เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นโท by MIS Publishing

เขาใจธรรมะของพระพุทธเจาอยางถูกตองและถองแท

àÃÕÂ¹ÃÙ¸Œ ÃÃÁ¢Í§¾ÃÐ¾Ø·¸à¨ŒÒ ©ºÑº¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ ªÑ¹é â·

¤ÙÁ‹ Í× ¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ©ºÑº»ÃÑº»ÃØ§µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ¢Í§ Ê¹ÒÁËÅÇ§á¼¹¡¸ÃÃÁ àÅ‹Á¹ÕéÁÕà¹×éÍËÒÍ‹Ò¹§‹ÒÂ ÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊ¶Ò¹¡ÒÃ³ ã¹»˜¨¨ØºÑ¹ ª‹ÇÂãËŒ¼ÙŒàÃÕÂ¹à¢ŒÒ¶Ö§ ËÅÑ¡¸ÃÃÁä´Œ§‹ÒÂÂÔè§¢Öé¹ àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐºØ¤¤Å·ÑÇè ä»·ÕÊè ¹ã¨ÈÖ¡ÉÒ¸ÃÃÁÐä´ŒàÃÕÂ¹ÃÙËŒ ÅÑ¡ ¾Ø·¸¸ÃÃÁ¤ÓÊÍ¹¢Í§Í§¤ ÊÁà´ç¨¾ÃÐÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·¸à¨ŒÒ «Öè§ ÅŒÇ¹à»š¹ËÅÑ¡¤ÇÒÁ¨ÃÔ§¢Í§ªÕÇÔµ·ÕèªÒÇ¾Ø·¸ä´ŒÂÍÁÃÑº¹Ñº¶×Í áÅÐ»¯ÔºÑµÔÊ×ºµ‹Í¡Ñ¹ÁÒ¨¹¶Ö§»˜¨¨ØºÑ¹

àÃÕÂ¹ÃÙ Œ¸ÃÃÁ

¾ÃÐ¾·Ø ¸à¨ŒÒ ©ºÑº¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ สำนักเรียน วัดประยุรวงศาวาส กรุงเทพมหานคร

àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐ¼ÙÊŒ ¹ã¨·ÑÇè ä»

·º·Ç¹¤ÇÒÁÃÙ¸Œ ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ ¡ÑºµÑÇÍÂ‹Ò§¢ŒÍÊÍº ¾ÃŒÍÁà©ÅÂ

99.-

ISBN 978-616-527-854-6

786165

ธรรมะ

278546

ผลิตโดย สำนักพิมพ เอ็มไอเอส 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท 0-2294-8777 (สายอัตโนมั ติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com

www.MISbook.com

99.-

เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า §Ÿà¡◊Õ กษา ฉบับธรรมศึ ∏√√¡»÷§Ÿ°à¡…“™— π È ‚∑ ◊Õ

ชั้น°โท ∏√√¡»÷ …“™—Èπ‚∑

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“ ”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“ °√ÿß‡∑æ¡À“π§√ °√ÿß‡∑æ¡À“π§√

เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ธรรมศึก°ษาชั §Ÿฉบั ¡à Õ◊ บ∏√√¡»÷ …“™—้นπÈ โทμ√’

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“

æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æå§√—Èß∑’Ë บรรณาธิæ‘ก¡าร æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë กองบรรณาธิการ æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë

ISBN ISBN: 978-616-527-854-6 : 974-364-026-6 ราคา 99 บาท

Ò : μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ, ®”π«π Ò, : °√°Æ“§¡ ®”π«π Ò, : Ú พระครู โสภณปริยัตÚıÙ˜, ยานุกิจ (อาทิ ตย์ ซองดี ) Û : °√°Æ“§¡ ÚıÙ¯, ®”π«π Û,ı : ๑. พระครูปลัดศีลวัฒน์ (สุเชษฐ์) °√°Æ“§¡ ÚıÙ˘, ®”π«π Ú, Ù ๒. :พระครู ปลัดอาคม สุมงฺคโล °√°Æ“§¡ ı ๓. :พระมหาสุ ชาติ ÚıÙ˘, ธมฺมพโล ®”π«π Ò,ı °√°Æ“§¡ย ÚıÙ˘, ˆ ๔. :พระมหาสมชั สิทฺธิเมธี ®”π«π Ú, ˜ ๕. :พระมหาสุ ทธิพÚıı, งษ์ สุทฺธิว®”π«π ํโส °√°Æ“§¡ ı,ı ¯ ๖. :พระมหาจารุ พ งษ์ จารุ ว โ ํ ส μÿ≈“§¡ Úıı, ®”π«π ı ˘ ๗. :พระมหาชลอ μÿ≈“§¡ อาภากโร Úıı, ®”π«π Ò, ๘. นางสาวประคอง ถนัดงาน Ò : ¡‘∂ÿπ“¬π ÚııÒ, ®”π«π Ù,

‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡

จัดพิมพ์โดย : บริษัท ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส จ�ำกัด ®— ¥ æ‘ ¡ æå : «—ซอยพั ¥ª√–¬ÿฒ√นาการ «ß»“«“ «√«‘ “√ ษฐ์ 34 แยก 6) 213/3 1 (สาธุปÀระดิ www.watprayoon.org แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพ‚∑√. ท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) -ÚÙˆı-ıı˘Ú โทรสาร 0-2294-8787 ‚∑√ “√. -ÚÙˆˆ-˘Ù˘¯ www.MISbook.com Email : arthit.son@hotmail.com

จัดจ�ำหน่ายโดย ซีเอ็ดยู‚เ ¿≥ª√‘ คชั่น จ�ำกั¬ด—μ(มหาชน) √Ÿª‡≈à¡: บริ:ษัทæ√–§√Ÿ ¬“πÿ°‘® 1858/87-90 ชั น ้ 19 อาคารที ·∫∫ª° : ‡∑«‘π ÿ«√√≥»‘√‘ ซีไอเอฟ ทาวเวอร์ แขวงบางนา ¿“æª√–°Õ∫ ถนนบางนา-ตราด : «‰≈≈—°…≥å º≈‡æ‘ Ë¡ เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 ¥”‡π‘π°“√ : ÿ«√√≥ ‡§≈◊Õ∫ ÿ«√√≥å ¯-ÒÛÛ¯-˜˜ โทรศัพท์ 0-2739-8000 æ‘ ¡ æå ∑ : À®°. “¡≈¥“ ‚∑√ -ÚÙˆÚ-ÛÛ ’Ë โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com

คติธรรม ประเทศไทยรักษาความเป็นเอกราชได้จนถึงทุกวันนี้ ด้วยสถาบันหลักส�ำคัญ ๓ สถาบัน คือ สถาบันชาติ สถาบันศาสนา สถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งแต่ละสถาบันมี ความโดดเด่นและส�ำคัญไม่ยิ่งไม่หย่อนกว่ากัน มีีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันไม่สามารถ แยกออกจากกันได้ เพราะแต่ละสถาบันต่างมีพลังในการสร้างแรงบันดาลใจให้คนในชาติ มีความรักชาติรักแผ่นดินถิ่นก�ำเนิดของตน พระพุทธศาสนา เป็นศาสนาที่เข้ามามีบทบาทกับวิถีชีวิตของคนไทย จนกลาย เป็นส่วนหนึง่ ของสังั คมไทย ปรากฏให้เห็นถ่ายทอดมาในรูปแบบของจารีตประเพณีวฒ ั นธรรม และพิธีกรรมต่างๆ ทั้งยังส่งผลทางด้านจิตวิญญาณ ความเชื่อความศรัทธา อันก่อให้เกิด กระแสในการสร้างความดี ลดละความชั่วต่างๆ ช�ำระจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์ทุกเวลา รู้จัก วิธีเติมก�ำไรความสุขให้กับชีวิต ศาสนาพุทธถือเป็นศาสนาแรกที่เข้ามาเปิดหูเปิดตาคนไทย ปลุกคนที่หลับให้ตื่น ท�ำคนที่ไม่รู้จักแยกแยะความชั่วดีให้มีความรู้ ความเข้าใจ หรือคนที่รู้ บ้างแล้ว ให้มีความกระจ่างแจ้งยิ่งขึ้น ด้วยเหตุนี้ คณะสงฆ์เห็นความส�ำคัญในการรักษาพระสัทธรรม อันเป็นค�ำสั่ง สอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้ให้มั่นคง ซึ่งเท่ากับเป็นการรักษาสถาบันสงฆ์ ให้อยู่รอดปลอดภัยตลอดไป และยังมีส่วนช่วยในการปกป้องประเทศชาติ ศาสน์ กษัตริย์ จึงได้จัดให้มีการเรียนการสอนธรรมศึกษาชั้นตรี โท และเอก โดยมีวัตถุประสงค์ คือ ๑. บุคคล ได้แก่ ผู้เข้าสอบ ได้มีความรู้ความเข้าใจในพระพุทธศาสนายิ่งขึ้น สามารถน�ำไปประพฤติปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง และปลูกจิตส�ำนึกที่ดีให้แก่เยาวชน ให้มี ความรู้ควบคู่คุณธรรม เป็นก�ำลังส�ำคัญในการพัฒนาประเทศชาติ ๒. ศาสนา คือ เพื่อรักษาพระศาสนา ได้แก่ รักษาเนื้อหาสาระหรือแก่นสาร พระศาสนา บ้านพุทธเมืองพุทธตลอดไป

“√∫—ญ ≠ สารบั Õπÿ‚¡∑π“ คติธรรม Õπÿ‚¡∑π“°∂“ อนุโมทนา ‡√’¬ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ ค�ำปรารภ ‡√◊ËÕß∑’Ë§«√√Ÿâ ·ºπ°“√‡¢’ ¬π‡√’¬ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ เรียงความแก้ กระทู้ธรรม μ—«Õ¬à“ß«‘™“‡√’¬ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ เรื่อæÿงที ่ควรรู้ ¿“…‘μ ‡≈à¡ Ú ∑∏»“ π ÿ แผนการเขียนเรียงความแก้กระทู้ธรรม ตัวอย่างเรียงความแก้กระทู้ธรรม ∏√√¡«‘ พุ¿ท“§ ธศาสนสุภาษิต เล่ม ๒

Û ๓ Ù ๕ ๖ Òı Ò˜ Ò˘ Û๑๗ ๑๙ ๒๑ ๓๒

∫∑∑’Ë Ò “√– ”§—≠ ธรรมวิภาค∫∑∑’Ë Ú ∑ÿ°– À¡«¥ Ú

Ûı

- ่ °—๑¡สาระส� ¡—Ø∞“πำคัÚญ บทที

- °“¡ Ú บทที - ่ ∫Ÿ๒™“ทุกÚะ หมวด ๒ - มªØ‘ —π∂“√๒ Ú - กั มัฏ ฐาน - ÿ¢ ๒ Ú - กาม - บูชา ๒ ∫∑∑’สË ันÛถาร μ‘°–๒ À¡«¥ Û - ปฏิ - สุ - ขÕ°ÿ๒ »≈«‘μ° Û

Û˜ Û˜๓๙ Û¯ Û˘๔๑ Ù๔๑ ÙÒ๔๒ ๔๓ ÙÛ๔๔ ÙÛ๔๕

บทที่ ๓ ติกะ หมวด ๓

๔๗

- อกุศลวิตก ๓ - กุศลวิตก ๓ - อัคคิ (ไฟ) ๓ - อธิปเตยยะ ๓ - ญาณ ๓ - ตัณหา ๓ - ปาฏิหาริย์ ๓ - ปิฎก ๓ - พุทธจริยา ๓ - วัฏฏะ ๓ - สิกขา ๓

๔๗ ๔๘ ๔๙ ๕๐ ๕๑ ๕๓ ๕๕ ๕๖ ๕๙ ๖๑ ๖๒

บทที่ ๔ จตุกกะ หมวด ๔

๖๔

- อบาย ๔ - อปัสเสนธรรม ๔ - อัปปมัญญา ๔ - พระอริยบุคคล ๔ - โอฆะ ๔ - กิจในอริยสัจ ๔ - บริษัท ๔ - บุคคล ๔ - มรรค ๔ - ผล ๔

๖๔ ๖๖ ๖๗ ๖๘ ๗๐ ๗๑ ๗๒ ๗๓ ๗๕ ๗๖

บทที่ ๕ ปัญจกะ หมวด ๕

๗๘

- - - -

อนุปุพพิกถา ๕ มัจฉริยะ ๕ มาร ๕ เวทนา ๕

๗๘ ๘๐ ๘๑ ๘๓

บทที่ ๖ ฉักกะ หมวด ๖

๘๕

- จริต ๖ - ธรรมคุณ ๖

๘๕ ๘๗

บทที่ ๗ สัตตกะ หมวด ๗

๙๐

- วิสุทธิ ๗

๙๐

บทที่ ๘ อัฏฐกะ หมวด ๘

๙๔

- อวิชชา ๘

๙๔

บทที่ ๙ นวกะ หมวด ๙

๙๗

- พุทธคุณ ๙ - สังฆคุณ ๙

๙๗ ๑๐๑

บทที่ ๑๐ ทสกะ หมวด ๑๐

๑๐๔

- บารมี ๑๐

๑๐๔

บทที่ ๑๑ ทวาทสกะ หมวด ๑๒

๑๐๘

- กรรม ๑๒

๑๐๘

อนุพุทธประวัติ

บทนิเทศ

๑๑๕

๑. พระอัญญาโกณฑัญญะ ๒. พระอุรุเวลกัสสปะ ๓. พระสารีบุตร ๔. พระมหาโมคคัลลานะ ๕. พระมหากัสสปะ ๖. พระมหากัจจายนะ ๗. พระโมฆราช ๘. พระราธะ ๙. พระปุณณมันตานีบุตร ๑๐. พระกาฬุทายี ๑๑. พระนันทะ ๑๒. พระราหุล ๑๓. พระอุบาลี ๑๔. พระภัททิยะ ๑๕. พระอนุรุทธะ ๑๖. พระอานนท์ ๑๗. พระโสณโกฬิวิสะ ๑๘. พระรัฐบาล ๑๙. พระปิณโฑลภารทวาชะ ๒๐. พระมหาปันถกะ

๑๒๐ ๑๒๓ ๑๒๕ ๑๒๘ ๑๓๐ ๑๓๓ ๑๓๖ ๑๓๘ ๑๔๑ ๑๔๓ ๑๔๕ ๑๔๗ ๑๔๙ ๑๕๑ ๑๕๓ ๑๕๕ ๑๕๘ ๑๖๐ ๑๖๒ ๑๖๔

๒๑. พระจูฬปันถกะ ๒๒. พระโสณกุฏิกัณณะ ๒๓. พระลกุณฏกภัททิยะ ๒๔. พระสุภูติ ๒๕. พระกังขาเรวตะ ๒๖. พระโกณฑธานะ ๒๗. พระวังคีสะ ๒๘. พระปิลินทวัจฉะ ๒๙. พระกุมารกัสสปะ ๓๐. พระมหาโกฏฐิติ ๓๑. พระโสภิตะ ๓๒. พระนันทกะ ๓๓. พระมหากัปปินะ ๓๔. พระสาคตะ ๓๕. พระอุปเสนะ ๓๖. พระขทิรวนิยเรวตะ ๓๗. พระสีวลี ๓๘. พระวักกลิ ๓๙. พระพาหิยทารุจีริยะ ๔๐. พระพากุละ เรื่องที่ควรรู้ส�ำหรับเตรียมสอบ อนุพุทธประวัติค�ำกลอน

๑๖๖ ๑๖๘ ๑๗๐ ๑๗๒ ๑๗๔ ๑๗๖ ๑๗๘ ๑๘๐ ๑๘๒ ๑๘๔ ๑๘๖ ๑๘๘ ๑๙๐ ๑๙๒ ๑๙๔ ๑๙๖ ๑๙๘ ๒๐๐ ๒๐๒ ๒๐๔ ๒๐๖ ๒๑๘

ศาสนพิธี

- บทนิเทศ

๒๒๕

หมวดที่ ๑ กุศลพิธี

๒๒๖

- - - - - - -

๒๒๖ ๒๒๗ ๒๒๘ ๒๒๙ ๒๒๙ ๒๒๙ ๒๓๑

หมวดที่ ๒ บุญพิธี

๒๓๓

- พิธีตักบาตรเทโวโรหณะ - พิธีเจริญพระพุทธมนต์ - พิธีสวดพระพุทธมนต์ - พิธีสวดพระอภิธรรม - พิธีสวดมาติกา - พิธีสวดแจง - พิธีสวดถวายพรพระ - พิธีอนุโมทนากรณีต่างๆ - พิธีแสดงพระธรรมเทศนา

๒๓๔ ๒๓๕ ๒๔๒ ๒๔๔ ๒๔๖ ๒๔๖ ๒๔๖ ๒๔๘ ๒๔๙

พิธีเข้าพรรษา พิธีถือนิสสัย พิธีท�ำสามีจิกรรม พิธีอธิษฐานพรรษา พิธีเจริญพระพุทธมนต์ พิธีท�ำสังฆอุโบสถ พิธีออกพรรษา

หมวดที่ ๓ ทานพิธี

๒๕๐

- - - - - - - - - -

๒๕๑ ๒๕๔ ๒๕๖ ๒๕๗ ๒๕๘ ๒๕๙ ๒๖๑ ๒๖๓ ๒๖๖ ๒๖๗

หมวดที่ ๔ ปกิณกพิธี

๒๗๐

- พิธีไหว้ครูส�ำหรับนักเรียน - ความหมายของด้ายสายสิญจน์

๒๗๐ ๒๗๔

- อุโบสถศีล

๒๗๗

แนวข้อสอบธรรมศึกษาชั้นโท

๓๐๓

พิธีถวายสังฆทาน พิธีถวายสลากภัต พิธีถวายเสนาสนะ กุฏิ วิหาร พิธีถวายผ้าวัสสิกสาฎก พิธีถวายผ้าจ�ำน�ำพรรษา พิธีถวายอัจเจกจีวร พิธีทอดผ้าป่า พิธีถวายผ้ากฐิน พิธีถวายธูปเทียนดอกไม้ พิธีลอยกระทงตามประทีป

วินัย

‡√’¬ß§«“¡

·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡

«‘™เรี“‡√’ ¬ß§«“¡ ยงความ

·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ ∏√√¡»÷°…“™—Èπ‚∑ ‡√◊ËÕß∑’Ë§«√√Ÿâ วิ«‘ช™าเรี งความแก้°ก√–∑Ÿ ระทูâ ้ธ§◊รรม คือวิ∫ช“¬∏√√¡∑’ าอธิบายธรรมที ่นัก‡เรี≈à“ย‡√’นได้ “‡√’¬ยß§«“¡·°â Õ«‘™“Õ∏‘ Ëπ—°‡√’¬π‰¥â ¬π เล่ าเรีย«นมาแล้ อมกั¿บ“…‘หาสุ ตอืËÕน่ ¡มาเชื คือ¿อ้“…‘ างสุμภÕ◊าษิ ¡“·≈â π—Ëπ‡Õß วนัæ√âน่ Õเอง ¡°—พร้ ∫À“ ÿ μÕ◊ภËπาษิ ¡“‡™◊ §◊Õอ่ Õâม“ß ÿ Ëπ¡“ต อื√—∫่น√Õß∏√√¡∑’ มารับรองธรรมที ่ตนอธิบายแล้ ังเข้าใจและเชื ËμπÕ∏‘∫“¬¡“·≈â « ‡æ◊ËÕว„ÀâเพืºŸâø่อíßให้‡¢âผ“ู้ฟ„®·≈–‡™◊ ËÕμ“¡π—่อÈπตามนั้น ¥—ßπ—Èπ°“√Õ∏‘∫“¬°√–∑Ÿâπ’È °Á‰¥â·°à °“√∫√√¬“¬∏√√¡∑’Ë¡’¿“…‘μÕ◊Ëπ¡“ √—∫√Õß∏√√¡∑’ËμπÕ∏‘∫“¬¡“·≈â« „π™—Èππ’È°”Àπ¥„Àâ·μàßμ—Èß·μà Û Àπâ“ °√–¥“…¢÷Èπ‰ª (‡«âπ∫√√∑—¥) ·≈–¡’¿“…‘μÕ◊Ëπ¡“‡™◊ËÕ¡Õ’° Ú ¿“…‘μ „π∑’Ëπ’È®–¢Õ„Àâ¢âÕ·π–π”·°àπ—°‡√’¬π‡°’Ë¬«°—∫°“√·μàß°√–∑Ÿâ‰«âæÕ ‡ªìπμ—«Õ¬à“ß Õ—π¥—∫·√° ¢Õ„Àâπ—°‡√’¬π∑àÕß®”¿“…‘μ∑’Ë®–π”¡“‡™◊ËÕ¡„Àâ‰¥â‡ ’¬ °àÕπæ√âÕ¡°—∫∑’Ë¡“¢Õß¿“…‘μπ—Èπ„Àâ·¡àπ¬” („Àâπ—°‡√’¬π∑àÕß®”Õ¬à“ß πâÕ¬ Û ¿“…‘μ) μàÕ‰ª„ÀâÀ—¥Õ∏‘∫“¬¿“…‘μ∑’Ë∑àÕß‰¥â·≈â«π—Èπ∫àÕ¬Ê ∑ÿ° ¿“…‘μ®π™”π“≠ °“√Õ∏‘∫“¬π—Èπ„Àâ¬÷¥À≈—°¥—ßμàÕ‰ªπ’È Ò. Ú. Û. Ù.

·ª≈§«“¡À¡“¬¢Õß°√–∑Ÿâ„Àâ‡¢â“„®‡ ’¬°àÕπ ¢¬“¬§«“¡·≈–«“ß‚§√ß‡√◊ËÕß«à“®–·μàß‰ª„π∑”πÕß„¥ ¥”‡π‘π‡√◊ËÕßÕ∏‘∫“¬°√–∑Ÿâ √ÿª μÕπ¢÷Èπμâπ·≈–≈ß∑â“¬μâÕß„Àâ —¡æ—π∏å°—π

‡¡◊Ë Õ ‡√“‰¥â ‚ §√ß √â “ ß·≈â « „Àâ ∑ ¥≈ÕßÀ“¿“…‘ μ Õ◊Ë π ¡“Õ∏‘ ∫ “¬ ∑”πÕß‡¥’¬«°—π ‚¥¬Õ∏‘∫“¬‡™◊ËÕ¡¡“À“¿“…‘μ∑’Ëμπ‡μ√’¬¡‰«â·≈–μâÕß

§Ÿà¡◊Õ∏√√¡»÷°…“™—Èπ‚∑ เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นโท

‡™◊ËÕ่อ¡°— ËÕ∑”‰¥â ‡™àπเช่π’นÈ นี°Á∂้ ◊Õก็«àถ“ือ‡ªìว่πาเป็ Õ—πน„™âอั‰น¥âใช้ ·≈âไ«ด้แ°“√ เชื มกัπน„Àâ ให้‰ไ¥âด้ สπ‘นิ∑ท¥âด้«¬วย‡¡◊เมื ่อท�ำได้ ล้ว ·μà ß°√–∑Ÿ âπ’È∂น้◊Õถ«àี้ “อื ”§— ≠¡“°π— °‡¢’ การแต่ งกระทู ว่าส�ำคั ญมาก°นั‡√’ก¬เรีπ§«√Ωñ ยนควรฝึ กเขี¬ยπ∫à นบ่Õอ¬Ê ยๆ ‡æ◊ เพืËÕอ่ §«“¡ ความ ช�ำนาญ ™”π“≠ °“√∑àÕß¿“…‘μ∑’Ë®–‡Õ“‰«â‡™◊ËÕ¡π—Èπ „Àâ‡≈◊Õ°À“¿“…‘μ∑’Ëßà“¬ ”À√—∫ ‡√“®–Õ∏‘∫“¬ —° Û - Ù ¿“…‘μ æ√âÕ¡∑’Ë¡“·≈–Ωñ°À—¥Õ∏‘∫“¬μ“¡∑’Ë‰¥â ·π–π”‰«â·≈â« ‡æ√“–‡¡◊ËÕ‡¢â“ π“¡ Õ∫·≈â« ‡√“®–‰¥â‰¡àμâÕß°—ß«≈ Õ–‰√Õ’° ‡æ√“–¿“…‘μ∑’Ë„™â‡™◊ËÕ¡‡√“Õ∏‘∫“¬‰¥âÀ¡¥·≈â« ‡æ’¬ß·μàÕ∏‘∫“¬ °√–∑Ÿâ∑’Ë∑“ß π“¡ Õ∫ÕÕ°„Àâ‡∑à“π—Èπ ‚¥¬¥÷ß‡¢â“¡“À“¿“…‘μ∑’Ëμπ®– ‡™◊ËÕ¡·≈–μàÕ®“°π—Èπ°ÁÕ∏‘∫“¬‰ªμ“¡ ”π«π∑’Ë‡√“‰¥â‡μ√’¬¡‰«â·≈â«‰ª ®π®∫ μ“¡¢âÕ·π–π”∑’Ë‰¥â°≈à“«¡“π’È ®–∑”„Àâπ—°‡√’¬π ∫“¬„®¢÷Èπ¡“° ‰¡à®”‡ªìπμâÕß‰ªπ—Ëß§‘¥À“§”Õ∏‘∫“¬„Àâ‡ ’¬‡«≈“¡“°„π π“¡ Õ∫ °“√·μàß°√–∑Ÿâπ’È∑“ß π“¡À≈«ß ( π“¡ Õ∫ à«π°≈“ß) ‰¥âμ—Èß √–‡∫’¬∫°“√μ√«®‰«â ˜ ≈—°…≥–¥â«¬°—π π—°‡√’¬π®–μâÕß·μàß„Àâ∂Ÿ°μâÕß μ“¡≈—°…≥–π’È §◊Õ ๑. แต่ ไป) ) Ò. ·μàงßได้ ‰¥âตμามก�ำหนด “¡°”Àπ¥ (๓ (Û หน้ Àπâา“กระดาษเว้ °√–¥“…‡«âนπบรรทั ∫√√∑—¥ด¢÷ขึÈπ้น‰ª ๒. Õâอ้“าß¿“…‘ งภาษิμต‰¥âได้μต“¡°Æ·≈–∫Õ°∑’ ามกฎและบอกที ่มาได้ สุภμาษิ„πต Ú. Ë¡“‰¥â ∂Ÿ°ถμâูกÕต้ß อ(Úง (๒ ÿ¿“…‘ ในหนั ทธศาสนสุ หรือÕตามพุ Àπ—ß ◊งÕสืæÿอ∑พุ∏»“ π ÿ ¿“…‘ภาษิ μ ต‡≈àเล่ ¡ มÚ๒(À√◊ μ“¡æÿท∑ธศาสนสุ ∏»“ π ÿภ¿าษิ “…‘ตμท้∑âา“ย¬ บทนี ∫∑π’È ้) Û. ‡™◊ËÕ¡°√–∑Ÿâ‰¥â¥’ Ù. Õ∏‘∫“¬§«“¡μ“¡°√–∑Ÿâ∑’Ëμ—Èß‰«â ı. „™â ”π«π°“√‡¢’¬π‰æ‡√“– ˆ. „™âμ—« –°¥°“√—πμå∂Ÿ°μâÕßμ“¡À≈—°¿“…“‰∑¬ ˜. –Õ“¥ ‰¡à‡ª√Õ–‡ªóôÕπ ¥—ß∑’Ë‰¥âÕ∏‘∫“¬·≈–„Àâ¢âÕ§‘¥¡“π’È À«—ß«à“§ß®–∑”„Àâπ—°‡√’¬π‡¢â“„® ‡°’Ë¬«°—∫°“√·μàß°√–∑Ÿâ‰¥â∫â“ßæÕ ¡§«√

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“ ส�ำนักเรียนวัดประยุรวงศาวาส

121

125

Û. æ√– “√’∫ÿμ√ : ‡ªìπæ√–Õ—§√ “«°‡∫◊ÈÕß¢«“ ‡ªìπ‡Õμ∑—§§–∑“ßºŸâ¡’ªí≠≠“¡“°

æ√– “√’∫ÿμ√ ‡¥‘¡™◊ËÕ«à“ Õÿªμ‘ – ‡°‘¥∑’ËÀ¡Ÿà∫â“ππ“≈—π∑“ ‰¡à‰°≈ ®“°‡¡◊ Õ ß√“™§ƒÀå ∫‘ ¥ “™◊Ë Õ «— ß §— π μæ√“À¡≥å ¡“√¥“™◊Ë Õ «à “ “√’ ∑à“π¡’πâÕß™“¬ Û §π §◊Õ ®ÿπ∑– Õÿª‡ π– ·≈–‡√«μ– ¡’πâÕß “« Û §π ®“≈“ อุÕÿªป®“≈“ ®“≈“ ต่μàอÕมาน้ ¡“πâอÕงทั ß∑—้งÈß ๖ˆ คนนี §ππ’้กÈ°็ไÁ‰ด้¥âม¡า“ คื§◊อÕ จาลา จาลา ·≈– และสี ’ส ุปÿªจาลา ∫«™„πæÿ∑∏»“ π“∑—ÈßÀ¡¥

122

126

§Ÿà¡◊Õ∏√√¡»÷°…“™—Èπ‚∑ เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นโท

Õÿªμ‘ –¡’‡æ◊ËÕπÕ¬Ÿà§πÀπ÷Ëß™◊ËÕ‚°≈‘μ– ∑—Èß Õß‡ªìπ‡æ◊ËÕπ π‘∑°—π ¡“°™Õ∫‰ª¥Ÿ มาก ชอบไปดู°ก“√≈–‡≈à ารละเล่πนμàต่“าßÊ งๆ Õ¬Ÿ อยูà‡่เ ¡Õ สมอ μàต่Õอ¡“«— มาวัπนÀπ÷ หนึËß่ง‡°‘ เกิ¥ด§«“¡ ≈¥ ความสลด „® ®÷ß§‘¥ÕÕ°· «ßÀ“‚¡°¢∏√√¡·≈–‰¥â‰ª∫«™Õ¬Ÿà„π ”π—°¢Õß ≠™—¬ ª√‘æ“™° «—πÀπ÷Ëß‰¥â¡“æ∫æ√–Õ— ™‘ ‡¡◊ËÕ‰¥âøíß∏√√¡®“°∑à“π‡æ’¬ß §“∂“‡¥’¬««à“ ç∏√√¡‡À≈à“„¥‡°‘¥·μà‡Àμÿ æ√–μ∂“§μμ√— ‡Àμÿ·Ààß ∏√√¡‡À≈à“π—Èπ ·≈–‡Àμÿ·Ààß§«“¡¥—∫·Ààß∏√√¡‡À≈à“π—Èπé °Á‰¥â¥«ßμ“ ‡ÀÁπน∏√√¡ °≈—บ∫ไปบอกโกลิ ‰ª∫Õ°‚°≈‘ตμะและพาบริ –·≈–æ“∫√‘ว«าร “√ ๒๕๐ Úı คน §π¡“¢ÕÕÿ ¡∫∑ เห็ ธรรม จึ®÷งßกลั มาขออุปªสมบท μàÕæ√–æÿ∑∏‡®â“ ∑’Ë‡«Ãÿ«—π À≈—ß®“°∫«™ Òı «—π ‡¡◊ËÕ‰¥âøíß∏√√¡‡∑»π“™◊ËÕ ç‡«∑π“ª√‘§§À Ÿμ√é ∑’Ëæ√–æÿ∑∏‡®â“· ¥ß·°à ∑’¶π¢ª√‘æ“™° ∑’Ë∂È” ÿ°√¢“μ“ ‡¢“ §‘™¨°ŸØ °Á‰¥â∫√√≈ÿÕ√À—πμå ‰¥â√—∫¬°¬àÕß«à“‡ªìπ‡Õμ∑—§§–„π∑“ß¡’ ªí≠≠“¡“° ·≈–‡ªìπÕ—§√ “«°‡∫◊ÈÕß¢«“ °àÕπ®–ª√‘π‘ææ“π ∑à“π‰¥â ‡¥‘π∑“ß‰ª‡∑»π“‚ª√¥¡“√¥“®π‰¥â∫√√≈ÿ‚ ¥“∫—π·≈â«°Áª√‘π‘ææ“π∑’Ë ∫â“π‡°‘¥¥â«¬‚√§ªí°¢—π∑‘°“æ“∏ (‚√§∑âÕß√à«ß) ❂ ❂ ❂ ❂

∑à“π‡ª√’¬∫‡ ¡◊Õπ·¡àºŸâ„Àâ°”‡π‘¥¢Õß¿‘°…ÿ ß¶å ‡ªìπ∏√√¡‡ π“∫¥’ ‡ªìπºŸâ¡’ªØ‘¿“≥„π°“√· ¥ß∏√√¡ ‡ªìπÕÿªí™¨“¬å¢Õßæ√–√“∏– ‡ªìπÕÿªí™¨“¬å√Ÿª·√°∑’Ë∫«™¥â«¬ ≠—μμ‘®μÿμ∂°√√¡

แนวข้อสอบ ธรรมศึกษา ชั้นโท

304 12

เรีข อยสอบธรรมศึ นรู้ธรรมของพระพุ กษาชั้นโททธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นโท

วิชาธรรมวิภาค ชุดที่ ๑

ประโยคธรรมศึกษาชั้นโท สำนักเรียนวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข อเดียวแล วกากบาทลงในช องกระดาษ คำตอบ

หมวด ๒ ๑. กัมมัฏฐาน คืออะไร ? ก. อารมณเปนอุบายสงบใจ ข. อารมณเปนที่ตั้งแหงการงานของใจ ค. อารมณเปนอุบายเรืองปญญา ง. อารมณในการพิจารณาซากศพ ๒. ราคะ โทสะ โมหะ อิจฉา ริษยา จัดเปนกามประเภทใด ? ก. กามคุณ ข. กามวิตก ค. วัตถุกาม ง. กิเลสกาม ๓. การรักษาศีล ๕ จัดเขาในบูชาชนิดใด ? ก. พุทธบูชา ข. อามิสบูชา ค. ปฏิปบต ั ติิบบูชชู าา ง. สักการบูชา ของฝากให้จจััดดเปเป็นนปฏิ ปฏิสสันนั ถารข ถารข้ออใดใด?? ๔. เมื่อแขกผูม้ าเยือนกลับมีสิ่งของฝากให ก. ปฏิสันถาร ข. ปฏิ ปฏิบปตั ตปิ ติฏิสสันนั ถาร ถาร ค. อามิสปฏิสันถาร ง. ธัมมปฏิสันถาร

ยนวัดรวงศาวาสวรวิ ประยุรวงศาวาส สำนักเรีส�ำยนันวักเรีดประยุ หาร

305 13

๕. “ดีใจเหลือเกินที่ลูกสอบธรรมศึกษาได” จัดเขาในสุขขอใด ? ก. กายิกสุข ข. เจตสิกสุข ค. สุขสดชื่น ง. นิรามิสสุข

หมวด ๓ ๖. การอยากได้ การอยากไดของคนอืน่ โดยไม่ โดยไมชอบธรรม อบธรรมจัจัดดเป เป็นนอกุ อกุศศลวิ ลวิตตกข กข้ออใด ใด ? ก. อกุศลวิตก ข. กามวิตก ค. พยาบาทวิตก ง. วิหิงสาวิตก ไม่คิดเบียดเบียนผูออ้ ื่นนื่ จัจัดดวว่าามีมีกกุศศุ ลวิ ลวิตตกข กข้ออใดใด?? ๗. คนที่มี ีความกรุณาาไม ก. กุศลวิตก ข. เนกขัมมวิตก ค. อพยาบาทวิตก ง. อวิหิงสาวิตก ๘. คนที่มีพฤติกรรมชอบลวงละเมิดทางเพศ เพราะถูกไฟชนิดใด แผดเผา ? ก. ราคัคคิ ข. โทสัคคิ ค. โมหัคคิ ง. ภยัคคิ ๙. อธิปเตยยะ หมายถึงขอใด ? ก. ความเปนใหญ ข. ความมีประชาธิปไตย ค. อำนาจอธิปไตย ง. ความถือตนเปนใหญ ๑๐. ปรีชาหยั่งรู้ต ามความเป็ ามความเปนจริง เช่เชนนรูรูว้วา่าความเกิ ความเกิดด แก่ แกเจ็เจ็บบตาย ตาย เปนทุกขจริง เปนตน จัดเปนญาณอะไร ?

314 22

เรีข อยสอบธรรมศึ นรู้ธรรมของพระพุ กษาชั้นโททธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นโท

เฉลย วิชาธรรมวิภาค ชุดที่ ๑ ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓.

ข ง ค ค ข ข ง ก ก ก ค ค ค

๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐. ๒๑. ๒๒. ๒๓. ๒๔. ๒๕. ๒๖.

ก ข ค ข ง ก ง ก ง ข ค ก ก

๒๗. ๒๘. ๒๙. ๓๐. ๓๑. ๓๒. ๓๓. ๓๔. ๓๕. ๓๖. ๓๗. ๓๘. ๓๙.

ข ง ก ค ก ข ค ก ง ง ก ข ค

๔๐. ๔๑. ๔๒. ๔๓. ๔๔. ๔๕. ๔๖. ๔๗. ๔๘. ๔๙. ๕๐.

ข ง ค ข ขก ก ข ค ค ก ค

เขาใจธรรมะของพระพุทธเจาอยางถูกตองและถองแท

àÃÕÂ¹ÃÙ Œ¸ÃÃÁ

àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐ¼ÙÊŒ ¹ã¨·ÑÇè ä»

99.-

ISBN 978-616-527-854-6

786165

ธรรมะ

278546

www.MISbook.com

99.-