#1
magazine groene gordel '10
Op avontuur met ridders en prinsessen Het geuzebier geeft zijn geheimen prijs Wandel mee in het decor van Pieter Bruegel In het wiel van Eddy Merckx
dossier 48 u in de groene gordel met het gezin peleman
"De PLEZANTSTE korte vakantie in eigen land"
"De Groene Gordel? Ja, natuurlijk!" We moeten het Axl Peleman maar één keer vragen of hij een weekend lang zijn geliefd Antwerpen wil ruilen voor de Groene Gordel. Samen met zijn zoontje Thor en vrouw Wen beleeft hij er een onvergetelijke uitstap. De muzikant tokkelt op de vreemdste instrumenten in het Volksinstrumentenmuseum in Gooik en proeft een echte geuze in Geuzestekerij De Cam. Thor verdwaalt tussen de duizenden exotische planten van de Nationale Plantentuin in Meise. Het gezin gaat nog op ontdekkingsreis in het Afrikamuseum in Tervuren en bolt nadien met de fiets het Dijleland door. En waar slapen Axl, Wen en Thor beter dan in een b&b in de zachte glooiingen van het Pajottenland? En u? U beleeft de hele reis mee door de ogen van Axl in dit allereerste Groene Gordel Magazine. En als u de smaak te pakken hebt, bladert u verder want er is nog zoveel te ontdekken. Laat je verrassen door het groen en de landelijke charme van de Groene Gordel in het midden van het land op een steenworp van Brussel. Je vindt er prachtige kasteeldomeinen en romantische tuinen, hoogtechnologie en eeuwenoude traditie, vliegtuigen en speeltuinen. Maar ook heerlijk witloof en tafeldruiven, bossen en Bruegel, cultuur en avontuur. Kom met de fiets via het fietsknooppuntennetwerk of te voet langs talloze kleine wegjes, of met de auto, te paard of zelfs met de boot. Kortom, kom genieten in de Groene Gordel!
Jean-Pol Olbrechts Monique Swinnen Voorzitter TRAP Groene Gordel Voorzitter Toerisme Vlaams-Brabant
colofon Dit magazine is een initiatief van Toerisme Vlaams-Brabant vzw / januari 2010 Concept en coördinatie: Gonda Craeninckx I Vormgeving: Absoluut I Copywriting: Bart Claes Foto's: ©Lander Loeckx, Toerisme Vlaams-Brabant, vzw Streekproducten Vlaams-Brabant, vzw Kanaaltochten, D.Verhulst, R. Engels, vzw Dilbeeks Erfgoed, vzw De Rand, Toerisme Leuven, Nationale Plantentuin Meise, Brabantse Kwekers/ Th. De Greeff, D. Rys, S. De Wyckere., Kristof Ramon I Cartografie: Els Ruppol, Aquaterra I Druk: Corelio Printing I Wettelijk depot: D/2010/4058/01 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens.
www.groenegordel.be
#1 p6 p8 p18
inhoud
gG tips & kalender 2010 dossier het geheim van de geuze
p19 fier op bier p21
op stap met kids
p25
uitneembare kaartjes
p29
de kracht van de brabander
p30
10x wandelen
p34
geheime plekken
p36
streekproducten
p39 fietsen in de brabantse kouters p43
op bezoek bij de buren (1)
p44 welk soort fietser ben jij? p46
parken en tuinen
p49
op bezoek bij de buren (2)
p50
eeuwenoude bossen
p51
diensten en publicaties
P8 dossier Met Axl, Wen en Thor op ontdekkingstocht door de Groene Gordel
Het gezin Peleman ruilt Antwerpen een weekend lang voor de Groene Gordel. Volg het avontuur van Axl, Wen en Thor op de voet.
P21 p24 ‘kids’ uitstappen in de groene gordel
p25 handige uitneembare kaartjes
OP STAP MET KiDS Over dappere ridders en lieve prinsessen
Kinderfantasie kan behoorlijk op hol slaan in de Groene Gordel. Een draak verslaan? Ravotten in een speelbos? Je kracht meten met topsporters? Het kan allemaal en nog veel meer.
P30 10 x wandelen Verdwalen in de mooiste decors
p46 parken en tuinen IN de GroeneGordel
Je kan op goed geluk urenlang verdwalen in schitterende decors, maar de mooiste wandelingen staan gebundeld in zeven handige gidsjes. We suggereren je graag negen verrassende wandelingen, voor elk wat wils.
P39 Fietsen in de Brabantse Kouters In het wiel van Eddy Merckx
Wielerlegende Eddy Merckx stapt nog graag de fiets op voor een stevige rit door de Groene Gordel. We trappen in zijn wiel op het fietsknooppuntennetwerk door de Brabantse Kouters, langs het zeekanaal BrusselRupel, rond het historische centrum van Grimbergen, door verstilde dorpjes en langs mooie kastelen. Fiets je mee?
P34 Geheime plekken vandeGroeneGordel
5I
gG TIPS
Londerzeel Diepensteyn Leireken
De Groene Gordel omarmt Brussel met prachtige parken, bossen, tuinen en fraaie kasteeldomeinen. Ontdek ze via het fietsknooppuntennetwerk of volg de mooiste wandellussen. Drie deelregio’s spelen elk hun troeven uit. Proef het witloof en de tafeldruif in het Dijleland of bezoek het onvergetelijke Afrikamuseum. Meet je met topatleten in het Sportimonium en tuur naar de sterren in Volkssterrenwacht Mira in De Brabantse Kouters. In de heuvels van het Pajottenland ontdek je het geheim van de geuze en plantte Bruegel zijn schildersezel in een prachtig decor.
Brabantse Kouters
Meise
Nationale Plantentuin
Asse
Waalborrepark
Affligem
Abdij van Affligem
Schepdaal Trammuseum
Sint-Anna-Pede Bruegel openluchtmuseum
OLV-Lombeek Zepposmolen
Lennik
Kasteel van Gaasbeek Kasteelpark Groenenberg
St-Pieters-Leeuw Gooik
Vollezele
Museum van het Belgisch trekpaard
De Cam Volksinstrumentenmuseum
Pajottenland en Zennevallei Herne
Park Ter Rijst
gG kalender 2010 De Groene Gordel is een bruisende regio, er valt altijd wel wat te beleven. De Gordel is ongetwijfeld het meest bekende evenement, maar er is nog zoveel meer te beleven. Noteer deze data alvast in je agenda!
I6
Rozentuin Coloma
Beersel
Kasteel van Beersel
Alsemberg Papiermolen Herisem
Halle
Basiliek Hallerbos
Huizingen
Provinciedomein
Keerbergen
Hofstade
Sportimonium
De Botermolen
Wandelen en fietsen Alle wandel- en fietsroutes op deze kaart aanduiden, is onbegonnen werk. Je kan urenlang verdwalen over de vele wandelpaden en het eindeloze fietknooppuntennetwerk. Op de achterzijde van dit magazine vind je meer informatie.
Grimbergen
Abdij van Grimbergen Volkssterrenwacht MIRA MOT
Vilvoorde
Kampenhout
Living Tomorrow Park Drie Fonteinen
Haacht
Witloofmuseum
Zaventem
Luchthaven
Dijleland
Leuven Kanaaltochten
Brussel
Tervuren
Koninklijk Museum Midden-Afrika Park en Arboretum
Oud-Heverlee Zoete Waters Meerdaalwoud
Overijse
ZoniĂŤnwoud
Druivenmuseum
Hoeilaart
Arboretum Groenendaal
Brouwerij
Streekgerechten
Kasteel
Museum
Brabants trekpaard
Parken en tuinen
Bos
7I
Axl en Thor, klaar voor een Afrikaans avontuur
48 uur in De Groene Gordel met het gezin Peleman Er moet iets heel juist zitten in de Groene Gordel als Axl Peleman een weekend lang zijn geliefde Antwerpen er voor wil ruilen. We volgen de muzikant, zijn vrouw Wen en zoontje Thor (8) op hun ontdekkingsreis door de regio. Want een ontdekking wordt het, met een portie volksmuziek, geuze, gastronomie, beweging in het groen en een Afrikaanse safari.
I8
De Groene Gordel. Puur genieten en zo dichtbij. Plaats van afspraak is het volkscafé De Cam in Gooik, een gezellig bruin eetcafé midden in het Pajottenland. Axl, Wen en Thor rijden netjes op tijd de binnenkoer op. ‘Op amper een uur van Antwerpen maar wat een verschil in landschap’, glundert Axl. ‘Hier glooit het, in Antwerpen is alles plat. Ik ken de regio wel een beetje maar ik kom er meestal om op te treden. Met andere woorden, ik rij naar een cultuurcentrum of zaal, treed er op en rij in het donker naar huis. Een echte kennismaking kan je dat niet noemen.’ Hoog tijd dus voor een oprechte kennismaking. Muzikant Stefan Timmermans wacht ons op aan de toog, een geuze in de hand zoals dat hoort in het Pajottenland. ‘Jullie gids in het muzikaalste museum van het land’, stelt hij zich voor. Hij leidt ons de trap op en we komen in het Volksinstrumentenmuseum. ‘Dit is de verzameling van Herman en Rosita Dewit van Volksmuziekgroep ’t Kliekske’, legt Stefan uit. ‘Ze zijn verwoede verzamelaars van oude instrumenten. Geen dure violen of antieke piano’s maar volksinstrumenten die door gewone mensen door de eeuwen heen werden gemaakt en bespeeld.’
9I
Zo vader, zo zoon. Axl en Thor ontdekken Afrikaanse percussie
Lambikbier van het vat in Geuzestekerij De Cam
Vergeten instrumenten in het Volksinstrumentenmuseum in Gooik
I 10
Moambe met saka saka? Thor ontdekt het Afrikaans eten
48 uur in de Groene Gordel met het gezin Peleman
"Hmmm, geuze dat kan ik echt wel leren drinken" De vreemdste instrumenten met de meest bizarre namen staan uitgestald. Een ratel, een klompviool, een rommelpot, een draailier en veel meer. ‘Vandaag spelen kinderen met een ratel van plastic, maar tijdens de middeleeuwen ging je maar beter opzij als je een ratel hoorde’, weet Stefan. ‘Pestlijders gebruikten ze om hun komst aan te kondigen.’ Hij haalt een instrument boven dat een beetje lijkt op een rechte viool. ‘Een vroege basgitaar?’, probeert Axl. ‘Een hommel’, legt Stefan uit. ‘Het was ooit het populairste instrument in Vlaanderen. Er zijn er duizenden teruggevonden.’ Waar de naam vandaan komt, lijkt duidelijk als Stefan er enkele noten op speelt en een zoemend geluid de kamer vult. ‘Violen waren te duur voor de gewone mens in de middeleeuwen’, legt de gids uit. ‘Maar af en toe was er iemand creatief genoeg om zelf een viool te maken.’ Hij toont een wel heel origineel exemplaar, gemaakt van lucifers. ‘Iemand met veel geduld heeft dit gemaakt.’
I Wen I
op fles te laten hergisten tot geuze. Dat gebeurt volgens dezelfde methode als champagne. De lambik komt uit vier brouwerijen uit de streek. ‘Lambik is het oudste bier dat nu nog wordt gemaakt’, weet Karel. Het is allicht ontstaan rond 1300 en wordt vandaag nog volgens dezelfde formule gemaakt. De stekerij ligt vol grote, eikenhouten vaten met lambik. ‘Niet te geloven dat mensen zevenhonderd jaar geleden net hetzelfde bier gedronken hebben’, zegt Stefan, die een glas pure lambik niet afslaat. Wen neemt een slokje en haar gezicht vertrekt. ‘Nogal zuur’, vindt ze. Karel lacht. ‘Ik had je moeten waarschuwen. Vergeet alles wat je kent van bier. Dit is niet te vergelijken met een pilsbier van vandaag. Lambik kan je beter vergelijken met cider en geuze met champagne.’
Zwevende gisten
Eeuwenoud bier
‘Wat is het verschil tussen geuze en het bier dat elders wordt gebrouwen?’, wil Axl weten. ‘Behalve dat geuze lekkerder is?’, vraagt Karel. ‘Aan geuze wordt nooit gist toegevoegd. De gisten die in de Zennevallei in de lucht zitten, zorgen voor een spontane gisting van het bier. Je kan wel dezelfde brouwmethode toepassen, maar een echte geuze kan je alleen in deze streek maken. Het duurt bovendien veel langer. Een pilsbier heb je in enkele weken tijd gemaakt. Een oude geuze is gemaakt van lambikbier dat minstens drie jaar oud is en het hergist dan nog eens een jaar op de fles. Commercieel gezien is geuze dus geen slimme zet. Gelukkig zijn er nog zotte brouwers die dit stukje puur erfgoed niet verloren laten gaan.’ Oude geuze mag trouwens alleen in de Zennestreek worden gemaakt. Het is een geografisch beschermde benaming, of een ‘appellation controlée’.
Het is tijd voor een andere eeuwenoude traditie van de Groene Gordel: bier. ‘Aha, dat is meer mijn ding’, lacht Wen. Aan de overzijde van het binnenplein ligt Geuzestekerij De Cam. Hier mengt en bottelt geuzesteker Karel Goddeau lambik om het
Het glas van Wen is intussen toch leeg geraakt. ‘De smaak van lambik went snel’, vindt ze. Tijd om een geuze te proeven. ‘Hmmm, dat kan ik echt wel leren drinken’, lacht Wen. ‘Veel zachter van smaak.’
Wat in de tijd van Breugel ook populair was, is de doedelzak. ‘En neen, die komt oorspronkelijk niet uit Schotland maar uit het verre oosten. De allereerste exemplaren werden al vijfduizend jaar geleden gemaakt. Toen was het de kunst om een continue luchtstroom via de mond door het fluitje te jagen. Later hebben ze er een luchtzak aan gehangen, gemaakt van dierenhuid. Dit exemplaar is geitenleer.’ Ai, Thor kijkt bedenkelijk naar zijn papa. ‘Een ziek geitje, hé man’, zegt Axl. ‘Eentje dat een natuurlijke dood is gestorven.’ En dan fluisterend naar Stefan: ‘Hij is een enorme dierenvriend. Opletten dus.’
11 I
"Ik heb mijn vorige fiets geruild voor een gitaar" I Axel I
Karel geeft graag een fles mee en het bezoek krijgt er een tip bovenop. ‘Schenk Oude Geuze als aperitief en vertel je gasten niet wat het is. Ze zullen verbaasd staan. Maar wacht nog even. Hoe langer je de fles in de kelder laat staan, hoe zachter en rijker van smaak die wordt.’ Tijdens de lunch in Volkscafé De Cam komt er geuze op tafel.
18.000 planten
Axl, Wen en Thor bollen door het Dijleland
De volgende halte is de Nationale Plantentuin van België in Meise. Een wetenschappelijk centrum van wereldformaat waar onderzoekers planten en zaden van over de hele wereld bestuderen. Los van het academische luik is de Plantentuin ook een toeristische topper. Niet alleen voor het 92 hectare historisch domein met een imposant kasteel, maar vooral voor de ongelooflijke plantencollectie. In ons land vind je 1.400 inheemse wilde plantensoorten, in Meise kan je er 18.000 van over de hele wereld ontdekken. Sommige planten zijn uiterst zeldzaam en vind je in de natuur bijna niet meer. Medewerker Koen Es en zijn dochtertje Rune (6) nemen ons mee voor een tocht door het Plantenpaleis, een indrukwekkend serrecomplex. ‘Weet je dat de Plantentuin ouder is dan ons land?’, vraagt hij. ‘We zijn opgericht in 1796 en hebben dus meer dan twee eeuwen ervaring met planten.’ De 18.000 planten in Meise zijn nog lang niet alle soorten op deze planeet. ‘We werken samen met andere plantentuinen aan de wereldwijde inventarisatie van het plantenrijk. Op dit ogenblik weten we niet eens hoeveel plantensoorten er zijn.’
De indrukwekkende serres van de Nationale Plantentuin van België in Meise
De geur van bompa ‘Ruik eens, dit ruikt naar bompa’, lacht Axl plots. ‘Weet je wel? De aftershave die alle grootvaders gebruiken? Deze plant ruikt net zo.’ Het is het kruid Old Spice. ‘Dat wordt inderdaad gebruikt om aftershave te maken. Als je goed ruikt, ontdek je ook toetsen van kaneel, muskaatnoot, peper en kruidnagel in de geur’, weet Koen. ‘Veel planten worden gebruikt voor hun geur of smaak. Dit is de Cola-boom. De noten ervan worden nog steeds gebruikt om Coca-Cola te maken. Vandaar de naam. Vroeger werden de blaadjes van de Cocaplant en de noten van de Cola-boom gebruikt. De Coca-plant wordt vandaag niet meer gebruikt, je begrijpt wel waarom.’
Tropische reuzenwaterlelies
I 12
We komen aan de vleesetende planten en dat interesseert Thor mateloos. ‘Tot daar zijn dierenliefde’, knipoogt Wen. Een vleesetende plant keert de rollen om. In plaats van gegeten te worden door dieren eten deze planten zelf dieren op. ‘Er zijn ongeveer vijfhonderd
Afrikaanse olifant in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
Sofie Dumont, chef van Les Eleveurs in Halle, werd verkozen tot Lady Chef of the Year 2009.
soorten vleesetende planten op de wereld. De meeste exemplaren groeien in tropisch gebied. Toch vind je ook in Europa vleesetende planten, of liever insectenetende planten. Ze komen voor in milieus die uitzonderlijk arm aan mineralen zijn, zoals zure moerassen. Omdat ze onvoldoende mineralen uit de bodem kunnen halen, eten ze insecten op. Die bevatten essentiële mineralen en stikstof.’ Voor de neus van Thor klapt er een plant zijn dodelijke val dicht. Dodelijk voor vliegen althans. ‘Een venusvliegenval’, leest Thor. ‘Cool.’ Koen haalt er een andere plant bij. ‘Een bekerplant’, legt hij uit. ‘De vliegen komen af op de geur en vallen in de beker. Daar worden ze verteerd.’ De tocht gaat nog langs de meest bizarre planten zoals de reuzenaronskelk, een zeldzame plant uit Sumatra met een bloem van wel twee meter hoog. Ze bloeit ongeveer om de tien jaar en verspreid dan een onaangename geur.
Lady Chef of the Year De eerste dag zit er bijna op. Er wacht nog een diner in Les Eleveurs in Halle. Hier tovert Sofie Dumont creatieve gastronomische gerechten op het bord en daarvoor gebruikt ze graag streekproducten. De naam ‘Les Eleveurs’ is trouwens afkomstig van de paardenfokkers van de Brabantse trekpaarden. ‘Traditie met een knipoog naar vandaag’, zegt ze zelf over haar keuken. Er volgt een carpaccio van hert als voorgerecht en als hoofdgerecht een tongfilet voor Axl en een lamskroontje voor Wen en Thor. Het smaakt hen enorm. Niet te verwonderen, chef-kok Sofie werd verkozen tot Lady Chef of the Year 2009, een grote erkenning in de culinaire wereld. Het is donker als we opnieuw richting Gooik rijden. Het gezin Peleman overnacht in het Hof van Petronilla, een gastenverblijf op de boerderij van de familie Avau. Gastvrouw Gerda staat in de deuropening te wachten. ‘Jullie slapen in de
schuur’, zegt ze. Axl kijkt bedenkelijk naar Wen. ‘In het hooi hebben we vroeger genoeg gespeeld, hé schat’, lacht hij. Er is echter geen hooi te zien. De schuur werd omgebouwd tot gastenruimte met enkele fraaie kamers. ‘Alsof we thuiskomen’, vertelt Axl. ‘We voelen ons hier enorm welkom, alsof we hier al vaak geweest zijn.’
Naar Afrika De volgende ochtend staat er een stevig ontbijt te wachten en dan vertrekken ze richting Tervuren. ‘Thor, we gaan naar Afrika’, fluistert Axl zijn zoon toe. ‘Echt?’, Thor kijkt hoopvol. ‘Zeker, maar dan in Tervuren’, zegt Axl. Thor snapt er niets van als ze de parking van het imposante Koninklijk Museum voor Midden-Afrika op rijden. Een rij houten olifantenbeelden leidt hen naar de majestueuze inkomhal. Het embleem van Leopold II staat in de koepel verwerkt. De vorst liet het optrekken door de Fransman Charles Girault, ontwerper van Le Petit Palais in Parijs. Het moest een uitstalraam worden van ‘zijn’ kolonie Congo. Vandaag, net honderd jaar later, staan er grote renovatieplannen op het getouw onder leiding van de bekende architect Stephane Beel. Er komt onder meer een nieuw onthaalpaviljoen dat ondergronds verbonden is met het hoofdgebouw. In deze ondergrondse doorgang komen er drie extra tentoonstellingszalen. ‘Maar eerst vieren we het honderdjarig bestaan van het museum met een groots volksfeest en vuurwerk in het park’, vertelt Kristien Opstaele die ons door het museum gidst. We komen bij wat elke bezoeker het eerst te zien krijgt: de 22,5 meter lange boot en de opgezette olifant. ‘Hier kan honderd man in’, vertelt Kristien. ‘Het is een prauw uit mahoniehout, gemaakt uit de stam van één boom. De boot heeft maar een keer gevaren met Leopold III aan boord toen die een bezoek aan Congo bracht.’
13 I
"Thor, we gaan naar Afrika" 48 uur in de Groene Gordel met het gezin Peleman
Axl heeft de djembés ontdekt en drumt samen met Thor een fraai stukje Afrikaanse muziek
Axl wil weten of het hardnekkige gerucht klopt dat hij heeft opgevangen. ‘Als je het in Antwerpen hebt over het Afrikamuseum, dan komt steevast het verhaal van de opgezette pygmee naar boven’, vertelt hij. Het verhaal klopt niet. ‘Maar er zijn wel twee mummies in onze depots opgeslagen en daar is al heel wat hetze rond geweest’, weet Kristien. ‘Kort na zijn aanstelling was onze directeur Guido Gryseels te gast in het programma Jongens en Wetenschap op Radio 1. Toen presentator Koen Fillet vroeg of er mummies in het museum lagen opgebaard, gaf de directeur dit toe. Meteen stond de telefoon hier roodgloeiend.’ Onderzoek wees uit dat het om twee Afrikanen gaat uit het oosten van Kivu. Na hun dood is hun lichaam uitgedroogd en op een natuurlijke wijze gemummificeerd. Hoe ze uiteindelijk in het museum terecht zijn gekomen, is niet duidelijk.
Een metalen slurf Thor staart treurig naar de opgezette olifant. ‘Het dier was ziek, hoor’, sust Axl. Het valt Thor op dat zijn slurf helemaal tot aan de grond komt. ‘Omdat er een metalen staaf in zit waarop de olifant steunt’, weet de gids. ‘Anders zou hij onder het gewicht van zijn slagtanden kantelen.’ Park Tervuren
I 14
We zien nog een fraaie collectie wilde dieren zoals krokodillen, leeuwen en neushoorns maar ook slangen, insecten en natuurlijk Afrikaanse gebruiksvoorwerpen, maskers en juwelen. Het museum beschikt over ‘s werelds rijkste en meest befaamde verzameling etnografische voorwerpen uit Centraal-Afrika. Bovendien liet ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley zijn archief volledig in handen van het museum. Je weet wel, die van ‘Doctor Livingstone I presume?’. Kristien toont ons een zwarte neushoorn en even verderop een witte neushoorn. Vreemd genoeg hebben ze dezelfde kleur. ‘Het verschil? Kijk eens naar de mond. Een witte neushoorn heeft een bredere mond. Waarschijnlijk is er ooit in de geschiedenis een vertaalfout gemaakt. White in plaats van wide.’ We klimmen nog naar de bovenste verdieping van het museum waar klassen en groepen workshops kunnen volgen. Axl heeft de djembés ontdekt en drumt samen met Thor een fraai stukje Afrikaanse muziek.
De fiets op Na een bordje Afrikaanse moambe met saka saka in de gezellige bistro van het museum wordt het tijd voor wat beweging. Het Park van Tervuren is ideaal voor een fietstochtje. Het park is 207 hectare groot en is van oorsprong
een jachtdomein van de Brabantse hertog Hendrik I. Toen Leopold II het museum liet bouwen, gaf hij de opdracht om een neoklassieke Franse tuin aan te leggen. Deze tuin loopt over in de warande, een gemengd beuken- en eikenbos met bomen die soms meer dan twee eeuwen oud zijn. ‘Het is jaren geleden dat ik nog op een fiets zat’, geeft Axl toe. ‘Ik heb mijn vorige fiets geruild voor een gitaar.’ We volgen een stukje van het Fietsknooppuntennetwerk Dijleland, door het park tot het centrum van Tervuren. Dan gaat het via het Arboretum van Tervuren met bijna vijfhonderd verschillende soorten bomen richting Duisburg en Vossem om uiteindelijk terug het park in te rijden. Een verkwikkende tocht voordat Axl, Wen en Thor opnieuw de auto in stappen richting Antwerpen. ‘De plezantste korte vakantie in eigen land in jaren’, vinden Axl en Wen. ‘Voor iemand die in de stad geboren en getogen is, is dit verrassend groen. Veel bossen en parken, maar het heet niet voor niets de Groene Gordel, hé. Ik kijk op van de vriendelijkheid van de mensen. In de stad zegt niemand nog dag tegen elkaar, maar hier doen ze dat wel. Een Vlaming gaat naar zee of de Ardennen als hij er een weekend tussenuit wilt, maar in het centrum van het land ligt ook een perfecte bestemming.’
15 I
Nationale Plantentuin van België Domein van Bouchout Nieuwelaan 38 1860 Meise T 02 260 0970 F 02 260 09 45 E info@br.fgov.be www.plantentuinmeise.be Naar aanleiding van het Internationale Jaar van de Biodiversiteit is er het hele jaar door wat te beleven in de Nationale Plantentuin. Themawandelingen, nocturnes, een bijzondere fototentoonstelling…
Restaurant Les Eleveurs Suikerkaai 1 1500 Halle T 02 361 13 40 www.les-eleveurs.be Lady Chef of the year 2009 Sofie Dumont: alle info op www.ladychef.be
Het Hof van Petronilla 48 uur in de Groene Gordel met HET GEZIN Peleman
VolksinstrumenteNmuseum Dorpsstraat 67 1755 Gooik Boeken via Muziekmozaïek Wijngaardstraat 5 1755 Gooik T 02 532 28 38 E info@muzmoz.be
Geuzestekerij De Cam Dorpsstraat 67 1755 Gooik T 0476 81 68 06 (Karel Goddeau) E Geuzestekerij.de.cam@gooik.be
Lindestraat 15 1755 Gooik T 054 56 78 39 GSM 0476 93 17 58 E info@hethofvanpetronilla.be www.hethofvanpetronilla.be
Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Leuvensesteenweg 13 3080 Tervuren T 02 769 52 11 F 02 769 56 38 www.afrikamuseum.be Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van het museum staan er dit jaar heel wat activiteiten op het programma. Op 30 april wordt het feestjaar afgetrapt met een groot volksfeest met vuurwerk in het Park van Tervuren. Alle informatie over het feestjaar vind je op www.congo2010.be.
fietsverhuring Fiets en De Spaak Eeckelstraat 30 1755 Gooik T 02 532 02 21 www.fietsendespaak.be Robeet Bike Style Brusselsesteenweg 72 3080 Tervuren T 02 767 43 38 www.robeet.be
I 16
Axl, Wen en Thor hadden graag nog meer bezocht op hun tocht door de Groene Gordel, maar de tijd ontbrak. Tijdens hun volgende bezoek – en dat komt er zeker en vast – staan de volgende haltes al genoteerd.
St.-Martinus Basiliek Kardinaal Cardijnstraat 1500 Halle Deze kerk is een meesterwerk van de Brabantse hooggotiek en de trots van Halle. In 1946 werd ze verheven tot Basiliek.
Druivenmuseum Waversesteenweg 2 3090 Overijse T 02 785 33 75 Het Druivenmuseum vertelt het verhaal van de opkomst en teloorgang van de druiventeelt en het ‘Glazen Dorp’.
Grimbergen In Grimbergen moet je zeker de monumentale basiliek van de Norbertijnenabdij bezoeken. Je vindt er ook Volkssterrenwacht Mira. Dat is de oudste volkssterrenwacht van ons land. Een leuke activiteit voor de kids is het Museum voor Oudere Techniek. En even op adem komen, doe je in het Prinsenbos, waar de ruines van het Prinsenkasteel de aandacht trekken. www.grimbergen.be www.kerkgrimbergen.be www.mira.be www.mot.be
Ook logeren in DE Groene Gordel? De Groene Gordel heeft alles voor een kort of langer verblijf. Je bent welkom in één van de vele familiehotels, gastenkamers, b&b's, monumentale vierkantshoeves, kasteeltjes,... Voor een volledig overzicht kijk op www.toerismevlaamsbrabant.be en klik door op logeren.
17 I
Lembeek Kobbegem
Wambeek
Mort Subite
Brouwerij De Troch
Midden in een uitgestrekt, glooiend landschap wordt hier al zeker sinds 1604 bier gemaakt. De naam Mort Subite komt van de laatste worp bij het pitjesbakspel, dat zo’n honderd jaar geleden populair was in de Brusselse cafés.
De brouwerij ligt verscholen in een statige gesloten hoeve. Als enige lambiekbrouwerij combineert ze exotische smaken als banaan en mango met traditionele geuze.
Bieren Geuze, Kriek, Kriek Xtreme, Framboise Xtreme
Geuze De Troch, Kriek De Troch, Oude Geuze Chapeau Cuvée
BIEREN Faro Chapeau Lambic,
Het geheim van de geuze Geuze en lambik vind je voornamelijk in het Pajottenland en omgeving. Waarom vind je nergens ter wereld diezelfde smaak? Wat is het geheim van de geuze? ‘Wel, het geheim zit in de omgeving’, weet doctor en ingenieur Filip Delvaux. De wetenschapper doet onderzoek in het Centrum voor Levensmiddelen- en Microbiële Technologie van de Katholieke Universiteit Leuven en kent alle mysteries van bier. ‘Voor de productie van lambikbieren zijn onder meer de bijzondere gisten Brettanomyces Bruxellensis nodig. Deze gisten vind je wereldwijd verspreid, maar in de Zennevallei is de concentratie hoger. Bovendien zijn er in die streek bijzondere stammen aanwezig van deze wilde gisten die typische zachte en complexe smaken voortbrengen.’
I 18
Brouwerij Boon
De eerste sporen van wat nu Brouwerij Boon is, vinden we terug in 1680. In 1978 kocht Frank Boon – zelf uit een brouwersfamilie – de zaak en investeerde in vernieuwing met oog voor traditie.
BIEREN Oude Geuze Boon, Faro Boon, Kriek Boon, Oude Kriek Boon, Framboise Boon, Duivels Bier
BEERSEL
Brouwerij 3 Fonteinen De brouwerij bestaat al sinds 1887 als café en geuzestekerij. In 1953 nam Gaston Debelder de zaak over en vandaag zetten zijn zonen Armand en Guido de traditie voort.
BIEREN Lambik 3 Fonteinen,
Oude Geuze 3 Fonteinen, Oude Kriek 3 Fonteinen, Vintage 3 Fonteinen, Doesjel 3 Fonteinen, Beersel Blond, Beersel Bio Tarwe, Beersel Lager
Vlezenbeek
Brouwerij Lindemans
Itterbeek
Brouwerij Timmermans
Gesticht in 1781 en een van de oudste en grotere ambachtelijke lambikbrouwerijen.
BIEREN Oude Geuze,
Kriek Lambic, Gueuze-Lambic, FaroLambic, Kriek-Lambik, Framboise Lambic, Pêche Lambic, Woudvruchten
Acht generaties geleden had de familie Lindemans een boerderij in Vlezenbeek. Om iedereen er ook tijdens de wintermaanden aan het werk te houden, startte de familie een kleine lambikbrouwerij.
BIEREN Lambiek
Lindemans, Kriek Lindemans, Geuze Lindemans, Faro Lindemans, Prêcheresse, Framboise, Cassis Lindemans, Apple Lindemans, Geuze Cuvée René, Kriek, Cuvée René, Grand Cru Lindemans
Gooik Sint-Ulriks-Kapelle
Brouwerij Girardin
De familie Girardin kocht deze boerderij-brouwerij in 1882 en is nu aan de vierde generatie brouwers toe. Het gebruikte graan wordt op de boerderij zelf verbouwd.
BIEREN Lambik, Gueuze Fond,
gefilterde Gueuze, Kriek, Framboise, Faro, Ulricher
Geuzestekerij De Cam
Cam is een oud-Nederlands woord voor brouwerij. De Cam brouwt zelf geen lambik, maar koopt artisanale lambikbieren en laat ze rijpen in honderd jaar oude vaten tot geuze.
BIEREN Faro De Cam, Oude Lambiek De Cam, Krieken Lambik De Cam, Oude Geuze De Cam
BeerseL
Brouwerij Oud Beersel
Sinds 1882 wordt hier bier gebrouwen volgens de oude traditie. De vzw De Geuzen van Oude Beersel werken aan een heus brouwerijmuseum.
BIEREN Bersalis, Oude Geuze, Oude Kriek,
Dworp
Geuzestekerij Hanssens Artisanaal
Bartholomé Hanssens brouwde voor het eerst in 1896. Achterkleindochter Sidy Hanssens koopt nog steeds wort in om het tot geuze te vergisten.
BIEREN Oud Beitje, Oude Geu-
ze Hanssens Artisanaal, Oude Kriek Hanssens Artisanaal
19 I
Fier op bier Pajottenland
In geen enkele provincie zijn er nog zoveel brouwerijen als in VlaamsBrabant en de Groene Gordel spant de kroon. Niet alleen de lambik en de geuze van het Pajottenland zijn wereldvermaard, ook in het Dijleland en de Brabantse Kouters wordt er nog volop bier gebrouwen met passie, traditie en vakmanschap.
Affligem
Dilbeek
Buizingen
Brouwerij Affligem
Brouwerij Angerik
Brouwerij Den Herberg
Het bier van Affligem wordt gebrouwen volgens het oude, originele recept van de paters van de abdij van Affligem.
Brouwer Erik Decuyper richtte deze microbrouwerij pas in 1997 op. Hij maakt hier enkel bieren van hoge gisting met uitsluitend Belgische hop en mout.
Brouwt pas sinds 2008. De brouwerij is opgebouwd met tweedehands materiaal en bottelen en etiketteren gebeuren met de hand.
Bieren Boerke Amber, Boerke Donker, Krieken Boerke
Bieren Den Herberg Blond, Den Herberg Tarwe, Den Herberg amber, Den Herberg Bruin
Brabantse Kouters
Bieren Affligem Blond, Affligem Dubbel, Affligem Tripel, Op-Ale
Peizegem
Steenhuffel
Brouwerij De Block
Brouwerij Palm
Hernicus De Block verwierf in de veertiende eeuw het brouwersrecht en de biertraditie leeft tot vandaag voort. Brouwer Paul Saerens is getrouwd met een dochter van familie De Block.
Anna Cornet – jawel, een vrouw – bouwde in 1747 een kleine dorpsbrouwerij tegenover de kerk in Steenhuffel. Vandaag is Brouwerij Palm wereldbekend.
Bieren Kastaar, Satan Red,
Bieren Palm, Dobbel Palm, Palm Royale, Palm Green
Boortmeerbeek
TILDONK
Brouwerij Haacht
Hof ten Dormael
De derde grootste brouwerij van ’t land en nog steeds een onafhankelijk familiebedrijf.
Brouwer André Janssens gebruikt niet alleen hop en gerst van eigen teelt, hij wekt ook energie op uit koolzaad dat hij zelf teelt. Een unieke brouwerij in de historische Dormaelhoeve.
Dijleland
Satan Gold, Réservée De Block, Sint-Timotheus
Bieren Primus, Witbier Haacht, Mystic met krieken, Mystic met limoen, Mystic met cranberry, Keizer Karel Robijn Rood, Keizer Karel Goud Blond, Gildenbier, Speciale 1900.
I 20
Bieren 6,5° donker, 7,5° amber, 9,5° blond
Op stap met kids in de Groene Gordel
Dappere ridders enlieveprinsessen Een bende ridders sluipt door het Kasteel van Gaasbeek. Enkele prinsesjes gniffelen en haasten zich bij hun jonge beschermheren. Een nors harnas kijkt toe van in een hoek. ‘Waw, wat heeft die een groot zwaard’, zucht een riddertje vol bewondering. Kinderen zijn altijd op avontuur in de Groene Gordel.
21 I
"Een echte ridder moet toch een draak verslaan?" Op stap met kids in de Groene Gordel
Laurens (5) waant zich een echte, middeleeuwse ridder. Met een kroon op het hoofd en een zwaard in de hand dwaalt hij door de gangen van het Kasteel van Gaasbeek. Het is zijn verjaardag en hij trakteert zijn vriendjes op een onvergetelijk feest. ‘Kijk, een troon van een koning’, roept hij plots. De kleine ridders en prinsessen snellen toe. Ze hebben ogen te kort in dit fraaie stukje geschiedenis. En na de ontdekkingstocht door het kasteel wacht er hen nog een verrassing. De kinderen mogen hun eigen schatkist maken en zelfs een wapenschild ontwerpen.
Zoeken naar een draak Laurens en zijn vriendjes hebben intussen hun schatkist klaar en hollen het kasteel uit en het bos in. Het domein van Gaasbeek strekt zich uit over 49 hectare waarvan het grootste deel bebost is. Plaats genoeg voor de kinderen om zich volledig uit te leven. ‘We gaan op zoek naar de draak’, klinkt het enthousiast. ‘Een echte ridder moet toch een draak verslaan?’ Originele verjaardagsfeestjes vormen lang niet het enige aanbod voor kinderen in Gaasbeek. Met een picknickmand vol opdrachten, tips en een doe-boekje ga je met het hele gezin op ontdekking in en rond het kasteel. Even pauzeren kan in het park op een picknicklaken met enkele streekproducten er bij. Elke eerste woensdag van de maand zijn er rondleidingen op kindermaat en in februari worden alle jonge bezoekertjes omgetoverd tot middeleeuwse edelen tijdens de Krokuskriebels.
www.kasteelvangaasbeek.be
I 22
NOG ‘kids’ uitstappen in de groene gordel Je bent dus gewaarschuwd: kinderfantasie kan behoorlijk op hol slaan in de Groene Gordel. Niet verwonderlijk want er valt ook zoveel te beleven. In het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren sta je oog in oog met een levensgrote olifant, in het Sportimonium in Hofstade kan je jezelf meten met atleten en in het Zoniënwoud verwacht je een sprookjesfiguur achter elke boom. Overnachten doe je toch gewoon met het hele gezin in een fraaie boerderij of een gezellige b&b. Daarna trek je naar het Museum voor de Oudere Technieken waar je een smid aan het werk ziet. Of waarom niet met een vaart de glijbaan af in een van de speeltuinen van het Provinciedomein Huizingen? Of een blik op de toekomst in Vilvoorde? Je ziet, kinderen worden op hun wenken bediend in de Groene Gordel.
Een hele dag kinderpret Van de meest spectaculaire speeltuinen tot een vrolijk openluchtzwembad. In het Provinciedomein Huizingen vind je alles voor een hele dag kinderplezier. De kleinsten kunnen zich uitleven op de minicars terwijl het hele gezin daarna de roeivijver op gaat of het treintje door het hele park neemt. Het nieuwe dierenpark is op kindermaat gemaakt met oa een knuffelcollectie met konijnen en geitjes en een kasteelcollectie met pauwen. www.vlaamsbrabant.be/ huizingen
Voor de doe-het-zelver Wil je wel eens weten hoe een echte smid ijzer bewerkt? Of hoe je zelf een paar klompen kunt maken? In het Museum voor de Oudere Technieken in Grimbergen vind je niet alleen een indrukwekkende verzameling handwerktuigen, machines en watermolens, je kan ook zelf aan de slag. Op woensdagnamiddag kan je hier een verjaardagsfeestje houden met een originele ‘Was-Doe’, een wasdag zoals dat decennia geleden gebeurde. www.mot.be
Het imposante kasteel van Gaasbeek doet de fantasie van kinderen snel op hol slaan 23 I
NOG ‘kids’ uitstappen in de groene gordel Maak je eigen papier Kan je papier maken uit vodden? Zeker en vast. Vroeger deed men niets anders. Ontdek het in de Papiermolen Herisem waar nog tal van andere activiteiten voor kinderen te beleven zijn. Tijdens de schoolvakanties worden in de papiermolen en op de boerderij activiteiten en spelletjes voor kinderen georganiseerd. www.herisem.be
Meet je met echte topsporters Ben je even snel als Kim Gevaert? Even krachtig als Tia Hellebaut? Test je kracht, uithouding, snelheid, evenwicht of lenigheid met echte topatleten in het nieuwe interactieve museumluik van het Sportimonium in Hofstade. Volg het boeiend verhaal van de sport met het gratis museumspel. Of ga zelf aan de slag in de volkssporttuin buiten of met de volksspelen binnen. www.sportimonium.be
Op ontdekking in Afrika Maak muziek op Afrikaanse trommels, kijk in de ogen van een olifant of ontdek het zwarte continent tijdens een van de vele kinderactiviteiten in het Koninklijk Museum voor Midden Africa. Nadien kan je gezellig picknicken of ravotten in het prachtige park van Tervuren. www.afrikamuseum.be
I 24
De boot op Stap met je gezin de boot op en laat je naar de mooiste plekjes van Vlaams-Brabant en de Groene Gordel varen. Zo kan je het Zeekanaal afvaren van hartje Brussel langs Vilvoorde, Zemst, Grimbergen en Kapelle-op-den-Bos, of van Halle dwars door Brussel tot Vilvoorde en Grimbergen. Je kan ook het kanaal Leuven-Dijle van Leuven naar Boortmeerbeek en Kampenhout op, zelfs in combinatie met een fietstocht. www.kanaaltochtenbrabant.be
De klank van oude volksinstrumenten Hoe klinkt een hommel? Kan je van een klomp een viool maken? Wat is een draailier? Dat ontdek je in het Volksinstrumentenmuseum in Gooik. Het museum maakt deel uit van het Volkscultuurcentrum De Cam. Hier kan je oude volksspelen beoefenen, een klein concert meepikken of een huifkartocht door de streek maken. www.muziekmozaiek.be
Ravotten in het speelbos Klauteren op een boomstambeest of springen van de ene stapstronk naar de andere. Het kan in het speelbos Everzwijnbad in het midden van het Meerdaalwoud in Sint-Joris-Weert. Langs een wandelparcours staan de gekste speeltuigen opgesteld. Bij elke halte staat een bordje met weetjes en vragen over het bos. Volg de pijltjes vanaf de parking aan de kruising van de Weertse Dreef en de Herculesdreef. www.meerdaalwoud.be
living tomorrow : een bezoek aan DE TOEKOMST Een interactief tapijt dat een alarmsignaal geeft als je er op valt? Een tandenborstel die je hartslag meet? Een virtuele bankkaart op je Smart Phone? Living Tomorrow bezoeken, is in de toekomst kijken. Verwacht geen ingewikkelde sciencefiction. Ontdek wel wat slimme koppen bedenken om ons het leven eenvoudiger, veiliger en leuker te maken. Thuis, maar ook in de winkel, de bank, op het werk of in de auto. Living Tomorrow brengt verrassende visies, ideeën en technologieën samen en stelt ze voor in een adembenemend futuristisch decor. www.livtom.be
handige uitneembare gids
6x fietsen en wandelen in de groene gordel Wil je meteen op ontdekking in de Groene Gordel? In deze handige, uitneembare katern vind je enkele verrassende fietsroutes en wandelingen waar je zo mee op pad kunt. De wandelingen en de Valleitjesroute zijn bewegwijzerd, de andere fietsroutes volgen het fietsknooppuntennetwerk. Dus smeer de ketting of bind de wandelschoenen aan en geniet van de mooiste plekjes van deze regio.
3
de valleitjesroute I 31 km Vertrek aan de kerk van Onze-LieveVrouw Lombeek voor een fietstocht in het Pajottenland. De naam van de route verwijst naar de talrijke beekvalleien, dus smeer de kuiten voor wat klimwerk. kapel
1 Heilige Kruiskapel
kerk
2 Kasteel van Heetvelde
molen
3 Sint-Niklaaskerk
kasteel
4 Sint-Berlindiskapel
hoeve
25 I
handige uitneembare groene gordel gids
de BRUEGELwandeling I 8 km Bruegel liet zich inspireren door de Pedevallei in het Pajottenland. Je herkent zelfs nog gebouwen en landschappen van vandaag in zijn werken. Deze wandeling neemt je mee naar Sint-Anna-Pede en Itterbeek, langs de openluchttentoonstelling met reproducties van Bruegel.
Kerkhof
5 Jagers in de sneeuw
Kerk
6 De hooioogst
1 De parabel van de blinden
7 Boerenbruiloft
2 Terugkeer van de kudde
8 De Korenoogst
3 Portret van de schilder
9 Boerendans
4 Luilekkerland
10 Sombere dag
8
de kapellenwandeling I 10 km Ontdek het fraaie centrum van Grimbergen en volg de Maalbeek tot in de velden. Blikvangers zijn zeker de Abdij van Grimbergen, de eeuwenoude Lier- en de Tommenmolen en als je wil kan je Volkssterrenwacht Mira bezoeken.
I 26
kapel
1 Guldendal (MOT) in Grimbergen
kerkhof
2 Norbertijnerbasiliek + abdij in Grimbergen
kerk
3 Volkssterrenwacht Mira in Grimbergen
abdij
4 Liermolen (MOT) in Grimbergen
stadhuis
5 Tommenmolen (MOT) in Grimbergen
molen
4
handige uitneembare groene gordel gids
de RUWAALwandeling I 6 km Deze wandeling leidt je langs de mooiste zichten en holle wegen van het Dijleland. Vertrek aan de SintBartholomeuskerk van Korbeek-Dijle. De naam komt van het beekje de Ruwaal die door het dorpje loopt. Kerkhof
Kerk
fietsen langs het waTer I 36 km Vertrek aan het Witloofmuseum in Kampenhout voor een fietstocht in de streek van het witte goud. Je fietst langs het Kanaal Leuven-Dijle naar Boortmeerbeek en volgt een hele tijd de oevers van de Dijle. Als toemaatje kan je het Damiaanmuseum bezoeken in Tremelo. Knooppunten: 20-(via centrum verbinding Boortmeerbeek)-21-22-23-25-71-72-3035-31-32-28-97-20
20
dE brouwersroute handige uitneembare groene gordel gids I 28
I 33, 65 of 100 km
Deze fietsroute brengt je langs brouwerijen als Duvel, Palm, Mort Subite, Affligem, Malheur, Satan en Karmeliet, en de bieren Grimbergen, Leireken en Kossaat. Het vertrekpunt is het voormalig stationsgebouw Leireken in Steenhuffel. Knooppunten: start op knooppunt 61
De kracht van De Brabander Krachtige benen, zware hals, lange manen, robuust en sterk. Het Belgisch trekpaard – niet voor niets gekend als De Brabander – trok tot midden vorige eeuw ploegen door de Pajotse velden. Zijn kracht is vereeuwigd door vermaarde kunstenaars met bronzen beelden in Vilvoorde, Steenhuffel, Lennik en Vollezele. Het dorpje Vollezele bij Galmaarden is de bakermat van het hedendaagse Belgisch trekpaard. Remi Van Der Schueren begon er in 1867 een hengstenfokkerij met de naam Haras de Vollezeele. Het werd een succesverhaal en hij kreeg al snel navolging. Je kan de sfeer van toen nog opsnuiven in het Museum van het Belgisch Trekpaard. Wil je een echte Brabander aan het werk zien? Dan moet je zeker naar een van de vele jaarmarkten en processies in de Groene Gordel gaan. Bekend zijn de processies van Opwijk en Pepingen en de paardenmarkt in Vilvoorde. Wist je dat de Vilvoordenaars de Pjeirefretters worden genoemd? Ook Palm liet zich charmeren door de kracht van het trekpaard. Je vindt het dier in het logo van de brouwerij in Steenhuffel en in de stoeterij Diepensteyn maak je kennis met wel twintig rasechte trekpaarden.
www.museumvanhetbelgischtrekpaard.be
29 I
10 x wandeleninde GroeneGordel Een wandeling in de Groene Gordel heeft altijd wel een verrassing in petto. Een ridderlijk kasteel, een vergezicht dat je doet duizelen, een pittoresk hoekje. De mooiste wandelingen staan gebundeld in zeven handige wandelgidsjes. We selecteren voor jou alvast negen succesnummers, met voor elk wat wils.
ruwaal
ijse
Wandelpad
Wandelpad
Kunstdorp Wandelpad
je vindt een Kaartje van deze route in de handige uitneembare middenkatern
I 30
Langs holle wegen
Uit het dal
Kunst en natuur
Het beekje de Ruwaal kronkelt door het landelijke Korbeek-Dijle, waar talloze holle wegen het plateau tussen de Dijle en de Voer doorsnijden. Een wandeling met mooie vergezichten op Leuven in een prachtig glooiend landschap.
Het riviertje de IJse snijdt zich wel vijftig meter diep in het landschap tussen Huldenberg en Loonbeek. De IJsewandeling vergt dan ook behoorlijk wat klimwerk, maar al die moeite wordt beloond met fraaie panorama’s.
Kunst is nooit ver weg in Wakkerzeel. De eeuwenoude Sint-Hubertuskerk en de pastorie zijn beschermd als monument, kunstatelier d’Open Poort nodigt uit om creatief te zijn en natuurlijke kunst vind je in de vorm van de beschermde Antitankgracht. Deze verdedigingslinie moest de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog buiten houden maar is vandaag een prachtig natuurgebied.
Ruwaalwandeling I 6 km Start I Sint-Bartholomeuskerk I Korbeek-Dijle I Wandelgids I ‘15 wandelingen in het Dijleland’
IJsewandeling I 9 km Start I Gemeenteplein I Huldenberg I Wandelgids I ’15 wandelingen in het Dijleland’
Kunstdorpwandeling I 6 km Start I Sint-Hubertuskerk I Wakkerzeel I Wandelgids I ‘20 wandelingen Noord-Dijleland’
kruisborre Wandelpad
banmolen Wandelpad
grimberGse kapellen Wandelpad
je vindt een Kaartje van deze route in de handige uitneembare middenkatern
Een vrome legende De Kruisborrekapel (1622) draagt een legende met zich mee. Eentje met een gestolen hostie, wroeging en bloedkleurige boomspaanders. Bedevaarders bouwden tal van kapelletjes in de buurt en vandaag is de omgeving een uniek en beschermd erfgoed.
Kruisborrewandelpad I 8 km Start I Hopmarkt I Asse Wandelgids I '29 wandelingen in de Brabantse Kouters'
Zenne Wandelpad
Landelijk en historisch
Eeuwenoude molens, paters en sterren
Ondanks de nabijheid van Brussel is Merchtem nog vrij landelijk gebleven. Dat ontdek je op deze wandeling, samen met een rits historische gebouwen. De geschiedenis van de molen Passerel van Pipenpoys – de Banmolen- gaat zelfs terug tot 1269.
Dit wandelpad brengt je terug in de tijd langs kerk- en veldwegeltjes in de schaduw van de mooie Abdij van Grimbergen. Je komt langs de Liermolen en de Tommenmolen, eeuwenoude, gerestaureerde graanwatermolens die deel uitmaken van het Museum voor de Oudere Technieken. Aan het einde van de wandeling kom je in de buurt van volkssterrenwacht Mira, een bezoekje waard.
Banmolenwandelpad I 8 of 11 km Start I O.L.V.-ter-Noodtkerk I Merchtem I Wandelgids I ‘29 wandelingen in de Brabantse Kouters’
Grimbergse Kapellenwandelpad I 10 km I Start I Gemeentehuis I Grimbergen I Wandelgids I ‘29 wandelingen in de Brabantse Kouters’
vierdorpen
windmolen
Wandelpad
Wandelpad
Terug naar de ridDERTIJD
Vier landelijke dorpjes
De molen van Kapitein Zeppos
De brede riviervlakte van de Zenne brengt je door het groen naar het Kasteel van Beersel. Deze vijftiende-eeuwse waterburcht is de trots van de streek en je waant je terug in de tijd van ridders en jonkvrouwen.
Vier dorpskernen met daartussen weidse vergezichten over het golvende akker- en weideland. De soms onooglijke dorpjes die je kruist zijn Gaasbeek, Sint-Laureins-Berchem, Oudenaken en Elingen.
Weidse vergezichten en een indrukwekkend kasteel, maar de meest bekende troef van deze wandeling is ongetwijfeld de Zepposmolen. Televisiekijkers uit de jaren zestig herinneren zich ongetwijfeld de molen van Kapitein Zeppos, de held van het gelijknamige populaire jeugdfeuilleton.
Zennewandeling I 4,3 km Start I Herman Teirlinckplein I Beersel I Wandelgids I '6 wandelingen tussen Zennevallei en Zoniënwoud'
Vierdorpenwandeling I 9,5 km Start I Dorpsplein I Gaasbeek I Wandelgids I '8 wandelingen in Oost-Pajottenland'
Windmolenwandeling I 7,5 km Start I Onze-Lieve-Vrouwekerk I Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek I Wandelgids I '7 wandelingen in West-Pajottenland'
31 I
Beleef de wereld van Pieter Bruegel
BRUEGEL Wandelpad
Pieter Bruegel de Oude plantte in de zestiende eeuw zijn schildersezel in de Pedevallei in Dilbeek. Hij maakte de streek meteen wereldberoemd. Zo is het kerkje van Sint-AnnaPede te zien in het museum van Napoli, in het werk ‘de Parabel van de Blinden’. En het ‘Landschap met ekster op de galg’ toont de watermolen van Sint-Gertrudis-Pede, te bewonderen in het Hessisches Landesmuseum in Darmstadt, Duitsland. Ook in andere werken in musea over heel de wereld duikt dit heerlijk stukje Pajottenland op. Langs het Bruegelwandelpad in Dilbeek vind je negentien reproducties van werken van Bruegel, midden in het landschap dat de meester zo inspireerde. Het zijn schilderijen waarin je vaak een kerkje, een horizon of een ander fragment herkent. Het openluchtmuseum biedt een unieke combinatie: een wandeling in de rust en natuur van de Pedevallei samen met de kunst van een grootmeester. Je kan het wandelpad ook met de fiets bezoeken of je kan de 45 kilometer lange Bruegelroute volgen. Deze fietsroute brengt je langs glooiende landschappen zoals Bruegel zelf ze ook bewonderd heeft. Het traject leidt je langs fraaie haltes zoals het spoorwegviaduct in Sint-Gertrudis-Pede, de Luizemolen in Anderlecht, het kasteel van Gaasbeek en het domein van Groenenberg.
Bruegelwandeling I 8 km I Fiets -en autoroute I 45 km Start I kerk Sint-Anna-Pede I Dilbeek
I 32
je vindt een Kaartje van deze route in de handige uitneembare middenkatern
33 I
Geheime plekken van de Groene Gordel GG ID naam Dixie Dansercoer leeftijd 47 jaar beroep poolreiziger favoriete plekje Een wandeling in de vallei van de IJse verrast me telkens weer. Hier, tussen Overijse en Neerijse, is de natuur schitterend. leukste winkel Winkelen doe ik niet vaak maar in het natuurwinkeltje De Dageraad in Overijse kom ik graag. lekkerste eten Dat doe ik na een wandeltocht in Taverne Rochus aan het Gemeenteplein in Huldenberg. plezantste activiteit voor kinderen Ravotten in het Sint-Agatha-Rode bos wat mag een bezoeker zeker niet vergeten? Zijn stapschoenen en een fiets. Maar opgelet, de heuvels van de IJsevallei zijn echte kuitenbijters.
“De heuvels zijn echte kuitenbijters”
GG ID naam Leen Demaré leeftijd 48 jaar beroep radiopresentatrice favoriete plekje Het Zoniënwoud. Ik reed er vroeger elke dag door op weg naar school. Het is er zo rustig en prachtig groen. leukste winkel Mijn slager in Vilvoorde. Die heeft de lekkerste paardensteak, een specialiteit in Vilvoorde. lekkerste eten Doe ik in De Kuiper en ’t Onbekende in Vilvoorde en het Italiaanse restaurant Da Beni in Strombeek-Bever. plezantste activiteit voor kinderen Het wriemelende leven in de kikkerpoelen van het Zoniënwoud ontdekken. wat mag een bezoeker zeker niet vergeten? Om het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren te bezoeken. Een must.
I 34
“Zo rustig en prachtig groen”
GG ID naam Frank Deboosere leeftijd 51 jaar beroep weerman favoriete plekje Grimbergen is niet voor niets de Parel van Brabant. Het is een heel mooi en groen dorp. leukste winkel Mijn fietsenmaker in Londerzeel. Ik ben een fervent fietser. lekkerste eten Grimbergen is het lekkerste streekproduct, het bier bedoel ik dan. En in ’t Fenikshof smaakt die het beste. plezantste activiteit voor kinderen Volkssterrenwacht Mira. Iedere laatste vrijdagavond van de maand leid ik er zelf de bezoekers rond. Boeiend voor volwassenen en kinderen. wat mag een bezoeker zeker niet vergeten? Een fiets. Er is geen mooiere streek om te fietsen dan de Groene Gordel.
GG ID naam Jan De Smedt leeftijd 60 jaar beroep galeriehouder favoriete plekje De rust op de Putberg in Asse en de schoonheid van het Dorpsplein in Kobbegem. leukste winkel Winkelen? Dat is mijn ding niet. Maar mijn favoriete restaurant is Taxus in Opwijk. Heerlijk gewoon. lekkerste eten Een frisse geuze is het beste streekproduct. En je moet zeker konijn met geuze proeven. plezantste activiteit voor kinderen Het kasteel van Gaasbeek. Hun fantasie wordt er echt geprikkeld.
“Hun fantasie wordt er echt geprikkeld”
wat mag een bezoeker zeker niet vergeten? Volop te genieten van de rust in de mooiste groene plekken van het Pajottenland. Probeer de tuin van galier De Ziener in Asse maar eens.
GG ID naam Leen Jonckers leeftijd 25 jaar beroep journaliste favoriete plekje Mijn ultieme rustplek is het kleine bos op de grens van MoorselenSterrebeek.Vlakbijdebewoondewereldentochmiddeninhetgroen. Of wandel in Tervuren het Kapucijnenbos door, welkom in het paradijs. leukste winkel MijnschoenmakerinWezembeek-Oppem.Eenpiepkleinewinkel met een schoenmaker die mij en mijn schoenverslaving graag ziet komen. lekkerste eten Ik ben verzot op lekker eten. Van een verzorgde snelle hap in restaurantNostalgeminNossegemtothetgastronomischeLaChassedesPrinces in Sterrebeek. plezantste activiteit voor kinderen Klauteren op de speeltuigen van de speeltuininOverijse,achtercultuurcentrumDenBlank.Datdeedikalskindooken het was er super. wat mag een bezoeker zeker niet vergeten? Proeven van de tafeldruif. Het is mijn favoriete streekproduct. Ze zijn overheerlijk, uniek in de wereld en ze zijn gewoon een stukje geschiedenis van de streek.
35 I
Traditie ophetbord Landbouwer Dirk Bergen (32) uit Nossegem buigt zich over de volgende rij witloofkroppen. Hij rooit ze stuk voor stuk met de hand, net zoals zijn overgrootvader dat deed. ‘Witloofboer ben je met hart en ziel of helemaal niet’, vertelt hij. ‘Grondwitloof is geen massaproduct, het vergt vakmanschap en handwerk. Ik leerde de stiel van mijn vader, die leerde het op zijn beurt van zijn vader en ook die leerde het van zijn vader. Traditie van het veld tot het bord, dat proef je.’
I 36
koken met streekproducten Asperges op z’n Vlaams Wat heb je nodig 2 bussels asperges I 4 eieren I 100 gr boter I 1 bosje peterselie I peper en zout
Bereiding Kook de asperges ongeveer twintig minuten. Kook intussen ook de eieren hard, pel ze en prak ze fijn met een vork. Verwarm de boter. Laat de asperges uitdruppen en verdeel ze over de borden. Strooi er de geprakte eieren over en overgiet met de warme boter. Versier met wat peterselie.
witloofrecept van Kwinten de paepe Chef-kok restaurant Trente Muntstraat 36 I Leuven
Wat heb je nodig voor vier 1 konijn met niertjes en lever I 8 pijltjes witloof I 200 gr tarwe I 25 cl witbier I scheutje melk I 1 eidooier I 3 bussels koriander I 200 gr spinazie I 1 L bouillon I 4 citroenen I 200 ml suikerwater (1/2) I mespuntje curcuma I peper I zout I nootmuskaat of foelie I 2 gr agar-agar I mespuntje xanthaangom
Bereiding • Schil de citroenen en blancheer 3 maal, zet op in suikerwater en laat confijten. • Kuis het konijn op en vul de filets met de niertjes en de lever. • Braiseer het witloof en pureer 4 kropjes met een mixer, de helft van de xanthaangom, peper, zout, nootmuskaat of foelie. • Kook de tarwe gaar in de helft van de bouillon met de curcuma. • Hou wat koriander apart voor de versiering, blancheer de rest in gezouten water, koel af en pureer met de mixer. Voeg de rest van de xanthaangom toe, kruid met peper en zout. Mix opnieuw. • Kook het witbier in met de rest van de bouillon, voeg de melk en een eidooier toe (niet meer laten koken). Schuim op met een mixer. • Pers en zeef vier citroenen, leng aan met de helft van het geconfijte citroensap, kook op voeg de agar-agar toe. Mix en laat afkoelen, mix daarna tot een gladde gel. • Kruid en bak het konijn aan en zet in de oven, 7 min. op 180 graden, draai in aluminiumfolie en laat rusten. • Schik alles en dien op. Smakelijk.
Brabantse stoverij Wat heb je nodig 75 gr boter I 700 gr rundkarbonades I 2 eetlepels bloem I 1 grote ui I 1 wortel I peper en zout I 1 fles Dobbele Palm, Op Ale of Affligem Dobbel 33 cl I kruidentuiltje I 1 eetlepel rode wijnazijn I 1 dl water I 2 eetlepels bruine suiker I 2 sneetjes bruin brood I 1 eetlepel graanmosterd
Bereiding Bak het rundvlees aan in een klontje boter. Bestuif het vlees met de bloem en roer goed. Bak op een laag vuurtje gedurende vijf minuten. Hou het vlees apart en bak de gesnipperde ui en wortel, kruid met peper en zout. Voeg opnieuw samen en doe er het bier, het kruidentuiltje, de azijn en het water bij en strooi er de bruine suiker over. Zorg er voor dat het vlees helemaal onder staat. Doe het deksel op de kom en laat anderhalf uur sudderen op een laag vuurtje. Verwijder dan het kruidentuiltje. Besmeer de sneetjes bruin brood met de mosterd en leg ze op het vlees, de mosterdkant naar onder. Doe opnieuw het deksel er op en laat nog een half uur sudderen.
Sabayon van Lindemans kriek en vanille-ijs Wat heb je nodig 2 eierdooiers I 2 eetlepels kristalsuiker I 1 dl kriek Lindemans I 4 bolletjes vanille-ijs
Bereiding Klop eierdooiers en de suiker met een mixer in een grote glazen kom, ongeveer vijf minuten. Zet de kom in een pan met heet water op een laag vuur. Schenk er het kriekbier bij en klop het tot het gebonden en schuimig is. Verdeel de bolletjes ijs over de twee kommetjes en overgiet met de sabayon.
37 I
GG streekproducten
De lekkerste streek van Vlaanderen Een heerlijk streekproduct is een perfect souvenir aan de Groene Gordel. Sommige streeklekkernijen zoals het witloof worden al eeuwenlang volgens aloude traditie geteeld, bereid en gekoesterd. Andere producten kwamen pas vorige eeuw overgewaaid en groeiden uit tot een heuse specialiteit. De tafeldruif mag zelfs rekenen op een Europese oorsprongserkenning. Zo’n Europese erkenning krijg je niet zomaar. De titel wordt enkel toegekend aan exclusieve producten die een sterke band hebben met hun regio. Dat is zeker het geval met de tafeldruif. In Hoeilaart, Overijse, Tervuren en Huldenberg vond
je in 1961 liefst 35.000 serres. Deze glazen dorpen waren het gevolg van het idee van één man. Hovenier Felix Sohie bouwde in 1865 de eerste serre in Hoeilaart. De kweek leverde een aardig centje op en de druiventeelt explodeerde. De energiecrisis van de jaren 1970 maakte het echter behoorlijk duur om de ser-
Witgoud Het gebeurt nog hier en daar in Erps-Kwerps, Kampenhout of Berg, de tantes en grootmoeders van de boerenfamilie die verzamelen in het witloofkot om uren aan een stuk geduldig witloof te kuisen. Al sinds de negentiende eeuw is het witloof de groente bij uitstek in het Dijleland. Toch is dit witte goud, zoals het witloof in de volksmond wordt genoemd, van oorsprong een Brusselse vondst. Het was Brusselaar Fransiscus Breziers die in de winter van 1834-1835 voor het eerst een vaste krop witloof kweekte op de wortels van de chicoreiplant. Hij was hoofdhovenier van de Brusselse botanique.
Duveltjes In het witloofmuseum in Kampenhout kom je alles te weten over de sociale en culturele impact van deze groente. Bewonder de witloofreuzen, warm je aan authentieke duveltjes en ga dan in het aanpalende Veilinghof een heerlijke witloofspecialiteit proeven. Of nip van een Chic’eau de vie, een hartig distillaat uit de wortels van grondwitloof. Ontdek de streek met de fiets en volg de Witloofroute (39 km).
www.witloofmuseum.be
I 38
stra streeffke
pr o d u c
t
streek ro duc v la a mp s -b ra b atenn t
res warm te houden. Veel druiventelers haakten af maar de tafeldruif is tot vandaag een superlekker en gezond streekproduct. In Overijse ontdek je de geschiedenis van de tafeldruif in het druivenmuseum. Proeven kan je in Wijnkelder Soniën en om te feesten moet je eind augustus naar de Druivenfeesten. Hier wordt elk jaar de Druivenkoningin gekozen. Ook in Duisburg (augustus), Hoeilaart (september) en Huldenberg (oktober) wordt de druif gevierd.
www.tafeldruif.be www.sonien.be
Fietsen in de Brabantse Kouters
In het wiel van EddyMerckx Eddy Merckx stapt graag de fiets op voor een stevige rit door de Groene Gordel. Vandaag duwt hij ons op weg voor een tocht op het fietsknooppuntennetwerk, het handige web van fietsverbindingen dat je langs de mooiste plekjes in heel Vlaams-Brabant brengt.
39 I
2
34
kerk van Sint-BrixiusRodE in MEISE
‘s Gravenkasteel van Humbeek
30 1
10 9
41
40
Oppem
Nationale plantentuin
Fietsen in de Brabantse Kouters
Plaats van afspraak is de kerk van Sint-Brixius-Rode1. Nog nooit van gehoord? Dit kleine dorp in de Brabantse Kouters is nochtans de thuishaven van Eddy Merckx. De familiehoeve ligt zowat in de schaduw van de kerk. Hij startte er na zijn actieve wielercarrière zijn fietsenbedrijf. Vandaag kent iedere wielertoerist de fietsen van Eddy Merckx. De wielerlegende stapt nog vaak zelf de fiets op voor een rondrit door de streek, klimmend op de heuvels van het Pajottenland of in een ware tijdrit langs het kanaal Brussel-Rupel in Grimbergen. Er is zelfs een speciale
I 40
Eddy Merckxroute, 37 kilometer lang en je hoeft heus geen fietskampioen te zijn om van deze route te genieten. Eddy Merckx is de peter van het fietsknooppuntennetwerk Brabantse Kouters en wil ons graag uitzwaaien. ‘Ik woon hier niet alleen graag, ik fiets hier ook met veel plezier’, legt hij uit.
facts I Huur een fiets Geen plaats meer in de wagen om de fiets mee te nemen? Geen nood. Je vindt voldoende fietsverhuurdiensten in de Groene Gordel. Klik voor een overzichtje naar www.vlaamsbrabant.be/ fietsverhuurdiensten.
Zeekanaal Brussel-Rupel
Verbrande brug Vilvoorde
3
4
35
14
73
tuchthuis achttiende eeuw
5
39 6 8
7
Park Drie fonteinen
Volkssterrenwacht MIRA, GRIMBERGEN
‘Ik heb in mijn carrière genoeg bergen op en af gereden. In deze vlakke streek is het heerlijk ontspannen fietsen.’ We nemen de fietsknooppuntenkaart er bij en noteren de nummertjes van onze route, eenvoudiger kan niet. Wie zijn route niet zelf wil uitstippelen, kan nog altijd een van de twaalf bewegwijzerde fietsroutes in de Groene Gordel volgen. Vanaf het voorjaar 2010 kan je die trouwens gratis downloaden via www.groenegordel.be. De wielerkampioen geeft ons een duwtje en we volgen de pijlen naar knoop-
abdij van Grimbergen
Brussel in de verte
punt 34. De torens van het ’s Gravenkasteel van Humbeek2 priemen even later door de bomen. Het is een imposant gebouw. De oudste delen dateren al uit de vijftiende eeuw. We trappen meteen door naar knooppunt 35 in hartje Humbeek en dan langs weiden en velden tot de oever van het kanaal Brussel-Rupel3. De eerste tien kilometer gingen vlotjes.
Verpozen in een fietscafé Hotel-restaurant Tower Bridge aan de rand van het water is een fietscafé, vertelt het label ‘fietsvriendelijk’ op de deur. Het terras lonkt, en waarom ook niet?
facts I Met handbike, tandem of rolstoel Ook mensen met een motorische beperking kunnen in de Groene Gordel terecht met de fiets, ligfiets, handbike, tandem of rolstoel. De Lustoordroute in Gooik telt twee lussen, van 10 en 15 kilometer. Een groot overzichtspaneel aan het vertrekpunt (sportcentrum De Koornmolen) vertelt je waar je een helling mag verwachten, waar rustpunten met banken zijn voorzien en welke handelszaken langs het parcours toegankelijk zijn. De begeleidende folder kost 2 euro en is verkrijgbaar bij de gemeentelijke Sportdienst: T 02 532 14 02 E ann.everaet@gooik.be
41 I
Fietsen in de Brabantse Kouters
Het is hier een oase van rust tussen het groen terwijl er af en toe een kanaalboot ongehaast voorbij glijdt. Langs het hele fietsknooppuntennetwerk vind je dergelijke fietscafés op je weg. Hier zijn fietsers meer dan welkom om de dorst te lessen, een streekeigen hapje te eten, maar er is ook een reparatie- en EHBO-kit, toeristische informatie en fietskaarten. We stappen opnieuw de fiets op en gaan de indrukwekkende Verbrande Brug over in Vilvoorde4. De naam is afkomstig van de houten brug over het kanaal Brussel-Schelde die in 1577 werd afgebrand door het Spaans Garnizoen dat hier gelegerd lag. We volgen de pijl naar knooppunt 14 waar twee gigantische koeltorens van de elektriciteitscentrale de lucht tekenen. Via een verkeersvrij, groen wegje aan de rand van de stad komen we op de grote autobrug over het kanaal. Hier kijken we uit over het achttiende-eeuwse tuchthuis. Een enorm cellencomplex voor criminelen, prostituees, landlopers en deserteurs, althans in die tijd. De gevangenen leerden er een ambacht of een beroep. Na een grondige restauratie herleeft het gebouw in al zijn glorie.
Tussen stad en platteland We steken opnieuw het kanaal over en duiken Park Drie Fonteinen5 binnen, een mooi en reliëfrijk gebied van vijftig hectare. Een park is nooit ver weg in de Groene Gordel. Even later rijden we de gebouwen van de Vlaamse Media Maatschappij voorbij. Aan knooppunt 73 wijken we af van het fietsnetwerk want wat verderop ligt Living Tomorrow, beter gekend als het Huis van de Toekomst. Hier leer je hoe we morgen werken, wonen en leven tijdens een boeiende, interactieve rondleiding. Opnieuw op het fietsknooppuntennetwerk leidt nummer 39 ons langs rijen knotwilgen en paarden. Er is geen auto meer te zien en toch duikt in de verte het Atomium6 op. Ondanks de rust hier is de hoofdstad niet ver. Als we de an-
I 42
dere kant uit kijken, zien we de trots van Grimbergen, de abdij7. Sinds 1128 wonen er Norbertijnen en vandaag zijn er dat nog steeds een 25-tal. Kleine wegeltjes en hoeves met mooie namen als Hof ter Weerde en Spiegelhof brengen ons in een ring rond het centrum. Je kan ook Grimbergen induiken voor een bezoek aan Volkssterrenwacht Mira8 of het Museum voor de Oudere Technieken waar je een indrukwekkende verzameling handwerktuigen, machines en watermolens treft. Heel boeiend voor kinderen.
Vleesetende planten Knooppunten 40 en 41 tonen de weg over de autoweg A12 tot aan de Nationale Plantentuin van België9. Absoluut een bezoek waard. Deze unieke tuin is 92 ha groot en herbergt liefst 18.000 soorten planten, van vleesetende tot geneeskrachtige exemplaren, uit alle hoeken van de wereld. Nu is het even doorbijten want een stevige helling – Eddy Merckx waardig – brengt ons naar het dorpje Oppem10. Gelukkig komt er na een helling een afdaling en voor we het goed en wel weten, staan we in Wolvertem op een steenworp van ons vertrekpunt Sint-Brixius-Rode. We hebben 36 kilometer in de benen. Onze kaart kondigt wat verder De Lindeboom aan, en ook al ligt die niet langs onze route, dat laatste fietscafé is dat ene kilometertje extra beslist waard.
facts I Fietsvriendelijk logeren Ben je als fietser op doortocht in de Groene Gordel? Hotel Panorama en Hotel Soret, allebei in Overijse, leggen zich specifiek toe op fietstoeristen. Toerisme Vlaanderen controleert regelmatig op hun fietsvriendelijkheid. Hier kan je bijvoorbeeld je kledij drogen, je fiets gratis en veilig stallen en je volgende slaapgelegenheid reserveren.
facts I Langs brouwers, Brussel en het witte Kinderbos Met de fiets naar Brussel? Of een smakelijke bierenroute volgen? Op het fietsknooppuntennetwerk vind je enkele mooie routesuggesties. De fietslus Trappen van Brussel naar het groen brengt je van Tervuren of Diegem naar de Grote Markt in Brussel en terug. De Brouwersroute gaat langs de brouwerijen Palm, Duvel, Mort Subite, Affligem, Malheur, Satan en Karmeliet, en de bieren Grimbergen, Leireken en Kossaat. Het vertrekpunt is het voormalige stationsgebouw en gezellig eetcafé Leireken in Steenhuffel. De Witte Kinderbosroute vertrekt aan het monument van de Verongelukte, Vermoorde en Vermiste Kinderen onder de Sint-Romboutstoren in Mechelen en gaat tot aan het Witte Kinderwandelbos bij Houtem (Vilvoorde) en terug. Je komt onder meer langs het Rubenskasteel, het Floordambos en de bomkraters van Muizen.
3 x fietsen in de groene gordel Dankzij het fietsknooppuntennetwerk kan je zelf je tocht door de Groene Gordel gemakkelijk uitstippelen. Daarnaast zijn er routesuggesties op het netwerk en een aantal bewegwijzerde thematische fietsroutes. Hier alvast 3 suggesties voor een geslaagde fietsuitstap. De plannetjes en wegbeschrijving van deze fietsroutes vind je in het middenkatern van dit magazine. Zo kan je onmiddellijk op stap. 1 Satan en Duvel De Brouwersroute I 33, 65 of 100 km volgens knooppunten Start I Eetcafé Het Leireken I Steenhuffel Je fietst langs de brouwerijen Palm, Duvel, Mort Subite, Affligem, Malheur, Satan en Karmeliet, en ontdekt ook de bieren Grimbergen, Leireken en Kossaat. Kies voor de lus van 33, 65 of de volle 100 kilometer. 2 Klimmen en dalen Valleitjesroute I 31 km bewegwijzerd Start I Koning Albertstraat I Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek In afwachting van het fietsknooppuntennetwerk Pajottenland (april 2010) kan je deze streek dankzij een waaier van fietsroutes al helemaal ontdekken. Zoals deze Valleitjesroute. De heuvels van het Pajottenland kunnen stevige kuitenbijters zijn, maar gelukkig is er na elke beklimming ook een afdaling. Landelijke wegeltjes, geuzestekerij De Cam, kapelletjes en veel meer fraais vind je op je weg. 3 Tussen twee waters Fietsen langs het water I 36 km volgens knooppunten Start I Witloofmuseum I Kampenhout Deze tocht voert je eerst mee langs het kanaal Leuven-Dijle. Door Boortmeerbeek en Haacht kom je dan aan de oevers van de Dijle. Je meandert mee tot in het festivaldorp Werchter om in Wijgmaal opnieuw op het kanaal te stoten. Aan het sas van Tildonk kan je in Café Maritime genieten van een streekgerecht of verfrissing. De Vaartdijk brengt je terug naar het Witloofmuseum.
De gordel is rond Het Fietsknooppuntennetwerk Pajottenland & Zennevallei is de ultieme schakel van een fietsnet dat heel de Groene Gordel, ja zelfs heel de provincie bestrijkt. Dit laatste deel is in april 2010 klaar. Het meet 400 kilometer aan veilige fietswegen in Bever, Galmaarden, Herne, Pepingen, Halle, Beersel, Sint-Genesius-Rode, Sint-Pieters-Leeuw, Lennik, Gooik, Roosdaal, Liedekerke, Ternat en Dilbeek. Het principe is eenvoudig. Stippel met de fietsknooppuntenkaart in de hand je route uit en noteer de nummers van de knooppunten waar je langs komt. Daarna volg je met de fiets gewoon de route van nummer tot nummer door de wegwijzers te volgen. Fietscafés, hellingsgraad en bezienswaardigheden staan op de kaart. Ook de andere Vlaamse provincies investeerden in een fietsknooppuntennetwerk zodat je nu heel Vlaanderen met de fiets kan doorkruisen. De kaarten kosten vijf euro. Je vindt ze bij de toeristische diensten in de provincie Vlaams-Brabant of je kan ze bestellen via www.toerisme.vlaamsbrabant.be
op bezoek Bij de buren (1)
Leuven kunststad Kunststad, bierstad, universiteitsstad, groene stad, levende stad, historische stad. Leuven is het allemaal. Leuven ademt geschiedenis uit. Het beroemde stadhuis en de imposante Sint-Pieterskerk aan de Grote Markt zijn glorieuze voorbeelden van Brabantse laatgotiek. De Katholieke Universiteit is de oudste van de Lage Landen en laat al zes eeuwen haar sporen na. Bezoek onder meer de veertiende-eeuwse universiteitshal en de statige universiteitsbibliotheek aan het Ladeuzeplein. Het Groot Begijnhof is beschermd als UNESCO-werelderfgoed en aan de rand van de stad schitteren enkele fraaie abdijen. Kunstgeschiedenis vind je in M, het nieuwe museum van de stad. De eigen rijke collectie wordt aangevuld met tijdelijke, spraakmakende tentoonstellingen van moderne en oude meesters. Het gebouw combineert zelf ook oude en nieuwe accenten in een fraai ontwerp van architect Stéphane Beel. Er valt in Leuven altijd wel wat te beleven, zoals Marktrock, HapjeTapje, Beleuvenissen, beiaardconcerten, Paasfeesten, kerstmarkt … De brouwerstraditie startte hier in 1336 en Stella vindt er nog steeds een thuis. Cafés en terrasjes zijn hier in overvloed. De Oude Markt is niet voor niets ‘de langste toog van Europa’. Leuven is ook verrassend groen. Wat dacht je van een boottochtje op de roeivijver van het provinciedomein Kessel-Lo? Of een geurige wandeling in de Kruidtuin, de oudste plantentuin van België? Het Meerdaalwoud nodigt uit tot een stevige boswandeling in Heverlee en romantische zielen kunnen kuieren in het stadspark of het Arenbergpark.
43 I
welke soort fietser ben jij?
CycleRough GG ID
naam Niels Albert leeftijd 23 jaar beroep veldrijder woonplaats Tremelo De Groene Gordel is een prachtig oefenparcours. In de heuvels van Overijse en Huldenberg vind je de schitterende autovrije wegjes waar je je tanden op kan stukbijten om de top te halen. En als het regent? Dan neem ik er de modder graag bij. Als ik het rustiger aan wil doen, rij ik enkele toertjes rond het meer van Keerbergen.
I 44
Cycle Fast GG ID
naam Patrick Vanderborght leeftijd 47 beroep bediende woonplaats Heverlee De landelijke wegen van het Pajottenland en vooral de omgeving van Halle vormen een eindeloos traject voor wie uren ongehinderd wil fietsen. Hier kan je eens goed doortrappen, de ene heuvel op en dan in een vaart er af. Ik fiets ook soms de Gordelroute rond Brussel en kijk telkens op van hoeveel groen er in deze streek nog is.
CycleChic GG ID
naam Annelien Moyaers leeftijd 25 jaar beroep verzorgster woonplaats Erps-Kwerps De autovrije fietsroute langs de hogesnelheidslijn tussen Leuven en Brussel is ideaal voor een dagje sportief shoppen met de vriendinnen. Ofwel richting Leuven, de mooiste winkelstad, ofwel naar de baanwinkels in Nossegem. De mooiste plek om te fietsen is langs het Kanaal LeuvenDijle. Een mooie, rustige route waar je hier en daar een terrasje vindt.
Cycle Easy GG ID
namen Jos Rottiers en Anita Daelemans leeftijd 59 en 56 jaar beroep op rust woonplaats Steenhuffel Als de zon schijnt en het kriebelt, dan trekken we er samen met de fiets op uit. Vanuit Het Leireken, het oude station van Steenhuffel, vertrekken de mooiste fietsroutes. Of je kan inpikken op het fietsknooppuntennetwerk en zo ontdek je altijd wel een nieuwe verrassing op je weg. Het is hier heel vlak, lekker gemakkelijk om te fietsen.
45 I
parken en tuinen in de groene gordel Kiezen is verliezen. Er zijn tientallen fraaie kasteelparken en verrassende tuinen te vinden in de Groene Gordel, maar je kan ze niet allemaal tegelijk ontdekken. Kies je voor een romantische wandeling of een ridderlijk kinderavontuur? Bloemenpracht of landschapsarchitectuur? Een geslaagde uitstap begint met een doordachte keuze.
De historicus Het kasteeldomein van Gaasbeek (49 ha) brengt je terug naar de tijd van ridders en jonkvrouwen, graven en gravinnen. Het domein is de laatste restant van de oude heerlijkheid Gaasbeek die in 1236 werd gesticht door de Hertog van Brabant. Lamoraal, graaf van Egmond, is wellicht de bekendste eigenaar. Hij kocht het kasteel in 1565, drie jaar voor hij werd onthoofd. De laatste bewoonster was markiezin Marie Arconati-Visconti. Zij bleef kinderloos en schonk het kasteel in 1921 aan de Belgische staat, samen met een kunstcollectie uit de hele wereld die te bewonderen is in het kasteel. De aanpalende museumtuin laat je proeven van een glorierijk verleden waarin Vlaamse hoveniers en fruittelers tot de wereldtop behoorden. De tuin herbergt een unieke collectie oude en zeldzame rassen fruitbomen, groenten en sierplanten. Kasteeldomein van Gaasbeek
Kasteelstraat 40 I 1750 Gaasbeek I T 02 531 01 30
I 46
Lamoraal, graaf van Egmond
Een park vooriedereen Het verliefde koppel
De kunstminnaar
Onze tip voor wie op zoek is naar romantiek? Rozentuin Coloma in Sint-Pieters-Leeuw. Met 3000 soorten en 30.000 struiken is deze tuin gekend bij floristen over heel de wereld. Tijdens een wandeling tussen duizenden en duizenden rozen is de romantiek hier gewoon uit de lucht te plukken. Het kasteel –oorspronkelijk uit 1515– maakt het decor volledig.
Wie van kunst houdt, is ongetwijfeld al wel eens in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) beland. Een indrukwekkend gebouw met een unieke collectie Afrikaanse kunst en kolonialistisch materiaal. Het museum ligt aan de rand van het Park van Tervuren, met zijn 207 hectare netjes ingericht groen een stijlvolle uitloper van het Zoniënwoud.
Rozentuin Coloma J. Depauwstraat 25 I 1600 Sint-Pieters-Leeuw
Kasteelpark Ter Rijst in Heikruis (Pepingen) is ook een perfecte plek voor romantische zielen. Hand in hand wandelen op het lange wandelpad langs waterpartijen, op zoek naar de wilde narcis of gewoon genieten van de omgeving. Het kasteel Ter Rijst werd in 1490 gebouwd door Karel Van der Noot. Het werd in de tweede helft van de 19de eeuw verbouwd in neoclassicistische stijl. Ook het park (50 ha) en de grootste bomen dateren uit die periode. Park Ter Rijst I Steenweg Asse I 1670 Pepingen
De oorsprong van het park gaat terug tot de twaalfde eeuw toen de Brabantse hertog Hendrik I hier een jachtslot bouwde dat volledig omringd was met water. Het Koloniën-paleis en het Afrikamuseum werden in opdracht van Leopold II gebouwd op het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw. De Franse tuinarchitect Lainé ontwierp de neoklassieke Franse tuin. Je vindt her en der mooie standbeelden, zoals de beeldengroep ‘The Congo I presume’ van kunstenaar Tom Frantzen. Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
Leuvensesteenweg 13 I 3080 Tervuren I T 02 769 52 11
47 I
parken en tuinen in de groene gordel
De kinderen
De wandelaar
In het Provinciedomein Huizingen voelen kinderen zich meteen thuis. Ravotten in het bos, roeien op de vijver of duiken in het openluchtzwembad. De speeltuin ‘Het betoverde boomvolk’ is er voor de jongste kinderen, in de nieuwe speeltuin ‘Over de muur’ kunnen kinderen van acht tot veertien jaar zich uitleven. De dierentuin is op maat van kinderen gebracht tot een levend erfgoedpark (opening in april 2010). Hier kan je een konijn knuffelen, geitjes en schapen aaien en de VlaamsBrabantse kippenrassen ontdekken. Een vergeten appel proeven? Dat kan in de boomgaard met oude hoogstammige appelvariëteiten.
Wandelen in een rustgevende Engelse tuin midden in een drukke regio? Dat kan in Domein Drie Fonteinen in Vilvoorde. Het grootste deel van het park is aangelegd in Engelse landschapsstijl. Het park was vroeger een kasteeldomein en bevat nog enkele historische gebouwen zoals een oranjerie met Franse tuin en een majestueus koetshuis. Het domein is vijftig hectare groot en een gegeerde plek voor wandelaars en joggers.
De als monument erkende rotstuin toont liefst 1200 soorten bloemen en planten en is uniek in zijn soort. Het provinciedomein heeft een blindentuin van 75 hectare. Met de hulp van praatpalen, braillebordjes en natuurlijk de heerlijke bloemengeuren kunnen ook mensen met een visuele beperking genieten van de plantenrijkdom.
Een pittoresk plaatje schieten? Dat kan zeker in Steenhuffel waar Brabantse trekpaarden grazen rond het kasteel van Domein Diepensteyn. Het domein is het fraaie uithangbord van Brouwerij Palm. Het kasteel zelf doet dienst als ontvangst- en feestruimte. De overige gebouwen vormen de stoeterij waar Palm het Belgische trekpaard kweekt.
Provinciedomein Huizingen
Henry Torleylaan I 1654 Huizingen I T 02 383 00 20
I 48
Park Drie Fonteinen I Beneluxlaan I 1800 Vilvoorde
De fotograaf
Domein Diepensteyn
Steenhuffeldorp 3 I 1840 Londerzeel I T 052 31 74 14
Download de mooiste wandelparels Liefst vijftig wandelingen in de mooiste parken, tuinen, bossen en natuurgebieden in de Groene Gordel liggen op slechts een paar muisklikken ver. Op www.groenegordel.be vind je de digitale fiches van deze wandelparels, compleet met een vleugje geschiedenis, de bijzonderheden en een kaartje. Gewoon afdrukken en je kan op weg. Wandelen wordt handiger en goedkoper dan ooit.
op bezoek Bij de buren(2)
Hageland In het Hageland kondigen kerktorentjes van ver in het landschap het volgende dorpje aan. Het Hageland strekt zich uit ten oosten van de Groene Gordel, van Leuven tot de provinciegrenzen met Limburg, Antwerpen, Luik en Waals-Brabant. Het is in de eerste plaats een wandelland. Je vindt er honderden kilometers bewegwijzerde wandelpaden en fraaie landschapswandelingen. In de lente kleuren de bloesems op de eindeloze rijen fruitbomen de hele streek in witte en roze tinten. Geniet onderweg van een heerlijk streekproduct of bestel een glaasje Hagelandse wijn op een terras. Al in de dertiende eeuw groeiden er immers wijnranken op deze heuvels. Hageland is ook bierland, met tal van kleine huisbrouwerijen en Hoegaarden als bekendste exportproduct. Het bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw vertelt je graag de geschiedenis van dit witbier.
De plantenliefhebber Tuin- en plantenliefhebbers halen hun hart op in de Nationale Plantentuin in Meise. Hier vind je liefst 18.000 soorten van over heel de wereld, van vleesetende tot geneeskrachtige planten. Sommige planten zijn in het wild uitgestorven. En bij slecht weer? Dan wandel je toch gewoon de indrukwekkende serres binnen. Nationale Plantentuin I Domein van Bouchout Nieuwelaan 38 I 1860 Meise I T 02 260 09 70
Kasteelpark Groenenberg werd in het begin van de twintigste eeuw ontworpen door landschapsarchitect Edmond Galoppin. Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep het park veel schade op maar de afdeling Bos en Groen van de Vlaamse Gemeenschap herstelde het park op het einde van de vorige eeuw volgens de oorspronkelijke plannen. Galoppin tekende zes zichtassen langs de belangrijkste onderdelen van het park naar de oneindigheid van het landschap rondom. Vijf van deze assen bestaan vandaag nog.
Het is hier ook prachtig fietsen. Het fietsknooppuntennetwerk telt 670 kilometer bewegwijzerde routes en sluit aan op dat van andere provincies en het Dijleland. Bestemmingen genoeg. Ontdek één van de zes zalige provinciestadjes: Diest, Tienen, Aarschot, Zoutleeuw, Landen en Scherpenheuvel-Zichem. Of waan je ridder in het Kasteel van Horst, bezoek het Suikermuseum, de Abdij van Averbode, de provinciedomeinen Het Vinne – het grootste natuurlijke meer van ’t land – in Zoutleeuw en Halve Maan in Diest.
Domein Groenenberg Konijnestraat 172b I 1602 Sint-Pieters-Leeuw
49 I
eeuwenoude bossen in de groene gordel
Verdwalen in een beukenkathedraal Wandelen in een echt oerwoud? Dat kan in de Groene Gordel. Het ZoniĂŤnwoud, het Hallerbos, het Meerdaalwoud en het Heverleebos zijn unieke restanten van het Kolenwoud. Dit gigantische oerbos strekte zich 10.000 jaar geleden uit van de oevers van de Rijn tot aan de Noordzee.
I 50
Slanke beuken verheffen zich als gigantische zuilenrijen in een chaotisch patroon en maken van het Zoniënwoud een echte beukenkathedraal. Het uitgestrekte woud is met zijn meer dan 4.400 hectare het grootste overblijfsel van het vergeten Kolenwoud. De heuvelende bodem is gevormd door het gure klimaat van de vorige ijstijd en werd nooit door de mens veranderd. Je kan urenlang doelloos door het Zoniënwoud wandelen over de mooiste boswegeltjes. Of volg een van de vele bewegwijzerde leer- en wandelpaden. Jezus-Eik is een geschikte uitvalsbasis om het Zoniënwoud te verkennen. Je kan je wagen kwijt aan de kerk en er is voldoende horeca om er na je wandeling na te genieten. Een bezoekerstip? Het Arboretum van Tervuren telt liefst 470 boomsoorten. Je vindt er indrukwekkende mammoetbomen en de dikste Amerikaanse tamme kastanje van België. Zeker ook de moeite is een bezoek aan het Arboretum van Groenendaal, het oudste arboretum van ons land met vierhonderd verschillende boomsoorten. In het aanpalende Bosmuseum leer je welke dieren er zoal in het bos leven, hoe een bos beheerd wordt en wat de geschiedenis is van het Zoniënwoud.
Paars tapijt Iets meer opschuiven naar het Pajottenland ligt het mooie Hallerbos. Hier moet je absoluut naartoe in de lente en net als duizenden andere wandelaars en natuurliefhebbers op zoek naar schitterende geuren en kleuren. Het 550 hectare grote bos aan de rand van Halle kleurt dan immers paars door een dik tapijt van miljoenen boshyacinten. Ook de gigantische sequoiabomen maken zeker indruk. Een tocht door het Hallerbos start aan de Vlasmarktdreef. Daar ligt ook het bosmuseum dat je alles over dit mooie natuurgebied leert. Het Meerdaalwoud en Heverleebos vormen een boscomplex van meer dan 2.000 hectare ten zuiden van Leuven. Het is een wandel- en jogparadijs met een netwerk van majestueuze dreven. Er lopen tal van bewegwijzerde wandel- en mountainbikeroutes door het bos. Ook de nummers van het fietsknooppuntennetwerk vind je op je weg. Er zijn voldoende parkings langs de Naamsesteenweg en de Weertsedreef.
Speelbos Het hoeft niet gezegd dat de bossen in de Groene Gordel een grote speeltuin zijn voor kinderen. In het Meerdaalwoud vind je bovendien het speelbos Everzwijnbad waar de gekste houten speeltuigen en informatieve panelen staan opgesteld. Je geraakt er via de parking aan de kruising van de Weertse Dreef en de Herculesdreef in Sint-Joris-Weert.
Draven en galopperen Ben je paardenliefhebber? Er lopen meerdere ruiterroutes door de bossen en velden in de Groene Gordel. Zo vertrekt in Oud-Heverlee het Warandepad voor een tocht van 28 kilometer over prachtig aangelegde bospaden, ruiterpaden en holle wegen in het Meerdaalwoud en Heverleebos. Het Laarpad vertrekt in Nederokkerzeel en rijgt de wegeltjes aan elkaar tot een boeiend en veilig parcours van 19 kilometer aan de rand van de luchthaven in Zaventem. Het Pajottenpad vertrekt in Oetingen en is uiterst geschikt voor een lekker luie dagtocht in de stilte van het Pajottenland, langs de kasteeldomeinen Gaasbeek en Groenenberg. Kies voor de korte (25 km) of lange (35 km) versie. Je kan ook met de paardenkoets door de streek. De menroute het Koetshuispad is zestien kilometer lang en vertrekt in het dorpje Strijtem. Al deze routes – met kaartje en coördinaten – zijn gratis te downloaden op www.toerisme.vlaamsbrabant.be.
51 I
GG DIENSTEN Plan alvast je bezoek aan de Groene Gordel! De toeristische diensten helpen je graag voort. Toerisme Vlaams-Brabant Provincieplein 1 I 3010 Leuven T 016 26 76 20 I F 016 26 76 76 E toerisme@vlaamsbrabant.be
www.toerismevlaamsbrabant.be
Dienst Onthaal en Toerisme Beersel Alsembergsesteenweg 1046 1652 Alsemberg T 02 359 17 31 I T 02 359 17 32 F 02 359 17 34 E toerisme@beersel.be
www.beersel.be V.u. Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven, ondernemingsnummer: 0422.667.404, T 016 26 76 20, toerisme@vlaamsbrabant.be, www.toerismevlaamsbrabant.be
Toerisme Grimbergen Gemeentewinkel
Prinsenstraat 22 I 1850 Grimbergen T 02 260 12 99 I T 02 260 12 96 F 02 270 12 66 E gemeentebestuur@grimbergen.be
www.grimbergen.be
Toerisme Huldenberg Gemeentehuis
Gemeenteplein 1 I 3040 Huldenberg T 02 686 61 65 I F 02 686 61 76 E toeristischedienst@huldenberg.be
www.huldenberg.be
Witloofmuseum Kampenhout Leuvensesteenweg 22 1910 Kampenhout T 016 22 33 80 I F 016 23 40 81 E toerisme@kampenhout.be E witloofmuseum@kampenhout.be
www.kampenhout.be/toerisme www.witloofmuseum.be
Toerisme Kortenberg Dr. De Walsplein 30 I 3070 Kortenberg T 02 755 22 82 I F 02 755 22 81 E toerisme@kortenberg.be
www.kortenberg.be
DIENST Toerisme Overijse Huis 'Den Bonten Os'
Waversesteenweg 2 Justus Lipsiusplein 9 (postadres) 3090 Overijse T 02 785 33 73 I F 02 687 77 22 E info@overijse.be
www.overijse.be
GG publicaties Toerisme Sint-Pieters-Leeuw Gemeentelijk toerismebureau Coloma & Colomakasteel
Jozef Depauwstraat 25 1600 Sint-Pieters-Leeuw T 02 371 22 62 I T 02 371 63 15 F 02 331 18 71 E toerisme@sint-pieters-leeuw.be
www.sint-pieters-leeuw.be
Toerisme Tervuren Huis 'De Spiegel'
Markt 7 I 3080 Tervuren T 02 769 20 81 I F 02 769 20 80 E toerisme@tervuren.be
www.tervuren.be
ToerisME Pajottenland en Zennevallei Historisch Stadhuis
Grote Markt 1 bus 1 I 1500 Halle T 02 356 42 59 I F 02 361 33 50 E toerisme@halle.be E pajottenland-zennevallei@halle.be
Kantoor Markvallei
Brusselstraat 1 I 1570 Galmaarden T 054 58 91 67 I F 054 58 91 67 E markvallei@toerismepajottenland.be
www.toerismepajottenland.be
Zin om te fietsen?
Dienst toerisme Hoeilaart
In de Groene Gordel kan je van knooppunt naar knooppunt op het Fietsknooppuntennetwerk.
Felix Sohiecentrum
Gemeenteplein 39 I 1560 Hoeilaart T 02 657 05 04 I F 02 657 75 01 E toerisme@hoeilaart.be
Pajottenland Zennevallei
www.hoeilaart.be
Bezoekerscentrum Kasteel Gaasbeek
kaart aar Beschikb ril vanaf ap 2010
Kasteelstraat 40 I 1750 Gaasbeek T 02 531 01 30 I F 02 531 01 43 E kasteelvangaasbeek@vlaanderen.be
www.kasteelvangaasbeek.be
Sportimonium Trianondreef 19 I 1981 Hofstade T 015 61 82 22 I F 015 61 82 21 sportimonium@sportimonium.be
www.sportimonium.be
Toerisme Brabantse Kouters Pastoor Woutersstraat 1B 1850 Grimbergen I T 02 270 99 30 E toerisme@brabantsekouters.be
www.brabantsekouters.be
Toerisme Dijleland T 016 31 18 61 I F 016 29 85 59 E toerisme@dijleland.be
www.dijleland.be
Alle publicaties zijn ook verkrijgbaar via www.toerismevlaamsbrabant.be
www.groenegordel.be
Zin om te wandelen? De Groene Gordel heeft een waaier aan prachtige, uitgestippelde wandelingen. Koop onze wandelboekjes tegen een kleine vergoeding in onze toeristische infokantoren.
Gratis gidsen Gratis publicaties te verkrijgen in de toeristische infokantoren. • Regiogids De Groene Gordel Parels van Parken en Tuinen • Toeristische kaart van Vlaams-Brabant