เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี by MIS Publishing

เขาใจธรรมะของพระพุทธเจาอยางถูกตองและถองแท

àÃÕÂ¹ÃÙ¸Œ ÃÃÁ¢Í§¾ÃÐ¾Ø·¸à¨ŒÒ ©ºÑº¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ ªÑ¹é µÃÕ

¤ÙÁ‹ Í× ¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ©ºÑº»ÃÑº»ÃØ§µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ¢Í§ Ê¹ÒÁËÅÇ§á¼¹¡¸ÃÃÁ àÅ‹Á¹ÕéÁÕà¹×éÍËÒÍ‹Ò¹§‹ÒÂ ÊÍ´¤ÅŒÍ§¡ÑºÊ¶Ò¹¡ÒÃ³ ã¹»˜¨¨ØºÑ¹ ª‹ÇÂãËŒ¼ÙŒàÃÕÂ¹à¢ŒÒ¶Ö§ ËÅÑ¡¸ÃÃÁä´Œ§‹ÒÂÂÔè§¢Öé¹ àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐºØ¤¤Å·ÑÇè ä»·ÕÊè ¹ã¨ÈÖ¡ÉÒ¸ÃÃÁÐä´ŒàÃÕÂ¹ÃÙËŒ ÅÑ¡ ¾Ø·¸¸ÃÃÁ¤ÓÊÍ¹¢Í§Í§¤ ÊÁà´ç¨¾ÃÐÊÑÁÁÒÊÑÁ¾Ø·¸à¨ŒÒ «Öè§ ÅŒÇ¹à»š¹ËÅÑ¡¤ÇÒÁ¨ÃÔ§¢Í§ªÕÇÔµ·ÕèªÒÇ¾Ø·¸ä´ŒÂÍÁÃÑº¹Ñº¶×Í áÅÐ»¯ÔºÑµÔÊ×ºµ‹Í¡Ñ¹ÁÒ¨¹¶Ö§»˜¨¨ØºÑ¹

àÃÕÂ¹ÃÙ Œ¸ÃÃÁ

¾ÃÐ¾·Ø ¸à¨ŒÒ ©ºÑº¸ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ สำนักเรียน วัดประยุรวงศาวาส กรุงเทพมหานคร

ชั�น ตร�

àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐ¼ÙÊŒ ¹ã¨·ÑÇè ä»

·º·Ç¹¤ÇÒÁÃÙ¸Œ ÃÃÁÈÖ¡ÉÒ ¡ÑºµÑÇÍÂ‹Ò§¢ŒÍÊÍº ¾ÃŒÍÁà©ÅÂ

99.-

ISBN 978-616-527-409-8

ธรรมะ

9 786165 274098

ผลิตโดย สำนักพิมพ เอ็มไอเอส 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท 0-2294-8777 (สายอัตโนมั ติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com

www.MISbook.com

99.-

เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า §Ÿà¡◊Õ กษา ฉบับธรรมศึ ∏√√¡»÷°…“™—Èπ‚∑

ชั้นตรี

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“ °√ÿß‡∑æ¡À“π§√

เรียนรู้ธรรมของพระพุทธเจ้า ธรรมศึก°ษาชั §Ÿฉบั¡à Õ◊ บ∏√√¡»÷ …“™—้นπÈ ตรีμ√’

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“

æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æå§√—Èß∑’Ë บรรณาธิæ‘ก¡าร æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë กองบรรณาธิการ æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë

ISBN ISBN: 978-616-527-409-8 : 974-364-026-6 ราคา 99 บาท

Ò : μÿ≈“§¡ ÚıÙˆ, ®”π«π Ò, : °√°Æ“§¡ ®”π«π Ò, : Ú พระครู โสภณปริยัตÚıÙ˜, ยานุกิจ (อาทิ ตย์ ซองดี ) Û : °√°Æ“§¡ ÚıÙ¯, ®”π«π Û,ı : ๑. พระครูปลัดศีลวัฒน์ (สุเชษฐ์) °√°Æ“§¡ ÚıÙ˘, ®”π«π Ú, Ù ๒. :พระครู ปลัดอาคม สุมงฺคโล °√°Æ“§¡ ı ๓. :พระมหาสุ ชาติ ÚıÙ˘, ธมฺมพโล ®”π«π Ò,ı °√°Æ“§¡ย ÚıÙ˘, ˆ ๔. :พระมหาสมชั สิทฺธิเมธี ®”π«π Ú, ˜ ๕. :พระมหาสุ ทธิพÚıı, งษ์ สุทฺธิว®”π«π ํโส °√°Æ“§¡ ı,ı ¯ ๖. :พระมหาจารุ พ งษ์ จารุ ว โ ํ ส μÿ≈“§¡ Úıı, ®”π«π ı ˘ ๗. :พระมหาสมชาย ปภสฺสโร®”π«π Ò, μÿ≈“§¡ Úıı, ๘. นางสาวประคอง ถนัดงาน Ò : ¡‘∂ÿπ“¬π ÚııÒ, ®”π«π Ù,

‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡ ‡≈à¡

จัดพิมพ์โดย : ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส ®— ¥ æ‘ ¡ æå : «—ซอยพั ¥ª√–¬ÿฒ√นาการ «ß»“«“ «√«‘ “√ ษฐ์ 34 แยก 6) 213/3 1 (สาธุปÀระดิ www.watprayoon.org แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพ‚∑√. ท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) -ÚÙˆı-ıı˘Ú โทรสาร 0-2294-8787 ‚∑√ “√. -ÚÙˆˆ-˘Ù˘¯ www.MISbook.com Email : arthit.son@hotmail.com

จัดจ�ำหน่ายโดย ซีเอ็ดยู‚เ ¿≥ª√‘ คชั่น จ�ำกั¬ด—μ(มหาชน) √Ÿª‡≈à¡: บริ:ษัทæ√–§√Ÿ ¬“πÿ°‘® 1858/87-90 ชั น ้ 19 อาคารที ·∫∫ª° : ‡∑«‘π ÿ«√√≥»‘√‘ ซีไอเอฟ ทาวเวอร์ แขวงบางนา ¿“æª√–°Õ∫ ถนนบางนา-ตราด : «‰≈≈—°…≥å º≈‡æ‘ Ë¡ เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 ¥”‡π‘π°“√ : ÿ«√√≥ ‡§≈◊Õ∫ ÿ«√√≥å ¯-ÒÛÛ¯-˜˜ โทรศัพท์ 0-2739-8000 æ‘ ¡ æå ∑ : À®°. “¡≈¥“ ‚∑√ -ÚÙˆÚ-ÛÛ ’Ë โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com

คติธรรม ประเทศไทยรักษาความเป็นเอกราชได้จนถึงทุกวันนี้ ด้วยสถาบันหลักส�ำคัญ ๓ สถาบัน คือ สถาบันชาติ สถาบันศาสนา สถาบันพระมหากษัตริย์ ซึ่งแต่ละสถาบันมี ความโดดเด่นและส�ำคัญไม่ยิ่งไม่หย่อนกว่ากัน มีีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันไม่สามารถ แยกออกจากกันได้ เพราะแต่ละสถาบันต่างมีพลังในการสร้างแรงบันดาลใจให้คนในชาติ มีความรักชาติรักแผ่นดินถิ่นก�ำเนิดของตน พระพุทธศาสนา เป็นศาสนาที่เข้ามามีบทบาทกับวิถีชีวิตของคนไทย จนกลาย เป็นส่วนหนึง่ ของสังั คมไทย ปรากฏให้เห็นถ่ายทอดมาในรูปแบบของจารีตประเพณีวฒ ั นธรรม และพิธีกรรมต่างๆ ทั้งยังส่งผลทางด้านจิตวิญญาณ ความเชื่อความศรัทธา อันก่อให้เกิด กระแสในการสร้างความดี ลดละความชั่วต่างๆ ช�ำระจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์ทุกเวลา รู้จัก วิธีเติมก�ำไรความสุขให้กับชีวิต ศาสนาพุทธถือเป็นศาสนาแรกที่เข้ามาเปิดหูเปิดตาคนไทย ปลุกคนที่หลับให้ตื่น ท�ำคนที่ไม่รู้จักแยกแยะความชั่วดีให้มีความรู้ ความเข้าใจ หรือคนที่รู้ บ้างแล้ว ให้มีความกระจ่างแจ้งยิ่งขึ้น ด้วยเหตุนี้ คณะสงฆ์เห็นความส�ำคัญในการรักษาพระสัทธรรม อันเป็น ค�ำสั่งสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้ให้มนั่ คง ซึ่งเท่ากับเป็นการรักษาสถาบัน สงฆ์ให้อยูร่ อดปลอดภัยตลอดไป และยังมีสว่ นช่วยในการปกป้องประเทศชาติ ศาสน์ กษัตริย์ จึงได้จัดให้มีการเรียนการสอนธรรมศึกษาชั้นตรี โท และเอก โดยมีวัตถุประสงค์ คือ ๑. บุคคล ได้แก่ ผู้เข้าสอบ ได้มีความรู้ความเข้าใจในพระพุทธศาสนายิ่งขึ้น สามารถน�ำไปประพฤติปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง และปลูกจิตส�ำนึกที่ดีให้แก่เยาวชน ให้มี ความรู้ควบคู่คุณธรรม เป็นก�ำลังส�ำคัญในการพัฒนาประเทศชาติ ๒. ศาสนา คือ เพื่อรักษาพระศาสนา ได้แก่ รักษาเนื้อหาสาระหรือแก่นสาร พระศาสนา คือพระพุทธวจนะไว้มิให้สูญหายหรือผิดเพี้ยนไป ช่วยกันท�ำหน้าที่รักษาบ้าน เมืองพุทธของเราให้เป็นบ้านพุทธเมืองพุทธตลอดไป

๓. สังคม เป็นการช่วยเหลือสังคม คือ ท�ำให้สังคมมีความน่าอยู่ยิ่งขึ้น เป็นการ ช่วยรัฐบาลอีกทางหนึ่ง เพราะถ้าสังคมใดมีคนดีมีศีลธรรมอยู่เป็นจ�ำนวนมาก ความผาสุก ในสังคมนั้นก็มีมาก การจัดการเรียนการสอนธรรมศึกษาให้เยาวชน เป็นการดึงเยาวชนเข้า เรียนในวัด มีพระสงฆ์เป็นผู้สอนหรือควบคุมดูแลใกล้ชิด เป็นการสร้างความคุ้นเคยระหว่าง เยาวชนกับวัดและพระสงฆ์ เป็นการสร้างศาสนทายาทที่ดี มีคุณภาพ เป็นก�ำลังส�ำคัญในการ ทะนุบ�ำรุงพระพุทธศาสนาให้ด�ำรงคงอยู่สืบไป การทีส่ ำ� นักเรียนวัดประยุรวงศาวาสได้วางแผนงาน เตรียมความพร้อมด้านบุคลากร วิชาการ และผูเ้ ข้าสอบธรรมสนามหลวงแผนกธรรมศึกษา นับเป็นการสนับสนุนการศึกษาของ คณะสงฆ์ให้เป็นไปด้วยดี ขออนุโมทนาและขอให้การพัฒนางานส่วนนีเ้ ป็นไปอย่างต่อเนือ่ ง มี ประสิทธิภาพ เป็นต้นแบบที่ดีของส�ำนักเรียนอื่นๆ ในการน�ำไปประยุกต์ใช้ได้ต่อไป

(สมเด็จพระวันรัต) แม่กองธรรมสนามหลวง วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร

อนุโมทนา การทีบ่ คุ คลจะมีคณ ุ ภาพและคุณธรรม เป็นภาระและหน้าทีเ่ บือ้ งต้นทีพ่ ทุ ธสาวก พึงตระหนักอยูใ่ นจิตใจเสมอ การเรียนการสอนหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนา จึงจ�ำเป็น ทีพ่ ระสงฆ์หรือครูผสู้ อนจะต้องมีความพร้อมในการสือ่ สารให้นกั เรียนได้รบั ความรูค้ วามเข้าใจ อย่างถูกต้องถ่องแท้ตามหลักธรรม การเรียนการสอนทีจ่ ะมีคณ ุ ภาพได้นนั้ มีองค์ประกอบใหญ่ๆ ๓ ประการ คือ ๑. นักเรียนมีความสนใจ ตั้งใจในวิชาการนั้น ๒. มีหนังสือคู่มือหรือหลักสูตรประกอบการเรียนการสอนในวิชาการนั้น และ ๓. ครูผู้สอนสามารถถ่ายทอดวิชาการนั้นได้อย่างดี การที่ส�ำนักเรียนวัดประยุรวงศาวาส และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดท�ำหนังสือ คูม่ อื ธรรมศึกษาชัน้ ตรี โท เอก ฉบับปรับปรุงตามหลักสูตรของสนามหลวงแผนกธรรม เป็นคูม่ อื การเรียนการสอนในโรงเรียนและสถาบันอุดมศึกษา เป็นความดีงามควรแก่การยกย่อง สรรเสริญ เป็นการเผยแผ่หลักธรรมในทางพระพุทธศาสนา ยังประโยชน์เกื้อกูลแก่เยาวชน ของชาติ อันจะเป็นบุคลากรที่ดีของพระศาสนาและประเทศชาติสืบไป ขออนุ โ มทนาในกุ ศ ลธรรมทานของคณะผู ้ บ ริ ห ารและครู ใ นส� ำ นั ก เรี ย น วัดประยุรวงศาวาส และทุกฝ่ายทีม่ สี ว่ นเกีย่ วข้องในการจัดท�ำครัง้ นี้ จงถึงความเจริญงอกงาม ไพบูลย์ในพระพุทธศาสนา ประสบแต่จตุรพิธพรชัยมงคลตลอดกาลนานเทอญ

(สมเด็จพระวันรัต) แม่กองธรรมสนามหลวง

ค�ำปรารภ ขออนุโมทนากับส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส ทีไ่ ด้จดั พิมพ์หนังสือคูม่ อื การเรียนธรรมะ ฉบับธรรมศึกษาชุดนีเ้ พือ่ เหมาะสมแก่ผสู้ นใจทีจ่ ะศึกษาหลักค�ำสัง่ สอนอันเป็นหลักธรรมใน การด�ำเนินชีวติ และผูส้ อบธรรมศึกษาอันจะก่อประโยชน์ในความรูด้ า้ นพระพุทธศาสนาเป็น อย่างมาก และอนุโมทนาคณะผูบ้ ริหารมหาวิทยาลัย โรงเรียนสถาบันการศึกษาทีม่ กี ศุ ลศรัทธา ในบวรพระพุทธศาสนา เปิดโอกาสให้คณะครูนกั เรียนได้เข้าสอบธรรมสนามหลวงแผนกธรรม ศึกษาในสังกัดส�ำนักเรียนวัดประยุรวงศาวาส การศึกษาธรรมะเป็นการสืบสานอายุพระพุทธ ศาสนา เป็นการสร้างศาสนทายาทอย่างแท้จริง เพราะหลักพุทธธรรมค�ำสอนขององค์สมเด็จ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นหลักความจริงของชีวติ เป็นศาสดาของพุทธศาสนิกชน ดังพุทธพจน์ ทีท่ รงตรัสกับพระอานนท์ตอนหนึง่ ว่า “ดูกอ่ นอานนท์ ธรรมวินยั ใดทีเ่ ราแสดงและบัญญัตไิ ว้ แก่พวกเธอ ธรรมและวินัยนั้น จักเป็นศาสดาของพวกเธอทั้งหลายโดยกาลล่วงไปแห่งเรา” พระธรรมวินัยของพระพุทธเจ้าเป็นหัวใจหลักในการสืบอายุพระพุทธศาสนา การศึกษาธรรมศึกษาก็คอื การศึกษาหลักธรรมค�ำสอนของพระพุทธเจ้า เนือ่ งจาก หลักสูตรธรรมศึกษาฉบับวัดประยุรวงศาวาส มียอดพิมพ์แล้วถึง ๑๖ ครัง้ และสถิตกิ ารสอบ ได้ของส�ำนักเรียนเป็นอันดับต้นของกรุงเทพมหานคร โดยมีคณะพระวิทยากรได้ปรับปรุง หลักสูตรธรรมศึกษา ฉบับส�ำนักเรียนวัดประยุรวงศาวาสที่ใช้เป็นคู่มือในการจัดการเรียน การสอนมาหลายปี ให้มีเนื้อหาอ่านง่ายส�ำหรับผู้สนใจทั่วไป และเป็นประโยชน์อย่างมาก ต่องานการจัดการเรียนการสอนธรรมศึกษา อนึง่ การทีส่ ำ� นักเรียนวัดประยุรวงศาวาส สามารถจัดพิมพ์หลักสูตรธรรมศึกษา เพือ่ ให้วทิ ยากร นักเรียน และผูส้ นใจใช้เป็นคูม่ อื ในการสอนการเรียนได้เป็นอย่างดีนี้ ก็เพราะ กุศลเจตนา ศรัทธา และความเสียสละของคณะพระวิทยากรซึง่ มีพระครูโสภณปริยตั ยานุกจิ , พระครูปลัดศีลวัฒน์ (สุเชษฐ์), พระครูปลัดอาคม สุมงฺคโล เป็นต้น พร้อมทั้งได้รับการ สนับสนุนอย่างดียิ่งจากคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่มหาวิทยาลัย โรงเรียนและสถาบันการ ศึกษา โดยเฉพาะ นางสาวประคอง ถนัดงาน ที่ได้อุทิศตนให้กับงานจัดการเรียนการสอน ธรรมศึกษาอย่างเต็มก�ำลังมาโดยตลอด จึงขออนุโมทนาในความเสียสละของผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน ขอให้กุศลเจตนาของ ทุกท่านก่อให้เกิดประโยชน์อย่างยิ่งใหญ่และยั่งยืนต่อพระพุทธศาสนาและสังคมไทยจน เป็นที่จดจ�ำของอนุชนตลอดกาลนาน

(พระพรหมบัณฑิต) เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาส

“√∫—≠ “√∫—≠ Õπÿ‚ธ¡∑π“°∂“ คติ รรม Õπÿ‚โ¡∑π“ ¡∑π“°∂“ อนุ มทนา Õπÿ ¡∑π“ °√–∑Ÿâ∏√√¡ ค�ำปรารภ ‡√’¬‚ß§«“¡·°â ‡√◊ËÕß∑’Ë§«√√Ÿ â â∏√√¡ ‡√’¬ß§«“¡·°â °√–∑Ÿ

μ—‡√◊«ËÕÕ¬à ß∑’“Ë§ß‡√’ «√√Ÿ¬â ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ μ—«Õ¬à“ß‚§√ß √â “ß °√–∑Ÿâ∏√√¡ ß‡√’¬ß§«“¡·°â æÿμ—«∑Õ¬à ∏»“ π ÿ ¿“…‘“μß ‡≈à¡ Ò “ß‚§√ß √â æÿ∑∏»“ π ÿ¿“…‘μ ‡≈à¡ Ò

∏√√¡«‘¿“§ ∏√√¡«‘À¡«¥ ¿“§ Ú

-À¡«¥ ∏√√¡¡’ÚÕÿª°“√– Ú Õ¬à“ß - ธรรมมี ∏√√¡‡ªì Õ๒“§ÿßอย่ â¡§√Õß‚≈° Ú Õ¬à“ß ∏√√¡¡’Õอπÿªุป‚≈°∫“≈ °“√– Ú §◊Õ¬à การะมาก าง - ∏√√¡Õ— ß“¡ §◊ÚÕ Õ¬à ß ∏√√¡‡ªìππ∑”„Àâ ‚≈°∫“≈ §ÿâ¡“§√Õß‚≈° Ú Õ¬à“ß - ∫ÿ∏√√¡Õ— §§≈À“‰¥â ¬“°„π‚≈° π∑”„Àâ ß“¡ Ú Õ¬àÚ“ßÕ¬à“ß - ∫ÿ§§≈À“‰¥â¬“°„π‚≈° Ú Õ¬à“ß À¡«¥ Û À¡«¥ - √—μπ–ÛÛ - §ÿ√—μ≥π– ¢Õß√— Û μπ– Û - ‚Õ«“∑¢Õßæ√–æÿ §ÿ≥¢Õß√—μπ– Û∑∏‡®â“ Û - ∑ÿ‚Õ«“∑¢Õßæ√–æÿ ®√‘μ Û Õ¬à“ß ∑∏‡®â“ Û - ÿ∑ÿ®√‘μ Û Õ¬à“ß - Õ°ÿ Û “ß ÿ®√‘»μ≈¡ŸÛ≈ Õ¬à - Õ°ÿ»≈¡Ÿ≈ Û

Òı Ò˜ Òı Ú Ò˜ Úı Ú Úı

Ú˘ Û Ú˘ ÛÒ Û ÛÚ ÛÒ ÛÚ ÛÙ Ûı ÛÙ Ûˆ Ûı Û˜ Ûˆ Û¯ Û˜ Ù Û¯ Ù

- °ÿ»≈¡Ÿ≈ Û - —ªªÿ√‘ ∫—≠≠—μ‘ Û - ∫ÿ≠°‘√‘¬“«—μ∂ÿ Û

ÙÒ ÙÚ ÙÛ

À¡«¥ Ù - «ÿ±≤‘∏√√¡ - ®—°√ Ù - Õ§μ‘ Ù - ª∏“π Ù - Õ∏‘…∞“π∏√√¡ Ù - Õ‘∑∏‘∫“∑ Ù - ควรท�ำความไม่ °“√∑”§«“¡‰¡àªป√–¡“∑„π∑’ ระมาทในทีË ่ Ù๔ ∂“π สถาน - เรีÕ’°ยÕ¬à กอี“กßÀπ÷ อย่าËßงหนึ่ง - æ√À¡«‘À“√ Ù - Õ√‘¬ —® Ù

Ùı Ùˆ Ù˜ Ù˘ ı ıÒ ıÚ ıÛ ıı ı˜

À¡«¥ ı -

Õπ—πμ√‘¬°√√¡ ı Õ¿‘≥Àªí®®‡«°¢≥– ı ∏—¡¡— «π“π‘ ß å ı æ≈– ı À√◊Õ Õ‘π∑√’¬å ı ¢—π∏å ı

ı˘ ˆ ˆÒ ˆÒ ˆÚ

À¡«¥ ˆ - §“√«– ˆ - “√“≥’¬∏√√¡ ˆ

ˆı ˆˆ

À¡«¥ ˜ - Õ√‘¬∑√—æ¬å ˜ - —ªªÿ√‘ ∏√√¡ ˜

ˆ˘ ˜

À¡«¥ ¯ - ‚≈°∏√√¡ ¯

˜Û

À¡«¥ Ò - ∫ÿ≠°‘√‘¬“«—μ∂ÿ Ò Õ¬à“ß

˜ı

§‘À‘ªØ‘∫—μ‘ À¡«¥ Ù - ∑‘Ø∞∏—¡¡‘°—μ∂ª√–‚¬™πå Ù - —¡ª√“¬‘°—μ∂ª√–‚¬™πå Ù - ¡‘μ√ªØ‘√Ÿª Ù - ¡‘μ√·∑â ๔ ı - —ß§À«—μ∂ÿ Ù - ¶√“«“ ∏√√¡ Ù

¯Ò ¯Ú ¯Ù ¯ı ¯˜ ¯¯

À¡«¥ ı - ¡‘®©“«≥‘™™“ ı - ¡∫—μ‘¢ÕßÕÿ∫“ ° ı

˘ ˘Ò

À¡«¥ ˆ - ∑‘» ˆ - Õ∫“¬¡ÿ¢ ˆ ¢âÕ§«√®”∑â“¬∫∑

˘Û ˘˜ ÒÒ

æÿ∑∏ª√–«—μ‘ ∫∑∑’Ë Ò ªÿ√‘¡°“≈ -

™¡æŸ∑«’ª·≈–ª√–™“™π Õ“≥“®—°√μà“ß Ê —°°™π∫∑ ·≈– »“°¬«ß»å ª√– Ÿμ‘ ∫√√æ™“ μ√— √Ÿâ ‡°‘¥Õÿª¡“ Û ¢âÕ

Ò˘ ÒÒ ÒÒÛ ÒÒ˜ ÒÚÚ ÒÚı ÒÚ¯

∫∑∑’Ë Ú ª∞¡‚æ∏‘°“≈ -

ª∞¡‡∑»π“ ·≈– ª∞¡ “«° àß “«°‰ªª√–°“»æ√–»“ π“ ‚ª√¥™Æ‘≈ ‚ª√¥æ√–‡®â“æ‘¡æ‘ “√

ÒÛ¯ ÒÙı ÒÙ˘ ÒıÚ

∫∑∑’Ë Û ¡—™¨‘¡‚æ∏‘°“≈ - ∑√ß∫”‡æÁ≠æÿ∑∏°‘®„π·§«âπ¡§∏ - ‡ ¥Á® —°°™π∫∑ - โปรดอนาถปิ ‚ª√¥Õπ“∂ªî≥ณ±‘ฑิ°ก‡»√…∞’ เศรษฐี โปรดอนาถบิ

Òˆ Òˆ˜ Òˆ˘

∫∑∑’Ë Ù ªí®©‘¡‚æ∏‘°“≈ - ∑√ßª≈ßÕ“¬ÿ —ß¢“√ - ∑√ßæ√–ª√–™«√ - —ß‡«™π’¬ ∂“π Ù μ”∫≈

Ò˜Ú Ò˜˘ Ò¯Ò

10 10

§Ÿà¡◊Õ∏√√¡»÷°…“™—Èπμ√’ §Ÿà¡◊Õ∏√√¡»÷°…“™—Èπμ√’

- ∂Ÿª“√À∫ÿ§§≈ Ù ®”æ«° -- π‘∂Ÿªæ“√À∫ÿ æ“π §§≈ Ù ®”æ«° -∫∑∑’ π‘æË æ“π ı Õª√°“≈

Ò¯Û Ò¯˘ Ò¯Û Ò¯˘

- ∂«“¬æ√–‡æ≈‘ ∫∑∑’ Ë ı Õª√°“≈ß -- ·®°æ√–∫√¡ “√’ ∂«“¬æ√–‡æ≈‘ß √‘°∏“μÿ -- เจดี ‡®¥’ ª√–‡¿∑,√‘° ∏“μÿ °“√®—¥ª√–‡¿∑·Ààß‡®¥’¬å ย¬์å ๔Ù ประเภท ·®°æ√–∫√¡ “√’ —‡®¥’ ß§“¬π“ -- การจั เจดีย¥์ ª√–‡¿∑·Ààß‡®¥’¬å ¬å ดÙประเภทแห่ ª√–‡¿∑, ง°“√®— -∫∑∑’ —ธßี §“¬π“ ศาสนพิ Ë ˆ »“ πæ‘∏’

Ò˘Ú Ò˘˜ Ò˘Ú Ò˘¯ Ò˘˜ Ò˘˘ Ò˘¯

- ∫∑π‘ ศาสนพิ ธี Ë ˆ‡∑» ∫∑∑’ »“ πæ‘∏’

Ú˘

Ò˘˘

-À¡«¥∑’ ∫∑π‘‡∑» Ë Ò °ÿ»≈æ‘∏’

Ú˘

-À¡«¥∑’ æ‘∏’· ¥ßμπ‡ªì Ë Ò °ÿ»≈æ‘πæÿ∏’ ∑∏¡“¡°– -- √–‡∫’ ¬∫æ‘∏’ πæÿ∑∏¡“¡°– æ‘∏’· ¥ßμπ‡ªì -- æ‘√–‡∫’ ∏’√—°¬…“Õÿ ∫æ‘∏‚’∫ ∂ -- √–‡∫’ ∫æ‘∏‚’∫ ∂ æ‘∏’√—°¬…“Õÿ -- æ‘√–‡∫’ ∏’‡«’¬¬∫æ‘ π‡∑’∏¬’ π„π«—π ”§—≠∑“ßæ√–æÿ∑∏»“ π“ -- √–‡∫’ æ‘∏’‡«’¬¬∫æ‘ π‡∑’∏¬’ π„π«—π ”§—≠∑“ßæ√–æÿ∑∏»“ π“

Ú¯ ÚÒÛ Ú¯ ÚÚ ÚÒÛ ÚÚÒ ÚÚ ÚÚˆ ÚÚÒ ÚÛÒ ÚÚˆ

- æ‘∏’∑”∫ÿ À¡«¥∑’ Ë Ú≠‡≈’ ∫ÿ≠È¬ßæ√– æ‘∏’ -- ∑”∫ÿ æ‘∏’∑≠ ”∫ÿß“π¡ß§≈ ≠‡≈’È¬ßæ√– -- ∑”∫ÿ ≠ ß“πÕ«¡ß§≈ ∑”∫ÿ≠ß“π¡ß§≈

ÚÛÛ ÚÛı ÚÛÛ ÚÒÙ ÚÛı

-À¡«¥∑’ √–‡∫’¬Ë ∫æ‘ Ú ∏∫ÿ’ ≠æ‘∏’

- ∑”∫ÿ≠ß“πÕ«¡ß§≈

ÚÛÒ

ÚÒÙ

”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“

À¡«¥∑’Ë Û ∑“πæ‘∏’ - √–‡∫’¬∫æ‘∏’

ÚÙı

À¡«¥∑’Ë Ù ª°‘≥°– - «‘∏’· ¥ß§«“¡‡§“√ææ√– - «‘∏’ª√–‡§π¢Õßæ√– ปจั จัย - วิ«‘ธ∏ที’∑�ำหนั ”Àπ—งßสื ◊อÕอาราธนาและท�ำใบปวารณาถวายจตุ Õ“√“∏π“ - «‘∏’Õ“√“∏π“»’≈, Õ“√“∏π“æ√–ª√‘μ√, Õ“√“∏π“∏√√¡ - «‘∏’°√«¥πÈ”

ÚıÚ Úıı Úıˆ Úı˜ Úı˘

‡∫≠®»’≈ - ‡∫≠®∏√√¡ ‡∫≠®»’≈ล - เบญจศี ª“≥“μ‘ªป“μ“ ‡«√¡≥’ สิ ‘ก°ขาบท ¢“∫∑∑’ข้Ë อÒที่ ๑ - ปาณาติ าตา เวรมณี Õ∑‘πนπ“∑“π“ - อทิ นาทานา ‡«√¡≥’ เวรมณี ‘สิ°ก¢“∫∑∑’ ขาบท ข้Ë อÚที่ ๒ °“‡¡ ÿ มิ¡‘จ®ฉาจารา ©“®“√“ เวรมณี ‡«√¡≥’ สิ ‘ก°ขาบท ¢“∫∑∑’ข้Ë อÛที่ ๓ - กาเมสุ “«“∑“ เวรมณี ‡«√¡≥’ สิ ‘ก°ขาบท ¢“∫∑∑’ข้Ë อÙที่ ๔ - มุ¡ÿส าวาทา “‡¡√¬¡—™ช™ª¡“∑— °¢“∫∑∑’ ı ข้อที่ ๕ - สุ ÿร√าเมรยมั ชปมาทัØฏ∞“π“ ฐานา ‘เวรมณี สิกË ขาบท ‡∫≠®°—≈ล¬“≥∏√√¡ - เบญจกั ยาณธรรม ¬“≥∏√√¡ เมตตา-กรุ „π ‘°¢“∫∑∑’ - กั°—ล≈ยาณธรรม ณาË Òสิกขาบท ข้อที่ ๑ ¬“≥∏√√¡ สั„π ‘ °¢“∫∑∑’ - กั°—ล≈ยาณธรรม มมาอาชี วะË สิÚกขาบท ข้อที่ ๒ ¬“≥∏√√¡ กามสั „π ‘°¢“∫∑∑’ - กั°—ล≈ยาณธรรม ญญมะË สิÛกขาบท ข้อที่ ๓ ¬“≥∏√√¡ สั„π ‘ Ë Ù ข้อที่ ๔ - กั°—ล≈ยาณธรรม จจะ°¢“∫∑∑’ สิกขาบท - กั°—ล≈ยาณธรรม ขาบท Ë ข้ıอที่ ๕ ¬“≥∏√√¡ สติ „π ‘สิ°ก¢“∫∑∑’ - »’≈ ¯ À√◊ÕÕÿ‚∫ ∂»’≈ แนวข้μ—อ«Õ¬à สอบธรรมศึ กษาชั ้นตรี “ß¢âÕ Õ∫ æ√â Õ¡‡©≈¬ §≥–°√√¡°“√®—¥∑”Àπ—ß ◊Õ

Úˆ˜ Ú˜Ú Ú˜˘ Ú¯Û Ú¯˜ Ú˘Ú Ú˘˜ Ú˘˜ ÛÒ ÛÛ ÛÙ Ûˆ Û˘ ÛÒˆ Û˘ı

‡√’·°â¬°√–∑Ÿ ß§«“¡ â∏√√¡

‡√’¬ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ ∏√√¡»÷°…“μ√’ ‡√◊ËÕß∑’Ë§«√√Ÿâ «‘™“‡√’¬ß§«“¡·°â°√–∑Ÿâ∏√√¡ §◊Õ«‘™“Õ∏‘∫“¬∏√√¡∑’Ëπ—°‡√’¬π‰¥â ‡≈à “ ‡√’ ¬ π¡“·≈â « π—Ë π ‡Õß æ√â Õ ¡°— ∫ À“ ÿ ¿ “…‘ μ Õ◊Ë π ¡“‡™◊Ë Õ ¡ §◊ Õ Õâ “ ß ÿ¿“…‘μÕ◊Ëπ¡“√—∫√Õß∏√√¡∑’ËμπÕ∏‘∫“¬¡“·≈â« ‡æ◊ËÕ„ÀâºŸâøíß‡¢â“„®·≈– เชื บายกระทู ้ธรรมนี ้ เป็πน°“√∫√√¬“¬∏√√¡∑’ การบรรยายธรรมที่มË ¡ี ’ ‡™◊่อË Õตามนั μ“¡π—้นÈ π ดังนั¥—้นß π—การอธิ È π °“√Õ∏‘ ∫ “¬°√–∑Ÿ â π’È ‡ªì ¿“…‘μÕ◊Ëπ¡“√—∫√Õß∏√√¡∑’ËμπÕ∏‘∫“¬¡“·≈â« „π™—Èππ’È°”Àπ¥„Àâ·μàß μ—Èß·μà Ú Àπâ“°√–¥“…¢÷Èπ‰ª (‡«âπ∫√√∑—¥) ·≈–¡’¿“…‘μÕ◊Ëπ¡“‡™◊ËÕ¡Õ’° Ò ¿“…‘μ „π∑’Ëπ’È®–¢Õ„Àâ¢âÕ·π–π”·°àπ—°‡√’¬π‡°’Ë¬«°—∫°“√·μàß°√–∑Ÿâ‰«âæÕ ‡ªìπμ—«Õ¬à“ß Õ—π¥—∫·√° ¢Õ„Àâπ—°‡√’¬π∑àÕß®”¿“…‘μ∑’Ë®–π”¡“‡™◊ËÕ¡„Àâ‰¥â‡ ’¬ °àÕπæ√âÕ¡°—∫∑’Ë¡“¢Õß¿“…‘μπ—Èπ„Àâ·¡àπ¬” („Àâπ—°‡√’¬π∑àÕß®”Õ¬à“ß πâ Õ ¬ Ú ¿“…‘ μ ) μà Õ ‰ª„Àâ À— ¥ Õ∏‘ ∫ “¬¿“…‘ μ ∑’Ë ∑à Õ ß‰¥â · ≈â « π—È π ∫à Õ ¬Ê ∑ÿ°¿“…‘μ®π™”π“≠ °“√Õ∏‘∫“¬π—Èπ„Àâ¬÷¥À≈—°¥—ßμàÕ‰ªπ’È Ò. ·ª≈§«“¡À¡“¬¢Õß°√–∑Ÿâ„Àâ‡¢â“„®‡ ’¬°àÕπ Ú. ¢¬“¬§«“¡·≈–«“ß‚§√ß‡√◊ËÕß«à“®–·μàß‰ª„π∑”πÕß„¥ Û. ¥”‡π‘π‡√◊ËÕßÕ∏‘∫“¬°√–∑Ÿâ Ù. √ÿª μÕπ¢÷Èπμâπ·≈–≈ß∑â“¬μâÕß„Àâ —¡æ—π∏å°—π ‡¡◊ÕË ‡√“‰¥â‚§√ß √â“ß·≈â« „Àâ∑¥≈ÕßÀ“¿“…‘μÕ◊πË ¡“Õ∏‘∫“¬∑”πÕß ‡¥’¬«°—π ‚¥¬Õ∏‘∫“¬‡™◊ËÕ¡¡“À“¿“…‘μ∑’Ëμπ‡μ√’¬¡‰«â·≈–μâÕß‡™◊ËÕ¡°—π

§Ÿà¡ย◊Õนรู∏√√¡»÷ °…“™—Èπμ√’ ทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี เรี ้ธรรมของพระพุ

„Àâ‰¥â π‘∑¥â«¬ ‡¡◊ËÕ∑”‰¥â‡™àππ’È °Á∂◊Õ«à“‡ªìπÕ—π„™â‰¥â·≈â«„π°“√·μàß °√–∑Ÿâ °“√·μàß°√–∑Ÿâπ’È∂◊Õ«à“ ”§—≠¡“°

π—°‡√’¬π§«√Ωñ°‡¢’¬π∫àÕ¬Ê ‡æ◊ËÕ§«“¡™”π“≠ °“√∑àÕß¿“…‘μ∑’®Ë –‡Õ“‰«â‡™◊ÕË ¡π—πÈ „Àâ‡≈◊Õ°À“¿“…‘μ∑’ßË “à ¬ ”À√—∫ ∑’Ë‡√“®–Õ∏‘∫“¬ Ú - Û ¿“…‘μ æ√âÕ¡∑’Ë¡“·≈–Ωñ°À—¥Õ∏‘∫“¬μ“¡∑’Ë‰¥â ·π–π”‰«â·≈â«‡¡◊ËÕ‡¢â“ π“¡ Õ∫ ‡√“®–‰¥â‰¡àμâÕß°—ß«≈Õ–‰√Õ’° ‡æ√“– ¿“…‘ μ ∑’Ë ® –„™â ‡ ™◊Ë Õ ¡‡√“Õ∏‘ ∫ “¬‰¥â À ¡¥·≈â « ‡æ’ ¬ ß·μà Õ ∏‘ ∫ “¬°√–∑Ÿâ ∑’Ë∑“ß π“¡ Õ∫ÕÕ°„Àâ‡∑à“π—Èπ ‚¥¬¥÷ß‡¢â“¡“À“¿“…‘μ∑’Ëμπ®–‡™◊ËÕ¡ ·≈–μàÕ®“°π—Èπ°ÁÕ∏‘∫“¬‰ªμ“¡ ”π«π ∑’Ë‡√“‰¥â‡μ√’¬¡‰«â·≈â«‰ª®π®∫ μ“¡¢â Õ ·π–π”∑’Ë ‰ ¥â ° ≈à “ «¡“π’È ®–∑”„Àâ π— ° ‡√’ ¬ π ∫“¬„®¢÷È π ¡“° ‰¡à®”‡ªìπμâÕß‰ªπ—Ëß§‘¥À“§”Õ∏‘∫“¬„Àâ‡ ’¬‡«≈“¡“°„π π“¡ Õ∫ °“√·μàß°√–∑Ÿâπ’È∑“ß π“¡À≈«ß ( π“¡ Õ∫ à«π°≈“ß) ‰¥âμ—Èß √–‡∫’¬∫°“√μ√«®‰«â ˜ ≈—°…≥–¥â«¬°—π π—°‡√’¬π®–μâÕß·μàß„Àâ∂Ÿ° μâÕßμ“¡≈—°…≥–π’È §◊Õ Ò. ·μàß‰¥âμ“¡°”Àπ¥ (Ú Àπâ“°√–¥“…‡«âπ∫√√∑—¥¢÷Èπ‰ª ) Ú. Õâ“ß¿“…‘μ‰¥âμ“¡°Æ·≈–∫Õ°∑’Ë¡“‰¥â∂Ÿ°μâÕß (Ò ÿ¿“…‘μ) Û. ‡™◊ËÕ¡°√–∑Ÿâ‰¥â¥’ Ù. Õ∏‘∫“¬§«“¡μ“¡°√–∑Ÿâ∑’Ëμ—Èß‰«â ı. „™â ”π«π°“√‡¢’¬π‰æ‡√“– ˆ. „™âμ—« –°¥°“√—πμå∂Ÿ°μâÕßμ“¡À≈—°¿“…“‰∑¬ ˜. –Õ“¥ ‰¡à‡ª√Õ–‡ªóôÕπ ¥—ดังßที∑’‰Ëไ่ ¥âด้อÕ∏‘ธิ∫บ“¬·≈–„Àâ À«—งßว่«àา“คงจะท�ำให้ §ß®–∑”„Àâนπ°กั— เรี ‡√’ย¬π‡¢â ายและให้¢ขÕâ อ้ §‘คิ¥ด¡“π’ มานีÈ ้ หวั นเข้“า„® ใจ เกี วกั∫บ°“√·μà การแต่ßง°√–∑Ÿ กระทูâ‰้ไ¥âด้∫ตâ“ามหลั กการ ‡°’Ë¬่ย«°— ßæÕ ¡§«√

μ—«Õ¬à“ß

¬ß§«“¡·°â °√–∑Ÿ â∏√√¡ วิช‡√’าเรี ยงความแก้ กระทู ้ธรรม ∏√√¡»÷°…“μ√’ ประโยคธรรมศึ กษาชั้นตรี °¡⁄¡ÿπ“ «μ⁄μμ’ ‚≈‚°. —μ«å‚≈°¬àÕ¡‡ªìπ‰ªμ“¡°√√¡. ¡.¡.ÒÛ/ˆÙ¯. ¢ÿ. ÿ. Úı/Ùı˜.

≥ ∫— ¥ π’È ®— ° ‰¥â ∫ √√¬“¬¢¬“¬§«“¡°√–∑Ÿâ ∏ √√¡æÿ ∑ ∏»“ π ÿ¿“…‘μ∑’Ë≈‘¢‘μ‰«â ≥ ‡∫◊ÈÕßμâπæÕ‡ªìπ·π«∑“ß·Ààß°“√»÷°…“·≈– —¡¡“ ªØ‘∫—μ‘ ◊∫μàÕ‰ª ∏√√¡¥“¢Õß¡πÿ…¬å§π‡√“∑’Ë‡°‘¥¡“„π‚≈°π’È ≈â«π¡’°√√¡‡ªìπ¢Õß μπ‡Õß ‡æ√“–∂◊Õ«à“§π‡√“‡°‘¥¡“æ√âÕ¡°—∫°√√¡‡°à“À√◊Õ°√√¡·μàª“ß °àÕπ ∫“ß§π‡°‘¥¡“·≈â«¡—Ëß¡’»√’ ÿ¢ ∫“ß§π‡°‘¥¡“·≈â«∑ÿ°¢å¬“°‰√â ∫“ß §π‡°‘¥¡“°Áμ“¬·μà‡¥Á° ∫“ß§π‡°‘¥¡“°Áμ“¬μÕπ‡ªìπÀπÿà¡ “« ∫“ß§π ‡°‘¥¡“·≈â«μ“¬μÕπ·°à À√◊Õ∫“ß§π‡°‘¥¡“·≈â«∂Ÿ°°√√¡μ—¥√Õπ‡√’¬°«à“ μ“¬°àÕπ«—¬Õ—π§«√ ‡À≈à“π’È≈â«π‡ªìπ‡æ√“–°√√¡Àπÿπ àß ®÷ß‡ªìπ ‘Ëß∑’Ë ‰¡à·ª≈°«à“∑ÿ°«—ππ’È ∑”‰¡∫â“π‡¡◊Õß‡√“∂÷ß¡’§«“¡‡ª≈’Ë¬π·ª≈ß ºŸâ§π ¡’§«“¡·μ°μà“ß°—πμà“ßÊ π“π“ Õ¬à“ß‡™àπ ∫“ß§π‡°‘¥¡“∫π°Õß‡ß‘π °Õß∑Õß ®–°‘π®–„™â‡∑à“‰√‰¡à¡’À¡¥ ∫“ß§π®–°‘π®–„™â¬—ß‰¡à¡’ π—Èπ ‡ªìπ‡æ√“–º≈·Ààß°√√¡∑’Ë∑”‰«â ¡Õß„πªí®®ÿ∫—π°√√¡·≈â«°Á “¡“√∂μÕ∫‰¥â«à“ §π∑”¥’¬àÕ¡‰¥â¥’ §π∑”™—Ë«¬àÕ¡‰¥â™—Ë« ‡æ√“–°√√¡‡À¡◊Õπμ‘¥ªï° ∫“ß§√—Èß∫“ß∑’‰¡àμâÕß√Õ

เรี ้ธรรมของพระพุ §Ÿà¡ย◊Õนรู∏√√¡»÷ °…“™—Èπμ√’ ทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี

ให้ ชาติÀหπâน้“าÀ√◊ หรืÕอ™“μ‘ ชาติ‰ไÀπ หนๆÊ กรรมที „Àâถ∂÷ßึง™“μ‘ °√√¡∑’่ทË∑�ำไว้ ”‰«âใ„ห้Àâผºลในปั ≈„πªíจ®จุ®ÿบ∫ัน—π ดั¥—งßที∑’่เË‡ห็ÀÁนπ ‰¥â®“° ∂“π°“√≥åªí®®ÿ∫—ππ’È ‚®√ºŸâ√â“¬∑—ÈßÀ≈“¬°àÕ°√√¡∑”§«“¡™—Ë« °Á‰¡à “¡“√∂À≈’°Àπ’°√√¡™—Ë«‰¥â ∫“ß√“¬°Á∂Ÿ°®—∫μ“¬ ∫“ß√“¬°Á∂Ÿ°®—∫ ‰ªμ‘¥§ÿ° ‡¡◊ËÕ‡√“√Ÿâ«à“°√√¡¡’º≈Õ¬à“ßπ’È·≈â«°Á§«√∑’Ë®–æ÷ß —ß«√√–«—ß®‘μ ¢Õßμπ‰¡à„Àâ∫“ª‡°‘¥¢÷ÈπÀ√◊Õ§«“¡™—Ë«¡“∑”√â“¬μπ‡ÕßμâÕß§‘¥·μà ‘Ëß¥’ ∑”·μà ‘Ëß¥’ ¡ÿàßæ—≤π“Ωñ°®‘μ¢Õßμπ„Àâ‡ªìπ§π¥’¡’»’≈∏√√¡ª√–®”„® Õ—π®–π”§«“¡ ÿ¢¡“ Ÿμà π‰¥â ¡¥—ßæÿ∑∏»“ π ÿ¿“…‘μ∑’¡Ë “„π¢ÿ∑∑°π‘°“¬ ∏√√¡∫∑«à“ ®‘μ⁄μÌ ∑π⁄μÌ ÿ¢“«ÀÌ. ®‘μ∑’ËΩñ°¥’·≈â« π” ÿ¢¡“„Àâ. ∏√√¡™“μ‘¢Õß¡πÿ…¬å‡√“ ¡’®‘μ‡ªìππ“¬ ¡’°“¬‡ªìπ∫à“« ®–§‘¥ ®–æŸ¥ ®–∑”Õ–‰√ ®‘μ‡ªìπºŸâ —Ëß°“¬‡ªìπºŸâ∑”μ“¡ ∂â“¡’®‘μ§‘¥√â“¬°“√ æŸ¥À√◊Õ°“√°√–∑”°Á¬àÕ¡ÕÕ°¡“‰¡à¥’ ∂â“®‘μ§‘¥¥’°“√æŸ¥°“√°√–∑” ¬àÕ¡ÕÕ°¡“¥’ ¥—ßπ—Èπ °“√Ωñ°®‘μ¢Õßμππ—Èπ‡ªìπ ‘Ëß∑’Ë¥’ Ωñ°®‘μ„Àâ§‘¥¥’ æŸ¥¥’ ∑”¥’ ¡’§«“¡ª√“√∂π“¥’μàÕ§πÕ◊Ëπ·ºà‡¡μμ“∏√√¡„Àâ§«“¡√—° §«“¡ ß “√·°à √√æ —μ«å„π “°≈‚≈°π’È ·¡â®–‚°√∏„§√°Á§«√√–ß—∫ ®‘μ„®‰¡à„Àâ‚°√∏ √â“ß§«“¡Õ¥∑π„Àâ°—∫μπ‡Õß ‰¡à®Õß‡«√Õ“¶“μ ¡“¥√â“¬§πÕ◊Ëπ ‡ªìπ§π¡’®‘μ„®∑’Ë‚Õ∫ÕâÕ¡Õ“√’ æŸ¥‰æ‡√“–‡ π“–®‘μ ß‡§√“–Àå§πÕ◊Ëπ¥â«¬®‘μ‡¡μμ“∏√√¡ ‡Õ“™π–§«“¡√â“¬¥â«¬§«“¡¥’ ‡¡◊ËÕªØ‘∫—μ‘‰¥â¥—ßπ’È·≈â« ®÷ß‰¥â™◊ËÕ«à“¡’®‘μ∑’ËΩñ°¥’·≈â« ¥”‡π‘π™’«‘μ¥â«¬ —πμ‘«∏‘ „’ ™âª≠ í ≠“æ‘®“√≥“·°â‰¢ªí≠À“μà“ßÊ √Ÿ®â °— ª≈àÕ¬«“ßμàÕ ‘ßË μà“ßÊ ∑’Ë¡“°√–∑∫ ‡æ√“– ‘Ëß‡À≈à“π—ÈπÕ“®‡ªìπ ‘Ëß∑’Ë∂Ÿ°„®∫â“ß‰¡à∂Ÿ°„®∫â“ß ‰¡à§«√ ¬‘π¥’·≈–¬‘π¥’√â“¬μ“¡°√–· π—ÈπÊ ‡™àπ¿“«–‡Àμÿ°“√≥å∫â“π ‡¡◊Õß∑ÿ°«—ππ’È¡’ªí≠À“«ÿàπ«“¬¡“°¡“¬ ∂â“‡√“‰¡àΩñ°®‘μ¢Õß‡√“„Àâ¥’·≈â«

ส� ”π— ำนัก°เรี‡√’¬ยπ«— นวั¥ดª√–¬ÿ ประยุ√ร«ß»“«“ วงศาวาส

‡√“Õ“®‡ªìπºŸâ∑’Ëμ°μË”À√◊Õ°√–∑”°√√¡Õ—π‰¡à‡ªìπ‰ªμ“¡∏√√¡ ‡¡◊ËÕ‡ªìπ ‡™àππ’È §«“¡∑ÿ°¢å‡¥◊Õ¥√âÕπ¬àÕ¡μ‘¥μ“¡μ—«‡√“ ®–À“§«“¡ ÿ¢‰¡à‰¥â º≈·Ààß§«“¡ ÿ¢∑’Ë‡°‘¥®“°°“√Ωñ°®‘μ‡ªìπ§«“¡ ÿ¢∑—Èß™“μ‘π’È·≈–™“μ‘ Àπâ“ √ÿª§«“¡«à“ º≈¬àÕ¡‡°‘¥¡“®“°‡Àμÿ ¥—ß§”«≈’∑’Ë«à“ º≈¢Õßß“π Õ¬Ÿà∑’Ë°“√°√–∑” º≈¢Õß°√√¡Õ¬Ÿà∑’Ëμ—«∫ÿ§§≈ §π‡√“®–¥’À√◊Õ®–™—Ë«°Á¢÷Èπ Õ¬Ÿà°—∫º≈¢Õß°“√°√–∑”∑—Èßπ—Èπ ∑ÿ°§π∑’Ë‡°‘¥¡“∫π‚≈°π’È§≈â“¬§≈÷ß°—π ·μà·μ°μà“ß°—π∑’Ë§«“¡ª√–æƒμ‘ªØ‘∫—μ‘À√◊Õ∑’Ë‡√’¬°«à“ “¡—≠ ”π÷° ¥—ß π—Èπ∫ÿ§§≈„¥μâÕß°“√∑’Ë®–¡’§«“¡ ÿ¢ °ÁμâÕßæ—≤π“ª√—∫ª√ÿß®‘μ¢Õßμπ „Àâ‡ªìπ§π¥’¡’∏√√¡– ¬°√–¥—∫®‘μ„Àâ Ÿß„ÀâÀà“ß‰°≈®“°§«“¡™—Ë«√â“¬ ¡ÿàß æ—≤π“Ωñ°ΩπÕ∫√¡®‘μ¢Õßμπ„Àâ ¡Ë”‡ ¡Õ „Àâ§‘¥·μà ‘Ëß¥’ ∑”·μà ‘Ëß¥’ ·≈â«§«“¡¥’®–‡°‘¥¢÷Èπ°—∫∫ÿ§§≈π—Èπ Õ—π‡ªìπ‡Àμÿ‡ªìπº≈·Ààß°ß°√√¡ °ß‡°«’¬π‡æ√“–§«“¡¥’∑’Ë‡°‘¥®“°°“√Ωñ°Õ∫√¡®‘μ„®π—Ëπ‡Õß ¡¥—ßæÿ∑∏ »“ π ÿ¿“…‘μ∑’Ë¬°¢÷Èπ‡ªìππ‘°‡¢ª∫∑ ≥ ‡∫◊ÈÕßμâπ«à“ °¡⁄¡ÿπ“ «μ⁄μμ’ ‚≈‚°. —μ«å‚≈°¬àÕ¡‡ªìπ‰ªμ“¡°√√¡. ¡’‡π◊ÈÕ§«“¡¥—ß‰¥â∫√√¬“¬¡“¥â«¬ª√–°“√©–π’Èœ

§Ÿà¡ย◊Õนรู∏√√¡»÷ °…“™—Èπμ√’ ทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี เรี ้ธรรมของพระพุ

ส� ”π— ำนัก°เรี‡√’¬ยπ«— นวั¥ดª√–¬ÿ ประยุ√ร«ß»“«“ วงศาวาส

362 ๒๒ 22

§Ÿà¡ย◊Õนรู∏√√¡»÷ °…“™—Èπμ√’ ทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี ”π—°‡√’¬π«—¥ª√–¬ÿ√«ß»“«“ เรี ้ธรรมของพระพุ

Úˆ. ºŸâß¥‡«âπ®“°°“√∑”∫“ª¥â ¬§‘¥∂÷ßÕ°‡¢“Õ°‡√“ ‡√’¬°«à“Ç.. ? μ—«Õ¬à“«ß‚§√ß √â “ß °. —¡ªíμμ«‘√—μ‘ ¢. ¡“∑“π«‘√—μ‘ °“√‡√’¬ß§«“¡·°â °√–∑Ÿâ∏√√¡ §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ¡—ß «‘√—μ‘ ∏√√¡»÷°…“μ√’ Ú˜. À— « ¢‚¡¬¬— ß ‰¡à ‰ ¥â ‚ Õ°“ ¢‚¡¬ ®÷ ß ‡«â π ‰«â °à Õ π ®— ¥ ‡ªì π «‘ √— μ‘ „ ¥ À√◊Õ‰¡à ? °. ¡“∑“π«‘√—μ‘ °¡⁄¡ÿπ“ «μ⁄¢.μμ’ —¡‚≈‚°. ªíμμ«‘√—μ‘ §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ‰¡à‡ªìπ«‘√—μ‘ —μ«å‚≈°¬àÕ¡‡ªìπ‰ªμ“¡°√√¡. Ú¯. ∂â“≈à«ß≈–‡¡‘¥»’≈¢âÕ∑’Ë Ò ®–∑”„Àâ∫ÿ§§≈¢“¥§ÿ≥∏√√¡¢âÕ„¥ ? ¡.¡.ÒÛ/ˆÙ¯. ¢ÿ. ÿ. Úı/Ùı˜. °. §«“¡ —μ¬å ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ §. ‡¡μμ“-°√ÿ≥“ ß. ∂Ÿ°∑ÿ°¢âÕ ≥ ∫—¥ËÕπ’·ºà È ®—„°Àâ‰¥â ∫√√¬“¬¢¬“¬§«“¡°√–∑Ÿ ∏â √√¡æÿ Ú˘. °“√‡º◊ §«“¡ ÿ ¢·°àºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“ÇÇ. ? ∑∏»“ π ÿ¿“…‘μ ∑’Ë≈‘¢‘μ°. ‰«â ‡¡μμ“ ≥ ‡∫◊ÈÕßμâπæÕ‡ªìπ·π«∑“ß·Àà ¢. °√ÿ≥ß°“√»÷ “ °…“·≈– —¡¡“ªØ‘∫—μ‘ ◊∫μàÕ§. ‰ª ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ Û. °“√™à «¬‡ª≈◊ÈÕß∑ÿ°…¢å¬å¢............................................................... ÕßºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ? ∏√√¡¥“¢Õß¡πÿ °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ¥≥¢÷Èπ“ )................................... ........................................(Ò ∫√√∑— §. ¡ÿ∑‘μ“ ßæÿ∑∏»“ π ÿ¿“…‘ß.μÕÿ∑’‡Ë¡∫°¢“ ...................... ¡¥— “„π¢ÿ∑∑°π‘°“¬ ∏√√¡∫∑«à“ ÛÒ. °—≈¬“≥∏√√¡¢âÕ„¥ ‡ªìπ‡Àμÿ„Àâ¡πÿ…¬å§‘¥‡°◊ÈÕ°Ÿ≈°—π·≈–°—π ? °. ‡¡μμ“ ≥“. ®‘μ⁄μÌ ∑π⁄μ¢.Ì ÿ°√ÿ ¢“«ÀÌ §. —¡¡“Õ“™’«–®‘μ∑’ËΩñ°¥’·≈â«ß.π” ÿ §«“¡¡’ —μ.¬å ¢¡“„Àâ ÛÚ. °“√‰∂à™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊Õ∑’∂Ë °Ÿ π”‰ª¶à“ ‡°‘¥®“°®‘μª√–°Õ∫¥â«¬Ç.. ? ∏√√¡™“μ‘ °. ‡¡μμ“ ¢ Õß¡πÿ … ¬å ..................................................... ¢. °√ÿ≥“ §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡¥∫°¢“ ........................................(Ò ∫√√∑— ¢÷Èπ)................................... ÛÛ. —¡¡“Õ“™’«–¡’§«“¡À¡“¬μ√ß°—∫¢âÕ„¥ ? ............................................................................................................... °. °“√ß“π™Õ∫ ¢. °“√‡®√®“™Õ∫ §. ‡≈’È¬ß™’æ™Õ∫ ß. §«“¡‡æ’¬√™Õ∫

§Ÿà¡◊Õ∏√√¡»÷°…“™—Èπμ√’

ส� ”π— ำนัก°เรี‡√’¬ยπ«— นวั¥ดª√–¬ÿ ประยุ√ร«ß»“«“ วงศาวาส

363 ๒๓ 23

ª§«“¡«à ÛÙ. √ÿ ‡∑ªº’ ´’¥’‡∂◊“ËÕπ............................................................................. ‡°≈◊ËÕπ‡¡◊Õß ‡æ√“– “‡Àμÿ„¥ ? ..................................... °. ‡∫’¬¥‡∫’¬π°—π (ı - ˜ ¢.∫√√∑— ‰¡à´¥◊ËÕ) —μ................................... ¬åμàÕ°—π ............................................................ ¡¥— ßæÿ«∑‘μ∏»“ π ÿ §. —ß§¡·μ°·¬° ß. ‡≈’È¬ß™’ „π∑“ß‰¡à¿™“…‘ Õ∫μ∑’Ë¬°¢÷Èπ ‡ªì ππ‘°ª√–æƒμ‘ ‡¢ª∫∑ ‡≥ªìπ‡∫◊∏√√¡„π°‘ ÈÕßμâπ«à“®°“√ ‰¥â·°à¢âÕ„¥ ? Ûı. °. ‡¢’¬«´◊ËÕ —μ¬åμàÕ‡®â“π“¬ °¡⁄¡ÿπ“ «μ⁄μμ’ ‚≈‚°. ¢. ·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑’Ëμ‘¥‰«â —μ«å‚≈°¬àÕ¡‡ªìπ‰ªμ“¡°√√¡. §. ¥”‰¡à‡Õ“¢Õßª≈Õ¡¡“À≈Õ°¢“¬ ß. ¢“«μ√ß‡«≈“ ∑”ß“π°àÕπ ‡≈‘°∑’À≈—ß ¡’Ûˆ. ‡π◊ÈÕ§«“¡¥— ß‰¥âπ∫¥â√√¬“¬¡“¥â ¢¬—π∑”°‘ «¬§«“¡ ÿ®«√‘¬ª√–°“√©–π’ μ ™à«¬„Àâ»’≈¢âÈœÕ„¥¡—Ëπ§ß ? °. »’≈¢âÕ Ò ¢. »’≈¢âÕ Ú §. »’≈¢âÕ Û ß. »’≈¢âÕ Ù Û˜. ºŸâ„™â·√ßß“π‰¡à‚°ß‡«≈“ æ—≤π“Ωï¡◊Õ —μ¬å´◊ËÕμàÕÀπâ“∑’Ë ™◊ËÕ«à“ ª√–æƒμ‘‡ªìπ∏√√¡„πÕ–‰√ ? °. °‘®°“√ ¢. ∫ÿ§§≈ §. «—μ∂ÿ ß. ∂Ÿ°∑ÿ°¢âÕ Û¯. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‡ªìπ∏√√¡„π°‘®°“√ ? °. ‰¡à‚°ß¢Õß ¢. ‰¡à‚°ß§π §. ‰¡à‚°ßß“π ß. ‰¡à‚°ß™“μ‘ Û˘. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‰¡à‡ªìπ∏√√¡„π∫ÿ§§≈ ? °. ‚°ß™“μ‘ ¢. ‚°ß§π §. ‚°ß¢Õß ß. ‚°ßß“π Ù. ‚√§‡Õ¥ å®–≈¥≈ß ‡æ√“–¡’§ÿ≥∏√√¡¢âÕ‰Àπ ? °. §«“¡¡’ —μ¬å ¢. §«“¡¡’‡¡μμ“°√ÿ≥“ §. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ß. §«“¡¡’ μ‘

362 ๒๔ 24

Úˆ. ºŸâß¥‡«âπ®“°°“√∑”∫“ª¥â «¬§‘¿¥∂÷“…‘ ßÕ°‡¢“Õ°‡√“ æÿ∑∏»“ π ÿ μ ‡≈à¡ Ò ‡√’¬°«à“Ç.. ? °. —¡ªíμμ«‘√—μ‘ ¢. ¡“∑“π«‘√—μ‘ §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ¡—ß «‘√—μ‘ ∑“π«√√§ §◊ Ú˜. À— « ¢‚¡¬¬— ß ‰¡à ‰ ¥â ‚ Õ°“ ¢‚¡¬Õ ®÷À¡«¥∑“π ß ‡«â π ‰«â °à Õ π ®— ¥ ‡ªì π «‘ √— μ‘ „ ¥ ทานวรรค คื อ หมวดทาน สี ∑∑Ì ¡‘μ⁄μ“π‘ §π⁄ล∂วรรค μ‘. คือ หมวดศีล À√◊Õ‰¡à ? °. ¡“∑“π«‘√—μ‘ ºŸâ„Àâ ¬àÕ¡ºŸ¢.°‰¡μ√’ —¡ªí‰μ«âμ«‘ ‰¥â√. —μ‘ อคฺคสฺส ทาตา ลภเต ปุนดฺคํ. สีีลํ โลเก อนุตฺตรํ. §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ‰¡à‡ —ªìßπ¬ÿ«‘μ√μπ‘—μ‘ °“¬ §“∂«√√§. ผู้ให้สิ่งที่เลิศ ย่อมได้สิ่งที่เลิศอีก. ศีลเป็นเยี่ยมในโลก. Ú¯. ∂â“≈à«ß≈–‡¡‘¥»’≈¢âÕ∑’Ë Ò ®–∑”„Àâ∫ÿ§§≈¢“¥§ÿ≥∏√√¡¢âÕ„¥ ? อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิ บาต ªî‚¬ ‚Àμ‘ ขุท.ทกนิกาย ชาดก เอกนิบาต ∑∑¡“‚π °. §«“¡ —μ¬å ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ºŸâ„Àâ ¬àÕß.¡‡ªì∂Ÿπ°∑’∑ÿË√°—°¢â.Õ §. ททํ‡¡μμ“-°√ÿ มิตฺตานิ ≥ คนฺ“ ถติ. สีลํ รกฺเขยฺย เมธาวี. Õ— ß §ÿ μÇÇ. μ√π‘°“¬ Ú˘. ผู°“√‡º◊ Õ Ë ·ºà „ Àâ § «“¡ ÿ ¢ ·°à º Õ â Ÿ π Ë ◊ ‡√’ ¬ °«à “ปราชญ์ ?พึงªíรั≠ก®°π‘ ้ให้ ย่อมผูกไมตรีไว้ได้. ษาศี∫ล“μ. °. ‡¡μμ“ ≥“ ≈ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ สังยุตตนิกาย ’สคาถวรรค ≈«√√§ §◊¢.Õ °√ÿ À¡«¥»’ §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ ’≈Ì ‚≈‡° Õπÿμ⁄μ√Ì. Û. °“√™à «¬‡ª≈◊ปิÈÕโß∑ÿ °¢å¢.ÕßºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ททมาโน ย โหติ สุขํ?ยาว ชรา สีลํ. »’ ≈ ‡ªì π ‡¬’ ¬ Ë ¡„π‚≈°. °.ผู้ใ‡¡μμ“ ¢. °√ÿศีล≥น�ำสุ “ ขมาให้ตราบเท่าชรา. ห้ ย่อมเป็นที่รัก. ∑∑°π‘°“¬ ขุ™“¥° “μ §.อั¡ÿงคุ∑ต‘μตรนิ “ กาย ปัญจกนิบาต ß. Õÿ¢ÿ‡∫°¢“ ททกนิ‡Õ°π‘ กาย ∫ธรรมบท ÛÒ. °—≈¬“≥∏√√¡¢âÕ„¥ ‡ªì „Àâ¡¬πÿ‡¡∏“«’ …¬å§‘¥.‡°◊ÈÕ°Ÿ≈°—π·≈–°—π ? ’≈πÌ ‡Àμÿ √°⁄‡¢¬⁄ วิเจยฺ ทานํ สุคตปฺปสตฺถํ. ¢. °√ÿ≥สํ“วาเสน สีลํ เวทิตพฺพํ °.ย‡¡μμ“ ª√“™≠åæ÷ß√—°ศี…“»’ การเลื§.อกให้ อันพระสุ ลพึ≈ง รู. ้ไ—μด้¬å เพราะอยู่ร่วมกัน. —¡¡“Õ“™’ «– คตทรง ß. §«“¡¡’ ∑°π‘°μ“¬ μ‘«ÿμμ°– ญ. Õ∑’∂Ë °Ÿ π”‰ª¶à“ ‡°‘¢ÿ¥∑®“°®‘ นัยÕ‘ของพระขี ณาสพ? ÛÚ. °“√‰∂àสรรเสริ ™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊ ª√–°Õ∫¥â «¬Ç.. ขุททกนิกาย อุทาน สังยุตตนิกาย μ‘ สคาถวรรค °. ‡¡μμ“ ≥“ «√√§ §◊¢.Õ °√ÿ À¡«¥ μ‘ §. ¡ÿ∑‘μ“ ‡∫°¢“ μ‘. ¡“ ß. ÿ¢Õÿ‡¡∏μ‘ . มนาปทายี ลภเต มนาปํ ÛÛ. —¡¡“Õ“™’«–¡’§«“¡À¡“¬μ√ß°—∫¢âÕ„¥ ? μ‘ ¬àÕ¡‰¥â√—∫§«“¡ ÿ¢. ผู้ให้ส°. ิ่งชอบใจ ย่อมได้§π¡’ สิ่งชอบใจ. °“√ß“π™Õ∫ ¢. °“√‡®√®“™Õ∫ อั ง คุ ต ตรนิ ก าย ปั ญ จกนิ บ าต —ß¬ÿμμπ‘ °“¬ §“∂«√√§. §. ‡≈’È¬ß™’æ™Õ∫ ß. §«“¡‡æ’ ¬√™Õ∫

ส� ”π— ำนัก°เรี‡√’¬ยπ«— นวั¥ดª√–¬ÿ ประยุ√ร«ß»“«“ วงศาวาส

363 ๒๕ 25

ÛÙ. ‡∑ªº’ ´’¥’‡∂◊ËÕπ ‡°≈◊ËÕπ‡¡◊Õß ‡æ√“– “‡Àμÿ„¥ ? ‡∫’¬¥‡∫’¬π°—π ‰¡à´◊ËÕ —μ¬åμàÕ°—π สติว°.รรค คือ หมวดสติ ¢. ปาปวรรค คือ หมวดบาป §. —ß§¡·μ°·¬° ß. ‡≈’È¬ß™’«‘μ„π∑“ß‰¡à™Õ∫ „¥ ? อกรณํ สุขํ. Ûı. ª√–æƒμ‘ ∏√√¡„π°‘ สติมา สุ‡ªìขπเมธติ . ®°“√ ‰¥â·°à¢âÕปาปานํ ¬åμàÕ‡®â“ขπ“¬ คนมี°. สติ ‡¢’ย่อ¬«´◊ มได้ËÕ —รับμความสุ . การไม่ท�ำบาป น�ำสุขมาให้. ¢. สั·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑’ งยุตตนิกาย สคาถวรรค Ëμ‘¥‰«â ขุททกนิกาย ธรรมบท §. ¥”‰¡à‡Õ“¢Õßª≈Õ¡¡“À≈Õ°¢“¬ ß. ม¢“«μ√ß‡«≈“ Õπ ‡≈‘°∑’Àปาปานิ ≈—ß สติ โต สุเว เสยฺโ∑”ß“π°à ย ปริวชฺชเย. คนมี ติ เป็ นผู้ปπระเสริ ฐทุกวั®น√‘.μ ™à«¬„Àâ»พึ’≈ง¢âละเว้ นบาปทั Ûˆ. ส¢¬— π∑”°‘ ¥â«¬§«“¡ ÿ Õ„¥¡— Ëπ§ß ?้งหลาย. °. สั»’งยุ≈ต¢âตนิ Õ กÒาย สคาถวรรค ¢. »’≈¢âÕ Ú ขุททกนิกาย ธรรมบท §. »’≈¢âÕ Û ß. »’≈¢âÕ Ù มิ ชาคโร Û˜. สติ ºŸâ„™âโลกสฺ ·√ßß“π‰¡à ‚°ß‡«≈“ æ—≤π“Ωï¡◊Õปาเป —μ¬å´น◊ËÕรมตี μàÕÀπâสุ“จ∑’ิ. Ë ™◊ËÕ«à“ สติเป็ª√–æƒμ‘ นธรรมเครื งตื่นอยู่ใน ? คนสะอาดไม่ยินดีในความชั่ว. ‡ªìπ่อ∏√√¡„πÕ–‰√ โลก. วินัย มหาวรรค °. °‘®°“√ ¢. ∫ÿ§§≈ สังยุตตนิกาย สคาถวรรค §. «—μ∂ÿ ß. ∂Ÿ°∑ÿ°¢âÕ สกมฺมุนา หญฺญติ ปาปธมฺโม. Û¯. สติ ¢âÕม„¥โต™◊ËÕสทา «à“ª√–æƒμ‘ ‡ ªì π ∏√√¡„π°‘ ®°“√ ? ่ว ย่อมล�ำบาก ภทฺทํ คนมี สันดานชั °ß¢Õß ญทุกเมื่อ. ¢. ‰¡à‚°ß§π คนมีส°.ติ มี‰¡àค‚วามเจริ เพราะกรรมของตน. §. สั‰¡à งยุ‚ต°ßß“π ตนิกาย สคาถวรรค ß. ‰¡à‚°ß™“μ‘ ขุททกนิกาย เถรภาษิต Û˘. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‰¡à‡ªìπ∏√√¡„π∫ÿ§§≈ ? °. ‚°ß™“μ‘ ¢. ‚°ß§π นตฺถิ ปาปํ อกุพฺพโต. บาปไม่มีแก่ผู้ไม่ท�ำ. §. ‚°ß¢Õß ß. ‚°ßß“π Ù. ‚√§‡Õ¥ å®–≈¥≈ß ‡æ√“–¡’§ÿ≥∏√√¡¢âÕ‰Àπ ขุ?ททกนิกาย ธรรมบท °. §«“¡¡’ —μ¬å ¢. §«“¡¡’‡¡μμ“°√ÿ≥“ §. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ß. §«“¡¡’ μ‘

แนวข้อสอบ ธรรมศึกษา ชั้นตรี

362 312 316 8

เรี ้ธรรมของพระพุ §Ÿข à¡อยสอบธรรมศึ ◊Õนรู∏√√¡»÷ °…“™— Èπμ√’้นตรีทธเจ้า ฉบับธรรมศึกษาชั้นตรี กษาชั

Úˆ. ºŸâß¥‡«âπ®“°°“√∑”∫“ª¥â«¬§‘¥∂÷ßÕ°‡¢“Õ°‡√“ ‡√’¬°«à“Ç.. ?

ง ัต อย า ว

เลขที่ ๙๐๐๙ ประโยคธรรมศึกษาชั้น ตรี วิชา เรียงความแก กระทู ธรรม °. —¡ªíμμ«‘√—μ‘ ¢. ¡“∑“π«‘√—μ‘ สอบในสนามหลวง §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ¡—ß «‘√—μ‘

วันที่ ๑๖ เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๔ Ú˜. À— « ¢‚¡¬¬— ß ‰¡à ‰ ¥â ‚ Õ°“ ¢‚¡¬ ®÷ ß ‡«â π ‰«â °à Õ π ®— ¥ ‡ªì π «‘ √— μ‘ „ ¥ À√◊Õ‰¡à ? °. ¡“∑“π«‘√—μ‘ ¢. —¡ªíμμ«‘√—μ‘ ปาปานํ อกรณํ สุขํ §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ‰¡à‡ªìπ«‘√—μ‘ การไมทำบาป นำสุขมาให Ú¯. ∂â“≈à«ß≈–‡¡‘¥»’≈¢âÕ∑’Ë Ò ®–∑”„Àâ∫ÿ§§≈¢“¥§ÿ≥∏√√¡¢âÕ„¥ ? ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ รรยายขยายความกระทู ได¬åบบรรยายขยายความกระทู ณ°.บั§«“¡ — ดนี้ จักμได้ ้ธ รรมพุทธศาสนสุภาษิต §. ‡¡μμ“-°√ÿ ≥ “ ß. ∂Ÿ ° ∑ÿ ° ¢â Õ ที่ลิขิตไว้ แนวทางแห่งการศึกษาและสัมมาปฏิบัติ ไว ณณ เบื เบื้ออ้ งต้ งตนน พอเป็ พอเปนแนวทางแห Ú˘. °“√‡º◊ สืบตต่ออไป ไป ËÕ·ºà„Àâ§«“¡ ÿ¢·°àºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“ÇÇ. ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ การไม่ ท �ำบาป หมายถึ ง การไม่ �ำบาปทั การไม ำบาป หมายถึ ง การไม ไมวา่ จะเป็ จะเปน §. ¡ÿ∑‘μ“ ß.ทำบาปทั Õÿ‡∫°¢“้งหมดทั้งปวง ไม่ อะไรทีท่ ำให �ำให้ผอู้  นื่ เดือดร ดร้อนหรืออทำให ท�ำให้ตนเองเป นเองเป็นนทุทุกกขข์โโดยเจตนาก็ ดยเจตนาก็ตามไม ามไม่มี Û. °“√™à«¬‡ª≈◊ ÈÕß∑ÿ°¢å¢ÕßºŸ âÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ? เจตนาก็ตาม เชเช่นน การติ การติดดสิสิ่ง่งเสพติ เสพติดดการกิ การกิ นของมึ นเมา ก่อการวิวาท นของมึ °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥ “ นเมา กอการวิวาท วา ว่ราายนิ ร้ายนิ รา้ ยป้ อประพฤติ ดิลศี๕ล เป ๕ นเป็ตนนต้แต น แต่ า้ มามอง น§.ทาน¡ÿทา ใส รใส่“ายป ายสีายสี หรืหรื อประพฤติ ผÕÿิด‡ผศี∫°¢“ ถาถมามองใน ∑ μ ‘ ß. ในอี ง่ ของศาสนา ถ้ดามื่ ไม่ ดมื่ าก็เหล้ าก็มจกีะไม่ มกี ารทะเลาะวิ อีกมุกมมุ°—หนึม≈หนึ ง่ ของศาสนาเช น ถเช่ านไม เหล จะไม ารทะเลาะวิ วาทπ ไม?วเาท กิด ÛÒ. ¬“≥∏√√¡¢â Õ „¥ ‡ªì π ‡Àμÿ „ Àâ ¡ πÿ … ¬å § ¥ ‘ ‡°◊ Õ È °Ÿ ≈ °— π ·≈–°— ไม่เกิดอาชญากรรม และไม่เกิดโรคภัยแก่ตนเอง ไม่เกิดอันตรายต่อผูอ้ นื่ อาชญากรรม และไมเกิดโรคภัยแกต¢.นเอง ไมเกิดอันตรายตอผูอื่น ก็จะ ก็จะไม่°.มกี ‡¡μμ“ ารท�ำบาปหรือสิง่ ไม่ดใี ดๆ แล้°√ÿวก็≥จ“ะมีชวี ติ อย่างไม่มที กุ ข์ ไม่มี ไมมีการทำบาปหรื ะมีชีวิต อย §. —¡¡“Õ“™’อสิ«–่งไมดีใดๆ แลวß.ก็จ§«“¡¡’ —μ¬åางอยางไมมีทุกข ไมมี ÛÚ. °“√‰∂à™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊Õ∑’∂Ë °Ÿ π”‰ª¶à“ ‡°‘¥®“°®‘μª√–°Õ∫¥â«¬Ç.. ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“

ำยนันวัก°เรี‡√’ดประยุ นวั¥ดรª√–¬ÿ ประยุ√ร«ß»“«“ วงศาวาส ¬ยπ«— สำนักส�เรี ”π— วงศาวาสวรวิ หาร

363 313 317 9

ชม่นชม ชื่นชอบ จะทำให การดำเนิ นชีวิตมีคนวามสุ ภัยอัอันนตรายมี ตราย แมีตคแนชื ต่ค่นนชื ชื่นชอบ จะท�ำให้ การด�ำเนิ ชีวิตมีข ความสุ ง่ ขึน้ กประสบความสำเร็ และจักประสบความส�ำเร็ จในด้ านต่งายขึ งๆ้นได้อุงปา่ สรรค ยขึน้ สบายยิข่งสบายยิ ขึ้น และจั จในดานต างๆได อุอัปนตรายต สรรคอัานงๆ ตรายต่ างๆ อก็ยลง จะลดน้ อยลง ดิ มิบดเราก็ มี ริ า้ ยกั บเราก็บคางอาจ ก็จะลดน คนที ่คิดมิคนที ดีมิราค่ ยกั คงอาจมี ง แต มีถบาเรารู า้ ง แต่ า้ เรารูจ้ กัมท�ำใจไม่ มงุ่ ต่อการท�ำบาป ชีวดติ รทีาม่ ยกัคี บนคิเราก็ ดร้าคยกั จักถทำใจไม ุงตอการทำบาป ชีวิตที่มีคนคิ งไมบเเรา ปน ก็อุคปงไม่ เป็นอุปอสรรคและย้ ยเราได้ Õ —μบ¬åทำร μàÕ‡®âาอยเราได “นกลั π“¬บมาท�ำร้ สรรคและย นกลั ฉะนั้น าการเกิ ดเปฉะนั นมนุ้นษการเกิ ยควรทีด่จเป็ ะรีนบ มนุ ษย์‡∑ªº’ ใ‰«â นสิค่งนอื ดีๆ่น รูรู้จจ„ักัก¥อภั รู้จัก ¢.ควรที ·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑’ ÛÙ. ¥ให’‡บ∂◊ใËÕท�ำความดี π ่ง‡°≈◊ ÕักßËμ’ ให้ ?ยแก่คนอื่นบบาป ทำความดี รูจ่จ´’ักะรี นสิ ดีๆ ËÕรูπ‡¡◊ จักรู้จอภั ย‘¥‡æ√“– “‡Àμÿ แก ใจตนเองระงั ใจตนเองระงั แล้ ความสุ อย่าง §.ให‡∫’ ¥”‰¡à ‡้นÕ“¢Õßª≈Õ¡¡“À≈Õ°¢“¬ ¬แล π°—วπจะอยูอให้ยเากิงมีดขึค¢.น้ วามสุ ‰¡à´วขจะอยู ◊ËÕอย —μางมี ¬åอ่μหย่àÕวั°—างงมี πสมดั ธรรมไม°. เกิ¬ดบ¥‡∫’ ขึบาปกรรมไม่ งพุทขธศาสน มีหวัง §. สมดั พุทธศาสนสุ ภาษิตทีÕπ่มß.าในขุ ททกนิกาย ธรรมบทว่า ‡≈‘ ßง§¡·μ°·¬° สุภาษิß.ตที¢“«μ√ß‡«≈“ ่ม —าในขุ ททกนิก∑”ß“π°à าย ธรรมบทว า ‡≈’°∑’È¬Àß™’≈—«ß‘μ„π∑“ß‰¡à™Õ∫ Ûˆ. ª√–æƒμ‘ ¢¬—π∑”°‘‡πªì¥âπ«∏√√¡„π°‘ ¬§«“¡ ÿ®®√‘°“√ μ ™à«¬„Àâ »¢’≈âÕ¢â„¥Õ„¥¡— Ûı. ? Ëπ§ß ? ททมาโน ‰¥â ปโ·ย°àโหติ °. ‡¢’ »’≈¬¢â«´◊ Õ ËÕÒ —μ¬åμàÕ‡®â“π“¬ ¢. »’≈¢âÕ Ú ผูให ยอมเปนที่รัก §. ·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑ »’≈¢âÕ Û ß. »’≈¢âÕ Ù ¢. คนทีใ่ ่ให้หสส‚ง°ß‡«≈“ ของหรือæ—วัต≤ถุπ“Ωï ออันนั ควรให คนที ิ่ ิ่งของหรื ควรให้ นื่ ™◊ËÕโดย Û˜. ผูºŸใ้  ห้â„ห™âคืคื·ออ√ßß“π‰¡à ¡◊Õ —ไมμไม่เ¬åปเ´ป็น◊ËÕนโทษแก μàโทษแก่ ÕÀπâผ“ผูอ∑’ื่อ้นู Ë โดยไม «à“ ไม่ งª√–æƒμ‘ ผลตอบแทน นั่นน่คืคืออผูใผูหใ้ ห้ออยย่าางแท หวัหงวัผลตอบแทน เฟอ้ อ ‡ªìπนั∏√√¡„πÕ–‰√ ?งแท้จจริริงงผูผูใใ้ หห้จะมีความเมตตาเอือ้ อเฟื เผือ่ แผ แผ่°.ตอ่ °‘มนุ มนุ ละสัตตวว์หหรืรืออธรรมชาติ ธรรมชาติ วอย่ การให้สสิ่งงิ่ของที ของ ่ ษษยย์แและสั างางเช่ เชนนการให ®°“√ ¢. ∫ÿยกตั §ยกตั §≈วอย ทีจำเป จ่ �ำเป็น§.แก นแก่ ค∂ÿนที ข่ าดแคลนหรื อยากไร้ ผูป้ ระสบภั ่ขาดแคลนหรื อยากไร ยตายงๆต่าเชงๆน «—คμนที ß.การช ∂Ÿการช่ °ว∑ÿยเหลื °ว¢âยเหลื Õ อผูปอระสบภั เช่ ย และอั คีπภน∏√√¡„π°‘ ัยตนเป็นีน่คต้ือน®การให นี่คือท?การให้ ตถุเรีสิ่งยของ อุทนกภัอุ¢âยทÕกภั วาตภั ยËÕ«àและอั คคีภัย‡คªìเป างวัตถุทสางวั ิ่งของ กวา Û¯. „¥ย ™◊วาตภั “ª√–æƒμ‘ °“√ เรีทานวั ยกว่°. ตการให ถุ หรืออการให้ ยไม่¢.ถอื ‰¡à โทษโกรธความ และการให้ อภัยบ ตา ถุทานวั หรื‚อ°ß¢Õß ภัยไมถอือภัโทษโกรธความ อภัยสำหรั ‰¡à ‚°ß§πและการให ส�ำหรั ิ้นหวังหมดก�ำลั ตั้งใจ่ ง คนที่ สบ§.ิ้ นคนที หวั‰¡àง‚่สหมดกำลั ง ใจหรื องผูใจหรื  ก ระทำความผิ ด ตั้ ง ใจได้ทำสิ °ßß“π ß.อผู‰¡à้ก‚ระท�ำความผิ °ß™“μ‘ด โดยไมดไโดยไม่ ท�ำสิ ่งผิ¢âดÕพลาดเพราะความรู าπไม่∏√√¡„π∫ÿ ถึงเการณ์ น นี่คแือบบอภั การให้ยแทาน บบ ผิดพลาดเพราะความไม รูเทา‰¡àถึ้เท่‡งªìการณ ปนตน§เป็ นี่คนือต้?การให Û˘. „¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘ §≈ อภั ยทาน ซึ่งบสามารถรั บรู้ดส้วึกยความรู ึก รู้ด้วยจิตใจของผู้ให้และผู้รับ ซึ่งสามารถรั รูดวยความรู รูดวยจิ¢.ต้สใจของผู °. ‚°ß™“μ‘ ‚°ß§π ใหและผูรับที่ไดจากผูให ทีส่ไวด้นใหญ จากผู้ใและการให ห้ส่วนใหญ่ อและการให้ อีกประการหนึ ่งที่ส�ำคัญ คืธอรรมทาน การให้ ี ก ประการหนึ ่ ง ที่ ส ำคั ญ ของการให §. ‚°ß¢Õß ß. ‚°ßß“π ธรรมทาน นั่นหมายถึงการให้ความรู้ ให้ข้อคิดสติเตือนใจ แนะน�ำผู้ที่ นั่นหมายถึ งการให ความรู‡æ√“–¡’ ใหขอคิ§ดÿ≥ สติ∏√√¡¢â เตือนใจแนะนำผู Ù. ‚√§‡Õ¥ å ®–≈¥≈ß Õ‰Àπ ? ที่หลงผิดใหเดิน หลงผิดให้เดินทางในทางที่ชอบหรือถูกต้อง เรียกว่าชี้ขุมทรัพย์ให้แก่ ทางในทางที ่ชอบหรื อถูกตอง เรียกวาชี้ข§«“¡¡’ ุมทรัพย‡¡μμ“°√ÿ ใหแกผูอื่นนั“่นเอง ฉะนั้น §«“¡¡’ ผูอ้ นื่ นั°.น่ เอง ฉะนั น้ —μไม่¬å วา่ จะเป็นผูใ้ ห้¢.ในแบบใด แต่ถา้ มีค≥ วามจริงใจและ ไมวาจะเป นผูใหในแบบใดแตถามีความจริ งใจและให §. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ß. §«“¡¡’ μ‘ โดยไมหวังผลอามิส

362 314 318 10

Úˆ. ºŸâß¥‡«â πั้น®“°°“√∑”∫“ª¥â ¥∂÷ßÕ°‡¢“Õ°‡√“ ‡√’¬°«à ? ตอบแทน ก็จะเปสนตอบแทน ที่รักคนอื«่นผู¬§‘ ตลอดกาลและตลอดไป ดั่ง“พุÇ.. ธพจน ให้ โดยไม่หผูวันงผลอามิ น้ นั้ ก็จะเป็นทีร่ กั ใคร่ของคนอื น่ ทตลอด °. —า¡ผูªíใμหยμ«‘อมเป ¢. ¡“∑“π«‘ ที่ปรากฏว ่รักนั่นเอง กาลและตลอดไป ดั√—μ่งพุ‘ นททีธพจน์ ที่ปรากฏว่ า ผู้ให้ย√—μ่อ‘ มเป็นที่รักนั่นเอง §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ¡—ß «‘√—μ‘ สรุ ป ความว า มนุ ษ ย เ ราไม ว า  จะเป ใดศาสนาใดก็ตาม ถาไม ความว่าß ‰¡à มนุ‰ษ¥âย์‚ Õ°“ ¢‚¡¬ เราไม่วา่ จะเป็น®÷นคนชาติ Ú˜. สรุÀ— ป« ¢‚¡¬¬— ßคนชาติ ‡«â π ‰«âใ°ดศาสนาใดก็ à Õ π ®— ¥ ‡ªì πต«‘าม √— μ‘ ถ้„ ¥า ทำสิ ่งทีง่ ่ชทีั่วช่ ราวั่ ยร้ายสิสิ่งทีง่ ที่ไมไ่ ม่ดดี สิี สิ่งง่ ทีที่ไไ่มม่เปเป็นนประโยชน บความสุขขกักันนทัทัง้ ้งนันัน้้น ไม่ ท�ำสิ ประโยชน์ ก็ก็พพบความสุ À√◊Õ‰¡à ? จจะยากกว าการทำชั่ว แตที่แทตกต างกันทีน่สทีุดคื่สอุดผลลั พธขพองธ์ ถึถึงงแม แม้กก°.ารทำดี ารท�ำดี ะยากกว่ คือผลลั ¡“∑“π«‘ √—μ‘ าการท�ำชั่ว¢. แต่ —¡ªíี่แμตกต่ μ«‘√า—μงกั ‘ การกระทำนั้นๆ คนที ่เปนผูเ่ ใป็หนจผูะได ับผลอย างไรนั้นไมสำคัญ แตจะมี ของการกระท�ำนั น้ ๆ√—μคนที ใ้ ห้จß.ระได้ §. ¡ÿ®‡©∑«‘ ‘ ‰¡àร‡บัªìผลอย่ π«‘√—μ‘ างไรนัน้ ไม่ส�ำคัญ แต่ ความสบายกายสบายใจ เมื่อคนเราจะทำดี ผลลัพผธลลั จะมี ขเสมอข จะมี ค∂âวามสบายกายสบายใจ ่อคนเราจะท�ำดี ธ์คจวามสุ ะมีÕค„¥ วามสุ Ú¯. “≈à«ß≈–‡¡‘¥»’≈¢âÕ∑’Ë Ò เมื ®–∑”„Àâ ∫ÿ§§≈¢“¥§ÿ ≥พ∏√√¡¢â ? หันมามองโลกในแง ด ี มุ  ง หวั ง ทำดี ค ิ ด แต ส ่ ิ ง ดี ๆ แล ว จะพบในสิ ่ ง ดี ๆ นั ่ น เอง่ง เสมอ หั น มามองโลกในแง่ ด ี มุ ง ่ หวั ง ท�ำดี ค ด ิ แต่ ส ง ่ ิ ดี ๆ แล้ ว จะพบในสิ °. §«“¡ —μ¬å ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ดีสมดั ๆ นังพุ่นทเอง สมดังภพุาษิ ทธศาสนสุภาษิตที่ยกเป็ นนิเขปบท ณ เบื้องต้นว่า §. ธศาสนสุ ‡¡μμ“-°√ÿ ≥ต“ ที่ยกเปนนิเขปบท ß. ∂Ÿ°ณ ∑ÿ°เบื ¢âÕ้องตนวา Ú˘. °“√‡º◊ËÕ·ºà„Àâ§«“¡ ÿปาปานํ ¢·°àºŸâÕ◊Ëπอกรณํ ‡√’¬°«àสุข“ÇÇ. ? ํ °. ‡¡μμ“ °√ÿ≥ “ การไมทำบาป¢.นำสุ ขมาให §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ วยประการฉะนี ้ฯ ้ฯ มีเนืนื้อ้อความดั ความดังงไดได้บบรรยายมาด รรรยายมาด้ วยประการฉะนี Û. °“√™à«¬‡ª≈◊ÈÕß∑ÿ°¢å¢ÕßºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ ÛÒ. °—≈¬“≥∏√√¡¢âÕ„¥ ‡ªìπ‡Àμÿ„Àâ¡πÿ…¬å§‘¥‡°◊ÈÕ°Ÿ≈°—π·≈–°—π ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ §. —¡¡“Õ“™’«– ß. §«“¡¡’ —μ¬å ÛÚ. °“√‰∂à™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊Õ∑’∂Ë °Ÿ π”‰ª¶à“ ‡°‘¥®“°®‘μª√–°Õ∫¥â«¬Ç.. ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ ÛÛ. —¡¡“Õ“™’«–¡’§«“¡À¡“¬μ√ß°—∫¢âÕ„¥ ? °. °“√ß“π™Õ∫ ¢. °“√‡®√®“™Õ∫ §. ‡≈’È¬ß™’æ™Õ∫ ß. §«“¡‡æ’¬√™Õ∫

363 315 319 11

ÛÙ. ‡∑ªº’ ´’¥’‡∂◊ËÕπ ‡°≈◊ËÕπ‡¡◊Õß ‡æ√“– “‡Àμÿ„¥ ? วิชาธรรมวิ ภาค °. ‡∫’¬¥‡∫’¬π°—π ¢. ‰¡à´◊ËÕ —μ¬åμàÕ°—π ประโยคธรรมศึกษาชั้นตรี §. —ß§¡·μ°·¬° ‡≈’È¬ß™’«‘μ„π∑“ß‰¡à™Õ∫ สำนักเรียนวัดประยุß.รวงศาวาสวรวิ หาร Ûı. ª√–æƒμ‘‡ªìπ∏√√¡„π°‘®°“√ ‰¥â·°à¢âÕ„¥ ? °. ‡¢’¬«´◊ËÕ —μ¬åμàÕ‡®â“π“¬ ·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑’ คำสั่ง :¢. จงเลื อกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียËμงข ‘¥‰«â อเดียวแล วกากบาทลงในช องกระดาษ §.คำตอบ ¥”‰¡à‡Õ“¢Õßª≈Õ¡¡“À≈Õ°¢“¬ ß. ¢“«μ√ß‡«≈“ ∑”ß“π°àÕπ ‡≈‘°∑’À≈—ß Ûˆ. ¢¬—π∑”°‘π¥â«¬§«“¡ ÿ®√‘หมวด μ ™à«¬„Àâ ๒ »’≈¢âÕ„¥¡—Ëπ§ß ? °. »’≈¢âÕ Ò ¢. »’≈¢âÕ Ú §. »’≈¢âÕ Û ß. »’≈¢âÕ Ù สัมปชัญญะ อยูในหมวดธรรมอะไร Û˜. ๑.ºŸâ„สติ ™â·√ßß“π‰¡à ‚°ß‡«≈“ æ—≤π“Ωï¡◊Õ —?μ¬å´◊ËÕμàÕÀπâ“∑’Ë ™◊ËÕ«à“ ก. ‡ธรรมเป นโลกบาล ? ข. ธรรมมีอุปการะมาก ª√–æƒμ‘ ªìπ∏√√¡„πÕ–‰√ ค. ธรรมอันทำใหงาม ¢. ∫ÿ§§≈ง. ธรรมอันทำใหมาก °. °‘®°“√ ๒.§. อุ«—บμตั ∂ÿเิ หตุในชวงเทศกาลสำคัß.ญต∂Ÿา°ง∑ÿๆ°ส¢âวÕนมากเกิดเพราะคนขับรถ อใด? ‡ªìπ∏√√¡„π°‘®°“√ ? Û¯. ¢âÕขาดธรรมข „¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘ ก. ขันติ โสรัจจะ ข.สติ สติ สัสัมมปชั ปชัญญญะ ญะ °. ‰¡à‚°ß¢Õß ¢. ‰¡à‚°ß§π กตัญญูญูกกตเวที ตเวที ค. หิริ โอตตัปปะ ง.กตั §. ‰¡à‚°ßß“π ß. ‰¡à‚°ß™“μ‘ ๓. ถาไมอยากทำอะไรผิดพลาดในชีวิตควรยึดธรรมขอใด? Û˘. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‰¡à‡ªìπ∏√√¡„π∫ÿ§§≈ ? ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ °. ‚°ß™“μ‘ ¢. ‚°ß§π ค. ขันติ โสรัจจะ ง. กตัญูกตเวที §. ‚°ß¢Õß ß. ‚°ßß“π ๔. ปญหาคอรัปชัน่ ในประเทศไทยจะหมดไป หากผูค นยึดมัน่ ในหลัก Ù. ‚√§‡Õ¥ å ธรรมข®อ–≈¥≈ß ใด? ‡æ√“–¡’§ÿ≥∏√√¡¢âÕ‰Àπ ? °. §«“¡¡’ ก. สติ —μสั¬åมปชัญญะ ¢. §«“¡¡’ ข. ‡หิ¡μμ“°√ÿ ริ โอตตัป≥ปะ“ §. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ß. §«“¡¡’ ค. ขันติ โสรัจจะ ง. กตัμ‘ญูกตเวที

362 316 320 12

Úˆ. ๕.ºŸâßขาดศี ¥‡«âπ®“°°“√∑”∫“ª¥â ¬§‘¥∂÷ใจßÕ°‡¢“Õ°‡√“ ลธรรมขอใด กาย «วาจา ไมงาม ? ‡√’¬°«à“Ç.. ? °. —¡ªíก.μขัμ«‘ ‘ จจะ ¢. ¡“∑“π«‘ นติ√—μโสรั ข.สติ สติ √สัสั—μมม‘ ปชั ปชัญญญะ ญะ §. ¡ÿค.หิ ®‡©∑«‘ √—μ‘ ปปปะปะ ß. ¡—ß «‘ง.กตั √—μกตั ‘ ญญูญูกกตเวที หิรริ โอตตั ิ โอตตั ตเวที Ú˜. ๖.À— «ข¢‚¡¬¬— ß ‰¡à ‰ ¥â ‚ Õ°“ ¢‚¡¬ ®÷ ß ‡«â π ‰«â °à Õ π ®— ¥ ‡ªì π «‘ √— μ‘ „ ¥ อใดจัดเป นโอตตั ปปะ? À√◊Õ‰¡àก.?กลัวถูกลงโทษ กลัววถูถูกกจัจับบได ได้ ข.กลั °. ¡“∑“π«‘ —μ‘ อำนาจ ¢. —¡ªíง.μμ«‘ กลั√ว—μตต่‘ อผลความชั่วว ค. กลัว√คนมี √—μ‘ หวังสิ่งตอบแทน ß. ‰¡à‡ªìπตรงกั «‘√—μ‘บขอใด? ๗.§. ผู ¡ÿ ทำอุ®‡©∑«‘ ปการะโดยไม Ú¯. ∂â“≈à«ß≈–‡¡‘¥»’≈¢âÕ∑’Ë Ò ®–∑”„Àâ∫ÿ§§≈¢“¥§ÿ≥∏√√¡¢âÕ„¥ ? ก. เพื่อนสนิท ข. ญาติสนิท °. §«“¡ —μ¬å ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ค. บุตรธิดา ง. บิดามารดา §. ‡¡μμ“-°√ÿ≥“ ß. ∂Ÿ°∑ÿ°¢âÕ ๘. ผูรูจักตอบแทนคุณ ตรงกับขอใด ? Ú˘. °“√‡º◊ËÕ·ºà„Àâ§«“¡ ÿ¢·°àºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“ÇÇ. ? ตเวที ก. สติ สัมปชัญญะ ข. กตัญญู ูกกตเวที °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ ค. หิริ โอตตัปปะ ง. ขันติ โสรัจจะ §. ¡ÿ∑‘μ“ ß. Õÿ‡∫°¢“ ขอใดจั ดเปÈÕนß∑ÿหิร°ิ?¢å¢ÕßºŸâÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ? Û. ๙.°“√™à «¬‡ª≈◊ ก. ละอายเพื่อน °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥ข.“ ละอายพอแม ง. ละอายครู §. ¡ÿ∑ค. ‘μ“ละอายแกใจ ß. Õÿ‡∫°¢“ อใดเปÕน„¥ อุบายทำมนุ งพร ญปญπหา? ÛÒ.๑๐.°—≈ธรรมข ¬“≥∏√√¡¢â ‡ªìπ‡Àμÿ„ษÀâย¡ใπÿห…เข¬åม§แข็ ‘¥‡°◊ ÈÕ°Ÿอ≈มเผชิ °—π·≈–°— ? ก. หิ ร ิ ข.โอตตั ป ปะ โอตตั ป ปะ °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ ค.ขั น ติ ง.สั สัม—μมปชั ขั น ติ ญะ §. —¡¡“Õ“™’«– ß. §«“¡¡’ ¬åปชัญญญะ ผลของสติ และสัมÕปชั ญะจะทำให นคนเช นไร? «¬Ç.. ? ÛÚ.๑๑.°“√‰∂à ™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊ ∑’∂Ë ญ °Ÿ π”‰ª¶à “ ‡°‘เ¥ป®“°®‘ μª√–°Õ∫¥â ก. เปนคนชางคิด °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥ข.“ เปนคนเจาปญญา ง. เปนคนขยัน §. ¡ÿ∑ค. ‘μ“เปนคนไมประมาท ß. Õÿ‡∫°¢“ ÛÛ.๑๒. —¡ธรรมข ¡“Õ“™’อ«ใดเป –¡’§น«“¡À¡“¬μ√ß°— ∫¢âใÕห„¥ ? ชั่ว? พื้นฐานของคนไม ประพฤติ °. °“√ß“π™Õ∫ ก. สติ สัมปชัญญะ ¢. °“√‡®√®“™Õ∫ ข. หิริ โอตตัปปะ §. ‡≈’È¬ค.ß™’ขัæน™Õ∫ ß. §«“¡‡æ’ ¬√™Õ∫ ติ โสรัจจะ ง. กตั ญูกตเวที

363 317 321 13

ÛÙ.๑๓.‡∑ªº’ ´’¥’‡น∂◊โลกบาลเรี ËÕπ ‡°≈◊ËÕยπ‡¡◊ ß ‡æ√“– “‡Àμÿ ธรรมเป กอีกÕอย างวาอะไร? „¥ ? °. ‡∫’¬ก.¥‡∫’เทวธรรม ¬π°—π ¢. ‰¡à´◊ËÕข. —μธรรมมี ¬åμàÕ°—อπุปการะมาก §. —ß§¡·μ°·¬° ‘μ„π∑“ß‰¡à ™Õ∫ ค. ธรรมอันทำใหงาม ß. ‡≈’È¬ß™’ง.«ธรรมอั นทำให มาก Ûı.๑๔.ª√–æƒμ‘ ∏√√¡„π°‘ ®°“√ ‰¥â·ลื°àม¢ทำการบ âÕ„¥ ? านสงครู ควรแนะนำ ถานักเรี‡ªìยπนมี เพื่อนทำเงิ นหาย °. เพื‡¢’่อ¬นให «´◊ËÕป —ฏิμบ¬åัตμิตàÕามหลั ‡®â“π“¬ กธรรมอะไร ? ¢. ·¥ß¢“¬¢Õßμ“¡√“§“∑’ ก. หิริ โอตตัปปะ Ëμ‘¥‰«â ข. ขันติ โสรัจจะ §. ¥”‰¡à Õ“¢Õßª≈Õ¡¡“À≈Õ°¢“¬ ค. ‡สติ สัมปชัญญะ ง. กตัญูกตเวที ß. ¢“«μ√ß‡«≈“ ∑”ß“π°à Õ π ‡≈‘ ° ∑’ À ≈—ßเลสได ชือ่ วามีธรรมขอใด ? ๑๕. อดทนตอความยากลำบากและอำนาจกิ Ûˆ. ¢¬—π∑”°‘ „¥¡—ปËπปะ §ß ? ก. πหิ¥âริ «¬§«“¡ ÿ®√‘μ ™à«¬„Àâ»’≈ข.¢âÕโอตตั °. »’≈¢âค.ÕขัÒนติ ¢. »’≈¢âÕง. โสรั Ú จจะ ¢âÕ าÛวถึงธรรมโลกบาลขß.อหิ»’ร≈ิไ¢âดÕอยÙางถูกตอง? ๑๖.§. ข»’อ≈ใดกล Û˜. ºŸâ„™â·√ßß“π‰¡à ≤π“Ωï¡◊Õ —μ¬å´◊ËÕμàÕÀπâ“∑’Ë ™◊ËÕ«à“ ก. ทำใหเ‚ป°ß‡«≈“ นคนไมปæ—ระมาท ª√–æƒμ‘ ªìπ∏√√¡„πÕ–‰√ ข. ‡ทำให เปนคนรังเกีย?จบาปทั้งในที่ลับและที่แจง °. °‘®°“√ ∫ÿ§§≈ วยาพิษ ค. เกรงกลัวความชั่วเหมื¢.อนเกรงกลั §. «—μ∂ÿ ß. ∂Ÿ°∑ÿ°¢âÕ ง. ทำใหมีจิตใจแจมใสราเริง Û¯. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‡ªìπ∏√√¡„π°‘®°“√ ? ๑๗. ขอใดกลาวถึงความอดทนตอความตรากตรำไดอยางถูกตอง? °. ‰¡à‚°ß¢Õß ¢. ‰¡à‚°ß§π ก. ทนตอความเจ็บปวด ข. ทนตอสภาพอากาศ §. ‰¡à‚°ßß“π ß. ‰¡à‚°ß™“μ‘ ค. ทนตอคำเสียดสี ง. ทนตออำนาจกิเลสฝายต่ำ Û˘. ¢âÕ„¥ ™◊ËÕ«à“ª√–æƒμ‘‰¡à‡ªìπ∏√√¡„π∫ÿ§§≈ ? ๑๘. เมือ่ ถูกดา ควรประพฤติตามธรรมขอใดจึงจะไมเกิดปญหาตามมา? °. ‚°ß™“μ‘ ¢. ‚°ß§π ก. ขันติ ข. โสรัจจะ §. ‚°ß¢Õß ß. ‚°ßß“π ค. หิริ ง. โอตตัปปะ Ù. ‚√§‡Õ¥ å®–≈¥≈ß ‡æ√“–¡’§ÿ≥∏√√¡¢âÕ‰Àπ ? ๑๙. คนที่มีขันติ โสรัจจะประจำใจ จะมีบุคลิกอยางไร? °. §«“¡¡’ —μ¬å ¢. §«“¡¡’‡¡μμ“°√ÿ≥“ ก. เปนคนรอบคอบ ข. เปนคนมีเหตุผล §. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ß. §«“¡¡’ μ‘ ค. เปนคนหนักแนน ง. เปนคนกตัญู

362 318 322 14

Úˆ.๒๐.ºŸâßบรรดาความงามทั ¥‡«âπ®“°°“√∑”∫“ª¥â ¥∂÷ßÕ°‡¢“Õ°‡√“ ¬°«à“Ç.. ง้ หลาย«¬§‘ ความงามชนิ ดใดไดรบั ‡√’ การยกย องวา?เลิศ °. ประเสริ —¡ªíμฐμ«‘ที√่ส—μุด‘ ? ¢. ¡“∑“π«‘√—μ‘ §. ¡ÿก. ®‡©∑«‘ √—μ้อ‘ ผาอาภรณ ß. ¡—ß «‘ข.√—μงามรู ‘ ปรางหนาตา งามเสื Ú˜. À— « ¢‚¡¬¬— ß ‰¡à ‰ ¥â ‚ Õ°“ ¢‚¡¬ ®÷ ß ‡«â π ‰«â °à Õ π ®— ¥ ‡ªì π «‘ √— μ‘ „ ¥ ค. งามกิริยามารยาท ง. งามคุณธรรม À√◊Õ‰¡à ? กอีกกอย อย่าางเรี งว่ยากว อะไร? ๒๑. ทนล�ำบาก ทนลำบาก เรียกอี าอะไร? °. ¡“∑“π«‘√—μ‘ ¢. —¡ªíμμ«‘√—μ‘ ก. ทนตรากตรำ ข. ทุกขเวทนา §. ¡ÿ®‡©∑«‘√—μ‘ ß. ‰¡à‡ªìπ«‘√—μ‘ ค. ทนเจ็ ทุกกขสัขสัญญ≥ญา ญา Ú¯. ∂â“≈à«ß≈–‡¡‘ ¥»’บ≈ใจ ¢âÕ∑’Ë Ò ®–∑”„Àâ∫ÿ§ง.ทุ §≈¢“¥§ÿ ∏√√¡¢âÕ„¥ ? ๒๒.°. เทวธรรมคื อ อะไร ? §«“¡ —μ¬å ¢. §«“¡ ”√«¡„π°“¡ ก. ธรรมที �ำให้ผูป้ปฎิฏิบบัตัตß.ิเิเปป็น∂Ÿนเทวดา §. ‡¡μμ“-°√ÿ ≥“่ททำให °เทวดา ∑ÿ°¢âÕ ่ท่ทำให ูปู้ปฎิฏิºบบŸâÕัต◊Ëπัติเิเปป็‡√’นน¬อวตาล ธรรมที �ำให้¢ผผ·°à อวตาร Ú˘. °“√‡º◊ËÕข.·ºàธรรมที „Àâ§«“¡ ÿ °«à“ÇÇ. ? �ำให้ผูป้ ฎิฏิบัตต¢.ิเิเปป็นน°√ÿ คนของเทพ °. ‡¡μμ“ ≥“ ค. ธรรมที่ทำให คนของเทพ §. ¡ÿ∑ง.‘μ“ถูกทุกขอ ß. Õÿ‡∫°¢“ Û.๒๓.°“√™à «¬‡ª≈◊ ß∑ÿ°บ¢åข¢อÕßºŸ ทนเจ็ บใจ ÈÕตรงกั ใด?âÕ◊Ëπ ‡√’¬°«à“Ç.. ? °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥ข.ทุ “ ทุกกขเวทนาขั ก. อธิวาสนขันติ ขเวทนาขันนติติ §. ¡ÿ∑ค. ‘μ“พยาธิทุกขขันติ ß. Õÿ‡∫°¢“ ง. มรณทุกขขันติ ÛÒ. °—≈¬“≥∏√√¡¢âÕ„¥ ‡ªìπ‡Àμÿ„Àâ¡πÿ…¬å§‘¥‡°◊ÈÕ°Ÿ≈°—π·≈–°—π ? ๒๔. คำวา “ไกงามเพราะขน คนงามเพราะแตง” แตถา อยากใหงดงาม °. ‡¡μμ“ ¢. °√ÿ≥“ ขางในควรประพฤติตามธรรมขอใด? §. —¡¡“Õ“™’«– ß. §«“¡¡’ —μ¬å ก. หิริ โอตตัปปะ ข. ขันติ โสรัจจะ ÛÚ. °“√‰∂à™«’ μ‘ ‚§°√–∫◊Õ∑’∂Ë °Ÿ π”‰ª¶à“ ‡°‘¥®“°®‘μª√–°Õ∫¥â«¬Ç.. ? ค. สติ สัมปชัญญะ ¢. °√ÿ≥ง.“ กตัญูกตเวที °. ‡¡μμ“ ๒๕.§. “คนจะงาม ¡ÿ∑‘μ“ งามน้ำใจใชใบหนß.า Õÿคนจะสวย ‡∫°¢“ สวยจรรยาใชตาหวาน” ตรงกั∫บ¢âหลั ÛÛ. —¡เฉพาะคำว ¡“Õ“™’«–¡’า §“สวยจรรยา” «“¡À¡“¬μ√ß°— Õ„¥กธรรมข ? อใด °. °“√ß“π™Õ∫ ¢. °“√‡®√®“™Õ∫ ก. หิริ โอตตัปปะ ข. ขันติ โสรัจจะ §. ‡≈’È¬ค.ß™’สติ æ™Õ∫ ¬√™Õ∫ สัมปชัญญะ ß. §«“¡‡æ’ ง. กตั ญูกตเวที

เขาใจธรรมะของพระพุทธเจาอยางถูกตองและถองแท

àÃÕÂ¹ÃÙ Œ¸ÃÃÁ

ชั�น ตร�

àËÁÒÐÊÓËÃÑº¾ÃÐÊ§¦ ¤ÃÙ ¹Ñ¡àÃÕÂ¹ ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ áÅÐ¼ÙÊŒ ¹ã¨·ÑÇè ä»

99.-

ISBN 978-616-527-409-8

ธรรมะ

9 786165 274098

www.MISbook.com

99.-