވލްޑްކަޕުގެ ރިހިބޫޓް ހޯދައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬ ‫ވިއޭރީއާ އެކު އޭރު ގައުމީ ޓީމަށް ކުޅުނު‬

‫މާޓިނޭޒާއި ބްރެޒިލްގެ ހަލްކް އާއި އެލެކްސް‬ ‫ޓަކްޒެއިރާ ފަދަ ކުޅުންތެރިން ގެންގޮސްފަ އެވެ‪.‬‬

‫އަހަރެން ނިންމައިފިން ޗައިނާގައި ކުޅެން‪"،‬‬

‫ޕައޮލޯ މަލްޑިނީ ވަނީ ‪ 41‬އަހަރު ވަންދެއް‪،‬‬

‫މީގެ ތެރެއިން ޕެއްލޭ އަކީ މިވަގުތު ދުނިޔޭގެ‬

‫‪ 2009‬ވަނަ އަހަރު ކުޅުން ހުއްޓާލި ވިއެރީ‬

‫އިޓަލީ އާއި ޔޫރަޕުގެ އެންމެ މަތީ ފަންތީގައި‬

‫ބޑު އެއް ކުޅުންތެރިޔާ އެވެ‪.‬‬ ‫އެންމެ މުސާރަ ޮ‬

‫ކުޅެފަ އެވެ‪ .‬އަދި އިޓަލީގައި އުފެދުނު އެންމެ‬

‫ކސްޓުގެ ޑިޑިއާ ޑްރޮގްބާ‬ ‫އޭގެ ކުރިން އައިވަރީ ޯ‬

‫ގލްކީޕަރު ޑިނޯ ޒޮފް ‪ 1983‬ވަނަ‬ ‫މޮޅު އެއް ޯ‬

‫ކލަސް އަނެލްކާ ފަދަ‬ ‫އާއި ފްރާންސުގެ ނި ޮ‬

‫ގޮތުގައި ‪ 1999‬ވަނަ އަހަރު ލާޒިއޯ އިން‬

‫އަހަރު ގައުމީ ޓީމަށް ކުޅުން ހުއްޓާލިއިރު‬

‫ކުޅުންތެރިން ވެސް ވަނީ ޗައިނާ ލީގުގައި ކުޅެފަ‬

‫ފވާޑް ވަނީ އިންޓަ‬ ‫އިންޓަ މިލާނަށް ބަދަލުވި ޯ‬

‫އުމުރަކީ ‪ 42‬އަހަރެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުން އެ ގައުމުގެ ކުންފުނިތަކުން‬

‫އިންސްޓަގްރަމް މެދުވެރިކޮށް ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫ބޑު ކުޅުންތެރިޔާގެ‬ ‫ދުނިޔޭގެ އެންމެ އަގު ޮ‬

‫‪ 2002‬ވަނަ އަހަރު ެގ ވޯލްޑް ކަޕުގައި އިކުއެޑޯއާ‬ ‫ދެ ޮކޅަށް ވިއޭރީ ކުޅެނީ‪-- .‬ފޮޓޯ‪ :‬އޭއެފްޕީ‬

‫އާއި އޭސީ މިލާނާއި ސަމްޕްޑޯރިއާ އަދި‬

‫ބޅަ މާކެޓަށް ވަދެފަ އެވެ‪ .‬އެގޮތުން‬ ‫ފުޓް ޯ‬

‫ގލް ޖަހައިދީފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އަށް ‪ 143‬މެޗުން ‪ޯ 103‬‬ ‫ކ މެޑްރިޑާއި ޔުވެންޓަސް‬ ‫އޭނާ ވަނީ އެތުލެޓި ޯ‬

‫ޗައިނާ ލީގުގެ ކްލަބަކުން އާދަޔާހިލާފު‬ ‫ކަމެއް ކުރިއިރު އެ ގައުމުން އަންނަނީ ދުނިޔޭގެ‬

‫ވަނީ އިޓަލީގެ އިންޓަ މިލާނުގެ އިތުރުން އޭސީ‬ ‫މިލާނުގެ ހިއްސާ ގަނެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫އަބޫ ދާން ޖެހުމުން ނިއު‬ ‫އަށް ޖަޕާން ކީޕަރެއް‬

‫‪24‬‬

‫ޒަލަޓާން އިބްރަހިމޮވިޗް‬ ‫ލަނޑު ޖެހުމަށް ފަހު‬ ‫އުފާފާޅުކުރަނީ‪-- .‬ފޮޓޯ‪:‬‬ ‫ބީޕީއައި‪ /‬ހޭމްސް މާޝް‬

‫ފުރަތަމަ ގޯލަށް ފަހު އިބްރަހިމޮވިޗް‪:‬‬ ‫ކުރިއަށް އޮތީ ބޮޑު ސީޒަނެއް‬ ‫ނިއުގެ ޖަޕާން ޯގލްކީޕަރު މިއަދު ރާއްޖެ އައިސް ނަގާފައިވާ ފޮޓޯއެއް‪.‬‬

‫މެންޗެސްޓާ (ޖުލައި ‪ - )31‬މެންޗެސްޓާ‬ ‫މވިޗް ކުޅުނު ފުރަތަމަ‬ ‫ޔުނައިޓެޑަށް ޒަލަޓާން އިބްރަހި ޮ‬ ‫މެޗުގައި‪ ،‬ރޭ ތުރުކީގެ ގަލަތަސަރާއީ ކޮޅަށް ގޯލް‬

‫މު ހަ އް މަ ދު ހަ މް ދޫ ން‬

‫ލީގުގެ އިތުރުން ސިންގަޕޫރުގެ އެސް ލީގުގައި‬ ‫ގލްކީޕަރެކެވެ‪ .‬ނިއުއާ‬ ‫ކުޅެފައިވާ ތަޖުރިބާކާރު ޯ‬ ‫ކޗީ މިއަދު މާލެ އައިސްފައިވާއިރު‪،‬‬ ‫ގުޅުމަށްޓަކައި‪ޮ ،‬‬

‫ޕޓްސް ކްލަބުގެ ގާނާ‬ ‫ނިއު ރޭޑިއަންޓް ސް ޯ‬ ‫ގޯލްކީޕަރު އަބޫ ސުލެއިމާން އެނބުރި ގައުމަށް ދާން‬ ‫ޖެހުމުން‪ ،‬ބަދަލުގައި ނިއު އިން ޖަޕާނުގެ ގޯލްކީޕަރެއް‬

‫ޖަހައިދީފައިވާއިރު އޭނާ ބުނަނީ ކުރިއަށް އޮތީ ބޮޑު‬ ‫ސީޒަނެއް ކަމަށާއި އުއްމީދުތައް ހުރީ މަތީގައި ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫މޅު އެއް ސެންޓަ‬ ‫ދުނިޔޭގައި އުފެދުނު އެންމެ ޮ‬

‫ވައްދާލީ‪ ،‬ބައިސިކަލް ކިކަކުންނެވެ‪.‬‬ ‫ބޑު ކަންތައްތަކެއް އެބަހުރި ކުރިއަށް‪ .‬ވަރަށް‬ ‫" ޮ‬ ‫ޝައުގުވެރި ސީޒަނަކަށް ވާނެ‪ "،‬އިބްރަހިމޮވިޗް‬ ‫ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫އޭނާ ބުނީ ޔުނައިޓެޑުން ގެންނަން މަސައްކަތްކުރާ‬ ‫ޕގްބާ އެ ޓީމާ ގުޅިއްޖެ‬ ‫ފްރާންސް މިޑްފީލްޑަރު ޕައުލް ޮ‬

‫ނިއު އެންމެ އަވަހަށް ކުޅޭ މެޗެއްގައި އޭނާ ފެނުމުގެ‬

‫މވިޗް ވަނީ މިހާތަނަށް އޭނާ‬ ‫ފވާޑް ކަމަށްވާ އިބްރަހި ޮ‬ ‫ޯ‬

‫ނަމަ‪ ،‬ވަރަށް ޝައުގުވެރި ސީޒަނަކަށް ވެގެންދާނެ‬

‫ބޑު ކަމަށް އެ ކްލަބުން ބުނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ފުރުސަތު ޮ‬

‫ކންމެ ޓީމަކާ އެކު ލީގު ކާމިޔާބުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ކުޅުނު ޮ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މި ވަގުތު ނިއުގައި ތިބި ބިދޭސީ ހަތަރު‬

‫ނެދަލެންޑްސް ލީގާއި ސްޕެނިޝް ލީގާއި އިޓާލިއަން‬

‫"އަހަންނަށް ވެވޭ އެންމެ ބޮޑަކަށް ޓީމަށް‬

‫ކޗީގެ އިތުރުން ބަލްގޭރިއާ‬ ‫ކުޅުންތެރިންނަކީ ޮ‬

‫ލީގުގައި ކުޅެފައިވާއިރު‪ ،‬އޭނާ ވަނީ ކޮންމެ ލީގެއްގައި‬

‫އެހީވާނަން‪ .‬އަހަންނަށް އެންމެ ރަނގަޅަށް ކުރެވޭ‬

‫ކފް އާއި ނައިޖީރިއާ‬ ‫ޑިފެންޑަރުން ވެލިޗްކޯފް މިޓް ޯ‬

‫ވެސް އެންމެ މަތީ ފަންތީގައި ކުޅެވިދާނެކަން‬

‫ކަންކަމުގައި އަހަރެން އެހީވާނަން އެއީ ގޯލް ޖެހުމާއި‬

‫ދާން ނިންމީ އަމިއްލަ ކަމެއް ދިމާވުމުން މި ވަގުތު‬

‫ޑިފެންޑަރު ސެގުން މައިކަލް އަދި އަލަށް‬

‫ސާބިތުކޮށްދީފަ އެވެ‪.‬‬

‫ގެނެސްފި އެވެ‪.‬‬ ‫އފިޝަލަކު ބުނީ އަބޫ ޓީމު ދޫކޮށް‬ ‫ނިއުގެ ޮ‬

‫އޭނާ އައުމާ އެކު ޔުނައިޓެޑުގެ ސަޕޯޓަރުންނަށް‬

‫ކށްދިނުން‪ "،‬އިބްރަހިމޮވިޗް‬ ‫ގޯލް ޖަހަން މަގުފަހި ޮ‬ ‫ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫އެނބުރި ގައުމަށް ދާން ޖެހުމުން ކަމަށެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬

‫ފވާޑް އަޑިސް ސަލީހީ އެވެ‪.‬‬ ‫ގެނެސްފައިވާ ކޮސޯވޯ ޯ‬

‫އަބޫގެ ޖާގައަށް އޭޝިއާ ކުޅުންތެރިޔަކު ގެނައުމާ‬

‫ސަލީހީ އަކީ ފާއިތުވި ފަސް އަހަރު މޮންޓެނީގްރޯގެ‬

‫ހިތްހަމަޖެހުން ލިބުނީ އެހެންވެ އެވެ‪ .‬ރޭ ގަލަތަސަރާއީ‬

‫އެކު ނިއު އަށް ވަނީ‪ ،‬އެ ޓީމަށް ގެނެސްފައިވާ‬

‫ފުރަތަމަ ޑިވިޝަންގެ ޑެސިޗަށް ކުޅެފައިވާ‬

‫މޅުވި މެޗު ފަށައިގެން‬ ‫އަތުން ‪ 2-5‬އިން ޔުނައިޓެޑް ޮ‬

‫ފވާޑް ލިސްޓުގައި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު‬ ‫ކޮސޯވޯ ޯ‬

‫ކުޅުންތެރިއެކެވެ‪.‬‬

‫ތިން ވަނަ މިނެޓުގައި އޭނާ ޖެހި ގޯލާ އެކު އެ‬

‫ނަގައިފަ އެވެ‪ .‬ޔުނައިޓެޑުން މެޗުން މޮޅުވީ ކެޕްޓަން‬

‫މިދިޔަ ހަތަރު އަހަރު ލީގު ޗެމްޕިއަންކަން‬

‫އުފާވެރިކަން ވަނީ އިތުރުވެފަ އެވެ‪ .‬އޭނާ ކާމިޔާބުކުރީ‬

‫ވޭން ރޫނީ ޖެހި ދެ ލަނޑާއި ހުއާން މަޓާ އަދި‬

‫ޓީމު ލިސްޓުގައި ޖަހާ ބިދޭސީ ހަތަރު ކުޅުންތެރިންގެ‬

‫ހޯދި ނިއު މި އަހަރު ފެންނަނީ ކުރިއަށް ވުރެ‬

‫ގލެއް ނޫނެވެ‪ .‬އެންޓޯނިއޯ ވެލެންސިއާ‬ ‫ވެސް އާދައިގެ ޯ‬

‫ރނޭ ފެލައިނީ ޖެހި ލަނޑުންނެވެ‪.‬‬ ‫މައު ޯ‬

‫ތެރެއިން އެއް ކުޅުންތެރިޔަކު ވާން ޖެހޭނީ އޭޝިއާގެ‬

‫ކށެވެ‪ .‬އެކަމަކު އެންމެ ފަހުން ކުޅުނު ދެ‬ ‫ބަލިކަށި ޮ‬

‫ނެގި ހުރަސް އޭރިއާ ތެރެއިން އިބްރަހިމޮވިޗް ގޯލަށް‬

‫ކުޅުންތެރިޔަކަށެވެ‪.‬‬

‫މެޗު ކާމިޔާބުކޮށް ނިއު ވަނީ ‪ 13‬ޕޮއިންޓާ އެކު‬

‫ލިބިފަ އެވެ‪ .‬އެފްއޭއެމްގެ ގަވާއިދު ބުނާ ގޮތުގައި‬

‫މޅު ކުޅުމެއް ދެއްކު އަބޫގެ‬ ‫މި ސީޒަނުގައި ޮ‬

‫ގލް ޖަހާފައިވަނިކޮށް ގަލަތަސަރާއީ‬ ‫އިބްރަހިމޮވިޗް ޯ‬ ‫އިން ވަނީ ފަހަތުން އަރައި ދެ ލަނޑު ޖަހައި ލީޑު‬

‫ހަތަރު ވަނަ އަށް އަރައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ދުނިޔޭގެ އެންމެ ވަރުގަ ަދ‬ ‫ސެވިއްޔާގެ ގަމެއިރޯ އެތުލެޓިކޯ އަށް ސްކޮޑް އޮތީ ރެ ާއލުގައި‪ :‬ޒިދާން‬

‫ކޗީ އަކީ ޖަޕާނު‬ ‫ބަދަލުގައި ނިއު ގެނައި ޔުން ޮ‬

‫މެޑްރިޑް (ޖުލައި ‪ - )31‬ދުނިޔޭގެ އެންމެ‬ ‫މެޑްރިޑް (ޖުލައި ‪ - )31‬ސްޕެނިޝް‬

‫ފްރާންސްގެ ޕީއެސްޖީ އިން ‪ 2013‬ވަނަ‬

‫ލީގުގެ ސެވިއްޔާގެ ފްރާންސް ފޯވާޑް ކެވިން‬

‫އަހަރު ސެވިއްޔާއާ ގުޅުނު ގަމެއިރޯ ވަނީ އެ‬

‫ކ މެޑްރިޑަށް‬ ‫ގަމެއިރޯ ވާދަވެރި އެތުލެޓި ޯ‬

‫ޓީމާ އެކު މިދިޔަ ތިން ސީޒަނުގައި ޔުރޮޕާ ލީގު‬

‫ބަދަލުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬

‫ކާމިޔާބުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކ އިން ގަމެއިރޯ ގަތް އަގެއް‬ ‫އެތުލެޓި ޯ‬

‫ކ އިން އެންމެ ފުރަތަމަ‬ ‫އެތުލެޓި ޯ‬

‫ހާމައެއް ނުކުރެ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު ރިޕޯޓްތައް‬

‫މަސައްކަތްކުރީ ސެވިއްޔާގެ ކުރީގެ ފޯވާޑް‬

‫ގތުގައި އަގަކީ ‪ 28‬މިލިއަން ޕައުންޑެވެ‪.‬‬ ‫ބުނާ ޮ‬

‫އަދި މިހާރު އޭސީ މިލާނަށް ކުޅޭ ކާލޯސް‬

‫ފވާޑް ވަނީ އެތުލެޓިކޯއާ‬ ‫އުމުރުން ‪ 29‬އަހަރުގެ ޯ‬

‫ބައްކާ ގެންނާށެވެ‪ .‬އެކަން ކާމިޔާބުނުވުމުން‬

‫އެކު ހަތަރު އަހަރުގެ އެއްބަސްވުމެއްގައި‬

‫ދެން މަސައްކަތްކުރީ އެ ޓީމުގެ ކުރީގެ‬

‫ސއިކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫ރ ވަނީ މިދިޔަ ސީޒަނުގައި ސެވިއްޔާ‬ ‫ގަމެއި ޯ‬

‫ކސްޓާ ގަތުމަށެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬ ‫ފވާޑް ޑިއޭގޯ ޯ‬ ‫ޯ‬ ‫ޗެލްސީން ވަނީ އޭނާ ވިއްކާލަން ދެކޮޅު ހަދައިފަ‬

‫ގލް ޖަހައިދީފަ އެވެ‪ .‬އެކަމަކު އޭނާ‬ ‫އަށް ‪ޯ 29‬‬

‫ކ އިން ގަމެއިރޯ ގެނައިއިރު‬ ‫އެވެ‪ .‬އެތުލެޓި ޯ‬

‫ރގައި ވާދަކުރި ފްރާންސް ޓީމުން‬ ‫އަށް ޔޫ ޯ‬

‫ލނާ އިން ވެސް އައީ‬ ‫އޭނާ ހޯދަން ބާސެ ޯ‬

‫ޖާގައެއް ނުދިނެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ‪.‬‬

‫އތީ ރެއާލް މެޑްރިޑުގައި ކަމަށާއި‬ ‫ވަރުގަދަ ސްކޮޑް ޮ‬

‫ރެއާލަށް ކާމިޔާބުކޮށްދިން ޒިދާން ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫އެކަމަކު ޒިދާން ބުނީ އޮގަސްޓް ‪ 31‬ގެ ނިޔަލަށް‬

‫އެހެންވެ އެ ޓީމަށް އިތުރު ކުޅުންތެރިޔަކު ނުގެނެޔަސް‬

‫ޓްރާންސްފާ ބާޒާރު ހުޅުވިފައިވާތީ‪ ،‬ކޮންމެ ކަމެއް‬

‫ކޗު ޒައިނުއްދީން ޒިދާން‬ ‫މައްސަލައެއް ނެތް ކަމަށް ޯ‬

‫ވެސް ވެދާނެ ކަމަށާއި ބައެއް ކުޅުންތެރިން ޓީމާ ގުޅި‬

‫ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫ގސްދާނެ ކަމަށް އޭނާ‬ ‫ބައެއް ކުޅުންތެރިން ޓީމު ދޫކޮށް ޮ‬

‫ރެއާލް މެޑްރިޑުން ގެންނަން މަސައްކަތްކުރި ދެ‬ ‫ކުޅުންތެރިންނަކީ ޔުވެންޓަސްގެ ޕައުލް ޕޮގްބާ އާއި‬ ‫ފވާޑް ގެބްރިއަސް ޖީސަސް‬ ‫ބްރެޒިލްގެ އުއްމީދީ ޯ‬ ‫އެވެ‪ .‬މީގެ ތެރެއިން ޖީސަސް‪ ،‬މެންޗެސްޓާ ސިޓީއާ‬ ‫ޕގްބާ ބަދަލުވާނެ ކަމަށް ބެލެވެނީ‬ ‫ގުޅިފައިވާއިރު ޮ‬ ‫މެންޗެސްޓާ ޔުނައިޓެޑަށެވެ‪.‬‬ ‫ގތުގައި ދުނިޔޭގެ އެންމެ ވަރުގަދަ‬ ‫"އަހަރެން ދެކޭ ޮ‬ ‫އތީ ރެއާލް މެޑްރިޑުގައި‪ .‬މިހާރު އޮތް‬ ‫ސްކޮޑް ޮ‬ ‫ބޑަށް ހިތްހަމަޖެހޭ‪ .‬އަހަރެމެން‬ ‫ކޑާ މެދު ވަރަށް ޮ‬ ‫ސް ޮ‬ ‫ކށް މަސައްކަތްކުރަމުން އާ‬ ‫މި އަންނަނީ ވަރަށް ބުރަ ޮ‬ ‫ސީޒަނަށް‪ "،‬މިދިޔަ ސީޒަނުގެ ޗެމްޕިއަންސް ލީގު‬

‫ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪26‬‬

‫އެމްޓީޑީސީގެ ފައި ާދ‬ ‫‪ 2.2‬މިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫އެމްޓީޑީސީގެ ތަފާސްހިސާބުތައް ދައްކާ‬

‫މލްޑިވްސް ޓޫރިޒަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓް‬ ‫ޯ‬ ‫ކޯޕަރޭޝަން (އެމްޓީޑީސީ) އަށް މިއަހަރުގެ ދެވަނަ‬

‫ގތުން މި އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރަށް ވުރެ‬ ‫ޮ‬

‫ކުއާޓަރުގައި ލިބުނު ފައިދާ ‪ 2.2‬މިލިއަން ޑޮލަރު‬

‫ދެވަނަ ކުއާޓަރުގައި އެ ކުންފުނީގެ ހިންގުމުގެ‬

‫(‪ 33.9‬މިލިއަން ރުފިޔާ) އަށް އިތުރުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬

‫ހަރަދުތައް ވަނީ ކުޑަވެފަ އެވެ‪ .‬އެގޮތުން މި‬

‫ޓޫރިޒަމް ވިޔަފާރިކުރުމަށް ސަރުކާރުން‬

‫އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރުގައި ހިންގުމުގެ‬

‫އުފައްދާފައިވާ ކުންފުނީގެ މިދިޔަ ކުއާޓަރުގެ‬

‫ހަރަދުގެ ގޮތުގައި ‪ 249،813‬ޑޮލަރު ހޭދަކުރިއިރު‬

‫ގތުން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި‬ ‫ހިސާބުތައް ދައްކާ ޮ‬

‫ދެވަނަ ކުއާޓަރުގައި އެ އަދަދު ވަނީ ‪214،404‬‬

‫ޑލަރު ވަނީ ލިބިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫‪ 3.4‬މިލިއަން ޮ‬

‫ޑލަރަށް ކުޑަކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫ހިސާބުތައް ދައްކާ ގޮތުން މިދިޔަ‬

‫ސަރުކާރާއި ރައްޔިތުން ހިއްސާވާ‬ ‫ކުންފުންޏަށް މިއަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރުގައި‬

‫ކުއާޓަރުގައި ހިއްސާއަކަށް ‪ 0.07‬ޑޮލަރު‬

‫ލިބިފައި ވަނީ ‪ 1.32‬މިލިއަން ޑޮލަރު (‪20.3‬‬

‫(‪1.07‬ރ‪ .‬ޖެހިފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫މިލިއަން ރުފިޔާ) އެވެ‪.‬‬

‫ޕޮލިހަށް ގެންދިޔަ ް‬ ‫ސ‬ ‫ފަހަތަކަށް ނުޖެ ހޭނަން‪:‬‬ ‫އިއްތިހާދު‬ ‫އިދިކޮޅު އިއްތިހާދުން ހުކުރު ދުވަހު ހަވީރު ބޭއްވި ސަޔަށް ފުލުހުން ހުރަސް އަޅަނީ‪ޮ --.‬ފޓޯ‪ :‬އެމްޑީޕީ‬

‫އިއްތިހާދުން ބޭއްވި ހަވީރު‬ ‫ސައި ހުއްޓުވައިފި‬ ‫ކޅު އިއްތިހާދުން މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު ބޭއްވި‬ ‫އިދި ޮ‬ ‫ހަވީރު ސަޔަށް ފުލުހުން ހުރަސް އަޅައި ހުއްޓުވައިފި‬ ‫އެވެ‪.‬‬

‫އަބްދުﷲ ނަސީރުގެ މޫނަށް ޕެޕަ ސްޕްރޭގެ އަސަރު‬ ‫ހސްޕިޓަލަށް ގެންދިޔަ އެވެ‪.‬‬ ‫ކުރުމުން އޭނާ އޭޑީކޭ ޮ‬ ‫ގތުގައި އެމްޑީޕީ‬ ‫ފުލުހުންގެ ތަރުޖަމާނަކު ވިދާޅުވި ޮ‬

‫އާޓިފިޝަލް ބީޗު ކުރިމަތިން ހުންނަ އެމްޑީޕީގެ‬ ‫ހަރުގޭގައި ހަވީރު ‪ 4:00‬ގައި ފެށި ސައި ވަކި‬

‫ހަރުގޭގައި ބޭއްވި ހަރަކާތް ހުއްޓުވަން ޖެހުނީ ހިނގާ‬ ‫މީހުންނަށާއި ދުއްވާ އެއްޗެއްސަށް އުދަނގޫ ވާ‬

‫އިދި ޮކ ުޅ އިއްތިހާދު ެގ ހިޔަނި ކެބިނެޓްގެ މިނިސްޓަރުންގެ ތެރެއިން‬ ‫ނ އަދި ހަސަން ލަތީފް‪ޮ - .‬ފޓޯ‪ :‬އެމްޑީޕީ‬ ‫ޝި ާދތާ‪ ،‬ތަސްމީ ް‬ ‫މު ހަ އް މަ ދު ޔާ މީ ން‬

‫އފީހަށް ހާޒިރު ކުރަން އުޅެނީ‬ ‫ވެސް ފުލުސް ޮ‬ ‫ކޅު އިއްތިހާދުގެ އިސް ބޭފުޅުން ފުލުސް‬ ‫އިދި ޮ‬ ‫އފީހަށް ހާޒިރުކުރިޔަސް ރައީސް އަބްދުﷲ‬ ‫ޮ‬ ‫ޔާމީންގެ ވެރިކަން ބަދަލު ކުރަން ކުރަމުން އަންނަ‬

‫ހުއްޓުވުމަށް ކަމަށް ވެސް ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތުގައި ފަހަތަށް ނުޖެހޭނެ ކަމަށް އެ‬ ‫އިއްތިހާދުން ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫އިއްތިހާދުގެ ހިޔަނި ހޯމް މިނިސްޓަރު‬

‫ހިސާބަކަށް ކުރި އަށް ދިޔަ ތަނާ ފުލުހުން ގޮސް އެ‬

‫ގޮތަށް މަގުމަތީގައި މޭޒު ޖެހުމާ ގުޅިގެންނެވެ‪ .‬އެކަން‬

‫ހަރަކާތް ހުއްޓާލަން އެންގި އެވެ‪ .‬އޭރު އެ ހިސާބުގައި‬

‫ހުއްޓާލަން ފުލުހުން އެންގުމުން ވެސް ހުއްޓާފައި ނުވާ‬

‫މިނިސްޓަރު ހަސަން ލަތީފް އަދި ހެލްތު‬

‫ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން ޖަމާވެފައި އޮތެވެ‪ .‬ބައެއް‬

‫ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫މިނިސްޓަރު ޝިދާތާ ޝަރީފު ފުލުސް އޮފީހަށް‬

‫މީހުން ތައްޓަށް ހެދިކާ އަޅައިގެން ޕޭވްމަންޓު މަތީގަ‬ ‫އާއި މަގުމަތީގައި ވެސް ތިއްބެ އެވެ‪.‬‬ ‫ފުލުހުން އެންގުމުން ވެސް ސައިގެ ކަންކަން‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ކޅު އިއްތިހާދުން ބޭއްވި ހަވީރު ސައި ހުއްޓުވި‬ ‫އިދި ޮ‬

‫ގާނޫނުތަކުގެ ބޭރުން ފިޔަވަޅު އެޅުމަށެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫ކޅު ހަރަކާތްތައް ހިންގުން‬ ‫ރާއްޖޭގައި އިދި ޮ‬

‫އަހުމަދު ތަސްމީން އަލީ އާއި ސިވިލް ރައިޓްސް‬

‫"އެއްވެސް މީހަކު ހައްޔަރެއް ނުކުރޭ‪ "،‬ތަރުޖަމާނު‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫ގތުގައި ތިން ބޭފުޅުން‬ ‫އިއްތިހާދުން ބުނި ޮ‬

‫"ރައީސް ޔާމީންގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް‬ ‫ގެނައުމަށް ކުރަން ޖެހޭ މަސައްކަތް ކުރުމުގައި‬ ‫ކޅެއް ވެސް ފަހަތަކަށް ނުޖެހޭނަން‪"،‬‬ ‫އެންމެ ތަން ޮ‬ ‫ބަޔާނުގައި ބުންޏެވެ‪.‬‬ ‫އެ ބަޔާނުގައި ބުނީ ޑިމޮކްރަސީ އަލުން‬ ‫އިއާދަކުރުމަށާއި މިނިވަން އިންސާފުވެރި‬

‫ފނުވައިފަ އެވެ‪ .‬އެ ތިން‬ ‫ހާޒިރުވުމަށް ވަނީ ޗިޓު ޮ‬

‫އިންތިހާބެއް ރާއްޖޭގައި ބޭއްވުމަށް ކުރަން ޖެހޭ‬

‫ބޭފުޅުން ހާޒިރު ކުރީ އިއްޔެ ހަވީރު ‪ 4:00‬އަށެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތް މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ކުރަމުންދާ‬

‫އިއްތިހާދުން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ އެ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ކުރިއަށް ގެންދަން ފެށުމުން އެ ތަނުގައި ތިބި މީހުން‬

‫އިރު‪ ،‬މިއަދުގެ ހުކުރު ނަމާދަށް ފަހު ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް‬

‫އިއްތިހާދުގެ އިސް ބޭފުޅުންނަށް ބިރު ދައްކައި‬

‫ފޮނުވާލަން ފުލުހުން މަސައްކަތް ފެށި އެވެ‪ .‬ފުލުހުން‬

‫ކޅު މެމްބަރު އަހުމަދު‬ ‫ދުއާ ކުރަމުން ދަނިކޮށް‪ ،‬އިދި ޮ‬

‫އެ މީހުންނާ މެދު ފިޔަވަޅު އެޅުމަށް ސަރުކާރުން‬

‫ކން މައްސަލައަކާ‬ ‫އފީހަށް ހާޒިރުކުރަނީ ޮ‬ ‫ފުލުސް ޮ‬

‫ޕެޕަ ސްޕްރޭ ބޭނުން ކުރި އިރު‪ ،‬އެ ހަރަކާތް‬

‫މަހުލޫފްގެ ބައްޕަ އާއި އިތުރު ބަޔަކު ވެސް ވަނީ‬

‫ކުރަމުން އަންނަ މަސައްކަތް ކުށްވެރި ކުރާ‬

‫ގުޅިގެން ކަމެއް މިހާތަނަށް އެނގިފައެއްނުވެ އެވެ‪.‬‬

‫ކަވަރުކުރަން އުޅުނު ރާއްޖެ ޓީވީގެ ނޫސްވެރިޔާ‬

‫ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކަމަށެވެ‪ .‬އެ ބޭފުޅުންގެ އަގު ވައްޓާލުމަށް ކުރާ‬ ‫މަސައްކަތް ހުއްޓާލުމަށް ވެސް އިއްތިހާދުން ގޮވާލި‬

‫ތަސްމީނާއި ހަސަން ލަތީފު އަދި ޝިދާތާ‬

‫‪ 31‬ޖުލައި ‪( 2016‬އާދީއްތަ)‬

‫‪27‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫ސިފައިންނާއި ފުލުހުންނަށް ފުރުސަތު‬ ‫ދިނުން‪ :‬ރަނގަޅު ނިންމުމެއް!؟‬

‫އަބޫ ދާން ޖެހުމުން ނިއު އަށް ޖަޕާން ކީޕަރެއް‬