Σύνοψη 3 Διεθνής Αγορά / Εξελίξεις 3 Οικονομικές Προβλέψεις 4 Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 4 Ευρωπαϊκή Επιτροπή 4 Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου 4 Κυπριακή Οικονομία 4 Νομισματικά 5 Πιστώσεις 5 Επιτόκια 5 Ισοζύγιο Πληρωμών 6 Αγορά Εργασίας 6 Πληθωρισμός 6 Δημόσια Οικονομικά 6 Χρηματοδότηση 6 Εκδόσεις Χρέους 6 Αποπληρωμές Χρέους 6 Οίκοι Αξιολόγησης 6 Τραπεζικός Τομέας 6
Πίνακας 1. Κύριοι Χρηματοοικονομικοί Δείκτες 7-10 Πίνακας 2. Κύριοι Βραχυπρόθεσμοι Οικονομικοί Δείκτες 11-14 Διάγραμμα 1Α. Ημερήσιες Τιμές Πετρελαίου 15 Διάγραμμα 1Β. Μηνιαίες Τιμές Εμπορευμάτων 15 Διάγραμμα 2. Χρηματιστηριακοί Δείκτες 16 Διάγραμμα 3. Consensus Economic Forecasts (Ιούλιος 2022) 17-18 Διάγραμμα 4. Consensus Economic Forecasts (Ιούλιος 2022) 19-20 Διάγραμμα 5. Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας Δείκτες Εμπιστοσύνης 21 Διάγραμμα 6. Έρευνες
ΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗΣ Σύνοψη
• Το 2ο τρίμηνο του 2022, το ΑΕΠ (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) αυξήθηκε κατά 6.1% σε σύγκριση με αύξηση 6.0% το 1ο τρίμηνο του 2022. Ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ οφείλεται κυρίως στους τομείς: “Ξενοδοχεία και Εστιατόρια”, “Μεταφορές και Αποθήκευση”, “Ενημέρωση και Επικοινωνίες”, “Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων”, “Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία”, “Άλλες Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών”. • Η μηνιαία εποχικά διορθωμένη ανεργία (ΕΕΔ), μειώθηκε στο 5.1% τον Ιούνιο του 2022 σε σχέση με 8.8% τον αντίστοιχο μήνα του 2021. • Ο πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) παρουσίασε αύξηση 10.6% τον Ιούλιο του 2022 σε σχέση με αύξηση 9.0% τον Ιούνιο του 2022 και για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022 είναι στο 7.7%.
• To 2ο τρίμηνο του 2022 o ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στην Ευρωζώνη
η ισοτιμία στερλίνας/ευρώ ήταν 0.83990 στις 29/7/2022 αντίστοιχα. (Πίνακας 1) • Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην τελευταία της συνάντηση, αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της κατά 50 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 0.50%, 0.75% και 0.00% αντιστοίχως. • Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ στην τελευταία της συνάντηση, αύξησε το βασικό της επιτόκιο στο 2¼-2½%. Η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας στην τελευταία της συνάντηση, αύξησε το βασικό της επιτόκιο από 1.25% σε 1.75%. • Οι αποδόσεις στα δεκαετή κυβερνητικά ομόλογα ήταν 2.63% στις ΗΠΑ, 0.81% στη Γερμανία, 0.18% στην Ιαπωνία και 1.86% στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή παρουσίασαν μείωση 0.36 στις ΗΠΑ, μείωση 0.52 στη Γερμανία, μείωση 0.05 στην Ιαπωνία και μείωση 0.37 στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Ιούλιο του 2022 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1) • Στις ΗΠΑ, τον Ιούλιο του 2022 ο δείκτης S&P 500 σημείωσε αύξηση 8.2% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Στην Ευρώπη, τον Ιούλιο του 2022 ο δείκτης CAC σημείωσε αύξηση 8.9%, ο δείκτης FTSE αύξηση 3.5% και ο δείκτης DAX αύξηση 5.5% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αντίστοιχα. Στην Ιαπωνία, τον Ιούλιο του 2022 ο δείκτης NIKKEI σημείωσε αύξηση 5.3% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1 & Διάγραμμα 2) Οικονομικές Προβλέψεις Διεθνές Νομισματικό Ταμείο • Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (WEO update, Ιούλιος 2022), ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 2.6% και 1.2% και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 2.8% και 1.6% τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. Ευρωπαϊκή
2023
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
• Για την Κύπρο, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 3.2% και 2.1% και ο πληθωρισμός στο 7.0% και 3.3% τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου • Τον Ιούλιο 2022, το οικονομικό κλίμα βελτιώθηκε με τον Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ΔΟΣ) να αυξάνεται κατά 1.4 μονάδες σε σύγκριση με τον Ιούνιο 2022. Η αύξηση του ΔΟΣ οφείλεται στη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος στους τομείς των υπηρεσιών και της μεταποίησης. Οι επιχειρήσεις στις υπηρεσίες αξιολόγησαν ευνοϊκότερα την πρόσφατη οικονομική τους κατάσταση και αναθεώρησαν προς τα πάνω τις προσδοκίες για τον κύκλο εργασιών τους, με αποτέλεσμα την άνοδο του κλίματος στον τομέα. Στη μεταποίηση, η βελτίωση του κλίματος προήλθε από την προς τα πάνω αναθεώρηση των εκτιμήσεων για την παραγωγή του επόμενου τριμήνου. Στις κατασκευές, το κλίμα παρέμεινε σταθερό για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, καθώς οι αξιολογήσεις των υπό εξέλιξη έργων και οι προσδοκίες για την απασχόληση στον τομέα δε σημείωσαν ουσιαστικές μεταβολές. Το κλίμα στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε ελαφρώς, κυρίως εξαιτίας αρνητικότερων εκτιμήσεων για τις μελλοντικές πωλήσεις. Το καταναλωτικό κλίμα δεν παρουσίασε μεταβολή από τα αρνητικά επίπεδα Ιουνίου. Ο Δείκτης Οικονομικής Αβεβαιότητας κινήθηκε ελαφρώς ανοδικά, καθώς αυξήθηκε η αβεβαιότητα ανάμεσα σε επιχειρήσεις στους τομείς των υπηρεσιών, των κατασκευών και της μεταποίησης. Οι προσδοκίες για την πορεία των τιμών, αν και κυμάνθηκαν σε υψηλά επίπεδα, αποτύπωσαν σημάδια αποκλιμάκωσης των αυξητικών τάσεων των προηγούμενων μηνών. (Διαγράμματα 5-9) [Πηγή: “Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας”, Τεύχος 22/07, Ιούλιος
2022, Κέντρο Οικονομικών Ερευνών]
Νομισματικά
Πιστώσεις • Οι πιστώσεις των Νομισματικών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ προς κατοίκους εσωτερικού) προς τον ιδιωτικό τομέα, οι καταναλωτικές πιστώσεις και οι πιστώσεις για οικιστικά δάνεια στα νοικοκυριά παρουσίασαν ετήσια εκατοστιαία μεταβολή της τάξης του 3.3%, 0.6% και 5.8% τον Ιούνιο του 2022. (Πίνακας 2) Επιτόκια • Toν Ιούνιο του 2022, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0.05%, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε αύξηση στο 0.03%, σε σύγκριση με 0.01% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια σημείωσε μείωση στο 2.89%, σε σύγκριση με 2.91% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 2.32%, σε σύγκριση με 2.28% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. παρουσίασε αύξηση στο 3.36%, σε σύγκριση με 3.31% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψε μείωση στο 2.89%, σε σύγκριση με 2.97% τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1) Ισοζύγιο Πληρωμών • Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της Κύπρου κατέγραψε χειροτέρευση, με το έλλειμμα να αυξάνεται από €865.9 εκ. (-3.7% του ΑΕΠ) που ήταν το 1ο τρίμηνο του 2021, στα €1,061.8 εκ. (-4.2% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2022. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αποτελεί απόρροια κυρίως της αύξησης του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών, του δευτερογενούς εισοδήματος, καθώς και της μείωσης του πλεονάσματος στο ισοζύγιο των υπηρεσιών. Προσαρμόζοντας τα στοιχεία, ως προς την επίδραση των οντοτήτων ειδικού σκοπού (SPEs), δηλαδή κατατάσσοντας τις SPEs ως μη κάτοικους, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα €1,018.8 εκ. (-4.1% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2022, έναντι €682.7 εκ. (-2.9% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2)
Αγορά
Εργασίας
• Το 1ο τρίμηνο του 2022, η απασχόληση σε άτομα αυξήθηκε κατά 1.9% και σε ώρες εργασίας αυξήθηκε κατά 4.6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2) • Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων μειώθηκε σε 14.145 ή 14.128 πρόσωπα (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) τον Ιούλιο του 2022 από 18.950 ή 19.042 πρόσωπα, αντίστοιχα τον αντίστοιχο μήνα του 2021. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με εκτίμηση της Eurostat, το μηνιαίο ποσοστό ανεργίας τον Ιούνιο του 2022 (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) μειώθηκε στο 5.1% σε σχέση με 8.8% τον αντίστοιχο μήνα του 2021. Στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 6.6% και 6.0%, αντίστοιχα τον Ιούνιο του 2022 σε σύγκριση με 7.9% και 7.2%, τον αντίστοιχο μήνα του 2021. (Πίνακας 2) • Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ), το ποσοστό ανεργίας των ατόμων ηλικίας 15+ το 2ο τρίμηνο του 2022 μειώθηκε στο 6.8% του εργατικού δυναμικού από 8.4% το 2ο τρίμηνο του 2021. Το ποσοστό ανεργίας των νέων ηλικίας 15-24 ετών το 2ο τρίμηνο του 2022 αυξήθηκε στο 17.6% σε σχέση με 17.0% το 2ο τρίμηνο του 2021. Το 2ο τρίμηνο του 2022 το ποσοστό μακροπρόθεσμης ανεργίας μειώθηκε στο 2.5% του εργατικού δυναμικού από 3.0% το 2ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2) • Το συνολικό ποσοστό των κενών θέσεων το 1ο τρίμηνο του 2022 ήταν 3.2%. (Πίνακας 2) • Οι απολαβές ανά μισθωτό αυξήθηκαν κατά 5.2% το 1ο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2) Πληθωρισμός • Ο πληθωρισμός σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) τον Ιούλιο του 2022 αυξήθηκε
ρυθμό 10.9% σε σχέση με αύξηση 9.6%
2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 8.2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρουσιάστηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο και Μεταφορές. (Πίνακας 2) • Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) τον Ιούλιο του 2022 παρουσίασε αύξηση 10.6% σε σχέση
Ιούνιο
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
με αύξηση 9.0% τον Ιούνιο του 2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 7.7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο, Μεταφορές και Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά. (Πίνακας 2) Δημόσια Οικονομικά • Το δημοσιονομικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα €11.4 εκ. (-0.05% του ΑΕΠ) την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022 σε σύγκριση με έλλειμμα €750.7 εκ. (-3.2% του ΑΕΠ) την αντίστοιχη περίοδο του 2021.
• Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, το πρωτογενές ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα ύψους €186.6 εκ. (0.7% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με έλλειμμα ύψους €534.2 εκ. (-2.3% του ΑΕΠ) την αντίστοιχη περίοδο του 2021. • Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατά 16.7% και οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν κατά 1.0% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Χρηματοδότηση Εκδόσεις Χρέους • Οι δημοπρασίες των Γραμματίων, ανήλθαν στα €185 εκ. κατά το 2ο τρίμηνο του 2022. Η μέση σταθμική απόδοση της δημοπρασίας για τον μήνα του Ιουνίου του 2022 παρουσίασε αύξηση με απόδοση στο 0.05% σε σχέση με την αντίστοιχη δημοπρασία του Μαρτίου του 2022, με αρνητικό πρόσημο, η οποία ανήλθε στο -0.25%. Ο δείκτης κάλυψης
και των πρόωρων αποπληρωμών, για φυσικά πρόσωπα ανήλθαν στα €33.5 εκ. (Πηγή: “Τριμηνιαίο Δελτίο Χρέους, Nο. 46: 2ο τρίμηνο 2022”, ΓΔΔΧ, Υπ. Οικονομικών) Οίκοι Αξιολόγησης • Στις 19/8/2022, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s επιβεβαίωσε τη βαθμίδα της Κύπρου στο Ba1 και άλλαξε τις προοπτικές σε θετικές από σταθερές. • Στις 8/4/2022, ο οίκος αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε τη βαθμίδα της Κύπρου στο ΒΒΒ και άλλαξε τις προοπτικές της σε σταθερές από θετικές. • Στις 18/3/2022, ο οίκος αξιολόγησης Fitch διατήρησε τις προοπτικές της Κύπρου σε σταθερές και τη βαθμίδα στο ΒΒΒ-. • Στις 4/3/2022, ο οίκος Standard and Poor’s διατήρησε τη βαθμίδα της Κύπρου στο BBB-/A-3 και τις προοπτικές σε σταθερές. Τραπεζικός Τομέας • O Όμιλος της Ελληνικής Τράπεζας το 1ο τρίμηνο του 2022 παρουσίασε κέρδη μετά τη φορολογία της τάξης των €25.1 εκ. • Ο Όμιλος της Τράπεζας Κύπρου το 1ο τρίμηνο του 2022 παρουσίασε κέρδη μετά τη φορολογία που αναλογούν στους μετόχους της τάξης των €21 εκ.
ολόκληρο το τρίμηνο. Αποπληρώθηκαν δάνεια ύψους €23.4 εκ., ενώ οι αποπληρωμές ομολόγων συμπεριλαμβανομένου
Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΑΥΓ 2022