Giriş sayfası
Dilimin Ucunda 5 Duyu Organımız: Dil
‘’Altı tavan üstü tavan. İçimde kırmızı oğlan.’’Nedir bu bilmecenin cevabı? Dil dediğinizi duyar gibiyim. Tat alma duyumuzu daha yakından tanımak için bir deney yapmaya ne dersiniz?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
1. Önce portakal suyumuzdan bir yudum alalım.Tadı nasıl? 2. Dişlerimizi fırçalayalım,ağzımızı bol su ile çalkalayalım. 3. Tekrar portakal suyundan bir yudum alalım.Şimdi tadı nasıl?
Bir Bardak Portakal Suyu
Diş Macunu
Bir Adet Diş Fırçası
c
Ne oldu?
(What happened?)
Dişimizi fırçalamadan önce portakal suyunun tadı nasıldı?
..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
Dişlerimizi fırçaladıktan sonra portakal suyunun tadı nasıl oldu?
..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
Dilin Anatomisi
ç
Neden? (Why?)
Dilimiz ve damağımız çok sayıda tad tomurcukları ile kaplıdır. Diş macunu içinde bulunan sodyum sülfat maddesi bir çeşit deterjandır. Diş fırçalama sırasında köpük oluşturarak ağzın temizlenmesine yardımcı olur. Bu madde ağızdaki tad dengesini bozar. Böylece portakalın tatlı kısmını algılayamayız,acı tadını da çok daha keskin bir şekilde hissederiz.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Ağzımızın içinde yaklaşık 10000 adet tad tomurcuğu vardır. Tad tomurcukları ile dört temel tadı fark ederiz; tatlı, tuzlu, acı ve ekşi. Tuzlu/tatlı lezzetleri farkettiren tad tomurcukları; dilin ön kısmında, acı tad tomurcukları; dilin hemen arkasında ve ekşi tad tomurcukları da; dilin yan kısımlarında bulunur.
Su Müziği
Ses ve Titreşim
Bugün kendi bestelediğiniz şarkıyı çalmayı öğreneceksiniz.Acaba nasıl?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
1. Cam şişeleri farklı miktarlarda su ile dolduralım. 2. Şişelerin ağzına doğru üfleyin. 3. Nasıl ses çıkıyor? 4. Şişeleri bir kaşıkla hafifçe vuralım. 5. Şimdi şişeler nasıl ses çıkartıyor? 3 Aynı Cins Cam Şişe
Su
Bir Adet Kaşık
c
Ne oldu?
(What happened?)
Şişeleri üflediğimizde hangi şişeden daha ince(tiz) ses çıktı?
...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
Şişelere vurduğunuzda hangi şişeden daha kalın(pes) ses çıktı?
...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
ç
Neden? (Why?)
Şişelere üflediğimizde içerideki hava titreşerek ses verir. Sırayla üflediğimizde suyu çok olan şişede ince ses,az olan şişede kalın ses meydana gelir. Şişelere kaşıkla vurduğumuzda ise suyu çok alan kalın ses,az olan şişede ince ses meydana gelir.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Müzikte toplam yedi adet nota bulunmaktadır. Bunlar; do, re, mi, fa, sol, la ve si‘dir.
Yakala Şu Balığı Olamaz! Kedi balığı yakalamak istiyor. Hemen balığı akvaryumuna koymalıyız.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Bir Adet Küçük Kase
Boya Kalemleri
İp
Delgeç
Beyaz Karton
Yapıştırıcı
b
Uygulaması (Experiment)
1. Kaseyi kullanarak beyaz karton üzerine aynı büyüklükte daire çizelim.Çizdiğimiz daireleri kesip çıkartalım. 2. Dairenin birine balık,diğerine akvaryum resmi çizelim. 3. Çizdiğin akvaryumu baş aşağı çevirmeyi unutma. Akvaryum balıktan büyük olmalı. 4. Arka yüzlerinden birbirlerine ters olacak şekilde yapıştıralım. 5. Kartonun karşılıklı kenarlarına delgeçle iki delik açalım. 6. 30 cm uzunluğunda iki parça ip keselim. 7. İpleri ayrı ayrı deliklerden geçirip düğümleyelim. 8. İplerden döndürerek kartonu döndürelim.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Karton döndüğünde nasıl bir görüntüyle karşılaştın? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
ç
Neden? (Why?)
Biz gözümüzle gördüğümüzü zannederiz. Aslında gören göz değil, beyindir. Bir nesneye baktığımızda görüntü,gözümüzdeki retina tabakası üzerine yansıtılır. Biz kartonu çok hızlı bir şekilde çeviriyoruz. Bu yüzden ilk görüntü retinadan kaybolmadan ikincisi retinada oluşuyor. Balık görüntüsünün hemen ardından akvaryum görüntüsü retinada oluşuyor. İki görüntü beraberce beyne iletiliyor. Bu yüzden iki ayrı görüntü tek bir resim gibi algılanıyor.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Çizgi film seyrederken saniyede 24 görüntü görürüz.
Şişmeyen Balon Havanın Varlığı
Balonu elimize aldığımızda hemen şişiririz.Balonu şişenin içinde şişirebilir miyiz?
a
b
Deney malzemeleri (Equipment)
Pet Şişe
Balon
Makas
Pipet
Uygulaması (Experiment)
1. Balonumuzu şişirelim ve söndürelim. Böylece balonumun sağlam olduğunu kontrol etmiş oluruz. 2. Balonu pet şişenin içine doğru sarkıtalım. Balonun ağız kısmını şişenin kenarına kıvırarak koyalım. 3. Şimdi balonu şişirelim. Balonunuz şişti mi? 4. Pet şişenin alt kısmına makasla delik açalım. 5. Pet şişesini makasla kesmek istemeyenler şişenin içine pipet koyabilir. Pipet ve makas aynı görevi yapar. 6. Balonu tekrar şişirmeye çalıştığımızda ne oldu?
c
Ne oldu?
(What happened?)
Şişeye yerleştirdiğimiz balonu şişirdiğimizde ne oldu? ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
Şişenin altına açılan delikten sonra balon şişti mi? ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Balonu şişirirken normalde içine biz hava üfleriz.Balon şişerken etrafındaki havayı iter ve havada belli bir yer kaplar. Pet şişenin içindeki havayı şişiremedik.Çünkü havanın kaçacak yeri yoktu. Bu yüzden de şişeye delik açtık.Yani hava bulunduğu ortamı doldurarak onun şeklini alır.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
İnsanların sağlıklı ve rahat yaşayabilmesi için teneffüs edilen havanın mutlaka temiz olması gerekir. Havanın doğal yapısını bozan ve kirleten maddelerin başka bir deyişle kirli havanın
solunması, özellikle akciğer dokularına büyük zarar verir.
Suyu Sevmeyen Kağıt Maddeler
Kağıdımıza su döküldüğünde anda hemen ıslanır.Ama bu kağıt su ortamında bile ıslanmıyor.Deneyelim,görelim.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Bİr Parça Kağıt Mendil
Cam Bardak
Su Dolu Leğen
b
Uygulaması (Experiment)
1. Bardağın içine bir parça kağıt havluyu iyice sıkıştıralım. 2. Ters çevirip kontrol edip kağıdın düşmediğinden emin olalım. 3. Bardağı,ağız kısmı aşağıda olacak şekilde tutalım. 4. Bardağımızı,leğendeki suya dik olarak daldıralım. 5. Leğendeki su seviyesi bardağın boyundan fazla olabilir. 6. Bardağı yine dik bir şekilde sudan çıkaralım. 7. Bardağın sadece ağız kısmını kağıt havlu ile kurulayalım. 8. Şimdi bardağın içindeki kağıdı çıkarabiliriz.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Bardağın içinden çıkardığın kağıt ıslanmış mı?
..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
Bardağı eğik şekilde suya daldırsak ne olur?
..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Ters çevirip koyduğumuz bardağın içinde hava vardır. Legenimizin içinde de su yani sıvı bir madde. Hava,su ile kağıt arasında tampon görevi yaptığından kağıt ıslanmadı. Yani iki madde aynı anda ve aynı ortamda bulunamaz.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Şehirlerde yaşanan çevre kirliliğinden dolayı çoğunlukla kirli hava, yüksek tepelere çıktığımızda temiz hava solarız. Hava bir gaz karışımıdır. Çünkü havanın içinde karbondioksit ve oksijen, azot gibi çeşitli gazlar bulunmaktadır.
Boş Kutunun Gücü Açık Hava Basıncı
Boş kutumuzla yanan mumlarımızı nasıl söndürürüz? Oyunumuz başladı.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Büyük Boy Koli
Küçük Mumlar
Karton Bardaklar
Cd
Makas
Koli Bandı
b
Uygulaması (Experiment)
1. Kolinin her tarafını hiçbir tarafından hava almayacak şekilde koli bandıyla bantlayalım. 2. Kartonun üzerinde CD büyüklüğünde daire kesip çıkartalım. 3. Yaklaşık 50 cm uzaklığına yanan mumları yerleştirelim. 4. Koliye yanlarından iki elinizle sıkıca vuralım.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Koliye yanlarında sıkıca vurduğumuzda yanan mumlara ne oldu? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
ç
Neden? (Why?)
Koliye yanlarından iki elimizle sıkıca vurduğumuzda, içindeki hava titreşim halinde etrafa yayılır ve önündeki mum alevlerine kadar ulaşır.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
1 Ton kağıt için yaklaşık 15 ile 20 adet arası yetişkin bir çam ağacı kesilmektedir.
Sağlam Yumurta
Kuvvet
Yumurtalar sandığınız kadar kırılgan değildirler. Sağlam yumurtaları yakından tanıyalım.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
4 Adet Yumurta Altlığı
4 Adet Yumurta
Kare Şeklinde Tahta
Kağıt Havlu
Kitaplar
b
Uygulaması (Experiment)
1. Yumurtayı elinizin baş ve işaret parmağı arasında sıkıştırın. 2. Kağıt havlumuzu serip dört köşesine yumurta altlıklarıyla birlikte yumurtaları yerleştirin. 3. Yumurtaların üzerine kitaplarını yerleştirin. 4. Kitaplardan sonra yumurta düzeneğinizi yere kurun ve üzerine tahtayı yerleştirin. 5. Tahtanın üzerine çıkar mısın?
c
Ne oldu?
(What happened?)
Yumurtayı parmaklarınızla sıktığınızda ne oldu? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ...................................................... Yumurtaların üzerine kitaplarınızı koyduğunuzda ne oldu? ......................................................
ç
Neden? (Why?)
Yumurta kubbe şekli sayesinde üzerindeki yükü tek bir noktaya göndermek yerine her bir noktaya kuvveti dağıtıyor.
...................................................... ...................................................... ...................................................... Yumurtanın üzerine tahta yardımıyla çıktığınızda ne oldu? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Mimarlar yaptıkları eserlerin çatılarını (özellikle camilerde ) kuvvetli olması için kubbe şeklinde yapmışlardır.
Sevgi Çiçeği Bitkiler
Fırça kullanmaya gerek kalmadan karanfillerimizi boyamaya ne dersiniz? Sürprizlerimizi hazırlıyoruz.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
3 Adet Beyaz Karanfil (Sapı İle)
3 Adet Bardak
Gıda Boyası
(İstenilen Renklerde)
Çay Kaşığı
Su
b
Uygulaması (Experiment)
1. Bardaklarımızı yarısına kadar su ile dolduralım. 2. Her bardağa farklı renklerde gıda boyalarından bir çay kaşığı koyalım. 3. Bardaklarımız hazır olduğunda bardaklara birer karanfil koyalım. 4. Öğretmenimizden yardım isteyerek karanfillerden birinin sapını(gövdesi) aşağıdan yukarıya doğru ikiye keselim. Sapın yarısına kadar kesmemiz yeterli olacaktır. 5. Karanfilin sapının yarısını mavi renkli suya koyalım. Diğer yarısını da kırmızı renkli suya yerleştirelim.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Yarım saat içinde karanfillerde gözlediğin değişiklikleri yazar mısın?
.................................................... .................................................... .................................................... ....................................................
ç
Neden? (Why?)
Bitkiler suyu topraktan kökleriyle alırlar ve su bitkinin gövdesinden yapraklarına ,çiçeklerine kadar taşınır. Çiçek kesildiğinde artık kökü yoktur fakat bitkinin gövdesi suyu alır ve yapraklara ,çiçeklere ulaştırır. Bütün canlılar gibi bitkilerin de büyümek ve canlı kalabilmek için suya ihtiyaçları vardır.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Karanfilin anavatanı Endonezya olup, tüm dünya mutfaklarında baharat olarak kullanılır. Karanfil ağacının çiçek tomurcuklarından elde edilen baharat, odunumsu, siyah renkli ve güzel kokuludur. Karanfil acımsı ve ekşi bir tada sahiptir.
Koca Delik Göz yanılması
Avucumuzun içindeki koca deliği görmek ister misiniz?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Kağıt Havlu Rulosu
b
Uygulaması (Experiment)
1. Sol gözümüzü kapatalım. 2. Kağıt havlu rulosunu sağ gözümüzde dürbün gibi tutup uzakta bulunan nesnelere bakalım. 3. Sol elimizin avuç içiyle birlikte rulonun uç kısmını kaplayacak şekilde tutalım.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Ne görüyorsun?
..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Bir gözümüz elimizi görürken diğer gözümüz uzaktaki nesneyi görüyor. Beyin bu iki görüntüyü birleştiriyor. Böylece göz yanılsaması ortaya çıkıyor.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Yakından televizyon seyretmek ve kitap okumak görme bozukluğu yaşatabilir.
Muhteşem Kavanoz Yoğunluk
Maddeler katı,sıvı ve gaz moleküllerden oluşur.Her maddenin yoğunluğu farklıdır. Peki ama yoğunluk nedir?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Cam Kavanoz
Su
Sıvı Yağ
İstediğin Renkte Bİr Gıda Boyası
Tuz
Kaşık
Tek Kullanımlık Plastik Eldiven
b
Uygulaması (Experiment)
1. Eldivenlerimizi giyelim. 2. Cam kavanozun yarısına kadar su dolduralım. 3. Suyumuzu birazcık gıda boyasıyla renklendirelim. 4. Kavanozumuza biraz sıvı yağ ekleyelim. 5. Kavanozumuzun kapağını kapatıp çalkalayalım ve bekleyelim. 6. Su ve yağ birbirine karıştı mı?(GÖZLEM 1) 7. Kavanoza tuz ilave edelim. 8. Şimdi neler oldu?(GÖZLEM 2)
c
Ne oldu?
(What happened?)
Gözlem 1 ‘de ne oldu? ...................................................... ......................................................
ç
Neden? (Why?)
Herhangi bir maddenin bulunduğu, kapladığı yerdeki, madde miktarına yoğunluk denir. Su, yağ ve tuzun yoğunlukları farklıdır. Yoğunluğu en az olan madde en altta, yoğunluğu en çok olan en üstte olur.
...................................................... ......................................................
Gözlem 2’de ne oldu? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ......................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Büyüme, gelişme ve enerji için yağ besinine ihtiyaç duyarız. Aşırı yağlı beslenme, vücutta yağların fazla depolanmasına neden olmakta ve bunun sonucu olarak da şişmanlık, kalp hastalıkları ve dolaşım bozuklukları ortaya çıkabilmektedir.
Hangi El? ISI
Duyu organlarımızın bizi çevredeki olayları anlamamıza yardımcı olur. Peki ama her zaman mı?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
1. Bir kaseye sıcak, birine ılık, birine de soğuk su dolduralım. 2. Sağ elinizi sıcak su dolu kaseye, sol elini soğuk su dolu kaseye koyalım. 3. Birkaç dakika sonra iki elini de çıkarıp ikisini de ılık su dolu kaseye koyalım. 3 Adet Geniş Kase
Sıcak,ılık ve soğuk Su
c
Ne oldu?
(What happened?)
Sağ elini nasıl hissediyorsun?
..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... Sol elini nasıl hissediyorsun?
..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Sıcak suda ısınan elinden ılık suya ısı geçer. Bu ısı kaybı da elin tarafından soğuk olarak algılanır. Soğuk suda soğuyan el ise ılık sudan biraz ısı alır ve ısı gelişini sıcak olarak algılar. Duyu organlarımız bizi yanıtmaması için termometre gibi aletler kullanmalıyız.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Yakından televizyon seyretmek ve kitap okumak görme bozukluğu yaşatabilir.
Yağmur Yağıyor Doğa olayları
Yağmur oluşumunu hep birlikte uygulayıp gözlemleyelim.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
1. Kaynamakta olan suyun buharlaşmasını bekleyelim. 2. Çıkan su buharına doğru üstten tabağı tutalım. 3. Tabağın tam altına da boş geniş tenceremizi yerleştirelim.
Geniş Tencere
Tabak
Kaynamakta Olan Su
c
Ne oldu?
(What happened?)
Aşağıya gözlemlerinizi yazınız.
..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Kaynayan su ,buhar olarak dışarı çıkar. Soğuk tabağa çarparak yoğunlaşır ve damla halinde akar. Böylece yağmurumuz yağar.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Kış aylarında bulutların olduğu yükseklikte yükselen su buharı, çok soğuk bir hava ile karşılaşınca su damlası olmadan buz kristaline dönüşür. Bu kristaller bir araya gelip birleşince, kar taneleri ortaya çıkmaktadır.
Portakallı Gazoz Kimyasal Tepkime VİŞNELİ GAZOZ
Yaz aylarında serinlemek için içtiğimiz gazozun keyfi bir başkadır. Gazozumuzdan çıkan köpüklerin oluşunu hiç merak ettiniz mi? Bu deneyle kendi gazoz içeceğimizi yapıyoruz.
a Portakal
Deney malzemeleri (Equipment)
Lİmon Suyu
1 Ölçü Kabı
Su
Bardak
Pipet
Kaşık
Sirke
2 Çay Kaşığı Şeker
b
Uygulaması (Experiment)
1. Limon suyunu ölçü kabına boşaltalım. Portakalı sıkıp içine katalım. 2. Aynı miktarda su da koy ve bu karışımı bardağa boşaltalım. 3. Üzerine sirke ekleyip karıştıralım. 4. İçeceğine şeker katmayı unutma!
c
Ne oldu?
(What happened?)
Aşağıya gözlemini yazar mısın? ..................................................... ..................................................... ..................................................... ...................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Limon suyu bir asit, suda çözülmüş sirke bazdır. Bu asitle bu baz karışınca ortaya bir gaz, yani karbondioksit çıkar. Havaya gaz kabarcıkları yükselir ve sıvı köpürür.
..................................................... ...................................................... ..................................................... .....................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
..................................................... ...................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
Karbondioksit gazının bütün dünyanın kaderini değiştirecek kötü bir yanı vardır. O da küresel ısınmadır. Karbondioksit gazı birçok madde aracılığı ile meydana gelir. Evlerin bacalarından çıkan karbondioksit ve fabrika dumanlarının karbondioksiti bu gazın küresel ısınmayı fazlalaştırmasını sağlayacak durumlardır. Küresel ısınma: Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir.
Sinirli Yanardağ Kimyasal Tepkime
Yanardağ patlaması denen doğa olayını gerçekleştirmeye ne dersiniz?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Diğer Malzemeler
Hamuru İçin
Un
Tuz
Sıvıyağ
Kahverengi Gıda Boyası
Sirke Veya Karbonat
Tepsi Veya Huni
Sıvı Bulaşık Deterjanı
Pet Şişe
Kırmızı Gıda Boyası
b
Uygulaması (Experiment)
1. Yanardağımızın dışını hamur şeklinde yapalım. Yukarıdaki hamur malzemelerini yoğuralım. 2. Tepsinin ortasına pet şişemizi yerleştirelim. Hazırladığımız hamurla pet şişe ortada olacak şekilde dağ şeklini oluşturalım. 3. Şişenin ağzına huniyi yerleştirelim. 4. Şişenin yarısından fazlasını ılık su ile doldurun 5. Sırasıyla kırmızı gıda boyasını,karbonat ve bulaşık deterjanını içine dökelim. 6. Huniyi çıkaralım ve yavaşça içine sirkeyi dökelim.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Aşağıya gözlemini yazar mısın? ...................................................... ...................................................... ......................................................
ç
......................................................
Neden? (Why?)
Karbonat ve sirke arasındaki kimyasal tepkime karbondioksit gazı oluşturdu. Karbandioksit gazı şişenin içne basınç uyguladı. Gaz dışarı çıkarken kırmızı renkli sıvıyı yani lavı da dışarı fışkırttı.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Ülkemizdeki başlıca sönmüş yanardağlar Büyük Ağrı,Küçük Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut, Erciyes ,Karacadağ, Melendiz ve Karadağ’dır.
Minik Bilim Adamları
Büyüteç
Bitkileri daha yakından incelemeye ne dersiniz?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
Çiçekleri büyüteçle inceliyoruz.
1 Adet Büyüteç
1 Adet Nergis Veya Lale
c
Ne oldu?
(What happened?)
Gözlemlerini aşağıya yazar mısın?
..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
ç
Neden? (Why?)
Çiçekler üç bölüme ayrılan yapraklı bitkilerdir:Kök,sap ve çiçek.Kök toprağa tutunmayı sağlarken, yapraklar fotosentezle besin üretir.Çiçeğin sapının görevi ise çiçeğin dik durmasını ve kökten gelen su ve besin maddeleri yapraklara iletmektir.
..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... .....................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Lâle soğanı, senede bir çiçek açar.
Sihirli Tarak STATİK ELEKTRİK
Hafif bir elektrik çarpmasını hissetmemizin nedeni statik elektriktir. Statik elektriğe en güzel örneğini görmeye hazır mısınız?
a
Deney malzemeleri (Equipment)
b
Uygulaması (Experiment)
1. Kağıttan küçük parçalar kopartalım. 2. Tarağı birkaç kez yün atkıya ya da yün kazağa sürtelim. 3. Sonra hemen kağıt parçalarının üstüne tutalım.
1 Adet Plastik Tarak
Yün Kazak Veya Yün Atkı
Kağıt
c
Ne oldu?
(What happened?)
Tarak ve kağıt parçaları nasıl bir görüntü oluşturdu?
.................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... .................................................... ................................................... ....................................................
ç
Neden? (Why?)
Elektrik yüklü bir cismi başka bir cisme tuttuğumuzda,moleküllerindeki yükler birbirini iter ya da çeker yani hafifçe birbirine doğru yaklaşır. Negatif yüklü cisim,kağıttaki elektronları iter. Şimdi artık pozitif yüklere yakın olduğu için de hafif kağıt parçalarını çeker.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Bazen bir cisme dokunduğumuzda veya bir kişi ile tokalaştığımızda küçük boyutlu çarpılmalar yaşayabiliriz. Bu durumun nedeni dokunduğumuz cismin veya tokalaştığımız kişinin zıt bir yükle yüklü durumda olması ve temas anında bu yüklerin boşalmasıdır.
Ayrılmaz İkili Havasız Ateş Yanar Mı?
Havasız yani oksijenin olmadığı bir ortamda ateş yanar mı? Hadi bu sorunun cevabını öğrenelim.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Not:Mumun boyunun bardaktan kısa olmasına dikkat edin.
Mum
Bardak
Kibrit
Oyun Hamuru
Beyaz Kağıt
b
Uygulaması (Experiment)
1. Oyun hamurunu mumun altına yapıştırıp beyaz kağıdın üzerine tutturalım. 2. Mumu yakalım. 3. 1 dakika içinde bardağı mum alevini ortalayacak şekilde kapatalım.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Mum alevine ne oldu? .................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ....................................................
ç
Neden? (Why?)
Şişedeki hava(oksijen) bittiğinde mum alevinde olan durumun açıklaması şudur. Havasız ortamda ateş yanmaz.
....................................................
Hava olmazsa bizler yaşayabilir miyiz? .................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ....................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Normal bir insanın hayatta kalabileceği koşullar, yani “Ne kadar süre havasız, susuz ve aç kalabiliriz?” gibi soruların cevapları “üç koşul” kuralıyla bellidir .Sırayla ortalama üç dakika, üç gün ve üç hafta şeklindedir.
Rengarenk Renkler
Kırmızı,mavi,sarı ve dünyada bulunan bütün renkler…. Renk karışımına hoş geldiniz.
a
Deney malzemeleri (Equipment)
Bir Beyaz Karton
Cetvel
Kurşun Kalem
Makas
Raptiye
Fincan Veya Kase
Kürdan
Kırmızı,yeşil ve mavi keçeli Kalem
Pipet
b
Uygulaması (Experiment)
1. Beyaz kartonun üzerine kaseyi ters çevirip etrafını çizin. Çizdiğiniz daireyi kesip çıkaralım. 2. Daireyi cetvel ve kurşun kalem kullanarak eşit sekize parçaya bölelim. 3. Bu bölmelerin hepsini sırasıyla kırmızıya,yeşile ve maviye boyayalım. 4. Dairenin arkasına raptiyeyle bir delik açın ve bir kürdanı bu delikten yarısına kadar geçirelim. 5. Kürdanı pipetin içine koyalım ve hızlıca çevirelim.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Hızla çevirdiğinde renkleri ayırt edebildin mi?Hangi renkleri gördün? ........................................... ........................................... ........................................... ........................................... ............................................
ç
Neden? (Why?)
Gözümüz farklı renkleri algılar fakat renkleri algılamamızı sağlayan hücreler(retina) yalnızca kırmızı,yeşil ve maviyi ayırt eder. Hızlı dönen fırıldak mavi,kırmızı ve sarıyı birleştirip beyazı oluşturur. Yani üç hücre aynı anda harekete geçer.
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Retina görmeyi sağlayan ışığa ve renge duyarlı hücrelerin bulunduğu göz tabakasıdır.
Işıkların Dünyası Işığı Geçiren Ve Geçirmeyen Maddeler
‘’Işık her maddeden geçer mi?’’ sorusunu cevaplamaya ne dersiniz,çocuklar.
a El Feneri
Deney malzemeleri (Equipment)
Cam
Buzlu Cam
Plastik Levha
Naylon
Su Dolu Bardak
Kağıt
Kitap
Tahta
Kumaş
b
Uygulaması (Experiment)
1. Odayı karanlık hale getiriyoruz. 2. El feneri yakalım. 3. Sırayla tüm malzemelerimize yandan tutunuz.
c
Ne oldu?
(What happened?)
Işığı geçiren maddeler: ................................................. ................................................ ................................................ ................................................. ................................................. .................................................
ç
.................................................
Işığı geçirmeyen maddeler:
Neden? (Why?)
Her madde ışığı aynı şekilde geçirmez. Işık saydam maddelerden çok, saydam olmayan(opak) maddelerden az geçirir.Bazı maddelerde ise hiç geçirmez.
................................................. ................................................ ................................................ ................................................. ................................................. ................................................. .................................................
d
Bunları biliyor muydunuz? (Do you know that?)
Göz bebeğimiz karanlık ortamda büyürken,aydınlık ortamda küçülür.