Watersport Moervaart Magazine Juli

MOERVAART - magazine Driemaandelijks ledenblad van Watersport Moervaart vzw - Wachtebeke – Jaargang 39 – Juli 2021

Spanjeveerbrug Mendonk

Samen op stap

Haar dagen zijn geteld

Samber & Cnl de la Sambre à l’Oise De heropening

Sluis Merelbeke

Ecluse d’Ors Afzendadres: Leeweg 4 – 9270 Laarne V.U. Beernaert Jef

Laatste weekend september!

FEEST AAN DE MOERVAART P509300 Afgiftekantoor 9270, Laarne

TELEFOON

HET BESTUUR Beernaert Jef Daens Marc De Rouck Armand Van Houteghem Charles De Witte Jurgen Cappaert Jo

Voorzitter Secretaris Penningmeester Havenmeester Werkgroep Toervaren

0474 317 559 0473 291 879 0496 342 479 0477 460 983 0496 581 374 0496 656 968

Zetel / Redactieadres: LEEWEG 4 9270 LAARNE e-mail: watersport.moervaart@proximus.be Blog: watersportmoervaartnieuws.blogspot.com Ondernemingsnr. 0424. 080. 436 RPR Gent afdeling Dendermonde

INHOUD Juli 2021 Blz 2 Inhoud Blz 3 Voorwoord Blz 4 40 jaar WM – Varen met hulpverleners Blz 6 Inschrijvingsdocument Blz 7 VOOR U gelezen of gehoord Blz 9 Wie vaart maakt krassen

WERKTEN MEE AAN DIT BLAD: Jo Cappaert Vera Hoogerwerf Bart Doise Marc Daens Eartha Dereuddre Jef Beernaert

Waarvoor DANK!

Watersport Moervaart vzw of de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor onjuiste, onvolledige of ontbrekende vermeldingen.

Niets uit dit Watersport Moervaart magazine mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de auteur.

Blz 9 Wie vaart maakt krassen

Blz 12 Heropening van de Samber - Deel 2 Blz 16 Spanjeveerbrug Blz 18 Cruise naar Ierland - slot Blz 21 Een greep uit het logboek van Yester Blz 26 Oliegesmeerde schroefasinstallatie Blz 28 Op toervaart naar Terneuzen

Blz 26 Oliegesmeerde schroefas

Blz 9 & 21 Op toervaart – Ambiance verzekerd

Blz 18 Op cruise (slot) St Michael’s Mount (deze is in GB, niet in Fr)

2

OP GOEDE WEG

U

iteraard hebben we het nog maar eens over het corona virus. Het lijkt er sterk op dat we, eindelijk, onze vrijheden aan het terugwinnen zijn. De vaccinatiecampagne werpt zijn vruchten af, alle cijfers die moeten dalen doen dat ook. Zelfs Steven Van Gucht hebben we al eens zien glimlachen en dat is veelbelovend. Dat we nog een beetje beknot worden in onze bestemming nemen we maar als lief. Nu nog onnodige risico’s lopen zou maar al te gek zijn.

Het voorjaar viel deze keer niet in het water. Ook al kon de VPF toervaart nog niet doorgaan, we gingen met onze club tweemaal op stap. Dat was op zijn minst gezegd, tot tweemaal toe, een succesvolle onderneming, ook al was goed weer ver te zoeken. In zijn totaliteit deden 19 bootbemanningen en 1 camperkoppel deel aan het toervaartgebeuren, en dat is fantastisch. Het is altijd fijn om nieuwe mensen, of beter gezegd nog minder bekende leden (want zo nieuw waren ze nu ook weer niet) te leren kennen en het doet deugd te merken dat ze onmiddellijk in de groep opgenomen werden.

In dit blad vind je in elk geval al een terugblik.

En we hebben nog meer op het programma staan.

Tijdens het eerste weekend van september varen we naar Terneuzen en in het laatste weekend vieren we feest aan de Moervaart.

Ter gelegenheid van de 40ste verjaardag van onze vereniging hopen we zoveel mogelijk jachtjes te mogen ontvangen.

Het programma en inschrijvingsformulier vind je zowel in Kanaal 77 als in dit clubblad terug. We hopen jullie allen te mogen begroeten. Ook onze eigen ligplaatshouders dienen zich in te schrijven voor deelname. Ook leden zonder boot zijn welkom.

Zorg dat je erbij bent!

Wegenwerken in Wachtebeke

Stremming op je reisroute

Volgens de aannemer en de nieuwsbrief van de gemeente Wachtebeke vorderen de werkzaamheden vlotter dan voorzien, ook al wordt niet alles volgens de oorspronkelijke planning uitgevoerd. Er was voorzien dat de werken langs het jaagpad eind mei zouden afgerond zijn. Dat is duidelijk niet het geval. De huidige planning vertelt ons dat tegen eind augustus het uitgebroken stuk wegdek opnieuw zou gegoten worden. Of daarmee de kous af is langs het jaagpad?

De aannemer, God en Klein Pierke kunnen het weten.

We kunnen het alleen maar zeggen, maar voor je op reis vertrekt met de boot raden we sterk aan om je geplande reisroute even te checken om mogelijke stremmingen te vermijden. Want elke zomer zijn er wel ergens werken aan de gang waardoor waterwegen geblokkeerd worden. Soms maar voor even, soms voor een lange periode.

En niets is vervelender dan op je stappen te moeten terugkeren.

Jaarlijkse BBQ Trop is teveel éh of teveel is trop éh.

Gevleugelde woorden van Vanden Boeynants.

Gezien feestelijkheden in zalen momenteel nog steeds aan beperkingen gebonden zijn en de havenfeesten ter gelegenheid van 40 Jaar Watersport Moervaart nog maar pas zullen voorbij zijn, zal er dit jaar geen BBQ georganiseerd worden.

Jammer? Wel zeker, ja, maar blijven feesten gelijk de beesten…

Niet gezond.

En de gezondheid van onze leden staat bovenaan de agenda!

Voor stremmingen kan je terecht op: Voor de Vlaamse waterwegen: www.visuris.be In Wallonië: www.voies-hydrauliques.wallonie.be In Nederland: www.vaarweginformatie.nl In Frankrijk: www.vnf.fr En nog gemakkelijker: gewoon www.riseuropa intikken en je kan, als je er even de tijd voor neemt, alle mogelijke stremmingen opzoeken.

We willen graag al meegeven dat: Onder Merelbeke de Ringvaart gestremd is van 2/8 tot 8/8.

Royerssluis Antwerpen voor enkele jaren dicht blijft.

Hellend vlak Ronquières gestremd van 12 juni t.e.m. 26 juli

3

Watersport Moervaart

Wachtebeke

JAAR O

p het einde van de succesvolle VPF Toervaartreünie 2016, die ter gelegenheid van de 35ste verjaardag van Watersport Moervaart plaatsvond in Wachtebeke, hebben we geen vaarwel gezegd maar tot ziens.

Intussen zijn we 5 jaar ouder geworden en hebben anderhalf jaar achter de rug waar gezamenlijke activiteiten niet konden plaatsvinden en ook niet te verantwoorden waren. Maar betere tijden kondigen zich aan. Het is duidelijk dat de vaccinatiecampagne zijn vruchten afwerpt. Opeenvolgende versoepelingen geven ons hoop. We mogen stilaan uit het strenge keurslijf breken. Net op tijd, want we hebben iets te vieren.

Watersport Moervaart wordt 40 jaar jong.

En dat willen we graag doen in onze huisstijl, in alle eenvoud, gezellig, samen met gelijkgezinden, over club- en federatiegrenzen heen.

Bij deze nodigen de VPF en Watersport Moervaart vzw alle pleziervaarders uit om tijdens het laatste weekend van het reguliere 2021-vaarseizoen samen te komen aan de boorden van de Moervaart in Wachtebeke.

Er werd een programma samengesteld waarbij we met zekerheid heel veel blije gezichten zullen zien. Want we willen het aangename aan het dankbare koppelen door de helden van de eerste rij een namiddag plezier te bezorgen.

En die helden, daar zal iedereen het mee eens zijn, dat zijn in de eerste plaats de hulpverleners in de woonzorgcentra.

Zij die, vooral tijdens de eerste coronagolf, met primitieve hulpmiddelen, op gevaar voor lijf en leden, moedig verder werkten en de broodnodige zorg verleenden aan de meest kwestbaren onder ons: de oma’s en opa’s.

Liefst zouden we alle hulpverleners van het land eens vertroetelen, maar dat torent ver boven onze mogelijkheden uit.

We willen dit graag symbolisch doen met het verzorgend personeel uit de twee Wachtebeekse woonzorgcentra. WZC De Mey en onze buren van WZC Moervaartheem. En wie weet komt er navolging door verenigingen in andere gemeenten.

Hoe willen we dit doen?

Op zaterdagnamiddag 25 september willen we een twee uur durend vaartochtje maken op de mooie Moervaart met zoveel mogelijk pleziervaartuigen. Elk bootje neemt enkele WZC-gasten mee aan boord, naar eigen vermogen en in alle veiligheid. We hebben het niet over de bewoners maar over het verzorgend personeel. Watersport Moervaart zorgt dat iedere boot iets lekkers meekrijgt om crew en gasten te plezieren. Na afloop kunnen we met z’n allen bijpraten in de tenten van de Koninklijke Marinekadetten uit Geel die, net als in 2016, opnieuw van de partij zijn met een tapinstallatie, tot de nok vol Karmeliet.

Om het opzet tot een goed einde te brengen hebben we een portie goede wil nodig!

En bootjes, veel bootjes.

Heb je het hart op de juiste plek? Zorg dat je ook van de partij bent!

4

Het programma in een notendop Vrijdag 24 september - Samenkomst van de deelnemers in Wachtebeke.

- 18 u: Welkomstaperitief in de tent, u aangeboden door de VPF. - 19 u: Friet met stoverij op opa’s wijze, compleet met toetje. €16 (in de tent, vooraf inschrijven noodzakelijk) - Gezellig samenzijn tot de sterren komen.

Zaterdag 25 september - Vanaf 8 u mogelijkheid tot een uitgebreid cava-ontbijt. €15 (in de tent, vooraf inschrijven noodzakelijk) - 10u30: Briefing namiddagvaartocht in de tent.

- 14u: Ontvangst hulpverleners en inschepen.

- 14u30 tot ongeveer 16u30: Vaartocht.

- 18u: Aperitief, u aangeboden door Watersport Moervaart. (in de tent) - 19u: Spaghetti à volonté met een toetje. 10 € (in de tent, vooraf inschrijven noodzakelijk) Schipper en 1 matroos per deelnemende boot aan de vaartocht eten gratis.

- Gezellig samenzijn tot de Karmeliet op is. (Andere en niet-alcoholische dranken schijnen ook voorradig te zijn) Zondag 26 september - Vanaf 8 u mogelijkheid tot een uitgebreid cava-ontbijt. €15 (in de tent, vooraf inschrijven) - 10u00: Begeleide wandeltocht in Wachtebeke met bezoek aan het Eddy Wally rariteitencabinet (ong 4 km).

Of Fietstochtje langs kleine wegen (15km).

- 12u: Hotdog op Koninklijke wijze. €2 per stuk (In de tent. Vooraf inschrijven en het gewenste aantal opgeven) - In de loop van de namiddag uitzwaaien van de deelnemende jachtjes.

WE ZEGGEN GEEN VAARWEL MAAR TOT ZIENS! * Van vrijdag tot en met zondag zijn jullie te gast bij Watersport Moervaart, afmeren in Wachtebeke is dan uiteraard gratis.

Een beperkte elektriciteitsaansluiting zal voor elke boot beschikbaar zijn. * Vroeger afmeren of langer blijven kan aan 7€ per dag.

Afspreken kan via mail watersport.moervaart@proximus.be of gsm 0474 317559 * Indien je ook kan deelnemen aan de vaartocht, vergeet niet te vermelden hoeveel gasten je kan meenemen. In dat geval kunnen 2 personen van uw crew gratis deelnemen aan de spaghetti avond. Extra personen betalen €10. * Graag op het deelnemingsformulier bootnaam + de lengte van uw vaartuig doorgeven aub. * Ook zij die niet met de boot kunnen komen of niet meevaren op de vaartocht zijn welkom. VRIJHEID BLIJHEID! * De Koninklijke Marine Kadetten slaan hun tenten op en zorgen voor de tap, ontbijt en hotdogs. Door hieraan deel te nemen steunen we de jongerenwerking van de Kadetten. * Afhankelijk van de coronamaatregelen die eind september zullen gelden kunnen inschrijvingen vervroegd afgesloten worden mocht het maximum aantal toegelaten personen bereikt zijn. Eventueel gestorte gelden worden dan zonder aarzelen teruggestort.

Tot binnenkort in Wachtebeke Het Watersport Moervaart Team

5

Inschrijvingsformulier VPF Sluiten vaarseizoen 24 - 26 september 2021 Wachtebeke Uw gegevens (gelieve in drukletters in te vullen aub) Naam

Straat

nr

Gemeente

Tel /GSM

Mailadres

Aantal Pers.

Bootaam

Bootlengte

Aankruisen + het aantal gasten dat u kan meenemen invullen aub Ik neem deel aan de vaartocht met hulpverleners en kan

(aantal) personen veilig meenemen aan boord.

Ik neem liever NIET deel aan de vaartocht maar kom wel met de boot naar Wachtebeke.

Ik kom naar Wachtebeke zonder boot. MET CAMPER

MET AUTO

IN B&B (schrappen wat niet past)

Activiteiten (gelieve uw activiteiten keuze en het aantal personen te vermelden + de eindafrekening te maken aub) Dag

Activiteit

Vrijdagavond

Kostprijs per pers.

Totalen

VPF Aperitief

€ 0 (Gratis)

0

Friet met stoverij + een toetje

€ 16/pp

Zaterdagmorgen CAVA-ontbijt

Aantal pers.

€ 15/pp

Zaterdagavond

WM Aperitief

€ 0 (Gratis)

Zaterdagavond

Spaghetti + toetje voor crew vaartocht (max 2 pers gratis) Spaghetti + toetje voor niet deelnemers vaartocht of extra personen aan boord CAVA-ontbijt

€ 0 (Gratis voor deelnemers tocht)

€ 15/pp

Wandeltocht + Eddy Wally museum

€ 0 (Gratis)

0

Fietstocht langs kleine wegen

€ 0 (Gratis)

0

Koninklijke Hot Dogs

€ 2 per stuk

Zondagmorgen

Zondagmiddag

0

€ 10/pp

TOTAAL TE BETALEN:

Dit ingevulde formulier opsturen naar watersport.moervaart@proximus.be Of per post: Watersport Moervaart vzw Leeweg 4 9270 laarne Inschrijven kan uiterlijk tot maandag 13 september 2021 door het totaalbedrag te storten op rekening nr. BE04 4482 5941 0131 BIC: KREDBEBB Gelieve bij storting uw naam + bootnaam te vermelden.

Volgens de geldende coronamaatregelen van het moment kunnen de inschrijvingen vroeger afgesloten worden.

GEBUNDELDE BERICHTEN

VOOR U

GELEZEN OF GEHOORD!

YACHTHAVEN SENEFFE Vanaf heden een extra VPF-geassocieerde haven Een geassocieerde haven is een jachthaven waarmee de VPF een overeenkomst heeft gesloten waarbij de VPF-leden (dus ook wij van Watersport Moervaart) aan een voordelig tarief kunnen afmeren als bezoeker.

SNEF Yachting is gelegen op een aftakking van het Kanaal Brussel-Charleroi, richting Charleroi, 2.5 km voorbij het historische Centrumkanaal aan SB. Het is een ideale tussenstop, rustig gelegen net van het kanaal weg op een plaats waar tot halfweg de jaren ’60 kolen werden verladen (Branche de Bellecourt).

Je vindt er alle mogelijke comfort die een jachthaven kan bieden. Het centrum is iets verder weg, een fikse maar mooie wandeling naar de overkant.

Gezien dit nieuws ‘heet van de naald’ is kunnen we nog niet meedelen hoe de korting gegeven wordt.

Courant in gebruik zijn: 2 nachten halve prijs Of 2de nacht gratis Dat kan je ter plaatse vragen aan de havenmeester (lidkaart VPF voorleggen).

DOORNIK Nieuwe passantenhaven in gebruik We hadden het er reeds over in het vorige clubblad. Maar nu is het officieel: De gloednieuwe passantenhaven in Doornik is eindelijk in gebruik genomen.

Ze situeert zich op dezelfde plaats als de oude, dat wil zeggen ongeveer 500 m opwaarts de hefbrug Pont de Notre Dame aan stuurboord.

Een grote verbetering ten opzichte van vroeger is de lange golfbreker die rond de afmeerplaatsen werden geplaatst.

Water en elektra zijn beschikbaar (digitale aansluitpalen). Er is voldoende plaats voor een tiental jachtjes. Het centrum is vlakbij.

Voor zover we weten is afmeren gratis.

Een tussenstop in de op 1 na oudste stad van ons land is zeker een aanrader. Er zijn heel wat bezienswaardigheden in en rond het centrum. Van hieruit kan je trouwens mooie fietstochtjes maken door ‘Le Pays Blanc’ (langs de kalkovens tussen Doornik en Antoing).

7

DE APP HAVENMEESTERS Het betreft een soort parkeermeter voor boten. Het komt overgewaaid uit Nederland en wordt met regelmaat toegepast op camperplaatsen. Nu werd het hier voor het eerst gespot aan de steiger in Oudenburg. En geloof het vrij, we zullen het nog meer zien in de toekomst. Hopelijk gaat dit niet ten koste van die enkele vrije ligplaatsen die er nog zijn.

Dat het een einde kan maken aan de blijvenliggers die soms wekenlang bivakkeren op een gratis ligplek met voorzieningen? Laat het ons hopen.

Betalen voor water en elektra lijkt mij trouwens maar heel normaal.

Voor alle duidelijkheid, in Oudenburg is afmeren nog steeds gratis (dit werd ons door Stad Oudenburg bevestigd), alleen voor de nutsvoorzieningen moet betaald worden, al is dit niet duidelijk op de gebruiksaanwijzingen naast de nieuwe laadpaal.

Hoe gaat het in zijn werk Muntloos uw verblijf, stroom en water activeren bij een overnachtingsplaats of in een jachthaven, het blijkt geen toekomstmuziek meer te zijn. Het lijkt op het eerste zicht niet voor iedereen haalbaar maar dit systeem is vrij eenvoudig te bedienen via een app of met de website van aanuit.net. Heb je geen app of geen internet, dan kan het ook telefonisch.

De tel.nrs voor water en elektra staan op de gebruiksaanwijzingen naast de zuil (zolang er geen graffitikunstenaar is gepasseerd).

De betaling gebeurt op het einde van de maand. De rekening wordt u per mail toegestuurd. Ten allen tijde kan je, door uw wachtwoord in te tikken, uw verbruik volgen.

Doe je het met de app of via de website, ga dan als volgt tewerk:

Stap 1: Aanmelden Meld u éénmalig gratis aan als AanUit.net-gebruiker op de website of via de AanUit.net app.

Stap 2: Aanzetten Een AanUit.net-punt kan een stroomaansluiting, watertappunt of lig-, sta- of parkeerplaats betreffen. Deze AanUit.net-punten hebben een uniek vijfcijferig nummer. Met dit nummer kunt u de betreffende AanUit.net-punten aanzetten.

Stap 3: Uitzetten NIET VERGETEN! Voor je vertrekt moet het systeem terug afgezet worden, anders blijft het opstaan en krijg je later de rekening gepresenteerd.

De betreffende AanUit.net-punten kunt u uitzetten en de rekening wordt in het begin van de volgende maand automatisch verstuurd naar uw e-mailadres.

VAARBEWIJS Vanaf nu verplicht met praktijklessen Het dienstboekje (waarmee je moest bewijzen over een aantal uren praktijkervaring te beschikken) is vanaf nu kastvulling voor het heemkundig museum.

Vanaf 1 juli 2021 zijn het slagen in een praktijktest + het theoretisch examen noodzaak indien je een vaarbewijs wenst te behalen.

-

Deze praktijktesten zullen afgenomen worden in erkende praktijktestcentra.

Tijdens deze praktijktesten wordt de kandidaat getest op praktische kennis en vaardigheid.

De testen hangen af van het brevet dat de kandidaat wil bekomen en maken ook een onderscheid tussen motor- en zeilvaart.

Deelname aan het praktijkexamen kan vanaf 15 jaar.

Aperitiefsessies organiseren zit niet in het testpakket begrepen, dat vinden we ongehoord!

8

WIE VAART… MAAKT KRASSEN!

Alegup Had’r geen zin meer in!

Tekst: Bart Doise MY ALEGUP

N

iet dat ik bijgelovig ben, maar ‘k had het wel kunnen weten. Met 13 boten op toervaart trekken richting Oudenaarde op 1 mei, dat moet ongeluk brengen.

Of had ik geluk, want voor 1 keer was ik niet alleen onderweg en hulp was nabij. Helpende handen kwamen eigenlijk van overal. En dat geeft toch een fijn gevoel.

Zaterdag 1 mei We hebben er al een heel eind varen op zitten. We vertrokken om 8.30 op de Moervaart in Wachtebeke en varen dwars door Gent, via een nukkige Brusselsepoortsluis die van op afstand wordt bedient maar plots, bij de derde schutting, er zonder aankondiging de brui aan geeft. 1 boot kan er niet door, het zal nog uren duren voor het euvel verholpen wordt, het zal je maar overkomen op de eerste vrije vaardag van het nieuwe seizoen.

Maar ik ben er wel door. Samen met nog 12 jachtjes varen we op de Bovenschelde door sluis Asper richting Oudenaarde.

1 jachtje hoort niet bij onze groep en vindt het allemaal te langzaam gaan. Die loopt de groep voorbij en zal ons allicht een verkeerd sas geven straks in Oudenaarde. Gevolg, er wordt een tandje bijgezet. Mijn Alegup is de kleinste van de groep en eerlijk gezegd zit die op de limiet. Maar ik laat niets blijken en volg gelijk nen echten, met een snelheid van 10 à 11 km/uur, in het zog van die grotere mannen.

Over de marifoon wordt gemeld dat de sluis voor ons klaar staat, we kunnen zo binnenlopen.

Ik kom achter de brede Balou aan en wil aan bakboordkant afmeren. Even achteruitslaan om wat af te remmen, vervolgens vooruit om bij te sturen. En dan gaat het mis.

Zoals je intussen wel weet behandelt deze rubriek gebeurtenissen waar iedereen mee kan geconfronteerd worden. Soms met schade tot gevolg, soms net niet. Iedereen komt al eens wat tegen. Dit verhaal van Bart is zeer recent, meer nog, alle deelnemers aan de openingstoervaart naar Oudenaarde waren getuige van de feiten.

We zijn nog steeds op zoek naar nieuwe verhalen. We richten de oproep aan alle pleziervaarders om ons uw verhaal te brengen. Schrijf je zelf niet graag we willen het voor u doen.

Stuur ons een mailtje: watersport.moervaart@proximus.be.

De lezer zal u dankbaar zijn.

Dit verhaal is meteen ook een verslag over de toervaart van 1 mei en brengt mij ook wel een beetje in verlegenheid wegens een onvoorziene elektriciteitsuitval tijdens de sleep. Gelukkig zonder gevolgen.

Veel leesplezier.

Nog ergens een geluk bij een ongeluk dat hij in achteruit staat en niet vooruit of we ramden dwars door de sluisdeur heen.

Ik herhaal een paar verwoede pogingen om alsnog de achteruit te deblokkeren maar geef mij over. Er zit niets anders op dan de motor af te zetten. In no time drijft mijn boot af naar de stuurboordkant en dat komt goed uit.

De sluiswachter, die wel degelijk mijn oproep op kanaal 20 heeft meegekregen, is in allerijl naar beneden gekomen en geeft mij koelbloedig instructies om hem een touw toe te werpen. Sommige anderen zien intussen ook dat er een probleem is en maken ruimte zodat er nooit gevaar op een aanvaring komt. De snelheid in de sluis is sowieso bij iedereen laag en gelukkig ligt er geen woelige beroepsvaart.

Geen krassen of blutsen vandaag.

Marifoon bij sluizen (SEMI DUPLEX) De morsehendel voelt stroever aan dan gewoonlijk. Ik kan niet terugschakelen. De keerkoppeling blijft in achteruit, terug naar neutraal of vooruit lukt niet. Dat ding lijkt muurvast te zitten.

Via marifoon doe ik op VHF20, het kanaal waarop de sluis is afgestemd, een oproep: “ALEGUP HEEFT PROBLEEM MET KEERKOPPELING”.

Er komt geen reactie van de anderen. Achteraf hoor ik waarom (zie bijlage in kader met uitleg).

Bij heel veel sluizen, de meeste eigenlijk, hoor je op het VHF kanaal waarop de sluis is afgestemd, alleen het antwoord van de sassenier en niet de oproep van de scheepvaart. Dat kan heel verwarrend zijn. Zo weet je niet dat een ander schip of jacht in gesprek is met de sluis, je hoort alleen de sluismeester.

Soms komen meerdere oproepen terzelfder tijd bij de sluis binnen of stoor je een gesprek zonder dat je dat kan weten. Sasseniers worden dan al eens kregelig en vragen bits “om even te wachten want er is iemand anders in gesprek”. Ik vraag mij zelfs af of het sluispersoneel weet dat wij de scheepvaart niet kunnen horen.

Uitzonderingen zijn bv. sluis Evergem en doortocht Brugge, daar hoor je wel de scheepvaart doordat het ontvangen signaal wordt teruggestuurd (semi-duplex met wederuitzending)

,

9

Nog voor het versassen van start gaat wordt mijn probleem als een kettingbericht van boot tot boot doorgegeven. Een hulpprogramma gaat, alsof dat de gewoonste zaak van de wereld is, spontaan van start. Tijdens het stijgen in de sluis wordt reeds vlug onderzocht of een kleine oorzaak niet ergens aan de basis ligt van de weigering. Die wordt niet onmiddellijk gevonden en de sassenier dringt lichtjes aan om zo vlug mogelijk de sluis te verlaten, want beroepsvaart is in aantocht. Nog voor de sluisdeuren opengaan wordt iedereen op de hoogte gebracht. Alle andere jachtjes, uitgenomen twee, varen de sluis uit en gaan de haven van Oudenaarde binnen. Ze zullen voor mij een plekje vrij houden tegen de steiger. Wat een discipline!

De Nicolas en Tikoyo blijven voorlopig nog even in de sluis en plegen kort overleg. Nicolas neemt mij opzij tot buiten de sluis. Daar komt de Tikoyo voor mij te liggen. Het is mij helemaal niet duidelijk waarom, ik was hier niet eerder.

Blijkbaar is vlakbij de haveningang een smal brugje waar we met twee naast elkaar niet door kunnen.

Daarom neemt de Tikoyo mij op sleeptouw terwijl ik van achteren genomen wordt door de Nicolas. ’t Is te zeggen, die gaat op de rem staan zodat de Alegup niet gaat slingeren.

Jef beweert dat hij gewoon wat diesel wil uitsparen.

De volledige ingreep gebeurt in sneltempo zonder afmeren.

Ze geven mij instructies door hoe de lijnen precies moeten gelegd worden. Met een boot voorop en een achter mij aan lopen we perfect in 1 lijn door de smalle brugopening.

In de haven staan reeds vele mondmaskers klaar om mij op te vangen. Zoveel pintjes heb ik nu ook weer niet aan boord!

Nu is het even tijd voor ontspanning. Morgen kijken we wel hoe het verder moet. Wegens de corona-regels mogen we niet in groep samenkomen, een restaurantbezoek is nog niet toegelaten. Hier en daar zijn kleine verbroederingen aan de gang, maar zoveel mogelijk volgens de regels, nergens wordt overdreven.

Mag ook niet want de gevangenis is vlakbij!

10

De organisatoren van de toervaart hebben een take away op touw gezet. Om 18u30 mogen we in de restaurantboot ons keuzemenu, mooi opgewarmd, ophalen. Eerst het voorgerechtje, daarna hoofdschotel en dessert. Het is om duimen en vingers af te likken. Na een dagje varen is dat genieten!

De SEPIA, die gestremd lag bij de Brusselsepoortsluis, is nog tot onder sluis Oudenaarde geraakt maar wordt niet vergeten.

Zondag 2 mei De dag begint met een lekker ontbijt. Elke boot krijgt een pakketje verse koeken & pistolets, een cadeautje van de club ter vervanging van het niet toegelaten clubaperitief. Een mooi en zeer lekker gebaar, daar is iedereen het mee eens.

We blijven ter plaatse in Oudenaarde, er wordt tijd vrijgemaakt voor een nadere inspectie. De mondmaskers van gisteren buigen zich nu stuk voor stuk over mijn koppeling.

Wat een eer!

Het eerste wat gecontroleerd wordt is het oliepeil, maar er blijkt geen peilstok aanwezig te zijn. Met een fijn inox staafje lukt het wel. Veel olie is er evenwel ook niet te vinden. Kan dat de oorzaak zijn?

Anna Friederike heeft reserveolie mee, maar ook met olie werkt het niet. Morsekabels worden gecontroleerd, buiten- en binnen bediening worden vergeleken. De koppeling staat nog in achteruit en zit muurvast, zo blijkt.

Het is niet mijn bedoeling om het weekend van anderen te verbrodden en besluit om de boot achter te laten in Oudenaarde en specialisten het euvel te laten herstellen.

Onmiddellijk krijg ik van alle kanten te horen dat daar geen sprake van kan zijn. “SAMEN UIT, SAMEN THUIS” wordt geopperd. Als het zaakje niet ter plekke kan opgelost worden zullen ze de Alegup, en laat ik hopen ook zijn schipper, op sleeptouw nemen naar Wachtebeke. Maar dat zijn zorgen voor morgen.

Na de middag staat een groepswandeling door de stad op het programma.

Gezien de groep te groot is worden we in twee gesplitst. Onze gidsen voor 1 dag, Jo en Eartha, begeleiden ons met een stadsplannetje en veel moed langs historische gebouwen en door het begijnhof.

Deel II van het verhaal

Een triporteur-ijsverkoopster (de crèmekar) kruist ons pad. Haar dag zal zeker goed zijn. Die van ons is ook geslaagd.

Er wordt achteraf bij verschillende boten nog een drankje genuttigd op de steiger met een deugddoend voorjaarszonnetje op de rug.

Maandag 3 mei Tijd om naar huis te varen.

De passantenhaven Oudenaarde ligt op een oude Scheldearm en is een lange doodlopende geul. Deze is vrij smal, en dus moet Alegup opnieuw buiten gesleept worden. In eerste instantie proberen we dat zonder een afremmer. Maar ik slinger gewoon van her naar der. Dat komt niet goed.

Linas III komt vlug achterop en zal de boot in lijn houden en afremmen.

Dit wordt nog even een spannend moment, we lopen al zacht richting brug, zomaar stoppen kan niet of ik loop in de kont van de Tikoyo. Linas werpt mij een lijn toe. Zonder hierbij stil te staan maak ik de lijn achter-bakboord vast terwijl die bij Linas stuurboord ligt. Ik kom volledig schuin te liggen. Het touw waar reeds spanning op staat nog switchen naar het andere boldertje is niet simpel. Linas geeft een dot gas, het touw komt even los en vlug moet ik verhalen. De spanning komt al snel terug op het krakende touw terwijl het nog niet goed ligt. Dit kan pijnlijk verkeerd lopen. Tikoyo verwittigt om geen risico’s te nemen en nu niets meer te veranderen, hij manoeuvreert al tussen de brug en moet wat vaart houden.

Het verloopt prima en ik prijs me gelukkig dat ik nog alle tien de vingers heb.

Voorbij de voetgangersbrug wordt gestopt aan de nieuwe wachtsteiger waar ik langszij de Tikoyo wordt vastgemaakt voor de reis tot eindbestemming.

Ondanks de sleep schiet het goed op. Zonder forceren lopen we 10 km/uur. We kunnen natuurlijk niet dwars door Gent en varen via de Ringvaart en Evergem.

De andere jachtjes uit Wachtebeke blijven in de buurt, klaar om te helpen mocht dat nodig zijn. Van groepsgeest gesproken.

De boot ligt stevig langszij, zoveel fenders als mogelijk ertussen. Bij het kruisen van een schip met hoge hekgolf duwen we met twee de kleine Alegup wat extra af zodat er geen contact komt tussen de twee boten. Zo komen we er wel en we maken ons verder geen zorgen.

Als we Gent naderen, meldt Jef dat er een elektrisch probleem is, iets met een omvormer die het niet doet. Doordat de Tikoyo een pneumatische bediening heeft, en daarvoor een compressor nodig is, zou dat een probleem kunnen zijn. Terwijl Eartha het roer overneemt duikt Jef naar beneden om het probleem op te lossen voor we in de sluis van Evergem komen.

Mijn gedachten schieten alle kanten op. Allé, dit kan nu toch niet, ik had zaterdag al een serieus probleem met die geblokkeerde keerkoppeling en nu dreigen we opnieuw in hetzelfde schuitje terecht te komen. Dat ook op de Tikoyo de bediening dreigt uit te vallen, daar moet Murphy zijn hand in hebben.

Maar zover is het nog niet. Af en toe hoor ik Jef iets zeggen over “noodreparatie” en “extra circuit”. Net voor de sluis, aan de kruising met het kanaal Gent-Oostende, krijgen we de melding dat een werkende oplossing gemaakt is en de tanks opnieuw voldoende luchtdruk hebben. Een slecht contact op een batterij was blijkbaar de oorzaak.

Ik zag ons al varen, twee boten naast de Balou. Maar dan wordt de Moervaart wel heel smal.

We passeren vlot en probleemloos door de kleine sluis in Evergem. De grote sluis was gestremd voor een noodreparatie. Wat gebeurt er toch allemaal dit weekend.

Blij en zonder brokken maken komen we in Wachtebeke. Jo en Hilde van de Yester staan al klaar om mij, nadat ik gedropt wordt, te helpen afmeren.

Ondanks de pech was de Toervaart 3-daagse met Watersport Moervaart een zeer aangenaam gebeuren, we hebben heerlijk gegeten, genoten van een leerrijke wandeling met twee soms hilarische gidsen en genoten van de babbel bij een drankje op de steiger. En wat we vooral niet vergeten is de samenhorigheid in de groep.

Met speciale dank aan allen die een handje hebben toegestoken onderweg, voor de technische assistentie tijdens de tocht en voor het behouden terugbrengen richting thuishaven.

De keerkoppeling kreeg intussen een revisie. Blijkbaar was een stel lagers aan vervanging toe en was de koppeling sterk vervuild waardoor de achteruit-koppelingsringen waren vastgelopen door frictie. Alegup is klaar voor een volgende toervaart.

Maar, en het is niet dat ik bijgelovig ben, niet als er 13 bootjes zijn ingeschreven!

11

Rivier in beeld

De Heropening van De Samber DEEL 2 Tekst :Jef Beernaert Foto’s: Eartha & Jef

De Samber In de marge De Franse Samber en het Cnl. de la Sambre à l’Oise heeft een maximum doorvaarthoogte van 3,5 m. Dit is bij normale waterstand. Na een periode van hevige regen kan dat zelfs teruglopen tot 2,8 m. Maar dat is uitzonderlijk.

Wat diepgang betreft is 1.8 m het maximum.

Intussen is het alom geweten dat de Samber vanaf 1 juli opnieuw open is. Onder de impuls van vooral het Jachthavenbestuur uit Seneffe met Francis ‘BRENDAN’ Jacobs als voortrekker, wordt, eerder op kleine schaal, een inhuldigingstocht georganiseerd met als hoogtepunt een klein feestje op de grens in Erquelinnes, waar een groepje Franse en Belgische jachtjes samenkomen en het glas heffen op de wedergeboorte van deze prachtige vaar-as. (Wil je ook deelnemen aan die vaartocht op de Samber, dan vind je hierover meer info in Kanaal 77 – juli 2021).

En laat Erquelinnes toevallig de plek zijn waar we in ons eerste deel over de Samber zijn geëindigd. Het Belgische deel zit er op, we gaan op reis… naar Frankrijk.

De tijd van grensformaliteiten is al lang voorbij. Wat je wel nodig hebt is een Frans vaarvignet (zie in de marge).

Halte fluviale Jeumont

Er zijn vanaf Charleroi opwaarts tot aan het Franse Fargniers/ La Fère geen bevaarbare aftakkingen. Vanaf de grens tot Fargniers is het 124 km ver en zijn er 47 sluizen.

De Franse Samber is in handen van de VNF, les Voies Navigables de France. De Franse waterwegbeheerder voorziet in het onderhoud en de bediening van ongeveer 6.700 van de in totaal 8.500 km rivieren en kanalen. Enkele bij ons bekende waterwegen die niet onder de VNF vallen zijn de Somme en het Cnl de Roubaix.

Wil je de waterwegen die in handen zijn van de VNF bevaren, dan moet je hiervoor een waterwegenvignet hebben.

De waterwegen die niet door de VNF beheerd worden zoals de Somme of Roubaix zijn gratis.

Een Waterwegenvignet kan digitaal aangekocht worden. Het volledige protocol hier teruggeven is maar al te gek. Je kan het o.a. terugvinden op de website van de VPF www.vpf.be onder de rubriek vAARHEEN – Varen in Frankrijk.

KM54

De Samber heeft op Frans grondgebied, van de grens in Jeumont/Erquelinnes tot Landrecies nog 54 bevaarbare km. In Landrecies loopt het naadloos over in het Canal de la Sambre à l’ Oise. Op de grens treffen we km paal 54. Logisch? Eigenlijk wel want rivieren lopen over grenzen heen. Het kan onlogisch genoemd worden dat vanaf de Belgische grens opnieuw vanaf nul begonnen wordt.

12

Al bijna onmiddellijk over de grens komen we in een gebied met nog veel industrie. Veel fabriekshallen van weleer, uit de hoogdagen van de metallurgie, zijn ofwel nog in gebruik, of hebben nieuwe bestemmingen gekregen. In Jeumont, nog voor we de eerste sluis tegenkomen, is reeds een heel mooie Halte Fluviale. Want zo noemen de Fransen hun afmeerplaatsen.

Wie van het oorlogsverleden houdt kan per fiets of te voet op zoek gaan naar de kazematten uit de Maginotlinie waarvan er hier langs de Samber nog veel verborgen liggen in de bossen. Enkele zijn nog in prima staat en kunnen bezocht worden.

Halte nautique - Halte fluviale Wat is het verschil?

Beide zijn ingericht om watersporters in staat te stellen aan te meren en een tussenstop te maken, meestal van korte duur.

Een halte Nautique zal doorgaans geen voorzieningen hebben, een halte fluviale zal naar alle waarschijnlijkheid water, elektra en afvalbakken voorzien – of gehad hebben, want soms is de installatie verdwenen of niet meer in dienst. Meestal zijn de ligplaatsen en voorzieningen gratis, soms moet er elektronisch betaald worden of komt er een gemeentelijke havenmeester langs. In dat geval spreken we eigenlijk over een port de plaisance.

Al is er niet altijd een rechte lijn in de benaming te trekken.

Km 52 Een km voorbij de afmeerplek komen we aan onze eerste Franse sluis, Ecluse 9 de Marpent. Jawel, nr 9, want we tellen opnieuw af.

De Franse sluizen op de Samber werken automatisch, er is geen sluispersoneel aanwezig. De bediening gebeurt met een afstandsbediening die je meekrijgt in deze eerste sluis nadat je kan bewijzen dat je de vaartol hebt betaald. Hoe je het bakje krijgt hangt er van af. Of er zit een bediener aan de eerste sluis, of je moet via een intercom contact maken met het centrale servicepunt van de VNF. In dat laatste geval krijg je uit een soort automaat een afstandsbediening.

De Samber mag dan gekanaliseerd zijn, ze meandert er op los. En dat is net het mooie, je verwacht achter elke bocht een ander zicht en dat is ook zo.

We passeren de mooie halte in Boussois (bij aire de camping car).

Km 41 Net buiten de toch wel grotere stad Maubeuge komen we bij sluis 8. De sluizen liggen hier iets verder uit elkaar dan op het Belgische traject, maar daar komt nog verandering in.

Km 35 Ecluse 7 Hautmont. Bij sommigen ongetwijfeld bekend terrein. In Hautmont werd (ondanks de sluiting van de Samber), enorm geïnvesteerd in de watersport. Er kwam een nieuwe haven, de oude reusachtige fabriekshallen van de staalfabriek USINOR die reeds in 1985 werden gesloten, kregen onlangs een facelift en herbergen nu allerhande nieuwe watersport gerelateerde bedrijven waaronder een droogdok.

Hautmont speelde een voortrekkersrol om de Samber opnieuw open te krijgen.

Jaarlijks kwamen vele pleziervaarders afgezakt om hier samen memorabele feestjes te bouwen.

Jachthaven Hautmont

Heel regelmatig worden ze met een bord bewegwijzerd. Maar die borden zijn wel al eens met een groentenwinkel begroeid of door graffitikunstenaars onder handen genomen.

Dat ook is La Douce France natuurlijk!

13

Km 26 Ecluse 6 Quartes. Juist boven de sluis is een afmeermogelijkheid op wandelafstand van Pont-sur-Sambre. Hier geen zware industrie meer maar groen en landbouwgebied.

Km 22 Ecluse 5 Pont-sur-Sambre. Ondanks het feit dat het van sluis 6 naar n°5 Bar-Tabac In oorsprong zijn dat dorpscafeetjes waar ook tabaksproducten verkocht werden.

Maar stap na stap groeiden ze, door het wegvallen van de plaatselijke voedingswinkeltjes, uit tot brood-depot, kon je er de krant en allerhande zaken voor dagelijks gebruik kopen. Meestal zag je er aan een tafeltje wel enkele keuvelende mannen zitten, een glas tafelwijn of cidre bij de hand.

ongeveer 4 km varen is liggen ze hemelsbreed maar enkele 100 m uit elkaar, de ene aan het begin, de andere aan het einde van een meander. Er is evenwel een en ander te bezichtigen in de oude dorpskern, een met een lange industriële geschiedenis.

Km 18 Ecluse 4 Berlaimont. De naam Berlaymont (oude schrijfwijze) is ons allen bekend van het kasteel in het Brusselse waar de Europese commissie zijn hoofdkantoor heeft. Het kasteel was ooit eigendom van de adellijke familie ‘de Berlaymont’ die van dit stadje afkomstig was.

Hier kan je de intussen lege koelkast terug aanvullen (Intermarché, Brico…).

Km 11 Ecluse 3 Sassegnies Km 8 Ecluse 2 Hachette

Wie af en toe in Frankrijk komt kan er niet naast kijken, die dorpscafés, de "bar tabac", staan op veel plaatsen leeg. Ze sluiten één voor één de deuren. In veel dorpen is er hierdoor geen specifieke plek meer om bijeen te komen en een praatje te slaan.

Veel dorpjes zijn slaapplaatsen geworden.

De werkende bevolking gaat overdag uit werken, doen hun inkopen in de grote supermarkten die er de laatste decennia als paddenstoelen uit de grond schoten en hebben geen behoefte aan de kleine winkeltjes.

Tot Landrecies varen we in een overwegend groene omgeving met aan SB kant een groot bos.

Km 3 Ecluse 1 Les Etoquies

Km0

Ecluse Landrecies

Landrecies is het Km-nulpunt in de 2 richtingen, dus ook als je hier richting de l’Oise vaart. Maar het is niet het hoogste punt in het traject.

Landrecies heeft ons best wat te bieden. Eerst en vooral plaats om veilig af te meren.

Dat kan zowel boven als onder de sluis. Wil je even huiswaarts, er is een redelijk goede treinverbinding. En je hebt er de nodige winkels. Dat is maar goed ook.

Hier begint namelijk het Canal de la Sambre à l’Oise. Een verbindingskanaal, bijna even bochtig als de Samber zelf met nog 3 sluizen opwaarts en vervolgens 35 sluizen afwaarts tot aan het Cnl. de Saint Quentin. Heel veel mogelijkheden om inkopen te doen zijn er Catillon-sur-Sambre verderop niet meer. We lichten er wel nog enkele plaatsen uit waar dat wel kan, maar je zorgt best dat nu de voorraadkasten vol zitten, want in de vele kleine dorpjes waar we nog doorvaren is meestal wel een kapper maar geen bakker te vinden. In het allerbeste geval vind je er nog een Bar-Tabak of kan je de vliegende bakker onderscheppen, al zijn deze ook met uitsterven bedreigd.

Maar het is er wel mooi, met af en toe leuke afmeermogelijkheden zoals in Catillon-sur-Sambre.

Wat wil je nog meer.

Op het hoogste pand van het kanaal in Etreux, dus 3 sluizen en 19 km verder, treffen we onze eerstvolgende halte nautique. Dit is het begin van een sluizentrap afwaarts met 18 sluizen op amper 11 km. Daarna liggen ze, met 2 km tussenafstand, net iets verder uit elkaar. Bij Boué ligt een stuwmeer dat zorgt voor de voeding van het kanaal.

Op de sluizentrap is er na sluis nr 6 nog een steigertje, maar je trekt beter door tot Tupigny, een klein dorpje met amper 350 inwoners maar waar je mooi ligt en die als uitvalbasis voor wandel- of fietstochtjes prima geschikt is.

14

Le Pont canal de Vadencourt

Vadencourt – Le pont Canal Tussen sluis 18 en 19 in, vlakbij sluis Vadencourt, moeten we over de fameuze Pontcanal die aan de basis ligt van de sluiting van de Samber.

De oude kanaalbruggen (anno 1835) werden afgebroken, er zijn 2 volledig nieuwe gebouwd, een hier in Vadencourt en een verderop in Macquigny. De nieuwe zijn qua vorm een kopie van de oude, alleen gebouwd met moderne materialen en technieken.

De Samber en het Cnl de la Sambre à l’Oise was tot 2006 een van de belangrijkste en mooiste toegangswegen voor de toervaarders die richting Frankrijk en Parijs wensten te reizen. Zeker ook bij Nederlanders zeer gesmaakt, deels natuurlijk omdat ze hier het Vlaamse vaarvignet kunnen ontwijken, maar zeker omdat het er prachtig varen is.

Na maart 2006 was er geen doorkomen meer aan, de reden is alom gekend: een breuk in Le Pont Canal de Vadencourt. Voor alle duidelijkheid, die kanaalbrug bevind zich niet in de Samber maar in het kanaal tussen Samber en Oise. Er zijn echter geen bevaarbare aftakkingen waardoor de stremming compleet was.

Na veel getouwtrek en na jarenlang druk van de gemeenten die langs het kanaal liggen werden de werken opgestart. Meteen werd ook de tweede kanaalbrug, deze in Macquigny 6 km verderop, vernieuwd.

Beide kanaalbruggen lopen over de l’Oise, de rivier die in dit traject het nodige water levert om de sluizen te bedienen.

De nieuwe kanaalbrug

Verder is hier maar weinig te beleven, er is ook geen afmeermogelijkheid. De eerstvolgende volwassen plek waar je kan afmeren en inkopen doen is Origny Ste Benoite bij Km 43.

Hier vind je wat industrie (suikerfabriek) en alle (althans bij de meeste vrouwen) populaire warenhuizen zoals Aldi en Carrefour.

Verderop in Brissy-Hamégicourt , sluis nr 32, is er ook mogelijkheid om af te meren, maar dan hebben we het ongeveer wel gehad.

We naderen stilaan het einde van dit mooie kanaal. In La Fère zit het er op. Je komt op een driesprong. SB uit richting Saint Quentin, BB naar Compiègne of zo je wil naar Parijs of Cnl du Nord. In La Fère zijn lange kaaimuren die je mogelijks met beroepsvaart moet delen, maar na 3 sluizen op het Cnl lateral à l’Oise kom je in de jachthaven van Chauny, de eerste sinds lang met alle voorzieningen.

Enkele mogelijke vaarlussen: Met de heropening van de Samber en het Cnl des Ardennes ligt een prachtig gebied weer open. Enkele fantastische vaarlussen zijn opnieuw mogelijk. Op het kaartje zijn er twee weergegeven. Geel is de Samber zoals beschreven. Groen is Cnl de Saint Quentin maar via Cnl du Nord kan je ook naar de Somme varen.

Rood is via Cnl des Ardennes naar de Maas met mogelijke zijsprongetjes naar Reims.

Intussen kregen we enkele meer dan verontrustende berichten van notoire Frankrijkvaarders met de melding dat op heel veel kanalen de algengroei welig tiert. Een probleem die reeds jaren aan de gang is maar stilaan uit de hand loopt.

Laat ons hopen dat hieraan gewerkt wordt. Een goede onkruidverdelger, of een fabriek van 3M in de omgeving? Dat zou wonderen kunnen verrichten!

Prettige Frankrijkvaart!

15

Spanjeveerbrug De dagen zijn geteld Tekst : Jef Beernaert

BAILEYBRUG (foto boven Spanjeveerbrug in de winter) ‘Spanjeveerbrug in Mendonk wordt vervangen door een betonnen brug en krijgt verkeerslichten.

De werken, geschat op 2 miljoen euro, moeten volgend jaar starten.’

Dit zijn stalen vakwerkbruggen ontworpen door de Engelse ingenieur Donald Bailey. Het type werd ontworpen in 1940 als een militaire noodbrug die vooral op het einde van en na de Tweede Wereldoorlog vaak werden gebouwd om de vele vernielde bruggen te vervangen zodat de troepen konden verder trekken.

Dat bericht stond in de krant van 4 april en kwam binnen als een bom. Waarom moet die brug weg? Is ze versleten? Zijn de onderhoudskosten te hoog? Maakt ze te veel lawaai? Of spelen er andere belangen.

Maar wat ons nog grotere ogen deed opzetten, er komen verkeerslichten. Denken de ontwerpers nu echt dat ALLES moet geregeld worden.

Vooruitgang, zo heet dat.

De brug in Mendonk steunt op houten vakwerk-pijlers (dat is niet altijd zo). Het bruggedeelte is opgebouwd uit vooraf klaargemaakte stalen panelen en dwarsbalken die met elkaar verbonden worden tot een geheel.

Ze zijn ontworpen om op mankracht gebouwd te kunnen worden als tijdelijke brug.

De segmenten zijn licht genoeg om door een aantal soldaten getild te worden. Ze zijn onderling uitwisselbaar en passen als een meccano in elkaar.

De lengte, breedte, hoogte en draagkracht van de brug kan naar wens variëren afhankelijk van de toepassing. Zo kunnen de zijpanelen versterkt worden door er extra panelen tegenaan te bevestigen. Het dek van de brug wordt gemaakt van houten planken.

En zo zal dan de oude Baileybrug verdwijnen, verslagen door staal en gewapend beton.

D

e Spanjeveerbrug, een baileybrug, werd in 1977 gebouwd door het 11de bataljon Genie uit Burcht. Het moest een voorlopige verkeersbrug worden, geschikt voor voertuigen tot 2.5 ton ter vervanging van het toenmalige veer dat Mendonk met Sint-Kruis-Winkel verbond.

En tijdelijk zal het zijn, net zoals alles tijdelijk is. Maar intussen zijn we bijna 45 jaar verder. Misschien had de bouwheer, de Vlaamse Waterweg, eens mooi moeten vragen aan de commandant in Burcht of ze, alstublieft, eens zo’n nieuw brugje willen komen bouwen in het pittoreske Mendonk. ‘Mooi oefeningetje’ zou ik zeggen.

Die mannen hebben nu toch weer tijd, ze moeten niet meer op zoek naar hun verloren zoon. En in Mendonk zouden ze weer voor 50 jaar zoet zijn. In ruil mogen de soldaatjes een jaar lang, zonder vaarvignet, met hun Zodiakjes spelevaren op Vlaandrens waterwegen. Mooie deal!

16

Dit type brug is in eerste instantie ontworpen voor toepassing door genietroepen. Ze zijn in verhouding zeer licht maar oersterk.

Een geoefende troep kan op een tijdspanne van amper enkele dagen (soms enkele uren) een brug samenstellen.

Maar waarom kwam er ooit een brug?

De haven van Gent is reeds eeuwen in expansie. Het kanaal kreeg begin jaren ’60 een groter gabarit. Steeds grotere bedrijven vestigden zich rond het kanaal en in Terneuzen kwam een nieuwe zeesluis. Er was nood aan een extra dok, dat kon ter hoogte van Rodenhuize. En die zou komen op de plek waar toen de Moervaart begon daar waar de enige Moervaartsluis lag. Dus deze moest eventjes verdwijnen en de loop van de Moervaart zou omgeleid worden om het uitgraven van het Rodenhuizedok mogelijk te maken.

Peanuts!

Het Rodenhuizedok werd vanaf 1970 uitgegraven en in 1978 voltooid. Pas in 1977 werd over de nieuwe Moervaart de Spanjeveerbrug in gebruik genomen.

Gaan beweren dat de Spanjeveerbrug een schoonheid is gaan we niet doen. Over kleur en smaak valt niet te twisten. Maar dat ze fotogeniek is en opgaat in haar omgeving, daar kan je niet omheen. Het is zonder meer een brug met een historie en met een ziel.

De oude Moervaartarm bestaat nog grotendeels, is door de jaren heen overgenomen door de natuur en loopt nog tot bijna tegen de Kennedylaan. Het is tegenwoordig een visvogel- en insectenrijk oerwoud.

Bij de aanleg van de nieuwe Moervaart in 1966 (het brede rechte stuk Moervaart van aan de huidige monding in het Kanaal Gent-Terneuzen tot aan de eerste haakse bocht nabij Mendonk) werd de oude loop van de Moervaart afgedamd (nog duidelijk zichtbaar).

Mendonk werd als het ware in tweeën gesplitst. Ter hoogte van de huidige Spanjeveerbrug kwam een veerdienst die de bestaande wegen weer met elkaar verbond. Het was een manueel bediend kabelveer, een occasie afkomstig van Schellebelle, gebouwd in 1902 in Hemiksem, en geschikt om voertuigen en boerenkarren te vervoeren.

Maar een veer dat Mendonk en Winkel verbond was niet nieuw.

Reeds veel vroeger voer er reeds een voetveerdienst over de oude Moervaart in Sint-Kruis-Winkel.

VEERPONT OP DE OUDE MOERVAART ROND 1920

Maar ze zal binnen afzienbare tijd afgebroken worden. Er komt een nieuwe betonnen brug op dezelfde plek.

De ontwerpstudie is in uitvoering en het aanvraagdossier voor de omgevingsvergunning wordt samengesteld.

De werken zijn voorzien voor 2022 en worden voorbereid door De Vlaamse Waterweg. Ze omvatten het afbreken van de bestaande baileybrug en het bouwen van een betonnen specimen op dezelfde locatie.

Het wordt een brug zonder ziel pijlers. De nieuwe brug zal ook één rijstrook hebben en gescheiden fietspaden. OH! En verkeerslichten. En wellicht zal ze geen geluid meer maken.

De verkeerssituatie rond onze vrienden uit Spanjeveer (de club) zal grondig veranderen.

In hoeverre er doorvaarthinder zal ontstaan tijdens de werken, dat is momenteel nog niet duidelijk.

Misschien kunnen ze de oude Moervaartarm tijdelijk weer openen.

Peanuts!

HET KABELVEER (SPANJEVEER) BEGIN JAREN ‘70 TWEE MANNEN TROKKEN HET VEER AAN KABELS OVER DE MOERVAART ER WAS PLAATS VOOR 2 AUTO’S EN WAT VOETVOLK

17

OP CRUISE

Rondje Ierland & Verenigd Koninkrijk DEEL 4

Tekst & foto’s Vera Hoogerwerf

Cornwall - Zeebrugge

W

e laten Ierland definitief achter ons.

Maar we gaan nog niet naar huis, bijlange niet, bijlange niet, want ons moeder is niet thuis. En vooral omdat de reisorganisator nog enkele tussenstops heeft voorzien in de UK waar we als passagier voor betaalden.

De eerstvolgende afmeerplaats is Falmouth in het zuidwestelijke graafschap Cornwall.

Donderdag 25 juli 2019.

De BERLIN heeft er 218 zeemijl opzitten voorbije nacht. Voor landrotten, 404 km! Goed gevaren zou ik zeggen.

Om 7u30 zijn we, goed uitgeslapen, reeds op en top, klaar voor een smulpartij: Pannenkoekenontbijt!

We hebben ons ingeboekt voor een voormiddagje “Panoramisch rondtoeren door Cornwall”.

Maar nu moet je weten dat het graafschap dooraderd is met te smalle wegen die omrand zijn met hoge heggen. Veel panorama gaat verloren, bovendien is het bewolkt, terwijl we vernemen dat Vlaanderen intussen tropisch gebied is geworden en kreunt onder temperaturen boven de 30°C. Het kan verkeren!

Niets aan te doen.

De excursie-afstanden zijn niet TE groot maar de wegen zijn TE smal om mekaar te kruisen en er zijn héél weinig uitwijkmogelijkheden. Menig tegenligger kan kiezen: of een stuk achteruit rijden, of met gevaar op krassen toch stapvoets kruisen. Dit lukt niet altijd, met veel tijdverlies tot gevolg. Er wordt over en weer getelefoneerd met de cruisedirector want er zijn passagiers op de bus die in de namiddag een tweede excursie gepland hebben. Dat halen ze nooit.

18

Saint Ives Het pittoreske St. Ives is rijk aan mooie zandstranden, bloemrijke cottages en een levendige kunstenaarskolonie.

Een pitstop bij het getijdeneiland St. Michaëls Mount (de Britse versie van Le Mont-Saint-Michel, maar dan kleiner) maakt de rit af.

St Michael's Mount is een ‘civil parish’. Dat betekent dat ze een eigen bestuur hebben, of hadden, want het heeft vandaag niet veel meer om het lijf. Het ging hem over een bestuurlijk systeem dat vooral op de vele Britse kolonies werd toegepast. Bij laagwater is het eilandje bereikbaar over land. Bij hoogwater, tja, is het een eiland, dus omringd door water. Op het eiland staan, very British, een kasteel en een 15e-eeuws kapelleke.

St Michaëls Mont

Met ruim een uur vertraging komen we weer aan boord maar mogen nog lunchen. We nemen daarna de shuttle die ons op 3 minuten naar het centrum van Falmouth brengt. Goed voor een namiddag slenteren door het stadje en de haven.

Falmouth is best gezellig en is omgeven door prachtige landschappen en een adembenemende kustlijn.

We wandelen nog even door de tuin van het grootse Falmouth hotel naar “Castle Beach”.

Ontspannen en uitgewaaid kijken we uit naar de avondshow.

Vrijdag 26 juli 2019

Portland (UK)

Portland, doet het ons denken aan een zak cement? Jawel, het eiland bestaat overwegend uit kalksteen, het basisingrediënt voor de cement die hier begin 19de eeuw voor het eerst werd gemaakt en in octrooi werd gelegd. Isle of Portland strekt zich uit over een lengte van 6 km en is 2,4 km breed. Het is verbonden met het vasteland dankzij ‘Chesil Beach’, een gemiddeld 160 meter brede strook kiezelstenen, zo’n 12 m boven de zeespiegel, met een weg op de rug. De strook water tussen het vasteland en Chesil Beach noemt de Fleet Lagoon.

De langgerekte beschermde lagune is het favoriete broedgebied voor heel veel “rare” vogels.

Na een korte rit krijgen we nog de gelegenheid om Abbotsburry, een pittoresk landelijk dorpje genesteld tussen glooiende heuvels, te verkennen.

Wij hup, gezwind uit de bus…

Abbey House is een ruïne, d’r staat maar één gevel meer overeind, ietsje verder komen we bij de Abbotsbury Childrens Farm, een kinderboerderij jandorie. De gemiddelde leeftijd in de bus is zowat 70+…

Maar nog iets verderop zien we een mooi kerkje met errond een … oude begraafplaats. Sarcastisch?? Hihi!

De buschauffeur doet nog een extra duit in het zakje en voert ons tijdens de terugrit naar de top waar de “Memory Stones” uitkijken op de haven.

We hebben er een super mooi zicht op de landengte.

Jurassic Coast

De artificiële haven van Portland ligt naast de stad in de zee. De bouw begon in 1849. Met een oppervlakte van 520 hectare is het vandaag nog steeds een van de grootste kunstmatige havens ter wereld.

In de voormiddag staat de excursie “JURASIC COAST EN PANORAMISCH DORSET” op het programma.

De trip begint met een sightseeing-trip door Dorchester.

Mooie gebouwen, het huis van schrijver Thomas Hardy en een gezellig pleintje worden op foto vereeuwigd.

Verder langs de kust naar de haven van West Bay. Diverse huizen zijn met de typische strodaken getooid. Regelmatig zien we kleine plaatselijke brouwerijen (Ale, al is dat, in het West Vlaams vertaald, niet te drinken).

West Bay, ook bekend als Bridport Harbor, is een kleine havenplaats gelegen aan de monding van de rivier Brit. Het gebied maakt deel uit van de “Jurassic Coast”.

Die bestaat uit kliffen gevormd door steenlagen uit het Trias-, Jura- en Krijttijdperk; samen goed voor 180 miljoen jaar aards verderf. Enfin, reeds op leeftijd!

De rotsen bestaan uit rode en grijze leisteen, witte kalksteen en gele zandsteen. Er worden veel fossielen gevonden. Door zijn unieke geologie en landvorm werd de kust in 2001 op de werelderfgoedlijst van Unesco geplaatst.

Door erosie storten met regelmaat grote stukken klif in zee.

We krijgen de tijd om te flaneren…‘on the East Beach and East Cliff’. Yaeh!

In de namiddag wordt “CORFE CASTLE EN WESSEX” aangedaan en rijden we vanuit Portland naar het dorpje Corfe.

We klimmen de heuvel op naar de ruïnes van “Corfe Castle”.

Uiterst mooi gelegen.

De luie Engelse gids zegt: “Jullie volgen de geschiedenis en uitleg wel op de informatiepanelen? Hier en daar staat er ook een luisterpaal met uitleg. Only Englisch, maar… dat is toch géén probleem? Dat verstaan jullie toch?”

Verdomme, wat is dit nu toch met die plaatselijke gidsen?

Corfe Castle werd in de 11e eeuw gebouwd op een heuvel.

Het was grotendeels opgetrokken uit steen, wat eerder ongebruikelijk was. Houtbouw was nog de regel. Het geeft aan dat het een hoge status had.

We wandelen terug naar het dorpje beneden, met het mooie kerkje en de vele met leisteen gedekte huisjes. En de winkeltjes en terrasjes die het geheel zeer sfeervol maken.

19

Portsmouth Spinnaker Tower Via 21ste -eeuwse technieken kunnen we met touchscreens door de bijbel bladeren. Leve multimedia!

We nemen de 213 treden naar de top van de hoofdtoren en bewonderen er het klokkenspel boven onze hoofden. Amai!?!

Zaterdag 27 juli 2019

Portsmouth

6u30: Een vroeg ontbijt. Het is bewolkt, druilerig en frisjes op het verandadek. De terrasverwarmers doen deugd, zo kunnen we toch terug buiten ontbijten.

8u: Start excursie “WINCHESTER CATHEDRAL”.

We verlaten de haven, passeren de ‘Spinnaker Tower’ en vangen nog een glimp op van de ‘HMS Victory’ als we op weg zijn naar Winchester. Portsmouth is een marinestad. De haven wordt gedomineerd door voornoemde ‘Spinnaker Tower’, een 170 m hoge uitkijktoren met de vorm van een spinnakerzeil. Het is een kleine versie van de bekende Burj Al Arab in Dubai die bijna tweemaal zo hoog is.

Op een boogscheut van de Spinnaker Tower ligt de ‘Portsmouth Historic Dockyard’. Tussen de dokken en de historische gebouwen wandel je door 800 jaar Engelse maritieme geschiedenis. Drie uitzonderlijke schepen zijn hier te bezichtigen. Het bekendste is de ‘HMS Victory’, het schip waarmee Lord Nelson in 1805 de slag bij Trafalgar won en er zelf het leven bij liet.

Een andere publiekstrekker zijn de overblijfselen van de ‘Mary Rose’, het favoriete schip van koning Hendrik VIII dat in 1545 bij een zeeslag voor Portsmouth zonk.

En dan is er nog de ‘HMS Warrior’, het eerste Britse met ijzer bepantserd schip, gebouwd in 1860. Het bleef in dienst van de Royal Navy tot 1924 maar loste nooit een schot.

We maken in Winchester een druilerige geleide wandeling onder moeders paraplu langs enkele bezienswaardigheden in de stad. Wolvesey castle, het College, het imposante Guildhall. We lopen door ‘Abbey Garden’, langs de ‘rivier Itchen’ en krijgen tekst en uitleg bij het huis van schrijfster Jane Austin.

En zeg nu nog eens dat die Britse gidsen niet deugen.

Onder de ‘Kings Gate Arch’ door komen we bij de ‘Pelgrims School’ en ‘Winchester Cathedral’. Die is immens, ze is met haar 180 m meteen de langste van Engeland. Ook hier duurde de bouw eeuwen en is dit te zien aan de verschillende bouwstijlen. De kathedraal gaat bijna geheel op in haar omgeving, want ze heeft geen hoge torens, het geld was weer eens op!

We hebben er ruim de tijd om alles te bekijken en kunnen in de bibliotheek één van de laatste 12de-eeuwse bijbels bewonderen. De rijkelijk versierde illustraties blijken nog steeds zo kleurrijk te zijn als honderden jaren geleden. Maar we mogen er niet in bladeren en geen foto’s nemen. Huh!

20

Er speelt een film over hoe het er aan toe moet zijn gegaan tijdens de bouw van de kathedraal en alhoewel we weten dat het vooral zwaar labeur was, staan we toch versteld over de vindingrijkheid en wat verwezenlijkt werd met simpele middelen.

We waren op een vorige reis in St. Petersburg onder de indruk van de pracht en praal die we daar te zien kregen.

Maar deze kathedraal is, toch van binnen, de mooiste tot nu toe, een echte afsluiter van onze reis waardig!

Want het zit er bijna op.

We maken nog een korte wandeling door de straten van Winchester voor we gaan lunchen.

Daarna krijgen we kort tekst en uitleg over de ontschepingsprocedure in Zeebrugge en maken we ons op voor de typische ‘Tot weerziens-cocktail’. Dresscode: Gala.

Er volgt een fotoshoot met kapitein Tarozzi alvorens de afsluitshow aanvangt. Met Galadiner… mmmmmmm.

Dat we om middernacht nog onze valiezen moeten inpakken nemen we maar als lief. Het is voorlopig weer onze laatste nacht aan boord.

We verliezen een uurtje slaap want we passeren de tijdsgrens. Straks komen we oververmoeid aan in Zeebrugge.

Zondag 28 juli 2019

Zeebrugge

We hebben een totaal van 2.152 zeemijl of 3.985,5 km gevaren, beleefden een mooie tijd, maar eerlijkheidshalve moeten we bekennen dat deze cruise de minste was tot dusver.

Onze kajuit moeten we tegen 9u30 verlaten. Die wordt klaargestoomd voor nieuwe klanten. Dus zijn we om 8u, fris & gewassen, klaar om ons laatste ontbijt aan boord te nuttigen. Pal op de middag komen onze privéchauffeurs er aan.

Van corona is nog geen sprake, er wordt wat afgeknuffeld voor we samen met de kinderen in een Zeebrug’s visrestaurantje onze zomerreis 2019 afsluiten.

Mooi toch!

Dit in de onwetendheid dat er in 2020 en -21 geen cruise zal zijn.

Tot later Vera & Marnix

Reisverslag toervaart Aalst-Dendermonde-Mechelen-Leuven-Gent.

UIT HET LOGBOEK VAN YESTER Tekst: Jo Cappaert Foto’s: Eartha, Nele, Paul, Jef

’t Was echt geen weer, N

En toch!

a de ijskoude 1 mei tocht naar Oudenaarde laten we ons niet afschrikken en staan amper tien dagen later alweer paraat voor een nieuw avontuurtje. Een toervaart met Hemelvaart naar Aalst met vervolgens nog een Pinksteren-staartje er aan vastgeknoopt.

Moge Thor, Zeus en Sabine ons nu beter gezind zijn.

Het nog niet ontvangen verlofgeld is nog vlug omgeruild voor 500 liter zwart goud, hopelijk genoeg voor een seizoentje dieselen. Proviand, ook deels vloeibaar, is ingeslagen, zomer EN winterkledij (je weet maar nooit) werd aan boord gesjouwd en op woensdagmiddag 12 mei, om kwart na twee plaatselijke tijd, verlaten we onze thuishaven richting verzamelplaats: Gent Lindenlei.

Om twintig over tien zijn we Merelbeke uit. We lopen zeer rustig aan met het tij mee naar Dendermonde waar de sluis voor ons open staat. De Denderstreek is mooi, het weer iets minder. Een flinke regenbui, de eerste maar lang niet de laatste van de reis, verwelkomt ons bij de kleinere sluis van Denderbelle. De groep jachtjes, 12 stuks, wordt opgesplitst in 3 groepjes van 4.

DEEL 1: Een Hemels weekendje Aalst Voor het gemak werd een lijst opgemaakt met alle bootgegevens van de deelnemers. Dat lijstje is aan BalouMarc&Jacqueline bezorgd die het via marifoon zou doorgeven in die sluizen waar de gegevens opgevraagd worden. We weten intussen dat dit systeem bevredigend werkt, althans voor de sasseniers. ‘Rare mannen!’

Tegen donkeren zijn al onze partners in crime voor de komende 2 weken in het Gentse afgemeerd, 2 ervan nemen het iets te letterlijk op, ze zijn van Brugge en blijven vanachter, aan de Snepkaai. De rest van het gezelschap zorgt voor een volle Lindenlei-haven.

Donderdag 13 mei. Het is vroeg dag. We moeten best voor negen uur afvaren om in Merelbeke het juiste tij mee te hebben. Terwijl iedereen al drijft probeer ik tevergeefs mijn Volvo Penta’s te laten praten. Ondanks de investering van 500 liter congégeld komt er geen leven in. Eindigt hier voor mij de toervaart al? ‘Rescue Jef’ wordt er bij geroepen en het probleem is gelukkig rap opgelost. Op de BB-motor was de gloeikaars losgetrild, bij de andere blijkt de spiksplinternieuwe batterijsleutel niet te werken. Die wordt vlug overbrugd. De motoren slaan bij de eerste tik aan.

Oef!

Wachten voor sluis Denderbelle De Zwarte Hoekbrug in Aalst wordt evenwel maar 1 keer gedraaid voor de complete groep. Vraag mij niet waarom, het hoort bij de raadsels des leven. Eventjes geduld!

Met een waterzonnetje maar droog meren we af bij VVW Aalst. Enkele behulpzame handen weten niet goed raad met zoveel bezoekers ineens, maar we worden toch super ontvangen. Spontaan komen ze met tafels en stoelen aanzeulen zodat we buiten, op corona-afstand, onze leden een clubaperitief kunnen aanbieden. En alhoewel de zomer het laat afweten blijft het over. We worden opgewarmd door elkaars aanwezigheid en enkele straffe verhalen.

21

Vrijdagmorgen 14 mei. Buienradar zegt: “Het is en blijft droog tot de middag”. Bedankt Sabine!

Want we gaan wandelen met gids. Om tien uur zijn we met 24 mannen en vrouwen paraat voor een twee uur durende Daenswandeling dwars door Aalst. Een gedreven en animerende gids, alsof ze zelf in die andere tijden geleefd heeft, loodst ons van de ene bezienswaardigheid naar de andere. We hangen aan haar lippen. De tijd vliegt voorbij. Dat Daens een boeiend man was, we moeten niet overtuigd worden.

Maar dat je het kon doortrekken naar alle Daens-sens, dat weten we nu wel zeker.

Pal op de middag, net op het moment dat we ons eerste terrasje sinds eeuwen willen enteren, is het paraplutijd. We kunnen onze snack toch rustig en droog naar binnen werken beschut onder een grote parasol tegen de eeuwenoude muur van het schepenhuis. Fijn!

In de namiddag blijven we huiselijk aan boord, ik vergaap me aan de traag passerende binnenschepen die laden en lossen bij ‘Den Amylum’, een zetmeelfabriek die hier reeds 150 jaar, dus ook ten tijde van Daens, floreert. Een stevige onweersbui klettert op het dek, gelukkig zitten we binnen.

Zaterdag 15 mei. We maken ons rustig gereed om de steven naar Dendermonde te wenden. Het huisvuil wordt bij de jachtjes, netjes gesorteerd, verzameld. Nog even afrekenen bij de havenmeester en dat was dat. We hebben nog tijd om de in aanbouw zijnde nieuwe sluis te gaan opzoeken. Hiervan is evenwel nog niet veel te zien ondanks dat de werken reeds in 2015 werden opgestart. Asbestproblemen zouden aan de basis van de vertraging liggen. Maar, als er ooit eens 5 minuten tijd is, dan beginnen ze er wel weer aan. Het is trouwens de bedoeling om de volledige omgeving aan te pakken, ook bij de jachthaven. We zijn benieuwd en komen zeker terug naar deze toch wel fascinerende stad.

Aalst, standbeeld Priester Daens voor ‘zijn’ kerkje

Net na de middag verlaten we Aalst en om 16u meren we reeds af aan het steigertje in Dendermonde. En toen waren we nog met acht. La GaviotaBianca&Alain blijft in Aalst. Voor Balou, Piri Kurt&Natalie, LimaStaf&Rita en MobiMarnix&Vera zit het weekend er op, zij zijn reeds onderweg naar de thuishaven.

Bedankt om er bij te zijn en veilige vaart.

Langs de afgesloten oude Denderarm maken we een stevige maar mooie wandeling naar het centrum van de Ros Beiaardstad. Dat het water plots met bakken naar beneden komt is niet meteen een verrassing, wel een goede reden om onder een grote paraplu van een terrasje beschutting te zoeken. Heirkracht! Er het onaangename aan het aangename koppelen is de kunst. Het is na achten als we terug aan de boot komen, al vlug na het avondeten wordt de bedstee opgezocht om er de slaap der onschuldigen te slapen.

DEEL 2: Op naar het Pinksterenweekend Zondag 16 mei. Officieel de start van onze tocht naar Leuven. We ontvangen een bericht van de Reinier NoomsMarc&Hilde dat hij de sluis van Merelbeke verlaten heeft. Wij stellen ons vertrek nog even uit en beslissen om tegen 10u15 los te gooien zodat we rond 11u op de Schelde zitten.

Dan kan de Reinier echt niet ver meer zijn.

Twee aan twee in Dendermonde 22

Kanaal Leuven Dijle aan Plaisancebrug Sluis Battel – best wel woelig.

In de wetenschap dat de Reinier aan een inhaal-beweging werkt meten we ons een zeer gezapige snelheid aan en varen de Schelde af richting sluis Wintam. We liggen al in de sluis afgemeerd, maar d’r is nog steeds geen Reinier te zien. De sassenier is op de hoogte gebracht, er ligt evenwel beroepsvaart in de sluis en hij moet voortmaken. Jammer!

Tot we plots een witte snor in de verte zien verschijnen.

Moesten we kunnen, we zouden helpen duwen. Van in de toren hebben ze hem ook in het oog, de deuren blijven open tot hij binnen is. Nog maar pas weer de sluis uit, het regent dan pijpenstelen, krijgt de hoogbejaarde Reinier Nooms last van een vapeurke, hyperventilatie, prostaat of wat dan ook.

In ieder geval iets met een hoge temperatuur en verstopping.

Hij wordt zonder dralen opgepikt door een reeds geoefende sleepdienst en Klein Willebroek, Dok 3, onze bestemming voor een nacht, binnengebracht.

Een fijne groep in Leuven

Daar gaat Marc aan het sleutelen en wordt de Reinier door middel van een aderlating die tot tegen het kajuitdak spuit, gereanimeerd.

Blijkbaar bijt onze groep de spits af in het haventje dat pas een nieuwe uitbater heeft. De heropbouw is nog volop aan de gang. Terwijl we bij LinasEtienne&Gerda met een Carapilsje een doorspoeling krijgen wordt ons avondmaal besteld in brasserie RYAC. Tijdens de spoelsessie dwalen onze gedachten even tot bij JideSonja&Daniel. Zij wilden hier komen aansluiten maar een klein mechanisch defect stak stokken in de wielen, al kan je dat bij een boot moeilijk hardmaken.

Maandag 17 mei. De sluis van Kl. Willebroek wordt, volgens de boekjes, van 4 uur voor tot 4 uur na HW bediend. We splitsen ons op in 2 groepjes van 4 en nemen afscheid van de BrisarnaCharles&Clarisse. De eerste groep wenst om 8u15 de sluis te nemen maar blijkbaar staat het in de boekjes niet zoals het zou moeten. Vanaf ongeveer 1 u voor tot 1 u na HW (afhankelijk van de waterstanden) kan er niet geschut worden. Dan komt het water in de sluis tot boven de blauwe steen en loopt de sluis over. Om 9u kan het net, dat valt mee.

Op de Rupel is het nu tegenstrooms tot aan het Zennegat. De versassing verloopt ruw maar vlot.

Om 12u liggen we reeds afgemeerd voor de Plaisancebrug vlak bij de Brusselsepoort in Mechelen. Het water is hier kristalhelder. We trekken de wandelschoenen aan, er staat een fikse wandeling door de stad op het programma. Deze keer geen beroepsgids, maar we worden perfect geleid door onze dames. Zeg nu nog eens dat vrouwen geen kaart kunnen lezen! Eens de St Rombouts toren beklimmen of Kazerne Dossin binnenstappen zit er coronagewijs niet in. Moe maar toch voldaan zijn we om 19u terug aan boord. We weten het zeker, ooit willen we uitgebreider terugkomen.

23

Dinsdag 18 mei. Om 9u vertrekt de eerste groep richting Leuven. TiKoyoJef&Eartha moet noodgedwongen achterblijven.

Eartha neemt de tjoeketrein omdat ze het bekende eerste spuitje moet halen. Na het vlot nemen van alle bruggen en sluizen arriveren we om 12u30 in Leuven, een uur later komt de tweede groep. Spijtig genoeg kunnen we niet allemaal afmeren aan de bezoekerssteigers zodat de twee groepen een beetje verdeeld liggen in de haven. Na het afrekenen met een behulpzame havenmeester wordt een verkwikkende douche genomen in het prachtige havengebouw, voor alle duidelijkheid, per boot, niet allemaal samen. Tegen 18u, verdorie vroeger dan verwacht, arriveert ook Tikoyo, met ingeënte matroos/admiraal!?! De steigerdrink wordt door een fikse bui en veel wind abrupt afgebroken.

Woensdag 19 mei. Het is bij het ontwaken zonnig maar fris doch de bewolking haalt ons al vlug in. Om 10u15 vertrekken we voor een verkennende wandeltocht door het centrum van Leuven. Een stad met mooie gebouwen, een bewogen geschiedenis, bier en heel veel studenten. Het ene is onlosmakelijk aan het andere verbonden, dat wordt ons onderweg haarfijn uitgelegd door Hilde, de gids van dienst.

Het is al ruim de noen gepasseerd wanneer de inwendige mens wordt gevoed met entrecote, ribbetjes of tomaatgarnaal. En dat het gesmaakt heeft. Tegen vier uur, net voor de Hemelsluizen weer geopend worden, zijn we terug in de haven, wij moeten echter nog eens terug naar de Colruyt voor enkele noodzakelijke inkopen. De trappist is op!

Donderdag 20 mei. Het begin van het einde, we vatten de terugtocht aan. Maar niet voor onze dames terug zijn met de inkopen voor de geplande barbecue deze avond. Na het nemen van een groepsfoto voor het havengebouw varen we om 12u af. En we doen dit in stijl, onder begeleiding van een oorverdovend lawaai. Loeiende sirenes van een tiental aanstormende politiewagens die zich, tevergeefs, reppen om als eerste aan de ophaalbrug te komen. Onze toervaartinrichters hebben dit niet in scene gezet. Zou iemand zijn liggeld in Leuven niet betaald hebben?

Neen, de interventie is op de voortvluchtige militair gericht die hier werd gesignaleerd, veel zwaar gewapend volk en zelfs de helikopter komen er aan te pas. Wegwezen!

Het is onze bedoeling om de ligplekken aan de achterkant van Planckendael in te palmen. En dat lukt fantastisch. Het is hier rustig en zalig liggen. Na aankomst van de tweede groep wordt alles in gereedheid gebracht voor de barbecue en bijhorende aperitief. Tafeltjes worden ver genoeg uit elkaar gezet en maar goed ook. Tweemaal passeert een politiewagen langs het jaagpad, we zwaaien even, ze zwaaien vriendelijk terug.

De bbq lijkt de Hoorn des overvloed. Van verse Gerda-soep over warme patatjes tot lekker klaargemaakte koude schotels. Wat een fantastische samenwerking. Het wordt een bonte avond. Etienne haalt, letterlijk, muziek uit de oude doos met een vooroorlogse His Masters Voice, NemoPaul&Nele neemt over met ‘U VRAAGT, WIJ DRAAIEN’ via een bluetooth speaker. Het hek is van de dam. Er wordt gezongen en enkelen wagen zich zelfs ten dans. We genieten, raar maar waar, van een mooie zonsondergang en ondanks de fel opstekende wind, het feit dat het fris wordt en de wilde beesten achter ons die zich af en toe laten horen, zoekt niemand de kajuit op voor middernacht. Het wordt een korte nacht.

Vrijdag 21 mei. De ogen blijven gesloten tot ruim half negen.

Na het ontbijt en de afwas van vorige avond een wandeling gemaakt om uit te waaien. Bij mijn terugkomst is men op LotjeFilip&Liselotte bezig om een kapotgedraaide waaier van een koelwaterpomp te vervangen. Terwijl die werken nog aan de gang zijn wordt op een crisisoverleg beslist om de geplande volgende aanlegplaats, net voor de Zennegatsluis, maar over te slaan en al door te varen tot op de Schelde, dit om morgen met zekerheid op tijd de sluis in Merelbeke te halen.

Leuven

Zons- jawel ZONSondergang in Planckendael 24

Schuimkopjes op de Schelde

Jef is er niet tuk op om met een groep jachten op de sterk stromende rivier af te meren en wijst er ons op om voorzichtig te zijn en vooral om tegenstrooms af te meren.

Tijdens het varen richting Zennegat hoor ik de weersverwachtingen op de radio. Rotweer is zacht uitgedrukt. Sterke rukwinden, hevige storm en zware regenval. Het feit dat we op de Schelde onaangemeld plaats moeten vinden voor 8 jachtjes in die omstandigheden doet mij twijfelen. Ik meld dit via marifoon aan de groep. Bijna allen beslissen onmiddellijk om toch maar bij het Zennegat te bivakkeren. Bij Jef, die zich verantwoordelijk voelt voor de groep, valt een last van de rug. De Reinier beslist door te varen omdat hij vreest de sluis in Merelbeke niet te kunnen halen, Anna FriederikeLuc&Rita vaart met hen mee voor mocht er iets gebeuren onderweg.

Wandeling langs de Zenne, rustpunt in Heffen

Eens vast aan het Zennegat, waar we trouwens prima liggen, maken allen samen een fikse natuurwandeling langs de Zenne tot centrum Heffen. We belanden bij het pittoreske bruine café Zennegat 13.

Bij het nuttigen van de traktatie van Lotje breekt een stormbui los waarbij de tent boven het terras zinnens is het op een luchtdoop te zetten, pas op, dat is niet Lotje’s schuld.

Daar we toch niet direct weg kunnen volgt nog een traktatie van YesterJo&Hilde. Tussen de opvolgende regenbuien in wordt de boot toch bereikt, net op tijd voor een volgende verrassing. LIBELMarc&Nicole heeft voor iedereen een lekkere verse pannenkoek klaargemaakt.

Na het avondeten wordt de slaaphut opgezocht voor een woelige nacht, ’t is te zeggen: geteisterd door stortbuien en rukwinden.

Zaterdag 22 mei. Om negen uur kloppen we aan bij de sluiswachter om te vernemen of we geen uurtje vroeger door de sluis kunnen dan wat het boekje zegt. Het wordt een half uurtje, mooi meegenomen. We maken ons klaar om met de zes resterende jachtjes de sluis in te varen. Tegen kwart na tien zitten we al op de Rupel.

Het wordt in zekere zin een dag om rap te vergeten, maar met zekerheid een die we niet rap zullen vergeten. We krijgen van ‘Sabine’ hevige regen en stormachtige winden, soms recht tegen de stroming in wat een zeer woelige Schelde baart. Soms slaan de golven gewoon als schuimend buiswater over de kop van onze hevig stampende jachtjes. Al heeft dat ook wel eens zijn charmes!

Ik verlies door dat stampen een van mijn nieuwste stootkussens, maar geen nood, de scheepvaartpolitie komt in vliegende vaart achter ons aan, die zullen hem brengen… denk ik? Maar niets daarvan, blijken ze op een binnenschip te jagen die een aanvaring had met een jachtje en het niet nodig vond om effe te kijken wat er aan de hand was. Voor de rest schieten we prima op, hoe verder we komen, des te rustiger wordt het weer. Linas III trekt kop, Tikoyo sluit de rij en al om 16u liggen we samen in de sluis van Merelbeke. Op de Lindenlei wordt ons door Jef nog een afsluitend drankje aangeboden. Daarbij bezondigen we ons ei zo na aan een mini lockdownfeestje die, na een berisping van een passerend controlevoertuig, dan maar onmiddellijk wordt afgebroken.

Zondag 23 mei. Dit wordt een rustdag in Gent. Het is zonnig en iets beter van temperatuur. Er wordt hier en daar nog wat na-gebakkeleid en afscheid genomen. De laatste nacht van deze extra lange Watersport Moervaart toervaart kan ingaan.

Maandag 24 mei. Tegen twaalf uur verlaten Tikoyo en Yester als laatsten Gent. Alleen Libelle blijft eenzaam achter want ze maken zich hier op voor de zomertrip. Tegen 16u liggen we, blij met de goede afloop, op onze vertrouwde stek in onze vertrouwde haven. Na dertien dagen en een 45-tal vaaruren zit deze toervaart er op. Het mooie weer was bij lange niet van de partij maar dat was nooit te merken aan het enthousiasme in de groep. We hebben ons opgewarmd aan de leuke bende waar we mee op stap waren.

Bedankt aan allen en tot weerziens.

UIT HET LOGBOEK VAN YESTER – MEI 2021 25

TECHNIEK

Lekkende schroefasdichting DEEL 3: Oliesmering

Tekt en illustratie: Jef Beernaert

N

adat we in vorige ledenbladen de veten watergesmeerde schroefasinstallatie onder een steriliseerbokaaldeksel hielden lijkt het logisch dat we de laatste in de rij ook eens van dichtbij bekijken, de oliegesmeerde schroefasinstallatie. Ook al wordt ze in pleziervaartuigen maar sporadisch toegepast.

Het systeem is overgewaaid uit de beroepsvaart maar is ook daar nog lang niet de regel.

O, jawel, in buitenboordmotoren en Z-Drive’s is het reeds ‘eeuwen’ van toepassing en bij die laatste vooral ook een pijnpunt, oorzaak van veel leed als de dichting het begeeft. Maar we behandelen nu de vaste schroefasinstallatie.

Oliegesmeerde schroefassystemen vind je in twee soorten.

Met lagerbussen, vergelijkbaar met een vetgesmeerde as, of met kogellagers. Kogellagers zijn uiteraard het summum als lagering. Geen wrijvingsverlies, geen lawaai en geen speling.

Maar ze zijn wel een beetje teergevoelig. Net als de gemiddelde schipper zijn ze niet verzot op water.

Bij een oliegesmeerd systeem is het belangrijk dat zowel de buiten- als de binnenafdichtingringen perfect afsluiten zodat er enerzijds geen olie uit de schroefaskoker in de bilge of in de oppervlaktewateren komt, maar er mag vooral geen buitenwater in het oliecircuit binnendringen.

Zoals we ook al in de watergesmeerde schroefasinstallaties hebben gezien is het afdichten van een lange, constant lichtjes schommelende schroefas, geen sinecure. Maar het kan. Het is namelijk wel zo dat een as die in kogellagers gevangen zit stabieler wordt en minder zal bewegen.

26

Voorbeeld van een dichtingspakket voor oliegesmeerde schroefas

Onderstaande schets geeft weer hoe een simpele oliesmering er uit ziet.

Als lagering worden zelf instellende kogellagers gekozen. Deze vangen zowel axiale als radiale krachten op en kunnen kleine uitlijningsfouten Zelfinstellend tonlager van de aslijn probleemloos met klembus en borgmoer opvangen. Met een conische spanbus worden ze op de schroefas geklemd. Een stuwdruklager (al dan niet met homokinetische koppeling) wordt evenwel nog aangeraden.

De buitendichting bestaat uit een pakket lipdichtringen die op een keramische binnenring lopen. Minstens 2 ringen houden het buitenwater tegen en 2 andere moeten de olie binnenhouden. Een gelijkaardig dichtingspakket zit aan de binnenkant van de schroefaskoker. Tussen de dichtringen in is de tussenruimte gevuld met vet.

De ronddraaiende schroefas warmt onvermijdelijk de olie op.

Daarom is het systeem verbonden met een expansievat die meteen ook als oliereservoir dienst doet (vergelijkbaar met de koelwaterreservoir van een motor). Meestal wordt dit in plexiglas gemaakt zodat je het niveau kan controleren en meteen ook ziet of de olie zich al dan niet met water heeft gemengd en melkachtig is geworden. Dat expansievat moet in elk geval boven de waterlijn staan. Bij een eventueel lek in de buitendichting kan het tankje niet overlopen en komt er nooit water/olie in de boot via de ontluchting.

In de beroepsvaart, waar systemen zwaarder belast worden en de olietemperatuur veel hoger kan oplopen, is er oliecirculatie voorzien. Dit kan met een pomp of simpelweg door een natuurlijke rondloop door leidingen zo te monteren dat warme olie naar boven loopt richting reservoir en de afgekoelde zakt naar de schroefas.

Meestal wordt gewone motorolie gebruikt om de schroefaslagers te smeren (bv 5W40). Is er toch een klein verlies merkbaar, neem dan een iets dikkere olie (bv 10W80).

- Allicht de meest effectieve en goedkoopste oplossing om het dichtingen set te beschermen is een extra mechanische dichting creëren. Om het eenvoudig uit te leggen heb ik hier een schetsje bijgevoegd.

Iets te lange rubberslang

Ring in brons of nylon (ertalon)

Dichting pakket

Dichtingenset De dichtingen zijn duidelijk het pijnpunt in het systeem.

Verschillende leveranciers beweren de dichting in huis te hebben die eens en voor altijd komaf maakt met lekkage.

Maar geloof het vrij, het blijft delicaat. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de buitendichting en de binnendichting. Zeker de buitendichting krijgt het zwaar te verduren. Ze zit quasi onbereikbaar in een ronduit agressieve, vijandige omgeving. Het water is niet alleen verzadigd met zandkorrels en ander vuil, maar het wervelt door het schroefgeweld met kracht rond de dichting. Bij achteruitslaan komt de waterdruk vol op de dichting te staan. En bij tijd en wijle komen van visdraad tot rondzwevende trossen op bezoek.

1 vislijntje, al dan niet compleet met haakje, die zich rond de schroefas wentelt is voldoende om de dichting onherroepelijk te molesteren. Indien de constructie van het dichtingspakket niet voldoende bescherming biedt moet de constructeur, of zo je wil, de eigenaar van het schip, zelf een bescherming voorzien. En daar zijn enkele mooie oplossingen voor.

- Je kan achter de schroef, zo dicht mogelijk tegen de dichting aan, een schroefas-anode plaatsen die de dichting zeker enige bescherming zal bieden en meteen ook schroef en as zal behoeden tegen oxidatie.

- Een trossensnijder plaatsen achter de schroef, dicht tegen de dichting aan, kan ook. Zwevend vuil dat door de schroef opgeraapt wordt zal, met enig geluk, vermorzeld worden voor het kwaad kan aanrichten. Al werken die dingen niet altijd zoals het hoort voor wat ze gemaakt zijn, kwaad kan het niet.

Achter de schroef wordt een grote nylon ring geplaatst die met zeer weinig speling schuift over de schroefas. Tussen die ring en de schroef in wordt een stevige rubberslang geschoven die 5 à 10 mm langer is dan de beschikbare tussenruimte. Die slang drukt als een veer de nylon ring tegen het dichtingshuis aan en sluit die zo goed als hermetisch af. Er kan geen vuil meer aan. Ring en rubberslang draaien gewoon mee met de schroefas.

Dit systeem kan ook toegepast worden bij vetgesmeerde systemen om het vet in de bus te houden.

Waarom kiezen voor oliesmering?

Er zijn niet echt veel jachtjes uitgerust met het systeem en een bestaande watergesmeerde of vetgesmeerde schroefas ombouwen naar oliesmering is niet vanzelfsprekend.

Voordelen: - Stabiele, trillingvrije en geluidloze lagering.

- Er komt geen vet of olie in het oppervlaktewater.

- De stuwkracht wordt door de lagers opgevangen.

Nadelen - De dichtingen zijn gevoelig aan beschadiging.

- Regelmatige controle oliepeil noodzakelijk.

- Bij lagerbreuk is een werfbeurt noodzaak.

Bij een defecte buitendichting kan de schroefaskoker volgepompt worden met vet. Je kan zo gerust verder blijven varen tot een volgende onderwaterbeurt van uw schip.

Tenzij een lager stuk is. In dat geval moet zo vlug mogelijk ingegrepen worden om verdere schade te voorkomen.

Kom je toevallig op de tweedehandsmarkt een hartenbreker tegen met oliesmering, laat dat zeker niet het breekpunt zijn.

IN TEGENDEEL!

27

Zaterdag 4 en zondag 5 september Vaartocht met Watersport Moervaart

TERNEUZEN Nederland kleurt (van nature) oranje, maar we gaan er van uit dat tegen begin september het licht al geruime tijd op groen zal staan zodat we probleemloos over de grens heen kunnen trekken voor een weekendje Terneuzen.

Het is echter helemaal niet duidelijk of het zal toegelaten worden om de werkzaamheden aan de Nieuwe Sluis te bezoeken. Dat ligt wel in de lijn van onze bedoelingen.

Maar geen nood, flaneren langs de Scheldeboulevard met een tussenstop in een etablissement met zicht over de machtige Westerschelde, wellicht de drukst bevaren rivier van Europa. Het kan ons zeker ook bekoren.

Je mag tegen eind augustus een mailtje verwachten met iets meer info.

Wil je met ons meevaren, laat het ons nu reeds weten via de gekende kanalen watersport.moervaart@proximus.be GSM Jo Cappaert 0496 656 968 Wij reserveren voor u een ligplaats in de binnenhaven bij Jachthaven WV Neusen.

Deelnemen aan een toertocht met Watersport Moervaart vzw is gratis.

Excl. Havengelden en restaurantkosten.

Prettige vakantie