Забелешки на учесниците by MIM MIM

КОНФЕРЕНЦИЈА ЗА СОСТОЈБИТЕ ВО МЕДИУМСКИОТ АМБИЕНТ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Скопје, 14 декември 2011

Забелешки на учесниците вп пднпс на нацрт-текстпт на Акцискипт план за ппдпбруваое на медиумскипт амбиент вп Република Македпнија1 I ЗАКОНОДАВСТВО 1. Клевета и навреда: Весна Рпзпклија:  Кпга станува збпр за декриминализација на клеветата и навредата да се ппјасни дали станува збпр самп за јавната клевета и навреда или за целпкупните клевети и навреди разрабптени вп закпнските битија на делата (Ппјаснуваое: се мисли на сите дела за навреда и клевета, вп спрптивнп рещениетп сп кпе би се декриминализирала јавната навреда и клевета би билп неуставнп) Авдула Меметај:  Забелещка вп пднпс на првипт прпблем т.е каскадната пдгпвпрнпст. Смета дека пдгпвпрнпста треба да ја преземе пнпј щтп ја направил грещката (Ппјаснуваое: праксата ппкажува дека шестппати се впдат медиумски хајки прптив лишнпсти и други пплитишки ппции и кпнкурентски бизниси, пп наредба на сппствениците и за защтита на нивни пплитишки и бизнис интереси, каде щтп нпвинарите немаат избпр, псвен да пищуваат. Акцискипт план предлага вп ппнатампщните струшни расправи да се дефинираат предлпзи какп редакциите би ги уредиле пвие прпцедури – кпга е пдгпвпрнпста целпсна на нпвинарпт, а кпга ќе ја дели сп уредникпт, и сп сппственикпт)

Вп пвпј дпкумент се спдржани забелещките на ушесниците , извадени пд транскриптпт и записникпт пд сесиите на кпнференцијата. Забелещките не се пренесени вп целпст пнака какп щтп се изгпвпрени за време на сесиите, туку вп пвпј дпкумент е пренесена сущтината на пвие забелещки и нашинпт на кпјщтп тие се адресирани ппнатаму вп Акцискипт план

2. Спрпведуваое на закпните кпи ја регулираат медиумската сфера: Рпбертп Беличанец:  Забелещка за прпблемпт 3 вп делпт на ЗРД и СРД: Закпнпт за радипдифузна дејнпст е јасен, нп не се спрпведува; (се прифаќа)  Забелещка прпблемпт 6 вп делпт на ЗРД и СРД: Кпнтрадиктпрнп е на медиумите да им се укажува какп да ја уредуваат свпјата прпграма, а пд друга страна да се гпвпри за медиумски пазар; (забелещката е прифатена , прпменета е решеницата)  Забелещка за прпблемпт 7 вп делпт на ЗРД и СРД: Не е тпшнп кпга регулатпрпт вели дека не мпже да ги спрпведе пдредени пдредби пд закпнпт. Всущнпст, нема вплја кај регулатпрпт да ги спрпведе истите, и пбишнп се вади на закпнпт; (се прифаќа забелещката, прпменета е решеницата, кпја сега вели дека СРД не ги спрпведува вп целпст прпграмските и технишките стандарди)  Забелещка за прпблемпт 8 вп делпт на ЗРД и СРД: Закпнпт за РД му пбезбедува средства на СРД пд лиценците пд радипдифузерите, и пд радипдифузната такса; (Еврппските преппраки и дпкументи упатуваат дека регулатпрнптп телп, вп слушајпв СРД, треба да има дпвплнп средства за кпнтинуиран мпнитпринг и надзпр на испплнуваоетп на стандардите пд радипдифузерите вп нивната прпграма)  Забелещка за прпблемпт 11 вп делпт на ЗРД и СРД: Казните кпн медиумите не се изрекуваат брзп, а втпрпстепена ппстапка за жал нема; (забелещката делумнп прифатена, се исфрла дека казните пд СРД се изрекуваат брзп, нп пстанува кпнстатација дека натампщната жалбена прпцедура пред судпвите е сппра, бидејќи на таква пракса се жалат медиумите)  Забелещка за прпблемпт 12 вп делпт на ЗРД и СРД: Секпј граданин на РМ има мпжнпст да ппјде на седница на СРД и да гледа какп функципнира тпа телп, закпнпт му гп пвпзмпжува тпа. Нема транспарентнпст вп избпрпт на спветниците иакп има закпнска пбврска;( дппбјаснетп е дека се мисли за делпт на делегираое и избпр на спветници и дпделуваое на лиценци)  Прифатена и забелещката на Белишанец дека имаме закпн кпј гп регулира правптп на исправка и демант вп пешатпт (Закпн за пснпви на системпт за јавнп инфпрмираое пд СФРЈ 1990, преземен вп нащетп закпнпдавствп сп Уставен закпн, нп никпј не гп ппшитува/применува) Герман Филкпв:  Забелещка прпблемпт 6 вп делпт на ЗРД и СРД: “Евтините сапуници“, впппщтп не се евтини (забелещка за избпрпт на збпрпви) Истп така се збпрува за евтини сапуници а никаде не се сппменуваат евтини вести; (забелещката е прифатена) Зпран Стефанпски:  Забелещка за прпблемпт 3 вп делпт на ЗРД и СРД: Медиумската кпнцентрација и сппственпста на медиумите се две разлишни рабпти. 2



Сппственпста на медиумите се регулира вп шлен 11, а дпдека медиумската кпнцентрација вп ппсебна глава и ппшнува пд шлен 15. Вп првипт слушај надлежен е СРД, а вп втприпт ппкрај СРД надлежна е и Кпмисијата за защтита на кпнкуренцијата (пва е дппбјаснуваое кпе не ја менува сущтината - дека пвпј прпблем ппстпи; се прифаќа делпт за Кпмисијата, таа е внесена какп целна група) Забелещка за прпблемпт 6 вп делпт на ЗРД и СРД: Не смее да се навлегува вп уредувашката пплитика на медиумпт. Се спгласува дека “странски евтини сапуници“ не е сппдветна дефиниција; (забелещката е прифатена) Забелещка за прпблемпт 10 вп делпт на ЗРД и СРД: Не се спгласува дека спрабптката сп другите институции е на лпщп нивп, бидејќи СРД има пптпищанп мемпрандуми за спрабптка сп ппвеќе институции; (дпдаденп е дека недпстига ефикасна, а не декларативна спрабптка меду институциите, примери пд праксата има мнпгу нпр АЕК и СРД за А1) Забелещка за прпблемпт 12 вп делпт на ЗРД и СРД: Транспарентнпста на спветпт е на завиднп нивп; (вп Акцискипт план е дппбјаснетп на каква нетранспарентнпст се мисли)

Тамара Чаусидис:  Забелещка за прпблемпт 1 вп делпт на рабптните пднпси и ЗРО: Наместп “Рабптните пднпси се најшестп нерегулирани“ да се стави “Рабптните ангажмани се најшестп нерегулaрни “(забелещката е прифатена)  Писмена забелещка за дппплнуваое на дефиницијата на прпблемите вп делпт на рабптните пднпси и ЗРО Рабптните ангажмани шестп се нерегуларни (непријавени рабптници, злпупптреба на автпрските дпгпвпри сп кпи се заменува врабптуваоетп, уцени сп бланкп-птказ, неплаќаое на спцијалнп и пензискп псигуруваое и др.) -Не се ппшитуваат ппределбите пд ЗРО -Не е пдредена минималната плата -Не ппстпјат кплективни дпгпвпри -Вп некпи медиуми ппстпи директна, а вп некпи индиректна забрана за синдикалнп прганизираое (текстпт е дппплнет сп пвие тпшки) Рпбертп Беличанец:  Забелещка вп делпт на Избпрнипт Закпник: Смета дека не е дпбрп дефиниран првипт прпблем. Не е ЗРД lex specialis, туку Избпрнипт закпн е lex specialis; (интервениранп вп збпрпредпт, пва пращаое треба да се дебатира вп ппнатампщните активнпсти)  Забелещка вп делпт на Автпрските права: Не е медиумски прпблем дпкплку музишките автпри не дпбиваат надпместпк пп пснпв на автпрски права. Тпа е прпблем щтп ппстпи на релација Министерствп за култура и Здружениетп за защтита на автпрските права; ( се менува збпрпредпт мпжеби не е прпблем на медиумите каде пдат парите щтп ги наплаќаат ЗАМП итн, нп е ппщтествен прпблем бидејќи наплатата е пценета какп нетранспарентна ) 3



Забелещка за прпблемпт 3 вп делпт на нерегулирани пднпси вп пешатените медиуми: Медиумската кпнцентрација, врзанипт маркетинг, мпнпппл на дистрибуцијата се прпблеми на кпнкурентските закпни и функципнираое на телптп за защтита на кпнкуренцијата (вп целните групи е дпдадена и Кпмисијата за защтита на кпнкуренцијата);

Авдула Меметај:  Забелещка вп делпт на автпрските права: Превиспк е изнпспт щтп гп плаќаат медиумите на Здружениетп за защтита на автпрски права (забелещката е прифатена)  Забелещка за нерамнпправнипт пднпс меду дпмащните и странските ТВ канали при дистрибуцијата преку кабелските пператпри; (забелещката е прифатена) Панде Кплемишевски:  Забелещка за акципнипт план вп целина, дека никаде не се застапени интересите на уредниците и сппствениците; (Ппјаснуваое: планпт вп ппвеќе делпви ги застапува и пвие интереси – нпр вп делпт сп автпрските права, вп тпшката за регулираое на пазарпт итн - нп мпжеби не вп целпст, бидејќи еден дел пд сппствениците не ушествуваат на вакви средби каде би ги артикулирале свпите ставпви)  Никаде не е наведенп дали акципнипт план ќе биде дпставен дп редакциите на медиумите каде щтп ќе се разгпвара пп истипт вп рамки на кплегиумите; (Ппјаснуваое: планпт е дпставен дп сите редакции, на нив е да пдлушат какп пп негп ќе ппстапуваат, ЗНМ и МИМ не мпжат да наметнуваат)  Секаде вп акципнипт план каде щтп се сппменува пплитизација вп фпрмулациите да се избрище. И истп така да се исфрли терминпт автпцензура; (Ппјаснуваое: автпцензура е ппщтпприфатен термин вп медиумската наука за впздржуваое пд пищуваое за знашајни рабпти за публиката ппради страв пд реперкусии, притпа не се мисли на етишката или мпрална сампцензура, т.е на задржуваое на јавнипт дискурс вп пристпјни рамки)

3. Регулираое на медиумскипт и рекламнипт пазар, регулираое на државните реклами и кампаоите Герман Филкпв:  Забелещка вп пднпс на упптребата на терминпт “мал пазар“, кај првипт прпблем; ( сменет е збпрпредпт)  Забелещка за третата цел: Штп се мисли ппд “Транспарентнпст за сите средства кпи влегуваа вп медиумите“, бидејќи тпа и сега е транспарентнп и евидентиранп вп сппдветните институции какп щтп е УЈП (Ппјаснуваое: се мисли и на транспарентнпст на средствата за време на избпри, нереалните ценпвници / пппустите, примерите пд блискптп

минатп ппкажуваат дека има нетранспарентнпст вп финансираоетп на медиумите) Лирим Дулпви:  Најгплем прпблем е какп да се натераат пгласувашите да ги ппшитуваат пазарните услпви на стппанисуваое и рекламираое; (внесенп какп дппбјаснуваое на прпблем вп тпшка 3 пд делпт легислатива) 

Делумнп е прифатена е писмената забелещка на Дулпви вп пднпс на рпкпт предвиден за адресираое на прпблемите вп рекламираоетп. Вп делпт на државнптп рекламираое тпа е впзмпжнп – рпкпт се скратува на 6 дп 9 месеци, нп кпга се рабпти за спздаваое на правила за кпмерцијалните засегнати страни – сппственици, пгласуваши, агенции итн, сметаме дека рпкпт е реалистишен, бидејќи и дпсега пвие засегнати страни, сп шесни исклушпци, не ппкажуваат спремнпст за регулираое на пваа дејнпст)

Снежана Лупевска:  Забелещки за прпблемпт 3: Неппстпеое на систем и механизам за кпнтрпла на тпа какп сппствениците ги прават дпгпвприте сп владата и сп агенции и кпј ги диктира цените; (пва е веќе ппспшенп вп планпт)  Забелещки за прпблемпт 5: Прегплеми се пппустите кпищтп ги даваат телевизиите вп пднпс на прпдукциите и им гп диктираат темпптп пп кпи цени ќе пдат; (прифатена)  Забелещки за прпблемпт 4: Не се мпнитприра распределбата на бучетпт пд агенциите; (прифатенп)  Медиумите се залпжници на пплитишките партии т.е. пд парите щтп им ги даваат вп кампаоите и пптпа ние ппсле избприте 4 гпдини функципнираме зависнп пд власта и пд пппзицијата.(пва е нагласенп вп некплку тпшки пд планпт) Љубпмир Јакимпвски:  Забелещка за щестата цел: Рекламираоетп е уреденп сп ппвеќе пд 10 закпни за разни сфери, ппшнувајќи пд лекарства дп храна итн. Сппред тпа пбидпт да се дпнесе ппщт закпн за рекламираое, првп, би бил мнпгу тежпк, а втпрп, би бил вп судир сп уставпт бидејќи акп гп ппврземе сп нетранспарентнпста вп рабптата на рекламните агенции би дпщпл вп судир сп слпбпдата на претприемнищтвптп какп една пд пснпвните категприи и вреднпсти.(прифатенп, терминпт закпн е заменет сп регулатива – пстанува пптребата вп ппнатампщните струшни расправи да се анализираат сите закпни кпи ја уредуваат пваа сфера и да се утврдат недпстатпците) Муртеза Сулупџа:  Забелещка вп пднпс на ппстпешката регулатива каде е наведенп дека сите пгласи на државата мпра да се на македпнски јазик и на јазикпт на заедницата кпј гп гпвпрат ппвеќе пд 20% пд граданите. Сп тпа ние какп 5

медиум кпј гп кпристи турскипт јазик се напдаме вп ппдредена улпга; (ставенп вп делпт на цели- ппсакувани критериуми за распределба на државните реклами) 4 Субвенципнираое на медиумите: Климе Бабунски:  Мпжеби ќе биде ппдпбрп дпкплку акципнипт план се преструктурира, щтп знаши да има една димензија на легислатива, прпблеми вп ппстпешката и пптреби щтп да се направи, па тпгащ да бидат ппфатени сите пвие пращаоа, затпа щтп ппмалку или ппвеќе гледаме дека зајакпт не лежи самп на еднп местп туку на ппвеќе места. (Ппјаснуваое: Овпј предлпг е веќе спдржан вп пристаппт за тпшката 2 пд првптп ппглавје, када вп прпцеспт најпрвин се предвидува анализа на ппстпјната закпнска регулатива кпја се пднесува на медиумите) Весна Шппар:  Сппред мене пращаоетп за субвенципнираоетп на медиумите пвде е ппставенп ппгрещнп, будејќи ппфатени се сите медиуми без пглед на кпја категприја се пднесува, дали се пешатени, дали се електрпнски, дали се на наципналнп, на регипналнп, на лпкалнп нивп и кпј карактер и тип на медиуми се. Сметам дека пращаоетп на субвенципнираое на медиуми треба да се пднесува на ппсебна категприја на медиуми, пспбенп медиуми кпищтп ппкриваат малцински заедници и маргинализирани групи (Се менува збпрпредпт тпа щтп е изнесенп вп забелещката е истп така интенција на Акцискипт план)

II ЈАВЕН СЕРВИС Забелешки: Крстп Скубев:  Не се спгласувам дека мпделпт на управуваое вп МРТ е нетранспарентен, туку дека не е меначерски мпдел на рабптеое (сменета е кпнструкцијата/фпрмулацијата ) . Крстп Скубев (писмена забелешка):  Вп актуелнипт Закпн за радипдифузија мпделпт на управуваое и ракпвпдеое вп Јавнипт сервис не е меначерски, има „Виспка“ хиерархиска структура, испреплетени надлежнпсти, мнпгу луде, скап е и неефикасен и неефективен. Именп, Сп МРТ управуваат и ракпвпдат Спвет пд 23 шлена, Управен пдбпр пд 7 шлена, Рабптпвпден прган пд 4 луде, Одгпвпрни уредници на ппсебните прпграмски сервиси, сп еден збпр, мнпгу луде, 50-на  Рабптпвпднипт прган кпј треба да биде двигател на сите прпцеси е задущен и маргинализиран. Вп делпт на дефинираое на прпблемите кај меначментпт и управуваоетп, т.е преглпмазнпста и ппвеќетп управувашки пргани и лица, е инкпрпприрана писмената забелещка на г-дин Крстп Скубев и прпблемите се нптирани пппрецизнп Петар Каранакпв:  Остра и генерална забелещка дека јавнипт сервис не ја испплнува мисијата и функцијата на јавен сервис. ( дпдаденп дека не ги испплнува вп целпст) Климе Бабунски:  Вп кплпната пристап за немаое на втпр тв канал е празнп. Дали некпј вп Маврпвп или ппсле тпа збпрува за тпа щтп да се направи или какп да се направи: Дали да се земе некпја фрекфенција пд Спбранискипт канал да се дпбие нпва фрекфенција итн.(Вп делпт на пристап се предлага пва пращаое да биде ппфатенп сп дигатализацијата) Вп делпт на прпблеми, забелещката на Бабунски за неактивнпст на Спветпт на МРТ е прифатена Климе Бабунски:  Декларација щтп јавнипт сервис треба да ја пптпище сп Спбраниетп кпга Спбраниетп е пснпваш и дпнесува закпн сппред кпј јавнипт сервис рабпти настрана щтп пред тпј ист пснпваш треба да се ппднесе извещтај. Ппвелба меду МРТ и Владата. Декларацијата и ппвелбата треба да направат нещтп ппвеќе и ппдпбрп пд закпнпт?Акп е така-не благпдарам (Ппјаснуваое: Целта на предлпжената декларација е таа да биде израз на пплитишка вплја на прганите за зајакнуваое на независнпста на јавнипт сервис, и нивна јавна залпжба вп таа наспка) 7

Петар Каранакпв:  Не е тпшнп дека сп дигитализацијата е предвиден втпр македпнски канал. Треба да имате предвид дека за да се предвиди втпр македпнски канал, треба да се прати измена на закпн, лиценцата да се дпбие пд Агенцијата за електрпнски кпмуникации, претппставувам и пд СРД и тпа е единственипт нашин. (Дппбјаснетп вп пристаппт за јавен сервис- втпр канал ) Назим Рашиди:  Идејата беще дека сп дигитализација мпже технишки ппеднпставнп да се дпбие фрекфенција т.е нашин на емитуваое, а цела пваа прпцедура щтп ја пбјаснивте ќе биде на такпв нашин.(истп какп ппгпре) Весна Шппар:  Декларација, мислам дека нищтп нема да се ппстигне сп пва. Хартијата ќе трпи се нп вп практиката тпа нема да знаши нищтп. Дпнесуваое на нпв закпн за МРТВ. Дали ппвтпрнп ќе пдиме на извлекуваое на делпви на закпнпт за радипдифузија щтп се пднесува на јавнипт сервис вп ппсебен закпн или щтп е интенцијата не знам, ќе ми кажете,ама јас ќе прпдплжам за финансиаоетп? Тука се кпнстатира дека МТВ има лимитирани прихпди пд реклама јас пд страв би гп избрищала пва бидејќи веќе се сппшуваме вп мпментпт сп актуелна спстпјба кпја се слушува вп пднпс на прпцентпт на рекламираое и пна щтп верпјатнп денес ќе ппмине на Спбрание, дека веќе ќе се изеднаши прпцентпт на реклами на јавнипт сервис кпмплетнп сп прпцентпт на реклами на приватните, медутпа јас пва пращаое на рекламираое би гп ппврзала сп пва парше щтп е пкплу пристаппт за пдвпјуваое средства пд бучетпт. (Бидејќи пкплу пва ппстпјат ппделени мислеоа, дали треба да ппстпи ппсебен закпн за МРТ или не, се менува фпрмулацијата вп пристаппт на Акцискипт план. Решеницата вп делпт за рекламираое е прпменета) Љубпмир Јакимпвски:  Вп ппглед на декларациите, не гледам нищтп лпщп такпв дпкумент да биде усвпен вп Спбраниетп, бидејќи БиБиСи инфпрмира сп ппвелба на нејзинптп Виспшествп. (веќе е дел пд планпт) Климе Бабунски:  испущтен е главнипт и единствен инкасатпр УЈП. (се прифаќа) Климе Бабунски:  Акп се земаат пари пд ДДВ или пд акцизи ќе гп направат јавнипт сервис ппзависен пд власта. Затпа щтп ќе биде сива мпќ на власта да рещава дали 0,2 е или 1 % пд ДДВ ќе пди за јавнипт сервис. А кпга ќе биде вп закпн каде ќе биде пдредена јавната такса, тпгащ Владата нема да мпже да каже дека и се мнпгу пари на МРТВ, па да и ги намалиме. (Се сменува збпрпредпт , а предлпзите какп прпцент пд ДДВ и фиксен прпцент пд 8

Бучетпт на РМ пд претхпднипт текст на Акцискипт план се вклушени вп листата на предлпзи за ппнатампщна струшна расправа) Климе Бабунски:  Однпспт на јавнипт сервис сп кпмерцијалните медиуми: акп збпруваме за пптреба пд сампрегулација на индустријата, тпгащ тпа е рабпта на јавнипт сервис и на кпмерцијалните медиуми. Не разбирам зпщтп тука треба да стпи власта, таа ја ппшнува и ја заврщува свпјата рабпта сп дпнесуваое на закпни. (прифатенп, се рабпти за технишка грещка) Стпле Наумпв:  Прецизираое на трпщпците на МРТВ треба да бидат на првп местп, па се ппнатаму другп да следува. Откакп ќе се види кплку пари се пптребни, мпже да се направи и дппплнителна дефиниција за тпа кпи се пбврските. И јас сум категпришнп прптив декларација и ппвелба, декларацијата декларира не пбврзува. (делумнп прифатенп вп делпт на прецизираое на трпщпците) Димитар Букпвалпв:  Акп се направи лекс специјалис (за МРТ, н.з), пднпснп кат се направи пејст дека ќе се ппдпбреле спстпјбите? Тпа е некпја небулпза щтп се пущта вп јавнпст дека ппсебен закпн, знаши сущтината има прпблем, вп самипт закпн. (Бидејќи пкплу пва ппстпјат ппделени мислеоа, дали треба да ппстпи ппсебен закпн за МРТ или не, се менува фпрмулацијата вп пристаппт на Акцискипт план сега се предлага „пристапуваое кпн измени на ппстпјната легислатива и/или нпви закпнски рещенија кпи се пднесуваат на Јавнипт сервис“)

III КВАЛИТЕТОТ СТАНДАРДИ

НА

НОВИНАРСТВОТО,

ЕТИЧКИ

ПРОФЕСИОНАЛНИ

Забелешки: Весна Шппар:  Вп пднпс на сампрегулацијата, вп пристаппт би предлпжила какп една тпшка плус, ппттикнуваое на медиумите без пглед дали се пищани или електрпнски за изгптвуваое на свпи сппствени етишки кпдекси, пспбенп изгптвуваое на етишки кпдекс вп МРТВ, пна щтп МРТВ гп има, гп имаще крстенп ппд иметп декларација, не знам дали денеска гп има. И вп тепријата и вп практиката, најдпбрипт нашин за да не седне некпј друг да ти ги регулира рабптите најдпбрп е сам да си ги регулиращ. (прифатенп) Климе Бабунски:  Ппд кплпната прпблеми, нещтп щтп гп дефинирате какп екпнпмска зависнпст на нпвинарите и мислам дека е тпа слепа улица за да се дискутира за квалитетпт и етишките прпфесипнални стандарди, затпа щтп акп е пва прпблем, верпјатнп рещениетп ќе биде, ќе мпже да се спздаде, да ппстпи екпнпмски независен нпвинар. И за мене сите нпвинари и сите уредници акп се на пазарпт на трудпт се наемни рабптници. (сменет е збпрпредпт) Александар Чпмпвски:  Мислам дека пва е најлпщипт дел пд анализата. Кпнтрпверзен, дпста нејасен. Каквп е тпа прпфесипналнп нпвинарствп? Каква е на пример екпнпмската независнпст? Има екпнпмскп зависни технплпзи? Штп знашат етишките стандарди? Секпја прпфесија ќе прави свпи етишки стандарди надвпр пд закпнската регулатива, какп Хиппкратпви правила? (Ппјаснуваое: сп прифатените забелещки пд ушесниците и хпландските кпнсултанти вп пвпј дел на Акцискипт план се дефинираат пппрецизнп припритетните прпблеми и пристапите за нивнп рещаваое. Истп така, тпшнп е дека Акцискипт план не спдржи пппрецизни дефиниции за прпфесипналнптп нпвинарствп и етишките стандарди, нп тие се дефинирани пд медиумската наука и нема пптреба да се дефинираат вп Акцискипт план, пти се ппдразбираат. Истп така, светска пракса е за јавните прпфесии, каквп щтп е нпвинарствптп, псвен закпнските, да ппстпјат и сампрегулатпрни механизми, а сампрегулацијата вп делпт на медиумите е преппрашана и вп Директивите на ЕУ и вп дпкументи и резплуции на Спветпт на Еврппа, затпа е вклушена вп Акцискипт план) Александар Чпмпвски:  Ппгледнете кпнтраверзнпст “ппстпеое на унифпрмиранп нпвинарствп“ – два става ппнатаму велите “има сппственишка структура на медиумите“. Знаши има пазарнп дејствуваое на медиумите меду кпнкуренцијата на нпвинари вп приватнипт сектпр и на нпвинарствптп вп јавнипт сектпр, тпа е дпвплен индикатпр кпј какп ќе си фпрмира прпфесипнални 10

стандарди, вп зависнпст пд свпјата уредувашка, кпмерцијална, прпфитабилна дејнпст или јавнипт сектпр. Не се станува леснп нпвинар, и мислам пваа теза дека леснп се станува нпвинар прпизлегува пд леснп прифатената дефиниција кпја вп ппследнп време вп македпнската јавнпст се фпрсира дека нпвинарствптп е на најдплните скалила вп Македпнија. (Ппстпеоетп на „унифпрмиранп“ или трасмисипнп нпвинарствп е заклушпк кпј прпизлегува пд мпнитпринзите на МИМ спрпведени вп ппследните некплку гпдини, нп и пд анализите, истражуваоата и извещтаите на мнпгу дпмащни и медунарпдни прганизации. Прифатен е дел пд забелещката - избрищанп е „леснп се станува нпвинар“ и сменета е фпрмулацијата) Александар Чпмпвски:  Не мпжете да детектирате дека сп екпнпмска независнпст нпвинарствптп ќе биде прпфитабилнп, пднпснп ќе биде прпфесипналнп.(адресиранп ппгпре) Стпле Наумпв:  Имаме пример вп пва щтп се слушува сега, има кпнкурс за МРТВ па има и сп среднп пбразпвание и никпму нищтп... И истп така да се преиспита статуспт кпј щтп гп прифатиле вп МТВ нпвинарите да бидат јавни службеници.(прифатенп и адресиранп вп Планпт)