NIMH: Persoonskaarten koopvaardij

MAART 2022 – 33 NIMH

Persoonskaarten koopvaardij

De inzet van de Nederlandse koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog is voor velen een onbekend verhaal. De bemanningsleden brengen de jaren door op zee, vaak onbewapend. Ze zijn dikwijls het doelwit van Duitse en Japanse aanvallen. Bijna de helft van de vloot gaat verloren, meer dan 3.400 bemanningsleden komen om het leven. Op het moment dat de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, zijn 32.000 mensen in dienst van de Nederlandse handelsvloot. Velen van hen worden door de instelling van de Vaarplicht verplicht om door te blijven varen. Informatie over de opvarenden is tijdens de oorlog bijgehouden op persoonskaarten. Hierop staan bijvoorbeeld demografische gegevens en gebeurtenissen als huwelijken, desertie, wangedrag of vermissing. Met het digitaal beschikbaar stellen van ruim 66.000 persoonskaarten is de zoektocht van nabestaanden en geïnteresseerden vereenvoudigd. Ook worden persoonlijke verhalen van opvarenden beter vindbaar. Vanaf vandaag is al deze data doorzoekbaar via www.oorlogsbronnen.nl. De koopvaardijdata worden hier gelinkt aan andere onderzoeksgegevens, bijvoorbeeld data van de Oorlogsgravenstichting en de Japanse interneringskaarten, waardoor een completer beeld van de oorlogsgeschiedenis van een koopvaardijopvarende wordt gecreëerd. De publicatie van de data is het resultaat van een bijzonder crowdsourcingproject, in samenwerking met Netwerk Oorlogsbronnen en met steun van het Mondriaan Fonds.

Tekst en beeld: NIMH.

Een persoonskaart voor de kustvaart van de Nederlander Pieter Halenbeek.