Moervaart Magazine Oktober 2017

MOERVAART - magazine

Driemaandelijks ledenblad van Watersport Moervaart vzw - Wachtebeke – Jaargang 35 – Oktober 2017

Caestertt Albertkanaal - Plateau van Caester Fort Eben Eben--Emael

SIDMAR T O F

OdeGand 2017

Eendenkroos – Wat en W Waarom? aarom?

Afzendadres: Leeweg 4 – 9270 Laarne V.U. Beernaert Jef

P509300 Afgiftekantoor 9270, Laarne

HET BESTUUR Beernaert Jef Van de Velde Abel De Rouck Armand Vanhouteghem Charles De Witte Jurgen

TELEFOON Voorzitter Secretaris Penningmeester Havenmeester Medewerker

09 369 93 72 09 344 59 60 0496 342 479 0477 460 983 0496 581 374

Watersport Moervaart vzw of de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor onjuiste, onvolledige of ontbrekende vermeldingen. Elkeen is verantwoordelijk voor zijn bijdrage.

Werkten mee aan dit blad: Abel Van de Velde Armand De Rouck Eartha Dereuddre Jef Beernaert

Redactieadres: LEEWEG 4 9270 LAARNE e-mail: watersport.moervaart@proximus.be blog : watersportmoervaartnieuws.skynetblogs.be

WAARVOOR DANK!

INHOUD Oktober 2017 Blz 8

Blz 3 Voorwoord Blz 5 Voor u gelezen of gehoord Blz 8 Eendenkroos of Blauwalg Blz 10 Waterloop in beeld: HET ALBERTKANAAL Blz 16 Herfst & Het spinnenseizoen Blz 19 ARCELOR MITTAL en het ZWARTE STOF Blz 20 Marifoon deel 3 - REGELGEVING

Blz 10

Blz 22 Reisverslag door Frankrijk / 5 Blz 27 Sluiten vaarseizoen PORTUS GANDA Blz 28 De Warmste Week komt naar Wachtebeke

Blz 16

Blz 22 2

Blz 19

Even nakaarten De zomer zit er op, de dagen worden kort, de eens zo groene natuur is vroeger gaan roesten dan we gewoon zijn, of misschien zijn we wel vergeten hoe het vorig jaar was. Het laatste clubblad van het jaar zit momenteel onder uw neus. We gaan stilaan over op wintermodus en denken er aan om onze jachtjes te prepareren tegen mogelijke barre tijden. Geen risico nemen is goed voor de gemoedsrust.

Maar voor we dit doen is er nog de kans om even bij te praten tijdens ons jaarlijkse braadfestijn. Het is nu wel heel kortbij. Op zaterdag 14 oktober is het zover. Hopelijk ontmoeten we elkaar in De Kring in Wachtebeke.

BRUGBEDIENING WINTERPERIODE Het officiële vaarseizoen mag er dan wel opzitten, onze bruggenwachters blijven paraat. Wie graag nog eens naar Lokeren wil varen kan dit ten allen tijde doen.

Alleen op zondag is er tot begin mei geen bediening.

Wil je van hun diensten gebruik maken, dan spreek je best tijdig telefonisch met hen af.

Het blokvaartschema is niet van toepassing buiten het zomerseizoen.

Mobile ploeg Gsm 0476/ 209584

SOCIALE CONTROLE Tot op heden is onze vereniging grotendeels gespaard gebleven van inbraak, diefstal en vandalisme.

De sociale controle in de haven is hier niet vreemd aan.

Zeker tijdens de wintermaanden is dit van groot belang.

Niet alleen het dagelijkse bezoek van havenmeester Charles en de regelmatige aanwezigheid van enkele leden aan boord dragen bij aan een veilige overwintering.

Het is ook belangrijk dat alle leden waakzaam blijven.

-

-

UW CLUBBIJDRAGE KOMT ER AAN We doen het echt niet graag, maar we kunnen er niet onderuit. Stilaan zullen de rekeningen voor weeral een volgend seizoen opgemaakt worden.

Naar jaarlijkse gewoonte mag je deze in de loop van november in de mailbox of brievenbus verwachten.

-

Merk je onregelmatigheden, laat zeker niet na om met Charles of een ander bestuurslid contact op te nemen.

GSM Charles 0477 / 460983

Indien je intussen over een mailadres mocht beschikken of er is een nieuw mailadres in zwang, dan zouden we het op prijs stellen indien je ons hiervan op de hoogte brengt. Dit kan simpelweg door een mailtje te sturen naar watersport.moervaart@proximus.be Wij geven uw gegevens aan niemand door en gebruiken het enkel als werkmiddel voor de vereniging.

Vergeet niet om ook andere adresveranderingen door te geven aub zodat zowel uw clubblad als Kanaal 77 goed afgeleverd worden.

Onze tarieven voor 2018 blijven ongewijzigd.

-

Sympathiserend lidmaatschap W.M. 20 € Lidmaatschap VPF 15 € Lidmaatschap ligplaatshouders bij W.M. 40 € + 12 € per meter ligplaatslengte.

Kom af en toe eens een kijkje nemen in Wachtebeke.

Kijk ook eens bij de buurman of je geen onregelmatigheden merkt.

Hou tijdens de wintermaanden uw jacht proper.

Een goed onderhouden vaartuig blijkt minder aantrekkelijk voor ongewenst bezoek, hoe raar dit ook mag klinken.

Hou geen kostbaarheden aan boord.

Doe indien mogelijk gordijnen dicht en zorg ervoor dat niets open en bloot blijft liggen.

Zorg dat ramen en deuren goed afgesloten zijn.

Sluit tentzeilen degelijk af.

Voor uw veiligheid: laat niets slingeren aan dek of op de steiger.

WINTERVOORBEREIDINGEN Ook al hebben we de laatste jaren zachte winters gekend, hou er toch maar best rekening mee dat het eens anders kan uitdraaien.

Neem tijdig uw voorzorgen.

-

Sluit buitenkranen af.

Maak watertanks leeg en leidingen vriesveilig.

Beveilig de motor en het koelsysteem.

Hou de batterijen op niveau.

Sluit de ontluchting van uw dieseltank af.

Giet antivriesmengsel (of ruitenwisservloeistof) in het toilet en spoel dat eens door.

Verzeker u van een gesloten gasfles.

Let op met elektrische vuurtjes, zowel wat veiligheid als verbruik betreft.

3

Bij Watersport Moervaart

JINDA, het bijna 100 jarige schip van Quincy en Bjorn werd onverwachts te koop gesteld en is reeds naar Engeland vertrokken alwaar het de volgende 100 jaren wellicht de concurrentie kan aangaan met de plaatselijke narrow boats.

Plaats nr 3 kwam daardoor vlugger vrij dan voorzien.

We verwelkomen graag Mieke en François op die plaats met de SPEEDY.

Algemene vergadering Naar alle waarschijnlijkheid heb je er nog geen nieuwe voor 2018, het is dan ook nog veel te vroeg.

Toch willen we reeds meegeven dat onze algemene vergadering zal plaats vinden op zaterdag 27 januari ’18.

Varen doe je SAMEN???

We horen andere verhalen.

Meer en meer gebeurt het dat met jachtjes helemaal geen rekening gehouden wordt.

Veel beroepsschepen reageren niet op een VHF oproep van een jachtje.

Er wordt via VHF openlijk meesmuilend en onbeschaamd gereageerd op handelingen van pleziervaarders. Ook soms door sluispersoneel.

Schroeven worden niet afgezet in de sluis.

Indien je wacht met binnenvaren tot de schroef stopt wordt met beledigingen gereageerd.

Er wordt met volle geweld uitgevaren zonder enige rekening te houden met achterliggende pleziervaart die vaak maar op 1 lijntje kan vastmaken wegens geen voorzieningen.

Veel schippers bewijzen nochtans dat het ook anders kan, zonder dat ze daarbij ook maar een seconde verliezen.

Ook Havendienst Gent reageert positief op de oproepen van de recreatievaart.

BEDANKT DAARVOOR, ER IS BLIJKBAAR NOG HOOP!

!

60 jaar in hetzelfde schuitje!

Langs deze weg willen we Zulma en Abel graag feliciteren met hun diamanten jubileum.

Proficiat! Op naar BRILJANT!

VPF

Clubsloep TE KOOP Gezien de clubsloep meer onderhoud vraagt dan ze gebruikt wordt werd beslist om ze te koop aan te bieden.

Ken je een geïnteresseerde, laat die gerust met ons contact opnemen. watersport.moervaart@proximus.be

Vaste meeneemprijs

50 €

(excl. bemanning)

Nieuws in een notendop

Tijdens het weekend van vr 20, za 21 en zo 22 oktober vindt in de buitenhaven van Nieuwpoort de jaarlijkse BOAT show plaats. (ex- Cap Okaz) Een mooie gelegenheid om na het bezoek eens uit te waaien aan zee.

Onze leden die over een mailadres beschikken kregen reeds een link voor gratis toegangskaarten doorgestuurd. Er kunnen nog extra gratis kaarten gedownload worden op de website van de VPF www.vpf.be onder de rubriek “DE MARCONIST”.

Tot in Nieuwpoort!

DE VPF BESTAAT 20 JAAR Dit laten de VPF bestuursleden niet zomaar voorbijgaan. Ter gelegenheid van deze verjaardag wordt een budgetvriendelijke daguitstap georganiseerd. Kijk vlug in uw KANAAL 77 en schrijf in. De plaatsen zijn beperkt.

JAARLIJKSE LEDENVERGADERING Naar jaarlijkse gewoonte wordt ook dit jaar een ledenvergadering gehouden. Plaats en datum van bijeenkomst staan momenteel nog niet vast, evenmin als het programma. Zodra het programma vaststaat maken we dit bekend via sociale media en de VPF-nieuwsbrief.

4

VOOR U

GELEZEN of GEHOORD! Gebundeld door Abel Van de Velde

E3 sluis Merelbeke gaat tijdelijk dicht De E3 sluis, dit is het sluisje ter hoogte van de jachthaven in Merelbeke op de kruising van de Ringvaart rond Gent en de Schelde, gaat dicht voor herstellingswerkzaamheden.

Over welke werken gaat het De vier deuren van de E3-sluis zijn dringend aan vervanging toe. Deze sluis is één van de drie keersluizen die tijdens periodes van hoge waterstanden gebruikt worden om de binnenstad van Gent te beschermen tegen wateroverlast. De werken zijn dus erg belangrijk en noodzakelijk.

Wanneer worden de werken uitgevoerd De werken begonnen op maandag 2 oktober 2017 en worden zonder onvoorziene omstandigheden half januari 2018 afgerond.

Hinder voor het scheepvaartverkeer Tijdens de werken worden de deuren uit de sluis gehaald en komen er schotbalken in de plaats. Bijgevolg is de sluis dan volledig onderbroken voor het scheepvaartverkeer.

De werken worden bewust buiten het pleziervaartseizoen uitgevoerd met een minimale uitvoeringstermijn.

Wie vanuit het Kanaal Gent-Terneuzen naar de Bovenschelde of Zeeschelde wil varen kan dit tijdens de bewuste periode alleen via Evergem of via de Tolhuissluis - keersluis K1 en de Ringvaart om Gent.

Gent Centrum-Lindenlei blijft bereikbaar via de K2 keersluis (Snepkaai) of via de Brusselsepoortsluis-Ketelvest.

Portus Ganda blijft wel de hele winter door bereikbaar.

Opgelet!

Tijdens de jaarlijkse waterpeildaling (in de week van 20 november) is de K2 eveneens gesloten voor het scheepvaartverkeer. De K1 blijft tijdens deze periode wel beschikbaar. Bij hoogwater worden beide keersluizen eveneens gesloten om de binnenstad te beschermen. In dergelijke periode is het niet mogelijk om Gent via het westen binnen te varen of te verlaten.

MEN ZEGGE HET VOORT!

Hondendrol kan 350 € kosten

€€€

Wie in Wachtebeke op stap gaat met zijn viervoetige vriend zorgt er maar best voor dat Woef niets achterlaat. Wie betrapt wordt kan een GAS-boete oplopen tot 350 €.

Onze Watersport Moervaart medewerker Jurgen plaatste in het voorjaar reeds bordjes langs de Moervaart om wandelaars met hond en andere mogelijke vervuilers op hun plichten te wijzen. 1 bordje kreeg op raadselachtige wijze reeds voeten.

Toch kunnen we melden dat de bordjes een positieve uitwerking hebben. Maar het kan altijd beter.

Misschien is 350 € wel wat over de top maar we kunnen de sensibiliseringscampagne tegen hondenpoep van de gemeente Wachtebeke alleen maar toejuichen. De vervuiler betaald. PUNT-UIT!

5

Terneuzen: Nieuwe Sluis Wie deze zomer in Terneuzen door de sluis ging heeft nog niet veel gezien en zal waarschijnlijk ongehinderd doorvaart hebben gekregen. Nochtans zijn verschillende voorbereidende werkzaamheden volop aan de gang. De bouw van de sluis is echter nog niet begonnen, daarvoor moest eerst een aanbestedingstraject afgewerkt worden om de juiste ondernemingen het gepaste werk te laten uitvoeren.

De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie heeft de opdracht voor de aanleg van de Nieuwe Sluis Terneuzen definitief aan het consortium Sassevaart gegund.

Van groot belang is dat de Middensluis, waar de Nieuwe Sluis wordt gebouwd, nog vier jaar ter beschikking is en pas tijdens het laatste jaar van de werkzaamheden niet meer bruikbaar is. Zo kan het scheepvaartverkeer naar en van Gent optimaal gebruik blijven maken van het sluizencomplex.

Nederlands-Belgisch consortium De bouw van de sluis is nu definitief uitbesteed aan het consortium Sassevaart dat wordt gevormd door BAM, DEME en de Belgische bouwonderneming Algemene Aannemingen Van Laere N.V. Sassevaart zal de Nieuwe Sluis bouwen met moderne maar reeds beproefde technieken. Een opvallend punt van hun plan is dat de Middensluis aanzienlijk langer open blijft, namelijk tot half 2021. Dit is mogelijk door de aanleg van een tijdelijk doorvaartkanaal.

Hierdoor kan het scheepvaartverkeer langer dan verwacht gebruik blijven maken van de drie sluizen.

Opdracht Nieuwe Sluis Terneuzen Het consortium Sassevaart was de beste inschrijver op basis van prijs en kwaliteit. Ze hebben een inschrijving gedaan voor het ontwerp en de bouw van de Nieuwe Sluis voor een bedrag van 753.346.000 euro.

De sluis heeft vergelijkbare afmetingen als de vernieuwde sluizen in het Panamakanaal, met afmetingen van 427 x 55 x 16,44 meter. De sluis wordt binnen het bestaande sluizencomplex in Terneuzen gerealiseerd.

Vlot en veilig Het auto- en fietsverkeer kan tijdens de bouwperiode veilig gebruikmaken van het sluizencomplex doordat er een bypass komt voor auto- en fietsverkeer. Het werkterrein hindert het wegverkeer niet. Sassevaart behoudt de landtongen bij de Westsluis en de Middensluis om te gebruiken als werkterreinen. De aanvoer van materiaal zal zo veel mogelijk per schip gebeuren.

Aanpassen Kanaal Bossuit- Kortrijk in studie Vanaf de jaren ’70 werd het oude kanaal verbreedt en gemoderniseerd voor scheepvaart tot 1.350 ton. De verbreding werd echter niet volledig doorgevoerd.

Tussen de Leie en de spoorwegbrug in Kortrijk behield het kanaal haar oorspronkelijke breedte. Op dit stuk werden de drie sluizen ook niet vervangen.

Omwille van hun historische waarde zijn ze ondertussen beschermd als industrieel erfgoed. Door dit oud stuk kanaal kunnen hedendaagse schepen niet opvaren vanuit de Leie en is er alleen beroepsvaart vanaf de Schelde tot boven de kaaien van Kortrijk.

De Vlaamse regering gaf begin september groen licht aan de waterwegbeheerder om te onderzoeken welke toekomst het kanaal Bossuit-Kortrijk heeft als nieuwe watersnelweg voor goederenvervoer. Nu onze wegen dichtslibben, treedt de binnenvaart op de voorgrond als een volwaardig alternatief. De studie over het kanaal Bossuit-Kortrijk streeft naar een werkelijke verbinding tussen de Leie en de Boven-Schelde.

De studie over het kanaal Bossuit-Kortrijk maakt deel uit van het binnenvaartproject Seine - Schelde, dat steun geniet van de Europese Unie. Het project wil van de binnenvaart een sterker alternatief maken voor goederenvervoer op de weg.

Wordt zonder twijfel vervolgd‌

6

Project Moervaartvallei Al van gehoord? Waarschijnlijk wel. Maar over wat gaat het, en wat is er op het eerste zicht belangrijk voor de omwonenden, de landbouwers, de ongerepte natuur en onze haven.

Wie herinnert zich nog de protestborden enkele jaren terug, een aanklacht tegen de toenmalige plannen om een deel van de Moervaartvallei tussen Sint Kruis Winkel en Moerbeke onder water te zetten ter compensatie voor de uitbreiding van Gent Zeehaven.

Hierbij dreigden grote lappen natuur- en landbouwgrond verloren te gaan terwijl woonwijken zo goed als met de voeten in het water kwamen te staan.

Wel, die plannen lijken opgeborgen. Dat wil niet zeggen dat de compensatie er niet komt. Die moet volgens de Europese normen bewerkstelligd worden.

De manier waarop dit kan gebeuren dient nu in vorm gegoten te worden. Daarvoor moest een plan uitgewerkt worden waarin iedereen zich kan vinden en waarmee men decennia verder kan. Dat kan niet zomaar, daarvoor is een grondige studie noodzakelijk.

En laat dit nu net het Openruimteproject Moervaartvallei zijn.

Er werd in 2014 een samenwerking op poten gezet met de provincie, de haven, landbouw- en natuurorganisaties, stad Gent, de gemeenten Moerbeke en Wachtebeke en de overheid. En het dient gezegd, die lieten er geen gras over groeien.

Dergelijke studies slepen soms tientallen jaren aan.

Hier niet. Er is reeds een plan uitgewerkt waarbij nieuwe natuurgebieden zijn uitgetekend terwijl duidelijke woonkernen, landbouwgronden en industriële sites staan afgebakend.

In het plan werd duidelijk ook rekening gehouden met bestaande situaties. Een definitief plan zal pas uitgetekend worden nadat iedereen de mogelijkheid heeft gekregen om de plannen in te kijken en eventuele reacties te geven.

De plans liggen ter inzage bij de betrokken gemeenten of kunnen op www.omgevingvlaanderen.be/GRUPS geraadpleegd worden.

Onze vereniging zal zeker ook vertegenwoordigd zijn op een van de infoavonden die bij het ter perse gaan van dit clubblad reeds achter de rug zijn.

Onder leiding van Oost Vlaams gouverneur Jan Briers wordt een evenwicht gezocht tussen natuur, landbouw, industrie en woongelegenheid.

PING PING! De verlenging van een vlaggenbrief dient elke 5 jaar te gebeuren. Zoals in het januarinummer 2017 van uw clubblad stond te lezen kan dit tegenwoordig enkel nog op digitale manier.

Wie denkt dat dit is om de kosten te drukken heeft het bij het verkeerde eind.

Tot vorig jaar moest 50 € betaald worden voor zowel een verlenging als voor een nieuwe vlaggenbrief.

Sinds begin dit jaar betaal je 138 € voor het verlengen met 5 jaar of voor een nieuw document.

Idem dito voor de aanvraag van een immatriculatiedocument (voor altijd geldig): 138 € Deze prijzen worden telkens per 1 januari aangepast aan de index.

Dit is toch wel even schrikken!

Deze aanpassingen gebeurden eenzijdig, zonder enig overleg te plegen met de sector of de watersportfederaties.

BIZAR TOCH DAT DIT ALLEMAAL ZOMAAR KAN?

7

Eendenkroos of blauwalg Een wereld van verschil Tekst: Jef Beernaert

Eendenkroos op de Dender We hebben de neiging te beweren dat in de beginjaren van ons toervaartverhaal, eind jaren ’80, het eerder een zeldzaamheid was.

Het laatste decennia gaat er geen jaar voorbij of we varen wel ergens door de soep. Groentesoep! Of toch iets dat er goed op lijkt.

Bij navraag bij een sassenier of toevallige visser spreken die van eendenkroos of van blauwalg. Maar dat is lang niet hetzelfde.

Integendeel, eendenkroos is onschuldig, blauwalg is giftig.

Hoe weet je nu of het om blauwalg of eendenkroos gaat. We zochten het even uit.

BLAUWALG De naam blauwalg zet je al volledig op het verkeerde spoor. Het is namelijk helemaal niet blauw maar groen en het is bovendien geen alg. Het is een bacterie.

Als er een kleine concentratie blauwalg in het water zit, kun je het met het blote oog amper zien. Pas als er veel in het water zit, zie je een groene drijflaag op het water. Het lijkt dan op een olie- of verfachtige laag die gemorst is.

Blauwalgen worden een groene stinkende brij als de laag dikker wordt en de algen afsterven omdat ze minder ruimte hebben.

Het komt zowel in zoet als zout water voor maar vooral in stilstaand of traag stromend water. Stilstaand water bezit veel fosfaten en stikstof en weinig zuurstof, een ideale voedselbodem voor de bacterie. De combinatie van temperatuur, licht en voedingsstoffen

kan voor massale groei zorgen. Een temperatuur tussen de 20 en 30 graden, weinig stroming en weinig licht is voor de blauwalg ideaal.

Het is niet zo dat blauwalg afsterft in de winter, het komt het hele jaar voor. De voortplanting valt wel stil maar in het voorjaar gaan de beestjes er met een broek vol goesting weer tegenaan.

Zwemmen in water waar blauwalg voorkomt is ten sterkste af te raden. Een chansaar die immuun is tegen die bacterie zal niet ziek worden. Meestal hebben de gifstoffen in blauwalg wel effect op je gezondheid. De meest voorkomende klachten zijn huid- en oogirritaties, maag- en darmklachten, koorts, hoofdpijn en zwelling van oogleden en lippen. (Een beetje vergelijkbaar aan de symptomen na een doorzaknachtje of clubtoervaart).

De klachten verdwijnen meestal vanzelf na enkele dagen.

Let zeker op met kinderen in stilstaand water (meren en vijvers) bij langdurige hitte en droogte.

Blauwalg bestrijden op groot water kan blijkbaar alleen door hun voedingsbron weg te halen. Minder fosfaten, lagere temperatuur en meer zuurstof zijn positief.

Gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Tot op heden hebben we geen weet van blauwalg op de Moervaart.

HOUDEN ZO!

8

EENDENKROOS Op het eerste zicht lijkt dit sterk op een blauwalgtapijt maar het is van een heel andere orde. Eendenkroos bestaat uit miljarden kleine plantjes die op het wateroppervlak drijven.

Normaal komt dit fenomeen ook voor bij warm weer en als er weinig stroming is op het water. Eendenkroos is echter niet gevaarlijk. Je moet er nu niet direct in gaan zwemmen want onder de kroos krioelt het van de insecten, visjes en wormachtigen die zich tegoed doen aan de plantjes, maar het is helemaal niet giftig en irriteert niet.

De plantjes beginnen vooral te woekeren als er veel nitraat in het water zit. Nitraten komen onvermijdelijk in het water in landbouwgebieden na de oogst, wanneer land herbemest wordt. Het heeft ook te maken met de goede kwaliteit van het kanaalwater in combinatie met de warmere temperaturen.

Trouwens valt er weinig tegen te ondernemen, het drijft traag mee met de stroming en kan hele gebieden omtoveren in een mooi egaal groen tapijt.

Dat zal vanzelf weer verdwijnen als er meer stroming zit, wat kouder wordt en als het een paar keer heeft geregend.

Kanaal Ieper-IJzer

Dit jaar was er zeer veel eendenkroos in ons land. We zagen het in Limburg, op het Albertkanaal en de Nete.

Naar verluid was het ook op de leperlee, de IJzer, op het Lokanaal en de Plassendalevaart volop aanwezig.

In Nederland hebben ze reeds jarenlang met de Blauwalg een probleem op heel wat plaatsen waar geen stroming zit. In Dinteloord werd zelfs de keersluis gesloten om verspreiding tegen te gaan.

VERSTOPPING KOELWATERCIRCUIT Eendenkroos vormt geen belemmering om doorheen te varen. Het koekt niet samen zoals de eilandjes van gras, takjes en lis die we steeds meer zien. Bij doorvaart opent het kroos zich en achter u zal het tapijt zich langzaam weer sluiten. De onkruideilandjes daarentegen kunnen wel in je schroef terechtkomen.

Voor jachtjes met een inter-koelsysteem en natte uitlaat loert er wel gevaar om de hoek.

Vooral eendenkroos zal ervoor zorgen dat wierpotten dichtslibben. Blauwalg is veel dunner en kan meestal door de zeef gezogen worden. De blaadjes van het eendenkroos blijven in de filter plakken. Hoe dieper het aanzuigpunt in de romp zit, hoe minder last je zal hebben.

Sommige jachtjes hebben er danig last van dat om de haverklap filters dienen gespoeld te worden. Doe je dit niet, dan riskeer je dat de motortemperatuur sterk oploopt. Nog erger wordt het als het waterslot in je gekoelde uitlaat zonder koelwater komt te staan. Tegenwoordig zijn die meestal uit kunststof vervaardigd. De hoge temperatuur van ongekoelde uitlaatgassen (tot wel 500 °C) kan op korte tijd een gat in dat kunststof waterslot branden met alle gevolgen van dien.

9

Kanaal in beeld

129 en1/2 km Hobbeldebobbel

HET ALBERTKANAAL

Tekst: Jef Beernaert

Het Alberkanaal is nog relatief recent, een des lands jongste waterwegen. Het werd

geopend aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog en heeft zijn oorsprong grotendeels te danken aan kolen en staal. We kijken graag eens naar het hoe, wat, waarom en de toekomst van het kanaal die door veel watersporters meer gehaat dan geliefd is maar zo belangrijk blijkt voor de economie.

Het voorgeborchte In 1901 werd in Limburg de eerste steenkool ontdekt. De ontginning op grote schaal van deze kostbare brandstof begon enkele jaren later.

De staalindustrie in de omgeving van Luik was in volle bloei. De hoogovens hadden veel steenkool, kalk en ertsen nodig, grondstoffen die ter plaatse niet aanwezig waren en moesten aangevoerd worden op een efficiënte en goedkope manier.

De Limburgse mijnen waren niet ver af maar hadden geen optimale verbinding, ertsen moesten via de haven van Antwerpen ingevoerd worden.

De bestaande Kempische kanalen, grotendeels uitgegraven tijdens de Hollandse en Franse periode (begin 1800) waren niet geschikt voor de grote moderne schepen, hadden veel nog op spierkracht bediende sluizen en liepen niet rechttoe-rechtaan naar de Waalse staalbekkens. Het duurde te lang om de bestemming te bereiken. Een geladen schip, gejaagd of gesleept, was gemakkelijk 15 dagen en langer onderweg van Antwerpen naar Luik. Het moest daarbij over Schoten naar Herentals – Dessel – Bocholt en zo verder over de grens langs het Nederlandse Maastricht naar de Maas om stroomopwaarts Luik te bereiken.

Een hele krachttoer. En Rotterdam lag op de loer om de toevoer van A-pen over te nemen.

Er was nood aan een nieuwe en moderne waterweg. Deze moest de industriestad Luik met de haven van Antwerpen verbinden en doorheen de Kempense mijnstreek lopen. Ingenieurs startten de studies begin de jaren ‘20. Op 31 mei 1930 trok Koning Albert I zijn bottekes aan en stak de spreekwoordelijke eerste spadesteek van het nieuwe kanaal dat naar hem zou worden genoemd.

10

HET TRAJECT Een gepast traject uitwerken voor een nieuwe waterweg is geen sinecure. Er waren voorbeelden uit de recente geschiedenis waaruit bleek dat technische problemen grote vertragingen veroorzaakten en zelfs definitief stopzetting der werken tot gevolg hadden. Denk hierbij aan het Spierekanaal waar nabij Roubaix uiteindelijk verschillende sluizen een tunnel moesten vervangen of het kanaal van Ieper naar Komen waar opeenvolgende zandverschuivingen er toe hebben geleid dat het kanaal nooit in gebruik werd genomen.

Het nieuwe kanaal moest in elk geval aansluiten op de reeds bestaande Kempische kanalen en zo dicht mogelijk langs de kolensites passeren. Er werden verschillende tracés op tafel gelegd. Een Parlementaire Commissie boog zich in 1928 over de zaak en besliste uiteindelijk welke weg het kanaal moest volgen. De werken zouden in fases gebeuren, de moeilijke panden kregen voorrang zodat indien dat nodig zou blijken, er nog aanpassingen in het tracé konden gemaakt worden. Een slimme strategie.

Opengegraven Plateau van Caestert met smalspoorlijn en stoomgravers

Het zou deels worden uitgegraven in twee reeds bestaande panden van de oude Kempische kanalen, met name de verbinding tussen Herentals en Antwerpen en van Kwaadmechelen naar Hasselt. De rest van het kanaal is nieuw. Waar nodig zou het kanaal als het ware in een kuip met wanden van 75 cm dik gewapend beton gelegd worden om de stabiliteitsproblemen veroorzaakt door drijfzand in te perken. Een sublieme oplossing, zo zou blijken.

Tussen Vroenhoven en Ternaaien moest dwars door een mergelheuvel, het zogenaamde plateau van Caestert, gegraven worden. Een sleuf van 60 meter diep en ruim 200 meter breed in kalksteen. Een hele job. (Zie foto)

Het gabarit werd uitgetekend voor schepen tot 2000 ton, toen nog de grootste schepen in de vaart.

De evolutie zou uitwijzen dat 2000 ton vlug zou achterhaald zijn.

DE GRAAFWERKEN 24 okt 1929, Wall Street kent de grootste beurscrash uit de geschiedenis. Heel de wereld wordt meegesleurd in een economische crisis.

De werkloosheid is enorm groot, ook in België.

Toch wordt het dure project om een nieuw kanaal te graven niet stopgezet. Integendeel.

Ondanks de moeilijke tijden wordt er geld vrijgemaakt, veel geld!

De werkzaamheden aan het kanaal brengt tewerkstelling in de streek en een groot deel van het land. Meer dan 12000 werklieden worden ingezet om het kanaal aan te leggen.

Het uitgraven gebeurt hoofdzakelijk machinaal met moderne stoomgravers die per schep wel 1000 kg grond kunnen verzetten en met bulldozers op rupsbanden met petroleummotoren.

Fiere bouwvakker op zijn moderne bulldozer

11

Grond wordt afgevoerd met stoomtreintjes op tijdelijke smalspoorlijnen. De uitgegraven vaargeul is 50 m breed en 4.5 m diep maar er wordt ruimte voorzien voor eventuele uitbreidingen.

Een kanaal aanleggen houdt natuurlijk meer in dan alleen maar putten delven. Er moeten ook sluizen en bruggen gebouwd worden. Over het totale traject tussen Antwerpen en Luik zijn 6 sluizen nodig om het hoogteverschil van 56 m te overwinnen waarvan 5 een verval hebben van ongeveer 10 m. Die in Wijnegem heeft 5.45 m. Elk complex telt oorspronkelijk twee kolken van 136 x 16 m. De huidige duwvaartsluizen zijn pas later gebouwd.

MILITAIRE BARRIERE We weten vandaag hoe de geschiedenis gelopen is maar ook in de jaren ’30 voelde men heel goed aan dat er iets stond te gebeuren en dat het gevaar opnieuw, net als in 1914, uit het oosten zou komen. Militaire kopstukken bekeken het in aanbouw zijnde kanaal als een opportuniteit om er een fortificatiegordel te bouwen die een vijandelijke inval verschillende dagen moest tegenhouden.

Langs de linkeroever van het kanaal werden bunkers opgetrokken, gemiddeld om de 600 meter een. Deze waren zwaar bewapend, hadden anti tankgrachten en stonden telefonisch in verbinding met het sluitstuk van de verdediging, het oninneembaar gewaande kolossale fort Eben-Emael.

Sluisdeuren en bruggen werden voorzien van springladingen en zouden in geval van een aanval vernield worden. Kosten noch moeite werden gespaard om het blinde gat rond Visé en het drielandenpunt, waar de Duitsers tijdens de eerste oorlogsdag van 1914 doorglipten, af te sluiten.

OPENING ALBERTKANAAL Het titanenwerk, het uitgraven van een bijna 130 km lange moderne waterweg met groot gabarit en met 6 grote sluizencomplexen, tientallen bruggen en de bouw van een gigantisch militair bolwerk, is op amper 9 jaar tijd geklaard. Ter vergelijking, de aanleg van de Ringvaart rond Gent, 21.6 km lang, duurde 21 jaar.

De opening van het Albertkanaal vond plaats op 30 juli 1939 in aanwezigheid van Koning Leopold III. Zijn illustere vader en voorganger, Albert I, kon niet aanwezig zijn gezien hij reeds in 1934 nabij Marche-les-Dammes naar hogere regionen was opgeklommen.

De feestelijkheden met inhuldiging van het standbeeld van koningsoldaat Albert I, vonden plaats in Luik op de terreinen van l’Exposition international de la technique de l’eau met als thema ‘Waterbouw’.

12

HET FORT EBEN-EMAEL Het Belgisch leger plantte deze kolos neer in de periode 1932-1935 om een zwak punt in de Belgische defensie tegenover Duitsland te versterken.

Eben-Emael is een reus onder de forten. Verspreid over een oppervlakte van 75 ha (150 voetbalvelden) liggen 17 bunkers van uiteenlopende types. Een indrukwekkende "natuurlijke" verdediging versterkte het driehoekig fort nog: aan de oostzijde sneed het Albertkanaal door de heuvel, met verticale muren tot 60 m hoog, daarnaast een watergracht in het westen en een droge anti-tankgracht in het zuiden. In de mergelberg, 60 m onder het oppervlak, werd een ondergrondse kazerne gebouwd. Een stad die het garnizoen een beleg moest laten doorstaan met slaapzalen, keuken, machinekamer, douches, waszalen, hospitaal, waterput, voorraadkamers, enz. Een indrukkwekkend tunnelstelsel van 5.5 km (zie foto) verbond alle bunkers met elkaar. Een garnizoen van 1200 militairen diende het fort operationeel te houden.

Militaire experts van verschillende landen waren het er op het einde van de jaren‘30 over eens. Dit was één van de sterkste forten van Europa. Slechts één woord om het te typeren: ONINNEEMBAAR! Het doel er van: de bruggen over de Maas en het Albertkanaal in de omgeving van Maastricht afschermen.

In 1935 was de ruwbouw van het fort al gerealiseerd, van dan af begonnen afwerking- en aanpassingswerken die tot 10 mei 1940 bleven aanslepen.

Uit de gazet geknipt

De koning staat er als het ware op wacht bij de ingang van het kanaal en verwelkomt er de schippers. (Zie foto begin artikel) Het was de bedoeling dat de feestelijkheden en de expositie zouden duren tot november 1939. Er waren twee spelbrekers.

Op 31 augustus kwamen, als gevolg van een onweer, explosieven onder de Val Benoitbrug en de Ougréebrug tot ontploffing met 20 doden tot gevolg. De explosieven waren door het Belgisch leger aangebracht om in geval van oorlog de bruggen te kunnen vernielen.

En: Toen op 3 september, amper 4 weken na de opening van het Albertkanaal, de tweede wereldbrand uitbrak, was er geen reden meer tot feesten en begon de mensheid aan een nieuw hoofdstuk.

DE OORLOGSJAREN In de ochtend van 10 mei 1940 werden de Belgische stellingen langs de Belgisch Nederlandse grens op meerdere plaatsen aangevallen door Duitse troepen die de Maas overgestoken waren. De Belgische troepen slaagden er in de bruggen over de Kempische kanalen op tijd te laten springen en zich terug te trekken achter het Albertkanaal. Intussen werd het fort van Eben-Emael bij verrassing genomen door keurtroepen in zweefvliegtuigen. Een nieuwe aanvalstechniek waarmee bij de bouw van het fort geen rekening werd gehouden.

Tijdens de aanval werd vanuit het fort bevel gegeven om de bruggen over het Albertkanaal tot ontploffing te brengen. Alleen de brug van Kanne ontplofte. Die van Vroenhoven en Veldwezel vielen onbeschadigd in Duitse handen, ondanks een raid van de luchtmacht die faliekant uitdraait. Belgische genietroepen slagen er wel in om de spiksplinternieuwe sluisdeuren onklaar te maken waardoor het Albertkanaal tijdelijk onbruikbaar wordt voor de vijand.

Tijdens de bezetting werden de sluizen hersteld en werden noodbruggen gebouwd onder Duits toezicht.

Toen 4 jaar later de rollen omgekeerd waren en de bezetter de aftocht moest blazen werden de bruggen opnieuw vernietigd. Nu ontplofte die in Vroenhoven wel, ondanks de pogingen van het verzet om ze te redden.

Brug Veldwezel: den Duits bolt met rollend materieel over het kanaal

Vroenhoven: “de brug die niet ontplofte toen het moest maar ontplofte toen het niet mocht”

DE HERRIJZENIS Na de oorlog was de schade aan het kanaal en de kunstwerken niet te overzien. Er wordt volop gewerkt aan de wederopbouw. Bijna 8 jaar na de eerste opening, in januari 1947, kunnen opnieuw schepen door het kanaal dat vanaf dan eindelijk zal gebruikt worden waarvoor het gegraven werd: transport van goederen tussen Maas en Schelde.

Volgens de notulen van de Dienst der Scheepvaart is de voorziene capaciteit van het kanaal in 1950 reeds overschreden. Vooral steenkool, ertsen en bouwmaterialen passeren in grote hoeveelheden. De Belgische naoorlogse industrie draait op volle toeren. Jaar na jaar groeit het transport. Het loopt zo’n vaart dat het kanaal vlug uit z’n voegen barst.

Filevaren

13

Met expo ’58 was de bouwwoede zo groot dat er, ondanks de eerste kolencrisis, 28 miljoen ton de revue passeerde terwijl de maximum capaciteit berekend was op 15 miljoen ton. Plannen voor uitbreiding van het kanaal worden voorbereid.

MODERNISERING Meer en meer schepen zijn in de jaren ’50 uitgerust met een eigen motor. Er wordt bijna in file gevaren door het kanaal. De kanaalwanden waren daar niet tegen opgewassen. Begin de jaren ’60 kwam de duwvaart op gang.

Grotere sluizen en een verbreding worden noodzakelijk.

In 1968 werden de eerste moderniseringswerken uitgevoerd: het kanaal werd verbreed tot 100 meter, de oevers verstevigd en op elk van de zes sluizencomplexen werd een duwvaartsluis gebouwd van 200 meter lang en 24 meter breed. Om de blijvende groei op te vangen en vervoer over het water verder aan te moedigen wordt het kanaal momenteel opnieuw aangepakt. Het is de bedoeling om alle bruggen over het Albertkanaal te verhogen tot minstens 9,10 meter met een doorvaartbreedte van 86 meter. Op die manier zullen schepen met 4 lagen containers onder de bruggen kunnen doorvaren en kan vierbaksduwvaart tot 12000 ton elkaar veilig kruisen.

DE ANTWERPSE HAVEN EN HET KANAAL Het Albertkanaal eindigt waar de haven van A’pen begint, in Merksem aan het Straatsburgerdok, langs een oude tak van de haven. Dat oude havengebied ondergaat momenteel een metamorfose onder impuls van het stadsvernieuwingsproject ‘Eilandje’. Het kanaal wordt momenteel gemoderniseerd om er de plaatselijke flessenhals weg te werken. Van hieruit is er verbinding met de wereldhaven.

De haven van Antwerpen is na die van Rotterdam de tweede grootste in Europa met enkele belangrijke containerterminals waar goederen vanuit de hele wereld gelost en geladen worden. Dit speelt in het voordeel van het containervervoer dat vanaf de jaren ’70 sterk is toegenomen. Containers zijn nu eenmaal snel en gemakkelijk te vervoeren en te behandelen. Niet alleen de traditionele kleine producten zoals textiel, speelgoed en elektronica worden per container vervoerd maar ook voeding, machines en andere producten die vroeger als bulk werden vervoerd verschijnen nu op de containermarkt.

Vervoer tussen de haven en het achterland gaat voor het merendeel over de weg, maar de binnenvaart wordt gepromoot en neemt toe. Van de totale goederentrafiek (meer dan 200 milj. Ton) van en naar de haven van Antwerpen verloopt meer dan 30% via de binnenvaart. 40 miljoen ton daarvan passeert jaarlijks het Albertkanaal.

PLEZIERVAART & HET ALBERTKANAAL Het Albertkanaal is niet direct de geliefkoosde vaarweg voor de gemiddelde recreatievaarder.

De betonnen wanden weerkaatsen de opgewekte golven zonder ophouden. Toch is het er rustiger dan vroeger. De schepen worden groter, maar er zijn er minder. Waar vroeger 10 spitsen nodig waren voor 3500 ton neemt één schip van 135 meter die taak over. Varen over het kanaal valt al bij al best mee al blijft het opletten voor de grote snelle jongens die vlugger op je kont zitten dan je het wenst.

En hou vooral ook de snelvarende jachtjes in het oog die met hun vele pk’s en soms te kleine verstand hoge baren opwekken waar je nog uren plezier aan hebt.

14

Langs het kanaal zit heel wat industrie geclusterd maar er zijn ook tal van watersportverenigingen.

Elke gemeente heeft er wel ergens één, van roeiverenigingen over waterskiclubs tot jachthavens. Al zijn er weliswaar niet heel veel aanlegsteigers waar plezierjachtjes in peis en vree kunnen aanmeren. Meestal blijft het beperkt tot enkele steigertjes voor trailerbare snelheidmonsters.

Van Grobbendonk tot Herentals is er namelijk een snelvaartzone afgebakend: hier mogen jetskiërs, waterskiërs en racebootjes een hogere snelheid halen dan op andere plaatsen.

De haven van Hasselt zal allicht wel ‘in de smaak’ vallen van de recreanten die niet vies zijn van mooie winkels, lekker tafelen, historische gebouwen, Japanse tuinen en jenever.

Momenteel echter ligt er rond de haven een bouwwerf van jewelste en is het nu niet zo rustig liggen. Nog eventjes geduld…

Hasselt huisvest trouwens ook de thuisbasis van ‘De Vlaamse Waterweg’(de fusie van W&Z en NV. De Scheepvaart).

We raden aan om ook Genk eens aan te lopen. De oude mijnsite C-mine is absoluut een bezoek waard. Alleen jammer dat de Genker Watersportvereniging geen gepaste infrastructuur heeft voor ons type vaartuigen.

In de haven van Kanne is dit wel het geval. Je ‘kanne’ er rustig toeven met een leuke vernieuwde ‘kannetine’- bistro naast de deur. Het is trouwens een ideale uitvalsbasis van waaruit je dagen fietsplezier kan beleven.

Vergeet er vooral niet een bezoek te brengen aan het fort EbenEmael, amper 1.5 km ver van uit de haven. Of verdwaal eens in de mergelgrotten, een ingewikkeld ondergronds gangensysteem gevormd door de natuur en een beetje verbouwd door de mens, waar de champignonkwekers dankbaar gebruik van maken.

Maastricht en zelfs Luik zijn hier echt niet veraf.

Amper 4 km op de trappers langs het kanaal en je komt bij de spiksplinternieuwe brug van Vroenhoven.

De brug van Vroenhoven herbergt een mooi museum waar je enerzijds de oorlogsgeschiedenis in beeld en klank krijgt gepresenteerd, waar de provincie Limburg gepromoot wordt en waar ‘De Vlaamse Waterweg’ een continue tentoonstelling huisvest over de scheepvaart en het Albertkanaal.

En niet te vergeten, er is een mooie bistro waar je met een lekker streekbiertje kan genieten van het fantastisch zicht over het kanaal.

Maar voor de pleziervaarder is het Albertkanaal vooral een onvermijdelijke tussenstap naar andere oorden zoals De stille Kempen, Limburg, Nederland of de Maasvallei.

Over het kanaal kan nog veel meer verteld worden. Betreft o.a. drinkwaterontginning, waterhuishouding, toekomstplannen enz.

Maar dat zou ons net iets te ver leiden.

Heel wat informatie voor het samenstellen van dit artikel werd gevonden in het museum van ‘De brug van Vroenhoven’ en in het jubileumboek ’75 jaar Albertkanaal’ dat mij ter beschikking werd gesteld door ‘De Vlaamse Waterweg nv’.

Waarvoor dank.

15

HET SPINNENSEIZOEN IS GEOPEND Tekst&foto Jef Beernaert

Herfst!

Bomen worden kaal, onze scheepjes lijken soms wel compostbakken. Is dat erg? Ik vind het niet, de natuur moet z’n ding doen. Die bladeren wegvegen duurt niet zo lang, achteraf het overblijvende vuil met enkele putsen water wegspoelen en het is weer proper.

Ach jawel, in de namiddag kan je al weer opnieuw beginnen.

En rottende bladeren laten al eens een bruine plek na.

So what!

WARE HET NIET… Dat al die dikke spinnenkoppen meekomen met de bladeren en zich overal innestelen. Zeker nu ze op zoek zijn naar een liefje om te paren.

Hoe zou je zelf zijn?

Kunnen we er wat tegen doen?

We zochten een en ander hierover op…

16

Spinnen in de herfst en in de lente

Toch zijn er enkele trucjes om de spinpopulatie in te perken, zowel voor buiten als binnen.

Spinnen zijn het hele jaar door te vinden, toch denken we bij spinnen vooral aan de herfst. Dit komt doordat een aantal veel voorkomende soorten dan volwassen worden , op z’n dikst zijn en meer opvallen. Eigenlijk zijn er twee “spinnenseizoenen” per jaar, twee pieken waarop spinnen volwassen worden en vaker worden gezien. Doorgaans wordt een spinnensoort ofwel in het voorjaar, mei- juni, of in het najaar, septemberoktober, volwassen. Na oktober neemt het aantal zichtbare spinnen en spinnenwebben af. Spinnen kunnen niet tegen kou en zoeken dan een warmer plekje op.

Je kan ervan uitgaan dat spinnen komen waar ze voedsel (insecten) vinden. Daarom enkele aanbevelingen.

Spinnen en het weer

-

Hoeveel spinnen en hoe groot spinnen worden is afhankelijk van het weer. Spinnen leven van insecten die ze vangen. In periodes met veel insecten worden spinnen groot. Het voorjaar was deze keer zeer zacht, droog en zonnig, maar tijdens de zomermaanden was het weer afwisselend. Ideaal voor de insectenkweek.

Hoe meer insecten, des te meer er zijn en hoe dikker de spinnen. Vandaar dat we ze nu talrijk en dik aantreffen.

Zijn spinnen gevaarlijk – bijten ze?

Blijkbaar zien we te veel horrorfilms. Het zit allicht in onze cultuur, reeds als kleuter kregen we een verkeerd beeld mee. We herinneren ons allemaal toch de heksendrankjes die met liefde, giftige paddenstoelen, padden en spinnenkoppen werd gebrouwen?

Alle spinnen die bij ons voorkomen zijn ongevaarlijk voor de mens. Er zijn exemplaren die kunnen bijten, maar dan enkel als ze zich bedreigd voelen. Voor spinnen is mensenvlees niet lekker, trouwens onze huid is te dik. In het slechtste geval kan het wat jeuk veroorzaken. Een muggensteek is veel erger dan een beet van een spin.

En jawel, er zijn giftige exemplaren, zelfs dodelijk binnen enkele minuten. Maar voor deze sensatie moet je op avontuur naar Australië, die beestjes komen bij ons niet voor.

Wat doen om de spin te ontmoedigen.

Een flinke gil geven brengt geen uitkomst.

De beestjes doodmeppen wel, maar niet voor lang. ’s Anderendaags zit er gegarandeerd een ander exemplaar op dezelfde plek die op zijn beurt z’n territorium zal bewaken.

Het is niet makkelijk om de spin te bestrijden. Het beste is natuurlijk om ze te laten leven. De spin schijnt een zeer nuttig beestje te zijn. Hij vangt de muggen en vliegen die ons kunnen ambeteren.

Toch schiet dat niet door ons hoofd als we de spin zien. Het gevoel van angst en afkeer komt veeleer naar boven.

Eerlijk is eerlijk, het is niet prettig als je bij het aan boord komen door de bijna onzichtbare kleverige webben loopt die in je haar en op je kledij blijven plakken.

BUITEN DE KAJUIT

-

-

In het neergedwarrelde bladertapijt huizen heel wat insecten. Verwijder deze regelmatig.

Spinnen kruipen graag in spleetjes en kleine openingen, maak deze waar mogelijk dicht.

Ze vinden het knus in de knopen van landvasten en stootkussens.

Berg daarom beter uw touwen en fenders die je tijdelijk niet nodig hebt op in de bakskist of benedendeks, dat zal weeral enig spinnenkop verschil geven.

Er bestaan sprays waarmee je spinnen weert zonder ze te doden.

ANTI-SPIN SPRAY Met een anti spin spray wordt een transparante conserveringslaag aangebracht waaraan spinrag zich niet kan hechten. De behandelde plaatsen worden oninteressant voor de spin die er niet zal blijven en maar beter op het alombekende botenkerkhof langs de Moervaart zijn favoriete plekje kan gaan zoeken.

Deze producten zijn 3 tot 6 maanden werkzaam, afhankelijk van de weersinvloeden en het onderhoud van uw schip. Door de plaatsen waar de achtpoters zich gewoontegetrouw ophouden nog vóór de spinnentijd aanbreekt te behandelen zal de overlast tot een absoluut minimum beperkt blijven.

Op de afbeelding is een flacon van het merk STAR BRITE afgebeeld. Deze zijn in veel watersportwinkels te koop. Maar er zijn nog verschillende andere merken verkrijgbaar, kijk ook eens in de supermarkt of bij de boerenbond.

Gemiddelde prijs voor ongeveer 0.5 l = 12€ We willen wel graag benadrukken dat een insektenverdelger misschien wel spinnen zal doden maar niet zal verhinderen dat andere in de plaats komen.

En al bij al, wij leven toch ook graag!

Favoriete spin - schuilplekjes om met de spray te behandelen zijn de mast, in de lashoeken van de reling, op de radarreflector, tussen scharnieren van windschermen, onder de stootrand, achter ritssluitingen van tenten, alle kleine hoekjes, in de navigatielichten, onder trappen, in verluchtingskokers…

17

BINNEN DE LEEFRUIMTE Als je de spin liever niet wilt huisvesten kun je het best alle openingen dichtmaken waardoor ze kunnen binnenglippen, zeker als het wat kouder wordt en je niet aan boord bent. De spin komt met name tegen de avond graag naar binnen kruipen.

Er is fijn vliegengaas in de handel waarmee je afdekstoppen kan maken om in verluchtingsgaten te plaatsen zodat de verluchting onderdeks blijft functioneren en het niet muf wordt.

Nog enkele middeltjes om spinnen buiten te houden: -

-

Tip:

-

Ronde verluchtingsgaten kunnen met een keukenzeefje met afgezaagde handgreep afgeschermd worden. Deze kosten amper enkele euro’s , zijn mooi en stevig en in verschillende diameters verkrijgbaar.

Als extra tip zou ik voorstellen om buiten weet van de partner er eentje uit de keukenkast te “lenen”.

Maar dergelijke verantwoordelijkheid kan onze club niet op zich nemen!

INTERMEZZO

Wil je een raam open laten staan, monteer er zeker een vliegenraam in.

Ook binnen zijn de regels van buiten geldig, zorg dat ze geen insecten vinden om te knabbelen.

Neem opgedroogde bloemen en planten weg.

Gebruik eventueel ook hier een anti spinspray.

Let hierbij op de gebruiksaanwijzingen. Sommige van die producten zijn voedingsgeschikt en zeker binnenshuis bruikbaar.

Een spin haat de geur van azijn. Zet enkele schaaltjes azijn uit en je zal succes boeken.

Wil je liever een frisse geur, neem in plaats van azijn citrus, limoenolie of appelsienengeur. Je slaat twee vliegen in één klap, je krijgt een frisse geur aan boord en je jaagt de spinnen de schrik op het lijf.

Een veel toegepaste methode om spinnen te verwijderen is met een stofzuiger. Uiteraard niet meteen diervriendelijk maar wel efficiënt.

Arme spinnen!

Wat zal ik eens doen?

Mankie Pankie (alias Mang)

Ik denk ik doe het een en ander, misschien wel iets heel raar en zot, kan zijn da 'k heel de boel verander, alles verzetten in mijn kot.

eens gaan fietsen 't is goed weer, ‘t zonnetje schuift sprankelend door, de lucht is blauw en keer op keer, zingen de vogels in groot koor.

Kan ook eens naar een mooie film, of naar een zomers festival, niet naar de kust of naar de zoo, want die twee dingen deed ik al.

Maar als ik er zo eens aan denk, een geeuw, een zucht, 'k zie het niet zitten, misschien een licht subtiele wenk, dus 'k zal maar beter wat gaan pitten.

18

Ook denk ik aan eens lekker koken, iets tropisch of oosters heet, bakken, braden, wokken, roken, als 't maar smaakt bij elke beet.

Winkelen? ‘k heb nog veel van doen, vlug kijken naar reclame en goedkoop, want met mijn kleine prutspensioen, ligt in mijn kar geen grote hoop.

Of naar de boot, een dagje varen, die ligt weer helemaal onder 't stof, eerst kuisen en veel moed vergaren, waarna ik moe in mijn zetel plof.

‘IN DE PICTURE’ door Armand De Rouck

Zwart stoF op je boot?

Waar komt het vandaan!

WELSTAND In geval we het nog niet helemaal zeker waren, hier toch de bevestiging van ons groot vermoeden.

SIDMAR, tegenwoordig ArcelorMittal, is een van de grotere vervuilers binnen Europa.

Het zwarte stof dat op onze bootjes neerdwarrelt komt hoofdzakelijk uit de Gentse kanaalzone.

We wisten dat wel, het werd nu ook bevestigd door het alwetende Europa.

Nochtans beweert de directie aan de top te staan in de sector wat emissie betreft. En daar twijfelen we niet aan, zeker in vergelijking met de grote Chinese, Russische en zelfs Amerikaanse staalproducenten zal dat niet gelogen zijn. Maar er is nog heel wat werk aan de winkel voordat onze bootjes, samen met de omgeving van de kanaalzone, van neerdwarrelend zwart stof zal gevrijwaard blijven.

Een dubbel gevoel want de staalfabrikant is ook de grootste werkgever in de streek. Enkele van onze leden verdienen er nog dagelijks hun boterham, met beleg.

Onderstaand bericht kwam in bijna alle kranten op 10 juli en willen we graag met jullie delen. Dit zonder met de vinger te wijzen, want dank zij de industrie hebben we het goed.

ArcelorMittal Gent (SIDMAR) Op drie na de grootste Europese uitstoter van zware metalen.

De Gentse staalfabriek was op zichzelf goed voor 5,8 procent van alle zware metalen die in 2015 in Europa werden uitgestoten. Ook qua fijn stof scoort de fabriek slecht en komt op de negende plaats. Zo blijkt uit het Europese Vervuilersregister dat de uitstootgegevens van 35.000 industriële installaties te kijk stelt. De gegevens werden vrijgegeven door het EMA (Europees Milieuagentschap).

De vervuilendste installaties liggen vooral in GrootBrittannië, Duitsland, Frankrijk en Polen. ArcelorMittal Gent is de enige grote vervuiler in België.

Steenkool Belangrijke vervuilers in Europa zijn kolengestookte elektriciteitscentrales. In België zijn die er niet meer.

Steenkool- en bruinkoolcentrales zoals die o.a. nog in Polen, Groot-Brittannië en Duitsland te vinden zijn behoren voor kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide tot de grootste vervuilers. Wel stelt het EMA vast dat de steenkoolcentrales stilaan verdwijnen en vervangen worden door gas en groene energie.

versus

MILIEU Staalproductie Naast kolencentrales is ook staalproductie een belangrijke vervuilende activiteit. De hoogovens worden uiteraard ook met steenkool gestookt.

Vandaar dat ArcelorMittal in de top van sommige vervuilingcategorieën voorkomt. Hierbij willen we graag vermelden dat de oude hoogovens uit de Waalse staalnijverheid intussen allemaal gesloten zijn.

De twee in Gent zijn de enige nog werkende in België.

De zware metalen waarvan de uitstoot in kaart werd gebracht zijn cadmium, lood en kwik. Voor fijn stof heeft ArcelorMittal Gent een aandeel van 1,5 procent. Britse en Estse staalfabrieken zijn op Europees vlak nog zwaardere boosdoeners.

Leefmilieu In zijn corporate responsability-rapport legt ArcelorMittal wel de nadruk op de inspanningen die het bedrijf levert voor het leefmilieu. Tien tot vijftien procent van de investeringen gaan naar milieutechnologie. Zo is het energieverbruik de afgelopen 20 jaar met 30 procent gereduceerd.

In het rapport geeft ArcelorMittal wel toe dat de fijnstof normen niet altijd gehaald worden. Een studie van het Vito wees uit dat de fabriek verantwoordelijk is voor 10 procent van het fijn stof dat in de Gentse havenzone wordt gemeten.

Bij deze willen we nog opmerken dat niet alle stof op onze jachtjes van de kanaalzone komt, zeker bij droog weer is een deel afkomstig van passage langs het jaagpad.

Ook andere havens hebben last van stof, maar misschien toch net een ietsje minder.

En zo is het natuurlijk nooit volmaakt!

19

Tekst: Jef Beernaert

DE MARIFOON

Deel 3: REGELGEVING In deel 1 en 2 gaven we een korte opfrissing van het marifoongebruik en wat tips om de installatie top te houden. Maar eigenlijk hadden we moeten beginnen met het begin. Wat is een marifoon, wie mag en wie moet er een hebben. Aan welke eisen moet het toestel voldoen en wat zijn de voorwaarden in het buitenland. Kortweg, de regelgeving.

Niet onmiddellijk een sexy verhaal vol intriges. Toch best interessant om eens door te lezen, want wie niet voldoet aan de voorwaarden kan bij een controle voor verrassingen komen te staan.

Dan wordt het pas een verhaal… vol horror!

WETTELIJK BEPAALD De plaatsing en bediening van een marifoon is aan wettelijke regels gebonden. Vaartuigen op de Belgische binnenvaartwegen met een romplengte van meer dan 7 m moeten over een marifooninstallatie beschikken.

Voor kleine vaartuigen (< 20 m) volstaat 1 marifoon waarmee wordt uitgeluisterd op het schip-schip kanaal. Er was in België ooit (2007) een wet die bepaalde dat pleziervaartuigen groter dan 7 m over twee marifoontoestellen dienden te beschikken, maar onder druk van de pleziervaartfederaties en vooral vanuit Nederlandse hoek werd dat koninklijk besluit in 2009 terug ingetrokken. In Nederland is namelijk tot op heden de marifoon voor de recreatievaart, kleiner dan 20 m, nog steeds niet verplicht.

Het BIPT blijft evenwel aanraden om over 2 toestellen te beschikken.

Aangezien men op schepen groter dan 20 meter gelijktijdig moet kunnen uitluisteren op 2 kanalen (schip-schip en nautische informatie) zal dit voor grote schepen neerkomen op de aanschaf van 2 afzonderlijke apparaten. Beroepsvaart heeft zo minimaal twee marifoons aan boord , één voor het onderling verkeer en één voor het blokkanaal.

Vaartuigen kleiner dan 7 meter mogen ook een marifoon aan boord hebben maar dit is geen verplichting. Evenwel, indien er marifoon of portofoon (draagbaar toestel) aan boord is dient ook een

20

registratie aanwezig te zijn en een gecertificeerd bediener.

Steeds meer sluis- en brugwachters verwachten, terecht, dat op de marifoon wordt gemeld en uitgeluisterd. Ook bij het zoeken naar ligplaatsen in een jachthaven is de marifoon een handig hulpmiddel, althans als de havenmeesters uitluisteren, wat niet steeds het geval is. De belangrijkste functie blijft echter de schip-schip communicatie en de oproepmogelijkheid bij noodgevallen.

Voor het gebruik van een marifoon is een certificaat vereist. Een aspirant gebruiker kan dit certificaat behalen door een examen af te leggen.

Tegenwoordig mag men ook een maritieme VHFportofoon in de pleziervaart gebruiken in plaats van een marifoon. In het verleden mochten draagbare marifoons alleen aanvullend gebruikt worden aan boord van schepen. Thans is het toegestaan uitsluitend een draagbare marifoon aan boord te hebben.

REGELGEVING De regelgeving rond marifonie is gebaseerd op twee internationale verdragen; het Solas-verdrag en de Basel-overeenkomst.

Het Solas-verdrag regelt o.a. het gebruik van radioapparatuur op zee, in zeehavens en zeegebonden waterwegen. Het verdrag kent een aantal regels en kanaaltoewijzingen die wereldwijd dezelfde zijn. Zo is het gebruik van kanaal 16 voor nood-, spoed- en veiligheidsverkeer en DSC geregeld in dit verdrag.

De Basel-overeenkomst is een verdrag voor het gebruik van de marifoon op Europese binnenwateren.

Uit dit verdrag komen o.a. de ATIS-verplichting, het gebruik van kanaal 10 als blokkanaal op de binnenwateren, verplichte vermogensreductie en een maximale hoogte voor de plaatsing van de antenne (12m boven de waterspiegel) voort.

BEDIENINGSCERTIFICAAT De gebruiker van een marifoontoestel dient een examen af te leggen over het programma opgelegd door de BIPT. Wanneer hij geslaagd is voor het examen ontvangt hij een ‘Beperkt certificaat van radiotelefonist van scheepsstations’.

REGISTRATIE, ATIS en MMSI Indien een marifoon aan boord is geïnstalleerd, is een vergunning van het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) voor het gebruik van radio-elektrische apparatuur vereist.

Dit geldt voor alle radio-elektrische zend- en ontvangstapparatuur.

Er worden alleen vergunningen afgegeven voor toestellen die voorzien zijn van een CE-markering.

Behalve de marifoon moeten ook alle andere apparaten die werken op radio-elektrische golven met een vermogen van meer dan 10 mW op de vergunning worden vermeld.

Deze registratie gebeurt via de website van de BIPT. Na registratie ontvang je een document, de zogenaamde ‘vergunning voor aanschaf, gebruik en houden van radio-elektrische apparatuur’ waarop alle geregistreerde toestellen aan boord staan vermeld.

Dit kan enkele weken op zich laten wachten.

Op dit document zijn de roepnaam, ATIS- en MMSI nr. van uw vaartuig vermeld.

Dit document dient steeds aan boord te zijn en bij controle voorgelegd te worden.

Indien er toestellen bijkomen of vervangen worden door een ander, dient een nieuw formulier aangevraagd te worden. Dit is gratis.

ATIS en MMSI zijn gelinkt aan het roepnummer.

Het ATIS-signaal wordt bij het zenden van een oproep meegestuurd. Officiële ontvangsttoestellen op bruggen en sluizen kunnen, indien ze daarvoor zijn uitgerust, zien wie een oproep heeft verstuurd.

Het MMSI-nummer is vergelijkbaar met ATIS. Aanvankelijk was ATIS voor de binnenvaart en MMSI voor de zeevaart bedoeld. Met de komst van InlandAIS wordt het MMSI-nummer nu ook gebruikt in de binnenvaart.

Indien u uw schip met marifoon verkoopt dient u dit ook af te melden bij de BIPT. Koopt u een gebruikt schip met een marifoon aan boord die reeds in ons land werd geregistreerd, dan is het mogelijk de code van de vorige eigenaar te behouden mits dit aangevraagd wordt.

Het veranderen van een ATIS nr. in een toestel zal in de meeste gevallen door de marifoonconstructeur dienen te gebeuren.

Meer info en de aanvraagformulieren zijn te vinden op de website van de BIPT www.bipt.be onder de rubriek RADIO - MARITIEM

TE KOOP Motoryacht PALUJOPE Omschrijving : Goed onderhouden stalen Motorkruiser, tweemotorig met flybridge en dubbele stuurstand. Vaarklaar.

Merk / Type : ALTENAKRUISER 1190 Flybridge Bouwwerf : Altena Yachting, Nieuwendijk Geertruidenberg, NL Afmetingen : L x B x D x H : 11,95 x 3,70 x 1,25 x 3,40 meter : 1987 / 1989 Bouwjaar Rompvorm : Knikspant : Staal, gelast Materiaal Motoren merk : 2 x PERKINS Type : 4.236 Diesel / Kielkoeling Motorvermogen : 2 x 53,0 KW / 72,0 PK bij 1500 RPM Uitvoering : 2 x lijnmotoren 4 cilinders inboard Keerkoppelingen : 2 x PARAGON GEAR P 230 Registratienummer: B 02080 Vlaggenbrief : G 793460 18 september 2013 (geldig tot 2 oktober 2018)

Vraagprijs : 56.800 EUR Meer informatie: Van de Velde Abel Martyn Tel.: 09 344 59 60

GSM: 0475 54 35 54 21

Tekst: Jef Beernaert

Reisverhaal

Foto’s: Eartha&Jef

In het zog van de “Maria Van Dam” Deel 5: Over de Vogezen heen

Woe 3 aug.: We arriveerden gisterenmiddag in Grey.

De saaie stad blijkt niet bepaald het toppunt van de reis. Deze morgen worden we om 7 uur gewekt door een passerend vrachtschip, het eerste sinds ongeveer 3 weken. Tevens ook het laatste voor verschillende dagen. Beroepsvaart is hier vervallen tot sporadisch eens een enkeling. De sluizen op la Haute Saône zijn automatisch. Zo’n 150 m voor de sluis is een kabel over de waterweg gespannen. Aan die kabel hangt een contactdoos met daaraan een lange rubberslang. Door de slang een kwartslag te draaien activeer je de Activeren sluis op de Saône sluis. Een simpel maar doeltreffend systeem.

Het schiet goed op, de sluizen liggen gemiddeld 10 km uit elkaar. We zien in de voormiddag enkele mooie gratis afmeerplekjes voorbijglijden. Voor de sluis van Ray-sr-Saône draaien we de arm richting barrage in.

22

Canal des Vosges, sluis 8 Girancourt

We volgen al enige tijd niet meer in het zog van de Maria Van Dam op haar tocht in “Het Bourgondisch Complot”. Fotograaf Michiel Hendryckx reisde er met enkel ticket, ik bedoel, hij voer vanuit Gent richting Bourgogne maar keerde niet terug huiswaarts met het schip. Er werd allicht vervoer op wielen voor hem en zijn ploeg geregeld. De eigenaars van de Maria Van Dam zullen zich verder hebben bekommerd over hun lieveling, maar dat komt natuurlijk niet meer in beeld. Zo gaat dat nu eenmaal. Welke terugweg de Luxemotor genomen heeft weten we dus niet. In elk geval gaan wij wel met onze TiKoyo naar huis en zijn via La Petite Saône op weg naar de Vogezen. Voor ons een nog onontdekt terrein.

Er ligt een mooie vlottende steiger waar we graag gebruik van maken. Ray is een klein pittoresk oud dorpje waarover een mooi groot versterkt kasteel waakt met roots in de 10de eeuw. Het kasteel werd door de eeuwen heen door zijn schatrijke bewoners aangepast en gemoderniseerd en wordt omgeven door een prachtig voor het publiek opengesteld park.

Heden ten dage wordt het nog bewoond door een conciërge die zich over het domein ontfermt en er geregeld bezoekers rondgidst. De laatste gravin schonk in 2016 het landgoed aan het dorp op voorwaarde dat het eeuwig zou verzorgd worden. In de oude stijlvolle paardenstallen annex garages verwacht je op zijn minst een oude Rolls of een rijklaar tweespan te vinden. Ze worden echter gebruikt om grasmachines en tuingereedschap te stallen.

Voorwaar, een teleurstelling.

Van nature zijn we niet echt begeesterd door kastelen, maar in Frankrijk kan je er niet onderuit. Het lijkt alsof elk dorp er ergens wel eentje heeft. Soms een ruïne, middeleeuws, in renaissancestijl of modernistisch, sporadisch zelfs met het bordje “TE KOOP” aan de toegangspoort. Engelsen en Nederlanders zijn er verzot op, de eersten uit nostalgie, onze noorderburen vooral om er een b&b in uit te baten.

Bij de barrage vinden we de resten van een oude watermolen terug. Een modern exemplaar, minder idyllisch, wekt er verse groene elektriciteit op.

We meanderen overwegend door een dik bebost gebied en ruwe natuur met weinig mogelijkheden om te stoppen. Het GSM signaal valt volledig weg. We wanen ons in de brousse en kijken ons de ogen uit het hoofd. We worden er stil van. Onze tocht dwars door de Vogezen is gestart.

Maar de sluisjes en enkele draaibrugjes volgen elkaar, zonder mankement, in sneltempo op.

Net op de valreep, enkele minuutjes voor zessen, vinden we een kade met 2 boldertjes vlakbij Fontenoy le Chateau. Een grote naam voor een klein middeleeuws stadje met amper 600 inwoners. Het centrum wordt gedomineerd door leegstand en bouwval. Er is gelukkig nog een bakkertje, blijkbaar de enige in de wijde omtrek. De twee boldertjes horen toe aan een restaurantje waar we prompt binnenvallen. Er zit geen kat maar ze verwachten er wel 1 koppeltje. Wij reserveerden niet vooraf, dus, hebben ze voor ons geen eten.

Wel heb je ooit van z’n leven…!

Do 4 aug.: Terug een stap verder tot Port-sr-Saône.

Vroeger was dit een echt schippersdorp, heden vooral een tussenstop voor toervaarders tijdens hun trektocht, een ideaal plekje om provisie in te slaan.

Jaarlijks wordt hier een internationaal folkloristisch dansfestijn georganiseerd, en laat dit toevallig net nu aan de gang zijn. Vanuit alle werelddelen zie je groepjes afgezanten flaneren, vooral jonge mensen, letterlijk in alle geuren en kleuren. Om beurten geven ze spektakel, getooid in hun lokale klederdracht. Er wordt hier verbroederd dat de stukken eraf vliegen.

Vr 5 aug.: De Saône wordt smaller en smaller, de rivier is nog amper breder dan de Moervaart. Uiteraard varen we niet tot bij de bron in Vioménil (km 480 vanaf Lyon). Op km 407 in Corre is het over en uit. Hier ligt meteen ons eerste sas op het Cnl de l’Est, branche Sud, tegenwoordig “cnl des Vosges” genoemd. Er is ook een branche Nord, maar daar denken we nog lang niet aan. Eerst moeten we 93 sluisjes achter de kiezen werken. In de sluis (nr 45) wordt onze diepgang gevraagd waarna de brave man ons een geel bakje met rode knop (afstandsbediening) in de pollen drukt terwijl hij “bon voyage!” prevelt. Dat belooft!

Draaibrug op Cnl de Vosges

Za 6 aug.: Het schuift vandaag van geen kanten.

Voor ons uit kruipt een Mechelse zeilboot. Als we er aankomen activeert hij telkens net de sluis en geeft ons het nakijken terwijl we er best bij kunnen. Als om ons de duvel aan te doen drukt hij na het uitvaren reeds om de volgende sluis te activeren. Daardoor blijft ons sas aan de bovenkant openstaan. Een VNF medewerker moet dan komen om zijn fout ongedaan te maken. Er zit niets anders op dan die Maneblusser wat voorsprong te gunnen. We denken die tijdvulling nuttig te besteden met een restaurantbezoek in een bistro langs de waterkant. Niet gereserveerd? Onze consternatie is groot als we ook hier geen eten krijgen terwijl de keet leeg is. Asjemenou!!

Na het verorberen van ons (zelfbereide) middagmaal varen we, samen met een Deens jacht, verder.

Ondanks de traagheid der dingen schiet het nu goed op en halen we zelfs de prachtige rustplaats tussen sluis 9 en 8 (foto bij het begin van dit verhaal). Het dient gezegd, het VNF personeel heeft enkele minuten langer de sluizen laten werken om ons de trap op tot bij die plaats te loodsen. Dankuwel!

Zo 7 aug.: De 8 laatste sluizen tot het hoogste pand in Girancourt zijn vlug genomen. Hier voltrekt zich een wonder. Zolang we in stijgende lijn bleven was er alleen oude vergeten glorie, verkommering, leegstand en verval. Eensklaps is er een ommezwaai.

We zien nieuwe moderne bedrijven en werkplaatsen.

De huisjes zijn verzorgd, er komt leven in de brouwerij, we vinden mooie afmeerplaatsen en winkels. En dat laatste kunnen we wel even gebruiken.

ZO SIMPEL LIJKT HET, CREËER WERKGELEGENHEID WAAR NOOD DREIGT EN JE BENT OP DE GOEDE WEG!

23

De Moezel dwars door Epinal

Vanaf nu varen we terug in dalende lijn. De eerste sluizentrap, genaamd “La montée de Golbey” bevat 14 sasjes op amper 3 km. Daarna is er de afslag naar Epinal. Een aquaduct brengt ons over de Moezel heen, jawel, de Moezel. 20 minuutjes verder ligt de hoofdstad van de Vogezen. We sluiten de dag in stijl af met een lekkere maaltijd in de Capitainerie. Neen, niet bij de havenmeester persoonlijk maar in een mooi etablissement bij de haven.

Uit voorzorg hebben we in de namiddag toch maar gereserveerd. Een ezel valt mogelijks tweemaal over dezelfde steen, maar geen derde keer…

Ma 8 aug.: We brengen een bezoek aan Epinal. Best wel een mooie stad met veel groen, enkele mooie pleinen en gezellige straatjes. Het wordt als het ware door een nog onbevaarbare Moezel in tweeën gesplitst. Aan de ene kant het oude centrum met kathedraal en de mooie overdekte hallen, aan de andere kant moderne winkels en een stad in expansie. Maar eerlijkheidshalve? Het is geen wereldstad. Daarbij zijn op maandag de meeste zaken dicht. Hoog boven de stad zijn er ruïnes van een oude burcht. Via een Chinese toren met veel trappen kom je in het park onder de ruïnes. Van hieruit heb je een mooi zicht op Epinal en de omgeving.

In de late namiddag varen we nog een klein stukje verder tot Thaon, kwestie om Miss Mercedes en ons warmwaternet op temperatuur te houden.

Uitlopers van de Moezel op armlengte

Di 9 aug.: De oude sluiswachterhuisjes, daterend van rond 1880, worden langs dit kanaal, in tegenstelling tot veel andere in Frankrijk, meestal niet meer bewoond en staan er plompverloren bij. Om misbruik tegen te gaan zijn soms de deuren en ramen dichtgemetseld. Zonder twijfel wachten ze op de nodige Europese fondsen om opgeknapt te worden.

Een enkeling is aangepast om vleermuizen te herbergen, waarom ook niet!

In Charmes maken we een lunchstop. Er is een mooie ligplaats voor jachtjes en een ruime plek voor campers. De plek is geliefd bij fietsliefhebbers, vissers en oorlogstoeristen want hier werd in WO1 de bloedige ‘bataille de trouée de Charmes’ uitgevochten. Een Duits offensief waarbij ze het Franse leger finaal wilden uitschakelen terwijl de Germanen er zelf goed op hun kop kregen. HiHi! Terwijl we terug afvaren worden we opgeschrikt door een geweldige knal. Eerst denken we aan een gecontroleerde ontploffing in een steengroeve, maar die hebben ze hier niet. Blijkt het een militair vliegtuig te zijn die de geluidsmuur doorbreekt. In Frankrijk mag dit blijkbaar nog, bij ons hoor je het reeds lang niet meer.

Bij sluis 40, Neuviller-sur-Moselle, leggen we Mr Benz het zwijgen op. Van onze wandeltocht door het dorp herinneren we ons vooral grote boze honden die gelukkig net niet onder het hek door konden.

Voorwaar, dit reisverhaal zou nooit het licht hebben gezien.

Het ontbreken van een bakker is dan bijkomst!

Woe 10 aug.: Onafgebroken loopt de grillige Moezel naast het kanaal. Soms op een armlengte afstand, dan weer iets verder. Het lijkt wel een Paternoster van kleine en grotere meertjes, de ene is als zwemvijver, kompleet met zandstrand, strandhokjes en ijskar ingericht, anderen zijn als visvijver in gebruik of zijn privé.

De meesten liggen er gewoon wild bij, een Walhala voor groene rakkers en wilde konijnen, ook al hebben de twee niet dezelfde intenties… denk ik!

24

Jachthaven TOUL De sluizen liggen hier veel verder uit elkaar.

In Commercy houden we halt. Commercy is bekend om het paleis van Stanislas, koning van Polen en hertog van Loraine, maar wordt vooral geroemd om zijn Madeleines.

Voor de aliens onder ons, Madeleintjes zijn lekkere cakejes (geen koekjes) in de vorm van een schelp met een bult, iedereen kent ze, maar ze hebben een mythe die we als bijlage in ’t kort meegeven.

We varen door tot Toul, het kleine broertje van Nancy en Metz in Frans Lotharingen.

Madeleines de Commercy

Do 11 aug.: Toul is een middelgrote stad met echte Vauban vestingmuren, een ware basiliek en heel veel oude gebouwen.

Oh ja, en pruimen, geen oude maar lekkere.

De Mirabellen. Goed voor o.a. in de confituur, maar we onthouden vooral dat ze in grote hoeveelheden gestookt worden tot Eau-de-vie, levenswater!

De stad is trouwens omgeven door water, aan de ene kant de Moezel en het Cnl de l’Est, aan de andere kant het Cnl de la Marne au Rhin. Vlakbij het centrum ligt de niet al te grote maar mooie, goed uitgeruste jachthaven, een prima uitvalsbasis voor een wandelof fietstocht.

De eerste madeleines zouden, mogelijks toevallig, rond 1750 gebakken zijn door een boerin (Madeleine?) bij een bezoek van koning Stanislas bij wie het zeer in de smaak viel. Hij nam het recept mee en liet ze voor zijn adellijke gasten bakken. Na zijn dood begon een van zijn bakkers (madeleiniers) voor eigen rekening te werken.

Er volgde al vlug een strijd tussen verschillende madeleiniers die een grotere afzetmarkt zochten. Om hun product in grotere hoeveelheid te verkopen bedachten ze allerlei middelen. Meer naambekendheid kwam er nadat werd verkocht per dozijn in de specifieke fineer dennenhouten luxedozen. Een schot in de roos bleek de geniale vondst om madeleines te versjacheren op perrons van treinstations.

Vr 12 aug.: We krijgen een stukje Cnl de la Marne au Rhin onder de kiel. De naam doet vermoeden dat hier drukke scheepvaart heerst. Dat is helemaal niet het geval, buiten nogal wat pleziervaart zie je geen kat. Een VNF medewerker fluistert ons toe dat hij in het voorjaar amper 4 spitsen zag voorbijkomen. Vroeger moet het hier anders geweest zijn. Er werd zelfs gesleept met elektrische locomotiefjes, klein model, want ze moesten ook door de tunnel van Foug rijden over een heel smal jaagpad.

Vandaag zijn in Commercy nog 2 madeleiniers, die bakken op grote schaal. Beiden kunnen bezocht worden. In het centrum van de stad is een mooi winkeltje waar alleen madeleines van eigen fabricaat worden verkocht. Madeleines zijn in zowat elke voedingswinkel verkrijgbaar.

een al dan niet waar verhaal.

Er gaat niets boven een ovenverse madeleine… warm, zacht en boterachtig. De producenten raden aan om ze voor consumptie even in een oven op te warmen.

Smakelijk!

Za 13 aug.: We moeten toch stilaan beginnen opschieten willen we tegen het nieuwe schooljaar thuis zijn. Verdun ligt nog op een boogscheut. Een kanonscheut is misschien beter uitgedrukt want we komen in oorlogsgebied. Althans met een eeuw in retard. In 1916 werd hier een van de hevigste veldslagen uit de Groote Oorlog gestreden. Tientallen monumenten, musea, tentoonstellingen en vooral de begraafplaatsen met duizenden kruisen zorgen ervoor dat die barre tijd niet vergeten wordt.

Begraafplaats Faubourg Pavé (Verdun) Na opnieuw een sluizentrap en de tunnel van Foug (866m) naderen we het Cnl de l’Est branche Nord of de gekanaliseerde Maas. De echte rivier kronkelt naast het kanaal, komt er soms in, zoekt er even zijn weg om dan verder langs de andere kant of via een barrage het kanaal weer tijdelijk te verlaten.

25

Skyline Verdun bij valavond

Maar Verdun wil zich vooral ook profileren als stad van VREDE, VRIJHEID en MENSENRECHTEN. Mooi toch?

Zo 14 aug.: In Verdun zijn de ligplaatsen gratis, met nutsvoorzieningen. Het hoeft geen betoog dat je wat geluk nodig hebt om een plaatsje te bemachtigen. Die plaats was er gisteren bij aankomst niet aan de steigers maar net voor we arriveerden was een Engelse Barge vertrokken aan de kaaimuur. Dat is wat je noemt ‘geluk hebben’. En we klagen niet, het is hier rustig liggen. In de haven daarentegen is het tot in de late uurtjes een komen en gaan van glurende wandelaars die toch graag eens van wat dichterbij het interieur van de jachtjes willen inspecteren.

Dat kennen we toch allemaal!

Daarbovenop is er langs de Maaskant, vlakbij La Porte Chausée (14de eeuwse toegangspoort) wekelijks een gratis openluchtfestival. Grote artiesten komen hier van jetje geven. Vorige week nog was het de beurt aan Arno. Tijdens ons verblijf zijn het enkele Heavy Metal Bands die hun schelle decibels op de mensheid loslaten. Niet meteen ons ding maar hier aan de overkant van de Maas kan het ons niet deren.

Vandaag willen we, naast een fietstocht rond de stad, graag ook een bezoek brengen aan la Citadelle Souterraine. Met een treintje wordt je er rondgereden door de gangen van het ondergrondse complex. Het is echter zo in trek dat we een ticket kunnen kopen waarbij we pas 4 uur later mogen instappen. Het treintje zal voor een volgende keer zijn. Want daar zijn we wel zeker van, we komen nog terug, al was het maar als tussenstop voor een volgende trip.

We hebben trouwens nog lang niet alles gezien in de streek.

In de late namiddag wordt Miss Mercedes tot de orde geroepen.

We zoeken een rustig plekje op in Consenvoye om te overnachten, weliswaar zonder voorzieningen, maar dat zijn we al lang gewoon.

Volgende keer sluiten we deze uitgebreide zomerreis af en varen we huiswaarts.

Eartha & Jef

26

La Citadelle Souterraine de Verdun De citadel werd gebouwd in 1642 door, wie had je gedacht? de beroemde vestingarchitect Vauban. Het bestaat uit 7 km onderaardse gangen. Daarvan werd intensief gebruik gemaakt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit militair complex was een logistiek centrum voor de bevoorrading van de troepen en de verblijfplaats voor wel 10.000 poilus (Fr frontsoldaten). Het had de allure van een dorp met een ziekenhuis, bakkerij, slagerij, enz... De veldkeuken was er in staat om 28.000 rantsoenen per dag klaar te maken.

Op 10 november 1920 was de citadel het decor voor een heel bijzondere gebeurtenis. Er werden acht kisten met de lichamen van onbekende soldaten geplaatst, afkomstig van acht verschillende fronten. Een soldaat moest een boeket bloemen neerleggen op één van de kisten naar keuze. Deze onbekende gesneuvelde soldaat kreeg een permanente rustplaats onder de Arc de Triomphe in Parijs, tot de dag van vandaag één van de belangrijkste militaire herdenkingsplaatsen in Frankrijk.

TOERVAREN

AFSLUITEN VAARSEIZOEN PORTUS GANDA 16&17 sept ‘17 Een plezierige combinatie van amusement & techniek Half september. De zomer had ons niet het weer gebracht welke het voorjaar ons beloofde. Ook tijdens dit weekend, het OdeGand weekend, voorspelden de glazenbolkijkers in Ukkel geen spectaculair weer.

Maar zoals het nogal eens durft te gebeuren, ze hadden het bij het verkeerde eind. De zomer liet zich van zijn iets frissere maar droge kant zien, gelukkig maar. Want we zouden er een lap op geven.

Met 14 jachtjes wilden we Portus Ganda overrompelen, weliswaar geweldloos. En wat gepland was geschiedde.

Hier volgt een kort relaas.

Zaterdag 16 september, ’s morgen, 8 u15.

Met de slapers nog in de ooghoeken zien we Overledebrug kantelen. Piri, gelukkig wel reeds klaarwakker, mikt moeiteloos tussen de houten dukdalven door. Intussen passeert langs het jaagpad in snelvaartmodus een goed geladen Citroën met de mankerende bemanning van de Reinier Nooms. We zijn compleet. De Moervaartvallei vult zich stilaan met een kakofonie aan motorengeronk en een onbestemde mist. Lijntjes worden losgegooid, elektrische aansluitpunten, gelukkig, ook. Om 8u30, stipt zoals steeds, zet de vloot zich in beweging, PALUJOPE en BRISARNA trekken kop. Tot onze ontsteltenis blijft ARVORE, met de gordijntjes minutieus dicht, aan de steiger liggen.

De snoodaards. Moet dit nu gebeuren?!?

Tot Marc BALOU ons inlicht dat ziekte aan de basis van de gesloten gordijntjes ligt. Spijtig! Dubbel spijtig.

En toen waren we nog met 13.

Aan de Moervaartmonding wordt de meute gesplitst.

Een kruisende kuster en enige beroepsvaart dwingt BALOU, TIKOYO en hekkensluiter MAURU om wat geduld te oefenen. BLIJGEDACHT en XENA kunnen nog net door de mazen van het net glippen. Eens op het kanaal wordt een tandje bijgezet om terug bij de armada te komen. Niet dat dit moet om Gent in te palmen, maar het is nog zo prettig als iedereen de Wiedauwkaaispoorbrug kan doorvaren als die open is. Don Quichotte vocht dan wel tegen wormstekige windmolens en werd er berucht mee, maar vechten tegen stalen draaibruggen, made by Victor Buyck, is andere koek. Die draaibrug wordt trouwens spontaan bediend na een korte telefonische oproep van PALUJOPE. Er waren ooit andere tijden.

CHAVELI en ANNA FREDERIKE, twee leden met hun ligplaats buiten Wachtebeke, liggen reeds op bestemming samen met SPEEDY die hier kind aan huis is. Na de middag komt LEIEGELUK zich nog vervoegen.

Nu zijn we kompleet en kunnen we … eindelijk…

APERITIEVEN! Voor ze zich bezondigen aan spijs en drank zoeken de meeste bemanningsleden van de verschillende schepen wat vertier in de stad. Tijdens OdeGand moet je niet ver op zoek gaan.

Op elk pleintje is er wel iets te doen met dans, muziek en theater.

Omstreeks vijven is er afspraak voor het steigeraperitief.

Speciaal voor de gelegenheid heeft Jurgen een voorraad ‘Brug Hopper’ meegebracht, een echt Wachtebeeks biertje, gebrouwen bij de jonge “brouwerij Broers” uit Overslag. Het valt danig in de smaak dat de voorraad slinkt als sneeuw voor de zon. Een verscheidenheid aan hapjes die als bij toverslag uit diverse kombuis tevoorschijn komen maken het plaatje af.

Gelukkig is er om 19 uur afgesproken in de Fondueloft of we waren nog aan de apéro!

Daarna komen we vlug waar Leie en Schelde zich verzoenen. Els, François en Carlos staan ons reeds op te wachten. Ze hebben speciaal voor ons wat plaats gemaakt. We kunnen uitzonderlijk zelfs genieten van een extra korting op de havengelden.

Waarvoor eeuwig dank.

27

Na het verorberen van een assortiment vis en vlees, gegaard in kokende olie door doe-het-zelf-topchefs, gaan verschillende gezelschappen nog op de lappen, anderen volgen gedwee hun eega richting haven. De eersten genieten van het prachtige vuurwerk, de laatsten van de eindeloze reeks knallen en wat verdiende rust.

Zondagmorgen 17 september. Autovrije dag in Gent.

Een gezamenlijk ontbijt zou mooi geweest zijn, maar dat houden we in petto voor een volgende toervaart.

Elk doet zâ&#x20AC;&#x2122;n ding. Het weer zit goed, er wordt wat verbroederd. Sommigen doen zaken en verkopen hun boot terwijl anderen er een kopen.

In Gent centrum is er opnieuw ambiance.

Drumfanfares, stadspijpers, en muziekkapellen, afkomstig uit zowat alle continenten, stappen vol overgave door de stad. Les Gilles de Binche, voor de gelegenheid zonder pluimen, sluiten de rij.

Een zeer sfeervol en kleurrijk spectakel.

Vandaag is het Vlaamse Havendag, en dat kunnen we gewoon niet aan ons laten voorbijgaan.

Om 14 uur hebben we afspraak bij motorenfabrikant ABC die zijn deuren opent voor het grote publiek. We zorgen dat we op tijd zijn, om 13u15 nemen we afscheid van Portus Ganda.

Bij aankomst staat de gids ons reeds op te wachten.

Er heerst wat verwarring als bij de ingang identiteitskaarten gevraagd worden. Enkelen moeten terug aan boord. In de drukte raakt de groep het noorden kwijt, de meesten trekken individueel verder.

We waren vroeger reeds te gast bij ABC maar herkennen het bedrijf niet meer. De ingang met burelen ziet er eerder oubollig uit, duidelijk naoorlogse glorie, maar eens in de werkplaatsen valt onze mond open van verbazing! Er werden op korte tijd verschillende nieuwe, modern uitgeruste productielijnen uitgebouwd waarin vooral de onderdelen voor hun recentste creaties geproduceerd worden. Het museum waarin de geschiedenis van meer dan 100 jaar Anglo Belge wordt uitgestald spreekt zelfs de mindere techneuten onder de bezoekers aan.

Dit is duidelijk een bedrijf die met zijn tijd mee is.

Het vaarseizoen zit er zo goed als op. We hadden met de club 3 toervaarten in 2017. Driemaal naar een andere bestemming maar telkens met een grote belangstelling van onze leden.

We willen graag alle deelnemers, en zij die hulp boden om de toervaart in goede banen te leiden bedanken.

Wij vonden het FANTASTISCH, jullie hopelijk ook.

We kijken reikhalzend uit naar de openingstoervaart 2018.

WAARHEEN DIE ONS OOK MAG VOEREN.

Bedankt en tot volgend seizoen Het Watersport Moervaart Toervaartteam.

Provinciaal Domein Puyenbroeck & Wachtebeke

VERWELKOMEN

Van 18 tot 24 december

KOM SAMEN OP TEGEN KANKER!