สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
สัตว
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-910-9
9
786165
279109
หมวด : สารานุกรม 125.-
สัตว
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 250 คำ
www.MISbook.com
สารานุกรมประกอบภาพ
สัตว
www.MISbook.com
ISBN : 978-616-527-910-9 ราคา 125 บาท ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA ANIMALS Copyright © 2012 Orpheus Books Limited Ltd. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of the copyright holder.
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558 โดยส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส ห้ามน�ำส่วนหนึ่งส่วนใดของ หนังสือเล่มนี้ไปลอกเลียนแบบ ท�ำส�ำเนา ถ่ายเอกสาร หรือน�ำไปเผยแพร่ บนอินเตอร์เน็ตและเครือข่ายต่างๆ ไม่วา่ จะในรูปแบบใดๆ นอกจาก จะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางส�ำนักพิมพ์เท่านั้น ชื่อผลิตภัณฑ์และเครื่องหมายการค้าต่างๆ ที่อ้างถึงเป็นของ บริษัทนั้นๆ
www.MISbook.com
ลิขสิทธิ์ภาษาไทย © 2559 ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส คณะผู้จัดท�ำ บรรณาธิการส�ำนักพิมพ์ ชิดพงษ์ กวีวรวุฒิ ผู้แปล วิรุฬ วิฑูรย์สกฤษฏ์ศิลป์, ชญานิฐ พรหมพิทยายุทธ, ธนพร ด�ำเนื้อดี ศิลปกรรม เพียงพิศ อิ่นแก้ว พิสูจน์อักษร ประไพ ภูงามเชิง เสียงบรรยาย Talking Pen นิดาวรรณ อนันต์ไพศาลสิน ฝ่ายเทคนิค นงนุช เรือนมณี, ปวีณา ไตรเวทย์ ประสานงานต่างประเทศ บุษกร กู้หลี ประสานงานสื่อสิ่งพิมพ์ บุษกร กู้หลี ฝ่ายการตลาด วราลี สิทธิจินดาวงศ์ พิมพ์ที่ บริษัท พิมพ์ดี จ�ำกัด ผู้พิมพ์/ผู้โฆษณา เสริม พูนพนิช
จัดพิมพ์โดย : บริษัท ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส จ�ำกัด 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ์ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com จัดจ�ำหน่ายโดย : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จ�ำกัด (มหาชน) 1858/87-90 ชั้น 19 อาคารทีซีไอเอฟ ทาวเวอร์ ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8000 โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com หากหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาทิ หน้ากระดาษสลับกัน หน้าซ�้ำ หน้าขาดหาย ทางส�ำนักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนให้ใหม่ โดยส่งมาเปลี่ยน ตามที่อยู่ด้านบน หรือติดต่อส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) กรณีตอ้ งการสัง่ ซือ้ จ�ำนวนมาก กรุณาติดต่อฝ่ายการตลาด ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 เพื่อรับส่วนลดพิเศษ
สารานุกรมประกอบภาพ
สัตว
www.MISbook.com
สารบัญ อาณาจักรสัตว์
6
สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้
8
เต่าและจระเข้
10
กิ้งก่าและงู
12
สัตว์ฟันแทะ และสัตว์กินแมลง
22
ไพรเมต
24
www.MISbook.com นก
14
วงศ์นกต่างๆ
16
นกเกาะคอน
18
สัตว์มีประเป๋าหน้าท้อง และโมโนทรีม
20
สัตว์เท้ากีบ
26
สัตว์กินเนื้อ
28
ดัชนี
30
เกี่ยวกับหนังสือเล่มนี้
แ
ต่ละคู่หน้าของหนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยบทน�ำเรื่องอย่างย่อ ซึ่งเป็นการอธิบายหัวข้อโดยรวม ตามด้วยค�ำส�ำคัญ พร้อมค�ำ อธิบายสัน้ ๆ หากต้องการทราบข้อมูลเพิม่ เติมของหัวข้อนัน้ ๆ สามารถ ดูได้ที่ “เกร็ดน่ารู้”
เกร็ดน่ารู้
บทน�ำ
เกร็ดน่ารู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวข้อนั้นๆ ที่แสดงเป็นข้อๆ ซึ่งง่ายต่อการอ่าน
อธิบายหัวข้อโดยรวม และให้ความรู้ พื้นฐานที่จ�ำเป็น
www.MISbook.com
อักษรตัวหนา
ใช้เน้นค�ำที่มีความส�ำคัญที่ไม่มีแสดง ในรายการค�ำอธิบายอื่น
ค�ำส�ำคัญและค�ำอธิบาย
แต่ละค�ำส�ำคัญจะประกอบด้วย ค�ำอธิบายสั้นๆ ว่าหมายถึงอะไร
เลขหน้า
เลขหน้าค้นหาได้งา่ ยทีด่ า้ นข้าง ของหน้าหนังสือ
อาณาจักร สัตว์
สั
ตว์เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถรับรู้ถึงสิ่งต่างๆ ที่ อยู่รอบตัวและสามารถเคลื่อนที่อยู่ภายใน สิ่งแวดล้อมนั้นๆ ได้อย่างอิสระ ร่างกายของ สัตว์ประกอบไปด้วยเซลล์ขนาดเล็กที่มองไม่เห็น ด้วยตาเปล่าจ�ำนวนมาก มันได้รับพลังงานและ สารอาหารจากการกินสิง่ มีชวี ติ อืน่ เช่น พืช เชือ้ รา แบคทีเรีย หรือสัตว์อื่นๆ สัตว์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มี จ�ำนวนสายพันธุม์ ากกว่าสิง่ มีชวี ติ อืน่ ๆ มนุษย์รจู้ กั สัตว์อยูป่ ระมาณ 2 ล้านชนิด แต่นกั วิทยาศาสตร์ได้ คาดค�ำนวณว่ายังมีสัตว์อีกมากถึง 30 ล้านชนิด ที่ยังไม่ถูกค้นพบ
การพรางตัว (Camouflage)
ตัวอย่างสัตว์ในชั้น และไฟลัมต่างๆ
คือวิธีที่ช่วยให้สัตว์หลบ พ้นจากสายตาของนัก ล่าหรือเหยือ่ โดยการปรับสีหรือ ลวดลายของร่างกายให้กลมกลืนไปกับ สภาพแวดล้อม
สัตว์กินเนื้อ
(Carnivore)
ที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร
นกกระจิ๊ดวิลโลว์ สัตว์ในวงศ์นกชนิดหนึ่ง (ซ้าย) ปลาดาว สัตว์ใน ไฟลัมเอไคโนเดิร์ม
คือสัตว์
ซาก (Carrion) คือชิน้ ส่วนทีเ่ หลืออยูข่ อง สัตว์ที่ตายไปแล้ว
เลือดเย็น
สัตว์เลือดเย็นจะมี อุณหภูมิร่างกายเท่ากับอุณหภูมิสภาพแวดล้อม ที่พวกมันอยู่ พวกมันจะอาศัยความร้อนจากดวง อาทิตย์ในการสร้างความอบอุน่ และสร้างพลังงาน เพื่อใช้ในการเคลื่อนไหว (Cold-blooded)
สัตว์ต้นไม้ (Arboreal animals) คือสัตว์ที่อาศัยอยู่
ปลาสินสมุทรแคระญี่ปุ่น (บน)
กิ้งกือ (ขวา) สัตว์ใน ไฟลัมย่อยไมเรียโพดา
ตามกิ่งไม้
สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้ (Amphibians) คือสัตว์ที่อยู่ใน 6
www.MISbook.com
ชั้นสัตว์เลือดเย็น มีกระดูกสันหลัง และจะกลับลงน�้ำ เพือ่ วางไข่ ลูกของสัตว์ประเภทนีจ้ ะอาศัยอยูใ่ นน�ำ้ และ ใช้เหงือกในการหายใจ ตัวเต็มวัยส่วนมากจะพัฒนา ปอดเพื่อการหายใจ
ล็อบสเตอร์ สัตว์ในไฟลัมครัสเตเชียน
สัตว์นำ�้ (Aquatic) คือสัตว์ทใี่ ช้ชวี ติ อยูใ่ นน�ำ้ เป็นส่วน ใหญ่
ปลา (Fish) เป็นสัตว์ทอี่ ยูใ่ นชัน้ สัตว์เลือดเย็น มีกระดูก
นก (Birds) คือสัตว์ทอี่ ยูใ่ นชัน้ สัตว์เลือดอุน่ มีกระดูก สันหลัง อาศัยอยู่ในน�้ำ และหายใจด้วยเหงือก ปลา
สันหลัง มีสี่ขา แต่ขาคู่หน้าพัฒนาไปเป็นปีก นก มีจะงอยปากที่ไร้ฟัน และมีขนนกปกคลุมร่างกาย
แบ่งเป็นสองประเภทใหญ่ๆ คือปลากระดูกอ่อน เช่น ฉลามและกระเบน อีกประเภทคือ ปลากระดูกแข็ง
แมงกะพรุน สัตว์ในไฟลัม ไนดาเรีย
สัตว์กนิ ใบ (Browsers) คือสัตว์ทกี่ ินใบไม้และกิง่ ไม้ สัตว์กนิ พืช (Herbivore) คือสัตว์ทกี่ นิ แต่พชื เป็นอาหาร จากต้นไม้และพุ่มไม้เป็นอาหาร การจ�ำศีล (Hibernation) คือวิธกี ารใช้ชวี ติ ของสัตว์
บางชนิดในฤดูหนาวด้วยการลดการท�ำกิจกรรมให้นอ้ ย ลง ระบบหายใจและระบบอืน่ ๆ ของร่างกายจะท�ำงาน ช้าลงเพือ่ สงวนพลังงานเอาไว้ สัตว์ทจี่ ำ� ศีลได้แก่ หนู ดอร์เมาส์ กบบางชนิด งู และเต่าบก
แมงมุมกินนก สัตว์ในชั้นแมง
สัตว์เล็มหญ้า (Grazer) คือสัตว์ทกี่ นิ หญ้าเป็นอาหาร สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (Mammals) คือสัตว์ที่อยู่ใน สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง (Invertebrates) คือสัตว์ ชั้นสัตว์เลือดอุ่น มีกระดูกสันหลัง ส่วนใหญ่ออกลูก
หวีวุ้นสีแดง: หวีวุ้นเป็นไฟลัมหนึ่งของสัตว์
ที่ไม่มีกระดูกสันหลัง สัตว์ที่อยู่ในกลุ่มนี้ได้แก่ แมลง แมง สัตว์ในไฟลัมย่อยไมเรียโพดา หนอน ครัสเตเชียน สัตว์ในไฟลัมเอไคโนเดิร์ม สัตว์ในไฟลัมมอลลัสกา ฟองน�ำ้ สัตว์ในไฟลัมไนดาเรีย และหวีวุ้น
เป็นตัวและเลีย้ งลูกด้วยนม สัตว์เลีย้ งลูกด้วยนมส่วน ใหญ่มสี ขี่ าและมีขนปกคลุมร่างกาย ยกเว้นสัตว์เลีย้ ง ลูกด้วยนมทางทะเล (sea mammal) เช่น แมวน�ำ้ วาฬ และโลมาที่มีขนน้อยหรือไม่มีขนเลย และบาง ชนิดก็สูญเสียขาคู่หลังไป
โลมา (ขวา) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วย นมที่อาศัยอยู่ในน�ำ้
การจ�ำแนกประเภทสัตว์ สิง่ มีชวี ติ ถูกจัดกลุม่ และเรียงล�ำดับจากกลุม่ เล็ก ทีส่ ดุ ไปหาใหญ่ทสี่ ดุ การจัดกลุม่ จะแสดงให้เห็น ว่าสัตว์ในกลุม่ นัน้ ๆ มีเชือ้ สายใกล้ชดิ กับสัตว์กลุม่ อื่นอย่างไร ในที่นี้จะแสดงตัวอย่างการจ�ำแนก ประเภทของสิงโต
กิ้งก่าคาเมเลี่ยน (ล่าง) เป็นสัตว์เลื้อยคลาน
ชนิด: เป็นการจัดกลุ่มของสัตว์ที่แคบที่สุด สิงโตทุกตัวมีโครงสร้างของร่างกายทีม่ เี อกลักษณ์ เหมือนกันและสามารถผสมพันธุ์กันได้ สกุล: เป็นกลุม่ ของสัตว์ทมี่ ชี นิดใกล้เคียงกัน มาก เช่น สัตว์ในสกุลแพนเทอรามี 4 ชนิด คือ สิงโต เสือโคร่ง เสือจากัวร์ และเสือดาว
หมึกยักษ์ (ล่าง) สัตว์ในไฟลัม มอลลัสกา
เต่าทอง (ขวา) เป็นแมลง
การอพยพ (Migration) คือการย้ายถิ่นของฝูงสัตว์
วงศ์: สัตว์ในสกุลแพนเทอราอยู่ในวงศ์แมว แมวทุกชนิดมีรูปร่างคล้ายกันและกินเนื้อเป็น อาหารเท่านั้น อย่างไรก็ตาม สัตว์ในวงศ์แมว จะมีขนาด ถิ่นที่อยู่อาศัย และพฤติกรรมการ ล่าเหยื่อที่แตกต่างกันออกไป อันดับ: วงศ์แมวอยูใ่ นอันดับสัตว์กนิ เนือ้ สัตว์ กินเนื้อทุกประเภทมีขากรรไกรที่แข็งแรง และ ฟันที่แหลมคม ส่วนใหญ่เป็นนักล่า
www.MISbook.com จากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งในช่วงเวลาที่แน่นอนของ แต่ละปีเพื่อสืบพันธุ์และหาอาหาร
หากินกลางคืน (Nocturnal) คือการมีภาวะตื่นตัว ในเวลากลางคืนและเฉื่อยชาในเวลากลางวัน
สัตว์ทกี่ นิ ทัง้ พืชและสัตว์ (Omnivore) คือสัตว์ทกี่ นิ ทั้งพืชและสัตว์อื่นเป็นอาหาร กบ เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้
นักล่า
(Predator)
เหยื่อ
(Prey)
และฆ่าสัตว์อื่น เป็นอาหาร
คือสัตว์ที่หาอาหารด้วยการล่า
คือสัตว์ที่ถูกสัตว์นักล่าฆ่าและกิน
ชัน้ : อันดับสัตว์กนิ เนือ้ อยูใ่ นชัน้ ของสัตว์เลีย้ ง ลูกด้วยนม สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกตัวเป็นสัตว์ เลือดอุ่นและเลี้ยงลูกอ่อนด้วยน�ำ้ นม ไฟลัม: สัตว์เลีย้ งลูกด้วยนมถูกจัดอยูใ่ นกลุม่ ที่กว้างขึ้นคืออยู่ในไฟลัมคอร์ดาตา ซึ่งรวมถึง สัตว์ที่มีกระดูกสันหลังทั้งหมด อาณาจักร: ไฟลัมคอร์ดาตาเป็นหนึ่งใน 30 กว่าไฟลัมในอาณาจักรของสัตว์ ซึ่งสัตว์ทุกตัว อยู่ภายใต้อาณาจักรนี้
สัตว์เลื้อยคลาน (Reptiles) คือสัตว์มี
ไส้เดือนดิน เป็นหนอนมีปล้อง
ต่อมน�ำ้ นม (Mammary gland) คืออวัยวะที่
พบในสัตว์เลีย้ งลูกด้วยนมเพศเมีย ต่อมนีท้ ำ� หน้าที่ผลิตน�้ำนมที่อุดมด้วยคุณค่าทางอาหารให้แก่ ลูกทีเ่ พิง่ เกิดมา เมือ่ ลูกอ่อนดูดนม (กินนม) พวกมัน จะเติบโตและแข็งแรงขึน้ ได้โดยทีไ่ ม่ตอ้ งเสียพลังงาน ไปหาอาหารเอง
กระดูกสันหลังทีอ่ ยูใ่ นชัน้ สัตว์เลือด เย็น มีผิวหนังเป็นเกล็ด ตัวอย่าง สัตว์เลื้อยคลาน เช่น งู กิ้งก่า เต่า และจระเข้ สัตว์เลือ้ ยคลานส่วนใหญ่ ออกลูกเป็นไข่ แต่บางชนิดก็ออกลูกเป็นตัว
สัตว์กินซาก (Scavengers) คือสัตว์ที่กินซากศพที่ ถูกสัตว์อื่นฆ่าหรือเก็บไว้
ชนิด (Species) คือกลุม่ ของสัตว์ทมี่ โี ครงสร้างร่างกาย คล้ายคลึงกัน สัตว์ชนิดเดียวกันสามารถผสมพันธุก์ นั ได้ และให้กำ� เนิดลูกที่สามารถสืบพันธุ์ต่อได้
สัตว์มีกระดูกสันหลัง
คือสัตว์ที่มี กระดูกสันหลัง สัตว์เลีย้ งลูกด้วยนม นก สัตว์เลือ้ ยคลาน สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำและปลาล้วนเป็นสัตว์มีกระดูก สันหลัง สัตว์มีกระดูกสันหลังเป็นที่ทราบกันในทาง วิทยาศาสตร์ว่าเป็นสัตว์ในไฟลัมคอร์ดาตา
เลือดอุ่น
(Vertebrates)
สัตว์เลือดอุ่นจะรักษา อุณหภูมภิ ายในร่างกายได้อย่างเป็นอิสระจากอุณหภูมิ ของสภาพแวดล้อม โดยใช้กระบวนการ “เผาผลาญ” เชื้อเพลิง (อาหาร) เพื่อใช้เป็นพลังงาน (Warm-blooded)
7
สัตว์ครึ่งบก ครึ่งน�้ำ
สั
ตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำอยู่ในชั้นของสัตว์เลือดเย็น กินเนื้อเป็นอาหาร ซึ่งรวมถึงกบ คางคก ซาลาแมนเดอร์ และเขียดงู ค�ำว่า “ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ ” มีความหมายว่า “อยูไ่ ด้ทงั้ บนบกและในน�ำ้ ” สัตว์ ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ ส่วนใหญ่ใช้ชว่ งชีวติ ครึง่ แรกอยูใ่ นน�ำ้ และหายใจด้วยเหงือก ส่วนช่วงโตเต็มวัยจะขึน้ มา อยู่บนบกและหายใจด้วยปอด แต่จะย้อนกลับลง น�ำ้ เพือ่ วางไข่ อย่างไรก็ดี ตัวโตเต็มวัยส่วนใหญ่ยงั สามารถหายใจผ่านผิวหนังได้อีกด้วย แต่ต้องอยู่ ในสภาพทีช่ นื้ จึงจะท�ำเช่นนัน้ ได้ ด้วยเหตุนพี้ วกมัน จึงอาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ชื้นและเย็น สัตว์ ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ หลายชนิดสามารถสร้างสารพิษจาก ผิวหนังได้ ลวดลายตามตัวที่มีสีสันสดใสเตือนให้ นักล่ารู้ว่าพวกมันมีรสชาติแย่
คางคกท้องไฟ
ปาด
เป็นกบชนิดหนึ่ง ที่เท้ามี พังผืดที่ช่วยให้มันร่อนไปมาระหว่างต้นไม้ได้ ปาด บางชนิดสามารถร่อนได้ไกลกว่า 15 เมตร (Flying frog)
กบ (Frog) เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำ ตัวสั้น ไม่มีหาง
มีขาหลังยาวและผิวหนังลื่น กบอาศัยอยู่บนบก บน ต้นไม้ หรือในน�ำ้ จืด พวกมันสามารถกระโดดได้ไกล และว่ายน�้ำได้รวดเร็ว
เขียดงู (Caecilian) เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้ ตัวยาว เหงือก (Gills) เป็นอวัยวะที่สัตว์นำ�้ ใช้ในการหายใจ คล้ายงูและไม่มขี า เขียดงูมตี าขนาดเล็กจนแทบมอง ไม่เห็น และอาศัยอยู่ใต้ดินในเขตร้อนชื้น
ปลาไหลคอนเจอร์ (Conger eel) คือซาลาแมนเดอร์
ที่อยู่ในทวีปอเมริกาเหนือ มีรูปร่างเพรียวยาวและมี ขาเล็กๆ สี่ขาที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์เลย มันอาศัยอยู่ที่ ก้นล�ำธาร กินกบ ปลา และงูเป็นอาหาร
ในขณะที่น�้ำไหลผ่านทางปากและออกทางเหงือก ออกซิเจนจะถูกดูดซึมผ่านหลอดเลือด ตัวอ่อนของ สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำมีเหงือกที่มีลักษณะคล้ายปีกอยู่ ภายนอกร่างกาย
ซาลาแมนเดอร์ยักษ์ญี่ปุ่น
ซาลาแมนเดอร์ยักษ์ญี่ปุ่น
(Japanese giant sala-
เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตัวมันยาวได้ถึง 1.5 เมตร มันอาศัยอยู่ในล�ำธาร เพื่อให้น�้ำช่วยพยุงน�้ำหนักตัวที่มากมายของมันไว้ มันกินอาหารด้วยการใช้ปากที่มีขนาดใหญ่และอ้า ได้กว้างดูดปลาและหนอนต่างๆ mander)
แอกโซลอเติล 8
คือซาลาแมนเดอร์ที่อยู่ ในน�้ำในเม็กซิโก ตัวโตเต็มวัยยังคงมีลักษณะหลาย อย่างเหมือนกับตัวอ่อน เช่น มีพู่เหงือกเป็นขน แต่ มันสามารถสืบพันธ์ได้ (Axolotl)
กบดาร์วิน www.MISbook.com
กบบูลฟร็อก (Bullfrog) เป็นกบขนาดใหญ่ในทวีป
อเมริกาเหนือ ล�ำตัวยาวได้ถงึ 20 เซนติเมตรและกิน อาหารได้เกือบทุกอย่างรวมถึงนกและหนู มันเป็นที่ รู้จักดีจากเสียงร้องเรียกหาคู่ที่ดังกึกก้อง
เป็นกบตัวเล็กที่อยู่ใน ทวีปอเมริกาใต้ มีชว่ งจมูกและปากแหลม มันจะเก็บ ไข่ไว้ในถุงทีอ่ ยูใ่ นล�ำคอจนกว่าลูกๆ จะโตและกระโดด ออกมาในลักษณะเหมือนตัวเต็มวัยทีม่ ขี นาดย่อส่วน (Darwin’s frog)
คางคกท้องไฟ (Fire-bellied toad) เป็นคางคกทีอ่ ยู่
ในทวีปเอเชีย ส่วนท้องมีสีสันสดใส หากถูกคุกคาม มันจะบิดตัวเผยให้เห็นส่วนท้องเป็นการเตือนว่าตัว มันมีรสชาติแย่ การกระท�ำเช่นนี้เรียกว่าปฏิกิริยาอัง เคน (unken reflex) และเป็นปฏิกิริยาที่ซาลาแมน เดอร์บางชนิดก็ใช้เช่นกัน
ซาลาแมนเดอร์ไฟ
เป็นซาลา แมนเดอร์ชนิดหนึ่งในทวีปยุโรป ตัวมีลวดลายสีด�ำ และเหลือง มันอาศัยอยูใ่ นป่าเขตหนาวเย็นหรือพืน้ ที่ ที่เป็นหุบเขา (Fire salamander)
วงจรชีวิตของกบ
กบต้นไม้ (บนสุด) และคางคกซูรินาม (บน) ต่างแบกไข่ไว้บนหลังจนกว่าไข่จะฟักตัว
ไข่กบ
ตัวอ่อน
คือลูกของสัตว์ก่อนที่จะเข้าสู่ กระบวนการเปลี่ยนสัณฐาน ตัวอ่อนจะมีลักษณะ รูปร่างแตกต่างจากตัวที่โตเต็มวัยมาก เช่น ตัวอ่อน ของสัตว์ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ หลายชนิดจะมีเหงือกหรือหาง ซึ่งจะหายไปเมื่อพวกมันโตขึ้น (Larva)
การเปลีย่ นสัณฐาน (Metamorphosis) คือกระบวนการ
ที่สัตว์บางประเภทเปลี่ยนแปลงลักษณะรูปร่างและ พฤติกรรมในระหว่างเป็นตัวอ่อนก่อนจะเข้าสูต่ วั เต็มวัย
คางคกหมอต�ำแย
เป็นคางคก สีหม่นในทวีปยุโรปและแอฟริกาเหนือ ตัวผู้จะใช้ขา โอบไข่ของตัวเมียไว้เพือ่ ปกป้องไข่จนกว่าจะถึงเวลาฟัก (Midwife toad)
ลูกอ๊อดใช้เหงือกหายใจ และใช้หางว่ายน�้ำ
ลูกอ๊อดที่ฟัก ออกจากไข่กบ
เกร็ดน่ารู้ สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลัง กลุม่ แรกทีข่ นึ้ มาอาศัยบนบกเมือ่ กว่า 360 ล้าน ปีก่อน พวกมันมีวิวัฒนาการมาจากปลาที่ขึ้น มาอาศัยบนบกและพัฒนาปอดเพื่อใช้หายใจ สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำในยุคแรกๆ มีรูปร่างเหมือน ซาลาแมนเดอร์ สัตว์ครึ่งบกครึ่งน�้ำที่มีขนาดเล็กที่สุดคือกบ บราซิลสีทอง (Brazilian gold frog) มีความยาว เพียง 9.8 มิลลิเมตร นิวต์หงอนใหญ่เพศผู้ตัวเต็มวัย
ซาลาแมนเดอร์โมล
คือซา ลาแมนเดอร์ที่อยู่ในทวีปอเมริกาเหนือ ล�ำตัวหนา มีลวดลายสีสนั สดใส ตัวโตเต็มวัยจะอาศัยอยูใ่ นโพรง และจะกลับลงน�ำ้ เพื่อวางไข่เท่านั้น (Mole salamander)
กบลูกศรพิษ
เป็นกบจาก ป่าฝนเขตร้อนในทวีปอเมริกากลางและอเมริกาใต้ ที่ซ่อนพิษร้ายแรงเอาไว้ ชาวพื้นเมืองจึงน�ำพิษของ มันมาทาไว้ทปี่ ลายลูกดอกหรือลูกศรเพือ่ ใช้ลา่ สัตว์ (Poison arrow frog)
มัดพัพพี (Mudpuppy) เป็นซาลาแมนเดอร์นำ�้ อาศัย ซาลาแมนเดอร์ (Salamander) คือสัตว์ครึง่ บก อยู่ในทวีปอเมริกาเหนือ ตัวโตเต็มวัยยังคงมีเหงือก มัดพัพพีเป็นทีร่ จู้ กั ในอีกชือ่ หนึง่ ว่า หมาน�ำ้ (waterdog) เพราะตัวเต็มวัยมีเสียงร้องเหมือนเสียงหมาเห่า
ครึง่ น�ำ้ ทีม่ ลี ำ� ตัวและหางยาว ซาลาแมนเดอร์ บางชนิดจะอยู่ในน�้ำตลอดชีวิต ขณะที่ บางชนิดจะอยู่บนบกและจะย้อนกลับลง น�้ำเพื่อวางไข่เท่านั้น
สัตว์ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ หลายชนิดจะมีสสี นั สดใส ในฤดูผสมพันธุ์เพื่อดึงดูดเพศตรงข้าม กบและคางคกส่วนใหญ่จะกลับสู่แหล่งน�้ำ เดิมในทุกๆ ปีเพื่อผสมพันธุ์ เมื่อตกอยู่ในอันตราย คางคกบางชนิด สามารถพองปอดของมันให้ใหญ่กว่าปกติได้ เพือ่ ให้นกั ล่าเห็นว่าพวกมันตัวใหญ่กว่าความเป็นจริง ในเขตอากาศร้อน สัตว์ครึง่ บกครึง่ น�ำ้ บางชนิด จะขุดรูอยูใ่ ต้ดนิ เพือ่ หลบความร้อนในช่วงกลางวัน และรักษาความเย็นของผิวหนังไว้
www.MISbook.com ไซเรน เป็นซาลาแมนเดอร์นำ�้ ชนิด หนึ่ง มีขาหน้าเล็กและไม่มีขาหลัง (Siren)
ไข่
คือไข่ของสัตว์น�้ำ มีลักษณะ เหมือนวุน้ เช่น ไข่ของกบและคางคก กบและคางคก หลายชนิดจะปล่อยให้ไข่ฟักเอง ขณะที่บางชนิดจะ แบกไข่ไว้บนหลังหรือเก็บไว้ในปากเพื่อปกป้องไข่
ปาด
นิวต์
เป็นซาลาแมนเดอร์ประเภทหนึ่ง มี หางยาวแบน หลายชนิดมีสีสันสดใสเพื่อเตือนว่า พวกมันมีพิษ (Newt)
โอล์มหรือซาลาแมนเดอร์ถำ�้ (Olm) เป็นซาลาแมน เดอร์น�้ำขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่ในถ�้ำในทวีปยุโรป มัน มีผิวหนังซีด ตาบอด และมีเหงือกลักษณะคล้ายปีก อยู่ภายนอก ขาลูกอ๊อดเมื่องอก และปอดได้รับการพัฒนา
(Spawn)
ซาลาแมนเดอร์ สีนำ�้ เงิน
ลูกอ๊อด (Tadpole) คือลูกของกบหรือคางคก ช่วง กบต้นไม้ แรกลูกอ๊อดจะหายใจผ่านเหงือกและใช้หางว่ายน�้ำ จากนั้นขาจะค่อยๆ เริ่มงอก ปอดจะเริ่มพัฒนา และ ในที่สุดหางก็จะหายไป
คางคก (Toad) เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน�ำ้ ไม่มีหาง มี
ล�ำตัวสั้นอ้วน และผิวหนังตะปุ่มตะป�ำ่ คางคกอาศัย อยู่บนบกเป็นส่วนใหญ่ พวกมันมีขาสั้นกว่ากบ และ จะใช้วิธีคลานหรือกระโดดต�ำ่ ๆ มากกว่าการกระโจน
คือกบชนิดหนึ่งที่ล่าเหยื่อ และอาศัยอยู่บนต้นไม้ โดยใช้ปุ่มเหนียวที่นิ้วเท้าใน การยึดเกาะ กบต้นไม้ส่วนใหญ่จะลงจากต้นไม้เพื่อ กลับไปวางไข่ในแอ่งน�้ำหรือแม่น�้ำ แต่บางชนิดจะ วางไข่ไว้บนใบไม้ที่ห้อยอยู่เหนือน�ำ้
ถุงเสียง
(Tree frog)
คือถุงหนังที่พองได้ที่กบตัวผู้ ใช้เพื่อขยายเสียงร้องของพวกมัน ซึ่งเสียงร้องนี้จะ ใช้เพื่อหาคู่หรือข่มขู่ศัตรู
ลูกอ๊อดขึ้นมาบนบกและขาหน้างอกออกมา (ภาพบน) หางของพวกมันจะหายไป ดวงตาโตขึ้น และปากกว้างขึ้น จากนั้นจะเป็นกบตัวเต็มวัย (ขวา)
(Vocal sac)
9
เ
เต่าและ จระเข้
ต่าคืออันดับหนึง่ ของสัตว์เลือ้ ยคลาน มีกระดอง แข็งเพือ่ ป้องกันตัว และมีปากเป็นจะงอย อันดับ ใหญ่ (การจ�ำแนกประเภทสัตว์ที่สูงกว่าอันดับ) ของเต่าคือเคโลเนียน มีสมาชิกได้แก่ เต่าน�้ำจืด เต่าทะเล และเต่าบก ส่วนจระเข้และญาติของมัน คือแอลลิเกเตอร์และตะโขงเป็นสัตว์เลื้อยคลานที่ กินเนื้อเป็นอาหาร และใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในน�ำ้ เต่าและจระเข้ทุกประเภทจะวางไข่บนบก แอลลิเกเตอร์ (Alligator) คือสัตว์เลือ้ ยคลานขนาด
10
ใหญ่ที่เป็นญาติกับจระเข้ มันมีปากกว้างกว่าสัตว์ใน อันดับจระเข้ประเภทอืน่ ๆ แอลลิเกเตอร์แบ่งเป็นสอง ชนิดใหญ่ๆ คือ แอลลิเกเตอร์อเมริกา ซึง่ อาศัยอยูใ่ น หนองน�ำ้ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปอเมริกาเหนือ และแอลลิเกเตอร์จีน ซึ่งเป็นพันธุ์หายาก อาศัยอยู่ บริเวณลุม่ แม่นำ�้ แยงซีเกียง แอลลิเกเตอร์ตวั เต็มวัยมี ขนาดยาวได้ถึง 6 เมตร
ครอบครัวจระเข้ตากแดดให้ความอบอุน่ แก่รา่ งกาย การตากแดดช่วยให้อณุ หภูมริ า่ งกายสูงขึน้ และท�ำให้ พวกมันมีพลังงานในการเคลื่อนไหวและล่าเหยื่อ
จระเข้ (Crocodile) คือสัตว์เลื้อยคลานที่เป็นนักล่า
ทางน�ำ้ มีขากรรไกรยาวและมีแผ่นกระดูกเป็นเกราะ อยู่ด้านบนของล�ำตัว ฟันคู่หนึ่งที่ขากรรไกรล่างของ มันจะปรากฏให้เห็นอยูต่ ลอดเวลาแม้กระทัง่ เวลาทีม่ นั งับปาก จระเข้สว่ นใหญ่อาศัยอยูใ่ นแม่นำ�้ และทะเลสาบ ในเขตร้อนชืน้ จระเข้ชนิดทีใ่ หญ่ทสี่ ดุ คือ จระเข้แม่นำ�้ ไนล์และจระเข้น�้ำเค็ม ทั้งสองชนิดมีล�ำตัวยาวถึง 7 เมตร พวกมันสามารถลากเหยื่อขนาดใหญ่อย่าง แอนทิโลปลงน�้ำได้อย่างง่ายดาย โดยจะซุ่มอยู่ริมน�ำ้ และลากเหยื่อลงใต้นำ�้ เพื่อให้เหยื่อจมน�้ำตาย
www.MISbook.com
เคแมน (Caiman) เป็นญาติกับแอลลิเกเตอร์ อาศัย
อยูใ่ นทวีปอเมริกากลางกับทวีปอเมริกาใต้ ส่วนท้องมี เกราะหนา ปกติแล้วเคแมนจะตัวเล็กกว่าแอลลิเกเตอร์ แต่เคแมนด�ำ (black caiman) ตัวเต็มวัยอาจมีขนาด ยาวได้ถึง 5 เมตร
ลูกจระเข้ฟักตัว
คาราเพส (Carapace) คือกระดองเต่าส่วนบนทีเ่ ชือ่ ม ตะโขงซุ่มอยู่ในหนองน�้ำ ชายเลน
ติดกับกระดูกสันหลังและกระดูกซีโ่ ครง คาราเพสเชือ่ ม กับพลาสทรอนด้วยกระดูกเชื่อมที่อยู่ด้านข้างล�ำตัว เต่าส่วนใหญ่มีคาราเพสทรงแบนและลู่น�้ำเพื่อให้ เหมาะกับการว่ายน�้ำ ส่วนเต่าบกจะมีคาราเพสโค้ง และปกคลุมด้วยแผ่นเกล็ดนูน
เต่ามาตามาต้า (เต่าแม่น�้ำ)
อันดับจระเข้
คืออันดับของสัตว์ เลือ้ ยคลาน สัตว์ในอันดับนีไ้ ด้แก่ จระเข้ แอลลิเกเตอร์ ตะโขง และเคแมน ซึง่ เป็นสัตว์เลือ้ ยคลานนักล่าทีอ่ ยู่ ในน�้ำ มีขากรรไกรและหางที่ยาว ขาสั้น และมีฟัน แหลมคม เนื่องจากพวกมันมีตากับจมูกอยู่ส่วนบน สุดของหัว จึงท�ำให้ซ่อนตัวใต้น�้ำได้มิดเกือบทั้งตัว สัตว์ในอันดับจระเข้ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในแม่น�้ำและ ทะเลสาบ กินเหยื่อหลากหลายรวมไปถึงพวกปลา นก และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (Crocodilians)
พลาสทรอน (Plastron) คือ
ทัวทาราเป็นสัตว์เลื้อยคลานชนิดเดียว ในอันดับสัตว์ที่มันอยู่
กระดองแบนที่อยู่บริเวณ ท้องของเต่า พลาสทรอน เชื่อมกับกระดูกส่วนอกและ เชือ่ มต่อกับกระดองด้านบนด้วยกระดูก เชื่อมที่ด้านข้างของล�ำตัว
เต่าคองู
บางครั้งเรียกกันว่า “เต่าคอเลี้ยว (side-necked turtle)” เพราะ เต่าพันธุ์นี้ไม่สามารถหดหัวเข้าไปในกระดองได้ แต่ จะพับคอไปด้านข้างและซ่อนหัวไว้ที่ขอบกระดอง แทนเมื่อมีภัยคุกคาม (Pleurodira)
เต่าบก (Tortoise) คือเต่าที่อาศัยอยู่บน
บก ขาสั้นป้อมมีเกล็ด และนิ้วเท้าสั้น เต่า บกจะเคลื่อนไหวเชื่องช้า และใช้กระดองเป็น เครือ่ งป้องกันตัวจากเหล่านักล่า เต่าบกส่วนใหญ่ กินพืชเป็นอาหาร เต่าบกยักษ์มคี วามยาวทีว่ ดั ได้ ถึง 1 เมตรและอายุยืนถึง 200 ปี
เกร็ดน่ารู้
อันดับย่อยเต่า (Cryptodira) คือวงศ์เต่าทีเ่ ป็นทีร่ จู้ กั ในชื่อเต่า “หัวหด” เพราะพวกมันสามารถ หดหัวเข้าไปในกระดองได้ สัตว์ใน อันดับย่อยเต่าได้แก่ เต่าน�้ำจืด เต่าทะเล และเต่าบกทั้งหมด
จระเข้และแอลลิเกเตอร์ขนาดใหญ่เท่านั้น ที่เป็นภัยต่อมนุษย์ จระเข้แม่น�้ำไนล์เป็นจระเข้ ที่ท�ำร้ายมนุษย์มากที่สุด ในแต่ละปีพวกมันจะ คร่าชีวิตคนไปหลายร้อยคน ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ใน พื้นที่ยากจนของทวีปแอฟริกาที่ผู้คนต้องใช้น�้ำ ในแม่นำ�้ เพื่ออุปโภคบริโภค จระเข้น�้ำเค็มก็เป็น อันตรายไม่น้อยไปกว่าจระเข้แม่นำ�้ ไนล์ เพียง แต่พวกมันปรากฏตัวให้เห็นน้อยกว่า
www.MISbook.com
เต่าน�้ำจืด (Freshwater turtle) คือเต่าที่
อาศัยอยูใ่ นบ่อน�ำ้ จืด ทะเลสาบ หรือแม่นำ�้ เต่า น�ำ้ จืดบางครัง้ ถูกเรียกว่า เทอร์ราพิน (terrapin) เต่าน�ำ้ จืดได้แก่ เต่ากระดองอ่อน เต่าเทอร์ราพิน หลังเพชร เต่าลายตีนเป็ด และเต่าสแนปปิ้งที่ดุร้าย
วงศ์ตะโขง (Gharial) คือสัตว์เลื้อยคลานที่อยู่ในน�ำ้
หรือเป็นที่รู้จักในชื่อตะโขง (gavial) มันมีปากเรียว ยาวและแคบ มีฟันแหลมเหมือนเข็มเรียงรายกัน อยู่ ตะโขงอาศัยอยู่ในแม่น�้ำบริเวณอนุทวีปอินเดีย กินปลาเป็นอาหารอย่างเดียว มีล�ำตัวยาวได้ถึง 7 เมตร และเป็นสัตว์ที่ว่ายน�้ำเก่ง
เต่ามะเฟืองไม่ได้มีกระดองแข็ง แต่มีหนังหนาที่มีแผ่นกระดูก เล็กๆ อยู่ข้างใน
เต่าทะเล (Sea turtle) คือเต่าที่อาศัยอยู่ในทะเล มี
7 ชนิดคือ เต่าหลังแบน เต่าตนุ เต่ากระ เต่าหญ้า เคมป์ เต่าหญ้า เต่ามะเฟือง และเต่าหัวค้อน เต่า ส่วนใหญ่กินแมงกะพรุน ปลา และครัสเตเชียนเป็น อาหาร ยกเว้นเต่าตนุที่กินพืชเป็นอาหาร เต่าทะเล สามารถกลั้นหายใจในน�ำ้ ได้นานกว่า 3 ชั่วโมงขณะ ที่หลับ เต่าทะเลที่ใหญ่ที่สุดคือ เต่ามะเฟือง ซึ่งมี ความยาวมากถึง 3 เมตร เต่าบกยักษ์
จระเข้ยาวขนาด 5 เมตรสามารถซ่อนตัว ได้เกือบมิดในน�้ำขุ่นที่มีความตื้นน้อยกว่า 30 เซนติเมตร สัตว์เลื้อยคลานมีความต้องการอาหารน้อย กว่าสัตว์เลือดอุน่ สัตว์เลือ้ ยคลานจะรักษาพลังงาน เอาไว้ดว้ ยการรักษาอุณภูมริ า่ งกายให้ตำ�่ และอยู่ นิ่งๆ ซึ่งหมายถึงว่าพวกมันสามารถเอาตัวรอด ได้ในสภาพแวดล้อมทีโ่ หดร้าย ในกรณีทรี่ า้ ยแรง ที่สุดจระเข้สามารถมีชีวิตอยู่รอดได้ถึง 2 ปีโดย ไม่กินสิ่งใดเลย
ทัวทารา
เป็นสัตว์เลื้อยคลานที่อาศัย อยู่ในนิวซีแลนด์ มีรูปร่างเหมือนกิ้งก่า แต่ไม่ได้มี เชือ้ สายร่วมกับกิง้ ก่า มันเป็นสัตว์ชนิดเดียวในอันดับ สัตว์เลื้อยคลานที่มีชีวิตอยู่ตั้งแต่ก่อนยุคไดโนเสาร์ ทัวทารามีสเี ขียวและมีหงอนยาวไปถึงหลัง ซึง่ หงอน นี้จะตั้งขึ้นเพื่อใช้ขู่ศัตรู ทัวทาราออกหากินในเวลา กลางคืน โดยจะล่าแมลง หนอน และกิ้งก่าตัวเล็กๆ เป็นอาหาร มันอาจมีอายุยนื มากกว่า 120 ปีเลยทีเดียว (Tuatara)
11
สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
สัตว
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-910-9
9
786165
279109
หมวด : สารานุกรม 125.-
สัตว
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 250 คำ