สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-920-8
9
786165
279208
หมวด : สารานุกรม 125.-
อวกาศ
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
อวกาศ
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 200 คำ
อวกาศ สารานุกรมประกอบภาพ
ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA
SPACE
ISBN : 978-616-527-920-8 ราคา 125 บาท ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA SPACE Copyright © 2012 Orpheus Books Limited Ltd. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of the copyright holder. ลิขสิทธิ์ภาษาไทย © 2559 สำ�นักพิมพ์เอ็มไอเอส คณะผู้จัดทำ� บรรณาธิการสำ�นักพิมพ์ ชิดพงษ์ กวีวรวุฒิ ผู้แปล กฤตยา พบลาภ ศิลปกรรม เบญจมาศ จุลวัฒนะ พิสูจน์อักษร ประไพ ภูงามเชิง เสียงบรรยาย Talking Pen กิตติมา ธารารัตนกุล ฝ่ายเทคนิค นงนุช เรือนมณี, ปวีณา ไตรเวทย์ ประสานงานต่างประเทศ บุษกร กู้หลี ประสานงานสื่อสิ่งพิมพ์ บุษกร กู้หลี ฝ่ายการตลาด วราลี สิทธิจินดาวงศ์ พิมพ์ที่ บริษัท พิมพ์ดี จำ�กัด ผู้พิมพ์/ผู้โฆษณา เสริม พูนพนิช
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558 โดยสำ�นักพิมพ์เอ็มไอเอส ห้ามนำ�ส่วนหนึ่งส่วนใดของ หนังสือเล่มนี้ไปลอกเลียนแบบ ทำ�สำ�เนา ถ่ายเอกสาร หรือนำ�ไปเผยแพร่ บนอินเตอร์เน็ตและเครือข่ายต่างๆ ไม่วา่ จะในรูปแบบใดๆ นอกจาก จะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางสำ�นักพิมพ์เท่านั้น ชื่อผลิตภัณฑ์และเครื่องหมายการค้าต่างๆ ที่อ้างถึงเป็นของ บริษัทนั้นๆ จัดพิมพ์โดย : บริษัท สำ�นักพิมพ์เอ็มไอเอส จำ�กัด 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ์ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com จัดจำ�หน่ายโดย : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำ�กัด (มหาชน) 1858/87-90 ชั้น 19 อาคารทีซีไอเอฟ ทาวเวอร์ ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8000 โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com หากหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาทิ หน้ากระดาษสลับกัน หน้าซ้ำ� หน้าขาดหาย ทางสำ�นักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนให้ใหม่ โดยส่งมาเปลี่ยน ตามที่อยู่ด้านบน หรือติดต่อสำ�นักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) กรณีตอ้ งการสัง่ ซือ้ จำ�นวนมาก กรุณาติดต่อฝ่ายการตลาด สำ�นักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 เพื่อรับส่วนลดพิเศษ
อวกาศ สารานุกรมประกอบภาพ
ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA
SPACE
สารบัญ ดาราศาสตร์
6
ระบบสุริยะจักรวาล
8
ดวงอาทิตย์
10
ดวงจันทร์
12
ดาวพุธ ดาวศุกร์ และดาวอังคาร
14
ดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ 16 ดาวยูเรนัสและดาวเนปจูน
18
ดาวหางและดาวเคราะห์น้อย 20 ดาวฤกษ์
22
กลุ่มดาว
24
ดาราจักรหรือกาแล็กซี
26
จักรวาล
28
ดัชนี
30
เกี่ยวกับหนังสือเล่มนี้
แ
ต่ละคู่หน้าของหนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยบทน�ำเรื่องอย่างย่อ ซึ่งเป็นการอธิบายหัวข้อโดยรวม ตามด้วยค�ำส�ำคัญ พร้อมค�ำ อธิบายสัน้ ๆ หากต้องการทราบข้อมูลเพิม่ เติมของหัวข้อนัน้ ๆ สามารถ ดูได้ที่ “เกร็ดน่ารู้”
บทน�ำ
เกร็ดน่ารู้
อธิบายหัวข้อโดยรวมและ ให้ความรูพ้ นื้ ฐานทีจ่ ำ� เป็น
>3*07=6& A J1< >3I6>/ý
À ¨² ¶ À ¾¢ ¶À ²« ¶ ¶ (Cassini, Giovanni ¡³¤ µ ³¦µ¾¦À® (Galileo Mission) ¸®À ¤ ³¤ Domenico (1625-1712)) ² ³¤³©³« ¤q ³¨®µ ³¦¶ ¾nº i³ «m £³ «Ë³¤¨ ®¨ ³© ·Ç  À ¤¤® ³¨ ¥¬²« ¶Á
«² ¾ ¨ ² ¤q ²Ç ¨ ® ³¨¾«³¤q¾ | ¿¤ d © · Æ ² ¾ | £³ ®¨ ³©¦Ë³¿¤ ¶ Æ ·Ç  À ¤ ¿¦±¾ | ºn n m® ¨m³ ¶ÆÁ¬èm ¶Æ«¹ ¤±¬¨m³ ¨ ¿¬¨ ¤® ³¨¾ ¤³±¬q ® ³¨¾«³¤q ³¦µ¾¦À® ³¦µ¾¦®¶ (Galileo Galilei (1564-1642)) ¸® ² ³¤³©³« ¤q ³¨®µ ³¦¶ ¿¤ ¶ÆÁ n ¦n® À ¤ ¤¤© q «² ¾ n® i³¿¦± n «µÆ «Ë³ ²è m³ Ä ¢³ ¢³£ ·Æ ¤¨¢ · ³¤ n ¨ ² ¤q ® ³¨ ¥¬²« ¶ n¨£ ¿¦± ³ ³¤«² ¾ ³¨©¹ ¤q ˳Á¬n ³¦µ¾¦À® ¨m³ ³¨©¹ ¤q¢ ¶ ³n · Ç n³ ¿¤¢¾ m ¾ ¶£¨ ² ¨ ² ¤q ® À¦ ¿¦±£²  n£¸ £² ®¶ ¨m³ ³¨¾ ¤³±¬q ²Ç ¬¦³£À ¤¤® ¨ ®³ µ £q
³¨ ¥¬²« ¶ ®¸ ³¨¾ ¤³±¬q Á¶Æ ¬çm «¶Æ ¹ Á ¤± «¹¤£µ ± ² ¤¨³¦ À £¢¶ ³ Á¬çm¢³ ¨m³ ³¨ ¾ ¤³±¬q ¨ ®¸Æ Ä ²Ç ¬¢ ¤¨¢ ² ³¨ ¥¬²« ¶ ¾¤¶£ ®¶ ¸Æ®¬ ·Æ ¨m³ u ³¨ o³ £² ªqv ¾ ¸®Æ ³ ³¨ ¥¬²« ¶¾ µ ·Ç ³ ³¤¤¨¢ ²¨ ² ® o³ À £ ¶Æ¢m¢¶ ® ¿ Å ®£ºm ¸Ç µ¨¾¦£ ³¨¾«³¤q ¸® ³¨ o³ £² ªq®¶ ¨ ¶Æ®£ºmÁ ¦n ² ¢² ¾ | ¾ ¤³±¬q ¶Æ¢¶ ³ Á¬çm¾ | ®² ² «® ³¨¾ ¤³±¬q ²Ç «® ¨ ¢¶ u¨ ¿¬¨ v ¶Æ ¤± ® n¨£¬µ ¿¦± ¹h ¦n®¢¤® ¨ ¿¬¨ ® ³¨¾«³¤q ²Ç ¨n³ Á¬çm¿¦± «m® «¨m³ ®£ºm¬m³ ³ ³¨®®  ¨m³ ¶ ¼ ¾©ãj °¥ ¢©¯¨ ³ ¡ ¡· ¥ ¡³¨³ °¥ µ««° °¦ µÀ¦¾¢ ¤ ²Ç ³¨ ¥¬²« ¶¿¦± ³¨¾«³¤q m³ ¢¶ ³Ã¿©£ j° ¶ ¼ ¾©ãj ¨ ² ¤q¾ | ³¨ ¤µ¨³¤ ˳ ¨ ¢³ m® ¨m³ ²« ¶ ¶ (Cassini’s Division) ¸® m® ¨m³ ¶ÆÁ¬èm
16
¥ ¯ ¡n ¿«½« £¶ ¿ k¥ ·» °¿ ¼£® j«£°¥°
³¨¾«³¤q ¢¶ ¨³¢ ¨n³ µÀ¦¾¢ ¤ ¸Ç µ¨«m¨ Á¬èm
³¦¦µ«À (Callisto) ¸® ¨ ² ¤q ¶ÆÁ¬èm¾ | ®² ² ® ¾® ¾ ¦³ ²« ¤± ® n¨£ Ëdz¿ Å «® ® ³¨ ¥¬²« ¶ ¢¶ ¨³¢ ¨n³ µÀ¦¾¢ ¤ £ºÀ¤ ³ (Europa) ¸® ¨ ² ¤q ³ Á¬èm ¾¢¸Æ®¾ ¶£ ² ³ ¿¦n¨ ³¦¦µ«À ¢¶¬¦¹¢®¹ ³ ³ ¦Ë³ ² ¶«Æ ¶Æ ® ³¨ ¥¬²« ¶ ¢¶ ¨³¢ ¨n³ ¢³ ¨m³ ³¨¾ ¤³±¬q¬¤¸® ¨ ² ¤q ¨ ®¸ Æ Ä Á ¤± µÀ¦¾¢ ¤ £º À¤ ³¢¶ ¸Ç µ¨ «¹¤µ£± ² ¤¨³¦ ¾£Å ¾ | Ëdz¿ Å ·Æ ®³ ¢¶ Ëdz ±¾¦ ¥ ¯ ¡n ³Ã ¾©ãj ³Ã¨¶ ¨³Ã«¯ ¯ ¼¡ « °¥ ¢©¯¨ ³ ®£ºm n³ Á n ¯ Ä »¡³ ¥j° r °£²»£³ ©¡µ« ¥ ¯ ¡n « °£²»£½«s » µ«Ã » y » ³ ¡ ²¼ j °£²»£½« ·k k ¾ a ¦ °££²¨½ ¼ ³ ³
อักษรตัวหนา
ใช้เน้นค�ำทีม่ คี วามส�ำคัญ ที่ไม่มแี สดงในรายการค�ำ อธิบายอื่น
¿ ¶¢¶ (Ganymede) ¸® ¨ ² ¤q ¶ÆÁ¬èm ¶Æ«¹ ® ³¨ ¥¬²« ¶ ¢¶ ¨³¢ ¨n³ µÀ¦¾¢ ¤ · Æ ¢¶ ³ Á¬èm ¨m³ ³¨ ¹ ¿¦± ² ¾ | ¨ ² ¤q ¤µ¨³¤ ³ Á¬èm ¶«Æ ¹ Á ¤± «¹¤£µ ± ² ¤¨³¦ ¸ Ç µ¨¢¶¦ ² ª ±¾ | Ë³Ç ¿ Å ² ¸Ç ¶Æ¢¸ ¶Æ¾ Ţ n¨£¿ ¨¤m® ¿¦±¬¦¹¢®¹ ³ ³
·½¡ °
¹ ¿ Á¬çm (Great Red Spot) ¸® ³£¹¦º Á¬èm ²Ç ¤¤£³ ³© ® ³¨ ¥¬²« ¶ ³£¹ ¶Ç ±£² ² m®Â ®¶ ®£m³ n®£ d
¹ ³¨Á¬çm (Great White Spot) ¸® ³£¹¦ º Á¬èm ¾¶Æ µ ·Ç ²Ç ¤¤£³ ³© ® ³¨¾«³¤q ¹ Ä d
¤µ«¾ ¶£ ¯®£¾ «q (Huygens, Christiaan (1629-1695))
¸® ² ³¤³©³« ¤q ³¨ ² q ºn n ¨ ² ¤q  ² ¿¦±Á n¾¨¦³«m¨ Á¬èm ® ³¤ ˳ ³ ©· ª³¾ ¶Æ£¨ ² ¥ ¼©¥ « °¥»¨°¡n» ² ´ Ä ° k« ©² ¼£® k« È°Ä ¼  ¯ ¯ £k° k« ° k« ³ ° ¾©ãj ¥j° k° ¯ Ä ©£¯ »¨³ «³ ¨ ¿¬¨ ® ³¨¾«³¤q  ² (Titan) ¸® ¨ ² ¤q ¨ Á¬èm «¶Æ ¹ ® ³¨¾«³¤q ©° « ° ½£ »¡° « ® ¢¶ ¨³¢ ¨n³ µÀ¦¾¢ ¤ ¿¦± ² ¾ | ¨ ² ¤q ¼ ¥ ¼©¥ « °¥»¨°¡n ¶ÆÁ¬èm «¶Æ ¹ ¾ | ®² ² «® Á ¤± «¹¤£µ ± ² ¤¨³¦  ² j« ¥j° ¯¨ ³ ³ ¿ k» y ¨° ¥ ¯ ³Ä ¥ ¼©¥ °¥»¨°¡n ¡« « ¥ ! ¼ ¾ | ¨ ² ¤q ¨ ¾ ¶£¨Á ¤± «¹¤µ£± ¶Æ ¨m³¢¶ ²Ç «« ° ¥ ¼©¥ ¥ ¤¤£³ ³©¬ ³¿ m A B C
³«Ã · j ¯Ä ¾ ¥ " ¼£® À (Zones) ¸®¿ ¶«Æ ¨m³ ¨m³ ¨ ¾¢ ¶¦Æ ®n ¢¤® # ½ ³ «j ¥j° ¯¨ ³ ³ ³¨ ¥¬²« ¶ ¯Ã « ·j
³¨ o³ £² ªq (Gas giants) ¸® ³¨¾ ¤³±¬q ³ Á¬èm
²Ç ¨ Á ¤± «¹¤µ£± ² ¤¨³¦ ®²  n¿ m ³¨ ¶«Æ ¹ ¤±¬¨m³ ¨ ¿¬¨ ® ³¨¾«³¤q m® ¨m³ ¨n³ ¤±¢³ ¥¬²« ¶ ³¨¾«³¤q ³¨£º¾¤ ²« ¿¦± ³¨ µÀ¦¾¢ ¤ m® ¨m³ ¤±¬¨m³ ¨ ¿¬¨ ² ¦m³¨¾ µ ¾ º ³¨¾ ¤³±¬q¾¬¦m³ ¶¢Ç ¶ ³o ³ ¿¤ · º ® ¨ ² ¤q ²Ç ¬¦³£ ® ³¨¾«³¤q ¾ | ® q ¤± ® ¬¦² ¡³¤ µ ²« ¶ ¶ ¯®£¾ «q (Cassini-Huygens Mission) ¿¦± ¤³© ³ ¸ Ç ¸®À ¤ ³¤«m £³ ®¨ ³©Â «Ë³¤¨ ³¨¾«³¤q ¤¨¢ ²Ç µ¨ ¶¾Æ | ® ¨ ¿¬¨ ³¨¾«³¤q ¿¦± ¨ ² ¤q ¤µ¨³¤ £³ «Ë³¤¨ ¿ Å Á Ä ®¨ ³©¯®£¾ «q¦ ® ¨ ² ¤q  ²  n«Ë³¾¤Å Á d © Á ± ¶Æ£³ ²« ¶ ¶£² À ¤¤® ¨³¼ ¨k »©£µ« ¼£® È°Ä °£ ³»Ã ©Â » j ¯ °¥ ¢©¯¨ ³ ³¨¾«³¤q¿¦±«m n®¢º¦ ¦² ¢³£² À¦ ®£ºm
¾ Å¢ ² (Belt) ¸®¿ ¾¢ «¶¾ n¢¬¦³£¿ ¶Æ¦n®¢ ¾® ¾ ¦³ ²« (Enceladus) ¸® ¨ ² ¤q ¨ ¬ ·Æ ®
¤® ³¨ ¥¬²« ¶
เกร็ดน่ารูเ้ พิม่ เติมเกีย่ วกับหัวข้อ นั้นๆ ที่แสดงเป็นข้อๆ ซึ่งง่าย ต่อการอ่าน
¯Ä » ² ° ° ¶ È° ® ¯ ¼£® «¨ «¡¯¨
°¥ ¢©¯¨ ³
¢¢²« (Mimas) ¸® ¨ ² ¤q ¨ ¬ ·Æ ® ³¨¾«³¤q
®À® (Io) ¸® ¨ ² ¤q ³ Á¬èm¾ | ¦Ë³ ² «³¢ ®
³¨ ¥¬²« ¶ ¢¶ ¨³¢ ¨n³ µÀ¦¾¢ ¤ ®À® º ¦¹¢ n¨£¡º¾ ³Â ¶ Æ ³Ë ¦² ± ¹¿¦± m®¬µ ¬¦®¢¾¬¦¨ ¾ | « ³ ¶ Æ ¢¶Æ ¡¶ ¾º ³Â ¶ Æ ¤n®¢ ±¤±¾ µ  n¢³ ¶«Æ ¹ Á ¤± «¹¤µ£± ² ¤¨³¦
³¨¾ ¤³±¬qÀ ¾¨¶£ (Jovian planets) ¾ | ®¶ ¸®Æ ¬ · Æ
¾«n m³ ©º £q ¦³ µÀ¦¾¢ ¤ ¢¢²«¢¶¬¦¹¢®¹ ³ ³ ³ £² ªq ¶Æ ¨n³ · ¨² ¨² À¦ µÀ¦¾¢ ¤®£ºm ¸Ç µ¨ µ ¾ | ³ Á ® ¾«n d d À¦ m³ ©º £q ¦³ ® ¨ ² ¤q ²Ç ¨ ¤±£± ³ À £¾ ¦¶Æ£ ³ ¨ ®³ µ £q ¦n³ ¡³¤ µ  À®¾ ¶£¤q (Pioneer Mission) ¸®À ¤ ³¤«m µÀ¦¾¢ ¤ £³ «Ë³¤¨ ®¨ ³© ® «¬¤² ®¾¢¤µ ³Â £² ³¨ ¥¬²« ¶ ®¹ ¬¡º¢µ ¶Æ ¸Ç µ¨ ® ©³¾ ¦¾ ¶£« ³¨¾«³¤q ¿¦± ³¨©¹ ¤qÁ m¨ d Á ¡³£¬¦² £³ ²Ç ¤¤£³ ³© ¯À ¤¾ ¿¦±¯¶¾¦¶£¢  À®¾ ¶£¤q  n ¦³£¾ | «µÆ ¤± µª q«µÆ ¿¤ ¶ÆÀ ¤ ¿¤ À n¢ m¨ À¦ ®® ® ¾ ® ¤± «¹¤µ£± ² ¤¨³¦ ˳ ¨ ¨ ² ¤q ¨ ¨ ¿¬¨ (Ring) ¸®¨ ¹h ¬µ Ëdz¿ Å ¬¤¸®¨² ¹ ¢¨¦ À¦ ®¸ Æ Ä ¶¦Æ ®n ¢¤® ³¨¾ ¤³±¬q ¤ ¿ ¨¾«n ©º £q« º ¤ ³ ¨m³ ¨³¢¬ ³¿ m Ëdz ¨ ¿¬¨ ® ³¨¾«³¤q ²Ç ®³ ¾ £¾ | ¾©ª ³ ® ¶Æ¢³ ® ¸Æ® ¤³ ³¿¬m ¾ ¾ n³ ® ³¨À¤¢² ¨ ² ¤q ¶Æ º ³¨¬³ ¹m ¢³ m®
® ³¨ o³ £² ªq ˳¨m³ uÀ ¾¨¶£ -RYLDQ v ² Ç ¢¶ ¨³¢ ¨ ¿¬¨ £m®£ (Ringlet) ¸®¨ ¿¬¨ ³ ¾¦Å ® ¬¢³£¨m³ u¾ | ® º c¾ ®¤qv ³¨¾ ¤³±¬q ¨ ¿¬¨ ® ³¨¾«³¤q ²Ç ¾ µ · Ç ³ ¨ ¿¬¨ £m®£¬¦³£¤n®£¬¦³£ ² ¨ ° « °¥»¨°¡n» µ«Ã « ° µ Ä ²¥ « ¥ ¯ ¡n ¿ ¯
¿«½«
ค�ำส�ำคัญและค�ำอธิบาย
I /P %ù>/Eú >3*07=6& A
แต่ละค�ำส�ำคัญจะประกอบด้วยค�ำอธิบายสั้นๆ ว่าหมายถึงอะไร
17
>3I6>/ý
¾«n m³ ©º £q ¦³ µÀ¦¾¢ ¤ ¨² ¨² À¦ d d À¦ ¤±£± ³ À £¾ ¦¶Æ£ ³ ¨ ®³ µ £q ¦n³ µÀ¦¾¢ ¤ ®¹ ¬¡º¢µ ¶Æ ¸Ç µ¨ ® ©³¾ ¦¾ ¶£« ²Ç ¤¤£³ ³© ¯À ¤¾ ¿¦±¯¶¾¦¶£¢ ¿¤ À n¢ m¨ À¦ ˳ ¨ ¨ ² ¤q ¨ ¢¨¦ À¦ ¨³¢¬ ³¿ m Ëdz ¶¢Æ ³ ® ¸®Æ ¾ ¾ n³¿¬m ¾ ª ¤ ¤¤¢ ® ³¨À¤¢²
เลขหน้า
เลขหน้าค้นหาได้ง่ายที่ ด้านข้างของหน้าหนังสือ
ดาราศาสตร์
ด
าราศาสตร์คือการศึกษาเกี่ยวกับอวกาศ ดาวเคราะห์ ดาวฤกษ์ และดาราจักร เราสามารถ เห็นวัตถุบนท้องฟ้าบางอย่างในอวกาศได้ด้วย ตาเปล่า แต่วตั ถุอนื่ นอกเหนือจากนี้ เช่นวัตถุทอี่ ยู่ ห่างออกไปหลายพันล้านปีแสง ต้องศึกษาโดย การใช้กล้องโทรทรรศน์ทมี่ ปี ระสิทธิภาพสูงเท่านัน้ เรือ่ งราวต่างๆ มากมายทีเ่ รารูเ้ กีย่ วกับดาวเคราะห์ ทุกวันนีไ้ ด้มาจากยานส�ำรวจอวกาศ ซึง่ เดินทางไป ในอวกาศและส่งข้อมูลกลับมายังโลก อัลบีโด (Albedo) คือการวัดค่าความสามารถใน การสะท้อนแสงของวัตถุ วัตถุที่มืดมิดไม่สามารถ สะท้อนแสงได้เลยนั้นมีค่าอัลบีโดเท่ากับ 0 ในขณะที่ วัตถุที่สามารถสะท้อนแสงได้ทั้งหมดจะมีค่าอัลบีโด เท่ากับ 1 โลกของเรานั้นมีค่าอัลบีโดเท่ากับ 0.36 ส่วนดาวศุกร์มีค่าเท่ากับ 0.65
อะฟีเลียน (Aphelion) คือต�ำแหน่งทีว่ งโคจรของวัตถุ อยู่ห่างจากดวงอาทิตย์มากที่สุด
นักบินอวกาศ (Astronaut) คือผู้ที่ได้รับการฝึกให้ เดินทางไปในอวกาศด้วยยานอวกาศ
1 ดาวพุธ 2 ดาวศุกร์ 3 โลก 4 ดาวอังคาร 5 ดาวพฤหัสบดี 6 ดาวเสาร์ 7 ดาวยูเรนัส 8 ดาวเนปจูน
หน่วยดาราศาสตร์ (Astronomical Unit (AU)) คือ
ระยะทางโดยเฉลีย่ ระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ 1 หน่วย ดาราศาสตร์มีค่าเท่ากับ 149,597,871 กิโลเมตร
ชั้นบรรยากาศ (Atmosphere) คือชั้นที่เต็มไปด้วย ก๊าซต่างๆ โดยรอบดาวเคราะห์ ดวงจันทร์ หรือดาวฤกษ์
แกน (Axis) คือเส้นสมมติทลี่ ากตรงผ่านจุดศูนย์กลางของ
ดาวเคราะห์ ดวงจันทร์ หรือดาวฤกษ์
วัตถุท้องฟ้า (Celestial body) คือวัตถุธรรมชาติใดๆ อุปราคา (Eclipse) คือการเคลื่อนที่ ก็ตามที่อยู่นอกชั้นบรรยากาศของโลก
ของวัตถุทอ้ งฟ้าอย่างหนึง่ ผ่านไปบังวัตถุ ต�ำแหน่งร่วม (Conjunction) คือจุดที่วัตถุท้องฟ้า ท้องฟ้าอีกอย่างหนึง่ ซึง่ อาจสังเกตเห็นว่า 2 ชนิดปรากฏอยู่ในแนวเดียวกันบนท้องฟ้า เช่น วัตถุนั้นถูกบังเพียงบางส่วนหรือทั้งหมดก็ได้ เมื่อดวงจันทร์ปรากฏอยู่ใกล้กับดาวเคราะห์ เส้นศูนย์สูตร (Equator) คือเส้นสมมติที่ลากผ่าน ใจกลาง (Core) คือส่วนทีอ่ ยูด่ า้ นในสุดของดาวเคราะห์ กึ่งกลางของดาวเคราะห์ ซึ่งแบ่งดาวเคราะห์ออกเป็น ดวงจันทร์ หรือดาวฤกษ์ ซีกเหนือและซีกใต้ ชั้นเปลือก (Crust) คือชั้นผิวนอกสุดของดาวเคราะห์ ฟลายบาย (Flyby) คือการทีย่ านส�ำรวจอวกาศบินผ่าน หรือดวงจันทร์ ดาวเคราะห์หรือดวงจันทร์ในระยะที่ใกล้มาก จนสามารถ วัน (Day) คือเวลาที่ดวงจันทร์หรือดาวเคราะห์ใช้ใน บันทึกภาพรายละเอียดต่างๆ ได้ การหมุนตามแกนครบหนึ่งรอบ แรงโน้มถ่วง (Gravity) คือแรงที่ดึงดูดให้วัตถุต่างๆ ความหนาแน่น (Density) คือการวัดว่าวัตถุนนั้ อัดแน่น เข้าหากัน ยิง่ วัตถุมมี วลมากหรือมีความหนาแน่นมาก มากน้อยแค่ไหน วัตถุหนึง่ จะหนาแน่นกว่าอีกวัตถุหนึง่ เท่าใด แรงดึงดูดของวัตถุนนั้ จะยิง่ เพิม่ มากขึน้ และยิง่ หากอะตอมของวัตถุนั้นมีขนาดใหญ่หรืออัดแน่น ระยะห่างระหว่างวัตถุเพิ่มมากขึ้นเท่าใด แรงโน้มถ่วง ระหว่างวัตถุทงั้ สองก็จะยิง่ ลดน้อยลงเท่านัน้ แรงโน้มถ่วง รวมกันมากกว่า คือแรงทีท่ �ำให้ดาวเคราะห์ทงั้ หลายโคจรอยูร่ อบดวงอาทิตย์
ดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง (Heliocentric) คือระบบ
7
5
ที่มีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง
แลนเดอร์ (Lander) คือยานอวกาศที่ออกแบบมาเพื่อ ให้ลงจอดบนดาวเคราะห์ ดวงจันทร์ หรือดาวเคราะห์ น้อย เพื่อเก็บข้อมูลบนพื้นผิวของดาวดวงนั้นๆ
6
2
8 4
1
ลาวา (Lava) คือหินร้อนที่หลอมละลาย ปีแสง (Light year) คือระยะทางที่แสงเดินทางใน 1 ปี
1 ปีแสงมีค่าประมาณ 9.46 ล้านล้านกิโลเมตร
3
ดาวยูเรนัส 19.2 AU
ดาวเสาร์ 9.5 AU
ภาพประกอบส�ำหรับเทียบขนาดดาวเคราะห์ต่างๆ (บน) ดาวพฤหัสบดี 5.2 AU
ดาวเคราะห์น้อย
แผนภาพด้านล่างแสดงระยะทางระหว่างดาวเคราะห์ตา่ งๆ กับดวงอาทิตย์ โดยวัดเป็นหน่วยดาราศาสตร์ (AU) ดาวพุธ 0.39 AU ดาวศุกร์ 0.72 AU โลก 1 AU ดาวอังคาร 1.52 AU
6
1
ก�ำเนิดดาวเคราะห์
1 คลื่นกระแทก (ช็อคเวฟ) ท�ำให้กลุ่มก๊าซและฝุ่นยุบตัวลง จากแรงโน้มถ่วงของมันเอง 2 กลุม่ ก๊าซและฝุน่ ทีย่ บุ ตัวลงได้เปลีย่ นรูปเป็นแผ่นจานหมุน ของสสารที่มีดุมอยู่ที่ศูนย์กลาง 3 เศษหินเล็กๆ ทั้งหลายจับตัวกันเป็นก้อนเรียกว่า พลาเนตติซิมัล 4 ใจกลางของแผ่นจานกลาย เป็นดาวฤกษ์ จากนั้นลมสุริยะ ได้แยกดาวเคราะห์ชั้นในทั้งสี่ ออกจากชัน้ บรรยากาศเดิม 5 ปรากฏเป็นระบบ สุริยะจนถึง ปัจจุบันนี้
พลาเนตติซิมัล (Planetesimal) คือดาวขนาดใหญ่ซึ่ง
โคจรรอบดวงอาทิตย์ในช่วงการเกิดระบบสุรยิ ะจักรวาล พลาเนตติซมิ ลั หลายดวงได้ชนกัน จนในทีส่ ดุ ได้ก�ำเนิด เป็นดาวเคราะห์ทั้ง 8 ดวงในระบบสุริยะจักรวาล
แรงกดดัน (Pressure) คือปริมาณน�้ำหนักหรือแรงที่ กดทับลงไปที่วัตถุ
หมุน (Revolve) คือการหมุนปัน่ เป็นวงกลมรอบ
จุดศูนย์กลางหรือรอบวัตถุอนื่ เช่น โลก หมุนตามแกนโลกรอบละ 1 วันและ หมุนรอบดวงอาทิตย์รอบละ 1 ปี
2
3
สนามแม่เหล็ก (Magnetic field) คือบริเวณ ทีล่ อ้ มรอบแม่เหล็ก (วัตถุทมี่ ปี ลาย 2 ด้าน ซึง่ เรียกว่า ขัว้ ) กับแรงทีด่ งึ ดูดระหว่าง 2 ขัว้ นัน้ ดวงอาทิตย์และดาวเคราะห์บางดวง รวมไปถึง โลกก็มีสนามแม่เหล็กเช่นกัน
4
ชั้นเนือ้ (Mantle) คือชั้นหินที่อยู่ระหว่างชั้นเปลือก กับใจกลางของดาวเคราะห์
มวล (Mass) คือการวัดค่าปริมาณของสสารทีว่ ตั ถุมอี ยู่ ดวงจันทร์ (Moon) คือวัตถุท้องฟ้าตามธรรมชาติที่
ในอารยธรรมโบราณเชื่อกันว่าดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์คือเทพเจ้า และเชื่อว่าโลกแบน ส่วนท้องฟ้าคือหลังคาทรงกลม ขนาดใหญ่ทคี่ รอบโลกไว้ หลายปีตอ่ มา นัก ดาราศาสตร์ชาวกรีก โบราณพิสจู น์ได้วา่ โลกกลม นักดาราศาสตร์ชาวกรีกทีช่ อื่ นิโคเลาส์ โคเปอร์นคิ สั อาริสตาร์คัส (310-230 ปีก่อนคริสตกาล) คือ คนแรกทีเ่ สนอว่าดาวเคราะห์โคจรรอบดวงอาทิตย์ ในขณะทีน่ กั ดาราศาสตร์สว่ นมากในยุคนัน้ เชือ่ ว่า ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดาวเคราะห์อื่นๆ โคจรเป็นวงกลมรอบโลก นักบวชและนักดาราศาสตร์ชาวโปแลนด์ที่ ชื่อ นิโคเลาส์ โคเปอร์นิคัส (ค.ศ. 1473-1543) คือผู้ประกาศว่าดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางของ ระบบสุรยิ ะจักรวาล และมีเพียงดวงจันทร์เท่านัน้ ที่โคจรรอบโลก กาลิเลโอ กาลิเลอี (ค.ศ. 1564-1642) คือ นักดาราศาสตร์คนแรกที่ใช้กล้องโทรทรรศน์ เขาได้สังเกตเห็นว่าดาวศุกร์มีข้างขึ้นข้างแรม เหมือนดวงจันทร์ ด้วยเหตุนี้ เขาจึงยืนยันทฤษฎี ของโคเปอร์นคิ สั ได้วา่ ดาวเคราะห์โคจรรอบ ดวงอาทิตย์
ยานส�ำรวจอวกาศ (Space probe) คือยานอวกาศ
โคจรรอบดาวเคราะห์
วงโคจร (Orbit) คือเส้นทางการเคลือ่ นทีข่ องวัตถุหนึง่
เป็นวงกลมหรือวงรีรอบอีกวัตถุหนึง่ เช่น ดวงจันทร์โคจร รอบโลก ในขณะที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์
ความเป็นมาของดาราศาสตร์
5
ที่ไร้คนขับและถูกควบคุมจากบนโลก ยานส�ำรวจ บางล�ำได้เคลือ่ นผ่านเข้าใกล้หรือเข้าสูว่ งโคจร หรือ แม้แต่ลงจอดบนดาวเคราะห์หรือดวงจันทร์ดวงอื่นๆ
กล้องโทรทรรศน์ (Telescope) คืออุปกรณ์ที่ช่วยให้ ดาวบริวาร (Satellite) คือวัตถุที่โคจรรอบวัตถุที่ใหญ่กว่า เห็นวัตถุที่อยู่ไกลได้ใกล้มากขึ้น เพอริฮีเลียน (Perihelion) คือต�ำแหน่งที่วงโคจรของ เช่น ดวงจันทร์คือดาวบริวารโดยธรรมชาติ (natural วัตถุอยู่ใกล้กับดวงอาทิตย์มากที่สุด satellite) ส่วนดาวเทียมคือดาวบริวารเทียม (artificial ภูเขาไฟ (Volcano) คือรอยเปิดบนพืน้ ผิวของดาวเคราะห์
คือวัตถุทรงกลมขนาดใหญ่ที่ satellite) ที่มนุษย์ประดิษฐ์และปล่อยขึ้นสู่วงโคจร หรือดวงจันทร์ ซึง่ มีหนิ หลอมเหลวและก๊าซปะทุออกมา โคจรรอบดวงอาทิตย์ ดาวเคราะห์จะไม่ใช้วงโคจรร่วม ดาวเทียมสามารถใช้ในการสือ่ สาร น�ำทาง และพยากรณ์ ปี (Year) คือช่วงเวลาที่วัตถุท้องฟ้าใช้โคจรรอบดวง อาทิตย์ครบ 1 รอบ อากาศได้ กับวัตถุอื่น ดาวพลูโต 49.3 AU
(Planet)
ดาวพลูโต 29.6 AU (ระยะที่อยู่ ใกล้ดวง อาทิตย์มากที่สุด) ดาวเนปจูน 30.1 AU
ดาวเคราะห์
7
ดัชนี ก
กฎของฮับเบิล กรดก�ำมะถัน กระจุกดาราจักร กระจุกดาราจักรท้องถิ่น กระจุกดาราจักรหญิงสาว กระจุกดาวทรงกลม กระจุกดาวเปิด กลดดาราจักร กล้องโทรทรรศน์ กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล กลุ่มกระจุกดาราจักร กลุ่มดาว กลุ่มดาวนายพรานหรือกลุ่มดาวไถ กลุ่มดาวสุนัขใหญ่ กลุ่มดาวหญิงสาวหรือกลุ่มดาวกันย์ การเคลื่อนไปทางแดง การแผ่รังสี การแผ่รังสีอินฟราเรด การพองตัวของจักรวาล 30 กาลิเลโอ กาลิเลอี แกน แกนีมีด
ข
ขั้ว ขั้วดาวอังคาร ข้างขึ้น ข้างขึ้นข้างแรม ข้างแรม ขึ้น 15 ค�่ำหรือจันทร์เพ็ญ เขตแผ่รังสี เขตพาความร้อน แขนดาราจักร
ค
คริสเตียน ฮอยเกนส์ ควาซาร์ ความส่องสว่าง ความส่องสว่างปรากฏ ความส่องสว่างสัมบูรณ์ ความหนาแน่น ความหนาแน่นวิกฤติ คอร์ดีเลีย
คาลลิสโต แครอน โคมา โครงการไพโอเนียร์วีนัส โครงการมารีเนอร์ โครงการลูนา โครงการวอยเอจเจอร์ โครงการไวกิ้ง โครโมสเฟียร์ โคโรนา ไคลด์ ทอมบอห์
จ
จอห์น เคาช์ อดัมส์ จักรวาล จักรวาลคู่ขนาน จักรวาลเร่งความเร็ว จักรวาลวิทยา จันทรคติ จันทรุปราคา จุดขาวใหญ่ จุดแดงใหญ่ จุดมืดบนดวงอาทิตย์ โจวันนี โดเมนีโก กัสซีนี ใจกลาง ใจกลางดวงอาทิตย์
ช
ช่องว่างกัสซีนี ชั้นเนื้อ ชั้นบรรยากาศ ชั้นเปลือก เชพเพิร์ดแซทเทลไลท์
ซ
ซูเปอร์โนวา เซ็นทอร์ เซเรส เซเลโนกราฟฟี โซเชิร์นเนอร์โรเวอร์ โซน
ด
ดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ ดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลาง ดัชนีสี ดาราจักรกัมมันต์ ดาราจักรแคระ ดาราจักรชนิดก้นหอย ดาราจักรชนิดก้นหอยมีคาน ดาราจักรชนิดดาวกระจาย ดาราจักรชนิดลูกสะบ้า ดาราจักรชนิดวงแหวน ดาราจักรเซย์เฟิร์ต ดาราจักรทางช้างเผือก ดาราจักรรี ดาราจักรไร้รูปแบบ ดาราจักรวิทยุ ดาราจักรหรือกาแล็กซี ดาราจักรแอนดรอมิดา ดาราศาสตร์ ดาวกระจาย ดาวเคราะห์ ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์โจเวียน ดาวเคราะห์น้อย ดาวแคระขาว ดาวแคระด�ำ ดาวแคระแดง ดาวแคระน�้ำตาล ดาวแคระเหลือง ดาวซิริอุสหรือดาวโจร ดาวตก ดาวนิวตรอน ดาวเนปจูน ดาวบริวารโดยธรรมชาติ ดาวบริวารเทียม ดาวแปรแสง ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า ดาวพฤหัสบดี ดาวพลูโต ดาวพุธ ดาวยักษ์แดง ดาวยักษ์น�้ำงิน ดาวยักษ์ใหญ่ ดาวยูเรนัส
ดาวฤกษ์ ดาวศุกร์ ดาวเสาร์ ดาวหาง ดาวหางฮัลเลย์ ดาวเหนือ ดาวอังคาร ดีมอส ดุมดาราจักร
ถ
แถบ แถบไคเปอร์ แถบดาวเคราะห์น้อย แถบล�ำดับหลัก
ท
ทฤษฎีพหุภพ ทฤษฎีสัมพัทธภาพ ที่ว่าง เทือกเขาแมกซ์เวลมอนเตส โทรจัน ไททัน ไททาเนีย ไทรทัน
ธ
ธาร์ซิสบัลจ์
น
นักจักรวาลวิทยา นักบินอวกาศ นิวเคลียส นิวเคลียสดาราจักรกัมมันต์ นิวตรอน นีรีอิด เนบิวลา เนบิวลาดาวเคราะห์ เนบิวลาปู เนบิวลาหัวม้า โนวา
บ
บิ๊กครันช์ บิ๊กแบง บีเทลจุส เบต้า เรจิโอ เบลซาร์ โบไลด์
ป
ปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชัน ปรากฏการณ์เรือนกระจก ปรากฏการณ์แสงโลก ปี ปีแสง เปลวสุริยะ โปรตอน
ผ
ผิวเปลือกดวงจันทร์ ผีพุ่งใต้
ฝ
ฝนดาวตก
พ
พระจันทร์ครึ่งดวง พระจันทร์นูน พระจันทร์เสี้ยว พลังงานมืด พลาเนตติซิมัล พลาสมา พวยก๊าซ พัลซาร์ พายุฝุ่น พารัลแลกซ์ พีนัมบรา เพริจี เพอริฮีเลียน โพรทีอุส โพลาริส
ฟ
ฟลายบาย ฟองสุริยะ โฟโตสเฟียร์ โฟบอส
ภ
ภารกิจไพโอเนียร์ ภารกิจเวเนรา ภูเขาบนดวงจันทร์ ภูเขาไฟ ภูเขาไฟน�้ำแข็ง ภูเขาโอลิมปัส
ม
มวล มาเร มิแรนดา มีเทน เมฆแมกเจลแลน เมฆออร์ต แมกนิจูด แม่เหล็กไฟฟ้า ไมมัส
ย
ยานเมสเซนเจอร์ ยานลูนา ยานลูนา 3 ยานวอยเอจเจอร์ ยานส�ำรวจอวกาศ ยานส�ำรวจอวกาศจอตโต ยานส�ำรวจอวกาศพาธไฟน์เดอร์ ยานส�ำรวจอวกาศไพโอเนียร์ ยานส�ำรวจอวกาศแมกเจลแลน ยานส�ำรวจอวกาศสตาร์ดัสต์ โยฮันน์ กัลเลอ ใยเอกภพ
ร
รอยยาว ระบบดาวคู่ ระบบสุริยะจักรวาล รังสีไมโครเวฟพื้นหลังของจักรวาล แรงกดดัน แรงดึงดูด แรงโน้มถ่วง แรม 15 ค�่ำ หรือจันทร์ดับ
ล
ลมสุริยะ ลาวา ลูกไฟตุงกุสคา ลูนาร์ แลนเดอร์ โลก
ว
วงโคจร วงแหวน วงแหวนย่อย วัตถุใกล้โลก วัตถุท้องฟ้า วัน วัลเลส มาริเนอริส วิลเลียม เฮอร์เชล
ส
สกูตเตอร์ สนามแม่เหล็ก สเปกตรัม สสาร สสารมืด สะเก็ดดาว สุริยุปราคา เส้นศูนย์สูตร
ห
หน่วยดาราศาสตร์ หนามสุริยะ หมุน
หลุมด�ำ หลุมอุกกาบาต หุบเขาลึก
อ
อนุภาคที่เล็กกว่าอะตอม อะตอม อะพอลโล 11 อะโพจี อะฟีเลียน อัมบรา อัมเบรียล อัลบีโด อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ อิชตาร์ แทร์รา อิเล็กตรอน อีริส อุกกาบาต อุปราคา อูร์แบง เลอ แวร์ริเอร์ เอกภพ เอกภพที่สังเกตได้ เอ็ดมันด์ ฮัลเลย์ เอ็ดวิน ฮับเบิล แอ่ง แอ่งคาโลริส แอ่งบอรีเอลิส แอ่งปะทะ แอมโมเนีย แอเรียล โอเบรอน โอฟีเลีย ไอเอิร์นออกไซด์ ไอโอ
ฮ
เฮลิโอสเฟียร์
31
สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-920-8
9
786165
279208
หมวด : สารานุกรม 125.-
อวกาศ
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
อวกาศ
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 200 คำ