Watersport Moervaart Magazine April 2019

MOERVAART - magazine Driemaandelijks ledenblad van Watersport Moervaart vzw - Wachtebeke – Jaargang 37 – April 2019

Vaartocht rond Venetië Amore a Prima Vista

Afzendadres: Leeweg 4 – 9270 Laarne V.U. Beernaert Jef

P509300 Afgiftekantoor 9270, Laarne

TELEFOON

HET BESTUUR Beernaert Jef Van de Velde Abel Daens Marc De Rouck Armand Van Houteghem Charles De Witte Jurgen

Voorzitter Secretaris Medewerker Penningmeester Havenmeester Werkgroep

09 369 93 72 09 344 59 60 0473 291 879 0496 342 479 0477 460 983 0496 581 374

Blz 3 Voorwoord Blz 6 Voor u gelezen of gehoord Blz 10 Hoeveel pech kun je hebben?

Blz 11 Viva italia !

Redactieadres: LEEWEG 4 9270 LAARNE e-mail: watersport.moervaart@proximus.be Blog: watersportmoervaartnieuws.blogspot.com

INHOUD April 2019

Werkten mee aan dit blad: Abel Van de Velde Johny Verstaen Jurgen De Witte – Els Maes Jacques van Dijk Armand De Rouck Vera Hoogerwerf Eartha Dereuddre Jef Beernaert

Blz 15 Reukhinder boordtoilet

Watersport Moervaart vzw of de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor onjuiste, onvolledige of ontbrekende vermeldingen.

Blz 17 Doortocht Gent Blz 18 Naar Island, Island, Iseland toe…

Blz 20 Cruise richting IJsland – deel 1 Blz 23 Motor mariniseren Blz 26 Le Pont des Trous Blz 27 Hersenspinsels

Niets uit dit Watersport Moervaart magazine mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de auteur.

Blz 28 OPENEN VAARSEIZOEN & HEMEL-TOER-VAART

Waarvoor DANK! Blz 18: IJSLANDVAART & Cruise naar IJsland

Blz 27: PLEZIERVAART ONDER DRUK

Blz 11: VIVA ITALIA!

VERGRIJZING

OVERREGLEMENTERING

TE DURE BRANDSTOF

HOGE CONCESSIEPRIJZEN Blz 15: STOP de Onwelriekende Pot

PRIJSSTIJGING VAARVIGNET

AANPASSINGEN VAARBEWIJZEN

PRIJSOPSLAG BOORDDOCUMENTEN 2

CONSTANTE CONTROLES FOD, BIPT, SPN

Vrolijk Voorjaar!

Wie radio of TV opzet, de krant openslaat of op sociale media zijn ding doet komt steevast twee headlines tegen. Verkiezingspropaganda en de opwarmingsproblematiek van onze Blauwe Planeet.

Zijn ze van het grootste belang? Het ene zonder twijfel iets meer dan het andere.

En zeg nu zelf, was het niet heerlijk in februari, we waanden ons zowaar op een Canarisch Eiland (of is dat er over!?!). Volgens zij die het kunnen weten de schuld van de opwarming. Dat het geen normale toestanden zijn, iedereen zal het er mee eens zijn (behalve enkele wereldleiders met oogkleppen en een olifantenvel).

We moeten meer zorg dragen voor de aarde, minder gaan vervuilen, meer gaan isoleren, sorteren, geen houtkacheltjes of wegwerptoestanden meer, vliegen is uit den boze, carpoolen en openbaar vervoer een must… noem maar op.

Daar zijn we bijna volledig mee akkoord! MAAR… Boetes opleggen aan de sukkelaar die met zijn 10 jaar oude autootje toevallig te dicht bij het stadscentrum komt, nota bene om zijn bijeen gescharrelde drinkgeld te spenderen bij de plaatselijke middenstand, of, God betert, ons aanporren om massaal insecten te eten in plaats van een Côte a l’ os (met een Roquefortsausje graag!)… en nog meer taksen gaan heffen op elektriciteit, op brandstoffen, op, op… OP WAT NIET? Dat lijkt ons dan weer een euh… onsmakelijk signaal.

De burger is gevoelig aan de geldbuidel, dat horen die propagandamakers toch te weten?

Minder vervuilende brandstoffen promoten door ze goedkoper aan te bieden zou logisch zijn. Denk maar aan de biologisch afbreekbare GTL Diesel die nog steeds niet in ons land verkrijgbaar is (in het buitenland trouwens ook duurder dan de vervuilende biodiesel).

Hernieuwbare groene elektriciteit enkele centiemen minder duur maken, openbaar vervoer aantrekkelijk aanbieden… zou allemaal mooi zijn.

Maar de hoop in bange dagen komt van een onderzoeksteam aan de universiteit van Leuven waar ze een zonnepaneeltje ontwikkeld hebben waarmee waterstofgas kan ontwikkeld worden. 100% proper, geen schadelijke uitstoot en in principe ook bruikbaar als brandstof in motoren (mits enige motoraanpassingen). DE toekomst, zonder twijfel!

Maar nog niet voor morgen. Benieuwd wat dat zonnepaneeltje moet gaan kosten, want geloof het vrij, de consument betaalt altijd het gelag!

Tenzij ze onder druk van oliekartels de unief sluiten en de onderzoekers verbannen naar Siberië, Alaska of de Sahara! Het zou niet de eerste keer zijn.

Een intro waar je niet echt blij van wordt? Ik weet het. Sorry daarvoor.

Maar er zijn nog meer beslissingen en voorstellen die ons niet opvrolijken.

De onzekerheden en vraagtekens bij de nieuwe pleziervaart wetgeving die opnieuw vertraging oploopt. (Federaal) Ons registratienummer (B- nummer) dat zal aangepast worden (ondanks de aandrang van de watersportfederaties om dit niet te doen) zodat we straks opnieuw kunnen gaan schilderen en plakken. (Federaal) De bijna verdrievoudigde prijzen van onze boorddocumenten, zomaar, een toe-eigening van Vadertje Staat. (Federaal) Of de geplande forse prijsaanpassingen van de Vlaamse vaartaksen. (Vlaams) De digitalisering, voor sommigen een fluitje van een cent, voor velen nog lang niet vanzelfsprekend.(Vlaams & Federaal) Kommer en kwel alom en zeker ook een portie politieke hypocrisie!

Ach! Er zijn belangrijker dingen in het leven. De bloemetjes, de vogelkes!

We laten het beter niet aan ons hart komen, we leven maar eens, voor heel even.

Laat ons liever uitkijken naar de mogelijkheden waarmee het nakende vaarseizoen ons vrolijk maken kan.

Hoe verder je dit MOERVAART- magazine lezen zal, des te meer ideeën er aan komen.

Het Watersport Moervaart Team wenst iedereen een fijn vaarseizoen toe!

En een ZALIG PASEN!

3

Kristine Pauwels (°9 januari 1962

+19 februari 2019)

Het lot heeft beslist.

De mogelijkheid om Kristine, schipperse van de CIRCE, beter te leren kennen werd ons niet gegund.

Eind februari moesten we spijtig genoeg, voor altijd, afscheid nemen van deze moedige vrouw.

We wensen haar steun en toeverlaat Bruno en hun kinderen veel sterkte in dit grote verdriet.

In het nieuwe seizoen Als goede huisvaders trachten we als team ook dit jaar opnieuw de haven proper te houden voor u.

We hopen dat alle ligplaatshouders dit ook doen met hun vaartuig en steiger. Een likje zwarte verf eens per jaar, het is zo gefikst.

Een propere boot, ook al ben je niet aan boord, is een must.

Verwijder kapotgeslagen vlaggetjes en hang eens een nieuw exemplaar in de plaats (Charles heeft die steeds aan boord).

Het wordt erg geapprecieerd indien je ook rond uw eigen steiger de wildgroei onder controle kan houden.

Onze dank voor elke hulp.

VIERT FEEST! De buren uit Mendonk hebben Abraham gezien.

We wensen het bestuur en alle leden van VVW Mendonk langs deze weg te feliciteren met hun 50 jarige bestaan.

We stellen ons alleen de vraag: Mogen we nu nog spreken over

Ledenbestand De kaap van 100 lonkt

Wie had dat ooit gedacht. Zonder kantine, zonder dat we er ooit promotie hebben rond gemaakt, toch hebben we momenteel 96 leden in onze registers staan. Daarvan zijn er 28 met ligplaats in de haven en 68 sympathiserende leden, al dan niet met een eigen jachtje maar zonder ligplaats in Wachtebeke.

Ons clubblad en de VPF Wederkerigheidsregel is daar niet vreemd aan, alle sympathiserende leden die bij ons als VPF-lid staan ingeschreven kunnen namelijk genieten van de volle wederkerigheid in de andere havens die bij de VPF zijn aangesloten (Volgens de info in het Vademecum). Al maken we onszelf uiteraard liever wijs dat het ‘zo goed is’ in Wachtebeke. (En dat is ook geen leugen!)

Uiteraard ligt de mondelinge reclame van enkele sympathiserende habitués aan de basis van het snel groeiende aantal leden.

Maar er zijn ook sympathisanten die het PUUR uit sympathie voor de club doen, en deze verdienen een extra DANK U WEL! Vorig seizoen kregen we ook heel wat toervaarders aan onze bezoekerssteigers. Soms maar voor een dag, de meesten voor 2 of meer dagen, een enkeling voor de winter. Onze lage bezoekersprijs, de vriendelijke ontvangst, de rustige ligging vlakbij het centrum en het systeem van tweede dag gratis bij vertoon van de VPF-lidkaart zijn hier niet vreemd aan.

De Wabeekse horeca kan er maar wel bij varen!

En het zal er alleen maar beter op worden eens Wim en Nele hun deur openen op de hoek in het ‘Café (voorlopig nog) zonder naam.

We zijn benieuwd…

Bij Watersport Moervaart

‘die van Mendonk’? of moeten we tegenwoordig respectvol spreken over

‘Die van de Koninklijke’!

4

We mochten niet enkel een aantal nieuwe sympathisanten verwelkomen, maar ook een nieuwe vaste ligplaatshouder.

We heten Bart en Mariska met hun kroost welkom in ons midden en wensen hen veel vaarplezier met de ALEGUP.

Stormachtig De storm die op zondag 10 maart over het land raasde heeft gelukkig niet heel veel schade aangericht in onze haven. Een gescheurde kap, hier en daar wat gefladder, rondwervelende takken en een losgeslagen boot niet te na gesproken.

Havenmeester Charles, Jurgen ‘Mauru’, Marc ‘Balou’ en Jozef Vanhuffel hielden het allemaal goed in de gaten (op gevaar voor lijf en leden) en grepen in waar nodig. Dit verdient onze waardering!

Al blijft het altijd een beetje hopen dat de hoge populieren blijven doen waarvoor ze dienen: rechtop staan.

Elders in het land, ook aan de Moervaart, zijn er verschillende bomen die het niet meer zagen zitten en er bij gingen liggen.

FOTO Johny Verstaen

Algemene vergadering Op 2 februari vond onze 38ste jaarlijkse statutaire vergadering plaats. In totaal waren er 87 aanwezigen waarvan 21 leden met vaste ligplaats in onze haven. Twee leden waren ziek, één verontschuldigd. Vijf lieten naar gewoonte verstek gaan. Het aantal actieve leden rechtvaardigt een geldige vergadering.

Een beknopte samenvatting: -

-

Er werd voorafgaande een oproep gericht naar nieuwe kandidaat bestuursleden, hierop kwam één reactie. Marc Daens (Reinier Nooms) wenst zijn steentje bij te dragen en wordt door de leden aanvaard als bestuurslid.

Proficiat Marc, welkom in ons team.

De mandaten van de overige bestuursleden lopen nog, er zijn geen herverkiezingen nodig.

Huidig secretaris Abel kondigt aan om zijn mandaat af te werken (tot 2020) en zich niet meer herverkiesbaar te stellen.

Uiteraard respecteren we dit, alhoewel met enige tegenzin, al heeft Abel nog een jaar bedenktijd.

-

Korte terugblik op het voorbije jaar door secretaris Abel.  De nieuwe ligplaatshouders in 2018 worden voorgesteld.  Er wordt een ogenblik stilte gevraagd voor Marcel Buysse en Pierre Defer die ons spijtig genoeg in 2018 zijn ontvallen.  Een terecht dankwoord aan havenmeester Charles waarover we alleen maar lovende respons opvangen.

-

Een gedetailleerd financieel verslag wordt door schatbewaarder Armand voorgelegd en goedgekeurd.

Onze clubkas blijft het goed doen, het jaar wordt opnieuw met een positief saldo afgesloten. Het kasboek wordt voorgelegd aan de vergadering en door 2 leden als goed bevonden.

Schatbewaarder en mede oprichter Armand wordt bedankt voor zijn vele jaren inzet met een veel te klein flesje wijn.

In 2019 worden nieuwe verlichtingspalen geplaatst ter vervanging van de oude die niet meer stevig zijn. Die zijn intussen aangekocht en geplaatst, met dank aan de werkploeg die dit (verassend snel) op zich nam en mooi werk heeft verricht.

Een nieuw aangekondigd lid die nog geen ligplaats had ingenomen wordt op vraag van het bestuur, dit om dwingende redenen die niet in een clubblad thuishoren, alsnog geweigerd door de vergadering. Betreffende werd hiervan aangetekend op de hoogte gebracht.

Er werd een toelichting gegeven over de GDPR wetgeving en hoe uw club dit wenst te handhaven.

In 2019 dringt een herziening van de statuten en het huishoudelijk reglement zich op, dit naar aanleiding van de wijzigingen aan de wetgeving voor vzw’s. Bedoeling is om deze tegen volgende A.V. voor te leggen.

Er is een voorstelling van de komende voorjaarstoervaarten. Het programma is verder in dit clubblad opgenomen.

De aanwezigen krijgen de mogelijkheid om vragen te stellen of opmerkingen op het beleid te geven. Hierop kwam de vraag van Marc of er geen borden kunnen geplaatst worden om het vissen op en tussen onze steigers te ontmoedigen. Daar werd intussen het nodige voor gedaan.

Johny brengt ons nieuws, heet van de naald, betreffende de doorvaart door Gent. Verderop in dit clubblad lees je hier meer over.

Het bestuur krijgt ontheffing voor boekjaar 2018. Een uitgebreid verslag of de boeken van de vereniging kunnen steeds, na afspraak, door de actieve leden ingekeken worden.

Uw Bestuur

-

-

-

5

VOOR U

GELEZEN

Gebundeld door Abel Van de Velde

of

GEHOORD! Huis der Vrije Schippers krijgt een nieuw leven We hadden het er in het clubblad van juli 2017 reeds over. Het zestiende-eeuwse gildehuis van de Vrije Schippers op de Graslei in Gent werd in 2011 aangekocht door het havenbedrijf Gent en zou gerestaureerd worden.

Die diepgaande restauratiewerken zijn intussen afgewerkt, de plasticfolie rond het gebouw is verdwenen, de Gentse haven is intussen North Sea Port geworden, en wij enkele jaartjes ouder.

Een beschermd monument Begin december 2018 werd het ‘Huis van de Vrije Schippers’ als Havenhuis in gebruik genomen. Vanaf de elfde eeuw kenden de Gras- en Korenlei een drukke havenactiviteit waar de gilde van de Vrije Schippers het privilege had in te staan voor op- en overslag op de Gentse binnenwateren. Een beknopte geschiedenis van het gebouw brachten we reeds in juli 2017.

Het zestiende-eeuwse gildehuis is een van de meest prestigieuze panden in het rijke patrimonium van Gent. Het straalt met z’n buitensporige gevelversieringen de grandeur van één van de toenmalige machtigste gildes uit.

In maart 2016 gingen de grondige restauratiewerken van start waarbij het pand aangepast werd aan de hedendaagse norm.

Tot het najaar van 2018 werd nog aan het interieur gewerkt. In de kelder kunnen haven gebonden evenementen plaatsvinden. Op de eerste en de tweede verdieping zijn er bureau- en vergaderruimtes om onder meer klanten, investeerders en hoogwaardigheidsbekleders te ontvangen (wij uit Wachtebeke zullen daar allicht niet bij horen). De zolder, met een prachtig dakgebinte, zal dienen als kleine seminarieruimte. Tegen eind 2019 zal op de gelijkvloersverdieping een expositie opgesteld worden die het hedendaagse havenbedrijf in de kijker stelt dat zich over de grenzen heen uitbreidt van Gent naar Terneuzen tot Vlissingen.

Het Havenhuis zorgt zo voor extra promotie voor de haven te midden het historische stadscentrum van Gent.

We zoeken uit of we het tijdens OdeGand gezamenlijk kunnen bezoeken (sluiten vaarseizoen Watersport Moervaart).

Ook dit jaar opnieuw stremming op het Netekanaal Net als vorige jaren wordt de beste toegangsweg richting de Kempen en Limburg gestremd tijdens het vaarseizoen.

De sluizen op het Netekanaal hebben blijkbaar opnieuw een grote onderhoudsbeurt nodig.

Eerst wordt de sluis in Duffel onder handen genomen.

De stremming gaat in vanaf 1 april en zal vermoedelijk 6 weken duren tot 10 mei.

Vervolgens komt de sluis in Viersel aan de beurt.

Hier begint de stremming vanaf 20 mei en zal vermoedelijk tot 17 juni duren.

In totaal is op het Netekanaal 10 weken geen doorvaart.

Het enige alternatief is via Antwerpen rondvaren.

6

Dampoortsluis Brugge gaat ook een tijd dicht Het is een oud zeer, maar de Dampoortsluis is versleten en niet meer van deze tijd. Er moet een nieuwe gebouwd worden, maar dat zal nog verschillende jaren op zich laten wachten.

Intussen moet alle scheepvaart van en naar Oostende en vooral Zeebrugge door het bijna 200 jaar oude sas (anno 1832). In de loop der jaren werd de sluis uiteraard gemoderniseerd maar vitale onderdelen zijn dringend toe aan vervanging. Veel te vaak zijn er problemen en pannes, indien er niet vlug ingegrepen wordt verwacht men grote problemen met mogelijk wekenlange stremming. Er dienen o.a. nieuwe deuren gemonteerd te worden op nieuwe steunpunten om de sluis nog enkele jaren naar behoren te doen functioneren.

Er zijn hiervoor 2 stremming van 7 dagen ingepland, al weet je nooit wat bij de drooglegging boven water komt.

De stremmingen in Brugge worden midden het pleziervaartseizoen ingecalculeerd.

-

Vanaf 10 augustus tot en met 16 augustus.

Vanaf 13 september tot en met 20 september.

DEZE DATA KUNNEN IN DE LOOP VAN HET SEIZOEN VERANDEREN, DUS INFORMEER U VOORAF VIA VISURIS.

Wie een vaartocht naar de Westhoek in gedachten heeft houdt er maar best rekening mee dat de doorvaart door Brugge aan de Dampoortsluis dan onmogelijk zal zijn.

Kantelbrug Oudenaarde Over het nieuwe kantelbrugje voor de ingang van de passantenhaven te Oudenaarde werden door de media al heel wat halve waarheden en hele leugens verspreidt. Zoals dat tegenwoordig blijkbaar gewoon is was ze zelfs reeds onderwerp van een politiek kinderspel.

Wij kunnen alleen de feiten brengen.

FEIT IS: De fietsbrug is intussen al sinds 2015 klaar maar ligt er in een nutteloze erectietoestand bij (met het rijvlak verticaal). Kwatongen noemen het reeds de ‘spookbrug’.

FEIT IS: De bediening moest wachten tot de bouwwerken op het eilandje ver genoeg stonden om het fietspad dat met de brug in verbinding staat verder aan te leggen.

Indien de brug reeds had gewerkt zou dit voor de fietsers en schoolkinderen ronduit gevaarlijke situaties teweeg brengen.

FEIT IS: Wie de brug zou bedienen was relatief vlug beslist.

Net zoals dat het geval is met de Conzettbrug aan de Coupure/Brugge zal ook het kantelbrugje, momenteel bekend als Scheldekopbrug (Liefmansbrug klinkt aanlokkelijker), bediend worden door de havenmeester.

FEIT IS: De brug kan niet om de haverklap bediend worden. Er wordt aan de buitenkant een wachtsteiger aangelegd waar jachtjes indien nodig kunnen wachten tot de brug gedraaid zal worden (nog niet klaar) Verwacht wordt dat de brug zou kunnen in dienst treden tijdens het voorjaar.

Kom je in Oudenaarde en de brug is dicht, dan neem je best contact op met havenmeester Guy op GSM 0485 67 90 09 Guy zal je dan klaarheid geven over wanneer er een draai gegeven wordt.

Momenteel is er geen officiële marifoonverbinding met de havenmeester.

7

Bootherstellingsbedrijven stoppen In en rond Gent was het nooit een probleem om een pleziervaartuig op het droge te krijgen voor al dan niet dringende herstellingen en onderhoud.

Nu zullen op een korte tijdspanne 3 bedrijven stoppen met de werkzaamheden.

-

-

Eerst was er de gerenommeerde jachtwerf Vermeulen bv in Terneuzen die wegens onteigening voor de nieuwe sluis aldaar, reeds in 2017 besliste om er mee op te houden.

Vervolgens hebben we Gents Boot Service, beter bekend als ‘bij Patrick Borré’ in Evergem. Als doe-het-zelver kon je er je ding doen naar hartenlust. Gents Boot Service stopt naar verluid in het najaar met de werf maar zou nog reparaties op verplaatsing uitvoeren.

Nautisch Centrum Zelzate zal in de loop van het voorjaar ook ‘de fiets aan de haak hangen’. De lopende zaken worden nog afgewerkt, nieuwe jobs worden echter niet meer aangenomen.

Er zijn uiteraard nog verschillende mogelijkheden, maar voor zij die zelf graag aan de slag gaan wordt het wat zoeken.

Tijdig een plaats bespreken lijkt aangewezen.

Onbemand varen opnieuw een stapje dichterbij Het is uiteraard niet de bedoeling van een pleziervaarder om zijn bootje alleen te laten varen.

Integendeel.

In de beroepsvaart daarentegen streeft men steeds naar besparingen.

De Vlaamse regering heeft alvast het licht op groen gezet door de regelgeving hieromtrent aan te passen.

Er werden zowel in de Antwerpse haven als op de IJzer (zie foto) reeds proeven gedaan met onbemande (kleine) vaartuigen. De bootjes zijn voorzien van sensoren die botsingen moeten Schaalmodel binnenschip op de IJzer voorkomen. Er worden momenteel voorbereidingen genomen om verdere tests op andere Vlaamse binnenwateren uit te voeren. Hoe het allemaal in zijn werk zal gaan om de veiligheid te garanderen, en hoe de moeilijke passages aan bruggen en sluizen mogelijk zullen gemaakt worden? We zijn benieuwd.

Op de IJzer en Plassendaalse Vaart zou binnenkort van uit Diksmuide naar Oostende een onbemand proefproject met echte schepen met slibafval worden opgestart.

Zie je die, dan zou ik mij zorgen gaan maken, toch eens roepen via VHF, toeteren en een beetje meer stuurboordwal aanhouden!

Droogteproblematiek nog niet van de baan

Schutten doen we samen!

Zoals we allemaal weten is reeds sinds het voorjaar 2018 de neerslag ondermaats. Dit nadat in 2017 ook bijna het droogterecord gebroken werd.

Op het TV journaal van 15 november 2018 was zelfs een bericht dat bouwen duurder wordt onder meer door stijgende transportkosten omdat schepen geen volle ladingen kunnen meenemen (naar we veronderstellen zal bouwen dus goedkoper worden eens het opnieuw veel geregend heeft???). De waterafvoer op bijna alle kanalen was in ‘18 het minima debiet ooit gemeten.

Er is een acuut bodemvochttekort en de grondwatertafel staat historisch laag.

Intussen zijn we april 2019 en we kregen wat nattigheid. Maar een echte zondvloed hebben we nog niet meegemaakt. De grondwaterspiegel is algemeen gezien overal nog steeds laag tot zeer laag, ook al zien we dit niet onmiddellijk aan de waterstand van rivieren en kanalen. Het is dan ook niet uitgesloten dat de diepgangbeperkingen later op het seizoen opnieuw ingevoerd moeten worden. De schutmaatregelen van de vorige twee jaren waarbij we zoveel als mogelijk moesten groeperen zou best wel eens vlug opnieuw de regel kunnen zijn.

In plaats van ‘Varen doe je Samen’ wordt het meer en meer ‘Schutten doe je Samen’, mits een uurtje wachten.

Met alle begrip, er is niets mis mee, zolang de Schroef-Af regel toegepast wordt!

8

Vergeet uw vaarvignet niet Op 31 maart moet hij er hangen, aan bakboord op de spiegel. Uw vaarvignet voor 2019. Mogelijks voor het laatste jaar want tegen 2020 zou het kunnen dat hij vervangen wordt door een digitaal systeem, met bijhorend kostenplaatje???

Het volstaat niet dat je de sticker voor de ruit plaatst, hij moet daadwerkelijk gekleefd worden.

Ook dit jaar zullen controles uitgevoerd worden door de waterwegbeheerder. Vorige jaren hebben we telkens de jachtjes die nog niet in orde waren verwittigd voor de controleurs hun werk deden. Dit doen we niet meer, dit hoort niet tot de verantwoordelijkheid van een jachthaven.

Verzegelen toiletuitgang geen aprilgrap!

In het land van kaas, gekleurde Pieten en de muurkroket dreigt een storm.

Zo lang het bij ons in Vlaanderen dan maar niet gaat waaien.

Zoals we allen weten is het lozen van toiletwater sinds 2009 niet meer toegestaan bij onze noorderburen. Dat de meesten nog steeds hun bitterbal uit de muur ‘the day after’ zomaar in het oppervlaktewater laten glijden is al lang geen geheim meer. Veel jachtjes hebben nog steeds geen vuilwatertank, die is niet verplicht zolang je het toilet niet gebruikt. Zij die er wel een hebben vinden maar moeilijk een NIET– BUITEN – GEBRUIK afzuiginstallatie. En die bitterbal wil nu eenmaal zijn eigen weg gaan!

Een flauw plezante politicus, die zijn er ook, waarschijnlijk zonder boot in eigen land (leiders liggen nu eenmaal aan de Côte d’Azur), heeft in de Nederlandse tweede kamer (parlement) een motie ingediend inzake het verzegelen van toiletuitgangen om daarmee lozingen in het water te voorkomen. De bedoeling is dat alle jachttoiletten verzegeld gaan worden. De beroepsvaart en kleine passagiersvaart vallen niet onder de regel.

De motie werd door, op 1 na, alle partijen ondersteund.

De minister (van lozing???) staat het lozen van toiletwater na zelf zuiveren aan boord toe, maar hoe moet je dat aanpakken…

De ministeriële regeling wordt uitgeschreven en zou in 2019 reeds kunnen van kracht gaan, tenzij ook daar de regering zou struikelen.

Het slot er op. Dat is niet nieuw. Kruisvaarders in spé vertrokken in de middeleeuwen ook niet voor ze vrouwlief voorzien hadden van een stevige kuisheidsgordel. Denk je dat de frêle dames en hun koene aanbidders bij de pakken bleven zitten?

Hoe het nu moet als je Nederland bezoekt?

We volgen het op!

BLOG WATERSPORT MOERVAART Nieuws, weetjes, belangrijke scheepvaartberichten, onze privacyverklaring, uw clubblad in digitale versie tot 2013, toltarieven voor Frankrijk, links naar interessante websites, ze zijn te vinden op de blog van Watersport Moervaart.

Watersportmoervaartnieuws.blogspot.com Andere interessante websites die je als watersporter eens moet aanklikken: De website van de Vlaamse Waterweg www.visuris.be In een oogopslag zie je de recente scheepvaartberichten en nog heel veel info over de waterwegen in Vlaanderen.

De website van de Vlaamse Pleziervaart Federatie www.vpf.be Je bent voor uren zoet. Tips, reisverslagen, veiligheid aan boord, rechten en plichten, toervaartinfo…

9

WIE VAART… MAAKT KRASSEN! Wie reeds enige tijd rondtoert in een plezierbootje zal het allicht beamen. Er gebeurt al eens iets. Wind, stroming, een plastic zak in de schroef, pech op het verkeerde moment, een misplaatst manoeuvre, een te lage brug, een misnoegde sluiswachter en nog zoveel meer. Allemaal redenen die onvoorziene situaties teweeg kunnen brengen met al dan niet kans op een kras. Niet altijd direct op je boot, in elk geval in je ego!

Jacques ‘PESCADO’ van Dijk gaf ons het idee en het voorbeeld om dergelijke verhalen met andere pleziervaarders te delen. Dat vergt enige moed. Bij deze doen we een oproep aan iedereen die ons zo’n verhaal kan brengen. Namen van personen of boot mogen maar hoeven niet vermeld te worden, zo blijft je blazoen maagdelijk wit. Alhoewel! Zo erg zal het allicht niet zijn?

Schrijf je niet graag? Weet dat we het eventueel voor u willen optekenen.

Stuur ons een mailtje: watersport.moervaart@proximus.be. De lezer zal u dankbaar zijn.

De doorgang is te laag of onze mast te hoog.

Hoeveel pech kun je hebben, Of Hoe dom kun je zijn!

Tekst: Jacques van Dijk, m.s. Pescado.

Wij hadden indertijd een stalen zeilboot met een strijkbare mast. Ideaal, daar kan niets mee gebeuren. In de strijklijn had ik een merkteken aangebracht, er eenvoudig een wit lijntje doorheen gesplitst zodat we altijd konden zien hoe ver de mast moest zakken om onder de Moerdijkbrug (Hollandsch Diep) door te varen. Op het voordek stond een ankerlier waar ik de lijn op het aangegeven merkteken vastzette.

Tot de keer dat ik me niet realiseerde dat het water aanzienlijk hoger stond en de mast eigenlijk niet onder de brug kon passeren, doch er met veel geweld onderdoor geperst werd.

Gevolg, alles bovenop de mast, de verlichting, de windex (windrichtingaanwijzer) en de marifoonantenne… alles was weg.

Ook de voorstag moest worden vernieuwd.

En aan de brug was niets te zien!

Met onze laatste zeilboot liepen we de haven van Oostende binnen. Toen wij het museumschip Mercator voorbij voeren (toen was hij gelukkig nog niet gerestaureerd) keek ik alle kanten op maar vergat naar boven te kijken. Ofwel was onze mast te hoog, of de Mercator niet hoog genoeg, in elk geval bleven wij met onze mast hangen in de ra van het voormalige opleidingsschip.

Dus weer het bekende riedeltje, marifoonantenne, verlichting, windsnelheidsmeter… alles weg.

Nota, dat de Mercator achteraf een grondige opknapbeurt kreeg, daar hebben we niets mee te maken!

Een van de drie Moerdijkbruggen (spoorweg- autoweg- en TGV brug)

Toen wij, jaren na dat laatste akkefietje, een motorboot met lage doorvaarthoogte kochten in Friesland, zeiden we tegen elkaar: “Nu hoeven we nooit meer uit te kijken voor een brug!!”.

Hadden we maar beter niet gezegd!

De eerste dag dat we gingen varen kwamen we een brug tegen.

Een lage!

Maar geen zorg, we kunnen er altijd onderdoor! Dachten we…

Het verhaal wordt saai: Verlichting… weg… antenne… weg!

Inmiddels zijn we wat slimmer, of althans nog wat voorzichtiger geworden. Het mastje gaat omlaag… Meestal toch!

10

REISVERSLAG DEEL 1

Uit het logboek van Els en Jurgen

Zomer 2017.

Ondanks het feit dat ze in Wachtebeke een MAURU liggen hebben beslissen Els en Jurgen om met het hele gezin een boot te huren in de buurt van Venetië.

Ze zochten verschillende verhuurbedrijven af en kwamen ten slotte bij River Yachts terecht die hen een gepast aanbod kon maken. Gedurende een week bevoeren ze de Venetiaanse lagune van Chioggia naar Marano, enkele reis…

Of was het omgekeerd?

Tekst & foto’s: Jurgen De Witte & Els Maes

Dag 1, 23 juli: De klimaat spijbelende jongelui zouden ongetwijfeld met de fiets, gepakt en gezakt, vanuit Wachtebeke naar Italië trekken, wij echter worden om 4 uur in de morgen door vrienden Annette en Robby naar Charleroi gebracht waar een Ierse luchtvaartmaatschappij onze ecologische voetafdruk op slag een maatje groter maakt. We gaan, letterlijk, van de grond om 10 uur. Amper anderhalf uur later staan we op de tarmac in Treviso, één van de twee luchthavens rond Venetië. Maar we gaan niet rechttoe rechtaan naar de stad der Dogen. We houden een bezoek aan Venetië voor het laatst, als kers op de taart. Per mail hebben we van thuis uit een taxi gereserveerd.

Een vakantie om nooit te vergeten!

Hier volgt hun relaas.

Technologie zonder grenzen. De taxi kost ons bijna zoveel als het vliegtuig, al valt het best mee. We betaalden 100 €, in het Lire tijdperk zou het er ons bijna 200.000 gekost hebben.

Oorspronkelijk was voorzien dat de inscheping pas de volgende dag zou plaatsvinden in Marano, we zouden dus een nachtje in een hotel verblijven. Een last minute wijziging die de vaarrichting omdraait, doorgevoerd door de rederij, beslist dat we naar Chioggia worden gebracht en rechtstreeks aan boord kunnen. We hoeven geen lire extra te betalen maar mogen vandaag niet afvaren. De reservering in het hotel hebben we gelukkig zonder probleem kunnen annuleren.

11

Voor we aan boord kunnen hebben we de sleutels nodig en een woordje uitleg. In het Italiaans? We zijn benieuwd. Stipt om 14 uur opent het charterbedrijf de deur van het bureel. De ontvangst is aangenaam en ze spreken er meer talen dan de gemiddelde Zwitser. De nodige info over de boot en de komende vaartocht wordt ons deskundig bijgebracht. Tegen betaling krijgen we twee nieuwe vaarkaarten in de handen gestopt, een must willen we niet verloren varen in de lagune (25 €/stuk, een van Chioggia tot Jesolo, een tweede met het vervolg tot Marano). Een getijdenboekje krijgen we er bij, GRATUITO! Er wordt ons op het hart gedrukt dat we maar beter niet in de lagunes gaan zwemmen. Algen schijnen ook hier een probleem te zijn en de getijdenstroming is niet te onderschatten, ook al is het verschil tussen eb en vloed beperkt tot 85 cm.

Tijd om aan boord te gaan. Rechtover de ligplaatsen is een grote parking, hier kan je eventueel de auto achterlaten indien je beslist om met eigen vervoer naar Italië te komen. Of het veilig is? Dat is maar de vraag, maar geen zorg voor ons. Wij dienen alleen onze valiezen aan boord te brengen en lotje te trekken over wie in welk bed terecht komt. We krijgen een Pénichette ter beschikking van 9 meter lang en 3.2 m breed. Die bootjes hebben ondanks hun eerder beperkte afmetingen een zee aan ruimte. In de kop zijn twee slaapkamertjes met dubbel bed, gescheiden door een (veel te) dunne wand! En het is vakantie! Rustig aan dus…

Onder de vloer zit een 30 pk dieseltje die ons overal naartoe moet stuwen. Maar de belangrijkste plek is ongetwijfeld de fly bridge met stuurstand en bimini. Ik denk dat we niet erg veel benedendeks zullen te vinden zijn.

Na het nodige opfriswerk (reizen, zelfs met het vliegtuig, vraagt heel wat van het lichaam) besluiten we om het oude stadsdeel van Chioggia te verkennen.

Ponte di Vigo

CHIOGGIA Chioggia is net als Venetië een eiland in de Laguna Veneta dat slechts met een aantal wegen verbonden is aan het vaste land. Dit vissersstadje wordt niet voor niets “Klein Venetië” genoemd. Ook hier vind je prachtige bruggen – negen om precies te zijn – waarvan de Ponte Vigo de meest bekende en indrukwekkendste is.

De lokale bevolking leeft vooral van de visserij. Toerisme wordt echter steeds belangrijker. De stad is compact en gemakkelijk te voet te verkennen. Je kunt er gerust een hele dag zonder verveling doorbrengen, maar voor wie minder tijd heeft is een middag ook voldoende. Net als in Venetië zijn de huizen gebouwd in en rond het water, het leven hangt hier af van de zee. In het oude centrum staan op korte afstand van elkaar maar liefst zes kerken, niets bijzonders in het devote Italië. Wel bijzonder is dat in één ervan het oudste houten kruisbeeld zou staan. In een andere toren, vroeger in dienst als wachttoren, hangt naar verluid het oudste uurwerk ter wereld, gemaakt door Giovanni Dondi dell'Orologio.

De naam alleen zegt al genoeg!

Klok van Dondi Klein Venetië

Onze ligplek is vlakbij het oude centrum met winkelstraatjes, terrasjes en alle belangrijkste bezienswaardigheden. Na het bezoek van het oude stadsdeel gaan we op zoek naar een gepaste eettent in het nieuwere gedeelte van Chioggia dat zich aan de kust bevindt. Op weg naar het strand (+/-1,5km) komen we verschillende winkeltjes & restaurantjes tegen, honger en dorst zal je hier zeker niet hebben. Aan het strand is het vrij druk, ook al is het intussen reeds rond 20:00u. De kids kunnen het niet laten om toch nog het zilte zeewater in te duiken. Het water was heel warm. (global warming ?)

Je zou van minder tekenen van uitdroging gaan vertonen. De Tequila bar op het zandstrand brengt uitkomst, super om te zitten, goed om te eten, maar, we werden er letterlijk zelf opgegeten door de muggen. De fun was er rap af. Die kleine zoemertjes mogen onze vakantie niet vergallen, wij zijn asap op zoek gegaan naar anti muggenmelk en kochten meteen nog enkele extra T-shirts. Het is gewoon zo warm dat onze voorraad er al bijna door zit.

Bij aankomst aan boord is het nog steeds +33°C. Gelukkig hebben we een douche en fris water om wat af te koelen.

Het was een lange, vermoeiende, hete eerste dag. Ondanks de warmte vallen we als een blok in …Zzzzzzz

12

Dag 2, 24 juli: Fris en monter zijn we om 8 uur paraat voor ons eerste ontbijt aan boord.

De verhuurboten, tussen de 12 en 15 jaar oud, zijn voorzien van een Volvo Penta en zeer basic maar proper uitgevoerd. Voor we afvaren komt eerst nog een volledige check-up door een technieker en maken we onder begeleiding een kleine rondvaart in de haven. Omstreeks 14:00 u kunnen we onze tocht aanvangen. De pénichette vaart verbazend gemakkelijk, ook al is er geen hek- of boegschroef aanwezig.

Laguna di Venezia Venetië ligt, samen met ongeveer 120 andere eilandjes, in een lagune grenzend aan de Adriatische zee. Al deze eilandjes en schiereilandjes staan met elkaar in verbinding met vele bruggen en een wirwar van kanalen.

Sommige eilanden zijn bewoond, andere niet, er zijn mooie steden, kleine dorpjes en industriehavens.

Dat kanalenstelsel, met ophaalbrugjes, sluizen en grote stukken open water waarvan je soms met moeite de andere oever kan zien, gaan we bevaren. Venetië is meer dan het drukke geanimeerde centrum rond San Marco.

De echte romantiek kan je beleven in de lagune, een immense watervlakte met ondiepe wadden en ontelbare eilandjes, alleen een dun tussenschot in een huurbootje en enkele muggen kunnen roet in het eten gooien!!!

De waterwegen zijn goed bebakend maar op een andere manier dan wij gewoon zijn. Elk baken bestaat uit 3 in de grond geheide houten stammetjes die met elkaar verbonden zijn, vergelijkbaar met een dukdalf. Ze staan niet zuinig op regelmatige afstand van elkaar. Het is zeker aan te raden om binnen de bebakening te blijven, alhoewel we allemaal wel weten dat die huurboten tegen een stootje kunnen.

De kanalen staan spijtig genoeg niet in verbinding met het uitgebreide Europese kanalenstelsel en zijn dus bijna enkel door ons bevaarbaar via bootverhuur.

DAAR GAAN WE!

Onder een stralende zon zijn we op weg richting het eiland “Le Vignole”, dat ligt net naast Venetië.

Op het eiland zijn steigers aanwezig van de verhuurmaatschappij die gratis gebruikt mogen worden door de huurders. Op de speciaal voor bootverhuur gemaakte toeristische vaarkaarten zijn die afmeerplaatsen aangeduid met het huismerk, een stuurrad met schipper pet.

Dat is nog een heel eind varen, het grootste deel over bredere stukken van de lagune. Ter hoogte van Pellestrina, een langgerekt eiland dat de lagune afschermt van de zee, komt er in sneltreintempo een donkere hemel aanzetten. Het lijkt op Independence Day. Foutje, het IS Independence Day! Stormwind, hagel, plots opkomende stevige golven.

Gelukkig zijn we net voor de hel uitbreekt tot aan een kaaimuur gevaren, puur toeval! Aan de andere kant van de kade ligt een vogelparadijs waar ornithologen (vogelaars dus!) verschillende uitkijkposten hebben en onze Ruge wil dit graag bekijken. We liggen net nog niet vast als Zeus zijn duivels ontbindt. Op een zeer korte tijdspanne hebben we alle fenders die we op de boot vinden tussen schip en kaai geramd en kunnen we ons net nog vastleggen met een voorspring aan een verlichtingspaal op de kade.

In de momenten die volgen worden aan boord enkele oerkreten geuit, we zijn zeker dat onze bimini eraf gerukt zal worden en de verlichtingspaal binnen de kortste keren horizontaal gaat. Maar niets daarvan. Zo vlug als dit warmteonweer gekomen is, even rap is het ook verdwenen. Je houdt het niet voor mogelijk, boven onze hoofden spant zich reeds opnieuw een stralend blauwe hemel uit.

Dat Pellestrina heel mooi zou zijn nemen we voor waarheid, maar aangezien we onze dagroute tijdig willen afwerken zijn we maar tussen het wrakhout en andere troep die de storm ons achterliet verder gevaren richting Venetië.

13

We varen rakelings aan een klein eilandje nog enkele km voor we Venetië passeren. Volgens de kaart zou dit Poveglia zijn. Nooit van gehoord!

Op het eilandje staan mooie grote gebouwen, een beetje bouwvallig maar in de steigers.

Roeste steigers. Ze staan er blijkbaar al heel lang, en er wordt niet gewerkt. Meer nog, je ziet er mens noch dier, geen auto’s, geen lawaai. Wij Vlamingen zouden dit toch al lang gerestaureerd hebben? Maar blijkbaar schuwt elke Venetiaan dit eiland letterlijk ‘als de pest’ en krijgen ze rillingen wanneer ze nog maar aan het eiland denken.

Wat is hier aan de hand?

Poveglia draagt dan ook een heel duistere en lugubere geschiedenis met zich mee.

Hier geen romantiek!

POVEGLIA, het Eiland des Doods!

Vanaf de 14de tot 18de eeuw kreeg Venetië met regelmaat te kampen met pestepidemieën. Het eiland Poveglia was dé plek waar mensen die de pest hadden naartoe werden verscheept om er, zonder enige verzorging, een vreselijke dood te sterven.

Quarantaine Men had al vlug door dat de ziekte ingevoerd werd door de vele handelsschepen. In de achttiende eeuw werd het een quarantaine station voor schepen toen er een pestplaag werd ontdekt op twee schepen. Bemanningen van verdachte schepen moesten 40 dagen (quarante) op het eiland blijven. Indien ze dit goed en wel overleefden waren ze vrij.

Vanaf 1920 stond er een ziekenhuis waar gruwelijke experimenten werden gedaan In de Verte rijst Venetië op als een Feniks… op geesteszieke patiënten. Dit bleef duren tot 1968. Sinds dan is het eiland verlaten. onbeschrijfelijk mooi en GROOT, links daarvan zien we de scheepswerven waar de De geesten van de naar schatting 168.000 mensen die er stierven, spoken er volgens monster-cruiseschepen gebouwd worden. de Venetianen nog altijd rond. Het eiland ligt vol massagraven, op sommige plaatsen De Venetianen zijn niet echt heel blij met het liggen beenderen en as van verbrande lijken gewoon bloot. bezoek van de vele mastodonten. Hun Geen leuke plek om af te meren. Het is trouwens niet toegelaten zonder diepgang en grote kracht zijn mede een van toestemming. de oorzaken dat de lagune omgewoeld wordt en zo het waterpeil beïnvloedt.

Naarmate we het San Marcoplein naderden, wordt het steeds drukker, gevaarlijker en vooral woeliger op onze vaarroute. Na een “B(w)raak” moment van ons dochter beslissen we om niet op San Marco af te meren en deze route niet verder te zetten.

Op weg naar “Le Vignole”, navigerend op de kaarten, komen we nog enkele zeer mooie eilanden tegen, waaronder San Servolo met de unief van Venetië en het Lido.

Aangekomen op het zo goed als verlaten eiland is het contrast enorm groot met hetgeen we daarvoor op het St Marco plein gezien hebben.

De gratis ligplaatsen kan je bereiken via een kanaal dat tot in het midden van het eiland doorloopt, het is er zeer rustig liggen. ‘s Avonds gaan we op zoek naar het enige restaurant op het eiland, de maandag blijkt hun sluitingsdag te zijn… pech. We hebben genoeg proviand aan boord, dus doen we ons maar tegoed aan kaasjes, salami en een lekkere Rosé. Het was een drukke dag met uitersten, zowel wat het weer betreft als wat we te zien kregen.

Op le Vignole is het pikdonker, ook wel akelig, Poveglia spookt nog door onze gedachten. Maar de muggen zijn hier springlevend en we horen verschillende dierengeluiden die we niet kunnen thuisbrengen. Leuk!

Rond 24:00u …Zzzzzzz

Skyline Venetië vanaf Le Vignole

In volgend clubblad varen we verder door de Venitiaanse Lagune, hoppend van eiland naar eiland. Het wordt steeds leuker…

Tot dan, Els, Jurgen, Maurane en Ruge 14

ONDERHOUD

STOP! Geurhinder scheepstoilet?

Tekst en test: Jef Beernaert

Nadat je enkele dagen niet aan boord was en je maakt voor het eerst gebruik van het boordtoilet, dan kan het gebeuren dat er bij het doorspoelen een walm onwelriekendheid vrij komt.

Nu hoor ik je denken, de aard van de walm heeft te maken met wat er de dag voordien op de spijskaart stond. Dat klopt natuurlijk voor een deel. Het zou onlogisch zijn indien het ruikt naar rozenblaadjes en lavendel, of Chanel N°5 . In dat geval dringt een doktersbezoek zich op. Alhoewel? Eau de toilette…??

Maar zelfs als je het toilet nog niet hebt gebruikt en je spoelt door, dan kan er ook een onaangenaam reukje hangen.

Meestal verdwijnt dit nadat eens goed wordt doorgespoeld. Erg is het dus allemaal niet. Misschien heb je toch enige gêne en leef je in de hoop dat het kan verholpen worden op een simpele manier.

Gezien je ‘in de boekjes’ zelden of nooit iets leest over dit probleem dat blijkbaar alom tegenwoordig is, vinden we het onze plicht om dit stinkende putje eens open te breken en u enkele mogelijke oplossingen voor te leggen.

Dames (& Heren), wees gerust!

Het heeft helemaal niets te maken met onhygiënische toestanden of het niet proper houden van het kleinste kamertje aan boord.

WAAR DE GEURHINDER VANDAAN KOMT? Er kunnen verschillende redenen zijn die de geurhinder veroorzaken. In elk geval zijn er duidelijk bacteriën aan het werk.

Die beestjes kunnen zich op verschillende plaatsen nestelen waar we met de WC borstel niet bij kunnen.

-

Bij een elektrisch toilet met vergruizer: op de schoepjes van vergruizer en in het pomphuis.

Bij een manueel bediend toilet trekt urinezuur in de rubbers van de pomp wat een specifieke geur verspreidt.

Zowel in de aanzuig als steekleiding kan (zal) zich na verloop van tijd een aanslag vormen, enerzijds urinesteen, anderzijds ketelsteen. Ook als die leidingen zogenaamd geurbestendig zijn, speciaal vervaardigd voor septische doeleinden.

In de vuilwatertank (indien aanwezig).

In het aangevoerde spoelwater dat in veel gevallen van buitenboord komt. Maar zelfs als niet met buitenwater maar met drinkwater gespoeld wordt kan en zal op termijn de geurhinder voorkomen.

Een definitieve oplossing kunnen we spijtig genoeg niet garanderen. Toch zijn er enkele mogelijkheden om de stank te bestrijden, voor een langere tijd uit de wereld te helpen of althans sterk te verminderen.

ONDERWATERTOILET

2x zwanenhals met beluchter

In de meeste pleziervaartuigen staat het toilet opgesteld onder de waterlijn wat betekent dat bij een spoeling alles naar een hoger punt moet gestuwd worden, meestal over een zwanenhals boven de waterlijn met een beluchter om hevelwerking tegen te gaan. In sommige gevallen zit een terugslagklep achter het toilet, al zal deze na korte tijd wegens vervuiling niet meer doen waarvoor hij Inlaat spoelwater dient, namelijk terugspoelend water tegenhouden. Het water tot aan de zwanenhals loopt onherroepelijk terug, deels tot in het toilet, een deel blijft in de leidingen staan. Telkens flink doorspoelen is de enige manier om te beletten dat Uitlaat WC fecaliën terugkomen. Een beetje vervuild water blijft altijd achter. Dat zal een laagje urinesteen afzetten in de leidingen. Bij stilstand en zeker bij een hogere temperatuur gaan de bacteriën in die laag kweken en zorgen voor het onaangenaam geurtje tijdens de eerste spoeling.

Teruglopend water

15

Urinesteen is een combinatie van kalk en zouten uit ons lichaam. Die kunnen verwijderd worden met chemicaliën die mogelijks schade aanrichten aan de rubbers en de leidingen. Maar er is een andere mogelijkheid, volledig onschadelijk, goedkoop en niet giftig. De vissen zullen u dankbaar zijn.

Let op!

Een Tripel Westmalle helpt niet!

Coca-Cola Je kan Coca-Cola als schoonmaakmiddel gebruiken vanwege het milde koolzuur en fosforzuur dat het bevat. Coca-Cola light werkt net zo goed als gewone Cola.

Spoel eerst eens goed door. Sluit de aanvoerkraan van spoelwater af en spoel zoveel mogelijk water naar buiten. Giet een volledig blikje cola in de pot en spoel eens door zodat de cola ook in de pomp en leidingen komt. Laat dit een nachtje inweken. Eventuele kalkaanslag in de pot kan met een wc borstel opgeschrobd worden.

De urinesteen zal losweken en bij de eerstvolgende spoelbeurt meespoelen naar buiten. Indien nodig kan je het nog eens herhalen.

!!! Dit is geen middel van Tante Kaat!!!

Het wordt algemeen erkend als een zeer goed alternatief in plaats van de chemische producten die minder mild zijn voor uw leidingen en onze natuur.

En het zou trouwens zonde zijn…

Een Cola-ke daarentegen, bwah, niet erg!

Daarmee is de klus nog niet geklaard. Cola zal de kalkaanslag doen verdwijnen maar de aanwezige bacteriën niet doden, integendeel, de aanwezige suikers zijn een nieuwe voedingsbodem.

Daarvoor heb je een ander middel nodig.

Vervolgens met de Eend

Antibacteriële reinigingsmiddelen Een groot woord voor een wc eend! De meeste wc reinigingsmiddelen zullen hun werk goed doen eens de aanslag verwijderd is. Volgens verschillende bronnen zou de HARPIC Active Fresh (zowat in elke winkel verkrijgbaar) en UNA 3X (Aldi) heel goed scoren. Een aanrader is om net voor het verlaten van de boot een scheutje in de pot te doen en nog eens door te spoelen zodat het in de leiding zit. De bacterie heeft maar weinig kans meer en de stank van weleer zal waarschijnlijk verleden tijd zijn.

En bacteriën maken geen kans meer!

Na het lezen van dat laatste denk je allicht dat het onlogisch is, eerst ecologisch met Cola en daarna wat wc reiniger in de pot kappen. De meeste wc reinigers bevatten natriumcarbonaat, citroenzuur en natuurazijn, 3 onschuldige producten die je verantwoord kan gebruiken terwijl ze doen wat we er van verwachten.

Indien je over een vuilwatertank beschikt mag de cola en wc reiniger gerust doorgespoeld worden. Ook daar zal het zijn werk verderzetten, maar nu gezamenlijk, dit zonder gevaar op chemische reacties.

Die reactie kan je wel krijgen indien er agressieve professionele middelen gebruikt worden. Sommige producten warmen op en worden zelfs heet als ze in contact komen met water. Niet alle leidingen en tanks zijn daartegen bestand.

Bleekwater???

Een wondermiddel maar niet voor het toilet.

Bleekwater zal ook bacteriën doden, zonder twijfel. Maar om een toilet proper te maken is het niet geschikt. Vuile plekken en kalkaanslag zullen verbleken zodat je ze niet meer ziet, maar niet oplossen of losweken.

Daarbij heeft chloor een eigenschap die urinegeur extra aandikt waardoor de kans bestaat dat er een penetrant geurtje blijft hangen. Dus bleekwater voor het toilet? Beter niet!

Heb je zelf een tip voor onderhoud aan boord, Stuur ze ons toe en deel ze zo met je collega- watersporter!

16

BEDIENING KUNSTWERKEN IN EN ROND GENT Op onze algemene vergadering werd door scheepvaartbegeleider Johny tekst en uitleg gegeven betreffende de deels aangepaste bedieningstijden van de kunstwerken in en rond Gent. We zetten alles nog eens op een rij per vaargebied.

Van Maandag tot Zaterdag

1. DOORTOCHT GENT Vanaf 1 januari 2019 is in Gent een blokvaartschema in voege. Deze is tot stand gekomen door de opening van de nieuwe vaarlus in het centrum van de stad. Zowel de nieuwe Scaldissluis als de Sint Jorissluis moeten momenteel nog bediend te worden door de mobiele ploeg van de Brusselsepoortsluis (Keizerssaske).

Voor de meesten onder ons is het pas geopende traject vanuit Portus Ganda – Reep – Leie – Sint Jorissluis – Portus Ganda niet haalbaar wegens de doorvaarthoogte.

Wie via de Brusselsepoortsluis naar Merelbeke wil dient wel met de bedieningstijden rekening te houden.

Op Zondag tijdens het pleziervaartseizoen

Er werd een blokvaartschema opgesteld waarop kan afgelezen worden wanneer de brug of sluis waarvoor je ligt zal bediend worden.

Het wordt aangeraden bij aankomst de mobile ploeg te verwittigen: GSM 0477 581 804

2. BEDIENING WONDELGEMSTRAATBRUG (Nieuwe Vaart) Deze wordt nog steeds bediend vanuit de Tolhuissluis, op te roepen op VHF 20.

3. BATAVIABRUG Bediening vanaf 7 u tot 19 u vanuit de Tolhuissluis VHF 20.

Na 19 u staat de brug op de hoogste stand, bij normale waterstand 4.8 m.

Vanaf zaterdagavond 19 u tot maandagmorgen 7 u staat de brug hoog en is er geen bediening nodig.

4. MOERVAART Geen wijzigingen. Tijdens het vaarseizoen vanaf het laatste weekend van april tot eind september geldt de blokvaart.

Buiten het vaarseizoen kan bediening gevraagd worden van Ma tot Za. GSM 0476 209584

5. SCHIPDONKSLUIS Er is geen zelfbediening meer toegelaten. De sluis wordt bediend door een mobile ploeg die zoveel als mogelijk aanwezig is op de sluis. Mobile ploeg verwittigen een uur voor aankomst is aangewezen: GSM 0477 675152 Tijdens het vaarseizoen is er ook zondagsbediening.

17

ALLEN DIE WILLEN NAAR ISLAND GAEN Allen die willen naer Island gaen, Om kabeljauw te vangen En te visschen met verlange Naer Iseland, naer Iseland, naer Island toe: Tot drie-en-dertig reyzen zyn zy nog niet moe.

Naar Iseland, Naar Iseland, Naar Island toe!

Komt ons den tyd van de fooie aen, Wy danse met behaegen En wy weten van geen klaegen.

Maer komt de tyd, maer komt de tyd naer zee te gaen, Dan is er wel ons hoofd van zorgen zwaar belaên.

Als er de wind van het Noorden waeyt, Wy gaen naer de herberge, En wy drinken zonder erge, Wy drinken daer, wy drinken daer op ons gemak, Tot dat den lesten stuyver is uyt onzen zak.

Als er de wind van het Oosten waeyt, De schipper, blij van herte, Zegt: "Die wind, die speelt ons perten"; 't Zal beter zijn, 't zal beter zijn, 't zal beter zijn, Te lopen voor de wind recht het Kanaal maer in.

Langs de Lezaars, de Schorrels voorbij, Vandaar al naar Kaap Claire, Die niet weet, hij zal wel leren.

Toen komt er bij, toen komt er bij ons sture man, En hij geeft ons de koerse recht naer Iseland.

Wij lopen 't eiland Rockol voorbij, Al naar de Vogelscharen, Dat kan ieder openbaren; En dan vandaar, en dan vandaar naar Bredefjord, En daar dan smijten wij de kollen buiten boord.

Eind'lijk dan komen w'op Island aen, Om kabeljauw te vangen En te visschen met verlange Naer Iseland, naer Iseland, naer Island toe: Tot drie-en-dertig reyzen zyn wy nog niet moe.

18

Tekst: Jef Beernaert

D

e IJslandvaart is sinds jaren voltooid verleden tijd. Reeds in de 17de eeuw vertrokken Vlaamse vissers, soms in kleine gammele scheepjes, onder zeil, uiteraard, voor vele maanden ( normaal van april tot september) naar de rijke IJslandse visgronden waar de vis bijna voor het rapen lag (hoofdzakelijk werd gevist op kabeljauw en heilbot).

Kroost en familie bleven achter en moesten ook zien te overleven, in de hoop dat het schip een behouden en vruchtbare vaart zou hebben.

Zo’n reis was niet zonder gevaren en gaf geen zekerheid op succes. Tal van schepen vergingen met man en muis in stormweer of liepen op de klippen na mechanisch defect. Honderden vissers sloegen bij barslecht weer overboord, wie overboord ging in het ijskoude water was reddeloos verloren.

Het leven aan boord was zwaar, bijna onmenselijk. Rond IJsland heerst overwegend een scherpe noordoostenwind. IJsschotsen, bij wijlen dichte mist en de regelmatige vliegende stormen met huizenhoge golven maakten de reis levensgevaarlijk.

Door de eenzijdige voeding, de vaak onhygiënische levensomstandigheden, vrieskou en vooral het overmatig gebruik van alcohol waren ziektes, bevroren ledematen en gewonden aan boord schering en inslag.

Maar vissers zijn geen mietjes, er moest gewerkt worden.

Terug thuis na een vruchtbare vangst konden ze van hun harde labeur de vruchten plukken. De verdienste was aardig, mits de vangst goed was geweest, wel het dubbele en zelfs meer, dan de Noordzeevissers.

Galette, typisch zeilschip voor de IJslandvaart

Veel heldhaftige verhalen, niet zelden met een rampzalige afloop werden opgetekend. Maar het bekende zeemanslied beschrijft het niet zoals het werkelijk was. Geloof het vrij, vissers die tot drie-en-dertig reyzen naer Iseland maakten, ze zijn maar heel dun bezaaid. De meesten waren het na 15 keer al grondig moe en konden het niet meer opbrengen.

Dan spreken we niet over de motorvaart maar van de visserij vóór de Groote Oorlog. De gemotoriseerde schepen deden er minder lang over, waren zeer stoer gebouwd, hadden veel meer comfort en een andere manier van vissen.

Het einde van de IJslandvaart werd ingeluid toen in 1972 een internationaal visverdrag werd uitgevaardigd.

De O.129 Amandine was de laatste Vlaamse IJslandvaarder die tot 1995 in de vaart bleef. Het schip werd als museum ter ere van de IJslandvaart ingericht en ligt (spijtig genoeg op het droge) vlakbij de ‘trapjes’ in Oostende.

STIPPELLIJN = route ijslandvaarders RODE LIJN = route cruise

Maar wie denkt dat de vaart op IJsland afgelopen is heeft het grondig mis, Het is IN, meer dan ooit…

MET CRUISESCHEPEN!

Rijke visgronden

Een groter contrast van het leven Het GAT

aan boord is moeilijk voorstelbaar!

Rockall Vera en Marnix, ons wel bekend duo van enkele vorige reisverslagen, tekenden in voor een cruise naar IJsland tijdens de zomer van 2018. Zoals altijd noteerden ze ook hier hun wedervaren op. De route die genomen werd wijkt nauwelijks af van deze die door de legendarische vissersvloot bevaren werd.

Parrallel met het reisverslag proberen we enkele anekdotes en gewoontes uit het leven van de vissers te schetsen tijdens hun jacht op kabeljauw.

Let wel, Marnix en Vera hebben geen graat gevangen, de enige vis die ze van heel dichtbij te zien kregen werd hen op een bordje gepresenteerd en werd niet met de kollijn (vislijn met haak om kabeljauw te vangen) maar met mes en vork te lijf gegaan.

Veel reis (lees) genot!

Oostende

19

De IJslandvaart, tot WO2 Labeur, Ellende & Vrees Tekst : Jef Beernaert

Vlaamse IJslandvaarders vertrokken uit de havens van Oostende, Blankenberge en Nieuwpoort. De vissers ten zuiden van Nieuwpoort (De Panne, Koksijde, Oostduinkerke…) trokken eerder naar Duinkerke en scheepten in op Franse schepen, enkele ook in Gravelines. Navigatiemiddelen hadden ze niet, alleen een kompas, sommigen, lang niet allemaal, beschikten over een sextant, de meesten deden het op ervaring, met Gods hulp.

U

itgaande van het gezegde derde keer, goede keer, lieten we ons in het najaar van 2017 weer optekenen voor een vakantie met All Ways Exclusieve Cruises uit Gent. We zouden opnieuw met de MS Berlin voor 16 dagen op reis gaan. Opnieuw, inderdaad, de reis die we maakten naar de Baltische staten in 2017 was op hetzelfde schip. Meer nog, we kozen voor de zelfde kajuit op hetzelfde dek, dicht bij de dokter en z’n “ziekenboeg”. Dit wil zeggen, centraal op het schip, daar heb je minst beweging bij ruwe zee. Maar we zijn bewapend, dit keer met weer een andere soort pilletjes, ander en beter? We zullen zien!

We kijken met spanning uit naar dit nieuwe avontuur, een echte zeereis deze keer, richting IJsland.

Daarvoor moeten we 4 volle dagen over zee! Ik hou mijn hart vast (beter gezegd mijn buik, mijn hoofd, met de plastic zakjes in de buurt …)

MS BERLIN (in haven Lerwick, Shetland)

REISVERHAAL DEEL 1

bouwjaar 1980, laatst gerenoveerd in 2014 varend onder de Maltese vlag L 139,3 m / Br 17,5m/ diepgang 4,98 m 9570 tonnage 412 passagiers in 206 kajuiten (een eerder klein schip) ca. 180 personeelsleden.

Op Cruise naar IJsland

van 2 t/m 16 juli 2018.

Tekst & foto’s Vera Hoogerwijs

IJslandvaarders onder zeil hadden ruim 2 weken nodig om de IJslandse visgronden te bereiken, de moderne gemotoriseerde schepen (eerst op stoomkracht, daarna met dieselmotoren) deden er 4 a 5 dagen over. In het pre-ijskast tijdperk werd wat gepekeld vlees, aardappelen en brood meegenomen.

Vissers brachten zelf hun portie smout en een doos eieren mee. Na enkele dagen begon het brood groen uit te slaan, de slechte stukken werden er uitgesneden. Aardappelen in de pel en vissenkoppen (niet de mooie stukken vis) maakten de hoofdmoot van de voeding uit. Drinkwater werd in houten tonnetjes bewaard, na enkele weken had het noch de kleur, noch de smaak van water en moest het zeker gekookt worden voor consumptie. Elke visser kreeg dagelijks 25 cl Eau-de-vie.

20

Maandag 2 juli 2018; staalblauwe hemel 25°, wind NO 30 km/u Om 11.30 inscheping via het spiksplinternieuwe cruisegebouw ABC in Zeebrugge waar we met een shuttle naar de MS Berlin gebracht worden. Een uitgebreid buffet wacht er op ons. Dat begint weeral goed!

Met 2u vertraging steken we van wal. De eerste tussenstop, Lerwick op de Shetland Eilanden, zullen we pas in de loop van woensdagvoormiddag bereiken.

De wind steekt al direct een tandje bij, schuimkopjes doen het ergste vrezen.

Positief denken Vera! Het eerste reispilletje moet stilaan beginnen werken, ik vertrouw er op dat de wind zal luwen bij valavond (al weet ik niet waarom dat zo zou zijn). We nestelen ons op het verandadek waar het Berlin Trio “Sail Away” laat weerklinken… Het constante gedreun van de zware diesels in de buik van het schip klinkt vertrouwelijk maar helemaal niet storend.

De wijde Noordzee op de heenreis

We genieten van het prachtige weer en het zicht op de vele bootjes die we van ver en wat dichterbij kunnen gadeslaan, onder het genot van thee, koffie & snacks.

We zijn klaar voor de komende reis.

In het MAIN RESTAURANT mogen we tafel 10 voor de rest van de cruise in beslag nemen, lekker aan het raam met zicht op zee en ZONDER vervelende reling. Voor iemand die rap zeeziek wordt is het niet opportuun om de einder telkens boven of onder de reling te zien passeren. Voel je de deining niet, dan ZIE je ze wel!!

Dinsdag 3 juli

Zonnige dag op zee, 21°C

SUPERDELUXE nachtrust gehad! – prachtig weer – kalme zee.

De zeedagen worden moeiteloos door de organisatoren opgevuld met bezigheidstherapie, althans voor zij die het wensen. Alles mag - niets moet. Hier en daar pikken we iets mee, je leert iets bij, en je blijft op de hoogte van wat volgende dagen komen zal.

Om 10u start een voordracht met interessante weetjes over IJsland, de bevolking en z’n gewoontes.

Zo leren we dat achternamen zoals wij ze gebruiken hier bijna niet voorkomen. De IJslanders bedienen zich van patroniemen, zoals Karldóttir, dochter van Karl of Karlson, zoon van Karl. De voornaam is nog altijd belangrijker dan het patroniem, dus in telefoonboeken en andere alfabetische persoonslijsten wordt men op de voornaam gerangschikt. Zo zou ons dochter Wendy Marnixdóttir heten mocht ze IJslandse zijn.

Ze hebben er ook, net als de Engelsen, een speciale verhouding met hun paarden.

Het typische paard, de IJslander, een ukkepuk, behoort eigenlijk tot de ponysoorten, maar zeg NOOIT “pony”, ze nemen dat als grote belediging op.

Eenmaal een IJslander buiten IJslands grondgebied is geweest mag het nooit het land weer binnen uit schrik voor ziektes, ook al is het een toppaard en al is het een Wereldkampioen.

Voor we lekker onder ons donsje kruipen draaien we ons uurwerk een uurtje terug. Deze nacht passeren we een tijdszone, en stel je voor dat we te laat zijn voor ontbijt morgen.

Vissers hadden altijd wel iets te doen, ook tijdens de reis naar goede visgronden. Eerst en vooral moest wacht gelopen worden. Bij afvaart eind februari – begin maart vroor het vaak nog hard.

Indien er ook nog een zware zee stond kwamen onvermijdelijk golven over die overal een laag ijs vormden. Er moest dan ijs gekapt worden.

Kollijnen en haken werden klaargemaakt, het nodige onderhoudswerk diende te gebeuren. Er werd een kok aangeduid, op sommige schepen was dat een wisselrol, op andere de taak van een vaste visser. Ook de kok moest zijn deel doen en kreeg alleen de tijd die nodig was om het zootje klaar te maken. Hij moest er voor zorgen dat er ten allen tijde heet water was. Op de heenreis had men nog tijd om een dutje te doen, eens vis gevonden werd kwam van slapen nog amper iets in huis.

Slapen deed men met kleren aan. De kooien werden afwisselend door meerdere vissers gebruikt, op sommige schepen sliep men met 2 of 3 man in een kooi. De slaapruimte was tevens leef- en eetruimte.

Vóór aankomst in visrijke wateren werd geloot waar je plaats aan boord was om te vissen, de zogenaamde kolplaats. Wie midscheeps had geloot mocht zich gelukkig prijzen, daar beweegt het schip minst. Wie vooraan stond had het niet getroffen, daar kwamen zeeën over en stampte men constant op en neer, mee met het schip.

Eens het vissen begon was eten en slapen bijzaak. Er werd tot wel 21 uur per dag gevist, en dit dagen en weken achtereen. Niet zelden viel een visser al vissend in slaap.

Woensdag 4 juli Lerwick (Shetland eilanden) 591 zeemijl/1095km Na het ontbijt zien we aan de einder Mainland opdoemen, het grootste eiland van de Shetlandarchipel. Het ziet er nogal kaal uit, er zijn zo goed als géén bomen op het eiland! Onze eerste tussenstop van de reis is Lerwick. Om 9u ligt het bootje vast aan de Victoria Pier. Je voelt zo dat we reeds een stukje noordelijker zitten. Het is nog amper 13°C. Onze dikke frak zal van pas komen. Hoogzomer? Amaai!

Land in zicht – Shetlandeilanden

21

De Shetlandeilanden De archipel behoort bij Schotland en bestaat uit een 100tal eilanden waarvan er amper 15 bewoond zijn. Het totaal aantal inwoners bedraagt ongeveer 22000 personen. Die leven hoofdzakelijk van de schapenteelt, wol, het onvolprezen breiwerk en toerisme.

Maar naar de Shetlands kom je vooral voor de miljoenen zeevogels: alken, zeekoeten, Noordse stormvogels, jan-van-genten, drieteenmeeuwen, franjepoten, regenwulpen, roodkeelduikers en papegaaiduikers.

Het traject van de IJslandvaarders ging normaal niet over Shetland.

Men zette eerder koers naar «'t Gat» boven Schotland, vandaar naar de Faeröer-eilanden, en verder recht op IJsland aan. Onderweg trotseer je dan Pentland Firth, een zeestraat tussen Schotland en de Orkaden, een onstuimig tochtgat van nauwelijks 23 kilometer lang en 12 kilometer breed.

Als de wind meezit en je hebt het tij aan je kant dan vaart een vissersschip daar zo door.

Wanneer wind en tij tegenwerken dan zijn het bangelijke uren. Dat komt doordat de Atlantische Oceaan er tegen de Noordzee opbotst.

Oud-IJslandvaarders houden er allemaal herinneringen aan over. Vooral over de keren dat ze erdoor moesten terwijl het daar het weer niet voor was. Zo’n schip baande zich dan een weg door huizenhoge golven. Soms ging dat mis en kreeg het schip een dwarszee over zich, een golf die alles wegspoelt wat op z’n weg komt.

Terugkeren is geen optie. De roerganger moest zijn werk in ’t ongewisse doen terwijl bakken water over het schip komen. Wat je kan doen is het schip bijleggen, met de kop in de wind en langzaam varen. Wachtend op wat komen zal.

Soms loopt dat goed af, soms niet. Ontelbare schepen zijn op de rotsen rond Pentland Firth verbrijzeld. Vissers konden alleen bang afwachten, vloeken, bibberen en bidden.

Menig visser ging achteraf op bedevaart naar Onze-Lieve -Vrouw-Ter-Duinen. (of een ander visserskappelletje).

Sumburgh Head

Fort Charlotte

We wandelen op ons eentje door de nauwe, soms steile, straatjes van het stadje dat de hoofdplaats is van de eilandengroep. We klimmen naar het 18de -eeuwse fort Charlotte. Na enkele foto’s spoeden we ons terug naar het schip, halen de lunchpakketten op en stappen in bus 2 die ons meeneemt naar “Jarslhof en de vogelkliffen” op het Zuidelijkste punt van het eiland. Onderweg genieten we van buitengewoon mooie panorama’s en mini dorpjes. De gids legt ons uit dat het turfsteken nog steeds in gebruik is bij 80% van de bewoners. Turf is gedroogd veen dat als brandstof gebruikt wordt bij gebrek aan hout. Ze moeten het wel zelf steken, inpakken, vervoeren en drogen.

Een gezin van 2 beleeft 14 dagen hard labeur om de voorraad voor een niet al te strenge winter binnen te krijgen! Ze warmen er zich dus ook minstens 2 keer aan.

En het is gratis!!! (Vandaar dat in NL zoveel turf gestoken werd.)

Vanop de “Sumburgh Head reservaat” parking is het nog een heuse klim naar de top van de klif met de vuurtoren, naar verluidt de allereerste van Shetland.

Natuurfotograaf/bioloog Lieven de Schamphelaere (voorzitter van Natuurpunt) is met ons mee. Hij heeft camera, statief en telelens bij en wijst ons de verschillende vogels aan uit de kolonie van (vooral) zeevogels die in de kliffen hun broedplaats hebben.

Papegaaiduikers, toch iets kleiner dan we verwacht hadden, maar héél mooi van kleur en wat apart van aanvliegen, hoegenaamd niet schuw, kunnen we benaderen tot op wel 2m! Wat een lieflijke beestjes! De ooo’s en aaa’s zijn niet uit de lucht. Hier kunnen we wel uren naar kijken.

Er is uitzonderlijk weinig wind zodat we dicht bij de rand van de klif kunnen komen. De rotsen zien wit van de uitwerpselen en, al is het ver van ons verwijderd, we ruiken het beter dan het zeewater, bah.

Zeekoeten smikkelen van de gevangen vis. Het is er lawaaiig en de vele vogels vliegen af en aan. Spectaculair om zien!

Na nog een korte busrit wordt de “Jarlshof Settlement” site in Sumburgh, met overblijfselen van een oude nederzetting uit de ijzertijd, met gids doorkruist.

Hier zijn bewijzen gevonden voor een vrijwel continue bewoning vanaf de bronsen ijzertijd tot en met de zestiende eeuw.

Best wat restanten van historische nederzettingen zijn te bezichtigen op deze prachtig gelegen en goed onderhouden site die vele eeuwen overbrugt. Wat niet meer zichtbaar is, wordt knap gevisualiseerd in het bezoekerscenter door maquette en film.

Onze eerste uitstap zit er op en we konden het niet beter treffen. Dit was genieten!

Om 17u vaart het schip de baai terug uit en zijn we weer op weg naar IJsland.

Na wat goed gebrachte “Rock around the 60’S” knippen we het licht boven ons bed uit.

Tot een volgend clubblad.

Vera & Marnix

22

TECHNIEK

MOTORTJE MARINISEREN?

V

orige keer hadden we het over de zoektocht naar een nieuwe krachtbron, of althans de manier hoe wij op zoek gingen en heel toevallig spiksplinternieuwe Mercedes OM 314 motoren vonden, identiek aan onze oude dieseltjes waarmee we bijna 20 jaar lang naar volle tevredenheid hebben rondgetoerd.

Een motor die gebouwd werd voor een vrachtwagen is echter niet zomaar geschikt om een boot aan te drijven. Die motoren werden niet ontwikkeld om in een warme motorruimte te draaien. Natuurlijke afkoeling door voorbijwervelende buitenlucht ontbreekt evenals een radiator met radiatorschroef om de motor en de smeerolie in de carterpan te koelen. In plaats van een koppeling met versnellingsbak wordt een vaste verbinding met keerkoppeling gemonteerd. Ook de uitlaatcollector dient aangepast.

Er moet heel wat gesleuteld worden zodat hij probleemloos kan blijven draaien. Die aanpassingen zijn niet voor alle jachtjes gelijk, maar dat wordt verduidelijkt verder in dit artikel waarin we vooral de marinisering van onze motoren bespreken maar af en toe ook een zijsprongetje maken naar andere veel voorkomende systemen.

WAT HEB JE NODIG Een motor geschikt maken voor een boot is niet echt een technisch hoogstandje. Je hebt ook niet heel veel gereedschappen nodig. Het belangrijkste is voldoende ruimte waar je rond de motor heen kan werken en de mogelijkheid om de motor te manipuleren. Heel wat onderdelen kan je standaard kopen maar dat tikt aan. De echte doe-het-zelver maakt liever zoveel mogelijk zelf. In dat geval heb je buiten een stel dop- en steeksleutels een kolomboormachine, een lastoestel en wat technische aanleg nodig. Daarmee kom je al een flink stuk verder.

In ons geval kunnen sommige onderdelen, zoals uitlaatcollector en keerkoppeling, van de oude motor gerecupereerd worden, mits controle of er niets mee mis is.

Dit betekent dat de oude motor eerst dient gedemonteerd te worden voor we de nieuwe kunnen opbouwen. Om die uit de motorkamer te kunnen halen dienen eerst nog enkele aanpassingen aan de kajuitvloer te gebeuren. Daar beginnen we mee.

VLOER OPBREKEN EN LUIKEN INBOUWEN In onze kajuitvloer zitten van oorsprong geen luiken. Om in de machinekamer te komen is er een deurtje onder de trap, heel handig maar niet geschikt om een motor van pakweg 450 kg door te halen. Toen de boot samengelast werd hebben we de motoren er in geplaatst voor de vloer werd dichtgelast en de kajuit er werd opgezet. We hebben recht boven de motoren een grote plaat van 1 op 2 meter met schroeven gemonteerd voor het geval er ooit eentje moest vervangen worden. Die wordt nu opengelegd en ik beslis toch maar om er twee scharnierende luiken van te maken.

We willen dit doen zoals het hoort, inclusief vloerbedekking, geluidsisolatie en mooi afgewerkte houten randjes.

Dat is best wel een karwei maar eens die er in liggen is het heel handig. Met de luiken open kan je gewoon rechtopstaand werken en krijg je daglicht binnen.

O, voor ik het vergeet, vanaf nu is de boot verboden terein voor mijn eega, daarmee vermijd ik de kans op een hartstilstand, of‌ een echtscheiding!

DEMONTEERBARE HEFBRUG Zowel thuis in mijn werkplaatsje als in de boot moeten de motoren kunnen gemanipuleerd worden. Om gemakkelijk te kunnen werken maak ik een takelbrug uit twee oude metsersschoren die ik toevallig heb. Er worden twee voeten aan gelast en een profiel met loopkat op geschroefd. Aan die loopkat hangt een elektrisch takeltje waarmee ik net de motor kan optillen. Op een klein kwartier tijd kan het zaakje gedemonteerd en in de boot opgesteld worden. De hoogte is regelbaar zodat de loopkat altijd recht loopt. In een boot nog zo handig.

23

Onder de gelaste voetplaten worden houten latjes gelijmd zodat de salonvloer niet beschadigd wordt. Op de breedste stand past de hefbrug juist over mijn aanhangwagen zodat ik hiermee de motor kan laden en lossen.

Gezien de nieuwe motoren bij aankoop reeds op een motorstoel stonden moet hiervoor niets gemaakt worden.

Onder de stoel monteer ik evenwel 4 wielen om gemakkelijker te kunnen werken.

Nu alle voorbereidende werken klaar zijn kunnen we echt aan de slag.

DE OMBOUW Voor we starten met het sleutelwerk even een resumĂŠ van wat er dient te gebeuren. Stapsgewijs wordt de motor dan opgebouwd.

1. Aanpassen koelwatersysteem.

2. Uitlaatcollector vervangen door een gekoeld exemplaar met expantievat.

3. Oliekoelers voorzien voor koeling smeerolie motor en voor olie keerkoppeling.

4. Aanbouw extra alternator (een 12 V + een 24 V).

5. Drukgroep met demperplaat en keerkoppeling monteren.

6. Oliedruk- en watertemperatuurmeters voorzien.

7. Uitschakelen originele remdruk-vacuumcompressor.

8. Montage luchtfilter.

9. Aanpassen brandstofleidingen.

10. Aanpassen Morse bediening.

Heel wat van bovenstaande punten hangen min of meer van elkaar af en moeten samen aangepakt worden. Een en ander gaat trouwens gepaard met de demontage van de oude motor omdat we die onderdelen willen recupereren. De demontage gebeurt trouwens ter plekke in de boot, en dit om twee redenen: De motor kan niet in zijn geheel door de deuropening. Na demontage van de opgebouwde delen hebben we juist 1.5 cm speling in de breedte.

Niet direct een zee van ruimte! En als we de keerkoppeling achteraf monteren kan hij schuinweg juist in hoogte naar binnen, weliswaar als we zowel de trap als de deur wegnemen, maar laten we niet pietluttig doen.

Schematische voorstelling van de kielkoeling

Warm motorwater 80°C

24

Een tweede reden waarom we de oude motor voorlopig in de boot laten is een kwestie van logistiek. Om de motor van op de oever in de boot te brengen hebben we een kraantje nodig, om de oude er af te nemen ook, dat willen we graag combineren.

1. Aanpassen koelsysteem & 2. Uitlaatcollector vervangen.

Vooraf demonteren we de ventilatorschroef en uitlaatcollector van de nieuwe motor. Die hebben we niet meer nodig. Gezien de dichtingen van de uitlaat nog geen dienst hebben gedaan zorgen we er voor dat ze niet beschadigd worden. De collector van de oude motor wordt gereinigd en gemonteerd zonder de bouten extra aan te halen. Alles moet er immers, nadat de motor volledig klaar is, terug af om de motor in de boot te kunnen krijgen langs het deurgat.

Kielkoeling versus interkoeling Er zijn principieel twee verschillende koelmethoden die veelvuldig in motorjachtjes voorkomen, namelijk kielkoeling en interkoeling met hun afgeleiden.

Elk type heeft voor- en nadelen maar de reden waarvoor de meeste jachtbouwers voor een interkoeling kiezen is omwille van het prijskaartje. De motoren worden door de motorconstructeur geprepareerd met intercooler en pomp, verder hoeven ze enkel maar enkele aansluitingen te maken.

Wij hebben kielkoeling gecombineerd met een droge uitlaat.

Ook dat heeft voor- en nadelen. De constructie is duurder omwille van het extra laswerk bij de bouw van het casco, de uitlaat dient geisoleerd te worden maar je hebt geen buitenwaterpomp en wierfilter nodig. De motor en koelribben worden eenmalig gevuld met een degelijke antivriesvloeistof en je kan jaren onbezorgd de winter in.

Persoonlijk verkies ik het gesloten koelsysteem zonder wierpot. Zelfs bij overmatige algengroei in het water of eendenkroos loop je nooit het risico op een verstopte filter en heetlopende motor.

De waterpomp van de motor stuwt het water rond door het motorblok. Een deel van het water blijft in de motor circuleren tot die warm heeft, een deel pompt naar de gekoelde collector met expantievat.

Eens de motor op temperatuur komt opent de thermostaat. Het water wordt via het expantievat door de kiel gestuurd. In de kiel (soms zijn het buizen, bij ons is dit echt de kiel) wordt het water langs de wand geleidt en koelt het af. Het wordt terug naar de motor geperst waar het eerst door een dubbele warmtewisselaar loopt. Die warmtewisselaar koelt de olie van de keerkoppeling, het tweede deel de motorolie. Daarna loopt het water terug richting motorwaterpomp en herhaalt de cyclus zich.

Uitlaat met uitzettingsbalg

Uitlaatcollector – expantievat Er wordt een aangepaste uitlaatcollector gemonteerd die tevens dienst doet als expantievat. De uitgang van de motorwaterpomp die bij voertuigen richting radiator gaat wordt aangesloten op de expantietank. Bij opwarming van de motor zet het water uit, in ons geval zit in de kiel ruim 100 liter water per motor (gescheiden in 2 circuits).

De uitzettingscoefficient van water is gemiddeld 0.03 % per graad. Bij opwarming van pakweg 70 graden zet 100 liter water 2.1 liter uit. Dus die tank moet minstens een drietal liter reservevolume hebben.

WARM KOELWATER IN

expantieruimte

Retour boiler

Max koelwaterniveau in expantievat

UITLAATGASSEN

HEET WATER ( > 80 °C) NAAR KIEL

We hebben voor de waterpomp als extra een aftakking naar een 100 liter waterboiler. Die maakt gratis warm water. Heel handig, zeker in de douche! Douchen met koud water veroorzaakt immers génante krimptoestanden… althans bij de helft van de wereldbevolking.

Isolatie uitlaat Verse uitlaatgassen kunnen bij een dieselmotor temperaturen bereiken tot wel 450 °C, afhankelijk van de motorbelasting en het toerental. Gezien de gloeiendhete uitlaatcollector door een waterbak loopt wordt deze afgekoeld. Buiten de waterreservoir is die nog zeer warm, maar niet meer gloeiend heet. Daar zit een flens met een roestvrijstalen balg die de trillende beweging van de motor dempt ten opzichte van de verdere uitlaat en de scheepsromp. Bij een droge uitlaat dient de buis degelijk geisoleerd te worden met een onbrandbaar materiaal. Vroeger gebruikte men hiervoor geweven asbestband. Dat we dit vandaag niet meer gebruiken behoeft geen uitleg.

We kochten via internet vuurvast keramisch fiberlint van 5 cm breedte en 3 mm dik waarmee de uitlaat wordt omwikkeld. Bij een draaiende motor kan je deze nu zonder gevaar op brandwonden vasthouden.

De werking en correcte aansluiting van een oliekoeler.

3. Aansluiting oliekoeler op het koelwatersysteem Een oliekoeler is in feite een simpele warmtewisselaar. Meestal is die uit koper of messing gemaakt om een goede warmtegeleiding te bekomen. Binnen de behuizing zitten enkele pijpenplaten. Dat zijn schijven waarin tientallen gaten zijn geboord. In die gaten zitten koperen dunwandige buisjes gesoldeerd. Koud water wordt door de buisjes geperst. Warme olie wordt rond die koude buisjes gepompt en geeft zijn warmte af aan het water in de koperen buisjes. Om het beste koeleffect te bekomen loopt het koelwater in tegengestelde richting van de olie. Olie en water komen uiteraard nooit met elkaar in aanraking.

Het water die de oliekoeler verlaat stroomt vervolgens door de motor.

Om de olie uit de motor te tappen moeten we tussen motor en oliefilter een bypass maken. De oliepomp perst de olie door de bypass naar de oliekoeler, vervolgens door de filter en de motor.

Daarna loopt de opnieuw warme olie terug in de carterpan.

Waterrichting tegengesteld aan oliestroom Koud water

Warme olie

2 Flexibele olieleidingen

Gekoelde olie naar de filter

Bypass

In een volgend clubblad gaan we de elektrische toer op en leggen de motor in de boot.

Oliefilter 25

Doornik

Aangebracht door Armand De Rouck

Le Pont des Trous wordt afgebroken

L

e Pont des Trous, een van de meest markante historische gebouwen in Doornik, wordt tijdens de winter ’19-‘20 deels afgebroken. Dat heeft de Waalse minister van Openbare Werken Carlo Di Antonio bekendgemaakt.

Door de afbraak van de centrale boog wordt het mogelijk om er grotere schepen te laten doorvaren in het kader van het Project Seine-Nord.

Er is reeds jaren een controverse aan de gang over de brug. Voor de steeds grotere schepen is de brug te klein geworden, anderzijds is Le Pont des Trous één van de laatste drie militaire waterpoorten die vandaag nog bestaan in de wereld. De brug, gebouwd op het einde van de 13de eeuw, maakte deel uit van de tweede stadswal van Doornik.

Het is niet voor het eerst dat de brug verbouwd wordt. De Engelsen hebben aan het begin van de tweede oorlog een handje toegestoken en het middendeel, in sneltempo met een bommeke, verwijderd. Na de oorlog werd de boog hersteld en groter gemaakt zoals we ze nu kennen.

In de oorspronkelijke 13de -eeuwse versie had de brug valhekkens om de vijand tegen te houden en was er een dak boven de brug. Tijdens een van de vele restauraties werd het dak weggelaten. Tot aan de Belgische Revolutie werd tol geheven op de passerende schepen.

(Vandaag heft men in Wallonië geen tol meer, in Vlaanderen wel! We hinkelen achterop.)

Sinds jaren worden compromissen gezocht door architecten, kunstenaars en inwoners van Doornik om de brug op een waardige manier te laten voortbestaan, de een al wat meer futuristisch dan de ander. Er werd zelfs een referendum gehouden. Daaruit bleek dat een meerderheid koos om terug een stenen brug te bouwen.

Maar wat is een referendum waard?

Men is er nog niet uit. De toekomst zal het moeten uitmaken.

Eerst afbreken, daarna zien we wel! Een eigenaardige werkwijze.

Bezint eer je begint.

Het zal nooit meer hetzelfde zijn!

26

HERSENSPINSELS

Vlaggenbrief 151 €

DE KOSTEN RIJZEN DE PAN UIT! Tekst: Jef Beernaert

“Die mannen met hun bootjes hebben toch genoeg centen!”

Een oud zeer.

Voor en na de oorlog , misschien zelfs tot in de 60er -jaren, was die stelling nog verdedigbaar. Toerisme en reizen waren toen vooral voor de upperclass bestemd. Maar sinds massatoerisme zijn intrede deed (in België voornamelijk na expo ’58 met het allereerste vakantiesalon en de invoering van vakantiegeld), kwam ook in ons land de pleziervaart schoorvoetend in het vizier van de werkman.

Niet zelden met zelfbouw vaartuigen, samengesteld uit ex-oorlogsmateriaal, afgedankte reddingssloepen en auto-onderdelen.

Intussen zijn we 60 jaar verder, de pleziervaart is geëvolueerd, bootjes zijn jachtjes geworden, de oude sloepen zie je maar zelden meer en deze die er zijn worden gekoesterd. Maar de meeste pleziervaarders (in Vlaanderen) varen nog steeds met bootjes, niet zelden tweede- derde- en vierdehands gekocht in Nederland, die eigenhandig, na de werkuren, worden gepamperd.

Examen Stuurbrevet 75 € Dat de pleziervaarders rijkelui zijn? Wij weten wel beter!

Maar de beleidsvoerders en waterwegbeheerder zijn blijkbaar niet mee geëvolueerd en zijn blijven plakken in vooroorlogse tijden, want ze zijn blijkbaar van mening dat booteigenaars nog steeds het geld voor het scheppen hebben.

Er gaat geen seizoen voorbij of er worden nieuwe regeltjes opgelegd, opnieuw ergens een extra examen ingevoerd, prijsaanpassingen toegepast buiten de index om, altijd hoger, nooit lager!

Er komt geen eind aan.

Verjonging in de pleziervaart is bijna uitgesloten, de eisen die gesteld worden aan de watersporter in spé zijn zo hoog en meteen ook zo duur dat jonge mensen bedanken en indien ze dit wensen, liever eens een bootje huren, want dat kan onvoorwaardelijk, zonder regels, examens, ervaring of extra veiligheidsvoorwaarden!

Marifoonexamen 31.64 €

We zijn als uitstervend ras gedoemd, net zoals de paters en de nonnekes. Maar die laten ze nog in stilte en rust uitdoven. Bij de pleziervaarder kan het niet snel genoeg gaan, er wordt als het ware euthanasie gepleegd. Heel wat bootjes bleven reeds aan de kant liggen, er zullen er ongetwijfeld nog veel volgen in de nabije toekomst als de kosten nog hoger gaan oplopen.

Controles SPN

Digitaliseren, zeker, we moeten mee met de tijd, maar dit betekent normaal een besparing, geen tariefverhoging!

Nochtans zijn we best bereid om ons steentje bij te dragen, maar in alle redelijkheid. Een vergelijking met de ons omringende landen mag best, indien de betaling in verhouding zou zijn. In Nederland, Duitsland, zelfs in Wallonië of aan onze Vlaamse kusthavens, moeten er geen vaartaksen betaald worden.

Frankrijk heft wel taksen, en de vergelijking mag toegepast worden. Per bevaarbare km, of in het aantal personeelsleden die ten dienste staan van bijna uitsluitend de pleziervaarder. Als je die vergelijking maakt betalen we nu reeds het dubbele per km bevaarbare waterweg, terwijl in Frankrijk heel veel gratis VNF afmeerplaatsen zijn.

Frankrijk heeft ongeveer 8500 km bevaarbare waterwegen, Vlaanderen met moeite 1300.

Per slot van rekening betalen we als booteigenaar toch al ons deel in de concessie bij de club waar we een vaste ligplaats hebben.

Controles Vlaamse WaterWeg En dan hebben we nog het onredelijke aantal controles op en langs de waterweg.

Zelf rij ik reeds ruim 40 jaar met de auto en kreeg in al die tijd welgeteld 1 keer controle door de douane en misschien toch wel twee keer een vluchtige politiecontrole. Op het water krijg je in Vlaanderen jaarlijks minstens 2 controlebeurten en in de havens of tijdens festiviteiten mag je rekenen op een extra controle, de stickercontroles in sluizen en in onze haven niet meegerekend.

Je kan dit normaal noemen maar het begint eigenlijk op stalken te lijken. Het is voor velen een bron van ergernis, temeer daar we allen weten dat overal wrakken afgemeerd liggen waar niet aan geraakt wordt. Niet alleen jachtjes, ook binnenvaartschepen in verval, die liggen dan nog afgemeerd, onwettig lang, aan kademuren die miljoenen hebben gekost aan de maatschappij.

Je vraagt je dan af, WAAROM? Met welk recht, met welke motivering, durven de beleidsvoerders raken aan de huidige tarieven die eigenlijk al moeilijk te rechtvaardigen zijn. Fietsers betalen toch ook niet om de jaagpaden te gebruiken?

Vlaamse Vaarvergunning ????? € 27

OPENEN VAARSEIZOEN 2019 Het is heel vroeg op het seizoen, we doen het rustig aan.

Programma: ZATERDAG 27 APRIL - Zaterdagmorgen om 8 uur verklaren we het nieuwe vaarseizoen voor geopend met een korte maar krachtige hoornstoot. We varen over Evergem richting het sluisje in Schipdonk.

De bediening in Schipdonk wordt door de sassenier van dienst verzorgd. De sluis zelf bedienen mag niet meer sinds begin 2019.

- Verwachtte aankomst bij VVW Eeklo (EJK) omstreeks 13 uur.

Wegens stormschade is afmeren bij de Koetshoeve, zoals oorspronkelijk was voorzien, niet mogelijk.

De ligplaatsen in Eeklo worden vooraf besproken, dus inschrijven is gewenst. Liggeld 12 € per boot, ongeacht de lengte. Elektriciteit is in de prijs begrepen.

-

In de namiddag kunnen we gewoon bijpraten bij een glaasje prik aan boord of in de kantine.

Er worden geen expliciete activiteiten gepland.

Op zaterdagavond omstreeks 18u30 is er gereserveerd. Zoals steeds is deelname in het restaurant volledig vrijblijvend en uiteraard op kosten van de deelnemers. (Info volgt per mail)

ZONDAG 28 APRIL - Om 9u30 voorzien we, weersafhankelijk, een gezamenlijk Ontbijt.

- Terugvaart wordt aangevat om 14u30 om sluis Evergem te bereiken tegen 17 uur.

VAAR JE OOK MEE? Schrijf dan vlug in, liefst vóór 20 April, op watersport.moervaart@proximus.be of telefonisch op 09 369 93 72 – gsm 0478 349291 Met opgave bootlengte voor de ligplaatsreservering.

Graag vermelden met hoeveel personen je zal aanwezig zijn aan het restaurantbezoek.

HEMELVAARTWEEKEND Do 30 mei tot en met Zo 2 juni Oudenaarde - Zwevegem – Wachtebeke Onder voorbehoud

Bezoek aan TRAN FO, de vooroorlogse elektriciteitscentrale in Zwevegem Een volledig programma wordt u per mail toegestuurd.

Deelnemen aan de toervaarten van Watersport Moervaart is gratis.

Havengelden en restaurantkosten worden ter plaatse per schip afgerekend.