Entertainment Pahina 4
Tomo III Blg 1
KALOKALIKE Pahina 6
Pampalakasan
Tula
Pahina 8
Editoryal: Comserve Pahina 9
Exchange Students
Pahina 10
Inilathala ng mga Mag-aaral ng Mataas na Paaralan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Pahina 12
Hunyo - Disyembre 2013
BUWAN NG WIKA 2013 ni Anysia Mari B. Antatico
Ang mga reyna at konserto ng Santacruzan, kauna-unahang ginanap sa Mataas na Paaralan ng Ateneo de Zamboanga. (Kuha ni Munaira Indangoh I. Hadjirul)
A
ng buwan ng Agosto ay kilala sa paggunita ng ating wika. B akit nga ba Agosto? IIto to ay sa kadaBakit hilanang sa buwan na ito ipinanganak ang Ama ng Wikang P ambansa na si M anuel L. Pambansa Manuel Que zon, ang ating dating pangulo ar aming inilunsad uez pangulo.. M Mar araming ang depar tamento ng F ilipino sa buwang ito departamento Filipino ito.. Noong Agosto 2, Alexander Briant. Sa grade sinimulan ang pagbubu- 8, 1st-St. Stanislaus Kostka, kas ng buwan ng wika. 2nd-St. Ignatius of Loyola, Ipinakilala ang iba’t ibang at 3rd-St. Alphonsus aktibidad na sasalihan ng Rodriguez.Sa 3rd year, 1stiba’t ibang lebel. Sa araw Bl. Peter Faber, 2nd-St. na ito, ipinaalam ng John Berchmans, at 3rdPunlaan ang kanilang Claude la Colombiere. Sa darating na dula na 4th year, 1st-St. John De itatanghal sa Audio Visual Britto, 2nd-St. Edmund Room 2 sa ika-23, 24, at Arrowsmith, at 3rd-St. Pe30. Ito ay pinamagatang ter Claver. Noong Agosto 16 “Biyernes, 4:00 N.H”. Nagkaroon din ng naman, isinagawa naman kompetisyon sa may ang Pista sa Nayon at ang p i n a k a m a g a n d a n g Misa ng Bayan. Idinaraos paskilan. Ang tema sa ang kauna-unahang Santaong ito ay “Wika natin tacruzan sa hayskul. Ito ay ang daang matuwid.” pinamumunuan ni Bb. Ang mga nanalo ay ang Cindy Grace T. Espinosa sumusunod: Sa grade 7, bilang Reyna Elena at Bb. 1st-St. Francis Borgia, Rona Luz C. Duran bilang 2nd-St. Francis Xavier, at Reyna Emperatriz. Ang 3rd-St. John Ogilvie at St. bawat seksyon ay nagHALO-HALONG gulat at lungkot ang namayani sa karamihan noong ika-22 ng Hunyo nitong taon. Hindi maisip ng mga kaibigan at kakilala na ang isang tulad ni Justine Raphael Wee ay magiging biktima ng walang humpay na pamamaril sa lungsod. Si Justine Raphael Wee ay nag-aral sa Pamantasang Ateneo de Zamboanga: elementarya (2003), hayskul (2007) at BS Nursing (2011). Sa dalawampu’t dalawang taong pamumuhay ni
representa ng sariling reyna at eskort. Sinundan ito ng prosesyon na umikot sa buong kampus. Ito ay may karwahe ng Birheng Maria na gumabay sa buong prosesyon. Nang nakabalik, sinimulan na ang Misa ng Bayan. Ang Misa ng Bayan ay pinangunahan ni Fr. Marlito Ocon, S.J., ang chaplain ng Ateneo hayskul. Noong natapos ay sinimulan na ang Pista sa Nayon. Napuno ng mga banderitas, malong, makukulay na vinta, bahay kubo, dahon ng saging, at marami pang iba ang buong komunidad. Naging abala ang bawat seksyon sa paghahanda ng kanilang mesa. Ang mga nanalo sa grade 7 ay ang mga sumusunod: 1stSt. Francis Xavier, 2nd-St. Alexander Briant at St. John Ogilvie, at 3rd-St.
David Lewis, St. Bernardine Realino at sa grade 8, 1st-St. Philip Evans at St. Ignatius of Loyola, 2nd-St. Alphonsus Rodriguez, at 3rd-St. Stanislaus Kostka. Sa 3rd yr, 1st-Bl. Peter Faber, 2ndSt. Claude la Colombiere, at 3rd-St. Noel Chabanel. Sa 4th yr, 1st-St. Francis Regis, 2nd-St. Edmund Campion, at 3rd-St. Edmund Arrowsmith. Sinabayan pa ito ng pagtugtog ng iilang mga OPM songs na inindakan at kinanta ng mga estudyante. Napuno ng sigla ang Pista sa Nayon. Ang sumunod na aktibidad ay ang laro ng lahi. Unang dinaraos ang hilahan ng lubid kung saan Grade 8 ang nanalo at sinundan ng 3rd year. Isang 3rd year naman ang matagumpay na naabot ang banderita sa palo sebo. Iba’t ibang estu-
dyante naman ang nagkaroon ng pagkakataon sa pagbasag ng palayok. Ang huling laro ay ang tumbang preso kung saan nanalo ang 4th year. Nagkaroon din ng Quiz Bowl sa araw na iyon na pinalunan ng 3-St. Noel Chabanel na sinundan ng 8-St. Ignatius of Loyola at 4-St. Edmund Arrowsmith. Bilang pagtatapos, noong Agosto 31, idinaraos ang Buwan ng Wika Culmination. Sa grade 7, nagkaroon ng Song Recital. Ang mga nanalo ay ang mga sumusunod: 1st-St. Joseph Pignatelli, 2nd-St. Alexander Briant, at 3rd-St. David Lewis. Sa grade 8 naman, nagkaroon ng Sayawit. Ang mga nanalo ay ang mga sumusunod: 1st-St. Philip Evans, 2ndSt. Alphonsus Rodriguez, at 3rd-St. Ignatius of Loyola. Sa 3rd year
Pagpanaw ng Isa, Paggising ng Madami Justine o higit na kilala sa tawag na Jad Jad, kilala siyang tahimik, matulungin at isang matagumpay na propesyonal. Baha ng pakikidalamhati at simpatya ang natanggap ng binatang Tsinoy mula sa kaniyang mga kaibigan at kakilala. Kasabay ng trahedyang ito ang sari-saring paghingi ng hustisya ng mga mamamayan ng Zamboanga. Naglunsad ng
nina JermissMishania DC Muarip at Allen Rafi T. Najar prayer rally ang Ateneo de kidalamhati at pagkondena Zamboanga University sa talamak na karahasan sa para sa dati nitong estu- Zamboanga. Nagdala rin dyante at pati na rin sa ito ng takot sa mga mahumigit-kumulang na 250 mamayan ng Zamboanga biktima ng pamamaril sa pati na rin sa mga lungsod. Naglunsad din ng dumarayong bisita. Pakimadaming petisyon sa ramdam ng karamihan ay Internet na tinatawag ang hindi na tama ang paulitpansin ng pamhalaan at ulit na nangyayaring iba pang otoridad. Maging ganito. Pinapaalala sa ang ibang paaralang bawat isa na mag-ingat at Ateneo sa iba’t ibang panig huwag iwaglit ang mga ng Pilipinas ay nagparating posibleng trahedya. din ng kanilang pakiTila hinimok ng
kanyang pagkamatay ang lahat. Hinimok nito na dapat ay may magawa ang pamahalaan para tumigil na ang mga ganitong pangyayari. Inaasahan pa rin ng lahat na mabigyang hustisya ang mga biktima ng patayan sa lungsod. Habang wala pang umaako sa krimen at hindi pa natutupad ang inaasam na hustisya, hangad ng komunidad ng Ateneo na
naman, idinaraos ang Sabayang Pagbigkas. Bl. Peter Faber ang nasa unang pwesto, St. Peter Canisius at St. Anthony Daniel ang nakakamit ng ikalawa at ikatlong pwesto. Sa 4th year, Dagliang Pananalumpati ang aktibidad. Si Vanessa Jane P. Vicete ang nanalo mula sa St. Edmund Arrowsmith na sinundan ni Mohammad Ashraf T. Baird mula sa St. Robert Bellarmine at Airon Paul P. Canizares mula sa St. Edmund Arrowsmith. Maraming masasayang aktibidad na idinaraos ang Filipino department na malugod na sinalihan ng iba’t ibang taon at seksyon. Naging puno ng kulay at kasiglahan ang Agosto, ang buwan ng wika. Sumatotal, naging makabuluhan ang Buwan ng Wika sa taong ito. sumalangit si Justine at patuloy siyang mananatiling epitoma ng katarungan. Naging viral sa maikling panahon ang pahayag ng tito ni Jad Jad, si Fr. Salvador “Buddy” Wee SJ na dati raw pinagtatawanan niya ang mga taong nagsasabing nakakatakot ang Zamboanga; ngunit ngayon daw pati siya takot na rin. Patuloy pa rin ang panawagan para sa katarungan ng lahat ng biktima ng karahasan sa Zamboanga.
2
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
BALITA
Hunyo - Disyembre 2013
Mga Atenista, Tatakbo sa Sangguniang Kabataan ni Lea C Alejandro
Mga miyembro ng AI AHS sa kampanya laban sa diskriminasyon. (Kuha ni Janneen Mae S. Jumangit)
IP: Kami ay may mga Karapatan ni Lea C. Alejandro “Poverty is like a cage. It’s hard to escape but not impossible.” Nakibahagi ang Pamantasan ng Ateneo de Zamboanga sa pagdaraos ng International Day of World’s Indigenous People noong ika-9 ng Agosto, 2013 na may temang, “Indigenous people building alliances: honoring treaties, agreements and other constructive arrangements.” Sa pangunguna ng Amnesty International Ateneo High School at sa pamumuno ni Eslin Hanael U. Cabato, convenor ng AI AHS, layunin ng organisasyon na gisingin ang kamalayan ng bawat kabataan sa pagtatag at pagtaguyod sa mga karapatang pantao at pagkapantay-pantay ng bawat isa.
Isang video presentation ang inihanda ng AI para maimulat ang mga Atenista sa pagtupad ng mga karapatang ito lalo ng mga katutubo mula sa iba’t ibang bahagi ng Pilipinas. Ito ay naglalaman ng kanilang kasalukuyang estado at mga problemang kanilang kinakaharap sa panahong moderno particular ng mga mag-aaral na IP. Kabilang sa mga suliraning kinakaharap nila ang kakulangan sa sapat at wastong edukasyon; kakulangan sa mga libro at kagamitang pang-eskwela; kawalan ng hanapbuhay; kulang na sahod sa pang-araw-araw; takot at pangamba sa mga umaaligid na mga armadong grupo; kawalan ng solusyon sa mga problemang pampro-
binsya; kawalan ng mapagkukunang yaman at; diskriminasyon. Ipinakita rin dito kung gaano kahalaga sa kanila ang pagtuturo at pagpapasa ng kanilang kultura sa kabataan para mapanatili ito hanggang susunod pang henerasyon. Kinikilala ng mga IP na kinakailangan nilang makisabay sa makabagong panahon bagamat may limitasyon para sila ay ‘di madehado at mapagiwanan ng kaunlaran. Isang susi ang Human Rights Education (HRE) upang mapalaganap, matupad, mapangalaga at matamasa ng bawat tao, organisasyon at komunidad ang kanilang mga karapatan. Ito ang magiging panuntunan at gabay ng bawat isa para maiwasan ang diskri-
minasyon at di-makataong pakikitungo ng iba. “Lahat tayo ay tao. Lahat tayo ay may dignidad kaya pare-pareho tayong nangangailangan ng respeto. Walang puwang ang diskriminasyon dahil pantaypantay ang lahat sa karapatan,” pahayag ni Cabato nang ipaliwanag niya ang pusisyon ng AI ukol sa karapatan ng mga katutubo. Iginiit din ni Cabato na dapat may kalayaan ang bawat isa na gamitin ang kanyang katutubong wika; kaugnay ito ng pumutok na isyu ng isang paaralan sa Ilocos na nagpahayag ng pagpapataw ng isang mabigat na parusa sa tatlong mag-aaral na nahuling nagsalita ng katutubong wika sa loob ng paaralan.
Tree Planting sa Abong-Abong “Magtanim para sa darating pang henerasyon, “ ito ang mensaheng gustong iparating ng naganag na Tree Planting sa AbongAbong noong Agosto 17, 2013. Ito ay bahagi ng Think Green Project ni Rizza Angelie L. Fernandez, isang estudyante ng IV- St. Edmund Arrowsmith. Siya ay dumalo sa PYLP o Philippine Youth Leadership Program 2013 na dinaos sa Estados Unidos nitong nakaraang Mayo hanggang Abril. Kahit na mataas ang sikat ng araw ay pursigido ang mga kinatawan ng iba’t
ni Ciara Mae F. Obillo ibang organisasyon na hihinto na. Ang espesyal ng sumali: InterAct Club, Young Tree Plating na ito ay Ateneans Science Society panawag pansin lamang E n v i r o n m e n t a l i s t s upang lumipon pa ng mas (YASSEn), Young Ateneans maraming tao o komuScience Educators (YASEd), nidad upang bigyang SilPeace, Council of Leaders, pansin ang problema sa at and seksyon ng IV- St. ating syudad lalo na sa Edmund Arrowsmith. problemang pangkaliKakaunti lang ang bilang na kasan. Ang bawat kalahok dumalo ngunit bumuhos nang nasabing Tree Plantang lakas ng loob ng mga ing ay hinikayat na gawing estudyante na magtanim ng profile picture ang mga higit sa dalawang puno. larawan na kinuha kasama Hirap man dahil sa pataas ng hash- tag na Think Green ang lokasyon ng lugar ay Project upang kumalat ito sa ngiti ang nakalatay sa buong komunidad upang humikayat na gumawa rin mukha ng bawat isa. Ang proyektong ito ay ng mga hakbang tulad nito kakaiba sa ibang proyekto para sa ikabubuti ng na pagkatapos gawin ay sambayanan.
Ang proyektong ito ay isa lang sa mga proyekto ng mga lumahok sa PYLP, kung kaya’t inaasahan pa ang darating na mga proyekto ay programang pwedeng salihan hindi lamang ng mga miyembro ng mga organisasyong nabanggit kundi pati na rin ng buong hayskul. Kung ang iilang estudyante ay nakapagtatanim ng mga puno at nakapagtatanim ng bagong pag-asa para sa henerasyon ngayon at para sa darating pa, ano na lang kaya kung buong pamayanan ang lumahok at maging daan sa pagbabago.
IKA NGA ng ating pambansang bayaning si Dr. Jose Rizal, “Ang kabataan ang pag-asa ng bayan.” Sa lahat ng larangan, pinanghahawakang responsibilidad, pangalan at ari-arian, hindi maikakailang, ang kabataan ng bawat henerasyon ang nagpapatuloy sa sinimulang adhikain ng kanilang mga ama’t ninuno. Sa nakaraang tatlong magkakasunod na termino, ipinagmamalaki ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga na mga Atenista ang naluklok sa pagka-Presidente ng Sangguniang Kabataan, mas kilala sa katawagang SK, sa buong lungsod. Patunay lang na tunay na hinuhubog ng pamantasan ang mga mag-aaral nito hindi lamang sa aspeto ng akademnya ngunit pati rin sa aspeto ng pamumuno at pagiging aktibong mamamayan ng kani-kanilang komunidad na kinabilangan. Ang tanong ngayon ay nasa atin: Sino kaya sa mga Atenist ang tatakbo sa SK ang susunod na makakaupo sa pagkapinuno ng buong SK sa Zamboanga? Sino ang magpapatuloy sa nasimulan nang tradisyon ng mga nauna na sa atin? Sa isang survey aming inilunsad ilan sa mga tatakbo ngayong eleksyon ay sina: Laiza Achico at Aifle Jorolan ng IV-Regis; Clint Joseph Rosagaron ng IV-Claver; Bensaudi Daud ng IV-Campion; Ramerica Guevarra at Noha Hannan ng IV-Bellarmine at; Lea Alejandro, Vanessa Jane Vicete, at Gilson Andre Narciso ng IV-Arrowsmith. Sa isang panayam na aming isinagawa halos lahat ng mga kakandidato ay mga adhikaing tumulong at manilbihan sa kapwa nila kabataan at magsagawa ng mga proyekto para sa ikauunlad ang at pagsugpo ng mga suliranin sa kani-kanilang barangay. Karamihan sa kanila ay kusang-loob na nagdesisyong tumakbo ngayong halalan habang ang
iba nama’y napili at naimbitahan dahil sa nakakitaan sila ng kakayahan ng mga miyembro ng kanilang pamayanan. Batid ng mga kakandidato ang mga magiging epekto nito sa kanilang pag-aaral, sa positibo at negatibong aspeto, ngunit isang karangalan naman daw ang maging Atenista at madala ang pangalan ng kanilang paaralan dahil sa karangalang dala ng Pamantasang Ateneo. Gayunpaman, naging laganap rin ang usapin ukol sa abolisyon ng SK sa buong nasyon. Ito ay isinusuog ni Caloocan Representative Edgardo Erice. Ito ay sa kadahilanang napalitan na di umano ang tunay na layunin ng samahan. Imbes na tulungan at ahasin ang mga kabataan para maging pinuno sa hinaharap ay tinuturuan lamang daw nito ang mga kabataan na manguranot sa murang edad. Ayon kay Rep. Erice, ang tunay na layunin ng SK ay hindi na nagagampanan bagkus ito pa’y napupunta sa maling daan. Ngunit, dapat rin isaalang-alang na mahalaga na magkaroon ng posisyon at boses ang kabataan sa pamahalaan. Ayon sa WikiFilipino para sa Pilipino, ang Sangguniang Kabataan ang natatanging kinatawan ng lokal na pamahalaan na may layuning mabigyang posibilidad upang isulong ang pakikilahok ng kabataan, mapabuti ang kontak sa edukasyon at trabaho para sa kabataan, at mabigyang demokrasya sa paghahatid ng serbisyong panlipunan para sa sektor ng kabataan. Ang Synchronized Barangay at SK Elections ay gaganapin sa darating na Oktubre 28, 2013. Ito’y alinsunod sa Republic Act No. 9340nag-uutos na ito ay idaos sa huling Lunes ng Oktubre 2007 at bawat tatlong taon pagkatapos noon.
Implimentasyon ng proyekto ni Rizza Angelie L. Fernandez, PYLP Alumna.
Hunyo - Disyembre 2013
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
3
Unang Araw sa AdZU High School ni Robert Aldwin L. Fernandez
Intermission number ng mga piling estudyante ng klaseng IV- St. Edumund Arrowsmith.
Undergrads, Pinarangalan ni Aifle R. Jorolan PINARANGALAN ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga ang mga undergraduates sa taunang Recognition Day sa Fr. William H Kreutz Campus noong Hulyo 19, 2013. Iginawad din ng parangal ang mga mag-aaral na lumahok at nagsiwagi sa iba’t ibang larangan ng patimpalak. Sinimulan ang palatuntunan sa doxolohiyang inihandog ng Coro Concordia de Aguila. Sinundan ito ng pag-awit ng Pambansang Awit at Zamboanga Hermosa sa pangunguna pa rin ng CCA. Ipinarating ni Fr Wilfredo M Samson SJ ang kanyang mensahe sa lahat ng mag-aaral sa pamantasan na maging “transformers” sa panahong
ngayon. Hinimok rin niya ang mga mag-aaral na isalin ang tunay na diwa ng pagiging Atenista at tumuklas ng mga nakatagong potensyal na tinataglay nila. Sinundan ito ng pagpaparangal sa mga mag-aaral na nakibahagi’t nagsiwagi sa iba’t ibang cocurricular activities. Ito ay iginawad ni G. Conrozado Z Balatbat, Principal sa tulong ni Ms Anna G Tejada, registrar. Nagbigay naman ng isang awitin ang mga piling mag-aaral ng IV- St. Edmund Arrowsmith. Nagpatuloy ang paggawad ng parangal sa mga estudyanteng nagbigay ng parangal sa pamantasan sa iba’t ibang extra-curricular activities sa pangunguna
ni Ms. Rosie M Hong, Assistant Pricinpal. Naghandog din ng sayaw ang mga miyembro ng Dance Troupe. Huling pinarangalang ang top 10 ng bawat antas sa pangunguna ni Lee Alec C. Salasa ng Grade 7, Alessi Chloie T. Alvarez ng ikalawang taon, at Gilson Andre M Narciso ng ikatlong taon. Kabilang din sina Carlo Rafael San Agustin, Christian Joshua Cervas, John Louize Guban, Claresse Labanes, Najwa Uñga, Rey Dominic Bautista, Aeryne Chloe Cabahug, Nuruh-Raina Aluk, Mikole Anne Tatel para sa ikapitong baitang. Sina Jermiss Mishania Muarip, Anne Louise Falcasantos, Andrea
Jannatul, Jose Gabriel Petate, Florence Lae The, Shaira Razina Tan, Zulaikha Bara, Kathrina Gonzales, at Marlvic Dela Torre naman ang kumumpleto sa top 10 ng ikalawang taon. Habang binuo nina Debra Ann Ponce, Fatima Sherraine Juaini, Anysia Mari Antatico, Ciara Mae Obillo, Jamie Angel Hernando, Rizza Angelie Fernandez, Lea Alejandro, Ir-shad Jaujohn at Dominic Ma Andrew Camins ang top 10 ng ikatlong taon. Nagwakas ang programa sa pag-awit ng buong pamantasan ng Alma Mater Song Sina Bb. Cindy Grace Espinosa at si G. Jeffrey Jalani ang nagsilbing guro ng palatuntunan.
Estado ng Liwanag sa Kadiliman ALLELUYAH! Gracias! Sa wakas, pagkatapos ng matinding init at mahabang kadiliman na tinahak ng tinaguriang “Blackout Capital” bunsod ng mga blackout, nakahanap na ng mabisa at pangmatagalang solusyon ang Zamboanga City Electric Cooperative (ZAMCELCO). Halos limang buwan nagtiis at nagreklamo ang mga Zamboangueño dahil sa ‘di matawarang blackout na nangyayari sa siyudad. Bukod sa walong oras na rotating blackout kada feeder ng ZAMCELCO (binubuo ng dalawa hanggang tatlong barangay) ay paiba-iba pa ang iskedyul nito kung kaya’t minsan ay nakaaabala, nakakairita at marami nang nabubwisit. Nagiging hantungan tuloy ng mura at banat ang Facebook, Twitter at GM (group message). Matindi ang epekto ng blackout na ito sa mga tao lalo na sa mga mag-aaral. Mahirap mag-aral sa dilim lalo na’t hindi nasanay sa kandila o mga lampara. Mainit. Malamok. May mga gawain sa kompyuter na bigla na lang nabubura dahil sa biglaang blackout o kaya’y hindi napi-print ang
ni Ciara Mae F. Obillo mga proyekto. Mayroon ang eleksyon noong ika-13 namang sinasamantala ang ng Mayo, ay nakakuha na blackout na kahit na hindi ang kooperatiba ng karagnaman blackout sa kanila dagang suplay ng kuryente idina-dahilan bilang mula sa Crystal Sugar Corpaliwanag kung bakit poration at Mapalad Power walang proyekto. Talagang Corporation, na sumatutal ang blackout na ito; ay nagbabahagi ng 18 meganakapang-iinit na, watts. Kung kaya’t halos wala nakauudlot pa ang proyekto nang blackout na nararaat pag-aaral, nagbubunga pa nasan ang syudad. Nagkakang mga sinungaling at roon man ngunit ito ay bunsod sa malakas na tamad na estudyante. Blackout ang tanging hangin, mga sira o pumutok paraan na nakikita ng na kable ng kuryente at mga kooperatiba upang maras- transformer. Sinasabing ang solusyon ang kuryente sa bawat feeder. Bumaba kasi ang yon na ito ay hindi naman lebel ng tubig sa Lake Lanao talaga pangmatagalan. at Pulangi River at Agus Hy- Kung kaya’t may proyekto kooperatiba – dro Power Plants na ang pinagkukunan ng tubig na pagpapatayo ng isang Coalsiyang nagbibigay ng suplay Fired Power Plant na siyang ng kuryente hindi lamang sa magiging pangunahing ng syudad ng Zamboanga mapagkuku-nan kundi pati na rin sa ibang kuryente at siyempre para na bahagi ng Mindanao. rin solusyonan ang blackout Nakalulungkot isiping 60.2 nang pang mata-galan. Ang ay megawatts lamang ang kooperatiba nakipagkontrata na sa San binabahagi ng National Government Corpora- Ramon Power Incorporated tion of the Philippines (SRPI) sa isang kasunduan (NGCP) na siyang nagpa- na pinamagatang “Power pailaw sa buong syudad, Supply Agreement.” Ang samantalang 91 megawatts planta ay sinimulan nang ang kinakailangan. Kung itayo sa Zamboanga City kaya’t nagkaroon ng rota- Economic Zone (Zambo ECOZONE) Talisayan, tional blackout. Ngunit bago sumapit Zamboanga City. Taong
2016 pa matatapos ang paggawa ng planta na magbibigay ng 85 megawatts na kuryente para sa syudad. Ang nati-tirang anim (6) na megawatts ay manggagaling sa NGCP. Ganoon man katagal bago masosolusyonan ang problema ng bawat Zamboangueño, ang tiyaga at tiwala ay siyang daan sa matuwid at marangyang daan.
GINANAP ang unang araw ng pasukan sa Mataas na Paaralan ng Pamantasan ng Ateneo de Zamboanga noong Ika-10 ng Hulyo sa Fr. William H. Kreutz Campus. Umaga ng sinabing araw ay ginanap din ang isang pambungad na palatuntunan para sa taong 2013-2014. Kasabay ng palatuntunan na ito ang pagpapakilala ng iba’t ibang faculty at staff. Binigyang-pugay rin ang mga mag-aaral mula sa iba’t ibang antas lalo na ang mga nasa ikapitong baitang at mga transferee. Nitong taon lang kinilala ang mga mag-aaral bilang Grade 7 at Grade 8 bilang patunay na pinatutupad na ng ADZU HS ang K to 12 na kurikulum. Ginanap ang isang palatundunan bilang paglunsad sa pagdiriwang ng Information and Communication Technology (ICT )
Month. Hudyat ito ng umpisa ng pagdiwang ng ICT Month sa AdZU HS. Kabilang sa mga patimpalak ang bulletin board making contest, quiz bowl at speed typing challenge para sa mga nasa ikapitong baitang, videoke challenge para sa ikawalong baitang. ERizal naman para sa mga nasa ikatlong taon at pagbuo ng poster sa ikaapat na taon. Kasunod ng paglunsad ng ICT Month ang isa pang palatuntunan bilang pagkilala sa pagtamo ng mga Pilipino ng kanilang kalayaan. Araw ng Kalayaan kasi sa ikawalang araw. Nagtanggal ang Punlaan sa saliw ng awiting Watawat. Ipinaliwanag ni G. Espiridion Atilano, OIC-Head ng Kagawaran ng Social Studies, ang kabuluhan ng pagdiriwang ng Araw ng Kalayaan tuwing ika-12 ng Hunyo.
Kinatawan ng pampitong baitang, nanumpa na ni Robert Aldwin L. Fernandez NANUMPA sa serbisyo ang mga bagong halal na kinatawan ng pampitong baitang sa Council of Leaders noong ika-8 ng Hulyo sa harap ng komunidad ng Mataas na Paaralan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga sa bulwagan ng gusali ng Fr. William H. Kreutz Campus. Ang mga bagong halal ay sina Robert Aldwin L. Fernandez at Gerald Ace B. Wee mula sa klase St. Francis Xavier. Naganap ng eleksyon noong ika-3 ng Huylo. Naganap noong ika28 ng Hunyo ang Miting de Avance ng mga kanditato. Kabilang rin sa hanay ng mga kandidato sina Krystel Monique T. Bea, Faima E. Nain, Astin A. Eustaqiuo pawang mag-aaral ng St. Francis
Xavier at Alessandra A. Arevalo ng St. John Ogilvie. Kahanay na nina Fernandez at Wee bilang mga halal na pinuno ng COL. Katuwang nila sina pangulong Charlene A Mendoza, pangalawang pangulong Rizza Angelie L Fernandez, kalihim na si Debra Ann M Ponce; ingat-yaman na si Vanessa Jane P Vicete; tagasuring si Jericho C Ortega; tagapagugnay na si Jeniss Mile D Muarip. Kinatawan ng mga nasa ikaapat na taon sina Ir-Shad M. Jaujohn at Cristine Gabrielle C. Valmonte, sina Ma. Rhodelia Erma P. Dormido at Celine I. Tiu naman para sa ikatlong taon at sina Ezekiel Kim E. Quimson at Antonette Feliz A. Calimot ng ikawalong baitang.
Nagpapakasarap sa kuryente ang mga opisyal samantalang naiinitan ang mga mamamayan. (Guhit ni Trizia A. Lledo)
4
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Hunyo - Disyembre 2013
ENTERTAINMENT
Pag-aaral ba ang Problema? nina Jose Gabriel U. Petate at Allen Rafi T. Najar Naranasan na ba ninyo ang makakuha ng mababang marka kahit kayo ay nag-aral nang mabuti? Marahil kayo ay nagtataka kung bakit ganito ang naging kinalabasan? Minsan ay napapatanong ka sa iyong sarili, “Bakit kaya mababa ang nakuha ko?” O ‘di kaya ay, “Nag-aral naman ako nang mabuti, ba’t ganoon?” Iyan ang madalas mong nababanggit kapag nakaranas ka ng ganitong sitwasyon. May mga estudyante kung minsan na kahit gaano pa kahabang panahon ang ginugugol sa pag-aaral ay mababa pa rin ang marka. Minsan ay nakapanghihina ito ng kalooban. Marahil ito ay normal lang para sa mga estudyante. Ngunit ano kaya ang dapat gawin upang baguhin o masolusyonan ang problemang ito? Itinuturing na maswerte ang numero 8. Kaya narito ang 8 payo mula sa apat na mahuhusay na mag-aaral upang maging epektibo raw ang inyong pag-aaral:
Tip # 2 UNAHIN ANG P AG-AARAL PA “Umiwas sa mga bagay-bagay ng maaaring makakasira sa inyong pag-aaral.”
Tip # 1 MA G-ARAL SA ISANG K OMPOR TABLENG L UGAR MAG-ARAL KOMPOR OMPORT LUGAR “Mas epektibo ang inyong pag-aaral kung tahimik at malinis ang inyong kapaligiran.” ~ Alessi Alv ar ez Alvar are
~F atima JJuaini uaini Fatima Tip # 3 TIME MANA GEMENT MANAGEMENT “Matutong maglaan ng lubos na oras ang inyong pag-aaral upang hindi tayo mataranta sa huli.”
Tip # 4 SAP AT NA TUL OG SAPA TULOG “Pagkatapos niyong mag-aral, sapat na tulog ang kailangan upang ang ating utak ay magpahinga.”
~C arlo S an Agustin Carlo San Tip # 6 MA GSIKAP SA INY ONG GINA GA WA MAGSIKAP INYONG GINAGA GAW “Wag magkuntento sa kung ano ang inyong pinag-aralan. Kung makakaya niyo ng mas mabuti pa, gawin.” ~ Alessi Alv ar ez Alvar are
Tip # 5 SAP AT NA P AG-AARAL SAPA PA “Dapat tamang-tama lang ang inyong pag-aaral upang hinde sumakit ang inyong ulo.”
~ Alessi Alv ar ez Alvar are
an Agustin ~C Carlo San arlo S
Tip # 7 MA GDASAL MAGDASAL “Wag kalimutang magdasal bago at pagkatapos mag-aaral.”
Tip# 8 INSP IRASY ON INSPIRASY IRASYON “Maghanap ng inspirasyon sa buhay dahil sila ang nag-uudyok sa ating na mag-aral ng mas mabuti.” ~F atima JJuaini uaini Fatima
~B obb yF er nande z obby Fer ernande nandez Bobb
Mga Kasabihan Anysia Mari Antatico
•“Walang sinuman ang kayang tumulad sa’yo kaya’t maging totoo, maging ikaw.” •“Magmahal para mabuhay hindi mabuhay para magmahal.” •“Magbigay ng kulay sa mundo, maging parte nito.” •“Abala? Kay raming gagawin? Nasa punto na ng pagsuko? Huminga. Magdasal. Magsimula.”
•“Gustong maging masaya? Sundin ang puso.” •“Gusto? Gawin. Ayaw? Itigil. Ganoon lang ‘yon kasimple.” •“Magmahal. ‘Wag isipin ang dati, ang bukas. Isipin ang ngayon.” •“Oras. ‘Yan ang kailangan sa lahat.” •“Wag magbago para sa iba. Magbago para sa sarili.”
Hunyo - Disyembre 2013
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
5
LATHALAIN
Bullying: Hamakin ang Kakaiba, Iyan ang Insta kapwa at sa’yo ang pasa ni Karicia Ella M. Cabrera
nina Putli Monaira B. Amilbangsa II Zulaikha A. Bara SI DINO, labing-apat na taong gulang, kapwa estudyante at kung ano ang sa araw-araw na pakikipaghalubilo ay dahilan at maaaring maidulot ng di maiiwasan ang siya’y mapag- pang-aapi sa ibang tao. Maraming pintasan. Sa balat niyang kayumanggi estudyante ang nakilahok sa pangapa sa kayumanggi at sa mga tigyawat ngampanyang iyon. Hindi lamang na halos sakupin na ang mukha, tawag mga estudyante ang nakilahok kundi sa kanya ng mga kaklase niya ay Rocky pati na rin ang mga guro at miyembro Road . Hindi nakatulong sa kanyang ng administrasyong Ateneo hayskul . sitwasyon ang maging isang bading Sa pagtatapos ng kampanyang iyon, dahil walang araw na hindi siya inumpisahan ni Chris Tiu ang tinitisod ng kanyang mga kaklase o paglagda sa inihanda nilang Freedom kaya’y tinutulak sa tabi. Wall kung saan isusulat ng mga Isa sa mga pinakanatural na bagay estudyante ang kanilang mga nais sa isang komunidad ay ang pan- sabihin tungkol sa pang-aapi sa ibang lalamang sa iba. Marami sa atin, hindi tao. Ang Freedom Wall na ito ay man aminin ay mahilig o ‘di kaya ay napuno ng mga pangako at mensahe nakagawa na ng masasamang bagay ng mga estudyante para sa mga laban sa kapwa. Nariyan ang naaapi at nang-aapi. Ngunit may pamimintas o name calling . Mga naitulong nga ba ang kampanyang simpleng bagay na tulad ng naganap? pambabatok, paninisod at marahas na Isang buwan matapos ang panunulak sa iba. Madalas ding pang- kampanya laban sa pangungutya ay aapi ang pagpanaobserbahan na kumaunti pahiya sa mga may kapintasan. ang mga kaso ng Hindi man panlalamang ng kapwa sa haynatin sinasadyang saktan ang skul kampus isang tao ay ayon kay G. Pilamer J. Aranasasaktan pa neta, direktor ng rin natin ito. M a a a r i n g Tanggapan ng Student Serdahilan ay ang vices. Nangapagtanggi ng ngahulugang pagbigay-pansin may realisasyon sa taong iyon. ang mga estuMaaari ring madyante, at hindi ging sanhi ang lamang sa kadapagkakaiba hilanang isang natin sa isa’t isa. artista ang buKung sa palagay misita, kaya dunatin ang isang malo ang mga tao ay naiiba sa tao sa kampanatin, pinagtaya. Napag-isipan tawanan natin ito o kaya ay Mula sa http://outsideperception.word din ng mga tao na hindi solussinasaktan. press.com/2012/04/ yon sa problema Nagiging pangkaraniwang lugar na ng pang- ang panghahamak sa iba. Bakit nga ba aapi ang eskwelahan. Sa buhay ng manlalamang ng kapwa, kung kabataang nag-aaral, sa paaralan mayroon namang alternatibong madalas nagaganap ang pang-aapi – paraan ng paglabas ng hinanakit? May mga mabuting paraan siya man ang biktima o kaya’y nanghahamak – hindi rin maitatangi naman ng paglalabas ng sama ng loob ito sa Ateneo de Zamboanga Univer- na hindi gumagamit ng dahas sa iba. sity High School. Hindi man aakalain, Si Anne, kapag may problema ay ngunit kahit sa isang relihiyosong gumagawa ng tula at mga kanta. Si paaralan ay nagkakaroon din ng Len naman ay kumakain kapag panlalamang sa kapwa o “ bullying.” nalulungkot o kung may hinanakit. Nariyan ang pagluluto, na Madalas ay biro lang kung ituring ito ng mga estudyante, ngunit nakakatulong magtanggal ng istres at nakakasakit naman ito sa mga nakakabusog pa! May mga tao ring hinahamak. Kadalasang dahilan sa nagpapakalma ng sarili sa pamamga ganitong sitwasyon ay sa dito magitan ng pagguhit o pagpipinta. nailalabas ng mga nanghahamak ang Ang iba ay nagsusulat ng mga makabuluhang bagay tulad ng mga kanilang mga hinanakit. Maraming kaso ng pangungutya tula, kanta, kwento, at may mga ay nagsisimula sa kanilang sariling kumakanta, nagbuburda, gumagamit tahanan. May mga batang sa simula ng instrumentong pang-musika, at pa lang ng araw ay pinahihirapan na marami pang iba. Sa mga ganitong ng mga magulang, kung kaya’t bagay, hindi sila nakakapanakit ng napunta ang kanilang direksyon sa ibang tao, sa halip ay nagkaroon pa ng silbi sa lipunan o kaya’y nakakapanghahamak ng kapwa. Mayroon rin naming mga bully na diskubre sila ng mga talentong nakaranas na ng panlalait galing sa nakapaloob sa kanila. Kailan man ay hindi magiging ibang tao kaya sa ganoong paraan din sila bumabawi. Ang dahilan naman ng solusyon sa mga bagay-bagay ang iba ay ang hindi pagbigay ng sapat na panghahamak sa iba. Ang panguatensyon ng mga magulang kaya ngutya ay isa lamang patunay ng itinuturing nilang isang paraan ang kahinaan ng loob na harapin ang mga pang-aapi upang makatawag pansin problema sa buhay. Makahanap man ng kanilang mga magulang. Ang iba ng pansamantalang kaligayahan sa naman ay nang-aapi bilang libangan pangungutya ng tao, hindi pa rin ito dahil sa palagay nila ay ito ay maaayos ang mga suliranin ninyo. Sarili lang natin ang niloloko nakakatuwa at nakakapapasaya sa natin kung iniisip nating tayo na ang kanila. Noong ika-14 ng Hunyo nitong mas mataas kaysa sa iba at ang taong, sa pangunguna ni Chris Tiu, pagmamaliit sa kapwa ang solusyon sa isang kilalang manlalaro ng basketbol lahat ng problema. Kahit ano pa man ng ADMU at kasalukuyang artista at ang dahilan ng paggawa ng masama modelo, nangampanya siya laban sa sa ibang tao, babalik at babalik pa rin bullying sa paaralan. Nagpahayag siya sa atin ang mga kasamaang ginawa sa ng pagtutol laban sa pang-aapi sa iba.
HABANG tumatagal paganda nang paganda ang pag-usad ng teknolohiya sa ating bansa. Mapa-bata o matandaay nakikilahok na rin sa paggamit ng mga makabagong imbensyon dahil sa angking benepisyo na dala nito. Ang mga kumplikadong problema ay ipinapadali at hinahanyayaan ang mga tao na gamitin ito sa wastong paraan nang hindi nakakatapak sa iba o maging puno’t dulo ng kaguluhan. Hindi makapagtataka lilipas ang panahon na ang mga lola at lola niyo ang madalas na gagamit ng mga gadgets at hindi kayo. Simula sa simpleng pagpapadala ng telegrama ay nakapagimbento ng modernong paraan ng komunikasyon na mas mabilis at epektibo kumpara sa nakasanayan.Iilan sa mga ito ay ang mga electronics na ibinibenta sa pamilihan at maging ang mga “social networking sites” tulad ng mga Facebook, Twitter o Tumblr na kinagigiliwan ng mga nakararami. Napakalaki ng ipinagbago ng teknolohiya sa ating bansa buhat ng mga impluwensya na nakakalap sa iba’t lugar sa mundo.Sa pamamagitan ng mga modernong imbensyon na mayroon sa bansa, dahan-dahang guminginhawa ang pamumuhay ng mga nasasakupan gawa ng magagandang adhikain na makikita roon .Kung tutuusin napaka-swerte ng mga kabataan ngayon dahil sa oppurtunidad na
mayroon sila sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga ito sa lipunan. Maaaring usaping bayan lamang ito ngunit sinasabing mas nauunawaan at naaalala ng nakararami ang isang bagay kung ito’y makikita lalo’t lalo na ang mga kabataan ngayon na binibigyang paminsan lamang kung ano ang maganda sa paningin. Saan man sa panig ng mundo ay may kalayaan ang bawat isa na ipahayag ang kanyang mga kagustuhan o interest sa kahit anong paraan na nanaisin niya. Subalit , mayroon ring pagkakataon na mas makabuluhan ang isang bagay kung ito’y nasa mga litrato – larawang maibabahagi sa tulong ng isang” online photo sharing service” na kilala bilang Instagram. Magagandang larawan, nakakatawang mga video at maging mga larawan ng mga damit , pook at panipi ay siyang ipinapaskil sa kanikanilang mga account. #selfie , #follow , #OOTD, #food at #artery ay iilan sa mga” tags” na inilalagay upang makita ng mga ibang tao ang inyong mga larawan.Maging mga sariling kagamitan, mga bagong damit o kahit pagkain sa almusal ay kinukuhanan ng larawan. Ang nagpapaganda rito ay hindi limitado ang mga maaring mailagay sapgkat may laya kang mamili kung ano ang ilalagay. Nakakatuwa mang isipin ngunit mayroon pagkakataon na finafollow ang
mga sari-sariling iniidulo mapalokal o mapadayuhan. Namuhay nang masagana sa teknolohiya ang heneresayong ito kung kaya’t madali sa kanila ang paggamit ng mga Instagram upang makihalunilo sa iba, ibahagi ang nalalaman sa sarili o maging sensitibo sa kapaligiran sa tulong ng mga larawan at video. Ngunit may pagkakataon din na hindi na nauunawaan ng mga tao ang totoong halaga ng pagimbento nito. Kung mapapansin, may iilan sa mga tao ang gumagamit lamang para sabihing “In” sa grupo o kaya ay finafollow ang isang tao dahil itoay sikat o iunfollow ang isang tao kung hindi siya nag-follow back. Hindi naman siguro tama ang ganitong sitwasyon kung kaya ay mainam na mabuting alamin ang mga taong susundin at bibigyang pansin. Ang kagandahan ng tao ay mababase kung ano ang sa loob at hindi sa panlabas na nararapat ng bigyang halaga. Ito ay isang patunay na sa arawaraw na pamumuhay ng mga tao ay , araw-araw rin nagbabago ang takbo ng teknolohiya .Maaring may mabuting maidudulot ang Instagram sa kabataan ngunit mayroon din naming ‘di kanais-nais na naidudulot nito. Sa huli, nakasalalay pa rin sa tao kung papaano niya gagamitin ang mga ito, ang Instagram na hindi lang makapapasaya sa kanya kundi pati na rin sa iba.
Batas sa Pagkain sa Paaralan MAHILIG ba kayong kumain ng tsistsirya? O uminom ng soft drinks? Hindi ba’t halos lahat ng bata ay may kahiligan sa pagkain ng junk foods? Hindi ba’t halos lahat ay ito ang paboritong meryenda tuwing katapusan ng klase? Kung kaya’t ganoon na lang kabigat sa atin ang pagkawala o ‘di pagbenta ng junk foods sa paaralan? Noong nakaraang taon ay hindi masyadong maganda ang naging timpla ng mga estudyante. Sapagkat, nawala ang paborito nilang meryenda tuwing recess, tanghalian, uwian; nawala ang paborito nilang “Junk Foods.” Ang mga pagkaing ito ay mga tsitsirya at pancit canton na nakasanayan nang kainin ng mga estudyante, kung kaya’t dismayadong-dismayado ang karamihan noong ipinagbawal ang pagbebenta ng mga pagkaing ito. Ngunit, sa kabila ng pagbenta ng mga junk foods ng ilang tindahan sa cafeteria ay hindi rin nagtagal. Sapagkat, bukod sa may batas na nagsasabing bawal ang mga pagkaing ito ay pinangangahalagan din ng mga tindero at tindera, at ng paaralan ang kalusugan at
ni Ciara Mae F. Obillo seguridad ng mga estudyante laban sa mahinang kalusugan at mga posibleng sakit. Taong 2007 nang naitakda ng Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) ang Department Order No. 08. Nakasaad dito ang mga pagkaing dapat binebenta sa loob ng paaralan. Hindi kasali ang mga junk foods, kundi mga masustansiyang pagkain. Ipinagbabawal nito mga tsitsiriya at soft drinks sa mga eskwelahan. Layunin nito na mapangalaga at panatilihing malulusog at malalakas ang mga bata. Halos mag-aanim na taon na ang batas na ito ngunit halos ngayon pa lamang ito napagtutuunan nang pansin at napatutupad. Kaya nitong taon muli itong iginiit sa pamamagitan ng isang Department Memorandum ang pagtupad sa kautusan nitong istriktong patnubay sa pagbebenta ng mga pagkain sa loob ng paaralan ngunit marami pa rin ang lumalabag; hindi lamang mga tindero kundi pati na rin mga estudyante. Bukod sa matamis o maalat na lasa ay wala namang sapat na nutrisyong nakukuha mula sa pagkain ng mga junk foods kaya’t
may batas na ang DepEd laban sa pagbebenta nito sa mga paaralan. Kaya nga junk foods ang tawag, walang kwentang pagkain kung kalusugan ang paguusapan. Sa madaling sabi, kumakain ka ng basura. Ngunit, dapat ba ay hanggang sa paaralan lamang ang pag-iwas sa mga ito? Inimumungkahi rin ng mga espeyalista sa kalusugan na iwasan ang pagtangkilik sa junk foods kasama na ang kendi at soft drinks. Maaaring magdulot ang mga ito ng diabetis, ulcer, hyperacidity, mga problema sa ngipin, iba’t ibang urinary tract infection (UTI) na sakit, at iba pa. Kaya tulad ng kautusan ng DepEd, itinutulak ng mga eksperto sa kalusugan ang pag-iwas sa junk foods at tangkilikin ang masusustansyang pagkain hindi lang sa paaralan kundi sa pangaraw-araw na pagkain. Marahil iniisip ng marami na ang Ateneo lamang ang nagtakda ng pagbabawal sa mga junk foods. Sumusunod lamang ang paaralan sa batas at tulad ng pagpapahalaga ng DepEd sa kalusugan ng mga mag-aaral gayundin ang pangangala ng paaralan.
6
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Hunyo - Agosto 2014
Hunyo - Agosto 2014
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
7
8
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Hunyo - Disyembre 2013
PAMPALAKASAN UAAP Season 76: ADMU, may pag-asa pa ba? ni Nurizza M. Amsali SA PAG-ALIS ng kanilang former coach na si Norman Black ay kasabay rin ng pagtatapos sa kolehiyo ng dalawa sa Big Three na sina Gregory ‘Greg’ Slaughter at Nico Salva. Ang Big Three ay ang tawag sa tatlong magagaling at kilalang manlalaro sa larangan ng basketball sa Ateneo de Manila University Blue Eagles na binubuo nina Greg Slaughter, Nico Salva at Kiefer Ravena. Ang UAAP Season 76 ay ang ika-76 taon ng University Athletic Association of the Philippines. Ito ang pinakahihintay na pangyayari taun-taon dahil naglalaban ang iba’t
ibang pribadong unibersidad laban sa isa’t isa upang makamit ang kanilang pangarap na maging kampeon. Isa sa mga pribadong unibersidad na nakasali ay ang Ateneo de Manila University na kung tawagin ay ang Ateneo Blue Eagles. Ngayong UAAP Season 76, bago na ang stratehiya ng paglalaro sa pagkatang dating coach nasi Norman Black ay sumang-ayon na maging pinunong coach para sa Talk ‘N Text Tropang Texters noong 2012 nang matapos ang UAAP Season 75. Ang pinunong coach ng Ateneo Blue Eagles ngayon ay si Dolreich ‘Bo’
Perasol. Kung dati nasanay ang Ateneo Blue Eagles sa Eagles sa pamumuno ni Black ay kailangan nilang isaayos ang bagong stratehiya ni Perasol. Nakakapanghinayang malaman nawala na ang dalawa sa pinakamahusay sa Big Three. Si Slaughter at si Salva ay kasalukuyang naglalaro para sa PBA D-League. Ang Ateneo Blue Eagles ay kilala sa kanilang titulong 5-peat champion sa UAAP. Ngayong si Ravena na lamang ang natira, may pagkakataon pa ba upang makamit ng Ateneo Blue Eagles ang kanilang 6peat title? Sa pagbubukas
muling UAAP Season 76,natalo ang Ateneo Blue Eagles sa National University (NU) Bulldogs. Patuloy ang pagkatalong Ateneo Blue Eagles at kamakailan lamang ay natalo rin sila sa kanilang matalik nakaribal naDe La Salle University (DLSU) Green Archers. Kasalukuyang nagpapalunas si Kiefer Ravena mula sa ankle sprain na dahilan para hindi siya makalaro sa nakaraan at sa mga susunod pang mga laro kung ang kanyang lagay ay di pa magiging mabuti. Nasa 0-3 ang standing ng Ateneo de Manila University sa ngayon.
CM de Fiesta ng Juniors. (Kuha ni Neil Onin B. Rivera)
Larong Futbol: Seniors vs. Juniors ni Amielle Jasmine S. Barre
Ilang nakakaatikabong eksena sa Instrams 2013 basketbol.
Basketball Championship, naging Makabuluhan IILAN sa mga estudyante ng Mataas na Paaralan ng Pamantasan ng Ateneo de Zamboanga ay nakilahok sa pampalakasan sa Intramurals 2013, particular sa larangan ng Basketball mapalalake man o babae ay nakilahok noong Sabadong umaga takdang alas otsong umaga hanggang alas dose ng tanghaling tapat sa Fr. Aureo Nepomuceno SJ Covered Courts (FANCC). Naging mahigpit ang labanan ng mga lalake sa larangan ng basketball sa iba’t ibang taon. Sa ikatatlong taon, sa pagtatapos ng laro ay mas nangibabaw pa rin ang galling ng St. Colombiere kay sa sa pusong St. Daniel sa kabuuang puntos na 37-18. Nagpataasan naman ng puntos sa ika-apat na taon ang mga manlalaro sa bas-
ni Algenne Marhee Amiruddin ketball, ngunit naghari pa makasali sila sa finale ng rin ang St. Regis sa loob ng basketball, ngunit sa kasapalaruan laban sa St. Cam- maang palad, sadyang mas pion sa kabuuang puntos na nangibabaw ang ika32-17. Hindi naman walong baitang at nabigyan nagpahuli ang ika-pitong ng titulo upang lumaban sa baitang at ang ika-walong finale na laro sa kabuuang baitang. Sa ika-pitong puntos na 26-2. Ang baitang, nagging napaka- nakapagbigay ng 2 puntos higpit ng labanan ng St. sa ika-pitong baitang ay si Xavier at St. Ogilvie ngunit Grosel Kate Francisco ng 7talagang mas nanaig St. Realino. Naglaban din lamang ang St. Xavier ang St. ang na sa ika-tatlong antas Ogilvie sa kabuuang puntos at ika-apat na antas para na 9-6. Sa ika-walong bait- mabigyan ng pagkakataon ing naman, sadyang ‘di na lumaban sa finale na napantayan ng St. laro, ngunit ipinamalas ng Rodriguez ang bilis ng mga nasa ika-apat naantasang galling sa St. Kostka at ang kabuuang kanilang paglalaro laban sa ika-tatlo iskor ay 32-20. Hindi na man ng antas. Nagtapos ang laro nagpahuli ang mga babae at sa Iskor na 24-18. Hindi man nagpakitang gilas sa nagawang pumasok ng ikakanilang galling sa larangan pitong baitang at ikang basketball. Naglaban ang tatlong antas sa finale.Ito ika-pitong baitang at ika- ang nagsilbing inspirasyon magharap ang walong baitang para para
dalawang kupunan para sa ika-tatlong puwesto. Ipinamalas ng ika-tatlong antas ang kanilang galling laban sa mga ika-pitong baiting at ang nagpapatunay nito ay ang iskor na 18-7. Noong naglaban na ang ikawalong baita ng laban sa ika-apat naantas, sobrang init na ng laro halos lumiyab na ang palaruan dahil sa galling ng makabilang kupunan. Nagkaroon ng dalawang karagdagang oras dahil sadyang napakahirap ipaglayo ang iskor ng dalawang kupunan. Ang puntos ng unang karagdagang oras ay 18-18 at ang kabuuang puntos ng pangalawang karagda-gang oras naman ay 25-22 na kung saan ay idineklara na ng kampeon ang ikawalong baitang.
Ang Nalalapit na PZCAA Meet ANG PRIVATE Schools of Zamboanga City Athletics Association o mas kilala bilang PZCAA ay muling magtitipon-tipon para sa nalalapit na PZCAA Meet itong darating na ika-21 hanggang 23 ng Setyembre. Puspusan na ang paghahanda ng iba’t ibang pribadong paaralan sa lungsod ng Zamboanga upang maging matagumpay ang kanilang pagsabak sa iba’t ibang larangan ng palakasan gaya ng basketball, volleyball, table tennis, taekwondo, baseball, football, chess, badminton, sepak takraw, swimming, at
ni Kenny C. Dacuba track-and-field. mga manlalaro. Hindi pa Natapos na ang natatakda ang mga pook pagtitiyak na physically fit ganapan ng iba’t ibang laro ang mga mag-aaral ng ngunit tiyak na mapagMataas na Paaralan ng uusapan itong desisyon ng Pamantasang Ateneo de Private Schools of ZamZamboanga. Abalang-abala boanga City Athletics Assoang lahat ng manlalarong ciation (PZCAA). Atenean sa kanilang mediSa mababatid ang cal-dental check-up noong puspusang pag-eensayo ng Agosto 3 at 10. Ito ay ginawa mga manlalaro ng football upang siguruhin ang tuwing hapon sa harap ng kaligtasan ng bawat gusali ng Fr. William H. manlalaro sa larangang Kreutz SJ Campus. Nakakanilang pinili kasabay ng kailang ikot ng takbo paghahanda ng mga kina- naman ang mga kakatawan kailangan nilang doku- sa track-and-field samantalang sumasali naman sa mento. Sa kasalukuyan ay iba’t ibang kompetisyon ang patuloy ang paghahandang mga manlalaro ng
taekwondo bilang paghahanda. Walang tigil naman ang ensayo tuwing gabi ng mga basketbolista mapalalake man o babae, gayon din ang volleyball. Kanya-kanya ring paghahanda ang ginagawa ng iba pang mga manlalaro upang mapanindigan ang pinanghahawakang trono. Matatandaang ginanap noong nakaraang taon sa WHK Campus ang mga larong football at sepak takraw. Inaasahang may ilan ding laro na gaganapin sa WHK Campus sa taong ito.
MULING nagtagumpay sa pag-uwing pangalang campion ang mga lalakeng manlalarong futbol sa naganap na finale noong nakaraang Intramurals 2013, ika-12 ng Hulyo sa mataas na Pamantasan ng Ateneo de Zamboanga University. Ipinakit ang mga lalakeng manlalarong ikaapat na taon ang husay at ang katangiang isportsmanyip na pinamunoan ni Johnson na may limang goal, at sinundan na man nina Torres at Araneta na nakaapat na goal, bumubuong 9 napuntos laban sa 1 puntos ng mga manlalarong ikatlong taon. Sa kabilang init at pagod ay
nakuha pang idaan ni Tuting, isa ring manlalarong ika-apat na taon sa katuwaan ang laro sa pamamagitan ng pagsipang bola sa kabilang goal na nagdulot sa pagdagdag ng isa pang puntos sa kalaban. 9-2 ang puntos sa kabuoan ng laro. Malaking tagumpay para sa lahat ng Seniors ang pagkapanalong mga lalakeng manlalarong ika-apat na taon sa larong futbol ngunit hindi pa rin maitatago ang pagkadismaya ng mga babaeng manlalarong ika-apat na taon ang hindi pagbawi sa pangalang kampeyon mula sa huling mga nakalaban noong nakaraang taon.
2014 FIBA World Cup Kinansela ni Kenny C. Dacuba INILATHALA ng Federa- panlalait na ito ay cion International Bas- nangaling sa mga dismaketball Association na yadong tagahanga ng mas kilala rin bilang Gilas. Ayon kay Orhun Ene: FIBA ang kanilang desisiyon sa pagkansela ng “If a player like Hamed FIBA World Cup 2014 Haddadi is called a dahil sa panghahamak Kapre, what more to our ng mga tagahanga ng team?!”(Kung ang manGilas matapos ang lalarong tulad ni Hamed pagkabigo nito na Haddadi ay tinawag na makamit ang kampyo- Kapre, ano na lang kaya sa aming kupunan?!) at nato laban sa Iran. Nakansela ang FIBA kanya pang dininagdag 2014 magkatapos na ““I don’t think my playumatras ang ibang mga ers, who are all Kapres by kupunan na kalahok sa Filipino standards, can FIBA. Tulad na lamang take that much emong Crotia, Germany, Tur- tional beating” (Sa tingin key, Jordan, Russia, ko, ang aking mga France, USA at Canada. manlalaro na Kapre sa ng mga Ito ay dahil sa panglalait paningin ng mga tagahanga ng Pilipino ay di kakayanin Gilas na nagbunga ng ang ganitong panlalait) takot sa mga manlalaro Sa kabutihang palad ay mula sa iba’t ibang malaki ang pagasa na matutuloy ang FIBA kupunan. Ang MVP (Most Valu- ngunt hindi sa taong able Player) ng FIBA Asia 2014. Ito ay ayon sa na si Hamed Haddadi ay kalihim ng FIBA na si nakaranas ng katakot- Patrick Baumann. Ayon takot na panglalait mula kay Patrick Baumann ay sa mga Pilipino. Si matutuloy ito sa darating Hamed Haddadi ay may na taong 2016 kung tangkad na 7’2 talam- matututo ang mga manpakan at siya ang centro lalaro at tagahanga ng ng kanilang kupunan. Pilipinas na tumangap ng Matapos ang laban ng pagkatalo at maging mas Gilas at Iran ay agad na mapagkumbaba sa lahat nakatangap ng mga ng panahon. Ito ang mga panlalait si Hamed ideya na nais iparating ni Haddadi sa kanyang Patrick Baumann sa mga Facebook page. Ang mga Pilipino.
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Hunyo - Disyembre 2013
Intramurals 2013 ni Kenny C. Dacuba
Hanggang Kailan? Ciara Mae F. Obillo La Bella Zamboanga, Napakaganda at kakaiba. Mayaman na sa natural na mapagkukunan, Mayaman pa sa magagandang tanawin. Ngunit, bakit taliwas ito sa nangyayari ngayon? Patayan dito, Patayan doon; Kidnapan rito, Kidnapan roon. Lupain ay nababahiran na ng dugo; Dulo ng baril ay ang bagong batas; Putok nito’y bagong huni ng kalikasan. Patayan na rin ang bagong uso.
INILUNSAD ng Ateneo de Zamboanga ang Intramurals 2013 noong Hulyo 11 hanggang 13. Ang pagbubukas ng Intramurals 2013 ay sinumulan sa pamamagitan ng pagpapaliyab sa Torch na nagsisimbolo sa pagsisimula sa mga patimpalak sa larangan ng pampalakasan. Ito ay pinangunahan ng mga manlalaro sa Palarong Bansa. Ito ay sina Keyna Margarethe Cajeras, Renmille Joyce Aquino, Jehadson Candelaria at Marietoni Allysha Ledesma. Ang panunumpa naman ng mga manlalaro ay pinangunahan ng Palarong Pambansa na si Algenne Amiruddin. Naging napakasaya ng mga laro sa bawat taon at lahat ng mga mag-aaral ay sinusuportahan ang kani-
kanilang manlalaro na kinatawan ng kanilang taon. Sa unang araw ay umarangkada agad ang mga nasa ikawalong baitang at sila ang nanguna sa pagtatapos ng unang araw. Ang ikawalong baitang ay sinusundan ng ikaapat na taon sa may pinakamataas na puntos. Ang sumusunod sa ikaapat na taon ay ang nasa ikatatlong taon na sinusunan sin ng ikapitong baitang. Sa pagsisimula ng bagong araw ay may bagong lakas at galing na ipinamalas ang mga manlalaro. Talagang naging napakahigpit ng talaan ng pangkalahatang puntos ng bawat taon. Sa pagtatapos ng araw ay nangunguna na ang ikaapat na taon ana sinusundan ng nasa ikawalong baitang. Ang ikatlong taon ay
Kalbaryo Karicia Ella Cabrera Lubak lubak na daan aking tinatahak Mala-bundok na daanang matarik Masang-sang na amoy aking nalalanghap Iyan ang araw-araw kong hinaharap. Makaabot sa minimithi aking paghihirapan Dugo’t pawis aking lubos na ilalaan Buhay ko’y mawala man , basta’t makamit ang kagustuhan Iyan ang araw-araw kong hinaharap. Nasaan na ang mga pangakong ibinigay niyo? Pangakong magtataguyod sa mga katulad ko? Tila sa umpisa lamang ito At sa huli’y nasa akin ang kalbaryo.
Pagmamahal Gerald Ace B. Wee Ano ba ang pagmamahal? Ito ba ay ang pagpapakita ng paghanga sa isang tao? Masama raw kung kulang; nakasasakit din daw kapag sobra. Ano ba talaga ang pagmamahal? Madaling sabihin na "Mahal kita" Madali, gawin mabilis raw maramdaman, Napatutunayan ba? Napadadama ba? Ang pagmamahal nga naman. Ang pagbibigay ng bulaklak at tsokolate ay pagmamahal ba? 'Pag sinabi ang katagang "Mahal kita", totoong pagmamahal na ba ito? Ang pagmamahal talaga, Ang hirap intindihin. Ang tanong, nararanasan mo na ba ang pagmamahal? Kung oo, paano mo nalalaman na totoo ito? Ano nga ba kasi talaga ang pagmamahal?
sinusundan ang ikalawang taon at sila naman ay sinisundan ng ikapitong baitang. Sa pagtatapos ng isa na namang napakamatagumpay na taon ng patas at pantay na laro. Naging napakainit ng laban lalong-lalo na sa Cheerdance. Ang bawat taon ay sinusuportahan ng kailang mga kamag-aral. Wagi ang Ikaapat na taon sa mataas na katigorya. Wagi naman ang ikawalong baitang sa mababang katigorya. Sa pagtatapos ng iba’t ibang kumpitisyon ay wagi ang ikaapat na taon sa pangkalahatang puntos. Pumapangalawa naman ang ikawalong baitang na sinusundan ng nasa ikatlong baitang at sa kasamaang palad ay nasahuli ang mga nasa ikapitong baitang.
Boses ng isang Batang Lansangan Anne Louise Falcasantos Kahirapan ang kinalakihan Ginhawa’y ‘di nararanasan Gutom ay palaging nandiyan, Nabubuhay sa kawalan Bawat araw ay may pasakit, Walang pahinga kahit saglit Ligaya’y ipinagkakait Kaya aking buhay, puno ng hinanakit
Taman na, Itigil na. Nakabibingi na ang mga putukan, Nakapagtutulala na ang mga patayan.
Kailangan ka ng Zamboanga Jermiss Micschania D. C. Muarip Bomba rito, barilan doon. Wala nang piniling pagkakataon. Kahit bata, kahit matanda Ay wala nang magawa. Nakatatakot, nakagigimbal; Papapanahon ang gawaing brutal. Nakapanghihinayang. Sapagkat lahat ay naapektuhan.
Hanggang kalian ba magiging ganito? Hanggang yumaman ang mga punerarya dito? Hanggang sa maubos ang mga kabaong sa punerarya? Hanggang mapuno ang mga libangan? O Hanggang maubos ang mga mamamayan ng syudad?
Hustisya ang sigaw ng lahat, At iwasto ang dapat. Kapayapaan, nasaan ka? Kailangan ka ng Zamboanga.
Kailan ba darating ang panahon ng kapayaan? Ang panahon ng seguridad? Ang panahon ng pagkakaibigan at pag-uunawaan? Kailan? O baka naman ‘Di na talaga ito mangyayari?
Oras
Bintang
Marvie dela Torre Mabilis ang oras, Minsaý ‘di patas, Ganito ang buhay. Lagging may salday.
Zulaikha Bara Pangit, mataba, walang pinag-aralan ‘Yan ang tawag nila sa akin simula kabataan Masasakit na salita aking natatanggap Mula sa mga toang mahilig magpanggap
Masakit man aminin Realidad ay dinidiin , Ang sakit parang sugat na may asin. Itoý dapat aminin.
Hindi ko alam kung bakit isang araw Bigla akong nagising bilang isang magnanakaw Kawatan ang turing nila sa akin At tila ba’y ako ay pinipilit sugpuin
Laging ganito. Minsaý nakalilito. Dapat harapin, Mga problemang atin.
Ganito na lang araw-araw, buwan-buwan Inaapakan aking mga karapatan Maghihintay ako sa isang bukas Kung kalian ako ay liligaya nang walang kupas.
Sino ka? Pangarap
Gabriel Petate
Bobby Fernandez
Bata, bata, di ka ba nagtataka? Kung bakit ang magulang moý lumuluha? Bata, bata, wala ka bang pakialam? Na araw-araw mo silang sinasaktan?
Sa isang sulyap mo, Ako’y nagbighani tila kumabog itong dibdib Kumislap ang mata parang diyamante Sa isang iglap, puso ko’y nagsalita at sinabing “Humanda kang umibig” Sa sandaling iyon, ngiti ko’y abot langit Ngunit makatatak sa puso’t isipan “Mananatiling isang pangarap” Biglang nalungkot , ngunit bulong sa sarili’y “kahit na.”
Kalian ba matatapos ang lahat ng ito? Hindi ba pwedeng ito’y ipahinto? Sana’y dinggin ang aking hiling At hayaan ang ginhawa’y maranasan ko rin
Nais kong ikaw ay maging akin. Maramdaman mo sanang minamahal kita. Pag-ibig na wagas, hindi magbabago, hindi susuko.
Sama ng Araw
Istraw at Papel
Anysia Mari B. Antatico
Putli Monaira Amilbangsa
And sama ng araw. ‘di tugma ang sayaw. Sa hatid nitong kamalasan, Ika’y hindi gaganahan.
Zamboanga! Zamboanga! Kailan matututo? Mga basura’t kalat ng mga tao mo Hindi ba naaawa sa napipinsala? Kawalan ng disiplina’y nagdulot ng baha
Ayusin gamit ang iyong mahika. Kasabay sa saliw ng musika. Bukas ay isang bagong umaga Na dapat ngitian upang Gumanda.
9
Hinahangad ko ang marinig, Matamis monh sambit “Mahal Kita” Kahit alam ko sa iyong bokabularyo Walang salitang “Tayo”.
Plastik, mga istraw, mga nagkalat na garapon Maaari bang maayos nating itapon? Mga simpleng bagay nga lang ito Ayos ng kinabukasa’y nakasalalay sa inyo Istraw at papel, diyan nagmula Mga bagay na sana’y sa atin ay magmulat Kung hindi ikaw ay sino pa ba? Mundong malinis ay nakikita ko na
Sino ba ang nagbigay buhay sayo? Hindi ba sila, iyang magulang mo? Sa sinapupunan hanggang sa iyong paglaki, Pagmamahal at pagaaruga, walang kupas na ibinahagi Panahon ay kay bilis lang nagdaan Ang dating mapagmahal na bataý di na matagpuan Sinong mag-aakala na ikaý magkakaganito? Puro perwisyo at sakit sa ulo. Bata, bata, di k aba nasasaktan? Mga magulang moý wala na at ikaw ang dahilan Bata, bata, ikaw ngayon ay nagdudurusa. Ang sarili moý di mo na kilala.
10
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
Hunyo - Disyembre 2013
YSEP-TEC, para sa kabataan? Editoryal COMSERVE: Bagong Parusa ni Karicia Ella M. Cabrera
‘Di hamak isang estudyante lamang siya na sumusunod sa patakaran ng institusyon at walang kapangyarihan para ipagtanggol ang sarili laban sa mga opisyales ng paaralan, ngunit maniwala man siya o hindi, bago man sa paningin, siya ay kailangan at kasama sa pag-unsad ng lipunan. Sa tulong ng Youth Service Enhancement ProgramTraining for Engaged Citizenship o mas kilala bilang YSEP-TEC, nabibigyan siya ng kakayanang maging kilala sa kanyang mga responsibilidad bilang isang mag-aaral at mamamayang Pilipino. Hindi ibig sabihin na alam niya ang kanyang gawain ay nakatutulong na siya ngunit hindi niya inisip na sa lahat ng bagay kinakailangan ng kawang gawa. Hindi natatapos ang tungkulin niya sa simpleng salita, ginagawa sa loob o maging labas ng paaralan. Hinahanyayaang makisama sa mga ibang tao upang ipabuti ang lipunan nang may kaagapay at hindi nag-iisa. Pinagkakatiwalaang maging aktibong magaaral na magpapalaganap ng pantay na lipunan at siyang maging dedikadong mamamayanang na ipagmamalaki ang mga kultura. Alam kong madalas na sabihin ng karamihan na ang kabataan ang pagasa ng bayan. Ang kabataan ang tutuwid sa mga kamaliang nagawa ng nakaraan at babago sa mga baluktot na paniniwala subalit hanggang ngayon naniniwala ka bang sila ay tama? Nakakatuwang isipin na ang simpleng bagay na
taos pusong niyang ginawa ay siyang magiging daan para mapabago at mapaunlad ang sistema sa paaralang ito. Nakakataba ng puso kung alam niyang ginagawa niya ang isang bagay dahil ito ay tama at hindi napipilitang gawin. Sa simpleng pagtapon ng mga basura sa tamang lalagyan at paggamit ng mga tumblers kapalit ng mga botelya ay siyang malaking tulong sa kapaligiran. Kung iisipin, napakabigat ito para sa isang mag-aaral sapagkat siya ay naiipit sa dalawang bagay: ang gawain ang tama o gawin ang kagustuhan ng mga kabigan. Huwag kang magbulag-bulagan dahil alam mong totoo iyan. Mahirap man harapin ngunit, hindi rin mai-iwasan na may mga taong sadyang hindi nakaiintindi ng mga palatuntunin na tila paulitulit pa ring ginagawa kahit alam nang ipinagbabawal. Hindi ko maintindihan kung talagang kusa itong ginagawa o baka’y sadyang walang pakialam kaya nikatuting. Sabagay nga naman, walang perpektong tao pero sa kaalaman ng lahat, may tungkuling kang tumulong kahit sinabihan ka man o hindi. Malungkot na isipin na maraming mga kabataan ngayon ang bulag at pipi . Marami sa kanila ang nagbubulagbulagan sa mga sitwasyong ngayon at tila sinasadyang iniiwasan ang mga tungkulin nila bilang mag-aaral at isang may dugong bughaw. Marami rin sa kanila ang ayaw magsalita at pipiliin manahimik kahit alam nila kinakailangan sila ng mga taong hindi
kayang ipagtanggol ang sarili. Mahirap baguhin ang noon pa man ay naimpluwensyahan at nakasanayan at mahirap tibagin ang noon pa man ay nabuo subalit kung titignan, wala namang mawawala kung susubuking ayusin. Naniniwala ako na walang impossible kung naniniwalang may pag-asa upang magbago nang tuluyan. Makisama sa pagbuo ng isang kainais-nais na lipunang mapag-aruga at mapagsilbi sa kapwa hindi sa sarili lamang. Walang mangyayaring pagbabago kung ni-isa sa inyo ang walang magsisimulang magbago at ituwid ang mga kamalian ng bawat isa. Ang kinabukasan ng lipunan ay nakasalalay sa inyo, kabataan. Kung hindi kikilos ngayon baga sa hinaharapin puros pagsisi na lamang ang matagpuan at kung talagang may pakialam kayo sa bansang ito, nararapat na huwag balewalain ang mga resposibilidad. ‘Di hamak walang perpekto at lahat ay nagkakamali ngunit hahayaan niyo na lang ba na balutin kayo ng pagkakamali habang buhay? Dahil sa YSEP-TEC, mabibigyang liwanag ang noong madalim na paningin ng mga kabataan na magiging hudyat sa pagbabago para maging isang mabuting mag-aaral at mamamayan ng bansa. Sa huli , nasa inyong mga kamay kung pipiliin niyong sunduin ang nakasanayan o maging isang mabuting ehemplo na gagawa ng panibang yugto na magdudlot ng pagbabago sa inyong mga sarili at sa lipunang nakapaloob.
Ang Tikisan nina Angelica Venisse R. Enriquez at Anne Louise R. Falcasantos SA KALAGITNAAN ng ikalawang araw ng Ateneo Campus Journalism Camp (ACJC) nagkaroon ng pagkakataon ang mga kalahok na makilala at makapanayam ang ilan sa mga miyembro ng samahang Tikisan na dumalo kasabay ng Amnesty International. Ilan sa mga miyembrong dumalo sa nasabing samahan ay sina Jonthaan Alforte, Alvin Sindiong, Ivan Gabasa, Robert Dodge Jimenea, Jeff Matthew Sainz, Nico Paul Layog, Maco Mamauag, Jem Pioquinto, Kenneth Briones, Marc Bernando, Ker vie Layon, Charles Que, Vhon Aguirre, Ernest Deo Infante at si Jeff Lao na siyang namumunosa samahan. Ang Tikisan ay nabuo noong taong 2007 dahil sa pagiging malapit ng klase ng Bellarmine sa isa’t isa, mga nagsitapos sa Mataas na Paaralan ng
Pamantasang Ateneo de Zamboanga. Hindi naglaon, naengganyong sumali ang ibang mga estudyante mula sa ibang seksyon, taon at paaralan. Noong una, katuwaan lang nila ang pagbuo ng grupong ito ngunit hindi nagtagal untiunting nagbago ang kanilang pananaw sa kanilang grupo. Sinimulan nila ang pagkakagawanggawa matapos nilang makalikom ng mahigit Php. 12,000 sa pamamagitan ng pagkacaroling. Ang pangunahing dahilan kung bakit sila nangalap ng pera ay para may panggastos sa pinaplano nilang Christmas Outing. Hindi nila inasahan na ganito kalaki ang malilikom nilang pera kaya’t napagdesisyunan nila na ilaan ang kalahati ng kanilang nalikom sa mga nasalanta ng Bagyong Ondoy. Isa rin sa mga
dahilan kung bakit nila piniling gawin ito ay dahil ilan sa kanilang mga miyembro ay nasalanta ng bagyo sa Cagayan de Oro. Hindi natapos ang kanilang pagtulong dito dahil dalawang taon na nilang isinasagawa ang feeding program para sa mga batang lansangan sa lumilibot sa Ateneo De Zamboanga University. Pinaniniwalan nila na sila’y mga parte ng isang puzzle at kinukumpleto nila ang isa’t isa. Sa hinaharap ay pinaplano nilang pumunta sa isang Home for the Aged upang matulungan ang mga matatanda roon. Nais din nilang mabago ang pananaw ng mga tao tungkol sa mga grupong katulad nila. “It’s not what other people think about you but it’s what you do.” Sabi ni Nico Layog. Nais nilang matulungan ang mas marami pang tao.
LAHAT ng mga estudyante ay nasa paaralan upang matuto ng mga bagaybagay. Hindi lamang puro akademika ang kanilang napupulot sa paaralan; disiplina, katatagan, pagkamakatao, pagkamakabayan, pagkamaka-Diyos ay ilan din. Nilalayon kasi ng pamantasan na maging mabuting mamamayan ang kanilang mga estudyante paglaki upang makatulong sa pag-unlad ng ating bansa sa lahat ng aspeto. Sa ating sariling paaralan, ang Ateneo de Zamboanga University Hayskul ay dahan-dahan tayong hinahasa at hinahanda upang higit na maging mabuting tao. Katibayan nito ang iba’t ibang patakaran sa pagdidisiplina. Maraming paraan ang pagdidisiplina ng Ateneo sa kanilang mga mag-aaral. Kung nakasira ka, dapat mong palitan o ipaayos. Kung mali ang gupit o kulay ng buhok mo, hihilingin kang bumalik sa barbero, parlor o salon. Dati kung leyt ka sa klase, di ka na makakapasok hanggat marinig ang hudyat ng kasunod na period. Maaaring patawagin ang iyong mga magulang upang talakayin ang iyong estado sa paaralan na maaaring magresulta sa waiver, suspension, dismissal o expulsion. Nang nauso ang larong online na Farmville, nagkataong may mga pinabubunot ng mga amorseco sa field dahil leyt sila o kaya ay send out sapagkat di na nakayanan ng titser ang ugali ng bata. Nang minsang may mag-aaral na bumagsak sa Homeroom, nag-summer class siya at committee service o COMSERVE ang naging laman ng kanyang pananatili sa paaralan noong bakasyon na iyon. Ang COMSERVE ay isa sa iniiwasan ngayon ng mga mag-aaral. Dahil maaari nitong makuha ang oras mo na tumambay sa hapon pagkatapos ng klase o kaya pati ang iyong Sabado. COMSERVE ang katumbas kung ikaw ay leyt, send out, di nagsumite ng reply slip, pagtatapon ng basura kung saan-saan, hindi kumpletog uniporme, walang ID at marami pang maliliit na kabuktutan. Pinalitan ng COMSERVE ang dating demerits system dahil hindi naman daw epektibo. Layunin nito na mapangaralan ang mga mag-aaral na nakalabag sa ilang patakaran ng eskwelahan. Ngunit, sapat na nga ba ito upang maging mas disiplinado ang mga Atenista? Ang DSS o Director of Student Services ng AdZU HS ang siyang nagtatalaga ng kaukulang oras at petsa ng pagbibigay serbisyo ng estudyante. Ang hindi pagsunod o paggawa ay maaring maging dahilan ng pagkasuspindi o pagdagdag sa oras ng serbisyo. Palikuran, kantina, at sa
ilang sulok pa ng paaralan; ang mga lugar na maaring linisin ng mga estudyanteng may COMSERVE. Ang iba ay nahihiya, ang iba ay natutuwa pa, at ang iba naman ay hindi pa ginagawa nang mabuti ang kanilang trabaho; ito ay ilan lang sa mga naging epekto ng kaukulang parusa sa mga estudyante. Mas masaya kung marami kayo’y magkakaibigan. Bonding. Hindi na nga sinsersyoso, ay ginagawa pang katuwaan ang karaprusahan. Malamang sa hindi, wala naman talagang nakukuhang aral ang mga estudyante sa parusa. Imbis na maging mapagkumbaba at responsable ang mga ito ay lalo lang nagiging barumbado. Tingnan lang natin kung hindi pa tatalab ang paglilinis ng mabaho at maduming palikuran, dahil kung hindi, baka hindi na talaga kailanman magagamot ang mga sakit ng mag-aaral ng Ateneo hayskul. Ang sakit na mas malala pa sa ketong at malarya, dahil ito ay sakit sa pag-uugali. Ano pa ang silbi na tinawag tayong mga Atenista kung tayo nama’y masokista. Ganon na ba talaga kaunlad ang teknolohiya kung kaya’t pati ang pakikitungo ng mga mag-aaral ay ‘naguupgrade’ din? Kung ang simpleng batas na pumasok sa eskwelahan sa tamang oras ay nilalabag na, ano na lang ang mga pambansang batas? Iba na nga talaga ang panahon ngayon. Kasabay ng pag-unlad ng teknolohiya ay ang pagtaas ng tingin ng mga tao sa kanilang mga sarili na umabot na sa puntong sobrang taas na nakalimutan nang tumingin sa ibaba. Ang mga batas ay ginawa hindi upang paghigpitan ang lahat. Ginawa ang mga ito para sa ating ikabubuti at ikauunlad – sa kaayusan ng lipunan – kung kaya’t dapat nating respetuhin at sundin nang buong puso ang mga ito. Mga simpleng batas nga lamang sa loob ng paaralan sinusuway na, ano na lang sa totoong buhay. Respeto at konsiderasyon lang naman ang hinihingi ngunit parang ang hirap-hirap pang ibigay. Siguro kahit gaano pa katindi at kahigpit ang anumang parusa na ilalaan para sa mga pasaway ay hindi talaga matututo ang iba. Masyado nang lumalaki ang mga sungay at dahil sa sobrang laki nito nakalilimutan nang tumingin sa ibaba. Dapat nang putulin, dahil kung hindi lalaki at hahaba ang mga sungay baka dumating sa punto na maging permanente ito ay hindi na matanggal kailanman. Tiyak sa darating na signing of clearance, saka lang sasakit ang bituka mo kung pabalik-balik ka sa paaralan at gagastos ng pamasahe at pagkain dahil sa haba ng oras ng iyong COMSERVE. Binilang mo na ba ang iyo?
Tikisan: Samahang Iba Ang Trip nina Janella A. Jalal at Coniely Mhar P. Himor NAGSIMULA lamang sa maliit na samahan na ang tanging layunin ay bumarkada at mag-aliw sa buhay. Ngunit kinalaunan ay naisip magbagong buhay at makipag-kapwa-tao. Sila ay kilala sa tawag na TIKISAN. Ang samahang Tikisan ay kilala sa pagiging all-boys na barkadahan. Nagsimula ito sa taong 2007 sa pagtatag at sa pamumuno ni Jeffrey Lao at Jeff Sainz, mga magaaral na nagtapos sa Mataas na Paaralan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga at ngayo’y nasa kolehiya na ng unibersidad. Kasalukuyang, mayroong humigit kumulang walongpung (80) miyembro na binubuo ng kabataang lalaki mula sa iba’t ibang paaralan. May mangilan-ngilan ding babae. Kahit sino ay malayang sumali sa or-
ganisasyon o samahang ito dahil ang tanging kinakailangan lamang ay ang pagkakaroon ng mabuting asal at marunong makisama. Ang pangalan ng kanilang grupo ay galing sa salitang santiki na binaliktad lamang kaya nabuo ang salitang Tikisan. Ang samahan ay naglalayong tumulong sa kapwa. Ilan nasa mga pakikipagkapwa-tao o charity works na kanilang nagawa ay Feeding Program particular na sa mga pulubing pumapalibot sa lungsod ng Zamboanga; Tabang Sendong kung saan kumakalap at tumatanggap sila ng donasyon mula sa ibang tao upang magamit sa pagtulong sa mga nasalanta ng bagyo. Tuwing buwan ng Disyembre, nagtitipontipon ang mga miyembro ng
samahan upang mag fundraising sa pamamagitan ng pagkakaroling. Dito nila kinukuha ang kanilang pondo para sa kanilang proyekto para sa hinaharap. Nagkakaroling sila sa limang hanggang anim na bahay sa isang gabi mula sa ika-16 ng Disyembre hanggang sa ika23. “Di lahat ng grupo ay puro bisyo at pagbabarkada lamang ang inaatupag mayroon din namang mga samahang naglalayong tumulong sa kapwa,” isang matalinong pahayag mula sa isang miyembro ng grupong Tikisan. Sa ating buhay tayo ang pumipili ng ating paroroonan. Maaring landasin natin ang daang matuwid o tayo’y mapupunta sa baluktot na daanan.
Hunyo - Disyembre 2013
Ang Opisyal na Pangmag-aaral na Pamahayagan ng Pamantasang Ateneo de Zamboanga
11
LATHALAIN
Isang Pagpupugay kay Fr. Tony F. Moreno ni Gerald Ace B. Wee NATATANDAAN niyo ba ang linyang “Welcome to the club” ? O ‘di kaya ang istorya ng isang pasaherong napaginipang bumagsak ang eroplanong kanyang sinasakyan? Ito ay ilan lamang sa mga nakakaaliw na kwento at makabuluhang mga salitang sinambit ng isang marangal na taong nagsilbi at namuno sa ating mga Atenista sa humigit kumulang limang taon mula 2008—si Fr. Tony. Si Fr. Antonio F. Moreno SJ o mas kilala sa tawag na Fr. Tony ang pumalit kay Fr. William H. Kruetz SJ bilang presidente ng Pamantasan ng Ateneo de Zamboanga (ADZU) simula noong nahirang na Rector of the Jesuit Residence si Fr. Kreutz sa parehong taon. Sinasabing si Fr. Tony ay isang “True Blue Blooded Atenean.” Siya ay nag-aral sa Xavier University mula elementarya hanggang pagtuntong sa kolehiyo. Matapos nito ay tumungo sa Ateneo de Manila University (ADMU) para sa kanyang AB Pre-Divinity at MA sa Sociology noong 1981. Natapos niya ang kanyang Bachelor in Sacred Theology at MA in Theology sa Loyola School of Theology sa ADMU. Nakakuha siya ng Master in Philosophy of Development Studies at nagtungo sa kanyang doctorate degree sa University of Sussex sa Brighton, United Kingdom. Si Fr. Tony ay hindi na bago sa pamantasan sapagkat nagturo na rin siya sa hayskul noong taong 1987 at naging puno ng departamentong relihiyon. Aktibo siya sa mga mahahalagang pangyayaring nagaganap sa lungsod ng Zamboanga. Ipinaparating niya ang kanyang mga saloobin at pananaw
ni Anysia Mari B. Antatico
Fr. Tony Moreno (Larawan mula sa Mindanao Examiner) tungkol sa mga iba’t ibang sigalot at suliraning kinakaharap ng lungsod. Iilan lamang sa mga sigalot na binigyan-pansin ni Fr. Tony sa lungsod ay ang mga problema sa politika na kung saan nadadamay ang simbahang Katoliko. Nagbibigay rin siya ng mge leksyon at diskusyon ukol sa mga socio-political na mga usapin. Namuno rin siya sa isang forum tungkol sa Impending Power Crisis sa Mindanao. Para sa karamihan si Fr. Tony ay business minded at matipid batid sa kanyang mga programa at patakarang ipinatupad. Sinasabi rin na isa siyang batang Heswita na aktibo sa mga pangyayari sa kanyang paaralan at lungsod. Father Provincial ang bago at kasalukuyang tawag
Karaniwang Karanasan ng isang Estudyante
kay Fr. Tony. Kinailangan niyang bitawan ang pagiging Presidente ng ADZU sa pagganap niya sa bagong posisyong ito. Bilang Father Provincial, siya ang namamahala sa lahat ng Heswita sa bansa. Sa kanyang pag-alis ay pumalit sa kanya ni Fr. Karel San Juan, SJ bilang bagong Presidente ng pamantasan. Umalis man si Fr. Tony nakatatak naman siya sa puso’t isipan ng maraming Atenean at Zamboangueño dahil sa kanyang mga nagawa at mga kontribusyon sa hindi lamang sa unibersidad kundi sa buong peninsula ng Zamboanga mandin. Hindi maikakaila na malaki ang kanyang naitulong sa pagpapaibayo ng Ateneo de Zamboanga University at Kanlurang Mindanao.
ANG PAGIGING estudyante ay masaya. Ito ang panahon ng pagligalig, katuwaan, kulitan, kapilyuhan, kalungkutan, mga awayan, at kung anoano pang karanasan na masarap balikbalikan. Sa paaralan nabubuo ang pagkatao mo. Walang kasiguraduhan ang magiging daloy ng kapalaran. Maraming magmamahal, maninira, susuporta, tatanggi, o aayon sa’yo. Dito ka hihina, tatatag, dadapa, at babangon ulit. Sa araw-araw ng buhay estudyante ay maraming karansan ang nakakasalubong mo. Ano nga ba ang mga karanasan ng isang estudyante? Mayroong 7 karaniwang karanasang magsasabi na ikaw ay isang estudyante. Estudyante ka kung nahirapan ka sa transportasyon. Unahan sa jeep, tricycle, van, at marami pang iba. Siksikan dito, siksikan doon. Hintay rito, hintay roon. Pila rito, pila roon. Wala nang bata o matanda, babae o lalake, basta’t ikaw ay nahuhuli na, uunahan mo na. Kapag ika’y huli na sa klase, di mo na alintana ang mga batas tulad ng jaywalking. Kung kailangan mo mag-jaywalking, walang ano-ano’y gagawin mo ito. Estudyante ka kung naranasan mong tamarin at mabagot sa isa mong asignatura o marahil nga ay higit pa. ‘Yung tipong ‘di mo lang kalaban ang nakakabagot na istilo ng pagturo ng iyong guro pati na rin ang antok at gutom. Dahil dito, maraming estudyante ang nakatulala sa bintana, pisara, sahig, dingding, kisame, pintuan, orasan, katabi, at kung saan saan pa. Nagsulputan na rin ang mga walang kwentang ingay ng mga kaklase. Nauso na rin ang pag-cut class at pagliban sa klase. ‘Yung tipong bagot na bagot ka na pero ‘pag nalaman mong patapos na ang klase, biglang bumabalik ang sigla ng iyong katawan. Hindi ka estudyante kung ‘di mo naranasang ‘pag may nahulog na gamit sa’yo, sa upuan mo, o sa mesa mo ay mayroon kang katabing agad agad na kukuha nito para sa’yo(magnet effect) ngunit, depende pa rin ito sa katabi mo. Kung tamad naman ito, kahit may nahulog, kung makaasta ay parang wala lang nangyari. Masasabi mong isa kang estudyante kapag naranasan mo na ang tinatawag nating “HELL WEEK” at maknock-down sa dami ng mga requirements, takdang-
Matansa Zamboanga ni Airon Paul P. Canizares NASAAN na ang Zamboanga kong minamahal? Hindi ko na siya maabutan dahil sa mga pangyayaring hindi ko inaasahan. Patayan dito patayan doon mga bagay na walang pinaparoon. Kay rami ng mga taong nadadamay kahit ako ay nakaupo lang sa kanto walang kasiguraduhan ang aking buhay. Maaring sa isang saglit ay patay na ako. Ayon sa tala ng PNPZamboanga City Chapter mahigit kumulang 250 na ang mga biktima ng walang katapusang patayan sa ating lungsod. Nakalulugkot mang isipin na iilan sa ating mga kababayan natin, lalong-lalo na ang mga hindi taga rito ay iba na ang tingin sa ating Zambonga, isang lungsod na punong-puno ng krimen na hindi natin mawari kung ano ang puno’t dulo ng mga ito. Hinang-hina na ang turismo sa ating lungsod yan
Gawa ni Ciara Mae F. Obillo lang ang iilan sa mga epekto sa nangyayaring krimen at dahil doon marami na ang natatakot na pumunta rito sa atin dahil sa takot. Ngunit sana ‘wag tumatak sa kanilang isipan na kung kanilang maririnig ang salitang Zamboanga ay ito ay nakakatakot. Oo, marami nang nangyayari sa aming lungsod, hindi kami mga multo na dapat niyong katakutan. Minsan nga nakasasakit na ng dam-
damin dahil sa mga pangangatyaw na ating natatanggap. Na porke’t galing ng Zamboanga eh, iba na ang pagtrato sa’yo. Sana naman isipin ng mga taong sangkot sa mga krimeng nangyayari rito na hindi lang tao ang kanilang pinapatay ngunit kanila nang binabaril ang imahe ng Le Bella Zamboanga. Ewan ko ba kung may ginagawa ang lokal na pamahalaan pagdating sa
mga usaping ito. Kahit na may ginagawa silang aksyon ngunit parang kulang pa rin, nabatid ko rin na gumagalaw ang mga kinauukulan ‘pag may nangyayari ng isang kagimbal-gimbal na bagay na dapat sana noong una pa sila gumagawa ng kongkretong aksyon nang sa gayon matigil na ang mga ito. Sana naman mabigyan na ng hustisya ang mga inosenteng tao na namatay at nawa’y mas palawakin pa ng gobyerno ang kanilang tulong at ang pinakamahalaga sa lahat, kung gusto niyo man makamit ang kapayapaan na atin nang matagal na minimithi magtulungan tayo. Ipaglaban natin kung ano ang tama. Nang sa gayon maibalik ang lahat sa dati upang karapat-dapat na tawagin ang ating lungsod na La Bella Zamboanga! Babangon tayo, mga Zamboangueños!
aralin, pagsusulit, mga paksa na tinatalakay, at iba pang mga gawain na nagsisilbing hudyat ng pagdating ng Hell Week. Puyat dito, puyat doon. Basa rito, basa roon. ‘Yung tipong ‘di ka na makakain sa dami ng kailangang isumite. Ang resulta, nalilipasan ka ng gutom sa agahan at ginagawang brunch o breakfast-lunch ang recess. Pagdating naman ng tanghalian ay hindi ka na kumakain upang makapag-aral sa mga klase sa hapon. Sa uwian na lamang binabawi ang gutom sa maghapon. Estudyante ka kung naranasan mo nang matawag ng gulatan o biglaan para magrecite o magbasa sa pisara. Kahit gaano ka pa kagaling at kakompiyansa ay kakabahan at kakabahan ka pa rin at mauutal ‘pag ika’y pinabasa. Lalo na ‘pag sasabihan kang “louder!”. Habang patagal ng patagal ang iyong pagbabasa ay pahina nang pahina na ang iyong boses. Mayroon pang iba na kunwaring malabo ang mata ngunit ang totoo ay hindi nila alam paano ang basa sa salitang iyon. Hindi ka estudyante kung hindi mo naranasang magsulat sa likod ng kwaderno, sa baba ng upuan, sa likod ng pinto, sa alikabok sa ibabaw ng bintana, sa pader, sa pinto ng mga palikuran, at marami pang iba. Ang iba pa nga ay mga guhit at hindi lang basta basta sulat. Kasama na rito ang pagsasanay ng pirma, pagsusulat ng “FLAMES”, at pagsulat ng pangalan ng mga crush sa kahit anong papel. Hindi ka estudyante kung ‘di mo naranasang humingi, mahingian, humiram, at mahiraman ng bolpen, lapis, pambura, papel, ruler, pilot pen, kwaderno, pabango, polbos, suklay, pagkain, pera, sagot sa pagsusulit, at marami pang iba. Kasali na rito ang paghiram na ‘di na binabalik. Ito ang panahon kung saan ang salitang hiram ay nagiging hingi. Sa kabila ng lahat, ang pag-aaral ay masaya. Kahit hirap na hirap ka sa sentence pattern, masaya mag-aral. Kahit hirap na hirap ka sa chemical formulas, masaya mag-aral. At kahit hirap na hirap ka na sa pagsolve ng problem, masaya pa ring mag-aral. Dito nabubuo ang pagkatao mo at dito nabubuo ang mga ‘di-malilimutang alaala na patuloy mong iingatan hanggang sa pagtanda mo. Itong mga karanasan ang nagpapasaya at nagbibigay-sigla sa buhay-estudyante.
La Liga Atenista Pamunuang Pampahayagan Ciara Mae F. Obillo, Punong Patnugot Anysia Mari B. Antatico, Katuwang na Patnugot Karicia Ella M. Cabrera, Punong Tagapangasiwa Daniella Marie V. Atilano, Katuwang na Tagapangasiwa Lea C. Alejandro, Patnugot Pambalita Coniely Mhar P. Himor, Patnugot Panlathalain Kenny C. Dacuba, Patnugot Pampalakasan Munaira Indangoh I. Hadjirul, Punong Potograper Patrisha Tara P. Ignacio, Katuwang na Potograper Juvi M. Serag, Punong Karikaturista Trisha A. Lledo, Katuwang na Karikaturista Keyna Margarethe N. Cajeras, Punong Debuhista Sophia B. Neri, Katuwang na Debuhista Iba pang Manunulat Laiza April P. Achico · Khate Whinslette P. Del Pilar Clauren B. Ramirez · Myca Dane T. Sapitula KellyCassandra M. Teja · Gerald Ace B. Wee Iba pang Potograper Kathleen Mae T. Bucao · Justine Frances C. Cabalay J. Aaron C. Cabayacruz · Munayda I. Hadjirul · Noha T. Hannan Maureen Jeanne E. Legaspi · Shellah Hannah J. Salih Iba pang Karikaturista Xiejann Paul C. Agraviador · Abegail C. Dayrit · Mariella T. Dela Rosa Marvie R. Dela Torre · Kim Emerson G. Faustino Kayelle Anne Rose D. Lim · Ezekiel Kim E. Quimson Abdurahim I. Yasin Mga Gurong Tagapatnubay G. Francis Rodolfo M. Marcial Jr. Bb. Dane Lane V. Ramillano Konsultant Gng. Pamela A. Carmelotes
Advertising Department Tel. (062) 9925480
Founded 2006
ARMM
mindanaoexaminer.com
Southern Mindanao
FOR ADVERTISEMENTS, PLEASE CALL (062) 9925480
Davao
Manila
P10
Mar. 17-23, 2014
Zamboanga Peninsula