Metoikos no1 new

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:07

Page 1

µέτοικος ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ TOY ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΤΡΙ∆Α ΤΩΝ ΠΑΙ∆ΙΩΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ∆ΟΥΛΚΕΡΙ∆ΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΥΝΕΒΑ ΑΝΝΑ ΝΤΑΛΑΡΑ

1

ΤΕΥΧΟΣ

IΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 τιµή: 2 ευρώ

MetoikosNEW6:Layout 1

2

17/12/2010

11:47

Page 2

METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ είναι όργανο συντονισµού και συσπείρωσης των οργανώσεων και κοινοτήτων των µεταναστών στην Ελλάδα. Στοχεύει να αποτελέσει σηµείο αναφοράς για την αυτοοργάνωση των µεταναστών τη συλλογική δηµόσια έκφραση και την εκπροσώπηση τους. Στους σκοπούς του Φόρουµ εντάσσονται: • Η δραστηριοποίηση των µεταναστών για την ισότιµη ένταξη και συµµετοχή τους στην ελληνική κοινωνία.

• Η ανάπτυξη συνεργασίας και αλληλεγγύης µεταξύ των µεταναστευτικών συλλογικοτήτων, οργανώσεων και κοινοτήτων.

• Η συµβολή στην αντιµετώπιση των προβληµάτων των µεταναστών ατοµικά και ως συλλογικοτήτων.

• Η υπεράσπιση των δικαιωµάτων τους και η προώθηση των προτάσεων και των αιτηµάτων τους στη δηµόσια συζήτηση µε τους εκπρόσωπους της Πολιτείας και των θεσµικών της οργάνων, τους πολιτικούς και τους κοινωνικούς φορείς.

• Η συµβολή στη βελτίωση των πολιτικών που αφορούν τους µετανάστες και η διεκδίκηση της συµµετοχής τους στις διαδικασίες διαλόγου και λήψης αποφάσεων για ζητήµατα που τους αφορούν.

• Η συνεργασία µε µη κυβερνητικές οργανώσεις, συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς φορείς και κοινωνικές οργανώσεις.

• Η ανάπτυξη δράσεων για την καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας και την προώθηση των αξιών της πολυπολιτισµικότητας, της δηµοκρατικής συµβίωσης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότιµης συµµετοχής.

• Η κατάρτιση και επεξεργασία προτάσεων και η συµµετοχή σε δράσεις έρευνας, ενηµέρωσης, επιµόρφωσης και καταπολέµησης του αποκλεισµού αναφορικά µε τους µετανάστες, τόσο στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες υποδοχής µεταναστών όσο και στις χώρες προέλευσης.

Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ Ο Ιάκωβος Χατζησταύρου εργάζεται ως φωτογράφος και φωτορεπόρτερ από το 1987. Οι φωτογραφίες του καλύπτουν µια µεγάλη γκάµα ρεπορτάζ, ερευνών, ταξιδιωτικών και ειδικών θεµάτων από την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Στο επίκεντρο της δουλειάς του τα τελευταία δέκα χρόνια βρίσκονται οι ιστορίες ανθρώπινου ενδιαφέροντος, ιστορίες από την καθηµερινότητα ευάλωτων οµάδων, όσο και ιστορίες διαβίωσης και επιβίωσης υπό αντίξοες συνθήκες. Έχει συνεργαστεί µε µεγάλες εφηµερίδες και περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως οι ελληνικές εκδόσεις των National Geographic και Traveler, Le Monde, The Times, Newsweek, The Independent, Vimagazino κ.ά. Είναι µέλος της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, του Ελληνικού Σπηλαιολογικού και Εξερευνητικού Οµίλου, οργανώσεων υποβρύχιας φωτογράφισης (SDI-TDI) και αλεξίπτωτου πλαγιάς. Επίαης είναι ∆ιασώστης-Σαµαρείτης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και µέλος της Οµάδας ∆ιάσωσης Ηλείας, µε εκπαίδευση στην προνοσοκοµειακή υποστήριξη τραυµατιών (PHTLS) και τη βασική υποστήριξη ζωής (BLS). Τον ευχαριστούµε για την προσφορά φωτογραφιών του στον Μέτοικο.

03 04

Editorial

08

Social Design Παγκόσµια ηµέρα Μεταναστών

10

Συνέντευξη µε τον Χρήστου ∆ουλκερίδη Συνέντευξη µε τον Ζαν Τιλί

12

Γυναίκες Συνέντευξη µε την Κωνσταντίνα Κούνεβα ∆εν σωπαίνω!

14

To θέµα Σχολείο, πατρίδα των παιδιών Όνειρα σε άλλη γλώσσα Μαθαίνω καλά ελληνικά Σε ελληνοαρµενικό ιδίωµα…

18

Κοινότητες Η κοινότητα των Αφγανών Ο Καύκασος τραγουδάει και χορεύει Ενεργοί Φιλιππινέζοι Πιστεύω σε σένα, Ουκρανία!

21

Lexus - Plexus Η καταπολέµηση των διακρίσεων και ο νόµος

22

∆ικτύωση Μηνύµατα Ελευθερίας Άνθρωποι και αριθµοί

24

Έρευνα Ρήξεις και σύµβολα της µετανάστευσης

26

Μulti Fusion «Θέλω να παντρευτώ!» Με λένε Ευρώπη Στην απέναντι όχθη Ελληνο-αραβικός διάλογος: Η απούσα διάσταση Νασρεντίν Χότζας Αsante

30 31

Παιδί και παραµύθι

Καλειδοσκόπιο Εκθέσεις που µας πονούν Συνέντευξη µε την Άννα Νταλάρα Η παγίδα ∆ουβλίνο ΙΙ Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στη µετανάστευση

Κατάλογος Οργανώσεων

Το κόστος έκδοσης των δύο πρώτων τευχών του νέου Μέτοικου καλύπτεται µε δωρεά από τους Οικολόγους Πράσινους, στο πλαίσιο του προγράµµατος ενίσχυσης δράσεων της κοινωνίας των πολιτών. Τους ευχαριστούµε θερµά για την υποστήριξή τους. www.ecogreens-gr.org

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:07

Page 3

EDITORIAL

Σ

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ

3

Πάλι µαζί!

τις 18 ∆εκέµβρη - τιµώντας την Παγκόσµια Ηµέρα του Μετανάστη - το Ελληνικό Φόρουµ Μεταναστών πήρε τη σκυτάλη της έκδοσης του Μέτοικου, ενός περιοδικού που πρωτοκυκλοφόρησε πιλοτικά πριν λίγα χρόνια, ως έργο ενός ευρωπαϊκού προγράµµατος Equal. Εκδότης, τότε, ήταν το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, που τώρα είναι χορηγός επικοινωνίας και στηρίζει τη συνέχιση της έκδοσης.

Ο Μέτοικος είναι ένα περιοδικό για και από µετανάστες και πρόσφυγες. Μιλάει για ιστορίες, πολιτισµούς και προβλήµατα ανθρώπων που ξενιτεύτηκαν επειδή κινδύνευε η ζωή τους ή απλά για µια καλύτερη τύχη. Ακολουθεί διαδροµές πολιτισµού, αλληλεγγύης και συνεργασίας, ανιχνεύει νέες συνθέσεις και ωσµώσεις στις ιστορίες ανθρώπων και τόπων, απευθύνεται σε όσους θέλουν να ακούσουν ιδέες για τη συνοχή ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

των. Επίσης, ότι θα ενισχύσει το πνεύµα της κοινωνικής αλληλεγγύης προς ευάλωτες και πολυπληθείς οµάδες του πληθυσµού -στην πράξη και όχι στα λόγια. Θα κυκλοφορήσει αρχικά 4 φορές το χρόνο και αν το εγχείρηµα προχωρήσει καλά θα πυκνωθεί ο χρόνος έκδοσης µε στόχο να γίνει έτσι µια µικρή κοινωνική επιχείρηση που θα δηµιουργήσει ένα µικρό αριθµό θέσεων εργασίας και θα επανεπενδύσει τυχόν κέρδη για ίδιους στόχους. Το κόστος έκδοσης των δύο πρώτων τευχών του νέου Μέτοικου καλύπτεται µε δωρεά από τους Οικολόγους Πράσινους, στο πλαίσιο της ενίσχυσης δράσεων της κοινωνίας των πολιτών. Τους ευχαριστούµε θερµά για την υποστήριξή τους. Ειρηνική και δηµιουργική χρονιά! ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Υ.Γ. Μαζί θα τα καταφέρουµε!

Ο Μέτοικος δεν επιλέγει να είναι καταγγελτικός, κλαψοπαραπονιάρικος ή µαξιµαλιστικός, αλλά ούτε και να ωραιοποιεί καταστάσεις. ∆εν είναι έντυπο πολιτικό ούτε, φυσικά, κοµµατικό, αλλά η πολιτική αναδύεται µέσα από θέσεις για θέµατα πολιτισµού και αλληλεγγύης, ανθρώπινων δικαιωµάτων και στάσεων ζωής. Προσπαθεί να µεταδώσει όση χαρά ζωής έχει αποµείνει στους συντελεστές και συνεργάτες του, δεν µεγαλοπιάνεται µονοπωλώντας λύσεις για τα παγκόσµια µικρά και µεγάλα προβλήµατα, προσκαλεί στο εγχείρηµα όσους περισσότερους πολίτες κάθε ηλικίας και καταγωγής θέλουν να µετάσχουν σε µια τέτοια συλλογικότητα. Και τους ζητάει να µιλήσουν για τον πολιτισµό που αναδύεται µέσα από τα µικρά και καθηµερινά, για δράσεις και στάσεις ζωής στις κοινωνίες των µεγάλων µεταναστευτικών ροών της εποχής µας. Θεωρούµε εξαιρετικά πρόσφορη για την έκδοση τη χρονική συγκυρία, καθώς: • Έχουν ψηφιστεί νοµοσχέδια, κανονισµοί, οδηγίες και διατάγµατα που αφορούν την ελληνική ιθαγένεια, το πολιτικό άσυλο, τον επαναπατρισµό, την επαναπροώθηση, αλλά και την ένταξη των µεταναστών και των προσφύγων - που όλα µαζί αργά ή γρήγορα θα οδηγήσουν εκ των πραγµάτων στη χάραξη µεταναστευτικής πολιτικής και στη ρύθµιση του καθεστώτος των προσφύγων.

• ∆ίνει µε τον δικό του τρόπο απάντηση σε αντιδράσεις ακροδεξιών, ρατσιστών, µισαλλόδοξων, αδαών, στενόµυαλων, απολίτιστων, φανατισµένων, ανόητων κ.ο.κ. που έχουν πληθύνει τελευταία. Πιστεύουµε ότι η έκδοση θα αποτελέσει την πρακτική έκφραση µιας εναλλακτικής νοοτροπίας για την προσέγγιση πολιτικών και κοινωνικών θεµά-

ΕΚ∆ΟΣΗ: Ελληνικό Φόρουµ Μεταναστών ΣΧΕ∆ΙΑΣΜOΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓH: ∆. K. Σωτηρόπουλος, www.moebius.gr, τηλ. 210 7703518 ∆ΙΑΝΟΜΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ-∆ΙΑΦΗΜΙΣΗ: Ανουάρ Ικµπάλ, τηλ. 6944 951803 ― Νίκος Μυλωνάς, τηλ. 6972 530290 ― Γιουσέφ Αζέρ Σαµουέλ (Λάζαρος), τηλ. 6945 278552 ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚ∆ΟΣΗΣ: Άχµεντ Μοαβία ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Ξένια Θεοφανίδου, Άντλα Σασάτη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Φωτογραφικό Τµήµα ΑΠΕ/ΜΠΕ, αρχείο περιοδικού Μέτοικος, Ιάκωβος Xατζησταύρου

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Ραζµίκ Αγαµπατιάν, Μαρία Αθήνη, Σοφία Αραβοπούλου, Χάρης Αργυρόπουλος, συντακτική οµάδα Ασάντε, Τζο Βαλέντσια, Μαρίνα Βήχου, Μοχαµάντ Γιονούς, ∆ιονύσης Γουσέτης, Μαρία ∆εληθανάση, Έρρικα Πελωριάδου, Νταρά Ζιµπράν (Σοράν), Ρουίς Καζίµ, Κώστας Μάγος, Λορέτα Μακόλεϊ, ∆ήµητρα Μάλλιου, Ανδριάνα Μαρδάκη, Βενελίνα Μαρίνοβα, Αφταντίλ Μικαµπερίτζε, Αντουάν Μοάουαντ, Άννα Ντίντικ, Κατερίνα Οικονοµάκου, Μανσούρ Σασάτι, Ορίσια Στοκαλιούκ, Μαργαρίτα Φυλακτού ∆ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Ελένη Μάρκου ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

ΤΑ ΡΑ ΓΙΑ Ο Ε ΑΙ ΤΗ Λ Α Π ΤΕΥΧ ΙΤΕ: ΤΕ ΚΕΦ INE. ΕΠΙΣ MAGAZM

S T.CO OIKO MET LOGSPO B

∆ΙΑΝΟΜΗ: Γιουσέφ Αζέρ Σαµουέλ (Λάζαρος), Βερανζέρου 23, Αθήνα. Ώρες 5.30 – 7.30 µ.µ. Τηλ. 213 0427781, 6945 278552 • ∆ηµήτρης Σωτηρόπουλος, Έβρου 1, Αθήνα. Ώρες 10.00 π.µ. – 5.00 µ.µ. Τηλ. 210 7703518. ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Ξένια Θεοφανίδου, 6972 885362 Άντλα Σασάτη, 6936 848489 Μαργαρίτα Φυλακτού, 6978 643543 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ: metoikosmagazine.blogspot.com E-MAIL: metoikosmagazine@gmail.com

MetoikosNEW6:Layout 1

18:07

Page 4

Π ΚΑΛΕΙ∆ΟΣΚΟ

METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

ΙΟ

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

4

16/12/2010

Της Μαρίας ∆εληθανάση

Τα βασανιστήρια και οι ταπεινώσεις εξευτελίζουν την αξιοπρέπεια όλων µας. Ως πολίτες µιας χώρας που θέλει να λέγεται πολιτισµένη, οφείλουµε να γνωρίζουµε τι συµβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες σε χώρους κράτησης, ‘αναµόρφωσης’ και ‘σωφρονισµού’ ανθρώπων. Να γνωρίζουµε, να ελέγχουµε και να απαιτούµε να σταµατήσουν οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωµάτων στην ίδια µας της χώρα. Να µην ξεχνάµε και να µην ησυχάζουµε όσο αυτά συµβαίνουν. Για τον Μέτοικο, αυτό αποτελεί πρώτη προτεραιότητα.

Εκθέσεις που µας πονούν

Φ

ωνή βοώντος εν τη ερήµω αποδείχτηκε άλλη µια έκθεση της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης Συµπεριφοράς του Συµβουλίου της Ευρώπης σχετικά µε περιστατικά κακοµεταχείρισης, βασανιστηρίων και παραβίασης της νοµοθεσίας στους χώρους κράτησης της χώρας (κρατητήρια αστυνοµικών τµηµάτων, τµήµατα συνοριακής φύλαξης, κέντρα κράτησης αλλοδαπών, φυλακές). Καταρχήν, οι επισηµάνσεις της πρόσφατα δηµοσιευθείσας έκθεσης δεν διαφοροποιούνται από τις επισηµάνσεις των προηγουµένων ετών, όσον αφορά τις παραβιάσεις των στοιχειωδών δικαιωµάτων των κρατουµένων, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει συλλογική πρόθεση από τις αστυνοµικές αρχές και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου για εκκαθάριση των σωµάτων ασφαλείας από ακραία και επικίνδυνα στοιχεία. Κατά δεύτερον, αν και η έκθεση αφορά επίσκεψη ερευνητών το φθινόπωρο του 2009, δηµοσιοποιείται µε ένα χρόνο καθυστέρηση αφού η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης στις αιτιάσεις του Συµβουλίου της Ευρώπης στάλθηκε στο Στρασβούργο µόλις στα τέλη Σεπτεµβρίου 2010. Οι ερευνητές του Συµβουλίου της Ευρώπης στα συµπεράσµατά τους µιλούν για κλωτσιές, σκαµπίλια, γροθιές, κτυπήµατα µε γκλοµπς και άλλα αντικείµενα σε ευαίσθητα σηµεία του σώµατος (κεφάλι, πέλµατα ποδιών και δάκτυλα) κυρίως κατά τη διάρκεια ανακρίσεων από την ελληνική ασφάλεια και δευτερευόντως κατά τις συλλήψεις. Σύµφωνα µε σοβαρές καταγγελίες, στην ασφάλεια Σερρών αστυνοµικοί φέρονται να κάλυψαν σε πλαστική σα-

κούλα το κεφάλι υπόπτου κατά τη διάρκεια ανάκρισης, µε κίνδυνο τον θάνατό του από ασφυξία. Σύµφωνα µε άλλη σοβαρή καταγγελία, αστυνοµικοί στη Θεσσαλονίκη απείλησαν µε βιασµό κρατούµενο. Όπως καταγράφεται, οι αστυνοµικοί κατά τη σύλληψη απείλησαν τον συλληφθέντα µε βιασµό και όταν τον µετέφεραν στο αστυνοµικό τµήµα τού έδεσαν τα χέρια και τα πόδια στον νιπτήρα τουαλέτας, του κατέβασαν το παντελόνι, αστυνοµικός πήγε πίσω του και υποδύθηκε πρωκτικό βιασµό. Η ελληνική κυβέρνηση στην απάντησή της υποστηρίζει ότι οι βαριές αυτές κατηγορίες είναι αβάσιµες, δεδοµένου ότι δεν υπάρχουν σαφείς ονοµαστικές καταγγελίες που να επιτρέπουν ένορκη διοικητική εξέταση υπόλογων αστυνοµικών. Σε άλλη περίπτωση, κρατούµενος Ιρακινός στο αστυνοµικό τµήµα Οµονοίας βρέθηκε µε κάταγµα σε δάκτυλα χεριού, έντονα πρηξίµατα στο δεξί µάγουλο και µάτι και σοβαρή βλάβη στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, η οποία µετά από επέµβαση της επιτροπής του Συµβουλίου της Ευρώπης οδήγησε σε εγχείριση στην περιοχή του όσχεου (θύλακας που καλύπτει τους όρχεις). Σύµφωνα µε το πόρισµα της ένορκης διοικητικής εξέτασης (Ε∆Ε) που διατάχθηκε από την ελληνική αστυνοµία, ο κρατούµενος τραυµατίσθηκε εξαιτίας πτώσης του από σκάλα ή επειδή γλίστρησε ή µπορεί και κάποιος φύλακας να τον είχε σπρώξει… Τελικά επιβλήθηκαν χρηµατικές ποινές σε τέσσερις αξιωµατικούς της αστυνοµίας και έναν φύλακα, που είναι άγνωστο εάν τελικά καταβλήθηκαν. Σε σειρά άλλων περιστατικών για κακοµεταχείριση, κύριο επιχείρηµα της ελληνικής κυβέρνησης

αποτελεί ότι οι κρατούµενοι δεν είχαν καταγγείλει τα περιστατικά κακοµεταχείρισης στα αστυνοµικά τµήµατα, ούτε είχαν ζητήσει ιατρική συνδροµή, κινήσεις που -όπως σηµειώνεται- θα γίνονταν άµεσα σεβαστές από τους αστυνοµικούς. Όπως επισηµαίνεται, το Συµβούλιο της Ευρώπης έχει επανειληµµένως τονίσει προς την ελληνική κυβέρνηση ότι πρέπει να δηµιουργήσει µια ανεξάρτητη αρχή που θα εξετάζει αµερόληπτα τις καταγγελίες για κακοµεταχείριση και ότι το Γραφείο που έχει δηµιουργηθεί εντός της ελληνικής αστυνοµίας από αστυνοµικούς δεν µπορεί να διασφαλίσει την αντικειµενική αποτίµηση των γεγονότων. Όµως οι ελληνικές αρχές, σηµειώνεται, αρνούνται επίµονα µέχρι σήµερα να αναγνωρίσουν ότι η κακοµεταχείριση συνιστά σοβαρό πρόβληµα στην Ελλάδα. Κατά τα άλλα, στα αστυνοµικά τµήµατα και τα τµήµατα συνοριακής φύλαξης, οι κατά κύριο λόγο αλλοδαποί κρατούµενοι κοιµούνται στα πατώµατα, σε χώρους ρυπαρούς, χωρίς στοιχειώδεις χώρους υγιεινής. Ίδια είναι η κατάσταση και στα κέντρα κράτησης, όπου επιπλέον οι κρατούµενοι δεν έχουν πρόσβαση στα στοιχειώδη δικαιώµατά τους. Ανάλογη η κατάσταση και σε φυλακές όπως της Άµφισσας, όπου η κατάσταση περιγράφεται απάνθρωπη και εξευτελιστική. Σε ό,τι αφορά την έλλειψη προσωπικού και αποτελεσµατικού ελέγχου των φυλακών παρατίθεται το χαρακτηριστικό παράδειγµα των φυλακών Κορυδαλλού όπου τρεις δεσµοφύλακες είναι υπεύθυνοι για 400 κρατούµενους σε µια πτέρυγα ανδρών.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:07

Page 5

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ

ΑΝΝΑ ΝΤΑΛΑΡΑ: Οι επαρκείς και θεσµικά κατοχυρωµένες οργανώσεις µεταναστών

εταίροι µας στη χάραξη πολιτικής Πώς διαµορφώνεται ο χάρτης κυβερνητικών αρµοδιοτήτων για τα µεταναστευτικά ζητήµατα; Στη χώρας µας, όπως και σε άλλες χώρες, υπάρχει οριζόντιος κατακερµατισµός αρµοδιοτήτων στα µεταναστευτικά ζητήµατα, µιας και αφορούν κοµβικούς τοµείς της δηµόσιας πολιτικής. Έτσι, τα ζητήµατα ασύλου υπάγονται στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ό,τι έχει να κάνει µε τη χορήγηση ιθαγένειας, τις πολιτογραφήσεις και τις άδειες παραµονής στο υπουργείο Εσωτερικών και στην τοπική και περιφερειακή διοίκηση, ενώ οι πολιτικές ένταξης, κοινωνικής και εργασιακής, χαράσσονται από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο επιπλέον κατέχει και τον συντονιστικό ρόλο στην εφαρµογή της Εθνικής Στρατηγικής για το Μεταναστευτικό. Επίσης, το υπουργείο Εξωτερικών έχει την αρµοδιότητα έκδοσης βίζας για επανενώσεις οικογενειών, σύναψης συµφωνιών επιστροφών και αποτελεί κόµβο επικοινωνίας µε τις αρχές της ΕΕ για τη διαµόρφωση της ευρωπαϊκής µεταναστευτικής πολιτικής. Το υπουργείο Παιδείας έχει την αρµοδιότητα της διαπολιτισµικής εκπαίδευσης, ενώ το υπουργείο ∆ικαιοσύνης την ευθύνη σε θέµατα προστασίας ανηλίκων. Όπως βλέπετε, υπάρχει µεγάλος επιµερισµός αρµοδιοτήτων, κάτι που παρατηρείται και σε άλλους τοµείς της κυβερνητικής πολιτικής. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, αποτέλεσε και πολιτική επιλογή του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου η δηµιουργία ειδικής θέσης υφυπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, στο υπουργείο Εργασίας, µε σκοπό να κατέχει ρόλο συντονιστή όλων των παράλληλων δράσεων που αναλαµβάνουν οι αντίστοιχοι φορείς. Που οφείλεται η καθυστέρηση που σηµειώνεται στην απορροφητικότητα κοινοτικών κονδυλίων; Η χαµηλή απορροφητικότητα των κοινοτικών κονδυλίων από την πλευρά του ελληνικού δηµοσίου είναι µια από τις χρόνιες ασθένειες του ελληνικού κράτους, δεν είναι δηλαδή τωρινό φαινόµενο. Χωρίς να θέλω να γίνω επικριτική, η προηγούµενη κυβέρνηση δεν έκανε πολλά προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης των διαδικασιών απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ, µε αποτέλεσµα να βρισκόµαστε σήµερα στο ίδιο σηµείο µε αυτό που βρισκόµασταν πριν από χρόνια. Χαρακτηριστικά, και όσον αφορά τα µεταναστευτικά θέµατα, υπάρχουν δεσµευµένα, ήδη από το 2007, περισσότερα από 200 εκατοµµύρια ευρώ τα οποία “περιµένουν” την εφαρµογή από ελληνικής πλευράς του «Action Plan» για τη διαχείριση των µεταναστευτικών ροών και την αναµόρφωση των διαδικασιών ασύλου. Γι’ αυτό, µε τη διαδικασία του επείγοντος, προωθούµε τις διαδικασίες, ώστε να µη χαθεί ούτε ευρώ από τις διαφορετικές πηγές χρηµατοδότησης, µε διασφάλιση της παραπληρωµατικότητας των δράσεων. Αυτός ήταν άλλωστε κι ο στόχος της πολιτικής επιλογής του πρωθυπουργού για τη σύσταση της ειδικής διυπουργικής, αλλά και της θέσης υφυπουργού για τη µετανάστευση.

Συνέντευξη της υφυπουργού Εργασίας, αρµόδιας για τη Μεταναστευτική Πολιτική, στον Άχµεντ Μοαβία Συµµετέχουν µετανάστες στη διαµόρφωση της µεταναστευτικής πολιτικής; Μέχρι τώρα η συµµετοχή των ίδιων των µεταναστών στη διαµόρφωση των θέσεων της πολιτείας στα ζητήµατα που αφορούν κυρίως τους ίδιους υπήρξε, είναι αλήθεια, περιορισµένη. Ωστόσο, αποτελεί µονόδροµο για µας η διεύρυνση της αντιπροσώπευσης των συλλογικών οργάνων που εκπροσωπούν τους µετανάστες στη χάραξη της πολιτικής µας. Το πιο σηµαντικό βήµα προς την κατεύθυνση αυτή είναι, πιστεύω, η δηµιουργία των Συµβουλίων Ένταξης Μεταναστών στους νέους Καλλικρατικούς ∆ήµους, τα οποία θα αποτελούνται αποκλειστικά από µετανάστες. Τα συµβούλια αυτά θα αποτελέσουν το αποτελεσµατικότερο µέσο διασύνδεσης των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης µε τους µετανάστες. Έργο τους θα είναι η καταγραφή και η διερεύνηση προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι µετανάστες, οι οποίοι κατοικούν µόνιµα στην περιφέρεια του δήµου, ως προς την ένταξή τους στην τοπική κοινωνία, την επαφή µε δηµόσιες

ή τη δηµοτική αρχή, η υποβολή προτάσεων προς το δηµοτικό συµβούλιο για την ανάπτυξη τοπικών δράσεων προώθησης της οµαλής κοινωνικής ένταξης των µεταναστών και, εν γένει, την επίλυση των προβληµάτων που αυτοί αντιµετωπίζουν, ιδίως µέσω της οργάνωσης συµβουλευτικών υπηρεσιών από τις δηµοτικές υπηρεσίες, καθώς και η διοργάνωση, σε συνεργασία µε τον οικείο δήµο, εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής του τοπικού πληθυσµού. Επίσης, στο πλαίσιο της λειτουργίας της Εθνικής Επιτροπής για την Κοινωνική Ένταξη, την εποπτεία του οποίου έχει το υπουργείο Εργασίας, προβλέπεται η συµµετοχή των οργανώσεων των µεταναστών, όπως και άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών. Εκεί ουσιαστικά γίνονται οι επεξεργασίες πολιτικών για την προώθηση της καταπολέµησης του κοινωνικού αποκλεισµού, αλλά και διασφαλίζεται ότι οι δράσεις θα είναι συντονισµένες και συµπληρωµατικές. Πέρα από αυτά, στο πλαίσιο της δηµόσιας συζήτησης που υπάρχει σε κάθε συγκροτηµένη κοινωνία, κι εγώ προσωπικά έχω ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας µε τις οργανώσεις των µεταναστών, ώστε από πρώτο χέρι να έχω πληροφόρηση για ό,τι είναι απαραίτητο να αλλάξει ή να προωθηθεί άµεσα. Στο σηµείο αυτό, κλείνοντας, θα ήθελα να επισηµάνω την ανάγκη και οι ίδιοι οι µετανάστες να συνεισφέρουν µε τη συµµετοχή τους στους συλλόγουςσωµατεία, τις παρατηρήσεις τους στα θεσµικά όργανα, που ανέφερα, ή και σε µας στο υπουργείο, ώστε να γίνει ουσιαστική αναβάθµιση της λειτουργίας των οργανώσεών τους. Στόχος και δικός µας είναι να έχουµε επαρκείς και θεσµικά κατοχυρωµένες οργανώσεις µεταναστών, ώστε να είναι πραγµατικά εταίροι µας στη χάραξη και υλοποίηση της πολιτικής, µακριά από µικροπολιτικές ή άλλες σκοπιµότητες. Κι αυτό είναι µια από τις προτεραιότητές µας.

5

6

16/12/2010

18:07

Page 6

ΙΟ Π Ο Κ Σ Ο ∆ Ι Ε ΚΑΛ

METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Η παγίδα ∆ουβλίνο ΙΙ

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

MetoikosNEW6:Layout 1

Του ∆ιονύση Γουσέτη

Ο

ι πρόσφυγες δεν είναι (λαθρο)µετανάστες που ψάχνουν για µια καλύτερη ζωή. Είναι άνθρωποι που φεύγουν κυνηγηµένοι από την πατρίδα τους για να σώσουν τη ζωή τους. Μερικοί διάσηµοι πρόσφυγες ήταν ο Αϊνστάιν, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, η Μελίνα Μερκούρη. Ο πρόσφυγας από την αρχαία εποχή είναι πρόσωπο ιερό. Στις µέρες µας προστατεύεται από τη Συνθήκη της Γενεύης του 1951, η οποία υποχρεώνει τις κυβερνήσεις του κόσµου να του παρέχουν άσυλο. Για να αντιµετωπίσουν αυτή τους την υποχρέωση, οι χώρες της ΕΕ, µαζί και η Ελβετία και η Νορβηγία, ψήφισαν το 2003 τον κανονισµό «∆ουβλίνο ΙΙ». Σύµφωνα µε αυτόν, όταν ένας αιτών άσυλο καταφύγει σε µια από τις παραπάνω χώρες, τότε η χώρα αυτή είναι υπεύθυνη να εξετάσει την αίτηση ασύλου. Αν πάει σε άλλη χώρα, επιστρέφεται στην πρώτη χώρα που κατέφυγε. Αυτό καθηλώνει στην Ελλάδα όσους πρόσφυγες φθάνουν σ’ αυτήν, µε στόχο χώρες του Βορρά. Είναι παγίδα. Γιατί είναι παγίδα; ∆ιότι η Ελλάδα, ως «πύλη», λογικά θα έπρεπε να έχει το ρεκόρ σε παροχές ασύλου. Αντίθετα όµως είµαστε τελευταίοι στην Ευρώπη, µε µεγάλη διαφορά από τον προτελευταίο. Παραβιάζουµε έτσι τη διεθνή νοµοθεσία του 1951, αφού µοιραία απορρίπτουµε δικαιολογηµένες αιτήσεις χορήγησης ασύλου ή δεν εξετάζουµε αιτήσεις. Παράδειγµα οι αιτούντες άσυλο από το Ιράν, που για καιρό βρίσκονται στην Πανεπιστηµίου µε ραµµένα στόµατα. Ο αριθµός αυτών των κυνηγηµένων από τους Αγιατολάδες και τον Αχµαντινετζάντ, που ζητούν άσυλο στη χώρα µας, φθάνουν σήµερα τους 50. Μερικοί απ’ αυτούς περιµένουν το άσυλο 10 χρόνια! Παραβιάζουµε όµως και τη νοµοθεσία της ΕΕ που απαιτεί για τους αιτούντες άσυλο την παροχή στέγασης, ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης, παιδείας, νοµικής κάλυψης, διερµηνείας κατά την εξέταση της αίτησης ασύλου κ.λπ. Οι παροχές είναι τόσο ελλιπείς που ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Π.χ. έχουµε περίπου 800 κρεβάτια για 29.501 αιτήσεις ασύλου που εξετάστηκαν µόνο µέσα στο 2009. Την ίδια στιγµή, υπάρχουν κονδύλια για τους πρόσφυγες, που έχει διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία όµως µένουν σχεδόν άθικτα. Αυτό δεν εµποδίζει την κυβέρνηση να απαιτεί αναθεώρηση του κανονισµού «∆ουβλίνο ΙΙ», διότι «µας επιβαρύνει υπέρµετρα».

Ακόµα, τους αιτούντες άσυλο τους αντιµετωπίζουµε ως εγκληµατίες. Ο Mάνφρεντ Νόβακ, Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα, γράφει στην πρόσφατη (20/10/2010) έκθεσή του: «Οι αιτούντες άσυλο [στην Ελλάδα] φαίνεται ότι κρατούνται µέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας ασύλου, γεγονός το οποίο συνιστά παραβίαση του Άρθρου 5 της Ευρωπαϊκής Σύµβασης για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα». ∆εν γνωρίζουµε πόσες αιτήσεις υποβλήθηκαν, ούτε και πόσες ∆ΕΝ υποβλήθηκαν, επειδή οι πρόσφυγες -είτε επειδή δεν έχουν πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου είτε επειδή θέλουν να κρύψουν το πέρασµά τους από την Ελλάδα- συνωστίζονται στην Πάτρα ή στην Ηγουµενίτσα προσπαθώντας να βρουν (λαθραίο) µέσο µεταφοράς για τον Βορρά. Και το χειρότερο, τον Ιούλιο 2009 η κυβέρνηση ψήφισε έναν ανεπίτρεπτο για ευρωπαϊκή χώρα νόµο, που παραβιάζει κατάφωρα τη νοµοθεσία της ΕΕ καθώς καταργεί το δεύτερο βαθµό εξέτασης (έφεση) των αιτήσεων ασύλου. Η ∆ιεθνής Αµνηστία, µαζί µε το Ελληνικό Συµβούλιο για τους Πρόσφυγες και την Ελληνική Επιτροπή Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων, κατέθεσε τότε στην Κοµισιόν διαµαρτυρία κατά της ελληνικής κυβέρνησης. Σ’ αυτή την αθλιότητα οι εταίροι µας αντέδρασαν κατά τρόπο εξευτελιστικό για τη χώρα µας. Βέλγιο, Νορβηγία, Ισλανδία, Ολλανδία, Βρετανία δεν τηρούν πλέον τη ρήτρα του «∆ουβλίνο ΙΙ» να επιστρέφουν στην Ελλάδα όσους αιτούντες άσυλο πέρασαν από δω και κατέφυγαν εκεί. Επίσης, η Ύπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δηµοσίευσε το 2008 έκθεση, µε την οποία έκανε έκκληση στα κράτη µέλη να µην επιστρέφουν πρόσφυγες στην Ελλάδα. Μετά την ψήφιση του νόµου που καταργεί το δεύτερο βαθµό εξέτασης, η Ύπατη Αρµοστεία αρνήθηκε ακόµα και τη συνεργασία µε την κυβέρνηση της Ν∆. Την ίδια στιγµή, για όποια τέτοια υπόθεση έφθανε στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο Ανθρωπίνων ∆ικαιωµάτων, οι Έλληνες

εκπρόσωποι βεβαίωναν ψευδώς ότι όλη η νοµοθεσία τηρείται. Η σχετική έκθεση της ∆ιεθνούς Αµνηστίας τους διαψεύδει περίτρανα. Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διαβεβαίωσε ότι τα πράγµατα θ’ αλλάξουν. Οι αντιδράσεις λοιπόν σταµάτησαν. Η Ύπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, καθώς και οι σχετικές µη κυβερνητικές οργανώσεις τώρα συζητούν πάλι µε την ελληνική κυβέρνηση. Ωστόσο, οι καλές προθέσεις φαίνεται ότι καθυστερούν να φέρουν αποτέλεσµα. ∆εν διορθώθηκε ακόµα η κατάργηση του δεύτερου βαθµού εξέτασης των αιτήσεων ασύλου και δεν έχει παρουσιαστεί ακόµα το νέο νοµοσχέδιο για το άσυλο. Και τα δυο η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ότι θα τα είχαµε την Άνοιξη.

ΣΥΣΤAΣΕΙΣ ΤΗΣ ∆ΙΕΘΝΟYΣ ΑΜΝΗΣΤIΑΣ Για το θέµα αυτό, η ∆ιεθνής Αµνηστία κυκλοφόρησε τον Μάρτιο έκθεση µε τίτλο «Η παγίδα ∆ουβλίνο ΙΙ», µετά από έρευνα της δικηγόρου και δρ. νοµικού Βικτώριας Μπαντή. Ανάµεσα στις συστάσεις της οργάνωσης προς την κυβέρνηση, θέλω να ξεχωρίσω τρεις: • Την καθιέρωση ενός συστήµατος κρίσης των αιτήσεων ασύλου ανεξάρτητου από την αστυνοµία, που θα ανταποκρίνεται στα διεθνή και εθνικά πρότυπα για την αναγνώριση της προσφυγικής ιδιότητας. Η αστυνοµία δεν µπορεί να παίζει διπλούς αντιφατικούς ρόλους: από τη µια να πατάσσει την παράνοµη µετανάστευση και από την άλλη να αποφασίζει για την παροχή ασύλου.

• Τη θέσπιση εναλλακτικών µέτρων της κράτησης, όπως π.χ. τακτή παρουσία στις αρχές. Στην Ελλάδα γίνεται κατάχρηση των φυλακίσεων αλλοδαπών.

• Την εκπαίδευση των κρατικών λειτουργών σε σχέση µε τις ευάλωτες οµάδες των αιτούντων άσυλο, όπως τα θύµατα βασανιστηρίων, τα ασυνόδευτα ανήλικα και οι λεσβίες, γκέι, αµφισεξουαλικοί και τρανσέξουαλ αιτούντες άσυλο.

“Γιατί είναι παγίδα; ∆ιότι η Ελλάδα, ως «πύλη», λογικά θα έπρεπε να έχει το ρεκόρ σε παροχές ασύλου. Αντίθετα όµως είµαστε τελευταίοι στην Ευρώπη, µε µεγάλη διαφορά από τον προτελευταίο. Παραβιάζουµε έτσι τη διεθνή νοµοθεσία του 1951, αφού µοιραία απορρίπτουµε δικαιολογηµένες αιτήσεις χορήγησης ασύλου ή δεν εξετάζουµε αιτήσεις.”

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:07

Page 7

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ

7

Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στη µετανάστευση Η οικονοµική κρίση που ξέσπασε πριν δύο χρόνια έχει επιβαρύνει δυσανάλογα τη θέση των µεταναστών σε σχέση µε τους γηγενείς πληθυσµούς στις ανεπτυγµένες χώρες υποδοχής και έχει επιδεινώσει τις προοπτικές ένταξής τους, σύµφωνα µε µία πρόσφατη µελέτη.

Του Χάρη Αργυρόπουλου

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

H

έρευνα, «Μigration and Immigrants Two Years after the Financial Collapse: Where Do We Stand?», που διενεργήθηκε από το Migration Policy Institute (MPI) για λογαριασµό του BBC World Service και επικεντρώθηκε σε πέντε χώρες (Γερµανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ηνωµένες Πολιτείες και Ηνωµένο Βασίλειο), δείχνει ότι οι διαφορές στα ποσοστά της ανεργίας µεταξύ των µεταναστών και των γηγενών διευρύνθηκαν σε όλες τις χώρες εκτός της Γερµανίας, µε σηµαντικές διαφοροποιήσεις. Το χάσµα ήταν το ευρύτερο στην Ισπανία, όπου ανήλθε στο 12,2% το δεύτερο τρίµηνο του 2010 από 4,4% πριν από την κρίση. Επίσης η µελέτη η οποία αποτελεί µέρος µιας σειράς Hard Times του ΒΒC που εξετάζει τις επιπτώσεις των µέτρων λιτότητας σε διάφορες χώρες του κόσµου, συµπεραίνει ότι µεταξύ των µεταναστών η ανεργία έχει κτυπήσει ιδιαίτερα τους άνδρες –που απασχολούνται σε µεγάλο ποσοστό στις κατασκευές και τη βιοµηχανία- και τους νέους (ηλικίες 15-24). Η ανεργία µεταξύ των νεαρών αλλοδαπών ήταν 41% στην Ισπανία, 37% στη Σουηδία και 20% στον Καναδά. Αντίθετα, η θέση των γυναικών ήταν καλύτερη σχεδόν σε όλες τις εύπορες χώρες. Η έρευνα επίσης κατέληξε στο συµπέρασµα ότι ορισµένες οµάδες και µειονότητες µεταναστών είχαν επηρεαστεί ιδιαίτερα από την ύφεση, όπως οι Πακιστανοί και Μπανγκλαντεσιανοί στο Ηνωµένο Βασίλειο, οι Βορειοαφρικανοί και οι Νοτιοαµερικανοί στην Ισπανία και οι ισπανόφωνοι στις ΗΠΑ. Άλλα ευρήµατα της έρευνας: • H παράνοµη µετανάστευση και η ελεύθερη µετακίνηση µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση µειώθηκαν σηµαντικά.

• Υπάρχουν ενδείξεις οτι σε ορισµένες χώρες υποδοχής, όπως η Ιρλανδία και η Ελλάδα, σηµειώνεται αύξηση του µεταναστευτικού ρεύµατος αυτόχθονων προς άλλες χώρες.

• Η συνεχιζόµενη κρίση σε ορισµένες χώρες φαίνεται οτι θα έχει σοβαρές µακροχρόνιες οικονοµικές επιπτώσεις στους µετανάστες και τις οικογένειές τους, µε υψηλά ποσοστά ανεργίας στις περισσότερο ευάλωτες οµάδες µεταξύ αυτών, όπως οι πρόσφατα αφιχθέντες. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του MPI, ∆ηµή-

τρης Παπαδηµητρίου, σηµειώνει: «Προκύπτει το ερώτηµα αν οι ανεπτυγµένες χώρες έχουν φτάσει σ’ ένα σηµείο αντιστροφής όσον αφορά τη µετανάστευση ή αν θα υπάρξει και επιστροφή στις ροές µεταναστών πριν από τη κρίση, καθώς οι ρυθµοί οικονοµικής ανάπτυξης επανέρχονται».

MetoikosNEW6:Layout 1

8

16/12/2010

18:07

Page 8

GN I S E D L A I C SO

METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

18 ερωτήσεις για τη 18η ∆εκέµβρη Απαντά ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουµ Μεταναστών, Μοαβία Άχµεντ Της Μαρίας Αθήνη 1. Τι είναι η 18η ∆εκέµβρη; Είναι η Παγκόσµια Ηµέρα των Μεταναστών.

διεθνείς και τοπικούς µηχανισµούς προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωµάτων.

2. Ποιός φορέας την ανακήρυξε; Ο ΟΗΕ.

8. Πώς συµµετέχουν τα κράτη-µέλη στις εκδηλώσεις της 18ης ∆εκέµβρη; Τα κράτη δεν συµµετέχουν. Είναι γιορτή των µεταναστευτικών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που ασχολούνται µε θέµατα µετανάστευσης και ανθρωπίνων δικαιωµάτων.

3. Πότε έγινε η ανακήρυξη; Στις 4 ∆εκεµβρίου του 2000.

4. Γιατί επιλέχθηκε η συγκεκριµένη ηµεροµηνία; ∆έκα χρόνια νωρίτερα, στις 18 ∆εκεµβρίου του 1990, ο ΟΗΕ είχε επικυρώσει τη «∆ιεθνή Σύµβαση για την Προστασία των ∆ικαιωµάτων Όλων των Μεταναστών και των Μελών των Οικογενειών τους». Την ίδια ηµεροµηνία επέλεξε ο Οργανισµός για να ανακηρύξει την Παγκόσµια Ηµέρα των Μεταναστών.

5. Πώς γεννήθηκε η ιδέα; Η ιδέα γεννήθηκε όταν το 1997 οι φιλιππινέζοι µετανάστες ανά τον κόσµο οργάνωσαν εκδηλώσεις για να γιορτάσουν την ηµέρα που ο ΟΗΕ υιοθέτησε τη ∆ιεθνή Σύµβαση. Τρία χρόνια µετά από αυτό το γεγονός και δέκα χρόνια µετά την επικύρωση της διεθνούς σύµβασης, ο ΟΗΕ ανακήρυξε τη 18η ∆εκέµβρη Παγκόσµια Ηµέρα των Μεταναστών.

9. Ποιες εκδηλώσεις χαρακτηρίζουν την ηµέρα; Κυρίως πολιτιστικές και πολιτικές συζητήσεις.

10. Πώς συµµετέχουν οι µετανάστες; Μέσω των οργανώσεών τους. Ποικίλλουν οι µορφές συµµετοχής. Μπορεί να ειναι από µια µεγάλη εκδήλωση έως µια απλή ανακοίνωση.

11. Πόσοι µετανάστες ζουν στην Ελλάδα; Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του ελληνικού κράτους, οι µετανάστες είναι περίπου 1 εκατοµµύριο (10% του πληθυσµού). Ο αριθµός των αδειών που έχουν εκδοθεί µέχρι στιγµής από το υπουργείο Εσωτερικών ανέρχονται στις 643.000, ενώ από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εκδόθηκαν περίπου 250.000 στους οµογενείς µετανάστες.

6. Ποια σηµασία έχει για τους µετανάστες η θέσπιση µιας διεθνούς ηµέρας; Όπως λέει ο René Plaetevoet από την online οργάνωση December18.net, η ανακήρυξη της Παγκόσµιας Ηµέρας Μεταναστών από τον ΟΗΕ είναι ένα σηµαντικό βήµα για οποιονδήποτε στον κόσµο ενδιαφέρεται για την προστασία των µεταναστών. Τα Ηνωµένα Έθνη προσκάλεσαν όλα τα κράτη-µέλη, διακρατικές και µη κυβερνητικές οργανώσεις να παρακολουθήσουν αυτήν την ηµέρα, ανταλλάσσοντας πληροφορίες για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τις θεµελιώδεις ελευθερίες των µεταναστών, να µοιραστούν την εµπειρία τους και να αναλάβουν δράση για να εξασφαλίσουν την προστασία των µεταναστών. Αλλά πρώτα απ’όλα είναι µια ευκαιρία να αναγνωρίσουµε τη συµβολή των εκατοµµυρίων µεταναστών στις οικονοµίες και την ευηµερία των χωρών που τους φιλοξενούν αλλά και των χωρών καταγωγής τους και να ζητήσουµε σεβασµό για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώµατά τους.

12. Πόσοι είναι µέλη του Ελληνικού Φόρουµ Μεταναστών; Ενεργά µέλη είναι 24 οργανώσεις και συνεργαζόµενες πάνω από 12.

7. Πώς υποστηρίζει τους µετανάστες η www.december18.net; Είναι µια µη κερδοσκοπική οργάνωση µε έδρα τις Βρυξέλλες που αγωνίζεται για έναν κόσµο χωρίς διακρίσεις για τους µετανάστες. Στόχος τους είναι η προστασία των δικαιωµάτων των µεταναστών σε όλον τον κόσµο και η δηµιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος ώστε οι µετανάστες να είναι ενεργά µέλη που συµµετέχουν πλήρως σε κάθε κοινωνία, µε βάση τους υπάρχοντες

17. Ποια φράση θα λέγατε πως εκφράζει τον σύγχρονο µέτοικο; «Η ζωή είναι ένας συνεχής διάλογος των πολιτισµών για έναν καλύτερο κόσµο».

13. Πότε ιδρύθηκε το Φόρουµ; Τον Σεπτέµβριο του 2002.

14. Με ποιους τρόπους βοηθά τους µετανάστες το Φόρουµ; Πιέζει για τη βελτίωση των πολιτικών ρυθµίσεων που αφορούν τους µετανάστες. Οργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις µε ∆ήµους.

15. Πείτε µας έναν άµεσο στόχο του Φόρουµ... Να βρεθεί αποτελεσµατικό και λειτουργικό µοντέλο ένταξης των µεταναστών στην ελληνική κοινωνία και να αποτελέσει υπόδειγµα για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Good 5 Του ∆ηµήτρη Κ. Σωτηρόπουλου

Υπάρχει ένα site στο διαδίκτυο που είναι... για καλό σκοπό. Το www.good50x70.org επιτελεί έργο κοινωνικό, αναδεικνύοντας αφίσες διακεκριµένων σχεδιαστών από όλον τον κόσµο µε περιεχόµενο κοινωνικό.

Σ

την πραγµατικότητα οι εµπνευστές αυτής της πρωτοβουλίας προτείνουν στην αρχή κάθε χρονιάς ορισµένα θέµατα από αυτά που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο (όπως είναι το AIDS, η υπερθέρµανση του πλανήτη, η παιδική εργασία, το ατοµικά δικαιώµατα κ.λπ.) και ζητούν από τους γραφίστες να καταθέσουν την εικαστική τους διαµαρτυρία ή πρόταση για την υπέρβαση των κοινωνικών προβληµάτων. Συνήθως ανταποκρίνονται εκατοντάδες σχεδιαστές και οι καλύτερες αφίσες από το συγκεντρωµένο υλικό εκτίθενται σε δηµόσιο χώρο. Με αφορµή την παγκόσµια ηµέρα του µετανάστη επιλέξαµε και σας δείχνουµε σηµαντικές αφίσες που έχουν ως γενικό τίτλο «Η αβεβαιότητα της θεραπείας», δηλαδή το δικαίωµα των µεταναστών στην περίθαλψη και η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Γιατί επέλεξαν ως όνοµα το Good50X70; Μα διότι πρόκειται για αφίσες (50X70 εκ. είναι το κλασικό σχήµα των αφισών) και φυσικά, όπως είπαµε, είναι για καλό (Good) σκοπό.

16. ...Και ένα µακρινό όνειρο που όµως θα θέλατε να δείτε να πραγµατοποιείται. Να συµβάλλουν θετικά οι µετανάστες στην ανάπτυξη της χώρας.

18. Ποια είναι η ευχή του Ελληνικού Φόρουµ Μεταναστών για τις 18 ∆εκεµβρίου 2010; Να επικυρώσει και η Ελλάδα τη σχετική σύµβαση.

Οι αφίσες της διπλανής σελίδας έγιναν από τους: Handoko Tjung, Iνδονησία (επάνω αριστερά) Davide Dal Colle, Ιταλία (επάνω δεξιά) Vincenzo Valerio Fagnani, Ιταλία (κάτω δεξιά) Erika Bonezzi, Ιταλία (κάτω αριστερά)

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 9

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ

50x70

9

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 10

10 METΟΙΚΟΣ ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Ο Χρήστος ∆ουλκερίδης είναι υπουργός Οικισµού στην τοπική κυβέρνηση των Βρυξελλών, µέλος της γαλλόφωνης µητροπολιτικής περιφερειακής κυβέρνησης των Βρυξελλών µε αρµοδιότητα σε θέµατα τουρισµού, παιδείας και προϋπολογισµού και περιφερειακός γραµµατέας του κόµµατος Ecolo του Βελγίου. Γεννήθηκε στις Βρυξέλλες το 1968 από γονείς Έλληνες µετανάστες. Ο πατέρας του ήταν ανθρακωρύχος και αργότερα πουλούσε ελληνικά προϊόντα σε λαϊκές αγορές. Ο ίδιος επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα και υποστηρίζει ενεργά το αδελφό ελληνικό κόµµα των Ecolo, τους Οικολόγους Πράσινους.

Χρήστος

∆ΟΥΛΚΕΡΙ∆ΗΣ Να µην ξεχνάµε ότι είµασταν κι εµείς µετανάστες Συνέντευξη στην Ξένια Θεοφανίδου

Σ

υνοψίζοντας, αναγκαστικά, σε µια σελίδα τον χειµαρρώδη λόγο του Χρήστου ∆ουλκερίδη, στεκόµαστε στις ευχές για τον Μέτοικο, σε προτάσεις για το µεταναστευτικό, στο κοινό µέλλον και τις αξίες που µοιραζόµαστε όλοι οι κάτοικοι της Ευρώπης και στη γενικότερη στόχευση προς «µια καλύτερη ισορροπία της οικονοµίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος». Ολόκληρη η συνέντευξη βρίσκεται στο metoikosmagazine@blogspot.com.

ΜEΤΟΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚEΣ EΝΤΑΞΗΣ Πολύ καλή και χρήσιµη η προσπάθεια του περιοδικού. Προχωρήστε!.. Οι µέτοικοι και οι πολιτικές ένταξής τους αποτελούν θέµα για όλη την Ευρώπη και µια αµφίδροµη διαδικασία που απαιτεί προσπάθεια από όλες τις πλευρές. Στις Βρυξέλλες, για παράδειγµα, ένα στα δύο παιδιά γεννιέται µε έναν ή και τους δύο γονείς διαφορετικής εθνότητας και καταγωγής. Πρέπει απαραιτήτως να αναζητήσουµε καινούριες ισορροπίες για τις κοινωνίες της Ευρώπης κι αυτό απαιτεί ιστορική µνήµη, ανοιχτό µυαλό και γενναία προσπάθεια.

Η ΣΥΓΚΑΤΟIΚΗΣΗ ΣΕ ΕΛΛA∆Α ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ Το φαινόµενο του πολυπολιτισµού δεν είναι νέο. Τουλάχιστον εµείς, στην Ελλάδα, έχουµε µεγάλη εµπειρία πάνω σ’ αυτό. Αρκεί να πάψουµε να παραµυθιαζόµαστε και δεχτούµε να δούµε το παρελθόν µε ανοιχτά µάτια. Ενετοί, Φράγκοι, Τούρκοι, Άγγλοι… και τόσοι άλλοι πέρασαν από τον τόπο µας, µερικοί µείνανε κι ενσωµατώθηκαν. Εµείς πάλι, και πού δεν πήγαµε! Από την ιστορία αντλούµε χαρά και περηφάνια για την ταυτότητά µας, που όµως δεν είναι πάντα ίδια, ορισµένα στοιχεία

τονίζονται κάποτε περισσότερο και νέες συνθέσεις διαµορφώνονται. Σήµερα βρισκόµαστε σε µια νέα φάση αυτής της πορείας, σηµαντική, αλλά όχι τόσο περίεργη ούτε τόσο διαφορετική. Τη θεωρούµε πρωτόγνωρη, επειδή ο άνθρωπος ζει συνήθως µε τη µνήµη της γενιάς του, ίσως κι αυτής των γονιών του, κι όχι µε τη µνήµη της ιστορικής πορείας της χώρας και του λαού του.

∆ΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΛΕΙΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η άποψή µου είναι ότι δεν υπάρχουν κλειστές ταυτότητες, κουλτούρες, πολιτισµοί ή θρησκείες µε δική τους ξεχωριστή και µονολιθική ιστορία. Η εξέλιξη και η πρόοδος έρχονται µέσα από τις συναντήσεις διαφορετικών πολιτισµών, θρησκειών, ταυτοτήτων ανά τους αιώνες. ∆εν πρέπει να φοβόµαστε και να «κλείνουµε», λέγοντας «αυτό είµαστε». Πριν από µερικές δεκαετίες και ακόµη περισσότερο πριν από µερικούς αιώνες είµασταν κάτι άλλο. Κάποτε, σε πολλά µέρη της Ελλάδας οι γυναίκες φορούσαν µαντίλια. Σήµερα τα φορούν πολλές µουσουλµάνες, ενώ ύστερα από µερικές δεκαετίες µπορεί να µην τα φορούν ούτε αυτές. Αυτό είναι ένα παράδειγµα, υπάρχουν πολλά άλλα. Αρκεί να µηn λέµε «αυτοί είναι έτσι». Μερικοί είναι έτσι σήµερα, αύριο µπορεί να είναι αλλιώς, άλλους κάνουµε λάθος όταν τους βλέπουµε «έτσι» σήµερα. Τίποτε δεν είναι απόλυτο και οι γενικεύσεις οδηγούν σε συµπεράσµατα που δεν ισχύουν για όλους ούτε θα ισχύουν για πάντα.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ∆ΙΑΠΡΕΠΟΥΝ Σε διάφορες εκδηλώσεις οι Έλληνες µε υποδέχονται θερµά µε ωραία λόγια. Όταν µου λένε «Είµαστε περήφανοι που έγινες βουλευτής και

υπουργός σε µια ξένη χώρα. Μπράβο που τα κατάφερες!», τους απαντώ ότι το µπράβο ανήκει στους γονείς µου και στη γενιά τους. Έφυγαν από την Ελλάδα χωρίς να ξέρουν λέξη φλαµανδικά ή γαλλικά, αφήσανε τον ήλιο, το φως και δούλεψαν στη µαυρίλα και στο σκοτάδι των ανθρακωρυχείων, µεγάλωσαν και σπούδασαν παιδιά, τα είδαν να κάνουν αυτό που εκείνα επέλεξαν. Κάθε φορά, επίσης, προσθέτω, ότι αν έγινα εγώ βουλευτής ή υπουργός σε µια ξένη χώρα, όπως και πολλοί άλλοι σε διάφορες χώρες, είναι επειδή αυτές οι χώρες µας έδωσαν πολιτικά δικαιώµατα. Μας έδωσαν τη δυνατότητα να αντιπροσωπεύουµε τους βέλγους πολίτες όταν είµαστε στο Βέλγιο, τους Γερµανούς στη Γερµανία, τους Αµερικανούς στις ΗΠΑ. Η Ελλάδα, ως χώρα υποδοχής µεταναστών πλέον, µε παιδιά που γεννιούνται από γονείς µετανάστες, µεγαλώνουν εδώ, σπουδάζουν, βρίσκουν δουλειά, ερωτεύονται και παντρεύονται εδώ, πρέπει να αποφασίσει να δώσει πολιτικά δικαιώµατα στους µετανάστες. Θα πρέπει τελικά να τους πει «είστε Έλληνες». ∆εν µπορεί η Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση. ∆εν υπάρχουν εξαιρέσεις στα δικαιώµατα.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ Πρέπει να συζητήσουµε για τις αξίες. ∆εν είναι εύκολο. Σε κοινωνίες που τα ποσοστά ντόπιων και µετοίκων αλλάζουν και οι πλειοψηφίες µειώνονται, οι άνθρωποι φοβούνται ότι αξίες που θεωρούν δικές τους και για τις οποίες έχουν δώσει σκληρές µάχες, µπορεί να «συγκρουστούν» µε νέες ερµηνείες, να υποχωρήσουν. Οφείλουµε να ακούσουµε µε σεβασµό τις νέες ερµηνείες, να τις συζητήσουµε σε βάθος και να καταλήξουµε σε µια κοινή βάση, για να αρχίσουµε το µέλλον µαζί. ∆ιότι, όπως και να το κάνουµε, µαζί θα ζήσουµε!

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 11

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 11

{

Ζαν Τιλί:

Οι µετανάστες ενσωµατώνονται µέσα από τη συµµετοχή στην κοινωνία των πολιτών Της Κατερίνας Οικονοµάκου

Συµµετέχοντας στη δηµοκρατία µαθαίνουµε να είµαστε πολίτες µιας δηµοκρατίας και αυτό ισχύει για όλους µας, λέει ο Ζαν Τιλί, συντονιστής του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράµµατος Eurislam. Καθηγητής στο Πανεπιστήµιο του Άµστερνταµ κι ένας από τους ευρωπαίους ερευνητές µε τη µεγαλύτερη πείρα σε θέµατα κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης των µεταναστευτικών κοινοτήτων, ο Ζαν Τιλί λέει ότι το Eurislam αναλύει τον τρόπο µε τον οποίο επηρεάζεται η ένταξη του Ισλάµ στα ευρωπαϊκά κράτη-µέλη από τις εθνικές παραδόσεις που συνδέονται µε την ταυτότητα, την ιδιότητα του πολίτη και τις σχέσεις κράτους – εκκλησίας. “∆ύο είναι τα κεντρικά ερωτήµατα που θέτουµε µέσω του Eurislam”, εξηγεί. “Το ένα αφορά τον τρόπο µε τον οποίο βιώνουν οι µουσουλµάνοι µετανάστες τη θρησκευτική πίστη τους, δηλαδή κατά πόσο ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και το δεύτερο ερώτηµα εξετάζει σε ποιο βαθµό τα κοινωνικά δίκτυα στα οποία συµµετέχουν περιλαµβάνουν και µη µουσουλµάνους”.

Εσείς πιστεύετε ότι η ενσωµάτωση των µεταναστών περνάει µέσα από τη συµµετοχή τους στις πολιτικές διαδικασίες της. Γιατί; Όταν συµµετέχεις στη δηµοκρατία, γίνεσαι δηµοκράτης. Φτάνοντας κάποιος σε έναν τόπο όπου επιθυµεί να ζήσει, οφείλει να προσανατολιστεί όσον αφορά το πολιτικό και κοµµατικό σύστηµα. Μέσα από τη συµµετοχή µαθαίνουµε τι σηµαίνει κοινό καλό, τι σηµαίνει συλλογικό συµφέρον και αναγκαζόµαστε να συνεργαστούµε αντί να ενδιαφερόµαστε αποκλειστικά για το ατοµικό συµφέρον. Με ποιους τρόπους µπορεί µια κοινωνία να ενθαρρύνει πιο πετυχηµένα τη συµµετοχή των µεταναστών στα κοινά και άρα την ενσωµάτωσή τους; Η δική µου εµπειρία και όλες οι σχετικές έρευνες αποδίδουν πολύ σηµαντικό ρόλο στις οργανώσεις που σχηµατίζονται στη βάση της κοινής εθνοτικής καταγωγής. Η πιο φυσική σκέψη είναι ότι η συµµετοχή σε τέτοιες οργανώσεις κάνει τους ανθρώπους εσωστρεφείς. ∆εν είναι έτσι, όµως, γιατί σε τέτοιες οργανώσεις οι άνθρωποι αναγκάζονται να συζητούν για κοινά προβλήµατα και να αναζητούν λύσεις σε συνεργασία µε ανθρώπους µε τους οποίους δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι συµφωνούν. Και στη συνέχεια, µια οργάνωση, αν θέλει να έχει νόηµα, πρέπει να συµµετέχει σε ένα δίκτυο οργανώσεων, να διαπραγµατεύεται µε άλλες οργανώσεις κ.λπ. Με αυτόν τον τρόπο κοινωνικοποιούνται, καθώς εκπαιδεύονται στη συνεργασία µε ανθρώπους µε τους οποίους διαφωνούν. Η συζήτηση και η συνεργασία µε ανθρώπους µε τους

οποίους δεν συµφωνείς είναι ένα πολύ σηµαντικό χαρακτηριστικό της δηµοκρατίας. Σε τέτοιες οργανώσεις, λοιπόν, οι άνθρωποι καλλιεργούν εκείνες τις δεξιότητες που τους καθιστούν ανοιχτούς στην κοινωνία. Πρακτικά, τι είδους πρωτοβουλίες µπορεί να πάρει ένα κράτος για να ανοίξει και να διατηρήσει ζωντανό και δηµοκρατικό τον διάλογο µεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων; Η πείρα µου λέει ότι ο διάλογος ανοίγει ευκολότερα και είναι πιο δηµιουργικός στο επίπεδο της γειτονιάς. Ας µιλήσουµε µε παραδείγµατα. Aς πούµε ότι πρόκειται να αλλάξει χρήση κάποιος χώρος σε µια γειτονιά. Τότε οι τοπικές αρχές καλούν τους κατοίκους σε ανοιχτές συζητήσεις για να τους ενηµερώσουν, για να ακούσουν τις απόψεις, τις ανάγκες και τις προτάσεις τους. Έτσι οι άνθρωποι συναντιούνται και συζητούν για θέµατα κοινού ενδιαφέροντος που δεν έχουν σχέση µε τις διαφορετικές πολιτικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις τους, αλλά στη διαδικασία µιας ανοιχτής συζήτησης δεν µπορεί παρά να προκύψουν κάποτε και ζητήµατα που σχετίζονται µε την πολιτική ή τη θρησκεία. Οπότε οι άνθρωποι αρχίζουν να συζητούν και αναζητούν λύσεις που υπερβαίνουν τις διαφορές τους. Έτσι ευνοείται η κοινωνική συνοχή. Είναι χρέος των δηµοτικών αρχών να καταβάλουν κάθε προσπάθεια προκειµένου να ευνοήσουν τη συνάντηση ανάµεσα σε διαφορετικές οµάδες πολιτών και ανάµεσα σε οργανώσεις ώστε να συζητήσουν για συγκεκριµένα κάθε φορά θέµατα κοινού ενδιαφέροντος.

(απόσπασµα από συνέντευξη του Ζαν Τιλί, που δηµοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία, στις 12/12/2009)

MetoikosNEW6:Layout 1

17/12/2010

11:50

Page 12

12 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΑ ΚΟYΝΕΒΑ

∆ράση µε το βλέµµα στο Της Βενελίνας Μαρίνοβα

Π

αραµονές Χριστουγέννων στην οµορφοστολισµένη, λαµπερή Αθήνα. 22 ∆εκεµβρίου 2008. Τέτοιες µέρες οι άνθρωποι κάνουν το καλό και ανταλλάσσουν δωράκια. Πλησίαζαν µεσάνυχτα και η Κωνσταντίνα Κούνεβα επέστρεφε, όπως συνήθως, από τη δουλειά. Ήταν καθαρίστρια στον ΗΣΑΠ, µέσω της εταιρίας ΟΙΚΟΜΕΤ. Μέσα στο σκοτάδι, άγνωστοι την περιέλουσαν µε βιτριόλι, προξενώντας της βαριές βλάβες. Σκοπός τους ήταν να εξουδετερώσουν την εργάτρια και συνδικαλίστρια Κούνεβα, γραµµατέα της Παναττικής Ένωσης Καθαριστών και Οικιακού Προσωπικού (ΠΕΚΟΠ) που ύψωνε το ανάστηµά της διεκδικώντας δικαιώµατα για όλους τους συναδέλφους της.

H Kωνσταντίνα Κούνεβα (δεξιά) µε την συντάκτριά µας

Αντί όµως να της κλείσουν το στόµα, κινητοποίησαν γνωστούς και άγνωστους φίλους όχι µόνο στην Αθήνα αλλά και σε όλο τον κόσµο. Της έδωσαν κουράγιο και βοήθεια. Από την πρώτη βδοµάδα, απέναντι από τον Ευαγγελισµό, όπου η Κωνσταντίνα νοσηλεύτηκε για µήνες, στέκονταν πολλά νέα παιδιά µε µεγάλα πανό που έγραφαν «Κωνσταντίνα είµαστε µαζί σου». Ένας απ’ αυτούς έβγαλε το κράνος του και εκεί, στο δρόµο, άρχισε να µαζεύεται το πρώτο ποσό για βοήθεια. Ακολούθησαν συναυλίες συµπαράστασης, κινητοποιήσεις από άλλες εθνότητες µεταναστών και από Έλληνες, άνοιξε τραπεζικός λογαριασµός αλληλεγγύης. Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ της επόµενης χρονιάς αφιερώθηκε στην Κούνεβα. Με την Κούνεβα γνωριζόµασταν καιρό πριν την δολοφονική επίθεση. Όταν ξαναβρεθήκαµε στο σπίτι της - δώρο από τον Οργανισµό Εργατικής Κατοικίας - µε υποδέχτηκε χαρούµενη, ζωντανή, γελαστή. Έχουν περάσει δύο χρόνια από την επίθεση. Θέλεις να πεις κάτι πάνω σ’ αυτό; Θέλω κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω εγώ και η οικογένειά µου όλους τους γνωστούς και αγνώστους για τη βοήθεια και τη στήριξη που µου προσέφεραν εκείνες τις δύσκολες µέρες. Τους εύχοµαι υγεία και ευτυχία. Το ίδιο και όλους τους γιατρούς που στάθηκαν δίπλα µου και εξακολουθούν και σήµερα να κάνουν το καλύτερο για να βελτιωθεί η κατάστασή µου και να επιζήσω πιο ανθρώπινα. Όταν µου επιτέθηκαν, η πρώτη µου σκέψη ήταν το παιδί. Έπρεπε να ζήσω για να είµαι κοντά του. Ποιος

θα τον µάθαινε να επικοινωνεί µε τον άνθρωπο και µε τη φύση; Κατάφερα να ζήσω για να στηρίξω το παιδί και τη µάνα µου. Πόσα άλλαξαν µετά από εκείνη τη βραδιά; Και πριν και τώρα η Κωνσταντίνα είναι η ίδια. Η αλλαγή είναι στη εµφάνισή µου, όχι µέσα µου. Στη κοινωνία όµως βλέπω τα προβλήµατα να µένουν ίδια. Ο κόσµος πρέπει να επικοινωνεί και να συνεργάζεται, πρέπει να είµαστε πιο ενωµένοι. Εγώ κατάφερα να ζήσω, είµαι δίπλα στο παιδί, ασχολούµαι µαζί του – αυτό είναι πολύ σηµαντικό για µένα. Έχω στο πλευρό µου και τη µητέρα µου που µε βοηθάει. Ενδιαφέροµαι για τα προβλήµατα των µεταναστών και των εργαζοµένων, τα παρακολουθώ κι όπου µπορώ, βοηθάω. Όχι, η επίθεση δεν µε άλλαξε καθόλου. Αυτοί θέλησαν να µε αλλάξουν µε έναν φριχτό τρόπο. ∆εν τα κατάφεραν. Σήµερα, πάντως, εγώ σε βλέπω καλά. Ο άνθρωπος µαθαίνει να ζει µε το πρόβληµά του. Έτσι κι εγώ πηγαίνω µπροστά. ∆ύσκολα αναπνέω, όµως αναπνέω. ∆ύσκολα τρώω, αλλά τρώω. ∆ύσκολα κυκλοφορώ, αλλά πηγαίνω στις υποχρεώσεις µου. ∆εν βλέπω καλά – µόνο 40% από το ένα µάτι, το άλλο το έχω χάσει - αλλά διαβάζω, παρακολουθώ τα γεγονότα, χρησιµοποιώ τον υπολογιστή και το Ίντερνετ. ∆εν το βάζω κάτω. Στο Σωµατείο δεν µπορώ να βοηθήσω πολύ. Πρέ-

πει να προσέχω να µη µένω πολύ ώρα σε κλειστό χώρο µε πολύ κόσµο, είναι επικίνδυνο για την υγεία µου. Μέσα από το Ίντερνετ ενηµερώνοµαι και επικοινωνώ µε τους συναδέλφους µου, συζητάµε τα προβλήµατα, προγραµµατίζουµε τι πρέπει να κάνουµε, συνεργαζόµαστε. Κάπου-κάπου έρχονται στο σπίτι να συζητήσουµε. Η ζωή µου είναι πιο δύσκολη αλλά προχωράω. Ξέρω πως σε απασχολούν τα εργατικά δικαιώµατα των οικιακών βοηθών, ποια είναι σήµερα η κατάσταση; Οι οικιακές βοηθοί βρίσκονται στη χειρότερη θέση όλων ίσως των εργαζόµενων στην Ελλάδα. Είναι οι χαµηλότερα αµειβόµενες εργαζόµενες, χωρίς µισθό για µια δουλειά που δεν είναι εύκολη: σήκω-κάτσε ολόκληρο το εικοσιτετράωρο και συχνά κακές συµπεριφορές, προσβολές και ταπεινώσεις… Αν βρεθείτε µια µέρα στο Σωµατείο θα δείτε πόσες γυναίκες έρχονται εκεί και κλαίνε. ∆εν είναι µόνον τα λεφτά. Γυναίκες από τη Βουλγαρία, τη Ρουµανία, από την πρώην Σοβιετική Ένωση που δουλεύουν εδώ για να σπουδάζουν εκεί τα παιδιά τους. Ζουν χρόνια µέσα σε ένα σπίτι και να, τις προάλλες, µια γυναίκα µας έλεγε πως την έστειλαν να ψωνίσει τέσσερις µπριζόλες και να µαγειρέψει για την τετραµελή οικογένεια. ∆εν την υπολόγισαν και δεν υπήρχε τίποτε για κείνην. Είναι δυνατόν;

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 13

ΓΥΝΑΙΚΕΣ

ο µέλλον

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 13

∆εν σωπαίνω! για τη βία κατά των γυναικών

Η αυξηµένη ανασφάλεια και η φτώχια των καιρών µας πλήττουν βαριά τις γυναίκες. Η βία εναντίον τους αυξάνεται και συχνά παίρνει ακραίες µορφές. Αν ως πέρσι τα συµβουλευτικά κέντρα και η υποστήριξη προς τις κακοποιηµένες γυναίκες ήταν κάτω από τα ευρωπαϊκά πρότυπα, φέτος η κατάσταση είναι ακόµα χειρότερη.

∆ιαβάζουµε πολύ για τη µόλυνση και τις φυσικές καταστροφές και αντιλαµβανόµαστε ότι για να επιζήσουµε θα πρέπει να πάρουµε µέτρα. Τι σκέπτεται για την οικολογία η συνδικαλίστρια Κούνεβα; Πρέπει να αλλάξουµε τρόπο ζωής και να µάθουµε να ζούµε µε σεβασµό για όλα όσα υπάρχουν πάνω στη γη. Η υγεία και η ίδια η ύπαρξή µας είναι συνδεδεµένη µε την υγεία και την ύπαρξη όλων των πλασµάτων στον πλανήτη. Αν καταστραφεί ένα κοµµάτι της φύσης κινδυνεύει να καταστραφεί και το υπόλοιπο. Όπως συµβαίνει στον ανθρώπινο οργανισµό όταν προσβληθεί από καρκίνο. Αν δεν τον εξουδετερώσεις, εξαπλώνεται στα υπόλοιπα κύτταρα και σκοτώνει. Τα παιδιά πρέπει από πολύ µικρά να µάθουν να σέβονται και να φροντίζουν γι αυτήν την ισορροπία και την αρµονία της φύσης. Πώς θα συνέδεες τα «βαρέα και ανθυγιεινά» επαγγέλµατα, όπως αυτό των καθαριστών µε το περιβάλλον; Είναι γνωστό ότι οι εργαζόµενοι που χρησιµοποιούν υλικά απολύµανσης και καθαρισµού δεν είναι εκπαιδευµένοι ούτε για τον τρόπο χρήσης τους ούτε για το πώς να αυτοπροστατεύονται. Τα υγρά λύµατα πηγαίνουν στην αποχέτευση και από ΄κει στα ποτάµια και στις θάλασσες, απορροφώνται από το έδαφος, καταστρέφουν τη φύση. Εκτός αυτού, βλάπτουν και τη υγεία µας. ∆εν είναι το «αγνό σαπούνι» που ξέραµε. Η λάθος χρήση τους δηµιουργεί πολλά προβλήµατα – δερµατολογικά, στο αναπνευστικό, στα οστά κι αλλού. Τα ένσηµα για τα βαρέα και ανθυγιεινά είναι απαραίτητα, αλλά χρειάζονται κι άλλα µέτρα. Στην καθαριότητα των νοσοκοµείων, για παράδειγµα, χρειάζονται γάντια, κατάλληλα ρούχα, µάσκες κ.τ.λ. Επιπλέον χρειάζεται σοβαρή εκπαίδευση, σωστή ενηµέρωση για τους κινδύνους και µεγάλη προσοχή. Η Γη είναι το σπίτι όλων µας και πρέπει να την προσέχουµε, για να υπάρχει και µετά από µας, για τα παιδιά µας, όπως την άφησαν και σε µας οι πρόγονοί µας. ∆εν ήθελα να κουράσω περισσότερο την Κωνσταντίνα. Την ευχαριστώ για όλα και περισσότερο για το ότι είναι στο πλάι µας για να λυθούν πιο σύντοµα τα προβλήµατα των εργαζόµενων και των µεταναστών.

Λ

όγω έλλειψης χρηµατοδότησης έκλεισαν οι ξενώνες φιλοξενίας κακοποιηµένων γυναικών του ∆ήµου Αθηναίων, του ∆ικτύου Γυναικών Ευρώπης και της Κλίµακας. Στη Θεσσαλονίκη, η δοµή στήριξης του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης υπολειτουργεί από τον Σεπτέµβριο του 2009 και κατέβασε ρολά µια ακόµα εθελοντική οργάνωση αρωγής. Για όλα αυτά και για να µην ξεχαστούν οι διακηρύξεις Πολιτείας και θεσµικών φορέων, που έγιναν φέτος όπως κάθε χρονιά στις 25 Νοέµβρη, Παγκόσµια ηµέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, 14 οργανώσεις και γυναικείες συλλογικότητες ανέλαβαν δράση. Συγκρότησαν την «Πρωτοβουλία για τις 25 Νοέµβρη» και συγκεντρώνουν υπογραφές διαµαρτυρίας για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρας µας. Το κείµενο διαµαρτυρίας ζητάει από τη Γενική Γραµµατεία Ισότητας, όλες και όλους τους/τις δηµάρχους και περιφερειάρχες να ενδιαφερθούν και να χρηµατοδοτήσουν τη λειτουργία ξενώνων και συµβουλευτικών κέντρων σε κάθε δήµο και περιφέρεια και να προσλάβουν µε σταθερή απασχόληση καταρτισµένο και επαρκές προσωπικό. Προσυπογράφουµε στο email: againstviolencewomen@gmail.com, στέλνοντας ονοµατεπώνυµο, πόλη, ιδιότητα, στοιχεία επικοινωνίας. Οι υπογραφές θα κατατεθούν σε θεσµικούς φορείς, στα πολιτικά κόµµατα και στη Βουλή. Την πρωτοβουλία στηρίζουν οι: Γυναικεία Οµάδα Αυτοάµυνας, Φεµινιστικό Κέντρο Αθήνας, Κίνηση ∆ηµοκρατικών Γυναικών, Παγκόσµια Πορεία Γυναικών (Ελληνικό ∆ίκτυο), Οµάδα Γυναικών ΟΚ∆Ε Σπάρτακος, Οµάδα Γυναικών Κόκκινο, Οµάδα Φύλου Νεολαίας ΣΥΝ, Λεσβιακή Οµάδα Αθήνας, ∆ίκτυο Γυναικών ΣΥΡΙΖΑ, Οµοφυλοφιλική και Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας (ΟΛΚΕ), Θεµατική Οµάδα για τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα των Οικολόγων Πράσινων, ∆ίκτυο Γυναικών Ευρώπης, Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών ∆ΙΟΤΙΜΑ, Οµάδα Γυναικών ∆ιεθνούς Αµνηστίας. ∆ιεύθυνση επικοινωνίας της Πρωτοβουλίας: Ερεσσού 12, Αθήνα και περισσότερα στο http://www.facebook.com/group.php?gid=174828356271 * Το ∆ίκτυο Γυναικών Ευρώπης λειτουργεί, σε εθελοντική βάση, την τηλεφωνική γραµµή για τις κακοποιηµένες γυναίκες ‘ΣΟΣ-∆ίπλα σου’, στο 800 11 88 881. Ζητούνται εθελόντριες/εθελοντές για να την στηρίξουν!

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 14

14 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

TO ΘΕΜΑ

Σχολείο, π Στη γειτονιά του Αγίου Παντελεήµονα παλεύουν να γεννήσουν ελπίδα Η αρµονική συνύπαρξη των µαθητών στα σχολεία της περιοχής στέλνει µια ακτίδα φωτός στο σκούρο φόντο. Ο σεβασµός στη διαφορετικότητα δηµιουργείται µέσα στις «τρυφερές» σχολικές κοινότητες. Κάτοικοι, δάσκαλοι και καθηγητές της γειτονιάς αναλαµβάνουν πρωτοβουλία να το προσπαθήσουν. Της Μαρίνας Βήχου

Ό

λοι µιλάνε για τα προβλήµατα της περιοχής. Την υποβάθµιση, τη βία, τα σκουπίδια, τη βρόµα. Ας προτάξουµε για µια φορά τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες για την αρµονική συνύπαρξη. Υπάρχουν κι αυτές. ∆άσκαλοι και καθηγητές που διδάσκουν σε δηµοτικά, γυµνάσια και λύκεια της περιοχής του Αγίου Παντελεήµονα, σε συνεργασία µε την Κίνηση Κατοίκων 6ου ∆ηµοτικού ∆ιαµερίσµατος, κάνουν το θετικό βήµα: Θα επιχειρήσουν να ξεκινήσουν ένα εθελοντικό πρόγραµµα στήριξης παιδιών µεταναστών που φοιτούν στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση και έχουν κενά στο µάθηµα της γλώσσας. Όταν ένα παιδί έχει δυσκολίες στη γλώσσα, δυσκολεύεται να παρακολουθήσει και τα µαθήµατα στην τάξη. Παράλληλα, επειδή ακριβώς στην περιοχή ζουν και εργάζονται µετανάστες από χώρες όχι µόνο της Ευρώπης, αλλά και της Ασίας και της Αφρικής θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για την αντιµετώπιση της καλλιέργειας φοβικών απόψεων, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες µικρές ηλικίες, που τα παιδιά διαµορφώνουν και το αξιακό τους σύστηµα. Στόχος είναι η προώθηση της ειρηνικής συνύπαρξης και του σεβασµού της διαφορετικότητας. Τα τελευταία 25 χρόνια η ευρύτερη περιοχή του Αγίου Παντελεήµονα κινήθηκε σε τροχιά απόλυτης υποβάθµισης. Στα µέσα της δεκαετίας του ’80 επιλέχθηκε ως τόπος µαζικής εγκατά-

στασης οίκων ανοχής, νυχτερινών κέντρων, στα οποία γινόταν διακίνηση ναρκωτικών και γυναικών, και χαρτοπαικτικών λεσχών. Ως «στέγη» τέτοιων δραστηριοτήτων µοιραία ανέπτυξε φαινόµενα «προστασίας» από αµιγώς ελληνικές οµάδες της νύχτας, οι οποίες αναµίχθηκαν µε άλλες αλλοδαπών, όταν οι τελευταίοι άρχισαν να εµφανίζονται κατά κύµατα στην περιοχή τη δεκαετία του ’90, προερχόµενοι κυρίως από την Αλβανία και την ανατολική Ευρώπη. Στην πλειονότητά τους, βέβαια, οι µετανάστες ενσωµατώθηκαν στην κοινωνία των Ελλήνων, έφτιαξαν µικροεπιχειρήσεις, απέκτησαν και δικά τους σπίτια. Τα τελευταία επτά χρόνια η περιοχή δέχθηκε ισχυρό προσφυγικό κύµα από χώρες της Ασίας. Η έλλειψη στοιχειωδών δοµών αντιµετώπισης των κοινωνικών προβληµάτων, που εµφανίστηκαν στις σχέσεις των παλαιών κατοίκων µε τους νεοεισερχόµενους, προκάλεσε έντονες κοινωνικές εντάσεις και φαινόµενα ενισχυµένης εγκληµατικότητας, ρατσιστικής βίας και τροµοκρατίας. Πολύ κοντά στην πλατεία, στον πεζόδροµο της οδού Μαυρογένους, στεγάζονται τρία σχολεία, δύο δηµοτικά, το 20ό και το 164ο και το µόνο Λύκειο της περιοχής, το 67ο. Είναι τα σχολεία που συστεγάζονται στους χώρους του πάλαι ποτέ αριστοκρατικού παρθεναγωγείου της Κρίκου. Σαράντα επιστολές προς το αστυνοµικό τµήµα του Αγίου Παντελεήµονα χρειάστηκαν πριν από τρία χρόνια,

προκειµένου -ύστερα από µεσολάβηση τελικά της ΓΑ∆Α- να κλείσει ο οίκος ανοχής, που βρισκόταν πολύ κοντά στα σχολεία. Όπως αναφέρουν δάσκαλοι του δηµοτικού σχολείου, φέτος 99% των παιδιών είναι από την αλλοδαπή, Αλβανία, ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, Αφρική -κυρίως Νιγηρία- και Αφγανιστάν. Όλα αυτά τα παιδιά δεν έχουν µητρική γλώσσα την ελληνική και γι’ αυτό από πέρσι κιόλας είχε ζητηθεί από το Υπουργείο Παιδείας και εγκρίθηκε τάξη υποδοχής των παιδιών, η οποία ωστόσο δεν λειτούργησε έως σήµερα. Επιπλέον, πολλά παιδιά είναι µονογονεϊκών οικογενειών, προέρχονται κυρίως από την ανατολική Ευρώπη και µεγαλώνουν µόνα τους, καθώς οι µη-

τέρες εργάζονται πολλές ώρες και τα παιδιά, αν και µικρά, επιστρέφουν ασυνόδευτα στο σπίτι. Το δε σύστηµα της διπλοβάρδιας, που ισχύει για πολλά σχολεία του 6ου ∆ηµοτικού ∆ιαµερίσµατος, χαρακτηρίζεται ως «επιεικώς απαράδεκτο» ιδιαίτερα για τους µικρούς µαθητές. Οι γονείς συχνά δουλεύουν 9 και 10 ώρες, ανήκουν στην εργατική τάξη και παρόλο που ενδιαφέρονται για την πρόοδο των παιδιών τους, συχνά στην απόγνωσή τους για τις επιδόσεις τους, καλούν τους δασκάλους να γίνουν αυστηροί. Σε ό,τι αφορά τη βία στα σχολεία, διαβεβαιώνουν ότι παλιότερα σηµειώνονταν επεισόδια µεταξύ παιδιών από την Αλβανία και τη Βουλγαρία, επεισόδια τα οποία µεταφέρονταν και εκτός

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 15

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 15

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

, πατρίδα των παιδιών Στην αυλή Του Κώστα Μάγου

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

Μ

σχολείου από µεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν εκλείψει, καθώς οι δάσκαλοι κάλεσαν τους γονείς και προσπάθησαν να αντιµετωπίσουν τα προβλήµατα µέσα στο σχολικό περιβάλλον. Η λυκειάρχης, Ελένη Πυρρή, εξάλλου, του 67ου Λυκείου, του µοναδικού σε κοντινή απόσταση από την Πλατεία, διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει ενδοσχολική βία και ότι τα παιδιά, που είναι κυρίως ελληνόπουλα και παιδιά αλβανικής και ανατολικοευρωπαϊκής καταγωγής, συµβιώνουν αρµονικά. Λέει ότι «όλα τα παιδιά δείχνουν µεγάλη αγάπη για την πατρίδα τους, την Ελλάδα, και τους αρέσει ό,τι είναι εθνικό». Σχετικά µε τις καταγγελίες κατοίκων ότι παιδιά ηλικίας µεταξύ 15 και 17

χρονών συµµετέχουν σε επιθέσεις εναντίον µεταναστών και προσφύγων στην Πλατεία, η κ. Πυρρή δηλώνει άγνοια και προσθέτει ότι η εγκληµατικότητα στην περιοχή το τελευταίο διάστηµα έχει µειωθεί. Από εξωσχολικούς, πάντως, παράγοντες ο Μέτοικος ενηµερώνεται ότι «στο πλαίσιο µιας γενικότερης εφηβικής βιαιότητας λειτουργούν ολιγοµελείς οµάδες, που “πουλούν µαγκιά” και κινούνται στα όρια της συνταγµατικής νοµιµότητας». Στο ίδιο µήκος κύµατος κινούνται και τα παιδιά του Γυµνασίου, που διαµένουν στην περιοχή και υποστηρίζουν ότι «το να είσαι σε ρατσιστική οργάνωση και να κυνηγάς Αφγανούς είναι είδος ψευτοµαγκιάς, που, όµως, είναι γεγονός».

ήπως έτυχε να περάσατε πρόσφατα έξω από κάποιο σχολείο σε ώρα διαλείµµατος; Μήπως κάνατε µια σύντοµη στάση για να κοιτάξετε τα παιδιά, να παρατηρήσετε τα παιχνίδια τους, να ακούσετε τις φωνές τους; Αν ναι, δεν µπορεί παρά να έφτασαν στα αυτιά σας λέξεις που ίσως ακούγατε για πρώτη φορά. Λέξεις από τις δεκάδες διαφορετικές γλώσσες που µιλάνε τα παιδιά στα σηµερινά ελληνικά σχολεία. Πέρα από τα ελληνικά, γλώσσες των Βαλκανίων, γλώσσες της Ασίας, γλώσσες της Αφρικής, αλλά κι άλλες περισσότερο γνωστές ή άγνωστες γλώσσες διασταυρώνονται, ταξιδεύουν, πολεµούν ή συµµαχούν ανάµεσα στα τρεξίµατα και τις φωνές, στα γέλια και τα κλάµατα των µαθητών και των µαθητριών. Ένα γλωσσικό πανηγύρι στήνεται κάθε διάλειµµα στις σχολικές αυλές. Ένα γλωσσικό γαϊτανάκι που µεταµορφώνει τις, συνήθως, άχαρες αυλές σε χαρούµενες και πολύχρωµες γειτονιές του κόσµου. Μια ζωογόνα γλωσσική καταιγίδα που, δυστυχώς, σταµατά προτού καλά-καλά ξεκινήσει, αφού ένα δυνατό κουδούνισµα έρχεται να θυµίσει στους δηµιουργούς της µαθήµατα και σχολικές αίθουσες. Κι εσείς που αφιερώσατε λίγο χρόνο για να παρακολουθήσετε αυτό το πολύχρωµο γλωσσικό πανηγύρι, δεν µπορεί παρά να αναρωτιέστε: Τι θα γίνουν τώρα όλες αυτές οι γλώσσες; Θα συνεχίσουν τη διαδροµή τους κατά τη διάρκεια του µαθήµατος µέσα στις σχολικές αίθουσες; Θα συνεχίσουν να διασταυρώνονται, να ταξιδεύουν, να πολεµούν ή να συµµαχούν; Ή µήπως θα σιωπήσουν; Κι αν σιωπήσουν οι γλώσσες δεν θα σιωπήσουν µαζί κι όλα όσα αυτές µεταφέρουν; Τι θα γίνει ο πλούτος των διαφορετικών πολιτισµικών αναφορών, η ποικιλία των πολιτισµικών κωδίκων, οι οµοιότητες κι οι διαφορές ανάµεσα στους πολιτισµούς, αλλά κι ανάµεσα στους ίδιους τους µαθητές ανεξάρτητα από την κοινή ή διαφορετική πολιτισµική καταγωγή τους; Οι απορίες συνεχίζουν να κατακλύζουν το µυαλό σας: Κι όλα αυτά που µάλλον θα σιωπήσουν δεν είναι σηµαντικά για να τα γνωρίσουν οι µαθητές; Να γίνουν γνώση και βίωµα, διδασκαλία και µάθηση, ανταλλαγή κι αλληλεπίδραση µέσα στη σχολική τάξη; Είναι λιγότερο σηµαντικά από το πλήθος των πληροφοριών που το επίσηµο αναλυτικό σχολικό πρόγραµµα απαιτεί από τους εκπαιδευτικούς να διδάξουν και από τους µαθητές να µάθουν, όχι πάντα µε την αποτελεσµατικότερη µέθοδο; Πολλά τα ερωτήµατα σε σας που ως περαστικοί αφιερώνετε λίγες στιγµές για να παρατηρήσετε το διάλειµµα των µαθηµάτων σε ένα συνηθισµένο σχολείο ή, αντίστοιχα, για να στοχαστείτε τις ανάγκες και τα ζητούµενα της σηµερινής εκπαίδευσης: της εκπαίδευσης στη σύγχρονη πολυπολιτισµική ελληνική κοινωνία. Κι οι απαντήσεις; Υπάρχουν απαντήσεις και ποιος θα τις δώσει; Απαντήσεις υπάρχουν και, ίσως, ο πλέον κατάλληλος για να τις δώσει είναι τα ίδια τα σχολεία. Εκείνες οι σχολικές κοινότητες που δεν αφήνουν τις διαφορετικές φωνές και γλώσσες να σιωπήσουν, που αγωνίζονται για την κοινωνική ένταξη όλων των µαθητών, που κάνουν πράξη τη «διαπολιτισµική εκπαίδευση» και οραµατίζονται ένα σχολείο, άρα και µια κοινωνία, όπου ο κάθε άνθρωπος θα αντιµετωπίζεται µε σεβασµό όποια κι αν είναι η γλώσσα, η θρησκεία ή η καταγωγή του.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 16

TO ΘΕΜΑ

16 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Όνειρα σε Μαθαίνω άλλη γλώσσα καλά ελληνικά Της Άντλας Σασάτη

H

ζωή είναι ένα ποτήρι τσάι κι ο άνθρωπος ένα κοµµάτι ζάχαρη. Όταν το ανακατεύουµε παίρνει γεύση. Νοµίζεις και συ πως από τη ζωή σου παίρνεις γεύση αλλά η ζωή εσένα σε λιώνει. Όταν τελειώσεις θα το καταλάβεις. Αυτό το σκέφτοµαι συχνά κι έτσι αποφάσισα να µη χάσω ούτε µια µέρα αλλά να κάνω αυτό που ονειρεύοµαι», αφηγείται η Περβίν από το Κουρδιστάν στην κάµερα της Λουκίας Ρικάκη. Η Περβίν πάλεψε για να µάθει γράµµατα και τα κατάφερε. Το παραπάνω απόσπασµα προέρχεται από την ταινία της Λουκίας Ρικάκη «Όνειρα σε άλλη γλώσσα», που είδαµε πρόσφατα στην Αθήνα κι ελπίζουµε να την δουν κι άλλοι σε όλη την Ελλάδα. Η σκηνοθέτιδα πραγµατοποιώντας γυρίσµατα επί δύο χρόνια στο σχολείο της Φανερωµένης, κατέγραψε το πώς συνυπάρχουν στο κυπριακό αυτό σχολειό και το µάθηµα παιδιά από διαφορετικές χώρες. Το σχολείο της Φανερωµένης, ένα εντυπωσιακό κτίριο του 19ου αιώνα, κάποτε παρθεναγωγείο, βρίσκεται 500 µέτρα από την Πράσινη Γραµµή της Λευκωσίας που διαιρεί ακόµη το νησί. Οι µαθητές δεν ξεχνούν τις δικές τους πατρίδες, τη δική τους κληρονοµιά που εγκατέλειψαν λόγω φτώχειας, διωγµών, πολέµων… Όµως πατρίδα τους είναι και το σχολείο. Εκεί που 46 δάσκαλοι και 200 µαθητές από 21 διαφορετικές εθνικότητες έχουν γίνει µια οικογένεια. Είναι παιδιά - µετανάστες από τη Ρωσία, τη Γεωργία, τις Φιλιππίνες, την Ουκρανία, το Κονγκό, ακόµη και από την Τουρκία. Παιδιά µιας σπάνιας ωριµότητας. Στην ταινία, την πραγµατικότητα του σχολείου και της ζωής τους στην Κύπρο την περιγράφουν µε λόγια δικά τους. Η αποδοχή του άλλου, η αποδοχή της διαφοράς είναι το κύριο ζητούµενο στη σχολική κοινότητα της Φανερωµένης και η δουλειά των δασκάλων εκεί κάνει θαύµατα. Η ταινία κέρδισε πρόσφατα το βραβείο καλύτερου ελληνικού ντοκιµαντέρ και βραβείο µοντάζ στο φεστιβάλ Χαλκίδας.

«

Της Λορέτας Μακόλεϊ, προέδρου της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών

Α

πό την τηλεόραση άκουσα για τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας. Η ιδέα µου άρεσε πολύ. Λαχταρούσα να τα παρακολουθήσω, αλλά φοβόµουν ότι δεν θα µε δέχονταν. Το πρόβληµά µου ήταν τα ελληνικά. Τα είχα πάρει από φόβο. ∆εν έγραφα ούτε τις οµιλίες µου στα συνέδρια που µε καλούσαν. Μιλούσα για τα δικαιώµατα των µεταναστών από στήθους. Τα κατάφερνα, βέβαια, ακόµα κι έτσι. Ήθελα όµως να µπορώ και να γράφω γι’ αυτά, ώστε να µην µου ξεφεύγει κάτι, να τα παρουσιάζω αναλυτικά, να µη χάνω τον ειρµό µου όταν µε διακόπτουν. Έκανα χαρά µεγάλη όταν µε δέχτηκαν! Μου είπαν ότι το επίπεδο των ελληνικών µου ήταν ικανοποιητικό. Από το σηµείο που βρισκόµουν θα µπορούσα να προχωρήσω στη γλώσσα, αν προσπαθούσα. Το αποφάσισα κι εδώ βρισκόµαστε τώρα. Στην προσπάθεια. Στην τάξη είµαστε περίπου 20, ανάµεσά τους και 2-3 ξένοι. Μέσα σε µερικές ώρες, µαθαίνω πολλά, όχι µόνο για τη γλώσσα, αλλά και για την ιστορία και τον πολιτισµό της Ελλάδας. Άσε που ξεσκονίζω και τα µαθηµατικά, που ήµουν στουρνάρι στο Λύκειο, στην πατρίδα µου. Τώρα όµως ανοίγουν τα µάτια µου. Καταλαβαίνω λέξεις που άκουγα κι αρχίζω κιόλας να τις χρησιµοποιώ. Στη γιορτή για την 28η Οκτωβρίου, µάλιστα, απήγγειλα ένα αντιπολεµικό ποίηµα του Μπέρτολ Μπρεχτ, ένα ποίηµα που θα ήθελα να άκουγαν οι συµπατριώτες µου στη Σιέρα Λεόνε και οι συνάνθρωποί µας σε όλον τον κόσµο. Οι καθηγητές λένε να τους ρωτάω όταν έχω δυσκολία. Χρυσάφι άνθρωποι! Με όρεξη και υποµονή. Και οι συµµαθητές µε βοηθάνε όταν χρειάζεται. Έχω κι εγώ όρεξη να µάθω. Είναι τόσο ευχάριστη η ατµόσφαιρα του σχολείου, εξάλλου, που χαίροµαι να πηγαίνω. Ο θεός να µε συγχωρέσει για τα λάθη που έκανα –και ακόµα κάνω! Ζούσα πολλά χρόνια στην Ελλάδα αλλά ντρεπόµουν να το λέω, επειδή τα ελληνικά µου δεν ήταν καλά. «Α, η χαζή τόσα χρόνια και δεν έµαθε να µιλάει», θα λένε, σκεφτόµουν. Τώρα πια δεν τα κρύβω.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 17

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 17

Σε ελληνοαρµενικό ιδίωµα… Του Ραζµίκ Αγαµπατιάν

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

H

γλώσσα αποτελεί βασικό δοµικό συστατικό ενός πολιτισµού και είναι αναµφισβήτητα µια αναγκαία συνθήκη που εξασφαλίζει ως ένα βαθµό τη συνέχεια της ύπαρξής του. Επίσης είναι εύλογο ότι το πρώτο πρόβληµα που συναντάνε οι περισσότεροι µετανάστες και πρόσφυγες όταν βρίσκονται εν µία νυκτί σε µια ξένη χώρα είναι αυτό της γλώσσας. Η ελληνοαρµενική κοινότητα όµως είναι µια ιδιόµορφη περίπτωση. Απαρτίζεται κατά κύριο λόγο από τους πρόσφυγες που ήλθαν στην Ελλάδα την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής, από τους απογόνους τους και από τους οικονοµικούς µετανάστες των τελευταίων δύο δεκαετιών, που προέρχονται από την ανεξάρτητη σήµερα Αρµενία, τα εδάφη της οποίας αποτελούσαν µέρος της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Από τη µια λοιπόν έχουµε τους Αρµένιους που προσπαθούν να µάθουν την ελληνική γλώσσα και να προσαρµοστούν στην ελληνική πραγµατικότητα και από την άλλη τους Αρµένιους που πασχίζουν να µην αφοµοιωθούν και αγωνίζονται για να διατηρήσουν τη γλωσσική και πολιτιστική τους ταυτότητα. Είναι ένα πρόβληµα που αργά ή γρήγορα θα αντιµετωπίσουν όλες οι κοινότητες όταν θα αρχίσουν να έχουν µέλη τρίτης και τέταρτης γενιάς και δυστυχώς πρόκειται για µια µάχη µε τον χρόνο που ίσως είναι εξαρχής χαµένη. Στην Ελλάδα υπάρχουν τρία ελληνοαρµενικά σχολεία, τα οποία βρίσκονται στην Αθήνα. Την αρµενική γλώσσα την έµαθα φοιτώντας στο ελληνοαρµενικό νηπιαγωγείο και δηµοτικό που βρίσκεται στην περιοχή του Νέου Κόσµου. Ο πατέρας µου είναι αρµενικής καταγωγής, η µητέρα µου ελληνοαρβανίτικης καταγωγής που έµαθε να µιλάει αρµενικά. Η γλώσσα που µιλιέται στο σπίτι µας είναι η «κοινή» ελληνοαρµενική –δηλαδή ελληνικά και αρµενικά ανάκατα. Οπότε θα µπορούσε να πει κανείς ότι κατά κάποιο τρόπο εξασκώ τα αρµενικά µου και δεν τα ξεχνάω. Όµως όταν η καθηµερινότητα απαιτεί την καλή γνώση της ελληνικής, τα αρµενικά βρίσκονται ουσιαστικά σε επίπεδο δηµοτικού, οι φίλοι σου µιλάνε ελληνικά και οι ανώτερες σπουδές σου είναι επίσης στα ελληνικά, τότε η κατάληξη είναι αναπόφευκτη. Είναι ενδεικτική άλλωστε η περίπτωση της ελληνοαρµενικής θεατρικής οµάδας «Τζιατζάν» (Ουράνιο Τόξο) που απαρτίζεται από νέους ελληνικής και αρµενικής καταγωγής που έχει στόχο να ανεβάζει θεατρικά έργα αρµενικού ενδιαφέροντος ή αρµενίων συγγραφέων. Όταν ήρθε η ώρα λοιπόν να µεταφραστεί ένα αρµενικό έργο στα ελληνικά για τις ανάγκες της οµάδας, η µετάφραση έγινε από το αγγλικό κείµενο, προφανώς όχι επειδή δεν υπήρχε το αντίστοιχο

στα αρµενικά. Οι δε παραστάσεις είναι ελληνόφωνες, όχι λόγω του ότι θα την παρακολουθήσουν και έλληνες θεατές, αλλά γιατί τα µισά µέλη της οµάδας δεν ξέρουν αρµενικά. Παγκοσµιοποίηση… το χωνευτήρι των λαών; Οψόµεθα…

Η ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Η αρµενική γλώσσα ανήκει στην ευρύτερη ινδοευρωπαϊκή και παρόλο που οι Αρµένιοι αναφέρονται ήδη από τον Ξενοφώντα τoν 4ο αιώνα π.Χ. στην «Κύρου Ανάβασις», το αρχαιότερο γραπτό κείµενο που έχει βρεθεί χρονολογείται από τον 5ο αιώνα µ.Χ., αφού το αρµενικό αλφάβητο επινοήθηκε από τον µοναχό Μεσρόπ Μασντότς µόλις το 406 µ.Χ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ:

» Εφηµερίδα «Azat Or – Αζάτ Ορ» Τηλ: 210 9575302

» Εφηµερίδα «Νορ Ασχάρ» Τηλ: 210 4926085

» Περιοδικό «Αρµενικά» www.armenika.gr Τηλ: 210 7640250

» Αρµενική Μητρόπολη της Ελλάδος www.armenianprelacy.gr/ index_gr.html Τηλ: 210 3252067

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 18

Σ E T H T O N I O K

18 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

των Α

Η κοινότητα στην Ελλάδα Του Ρουίς Μ. Καζίµ, αντιπροέδρου της Αφγανικής Κοινότητας

T

ο Αφγανιστάν είναι µια χώρα µε αρχαίο πολιτισµό και µε ιστορία που χαρακτηρίζεται από διακυµάνσεις σε πολιτικό, οικονοµικό και κοινωνικό επίπεδο. Λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης, προκαλούσε ανέκαθεν το ενδιαφέρον εκείνων που ηγούνταν και καθόριζαν την ιστορία της ανθρωπότητας παγκοσµίως. Κάποτε ήταν κέντρο πολιτισµού και τέχνης, αλλά ύστερα από τρεις δεκαετίες πολέµων, εχθροπραξιών και ανισότητας, έχουν καταστραφεί όλες οι πολιτιστικές, οικονοµικές και κοινωνικές υποδοµές. Επιπλέον, εκατοµµύρια Αφγανοί αναγκάστηκαν να πάρουν το δρόµο της προσφυγιάς και να διασκορπιστούν στον κόσµο. Οι Αφγανοί που βρίσκονται στην Ελλάδα είναι αρκετές χιλιάδες. Για το λόγο αυτό, εµείς, µια µεγάλη οµάδα προσφύγων και µεταναστών από το Αφγανιστάν, αποφασίσαµε την ίδρυση της Κοινότητας των Αφγανών στην Ελλάδα. Θέλαµε να πούµε σε όλους ότι παρά τους πολέµους και τη δυστυχία που έχουν δηµιουργήσει µια άσχηµη εικόνα για τη χώρα µας –για παράδειγµα ότι είναι µια φωλιά τροµοκρατών και η πηγή απ’ όπου προέρχεται πάνω από το 75% όλων των ναρκωτικών του κόσµου– υπάρχει κι ένα άλλο Αφγανιστάν: µια χώρα πλούσια που έχει συµβάλει σηµαντικά στον παγκόσµιο πολιτισµικό πλούτο, µε έναν φιλόξενο λαό που αγαπάει τις τέχνες και τον πολιτισµό. Η Κοινότητα Αφγανών Μεταναστών και Προσφύγων ιδρύθηκε το 2008. Πρόεδρός της είναι ο Μοχαµάντ Γιονούς. Το πολιτιστικό κέντρο της βρίσκεται στην οδό Λευκωσίας 68, στο Περιστέρι. ∆υστυχώς, το κεντρικό γραφείο της Κοινότητας, στην Πλατεία Αττικής, έκλεισε λόγω των πρόσφατων ρατσιστικών επιθέσεων.

© Farid Rezay (Roshan Photo Studio)

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΕΙΝΑΙ: • Ενηµέρωση των αφγανών µεταναστών και προσφύγων για τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τους στην Ελλάδα, µε απώτερο σκοπό την οµαλή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία.

• Υποστήριξη και ενίσχυση των αβοήθητων οικογενειών και των κακοποιηµένων και ασυνόδευτων µεµονωµένων ατόµων που φθάνουν από το Αφγανιστάν, όσο το επιτρέπουν οι οικονοµικές και κοινωνικές µας δυνατότητες.

• ∆ηµιουργία ευκαιριών για όσο το δυνατόν περισσότερους αφγανούς πρόσφυγες και µετανάστες προκειµένου να ανεξαρτητοποιηθούν οικονοµικά µε την εύρεση εργασίας, τον επαγγελµατικό προσανατολισµό και την εκπαίδευση.

• ∆ιοργάνωση εκδηλώσεων για την ανάπτυξη των πολιτιστικών σχέσεων µεταξύ Ελλάδας και Αφγανιστάν.

• ∆ιευκόλυνση πρόσβασης σε τοµείς όπως: επιστήµη, πολιτισµός, θρησκεία, αθλητισµός, διασκέδαση, υγεία, εκπαίδευση, στέγαση και εργασία. Επίσης, η παροχή συµβουλών σε θέµατα οικογενειακά, κοινωνικά και νοµικά ώστε να επιτευχθεί η ηθική, πνευµατική και κοινωνική εξύψωση των αφγανών πολιτών.

• Συµβολή στην άνοδο του µορφωτικού επιπέδου των µεταναστών και προσφύγων µε τη βοήθεια των µέσων ενηµέρωσης (ραδιόφωνο, τηλεόραση, εφηµερίδες, περιοδικά και βιβλία), µε στόχο την πρόληψη και προστασία τους από ναρκωτικές ουσίες και άλλους κοινωνικούς κινδύνους που τους απειλούν.

• ∆ηµιουργία σχέσεων µε άλλους συλλόγους, κοινότητες και µη κυβερνητικές οργανώσεις είτε στην Ελλάδα είτε εκτός, µε στόχο την ανταλλαγή απόψεων και εµπειριών. Για την επίτευξη των στόχων αυτών υλοποιούµε αυτή τη στιγµή τα εξής προγράµµατα: 1. Μαθήµατα ελληνικών για τους ενήλικους.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 19

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 19

ν Αφγανών 2. Μαθήµατα της µητρικής µας γλώσσας στα παιδιά που µεγαλώνουν εδώ και πάνε στα ελληνικά σχολεία.

3. Τακτικά σεµινάρια ενηµέρωσης των προσφύγων για τη νοµοθεσία, τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις τους.

4. ∆ιανοµή φυλλαδίων και ανακοινώσεων στους αφγανούς πρόσφυγες και µετανάστες για την πρόληψη και προστασία από ναρκωτικές ουσίες και άλλους κοινωνικούς κινδύνους που τους απειλούν.

5. Από το Κέντρο µας διανέµουµε κάθε εβδοµάδα είδη ρουχισµού και τροφίµων, ειδικά για τα παιδιά, µε τη βοήθεια του Χαµόγελου του Παιδιού και άλλων φιλανθρωπικών οργανώσεων.

6. Καταβάλλουµε κάθε προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση πολιτών και οργανισµών γύρω από τα προβλήµατα των προσφύγων µέσω διάφορων πολιτιστικών εκδηλώσεων. Παρ’ όλες τις προσπάθειές µας, τα µέσα που διαθέτουµε είναι περιορισµένα και οι ανάγκες τεράστιες και επείγουσες, ειδικά για τις οικογένειες µε παιδιά και τα ασυνόδευτα ανήλικα. Μέχρι πριν ένα χρόνο τα πράγµατα ήταν καλύτερα. Υπήρχε δουλειά και η ζωή ήταν πιο οµαλή. Μπορούσαµε µε οικονοµία να ζούµε καλά. Τώρα δεν είναι πια έτσι τα πράγµατα, ακόµη και για ανθρώπους που µένουν εδώ αρκετά χρόνια και ξέρουν τη γλώσσα. Από τους 10 συµπατριώτες µας οι 4 είτε δεν έχουν δουλειά είτε δουλεύουν µόνο λίγες ώρες. Εµείς οι ίδιοι συντηρούµε την Κοινότητα και πληρώνουµε τα έξοδά της -άλλοι 5, άλλοι 10, όσοι έχουν ακόµα και 200 ευρώ. Γι’ αυτό θα θέλαµε να ζητήσουµε την αλληλεγγύη και τη συνδροµή σας σε τρόφιµα, είδη ρουχισµού ή χρήµατα στον λογαριασµό: 164/376933-08 της Εθνικής Τράπεζας.

ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΦΓΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α:

» Τηλέφωνα επικοινωνίας: 6948 408928, 6946 210393

» e-mail: afghansingreece@gmail.com, myonous@gmail.com «Ο δρόµος επιστροφής στο Αφγανιστάν είναι κλειστός. Όπου δεν υπάρχει ασφάλεια για τη ζωή, δεν υπάρχει και ελπίδα για ζωή», λέει στον Μέτοικο ο αντιπρόεδρος της Κοινότητας, Ρουίς Καζίµ. «Το 2002 ονειρευόµουν ότι θα επιστρέψω για να ζήσω στην πατρίδα µου και να κάνω οικογένεια. Τώρα ούτε που το σκέφτοµαι. Η διαφθορά είναι απίστευτη, οι κρατικές θέσεις χρησιµοποιούνται για προσωπικά συµφέροντα. Είναι µια χώρα πλούσια χωρίς πολιτικό σύστηµα, χωρίς εξουσία, χωρίς ασφάλεια για τον λαό», προσθέτει. Για την Ελλάδα µιλάει µε αγάπη, δηλώνει σεβασµό στον πολιτισµό, τους νόµους και την κοινωνία. Επισηµαίνει όµως ότι το σύστηµα ασύλου δεν είναι δίκαιο. Το ποσοστό αναγνώρισης της ιδιότητας του πρόσφυγα είναι πάρα πολύ χαµηλό σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο και η διαδικασία χορήγησης ασύλου µπορεί να διαρκέσει δέκα και περισσότερα χρόνια, τονίζει.

Φωτογραφίες από την εκδήλωση ενηµέρωσης για την κατάσταση των αφγανών προσφύγων στην Ελλάδα και γνωριµίας µε τον πολιτισµό του Αφγανιστάν. Πραγµατοποιήθηκε τον περασµένο Νοέµβριο στο Πολιτιστικό Κέντρο της Κοινότητας, στο Περιστέρι, Λευκωσίας 68. Περιλάµβανε προβολή ντοκιµαντέρ για το Αφγανιστάν, έκθεση φωτογραφίας, παραδοσιακές φορεσιές, χειροποίητη παραδοσιακή τέχνη, παραδοσιακή κουζίνα και συζήτηση µε θέµα «Προς µια άλλη σχέση µεταξύ ελληνικών οργανώσεων για τους µετανάστες και πρόσφυγες και µεταναστευτικών και προσφυγικών κοινοτήτων».

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 20

Σ E T H T O N I O K

20 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Ο “Καύκασος” τραγουδάει και χορεύει

M

ια ακόµη βραδιά γεµάτη πολιτισµό έζησαν οι Γεωργιανοί της Αθήνας στο Πολιτιστικό Κέντρο του συλλόγου τους «Ο Καύκασος» στις 2 ∆εκεµβρίου. Φιλοξενούµενοι οµιλητές ήταν ο καθηγητής Anzor Erkomaishvili, γνωστός µαέστρος της γεωργιανής παραδοσιακής µουσικής και η καθηγήτρια Darejan Kukhianidze, αντιπρόεδρος της µη κυβερνητικής οργάνωσης «Ο Γεωργιανός Πολιτισµός στο Εξωτερικό» και ιδρυτικό µέλος του ∆ιεθνούς Φεστιβάλ «Chveneburebi». Τους επιφανείς επισκέπτες υποδέχθηκαν ο διευθυντής του Γεωργιανού Ινστιτούτου Αθηνών, δρ. Avtandil Mikaberidze, και πολλά µέλη του συλλόγου, που είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για την παράδοση και τον πολιτισµό της χώρας καταγωγής τους. Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από παραδοσιακά

τραγούδια που εκτέλεσαν µέλη της χορωδίας του συλλόγου υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της κ.

Ekaterina Gigolashvili-Matskari. Το συγκρότηµα παραδοσιακού γεωργιανού χορού και τραγουδιού Αθήνας «Ο Καύκασος» ιδρύθηκε το 2002, µε πρωτοβουλία του δρα Avtandil Mikaberidze, µε κύριο στόχο τη διατήρηση της γεωργιανής παράδοσης και γλώσσας. Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της κυρίας Ekaterina Gigolashvili Matskari, το συγκρότηµα έχει συµµετάσχει µε επιτυχία σε διεθνείς και τοπικές µουσικές, χορευτικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ. Αποτελείται από περίπου 60 µόνιµα µέλη διαφόρων ηλικιών, πολλοί από τους οποίους είναι µετανάστες δεύτερης γενιάς, σπουδαστές και εργαζόµενοι. Ελληνογεωργιανή Ένωση «Η ∆ιοσκουρία» Πολιτιστικό Κέντρο «Ο Καύκασος»

Ενεργοί

Φιλιππινέζοι

H

ΚΑΣΑΠΙ – ΄Ενωση Φιλιππινέζων Μεταναστών Ελλάδας ιδρύθηκε το 1986. Μέσω της ΚΑΣΑΠΙ-ΕΛΛΑΣ, η φιλιππινέζικη κοινότητα είναι σήµερα µια από τις πιο ενεργές και καλά οργανωµένες ξένες κοινότητες στην Ελλάδα. Βρίσκεται όλα αυτά τα χρόνια στην πρώτη γραµµή της πάλης για τα δικαιώµατα των µεταναστών και τη βελτίωση της ευηµερίας τους. Οι πρόσφατες δραστηριότητες της οργάνωσης αφορούν: 1. Την έµπρακτη υποστήριξη των ναυτικών που εγκαταλείφθηκαν από τον εργοδότη τους χωρίς νερό και φαγητό. Συνολικά 19 ναυτικοί, εκ των οποίων 12 Φιλιππινέζοι, οι οποίοι βρίσκονταν στο πλοίο Aetea Sierra γύρισαν στις πατρίδες τους. Μετά από τη δίκη που έγινε στον δικαστήριο Πειραιά, κέρδισαν µέρος των χρηµάτων που τους χρωστούσε ο ιδιοκτήτης του πλοίου.

2. Καµπάνια για τη νοµιµοποίηση των µεταναστών χωρίς χαρτιά και των αιτούντων άσυλο.

3. Αθλητικές διοργανώσεις µπάσκετ και βόλεϊ για την κοινότητα των Φιλιππινέζων.

4. Συζήτηση για την ένταξη της δεύτερης γενιάς µεταναστών.

5. Καµπάνια για τη διεύρυνση των µελών της κοινότητας. Η ΚΑΣΑΠΙ-ΕΛΛΑΣ έχει τώρα 1.300 µέλη. Ένωση Φιλιππινέζων Μεταναστών Ελλάδας

Πιστεύω σε σένα,

Ουκρανία!

Τ

ο φετινό φθινόπωρο το σηµάδεψαν οι εκλογές σε Ελλάδα, Ουκρανία, Λευκορωσία, Αζερµπαϊτζάν, Κιργιζία. ίσως κι αλλού που τώρα µας διαφεύγει. Όµως οι Ουκρανοί που µένουν στην Ελλάδα δεν µπόρεσαν να ταξιδέψουν στη χώρα τους για να ψηφίσουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Κι έτσι νιώσαµε την ανάγκη να τους ενώσουµε την ηµέρα αυτή. Την Κυριακή 31 Οκτωβρίου, η κοινότητα των Ουκρανών στην Ελλάδα «Η Γη του Πελαργού» προσκάλεσε όλους τους Ουκρανούς της Αθήνας, απ’όλες τις κοινότητες, να παρευρεθούν στην εκδήλωση «Πιστεύω σε σένα Ουκρανία». Τη βραδιά τίµησαν µε την παρουσία τους εκπρόσωποι της Ουκρανικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Εκεί έγινε παρουσίαση και συζήτηση των ιστορικών στιγµών της χώρας µας από τότε που η Ουκρανία έκανε τα πρώτα της βήµατα προς τη δηµοκρατία, το 1918, µέχρι τη σηµερινή πολιτική της πορεία. Όλοι οι παρευρισκόµενοι µαζί µε τη χορωδία της κοινότητας τραγούδησαν τα εθνικά µας τραγούδια και παρακολούθησαν τα χιουµοριστικά σκετσάκια για τα πολιτικά µας προβλήµατα. Σύµφωνα µε την ουκρανική παράδοση, η βραδιά τελείωσε µε το τραγούδι «Μνόγιε Λίτα» (Χρόνια Πολλά) και µε το κόψιµο του νοστιµότατου ουκρανικού τσουρεκιού «Καραβάι». Η βραδιά αυτή πραγµατοποιήθηκε µε την ευγενή χορηγία των Κουτσίρκο Κατερίνα, Λακότσκα Μαρία, Κούζ Όλγα, Μπαµπίι Μαρία, Ναουµόβιτς Μιχάιλο, Σέµκιβ Βολοδίµιρ, Εκκλησία «Αγ. Τριάδα» («Σβιατόι Τρόιτσι») και Μαρκίδη Κωνσταντίνου. Για την Ουκρανική Κοινότητα, Ορίσια Στοκαλιούκ

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 21

US X E L P S U X LE

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 21

H Ελλάδα έχει πολλές φορές επικριθεί από διεθνείς οργανισµούς και µη κυβερνητικές οργανώσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, επειδή δεν εφαρµόζει συγκεκριµένη πολιτική σχετικά µε την καταπολέµηση των διακρίσεων. Επιπλέον, µέχρι σήµερα, δεν έχει λάβει πρόσθετα µέτρα για την ενηµέρωση πολιτών αλλά και ευαίσθητων κοινωνικών οµάδων σχετικά µε τα δικαιώµατά τους, αλλά ούτε και πρωτοβουλίες για την ενηµέρωση και επιµόρφωση δικαστών και αστυνοµικών.

Η καταπολέµηση των διακρίσεων

και ο νόµος

Της Ανδριάνας Μαρδάκη, δικηγόρου, εκπροσώπου της SOS Ρατσισµός - Ελλάδα

O

Νόµος 3304/2005 σχετικά µε την «Εφαρµογή της αρχής της Ίσης µεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισµού», ρυθµίζει το γενικό πλαίσιο για την καταπολέµηση και την εξάλειψη των διακρίσεων στους τοµείς: 1. της απασχόλησης και της εργασίας, 2. της κοινωνικής προστασίας και των κοινωνικών παροχών, 3. της εκπαίδευσης, 4. της υγείας και 5. της πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες, συµπεριλαµβανοµένης και της στέγης.

Γενικά, ο νόµος αυτός απαγορεύει κάθε άµεση ή έµµεση διάκριση και διευκρινίζει ότι ως διάκριση νοείται και η παρενόχληση ή κάθε άλλη προσβλητική ενέργεια, η οποία εκδηλώνεται µε ανεπιθύµητη συµπεριφορά και έχει ως σκοπό ή αποτέλεσµα την προσβολή της αξιοπρέπειας ορισµένου προσώπου και τη δηµιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος. Ως διάκριση νοείται επίσης οποιαδήποτε εντολή για την εφαρµογή διακριτικής µεταχείρισης σε βάρος ενός ατόµου. Ο παραπάνω νόµος δίνει το δικαίωµα στα θύµατα διακρίσεων να προχωρήσουν σε κάθε απαραίτητη ενέργεια για να δικαιωθούν. Αυτοί που κάνουν διακρίσεις µπορεί να είναι µεµονωµένα άτοµα, επιχει-

ρήσεις, οργανισµοί αλλά και το ίδιο το κράτος. Το θύµα θα πρέπει να παρουσιάσει στο δικαστήριο ή στις αρµόδιες διοικητικές αρχές τα πραγµατικά περιστατικά και αυτός που κατηγορείται ότι έχει χρησιµοποιήσει διακριτική µεταχείριση -π.χ. ο εργοδότηςέχει και την υποχρέωση να αποδείξει ότι δεν παραβίασε το νόµο. Όταν κάποιος ή κάποια θεωρεί ότι έπεσε θύµα διάκρισης, πριν φτάσει στο δικαστήριο, θα πρέπει: • Να επιδιώξει να µάθει τα δικαιώµατά του σύµφωνα µε το νόµο και ποιες αρχές είναι αρµόδιες για να απευθυνθεί. Σηµαντική βοήθεια µπορούν να προσφέρουν οργανώσεις και οµάδες που ασχολούνται µε θέµατα διακρίσεων.

• Να προετοιµάσει την υπόθεσή του συλλέγοντας µε νόµιµο τρόπο στοιχεία, γραπτά καλύτερα, που αποδεικνύουν ότι έτυχε διακριτικής µεταχείρισης, να βρει µάρτυρες και να κρατήσει σηµειώσεις αλλά και οτιδήποτε θεωρεί σηµαντικό για να στηρίξει την υπόθεσή του.

• Να υποβάλει µία έγγραφη καταγγελία ή παράπονο προς τον εργοδότη του.

• Να απευθυνθεί στις Αρχές Ίσης Μεταχείρισης και στις ΜΚΟ που ασχολούνται µε τις διακρίσεις. Οι φορείς προώθησης της Αρχής της Ίσης Μεταχείρισης είναι: 1. Ο Συνήγορος του Πολίτη, που αποτελεί Ανεξάρτητη ∆ιοικητική Αρχή και δέχεται καταγγελίες για παραβιάσεις από δηµόσιες υπηρεσίες και οργανισµούς,

2. Η Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης του υπουργείου ∆ικαιοσύνης για παραβιάσεις στην πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών, που µέχρι στιιγµής όµως δεν λειτουργεί και 3. Το Σώµα Επιθεώρησης Εργασίας του υπουργείου Εργασίας, για παραβιάσεις στον τοµέα της απασχόλησης και της εργασίας. Ειδικά στον τοµέα της απασχόλησης, υπάρχουν µαζικές παραβιάσεις στα δικαιώµατα των µεταναστών εργατών και κυρίως όσων εργάζονται στον αγροτικό τοµέα. Τα προβλήµατα αφορούν τις συνθήκες εργασίας, την κοινωνική ασφάλιση και τις αµοιβές. Θύµατα πολλαπλών διακρίσεων πέφτουν οι εργαζόµενες γυναίκες µετανάστριες, οι οποίες αντιµετωπίζουν ειδικότερα προβλήµατα. ∆ουλεύουν κυρίως σε οικιακές εργασίες, φύλαξη ηλικιωµένων και µικρών παιδιών αλλά και σε εταιρίες υπεργολαβίας, που αναλαµβάνουν συµβάσεις έργων, κυρίως από δηµόσιους φορείς. Αυτό συµβαίνει π.χ. στον τοµέα της καθαριότητας, στον οποίο εργάζονται πολλές µετανάστριες µε πολύ χαµηλές αµοιβές και χωρίς δικαιώµατα. Συµπερασµατικά, ο νόµος δεν είναι τέλειος και µπορεί να βελτιωθεί σε πολλά σηµεία. Άλλωστε έχει δεχτή σφοδρή κριτική η απροθυµία του κράτους να τον βελτιώσει. Ακόµη κι έτσι όµως µπορεί να γίνει ένα εργαλείο και να χρησιµοποιηθεί για να καταπολεµήσει τις διακρίσεις και να καταγράψει για πρώτη φορά συµπεριφορές που µέχρι σήµερα παραµένουν ατιµώρητες.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 22

∆ΙΚΤΥΩΣΗ

22 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Συνέντευξη µε τον ΝΤΑΡΑ ΖΙΜΠΡΑΝ – ΣΟΡΑΝ

Μηνύµατα Ελευθερίας

Ο Νταρά Ζιµπράν, Σοράν για τους φίλους του, κατάγεται από το Κουρδιστάν που βρίσκεται στο τουρκικό έδαφος. Ήταν πρωτοετής φοιτητής όταν, διωκόµενος, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ελλάδα, όπου ζήτησε και πήρε πολιτικό άσυλο. Έχουν περάσει από τότε 15 χρόνια. Ο Σοράν σπούδασε πολιτικές επιστήµες στο Πανεπιστήµιο Αθηνών και εργάζεται σε µια µεγάλη εταιρία πληροφορικής. Παράλληλα κάνει το διδακτορικό του, παίρνει και δίνει µαθήµατα ξένων γλωσσών και περιµένει να απαντηθεί η αίτησή του για να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια. Τις νύχτες –επειδή στη διάρκεια της µέρας δεν προλαβαίνει– βρίσκει λίγο χρόνο να ασχοληθεί µε την ιστοσελίδα του στο ∆ιαδίκτυο, το http://www.peyamaazadi.com, που περιέχει ειδήσεις, σχόλια και αναλύσεις για το Κουρδικό και έχει σηµαντική επισκεψιµότητα.

Της ∆ήµητρας Μάλλιου

Πότε ξεκίνησες την ιστοσελίδα σου και από ποιο πρίσµα προβάλλεται το Κουρδικό µέσα από αυτήν; «Peyamaazadî», στα ελληνικά σηµαίνει «µήνυµα ελευθερίας» και συνοψίζει τον κεντρικό στόχο του ιστότοπου. Η ιδέα που κυριαρχούσε στη σκέψη µου το καλοκαίρι του 2005, όταν τον προετοίµαζα, ήταν να συνδυάσω την ευκαιρία που µου προσέφερε η τεχνολογία για να συµβάλω στη διαµόρφωση ενός αισιόδοξου κλίµατος για το κουρδικό κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Ήταν περίοδος διακοπών από σπουδές και δουλειά κι έτσι στις 13 Αυγούστου εκείνου του καλοκαιριού ξεκίνησε το ταξίδι στον κυβερνοχώρο. Η νέα διαδικτυακή πύλη ήθελε να προβάλλει ήθη και αξίες και να προσεγγίσει τα πολιτιστικά, κοινωνικά

και πολιτικά ζητήµατα του κουρδικού έθνους µε έναν όσο το δυνατόν πιο επιστηµονικό τρόπο. Κοινός παρονοµαστής των συγγραφέων και φίλων του Peyamaazadî δεν είναι τα στενά κοµµατικά πλαίσια, αλλά τα συµφέροντα της πατρίδας µας. Είµαστε ευτυχείς που συνεργαζόµαστε και µε θεωρητικούς και σχολιαστές που δεν είναι Κούρδοι, όπως είναι ο smail Beşikçi, ο Fikret Başkaya, η Βεατρίκη Αραβανή και άλλοι που είναι σε θέση να υποστηρίξουν, αλλά και να κρίνουν το έργο µας αµερόληπτα. Κοινή θέση όλων µας είναι το δικαίωµα αυτοδιάθεσης του κουρδικού έθνους, που αποτελεί φυσικό και αναφαίρετο δικαίωµα κάθε έθνους. Σε ποιες γλώσσες γίνεται αυτή η επικοινωνία; Η θεµατολογία της ιστοσελίδας µας παρέχεται σε τέσσερις γλώσσες: κουρδικά, ελληνικά, τούρκικα και αγγλικά. Οι επισκέπτες µας προέρχονται κυρίως από την Τουρκία, τη Γερµανία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Σουηδία, το Ιράκ, τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ελβετία. Κυρίως, δηλαδή, όπου υπάρχει διασκορπισµένος κουρδικός πληθυσµός. Έχουµε, όµως, γίνει και στόχος πολλαπλών διαδικτυακών τεχνικών επιθέσεων, όπως π.χ. διακοπή του server µας για µεγάλο χρονικό διάστηµα από την τουρκική ασφάλεια, µε σκοπό να σταµατήσουµε να λειτουργούµε.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 23

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 23

Πιστεύεις ότι µέσα από τη δική σας και άλλες ανάλογες ιστοσελίδες µπορεί να προωθηθούν πολιτικά και κοινωνικά ζητήµατα; Για µας τους κούρδους πρόσφυγες και µετανάστες που ζούµε διασκορπισµένοι σε ολόκληρο τον κόσµο, η εξέλιξη της τεχνολογίας υπήρξε εξαιρετικά σηµαντική. Έχουµε συνεργαστεί κατά καιρούς µε άλλες κουρδικές ιστοσελίδες που πρεσβεύουν κοινές θέσεις. Ουσιαστικά, προσπαθούµε και νοµίζω ότι καταφέρνουµε να αξιοποιήσουµε την ελευθερία που µας παρέχει ο διαδικτυακός χώρος για να εκφράσουµε απόψεις πέραν του κυρίαρχου στερεοτυπικού κρατικού πλαισίου. Το ∆ιαδίκτυο µας έδωσε τη δυνατότητα να ενηµερωνόµαστε, να συνεργαζόµαστε, να προβληµατιζόµαστε και να ανταλλάσσουµε απόψεις, να µοιραζόµαστε ελπίδες και όνειρα και να επικοινωνούµε µε ένα φτηνό τρόπο –οι οικονοµικοί µας πόροι προέρχονται εξ ολοκλήρου από τους συνεργάτες και φίλους του Peyamaazadî. Επιπλέον, χάρη σε όλα τα προηγούµενα, η νοσταλγία για την πατρίδα γίνεται πιο ανεκτή. Χρησιµοποιείς τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης στην επικοινωνία σου; Ναι, γιατί µέσα από το Facebook, το Twitter, το YouTube κ.λπ. πέρα από το παιχνίδι, την πλάκα µε φίλους και γνωστούς, οι άνθρωποι γνωρίζονται, διευρύνουν τον κύκλο τους, µοιράζονται σκέψεις και απόψεις, προβάλλουν τη δουλειά τους, νιώθουν λιγότερο µόνοι και αποµονωµένοι. Κάποιες φορές κινητοποιούνται, συµµετέχουν ενεργά και συνεργάζονται για κοινούς σκοπούς. ∆ηµιουργούν έτσι χώρο για να ακουστούν και άλλα ζητήµατα όπως το δικό µας. Η κοινωνική δικτύωση αποτελεί έναν νέο τρόπο επικοινωνίας. Καθώς η επιρροή της διευρύνεται όλο και περισσότερο, υπενθυµίζεται, υπογραµµίζεται και ενισχύεται και ο δικός µας σκοπός. ∆ιαβάζω ότι το Facebook έχει περισσότερους από 400 εκατ. χρήστες –στην Ελλάδα µόνο φτάνουν τα 2,2 εκατ. Αν ήταν χώρα, θα κατείχε παγκοσµίως την τρίτη θέση από πληθυσµιακή άποψη. Κάθε χρήστης κατά µέσο όρο αλληλεπιδρά µε 130 άτοµα και αφιερώνει περίπου µια ώρα την ηµέρα στον ψηφιακό κόσµο. Καταλαβαίνεις τι επίδραση µπορεί να έχει αυτό και στον πραγµατικό κόσµο. Πόσο «ακούγεται» το Κουρδικό ανάµεσα στο «θόρυβο» των µέσων κοινωνικής δικτύωσης; Η τεχνολογία και τα ΜΜΕ συνιστούν µέσα διατήρησης των εξουσιαστικών σχέσεων και αποτελούν µέρος της ιδεολογικής και θεσµικής δοµής του κράτους. Όποια πολιτική δύναµη τα ελέγχει, εδραιώνει την κυριαρχία της. Πιστεύω ότι τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης αποτελούν ανταγωνιστικό χώρο διαφορετικών και συχνά εχθρικών δυνάµεων. Μέχρι τώρα τα 4 κράτη που µοιράζονται το Κουρδιστάν µεταξύ τους, χρησιµοποίησαν αδίστακτα αυτά τα µέσα όχι µόνο για να κυριαρχήσουν αλλά και για να εξοντώσουν την κουρδική γλώσσα και τον κουρδικό πολιτισµό και να υποδουλώσουν τους Κούρδους. Ωστόσο, τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεπερνούν τα στενά εθνικά όρια, δεν διέπονται από παγιωµένες σχέσεις κυριαρχίας και αποτελούν ένα πεδίο όπου συντελείται ένας συνεχής αγώνας για την εξάπλωση και διάδοση ιδεών, αλλά ίσως και την αµφισβήτηση των κυριαρχικών σχέσεων.

ΑΝΘΡΩΠΟΙ και αριθµοί 2,7 δισεκατοµµύρια φτωχοί του πλανήτη ζουν µε λιγότερα από 2 δολάρια την ηµέρα.

43 εκατοµµύρια είναι οι ξεριζωµένοι λόγω των πολέµων και των διώξεων σε όλο τον

• •

κόσµο.

250.000 µόνον επέστρεψαν στον τόπο τους το 2009, σε σχέση µε τα προηγούµενα χρό-

•

νια, καθώς οι πόλεµοι συνεχίζονται και νέοι φουντώνουν.

007.

• 1 στους 5 Έλληνες ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας την περίοδο 2006-2 το 42% και ετών 17 από κάτω ήταν Το 22% από αυτούς ανήκαν στην τρίτη ηλικία, το 23% ήταν άνεργοι. Τώρα;

1 στους 3 νέους είναι άνεργος.

160.000 περισσότεροι από πέρσι είναι οι άνεργοι φέτος.

12,2% το ποσοστό της ανεργίας στο µέσο του χρόνου και δυστυχώς διαρκώς ανεβαίνει. στην 0,05% φόρος στις χρηµατιστηριακές συναλλαγές θα έφερνε 400 δις ευρώ ετησίως και την

• • • •

ΕΕ που θα µπορούσαν να καλύψουν ελλείµµατα στην κοινωνική, την περιβαλλοντική αναπτυξιακή πολιτική. το 2006.

• 90.000 και πλέον αιτήσεις για παροχή ασύλου έχει δεχτεί η Ελλάδα από • 58.000 αιτήσεις ασύλου εκκρεµούν ενώπιον των ελληνικών αρχών.

0,3% είναι το ποσοστό αιτήσεων ασύλου που ικανοποιεί η Ελλάδα, το οποίο είναι το χαµηείναι

•

Σουηδία λότερο στην Ευρώπη. Το αντίστοιχο ποσοστό σε Γαλλία, Βρετανία, Γερµανία και γύρω στο 31%.

2009.

• 75% των συλλήψεων για παράνοµη είσοδο στην ΕΕ έγιναν στην Ελλάδα το έναντι 9.000 • 34.000 αλλοδαποί πέρασαν παράτυπα από τον Έβρο ως τον Οκτώβριο φέτος ολόκληρο το χρόνο πέρυσι. «κέντρα φιλο• 3πλάσιος ήταν τον ίδιο µήνα και ο αριθµός προσφύγων που βρίσκονταν στα ξενίας» της περιοχής σε σχέση µε πέρυσι. ζουν στους δρό• Άγνωστος αριθµός προσφύγων, ανάµεσά τους και ασυνόδευτα παιδιά, επιβίωσή τους. την και α ασφάλει την για κίνδυνο µους και τις πλατείες της Αθήνας µε σοβαρό •

180.000 άνθρωποι στην Αττική ζούσαν σε επισφαλή στέγη το 2006. Σήµερα; 80% τουλάχιστον του ελλείµµατος στο εµπορικό µας ισοζύγιο οφείλεται στις εισαγωγές

•

5 δις ευρώ ετησίως υπολογίζεται ότι είναι η φοροδιαφυγή από το λαθρεµπόριο καυσίµων

•

600 εκατ. ευρώ µας κοστίζει κάθε χρόνο η σηµερινή πολιτική ναρκωτικών, που σκοτώνει

•

9 στα 10 δις ευρώ των οφειλών του ΟΣΕ είναι πλασµατικά, σύµφωνα µε τους Οικολό-

•

ενέργειας, κυρίως πετρελαίου, και όπλων.

–µε τις τιµές της βενζίνης και του πετρέλαιου θέρµανσης τις υψηλότερες στην Ευρώπη. α διετία.

• 75 δις ευρώ ήταν η κρατική χρηµατοδότηση προς τις τράπεζες την τελευταί χώρα αλλά απο• 6 δις είναι οι ετήσιες εξοπλιστικές δαπάνες, που δεν προστατεύουν πια τη υτών µας. προµηθε των ίες βιοµηχαν ς τελούν εξαγωγή θέσεων εργασίας προς τις πολεµικέ τους χρήστες, ταΐζει τους εµπόρους και γεµίζει τις φυλακές. κρίσης.

• 40 δις ευρώ εκτιµάται ότι φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό από την έναρξη της αλβανοί µετανά• 11 εκατοµµύρια δολάρια λιγότερα θα στείλουν φέτος στη χώρα τους οι Ιταλία. στες που βρίσκονται κυρίως στην Ελλάδα και την και ανδρών η Ελ• 58η στη διεθνή κατάταξη χωρών µε βάση τις ανισότητες µεταξύ γυναικών 85η. ήταν λάδα το 2010. Καλή είδηση, αφού το 2009 ∆ιαφά• 78η παγκοσµίως η Ελλάδα µε βάση το δείκτη διαφθοράς που καταρτίζει η ∆ιεθνής 35η. χρόνια 10 πριν και νεια. Η κακή είδηση: πέρσι ήταν 71η βία και το 89% • 71% των γυναικών που είναι θύµατα trafficking έχουν υποστεί σωµατική ευση. εκµετάλλ ική σεξουαλ τη από δηλώνει ότι θέλει να ξεφύγει γους Πράσινους.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 24

ΕΡΕΥΝΑ

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

24 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

∆ιασχίζοντας σύνορα µε όνειρα και µνήµες:

Ρήξεις και σύµβολα της µετανάστευσης Της Ειρήνης Καδιανάκη*

Πώς βιώνουν οι άνθρωποι τη µετανάστευση; Τι ψυχολογικές προκλήσεις αντιµετωπίζουν κατά τη µετακίνησή τους και την είσοδό τους σε ένα καινούργιο και άγνωστο κοινωνικό περιβάλλον; Τι πόρους και µέσα χρησιµοποιούν για να αντιµετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις;

Σ

τη διδακτορική διατριβή µου µε τίτλο «∆ιαχείριση της µετανάστευσης µέσα από συµβολικούς πόρους: η περίπτωση των µεταναστών που ζουν στην Ελλάδα», διερεύνησα τα παραπάνω ερωτήµατα µέσα από τη µελέτη ατοµικών ιστοριών ζωής αλλά και κοινών ψυχολογικών διεργασιών 32 µεταναστών διαφορετικών εθνικοτήτων και ηλικιών που ζουν στην Αθήνα. Η διαδικασία συλλογής των δεδοµένων διενεργήθηκε στην Αθήνα και περιλάµβανε έναν συνδυασµό µεθόδων: 32 εις βάθος συνεντεύξεις, 6 οµάδες συζήτησης µε τους 32 συµµετέχοντες και πολύµηνη εθνογραφική παρατήρηση σε 3 κοινότητες µεταναστών στην Αθήνα. Η ανάλυση των δεδοµένων ήταν ποιοτικής προσέγγισης και εστίασε στα συµβολικά µέσα αντιµετώπισης των ψυχολογικών ρήξεων της µετανάστευσης. Ως ρήξεις θεωρήθηκαν οι εµπειρίες έντονης απογοήτευσης που βίωσαν οι µετανάστες ως προς την εικόνα της ελληνικής κοινωνίας που είχαν σχηµατίσει πριν από την άφιξή τους στην Ελλάδα και ως προς την ιδέα για µία καλύτερη ζωή µετά τη µετανάστευσή τους. Ρήξεις θεωρήθηκαν επίσης οι έντονες εµπειρίες κοινωνικού στιγµατισµού και ρατσισµού που βιώσαν και βιώνουν οι µετανάστες από την άφιξή τους και µετά στο ελληνικό περιβάλλον. Ως συµβολικά µέσα θεωρήθηκαν:

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:08

Page 25

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 25

1. Συγκεκριµένα πολιτισµικά στοιχεία όπως η µουσική, ο χορός, η ποίηση κ.α.

2. Κοινωνικά συστήµατα, όπως η πολιτική, η θρησκεία κ.α.

3. Συστήµατα νοηµάτων/σηµασιολογικές στρατηγικές που χρησιµοποιήθηκαν στη σκέψη και τον λόγο των µεταναστών. Η έρευνα εξέτασε τη λειτουργία των µέσων αυτών ως προς την ψυχολογική υποστήριξη των µεταναστών για την αντιµετώπιση των ρήξεων της µετανάστευσης. Μέσα από την ανάλυση αναδείχθηκαν σηµαντικά θέµατα για την κατανόηση της µεταναστευτικής εµπειρίας στο ελληνικό κοινωνικό πλαίσιο στα εξής τρία επίπεδα: Α.Στο κοινωνικό επίπεδο, η ανάλυση εστίασε στα κοινωνικά σύνολα των µεταναστευτικών κοινοτήτων και έδειξε ότι οι κοινότητες αποτελούν σηµαντικά µέρη υποστήριξης των µεταναστών τόσο σε πρακτικά (δηµόσια εκπροσώπηση, θέµατα νοµιµοποίησης), όσο και σε ψυχολογικά ζητήµατα. Ψυχολογικά, οι κοινότητες δίνουν στους µετανάστες την ευκαιρία να αισθανθούν ότι εκπροσωπούν τις χώρες τους και τον πολιτισµό τους σε µία ξένη χώρα και να διατηρήσουν «περήφανες ταυτότητες», σε ένα περιβάλλον όπου αυτές υποτιµούνται και στιγµατίζονται έντονα. Οι κοινότητες τους παρέχουν τη δυνατότητα να εξασκήσουν πολιτισµικές πρακτικές και να χρησιµοποιήσουν πολιτισµικά στοιχεία, όπως η µουσική, ο χορός και άλλα ανάλογα στοιχεία, για την κάλυψη των ψυχολογικών αναγκών έκφρασης και ανασχηµατισµού της ταυτότητας τους στο νέο περιβάλλον. Β. Σε επίπεδο ατοµικό, η ανάλυση εστίασε σε ιστορίες ζωής και στη χρήση των πολιτισµικών στοιχείων µέσα από δύο µελέτες περίπτωσης. Συγκεκριµένα, ανέδειξε πώς πολιτισµικά στοιχεία όπως ο χορός, ποίηση, η µουσική, αλλά και συστήµατα όπως η πολιτική, υποστήριξαν τους δύο αυτούς συµµετέχοντες στην έρευνα, ώστε να εξασφαλίσουν µία αίσθηση χρονικής συνέχειας του εαυτού µεταξύ παρελθόντος, παρόντος και µέλλοντος, να συσχετιστούν µε τον εαυτό τους, τους κοινωνικούς άλλους και το περιβάλλον τους, και να ρυθµίσουν τα διαφορετικά επίπεδα της ψυχολογικής τους εµπειρίας. Γ. Τέλος, στο επίπεδο του λόγου και της σκέψης, η ανάλυση εστίασε στη χρήση των συµβολικών µέσων που εµφανίστηκαν στο λόγο των 32 συµµετεχόντων στην έρευνα, καθώς εξέφραζαν τον τρόπο που θεωρούν ότι γίνονται αντιληπτοί από την ελληνική κοινωνία, αλλά και την κοινωνία καταγωγής τους. Οι µετανάστες εξέφρασαν στιγµατισµένες αντιλήψεις του εαυτού τους στα µάτια αυτών των κοινωνικών άλλων, τις οποίες διαχειρίστηκαν µε συµβολικά µέσα, υπό τη µορφή σηµασιολογικών στρατηγικών. Ως σηµασιολογικές στρατηγικές θεωρώ τους τρόπους που οι άνθρωποι µιλούν και χρησιµοποιούν το λόγο τους για να επιτύχουν κάποιο σκοπό, δηλαδή, στην έρευνά µου, για να προστατεύσουν την ταυτότητά τους από το κοινωνικό στίγµα. Για παράδειγµα, οι συµµετέχοντες ανέφεραν ότι Έλληνες και µετανάστες ανήκουν στην κατηγορία «άνθρωπος», συνεπώς θα πρέπει να θεωρούνται ισότιµοι ή υπονόµευσαν τη στιγµατισµένη άποψη των Ελλήνων προς αυτούς, µε το επιχείρηµα ότι οι Έλληνες δεν ήταν καλά ενηµερωµένοι για τις χώρες καταγωγής και τον πολιτισµό των µεταναστών. Σε κάποιες περιπτώσεις µάλιστα οι συµµετέχοντες έσπευσαν να δικαιολογήσουν τον ρατσισµό των Ελλήνων προς αυτούς, κατανοώντας τον µέσα από το πρίσµα της επαφής µε το ξένο και το διαφορετικό. Παρόµοιες στρατηγικές του λόγου εµφανίστηκαν και σε σχέση µε τις απόψεις της κοινωνίας καταγωγής τους. Οι στρατηγικές αυτές βοήθησαν τους συµµετέχοντες να προστατευτούν από το κοινωνικό στίγµα και να υποστηρίξουν µία θετική ταυτότητα µετά τη µετανάστευσή τους. Μέσα από την έρευνά µου ανέδειξα τις ψυχολογικές προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι µετανάστες στο ελληνικό κοινωνικό πλαίσιο. Παράλληλα, κατέδειξα ότι οι µετανάστες βρίσκουν δηµιουργικούς τρόπους αντιµετώπισης του κοινωνικού στίγµατος και της διαχείρισης του εαυτού τους, µέσα από πολύτιµα πολιτισµικά στοιχεία. Βασιζόµενη σε αυτά τα ερευνητικά δεδοµένα, προτείνω ότι οι µετανάστες δεν είναι θύµατα των αντίξοων κοινωνικών περιστάσεων, αλλά ενεργοί διαχειριστές ψυχολογικών προκλήσεων, µε πρωτοβουλία, δηµιουργικότητα και δύναµη για αλλαγή.

* PhD, Ιούλιος 2010, Πανεπιστήµιο Cambridge, Βρετανία

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα µέλη του Ελληνικού Φόρουµ Μεταναστών, της Ένωσης Αφρικανών Γυναικών, της κοινότητας ΑSCLAYE και το Sol Latino, καθώς και όλους τους συµµετέχοντες στην έρευνα που µοιράστηκαν µαζί µου ιστορίες ζωής και πολύτιµα συναισθήµατα. Η προσφορά τους σε αυτήν την έρευνα και σε µένα προσωπικά είναι ανεκτίµητης αξίας.

2

επιλογές

Του Αντουάν Μοάουαντ

Έ

νας άνθρωπος αποφασίζει να µεταναστεύσει από τη µητέρα πατρίδα του κυρίως για δύο λόγους και µε δύο τρόπους. Είτε µε νόµιµο τρόπο προς µία χώρα που έχει επιλέξει είτε παράνοµα προς οποιαδήποτε χώρα για να ξεφύγει από την ανεργία, την έλλειψη κοινωνικού κράτους ή οτιδήποτε άλλο τον ενοχλεί στην πατρίδα του. Πολλοί άραβες µετανάστες ανήκουν στην πρώτη κατηγορία. Ήταν επιλογή τους να έρθουν στην Ελλάδα. Εντάχθηκαν εύκολα στην ελληνική κοινωνία και σπούδασαν σε ελληνικά πανεπιστήµια. Κάποιοι έγιναν γνωστοί γιατροί και κορυφαίοι επιχειρηµατίες. Έχουν συµβάλει και συνεχίζουν να συµβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας και δεν αποτελούν επιβάρυνση για το ελληνικό κράτος. Αυτούς τους µετανάστες οι Έλληνες τους υποδέχονται µε το πιο όµορφο καλωσόρισµα. Η δεύτερη περίπτωση είναι πιο πολύπλοκη. Ο άνθρωπος που πρέπει να φύγει µε κάθε τρόπο από την πατρίδα του και δεν τον ενδιαφέρει πού θα καταλήξει, συνήθως καταφεύγει σε δουλεµπόρους. Σε πειρατές ψυχών, οι οποίοι τον οδηγούν σε µια περιπέτεια δίχως τέλος. Περνάει βουνά και θάλασσες και κάποια στιγµή φθάνει στα σύνορα µιας µακρινής χώρας. Ούτε καν γνωρίζει πού βρίσκεται. Μια τέτοια χώρα συµβαίνει να είναι γι’ αυτόν και η ευρωπαϊκή Ελλάδα. Φτάνει κρυφά, εργάζεται παράνοµα, ζει σε γκέτο και όπως είναι φυσικό εκδηλώνει συµπεριφορές που δεν συνάδουν µε τα ήθη και έθιµα της χώρας υποδοχής. Χωρίς να το ξέρει δηµιουργεί προβλήµατα στον εαυτό του και στη νέα κοινωνία που ζει. Οι Έλληνες δεν τον θέλουν γιατί δεν γνωρίζουν ποιος είναι. Συνήθως προέρχεται από µια αυταρχική κοινωνία µε περιορισµένες ελευθερίες. ∆εν γνωρίζει πώς να συµπεριφερθεί. ∆εν καταλαβαίνει ότι η ελευθερία σε µια δηµοκρατική κοινωνία έχει όρια, ώστε να µην παραβιάζει την ελευθερία των άλλων. Φυσικά δεν ευθύνεται γι’ αυτή την κατάσταση. Το ελληνικό κράτος οφείλει να τον βοηθήσει να καταλάβει πού βρίσκεται, ποια είναι τα δικαιώµατά του και ποιες οι υποχρεώσεις του. Γιατί αν γνώριζε πού πήγαινε και τι θα καλείτο να κάνει για να συνυπάρξει µε τους έλληνες πολίτες και τους άλλους µετανάστες θα είχε και το δικαίωµα της επιλογής. Σε µια τέτοια περίπτωση είτε επανεξετάζεις τη συµπεριφορά σου είτε αποφασίζεις να επιστρέψεις στη χώρα και στην κατάσταση που σε οδήγησε να φύγεις από εκεί. Θέλω να διευκρινίσω ότι µιλάω για µετανάστες και όχι για πολιτικούς πρόσφυγες. Σε πολλές χώρες, η συστηµατική παραβίαση των δικαιωµάτων του ανθρώπου εξαναγκάζει τους πολίτες να φεύγουν για να σώσουν τη ζωή και την αξιοπρέπειά τους. Στους ανθρώπους αυτούς κάθε δηµοκρατική πολιτεία οφείλει να παρέχει ενισχυµένη προστασία, σύµφωνα µε τις διεθνείς συνθήκες.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 26

26 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Στην αρχή ήταν µόνο ένα απλό µπλογκ. Η νεαρή Γκαντά Αµπντέλ Αάλ από την Αίγυπτο ξεκίνησε να γράφει ανώνυµα σε µια ιστοσελίδα που ονόµασε «Θέλω να παντρευτώ!». Η απροσδόκητη ανταπόκριση που είχαν οι ιστορίες προξενιών που της έκαναν και οι απορρίψεις δεκάδων επίδοξων µνηστήρων κέντρισε το ενδιαφέρον ενός µεγάλου αιγυπτιακού εκδοτικού οίκου. Έτσι το µπλογκ έγινε βιβλίο, το βιβλίο µπεστ σέλερ και σενάριο τηλεοπτικής σειράς και το θέµα του γάµου, του προξενιού και της κοινωνικής καταξίωσης ήρθε στο επίκεντρο αναλύσεων στον Τύπο και τηλεοπτικών συζητήσεων.

» ! ώ τ υ ε ρ τ ν α π «Θέλω να

δοτική επιτυχία… εκ κ γ λο π µ το ι α κ γκ bdel Aal έγινε µπλο

ada A

Η επιθυµία της Gh

Του Γιουσέφ Αζέρ Σαµουέλ (Λάζαρος)

H

Αίγυπτος έχει πολλούς πολιτικούς µπλόγκερ, αλλά η 32χρονη σήµερα Γκαντά, που ξεκίνησε να γράφει πριν µερικά χρόνια, ήταν η πρώτη που καταπιάστηκε µε το θέµα και µίλησε δηµόσια γι’ αυτό. Αυτοσυστήνεται ως εκπρόσωπος των 15 εκατοµµυρίων γυναικών µεταξύ 25 και 35 χρόνων που αντιµετωπίζουν καθηµερινές πιέσεις από τον κοινωνικό περίγυρο να παντρευτούν, έστω κι αν αυτό δεν είναι στο χέρι τους. Η εµφάνιση της είναι κοµψή, αλλά δεν ξεφεύγει από τη νόρµα. Φοράει χρωµατιστές µεταξωτές µαντήλες, σεµνά ρούχα και πιστεύει στην ιερότητα του γάµου. Παρά την τολµηρή κι αυθάδικη για τα αιγυπτιακά δεδοµένα προσέγγιση της διαδικασίας του προξενιού, συνήθως υπό το άγρυπνο βλέµµα συγγενών και υπό την αίρεση της έγκρισής τους, δεν είναι επαναστάτρια. Είναι όµως γλωσσού, όπως παραδέχεται και στις συνεντεύξεις της, πράγµα που δεν αποτελεί προτέρηµα για µια γυναίκα στη χώρα της,

όπως σχεδόν παντού άλλωστε. «Είναι τραγικό λάθος για µια γυναίκα στην Αίγυπτο να αντικρούει έναν άντρα. Και το κάνω πολύ συχνά. ∆εν µπορώ να κρατήσω το στόµα µου κλειστό. Λέω πάντα αυτό που σκέπτοµαι. Αυτό περιορίζει την προοπτική ενός γάµου», λέει σε συνέντευξή της στην ιστοσελίδα www.Qantara.de. Γεννήθηκε πριν 32 χρόνια στη Μαχάλα αλ-Κούµπρα, µια µικρή πόλη βόρεια του Καΐρου. Σπούδασε φαρµακοποιός και δούλεψε στο τοπικό φαρµακείο. Όταν πέθανε η µητέρα της, οι θειάδες της άρχισαν να της ψάχνουν γαµπρό. Στην αρχή τηρούσε τους κανόνες. Ήταν χαµηλοβλεπούσα µπροστά στους άντρες, µίλαγε χαµηλόφωνα κι ευγενικά, κράταγε τις σκέψεις της για τον εαυτό της, καθώς, όπως λέει, «είχε καταλάβει από πολύ µικρή ότι οι άντρες φοβούνται τις γυναίκες µε µυαλό». Οι περισσότεροι όµως υποψήφιοι ήταν απαίσιοι και τους απέρριψε έναν-έναν. Ναι µεν δεν ήθελε να µείνει µόνη, αλλά δεν δεχόταν να γίνει ούτε «γλάστρα» ούτε «φυτό»…

ΜΕ ΤΗ ∆ΙΚΗ ΤΗΣ ΦΩΝΗ Για να µοιραστεί τη δυσάρεστη εµπειρία 8 χρόνων αποτυχηµένων προξενιών, άρχισε το 2006 να γράφει αρχικά ανώνυµα στο www.wanna-bea-bride.blogspot.com. Μόνο λίγοι φίλοι και ο ασυνήθιστα φιλελεύθερος πατέρας της ήξεραν για το µπλογκ. Η σαρκαστική περιγραφή της οδύσσειας αναζήτησης γαµπρού φάνηκε ότι είχε πιάσει τον παλµό της κοινωνίας. Νεαροί µουσουλµάνοι, αγόρια και κορίτσια, της έγραφαν, όχι µόνον από την Αίγυπτο αλλά και από τον Καναδά, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, ζητώντας της να συνεχίσει να µιλάει για τα κοινά τους προβλήµατα. Υπήρχαν βέβαια και οι διαφωνούντες που την αποκαλούσαν ντροπή για το Ισλάµ και για το γυναικείο φύλο. Άλλοι της εύχονταν να βρει σύζυγο ώστε να σταµατήσει να γράφει. Οι περισσότεροι όµως την παρακινούσαν να συνεχίσει. Σύµφωνα µε τα τρέχοντα ήθη, για να παντρευτεί ένας Άραβας, εκτός από τη συγκατάθεση των γονιών της νύφης και των δικών του, πρέπει να

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 27

ION S U F I T L U M έχει καλή δουλειά και την οικονοµική επιφάνεια για µια πολυτελή και πολυδάπανη γαµήλια τελετή. Έτσι, πολλοί νεαροί αναγκάζονται να µένουν στους γονείς τους, ανύπαντροι ως τα πρώτα και τα δεύτερα «–άντα». Μια µελέτη της Σχολής ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης του Ντουµπάι, ανεβάζει στο 50% τους ανύπαντρους µεταξύ 25 και 29 ετών στη Μέση Ανατολή, έναντι 23% στην Ασία και 31% στη Λατινική Αµερική. Αναγκαστικά πρέπει να περιµένουν και οι γυναίκες. Όσες όµως έχουν κάποια οικονοµική άνεση βλέπουν καινούριους ορίζοντες ν’ ανοίγονται µπροστά τους. Μορφώνονται, εργάζονται, δεν δέχονται για άντρα τους «τον πρώτο που θα χτυπήσει την πόρτα». Έτσι κι η Γκαντά. ∆ούλευε, έγραφε… έγραφε… έπαιρνε απαντήσεις και σχολίαζε: …Μια καλή κοπέλα δεν βγαίνει µε αγόρια για καφέ ή σινεµά. Ο µόνος τρόπος να συναντήσει έναν άντρα είναι µε προξενιό από την οικογένεια. Οι επίδοξοι γαµπροί έρχονται µε τη µητέρα τους. Οι δύο οικογένειες κουβεντιάζουν, προσπαθώντας να µαντέψουν αν οι νέοι ταιριάζουν. Όλα αυτά είναι µια εξευτελιστική διαδικασία, σηµείωσε κάπου θυµωµένη, «δεν είµαι αγελάδα». Οι Αιγύπτιες θέλουµε να παντρευτούµε, αλλά όχι για χρήµατα. Ψάχνουµε έναν αληθινό σύντροφο να µοιραστούµε τη ζωή, τα αισθήµατα, τα όνειρα και τις ιδέες µας. Θέλουµε χρόνο, αλλά δεν µας δίνεται. Στα τριάντα µας λένε γεροντοκόρες…

ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ; Ο µεγαλύτερος εκδοτικός οίκος της Αιγύπτου Dar al-Shuruk οσµίστηκε σωστά το ταλέντο της και τύπωσε σε βιβλίο δέκα από τις «Επισκέψεις υποψήφιων γαµπρών». Η γραφή της είναι απλή και καθηµερινή. ∆εν χρησιµοποιεί τη λόγια αραβική γλώσσα, όπως συνηθίζεται στα βιβλία. Μιλάει µε χιούµορ για τον ποδοσφαιρόφιλο που στην πρώτη συνάντηση στο σαλόνι της, άνοιξε την τηλεόραση για να δει τον αγώνα. Για τον αστυνόµο που ξεκίνησε µια όχι και τόσο µυστική έρευνα για το ποιόν της οικογένειάς της. Ή για τον γενειοφόρο πιστό µουσουλµάνο µε τις δύο άλλες συζύγους οι οποίες την αντιπάθησαν. Και για πολλά άλλα. Απ’ όσο ξέρουµε, παραµένει ανύπαντρη. Η φήµη πετσόκοψε κι άλλο τις προοπτικές για γάµο. «Κανείς δεν τολµά να µε πλησιάσει µην τυχόν βρεθεί στο επόµενο βιβλίο», λέει. ∆εν το βάζει κάτω όµως: «Όχι γάµο στα τυφλά! Θα περιµένω τον Mr Right!».

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 27

Με λένε Ευρώπη Γκαζµέντ Καπλάνι, 2010, εκδόσεις Λιβάνη

Σ’

αυτό το µυθιστόρηµα, το δεύτερο του Καπλάνι, η γλώσσα και ο έρωτας ανοίγουν µια κλειδαρότρυπα στην πολύπλοκη πραγµατικότητα της αναγκαστικής συνύπαρξης µη προνοµιούχων ανθρώπων από διαφορετικές εθνότητες, φυλές και θρησκείες, που κάτω από την πίεση ανεπιθύµητων προσδιορισµών καταπιέζουν αλλήλους. Οι λέξεις «πρόσφυγας» και «µετανάστης» κουβαλούν τη βαρύτητα του φόβου και της απαξίωσης γιατί προσδιορίζονται από τη φτώχεια και την ανάγκη για επιβίωση τόσο, που καταλήγουν συνώνυµες µε αυτές τις έννοιες. Έννοιες που από µόνες τους εµπνέουν φόβο και ανασφάλεια. Στην απέναντι όχθη ο «ρατσιστής», έννοια παραµορφωµένη εδώ –αφού στην κυριολεξία της αφορά µια ακραία ανεγκέφαλη µειονότητα προσδιορίζει την καταπίεση από τον ίδιο φόβο και την ανασφάλεια απέναντι στους άλλους, τους µη προνοµιούχους. Αυτοί είναι σε λίγο καλύτερη µοίρα, δεν έχουν ακόµη µετατραπεί σε µετανάστες ή πρόσφυγες ή έχουν ξεφύγει από αυτή την κατάσταση και έχουν ανέβει λίγο ψηλότερα. ∆ίνοντας τους, σχεδόν ακούσια, τον ρόλο των εξουσιαστών που ρίχνουν το ανάθεµα της δυστυχίας ή της ανασφάλειάς τους στους πιο κάτω. Τους εύκολους στόχους, τους πιο ευάλωτους. Όλοι βρίσκονται περικυκλωµένοι και προσδιορίζονται από ένα ανελέητα αδιάφορο σύστηµα, µε κοινή συνισταµένη την έλλειψη πολιτισµικής παιδείας. Όλοι όµως, κατά βάθος, είναι άνθρωποι που διψούν να αγκαλιάσουν και να αγκαλιαστούν, είτε θέλουν να αφοµοιώσουν και να αφοµοιωθούν είτε όχι. Έρρικα Πελωριάδου

Ο Γκαζµέντ Καπλάνι γεννήθηκε στην Αλβανία το 1967 και ήρθε µετανάστης στην Αθήνα το 1991. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και έκανε το διδακτορικό του στο Πάντειο Πανεπιστήµιο. Είναι δηµοσιογράφος και συγγραφέας. Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του. Το πρώτο, µε τίτλο «Μικρό Ηµερολόγιο Συνόρων», έχει µεταφραστεί σε τρεις γλώσσες.

Στην απέναντι όχθη Τηλέµαχος Κώτσιας, 2009, εκδόσεις Ψυχογιός

M

ε οδηγό τις λεηλατηµένες ζωές των ηρώων του, ο Τηλέµαχος Κώτσιας οδηγεί τους αναγνώστες του στα κουλουβάχατα της ιστορίας που όρισαν σύνορα, χώρισαν τόπους, χωριά, σπίτια, οικογένειες, διάβρωσαν συνειδήσεις και έµπλεξαν στα πλοκάµια τους αθώους και ένοχους. Ο τόπος που διαδραµατίζεται το νέο του µυθιστόρηµα «Στην απέναντι όχθη» είναι ο «γνωστός-άγνωστος» της ελληνο-αλβανικής µεθορίου, την εποχή που διαµορφώνονταν τα σύνορα και οι πολιτικές που της επιβλήθηκαν από τους ισχυρούς της γης, ερήµην των ανθρώπων που την κατοικούσαν για αιώνες χωρίς διαχωριστικές γραµµές. Σύνορα και πολιτικές που δεν χώρισαν µόνο τη µία χώρα από την άλλη, αλλά και τη µία συνοικία του χωριού από την άλλη, το σπίτι από το χωράφι, τον πατέρα από το παιδί, τον άντρα από τη γυναίκα του, τον αθώο από το δίκιο του, τον ένοχο από την τιµωρία του. Πολιτικές ιδεολογίες καταργούνται στη µέγκενη των συγκρούσεων της επικράτησης, όνειρα και προσδοκίες ποδοπατούνται, φιλίες διαψεύδονται, καθηµερινοί άνθρωποι υψώνονται σε ήρωες ή χάνονται στη λάσπη της θνητής τους µικρότητας και ενοχής, µέσα από τις σελίδες του βιβλίου και τη ζωή του κεντρικού ήρωα Πέτρου Χαρίση. Έρρικα Πελωριάδου

Ο Τηλέµαχος Κώτσιας γεννήθηκε το 1951 στο χωριό Βρυσερά, της ∆ρόπολης στη Βόρειο Ήπειρο. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως µεταφραστής στο Υπουργείο Εξωτερικών. Έχει εκδώσει συλλογές διηγηµάτων, νουβέλες και µυθιστορήµατα. Είναι µέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 28

© Ιάκωβος Χατζησταύρου

28 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Ελληνο-αραβικός διάλογος:

Η απούσα διάσταση

Α

πόψεις που µιλούν για συνεργασία και παραδοσιακή φιλία συναντάει κανείς συχνά στον επίσηµο ελληνικό και αραβικό λόγο. Πρόκειται για απόψεις οι οποίες χαρακτηρίζουν τις σχέσεις µεταξύ της Ελλάδας και των χωρών που αποτελούν σήµερα τον αραβικό κόσµο. Σε µεγάλο βαθµό, αυτό απεικονίζει την πραγµατικότητα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη συνεργασία σε πολιτικό επίπεδο. Ορισµένες φορές µάλιστα αυτές οι απόψεις στην πράξη µεταφράζονται σε αµοιβαία υποστήριξη στα διεθνή φόρα. Το υψηλό επίπεδο πολιτικής συνεργασίας δεν είναι ανάλογο µε το επίπεδο της οικονοµικής συ-

νεργασίας. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, οι δύο πλευρές καταβάλλουν προσπάθειες να ενθαρρύνουν τις εµπορικές τους σχέσεις και τις αµοιβαίες επενδύσεις. Εκείνο όµως που απουσιάζει εντελώς και το οποίο θεωρώ ως το πιο σηµαντικό ζήτηµα είναι η πολιτιστική διάσταση αυτής της συνεργασίας. Όταν µιλάω για πολιτιστική διάσταση δεν εννοώ τους τοµείς της εκπαίδευσης και κατάρτισης. Εκεί υπογράφονται µνηµόνια πολιτιστικών συνεργασιών, τα οποία συνήθως παραµένουν απλά µνηµόνια χωρίς πρακτικό αποτέλεσµα. Η απούσα διάσταση αφορά πρωτίστως τη λογοτεχνική και πνευµατική εργασία. Αξιόλογοι

συγγραφείς, λογοτέχνες και πνευµατικοί άνθρωποι βρίσκονται, κυριολεκτικά, χαµένοι στη µετάφραση. Η σύγκριση των µεταφράσεων που γίνονται στα ελληνικά από τα αραβικά κείµενα µε εκπλήσσει δυσάρεστα, σχεδόν κάθε φορά. Οι αραβικές χώρες µεταφράζουν πέντε φορές λιγότερα λογοτεχνικά κείµενα από όσα µεταφράζει η Ελλάδα. Σηµειώνω βέβαια ότι ο δυνητικός αριθµός των αράβων αναγνωστών αγγίζει τα 300 εκατοµµύρια, ενώ ο αντίστοιχος αριθµός των ελλήνων αναγνωστών δεν υπερβαίνει τα 15 εκατοµµύρια. Λίγα όµως είναι τα αραβικά µυθιστορήµατα, ποιήµατα, δοκίµια κ.λπ. που µεταφράζονται στα ελληνικά. Το ποσοστό τους µέσα στον όγκο των µεταφράσεων που κυκλοφορούν στα ελληνικά από την παγκόσµια γραµµατολογία, είτε σε βιβλία είτε σε αφιερώµατα λογοτεχνικών και άλλα εντύπων του πνεύµατος, είναι πραγµατικά απογοητευτικό. Έτσι, παρά τη σηµαντική επικοινωνία σε πολιτικό επίπεδο αλλά και την παρουσία των ελληνικών κοινοτήτων στις περισσότερες αραβικές χώρες, ο γραπτός λόγος των Αράβων δεν φαίνεται να µεταφέρεται επαρκώς. Επιπλέον ό,τι µεταφράζεται στα ελληνικά προέρχεται κατά κύριο λόγο είτε από τις αγγλικές είτε από τις γαλλικές εκδόσεις των έργων, µε αποτέλεσµα η εικόνα που µεταφέρεται να µη εκφράζει το πνεύµα του κειµένου. Υπάρχει µια ισχυρή αίσθηση φιλικότητας και συγγένειας µεταξύ των δύο λαών. Σε αυτή τη σχέση διαδραµάτισαν σηµαντικό ρόλο οι γενιές των ελλήνων µεταναστών που ζούσαν στον αραβικό κόσµο και επέστρεψαν κάποια στιγµή στην Ελλάδα µε τις καλύτερες αναµνήσεις. ∆υστυχώς, όµως, χωρίς την ανάπτυξη της πολιτιστικής διάστασης, µπορεί κάποιος εύλογα να υποστηρίξει ότι αυτή η συναισθηµατική συγγένεια µεταξύ των δύο λαών θα περιοριστεί -εάν δεν έχει ήδη περιοριστεί δραστικά. ∆ίχως τη γνώση της πολιτιστικής διάστασης και αν οι δύο πλευρές εξακολουθήσουν να βασίζονται στους µεσάζοντες για να κατανοήσει ο ένας τον άλλον, δεν πρόκειται ποτέ να επικοινωνήσουν ουσιαστικά.

Ιστορίες και χωρατά από τη Μικρά Ασία και τον ελλαδικό χώρο Νασρεντίν Χότζας, 2010, έκδοση του Κέντρου Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισµού στη σειρά Λαϊκός Πολιτισµός της Ανατολής ΖΗΜΙΑ ΚΑΙ ∆ΟΞΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΦΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΝΑΣΡΕΝΤΙΝ ΧΟΤΖΑ

«∆

έκα αυγά, εννέα γρόσια!» φωνάζει ο Χότζας στο παζάρι κι ο κόσµος περιµένει στην ουρά, γιατί τα πουλάει φτηνότερα από τους υπόλοιπους εµπόρους. Κάθε που του τελειώνουν τα αυγά, πηγαίνει στους άλλους πωλητές, αγοράζει ένα γρόσι το αυγό και γυρίζοντας στο πόστο του, ξαναπουλάει φτηνότερα. Ένας φίλος του που τον παρατηρεί του λέει: «Μα καλά, τι κάνεις, Χότζα µου; Αγοράζεις τα εννέα αυγά για εννέα γρόσια και ύστερα πουλάς εννέα γρόσια τα δέκα αυγά;»

«∆εν βαριέσαι!» λέει ο Χότζας «αυτό που µετράει είναι να βλέπει ο κόσµος πόσο καλός έµπορος είµαι. Γιατί τι είναι η ζηµιά µπροστά στη δόξα;» Για µια άλλη οικονοµική «φούσκα» –που µοιραία κάποτε κι αυτή θα σκάσει– διαβάσαµε ανάµεσα στις ιστορίες λαϊκής θυµοσοφίας του Νασρεντίν Χότζα. Οι ιστορίες πλάστηκαν στην Καππαδοκία του 13ου αιώνα, όπου συµβίωναν Τούρκοι, Έλληνες, Αρµένιοι και Εβραίοι. Εµπλουτισµένη µέσα στους αιώνες, η συµπυκνωµένη λαϊκή σοφία και δηµιουργία περνά από τη Μικρασία και τον ελλαδικό χώρο στην Ευρώπη, φθάνοντας ως τη Φινλανδία και ανατολικά, ως την Περσία και την Κίνα. Ξ.Θ.

Μανσούρ Σασάτι

MU

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 29

ION S U F I T L U M

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 -ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011 29 METΟΙΚΟΣ

Αsante

πολυπολιτισµική, διαπολιτισµική και, κυρίως, αποτελεσµατική

Της συντακτικής οµάδας του Ασάντε

Μ

ας είναι δύσκολο να περιγράψουµε σε µια σελίδα τι είναι η Asante για µας. Γιατί δεν πρόκειται για µια απλή οργάνωση νέων, αλλά ούτε µια ακόµα µεταναστευτική οργάνωση. Κι αυτό είναι αυτό που την κάνει τόσο διαφορετική από τις υπόλοιπες οργανώσεις. Στους στόχους της οργάνωσης περιλαµβάνεται η προώθηση της πολυπολιτισµικότητας και της διαπολιτισµικότητας που αντικατοπτρίζονται στην ίδια τη δοµή της οργάνωσης, η οποία κάνει πράξη πρώτα στο εσωτερικό της όλα όσα πρεσβεύει, όντας η ίδια πολυπολιτισµική και διαπολιτισµική. Στην ουσία, αποτελεί ένα πετυχηµένο αποτέλεσµα, υποδειγµατικό παράγωγο της πρόσµιξης των πολιτισµών που συνθέτουν τη σηµερινή Αθήνα. Είµαστε, λοιπόν, µια οργάνωση νέων, στην οποία συµµετέχουν ισότιµα νέοι άνθρωποι αφρικάνικης, ελληνικής και αφρο-ελληνικής καταγωγής που µοιράζονται τα ίδια όνειρα και οράµατα για το κοινό τους µέλλον σ’ αυτή τη χώρα.

Asante σηµαίνει ευχαριστώ στα σουαχίλι, µια γλώσσα η οποία µιλιέται ευρέως όχι µόνο στην Κένυα αλλά και σε µεγάλο κοµµάτι της Ανατολικής Αφρικής. Ιδρύθηκε τον ∆εκέµβριο του 2008 και από τότε είναι ενεργό κοµµάτι της κοινωνίας των πολιτών. Οι βασικοί της στόχοι περιλαµβάνουν: • την προώθηση της αφρικανικής κουλτούρας και πολιτισµού, • την προώθηση του διαπολιτισµικού διαλόγου και

• την ενδυνάµωση των νέων αφρικανικής καταγωγής. Τα µέλη της οργάνωσης συµµετέχουν σε συνέδρια, ηµερίδες, επιστηµονικές έρευνες, φεστιβάλ και ταυτόχρονα εκδίδουν το οµότιτλο on-line περιοδικό (www.asante.gr). Έχοντας ως οµάδα στόχου τα παιδιά αφρικανικής καταγωγής, η Asante διοργανώνει δράσεις οι οποίες θα τα βοηθήσουν να αντιµετωπίσουν καθηµερινές δυσκολίες και προβλήµατα και θα κάνουν την ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία ευκολότερη. Μια από αυτές τις δράσεις είναι τα µαθήµατα ενισχυτικής διδασκαλίας για παιδιά δηµοτικού που γίνονται 3 φορές την εβδοµάδα στα γραφεία της Asante. Τα παιδιά µπορούν να έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται στη µελέτη τους και που οι γονείς τους δεν µπορούν να τους προσφέρουν, επειδή τα ελληνικά δεν είναι η µητρική τους γλώσσα. Η Asante είναι για όλους εµάς που συµµετέχουµε κάτι περισσότερο από µια οργάνωση. Είναι η κοινή φωνή µας για να διαµαρτυρηθούµε για τα κακώς κείµενα και το όπλο µας να αντιδράσουµε έµπρακτα σε αυτά. Γιατί η Asante αποδεικνύει ότι η συνεργασία έχει αποτέλεσµα, η κοινωνική ένταξη είναι εφικτή, η κοινωνική αλληλεγγύη είναι υποχρέωση και δικαίωµα, αλλά κυρίως ότι ο τρόπος να καταπολεµηθεί ο ρατσισµός και ο κοινωνικός αποκλεισµός είναι και στα δικά µας χέρια.

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 30

30 METΟΙΚΟΣ IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011

Κορόµηλα για σκουπίδια Ένα βουλγάρικο παραµύθι για την οικονοµία και την οικολογίαµ Ένας αγρότης είχε έναν µοναχογιό. Όταν ο γιος µεγάλωσε κι έγινε όµορφο και καλοαναθρεµένο παληκάρι, ο πατέρας σκεφτόταν πώς να του βρει ένα καλό κορίτσι που θα του ταιριάζει και να τον καλοπαντρέψει. Σκεφτόταν, σκεφτόταν και επιτέλους το βρήκε. Γέµισε ένα κάρο µε κορόµηλα και πήγαινε από χωριό σε χωριό για να τα πουλήσει.

-Άντε, δίνω κορόµηλα για σκουπίδια, κορόµηλα για σκουπίδια. Μεγάλες γυναίκες, µικρά κορίτσια και υποψήφιες νύφες βάλθηκαν να καθαρίζουν τα σπίτια τους και να ανταγωνίζονται ποια θα µαζέψει τα πιο πολλά σκουπίδια για να πάρει και τα περισσότερα κορόµηλα. Και βρήκαν, δόξα τω Θεώ, πολλά σκουπίδια, όσα σκουπίδια θέλεις. Μία έφερε ολόκληρο τσουβάλι, άλλη ένα σακούλι, η τρίτη µια ποδιά γεµάτη σκουπίδια. Έφεραν, έφεραν και ήταν όλες ευτυχισµένες.

- Α, κοίτα πόσα πολλά σκουπίδια µάζεψα στο σπίτι µου. Καλά που ήρθε αυτός ο κοροµηλοπώλης να τα πάρει και να µας δώσει κορόµηλα από πάνω.

- Εγώ αυτά τα σκουπίδια µάζεψα κι ακόµα τόσα έχω να µαζέψω, λέει η µια.

- Εγώ και ένα χρόνο να µαζεύω δεν µπορώ να τα µαζέψω όλα. Τέλος δεν έχουν. Έτσι στα γρήγορα, σκούπισα λιγάκι επειδή λιγούρεψα τα κορόµηλα, λέει η άλλη. Στο µεταξύ, ο κοροµηλοπωλητής µάζευε σκουπίδια, έδινε κορόµηλα. Όλοι ήταν ευχαριστηµένοι κι ο ίδιος πιο πολύ χαρούµενος απ’ όλους. Επιτέλους ήρθε κι ένα όµορφο κορίτσι. Στα χέρια του κρατούσε ένα µαντίλι. Είπε πως ήρθε να πάρει κι αυτή λίγα κορόµηλα.

- Ε, παιδί µου, τόσα λίγα σκουπίδια έχεις µαζέψει; Τι κορόµηλα να σου δώσω; - Θα ήθελα να φέρω πιο πολλά θείε, αλλά δεν έχουµε καθόλου σκουπίδια στο σπίτι µας. Κι αυτά δεν είναι από το σπίτι µας, µου τα δώσανε οι γειτόνισσες επειδή τις βοήθησα να σκουπίσουν τα σπίτια τους. Ο κοροµηλοπώλης χάρηκε πολύ όταν τ’ ακουσε. Τόσο όµορφη και καθαρή κοπέλα, καλή νοικοκυρά, βοηθάει τους άλλους και δεν φοβάται τη δουλειά. Αυτή είναι η καλύτερη γυναίκα για τον γιο µου, σκέφτηκε.

- Εσένα ψάχνω κορίτσι µου, της είπε. Την πάντρεψε µε τον γιο του και δεν έκανε λάθος. Ζήσαν αυτοί καλά κι ευτυχισµένα και ’µεις ακόµα καλύτερα. Βενελίνα Μαρίνοβα

ί& Ι Δ Ι Α Π ΑΜύΘ ΠΑΡ

Pίκο Kοκορίκο-Ξενοφοβία Σοφία Mαντούβαλου, εικον.: Tέτη Σώλου εκδόσεις Mικρή Mίλητος

Π

όσο ανακουφιστικό και δίκαιο θα ήταν για τον Pίκο Kοκορίκο από το Πορτορίκο όλες οι µέρες να είναι γιορτινές, χαρούµενες και ...ανεκτικές! Γιατί στην καινούργια του πατρίδα, στην πόλη όπου ζει, πολλοί δεν είναι καθόλου ανεκτικοί µε τις διαφορετικές του συνήθειες. ∆εν τον θέλουν στην παρέα τους. Ευτυχώς, όµως, που υπάρχουν οι φίλοι του τα παιδιά. Το βιβλίο αυτό κρύβει ένα µυστικό. Το ξέρουν όλα τα παιδιά που έχουν έξυπνη καρδιά. Όταν η αγάπη κυβερνάει, η ξενοφοβία περνάει! Κατάλληλο για την αντιρατσιστική εκπαίδευση. Άντλα Σασάτη

Καλωσήρθες Καρακάξα Κώστας Μάγος, εικον.: Χριστίνα Γαγγάδη, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο

M

ια καρακάξα έρχεται στο δάσος και η κουκουβάγια χάνει το πολύχρωµο κολιέ της. Τι σχέση µπορεί να έχουν µεταξύ τους αυτά τα δύο γεγονότα και πώς συνδέονται µαζί τους µια αλεπού, ένας λαγός, ένας ασβός, ένας δρυοκολάπτης και κάµποσα ακόµη ζώα του δάσους; Γραµµένη µε κέφι και εικονογραφηµένη µε έµπνευση, αυτή η ιστορία δηµιουργεί στα παιδιά µερικά ερωτήµατα, µε πρώτο και κύριο αυτό: Είναι πάντα τα πράγµατα έτσι όπως φαίνονται ή πρέπει να τα ψάχνουµε λίγο παραπάνω, για να µη γινόµαστε, ακόµα και άθελά µας, άδικοι; Άντλα Σασάτη

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 31

K A T A Λ Ο Γ ΟΩΣΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕ » ΑΙΓΥΠΤΟΣ Ένωση Αιγυπτίων Εργαζοµένων στην Ελλάδα El Rapta Εκπρόσωπος: Γιουσέφ Αζέρ Σαµουήλ τηλ. 6945278552, 213 0427781 Αίγλης 49, Κυψέλη e-mail: yousefazer@hotmail.com » ΑΙΘΙΟΠΙΑ Ένωση εργαζόµενων Αιθιόπων στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Εσχέτε Ντερετζέ τηλ. 6943115652, 6947396804 e-mail: ethiopianworkers@yahoo.com Facebook: ethiopiaadis » ΑΛΒΑΝΙΑ Οµοσπονδία Αλβανικών Συλλόγων στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Φλούτουρα Ταφιλάκου τηλ. 6974015756, 210 9240675 e-mail: flutaf@yahoo.com » ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ Σύλλογος Αφγανών στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Μοχαµαντί Γιονούς τηλ. 6948 408928, Λευκωσίας 68, Περιστέρι e-mail: myonous@gmail.com » ΑΦΡΙΚΗ ASANTE Θεµιστοκλέους 31, 10678 Αθήνα τηλ.: 210 3302458 www.asante.gr, e-mail: magazine@asante.gr Ένωση Αφρικανών Γυναικών Εκπρόσωπος: Λορέτα Μακόλεϊ, Άουα Σάνκο τηλ.: 6948118512, Κοσµά Αιτωλού 2, Αθήνα e-mail: africanwmen@yahoo.com Παναφρικανικός Σύνδεσµος Ελλάδας Εκπρόσωπος: Φρέντι Μουάµπα Τσιµπάντι τηλ.: 6932096732 Γαλατσίου 1, Αθήνα e-mail: tshibafreddy@yahoo.fr » ΓΕΩΡΓΙΑ Ελληνογεωργιανή Ένωση – H ∆ιοσκουρία Εκπρόσωπος: Αβταντίλ Μικαµπερίντζε τηλ.: 6999640412 Πολιτιστικό Κέντρο «Ο Καύκασος» Πατησίων 81, Αθήνα τηλ.: 210 8219017 e-mail: gia@aegean.gr » ΙΝ∆ΙΑ Ελληνο-Ινδική Πολιτιστική Εταιρεία Εκπρόσωπος: Μαγκάρ Γκάντι τηλ.: 6944301134, 210-4187012, 210 4182571 φαξ: 210 4520283 Φιλελλήνων 16, Πειραιάς e-mail: mariners@ath.forthnet.gr

» KENYA Κενυατική Κοινότητα Ελλάδας Εκπρόσωπος: Γκίλµπερτ Μ. Όλουοκ τηλ. 6976317852 Mηθύµνης 3, Πλατεία Αµερικής, Αθήνα e-mail: Oluoch.gilbert@yahoo.com » ΚΟΝΓΚΟ Κονγκολέζικη Κοινότητα Ελλάδας Εκπρόσωπος: Καλένγκ Μουανγκάλ τηλ.: 6937613471 ή 6995228382 Λοµβάρδου 108, Γκύζη e-mail: ccgrece@yahoo.fr » ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ Εκπολιτιστικός Σύλλογος Λατινοαµερικάνων και Ισπανών στην Ελλάδα –Asclaye Φαλήρου 47Α, Αθήνα e-mail: asclaye@hotmail.com » ΜΑΓΚΡΕΜΠ Σύλλογος του Μαγκρέµπ Αράµπι στην Κρήτη Εκπρόσωποι: Αµπντέλ Ουαχάµπ Χάντζι και Αµπντουλάχ Κάσιντ Χατζηγιάννη Νταλιάνη 67, Χανιά τηλ.: 2821058851 - 6982445088 e-mail: smaskriti@yahoo.fr, info@stekichania.gr » ΜΑ∆ΑΓΑΣΚΑΡΗ Επιτροπή Μαδαγασκάρης Εκπρόσωπος: Ικιάντι Αντριαντσικότι, Κωλέττη 2, Αθήνα 6948635871 » ΜΑΡΟΚΟ Σύλλογος της Μαροκινής Κοινότητας στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Ζακί Σιντί Μοχάµετ, Φατίµα Ρούζντι τηλ.: 6944100565, 210-8612520 e-mail: rouchfa@yahoo.gr, simoza80@yahoo.com » ΜΠΑΝΓΚΛΑΝΤΕΣ Κοινότητα των εν Ελλάδι Μπανγκλαντεσιανών Εκπρόσωπος: Zain Abedin τηλ.: 2103222067, 6948356030 e-mail: drabedin@otenet.gr » ΝΙΓΗΡΙΑ Νιγηριανή Κοινότητα στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Θεόφιλος Οµπιόχα τηλ.: 6955657316 e-mail: nigeriacom@yahoo.com, theobioha@msn.com » ΟΥΚΡΑΝΙΑ Κοινότητα των Ουκρανών στην Ελλάδα «Η γη του πελαργού» Εκπρόσωπος: Κιτσενιούκ-Ρεβάγκα Οξάνα τηλ.: 6938186719, 6944926372, 210 5222902, Βίκτωρος Oυγκό 45, Αθήνα e-mail: juravliniy_kray@mail.ru

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΑΒΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ & ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ από τον Αιγύπτιο καθηγητή Γιουσέφ Αζέρ Σαµουέλ (Λάζαρος) Τηλ. 213 10427781 • 6945 278552 • 6936 269650 e-mail: yousefazer@hotmail.com

IANΟΥΑΡΙΟΣ 2011 METΟΙΚΟΣ 31

» ΠΑΚΙΣΤΑΝ Ελληνοπακιστανικός Σύλλογος Ελλάδας Εκπρόσωπος: Ανουάρ Ικµπάλ, Μονίρ Αχµάντ Μπαντάρ τηλ.: 6944951803, 6947950233 e-mail: imran_ali105@hotmail.com, annou1970@yahoo.co.uk » ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ Ένωση Παλαιστινίων Εργαζοµένων στην Ελλάδα Εκπρόσωπος: Μιχιάρ Εκτάµι τηλ.: 6937537461, 6931444473 3η Σεπτεµβριου 48Β, 10433, Αθήνα e-mail: palwoun@gmail.com » ΡΟΥΜΑΝΙΑ Ρουµανική Κοινότητα «Ο Άγιος Στέφανος» Εκπρόσωπος: Νίνα Γκίτα e-mail: romani.atena@yahoo.com » ΡΩΣΙΑ Πολιτιστικός Σύλλογος Berezka Ειρήνη Στεπάνοβα 6981247484 e-mail: isida2050@gmail.com Σύλλογος Ρωσόφωνων και Ρωσόφιλων Τρικάλων Εκπρόσωποι: Βασιλέλιου ∆ηµήτρης, τηλ.: 69470046533 και Σταµπουλίδη Ζηναΐδα, τηλ. 6971501557, e-mail: maxsta@ath.forthnet.gr » ΣΟΥ∆ΑΝ Ελληνο-σουδανικός Σύνδεσµος Φιλίας Εκπρόσωπος: Μοαβία Αχµέτ τηλ:. 210 8232446 Κεφαλληνίας 2, 11361, Αθήνα e-mail: ingreece@hotmail.com » ΣΥΡΙΑ Σύλλογος Απόδηµων Σύριων της Ελλάδας Εκπρόσωπος : Souha Mousbeh τηλ.: 6932310360 e-mail normatravel@ath.forthnet.gr Πανεπιστηµίου 39, 10564 Αθήνα e-mail info@syriancommunity-gr.com » ΤΑΝΖΑΝΙΑ Τανζανική Κοινότητα Ελλάδας Εκπρόσωπος: Καγιού Λιγκοπόρα τηλ.: 6945347085, 211 0115337 Λεµεσού 1, Πλατεία Αµερικής, Aθήνα e-mail: tanzathens@yahoo.com, kaygreko@yahoo.com website:www.tanzaniansingreece.com » ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ KASAPI HELLAS- Ένωση Φιλιππινέζων Εκπρόσωπος: Τζο Βαλένσια Μυθήµνης 18, Πλ. Αµερικής και 3ης Σεπτεµβρίου 48Β, Αθήνα τηλ. 210-8664527 φαξ. 210-8659141 e-mail: kasapihellas@gmail.com website: www.kasapihellas.gr

MetoikosNEW6:Layout 1

16/12/2010

18:09

Page 32

: ς ε τ σ Μετανά

α ι ρ έ τα χ νουν χ ά ι τ φ υ ο π

ο µ σ ό τον κ

ΥΜ Ο Ρ Ο Φ ΚΟ ΕΛΛΗΝΙ • • • • • • •

Ν Ω Τ Σ Α Ν ΜΕΤΑ

η ισότιµη εργασιακή και κοινωνική ένταξη των µεταναστών, η υπεράσπιση των δικαιωµάτων τους, η καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας η βελτίωση των πολιτικών που αφορούν τους µετανάστες, η συµµετοχή στις διαδικασίες διαλόγου και λήψης αποφάσεων για ζητήµατα που τους αφορούν η συλλογική δηµόσια έκφραση και εκπροσώπησή τους η συνεργασία και η αλληλεγγύη µεταξύ των µεταναστευτικών και των άλλων συλλογικοτήτων της κοινωνίας των πολιτών

αποτελούν τους στόχους του Ελληνικού Φόρουµ Μεταναστών.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Για τον συντονισµό και τη συνεργασία των οργανώσεων και των κοινοτήτων των µεταναστών στην Ελλάδα Web: metoikosmagazine.blogspot.com • www.migrant.gr E-mail: metoikosmagazine@gmail.com