Σύνοψη 3 Διεθνής Αγορά / Εξελίξεις 3 Οικονομικές Προβλέψεις 4 Διεθνές Νομισματικό Ταμείο 4 Ευρωπαϊκή Επιτροπή 4 Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου 4 Κυπριακή Οικονομία 4 Νομισματικά 5 Πιστώσεις 5 Επιτόκια 5 Ισοζύγιο Πληρωμών 6 Αγορά Εργασίας 6 Πληθωρισμός 6 Δημόσια Οικονομικά 6 Χρηματοδότηση 6 Εκδόσεις Χρέους 6 Αποπληρωμές Χρέους 6 Οίκοι Αξιολόγησης 6 Τραπεζικός Τομέας 6
Πίνακας 1. Κύριοι Χρηματοοικονομικοί Δείκτες 7-10 Πίνακας 2. Κύριοι Βραχυπρόθεσμοι Οικονομικοί Δείκτες 11-14 Διάγραμμα 1Α. Ημερήσιες Τιμές Πετρελαίου 15 Διάγραμμα 1Β. Μηνιαίες Τιμές Εμπορευμάτων 15 Διάγραμμα 2. Χρηματιστηριακοί Δείκτες 16 Διάγραμμα 3. Consensus Economic Forecasts (Ιούνιος 2022) 17-18 Διάγραμμα 4. Consensus Economic Forecasts (Ιούνιος 2022) 19-20 Διάγραμμα 5. Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας Δείκτες Εμπιστοσύνης 21 Διάγραμμα 6. Έρευνες Νοικοκυριών 21 Διάγραμμα
ΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
• To 1ο τρίμηνο του 2022 o ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στην Ευρωζώνη στο 5.4%, στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 5.6%
η ισοτιμία στερλίνας/ευρώ ήταν 0.85820 στις 30/6/2022 αντίστοιχα. (Πίνακας 1) • Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην τελευταία της συνάντηση (21/7/2022), αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της κατά 50 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 0.50%, 0.75% και 0.00% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 27/7/2022. • Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ στην τελευταία της συνάντηση (14-15/6/2022), αύξησε το βασικό της επιτόκιο στο 1½-1¾%. Η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας στην τελευταία της συνάντηση (15/6/2022), αύξησε το βασικό της επιτόκιο από 1% σε 1.25%. • Οι αποδόσεις στα δεκαετή κυβερνητικά ομόλογα ήταν 2.99% στις ΗΠΑ, 1.33% στη Γερμανία, 0.23% στην Ιαπωνία και 2.23% στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή παρουσίασαν αύξηση 0.14 στις ΗΠΑ, αύξηση 0.21 στη Γερμανία, καμιά αλλαγή στην Ιαπωνία και αύξηση 0.13 στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Ιούνιο του 2022 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1) • Στις ΗΠΑ, τον Ιούνιο του 2022 ο δείκτης S&P 500 σημείωσε μείωση 8.5% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Στην Ευρώπη, τον Ιούνιο του 2022 ο δείκτης CAC σημείωσε μείωση 8.4%, ο δείκτης FTSE μείωση 5.8% και ο δείκτης DAX μείωση 11.2% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αντίστοιχα. Στην Ιαπωνία, τον Ιούνιο του 2022 ο δείκτης NIK KEI σημείωσε μείωση 3.3% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1 & Διάγραμμα 2) Οικονομικές Προβλέψεις Διεθνές Νομισματικό Ταμείο • Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (WEO, Απρίλιος 2022), ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη προβλέπεται ότι θα ανέλθει
στο 2.8% και 2.3% και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 2.9% και 2.5% τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός προβλέπεται
και σε
με τη
σε
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
Ευρωπαϊκή Επιτροπή • Σύμφωνα με τις καλοκαιρινές προβλέψεις του 2022 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 2.6% και 1.4% στην Ευρωζώνη και στο 2.7% και 1.5% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 7.6% και 4.0% στην Ευρωζώνη και στο 8.3% και 4.6% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. • Για την Κύπρο, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 3.2% και 2.1% και ο πληθωρισμός στο 7.0% και 3.3% τα έτη 2022 και 2023 αντίστοιχα. Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου • Τον Ιούνιο 2022, το οικονομικό κλίμα επιδεινώθηκε, με τον Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ΔΟΣ) να μειώνεται κατά 1.4 μονάδες σε σύγκριση με τον Μάιο 2022. Η μείωση του ΔΟΣ οφείλεται στην υποχώρηση του επιχειρηματικού κλίματος στους τομείς των υπηρεσιών, της μεταποίησης και του λιανικού εμπορίου. Οι επιχειρήσεις στις υπηρεσίες αξιολόγησαν λιγότερο ευνοϊκά την πρόσφατη οικονομική τους κατάσταση, με αποτέλεσμα την κάμψη του κλίματος στον τομέα. Το κλίμα στο λιανικό εμπόριο υποχώρησε οριακά λόγω αρνητικότερων αξιολογήσεων για τις πωλήσεις του τελευταίου τριμήνου και πιο απαισιόδοξων εκτιμήσεων για τις μελλοντικές πωλήσεις. Οι επιχειρήσεις στη μεταποίηση αξιολόγησαν δυσμενέστερα τα αποθέματα τελικών προϊόντων και αναθεώρησαν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για την παραγωγή του επόμενου τριμήνου, οδηγώντας το κλίμα σε υποχώρηση. Στις κατασκευές το κλίμα παρέμεινε στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα, καθώς η βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης αντισταθμίστηκε από τη χειροτέρευση των προσδοκιών. Τον Ιούνιο, το καταναλωτικό κλίμα δεν παρουσίασε μεταβολή από
τα αρνητικά επίπεδα Μαΐου. Η επιδείνωση στις απαντήσεις των καταναλωτών για την οικονομική τους κατάσταση αντισταθμίστηκε
Κυπριακή Οικονομία • Με βάση Εκτίμηση, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας κατά το 1ο τρίμηνο του 2022 είναι θετικός και υπολογίζεται σε 5.9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021. Μετά τη διόρθωση του ΑΕΠ ως προς τις εποχικές διακυμάνσεις και τις εργάσιμες μέρες, ο ρυθμός ανάπτυξης υπολογίζεται στο 5.6%. Ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ οφείλεται κυρίως στους τομείς: “Ξενοδοχεία και Εστιατόρια”, “Μεταφορά και Αποθήκευση”, “Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων”, “Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία”, “Άλλες Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών”. (Πίνακας 2) • Οι δείκτες στους τομείς της μεταποίησης και μεταλλείων και λατομείων παρουσίασαν αύξηση 0.5% και μείωση 8.8%, αντίστοιχα την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2) • Οι άδειες οικοδομής σε όγκο παρουσίασαν μείωση 6.7% την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με στοιχεία από την JCC Payments Systems Ltd, οι συναλλαγές σε αξία των Κυπρίων και των ξένων στην Κύπρο μέσω πιστωτικών καρτών αυξήθηκαν κατά 21.0% και 125.4%, αντίστοιχα την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2 & Διάγραμμα 10) • Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 1.221.382 σε σύγκριση με 340.984 την αντίστοιχη περίοδο του 2021 παρουσιάζοντας αύξηση 258.2%. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2022, τα έσοδα από τον τουρισμό υπολογίζονται σε €322.0 εκ. σε σύγκριση με €46.3 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2021, παρουσιάζοντας αύξηση 595.5%. (Πίνακας 2)
•
την
οι συνολικές εγγραφές μηχανοκίνητων οχημάτων μειώθηκαν κατά
σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με στοιχεία από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022 κατατέθηκαν 39.1% περισσότερα πωλητήρια έγγραφα ακινήτων και μεταβιβάστηκαν 23.1% περισσότερα ακίνητα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2 & Διάγραμμα 11) • Σύμφωνα με στοιχεία από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022
έχουν ληφθεί 6.295 αιτήσεις για νέες εταιρείες σε σχέση με 6.082 αιτήσεις την αντίστοιχη περίοδο του 2021. (Πίνακας 2) • Οι συνολικές εισαγωγές προϊόντων (c.i.f.) αυξήθηκαν κατά 35.9% και οι συνολικές εξαγωγές προϊόντων (f.o.b.) αυξήθηκαν κατά 46.7% την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Οι εισαγωγές/ εξαγωγές την περίοδο αυτή επηρεάστηκαν σημαντικά από μεγάλες εισαγωγές/εξαγωγές μεταφορικού εξοπλισμού (πλοία και αεροπλάνα), εξαιρουμένων αυτών παρουσίασαν αύξηση 42.8% και 40.5% αντίστοιχα. (Πίνακας 2)
Νομισματικά Πιστώσεις • Οι πιστώσεις των Νομισματικών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ προς κατοίκους εσωτερικού) προς τον ιδιωτικό τομέα, οι καταναλωτικές πιστώσεις και οι πιστώσεις για οικιστικά δάνεια στα νοικοκυριά παρουσίασαν ετήσια εκατοστιαία μεταβολή της τάξης του 3.5%, 0.9% και 5.8% τον Μάιο του 2022. (Πίνακας 2)
Επιτόκια
• Toν Μάιο του 2022, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0.05%, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα. Το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε αύξηση στο 0.01%, σε σύγκριση με -0.04% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια σημείωσε μείωση στο 2.91%, σε σύγκριση με 3.00% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 2.28%, σε σύγκριση με 2.20% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. παρουσίασε αύξηση στο 3.31%, σε σύγκριση με 3.16% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψε αύξηση στο 2.97%, σε σύγκριση με 2.45% τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1) Ισοζύγιο Πληρωμών • Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Κύπρου κατέγραψε χειροτέρευση, με το έλλειμμα να αυξάνεται από €865.9 εκ. (-3.7% του ΑΕΠ) που ήταν το 1ο τρίμηνο του
2021, στα €1,061.8 εκ. (-4.2% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2022. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αποτελεί απόρροια κυρίως της αύξησης του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών, του δευτερογενούς εισοδήματος, καθώς και της μείωσης του πλεονάσματος στο ισοζύγιο των υπηρεσιών. Προσαρμόζοντας τα στοιχεία, ως προς την επίδραση των οντοτήτων ειδικού σκοπού (SPEs), δηλαδή κατατάσσοντας τις SPEs ως μη κάτοικους, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα €1,018.8 εκ. (-4.1% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2022, έναντι €682.7 εκ. (-2.9% του ΑΕΠ) το 1ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2)
Αγορά Εργασίας • Το 1ο τρίμηνο του 2022, η απασχόληση σε άτομα αυξήθηκε κατά 1.9% και σε ώρες εργασίας αυξήθηκε κατά 4.6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2) • Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων μειώθηκε σε 12.332 ή 13.319 πρόσωπα (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) τον Ιούνιο του 2022 από 26.694 ή 27.667 πρόσωπα, αντίστοιχα τον αντίστοιχο μήνα του 2021. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με εκτίμηση της Eurostat, το μηνιαίο ποσοστό ανεργίας τον Μάιο του 2022 (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) μειώθηκε στο 4.8% σε σχέση με 9.0% τον αντίστοιχο μήνα του 2021. Στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 6.6% και 6.1%, αντίστοιχα τον Μάιο του 2022 σε σύγκριση με 8.1% και 7.3%, τον αντίστοιχο μήνα του 2021. (Πίνακας 2) • Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ), το ποσοστό ανεργίας των ατόμων ηλικίας 15+ το 1ο τρίμηνο του 2022 ανήλθε στο 6.6% του εργατικού δυναμικού από 8.6% το 1ο τρίμηνο του 2021. Το ποσοστό ανεργίας των νέων ηλικίας 15-24 ετών το 1ο τρίμηνο του 2022 ήταν 17.7% σε σχέση με 19.5% το 1ο τρίμηνο του 2021. Το 1ο τρίμηνο του 2022 το ποσοστό μακροπρόθεσμης ανεργίας ήταν 2.3% του εργατικού δυναμικού από 2.8% το 1ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2) • Το συνολικό ποσοστό των κενών θέσεων το 1ο τρίμηνο του 2022 ήταν 3.2%. (Πίνακας 2) • Οι απολαβές ανά μισθωτό αυξήθηκαν κατά 5.2% το 1ο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2021. (Πίνακας 2)
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
Πληθωρισμός • Ο πληθωρισμός σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) τον Ιούνιο του 2022 αυξήθηκε με ρυθμό 9.6% σε σχέση με αύξηση 9.1% τον Μάιο του 2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 7.8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρουσιάστηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο, Μεταφορές και Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά. (Πίνακας 2) • Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) τον Ιούνιο του 2022 παρουσίασε αύξηση 9.0% σε σχέση με αύξηση 8.8% τον Μάιο του 2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 7.3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021. Για την περίοδο ΙανουαρίουΙουνίου 2022 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο, Μεταφορές και Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά. (Πίνακας 2)
• Στην αγορά των Γραμματίων Δημοσίου η μέση σταθμική απόδοση της δημοπρασίας για τον μήνα Δεκέμβριο του 2021 παρουσίασε οριακή μείωση με αρνητική απόδοση στο -0.43% σε σχέση με την αντίστοιχη δημοπρασία του Σεπτεμβρίου του 2021 η οποία ανήλθε στο -0.41. Ο δείκτης κάλυψης της δημοπρασίας του Δεκεμβρίου του 2021 μειώθηκε στο 1.8 σε σύγκριση με την αντίστοιχη δημοπρασία του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους ο οποίος ήταν 3.2. Οι δημοπρασίες των Γραμματίων, ανήλθαν στα €300 εκ. Αποπληρωμές Χρέους • Τον Δεκέμβριο του 2021 έληξε εγχώριο ομόλογο ύψους €580 εκ. Οι λήξεις βραχυπρόθεσμου χρέους ανήλθαν στα €300 εκ. για ολόκληρο το τρίμηνο. Διενεργήθηκαν επίσης αποπληρωμές δανείων ύψους €47 εκ., ενώ οι αποπληρωμές ομολόγων (συμπεριλαμβανομένου και των πρόωρων αποπληρωμών) για φυσικά πρόσωπα ανήλθαν στα €31 εκ. (Πηγή: “Τριμηνιαίο Δελτίο Χρέους, Nο. 44: 4ο τρίμηνο 2021”, ΓΔΔΧ, Υπ. Οικονομικών) Οίκοι Αξιολόγησης • Στις 8/4/2022, ο οίκος αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε τη βαθμίδα της Κύπρου στο ΒΒΒ και άλλαξε τις προοπτικές της σε σταθερές από θετικές. • Στις 18/3/2022, ο οίκος αξιολόγησης Fitch διατήρησε τις προοπτικές της Κύπρου σε σταθερές και τη βαθμίδα στο ΒΒΒ-. • Στις 4/3/2022, ο οίκος Standard and Poor’s διατήρησε τη βαθμίδα της Κύπρου στο BBB-/A-3 και τις προοπτικές σε σταθερές. • Στις 23/7/2021, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναβάθμισε
την Κύπρο στη βαθμίδα Ba1 από Ba2 και άλλαξε τις προοπτικές της από θετικές σε σταθερές.
και
και το
Οι
του
το