สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-913-0
9
786165
279130
หมวด : สารานุกรม 125.-
ประวัติศาสตร
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
ประวัติศาสตร เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 250 คำ
สารานุกรมประกอบภาพ
ประวัติศาสตร์
ISBN : 978-616-527-913-0 ราคา 125 บาท ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA HISTORY Copyright © 2012 Orpheus Books Limited Ltd. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of the copyright holder. ลิขสิทธิ์ภาษาไทย © 2559 ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส คณะผู้จัดท�ำ บรรณาธิการส�ำนักพิมพ์ ชิดพงษ์ กวีวรวุฒิ ผู้แปล ธัญชนก หล่อนาค ศิลปกรรม เพียงพิศ อิ่นแก้ว พิสูจน์อักษร ประไพ ภูงามเชิง เสียงบรรยาย Talking Pen กิตติมา ธารารัตนกุล ฝ่ายเทคนิค นงนุช เรือนมณี, ปวีณา ไตรเวทย์ ประสานงานต่างประเทศ บุษกร กู้หลี ประสานงานสื่อสิ่งพิมพ์ บุษกร กู้หลี ฝ่ายการตลาด วราลี สิทธิจินดาวงศ์ พิมพ์ที่ บริษัท พิมพ์ดี จ�ำกัด ผู้พิมพ์/ผู้โฆษณา เสริม พูนพนิช
สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558 โดยส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส ห้ามน�ำส่วนหนึ่งส่วนใดของ หนังสือเล่มนี้ไปลอกเลียนแบบ ท�ำส�ำเนา ถ่ายเอกสาร หรือน�ำไปเผยแพร่ บนอินเตอร์เน็ตและเครือข่ายต่างๆ ไม่วา่ จะในรูปแบบใดๆ นอกจาก จะได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากทางส�ำนักพิมพ์เท่านั้น ชื่อผลิตภัณฑ์และเครื่องหมายการค้าต่างๆ ที่อ้างถึงเป็นของ บริษัทนั้นๆ จัดพิมพ์โดย : บริษัท ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส จ�ำกัด 213/3 ซอยพัฒนาการ 1 (สาธุประดิษฐ์ 34 แยก 6) แขวงบางโพงพาง เขตยานนาวา กรุงเทพฯ 10120 โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) โทรสาร 0-2294-8787 www.MISbook.com จัดจ�ำหน่ายโดย : บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จ�ำกัด (มหาชน) 1858/87-90 ชั้น 19 อาคารทีซีไอเอฟ ทาวเวอร์ ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8000 โทรสาร 0-2739-8609 www.se-ed.com หากหนังสือเล่มนี้ผลิตไม่ได้มาตรฐาน อาทิ หน้ากระดาษสลับกัน หน้าซ�้ำ หน้าขาดหาย ทางส�ำนักพิมพ์ยินดีรับผิดชอบเปลี่ยนให้ใหม่ โดยส่งมาเปลี่ยน ตามที่อยู่ด้านบน หรือติดต่อส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 (สายอัตโนมัติ) กรณีตอ้ งการสัง่ ซือ้ จ�ำนวนมาก กรุณาติดต่อฝ่ายการตลาด ส�ำนักพิมพ์เอ็มไอเอส โทรศัพท์ 0-2294-8777 เพื่อรับส่วนลดพิเศษ
สารานุกรมประกอบภาพ
ประวัติศาสตร์
สารบัญ ล�ำดับเหตุการณ์
6
จักรวรรดิอิสลาม
8
ประเทศจีน
10
ชาวไวกิ้ง
12
ยุโรปยุคกลาง
14
ปราสาทและอัศวิน
16
ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ และการปฏิรูป
18
การขยายอาณานิคม ของชาติยุโรป
20
ยุคแห่งการปฏิวัติ
22
การขยายตัวของอเมริกา
24
สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 19
26
ประวัติศาสตร์สมัยใหม่
28
ดัชนี
30
เกี่ยวกับหนังสือเล่มนี้
แ
ต่ละคู่หน้าของหนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยบทน�ำเรื่องอย่างย่อ ซึ่งเป็นการอธิบายหัวข้อโดยรวม ตามด้วยค�ำส�ำคัญ พร้อมค�ำ อธิบายสัน้ ๆ หากต้องการทราบข้อมูลเพิม่ เติมของหัวข้อนัน้ ๆ สามารถ ดูได้ที่ “ประวัติศาสตร์โดยย่อ”
บทน�ำ
อธิบายหัวข้อโดยรวมและ ให้ความรู้พื้นฐานที่จ�ำเป็น
ค�ำส�ำคัญและค�ำอธิบาย
อักษรตัวหนา
ใช้เน้นค�ำทีม่ คี วามส�ำคัญทีไ่ ม่มแี สดง ในรายการค�ำอธิบายอื่น
แต่ละค�ำส�ำคัญจะประกอบด้วย ค�ำอธิบายสั้นๆ ว่าหมายถึงอะไร
ประวัติศาสตร์โดยย่อ
สรุปเหตุการณ์ส�ำคัญแบบสั้นๆ ตามช่วงเวลา
เลขหน้า
เลขหน้าค้นหาได้ง่ายที่ ด้านข้างของหน้าหนังสือ
ล�ำดับเหตุการณ์ ในศตวรรษที่ 4 จักรวรรดิโรมันได้แตกแยกออก เป็นสองส่วน โรมันตะวันตกถูกรุกรานโดยอนารยชน ขณะที่โรมันตะวันออกกลับเฟื่องฟูและเป็นที่รู้จักกัน ในชื่อจักรวรรดิไบแซนไทน์
ภาพของจักรพรรดิ จัสติเนียนแห่ง อาณาจักร ไบแซนไทน์ ที่ท�ำจาก กระเบื้อง โมเสก
การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันในยุโรปถือเป็น จุดเริ่มต้นของยุคกลาง ในช่วงต้นยุคกลาง ดินแดน ทั่วทั้งยุโรปต่างท�ำสงครามห�้ำหั่นกันเอง ระหว่างนั้น ศาสนาคริสต์เริ่มเข้ามามีบทบาทส�ำคัญมากขึ้น ราชวงศ์ฮนั่ ปกครองประเทศจีนจนถึงปี ค.ศ. 220 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชนเผ่าเร่ร่อนจากทางเหนือเข้ามา รุกรานดินแดน จนท�ำให้จนี แตกออกเป็นสามส่วน โดย ราชวงศ์สยุ ได้รวบรวมประเทศให้เป็นปึกแผ่นอีกครัง้ ในปี ค.ศ. 581 ราวปี ค.ศ. 550 ประเทศญีป่ นุ่ ซึง่ เป็นเพือ่ นบ้าน ของจีนเริม่ รับเอาศาสนา วัฒนธรรม รวมถึงภาษาจีน ไปใช้ นอกจากนั้น เจ้าชายโชโตะกุ (ค.ศ. 547-622) ยังทรงจัดวางระบบการปกครองโดยรวมอ�ำนาจไว้ที่ 6 จักรพรรดิตามแบบประเทศจีนอีกด้วย ในศตวรรษที่ 7 ศาสนาอิสลามได้แผ่ขยายไปทั่ว คาบสมุทรอาระเบีย ตลอดทั้งศตวรรษที่ 7 กองทัพอิสลามได้เข้า ยึดครองดินแดนทั้งหมดบนคาบสมุทรอาระเบีย และสถาปนาราชวงศ์อุมัยยะฮ์เป็นราชวงศ์แรกของ อาณาจักรอิสลาม
ราชวงศ์ซ่งได้รับการสถาปนาขึ้นในปี ค.ศ. 960 หลังสิ้นสุดสงครามกลางเมืองในประเทศจีน ในปี ค.ศ. 1095 ชาวเติร์กไม่อนุญาตให้ผู้นับถือ ศาสนาคริสต์เข้ากรุงเยรูซาเลม สมเด็จพระสันตะปาปา จึงเรียกร้องให้ชาวคริสต์ทวั่ ยุโรปยึดดินแดนศักดิส์ ทิ ธิ์ คืน เหตุการณ์ดงั กล่าวน�ำไปสูก่ ารสูร้ บกันระหว่างชาว คริสต์และมุสลิมหรือที่เรียกว่า “สงครามครูเสด” ซึ่ง ยืดเยื้อไปจนถึงศตวรรษที่ 13 ในปี ค.ศ. 1192 โยริโตะโมะ แห่งตระกูลมินาโมะ โตะได้รบั การแต่งตัง้ ให้เป็นโชกุนหรือผูบ้ ริหารราชการ แผ่นดินของญีป่ นุ่ ในยุคของการปกครองระบบโชกุน ซามูไรหรืออัศวินญีป่ นุ่ มีหน้าทีบ่ งั คับใช้กฎหมายและ ออกสู้รบในนามของโชกุน
ในประเทศจีน ปี ค.ศ. 618 หลี่หยวนก้าวขึ้นสู่ อ�ำนาจและสถาปนาราชวงศ์ถังขึ้น ในศตวรรษที่ 8 ยุโรปซึ่งเป็นจักรวรรดิโรมันอัน ศักดิ์สิทธิ์กลายเป็นศูนย์กลางอ�ำนาจที่ส�ำคัญ ในช่วง เวลาเดียวกัน ชาวไวกิง้ เริม่ เข้ายึดพืน้ ทีต่ ามชายฝัง่ ใน ต่างแดน ในปี ค.ศ. 750 ราชวงศ์อุมัยยะฮ์ในอาระเบียถูก ล้มล้างโดยราชวงศ์อับบาซียะฮ์ ในศตวรรษที่ 9 ราชอาณาจักรกานาเริ่มเรือง อ�ำนาจในแอฟริกา จนกระทัง่ ราวศตวรรษที่ 11 กานา มีอ�ำนาจในการควบคุมการค้าขายเกลือและทองค�ำ ทั่วทั้งเขตตะวันตกของทะเลทรายสะฮารา ในประเทศญีป่ นุ่ สมัยศตวรรษที่ 9 เจ้าชายโยชิฟสู ะ แห่งตระกูลฟูจิวาระทรงรับต�ำแหน่งผู้สำ� เร็จราชการ แผ่นดินแทนจักรพรรดิ ซึง่ ในขณะนัน้ ทรงมีพระชันษา เพียงเก้าปี โดยเจ้าชายโยชิฟสู ะกลับยึดอ�ำนาจทัง้ หมด ไว้แม้ภายหลังจักรพรรดิจะเติบใหญ่แล้วก็ตาม ตระกูล ฟูจิวาระครองอ�ำนาจยาวนานจนถึงศตวรรษที่ 12
ในศตวรรษที่ 12 เป็นช่วงที่จักรวรรดิมองโกล เรืองอ�ำนาจถึงขีดสุด โดยทัพมองโกลได้เข้ายึดครอง จีนและรัสเซียเพื่อขยายอาณาจักรให้ยิ่งใหญ่ขึ้น ในศตวรรษที่ 13 ชาวเติรก์ เริม่ ก่อสร้างอาณาจักร ออตโตมัน กษัตริย์แอฟริกันก�ำลัง ปกครองอาณาจักร อันรุ่งเรืองในช่วงเวลาที่ ชาวยุโรปต้องทนทุกข์ ทรมานกับโรคระบาด และผลกระทบจากสงคราม ที่เกิดขึ้นในปลายยุคกลาง
ในปี ค.ศ. 1380 กองทัพรัสเซียซึง่ น�ำโดยเจ้าชาย ดมิทรีแห่งมอสโกรบชนะพวกมองโกลทีส่ มรภูมคิ รู โิ คโว ในศตวรรษที่ 14 กาฬโรคได้คร่าชีวิตชาวยุโรป ไปหลายล้านคน
ในสมัยโบราณ เจ้าเมืองของญี่ปุ่นหรือไดเมียวจะพ�ำนัก อยู่ที่ปราสาทบนยอดเขาซึ่งเรียกกันว่า เท็นชู ซึ่งเป็นตึกสูงหลายชั้นสร้างจากไม้ที่ทาสีและมีหลังคา ที่ได้รับการตกแต่งอย่างงดงาม
นักรบซามูไร
การก่อกบฏในจีนช่วงปี ค.ศ. 1912 น�ำไป สู่การสละราชสมบัติของจักรพรรดิองค์สุดท้าย โดยจีนได้เปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบ สมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบสาธารณรัฐ ประชาธิปไตย มัสยิดแห่งเจนเนในประเทศมาลีที่สร้างขึ้นในศตวรรษ ที่ 14 เจนเนเป็นเมืองส�ำคัญที่ตั้งอยู่บนเส้นทางการค้า ข้ามทะเลทรายสะฮารา
ในปี ค.ศ. 1368 ราชวงศ์หมิงเริม่ ปกครองจักรวรรดิ จีน ในปี ค.ศ.1480 กองทัพรัสเซียซึ่งน�ำโดยพระเจ้า อีวานที่ 3 มีชยั เหนือกองทัพของมองโกล พระองค์จงึ ได้รับการสถาปนาเป็นซาร์พระองค์แรก ซาร์มาจาก ค�ำว่า “ซีซาร์” ซึ่งเป็นต�ำแหน่งของจักรพรรดิโรมัน ในศตวรรษที่ 15 เกิดยุคแห่งการฟืน้ ฟูศลิ ปวิทยา การขึ้นในยุโรป โทโยโตมิ ฮิเดโยชิ ไดเมียวคนส�ำคัญของญี่ปุ่น ได้ขึ้นครองประเทศในปี ค.ศ. 1591 ต่อมาในปี ค.ศ. 1603 โชกุนแห่งตระกูลโตกุงาวะซึ่งเป็นผู้ปกครอง ประเทศในยุคนั้นได้ออกค�ำสั่งห้ามชาวต่างชาติทุก คนเข้าญี่ปุ่นเป็นระยะเวลานานกว่า 200 ปี ในช่วงศตวรรษที่ 15 ความก้าวหน้าในการต่อเรือ เดินสมุทรส่งผลให้ชาวยุโรปจ�ำนวนมากออกเดินทาง ส�ำรวจดินแดนและมหาสมุทรอื่นทางเรือ ในปี ค.ศ. 1517 มาร์ติน ลูเธอร์ได้น�ำประกาศ ที่เรียกว่า “ญัตติ 95 ข้อ” (ซึ่งมีเนื้อหาประณามการ ขายใบยกโทษบาปของสันตะปาปาและพฤติกรรมอืน่ ทีไ่ ม่เหมาะสม) ไปติดไว้ทปี่ ระตูโบสถ์ การกระท�ำของ เขาส่งผลให้เกิดการปฏิรปู ศาสนาฝ่าย โปรเตสแตนต์ในเวลาต่อมา ในปี ค.ศ. 1526 เริ่มมีการ ก่อตัง้ จักรวรรดิโมกุลในประเทศ อินเดีย ในปี ค.ศ. 1547 พระเจ้า อีวานที่ 4 ซึ่งมีพระฉายาว่า “อีวานผู้โหดเหี้ยม” ทรงได้รับ การสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จ พระเจ้าซาร์แห่งรัสเซีย หลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์ อีวานผู้โหดเหี้ยม จักรวรรดิรสั เซียต้องเผชิญกับภาวะสงครามกลางเมือง และการรุกรานจากชาติอนื่ ปัญหาเหล่านีไ้ ด้ยตุ ลิ งในปี
ค.ศ. 1613 พร้อมกับการปราบผู้บุกรุกชาวโปแลนด์ และการสถาปนามิคาอิล โรมานอฟขึ้นเป็นพระเจ้า ซาร์ โดยราชวงศ์โรมานอฟครองอ�ำนาจการปกครอง ในรัสเซียยาวนานถึง 300 ปี ในปี ค.ศ. 1644 ชาวแมนจูได้บุกรุกจีนและได้ สถาปนาราชวงศ์ชิงขึ้นครองแผ่นดินจีน ในช่วงปี ค.ศ. 1600 โจรสลัดบุกโจมตีเรือ ของสเปนซึ่งบรรทุก ทรัพย์สินมีคา่ มาเต็มล�ำ
สงครามปฏิวตั อิ เมริกาหรือสงครามระหว่างอังกฤษ และอาณานิคมของอังกฤษในอเมริกาเริม่ ขึน้ ในปี ค.ศ. 1775 และสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 1783 การปฏิวตั อิ ตุ สาหกรรมเกิดขึน้ ทีป่ ระเทศอังกฤษ ในช่วงต้นศตวรรษที่ 18 ส่งผลให้เกิดธุรกิจด้าน อุตสาหกรรมโรงงานขึ้นในเมืองใหญ่ และในยุคนี้มี การน�ำเครื่องจักรไอน�ำ้ มาใช้กันอย่างแพร่หลาย ในปี ค.ศ. 1789 ประชาชนชาวฝรัง่ เศสได้โค่นล้ม อ�ำนาจการปกครองของกษัตริยใ์ นการปฏิวตั ฝิ รัง่ เศส ในปี ค.ศ. 1799 นโปเลียนเข้ายึดอ�ำนาจในฝรัง่ เศส ด้วยวิธกี ารรัฐประหารและเริม่ ก่อตัง้ อาณาจักรขึน้ ใหม่ เขาถูกโค่นอ�ำนาจลงในปี ค.ศ. 1815 ในปี ค.ศ. 1868 สมเด็จพระจักรพรรดิเมจิขึ้น ปกครองญี่ปุ่น และเริ่มสร้างอาณาจักรขึ้น ญี่ปุ่นเคย ครอบครองทั้งดินแดนของเกาหลีที่ปกครองโดยจีน (ค.ศ. 1894-5) และแมนจูเรียที่ยึดครองโดยรัสเซีย (ค.ศ. 1904-5) ในยุคปัจจุบัน ญี่ปุ่นเป็นเอเชียชาติ แรกที่เอาชนะชาติมหาอ�ำนาจในยุโรปได้สำ� เร็จ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1861 ถึง ค.ศ. 1865 เกิด สงครามกลางเมืองอเมริกาซึ่งมีสาเหตุมาจากความ ขัดแย้งกันระหว่างกลุ่มรัฐฝ่ายเหนือและฝ่ายใต้
ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 เป็นช่วงเวลาแห่งการ แข่งขันต่อสู้กันระหว่างประเทศในยุโรป อันน�ำไปสู่ การท�ำสงครามโลกครั้งที่ 1 ซึ่งเริ่มขึ้นตั้งแต่ปี ค.ศ. 1914 ถึงปี ค.ศ. 1918 ในปี ค.ศ. 1917 เกิดการปฏิวัติในรัสเซีย และน�ำ ไปสู่การปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ ในปี ค.ศ. 1937 ประเทศญี่ปุ่นได้เคลื่อนกองทัพ เข้าสู่ประเทศจีน สงครามโลกครัง้ ที่ 2 เกิดขึน้ ระหว่างปี ค.ศ. 1939 ถึง ค.ศ. 1945 ในปี ค.ศ. 1949 พรรคคอมมิวนิสต์ยดึ อ�ำนาจการ ปกครองในจีนได้ส�ำเร็จ จีนจึงกลายเป็นประเทศที่ ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ตั้งแต่นั้นมา ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สหภาพโซเวียต ได้แผ่ขยายอ�ำนาจไปยังยุโรปตะวันออกและก่อตัง้ รัฐ บริวารทีม่ กี ารปกครองแบบคอมมิวนิสต์ ซึง่ ก่อให้เกิด ความตึงเครียดทางการเมืองระหว่างสหภาพโซเวียต และสหรัฐอเมริกาหรือทีเ่ รียกกันว่า “สงครามเย็น” ใน ช่วงเวลานี้ ยังมีสงครามทีส่ ำ� คัญเกิดขึน้ อีกหลายครัง้ อาทิ สงครามเกาหลี (ค.ศ. 1950-53) และสงคราม เวียดนาม (ค.ศ. 1955-75) ในปี ค.ศ. 1989 การปฏิวัติที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง น�ำไปสูก่ ารล่มสลายของลัทธิคอมมิวนิสต์ในยุโรปตะวัน ออก ในปี ค.ศ. 1991 สหภาพโซเวียตได้ล่มสลายลง ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มีนวัตกรรมใหม่ๆ ในการขนส่งเกิดขึ้นหลายอย่าง อาทิ การสร้างรถยนต์และเครื่องบิน
7
จักรวรรดิ อิสลาม
ราชวงศ์อับบาซียะฮ์ก่อตั้งนครแบกแดด ขึ้นในปี ค.ศ. 762
ใ
นช่วงปลายศตวรรษที่ 7 ศาสนาอิสลามได้แผ่ ขยายไปทั่วคาบสมุทรอาระเบีย ผู้ที่มีความ ศรัทธาในศาสนาอิสลามหรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ชาวมุสลิมเชื่อว่าองค์พระอัลเลาะห์ทรงประทาน พระคัมภีรอ์ ลั กุรอานหรือโกรานมาให้แก่ทา่ นนบีมู ฮัมมัด ตลอดทัง้ ศตวรรษที่ 7 กองทัพมุสลิมได้เข้า ยึดอ�ำนาจการปกครองในประเทศใกล้เคียงทัง้ หมด และท�ำให้ประชาชนของประเทศเหล่านัน้ เปลีย่ นมา นับถือศาสนาอิสลาม ทั้งยังแต่งตั้งผู้นำ� มุสลิมขึ้น ปกครองในแต่ละแคว้นด้วย อาณาจักรทีอ่ ยูภ่ ายใต้ การปกครองของชาวมุลสลิมได้กลายเป็นศูนย์กลาง ของการเรียนรู้และศิลปวัฒนธรรมแห่งยุค ชาห์อับบาสแห่งเปอร์เซียหรือพระเจ้าอับบาส มหาราช (Abbas, Shah (1571-1629)) คือกษัตริย์ที่ อาณาจักรอิสลามมีความเจริญรุ่งเรืองอย่างมากทั้ง รัฐอิสลามที่ปกครองโดยกาหลิบจะเรียกว่า “คอ
ยิ่งใหญ่ที่สุดแห่งราชวงศ์ซาฟาวิยะห์ผู้ทรงปกครอง จักรวรรดิเปอร์เซียตั้งแต่ ค.ศ. 1587 ถึง ค.ศ. 1629 8 ระหว่างที่พระองค์ทรงครองราชย์อยู่นั้น กองทัพซา ฟาวิยะห์แห่งเปอร์เซียสามารถเอาชนะกองทัพของ จักรวรรดิออตโตมันได้
ลีฟะฮ์” (caliphate)
ศิลปะและวิทยาการ
พระเจ้าอักบาร์มหาราช (Akbar the Great (1542-1605)) ฮารูน อัล-ราชิด คือจักรพรรดิแห่งราชวงศ์โมกุลผูท้ รงขึน้ ครองราชย์ตอ่ จากพระราชบิดาในปี ค.ศ. 1556 ขณะที่พระองค์ยัง ทรงพระเยาว์เพียง 13 ชันษา ในรัชสมัยของพระเจ้า อักบาร์ จักรวรรดิโมกุลได้แผ่ขยายอาณาเขตไปทัว่ ทัง้ ภาคกลางและภาคเหนือของอินเดีย
สมเด็จพระจักรพรรดิบาบูร์
(Babur (1483-1531))
ทรงเป็นผู้สถาปนาจักรวรรดิโมกุลขึ้น พระองค์ทรง เข้ายึดอินเดียหลังจากได้รับชัยชนะในยุทธการปะนี ปัตเมื่อปี ค.ศ. 1526 โดยกองทหารของพระองค์ สามารถเอาชนะกองทัพของสุลต่านเดลีได้ จักรพรรดิ บาบูร์ทรงเป็นจักรพรรดิองค์แรกแห่งราชวงศ์โมกุล ทั้งหกสมัยที่ปกครองจักวรรดิโมกุล
นครแบกแดด (Baghdad) คือศูนย์รวมอ�ำนาจของ ชาวมัวร์สร้างพระราชวังอาลัมบราขึ้นในเมืองกรานาดา ของประเทศสเปนในศตวรรษที่ 14
ราชวงศ์อับบาซียะฮ์
เป็น ราชวงศ์คอลีฟะฮ์ของรัฐอิสลาม ราชวงศ์อับบาซี ยะฮ์ได้ยดึ อ�ำนาจจากราชวงศ์อมุ ยั ยะฮ์ในปี ค.ศ. 750 และเข้ามาปกครองคาบสมุทรอาระเบียจนถึงปี ค.ศ. 1258 ในสมัยการปกครองของราชวงศ์อับบาซียะฮ์ (Abbasid dynasty)
จักรวรรดิอับบาซียะฮ์ นครแบกแดดซึ่งก่อตั้งขึ้นใน ปี ค.ศ. 762 เคยเป็นที่พำ� นักของบรรดานักปราชญ์ และจิตรกรจากทัว่ ทุกแห่งหนในจักรวรรดิอบั บาซียะฮ์ ทั้งยังเคยเป็นเมืองค้าขายส�ำคัญที่น�ำเข้าสินค้าจาก ประเทศจีนอีกด้วย
กาหลิบ
คือผู้ปกครองรัฐอิสลามซึ่งเป็น ทั้งประมุขในทางโลกและทางศาสนา กาหลิบเป็น ค�ำในภาษาอาหรับซึ่งหมายถึง “ผู้สืบทอดอ�ำนาจ” (Caliph)
(Harun al-Rashid (c.763-809))
คือกาหลิบองค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์อับบาซียะฮ์ผู้ทรง ปกครองนครแบกแดดตั้งแต่ปี ค.ศ. 786 ถึง ค.ศ. 809 พระราชวังของพระองค์ได้กลายเป็นฉากส�ำคัญ ในท้องเรื่อง “มหัศจรรย์แห่งพันหนึ่งราตรี (One Thousand and One Nights)” ซึ่งเป็นวรรณกรรม ชิ้นเอกของโลกที่รวบรวมเรื่องเล่าจากอาระเบีย จีน อียิปต์ และอินเดีย
ทหารจานิสซารี (Janissary) คือทหารทาสผูม้ หี น้าที่
ต่อสูเ้ พือ่ ปกป้ององค์สลุ ต่านแห่งจักรวรรดิออตโตมัน นักรบอาหรับ บนหลังม้า
ศาสดามูฮมั หมัดหรือท่านนบีมฮู มั หมัด (Moham- ราชวงศ์ซาฟาวิยะห์ (Safavid dynasty) คือราชวงศ์ ทรงเป็นผูก้ ่อตัง้ ศาสนาอิสลาม โดย มีเรือ่ งเล่าว่า ขณะทีท่ า่ นนบีมฮู มั หมัดก�ำลังท�ำสมาธิ อยูบ่ นยอดเขาใกล้เมืองเมกกะ ทูตสวรรค์กาเบรียลได้ มาปรากฏตัวต่อหน้าท่านและบอกว่าพระเจ้าทีแ่ ท้จริง มีเพียงองค์เดียวคือ พระอัลเลาะห์ พร้อมทั้งแจ้งว่า พระผู้เป็นเจ้าทรงมีบัญชาให้ท่านนบีมูฮัมหมัดเป็น ศาสดาประกาศศาสนาอิสลาม แต่การเผยแผ่ศาสนา อิสลามอย่างเปิดเผยกลับท�ำให้เจ้าหน้าทีเ่ มืองเมกกะ รูส้ กึ ไม่ไว้วางใจในตัวท่านนบีมฮู มั หมัด ในปี ค.ศ. 622 ท่านนบีมูฮัมหมัดและเหล่าสาวกต่างพากันหลบหนี ไปยังเมืองมะดีนะฮ์ ซึง่ เป็นสถานทีท่ ที่ า่ นได้รวบรวม ไพร่พลจากชนเผ่าพืน้ เมืองและเป็นผูบ้ ญั ชาการรบใน การเข้าพิชิตเมืองเมกกะ med (570-632))
ชาวมัวร์
คือชาวมุสลิมที่ปกครองสเปน และดินแดนแถบแอฟริกาเหนือตั้งแต่ศตวรรษที่ 8 ถึงศตวรรษที่ 15 (Moors)
ซึ่งปกครองจักรวรรดิเปอร์เซีย (ปัจจุบันคือประเทศ อิหร่าน) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1501 ถึง ค.ศ. 1722 ราชวงศ์ ซาฟาวิยะห์เรืองอ�ำนาจสูงสุดในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1500 และเริ่มเสื่อมอ�ำนาจลงหลังจากชาห์อับบาส หรือพระเจ้าอับบาสมหาราชสิน้ พระชนม์ โดยจักรวรรดิ เปอร์เซียถูกกองทัพของอัฟกานิสถานบุกเข้าโจมตี ในปี ค.ศ. 1772
ชาห์
คือต�ำแหน่งกษัตริย์หรือผู้ปกครอง จักรวรรดิเปอร์เซียและจักรวรรดิโมกุล ชาห์เป็นค�ำ ในภาษาเปอร์เซียโบราณซึง่ มีความหมายว่า “กษัตริย์ ของกษัตริย์ทั้งหลาย” (Shah)
สุลต่านสุลยั มาน (Suleiman (1494-1566)) เป็นหนึง่
ในบรรดาสุลต่านที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งจักรวรรดิ ออตโตมัน พระองค์ทรงได้รับสมัญญานามว่า “ผู้ พระราชทานกฎหมาย” และ “สุลัยมานผู้เกรียงไกร” ภายใต้การปกครองของสุลต่านสุลยั มานตัง้ แต่ปี ค.ศ. 1520 ถึง ค.ศ. 1566 จักรวรรดิออตโตมันได้แผ่ขยาย อ�ำนาจไปยังดินแดนต่างๆ อย่างรวดเร็วและในสมัย ของพระองค์ยังถือกันว่าเป็นยุคทองของจักรวรรดิ ออตโตมันในด้านศิลปะ วรรณคดี การศึกษา และ สถาปัตยกรรมอีกด้วย
สุลต่าน (Sultan) คือผู้น�ำทางการเมืองหรือกษัตริย์ สุลต่านเดลีทรงต้อนรับราชอาคันตุกะ ในคริสต์ทศวรรษ 1300
จักรวรรดิโมกุล
เป็นจักรวรรดิ อิสลามที่ปกครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของอินเดียตั้งแต่ปี ค.ศ. 1526 แม้วา่ ผูป้ กครองจักรวรรดิโมกุลหรือทีเ่ รียก กันว่าเหล่ากษัตริยผ์ ยู้ งิ่ ใหญ่แห่งราชวงศ์โมกุลจะทรง นับถือศาสนาอิสลาม แต่บรรดาข้าราชบริพารกลับ นับถือศาสนาฮินดู จักรวรรดิโมกุลเริ่มเสื่อมอ�ำนาจ ลงในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 และตกอยู่ภายใต้ การปกครองของจักรวรรดิอังกฤษในที่สุด (Mughal Empire)
แห่งรัฐอิสลาม อาณาจักรทีป่ กครองโดยสุลต่านเรียก ว่า รัฐสุลต่าน (sultanate) สุลต่านซึ่งมีชื่อเสียงเป็น ที่รู้จักกันมากที่สุดคือสุลต่านแห่งจักรวรรดิออตโต มันผู้ทรงเคยประทับอยู่ที่พระราชวังทอปกาปีใน นครอิสตันบูล ประเทศตุรกี
ทัชมาฮาล
เป็นสุสานหินอ่อนรูปโดม ขนาดใหญ่ซงึ่ ถูกสัง่ ให้สร้างขึน้ โดยกษัตริยช์ าห์จาฮาน แห่งราชวงศ์โมกุล เพื่อบรรจุพระศพของพระมเหสี มุมตัส การก่อสร้างสุสานแห่งนี้เริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 1632 และใช้เวลายาวนานถึง 22 ปีจึงแล้วเสร็จ ทัช มาฮาลตัง้ อยูใ่ นสวนริมฝัง่ แม่นำ�้ ยมุนาในเมืองอาครา ของประเทศอินเดีย (Taj Mahal)
ชาวออตโตมันเติรก์ (Ottoman Turks) คือชนชาติที่ ราชวงศ์อุมัยยะฮ์ เข้าไปตัง้ รกรากในพืน้ ทีท่ เี่ ป็นประเทศตุรกีในปัจจุบนั ช่วงคริสต์ทศวรรษ 1200 ซึ่งได้เข้ายึดครองดินแดน โดยรอบทัง้ หมดและก่อตัง้ จักรวรรดิออตโตมันขึน้ ราว คริสต์ทศวรรษ 1600 ออตโตมันกลายเป็นจักรวรรดิ ที่กว้างใหญ่ที่สุดในโลก โดยครอบคลุมดินแดนทั้งใน ยุโรปตะวันออก แอฟริกาเหนือ และตะวันออกกลาง แต่ความพ่ายแพ้ในสงครามโลกครั้งที่ 1 ส่งผลให้ จักรวรรดิออตโตมันล่มสลายลงในปี ค.ศ. 1922
(Umayyad dynasty)
เป็นราชวงศ์แรกของจักรวรรดิอิสลาม ภายใต้การปกครองของราชวงศ์อมุ ยั ยะฮ์ อาณาจักรมุสลิมได้แผ่ขยายอาณาเขต ออกไปถึงประเทศสเปนและดินแดน ในแถบเอเชียกลาง ราชวงศ์อุมัยยะฮ์ ขึ้นปกครองอาณาจักรในปี ค.ศ. 661 และถูกโค่นล้มอ�ำนาจลงโดยราชวงศ์ อับบาซียะฮ์ในปี ค.ศ. 750
ประวัติศาสตร์โดยย่อ ราว ค.ศ. 570-632 เป็นช่วงเวลาที่ศาสดา นบีมูฮัมหมัดมีชีวิตอยู่ ค.ศ. 632-700 กองทัพอาหรับได้นำ� ศาสนา อิสลามไปเผยแพร่ทั่วแอฟริกาเหนือ ค.ศ. 661-750 ราชวงศ์อุมัยยะฮ์กุมอ�ำนาจ การปกครองอาณาจักรอิสลาม ค.ศ. 711 กองทัพมุสลิมยึดดินแดนบางส่วน ของสเปน ค.ศ. 750-1258 ราชวงศ์อับบาซียะฮ์กุม อ�ำนาจการปกครองอาณาจักรอิสลาม ค.ศ. 1200-1922 จักรวรรดิออตโตมันเรือง อ�ำนาจ ค.ศ. 1501-1722 ราชวงศ์ซาฟาวิยะห์ ปกครองจักรวรรดิเปอร์เซีย ค.ศ. 1520-66 สุลต่านสุลัยมานทรงครอง ราชย์ปกครองจักรวรรดิออตโตมัน ค.ศ. 1526 จักรพรรดิบาบูรท์ รงก่อตัง้ จักรวรรดิ โมกุลขึ้นหลังจากพระองค์ทรงมีชัยชนะเหนือ กองทัพของสุลต่านเดลีในยุทธการปะนีปัต ค.ศ. 1526-1862 ราชวงศ์โมกุลเข้าปกครอง อินเดีย ค.ศ. 1556-1605 พระเจ้าอักบาร์มหาราช ทรงขึ้นปกครองจักรวรรดิโมกุล ค.ศ. 1587-1629 ชาห์อับบาสแห่งราชวงศ์ ซาฟาวิยะห์ทรงปกครองจักรวรรดิเปอร์เซีย ในประเทศตุรกี ชาวมุสลิมจะแสดง การเต้นร�ำเพื่อท�ำ สมาธิโดยหมุนตัวไป รอบๆ ตามจังหวะเสียง เพลงแบบดั้งเดิม มัสยิดอิหม่ามเป็นผลงานทางด้านสถาปัตยกรรม แห่งยุคซาฟาวิยะห์และยังถือเป็นสัญลักษณ์ ของเมืองอิสฟาฮาน
9
คลองใหญ่ (Grand Canal) คือทางน�ำ้ ทีส่ ร้างขึน้ เพือ่
ประเทศจีน
อ�ำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้ายก�ำลังพลและ ขนส่งเสบียงอาหารไปทั่วประเทศจีน การก่อสร้าง คลองใหญ่เสร็จสิน้ ลงในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 โดย ขณะนั้นคลองมีความยาวถึง 1,747 กิโลเมตรและ ครอบคลุมพืน้ ทีต่ งั้ แต่ตอนเหนือของกรุงปักกิง่ จนถึง ทางใต้ของเมืองหางโจว
ใ
นยุคกลาง จีนอาจเป็นประเทศที่มั่งคั่งและ ร�ำ่ รวยทีส่ ดุ ในโลก อันเนือ่ งมาจากความเจริญ รุง่ เรืองด้านการค้าขายกับชาติตะวันตก ตลอดจน การพัฒนาทางด้านวิทยาศาสตร์และความก้าวหน้า ด้านนวัตกรรมใหม่ๆ นอกจากนัน้ พระพุทธศาสนา ยังได้แผ่ขยายไปทั่วแผ่นดินจีน ส่งผลให้เกิดการ สร้างศาลเจ้าและวัดวาอารามขึน้ มากมายหลายแห่ง ในอดีต ประเทศจีนซึง่ เคยปกครองโดยจักรพรรดิ จากราชวงศ์ตา่ งๆ มักจะถูกชนเผ่าเร่รอ่ นทางตอน เหนือเข้ารุกรานอยู่บ่อยครั้ง พระพุทธศาสนา
เป็นศาสนาที่มี ความเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในสมัยราชวงศ์ถัง โดย พุทธศาสนิกชนจะไม่ได้เคารพสักการะพระผูเ้ ป็นเจ้า หรือพระผูส้ ร้าง แต่จะปฏิบตั ติ นตามหลักค�ำสอนของ พระพุทธเจ้าผูท้ รงมีพระนามเดิมว่า เจ้าชายสิทธัตถะ โคตมะ (563-483 ปีก่อนคริสตกาล) (Buddhism)
เมืองฉางอัน (Chang’an) เป็นเมืองหลวงแห่งแรก
10 ของจีนซึง่ เป็นจุดเริม่ ต้นของเส้นทางสายไหม ภายใน
เมืองฉางอันมีพระราชวังขนาดใหญ่โตและอุทยาน หลายแห่ง ในสมัยราชวงศ์ถัง เมืองฉางอันกลาย เป็นเมืองศูนย์กลางทางวัฒนธรรมซึง่ รวบรวมบรรดา นักปราชญ์ จิตรกร และกวีจากทั่วทุกแห่งในเอเชีย
ราชวงศ์ฮั่น (Han dynasty) คือราชวงศ์ที่ปกครอง ชาวนาจีนหาบตะกร้าข้าวที่มีน�้ำหนักมากโดยการแขวน ตะกร้าไว้ทปี่ ลายไม้คานทัง้ 2 ข้างแล้วจึงแบกคานไว้บนบ่า
พระราชวังต้องห้าม (Forbidden City) คือพระราชวัง
ขนาดใหญ่ในกรุงปักกิง่ ซึง่ เคยเป็นสถานทีป่ ระทับของ จักรพรรดิในประเทศจีน ทีเ่ รียกว่าพระราชวังต้องห้าม เนื่องจากสามัญชนทั่วไปไม่ได้รับอนุญาตให้เข้าไป ภายในเขตพระราชฐานโดยเด็ดขาด การก่อสร้าง พระราชวังเริ่มขึ้นในปี ค.ศ. 1404 ตามพระบัญชา ของจักรพรรดิหย่งเล่อแห่งราชวงศ์หมิง อาคารสูงสุด ใจกลางพระราชวังต้องห้ามคือต�ำหนักหลวงหรือท้อง พระโรงใหญ่ ซึง่ เป็นสถานทีอ่ อกราชการงานหลวงของ จักรพรรดิ โดยจะประทับนั่งบนบัลลังก์ที่ทำ� ด้วยทอง
แผ่นดินจีนตัง้ แต่ 206 ปีกอ่ นคริสตกาล จนถึงปีคริสต์ ศักราช 220 ในสมัยราชวงศ์ฮนั่ อาณาเขตของจีนได้ แผ่ขยายออกไปกว้างขวางจนถึงแถบเอเชียกลาง และ การค้าขายมีความเจริญรุง่ เรืองอย่างมาก ราชวงศ์ฮนั่ อันยิง่ ใหญ่ถงึ คราวล่มสลายเมือ่ กลุม่ ชนเผ่าเร่รอ่ นบุก เข้าโจมตีทางตอนเหนือของจีน จนในทีส่ ดุ แผ่นดินจีน ก็ได้แตกแยกออกเป็นสามแคว้นใหญ่
เจงกีส ข่าน (Genghis Khan (c.1162-1227)) คือผู้นำ� จักรพรรดิกุบไล ข่าน สูงสุดของชนเผ่ามองโกลซึ่งขึ้นสู่อ�ำนาจราวปี ค.ศ. 1200 เขาเป็นผู้นำ� คนแรกที่สามารถรวบรวมชนเผ่า เร่รอ่ นทัว่ มองโกเลียให้เป็นปึกแผ่นได้ ภายใต้การน�ำ ของเจงกีส ข่าน กองทัพมองโกลได้บกุ เข้าโจมตีทาง ตอนเหนือของจีนและดินแดนต่างๆ ทางด้านตะวันตก
กองคาราวานพ่อค้า ตามเส้นทางสายไหม
เรือส�ำเภา (Junk) คือเรือเดินทะเลประเภทหนึง่ ของ
ชาวจีนซึง่ ประกอบด้วยใบเรือทีย่ ดึ ด้วยเสาไม้ไผ่ โดย เรือส�ำเภาล�ำใหญ่ทสี่ ดุ สามารถบรรทุกผูโ้ ดยสารได้ถงึ 600 คน เป็นเวลานานหลายศตวรรษที่เรือส�ำเภา กลายเป็นเรือเดินทะเลซึ่งมีขนาดใหญ่และมีความ ก้าวหน้ามากที่สุดในโลก
เส้นทางสายไหม (Silk Route) คือเส้นทางโบราณที่
พระราชวังฤดูร้อนที่เมืองฉางตู ซึ่งสร้างขึ้นในสมัยกุบไล ข่าน
กุบไล ข่าน (Kublai Khan (1215-1294)) เป็นจักรพรรดิ
มองโกลพระองค์แรกที่ได้ขึ้นปกครองแผ่นดินจีน กุบไล ข่าน ซึง่ เป็นหลานชายของเจงกีส ข่านก้าวขึน้ มาเป็นผู้น�ำของมองโกเลียในปี ค.ศ. 1264 และได้ สถาปนาราชวงศ์หยวนขึ้นในปี ค.ศ. 1271 นอกจาก นัน้ กุบไล ข่านยังสามารถพิชติ แผ่นดินจีนได้ทงั้ หมด ในปี ค.ศ. 1279
ราชวงศ์หมิง (Ming dynasty) คือราชวงศ์ทปี่ กครอง
แผ่นดินจีนตั้งแต่ปี ค.ศ. 1368 ถึง ค.ศ. 1644 จักรพรรดิแห่งราชวงศ์หมิงทรงพยายามขับไล่อำ� นาจ และอิทธิพลของต่างชาติออกไปจากจีน แต่ในที่สุด ราชวงศ์หมิงก็ตอ้ งล่มสลายลงหลังจากพ่ายแพ้ให้กบั การรุกรานของชาวแมนจูในปี ค.ศ. 1644
ใช้ในการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศจีนกับดินแดนใน ตะวันออกกลาง มีพ่อค้าไม่กี่รายที่เดินทางตลอด เส้นทางการค้านี้ ส่วนใหญ่จะเดินทางเพียงระหว่าง เมืองเท่านั้นและขายสินค้าต่อให้กับผู้ซื้อที่จะน�ำ ไปขายต่อยังปลายทางถัดไป โดยจะเรียกพ่อค้าที่ เดินทางกันเป็นกลุ่มว่า “กองคาราวาน” เพื่อความ ปลอดภัยในการค้าขาย
ราชวงศ์ซ่ง (Song dynasty) คือราชวงศ์ที่ปกครอง
แผ่นดินจีนตั้งแต่ ค.ศ. 960 ถึง ค.ศ. 1279 ซึ่งถือ เป็นช่วงเวลาแห่งความสงบสุขและความเจริญรุง่ เรือง ของจีนอย่างแท้จริง เนือ่ งจากผลผลิตทางการเกษตร มีปริมาณมากขึ้น อีกทั้งจ�ำนวนประชากรยังเพิ่มขึ้น ถึง 100 ล้านคน ในสมัยราชวงศ์ซ่ง ชาวจีนยังได้ คิดค้นและพัฒนาสิง่ ประดิษฐ์ทยี่ อดเยีย่ มไว้หลายชิน้ อาทิ ดินปืนและเครื่องพิมพ์แบบเรียงพิมพ์ตัวอักษร
ราชวงศ์สุย
คือราชวงศ์ที่ปกครอง แผ่นดินจีนตั้งแต่ ค.ศ. 581 ถึง ค.ศ. 618 ในสมัย ราชวงศ์สยุ แผ่นดินจีนทีถ่ กู แบ่งออกเป็นดินแดนทาง เหนือและทางใต้ได้กลับมารวมเป็นหนึ่งเดียวกันอีก ครั้ง แต่ถึงกระนั้นประชาชนต่างก็รู้สึกไม่พอใจกับ การปกครองประเทศของราชวงศ์สยุ ซึง่ เรียกเก็บภาษี จากประชาชนเพิม่ ขึน้ และยังบังคับให้พวกเขาท�ำงาน ในสภาวะแวดล้อมทีย่ ากล�ำบากอีกด้วย ความเกลียด ชังและความโกรธแค้นของประชาชนจึงน�ำไปสู่การ ล้มล้างอ�ำนาจของราชวงศ์สุยในที่สุด (Sui dynasty)
ราชวงศ์ถัง (Tang dynasty) คือราชวงศ์ที่ปกครอง
เรือส�ำเภาจีน
แผ่นดินจีนตั้งแต่ปี ค.ศ. 681 ถึง ค.ศ. 901 ในสมัย ราชวงศ์ถัง การค้าทางทะเลของจีนได้ขยายตัวและ เจริญรุ่งเรืองอย่างมาก บรรดาท่าเรือต่างๆ จึงกลาย เป็นศูนย์กลางการค้าขายที่สำ� คัญของจีน
ชนชาติมองโกล (Mongols) คือชนเผ่าเร่ร่อนซึ่งมี ราชวงศ์หยวน
ถิ่นฐานอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเอเชีย ชาว มองโกลเป็นผูท้ มี่ คี วามช�ำนาญในการขีม่ า้ และมีฝมี อื เก่งกาจในการยิงธนู ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 และ 14 กองทัพมองโกลสามารถพิชติ ดินแดนส่วนใหญ่ใน เอเชียและยุโรปตะวันออกได้สำ� เร็จ และสถาปนาเป็น จักรวรรดิมองโกล
ราชวงศ์ชงิ (Qing dynasty) คือราชวงศ์ทปี่ กครองแผ่น
ดินจีนตั้งแต่ปี ค.ศ. 1644 ถึง ค.ศ. 1912 ราชวงศ์ชิง ก่อตัง้ โดยชาวแมนจูซงึ่ อาศัยอยูใ่ นแคว้นแมนจูเรียทาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีน ในสมัยราชวงศ์ชงิ อาณาเขตของจีนได้แผ่ขยายออกไปอย่างกว้างขวาง จนถึงเอเชียตะวันตก
เป็นราชวงศ์ที่ ปกครองแผ่นดินจีนและมองโกเลียตั้งแต่ปี ค.ศ. 1271 ถึง ค.ศ. 1368 ราชวงศ์หยวนซึ่งสถาปนาขึ้น โดยกุบไล ข่านได้พัฒนาประเทศจีนในหลาย ด้าน จักรพรรดิแห่งราชวงศ์หยวนทรงตัดสิน พระทัยสร้างเมืองหลวงใหม่ที่ปักกิ่ง ทั้งยัง ทรงพัฒนาถนนหนทาง ภายในประเทศเพือ่ อ�ำนวยความสะดวก ให้กบั ราษฎรในการ เดินทางสัญจรและการค้าขาย ทางบก (Yuan dynasty)
ประวัติศาสตร์โดยย่อ ค.ศ. 206 ปีกอ่ นคริสตกาลจนถึงปี ค.ศ. 220 ราชวงศ์ฮั่นได้ปกครองแผ่นดินจีน ราชวงศ์ฮั่น ได้ล่มสลายลงอันเนื่องมาจากการรุกรานของ ชนเผ่าเร่ร่อน และแผ่นดินจีนได้ถูกแบ่งออก เป็นสามฝ่าย ค.ศ. 581-618 ราชวงศ์สุยได้รวบรวมแผ่น ดินจีนให้เป็นปึกแผ่น ค.ศ. 618-901 ราชวงศ์ถงั ได้ปกครองประเทศ จีน ค.ศ. 960-1279 ราชวงศ์ซ่งได้ปกครอง ประเทศจีน ค.ศ. 1162-1227 เป็นช่วงทีจ่ กั รพรรดิเจงกีส ข่านทรงมีชีวิตอยู่ ค.ศ. 1215 ชาวมองโกลยึดครองกรุงปักกิ่ง ในประเทศจีน ค.ศ. 1215-1294 เป็นช่วงทีจ่ กั รพรรดิกบุ ไล ข่านทรงมีชีวิตอยู่ ค.ศ. 1271-1368 ราชวงศ์หยวนของชาว มองโกลขึ้นปกครองประเทศจีน ค.ศ. 1368-1644 ราชวงศ์หมิงได้ปกครอง ประเทศจีน ค.ศ. 1404 เป็นช่วงทีเ่ ริม่ ก่อสร้างพระราชวัง ต้องห้าม ค.ศ. 1644-1912 ราชวงศ์ชิงได้ปกครอง ประเทศจีน รถเข็นล้อเดียวที่ ประดิษฐ์ขึ้นโดยชาวจีน
กระโจมของชาวมองโกล
ชาวมองโกลจะ อาศัยอยู่ในกระโจมที่ท�ำขึ้นด้วยการน�ำผ้าสักหลาด มาต่อกันเป็นฝาผนังและหลังคา กระโจมที่พักของ ชาวมองโกลสามารถป้องกันลมพายุและความหนาว เย็นได้เป็นอย่างดี ทัง้ ยังง่ายต่อการรือ้ ถอนและสร้าง ขึ้นใหม่อีกด้วย (Yurt)
ทหารม้าของมองโกล จะสวมหมวกและเกราะป้องกัน ซึ่งส่วนใหญ่ท�ำด้วยหนังสัตว์
11
สารานุกรมประกอบภาพ
ยิ่งเร�ยนรู ยิ่งพัฒนา ยิ่งค นหา ยิ่งได คำตอบ
เปดโลกการเรียนรู ใหกวางไกลและรูจริงกวาใคร ดวยสารานุกรมประกอบภาพรอบรูเร�องรอบตัว
หนังสือ ลิขสิทธ�์จาก ษ ฤ ก ง ั อ ศ ท เ ะ ร ป
รวมเร�่องราวน ารู รอบตัวตั้งแต ยุคโบราณจนถึงยุคป จจ�บันที่ใช เทคโนโลยี ล�ำสมัย ในแต ละเร�่องจะมีคำศัพท สำคัญและคำอธ�บายที่ทำให เราเข าใจได อย าง ง ายดาย อีกทั้งยังมีภาพประกอบสีสันสดใส ช วยเสร�มสร างจ�นตนาการและ ความเข าใจให มากยิ่งข�้น
16 สุดยอดสารานุกรมประกอบภาพที่เรายอโลกทั้งใบมารวมไว ในสารานุกรมชุดนี้แลว โลกยุคโบราณ
สัตว
ช�วว�ทยา
ไดโนเสาร และสิ่งมีช�ว�ตยุคก อน ประวัติศาสตร
โลก
ร างกายมนุษย
ป ศาจตัวจ�๋ว
มหาสมุทร
ประวัติศาสตร
ประเทศต างๆ ในโลก
ธรรมชาติ
โลกของเรา
ว�ทยาศาสตร
อวกาศ
เทคโนโลยี
การขนส ง ISBN 978-616-527-913-0
9
786165
279130
หมวด : สารานุกรม 125.-
ประวัติศาสตร
เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถม-มัธยมศึกษา
อธิบายชัดเจน เขาใจงาย
ประวัติศาสตร เสร�มความรู ในห องเร�ยน นอกห องเร�ยน และใช เป นข อมูลอ างอิงระดับชั้นประถมศึกษา - มัธยมศึกษา
คำศัพท สำคัญที่ควรรู มากกว า 250 คำ